JAARGANG 81 | NUMMER 5 | OKTOBER 2013
Themanummer:
Fluitende families
de Fluiten s familie p.16-27
INHOUD
COLOFON De Scheidsrechter Officieel orgaan van de Centrale Organisatie van Voetbalscheidsrechters
4
Redactie Ron de Bruin, Leo Blank, Wim van Oosten
2
Regiocorrespondenten NOORD – Pieter Jan Lubberts T 0592-345887 E
[email protected] OOST – Henk Huntink T 0314-642164 E
[email protected] WEST I – Piet Tiggelaar T 072-5615058 Wim Boeren T 035-5253672 E
[email protected] WEST II – Will Stevens T 079-3614191 Jan ter Harmsel T 06-30234897 E
[email protected] ZUID I – Jan Stuut T 0118-464204 E
[email protected] ZUID II – Peter Ekers T 06-25491414 Bram Witsiers T 06-48970498 E
[email protected] Tekstcorrecties Henrico Pit, Raymond Siebe, Arie den Dulk Redactieadres Redactie De Scheidsrechter Kribbemonde 141, 3434 KZ Nieuwegein T 030-6081960, F 030-6081961 E
[email protected] Secretariaat COVS W.J.G.M. Peijnenburg, Mozartstraat 10, 5102 BE Dongen T 06-18472405 E
[email protected] Penningmeester COVS Nederland M.C.M. v.d. Burgt Eikesstraat 9, 6013 RC Hunsel E
[email protected] Abonnementen voor niet COVS-leden: € 17,50 per jaar. Voor abonnementen, anders dan COVS lidmaatschap, kunt u terecht bij de penningmeester van de COVS (zie boven). Adreswijziging voor COVS-leden doorgeven via de secretaris van de COVS-groep. Overname artikelen Na toestemming van de redactie. Vormgeving Tekstueel Grafische Producties, Alkmaar Arie den Dulk E
[email protected] T 072-5644701
8 13 de Fluiten e famili
18
Spotlight op de scheidsrechter Spelregels: protesterende spelers Trots op onze Toppers: Erwin Zeinstra Serie interviews met fluitende families
En verder… 2 Redactioneel 3 Voorwoord 4 Spotlight op de scheidsrechter 6 Sportblessures 7 Kritisch Bekeken 9 ARAG verleent juridische bijstand 9 Minder geweld op en rond de velden 10 Uitgelicht: COVS Nijmegen 12 Regiobericht West I 28 Regiobericht West I 29 Regiobericht Oost 30 Regiobericht West II 31 Regiobericht Zuid II
REDACTIONEEL
kje op
ns een kij
Neem ee
s.nl
www.cov
door RON DE BRUIN
In uw handen heeft u het tweede themanummer. Was vorig jaar het thema ‘De verenigingsscheidsrechter’, dit jaar is dat de ‘Fluitende familie’. Na onze oproep in dit blad, maar ook op de website, kregen we uit het hele land heel veel leuke reacties. Hierdoor moesten we enkele keuzes maken, wat natuurlijk jammer is voor hen die zijn afgevallen. Als we dat niet hadden gedaan dan was dit nummer een uitgave geworden van mogelijk 48 pagina’s. Nu zitten we al op 32 pagina’s en dat is al 8 meer dan gebruikelijk. Wij hopen dat u net zoveel plezier beleeft aan het lezen van dit themanummer als wij hebben gehad met het maken ervan. Foto voorpagina: Fluitende familie Nagtegaal uit Hendrik-Ido-Ambacht. Zie ook pagina 26. Moeder Marjan Bloemendal geflankeerd v.l.n.r. door Marc, Joan, Ilse en Bas Nachtegaal.
door Johan Dollekamp, voorzitter COVS
3
Beste sportvrienden…
Natuurlijk ga ik in mijn voorwoord in op de visuele controle van de spelerspassen. Op 23 augustus hebben wij in Zeist met een delegatie van de KNVB gesproken over dit gevoelige onderwerp. Voor de COVS gold als uitgangspunt bij dit gesprek dat de verantwoording voor sportiviteit primair bij de voetbalverenigingen ligt en dat de scheidsrechter in principe niet verantwoordelijk kan zijn voor niet gerechtigde spelers dan wel gesjoemel met de spelerspassen. In een pittig gesprek heeft de KNVB ons er uiteindelijk van kunnen overtuigen dat met betrekking tot dit onderwerp de scheidsrechter de enige neutrale official is. Dat betekende dat wij in principe, bij wijze van proef, akkoord zijn gegaan met deze sportiviteitsmaatregel. Wel hebben wij een aantal voorwaarden ingebracht dat door de KNVB integraal is overgenomen. Evaluatie Eén van de belangrijkste vinden wij de overeengekomen maandelijkse evalu-
atie. Om zoveel mogelijk ervaringen en gegevens te verzamelen, hebben wij voor dit onderwerp een speciaal meldpunt ingesteld. Wij zijn blij dat daar, behoudens af en toe een enkel punt van kritiek, tot dusver in het algemeen louter positieve reacties binnenkomen. Wel moet ik kwijt dat niet alle scheidsrechters zich aan de regels houden.
hebben wij afgesproken dit onderwerp eind oktober opnieuw aan de orde te stellen.
In mijn functie van waarnemer heb ik een aantal keren geconstateerd dat er op het veld geen enkele controle plaatsvindt, dan wel dat dit tegen de regels in, bij de ingang naar het veld gebeurt. Sommige scheidsrechters vinden het nemen van steekproeven voldoende. Ik doe een oproep aan onze leden om, ondanks het feit dat u (te) laat bent geïnformeerd, alle regels wel in acht te nemen. Alleen dan hebben we recht van spreken en kunnen we gefundeerde klachten die bij het meldpunt worden ontvangen in de discussie meenemen.
[email protected] is het mailadres van bedoeld meldpunt. Schroom niet, maar meld serieuze klachten.
Bestuurlijke vernieuwing Onderwerpen met betrekking tot de bestuurlijke vernieuwing die in Zeist op stapel staan worden dan ook besproken. Op dit moment is de KNVB volop bezig met diverse veranderingen op het gebied van de arbitrage. Hierbij moet gedacht worden aan efficiënter werken, meer service aan vrijwilligers, automatisch afmelden en heraanstellen, sneller over een wedstrijdrapport kunnen beschikken, kritisch bekijken van de instroom van nieuwe scheidsrechters, opleiding op maat, over de districtsgrenzen heen wedstrijden leiden, differentiatie in de vergoedingen, aanstellen op basis van moeilijkheid, aanpassing van de piramide, wijziging rapportageformulier en tenslotte is ons meegedeeld dat wordt bekeken hoe de top van de zaterdag- en zondagarbitrage tot één groep kan worden gesmeed. Met andere woorden: er zijn heel veel wijzigingen in de uitvoeringssfeer op komst.
Tijdens de eerste evaluatie op 30 september bleek dat er bij het meldpunt tot dat moment geen opzienbare zaken gemeld waren. Met de KNVB
Wij zullen onze leden hierover informeren en de ontwikkelingen met meer dan normale belangstelling in de gaten houden en volgen.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
SPOTLIGHT OP DE SCHEIDSRECHTER Tonnie van Heugten:
COVS-scheidsrecht in hart en nieren
44
door PETER EKERS
Waarom Tonnie van Heugten ging fluiten bij het veldvoetbal? Zijn zoon voetbalde bij de F-jeugd. Doordat er te weinig scheidsrechters voor de jeugd waren, vroeg Wim van Dongen, jeugdleider van het elftal van zijn zoon, hem om een wedstrijd te fluiten. Dit beviel zo goed dat Tonnie besloot om voortaan als jeugdscheidsrechter op te treden.
Na enkele maanden besloot hij om een cursus te volgen als KNVB-scheidsrechter. Toen hij daarvoor was geslaagd, wat intussen 23 jaar geleden is, bleef hij fluiten en hij heeft er nog steeds veel plezier in. Wat zijn liefde voor de spelregels betreft: dit begon met een voorval in een F-jeugdwedstrijd. Op een bepaald moment in de wedstrijd trapte de doelverdedigerster de bal uit. Deze kwam rechtstreeks terug in eigen VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
doel. Wat nu? Na beraadslaging met de jeugdleider is er toen een beslissing genomen. Klik Wat voor Tonnie ook belangrijk is, is dat de klik goed is met de spelers; optreden als spelleider moet overgaan in scheidsrechteren. Doordat een scheidsrechter ook conditie nodig
“
Zonder de COVS is de scheidsrechter een
eenling, vooral de clubavond en trainings-
ter
avonden van de groepen zijn belangrijk, je kunt op deze avond je ei kwijt.
Ook de persoonlijke ontwikkeling is mede
”
te danken aan het scheidsrechteren.
pas om acht uur ’s avonds wakker. In plaats van te gaan trainen heeft hij vijf jaar lang opgetreden als assistent van Dave Goossens bij de reserve-elftallen betaald voetbal (maandagavond) en dan nog de zaterdag en zondag fluiten.
heeft moet er getraind worden. Voor Tonnie is het niet altijd makkelijk om te trainen in verband met zijn werk. Het kwam wel eens voor dat hij veel te vroeg op de training aanwezig was en dan in de auto in slaap viel, zijn collega’s lieten hem dan slapen en maakten hem dan
Zonder steun van zijn vrouw José was dit niet gelukt. José is tevens ook zijn kritische rapporteur, tijdens de thuisreis wordt de wedstrijd nog eens geanalyseerd. Nog steeds heeft hij grote passie voor de spelregels, vooral bij de jeugd. Hij is ook de grote animator als het gaat om het promoten van de jeugdspelregels. Dankzij de COVS krijgt Tonnie veel materiaal aangereikt waarvan hij gretig gebruikt maakt. Met de vraag wie zijn grote voorbeeld is als scheidsrechter is het volmondig: “Ed Janssen, hoe hij met de spelers omgaat is geweldig.”
Spelregelkennis Ook is Tonnie de animator voor spelregelkennis van de COVS groep Helmond om hier ongeveer zes keer per jaar te oefenen in spelregels voor de clubkampioenschappen. Verder zit hij in de jeugdspelregelcommissie en gaat hij alle verenigingen in zijn regio af, met de slogan ‘De COVS komt naar je toe’. Ook daar ligt een taak van de COVS, want zegt Tonnie: “zonder de COVS is de scheidsrechter een eenling, vooral de club- en trainingsavonden van de groepen zijn belangrijk, je kunt op deze avond je ei kwijt. Ook de persoonlijke ontwikkeling is mede te danken aan het scheidsrechteren.”
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
5
Voetenwerk
6
door HANS HAINE
Met onze voeten, de ‘dragers’ van het menselijk lichaam, kan nogal wat misgaan. Wat? En wat kunnen we er zelf aan doen? Eelt Oorzaak: als er druk of wrijving op de huid wordt uitgeoefend, beschermt deze zichzelf door een aantal hoorncellen aan te maken. Eelt. Dit is een harde, gelijkmatige verdikking van de huid. Met name onder de hiel of tussen de tenen kan zo’n laag pijnlijk zijn. Remedie: neem de oorzaak weg, verlicht de druk. Verwijder het overmatige eelt door de voeten vijftien minuten te weken in lauwwarm water met zachte zeep. Wrijf daarna het zacht geworden eelt weg met een handdoek of een eeltvijl. Of gebruik een in de apotheek verkrijgbaar product, dat het eelt verweekt (zogenaamde keratolytica). Zweetvoeten Oorzaak: overactiviteit van de zweetklieren in de voeten, waar zich op elke vierkante centimeter meer zweetklieren bevinden dan op enig andere plek van het menselijk lichaam. Remedie: goede voethygiëne, gebruik anti-transpiratiemiddelen, baden in een oplossing van 3% formaline, dragen van absorberende sokken van katoen of wol en schoenen van leer.
Eczeem Oorzaak: allergische reactie op uiteenlopende factoren als hitte, parasieten en zelfs vitaminegebrek. De verschijnselen van eczeem (of dermatitis) zijn: roodheid, schilfering of verdikking van de huid, blaasjes en jeuk. Remedie: is lastig, tenzij je precies weet waar de allergie vandaan komt. Overleg met de huisarts. Blaren Oorzaak: ontstaan door schuivende druk. De weefsels worden daardoor uiteengereten en vullen zich met vocht. Remedie: kleine blaren met rust laten en alleen afdekken met een pleister om openbarsten te voorkomen. Grote blaren met een steriele naald doorprikken, waardoor het vocht eruit kan en de druk verdwijnt, daarna verbinden met bijvoorbeeld een pleister. Controleer ook sokken en schoenen, misschien zit daar een vouw of een kreukel in. Kneuzingen Oorzaak: klappen of stoten op een bepaalde plek. Hierdoor worden de bloedvaten beschadigd en lekt er bloed naar de weefsels. Het lichaam breekt en voert dat bloed weer af, als gevolg waarvan verkleuringen ontstaan: de blauwe plek. Remedie: een koudwaterbad of sommige homeopathische middelen. Of koelen met ijszakjes om verdere bloeding tegen te gaan.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
Peesontsteking Oorzaak: overbelasting van onder andere de achillespees. Kan tot scheuring leiden. Remedie: rust of koud water over de hiel laten lopen, zodra de pijn zich aandient. Verstuiking Oorzaak: beschadiging van de weefselbanden die de gewrichten bijeenhouden, als gevolg van een verkeerde beweging of een herhaalde, lichte druk in de verkeerde richting. Remedie: koude kompressen. Daarna met elastisch verband omzwachtelen en drie tot veertien dagen laten rusten. Wintervoeten Oorzaak: abnormale plaatselijke ontstekingsreactie als gevolg van kou. De kleine (slag)adertjes in de huid trekken zich samen, waardoor afbraakproducten vrijkomen in de weefsels. Als die vaten zich later, onder invloed van warmte, weer verwijderen komt er vocht vrij en ontstaat een jeukende zwelling. Remedie: gaat meestal vanzelf weer over. Voor de zekerheid kan je warme sokken en schoenen dragen. Inwrijven met (glycerine) kamfer-spiritus helpt soms. Advies Draag in natte ruimtes altijd badslippers. Ook in hotels, niet alleen in de badkamer maar ook in de slaapkamer. Het risico dat je wat aan je voeten meeneemt is erg groot.
7 door WIM VAN OOSTEN
De kop van het seizoen 2013-2014 is er ruimschoots af en dus wordt het tijd om aandacht te schenken aan (vermeende) scheidsrechtersfouten. Een verschijnsel dat met ingang van dit seizoen ernstig zou moeten worden teruggedrongen vanwege het gedeeltelijk invoeren van doellijntechnologie. In het laatste speelweekend van september heeft de primeur plaatsgevonden en heeft het haviksoog zijn debuut gemaakt. Ik heb zo mijn twijfels over de effecten op lange termijn, maar we praten hier wel van een onomkeerbaar proces. Hierbij verwijs ik naar de opmerkingen van Jan Wegereef in het aprilnummer van dit blad. Het voorgaande seizoen werd afgesloten met een intrigerend artikel in NRC Handelsblad onder de pakkende titel ‘De scheidsrechter zit er vaak naast, maar hoe kwalijk is dat?’ Over het eerste gedeelte van deze vraag hoeven we niet te discussiëren. Evenals spelers, technische staf en functionarissen in de voetbalwereld (die laatste groep wordt nogal eens
over het hoofd gezien, maar speelt ook een prominente rol) maken scheidsrechters fouten. Niets menselijks is hun vreemd. Maar hoe kwalijk is dat? Vier topclubs De journalisten van NRC Handelsblad onderzochten de rol van de scheidsrechter in alle competitiewedstrijden van de vier topclubs: Ajax, Feyenoord, PSV en Vitesse. Frappante eerste conclusie: kampioen Ajax werd all over gezien benadeeld, de andere drie clubs kregen punten te veel. En daarbij springt dan nog het meest in het oog dat Feyenoord (met de bejubelde topscorer Pellè) de meeste goals maakte die niet geteld hadden mogen worden. En een tegenvaller in Arnhem: Vitesse kreeg de hoge eindpositie voor een gedeelte cadeau van het nationale scheidsrechterscorps. In de eerste alinea deed ik wat bagatelliserend over het feit dat scheidsrechters qua fouten maken op één lijn kunnen worden gezet met de overige bij het voetbal betrokkenen. Ervan uitgaande dat we praten over de top van het nationale scheids-
rechtersbestand, en dat van die top weer de beteren de wedstrijden van de top vier krijgen toegewezen, is het toch jammer dat foute beslissingen van scheidsrechters in ruim 20% een directe invloed hadden op winst, verlies of gelijkspel. De samenstellers geven wel ruiterlijk toe dat de meeste foute beslissingen pas met diverse herhalingen en op basis van een groot aantal cameraposities aan het licht kwamen. Gebeten hond Hun conclusie is dan ook: voetbal gaat te snel; derhalve zijn het menselijk oog en het menselijk brein niet (meer) geschikt om alle spelsituaties juist te beoordelen. En dus zal de scheidsrechter tot in de loop van jaren de gebeten hond zijn. Ter afsluiting: wel een geruststelling was dat ondanks alle gemaakte fouten de eindstand niet anders geweest zou zijn dan dat die nu was, dus exact in de volgorde: 1. Ajax 76 pnt, 2. PSV 69 pnt op doelsaldo, 3. Feyenoord 69 pnt, 4. Vitesse 64 pnt.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
SPELREGELS 88
Het komt helaas maar al te vaak voor dat spelers het niet eens zijn met de scheidsrechter en dan verhaal gaan halen bij de leidsman. Nu voorziet regel 12 daar op zich prima in: “het door woord of gebaar tonen het niet eens te zijn met een beslissing van de scheidsrechter” is immers een overtreding die met een waarschuwing moet worden bestraft.
In de praktijk is het soms echter minder simpel. Vorig seizoen heb ik een groot aantal wedstrijden in de vierde klasse gevolgd, waarbij het een aantal malen voorkwam dat de scheidsrechter de juiste beslissingen nam. Maar toch kreeg hij te maken met steeds feller protesterende spelers (en begeleiders). En hoe goed hij ook floot, langzaam maar zeker begon het toch zijn optreden te beïnvloeden. Een gele kaart (vaak nog in de eerste helft) voor een te fel protesterende speler leverde direct tien fel agerende teamgenoten op en helaas ging het daarna meestal van kwaad tot erger. Grip Bij al deze wedstrijden was het zo dat de scheidsrechter na een heel goede eerste helft, gedurende het verloop zijn grip op de wedstrijd verloor en een moeizame tweede helft floot, waarin vaak rare dingen gebeurden. En ongetwijfeld gaan deze scheidsrechters uiteindelijk met een naar gevoel van het veld. Daarbij ging het zowel om enthousiaste jonge scheidsrechters, maar ook om rustig ogende en ervaring uitstralende oudere scheidsrechters. Het was veelal de verliezende ploeg die zich misdroeg en die naarmate het voetballend minder ging steeds meer begon te praten. En een andere parallel was dat in alle gevallen de bank nooit bijstuurde,
Protesterende spelers, en dan... Landeli jk Commi e ss Spelreg ie els
door DICK VISSER maar vooral olie op het vuur gooide. Dat er aan het einde van deze wedstrijden meestal (volkomen terechte) rode kaarten vielen, al of niet na opstootjes, was iets waar deze trainers kennelijk gedurende de wedstrijd geen rekening mee hielden.
Blijf zelf rustig en correct en ga niet verder in discussie. Geeft een speler daarna toch commentaar, fluit maar af (liefst als zijn team in de aanval is) en geef een indirecte vrije schop aan de tegenpartij op de plaats waar die speler toch nog wat te zeggen had.
Geel en rood Maar wat kun je als scheidsrechter nu doen in zo’n situatie? Volgens de regels zouden alle elf spelers in deze wedstrijden wel geel (en sommige zelfs rood) hebben kunnen krijgen. Maar dat – nog afgezien dat zoiets in de praktijk niet uitvoerbaar is – lijkt toch ook weer niet de bedoeling. En op allerlei gestaakte wedstrijden zit natuurlijk ook niemand te wachten.
Bank Bij sommige teams zal dit allemaal nog niet voldoende zijn. Aarzel dan niet en geef gewoon die gele kaart en stuur de mensen van de bank (geen geel, maar direct rood!), die zich niet weten te gedragen. Maar doe dat dan wel direct bij de eerste keer als het weer gebeurt nadat je ze al toegesproken hebt.
De vraag is dan ook: wat kan een scheidsrechter doen om te voorkomen dat het zover komt? Allereerst is het zaak om vanaf het begin duidelijk te laten merken dat je van aanmerkingen op de leiding niet gediend bent. Spreek een speler die er een gewoonte van maakt overal op te reageren daar zo snel mogelijk (en ook hoorbaar voor de rest) op aan. Ga in het begin van de wedstrijd gerust naar de bank, als daar hoorbaar commentaar geleverd wordt en leg uit dat je dat niet kunt toestaan.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er op iedere slak zout gelegd moet worden en soms kan er in de emotie best wel iets gezegd worden. Maar als het verder gaat dan dat betekent niet optreden dat je de problemen over je afroept. Uiteraard is iedere wedstrijd anders en scheidsrechters zijn ook niet hetzelfde, dus wat bij de een goed zal werken hoeft dat voor een ander niet te doen. Kijk dus wat bij jou het beste werkt bij dit soort teams, maar treedt wel op en laat het niet lopen want daardoor wordt het zeker erger.
ARAG verleent juridische bijstand aan 15 arbiters door LEO BLANK ARAG (rechtsbijstandsverzekeraar en juridisch dienstverlener) verleent sinds oktober 2011 aan gemolesteerde voetbalscheidsrechter juridische bijstand. Tot nu toe is dat ongeveer vijftien keer gebeurd. ARAG en KNVB hebben de handen ineengeslagen om in het kader van de actie ‘Geweld op het veld’ gemolesteerde arbiters (KNVB- en verenigingsscheidsrechters) juridisch bij te staan. Afhankelijk van de omstandigheden en zwaarte van het misdrijf kan het Openbaar Ministerie de dader een transactievoorstel (boete) doen of het laten aankomen op een rechtszaak. De ervaring van ARAG is dat niet alleen de KNVB hardere straffen oplegt. Ook het OM pakt geweld op en rond het voetbalveld strenger aan. Er worden minder transactievoorstellen gedaan en eerder overgegaan op strafvervolging.
Slachtoffer Als het OM een verdachte dagvaardt, kan het slachtoffer zich als benadeelde partij in de strafzaak voegen. Het slachtoffer kan aangeven wat zijn of haar schade is, waarna de rechter hier ook uitspraak over doet. Hierdoor kan een langdurige civiele procedure worden voorkomen. Woordvoerster Gekelien Troost van ARAG meldt dat slechts in één geval naast de strafrechtelijke ook een civielrechtelijke procedure is gevolgd. In die zaak had het OM besloten de verdachte niet te dagvaarden. Als het tot een rechtszaak komt, bijvoorbeeld omdat de beklaagde zich niet neerlegt bij het schikkingsvoorstel, kan het tot verschillende vonnissen komen. Vrijspraak, boete, schadevergoeding en taakstraf. Meestal legt de rechter, aldus de ARAG-woordvoerster, een boete op en kent een schadevergoeding toe aan het slachtoffer.
Minder geweld op en rond het veld Uit cijfers van de KNVB van medio augustus blijkt dat er minder geweld plaatsvindt op en rond het voetbalveld. Het actieplan ‘Tegen geweld, voor sportiviteit’ is dit seizoen in volle omvang van kracht. Het aantal excessen is vorig seizoen met 15% afgenomen. Er werden 412 incidenten geregistreerd. Die vonden plaats tijdens of na afloop van 274 wedstrijden. In het hele seizoen werden ruim 750.000 wedstrijden gespeeld. Sinds 2011-2012 straft de KNVB zwaarder. Teams die zich schuldig maken aan een collectieve vechtpartij worden sneller uit de competitie genomen. Individuele daders worden harder aangepakt. Mede door de afschrikwekkende werking daalde het aantal schorsingen voor twee jaar of langer van 200 in 2011-2012 tot 95 vorig seizoen. Het aantal ontzeggingen van het
door LEO BLANK
lidmaatschap van de KNVB nam af in die periode van 74 tot 47. Uit competitie Twee verenigingen werden in zijn geheel uit de competitie genomen. Verenigingen kunnen individuen zelf melden bij de KNVB waardoor een heel team niet direct wordt gestraft. Daardoor daalde het aantal collectieve excessen van 207 tot 100 en het aantal teams dat uit de competitie werd genomen van 105 tot 33. Het aantal individuele excessen steeg van 278 tot 312. Sinds het overlijden van assistentscheidsrechter Richard Nieuwenhuizen op 2 december 2012 nam het aantal wedstrijden met incidenten per weekend af van 10,9 tot 5,74. De KNVB leidt hier uit af dat de bewustwording in de samenleving sterk is toegenomen.
Rectificatie Het gebeurt een enkele keer dat bij de nacontrole toch iets over het hoofd wordt gezien, zo ook een kadertje dat bij het verhaal van ARAG (De Scheidsrechter van augustus, pagina 22) stond. De tekst van het kadertje moest zijn: DAS of ARAG? Zoals bekend heeft de COVS een overeenkomst met DAS-rechtsbijstand. Leden kunnen dus zelf kiezen welk van de beide rechtsbijstandsverzekeraars ze bij problemen in de arm nemen. Duidelijk is dat in een conflict met de KNVB kiezen voor ARAG niet de handigste optie is. Een ander foutje sloop er in bij het NK Voetbal. Doordat we op de afgesproken deadline nog geen kopij hadden verkregen via de normale kanalen, moesten we als redactie gaan improviseren en informatie ophalen die feitelijk al twee maanden oud was en ook nog tijdens een vakantieperiode. Hierdoor was er een onjuiste vermelding in de rangschikking. De Oost-West combinatie bestond namelijk uit Gouda en Zwolle en niet uit Noord-Oost Twente en Gouda. Ook het onderschrift op pagina 8 was niet correct, dat moest zijn: Nijmegen – Helmond 0-3 Bij het kopje Oost staat dat Hengelo winnaar was, maar dat is onjuist, dit moet zijn Nijmegen. De redactie
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
99
UITGELICHT 10
Nijmegen zit weer in de lift John Hermse (penningmeester), Karin Leenders (bestuurslid), Martin Brown (voorzitter), Henk Guelen (secretaris) en Geo van Tintelen (bestuurslid).
door MARTIN BROWN en HENK GUELEN
Donderdagavond tegen achten op het sportpark van Beuningse Boys. Ongeveer dertig scheidsrechters, allen lid van COVS Nijmegen, trekken op de wekelijkse trainingsavond weer een sprintje. Trainer Theo Stolk, geassisteerd door Henk Guelen die ook secretaris van de vereniging is, houden de verrichtin-
Volgens Henk is de training een van de verklaringen voor het succes van COVS Nijmegen. “In de tachtiger jaren van de vorige eeuw was dit een veel grotere vereniging. Er werd zelfs op de toenmalige Limoskazerne in twee groepen getraind. De oudere leden kunnen hier nog smakelijk over vertellen, vooral over de afsluitende partijtjes voetbal waar het er soms heel fanatiek aan toe ging.”
gen nauwlettend in de gaten. VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
Trainingsavond Met het dalen van het aantal scheidsrechters daalde ook het ledental van COVS Nijmegen en werd er een punt achter de wekelijkse training gezet. In 1999, toen het bestand slechts 82 leden en donateurs groot was, is er weer heel voorzichtig begonnen met het organiseren van een trainingsavond. Dit was voor de huidige voorzitter, Martin Brown, die net als scheidsrech-
ter was begonnen, aanleiding om lid te worden. Van een man of tien toen, is de trainingsgroep nu gegroeid tot gemiddeld meer dan dertig personen. Inmiddels staat het ledental op 96 en zijn er 15 donateurs.Vrijwel alle nieuwe leden melden zich aan vanwege de trainingsfaciliteiten. Henk Guelen: “Waar we vooral heel trots op zijn is het sterk groeiende aantal jonge leden. Dit is vooral belangrijk voor jonge scheidsrechters die net van de BOS-cursus afkomen. Ze worden uitgenodigd om een keer op een trainingsavond te komen kijken en vinden meteen aansluiting bij leeftijdsgenoten. Deze jongelingen zijn ook enorm fanatiek, en dat is weer een uidaging voor de ouderen om een tandje bij te schakelen.” “Het overgrote deel van ons ledenbestand is nog als scheidsrechter actief, dus ik denk dat we echt van een scheidsrechtersvereniging mogen spreken. Van ons huidige ledenbestand traint ruim de helft ten minste één keer per jaar mee. En we hebben nu een heel talentvolle groep. Met drie leden op de talententrajecten BV (A)SR, twee die actief zijn in de Topklasse en zes in de hoofdklasse doen we het niet slecht. En Edwin de Vree is natuurlijk al een jaar of tien als assistent-scheidsrechter in het betaald voetbal actief.” Vriendschappelijk Opvallend is dat hoewel scheidsrechters de reputatie hebben een beetje een eenling te zijn, de sfeer in de groep zeer vriendschappelijk is. “Daar zijn wij ook heel blij mee,” aldus Martin Brown. “Veel van de leden hebben er veel voor over om te promoveren, maar gunnen anderen ook succes. Er is dan ook echt sprake van een vriendengroep met een gemeenschappelijke hobby. Om de KNVB-bijeenkomst in de Grolsch Veste in Enschede te
bezoeken kozen de leden bewust voor de duurdere optie om gezamenlijk een touringcar te huren. En onderweg hebben we zelfs nog enkele leden van COVS Arnhem opgepikt.” Dat leden betrokken zijn bij de vereniging blijkt ook wel uit de opkomst op de ledenvergadering. Ongeveer 40% van de leden bezoekt de vergadering en dat mag heel mooi genoemd worden, waarbij vooral het onderdeel dat na de sluiting van de vergadering volgt erg populair is. Bij de bespreking van de begroting hoeft de post bestuurskosten in elk geval geen toelichting. Die is namelijk al jaren vrijwel nihil omdat het bestuur veel gebruikmaakt van e-mail. Als er wat te bespreken is, wordt er niet op een officieel vergadermoment
aan de wensen van de trainingsgroep voldeden. Guelen: “We hebben als bestuur van de leden in 2012 het verzoek gekregen naar alternatieven uit te kijken. Uiteindelijk hebben we drie opties kunnen voorleggen waarover gestemd kon worden. Daarbij hebben we altijd duidelijk gemaakt dat we met de meerderheid mee zouden gaan. De keuze is op Beuningse Boys gevallen, waar we sinds september 2012 zeer gastvrij ontvangen worden. Een voordeel van deze keuze is dat de training wat makkelijker bereikbaar is voor het steeds groter wordende aantal leden uit de omgeving van Nijmegen. Dit heeft zeker een aantal nieuwe leden opgeleverd.”
gewacht, maar komt er direct een intensief e-mailverkeer op gang. Werkt perfect, is de ervaring van het vijfkoppige bestuur dat naast Brown en Guelen uit penningmeester John Hermse, Karin Leenders en Geo van Tintelen bestaat.
Hoogtepunten In het recente verleden heeft COVS Nijmegen een aantal mooie hoogtepunten meegemaakt. Twee die er echt uitspringen zijn het winnen van het landskampioenschap zaalvoetbal in 2008 en de organisatie van datzelfde kampioenschap in 2011. Inmiddels is Nijmegen weer een graag geziene deelnemer aan de districtskampioenschappen zaal- en veldvoetbal waarbij het opvallend is dat de afgevaardigde teams regelmatig meestrijden om de belangrijkste prijs: die van het sportiefste team. Een dieptepunt was het overlijden van Olaf van Oijen in 2007, die op slechts 37-jarige leeftijd tijdens een wedstrijd aan een hartstilstand is overleden.
Accommodatie Nijmegen heeft geen eigen onderkomen en is dus afhankelijk van de mogelijkheden om accommodatie bij plaatselijke voetbalverenigingen te kunnen huren. Jarenlang was dat bij ‘de oude dame’ van het Nijmeegse voetbal, Quick 1888. Quick is al jaren met de gemeente in gesprek over een renovatie van haar sportpark. Investeringsbeslissingen worden uitgesteld, waardoor de faciliteiten niet langer
Wensen voor de toekomst zijn er wel degelijk. Martin Brown: “Het zou heel mooi zijn als we met zo veel talent in de groep ook een scheidsrechter in het betaald voetbal in ons midden zouden hebben. En wellicht nog belangrijker is dat we nog steeds zoeken naar mogelijkheden om ook de oudere, niet langer als scheidsrechter actieve leden, meer bij de activiteiten van de vereniging te betrekken. Dit blijkt niet eenvoudig.”
Veel jonge scheidsrechters melden zich aan bij actieve COVS-vereniging
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
11 11
O I S W REG U E I N 12
Amsterdamse arbiters voorbereid op seizoen
WEST I door WIM BOEREN
De Amsterdamse Scheidsrechtersvereniging (SVA) begon het seizoen 2013/2014 met een technische avond waar ruim vijftig leden aanwezig waren. De bijeenkomst begon met een training onder leiding van Rob Velder. Er maakten ook twee vrouwelijke hockeyscheidsrechters deel uit van de groep, die op deze mooie zomeravond de conditie weer op peil bracht. Dikwijls zijn er vijf hockeyscheidsrechters aanwezig, zodat geconcludeerd mag worden dat de samenwerking tussen de sporten goed verloopt. Na een koud buffet was het woord aan Tom Koekoek. Hij gebruikte de dvd ‘Richtlijnen Arbitrage 2013/14’ die in Zeist gebruikt is bij de instructie aan de scheidsrechters in het betaald voetbal. Deze dvd is ook aan de clubs in het betaald voetbal gezonden, zodat wij mogen hopen dat deze clubs weten wat er te verwachten is.
Tom Koekoek voor de groep.
Buitenspelregel Vooral de verandering, of beter gezegd de wijziging, in de interpretatie van de buitenspelregel gaf veel discussie en kritiek. Daarbij moest Tom zich verdedigen en uitleggen dat hij alleen de boodschapper was en de veranderingen niet zelf had verzonnen.
rechter. Maar ook deze botsinkjes in de wedstrijd zullen wij overleven.
Met behulp van de neutrale assistentie zal het wel lukken, maar de clubassistenten zullen het al dan niet opzettelijk aanraken van de bal wel dikwijls anders zien dan de scheids-
De SVA kan terugzien op een geslaagde seizoensopening en ook de 25-jarige gymnastiekleraar Tom Koekoek kan terugzien op een geslaagd debuut als COVS-inleider.
De andere spelregelmomenten gaven minder stof tot discussie, al is het wel duidelijk dat je mening na de zoveelste herhaling anders kan zijn dan die na directe waarneming.
Molestaties van arbiters niet meer apart vermeld door LEO BLANK Sinds 2011 worden incidenten waarbij scheidsrechters zijn betrokken niet meer apart vermeld door de KNVB. Uit cijfers van eerdere seizoenen bleek dat het aantal gemelde molestaties tegen arbiters toen daalde. In het seizoen 2010-2011 werden bij de bond 181 zaken
geregistreerd. Een seizoen eerder waren dat er nog 241 en in 2008-2009 stond de teller op 228. In de seizoenen daarvoor was het aantal molestaties stabiel. Hoeveel scheidsrechters na een molestatie of bedreiging aangifte doen bij de politie en hoe vaak het OM tot vervolging overgaat is niet te achterhalen. “Daarvoor verwijzen wij naar politie en
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
OM,” aldus Koen Adriaanse van de KNVB in Zeist. Tine Zwiers van het OM Noord-Holland moet het antwoord ook schuldig blijven: “Zaken worden niet als zodanig in ons systeem ingevoerd. Ik heb daarom geen overzicht van het aantal molestaties tegen voetbalscheidsrechters dat bij ons binnenkomt.”
Trots op onze toppers 13
Assistent-scheidsrechter Erwin Zeinstra reist als lid ‘Team Björn Kuipers’ hele wereld over
‘Focus op WK in Brazilië’ door LEO BLANK
Af en toe knijpt Erwin Zeinstra zich in zijn arm. Is het een droomwereld waarin hij leeft of is het werkelijkheid? Gelukkig staat de geboren Fries broodnuchter met beide benen op de grond. En geniet hij elk moment van het sportieve geluk dat hem als assistent-scheidsrechter toelacht. | NR.KNVB VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013Foto 5 Fotodienst.
14
We spreken af op een donkere septemberavond in restaurant Zurich, net aan de Friese kant van de Afsluitdijk. Niet te verwarren met de mondaine stad in Zwitserland, waar de 36-jarige Erwin af en toe naar afreist voor trainingen en besprekingen in FIFAverband. Sinds hij medio 2011 deel uitmaakt van het vaste team van international Björn Kuipers is zijn sportieve loopbaan in een stroomversnelling gekomen. Vorig seizoen regen de internationale topduels zich aaneen. Het EK in Polen en Oekraïne in 2012 was een ‘onvergetelijke ervaring’, ook al was het een teleurstelling dat ‘Team Kuipers’ al na twee groepswedstrijden naar huis moest. Bittere pil Die bittere pil werd snel weggespoeld. Kuipers was een rijzende ster in de internationale arbitrage. De Nederlandse toparbiter kreeg prachtige affiches als de kwartfinale BarcelonaParis Saint-Germain en Borussia Dortmund-Real Madrid in de halve finale van de Champions League. Kuipers en zijn vaste secondanten Erwin Zeinstra en Sander van Roekel mochten in de Arena de finale van de Europa League tussen Benfica en Chelsea in goede banen leiden. En of
Foto KNVB Fotodienst.
dat niet genoeg was kwam de uitnodiging voor het arbitrale team, dat verder bestaat uit Pol van Boekel en Richard Liesveld als vijfde en zesde official, voor de Confederations Cup in voetbalmekka Brazilië.
gastland Brazilië en wereldkampioen Spanje in het beroemde Maracana Stadion in Rio de Janeiro toegewezen zouden krijgen, hadden ze alleen maar durven hopen. “Bijna 80.000 uitzinnige mensen op de tribunes.”
Confederation Cup “Björn staat op de shortlist voor het WK in 2014. De Confederations Cup wordt beschouwd als generale. Het was fantastisch. Nigeria-Uruquay in de groepsfase was beslissend voor de tweede plek. Die wedstrijd verliep prima,” blikt Erwin terug. Dat de Nederlanders de finale tussen
Vormbehoud Het Zuid-Amerikaanse avontuur ligt alweer ver achter ons. Het vizier is bij Zeinstra allang weer naar voren gericht: “Je bent zo goed als je laatste wedstrijd. Als team staan we er goed op. We moeten het niveau vasthouden. Scherp blijven en vormbehoud tonen. De focus is helemaal gericht op het WK.”
Foto Leo Blank.
Helaas geen tijd voor COVS Drie jaar lang was Erwin Zeinstra uit Dronrijp penningmeester van scheidsrechtersvereniging Leeuwarden. Hij bezocht trouw trainingsavonden en andere clubactiviteiten. Hij voetbalde voor het COVS-team. Sinds hij actief is in het betaald voetbal zijn de clubavonden verleden tijd. “Ik heb er de tijd niet voor. Hoe jammer ook. Ik heb een vrouw en een zoon van drie. Werk 28 uur per week op de boekhouding van een schoonmaakbedrijf in Leeuwarden. Een internationale wedstrijd kost drie dagen. We arriveren de dag voor de wedstrijd. Op de dag zelf zijn we anderhalf uur voor aanvang in het stadion. En een dag later vliegen we terug.”
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
Foto KNVB Fotodienst.
Leeuwarden Erwin is ervan overtuigd dat zijn arbitrale loopbaan een heel andere wending had genomen als hij nog steeds de fluit zou hanteren. Hij was een verdienstelijke voetballer in de jeugd bij voetbalverenigingen Leeuwarden en LAC Frisia 1883. “Ik heb in de A-junioren gevoetbald op landelijk niveau. Ik floot zaterdag bij de pupillen. Vlagde bij seniorenteams. Ik was het hele weekend op het voetbalveld.” Op zestienjarige leeftijd voltooide hij de scheidsrechterscursus. Daarna ging het snel. “Ik was 22 toen ik in de top van de amateurs floot en werd opgenomen in het talententraject betaald voetbal. In 2002 maakte ik m’n debuut in de eerste divisie. Haarlem tegen Helmond Sport. Ik kwam tot 38 wedstrijden in wat nu de Jupiler League heet. Ik kwam erachter dat het me erg veel energie kostte, liep op m’n tenen. Fysiek was ik prima in orde. Maar ik was te rustig, beet te weinig van me af.” Debuut Hij sprak met scheidsrechtersbaas Jaap Uilenberg. Legde zijn oor te luister bij Jan Dolstra en Adriaan Inia, die hadden gekozen voor een loopbaan als assistent-scheidsrechter. “Ik heb het vlaggen altijd in mijn achterhoofd gehouden. In 2006 heb ik er definitief voor gekozen. M’n debuut in de eredivisie was Excelsior-Willem II. Ik had er direct plezier in. Ieder weekend vlagde ik bij een andere leidsman, daar leerde je veel van. We werkten toen nog alleen met piepvlaggen. Met headsets verloopt de communicatie stukken beter.” Erwin maakte zijn internationale debuut in de Intertoto-competitie in 2008 in Reykjavik. Vanaf dat moment ging het ook internationaal snel. Hij
15 15
Foto KNVB Fotodienst.
Kuipers legt lat hoog “Björn Kuipers legt de lat hoog. Voor zichzelf en voor zijn assistenten. We houden elkaar scherp. We vertrouwen elkaar blindelings. Björn voelt een wedstrijd heel goed aan. Geeft voordeel als dat kan. Kan uitstekend omgaan met emoties.” Zegt assistent Erwin Zeinstra. Erwin traint drie keer per week. Intervaltraining op het veld, duurtraining op de weg, hersteltraining op de mountainbike. “We werken met individuele schema’s van de KNVB. Maandelijks zijn er bijeenkomsten in Zeist. We zien veel beelden. Van fouten, maar ook van juiste beslissingen. Daar leer je ontzettend veel van”, weet Erwin. ‘Team Kuipers’ komt ook geregeld apart bij elkaar. Erwin is voorstander van doellijntechnologie. In Brazilië werd er al mee gewerkt. “Bij elke treffer ging er een piep af op mijn horloge. Het menselijk oog kan niet alles waarnemen. Soms moet je geluk hebben dat je op de goede plaats staat. Dit seizoen was mijn positie bij Ajax-Feyenoord precies goed om te constateren dat de kopbal van Sigthórsson achter de lijn was.”
noemt het WK onder 17 in Mexico in 2011, samen met scheidsrechter Bas Nijhuis. “Meer dan 100.000 toeschouwers in het Azteca stadion. Kippenvel!” Kuipers Zijn uitstekende optreden in ZuidAmerika wekte belangstelling van Kuipers. Met het oog op het naderende EK van 2012 moest die van de UEFA een vast team met assistenten vormen. In eerste instantie behoorde ook Berry
Simons tot de ploeg. Nu zijn Zeinstra en Van Roekel zijn vaste secondanten. “We kregen de Supercup in Monaco tussen Barcelona en FC Porto. In 2011 maakte ik m’n debuut in de Champions League bij Trabzonspor-OSC Lille. Ik heb nu (begin oktober, red.) 50 internationale wedstrijden achter mijn naam, waarvan elf in de Champions League. En 148 in de eredivisie. Soms moet je één stap achteruit maken om er twee voorwaarts te zetten.”
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
de Fluiten e famili 16
‘Ah, één van de broertjes Dröge’ Marije, Bob, Sam en Ben.
door MARCEL BELLINGA
Vader en zoon of broers die beiden scheidsrechter zijn, het komt soms voor. Maar drie fluitende broers lijkt uniek. Zeker als de vriendin van één van hen ook nog eens scheidsrechter is. Maar in het noorden is het inmiddels gewoon: ‘Ah, daar heb je één van de broertjes Dröge’ wordt er door clubs gereageerd. Waar een reportage op TV Drenthe al niet goed voor is. We stellen ze graag voor: Ben, Bob en Sam Dröge én Marije Deuring. Bob is met 26 jaar de oudste. Hij woont in Zuidlaren (net als Sam en Ben) en werkt als ict-er bij de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is actief in groep 3. Sam is 22 jaar en fluit het langst voor de KNVB. Hij debuteert dit jaar in groep 1 zondag en zit in het ontwikkeltraject van KNVB Noord. Sam studeert econometrie in Groningen.
Fluiten zit in de familie Fluiten zit bij veel Nederlandse families in het bloed. Op onze oproep in het vorige nummer van De Scheidsrechter en op de website kwamen uit het hele land vele reacties. In dit themanummer aandacht voor familieleden die dezelfde hobby delen. Onder de kop ‘Fluitende familie’ een serie interviews met scheidsrechters die niet alleen een familieband delen.
Beneliga Marije Deuring (23) uit Groningen is de vriendin van Sam. Ze is net klaar met haar studie vastgoed en makelaardij. Ze fluit in groep 3 en is actief bij de vrouwen in de Beneliga. Ook zij zit in het ontwikkeltraject. De jongste van het stel met zijn 20 jaar is Ben, student accountancy & controlling, scheidsrechter groep 3 en deelnemer aan het ontwikkeltraject.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
Het begon bij Sam: “In verband met een scheidsrechterstekort voor het jeugdtoernooi van onze voetbalclub ZFC Zuidlaren bood ik aan de F-jes te fluiten. Dat beviel en na een jaar ook de oudere jeugd te hebben gefloten heb ik de BOS-cursus gedaan en de overstap naar de KNVB gemaakt.” Sams enthousiasme spoorde zijn broers aan ook scheidsrechter te wor-
den. Ben floot al voor de club. Later volgde ook Bob: “Inmiddels waren zij begonnen met fluiten en dat leek me ook wel leuk en uitdagend. Toen er een cursus in de buurt werd gehouden, zijn Ben en ik deze gaan volgen en vrij snel daarna floten we voor de KNVB.” Saillant detail is dat Ben en Bob de BOS-cursus volgden bij oud-scheidsrechter Harm Deuring. Inderdaad, de vader van… Marije. Toch is haar vader niet de reden dat Marije als scheids begon: “Ik heb altijd gevoetbald en was vroeger bij gym al vaak ‘spelleider’. Toen ik in Groningen woonde wilde ik weer gaan voetballen, maar toen begon de KNVB een wervingsactie voor vrouwelijke scheidsrechters en dat leek me wel wat.” Tips De vier zijn het erover eens dat het een voordeel is dat ze fluitende familieleden hebben. Bob: “Dat is zeker. We hebben het vaak over wedstrijden, over hoe je het beste kunt omgaan met bepaalde situaties, we kunnen elkaar ook van tips voorzien.” De zondagavond aan de eettafel in Zuidlaren is vaste prik voor alle scheidsrechtersverhalen. Waar Ben en Bob graag ‘zo ver mogelijk willen komen en het tegelijk vooral wel zien’, zijn Marije en Sam meer uit-
Drie fluitende broers en vriendin al bekend bij veel clubs in noorden gesproken in hun doelstellingen. Sam: “Als fanatiek en ambitieus sportman streef je altijd het hoogste na.” Ook Marije legt de lat hoog: “Iedereen wil zo hoog mogelijk komen. Ik ook en ik denk dat groep 3 niet mijn top is.” Ben en Bob wijzen meteen naar Sam als ze gevraagd worden wie de beste van de vier is. Ben: “Hij fluit het hoogst en is denk ik ook het meest compleet. Hij heeft een goede conditie, een goed postuur en is communicatief erg sterk.” Ze verwachten ook dat Sam het het verst gaat schoppen, hoewel ze ook kansen in het vrouwenvoetbal zien voor schoonzus Marije. Rustige leiders De broertjes Dröge komen rustig en bedachtzaam over, zo kennen ook hun medeleden van de Scheidsrechtersvereniging Groningen hen. Dat zie je volgens Marije ook terug in het veld. Marije: “Ben en Bob verschillen niet zoveel van elkaar als scheidsrechter. Ze zijn beiden rustige leiders, ze laten zich de kop niet snel gek maken. Bob komt iets volwassener over, maar Ben heeft weer een voordeel door zijn eigen voetbalinzicht. Sam heeft meer
loopvermogen, en is wat brutaler.” De drie broers zijn het erover eens dat Marije communicatief sterk is in contact met spelers. Bob: “Ze kan lastige situaties soms met een grap in één keer oplossen.” Wat het viertal betreft gaan ook clubs buiten het noorden van hen horen. Hopelijk worden er dan niet te veel wedstrijden afgelast, want dat bleek wel eens lastig voor clubs. Ben: “Dan belden ze naar Zuidlaren en pakte één van onze ouders de telefoon op. ‘Goedemiddag, ik ben op zoek naar scheidsrechter Dröge’. Als ze dan de keuze uit drie kregen, hadden ze vaak geen idee wie ze zochten haha….”
Veel fluitende familieleden in Groningen Bob, Sam, Ben Dröge en Marije Deuring zijn lid van de Scheidsrechtersvereniging Groningen. En die vereniging kent een rijke geschiedenis met fluitende familieleden in heden en verleden. Zo waren daar voormalig international Klaas Schipper en zoon Jan, Koos en Ate Nijdam, Geert en Michel Winter, Geert en Janet Schut, Roel en Marcel Bellinga, Sieger en Luppo Swart en Gert-Jan en Victor Ris.
.
Paspoort Namen: Ben (20), Bob (26) en Sam (22) Dröge en Marije Deuring (23) Familierelatie: broers en vriendin Woonplaatsen: Zuidlaren en Groningen Scheidsrechter sinds: 2006 (Ben, voor de vereniging, 2011 voor KNVB), 2007 (Sam voor de vereniging, 2009 voor KNVB), 2009 (Marije, KNVB) en 2010 (Bob voor de vereniging, 2011 voor KNVB).
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
17
Vader Henry Rikhof en dochter Semira uit Almelo:
de Fluiten e famili
“We fluiten vooral voor onze lol”
18 18
Semira en Henry Rikhof.
door WIM VAN OOSTEN In deze serie vormt de familie Rikhof uit Almelo een bijzondere combinatie: vader en dochter gaan op zaterdag met fluit en scheidsrechterskostuum de deur uit. En zoals het hoort: dochter heeft het grotendeels van pa geleerd. Henry fluit al bijna veertig jaar en heeft vorig seizoen de piek in zijn loopbaan bereikt: groep 2 zaterdag. Dat heeft maar een seizoen geduurd, hij is teruggezet naar groep 3, maar de pret is er niet door aangetast. Vanaf het moment dat hij als begeleider van de A-jeugd (bij de inmiddels gefuseerde voetbalvereniging Rietvogels) als invaller-scheidsrechter optrad, heeft hij met alle inzet zijn hobby bedreven. Hij heeft zich ook als een actief en betrokken lid van de COVS-groep Almelo gemanifesteerd. Hij is lid geweest van de ontspanningscommissie, de voetbalcommissie en de barcommissie. Hij is een vaste klant op de trainingsavonden. Zijn scheidsrechtersopleiding heeft hij indertijd genoten van de in de regio
bekende Siem Wellinga uit Enschede. Kortom: naast tennis als hobby steekt Henry al de energie die hij over heeft in de voetbalscheidsrechterij. Aanstekelijk Dochter Semira (24) zat als meisje in de dug-out als haar vader zijn leiderschap op het veld demonstreerde. Dat werkte aanstekelijk en toen ze daar de leeftijd voor had ging ze de BOS-cursus volgen. Ze besloot zich op het fluiten van jeugdwedstrijden te concentreren en vandaar dat ze al een aantal jaren de C-jeugd in de regio begeleidt. Daarbij wordt ze regelmatig vergezeld door vader Rikhof. Ze komt vrij vaak bij dezelfde verenigingen, met als prettig gevolg dat ze niet al te veel tijd kwijt is aan reizen – in haar geval per fiets of openbaar vervoer. Haar grote voorbeeld is Eric Braamhaar, die haar in haar beginjaren ook heeft begeleid. Zoals in de vorige De Scheidsrechter te lezen is voelt Eric zich nog altijd nauw betrokken bij de COVS Almelo. Het feit dat hij daar regelmatig zijn gezicht laat zien, werkt absoluut positief door.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
Ouders Semira werkt in de zorg, maar dat is tijdelijk onderbroken. Ze is het enige vrouwelijke lid van COVS Almelo, maar omdat haar vader altijd op de clubavonden is traint ze gezellig mee. Haar meest negatieve ervaring is die met de ouders van de juniorenvoetballers die ze fluit. Ze stelt dan ook: “Met die knapen kan ik wel overweg. Maar vooral door dat gedoe langs de lijn ben ik strenger gaan optreden. Die grote monden van die ouders leiden er toe dat ik eerder kaarten trek om in een vroeg stadium van de wedstrijd respect en acceptatie te winnen. Maar ik ga vrolijk verder en van rapporten schrijven word ik niet zenuwachtig.”
Paspoort Namen: Henry (56) en Semira (24) Rikhof Familierelatie: vader/dochter Woonplaats: Almelo Scheidsrechter sinds: 1974 (Henry), 2007 (Semira)
Vader en zoons Kleij uit Wormer zelfs samen in één wedstrijd
de Fluiten e famili 19 19 door PIET TIGGELAAR Het is 1612 als de eerste Kleijen neerstrijken in de Zaanstreek. Actief bij het droogleggen van de Beemsterpolder besluiten ze om in de omgeving te blijven wonen. Het is het dorpje Wormer onder de rook van Zaandam (letterlijk en figuurlijk) dat de familie als woonplaats kiest. 400 jaar later zijn er drie Kleijen die wekelijks hun wedstrijdje fluiten op het voetbalveld. Tijdens de nacompetitie van de vrouwen waren ze zelfs met z’n drieën samen aangesteld bij de wedstrijd Purmerend VR1 - SJC VR1. Er zou nog een tweede wedstrijd komen, maar helaas een van de drie had al iets anders. Shuttle-run Het is vader Ton Kleij die in 1984 begint met fluiten. In de beginjaren in het rayon Zaanstreek, later in West I. Zijn top: wedstrijden in de hoofdklasse. Hij stopt in 2008 met de zaal, maar gaat wel verder op het veld. Daar fluit hij nog steeds in groep 5. De shuttleruntest is de grootste hindernis om hogerop te komen. In 2004 begint zoon Guido aan de cursus. Na eerst een aantal jaren bij WSV ’30 te hebben gefloten, had hij het daar wel gezien. Hij is vervolgens voor de KNVB gaan fluiten. Zijn ambitie is uiteindelijk de hoofdklasse. Nu fluit hij nog in groep 5. De jongste telg, Vincent, fluit sinds drie jaar bij de jeugd (J3). Zijn ambitie is ook om zo hoog mogelijk te eindigen. Scheidsrechtersvereniging Alle drie zijn ze lid van Scheidsrechtersvereniging Zaanstreek, waar ze op
Tips en trucs voor elkaar Ton Kleij, Vincent Kleij en Guido Kleij.
donderdag meedoen aan de wekelijkse training. Guido is daarnaast actief als webmaster en Vincent zorgt af en toe voor de bar. Vader Ton heeft het bij WSV’30, mede door zijn connecties met de leiding, als voetballer nog tot het eerste elftal geschopt: 25 minuten tijdens een vriendschappelijke wedstrijd. Beide zonen zagen al vrij snel in dat ze niet tot de sterren van WSV’30 zouden behoren. Zij besloten al vrij snel om te gaan fluiten. Guido na de B-junioren en Vincent na de A-junioren. Echt vervelende momenten hebben ze in de jaren die ze nu fluiten nog niet meegemaakt. Vader Ton fluit nu ongeveer 30 jaar. In al die jaren heeft hij nog maar één vervelend incident
meegemaakt: een speler ging bij hem op de tenen staan. Het kwam de speler op tien wedstrijden schorsing te staan. De Kleijen gaan, als het mogelijk is, naar elkaar kijken. Ze geven dan na afloop elkaar tips en trucs, die al of niet opgevolgd worden. Zolang ze nog plezier in het fluiten hebben blijven ze doorgaan.
Paspoort Namen: Ton (60), Guido (26) en Vincent (24) Kleij Familierelatie: vader en zoons Woonplaats: Wormer Scheidsrechter sinds: 1984 (Ton), 2004 (Guido), 2010 (Vincent)
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
de Fluiten e famili 20
Opa Dijkers ‘besmet’ dochter, schoonzoon en kleinzoon met fluitvirus
Vier scheidsrechters samen in één familie Hans met kleinzoon Stefan, schoonzoon Henry en dochter Hellen.
door WILL STEVENS Een vader met zijn kleinzoon en zijn dochter met haar man zijn allemaal gek van voetbal. En vooral om het spelletje te leiden als scheidsrechter. De 72-jarige Hans Dijkers was 24 toen hij als scheidsrechter begon in 1965. Hij floot tot 1992, waarvan elf jaar op Curaçao. Daarnaast is hij rapporteur in West II en is hij lid van de COVS. Dijkers vindt het een goede gedachte om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van scheidsrechters. Bij de groep Leiden was Hans secretaris. In 2012 ontving hij de Gouden Speld van de KNVB. DOCOS Leiden Dochter Hellen van 45 is actief bij voetbalvereniging DOCOS in Leiden. Ze is leidster van het eerste damesteam en assistent-scheidsrechter. Als tiener heeft zij samen met haar zus gevoetbald en ze heeft nu twee voetballende dochters. Zij is nauw betrokken bij DOCOS en draagt het vrouwen- en meisjesvoetbal een warm hart toe. Hellen is bestuurslid om kennis en ervaring te delen.
Henry van der Weijden is de man van Hellen en voetbalde bij Lugdunum, AZ ’67 en FC Lisse. Henry heeft verschillende functies bekleed en taken bij deze clubs uitgevoerd, waaronder het leiden van wedstrijden. Hij fluit elke week een vroege zaterdagmorgenwedstrijd en ’s zondags speelt hij met zoon en broer in één team. Twaalf jaar Zoon Stefan begon al jong, hij was twaalf, wedstrijdjes van de E- en F-pupillen bij DOCOS te fluiten. Hij behaalde het pupillencertificaat en daarna het juniorendiploma. Zes jaar geleden mocht hij de BOS-opleiding volgen voor veldvoetbal. Toen is Stefan in de startersgroep aan de slag gegaan bij de junioren op zaterdag. Hij fluit nu iedere zaterdag een wedstrijd in groep 3. En door opa is Stefan ook lid van de COVS. Op doordeweekse avonden leidt hij jeugdwedstrijden bij DOCOS. Ook wordt hij regelmatig gevraagd bij UVS en Lugdunum om vriendschappelijke wedstrijden te komen fluiten. Volgens de kleinzoon van Hans is hij een goede spelregelkenner, die de
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
regels op een eerlijke manier toepast. Hij ontvangt vele complimenten voor zijn wijze van optreden. Menige vereniging ziet de 21-jarige Stefan graag terugkomen. Ajax-Feyenoord Een bijzonder hoogtepunt was zijn optreden als assistent-scheidsrechter bij Ajax D1 - Feyenoord D1 om het kampioenschap van Nederland in het voorjaar van 2012. In De Kuip mocht hij ook al een voorwedstrijd fluiten. Een slotwoordje van opa Hans Dijkers is dat zij allen met de voetbalarbitrage bezig zijn, dat geeft veel gespreksstof en ze wisselen veel ervaringen uit.
Paspoort Namen: Hans (72), Henry (49), Hellen (46) en Stefan (21) van der Weijden. Familierelatie: vader, schoonzoon, dochter en kleinzoon. Woonplaats: Voorschoten/Leiden Scheidsrechter sinds: 1965 (Hans, gestopt), Hellen (2008), Henry (2003), 2007 (Stefan)
Vader John, zoon Riordan en dochter Francis hanteren wekelijks de fluit
de Fluiten e famili 21 John Pasman uit Halfweg bij Haarlem heeft een echte scheidsrechtersfamilie. Behalve John zijn ook zijn 20-jarige zoon en 18-jarige dochter actief op de velden.
door WIM BOEREN V.l.n.r. Francis, John en Riordan Pasman.
Familie Pasman actief bij scheidsrechtersvereniging Vader John is afkomstig uit Silvolde en door zijn huwelijk in het NoordHollandse Halfweg beland. Hij is 53 jaar en fluit inmiddels dertig jaar, nu in groep 3 en eerder in groep 2. Voor zijn scheidsrechterscarrière was hij speler vanaf zijn zesde jaar bij Sportclub Silvolde. Alle drie zijn ze actief binnen de groep Haarlem. Daarom is deze trainingsavond bij de voetbalvereniging Olympia langs het Spaarne gekozen om met deze familie te praten. Zoon Riordan fluit nog niet voor de KNVB. Hij heeft in 2010 de scheidsrechterscursus gevolgd en in 2011 de opleiding voor assistent. Bij de verenigingen Hoofddorp en Zwanenburg leidde hij jeugdwedstrijden. Hij was actief voetballer bij Zwanenburg van zijn zesde tot zeventiende jaar. Onder de lat Zijn zus Francis is op vele terreinen betrokken bij het voetbal. Van haar
zesde tot zestiende jaar stond zij onder de lat bij Zwanenburgse jeugdteams en zodra zij zestien werd heeft zij de BOS-cursus gevolgd en is zij gaan fluiten. En met goed gevolg. Op zaterdag fluit zij in groep jeugd 4. Tevens is zij assistent-scheidsrechter bij de beloftencompetitie van FC Utrecht waarin ze gecoacht wordt door ervaren assistenten. Dit gebeurt vanuit de KNVB West I. Verder wordt zij sinds een halfjaar ingezet als assistent-scheidsrechter en vierde official bij de Belgisch/ Nederlandse vrouwenwedstrijden, de BeNe League. Als assistent is zij al bij Heerenveen, PEC Zwolle, Telstar en FC Utrecht geweest. Ook heeft zij de vlag gehanteerd bij twee jeugdinterlands: Nederland-Engeland onder 15 en Nederland-Noorwegen onder 17. Presteren Deze tweedejaars mbo-studente
bedrijfsadministratie zit niet stil en zij is ervan doordrongen dat er ook maatschappelijk gepresteerd moet worden. Behalve dat zij heel vroeg haar BOSdiploma behaalde, slaagde zij ruim voor haar achttiende verjaardag voor het rijbewijs. Met vader John als wettelijke begeleider in de auto kon zij rijervaring opdoen. De keus tussen fluiten en assisteren heeft zij nog niet gemaakt. Moeder Jose en de oudste dochter Kirsten zijn niet zo voetbalminnend. Kirsten heeft meer op met paarden.
Paspoort Namen: John (53), Riordan (20) en Francis (18) Pasman. Familierelatie: vader/zoon/dochter Woonplaats: Halfweg Scheidsrechter sinds: 1983 (John), 2010 (Riordan), 2011 (Francis)
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
Fluitende familie 22
Vader Harry Wisselink uit Wolphaartsdijk draagt liefde voor fluit over aan drie zoons
Zelfs moeder Wisselink actief bij de COVS V.l.n.r. Hidde, Harry, Monique, Jelle en Bouke Wisselink.
door JAN STUUT Scheidsrechteren moet ‘in je bloed’ zitten. Dat wordt bij voetbalvereniging Wolfaartsdijk bewezen. Een bijzondere situatie doet zich daar voor met de familie Wisselink. Vader Harry is vijf jaar KNVB-scheidsrechter en zegt daarover: “Ik ben ingedeeld in groep 4, maar ik vind alle niveaus zijn charme hebben. Zo fluit ik ’s morgens soms pupillen en ’s middags eerste elftallen.” De familie Wissselink bestaat uit: vader Harry (51), moeder Monique (51), Jelle (23), Hidde (21) en Bouke (18). Zoons Jelle en Hidde hebben net als Harry hun BOS- en Bouke de juniorscheidsrechtersopleiding gevolgd. Ze zijn gaan fluiten na de enthousiaste en stimulerende verhalen van hun vader. Fanatieker Jelle: “Het begon allemaal bij onze pa, die ging fluiten en maakte niet alleen ons, maar ook het bestuur en de vereniging fanatieker. Zodoende zijn wij nu een van de weinige verenigingen in Zeeland die al jarenlang meedoen met spelregelwedstrijden
van de jeugd. Op een enkele wedstrijd na wordt alles gefloten door verenigingsscheidsrechters met een KNVBopleiding en iedereen doet dat in een mooi tenue van de club.” Verder levert moeder Monique ook haar bijdrage als penningmeester van de COVS-groep Noord- en ZuidBeveland, hoewel zij zelf als scheidsrechter niet actief is. Zij is deze functie gaan bekleden toen Harry hiervoor gevraagd werd en er toen uitflapte dat zij dat veel beter kon. Harry en Monique zijn er trots op dat hun zonen onder meer als scheidsrechter vrijwilligerswerk doen bij hun club, want zonder zulke jonge mensen kan v.v. Wolfaartsdijk niet bestaan. Scheidsrechtercoördinator Vader Harry: “Na jaren te hebben gevoetbald en daarnaast jeugdwedstrijden te hebben gefloten, ben ik vijf jaar geleden scheidsrechtercoördinator geworden bij de v.v. Wolfaartsdijk en ook gaan fluiten voor de KNVB. Vanuit mijn werkervaring als chefmonteur neem ik de ervaringen als scheidsrechter en coördinator mee. Het durven nemen van beslissingen,
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
ook al maak je jezelf daar soms niet populair mee, gebruik je dus ook tijdens de wedstrijden.” Ook binnen de vereniging maakte hij daar gebruik van door de juiste scheidsrechter op de voor hem of haar leukste wedstrijd in te delen. Zo ben je als coördinator ongemerkt bezig met werving en behoud. In de familiaire omgeving worden veel voetbalwedstrijden op tv bekeken en geeft ieder hierbij zijn ongezouten mening over de spelers en de scheidsrechter. Maar de commentatoren krijgen er het vaakst van langs om hun gebrek aan spelregelkennis. Kortom een unieke familie met het voetbalhart op de juiste plaats.
Paspoort Namen: Harry (51), Monique (51), Jelle (23), Hidde (21) en Bouke (18) Wisselink Familierelatie: vader/moeder/zoons Woonplaats: Wolphaartsdijk Scheidsrechter sinds: 2008 (Harry), 2008 (Jelle en Hidde, voor de vereniging) en 2011 (Bouke, voor de vereniging)
de Fluiten e famili
Jos Peeters apetrots op dochter Vivian 23 23
door PETER EKERS
We zijn te gast bij de familie Peeters, waar vader Jos en dochter Vivian op de voetbalvelden wedstrijden tot een goed einde weten te brengen.
Voor Vivian gold: wat doe je als je een niet zo’n goede voetbalster bent, maar de liefde voor het spel niet te stillen is? Fluiten, dacht Vivian Peeters (31) uit Sevenum. En daar bleek ze toch net wat meer talent voor te hebben. De Limburgse is nu een van de weinige vrouwelijke scheidsrechters aan de top. Wat Jos betreft: hij begon met het fluiten in 1984 bij de jeugd, met als reden dat hij nog graag op zondag wilde voetballen. Met de gedachte dat fluiten wel iets voor hem kon zijn. In 1985 begon Jos als KNVB-scheidsrechter, dat beviel hem zo goed dat hij nooit spijt heeft gehad van zijn besluit.
Vivian en Jos Peeters.
tieve reacties”, zegt de goedlachse dame, “heb ik nog nooit ontvangen. Heel in het begin zag je de clubs wel eens verbaasd kijken als je je bekend maakte als de scheidsrechter.”
Vader en dochter uit Sevenum helemaal behept met scheidsrechtersvirus
Jos is 57 jaar en fluit in groep 2, zolang hij plezier beleeft aan het fluiten, gaat hij door. Zijn mooiste herinnering is de wedstrijd in Groesbeek: Achilles’29 – De Treffers.
Afschrikken liet ze zich niet: “Op een gegeven moment zie en voel je die blikken niet meer en zit je helemaal in het spel. Tijdens het eerste fluitsignaal valt de (gezonde) spanning weg.”
Zeldzaam fenomeen Vivian: een vrouw op het veld, tussen de robuuste, soms te fanatieke en zwetende mannen, die ook nog eens naar haar dienen te luisteren. Het blijft een zeldzaam fenomeen. Vivian is al vanaf haar zestiende scheidsrechter en wil weer op het hoogste amateurniveau terugkeren. “Nega-
Jos: “Ik ben ontzettend trots op mijn dochter dat ze dit heeft bereikt.” Hij voegt eraan toe dat de COVS-groep Horst Venray voor hem en de andere scheidsrechters heel belangrijk is. “Elke donderdag ben ik daar aanwezig om te trainen, tevens kun je daar van gedachten wisselen en spelregelkennis op peil houden.”
Olympische Spelen Vivians ultieme doel: “De Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Dat lijkt me tof. De kans is klein, maar als je het niet probeert, lukt het nooit.” Ze traint drie à vier keer per week. Veel steun krijgt ze van de Antoon van Dijkschool en De Sprong uit Deurne, daar zitten trouwens ook haar trouwste supporters.
Paspoort Namen: Jos (57) en Vivian (31) Peeters Woonplaats: Sevenum Familierelaties: vader/dochter Scheidsrechter sinds: 1984 (Jos) en 1998 (Vivian)
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
24
Veel scheidsrechters praten graag over voetbal, maar bij de familie Hadders uit Stadskanaal gaan ze nog een stapje verder. Bij dit bijzondere gezin hoef je in het weekend niet aan te kloppen, want zowel vader als dochter reist het hele land door om wedstrijden te fluiten. Ook de rest van het gezin is bijna wekelijks langs de velden te spotten om de twee te bewonderen. door ROBERT DE WIT
de Fluiten e famili
Als trouwe supporter van de A-junioren bij SPW stond Jan Hendrik Hadders zes jaar geleden wekelijks langs de kant bij zijn zoon. Toen er geen scheidsrechter voorhanden was, kreeg Jan Hendrik de fluit in handen gedrukt en sindsdien werd hij gebombardeerd tot vaste scheidsrechter bij het team van zijn zoon. Jan Hendrik kreeg direct de smaak te pakken en besloot om zich aan te melden voor de BOS- cursus, begon vervolgens te fluiten voor de KNVB en promoveerde binnen vier jaar van de startersgroep naar het hoogste jeugdniveau. Dochter Anita reisde in die tijd wekelijks mee met haar vader en dat smaakte al snel naar meer, of zoals
boven
Trots op elkaar, geen concurrenten Anita Hadders (midden).
Anita zou zeggen: “De sfeer en beleving waren prachtig mooi.” Sprookjesverhaal Het sprookjesverhaal ging in sneltreinvaart verder, nadat ook Anita de BOS-cursus had afgerond. Ze promoveerde soms meerdere malen per seizoen en kwam uiteindelijk net als
Vader en dochter Hadders uit Stadskanaal halen bij elkaar het beste naar boven vader Jan Hendrik in groep 21 terecht. Over het woord concurrentie zijn vader en dochter vrij duidelijk: “Wij zijn geen concurrenten, gunnen elkaar alles en kunnen enorm veel van elkaar leren.” Naast het fluiten leiden Jan Hendrik en Anita een intensief leven. Jan Hen-
drik runt een eigen varkensbedrijf met 10.000 varkens. In het verleden had hij nog veel meer dieren, maar door het beoefenen van zijn hobby is hij hiermee gestopt. Dierenarts-assistent Ook Anita is overdag weinig te vinden in huize Hadders, want zij studeert voor dierenarts-assistent en wil daarna nog een hbo-opleiding doen. Daarnaast voetbalt ze in het Nederlands zaalvoetbalteam en hoopt ze ooit in aanmerking te komen voor een FIFAbadge. Die weg is Anita al goed ingeslagen door regelmatig wedstrijden te leiden in de BeNe League. Jan Hendrik hoopt in zijn scheidsrechterscarrière groep 2 te halen en wil daarna zijn ervaring en enthousiasme overbrengen op jonge talentvolle scheidsrechters. Bij dit interview is nog één belangrijke naam niet genoemd en dat is die van Annie Hadders. Ook zij steunt haar man en dochter bij de hobby waar ze zo gek op zijn. En laat dat nou net zijn waar dit interview om gaat. “Een wedstrijd in goede banen leiden geeft ons een goed gevoel en als dat lukt voelen we ons super”, aldus Jan Hendrik Hadders.
Paspoort Jan Hendrik Hadders in actie. VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
Namen: Jan Hendrik (45) en Anita (19) Hadders Familierelatie: vader/dochter Woonplaats: Stadskanaal Scheidsrechter sinds: 2008 (Jan Hendrik) en 2010 (Anita)
Gebroeders Dorsthorst unieke familie in de Achterhoek
25
de Fluiten e famili
Voordeliger per (half)dozijn Willie (midden) bij zijn laatste wedstrijd. Links Gerard Schurink, rechts Dick Wagendorp, beiden lid van scheidsrechtersvereniging Winterswijk.
door HENK HUNTINK In de jaren zeventig en tachtig kwam het regelmatig voor dat er zes scheidsrechters Dorsthorst actief waren in het weekend. Zowel als clubscheidsrechter als fluitend voor de KNVB. De gebroeders Dorsthorst (Joep, Willie, Frans, Paul, Jan en Louis) zijn via sportclub Meddo, voor welke club zij allen actief waren, als scheidsrechters begonnen. Joep is tot heden actief als scheidsrechter voor de KNVB. Daarnaast heeft hij jaren in het eerste elftal van sportclub Meddo gespeeld. Bovendien was hij actief in het bestuur. Willie is vanaf 1961 scheidsrechter en is nog steeds rapporteur. Tevens is hij voorzitter van de scheidsrechtersvereniging Winterswijk. Frans – inmiddels overleden – heeft een aantal jaren voor de KNVB gefloten. Paul is drie jaar actief geweest als scheidsrechter. Jan is ongeveer 23 jaar actief geweest als scheidsrechter. Hij is gedurende een drietal jaren bestuurslid geweest van voetbalvereniging Lochem.
Louis was als scheidsrechter actief in het zaterdagvoetbal van de KNVB. Daarnaast was hij grensrechter bij het eerste elftal van sc Meddo op zondag. Het waarom De redenen waarom de gebroeders zijn gaan fluiten lopen uiteen. De een is scheidsrechter geworden omdat hij het als speler altijd beter wist, een ander omdat de vereniging en later de KNVB hem als scheidsrechter nodig had. Een van de broers is scheidsrechter geworden omdat hij niet zo goed kon voetballen. De broers zijn nu nog steeds op een of andere manier bij het voetbal betrokken. Daarnaast hebben zij ook andere hobby’s, bijvoorbeeld volleybal en bekleden zij andere vrijwilligersfuncties binnen de gemeenschap van Meddo en Winterswijk. Aandacht Het huidige niveau van de amateurscheidsrechters vinden zij goed, maar de doorstroming stagneert. Van het aantal opgeleide scheidsrechter stop-
pen er te veel. Hieraan zou door de KNVB en COVS meer aandacht moeten worden besteed. Evenals het feit dat scheidsrechters soms op een te hoog niveau fluiten. En over de indeling vinden de broers dat die door de automatisering soms uit het oog wordt verloren. Aan de andere kant is de scheidsrechter nodig en moeten de voetbalverenigingen hun verantwoordelijkheid nemen door de scheidsrechter te allen tijde te beschermen. Maar zij kijken nog steeds positief aan tegen een veranderende voetbalwereld waarin de COVS een bindende factor zou moeten zijn.
Paspoort Namen:Joep (70), Willie (72), Frans (58, overleden in 2008), Paul (69), Jan (74), Louis (59). Dorsthorst Familierelatie: broers Woonplaats: Meddo en Winterswijk Scheidsrechter sinds: 1962 (Willie), 1964 (Joep, Paul en Jan), 1980 (Louis) en 1985 (Frans).
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
Fluitende familie 26
In huize Nagtegaal in Hendrik-Ido-Ambacht is er altijd discussie over arbitrage
Fluiten ‘zit in het bloed’ bij beide tweelingen Marc Nagtegaal geconcentreerd in actie tijdens een pupillenwedstrijd.
door JAN STUUT Aan het woord is Marjan Bloemendal. “Ik ben moeder van zes kinderen waarvan twee eeneiige tweelingen. Naast deze twee tweelingen heb ik een dochtertje (Lotte) van negen. Zij voetbalt bij de E-tjes van ASWH in Hendrik-Ido-Ambacht. Ze is nu nog te jong om te fluiten, maar ze kan bijna niet wachten tot ze oud genoeg is. Mijn oudste dochter is helaas, bijna zeventien jaar geleden, op vijfjarige leeftijd overleden aan leukemie. Verder staat mijn man wekelijks in de kantine bij ASWH.” Zelf is Marjan niet als scheidsrechter actief, maar ze functioneert als wedstrijdsecretaris voor de jeugd bij ASWH. Haar vier tweelingkinderen zijn daarentegen wel behoorlijk ‘besmet’ met het scheidsrechtersvirus. Dat is gekomen toen ASWH behoefte had aan jeugdscheidsrechters. Diploma’s Marjan: “Marc en Bas, mijn tweelingzoons, werden op hun elfde gevraagd en sindsdien hebben ze nagenoeg
wekelijks hun wedstrijd gefloten bij deze vereniging. Inmiddels twintig jaar oud hebben ze als scheidsrechter hun pupillen-, junioren- en BOSdiploma gehaald.” Zoon Marc heeft, na een kruisbandreconstructie en daarna een revalidatie van een jaar, zich volledig gestort op het fluiten en voetbalt niet meer. Hij fluit voor de KNVB en hoopt de top te halen. Verder is hij scheidsrechterscoördinator bij ASWH en begeleidt hij jeugdige scheidsrechters. Talenten Marc is lid van COVS Drechtsteden, een vereniging met talenten als Danny Makkelie, Christian Bax en Wesley Zwagemaker. Hij volgt daar wekelijks de trainingen onder leiding van good-old Ad van Meerkerk en tegenwoordig Jan Tempelaar. Een leuke vereniging om ervaringen te delen, maar ook zeker om de spelregelkennis en conditie hoog te houden. Zijn broer Bas voetbalt zelf ook nog in het tweede elftal en fluit wekelijks zijn wedstrijden bij ASWH.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
De tweelingdochters van dertien fluiten sinds een jaar ook bij de vereniging. Zij hebben hun pupillenscheidsrechterscursus in de pocket en hebben de ambitie om ook de junioren- en BOS-cursus te volgen. Marjan: “Ik denk dat ik al met al wel mag spreken van een voetbalscheidsrechtersvirus.” Dat heeft vooral in huiselijke kring ook nog zijn invloed. Met name tijdens de maaltijden wordt er vaak gediscussieerd over spelregels of voetbalincidenten en overtredingen die op de televisie zijn getoond. Alle vier zijn ze laaiend enthousiast over hun nog prille, maar vooral sportieve vrijetijdsbesteding.
Paspoort Namen: Marc (20), Bas (20), Ilse (13) en Joan (13) Nagtegaal Familierelatie: broers en zussen, twee eeneiige tweelingen Woonplaats: Hendrik-IdoAmbacht Scheidsrechter sinds: 2004 (Marc en Bas) en 2012 (Ilse en Joan)
de Fluiten e famili 27
Jos (57) en Nick (26) Tunnissen uit Venray barsten van ambities
Pa en zoon fluiten op niveau Jos (links) en Nick Tunnissen.
door PETER EKERS We zijn te gast bij de familie Tunnissen in Venray, waar vader Jos en zoon Nick samen het scheidsrechteren als hobby hebben. Jos (57 ) is een verhaal apart. Hij vertelt: “Ik was trainer bij de jeugd in Venray waar mijn zoon Nick voetbalde. Nick vertelde me dat hij scheidsrechter wilde worden, maar ja hij was jong en had nog geen rijbewijs. Doordat ik al heel wat jaren de jeugd trainde was het voor mij een uitdaging om ook scheidsrechter te worden. We gaven ons op voor de scheidsrechterscursus. De locatie werd Beek en Donk waar we samen de cursus met goed gevolg hebben afgesloten.’’ Zware operatie Er werd meteen besloten dat Jos de jeugd ging fluiten en Nick de senioren, zodat Jos op zondag Nick naar de wedstrijden kon brengen. Jos fluit momenteel in de derde en vierde divisie van het jeugdvoetbal. Na een zware operatie heeft hij het fluiten weer opgepakt.
Hij traint voor zichzelf drie tot vier keer per week, want hij vindt dat de spelers recht hebben op een scheidsrechter die niet alleen vanuit de middencirkel de wedstrijd volgt. Mocht het niet meer lukken met de conditie, dan is het voor hem over en uit. Almere De gebeurtenissen in Almere, met de dood van assistent-scheidsrechter Richard Nieuwenhuizen als triest dieptepunt, hebben op Jos diepe indruk gemaakt. Zoveel zelfs dat hij heeft overwogen om te stoppen met fluiten. Gelukkig heeft hij de draad weer opgepakt, maar hij hoopt dat het wederzijds respect weer terugkomt. Topklasse Nick, 26 jaar, is opgeklommen tot de Topklasse van het seniorenvoetbal. Hij is ontzettend ambitieus, maar promotie zit er niet meer in volgens de KNVB. De ouders van Nick zijn erg trots op hem en gaan regelmatig de wedstrijd bekijken die hij moet fluiten. Het mooiste compliment kreeg hij van
Hans Kraay junior op een internationaal toernooi. Hans vond hem op dat moment de beste scheidsrechter in het amateurvoetbal. Nick houdt zijn conditie op peil door gemiddeld drie keer per week voor zichzelf te trainen. Op de vraag hoeveel scheidsrechtersshirts hij bezit, blijkt dat na telling 25 stuks te zijn. COVS Jos gaat geregeld naar de bijeenkomsten van de COVS-groep Horst Venray als er vergaderingen zijn of spelregelavonden, want kennis van spelregels vindt hij heel belangrijk. Nick heeft een aantal jaren een bestuursfunctie vervuld in deze COVS-groep.
Paspoort Namen: Jos (57) en Nick (26) Tunnissen Familierelatie: vader en zoon Woonplaats: Venray Scheidsrechter sinds: 2005 (beiden)
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
O I S W REG U E I N 28
WEST I
Utrechtse scheidsrechters hangen aan lippen van Frank de Bleeckere
door WIM BOEREN
Op 23 september opende de SVDU, de Utrechtse Scheidsrechtersvereniging, het seizoen met een bijeenkomst waarvoor Frank de Bleeckere als inleider was uitgenodigd. Voordat het woord aan deze Belgische (oud-) toparbiter werd gegeven, reikte Jacco Baas de prijzen uit aan de winnaars van twee interne competities. De winnaar van de Weistaarleague, een competitiespel, was Ronald Kerkhof en de Ko-Tech SVDU-spelregelcup was voor Roy Nas. De kwalificatie ‘toparbiter’ is geen overdreven term. Frank de Bleeckere is al jong als scheidsrechter begonnen, geïnspireerd door zijn vader die toen internationaal scheidsrechter was en die als zijn persoonlijke coach functioneerde. Dat je niet zomaar aan een indrukwekkende erelijst komt, wordt duidelijk als Frank vertelt van de inspanningen die hij moest verrichten. Zijn trainingsschema werd wetenschappelijk, met behulp van de universiteit, opgebouwd. Vier werkdagen in de week trainen en in het weekend fluiten. Dit betekende natuurlijk dat de medewerking van de werkgever en het thuisfront van het grootste belang was. Een voorbeeld van deze medewerking was dat toen hij gebeld werd of hij in Engeland een wedstrijd van Chelsea wilde fluiten en zo ja, of hij dan maar vier uur later op het vliegveld van Brussel wilde zijn. Met medewerking van iedereen lukte dat.
Aandachtige (oud)scheidsrechters.
Indrukwekkende loopbaan Zevenmaal Scheidsrechter van het Jaar in België. Achtmaal een belangrijke finale gefloten, waaronder in de hitte in Quatar de Emircup. In 2010 vierde op de lijst ‘beste referee van de wereld’. Meegedaan aan twee wereldkampioenschappen. In 2006 in Duitsland en in 2010 in Zuid-Afrika. Dit is nog maar een korte samenvatting. De vele Europacupwedstrijden en interlands zijn ongenoemd. De ruim opgekomen Utrechtse scheidsrechters namen graag kennis van de vele tips die gegeven werden. Omgaan met stress bijvoorbeeld. Frank had dit opgesteld in acht items, waaronder ‘geen energie steken in zaken die je niet kan veranderen’. In november 2011 floot hij zijn laatste wedstrijd. Frank wilde op het hoogste niveau eindigen en daar een klein
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
feestje van maken voor familie en bekenden. Dit werd de wedstrijd Zulte Waregem-Brugge op tien kilometer van zijn woonplaats Oudenaarde, waar hij ereburger is. Manager Sinds augustus dit jaar is hij werkzaam als Talent & Elite Referee manager bij de Belgische voetbalbond. Hier kan hij beginners (youngsters vanaf 15 jaar en promoting 17-19 jaar) en de gevorderden (talenten en elite) begeleiden. Na afloop presenteerde hij zijn boek met de zeer toepasselijke titel ‘Alles voor het vak’. Behalve een opdracht in dit boek konden de kopers en andere belangstellenden nog diverse adviezen krijgen. Het was al vrij laat toen Frank, na een geslaagde avond, de reis naar België ging maken.
Heeten krijgt erkenning voor zorg om arbitrers
REG NIE IO UW S
OOST
door JOKE SOLEN
De voetbalvereniging Heeten is door de KNVB beloond met het KNVB-ARAG FairPlay Certificaat. Deze beloning wordt uitgereikt aan voetbalclubs die de zaken op scheidsrechtersgebied goed voor elkaar hebben. Eric Braamhaar overhandigde het FairPlayZone-bord kortgeleden aan bestuurslid Erik van der Vegte. Een coachjack en een gevulde scheidsrechterssporttas werden uitgereikt aan Hans van Dartel van de scheidsrechterscommissie. De FairPlay-certificering staat symbool voor een professioneel arbitragebeleid binnen de vereniging, bestaande uit kwaliteit en zichtbaarheid van scheidsrechters en verbetering van sportiviteit & respect en het verbreden van de spelregelkennis bij spelers. Scheidsrechtersvereniging Heeten is de vierde club in district Oost en de eerste club in Salland die dit certificaat in ontvangst mocht nemen. Daarmee verplicht de club zich om een aantal voetbalverenigingen te adopteren en te begeleiden met het ontwikkelen en invoeren van beleid op het gebied van de clubarbitrage. Hans van Dartel is trots op deze uitreiking.“Zo’n certificering krijg je niet zomaar. Vier jaar geleden heeft Theo Solen op verzoek van ons bestuur samen met ons een beleidsplan ‘Grip op Arbitrage’ geschreven. Wij kregen veel steun vanuit de Deventer Scheidsrechtersverenging en in het bijzonder van Theo Mansvelt Beck.” “Zij gingen niet uit van het probleem, maar de kansen. De cultuur binnen de driehoek bestuur-spelers/staf-
Eric Braamhaar (l) met drie jeugdige scheidsrechters van Heeten.
scheidsrechter diende te veranderen. Bij de pupillen hebben we een grote groep juniorscheidsrechters en bij de senioren hebben wij ook voldoende mensen. Ook starten wij met een cursus Basis Opleiding Scheidsrechter (BOS) vanaf 14 jaar. Voor die cursus hebben zich tien mensen ingeschreven, onder wie zes C-jeugdleden.” Veilig sportklimaat Voorafgaand aan Heeten D1- Holten D1 ondertekende Henk Roverts namens de KNVB het certificaat. Theo Solen sprak namens de Deventer Scheidsrechtersvereniging en gaf op hoofdlijnen een toelichting op aspecten vanuit het beleidsplan. “Respect voor elkaar en gaan voor een veilig sportklimaat geeft meer sfeer en plezier voor iedereen”, hield hij de aanwezigen voor. Voor het clubgebouw staat een bord met de uitspraak: ‘De scheidsrechter wenst respect voor elke vrijwilliger’. Olievlek Het doet Eric Braamhaar deugd dat
veel amateurverenigingen een certificering hebben ontvangen of nog krijgen. Het moet een olievlek worden. Elke week zijn er ongeveer 32.000 wedstrijden. Maar er zijn slechts een kleine zesduizend officiële scheidsrechters beschikbaar. Clubscheidsrechters dienen ook goed onderlegd te zijn. Braamhaar: “Heeten is goed bezig. Het gaat niet alleen om de belangstelling voor een cursus, maar nog meer om het kunnen begeleiden van de jongens en meisjes en senioren.” Talent Braamhaar denkt dat talent vanzelf boven komt drijven. “Als een voetbalvereniging ieder jaar pakweg vijftien mensen kan opleiden en van dat aantal gaan er twee of meer door naar de KNVB om zich verder te ontwikkelen, zijn we al een eind op de goede weg.” Heeten-voorzitter Harold Mentink: “Het zou mooi zijn als wij enkele KNVB-toppers binnen onze gemeenschap hebben, die als voorbeeld kunnen dienen.”
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
29
O I S W REG U E I N 30
WEST II
Hoeksewaard-Flakkee heeft stijgende lijn weer te pakken
door WILL STEVENS
Een belangrijke mijlpaal voor scheidsrechtersvereniging HoeksewaardFlakkee. Op 12 augustus was het feest voor deze groep van het eiland Hoekse Waard: zij bestond 50 jaar. Het jubileum werd gevierd met alle leden en donateurs en genodigden op 30 augustus op een partyschip. Het was augustus 1963 toen een aantal mensen bij elkaar kwam in Numansdorp. In de kantine van de voetbalvereniging NSVV. Onder hen was een aantal scheidsrechters uit de Hoekse Waard en die vonden het een uitstekend idee om een scheidsrechtersvereniging op te richten. Er werd een voorlopig bestuur samengesteld, bestaande uit de heren Letterman (voorzitter), Buitendijk (secretaris) en De Zwart (penningmeester). Jaap Bakx De toenmalige voorzitter van de COVS, Jaap Bakx, ontving het voorlopige bestuur dat ‘Hoekse Waard’ als nieuwe COVS-vereniging wilde aanmelden. Dit kon echter nog niet, aangezien een nieuwe vereniging minimaal over 25 leden moest beschikken. Op de oprichtersvergadering waren 16 leden. Koortsachtig overleg werd gevoerd met Jaap Bakx om dispensatie aan te vragen bij het hoofdbestuur van de COVS. De bekende sportverslaggever wist de goedkeuring van het landelijk COVS-bestuur te krijgen voor een jaar. Binnen dat jaar groeide het ledental naar 28.
V.l.n.r. Aad Horstmans, Wim Biesheuvel en Herman Selhorst.
Naamswijziging De eerste vijf jaren verliepen rustig; het aantal leden groeide gestaag en het bestuur werd uitgebreid tot zeven. In 1969 werd de naam gewijzigd in ‘Hoeksewaard-Flakkee’ door de aansluiting van scheidsrechters van Goeree-Overflakkee. Bij het tienjarig bestaan waren 62 scheidsrechters lid; een hechte groep, mede door de wekelijkse trainingen. Tijdens het 15-jarig bestaan werden Letterman en De Zwart benoemd tot leden van verdienste en kregen zij van de COVS de Zilveren Scheidsrechter uitgereikt. Tot aan het 25-jarig jubileum bleef de vereniging groeien met in die gloriejaren een ledental van bijna 80. Alle voetbalclubs in de Hoekse Waard en Goeree-Overflakkee waren donateur. Er waren ook droevige omstandigheden door het overlijden van bestuursleden, onder wie ex-secretaris Buitendijk en zeer plotseling in 1993 de heer Letterman, die vanaf de oprichting de preses was: 60 jaar.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBRER 2013 | NR.5
Herman Selhorst vervulde daarna de functie van voorzitter en werd later opgevolgd door de huidige preses Arthur Ebink. Huldigingen Tijdens het 50-jarig jubileumfeest werden de heren Selhorst en Horstmans gehuldigd wegens het 40-jarig lidmaatschap. Erelid Selhorst kreeg ook de Zilveren Scheidsrechter opgespeld door Martin van Heesch, voorzitter van het districtsbestuur COVS West II. Wim Biesheuvel is vanaf de oprichting lid en zit nog altijd in het bestuur. Hij werd in 2009 benoemd tot erelid en ontving ook de Zilveren Scheidsrechter van Van Heesch. In de achterliggende periode is het ledenbestand gekrompen; dat schommelt nu om en nabij de 30 scheidsrechters en oud-scheidsrechters. Maar er is weer een stijgende lijn en er zitten enkele talentvolle, jonge scheidsrechters bij.
REG NIE IO UW S
Leveroy sportiefste ploeg De bedoeling van de Alarm Point trofee is om verenigingen bewuster te maken om beter met Fairplay om te gaan (meer respect voor elkaar). De trofee wordt elk jaar op het HAF Peeters-toernooi uitgereikt en de winnaar wordt in het zonnetje gezet, dit met medewerking van Weert TV en dagbladen.
ZUID II door PETER EKERS
Voetbalvereniging Leveroy, winnaar Fair Play trofee.
Om de veertien dagen staat er een rangschikking in De Trompetter (weekblad) zodat de verenigingen zichzelf kunnen terugvinden. In het verleden werd regelmatig door de verenigingen onder elkaar gebeld als er officiële waarschuwingen of veldverwijderingen hadden plaatsgevonden, zeker aan het einde van de competitie.
Trots De verenigingen waren trots als zij een of meer jaren de trofee gewonnen hadden. De ranglijst komt tot stand door voor officiële waarschuwing of veldverwijderingen strafpunten toe te kennen.
Jubilea in Venlo
In het seizoen 2012/2013 is werd voetbalvereniging Leveroy winnaar van de fairplay-beker. Het organiseren van deze gesponsorde AlarmPoint Fairplay door scheidsrechtersvereniging Weert heeft navolging gekregen in het land. Weert is trots dat dit al 36 jaar gehouden wordt en hoopt zo een steentje bij te dragen aan het uitdragen van de fairplay-gedachte.
Geslaagde thema-avond over respect in voetbal door GER HEIJLIGERS Op dinsdag 3 september hebben de scheidsrechtersverenigingen Venlo en Roermond een forumdiscussie georganiseerd rond het thema respect in het clubhuis van voetbalvereniging Reuver.
V.l.n.r. Hai Heutjens, Jan Vermeer, Peter Kierkels en Nico Salvenburg.
De openingsavond van Scheidsrechtersvereniging Venlo kreeg met de huldiging van vier jubilarissen een bijzonder tintje. Hai Heutjens en zijn vrouw Marlies werden in het zonnetje gezet voor het 25-jarig lidmaatschap. De leden van verdienste Nico Slavenburg en Jan Vermeer werden gehuldigd voor hun 40-jarig lidmaatschap. Erelid in Haarlem, maar ook veertig jaar aan SVO Venlo verbonden is Peter Kierkels. De cadeaubonnen van de Venlose vereniging werden door voorzitter Ger Heijligers overhandigd en de bloemen gingen naar de ega’s. Peter Kierkels krijgt zijn COVS-speld via zijn eigen district, maar Hay Bos overhandigde namens Zuid II de speld aan de Limburgse jubilarissen.
Aan de hand van stellingen en beelden werd gediscussieerd over de rol van de media, de voetballer en de scheidsrechter met betrekking tot respect in en rond het voetbalveld. De forumdeelnemers waren: • Geert Cox (voetbalscheidsrechter) Ruud Gerards (verslaggever • Dagblad De Limburger) Roy • Hendriks (voetballer VV Reuver 1) Gwen van Rosmalen (hand• biker) Rene Trost (hoofdtrainer • VVV-Venlo).
Gwen van Rosmalen met de cheque van €400.
De discussie werd ingeleid met een presentatie van Gwen van Rosmalen. Zij is verlamd geraakt, maar door een positieve aanpak waarin topsport haar erg helpt om krachtig in het leven te staan, geeft zij op een eigen wijze invulling aan haar leven. Bijzonder was dat iedereen belangeloos meewerkte en beide verenigingen de opbrengst door middel van een cheque van €400 aan Newlife, de foundation van Gwen van Rosmalen, kon overhandigen.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2013 | NR. 5
31
SPORTIEF!!
SCHEIDSRECHTERKLEDING
SHIRT en SHORT nu € 19,00
SHIRT en SHORT vanaf € 26,95
Ook leverbaar in korte mouw
Ook leverbaar in korte mouw
WEERGALOZE
ACTIES
Speciaal tijdens dit jubileumjaar: bij iedere besteding van € 200,- ontvangt u een uniek KWD jubileumshirt cadeau.
UITGEBREID ASSORTIMENT
www.kwd.nl KWD Sport b.v., Houtmolenstraat 23, 7008 AP Doetinchem Tel 0314 32 56 24, Fax 0314 36 11 96, E-mail
[email protected]