Jaarcongres Management Kinderopvang dinsdag 22 april 2014
Samenwerking met het onderwijs: risico's voor de bedrijfsvoering Tony Weggemans AYIT Consultancy
Even voorstellen
Tony Weggemans AYIT Consultancy Sinds 1990 actief voor kinderopvangorganisaties Activiteiten:
Netwerk Professionals Kinderopvang (opgericht 2004) MIKO360: managementinformatie voor kleine en middelgrote kinderopvangorganisaties Benchmarkonderzoek en branchekengetallen Coaching en intervisie Begeleiding organisatieopstellingen
Inhoud
Intro Voorbeelden Aspecten van samenwerking:
Rechtsvormen Personeel Aansturing Budgetten BTW Huisvesting Beheer Exploitatie Kosten voor ouders Kostenverdeling
Conclusies
Krachtenveld
Onderwijs Dalende leerlingaantallen, doordecentralisatie huisvestingskosten
Dagopvang & buitenschoolse opvang Fraudegevoeligheid toeslagenstelsel Kleine locaties zijn moeilijk te exploiteren
Peuterspeelzaal Hogere kwaliteitseisen; bezuinigingen gemeente Integratie met dagopvang: omvorming naar peuteropvang
Gemeente Decentralisatie jeugdzorg
Welke partners?
Basisonderwijs Dagopvang Buitenschoolse opvang Peuterspeelzaal Naschoolse activiteiten (sport, cultuur) Jeugd(gezondheids-)zorg, CJG Wijkwelzijnswerk ?
Motieven van samenwerking
Doorgaande ontwikkelingslijn voor kinderen Vroegtijdige signalering problemen Efficiënt ruimtegebruik Taakverrijking voor personeel Economisch belang van partijen Op verzoek van gemeente
Vormen van samenwerking
Mate van fysieke integratie
MFA Mate van inhoudelijke samenwerking
Netwerk
Brede School IKC
Perspectief op langere termijn
KDV
Nu: deels zelfstandig, deels in brede scholen
Straks: volledig gekoppeld aan brede scholen en IKC’s? Zelfstandige dagverblijven verdwijnen?
BSO
Nu: BSO voor meerdere scholen en schoolbesturen Daarnaast: thema BSO’s
Straks: alle BSO’s geïntegreerd in Brede Scholen en IKC’s? Organisatie kinderopvang gaat op in schoolorganisatie?
Wettelijke regeling op termijn
Nu: Wet Kinderopvang (2005)
Ouder wordt gesubsidieerd Arbeidsmarkt gericht Ondergebracht bij SZW Controle bij gemeente en GGD
Straks: Wet Primaire Ontwikkeling?
Organisatie wordt gesubsidieerd Ontwikkelingsgericht? Ondergebracht bij Ministerie v Onderwijs? Controle bij Onderwijsinspectie?
Voorbeeld 1: Brede School
Brede School Zetten
Scholen en organisaties voor kinderen van 0 tot en met 13 jaar werken in Zetten samen in de brede school De Zevensprong. De brede school is een samenwerkingsverband, geen school of gebouw. De deelnemende organisaties zijn:
Kinderopvang Ukkiepuk Kinderopvang en BSO SKAR BSO De Bongerd PSZ Woutertje Plas PCBS ds. Van Lingen OBS de Okkernoot ACBS Lammerts van Bueren
Welke kansen en risico’s ziet u?
Brede School
Kansen Dagarrangement voor kinderen en ouders Doorlopende leerlijn Multifunctioneel ruimtegebruik
Risico’s Weinig flexibiliteit in aanbod Veel betrokken partijen met evenveel verschillende belangen Wie is verantwoordelijk voor gemeenschappelijke ruimten en activiteiten? Concurrentie tussen scholen en/of opvangaanbieders
Voorbeeld 2: IKC
Integraal kindcentrum
Eén organisatie, één pedagogische visie, één gebouw, één medezeggenschapsorgaan en één directeur Onderwijs, dagopvang en bso Van 0-12 jaar Holding met daaronder stichting en bv
Welke kansen en risico’s ziet u?
Kansen en risico’s
Kansen
Doorgaande ontwikkeling Innovatief onderwijsconcept Optimale inzet BSO-medewerkers Multifunctioneel ruimtegebruik Geïntegreerd team
Risico’s Gedeelde directeur is voor kinderopvang duur (CAO Onderwijs) Hoe vang je fluctuatie in bezetting opvang op? Sluit niet altijd aan bij regelgeving
Voorbeeld 3: Jeugdhulp
Lokale samenwerking jeugdhulp Het onderwijs, de kinderopvang en de gemeente Haarlemmermeer ondertekenden op 28 maart j.l. de samenwerkingsovereenkomst voor een passende aanpak voor onderwijs en jeugdhulp. St. Kinderopvang Haarlemmermeer heeft een zorgcoördinator die signaleert en doorverwijst
Welke kansen en risico’s ziet u?
Kansen en risico’s
Kansen Sterke positie in krachtenveld jeugdhulp
Risico’s Veel tijd nodig voor overleg Verschil tussen KO-organisaties die wel resp. niet actief meedoen Er is geen passende financiering voor zorg binnen de kinderopvang, behalve via het VVE-programma
Aspecten van samenwerking
Rechtsvormen Personeel Aansturing Budgetten BTW Huisvesting Beheer Exploitatie Kosten voor ouders Kostenverdeling
Rechtsvormen
Rechtsvormen
Samenwerkingsafspraken Samenwerkingsovereenkomst Samenwerkingsorganisatie (Ver van Eigenaren) Bestuurlijke fusie (personele unie) Holding met daaronder aparte stichtingen voor onderwijs en kinderopvang
Strikte scheiding tussen publiek en privaat geld
Risico’s Complexe juridische structuur Daardoor hoge administratieve lasten
Personeel
Samenwerkend personeel met verschillende achtergrond
Verschillende werkgevers Verschillende CAO’s en rechtsposities Verschillen in organisatiecultuur Vrijwilligers?
Gescheiden functies, duale of combinatiefuncties Flexibele inzet <> kostenbeheersing
Risico’s:
Samenwerking vraagt extra aandacht Relatief hoge administratieve lasten Niet elk personeelslid is even flexibel
Aansturing
Enkelhoofdige leiding is een pré, maar kan niet altijd Ingewikkelde overlegstructuur Oudercommissie (kinderopvang) + medezeggenschapsraad (onderwijs) Bloedgroepen, die primair hun eigen ‘ding’ doen Soepele medewerking van externe partijen gewenst
Risico’s:
Stroperige besluitvorming
Budgetten
Veel verschillende budgetten
Lumpsum onderwijs Gewichtenregeling Bijdragen ouders overblijf Ouderbijdragen PSZ Omzet kinderopvang Subsidies
Risico’s: Elk budget heeft eigen dynamiek Complexe administratie Complexe verantwoording
BTW Bij doorbelasting van kosten is sprake van dienstverlening en is dus btw verschuldigd. Echte oplossingen zijn er (nog) niet. Fiscale eenheid: o meestal te zware eis
Koepelvrijstelling: o mag niet voor uitleen personeel
Structurele uitleen: o niet flexibel genoeg
Kosten voor gemene rekening: o vooraf bepaalde verdeelsleutel van kostenverdeling
Uitleen als nauw samenhangende dienst o Nog onvoldoende jurisprudentie
Bij uitlening ‘om niet’ is geen BTW verschuldigd.
Leg gekozen constructie altijd aan fiscus voor ter goedkeuring!
Huisvesting
Welke constructie? Kinderopvang gebruikt ruimte van school, gemeente of corporatie Verhuur of medegebruik? Gelijkwaardigheid gebruikers? Blijft vorderingsrecht gemeente gehandhaafd?
Verschillende inrichtingseisen Binnenruimte (Bouwbesluit, Kwaliteitsconvenant) Buitenruimte
Stichtingskosten: hoger of lager?
Risico: Dure en weinig flexibele huisvesting
Beheer
Niets regelen Beheer splitsen Gebundeld beheer Eén hoofdgebruiker Een zelfstandige beheerorganisatie
Uitbesteding (bijv. aan woningcorporatie) ‘Eigen ruimten’ <> gemeenschappelijke ruimten Uiteenlopende eisen aan beveiliging en schoonmaak
Risico:
Gebrekkige regeling of uitvoering
Exploitatie
Wordt er efficiency-winst in de exploitatie ingecalculeerd? Realistisch? En als dat niet gehaald wordt? Gescheiden administraties Wat doe je bij leegstand van groepsruimten? Kosten blijven voor eigen rekening Ruimte afstoten Variabele huur
Risico: Relatief dure en weinig flexibele exploitatie
Kosten voor ouders
Vrijwillige ouderbijdrage voor school TSO-bijdrage Kinderopvangtoeslag voor dagopvang en BSO VSO & NSO Grens TSO – BSO Ook voor psz / peuteropvang?
Subsidieregeling gemeente Voor niet-werkende ouders PSZ VVE
Verplichte afname BSO voor alle ouders?
Risico: Hogere kosten voor sommige ouders
Kostenverdeling
Te verdelen kosten: Gebouw (incl. installaties) Service (energie, schoonmaak, afval, beveiliging) Overige (telefoon, internet, apparatuur)
Omslag naar oppervlakte (bruto? netto?) Omslag naar uren gebruik Naar gemeten gebruik
Risico:
Pas op voor hoge m2 prijzen voor niet-onderwijsorganisaties!
Dilemma schaalgrootte BSO
20% van basisschoolpopulatie maakt gebruik van BSO Een BSO met een gevarieerd aanbod bestaat uit minimaal twee groepen Bij een bezettingsgraad van 60% en 3 kinderen per kindplaats vraagt dit om een schoolgrootte van minimaal 360 leerlingen. De helft van de basisscholen haalt dit niet. Een Brede School met twee scholen is beter voor de exploitatie, maar minder goed voor de samenwerking.
Dilemma Thema-BSO
Een thema-BSO (natuur-, sport, enz.) heeft gemiddeld een beter rendement dan een school-BSO. Een thema-BSO heeft een groter werkgebied en is dus minder afhankelijk van de leerlingenfluctuaties op een bepaalde school Bij een thema-BSO zijn lagere huisvestingskosten haalbaar MAAR: Een thema-BSO past minder goed bij samenwerking met het onderwijs
Samenvatting
Kansen Innovatie onderwijs- en opvang Hoge kwaliteit voor kinderen en ouders Uitdaging voor personeel
Risico’s Onzekerheid over uiteindelijke kosten Complexe regelingen en administratie Veel tijd nodig voor overleg
Conclusie
Ondanks alle risico’s:
Er is geen blauwdruk voor succesvolle samenwerking Bereidheid tot experimenteren is nodig, ook bij personeel Probeer niet alles dicht te regelen Focus niet teveel op huisvesting; een gemeenschappelijk activiteitenaanbod is minstens zo belangrijk en sneller te regelen Lokale steun is hard nodig Denk in oplossingen, niet in problemen
Ga gewoon aan de slag
Dank voor uw aandacht Samenwerking met het onderwijs: risico's voor de bedrijfsvoering
Tony Weggemans AYIT Consultancy www.ayit.nl – AYIT Consultancy www.npkov.nl – Netwerk Professionals Kinderopvang www.miko360.nl – Managementinformatiesysteem
