Verslag bewonersbijeenkomst Technisch Centrum NedTrain in de Spoorkuil te Nijmegen Dinsdag 22 april 2014, 20:00 – 22:15 uur Wijkcentrum Burghardt - B. van den Berghstraat 114, 6512 DR Nijmegen Aanwezige betrokkenen bij het project Arjan Vrieze; NedTrain, projectleider Technische Centra Albert Jan van der Ster; NedTrain, adviseur Technische Centra Bert van Zagten; NedTrain, plv. locatiemanager Nijmegen/Arnhem Sjon Debie; Gemeente Nijmegen, projectleider Ontwikkelingen Stephanie Wolff; Gemeente Nijmegen, projectleider bestemmingsplanprocedure TC Nijmegen Arnoud Janson; Gemeente Nijmegen, stedenbouwkundige Nils Yntema; ProRail, beleidsadviseur milieu Ruud Smeets; Witteveen & Bos, adviseur geluidaspecten Pascale Knibbeler; Royal HaskoningDHV, omgevingsmanager, voorzitter van de bijeenkomst Hans van Walsem; Royal HaskoningDHV / NPC, adviseur NedTrain Maurice van der Weiden; Royal HaskoningDHV / NPC, adviseur NedTrain / notulist Aanwezige omwonenden Annemarie Kraayvanger Ine Krijne M. v.d. Hurk Wim van der Grinten Carla van den Broek C. Hendriks
Leo Heus Daan Langendam Theo Lucassen Ton Heijnen Henriëtte Terburg Sandra Fan
Truud Knappstein Pieter Pelser Pascale Braam Jacqueline Zwarts Monique Teeuwen Bregje Thoonen
Introductie De bewoners van de wijk Bottendaal hebben op 10 april 2014 een uitnodiging ontvangen van NedTrain voor het bijwonen van deze bijeenkomst. Doelstelling van de avond is om de plannen van NedTrain aan de omwonenden van de spoorkuil toe te lichten en om te horen wat er bij de bewoners leeft ten aanzien van de voorgenomen ontwikkeling in de spoorkuil en welke wensen zij in dat kader naar voren willen brengen. Opening van de informatieavond Pascale Knibbeler opent de bijeenkomst. Royal HaskoningDHV adviseert NedTrain bij de ontwikkeling van de vier Technische Centra. Pascale is bij dit project betrokken als omgevingsmanager, in deze functie verbindt zij het project en omgeving met elkaar. Arjan Vrieze is projectleider bij NedTrain waar hij zich al verschillende jaren bezig houdt met de bouwprojecten van NedTrain. NedTrain is een onderdeel van NS, net als NS Stations en NS Reizigers. NedTrain onderhoudt de treinen van NS Reizigers. ProRail is een andere organisatie en staat geheel los van NS. Zij houdt zich bezig met het beheer en onderhoud van de spoorinfrastructuur. Naast medewerkers van NedTrain zijn ook medewerkers van de gemeente Nijmegen en ProRail bij deze bijeenkomst aanwezig om informatie te verstrekken en procedures te verduidelijken en om vragen van de omwonenden te beantwoorden. Er wordt gelegenheid geboden om opmerkingen ook aan het einde van de avond met de betrokken personen te bespreken. Ter voorbereiding van deze bijeenkomst zijn er gesprekken geweest met enkele wijkbewoners om een eerste indruk uit de wijk te verkrijgen en om te horen wat er in de wijk speelt. Zo is tijdens deze voorbereidende bijeenkomst kennis genomen van de ontwikkeling van de groenstrook langs de busbaan. Dinsdag 22 april 2014
Pagina 1 van 7
Op donderdag 24 april 2014 zal een voorlichtingsavond met precies hetzelfde thema worden georganiseerd in het Willemskwartier. Wat is een Technisch Centrum en waarom in de spoorkuil Arjan Vrieze licht toe dat een Technisch Centrum een werkplaats is voor klein herstel aan treinen. Treinen zijn beter, maar ook complexer geworden en hebben vaker klein onderhoud nodig om naar behoren te kunnen functioneren. NedTrain wil, op plaatsen waar de treinen worden opgesteld, de mogelijkheid hebben om deze treinen, wanneer ze kapot zijn, te kunnen repareren. Door de realisatie van de vier Technische Centra (werkplaatsen met 1 putspoor) wordt de beschikbaarheid van treinen verhoogd en rijden er minder lege treinen. NedTrain heeft verschillende locaties in Nederland waar aan treinen wordt gewerkt. De Technische Centra komen op locaties waar veel treinen opgesteld staan, hiermee hebben ze het meeste rendement. Omdat er in Nijmegen een opstelterrein is met verschillende treintypen is dit een ideale locatie. Nijmegen is bovendien een groot station waar momenteel elk kwartier een intercity trein rijdt. Omdat het een eindstation is kunnen er eenvoudig treinen tijdens hun wachtperiode worden vervangen (uit de dienst worden gehaald).
Vraag: komen er meer treinbewegingen bij in de nacht? Reactie (Albert Jan): er komen ’s-nachts twee treinen naar het Technisch Centrum, daarvan komt er één van het station en één van het emplacement. In totaal gaat het om drie extra treinbewegingen per nacht. In totaal gaat het om vier tot zes treinen per 24 uur. Opmerking: vorig jaar is er een bijeenkomst geweest ten aanzien van de installatie van een antiicing systeem. Mevrouw heeft geen antwoord gekregen op een door haar ingediende klacht hieromtrent. Mevrouw heeft een zienswijze ingediend, maar daarop geen reactie ontvangen. Ze voelt zich niet serieus genomen. “De samenhang tussen de verschillende projecten is weg, alles lijkt ongehoord door te gaan”. Reactie: de opmerking van mevrouw wordt bewaard tot het eind van de avond. Op dat moment is de vraag één op één doorgenomen en persoonlijk beantwoord. Vraag: is het meegenomen bij de besluitvorming dat het midden in een woonwijk is met omwonenden? Is er onderzoek geweest naar de impact op de omwonenden? “De overlast van de spoorkuil is al zo groot.” Reactie: Arjan begrijpt de zorgen die mevrouw heeft, echter om die zorgen te horen is de bewonersbijeenkomst georganiseerd en daarmee wil NedTrain de omwonenden bij het ontwikkelingsproces betrekken om de overlast zo veel mogelijk te beperken. Vraag: Zijn de andere locaties waar een Technisch Centrum wordt gebouwd ook op een emplacement in woonwijk? Reactie (Arjan): locaties Utrecht en Den Haag worden in een industriële omgeving gebouwd. De locatie van het Technisch Centrum Zwolle is nog niet bekend omdat daarvoor nog studies worden verricht. Opmerking: “dat is wel een hele andere situatie”.
Hoe ziet het gebouw eruit? Om te laten zien wat de impact van het Technisch Centrum zal zijn (waar gaat het nu eigenlijk om), zijn visualisaties gemaakt, deze worden getoond. Arjan licht hierbij toe dat het een gebouw van 180 meter lang, over het grootste deel 12 meter breed en 8,50 meter hoog is. De Technische Centra worden met een hoog duurzaamheidslabel gebouwd (energiezuinig e.d.).
Vraag: hoe hoog is 8,50 meter? Reactie: er wordt een ander plaatje getoond waarop te zien is wat de hoogte van het Technisch Centrum is (redactioneel: is feitelijk ca. 8,80 meter) en met name hoe zich dit verhoudt tot de omgeving.
Dinsdag 22 april 2014
Pagina 2 van 7
Opmerking: “het gebouw heeft een uitstraling van Oost Berlijn”. Reactie (Arjan): de vormgeving/ontwerp van het gebouw staat nog niet vast en moet nog verder uitgewerkt worden. De omwonenden kunnen hier in samenspraak met de afdeling stedenbouw van de gemeente Nijmegen bij betrokken worden. Vraag: bestaat er al duidelijkheid over de uitstraling van de loods? Reactie (Arjan): licht de vorm van het Technisch Centrum toe middels een visualisatie op het scherm. Het gebouw moet zijn functie kunnen vervullen. In een klankbordgroep kan door de omwonenden worden meegedacht over de uitstraling van het gebouw. Opmerking: een sedum-dak kan het opgenomen worden in de omgeving bevorderen. Vraag: zullen de kleuren van het Technisch Centrum worden gecombineerd met de wasbeer? Reactie (Arjan): de kleurstelling van het gebouw staat nog niet vast. De getoonde visualisatie is gekopieerd van het ontwerp van de TC’s op de locaties Utrecht en Den Haag. Opmerking: de treinwasinstallatie wordt bijna niet schoongemaakt! Reactie (Arjan): “Ik schaam me hiervoor. Ik begrijp wel hoe het komt. Het schoonmaken is gezien de veiligheidsaspecten geen makkelijke handeling die zomaar even in te plannen is, omdat een buitendienststelling nodig is van het toeleidende spoor naar het emplacement”.
Procedures en vergunningen Stephanie Wolff is vanuit de gemeente projectmanager van het project en organiseert de totstandkoming van het voorstel voor de bestemmingsplanwijziging. Ze licht het proces toe aan de aanwezigen. Het plan zal in eerste instantie voorbereid worden voor een bestemmingsplanwijziging. Het college geeft het bestemmingsplan vrij voor inspraak. Belanghebbenden kunnen zienswijzen indienen. Het bestemmingsplan wordt, samen met een zienswijzennota aan de raad aangeboden. De gemeenteraad zal daarna een beslissing nemen. Hier worden de bewoners, die een zienswijze hebben ingediend, ook voor uitgenodigd. Na de beslissing van de gemeenteraad bestaat altijd nog de mogelijkheid dat de omwonenden bezwaar aantekenen bij de Raad van State.
Vraag: zijn er al vergunningen voor deze ontwikkeling? Reactie (Arjan): nee, die zijn er nog niet, zonder vergunning kan NedTrain het gebouw niet realiseren. Vraag: krijgen we wel antwoord als we bezwaar aantekenen tegen het besluit van de gemeenteraad? Reactie (Stephanie): De gemeenteraad neemt het besluit ten aanzien van de bestemmingsplanwijziging. Daarnaast moeten de Omgevingsvergunning ten behoeve van de activiteit bouwen en Milieuvergunning worden verkregen. Ook op die vergunningaanvragen kan bezwaar worden gemaakt. Vraag: Waarom vindt de gemeente dit een goede locatie? Reactie (Stephanie, Sjon Debie): Twee wethouders hebben aangegeven in principe medewerking te willen verlenen aan het project. De gemeente vindt Nijmegen een goede locatie omdat station Nijmegen met een aantal van 40.000 reizigers per dag bij de grootste stations van Nederland behoort. Het is een belangrijk intercity station dat verschillende steden met elkaar verbindt. Ook de nog niet behandelde duurzaamheidsgedachte die NedTrain aan de realisatie van het gebouw gekoppeld heeft, spreekt de gemeente aan. Echter, vóór het Technisch Centrum gerealiseerd mag worden, moet wel aan de regelgeving en voorschriften worden voldaan. Zo moet aansluiting worden gevonden met: - de huidige situatie - het stedenbouwkundig plan - het Willemskwartier. Vraag: waarom is er nog geen antwoord op de zienswijze op de vergunning van het anti-icing systeem? Reactie: deze vraag is zoals eerder vermeld aan het eind van de avond één op één opgenomen en
Dinsdag 22 april 2014
Pagina 3 van 7
hij is/wordt persoonlijk beantwoord. Geluidsaspecten Albert Jan van der Ster ondersteunt en adviseert binnen NedTrain bij vergunningszaken van projecten. Voor de ontwikkeling van het Technisch Centrum heeft NedTrain een geluidsonderzoek door het ingenieursbureau Witteveen en Bos laten uitvoeren. Witteveen & Bos heeft indertijd ook het geluidsonderzoek voor ProRail gedaan. Het geluidsonderzoek ten aanzien van het Technisch Centrum is op basis van de resultaten van het onderzoek voor de huidige vergunning van ProRail uitgevoerd. Hiermee is een integraal plan ontwikkeld voor de gehele spoorkuil waarbij is uitgegaan van een toevoeging van 4 tot 6 treinbewegingen per 24 uur. Er bestaat wat onduidelijkheid over de huidige vergunning, maar dit betreft de vergunning waarvoor ProRail vorig jaar een wijziging heeft ingediend. Deze vergunning is reeds afgegeven, maar er loopt momenteel nog een proces bij de rechtbank ten aanzien van die vergunningverlening. Albert Jan toont de plattegrond van het gebied om de route van het spoor en de resultaten van het geluidsonderzoek in de omgeving toe te lichten. De aftakking vanuit het wissel naar het Technisch Centrum wordt besproken. De verlegde weg welke zichtbaar is op de plattegrond, is nodig omdat de huidige situatie wordt aangepast. Overall is er een verschil van enkele tienden van dB(A). Dat is niet hoorbaar. Daarbij wordt de afschermende werking van het gebouw toegelicht; op een aantal punten ontstaat er een afname van het geluid in de omgeving door de realisatie van het Technisch Centrum. Om verdere afname van het geluid te realiseren worden verschillende maatregelen doorgevoerd om een geluiddempende werking te realiseren. Voor de berekeningen is de wintersituatie aangehouden. Daarbij zijn extra auto’s, vrachtwagens en andere bewegingen meegenomen. De hal zelf is geluidsdicht en er komt geen geluid uit de hal (zo is bijvoorbeeld de benodigde airco volledig afgeschermd).
Vraag: kan de capaciteit in de toekomst worden verhoogd? Reactie (Albert Jan): De aanvraag zal uitgaan van vier tot zes treinbewegingen per 24 uur zoals nu berekend is. NedTrain moet zich aan de vergunning blijven houden. Indien NedTrain binnen de normen blijft dan is dat voldoende. Vraag: er spelen bromtonen, trillingen en laag frequent geluid in Nijmegen, hoe zijn die meegenomen in de onderzoeken? Reactie (Ruud): er is onderzoek gedaan naar een niveau wat mensen kunnen horen. 31 hertz kan door mensen worden gehoord. Het is onduidelijk of deze bromgeluiden/trillingen van het terrein komen. Bromgeluid zou van in overstand staande treinen kunnen komen, dat is alleen niet duidelijk. Opmerking: mevrouw heeft zich ingelezen in bromtonen. Overheden gaan hier volgens haar niet op in en er kan niets tegen gedaan worden, dit terwijl mensen er wel last van hebben, “Mensen willen slapen en willen leven” Reactie (Pascale): benadrukt dat er geen regelgeving voor is en dat NedTrain hier ook weinig aan kan doen. Albert Jan licht toe welke werkzaamheden in het Technisch Centrum verricht zullen worden. Het gaat om kleine herstelwerkzaamheden met handgereedschap. Opmerking: mevrouw voelt zich niet meegenomen, omdat er niks met de geluiden/oproepen van de mensen wordt gedaan. Tegen de gemeente wil ze dan ook zeggen: Nijmegen, deze ontwikkeling past niet binnen de gemeente. “Gemeente Nijmegen, Stop!” Reactie (Albert Jan): NedTrain houdt zich aan de regelgeving. Trillingen kunnen niet worden meegenomen in de onderzoeken omdat er geen regelgeving voor bestaat. Opmerking: “Het gaat ook over vermogens” die worden geproduceerd. Daarmee wil mevrouw aangegeven dat een industrieterrein niet in een woonwijk thuis hoort.
Dinsdag 22 april 2014
Pagina 4 van 7
Reactie (Albert Jan): NedTrain zal wel kijken of er trillingen op kunnen treden door het Technisch Centrum en als dat zo is, wat daar mee gedaan kan worden. Vraag: We zitten in de woonwijk, daar hoort geen industrie! Waarom wil de gemeente het op deze locatie? Reactie (Albert Jan): NedTrain mag en wil niks bouwen zonder vergunning. Hierdoor zal eerst een wijziging van het bestemmingsplan moeten worden aangevraagd. Stephanie: het college (twee wethouders) heeft gezegd dat de locatie geschikt is voor dit gebouw. Het college besluit voor het vrijgeven na inspraak. Indien er een zienswijze wordt ingediend dan wordt die bekeken. Opmerking: “Mensen willen niet elke m² leefmilieu bevechten”. Vraag: Heeft het gebouw een geluid reflecterende werking? Reactie (Albert Jan): Het gebouw heeft een reflecterende werking, maar ten opzichte van de huidige situatie worden deze waarden met 0,1 – 0,2 dB(A) verhoogd, dat is niet hoorbaar. Vraag: Hoeveel mensen werken er? Reactie (Albert Jan): dit is afhankelijk van de werkzaamheden. Er zijn zoals nu is te voorzien geen extra parkeerplaatsen nodig in vergelijking tot de huidige situatie. Vraag: Wat is de reden dat de gemeente de plannen steunt? Reactie (John Debie): het college van burgemeester en wethouders wil een belangrijk station, daarvan is dit gebouw een logisch gevolg. Daarbij speelt de duurzaamheidsgedachte bij de ontwikkeling van het gebouw een belangrijke positieve rol. Dat het gebouw duurzaam gebouwd zal worden is nu niet echt benadrukt omdat de bewoners andere zorgen hebben en de intentie er is dat eerst naar hen geluisterd wordt. Vraag: is er gedacht aan de versterkende factor van de geluiden? Reactie (Albert Jan): alle geluidbronnen zijn meegenomen in de berekeningen; bestaande en nieuwe. De waarden van geluid kunnen niet op de gewone manier bij elkaar worden opgeteld om tot een eindwaarde te komen. Vraag: waar is het punt van de wissels? Reactie (Albert Jan): op de tekening wordt aangegeven waar het aansluitend wissel komt te liggen. De trein rijden van het emplacement tot net na de Treinwasinstallatie. Dat is het punt waar de treinen omdraaien om vanaf het emplacement het gebouw in te rijden en vice versa. Vraag: wordt er volgens de voorschriften gewisseld? Reactie (Albert Jan): De machinist zet de trein stil en loopt direct in richting van de andere kant van de trein en rijdt direct het Technisch Centrum in, dit om de overlast van een stilstaande trein te beperken. Vraag: hoe is er omgegaan met piekbelasting zoals het door een wissel rijden? Reactie (Albert Jan): deze waardes van bronvermogen zijn meegenomen in de geluidsberekeningen. Vraag: hoe wordt er omgegaan met de geluiden die de gebruikers maken (schoonmakers, treinpersoneel)? Reactie (Albert Jan): gebruikers van het terrein dienen de voorschriften van het terrein na te leven. Indien mensen daarover een klacht hebben dan kan die bij ProRail worden ingediend. ProRail zet deze klacht door naar NedTrain en spreekt de betreffende veroorzaker aan. Opmerking: het is niet helemaal duidelijk waar de klachten moeten worden ingediend. Reactie (Albert Jan): ProRail is eigenaar van de vergunning en daar kan melding van klachten worden gedaan. Hoe meer informatie bekend is hoe beter de klacht behandeld kan worden. Opmerking: Bij de melding wordt soms om informatie gevraagd die lastig te achterhalen is voor de melder. Het is dan lastig om een melding te doen omdat de bron / het type trein in de nacht niet duidelijk is. Reactie (Nils Yntema): benadrukt dat alle ingediende klachten in behandeling worden genomen.
Dinsdag 22 april 2014
Pagina 5 van 7
Vraag: er wordt nu gesproken over berekeningen, worden er ook metingen in de praktijk gedaan? Reactie (Nils Yntema): ja, bij klachten of bij instructies van de gemeente worden er ook metingen gedaan. De laatste metingen dateren uit de zomer van 2013. Opmerking: doorrekeningen voor de toekomst zijn lastig en in praktijk kan het altijd anders uitvallen. Reactie (Ruud): Alle gegevens van geluidsbronnen zijn bekend en worden in de berekening meegenomen. Alle vormen zoals gevels en het talud e.d. worden meegenomen in het model. Bij piekbelastingen wordt mogelijk een strafberekening toegevoegd. Opmerking: Dit verhaal is vaker gehoord. Mevrouw heeft de geluiden bijgehouden en de door haar gemeten waarden komen hoger uit dan de metingen. Opmerking: “De hardheid van geluiden dienen in absolute zin te worden geplaatst. Ze kunnen niet gemiddeld worden”. Opmerking: er is geen rekening gehouden met de gevoelservaring. Mevrouw nodigt de mensen uit om in haar woning het geluid te komen meten. Opmerking: het gaat om de waarde in de woning, niet om de buitensituatie. De mensen kunnen in ieder geval niet op het balkon zitten. Reactie (Ruud): De normen gaan uit van dichte woningen en dan de meest gevoelige ruimte in de woning; dat is de slaapkamer.
Pascale vat samen: de zorg rond het geluid speelt met name met betrekking tot de huidige situatie. De wens van de bewoners is te komen meten en te kijken wat de huidige situatie is. Het onderdeel geluid wordt gezien de tijd afgesloten omdat er ook nog ander aspecten spelen die bekeken zijn. Flora en Fauna Er is een Flora en Fauna-QuickScan gedaan voor het gebied waar het Technisch Centrum gebouwd gaat worden. Dit onderzoek heeft zicht beperkt tot de Willemskwartierzijde en niet aan de zijde van Bottendaal. Er zijn geen beschermde dieren in het gebied aangetroffen, echter er bestaat wel zorgplicht. Er is geen loop van dieren naar de overzijde van het terrein. NedTrain benadrukt dat de groenstrook langs het gebouw blijft bestaan, echter zij zijn daarvan geen grondeigenaar. Pascale vraagt naar de toekomst van het terrein, wat er gaat er nog meer gebeuren? NedTrain heeft geen gesprekken met de grondeigenaren van de groenzijde aan de Bottendaal zijde. NedTrain heeft de intentie om verstandig met de toekomst van de gronden om te gaan. De intentie bestaat om met de strook die tot het tennisveld reikt niets te doen.
Opmerking: de bewoners waren verrast door een ambitiedocument over het perceel ten zuiden van Annastraat 174, dit omdat het in eerste instantie geheim was. Dit is geen wenselijke situatie omdat ze er graag bij betrokken worden. De omwonenden wensen openheid van zaken.
Dinsdag 22 april 2014
Pagina 6 van 7
Samenvatting en afronding Pascale vat samen dat de volgende aspecten een belangrijke rol spelen in de beleving van de aanwezige bewoners: - Hoort een Technisch Centrum wel in de woonomgeving? - Veel zorgen over de geluidsaspecten - Onduidelijkheid over vergunningsprocedures. Arjan benadrukt dat de omwonenden in een klankbordgroep op drie onderwerpen kunnen meedenken over de ontwikkeling, te weten: - De invulling van de resterende groenstrook in de spoorkuil, tussen het Technisch Centrum en de treinwasinstallatie; - De uitstraling van het gebouw: de inpassing van het ontwerp in de omgeving; - Gevoel van veiligheid: hoe houden we de spoorkuil optimaal sociaal veilig door toepassing van bijvoorbeeld groen, verlichting, doorzicht etc. Voor de omwonenden kan een bezoek aan een ander Technisch Centrum mogelijk een aantal zaken verduidelijken en zelfs een antwoord geven op een aantal vragen. Om veiligheidsredenen kunnen echter niet hele grote groepen mensen komen kijken bij Technische Centra die vol in bedrijf zijn. Eventuele vragen of opmerkingen die tijdens deze avond niet zijn behandeld kunnen via het emailadres
[email protected] worden gesteld aan de projectorganisatie. Het verslag van de avond zal worden verstuurd aan aanwezigen die een mailadres hebben achtergelaten en worden gepubliceerd op de website van de wijk. De aanwezige bewoners worden bedankt voor hun aanwezigheid. Na afloop van de bijeenkomst praten de omwonenden nog na met verschillende berokkenen van het project. Omdat dit separaat is gebeurd bestaat daar geen verslaglegging van. Om 22:05 uur wordt de avond afgesloten.
Dinsdag 22 april 2014
Pagina 7 van 7
