Jaar- overzicht 2005

Jaaroverzicht 2005

Inhoud 1 2 3 4 5 6 7 8

Voorwoord Regio’s en sectoren Plan van aanpak Leren & Werken versterken vertaald Thermometers duale trajecten + EVC-trajecten Intentieverklaringen Het leer-werktraject van... Maria van der Hoeven Spotten en verpotten Het leer-werktraject van... Aart Jan de Geus Leerwerkloketten en EVC Het leer-werktraject van... Mark Rutte Publieksportal Sites gelanceerd Werkbezoeken Associate degree Knelpunten Het leer-werktraject van... Henk van Hoof Advies beleidsinstrumentarium leven lang leren Tijdelijke stimuleringsregeling leren en werken WERK ZAT?! Persberichten Leren & Werken in de pers Colofon

2 6 7 7 8 20 22 26 28 30 32 34 35 36 38 40 42 44 46 48 50 52

1

Voorwoord Glunderend van trots kregen zeven volwassenen op 3 juni 2005 hun diploma door drie van ons uitgereikt. Hiermee rondden zij hun opleiding, waarvoor zij op basis van erkenning van verworven competenties (EVC) waren aangenomen, succesvol af.

2

Een indringend moment, niet alleen voor deze volwassenen, maar ook voor ons als bewindspersonen. Dit zijn de mensen waarvoor wij werken, dit is waarvoor wij het doen. Zij zijn een uitstekend voorbeeld van een antwoord op de vraag ‘Waarom zou ik mijn leven lang leren?’. Het antwoord zit hem in de legitimatie en waardering die mensen krijgen van zichzelf en anderen als zij slagen voor hun studie. Leren en werken combineren is niet alleen belangrijk voor de kenniseconomie, maar ook voor ieders welzijn. >>>

3

>>> Reden genoeg voor de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Sociale Zaken en Werkgelegenheid om in maart 2005 het project Leren & Werken op te richten. Een project met de looptijd van twee jaar en met het uiteindelijke doel om het overall opleidingsniveau van 23-plussers, zoals omschreven is in de Lissabon-doelstellingen, te verhogen. Hierbij treft u een overzicht aan van de activiteiten en resultaten van 2005. Denk hierbij aan intentieverklaringen over duale trajecten/EVC-trajecten en leerwerkloketten, en initiatieven voor ‘spotten en verpotten’. Ook leest u de stand van zaken rondom de publieksportal, de Associate degree, knelpunten, advies beleidsinstrumentarium Leven Lang Leren en de Tijdelijke stimuleringsregeling leren en werken. De resultaten die wij u in deze publicatie tonen zijn een rechtstreeks gevolg van nauwe samenwerking. Samenwerking met de partijen in het veld, waaronder gemeenten, onderwijsinstellingen, werkgevers- en werknemers organisaties, UWV’s, CWI’s, reïntegratie-instellingen, O&O-fondsen, kenniscentra en andere organisaties die actief zijn op het gebied van leren en werken. Ook werken op dit punt verschillende departementen nauw samen, zoals OCW, SZW, maar ook EZ, LNV en V&I. Al deze partijen zorgen ervoor dat wij samen in maart 2007 met een voldaan gevoel kunnen terugkijken op het eindresultaat: 15.000 mensen die gestart zijn met een duaal traject en 20.000 mensen die een EVC-traject doorlopen. Ofwel duizenden mensen met een trots gevoel en een nieuw perspectief op de arbeidsmarkt. Maria van der Hoeven, minister Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aart Jan de Geus, minister Sociale Zaken en Werkgelegenheid Mark Rutte, staatssecretaris Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Henk van Hoof, staatssecretaris Sociale Zaken en Werkgelegenheid

4

5

6

Plan van aanpak Leren & Werken versterken vertaald ‘If we want to meet the requirements that the knowledge society has established for us, it is vitally important that as many Dutch people as possible have a good education.’ Uit: Reinforcing Learning & Working Action Programme 2005-2007. Vanuit het buitenland is veel belangstelling voor de plannen van de projectdirectie Leren & Werken. Daarom is Leren & Werken versterken, Plan van aanpak 2005-2007 vertaald in het Engels.

15.000

Thermometer duale trajecten Projectdirectie Leren & Werken wil in 2007 15.000 nieuwe leerwerktrajecten hebben gerealiseerd. Het gaat om duale

10.000

trajecten, gericht op inpassing in het arbeidsproces of het behalen van een beroepskwalificatie, eventueel in combinatie met het leren van de Nederlandse taal. Leren & Werken richt

5.000

zich daarbij op volwassenen van 23 jaar en ouder, zowel werkenden als werklozen en werkende jongeren tussen de 18 en 23 jaar oud. In 2005 zijn er in de intentieverklaringen afspraken gemaakt

0

voor in totaal 9.850 duale trajecten. Een goed begin op weg naar 15.000 leerwerktrajecten in 2007.

20.000

Thermometer EVC-trajecten Projectdirectie Leren & Werken wil in 2007 20.000 nieuwe

15.000

EVC-trajecten hebben gerealiseerd. EVC staat voor Erkenning van Verworven Competenties. Het is een methode om eerder verworven competenties zichtbaar te maken en te erkennen.

10.000

Mensen kunnen dan wel geen diploma hebben of allang geen opleiding meer hebben genoten; ze komen niet blanco in banen

5.000

of opleidingen binnen. Ze brengen competenties mee die ze eerder hebben opgedaan, bijvoorbeeld in een vorige werkkring, vrijwilligerswerk of in sociale netwerken. In 2005 zijn er in de

0

intentieverklaringen afspraken gemaakt voor in totaal 6.500 EVC-trajecten. Nog 13.500 EVC-trajecten te gaan naar 20.000 in 2007.

7

1 / Intentieverklaringen In 2005 zijn er acht intentieverklaringen getekend. Globaal genomen zijn dit de afspraken die daarin zijn gemaakt: 3 juni: intentieverklaring Rotterdam: 2750 duale trajecten, waarvan 2500 in BVE en 250 HBO, pilot leerwerkloket. 23 november: intentieverklaring Eindhoven: 200 duale trajecten, 500 EVC-trajecten, leerwerkloket. 28 november: intentieverklaring Tiel (Rivierenland): 1200 duale trajecten, 1500 EVC-trajecten, leerwerkloket. 28 november: intentieverklaring Groningen: 200 duale trajecten, 500 EVC-trajecten, leerwerkloket. 14 december: intentieverklaring Amsterdam: 2500 duale trajecten 19 december: intentieverklaring Kenniscentrum Handel: 800 duale trajecten december: schriftelijke ondertekeningsronde voor intentieverklaring Den Haag en Rijksoverheid: 2000 duale trajecten (Den Haag 1000, Rijksoverheid 1000), 3500 EVC-trajecten (Den Haag 1000 met leerwerkloket, Rijksoverheid 2500). december: schriftelijke ondertekeningsronde voor intentieverklaring Breda (West-Brabant): 200 duale trajecten, 500 EVC-trajecten, leerwerkloket.

8

Belangrijk doel van Leren & Werken is dat meer mensen hun werk of het zoeken naar werk gaan combineren met scholing die tot kwalificaties leidt. Daarvoor is een goede samenwerking noodzakelijk tussen vele partijen zoals werkgevers, werknemers, scholingsaanbieders, kenniscentra, gemeentes, CWI en UWV. De projectdirectie wil deze partijen stimuleren om in meerdere regio’s en sectoren samenwerkingsafspraken te maken om duale trajecten te realiseren in combinatie met afspraken over EVC-trajecten en het oprichten van een leerwerkloket. De afspraken zullen worden vastgelegd in intentieverklaringen.

De ambitie 15.000 nieuwe leerwerktrajecten in 2007. Het gaat om duale trajecten, gericht op inpassing in het arbeidsproces of op het behalen van een beroepskwalificatie. Eventueel in combinatie met het leren van de Nederlandse taal; de geïntegreerde trajecten (GIT). Doelgroepen zijn werkende jongeren tussen de 18 en 23 jaar, en werkende en werkloze volwassenen van 23 jaar en ouder. De nadruk ligt op duale trajecten die opleiden tot een startkwalificatie. Maar trajecten op MBO-niveau 3 en niveau 4 en duale HBO- en WOtrajecten krijgen ook een stimulans.

Wat zijn duale trajecten?

Duale trajecten zijn combinaties van werken en leren waarbij mensen vooral leren op de werkplek. Het leerdoel is afgestemd op een combinatie van individuele behoeften en de eisen van de arbeidsmarkt. Duaal leren is een belangrijk instrument om meer mensen aan een startkwalificatie te helpen en meer mensen hoger op te leiden. Bij werkenden is het centrale doel behoud van werk en het doorstromen naar hogere functieniveaus. Bij werkzoekenden gaat het vooral om de stap naar verbetering van arbeidsmarktkwalificaties en daarmee naar betaald werk.

9

Intentieverklaring Rotterdam

Betrokken partijen: Gemeente Rotterdam, Hogeschool Rotterdam, Albeda College, Rotterdams bedrijfsleven

Afspraken: leerwerkplekken voor 2500 MBO-leerlingen en 250 HBO-leerlingen

Status: Intentieverklaring is ondertekend op

‘In Rotterdam bestaat een tekort aan hoog-opgeleiden terwijl er een groot overschot aan laag-opgeleiden is. Het verhogen van het opleidingsniveau van de beroepsbevolking lijkt de oplossing. Niet alleen jongeren die zich bij het jongerenloket melden voor een uitkering zullen zoveel mogelijk naar het onderwijs worden teruggeleid, ook werkloze inwoners zonder startkwalificatie worden benaderd. Aan leer-werktrajecten lijkt dankzij de goede contacten van de ROC’s met het bedrijfsleven geen gebrek. Werkgevers zijn enthousiast, maar willen wel graag eerst duidelijkheid krijgen over de financiering. Leer-werktrajecten kosten immers geld vanwege de opleiding die in werktijd plaatsvindt en de extra begeleiding.’ Eén van de redenen waarom Rotterdam deze intentieverklaring graag wilde ondertekenen, is dat wij mikken op praktijkgericht onderwijs, dat beter aansluit bij de eisen van de arbeidsmarkt. Dat geldt met name voor het MBO en VMBO. Deze leer-werktrajecten kunnen een sterke impuls geven aan die verandering.’

Leonard Geluk, wethouder Onderwijs en Integratie

10

3 juni

Intentieverklaring Eindhoven

Afspraken: 200 duale trajecten op MBO- en HBOniveau en 500 EVC-trajecten in combinatie met een leerwerkloket Betrokken partijen: Stichting Competentie Ontwikkelpunt (COP), Gemeente Eindhoven, ROC Eindhoven, Fontys Hogescholen TU Eindhoven, CWI Eindhoven, UWV Eindhoven, Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging.

‘De regio Eindhoven is vanouds een regio met een sterk indu-

striële en vooral technische component. Het vertrek van het

hoofdkantoor van Philips heeft daar niets aan veranderd. Door vergrijzing en ontgroening (vanwege een verminderde belangstelling van jongeren voor techniek) dreigt er in de regio een tekort aan gekwalificeerd personeel. Vooral in de technische

sectoren is dat al sterk merkbaar. Daarom is het nodig dat werknemers worden opgeschoold, waardoor de doorstroming op de arbeidsmarkt kan worden bevorderd. Om dit proces op gang te brengen, werd in 2004 werd een bijzonder initiatief opgestart, een breed samenwerkingsverband waaraan zowel ROC, Fontys als de TU Eindhoven deelnemen: het Competentie Ontwikkel Punt (COP). Doel is om mensen die in de praktijk competenties hebben verworven via een op de persoon en diens situatie afgestemd studieadvies, dat bindend is voor de deelnemende opleidingen, de mogelijkheid te bieden snel de relevante kwalificatie te verwerven. Het pilotproject bleek succesvol. De formule slaat aan. Inmiddels zijn ook het Technocentrum Oost-Brabant (de ROC), A&O- en OOM-fondsen aangehaakt. De Provincie Limburg doet waarschijnlijk ook mee en vroeg om een pilotproject in Noord-Limburg. Met de ondertekening van de intentieverklaring zijn we nu echt op weg. Ik heb het volste vertrouwen dat we de aantallen gaan halen, zeker omdat ook de werkgevers en het Frans Bastiaanssen, voorzitter COP

CWI enthousiast zijn. We nemen leerlingen aan ongeacht door

Status:

ze de ambitie hebben om een hoger diploma te halen. Op dit

Intentieverklaring

moment hebben we bij het COP al 125 mensen geadviseerd.

wie ze gestuurd zijn, mits hun geval relevant is natuurlijk en

is ondertekend op

In eerste instantie betrof dat vooral mensen uit technische

23 november

sectoren, maar ook in de zorg en de detailhandel zien we kansen.’

11

Intentieverklaring Tiel (Rivierenland) Betrokken partijen: Rivierenland Actieprogramma Arbeidsmarkt Kansen RAAK (bestaand uit Regio Rivierenland, Kamer van Koophandel Rivierenland, LANDER, CWI Rivierenland, ROC Rivor), VNO-NCW afdeling Rivierenland, MKB Rivierenland

Status: Intentieverklaring

Afspraken: 1000 duale trajecten, 1000 EVC-trajecten, oprichting Werkgevers Adviespunt Rivierenland

is ondertekend

op 28 november

‘De regio Rivierenland scoort van oudsher laag als het gaat om het scholingsniveau van de bevolking.

De economie in Rivierenland is tamelijk eenzijdig. Lag vroeger de nadruk sterk op de fruitteelt, tegenwoordig is de transportsector dominant. De werkloosheid is hoog. Tegenover 6800 niet werkende werk-zoekenden, waarvan 5000 moeilijk bemiddelbaar, staan 2700 vacatures, vooral in de commerciële dienstverlening. Dat mag je wel een mismatch noemen. Het programma achter de intentieverklaring poogt die kloof te dichten. We willen 1000 duale trajecten en 1000 EVC-trajecten realiseren. Het bedrijfsleven is hierbij onmisbaar. Om die reden hebben we het Werkgevers Adviespunt Rivierenland opgericht. Onderdeel daarvan wordt een leerwerkloket, dat tot doel heeft te informeren over EVC-trajecten, en die

regiegroep RAAK Rivierenland

12

ook te werven en te realiseren.’

Intentieverklaring Groningen Betrokken partijen: Provincie Groningen, Noorderpoortcollege, Alfa College, AOC Terra, Hanzehogeschool Groningen, Gemeente Groningen, Streekraad Oost-Groningen, Regioraad NoordGroningen, MKB Noord, CWI Noord-Nederland.

Status: Intentieverklaring is ondertekend op 28 november

Een portal naar leerwerktrajecten ‘Om te concurreren en te zorgen voor een Hans Gerritsen, Gedeputeerde Economische Zaken Provincie Groningen

Afspraken: 150 duale trajecten op MBO-niveau (waarvan 75 voor werkzoekenden en 75 voor werkenden); 50 duale trajecten op HBO-niveau (waarvan 25 voor werkzoekenden en 25 voor werkenden); 500 EVC-trajecten, gelijk verdeeld over werkenden en werkzoekenden, in combinatie met een leerwerkloket.

mindere kwetsbare economie is kennis en innovatie belangrijk. Maar kennisintensieve werkgelegenheid stelt eisen aan het opleidingsniveau van de beroepsbevolking. Door de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool beschikt Groningen over veel wetenschappelijke kennis en hoog opgeleide mensen. En ook het beroepsonderwijs is hier in Groningen een grote leverancier van ons arbeidspotentieel in de kenniseconomie. Aan de andere kant zien we dat er nog te veel leerlingen het beroepsonderwijs voortijdig verlaten. Dat is jammer. We willen bevorderen dat scholieren hun opleiding afsluiten met een startkwalificatie. Dat kan bijvoorbeeld door het leren in de praktijk te versterken, omdat dit veel leerlingen sterk motiveert. Eén van de ambities die zijn vastgelegd in de intentieverklaring, is om een leerwerkloket te creëren, een portal naar alle leerwerktrajecten die al aanwezig zijn. Een onafhankelijk, goed geïnformeerd, slim opererend loket dat voor iedereen toegankelijk is. De kansen om 500 EVC-trajecten te realiseren schatten we hoog in: sommige sectoren zitten er om te springen. De voornemens van de intentieverklaring richten zich uitsluitend op de doelgroep van 23 jaar en ouder. Voor de leeftijdsgroep daaronder bestaat de Taskforce Jeugdwerkloosheid.’

13

Afspraken: 2500 duale trajecten Intentieverklaring Amsterdam

Betrokken partijen: Gemeente Amsterdam, ROC Amsterdam, ROC ASA, PAO, MKB-Amsterdam, Kamer van Koophandel Amsterdam, VNO/NCW.

Status: Intentieverklaring is ondertekend op 14 december

Ontschotten en een sluitende totaalaanpak ‘Amsterdam heeft de ambitie om de combinatie van leren en werken te bevorderen. Met name voor mensen die door een gebrek aan competenties en vaardigheden uitgesloten dreigen te raken van de Amsterdamse samenleving. Met de Jongerenloketten heeft Amsterdam een sluitende infrastructuur gerealiseerd om jongeren die uitvallen, op te vangen en hen te ondersteunen bij passende trajecten op het gebied van werken Michel Kanters, directeur Dienst Maatwerk Amsterdam

en leren. Recent heeft Amsterdam de leeftijdsgrens voor deze loketten opgehoogd naar 27 jaar. Amsterdam werkt daarnaast intensief aan het wegwerken van taalachterstanden. Tot slot zijn we begonnen met het realiseren van duale trajecten, ondermeer voor mensen die in de bijstand terecht zijn gekomen. Inmiddels zijn er ruim 700 deelnemers gestart. Met de ROC’s in Amsterdam zijn afspraken gemaakt om deze mensen te plaatsen in duale trajecten, ook op niveau 1 en 2. Hiervoor moeten nog de nodige knelpunten op het gebied van kwaliteit, financiën en kwantiteit (aantallen plekken) worden opgelost. Met de intentieverklaring willen we in Amsterdam de onnodige schotten tussen ‘onderwijs’ en ‘werk en inkomen’ aanpakken.’

14

Status: Intentieverklaring is ondertekend op 19 december

Intentieverklaring sector Handel Betrokken partijen: Kenniscentrum Handel, branche-organisaties als Mitex, CBL, AGF-CKO, CWI, Opleidingsfonds Detailhandel, Regionaal Platform Arbeidsmarkt Rijn-Gouwe. Peter Cras, directeur KC Handel

Afspraken: 800 duale trajecten in 2006 en 2007 ‘Ook in de handel zien we de gevolgen van de vergrijzing op ons afkomen. En de instroom van jonge mensen is misschien nu nog voldoende, maar op korte termijn zien ook wij een mismatch ontstaan tussen vraag en aanbod. Daarop willen we anticiperen. De intentieverklaring die op 19 december is ondertekend is een signaal uit de sector dat wij het probleem onderkennen en op een structurele manier naar oplossingen willen zoeken. Dat het RPA Rijn-Gouwe de intentieverklaring heeft ondertekend, heeft een symbolische functie. Het gaat om een landelijk plan, dat we in totaal in acht regio’s willen uitrollen. De handel is een zeer brede sector, waar zo’n 700.000 mensen werkzaam zijn. 68 % daarvan is vrouw. Velen werken part time. Het verloop in de sector is groot. De instroom navenant, hoewel we, mede door de opkomst van nieuwe verkoopkanalen zoals het internet, verwachten dat de behoefte aan personeel in de toekomst iets zal afnemen. Dat neemt niet weg dat het om grote aantallen blijft gaan en dat de eisen op het gebied van kwalificatie stijgen. Medewerkers worden geacht flexibeler te zijn, zowel wat betreft hun inzet in tijd als de plek waar ze inzetbaar zijn. Winkelpersoneel moet alerter reageren, krijgt met mondige consumenten te maken, wordt geacht verder te kijken dan hun afdeling groot is. Opleiding is daarom van groot belang. Wij hopen met de plannen die vastliggen in de intentieverklaring een bijdrage te leveren aan de werkloosheidsproblematiek en aan de vraag naar goed gekwalificeerd personeel.’

15

Intentieverklaring Den Haag Betrokken partijen: Gemeente Den Haag, VNO-NCW kring Den Haag, MKB-Nederland regio Haaglanden, Werkgever sector Rijksoverheid, Openbare Sector van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Arbeids & Opleidingsfonds Rijksoverheid, Kamer van Koophandel Haaglanden, de Mondriaan onderwijsgroep, Haagse Hogeschool, Het Centrum voor Werk en Inkomen Den Haag

Afspraken: 1000 duale trajecten (waarvan 50 voor mensen met een (arbeids)handicap), 250 duale HBO-trajecten), 1000 EVC-trajecten met leerwerkloket

16

Intentieverklaring Rijksoverheid

Betrokken partijen: Belastingdienst, Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en diverse departementen, vertegenwoordigd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)

Afspraken: 1000 duale trajecten, 2500 EVC-trajecten

Status: de gezamenlijke intentieverklaring van Den Haag en de sector

Verbanden leggen tussen theorie en praktijk ‘Ik zit nu in het vierde en laatste jaar van mijn opleiding Bestuurskunde/Overheidsmanagement. Een studie waarbij je

Rijksoverheid is in december ondertekend

eerst twee jaar naar school gaat en daarna twee jaar vier dagen werk combineert met een dag school. Een duaal traject dus. Op dit moment ben ik projectmedewerker bij de projectdirectie Leren & Werken van de ministeries van OCW en SZW. De school bereidde me voor op de teleurstellingen die ik zeker zou gaan meemaken. Omdat we voor het derde en vierde jaar een arbeidscontract moeten zien binnen te halen, heb ik op verschillende plekken gesolliciteerd. Ik weet nu wat het is om afgewezen te worden. Wat mensen ervaren die hun studie afhebben en dan een baan gaan zoeken, heb ik tijdens mijn studie al meegemaakt. Zelfs zonder dat ik het diploma op zak had.’

Maryam Tallouch, duaal student bij de Rijksoverheid

17

Afspraken: 200 duale trajecten en 500 EVC-trajecten in combinatie met lokaal gerichte leerwerkloketten Sectoraal arbeidsmarktbeleid ‘West-Brabant heeft te kampen met een toenemend tekort aan gekwalificeerd personeel in de technische sectoren. De vraagkant van de arbeidsmarkt wordt gekenmerkt door een groot aantal MKB-bedrijven. In de intentieverklaring die in december is ondertekend is de ambitie vastgelegd om tweehonderd duale en vijfhonderd EVC-trajecten te realiseren. Het beleid van het RPA is sectoraal opgezet om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de concrete vragen die leven in vitale sectoren als de procesindustrie, metaal, elektro- en installatietechniek en de bouw. Er lopen projecten om instroom naar deze sectoren te genereren; gemeenten en UWV kunnen intekenen op projecten als ze geschikte kandidaten hebben. De EVC-trajecten zullen voornamelijk tot stand gaan komen via leerwerkloketten.’ Marja Heerkens, wethouder Sociale Zaken, Arbeidsmarktbeleid, Welzijn en Onderwijs in Breda.

Intentieverklaring Breda (West-Brabant)

Status: Intentieverklaring is ondertekend in december

18

Betrokken partijen: Het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA), bestaand uit de vijf grote West-Brabantse gemeenten (Bergen op Zoom, Breda, Etten-Leur, Oosterhout en Roosendaal), MKB West-Brabant, ZLTO, CNV, De Unie, CWI, UWV en ROC.

19

Het leer-werktraject van...

Maria van der Hoeven

20

‘Ik blijf mijn leven lang leren. Want wie niet meer leert, staat stil. En in een samenleving die zich in hoog tempo ontwikkelt, is dat een achteruitgang.’

‘Ik ben een echt talenmens. Als ik de kans krijg me in een andere taal uit te drukken, grijp ik die aan. Want alleen door een vreemde taal geregeld te spreken, houd ik mijn taalvaardigheid op peil. Ik realiseer me dat een broodje halen bij de bakker in Frankrijk iets anders is dan een echt inhoudelijk gesprek voeren in een andere taal. Daarom heb ik in de aanloop van het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie mijn Engels, Frans en Duits met een training extra aangescherpt. En ik blijf door conversatie met native speakers de puntjes op de i zetten. Voor ik minister werd, heb ik in een aantal besturen gezeten, zoals dat van de Hogeschool Domstad te Utrecht en van Opera Zuid. In die tijd heb ik cursussen gevolgd voor het bestuur van non-profit organisaties. Daar heb ik veel geleerd dat me als minister van OCW nog altijd goed van pas komt. Het allermeeste leer ik op de werkvloer. Daar zie ik hoe nieuwe inzichten vorm krijgen in de praktijk, hoe onze samenleving in het klein zich ontwikkelt in de school en hoe belangrijk de kracht van de professional is. Daar leer ik dat we niet in Den Haag alles moeten willen regelen, omdat elke school en elke leerling anders is. Daarom laat ik wekelijks mijn neus zien op de werkvloer. En daar leer ik elke keer wel weer iets.’ Maria van der Hoeven Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

21

2 / Spotten en verpotten

22

In verschillende regio’s en sectoren bestaan effectieve strategieën om mensen te stimuleren tot ‘een leven lang leren’. De projectdirectie Leren & Werken wil succesvolle initiatieven opsporen (spotten) en de implementatie elders actief ondersteunen (verpotten). De ambitie De projectdirectie wil initiatieven of projecten die mensen enthousiasmeren tot ‘een leven lang leren’ én die voor verdieping en verbreding in aanmerking komen, selecteren (‘spotten’). In het voorjaar van 2006 komen zo’n tien tot twintig initiatieven in een database die via de website www.leren-werken.nl toegankelijk is. Daarnaast heeft de projectdirectie de Tijdelijke stimuleringsregeling leren en werken ontwikkeld, die bedrijven, gemeenten en opleidingen kan stimuleren om goede voorbeelden in de eigen regio of sector te implementeren (‘verpotten’).

23

De resultaten Van tapijt naar mode In de tapijtsector vindt een omslag plaats van topdown-management naar teammanagement. Dat vereist een andere stijl van leidinggeven en meer zelfstandig functionerende operators. Reden voor de Vereniging van Nederlandse Tapijtfabrikanten (VNTF) om ploegbazen oude stijl op te scholen tot teammanager (van niveau 3 naar niveau 3+). En medewerkers tuften en weven op te scholen tot operator tuften en weven (van niveau 2 naar niveau 3). Dit opscholingsproject is eind 2004 succesvol afgesloten. In de modesector worden steeds minder werknemers naar een opleiding gestuurd. Door ondermeer de ongunstige economische ontwikkelingen loopt het aantal BBLtrajecten in deze sector terug. Toch is er een sterke opleidingsbehoefte. Vooral bij de kop-staartbedrijven die de productie hebben uitbesteed en zich toeleggen op planning (kop) en verkoop (staart). Dat vraagt nieuwe competenties van de medewerkers en een hoger opleidingsniveau (van niveau 3 naar 4). Het bestaande opleidingsaanbod voor de sector sluit niet goed aan bij de opleidingsbehoefte. MODINT, de werkgeversorganisatie voor mode, interieur, tapijt en textiel die per 1 januari 2005 gefuseerd is met de VNTF, wil elementen van het VNTFproject toepassen in de modesector. Bij het opzetten van een opscholingstraject wil MODINT expliciet de ROC’s en bedrijven inzetten. In het projectplan dat in overleg met de projectdirectie in het najaar van 2005 is opgesteld, wordt beschreven welke elementen van het VNTF-project worden toegepast en hoe cofinanciering (minimaal 50 procent) geregeld wordt.

Ginjaar-Maas Leren & Werken

In september 2005 heeft de projectdirectie de GinjaarMaas Leren & Werken Prijs ingesteld. Doel van de prijs is om nationale bekendheid te geven aan projecten die werkenden of werkzoekenden stimuleren tot (verder) leren. Projecten die gericht zijn op het leren van sociale basisvaardigheden komen eveneens in aanmerking voor de prijs. Dit maakte staatssecretaris Mark Rutte bekend bij het afscheid van Nel Ginjaar-Maas van de Hogeschool Zeeland.

24

Van bouw naar zorg In Noord-Holland zijn werkgevers en werknemer in de bouwnijverheid een pilot gestart om de loopbaanmobiliteit in de sector te bevorderen. Doel: voorkomen van voortijdige uitstroom door arbeidsongeschiktheid of onvoldoende carrièreperspectief. Trajectbegeleiders spelen een cruciale rol in de aanpak die het volledige transitieproces naar nieuw werk omvatte. 520 personen namen deel aan de pilot. Driekwart van hen heeft het transitietraject afgerond en de meesten hebben inmiddels een andere werkplek gevonden. Zo’n 100 deelnemers voorkwamen zo dat ze (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt werden. Het project werd gefinancierd vanuit Opleidings- & Ontwikkelings-fondsen en middelen uit het European Social Fund (totaal 10 miljoen euro). Het project werd aangestuurd door een stuurgroep van werkgevers en werknemers en het projectmanagement was in handen van het Centrum voor Innovatie van Opleidingen (CINOP). De bouwsector heeft inmiddels besloten tot een landelijke uitrol. Met de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ), het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) en CINOP is in het najaar van 2005 een voorstel voorbereid voor de introductie van deze aanpak in de ziekenhuisbranche. Loopbaanbeleid staat hier nog in de kinderschoenen. De vergrijzing vormt een probleem en de vele innovaties in de medische wereld maken continue bijscholing noodzakelijk. Dit maakt de ziekenhuisbranche bij uitstek geschikt om een model voor permanent loopbaanbeleid te introduceren. Uitrol is mogelijk naar verwante sectoren, zoals de thuiszorg. Op 17 november heeft het bestuur van de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ) besloten tot uitvoering van het voorstel. Tot maart 2006 wordt het projectplan uitgewerkt en de projectorganisatie opgezet. De pilotperiode loopt van april 2006 tot april 2008.

25

Het leer-werktraject van...

Aart Jan de Geus

‘Met leren en werken ben ik al vroeg begonnen. Tijdens mijn middelbare schooltijd hielp ik bij de fietsenmaker. Al snel had de fiets geen geheimen meer voor mij. Mijn eerste leer-werktraject zat er op.’

26

‘Leren en werken ben ik blijven doen soms letterlijk, soms figuurlijk. Na het gymnasium en een jaartje rechtenstudie heb ik werken bij een accountantskantoor gecombineerd met de NIVRA-opleiding. Later ben ik definitief overgestapt op rechten. Na de studie volgden banen bij het CNV en het adviesbureau Boer & Croon. Bij de keuze van mijn banen heb ik gelet op wat ik kon doen en of ik iets nieuws kon leren. Het antwoord op deze vragen moest ‘ja’ zijn. Ik heb geleerd dat je enorm veel kunt leren van samenwerking. Vragen stellen aan collega’s pakt eigenlijk altijd positief uit. Nu leer ik veel van de werkbezoeken die ik bijna wekelijks breng. Dan zie ik hoe het beleid in de praktijk uitpakt, wat het betekent voor mensen. Ze inspireren me en geven me de gelegenheid om onbedoelde gevolgen van beleid te veranderen. Ook als minister blijf ik leren en werken.’ Aart Jan de Geus Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

27

3 / Leerwerkloketten en EVC Het aanbod van onderwijsinstellingen is voor werkgevers en burgers onvoldoende inzichtelijk. De drempel naar de onderwijsinstellingen is zeker voor de individuele burger - te hoog.

28

Er is daarom behoefte aan een toegankelijke voorziening met een hoge naamsbekendheid, het zogenaamde leerwerkloket. Een frontoffice van onderwijsinstellingen waar vraag en aanbod bij elkaar komen. Een leerwerkloket biedt maatwerk cursussen en procedures voor Erkenning van Verworven Competenties (EVC) aan, kan zelf een aantal taken uitvoeren en in samenwerking met andere regionale en branche-instellingen een aanzet geven om het bestaande regionale aanbod uit te breiden.

Het leerwerkloket zorgt ten minste voor: Voorlichting en voorlichtingsmateriaal over EVC, scholing en duale trajecten. Acquisitie van deelnemers voor EVC-trajecten en duale trajecten onder werkgevers, werknemers, uitkeringsinstanties, werkzoekenden en burgers. (Het stimuleren van) de ontwikkeling van nieuwe EVC-procedures en het standaardiseren van aangeboden procedures.

De EVC-procedure

Een EVC-procedure omvat inventarisatie van persoonlijke competenties, vergelijking daarvan met een bepaalde opleidingsstandaard, een vorm van erkenning van die competenties en verdere ontwikkeling van de aanwezige competenties.

De resultaten De projectdirectie wilde in 2005 in ieder geval een start maken met de ontwikkeling van vier regionale leerwerkloketten. Inmiddels is er begonnen met de opzet van zes loketten in Rotterdam, Eindhoven, Tiel (Rivierenland), Groningen, Breda (West-Brabant) en Den Haag. In 2006 moeten daar nog eens 14 regionale loketten bijkomen.

29

Het leer-werktraject van...

Mark Rutte

‘Natuurlijk heb ik bij Unilever een aantal interne bedrijfstrainingen gedaan. En natuurlijk heb ik daar veel aan gehad. Het was onmisbaar om een basis te leggen voor mijn werk daar én voor mijn groei binnen het bedrijf.’

30

‘Mijn studie geschiedenis sloot namelijk niet echt één-op-één aan op mijn baan bij personeelszaken... Kortom, al die cursussen en trainingen waren zondermeer erg belangrijk om mijn werk daar goed te kunnen doen. Ik ben van nature altijd op zoek naar contact met interessante, inspirerende mensen om me heen. Daar leer je zo ongelofelijk veel van! Qua vakkennis - de bekende ‘fijne kneepjes’ - maar vooral ook qua mentaliteit. Leren doe je via cursussen, maar open ook de ogen voor je directe omgeving. Dat is iets dat ik mezelf in iedere werkkring weer inprent, eerst bij Unilever en de JOVD, daarna bij Sociale Zaken en nu bij OCW. Al dat leren moet mijns inziens leiden tot eigenzinnige, kritische mensen. Bepaal je eigen route. Wees geen carbonpapiertje. Pleeg reflectie op je eigen handelen en trek je eigen conclusies. Want waar het op aan komt is dat jij je vak op je eigen, unieke persoonlijke manier uitoefent. Alleen dan kan je echt groeien in je vak. En alleen dan verzamel je competenties waar je nu én later plezier van hebt. En wordt een leven lang leren praktijk.’ Mark Rutte Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

31

4 / Publieksportal Begin september vond op initiatief van de Taskforce Jeugdwerkloosheid, de directie BVE van het ministerie van OCW en de projectdirectie Leren & Werken een expertmeeting plaats naar de mogelijkheden van portals. Op basis hiervan zijn twee acties in gang gezet. 32

Smalle portal Op 1 december hebben de Taskforce Jeugdwerkloosheid en de projectdirectie Leren & Werken de smalle portal voor jongeren gelanceerd, www.opleidingenberoep.nl. Deze portal bevat een beperkt aantal functionaliteiten, zoals de inrichting van een opleiding, beroepsbeelden, ICT-faciliteiten en studiekosten. Met behulp van diverse bronnen breidt Leren & Werken medio 2006 deze smalle portal uit naar de brede publieksportal voor studie en beroep.

Brede portal De brede publieksportal voor studie en beroep wordt hét loket voor online informatie over leren en werken voor VMBO’ers, MBO’ers, HBO’ers en werkende en werkzoekende volwassenen. Deze digitale marktplaats brengt informatie bij elkaar, die nu nog versnipperd en moeilijk toegankelijk is, zoals kwaliteitsoordelen van studenten en beschikbaarheid van beroepspraktijk vormingsplaatsen. Via deze site kan de bezoeker straks in één oogopslag kennisnemen van onder meer bestaande opleidingen, doorstroommogelijkheden, stageplekken en vacatures geselecteerd naar sector en regio en oordelen van studenten over de opleiding. Via een webdecaan of een online stage- en jobcoach is interactie mogelijk tussen aanbieders en gebruikers van informatie. Door gelijktijdig een smalle portal te bouwen én onderzoek te doen naar de brede portal, kunnen de betrokken partijen, ROC.nl, CWI, Colo, Surfnet, Kennisnet, LDC, BVE-raad, Onderwijsinspectie, Cfi en JOB, alvast gezamenlijk ervaring opdoen.

33

Sites gelanceerd Nieuwe website projectdirectie Leren & Werken Op 24 september begon de Week van het leren, een week die de aandacht vestigt op het leren van volwassenen. Hiermee ging ook de website van de projectdirectie Leren & Werken van start: www.leren-werken.nl. De projectdirectie Leren & Werken heeft tot doel om werkgevers, werknemers, instellingen, gemeenten en andere betrokken partijen in de regio te stimuleren om een leven lang leren mogelijk te maken. Deze site biedt alle betrokkenen een platform om informatie te vinden, uit te wisselen en inspiratie op te doen voor de praktijk van leren en werken. Leren & Werken verzendt tweewekelijks een digitale nieuwsbrief aan belangstellenden. Wilt u een abonnement? Meldt u aan via [email protected]

Website opleidingenberoep.nl gelanceerd Op 1 december hebben de Taskforce Jeugdwerkloosheid en de projectdirectie Leren & Werken de smalle portal voor jongeren gelanceerd, www.opleidingenberoep.nl. Dit wordt hét loket voor online informatie over leren en werken en dient als digitale marktplaats primair voor VMBO’ers, MBO’ers, HBO’ers en werkende en werkzoekende volwassenen.

34

Werkbezoeken Opleiden naar vraag uit het bedrijfsleven in Deventer Voor de industrie in de regio Deventer-Zutphen-Apeldoorn dreigt al enkele jaren een probleem: de beroepsopleidingen leveren te weinig goed opgeleide werknemers af en de vergrijzing neemt toe. Staatssecretaris Mark Rutte van Onderwijs nam deel aan een discussiebijeenkomst Leren & Werken tussen bedrijfsleven, onderwijs en gemeenten op 21 november. Na afloop riep hij op een intentieverklaring te tekenen om de problemen concreet aan te pakken. ‘We willen ook horen waar jullie vastlopen en bekijken hoe we met de projectdirectie Leren & Werken kunnen bijspringen.’ De aanwezigen reageerden positief op dit voorstel.

De Geus op bezoek bij Zeemanschool Op 7 november was minister Aart Jan de Geus op bezoek bij Zeeman TextielSupers. Zij verzorgen een succesvolle interne bedrijfsopleiding. ‘Opvallend is de grote teamgeest in het bedrijf, dat merkte je ook onder de aanwezige cursisten’, aldus minister De Geus. Zeeman onderscheidt zich door een grote mate van uniformiteit. In alle 930 winkels, waarvan ruim de helft in Nederland zijn gevestigd, is de formule hetzelfde. Door die uniforme aanpak is investeren in bedrijfsopleidingen bijzonder de moeite waard. Bijna alle medewerkers halen een certificaat MBO-detailhandel, uitval is er nauwelijks. Bijzonder is dat bijna alle meisjes die via een advertentie op de winkelruit bij Zeeman als verkoopmedewerker binnenkomen een paar jaar later een MBO-certificaat op zak hebben dat bovendien in heel Europa geldig is.

35

5 / Associate degree De projectdirectie Leren & Werken zet experimenten op met tweejarige korte programma’s binnen HBOopleidingen die leiden tot Associate degree.

36

Een belangrijk criterium is dat de experimentele programma’s relevant zijn voor de arbeidsmarkt en dat het beroepenveld betrokken is bij de totstandkoming ervan. Studenten met een Associate degree moeten direct gekwalificeerd zijn voor de arbeidsmarkt. De hogescholen en de werkgeversorganisaties zijn positief over de voorstellen voor experimenten. Het experiment verloopt in twee rondes. De eerste ronde korte programma’s start in het studiejaar 2006-2007, de tweede ronde in het studiejaar 2007-2008. De experimenten moeten antwoord geven op de vraag hoe groot de behoefte is aan dergelijke programma’s bij studenten die anders niet voor het hoger onderwijs hadden gekozen.

De stand van zaken: De hogescholen die in 2006-2007 met een kort programma willen starten, hebben inmiddels bij de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) een voorstel ingediend. In totaal zijn er 77 voorstellen ingediend. De NVAO geeft een advies over de kwaliteit van het voorstel. In januari 2006 dient de hogeschool zijn voorstel, samen met het advies van de NVAO, in bij OCW/LNV. Eind februari beslist de staatssecretaris van Onderwijs, op basis van het advies van een nog in te stellen beoordelingscommissie, welke korte programma’s van start gaan in 2006-2007. In 2010 worden de experimenten geëvalueerd. In 2008 vindt een tussenevaluatie plaats.

37

6 / Knelpunten

38

Een belangrijke rol van de projectdirectie is om knelpunten in wet- en regelgeving, die het leren van volwassenen belemmeren, op te sporen en te bekijken op welke manier deze kunnen worden opgelost. Resultaten Op basis van de contacten in het land is een eerste inventarisatie gemaakt van knelpunten in wetten en regels. Soms gaat het om regels die ten onrechte aan ‘Den Haag’ worden toegeschreven maar door de organisatie zelf zijn opgesteld. In dat geval kan de organisatie ze uiteraard zelf aanpassen. Een beleidsregel over het nevenvestigingenbeleid in het hoger onderwijs belemmert het geven van duaal onderwijs op of bij een bedrijf en buiten de vestigingplaats van de hogeschool. Deze regel wordt met ingang van 2006 aangepast. OCW is met ROC’s in overleg over een aantal knelpunten. Voorlichting over wat wel en wat niet mogelijk is en beperkingen aan de inschrijfdata van ROC’s zijn onderwerp van gesprek.

39

Het leer-werktraject van...

Henk van Hoof 40

‘Ik ben 58 en ik heb op veel verschillende plekken gewerkt: bij de marine, de vakbond en in de politiek. Als ik terugkijk, zie ik dat je eigenlijk overal en altijd leren en werken combineert.’ ‘In de vorm van opleidingen en cursussen - bij marine was dat onlosmakelijk verbonden met een hogere rang - en ook door wat je leert in de praktijk. Ik leerde eigenlijk altijd dingen die ik bij een volgende stap in mijn loopbaan goed kon gebruiken. Zo was mijn tijd bij de vakbond als voor mijn werk als Kamerlid op het terrein van sociale zaken daarna van onschatbare waarde. Ik heb niet alleen zelf geleerd. Ik heb ook anderen lesgegeven. Zo gaf ik in mijn marinetijd een aantal jaren les aan het Koninklijk instituut voor de marine. Je merkt dan dat praktijkervaring die je probeert over te brengen, vaak nog erg ver afstaat van de studenten. Later heb ik voor de VVD gemeenteraadsleden getraind in de fijne kneepjes van het onderhandelen. Daar had ik bij de vakbond natuurlijk de nodige ervaring in opgedaan. Leren is zo altijd als een rode draad verweven met het werk: in de vorm van een ‘formele’ opleiding of cursus, door de werkervaring en vakkennis die je opdoet en ook door wat je leert van de dingen die je naast je werk doet. Mijn ervaring is dat werken en leren in de loop van het werkende leven dichter bij elkaar komen te staan. Je kiest bewuster voor een opleiding die aansluit bij je werk of de richting die je op wilt én je bent goed in staat je net verworven kennis direct in de praktijk toe te passen. Daarom vind ik het zo belangrijk dat de overheid inspeelt op de samenhang tussen werken en leren, bijvoorbeeld met de 15.000 leerwerktrajecten die de directie Leren & Werken bij elkaar aan het sprokkelen is. Ik hoop dat ze daar mét hulp van de werkgevers en onderwijsinstellingen in slagen!’ Henk van Hoof Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

41

7 / Advies beleidsinstrumentarium leven lang leren 42

In opdracht van de projectdirectie Leren & Werken heeft het Centrum voor Innovatie van Opleidingen (CINOP) onderzoek gedaan naar de effecten van postinitiële scholingsmaatregelen, zoals fiscale aftrekmogelijkheden, een individuele leerrekening of scholing als reïntegratie-instrument. Het CINOP heeft in haar onderzoek de effectiviteit van verschillende instrumenten die de (rijks)overheid inzet, beoordeeld.

Effecten van postinitiële scholingsmaatregelen

CINOP concludeert dat de effectiviteit van scholingsinstrumenten wisselend is. Of scholing effectief is, is vaak een kwestie van maatwerk. Het CINOP beveelt dan ook aan om de individuele ‘lerende’ in staat te stellen zelf verantwoordelijkheid te nemen. Dat kan bijvoorbeeld met een individuele leerrekening en door hem of haar wegwijs te maken in het aanbod. Daarnaast moeten aanbieders geprikkeld worden tot maatwerk. Verder stelt CINOP dat scholing aangepast moet zijn aan de levensfase en -situatie van de lerende. Combinaties van leren en werken, gebruik maken van EVC, loopbaanplanning en ondersteunend personeelsbeleid lijken het meest effectief om leren op latere leeftijd te bevorderen. Tot slot wijst CINOP op het belang van een goede monitoring van effecten. Het onderzoek van CINOP komt overeen met de (internationale) literatuur over scholing en strookt met de lijn die de projectdirectie Leren & Werken heeft uitgezet.

Resultaten Naar aanleiding van het (concept-)rapport van het CINOP werkt de projectdirectie momenteel aan een kabinetsreactie. Hierin wordt kort ingegaan op de volgende aspecten uit het CINOP-rapport: De vraag of het opzetten van een nieuwe, ruime subsidieregeling of een fiscale aftrek voor werkgevers zinvol is. Een individuele leerrekening (of voucher) wordt als een interessant instrument gezien. De vraag is dan wel hoe die kan worden opgezet en in welke mate de overheid hiervoor middelen ter beschikking zou moeten stellen. De overheid zou waarschijnlijk vooral moeten inzetten op goede randvoorwaarden, zoals een infrastructuur voor begeleiding en ondersteuning bij het aanbod (leerwerkloketten). Eind 2006 komt de projectdirectie met een advies over het toekomstige scholingsinstrumentarium van de overheid voor een leven lang leren.

43

8 / Tijdelijke stimuleringsregeling leren en werken 44

De projectdirectie Leren & Werken heeft de Tijdelijke stimuleringsregeling leren en werken ontwikkeld. Deze regeling maakt het financieel aantrekkelijk voor scholings-instellingen, bedrijven en gemeenten om nieuwe duale trajecten tot stand te brengen, leerwerkloketten in te richten en nieuwe EVCmethodieken te ontwikkelen. De subsidie is bedoeld als bijdrage aan de organisatiekosten. De betrokken partijen moeten een intentieverklaring ondertekenen en een projectplan indienen om in aanmerking te komen voor deze subsidie. De gedachte is dat door de samenwerking in een regio of branche te stimuleren en te richten op concrete doelen een blijvende samenwerking gaat ontstaan tussen partijen die betrokken zijn bij leren en werken. Hierdoor levert de projectdirectie een bijdrage aan het tot stand komen van een infrastructuur, die er toe leidt dat in de toekomst iedere burger leren en werken in zijn loopbaan kan combineren. De Tijdelijke stimuleringsregeling leren en werken is medio december in de Staatscourant gepubliceerd. De eerste subsidie-aanvragen zijn al ingediend. 45

Kijk:

WERK ZAT?! Elke woensdagavond, op Nederland 3

Op 28 december is bij de RVU de tiendelige serie WERK ZAT?! gestart. Een programma waarin topcoach Joop Alberda acht mensen begeleidt naar een nieuwe carrière. Hij is één van de meest succesvolle coaches van Nederland. Hij is een man die mensen kan laten inzien wat ze werkelijk willen én hoe ze dat kunnen bereiken. Joop Alberda leidde in 1996 het Nederlandse volleybalteam naar Olympisch goud. Binnen de Nederlandse beroepsbevolking van 11 miljoen mensen staan ongeveer 2 miljoen mensen aan de kant. Binnen de populatie werkenden zit een onbekende groep mensen niet op zijn plaats. Geen werk hebben of ander werk zoeken is een maatschappelijk probleem met een enorme omvang. Wie zijn die mensen? Hoe kunnen zij hun eigen toekomst in handen nemen? Wat kunnen ze zelf doen en wat niet? Vragen die in WERK ZAT?! aan bod komen. In WERK ZAT?! coacht Joop Alberda acht mensen die door allerlei omstandigheden op zoek moeten of willen naar (ander) werk, maar die niet goed weten hoe ze het moeten aanpakken. Zij zijn vol enthousiasme en hebben er alles voor over om hun droombaan te realiseren. Soms stuiten ze op barrières bij het opstarten van hun eigen bedrijf of krijgen te maken met vooroordelen over hun arbeidshandicap of uitkeringssituatie. Soms ook spelen financiële onzekerheden hen parten. Of het blijkt dat ze hun ideeën nog niet goed hebben uitgewerkt. Naast hun arbeidsmarktloopbaan, komt ook hun scholingsloopbaan aan bod. Tijdens hun zoektocht naar een nieuwe baan besluiten sommigen dat ook een nieuwe opleiding nodig is. Aan zijn sporters legt Joop Alberda soms de vraag voor: ‘En wat áls je die beker hebt gewonnen?’ Waarmee hij maar wil zeggen: niet het moment van glorie - een nieuwe start, een nieuwe baan - is het einddoel, maar wat daarna komt. Vaak hebben mensen juist daar nog niet goed over nagedacht. 46

WERK ZAT?! is een programma van CCCP.tv in opdracht van de RVU educatieve omroep. Dit programma komt tot stand met steun van Start Foundation en de ministeries van SZW en OCW in het kader van het project Leren & Werken.

Joop Alberda

In het radioprogramma Dias (RVU en Teleac/NOT) zal wekelijks aandacht worden besteed aan de in WERK ZAT?! behandelde thema’s. Ook verschijnt er een uitgebreide site bij de serie: werkzat.rvu.nl 47

Persberichten Kansen voor volwassenen met onvoldoende diploma’s Bijna zevenduizend mensen met onvoldoende opleiding krijgen de kans om, lerend en werkend, een traject te volgen dat tot beroepskwalificatie leidt. Dat is het resultaat van afspraken die er in Den Haag, Eindhoven, Groningen, Rotterdam en de regio’s Rivierenland en West-Brabant zijn gemaakt in het kader van het project Leren & Werken. Uiteindelijk moeten 15.000 volwassenen zo’n traject kunnen volgen. Dat staat in een brief die de bewindslieden van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer hebben gestuurd. De ministeries zijn de initiatiefnemers van het project Leren & Werken, dat werkgevers, werknemers, gemeenten en andere betrokken partijen in een regio of een bedrijfssector wil stimuleren om een leven lang leren mogelijk te maken. Bij de start, in maart van dit jaar, stelden de bewindslieden zich als doel dat er in november vijf samenwerkingsovereenkomsten moesten zijn afgesloten. Met de afspraken in Den Haag, Eindhoven, Groningen, Rotterdam, Rivierenland en West-Brabant is dat doel ruimschoots gehaald. Bovendien staan er drie nieuwe overeenkomsten op stapel: in Amsterdam, Utrecht en in de technische sector. Er worden met de betrokken partijen ook afspraken gemaakt over het oprichten van ‘leerwerkloketten’ en het bieden van mogelijkheden om diploma’s te halen voor kennis en kunde die door praktische ervaring buiten school zijn verkregen. In de eerste vijf overeenkomsten is afgesproken om in totaal 6500 volwassenen die mogelijkheid te bieden, zodat ze daarna betere kansen op de arbeidsmarkt hebben. Het uiteindelijke doel is om 20.000 mensen de mogelijkheid te bieden zo’n erkenning van verworven competenties, EVC, te halen. In hun brief aan de Tweede Kamer tonen de ministers De Geus en Van der Hoeven, en de staatssecretarissen Van Hoof en Rutte zich tevreden over de start van het project Leren & Werken. De bewindslieden hebben besloten verder te gaan met de nieuwe aanpak omdat ‘blijkt dat de partners in de samenleving enthousiast zijn’ en ‘zich ook duidelijk gecommitteerd hebben om mee te werken.’ bron: extern SZW-persbericht november 2005

48

V.l.n.r.: Aart Jan de Geus, Judith Meulenbrug, Maria van der Hoeven, Elly van Kooten en Mark Rutte.

Projectdirectie Leren & Werken kan doorgaan Vrijdag 18 november besloten de bewindspersonen van de ministeries van OCW en SZW tot voorzetting van het project Leren & Werken. Bij de start van de projectdirectie in maart 2005, was afgesproken dat met een tussenevaluatie zou worden bezien of de werkzaamheden van de projectdirectie zouden worden voortgezet. Projectdirecteur Judith Meulenbrug en plaatsvervangend projectdirecteur Elly van Kooten toonden tijdens een go/no go-bijeenkomst op 18 november de prestaties die de projectdirectie Leren & Werken tot nu toe met diverse partijen in het veld heeft bereikt. Zij informeerden de bewindspersonen onder meer over concrete afspraken die in Rotterdam, Den Haag, Groningen en de regio’s Rivierenland en West-Brabant zijn gemaakt. Deze zullen ertoe leiden dat duizenden mensen met onvoldoende opleiding de kans krijgen om al lerend en werkend een traject te volgen waarvoor zij een diploma kunnen krijgen. Alle relevante informatie voor een weloverwogen go/no go beslissing bundelde de directie Leren & Werken in een boekje, dat op 18 november aan de bewindslieden werd overhandigd in een portfolio, dat zij gedurende de looptijd van het project kunnen aanvullen met nieuwe uitgaven van de projectdirectie Leren & Werken. bron: intern OCW/SZW-persbericht, november 2005

49

Leren & Werken in de pers Leren & Werken slaat aan; Kansen voor volwassenen met onvoldoende diploma’s Een leven lang leren nodig Optimale inzet van alle partijen in Rivierenland vereist

Staatssecretaris Rutte steunt Deventer scholingsplannen Minister geeft 1,1 miljoen euro subsidie voor 2750 leer/werkplekken in Rotterdam

50

51

Colofon Publicatie van de projectdirectie Leren & Werken van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Sociale Zaken en Werkgelegenheid Uitgave: december 2005

Ontwerp en vormgeving Smidswater, strategie > concept > design, Den Haag

Druk en afwerking TDS PRINTMAILDATA, Schiedam

Fotografie Freek van Arkel, Rotterdam Congreskrant.nl Fotobureau Hendriksen/Valk, Den Haag Gerrit de Heus, Voorburg Karin Oppelland Fotografie, Rotterdam Bart Versteeg, Den Haag Smidswater, Den Haag

Meer informatie: www.leren-werken.nl

OCW35.101/875

52