IVN afdeling Leeuwarden Ledenadministratie De Kei BK Leeuwarden LEEUWENBOEKJE LENTE 2014 IVN LEEUWARDEN E.O

IVN afdeling Leeuwarden Ledenadministratie De Kei 262

8918 BK Leeuwarden

LEEUWENBOEKJE LENTE 2014

IVN LEEUWARDEN E.O.

Wat is het IVN? De Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie is een landelijke vereniging met plaatselijke afdelingen. IVN Leeuwarden en omgeving is zo’n afdeling met als werkgebied Leeuwarden en wijde omgeving. Wat is de doelstelling? Het IVN wil door haar activiteiten de mensen laten zien wat er (nog) is aan natuur. In de hoop dat bewustmaking zal bijdragen tot bescherming van onze nog aanwezige natuur. Wat doet het IVN? Het IVN organiseert excursies, thema-avonden en cursussen. Zij beschrijft wandelen fietsroutes en stimuleert werkgroepen. De afdeling Leeuwarden heeft inmiddels een aantal werkgroepen. Het Leeuwenboekje is ons afdelingsblad dat met de komst van elk nieuw seizoen verschijnt. Het wil informeren, stimuleren en activeren. Daarnaast is er onze website (www.ivnleeuwarden.nl). Hoe werkt het IVN? Alle activiteiten van IVN -Leeuwarden, zowel van leden als van het bestuur zijn vrijwilligers activiteiten. Alle leden zijn actieve leden. Wat kost het? Er zijn verschillende IVN- lidmaatschappen. Een landelijk lidmaatschap kost € 20,- per jaar. Regionale leden (donateurs) betalen € 15,-. Contributie is te betalen door middel van een machtiging (u krijgt dan € 2,50 korting) of door overmaking op rekening 60.55.99.440 ten name van IVN afdeling Leeuwarden. Hoe kun je lid worden? Door het formulier te downloaden van www.ivnleeuwarden.nl of telefonisch (058-844 25 48) aan te vragen en ingevuld te sturen naar Renée Ras, de Kei 262, 8918 BK Leeuwarden. Dit is ook het adres voor adreswijzigingen. Liefst per mail [email protected] Telefoonnummer (058) 844 25 48

Sluitingsdatum kopij volgende Leeuwenboekje:

1 juli 2014 een blad ván iedereen vóór iedereen, dus stuur kopij!

Symfonie en lente Ruim vijf jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven van een inleidend stukje voor het Leeuwenboekje. Op deze wijze heb ik ongeveer zeventien maal een bijdrage geleverd. In mijn eerste stukje maakte ik een vergelijking tussen de natuur (de kleurenpracht van planten en geluiden van dieren) en de muziek. Hierbij noemde ik vooral de zang van vogels en de (klassieke) muziek bij het ontwaken van de natuur in de lente en ik vergeleek het met een symfonie. Nu ik op 31 maart stop met het voorzitterschap van het IVN Leeuwarden en dus ook stop met het schrijven van de inleidende stukjes, wil ik ook in dit laatste stukje voor Leeuwenboekje een bekend muziekstuk aanhalen van de componist Vivaldi. Hij heeft in zijn vier symfonieën over de vier jaargetijden, prachtige muziek geschreven. Met name de onderdelen van dit muziekstuk lente en herfst, zijn in mijn beleving schitterende en harmonieuze muziekstukken, die deze jaargetijden ook muzikaal prachtig uitbeelden en een geheel eigen karakter geven. Voor mij is de lente het jaargetijde dat niet alleen een symfonie uitstraalt door de bloemenpracht en het nieuwe leven in het dierenrijk, maar vooral zich laat horen door de vogels. Juist deze kleuren en klanken maken de lente zo bijzonder. Sterker nog: het maakt je vrolijk en geeft een bepaald gevoel van verwachting en positieve verandering. En van al dat moois dat de natuur ons te bieden heeft, mogen wij als mensen iedere dag opnieuw genieten. Van ons allen wordt dan ook terecht gevraagd om er mede voor zorg te dragen dat die natuur mooi blijft, zodat ook de mensen die na ons komen van de natuur kunnen blijven genieten. Evenals het muziekstuk de vier jaargetijden van Vivaldi dat de eeuwen heeft doorstaan, zal de natuur op haar eigen wijze ook blijven bestaan. Dat wij als IVN-ers hier al vele jaren aan meewerken en het niet alleen bij woorden laten, maar vooral letterlijk daden toepassen, met behulp van al die vrijwilligers, heb ik de afgelopen jaren met veel respect ervaren als bijzonder en waardevol. Wat dat betreft blijft de symfonie van de natuur voor mij en voor u allen steeds weer klinken en blijft het steeds weer opnieuw genieten. Klaas van der Heide

Leeuwenboekje lente 2014

3

IVN Afdeling Leeuwarden e.o. Werkgroepen - Contactpersonen: Excursies: Klaske Stegenga Leeuwenboekje: Linda Veeman Ben Engelen Website: Renée Ras

(058) 266 13 87

[email protected]

(058) 288 78 92 (058) 213 92 78

[email protected] [email protected]

(058) 844 25 48

[email protected]

Vogelwerkgroep: Durk Weijma (0514) 57 13 18 [email protected] Plantenwerkgroep: Vacant Werkgroep educatie en jeugd: Tineke Vernhout (058) 288 25 61 / 06 49 14 36 33 Werkgroep educatie en onderwijs Violet von Kruchten (058) 288 65 67 [email protected]

Afdelingsbestuur: Voorzitter: Rinze de Vries Vice-voorzitter: Els Bultsma Penningmeester: Pieter Willem Louwsma

(058) 213 83 51 (058) 212 58 49

[email protected] [email protected]

06 46 00 54 95

p.w.louwsma.ivnleeuwarden @gmail.com

Secretaris: Cor de Vries (058) 215 36 24 [email protected] Harmen Sytstrawei 7 8915 HB Leeuwarden Algemeen Bestuurslid Vacant Contactpersoon werkgroepen: Rinze de Vries (058) 213 83 51 [email protected] Mocht u lid van IVN- Leeuwarden willen worden. Neem dan contact op met onze Ledenadministratie: Renée Ras 06 22 12 49 30 [email protected]

Dit Leeuwenboekje is mede mogelijk door sponsoring van de Tuin van Leeuwarden in WC Zaailand Leeuwarden. Leeuwenboekje lente 2014

4

Mededelingen van het bestuur Werkgroep Planten: wie gaat ons helpen? Nu Daan van Zomeren, Jan van der Meer en Margriet Kampman stoppen met activiteiten rondom de werkgroep Planten, willen we als bestuur een oproep aan de leden doen om samen te bekijken of we activiteiten rondom het thema planten voort kunnen zetten. Wie heeft belangstelling voor planten en wil ons helpen om deze activiteiten te organiseren? Belangstellenden kunnen zich aanmelden bij Rinze de Vries. Tel.: (058) – 213 83 51 of E-mail: [email protected] Fietstocht 10 mei 2014 Groen Dichterbij Projecten Samen met het IVN Consulentschap organiseert het IVN Leeuwarden e.o. een fietstocht van Groen Dichterbij projecten in en rondom de stad Leeuwarden. De leden van de afdeling Leeuwarden ontvangen in april hiervoor een uitnodiging met het programma en de wijze van aanmelden. Er zijn geen kosten aan deze dag verbonden. Noteer alvast deze datum. Vrijwilligersdag 14 juni 2014 voor de vrijwilligers van het IVN Leeuwarden Het bestuur heeft besloten om in 2014 de vrijwilligers van IVN Leeuwarden in het zonnetje te zetten en een vrijwilligersdag te organiseren voor alle vrijwilligers die actief zijn binnen het IVN Leeuwarden e.o. De vrijwilligers zullen in april/mei hiervoor een uitnodiging ontvangen. Een commissie is bezig met de voorbereiding van het programma en de verdere organisatie van deze dag. Ook aan deze dag zijn voor de deelnemers geen kosten verbonden. Noteer alvast ook deze datum. Ledendag 2014 Met de organisatie van de Fietstocht op 10 mei en de vrijwilligersdag op 14 juni heeft het bestuur besloten om in 2014 geen ledendag te organiseren. Met deze beide activiteiten worden veel leden bereikt. Natuurgidsencursus: Het IVN Consulentschap Fryslân en de IVN afdeling Zuidwesthoek gaan samen in september 2014 een natuurgidsencursus organiseren. De cursus wordt gehouden in het Bogermancollege in Sneek. Aanmelding kan nog bij Anja Dijkstra IVN Consulentschap. Tel.: (058) – 289 04 63 of E-mail: [email protected]


5

Aantal deelnemers IVN activiteiten in 2013 De 74 activiteiten van de zeven Friese IVN afdelingen en die van het Consulentschap Fryslân hebben in het jaar 2013 5030 personen (volwassenen en kinderen) bereikt. Toekomst IVN Het IVN Consulentschap Fryslân gaat een begin maken met het organiseren van een open brainstorming over de toekomst van de IVN afdelingen. Nader bericht volgt nog. Gezonde Schoolpleinen Het RIVIN voert een campagne rondom gezonde schoolpleinen. Nadere informatie bij het IVN Consulentschap Fryslân. Workshop Sociale Media Bij voldoende belangstelling wordt er na de zomer van 2014 voor een ieder die hiervoor belangstelling heeft door het IVN Consulentschap een workshop sociale media (o.a. gebruik van websites, twitter en facebook) georganiseerd. Aanmelden bij Anja Dijkstra, IVN Consulentschap Fryslân. Tel.: (058) – 289 04 63 of E-mail: [email protected] Ouderen en de natuur: Het IVN wil ouderen die weinig in de natuur komen, stimuleren om meer te natuur in te gaan en hen meer betrekken bij de natuur. Er zal een campagne worden opgezet. Nader bericht volgt nog. Werk-doe-dag Op 27 september 2014 wordt de jaarlijkse IVN Noord Nederland Werk-doedag weer georganiseerd, dit maal bij Nieuw Allardsoog in Bakkeveen. Het thema voor deze dag is: Kind en Natuur. Het programma volgt. Workshop bijscholing Natuurgidsen Het IVN consulentschap Fryslân werkt aan het organiseren van een workshop bijscholing voor natuurgidsen op het gebied van natuureducatie voor kinderen. Hiervoor heeft Greetje Wever een tweetal praktisch bruikbare workshops ontwikkeld. Nadere informatie bij Anja Dijkstra of Kees Siderius, provinciaal consulenten IVN Fryslân. Tel.: (058) – 289 04 63.


6

Vogelwerkgroep Cursus- en excursieprogramma 2014 Lopende cursussen Vogelcursus voor beginners Vervolgvogelcursus

eind januari – medio mei eind januari – eind mei

"Vogelochtenden" Elke eerste zaterdag van de maand (uitgezonderd juli, augustus en september) is er een z.g. "Vogelochtend", een "vrijblijvende" vogelexcursie, waarvoor men zich niet hoeft op te geven en waaraan geen kosten verbonden zijn. (mensen die meerijden in een auto betalen € 3 p.p. aan de chauffeur) Iedereen met belangstelling voor vogels is welkom. Verzamelen op het parkeerterrein achter het Q8 benzinestation aan de Tesselschadestraat te Leeuwarden.(circa 200m vanaf rotonde Heliconweg-Tesselschadestraat) De starttijd is meestal 09.00 uur. De mensen die op onze verzendlijst staan, ontvangen een paar dagen vóór elke Vogelochtend een mail met bijzonderheden. (o.a. de vertrektijd) Aanmelding voor de verzendlijst is daarom verstandig. Eventueel vooraf informeren bij Anne Bosma. Organisatie: Anne Bosma en Teartse van der Zee Inlichtingen en aanmelding voor verzendlijst: Anne Bosma Tel.: (058) - 266 01 09 E-mail: [email protected] Eerstvolgende vogelochtend: zaterdag 3 mei. 8.00 uur! Vroege Vogelexcursie / Struintocht Deelname is gratis. Organisatie: Jan de Boer, Wijnand Jager en Durk Weijma. 11 mei Zangvogels Locatie: Jan Durkspolder. Start: 05.00 uur 1 juni Struintocht met kano’s Locatie: De Alde Feanen bij Earnewâld. Start: 05.00 uur Inlichtingen en opgave bij: Durk Weijma Tel.: (0514) – 57 13 18 E-mail: [email protected] Themacursus "Spotten/ringen van dagroofvogels" 3 juni: Theorie dagroofvogels op avond. 14 juni: Praktijk spotten en ringen van dagroofvogels op Ameland (op zaterdag, gehele dag) Docent: Johan Krol. Organisatie: Anne Bosma en Corry van der Meer. Maximum aantal deelnemers: 20. Kosten: IVN-leden € 18. Niet leden: € 20 (inclusief koffie op cursusavond). Inlichtingen en opgave bij: Corry van der Meer Tel.: (058) – 213 80 24 E-mail: [email protected]


7

Vogelochtend: zaterdag 7 juni. De eerder aangekondigde themacursus Steltlopers gaat i.v.m. vakantie van de docent niet door. Informatie Vogelwerkgroep: Durk Weijma, coördinator. Tel.: (0514) – 57 13 18 E-mail: [email protected]

Werkgroep Educatie en Jeugd Ook in de lente worden er in de verschillende bibliotheken in Leeuwarden weer activiteiten door het IVN georganiseerd voor de jeugd. De activiteiten zijn bedoeld voor kinderen van 6 tot 12 jaar en zijn gratis. Op de volgende dagen wordt er door de Werkgroep Educatie in een jeugdbibliotheek een lenteactiviteit georganiseerd: Woensdag 14 mei

Jeugdbib. Camminghaburen

14:30-16:00 uur

Zaterdag 17 mei

Centrale jeugdbibliotheek

14:00-15:30 uur

Woensdag 21 mei

Jeugdbibliotheek Aldlân

14:30-16:00 uur

Woensdag 28 mei

Jeugdbibliotheek Bilgaard

13:30-15:00 uur

Vrijwilligersdag Omdat er door de vele vrijwilligers van IVN Leeuwarden e.o. ieder jaar belangeloos veel tijd wordt gestoken in de verschillende activiteiten voor de leden, heeft het bestuur het plan opgevat om dit jaar eens die vrijwilligers in het zonnetje te zetten. Het programma willen we hier nog niet verklappen, maar het begin is ‘s ochtends rond koffietijd en het einde is naar verwachting aan het begin van de avond.... Het belooft een gezellige, interessante, smakelijke en ook leerzame dag te worden. Houdt de brievenbus in de gaten, er komt een persoonlijke uitnodiging per post. Op zaterdag 14 juni gaat de vrijwilligersdag plaatsvinden, dus houdt deze datum vrij in je agenda.


8

Graag tot dan, we rekenen op een grote opkomst! Het organisatiecomité Renée Ras Wijnand Jager Cor de Vries

Planten-/vlinderexcursie Voor belangstellenden organiseer ik op zaterdag 2 augustus om 10:00 uur een planten- en vlinderexcursie in de vlindertuin Nijlan. Deze tuin is te vinden op de hoek van de Antillenweg en de Surinamestraat. In deze vlindertuin van circa 60 x 50 meter zijn honderden soorten wilde- en tuinplanten te zien en als het weer wat mee zit zullen we ook vele dagvlinders aantreffen. Daan van Zomeren

We nemen afscheid van: Afscheid Maud von Ende In de ledenvergadering van 2013 heeft Maud von Ende officieel laten weten te willen stoppen met het beheer van de penningen van het IVN Leeuwarden e.o. Tijdens de algemene ledenvergadering op 31 maart gaan we als IVN Leeuwarden afscheid nemen van Maud. Als bestuur willen we ook vanaf deze plaats onze waardering, respect en oprechte dank uitspreken voor de wijze waarop Maud de penningen van IVN Leeuwarden heeft beheerd. In een geheel eigen stijl, kritisch maar oprecht en eerlijk haar mening gevend, met een warm menselijk hart, maken, dat we in Maud een bijzondere penningmeester gaan missen. Je jaarlijkse presentaties van het financieel jaarverslag en de begroting lieten zien hoe intens je betrokken bent bij de natuur.


9

Ook je warme gastvrijheid, die o.a. tot uiting kwam in de organisatie van de ledendag in 2012 en het koken voor de IVN-leden, is één van die gedenkwaardige hoogtepunten die lang in onze herinnering zal blijven. Maar ook Maud je gastvrijheid tijdens de bestuursvergaderingen bij jou thuis: wat zullen we als bestuur al je zelf gemaakte lekkernijen gaan missen. Heel veel dank Maud voor al het werk wat je voor het IVN Leeuwarden e.o. hebt verricht. We verwachten dat we je nog regelmatig zullen zien bij de IVN activiteiten. We hopen dat, als het zo uit komt, we dan een beroep op je mogen blijven doen om mee te helpen bij bepaalde natuureducatieve activiteiten. Afscheid Daan van Zomeren, Margriet Kampman en Jan van der Meer, werkgroep Planten In de vorige editie van het Leeuwenboekje hebben we al aandacht besteed aan het stoppen van het coördinatorschap door Daan van Zomeren. Ook langs deze weg willen we Daan, Jan en Margriet bedanken voor hun deskundige, brede inzet en betrokkenheid bij het IVN Leeuwarden e.o. en in het bijzonder voor de werkgroep Planten. Gezamenlijk hebben jullie de werkgroep planten vele jaren een eigen gezicht gegeven. Jullie deskundigheid op het gebied van planten wordt alom gewaardeerd. De vele activiteiten die o.a. door Jan en Margriet rondom het thema planten zijn opgezet en uitgevoerd verdienen waardering en respect van ons allen als IVN Leeuwarden. Jan en Margriet hebben onlangs aangegeven dat ze ‘hun inspanningen’ gaan inzetten voor Floron. Ondanks deze keuze willen we de verwachting uitspreken dat we als IVN Leeuwarden gebruik kunnen blijven maken van jullie deskundigheid op het gebied van planten. Namens het IVN Leeuwarden heel veel dank Daan, Jan en Margriet voor jullie inzet voor het IVN en de werkgroep Planten. Ruim vijf jaar IVN Leeuwarden Ik heb bijna twee zittingsperiodes van drie jaar als bestuurslid en voorzitter van het IVN Leeuwarden mogen meemaken. Deze ruim vijf jaar actief zijn voor het IVN zijn bijzondere jaren geworden. Bij mijn aantreden als voorzitter was een van mijn doelen om het IVN Leeuwarden bestuurlijk en organisatorisch weer een eigen gezicht te geven. In alle bescheidenheid is deze doelstelling in redelijkheid gehaald. De verschillende actieve werkgroepen, cursussen, excursies, activiteiten voor de jeugd en scholen, contacten met het HBO-onderwijs, interne-, gemeentelijke-, provinciale- en landelijke contacten hebben het IVN Leeuwarden gemaakt zoals het er nu bij staat.


10

Dat is niet het werk van een paar mensen geweest, maar van alle vrijwilligers die actief zijn binnen het IVN Leeuwarden. Juist die vrijwilligers maken het IVN Leeuwarden e.o.; zonder hen zijn er geen IVN activiteiten. Juist al die vrijwilligers verdienen het grootste respect en applaus wat er maar te geven valt. Hun deskundigheid en intense betrokkenheid bij de natuur hebben mij in positieve zin gestimuleerd. Bijzonder waren de jaarlijkse ledendagen waarin je het eigen hart van het IVN Leeuwarden zag kloppen van al die mensen die het IVN een warm hart toedragen en zich betrokken en verantwoordelijk voelen voor de natuur. Toch waren er ook momenten dat ik me afvroeg: hoe lang kunnen we het IVN Leeuwarden e.o. nog ‘in de lucht houden’. Het moeizame proces van het zoeken naar bestuursleden en menskracht voor de verschillende werkgroepen zijn hier voorbeelden van. Door creatief en positief te blijven denken, was er steeds de veerkracht om ook voor ‘deze problemen’ een oplossing te zoeken en te vinden. In algemene zin staat het IVN Leeuwarden e.o. als organisatie er. Dat maakt de weg vrij om te gaan kijken hoe we het IVN en in het bijzonder het IVN Leeuwarden e.o. meer bekendheid kunnen geven. Onder andere door het organiseren en uitvoeren van natuureducatieve activiteiten zoals rondom de Groen Dichterbij projecten en de bestaande cursussen en excursies te intensiveren willen we de bekendheid van het IVN Leeuwarden gaan stimuleren. Ik heb er alle vertrouwen is dat het huidige bestuur van IVN deze taak op een goede en positieve manier zal oppakken en waarmaken. Rest mij te zeggen dat ik met dankbaarheid terug kijk op een bijzondere en fijne periode bij het IVN Leeuwarden e.o. Mijn dank gaat uit naar mijn medebestuursleden, in het bijzonder Rinze de Vries, maar ook de coördinatoren

van de werkgroepen, de redactie van het Leeuwenboekje en van de website, de beheerder van de ledenadministratie en alle vrijwilligers. Van mijn kant zal ik het IVN Leeuwarden blijven volgen. Het gaat jullie allen en het IVN Leeuwarden e.o. nu en in de toekomst bijzonder goed. Klaas van der Heide.


11

Bedankt plantenwerkgroep! Tijdens de jaarvergadering van het IVN heeft Jetty Wijga dit toepasselijke gedicht van Bernlef voorgedragen om Daan, Jan en Margriet te bedanken voor de vele leuke leerzame activiteiten die zij de afgelopen jaren gezamenlijk hebben georganiseerd voor het IVN.

Het blote oog Eerst zien, dan geloven. Wij zoeken het onooglijkst kruid de talloze planten die ons omringen in onze flora op. Er zijn te veel verschillen voor iets algemeens voorzichtig betasten wij de stroeve stengels tellen bloemkronen, bladkartels, meeldraden. Een aanzoemende bij weet precies wat hij zoekt: eerst zien, dan eten. Alleen wij hebben behoefte aan boeken alsof wij alleen door iets op te zoeken kunnen geloven in wat wij hier met eigen ogen voor ons zien. Bernlef


12

Hoe overleeft de natuur de winter? Ook deze winter is er voor kinderen een winteractiviteit georganiseerd in de Leeuwarder bibliotheken. Het thema was: "Hoe overleeft de natuur de winter?" Er hebben in totaal ongeveer 20 kinderen meegedaan. Er werd aandacht besteed aan hoe planten en dieren de winter doorkomen. De kinderen hebben eens goed kunnen kijken naar de zich klein gemaakte planten, die met hun antivries in de vorm van suiker in het groeihart van de plant en hun wind kerende bladrozetjes, in de vrieskou de lente kunnen afwachten. Vervolgens werd er aandacht besteed aan hoe de vogels aan eten komen in de winter. Niet alle vogels trekken naar warmere streken als de temperatuur daalt. Voor de vogels die hier blijven, zijn er toch nog overal bessen, zaden en voedzame kleine blaadjes, die vol vitaminen zitten. Als je dit voedsel in een zelf gemaakt vetbolletje in je tuin hangt, kun je de vogels er vanuit je eigen warme huiskamer van zien snoepen. Omdat het al een beetje laat in de winter was en er eigenlijk geen vorst geweest is deze winter, moest er wel bij verteld worden dat deze vetbolletjes geen goede voedselbron zijn voor de vogelouders van jonge vogeltjes. Jonge vogels worden te zwaar van het eten van vetbollen en kunnen dan moeite krijgen om te leren vliegen. De vetbol moet dus niet meer hangen als de vogels jongen hebben. De kinderen hebben zelf vetbollen gemaakt en deze werden aan een ring gehangen. De ring van het vetbolletjesmobiel werd gevlochten met geschikt nest materiaal: hooi, touwpluis en dunne wilgentenen. Tenslotte werd nog met een quiz gecheckt of ze de namen van de veel voorkomende tuinvogels kenden:


13

huismus, merel, koolmees, pimpelmees, Turkse tortel, houtduif, ekster, vink, spreeuw, zanglijster, roodborst,…. Het is altijd weer een feest om zo samen bezig te zijn in de bibliotheek. Tineke Vernhout

Vogelexcursie: “Wintergasten, zwanen en ganzen” Op zaterdag 15 maart 2014 hebben wij, Marjet Horst, Emma Rietveld en Marja Rodermond, deelgenomen aan de eerste vogelexcursie genaamd “Wintergasten, zwanen en ganzen”. Om acht uur ’s morgens verzamelde de groep zich bij het winkelcentrum van Bilgaard om vervolgens richting het rendez-vous punt vlakbij Metslawier te rijden. De groep was verdeeld over een aantal auto’s, zodat zo weinig mogelijk auto’s de weg op zouden gaan. Dit in verband met het milieu, maar ook omdat langzaam rijdende auto’s vogels afschrikken en dus: hoe minder, hoe beter. De route tijdens deze excursie was Anjumer Kolken - Ezumakeeg - Bantpolder - Haven Lauwersoog en tot slot Brandganzen het Lauwersmeergebied. Sieds Boersma, expert op het gebied van wintergasten en ganzen, leidde de excursie. Wij reden in de voorste auto met meneer Boersma mee. Op deze manier konden wij vaak vogels spotten voordat deze wegvlogen en dankzij de enorme ervaring van meneer Boersma zagen we vogelsoorten die wij zelf nooit opgemerkt zouden hebben. Zo hebben wij een mannetje torenvalk met prooi in een weiland gezien. Helaas vloog hij weg toen meerdere auto’s stopten. Ook hebben wij tijdens deze excursie veel ganzen kunnen spotten, met name dan de brandgans en de grauwe gans. Tevens hebben wij een paartje grote zaagbekken gezien tussen een groep ganzen, wat erg leuk was. In de haven van Lauwersoog hebben wij de paarse strandloper en de zwarte zee-eend gezien. Dit was erg bijzonder aangezien deze soorten niet veel voorkomen in Nederland. En ondanks het feit dat het niet in het straatje van een vogelexcursie past, was het ontzettend leuk om enkele zeehonden te mogen bekijken in de haven. Natuurlijk mochten de kuifeend, brilduiker, tafeleend, slobeend, aalscholvers, kieviten, wulpen, grutto’s, bontbekplevier, smient, bergeend, pijlstaart, eidereend en de steenlopers niet ontbreken bij deze excursie! Na een welkome


14

beker chocolademelk met een muffin, het was redelijk koud door de harde wind, gingen we langzamerhand weer op de terugweg. Het was een ontzettend leuke en leerzame excursie. We waren het er alle drie over eens dat dit toch de belangrijkste manier is om vogels te leren (her)kennen. We willen Sieds Boersma en de andere medewerkers van het IVN, die deze cursus mogelijk hebben gemaakt, ontzettend bedanken voor de leerrijke ervaring! We kijken al uit naar de volgende excursie ;)

Een steenloper

Een grauwe gans

Stadsflora Wat Jeroen Breidenbach in het Leeuwenboekje schrijft over de vele vogelsoorten die er in en om Leeuwarden zijn waar te nemen, geldt ook voor de vele wilde plantensoorten die in stedelijke gebieden te vinden zijn. Hoewel het aantal wilde plantensoorten in weide en akker alsmaar afnemen, nemen de soorten in de steden nog steeds toe. En dat, ondanks dat we zijn opgevoed met het idee dat deze planten, die het wagen onuitgenodigd te verschijnen, bestreden moeten worden. De grote diversiteit in steden met zijn parken, tuinen, bermen en braakliggende terreinen biedt veel soorten een groeiplaats. Veel planten doen het ook goed tussen de stenen, waaronder het altijd vochtig blijft. Nieuwe zaden komen binnen van verre landen via auto, trein, boot of vliegtuig, ongemerkt in kleding, schoenen of bagage. Zo kwam er in 1939 zaad van bezemkruiskruid in schapenwol (uit Zuid-Afrika) in Tilburg aan, alwaar de plant zich vestigde. Pas na 1970 zette de verspreiding door, zodat de gele bloeier nu (tot in december) overal opvalt. In 1958 werd in Rotterdam een nieuw grasje gevonden, dat straatliefdegras genoemd werd. Gedacht werd dat het grasje eerst in de rosse buurt gevonden werd, maar het behoorde toevallig tot het geslacht liefdegras en het leek op


15

straatgras. Deze soorten zijn dus bij de Rotterdamse haven binnengekomen. Bij een auto worden zaden soms meegenomen in het profiel van de banden. Ook treinen verspreiden zaden door het hele land. Margriet Kampman en Jan van der Meer, die samen geregeld inventariseren, hebben opmerkelijke vondsten gedaan rond het station in Leeuwarden. Zij hebben hier vijf plantjes gevonden die zich waarschijnlijk via het spoor verspreid hebben, omdat ze

elders niet of nauwelijks in de stad aangetroffen zijn. Behalve kleverig kruiskruid en akkerviooltje, zijn ook zeldzame soorten als glanzige ooievaarsbek (zie foto), klein robertskruid en kleine leeuwenbek gevonden. Een artikel hierover van Jan en Margriet is gepubliceerd in de Twirre (tijdschrift van Fryske Feriening foar Fjildbiology) Ook beschermde soorten als rietorchis en vooral ruig klokje kunnen we op veel plaatsen in de stad aantreffen. De brede wespenorchis is inmiddels algemeen geworden en breidt zich nog steeds uit. Planten die we de afgelopen 10 jaar ook hebben zien toenemen in Leeuwarden zijn de bleekgele droogbloem en kompassla. De uit Noord-Amerika afkomstige dichtbloemige kruidkers, die in de 80er jaren voor het eerst langs de Harlingertrekweg werd waargenomen, is waarschijnlijk afkomstig van zaad dat is meegekomen met graan voor het graanpakhuis 'Fortuna' dat hier vroeger stond. De plant is in dit gebied nog steeds te vinden.


16

Daarentegen zijn er ook soorten verdwenen. Op plaatsen waar we voorheen grijskruid en borstelkrans vonden, zijn deze planten nu verdwenen. Dit waren een paar voorbeelden van de soortenrijkdom in steden, die groter is dan die van het omringende land. Daan van Zomeren

Toeristische route door Noordwest Friesland Vandaag gaan we er weer voor het eerst dit jaar op uit met de vogelaars van het IVN. Volgens de buienradar blijft het droog en de zon komt er zelfs bij. We rijden eerst naar de vogelkijkwand in de buurt van Stiens: Wiide Mar. Als we dichterbij de plas komen zien we al allerlei vogels in de weilanden. Er zijn verschillende grote zilverreigers te bewonderen. Er zit in het weiland een groep knobbelzwanen en als we beter kijken ontdekken we ook twee kleine zwanen in de groep. We zoeken nog even in het vogelboek op wat ook alweer precies de verschillen zijn tussen de kleine en de wilde zwaan. Beide hebben een deels gele snavel maar bij de kleine zwaan is dit geel een stuk korter dan bij de wilde zwaan, waar het geel tot onder en voorbij het neusgat loopt. We bedenken als ezelsbruggetje KK (kleine, kort).


17

Bij de hut aangekomen is het een drukte van belang. De plas zit bomvol met smienten en het is een gewie-oe van jewelste. Indrukwekkend vooral als af en toe een groot deel op de wieken gaat en vervolgens wat draait en zwenkt en weer landt. Wat de oorzaak hiervan is, is niet duidelijk. Misschien is er een roofvogel op jacht maar de lucht is zo vol vogels dat wij hem niet kunnen ontdekken. Ik heb geprobeerd een filmpje van dit vliegen geluidspektakel te maken maar het is moeilijk vast te leggen. Het is net als met een groep spreeuwen die kunst- en vliegwerk uitvoert dat is ook altijd zo mooi om te zien. In de plas ontdekken we ook een paar slobeenden en kuifeenden maar die vallen weg in de enorme massa smienten. In de lucht zien we ook groepen kieviten en brandganzen.

Na deze enorme aantallen vogels door naar Zwarte Haan. Het is onderweg prachtig zonnig en we genieten van het uitzicht vanuit de auto over het landschap. Als we echter de dijk beklimmen blijkt het bovenop ijzig koud te zijn. We gaan over de dijk en gaan wat lager staan waar het minder waait.


18

Hier zien we een groep rotganzen en aan de rand van het wad staat een grote groep kluten. We zien nog enkele aalscholvers met de vleugels wapperen en zo her en der staan wat bergeenden. Het begint te regenen en we zijn blij met de koffie waardoor we wat op kunnen warmen. Snel weer lekker de auto in en we proberen een binnendijkse sluiproute die helaas voor een afgesloten hek eindigt.

Dan maar weer terug en via Westhoek naar Dijkshoek. Daar vinden we wat we zochten. De grote groep sneeuwganzen die hier al enige tijd bivakkeert. We tellen er maar liefst 87 stuks. Deze gans heeft 2 verschijningvormen. De gans is wit met zwarte veren bij de staart of grijs met een witte kop, bovenhals en staarteinde. Deze laatste variant wordt ook wel de Blauwe Sneeuwgans genoemd. Later horen we dat de door ons gespotte groep zomers in Duitsland verblijft en niet trekt naar het noorden. Het is waarschijnlijk een groep geworden uit ontsnapte vogels van een hobbyist. In de weilanden zitten hier ook veel wulpen, kieviten en goudplevieren. Tot slot klimmen we bij Koehool nog eens op de dijk. We zien onderaan de dijk, waar wat riet staat, een grote groep kleine bruin gestreepte vogeltjes fourageren. Het blijken fraters te zijn die hier overwinteren aan de kust. Leuk,deze vogels heb ik, net als de sneeuwganzen, nog niet eerder gezien! Linda Veeman


19

Schaatsen bij Skrok en Skrins De hele week is het fris en droog winterweer. De weersvoorspelling voor zaterdagmorgen 1 februari is helaas slecht. Er trekt ’s morgens een groot regengebied over het land. Vrijdagavond kijk ik nog even op de 24 uurs buienradar. Ja hoor, pas om een uur of 12 zal het droog worden. Normaal gesproken zou ik de wekker niet gezet hebben voor de IVN vogelexcursie, maar soms blijkt het weer achteraf ook mee te vallen en heb ik het gevoel dat ik wat heb gemist. Bovendien gaat Jiskje altijd mee, weer of geen weer, en ik wil ook wel graag tot de harde kern behoren. Dus toch maar “vroeg” uit de veren en richting het verzamelpunt. Niet op de fiets, want zoals verwacht regent het en er staat ook aardig wat wind. Hé, er staan toch redelijk wat auto’s. Wat een bikkels zijn die vogelaars toch! Geslaagd voor hun bikkeldiploma zijn: Anne, Teartse, Durk, Eerde, Doede, Anno, Max, Jiskje en Maud. De opperbikkel is Maud, want zij heeft de elementen getrotseerd op de fiets! We zijn met z’n 10-en en passen net in 2 auto’s.


20

Voor een regenachtige dag hebben we altijd de vogelkijkhutten Skrok (zie foto) en Skrins achter de hand. Onderweg is het vechten tegen de beslagen ruiten, dus moeten we het meer hebben van de vogelverhalen dan dat we zelf wat zien. Bij Skrok zitten veel wulpen in de weilanden. Er ligt nog wat ijs op de plas en het lijkt erg rustig met vogels. Maar met een beetje geduld en mede dankzij onze jongste deelnemer van 9, speurneus Max, vinden we toch nog van alles. In de bomen naast de hut ontdekt hij ringmussen en een koolmees zingt het hoogste lied. Er hangt een nestkast aan de boom dus misschien probeert de koolmees al een vrouwtje te lokken. Vlak voor de hut laat een wintertaling zich bewonderen en in een sloot flaneert een bergeend. Tegen de huizen van Wommels aan zien we een paar smienten. Een stoere wulp waagt zich zelfs op het gladde ijs (zie plaatje). Ook zien we maar liefst 7 hazen aan de overkant van het meer. Gelukkig komt de wind van achter de hut. Het klinkt daardoor wel guur, maar het is goed te doen in de hut als je voldoende lagen kleding aan hebt. Dan door naar Skrins bij Oosterlittens. Meestal word je daar verwelkomd door het geluid van ganzen, maar het is nu angstvallig rustig. We zien wel een knobbelzwaan met 3 grijsbruine jongen. Vanuit de hut zien we een paar grauwe ganzen en achter het hek verstoppen zich twee “soepganzen”. Er zwemmen hier verschillende bergeenden en een koppel smienten klimt op de wal. Er landt nog 1 wintertaling op de plas. Helaas geen slechtvalken of andere roofvogels te vinden. Die zitten waarschijnlijk ergens waar meer te halen valt.


21

Dan ineens ruik ik de geur van koffie. "Linda wil je een bakkie?" O geweldig! Maud heeft inmiddels een vaste kring afnemers van haar heerlijke koffie. Vooral met deze kou is het alleen al heerlijk om zo’n warme welriekende beker vast te houden. Bedankt Maud, ook namens je andere “vaste klanten”! Dan wordt het tijd voor de sterke verhalen en hoeft het niet per se meer over vogels te gaan. Er komen mollen, dassen en steenmarters voorbij in het kringgesprek en het is jammer als we weer naar huis moeten omdat men uitgekeken is. Ondanks het takkeweer was het toch weer een gezellig ochtend! Linda Veeman

Vlieland 2 februari 2014 “Nou heb ik er genoeg van, ik ga er wat van zeggen”. Met stevige tred stapt Geert naar de fotografen die al sluipend dichter bij de sneeuwuil proberen te komen om een perfect plaatje te schieten. Beetje jammer Deze zondag ga ik op pad met Durk Lautenbag en de broers Geert en Harm Dijkstra. De sneldienst vertrekt pas rond half 11 naar Vlieland dus eerst struinen we wat in de haven om. Dat levert gelijk een zwarte roodstaart op. Bij de pier op het strand zijn de mooie sneeuwgorzen nog aanwezig. Terwijl Harm foto’s maakt vanaf het strand komt er een loslopende hond aangerend en springt bij de niets vermoedende Harm op. “Houd dat beest dan ook vast”, roep ik naar de eigenaren. Beetje jammer dit maar goed, de wasmachine is gewillig. Op naar de boot en op het eiland gelijk door om de fietsen te halen. Hup, op weg richting west om de hier aanwezige bootverstekelingen te bekijken.


22

Onnozel gedrag We hoeven niet te zoeken naar de sneeuwuilen want de batterij kanonnen van fototoestellen laat niets aan de verbeelding over. Eén van de dieren zit op een duin langs het pad. Op de tegenoverliggende duin aan de andere kant van het pad staan we tussen de andere ‘liefhebbers’ het werkelijk prachtige dier te bekijken. Achter ons, zo’n 400 meter verderop zit de andere jongedame. Het vrouwtje van de sneeuwuil heeft veel zwarte bandering. Een volwassen mannetje is vrijwel geheel wit. We krijgen het dier ook nog vliegend te zien. Super, once in a lifetime. Ze gaat een paar duintoppen verderop zitten. Een paar ‘vogelaars’ gaan erop af met hun camera’s. Waarschijnlijk net te dichtbij want ze gaat weer op de wieken naar een volgende duintop. We staan nog steeds op de eerste duin naar dit tafereel te kijken als we zien dat er een mevrouw met een kleinere camera het dier al sluipend nadert. Veel en veel te dichtbij. Enkele heren lijken dat ook een goed plan te vinden en volgen haar in dit gedrag. Ondanks de waarschuwingen van politie en Staatsbosbeheer gaan deze mensen met risico op een flinke boete toch voor eigen gewin om een perfect plaatje van de uil te maken. Geert is er klaar mee en stapt er op af terwijl wij op afstand bewijsfoto’s maken van dit onnozele gedrag. “Moeten we er niet achteraan voor assistentie?”, vraag ik. Ook een andere man vraagt zich af of het wel goed komt want hij is niet echt uitgevallen als een sterke beer. “Nee laat maar, Geert heeft een steekje los dus die redt zich wel”, antwoordt Harm. De beide heren geven Geert gelijk en nokken af. De mevrouw stribbelt tegen (“ik lag hier al toen de uil hier ging zitten”) totdat Geert naar ons wees met de mededeling dat ze op de foto staat. Nog liegen ook, de t… ! Toen droop ze toch maar af.


23

Sterke verhalen Voor mezelf weer een bevestiging dat het afgaan op gemelde zeldzaamheden niet mijn hobby is omdat het alleen maar ergernis oplevert met dank aan dit soort mensen. Gelukkig delen mijn reisgenoten dezelfde mening en besluiten we in het bos te gaan wandelen om in alle rust op zoek te gaan naar ander gevogelte. Daar treffen we een leuke groep aan waarin we o.a. sijsjes, staartmezen, een houtsnip, een goudhaantje en vuurgoudhaantjes zien. Net als vorige week krijgen we de kleine, zeer bewegelijke haantjes niet op de foto. We hebben nog een paar locaties bezocht maar dat leverde verder niet heel spannende soorten op. Het leverde wel een heerlijke, geslaagde, gezellige dag op die in de buurtkroeg werd besloten met een toost op de mooie uilen. Op de boot terug meer sterke verhalen met nog een biertje….en nog een biertje …. en … Meino Zondervan

Informatiemiddag over zwanen in Zuiderburen Op woensdag 21 februari is er een informatiemiddag voor jong en oud in het buurtcentrum Markant in Zuiderburen over 'zwanen' gehouden. De aanleiding was, dat het jaar ervoor, voetgangers, fietsers en dieren lastig waren gevallen door de (voornamelijk het mannetje) zwaan. Het bleek dat het echtpaar zwaan jongen had gekregen en het is niet bij iedereen bekend dat, tijdens de broedtijd en na de geboorte van de jonge zwanen, het mannetje zich agressief gedraagt. Het agressieve gedrag was aangewakkerd door diverse buurtbewoners en er waren kinderen die de zwanen met klei bekogelden. Omdat er nogal verschillende reacties in de wijk waren van “de zwanen naar een ander leefgebied plaatsen” tot “nee, dat mag niet volgens de flora- en fauna wetgeving”, heeft het wijkpanel Zuiderburen, in overleg met de gemeente, deze middag georganiseerd. Het doel is om voor mensen (en dieren) en de zwanen een veilige leefomgeving te behouden.


24

Christa de Leeuw, bestuurslid van het wijkpanel, en verschillende vrijwilligers hadden er voor gezorgd dat er in de zaal twee prachtig opgezette zwanen stonden en aan de muur hing een tekening van de ware grootte van een zwaan. Jammer dat er zo weinig kinderen en ouders naar deze voorlichtingsmiddag waren gekomen. Het bleek dat er ook ineens een andere activiteit was georganiseerd. Violet von Kruchten van het IVN heeft een presentatie gehouden over zwanen met daarbij mooie foto's en filmpjes. Ze had een prachtig filmpje over opstijgende, vliegende en landende zwanen. De vraag was: "Is de zwaan een lust of last?" Ze legde duidelijk uit dat zwanen niet gaan aanvallen tenzij ze bedreigd worden. Dat geldt zeker voor de periode als moeder zwaan zit te broeden en als de kuikens zijn geboren. Het is de natuurlijke reactie van praktisch ieder dier dat jongen krijgt of heeft. Het is net als bij mensen: papa's en mama's beschermen ook hun kinderen. Als je geen honden los laat lopen in de buurt van zwanen en er niet extra dicht naar toe loopt en ze niet pest, dan laten de zwanen je ook met rust. Net mensen! De kinderen die er waren, zijn zwanenridder geworden, waarmee ze verklaren dat ze de zwanen met rust zullen laten en niet zullen pesten. Een van de kinderen zei, dat hij “sowieso geen zwanen pest”. Corrie Kruiswijk


25

Eén jaar lang intensief vogelen in de gemeente Leeuwarden

2013 een jaar met vele hoogtepunten; het bewijs dat vogelen in de regio niet saai hoeft te zijn Deel 2 Door Jeroen Breidenbach April Ik wist dat er in april gepiekt moest worden met zeldzamere trekvogels. Het voorjaar begon nu echt en veel vogels gingen trekken. Begin april was het al gelijk raak met op 7 april een recordtelling met erg veel brandganzen, smienten, kokmeeuwen, houtsnippen en spreeuwen. Kluten zijn vrij zeldzaam binnen de gemeentegrenzen, maar met geluk werd een groepje van 26 genoteerd als overvliegend over de telpost. Zwarte ruiters, witgatjes, kneuen, gele kwikstaarten, boerenzwaluwen, regenwulpen en boompiepers werden weer verwelkomd als trekvogels. Waar echt deze maand het verschil mee werd gemaakt was een patrijs, die ter plaatse werd waargenomen bij de telpost. Dit moet ongetwijfeld een trekvogel zijn geweest, want patrijzen gaan hard achteruit en de enige bekende broedplek in Friesland is bij het Fochteloërveen. Ook op het industrieterrein Schenkenschans stond een verrassende soort: een koereiger. Vele zomergasten bezetten hun territorium weer. Ik kon de braamsluipers, grasmussen, zwartkoppen, fitissen, visdieven, snorren, kleine karekieten, rietzangers en zwarte roodstaarten weer verwelkomen in Leeuwarden. Een territorium van de kleine plevier werd gevonden bij het Businesspark: een mooie broedvogelsoort! Er werd zeker gepiekt in deze maand. Overal werden leuke bonussoorten gesnoept: een kruisbek en beflijsters vlogen over de telpost, een purperreiger vloog over de Emmakade en nachtegalen hadden veel territoria bezet in Leeuwarden, terwijl ze normaal erg schaars zijn. Ook werd een zeer welkome schaarse soort aan de lijst toegevoegd: een kleine bonte specht bij camping Taniaburg. De balans stond eind deze maand op 141 soorten.


26

Mei In mei werd het steeds moeilijker vogelsoorten aan de lijst toe te voegen. Ook werd er deze maand minder gevogeld in Leeuwarden. Uiteraard werden er nog een aantal soorten meegesnoept. Zo werden de Groenpootruiter en de bosruiter overvliegend opgemerkt. De tuinfluiter, bosrietzanger en sprinkhaanzanger werden toegevoegd als broedvogel. De roofvogels deden het ook erg goed. Ik mocht niet klagen met een overvliegende zwarte wouw en een visarend. Tot nu toe had iedere maand een knalsoort en dat mocht in mei ook niet ontbreken. In mei verbleef er een krekelzanger bij het Leeuwarderbos, dicht bij de telpost. Dit was een geweldige afsluiter van de maand! De stand is nu 151 soorten. Juni Het was niet gemakkelijk om er soorten bij te sprokkelen in juni. De grauwe vliegenvangers deden het erg goed en het bleek een erg goed jaar voor deze soort te worden in de regio. Ditzelfde geldt voor spotvogels. Ik begon al terug te kijken en in de statistieken te duiken. Wat was er nog mogelijk? Wat kon nog eenvoudig aan nieuwe soorten behaald worden? Op welke gebieden moet ik mij het meest focussen en op welke manier? Een boomvalk moest nog behaald worden en veel omhoog kijken zorgde ervoor dat die op de lijst kwam. Het was een slecht jaar voor deze soort in de regio. Tijdens het soortenweekend in het Leeuwarderbos werd een verrassende soort boven de telpost waargenomen: een krombekstrandloper. Dit is volgens de statistieken de eerste die ooit in Leeuwarden is waargenomen! Frustratie kwam opzetten deze maand op de soortgroepen rallen, hoenders en uilen. Het lukte maar niet, bij vele bezoekronden op potentiële plekken, om deze te vinden. Ik had de hoop al bijna opgegeven, toen er opeens een kwartel over kwam vliegen tijdens het nachtvlinders zoeken in het Leeuwarderbos! Vele nachtbezoeken leverde dit jaar nog drie andere overvliegende kwartels op! Het blijkt dat deze soort met


27

de juiste techniek gemakkelijk als trekvogel te vinden is in Leeuwarden. Deze drie soorten kwamen er slechts bij deze maand, waardoor de tussenstand nu op 154 soorten staat. Foto’s Alle foto’s zijn gemaakt door mijzelf binnen de gemeente Leeuwarden. April – koereiger (Industrieterrein Schenkenschans, 24-04-2013, adult), beflijster (Leeuwarder Bos, 15-04-2013, adult man) Mei – krekelzanger (Leeuwarder Bos, 24-05-2013, adult) Juni – grauwe vliegenvanger (Leeuwarder Bos, 11-07-2013, adult)


28

Vogelcryptogrammen Cryptische omschrijvingen van vogelnamen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Een goede conditie voor tweemaal moet een letter missen. Een jong exemplaar van kleinvee van het sterke geslacht. Deze waterbewoner wordt achtervolgd door een wetsovertreder. Als je de eerste letter vervangt is het niet gekookt. Honderd jaar na harde wind komt een letter te kort. Het tegenovergestelde van een kleine schop. Vervang de eerste letter en het wordt spijtig voor mest. Een zeevis en een opstootje voor iets waar het koren in zit. Een onderdeel van het lichaam na iets wat je om je oren kunt krijgen. Een vorst na een tijdschrift.

Durk Weijma heeft deze leuke vogelcryptogrammen bedacht. In het volgende boekje kunt u de oplossingen vinden. Oplossingen cryptische omschrijvingen van vogelnamen uit het winterboekje: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Dit hoofd is verliezer bij een partijtje schaak. Matkop. Drie maanden voor een vorst. Winterkoning. Metaal voor een onderdeel van een molen. Koperwiek Een onderdeel van een bos voor een oproepapparaat. Boompieper. Een zoogdier waar je spreekwoordelijk in kunt verblijven komt een letter te kort. Paap. Het Franse mijn voor niets en een onwelriekende vloeistof. Monniksgier. Een jaargetijde voor een insect en een ogenblik. Zomertortel. Een onderdeel van een schip voor onverstandig komt een letter te kort. Roerdomp. Een hijswerktuig voor deze vogel. Kraanvogel. Deze vogel heeft veel capaciteiten. Topper.


29

Van Anneke Zeinstra kregen we de volgende leuke gedichtjes gemaakt door Ivo de Wijs:

Blauwborst Een jonge blauwborst riep te Leiden: Ik ga vergaderen, pa en moe! Waarop zijn rechtse ouders zeiden: 't Is net een roodborst, af en toe

Grutto Moeder grutto klaagt uitvoerig: Ik ben doof en uitgeput Want wat zíjn ze toch rumoerig Guttogut dat gruttogrut!


30

De redactie nodigt u uit om ook eens wat te schrijven, over iets natúúrlijks. Inzendingen voor 1 juli 2014 bij de redactie: Linda Veeman, Van Gheelstins 12, 8925 GB Leeuwarden e-mailadres: [email protected] en Ben Engelen, Gounodstraat 10, 8915 CK Leeuwarden e-mailadres: [email protected]


31


32

IVN afdeling Leeuwarden Ledenadministratie De Kei BK Leeuwarden LEEUWENBOEKJE LENTE 2014 IVN LEEUWARDEN E.O

Recommend Documents