IVN Aa en Hunze Groene Gieter no

IVN Aa en Hunze

Groene Gieter no. 1 – 2010

IVN Aa en Hunze www.ivnaaenhunze.nl [email protected] Bestuur: Voorzitter: Willem Swart, Hofakkers 55 9468 ED Annen tel: 0592-273451 [email protected] secretaris: Henny Hauschild Vijzelweg 16 9463 TM Eext Tel: 0592-263363 [email protected] penningmeester/ ledenadministratie: Clara Lamein Bonnen 37 9461 TC Gieten tel: 0592-263177 [email protected] leden: Yvonne Huurman Kruisakker 13 9451 HH Rolde tel: 0592-242654 [email protected] Annemarie Meijer De Hoven 23 9454 PS Ekehaar Tel: 0592-264659 [email protected] bankrelatie: Rabobank rek. no. 32 18 22 730 giro van de bank: 878592 contributie : € 17.50 minimaal per jaar huisgenootlid : € 8.50 minimaal per jaar donateur : € 10.00 minimaal per jaar Opgave nieuwe leden, adreswijzigingen en opzegging lidmaatschap: Clara Lamein Opzeggingen vóór 1 november van elk kalenderjaar wel & wee: Rie de Vries, Bonnen 37, 9461 TC Gieten; tel: 0592 261611 redactie Groene Gieter: Lambertus Slatius, Clara Lamein Kopij inleveren via: [email protected] Kopy inleveren: Groene Gieter no.2, vóór 8 mei 2010 Foto „s: voorkant/ binnenin: Lambertus Slatius Achterkant:Geert Koster

2

Uitnodiging voor de Algemene Ledenvergadering. Datum Locatie Aanvang

: donderdag 4 maart 2010 : Betlehem kerk, Schoolstraat 23 te Gieten : 20.00 uur

AGENDA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Opening Vaststellen agenda Notulen van de vorige jaarvergadering d.d. 5 maart 2009 Ingekomen stukken en mededelingen Jaarverslag van de secretaris (Zie elders in de Groene Gieter) Financieel verslag van de penningmeester Verslag van de kascommissie Begroting 2010 Bestuursverkiezing Huidige samenstelling bestuur: Jaar van Functie Naam aftreden Herkiesbaar - Voorzitter Willem Swart 2011 - Secretaris Henny Hauschild 2011 nee - Penningmeester Clara Lamein 2011 - Lid Yvonne Huurman 2012 - Lid Annemarie Meijer 2012 Door persoonlijke omstandigheden zal Henny Hauschild aftreden. Kandidaten voor de openstaande vacature kunnen zich tot aanvang van de vergadering melden bij het bestuur.

10. Verkiezing kascommissie Huidige samenstelling kascommissie: 1. Bert Hof 2. Jelle Niestijl Reserve: Charles Houx Doordat Jelle Niestijl geen lid meer is, zullen er 2 nieuwe kascommissie-leden benoemd moeten worden. 11. Jaarprogramma 12. Rondvraag 13. Sluiting

3

Notulen algemene Ledenvergadering Datum : Locatie: Aanwezig:

5 maart 2009 Bethlehemkerk, Schoolstraat 23 te Gieten B. Hof, C. Houx, A. Niestijl-Cazemir, J. Niestijl, J. Reijnders, E. Nauta, P. Meijne, G. Koster, A. Meijer, T. Boot, J. v.d. Meer, W. Swart, L. Slatius, F. Boersma, J. v.d. Broeke, A. Kleikamp, W. Hadderingh, H. Hauschild, J. Nannes, J. Zegers, C. Lamein, Y. Huurman, L. Pasman

Afmeldingen :

L. Posthumus, J. Spijkerman, N. Rommes, A. en M. Visser, J. Bredek

Notulen:

Y. Huurman

1. Opening Willem bedankt Jaap Reijnders heel hartelijk voor zijn redactionele werkzaamheden. Jaap bedankt de aanwezigen voor de attentie. 2. Vaststellen agenda Accoord. NB: later zijn punt 7 en 8 omgedraaid omdat de volgorde daardoor correct is. 3. Notulen van de vorige jaarvergadering d.d. 6 maart 2008 Pagina 4: redactionele opmerking Loek: J. Niestijl ipv Niestijl Verzekering: de uilenwerkgroepen zijn niet verzekerbaar. De overkoepelende organisatie heeft wel een verzekering, maar met veel voorwaarden (zie eerder stukje in Groene Gieter). Willem: De gemeente Aa en Hunze heeft nu een vrijwilligersverzekering en die geldt ook voor ons. De notulen worden goedgekeurd en de notulist wordt bedankt. Jaarverslag 2008 Blz 10: Loek Pasman vraagt of ook de plaatsnaam kan worden vermeld van nieuwe leden. Accoord. Willem: Nieuw lid, oud gedeputeerde A. Edelenbos zit in de verenigingsraad van de IVN. Werkgroepen: Gentiaanblauwtje F. Boersma stelt nogmaals voor de werkgroep Gentiaanblauwtje onder te brengen onder de werkgroep Natuurbeheer. Vergadering is accoord. Jack wordt voorzitter. 4

Pag 12: Jaap Reijnders had graag de historische ontwikkeling van de werkgroep Gentiaanblauwtje in het verslag gezien. Wat is het nut geweest. Frits Boersma merkt op dat het plaggen geen duidelijke positieve resultaten heeft voor de vlinder. Er zijn wel klokjesgentianen geregistreerd op de stroken maar er vliegen nog niet duidelijk meer vlinders . Jack wil samen met Jaap wel een stuk schrijven over de historische ontwikkeling. Groene Gieter Lambertus Slatius vraagt om bij stukjes de foto‟s apart aan te leveren. Clara vraagt om de komma‟s voor en weg te laten. De vergadering vraagt of Jaap vervangen moet worden. Lambertus vindt dit niet nodig. Vooral als de stukjes met het juiste format en het juiste lettertype worden aangeleverd. Huismussenproject Geert vertelt hoe de groep is samengesteld. Boddeveld in Gieten en Oosterveld Rolde worden leefbaarder gemaakt voor mussen in samenwerking met de buurtbewoners. Loek heeft goede ervaringen met een mussenflat aan zijn huis Hunzeproject Er zijn nog 2 vrouwtjesbevers uit België uitgezet. Een Duits stel doet het goed. Het andere stel is uit elkaar! Er waren al twijfels of dit een stelletje was. Het mannetje en het vrouwtje zitten nu te ver van elkaar. Men hoopt dat het uitzetten van de vrouwtjes ervoor zorgt dat de Duitse bevers terugkomen. Er zijn ook otters gesignaleerd! Jack: Als je vissenkoppen aantreft graag aan Drents landschap melden. Otters bijten de kop eraf! Jack zit in groepje, wat bezig gaat met de monitoring van de bevers. Hij zegt dat ze gemakkelijk te spotten zijn. Steenuilen De werkgroep heeft 5 avonden achter de rug waarbij het de bedoeling was met geluid steenuilen op te sporen: nul resultaat Alleen in Anderen zit nog een bekend broedpaartje. In Ekehaar zijn steenuilen gezien maar nog niet gelokaliseerd. 4. Ingekomen stukken en mededelingen Geen

5

5. Jaarverslag van de secretaris (zie elders in Groene Gieter) Lambertus stelt voor een kopje educatie op te nemen in het jaarverslag voor de cursussen die gegeven worden, de scholen enz: Accoord. Loek zegt dat op National Geografic een film is geweest over het gentiaanblauwtje. Hij zal naar aanleiding hiervan een stukje schrijven voor de Groene Gieter. 6. Financieel verslag van de penningmeester Geert Koster vraagt hoe het komt dat het bedrag voor educatiegelden zo verhoogd is. Dit is overgebleven vanuit de gidsencursus en ons geschonken. Er bleken toch meer sponsorgelden binnengekomen dan verwacht. Rekening en verantwoording Clara geeft een toelichting: Er zijn veel meer gelden binnengekomen dan vorig jaar i.v.m. de gegeven cursussen. We kregen meer rente op de spaarrekening. Leden hebben een districtsboekje gekregen. We hebben zelf nog 10 boekjes aangeschaft. De winkel heeft er ook een aantal van ons gekocht. Ze zijn al uitverkocht. Er wordt al gewerkt aan een nieuwe druk. De organisatiekosten zijn wat hoger uitgevallen en de organisatiekosten van de cursussen zijn opgenomen. Ze zijn gefinancieerd uit de natuurnetwerkgelden. De portokosten zijn gestegen. De Groene Gieters zijn wat dikker geworden dit jaar en er zijn postzegels gebruikt voor verzenden van boekjes. Er zijn meer leden die wat verder wonen. In de toekomst zal de Groene Gieter mogelijk digitaal aangeleverd gaan worden . Enkele leden willen wat extra Groene Gieters om aan potentiële nieuwe leden te geven. Accoord. Financieel overzicht Goedgekeurd. 8. Verslag van de kascommissie Kascommissie Peter Meijne en Bert Hof vragen de vergadering om het bestuur decharge te verlenen. 7. Begroting 2009 Jos v.d. Meer vraagt waarom het nieuwe huismussenproject er niet op voorkomt. 6

Antwoord: Dat wordt niet door ons gefinancierd. Clara legt uit hoe de begrootte gelden voor educatie samengesteld zijn. Duidelijk moet zijn waar het geld van het natuurnetwerk aan besteed wordt. Dat is nu zichtbaar opgenomen op de begroting. Jack zegt dat voor cursussen ook provinciale subsidie mogelijk is met een goed begrotingsvoorstel. Je moet wel 1000 euro gebruiken. Mag voor meer cursussen op een begroting. Moet wel ruim op tijd worden aangevraagd. Iets voor volgend jaar. 9. Bestuursverkiezing Annemarie Meijer wordt voorgesteld als bestuurslid en met een applausje begroet. 10. Verkiezing kascommisssie Volgens schema treedt Peter Meijne af. Jelle Niestijl lid Charles Houx reserve 11. Jaarprogramma We kiezen voor buitenactiviteiten in de zomer. Lezingen zijn steeds duurder. We willen een grens hieraan stellen. Annemarie gaat de gidsen en cursussen coördineren. Suggesties vanuit de vereniging voor het programma: Frits Boersma heeft een buurman de heer Pranger, die imker is Heeft een leuk verhaal. Excursie mogelijk. Loek Pasman was erg te spreken over lezing over de Weerribben, was wel duur, maar de moeite waard, zou zoiets nog wel eens willen. Wim Haddering heeft een suggestie voor een avondwandeling vleermuizen in Gasselte bij de camping (Horstmansbos). Willem geeft aan dat vleermuizen al in de planning staan. We hebben als club een vleermuizendetector in bezit. Yvonne suggereert Roelof Matien uit Bovensmilde met zijn verhaal over veenbruggen. Het lijkt de vergadering interessant. 12. Rondvraag Charles Houx: de gemeente gaat een beleidsplan maken voor alle begraafplaatsen. Zijn er nog aspecten van begraafplaatsen die meegenomen kunnen worden? Willem Swart geeft korstmossen aan. Jaap Reijnders vertelt iets over de historie van de winkel en geeft aan dat Wim Haddering bijzondere, soms elders uitverkochte boeken levert. Hij zwaait de winkel lof toe. 7

Ook heeft hij veel waardering voor de redactie van de Groene Gieter en het goede werk van de werkgroepen. Willem Swart vraagt de aandacht voor de wandeling a.s. zondag Wapserveld/Doldersumse veld. Jos vd Meer : Zaterdag werkdag Jonkersheide Frits Boersma vraagt zich af waar de voorzittershamer is? Was wat zwaar om mee te nemen, de voorzitter is met de bus… Stand van zaken vogelcursus: 15 opgaven en floracursus: 7 opgaven Clara vraagt de organisatoren bonnen te bewaren. Teco Boot vraagt meer aandacht voor onze doelstellingen. Zijn er dingen die beter kunnen? Moet er eens een avond met de leden over georganiseerd worden? Herbezinnen is belangrijk. Loek Pasman geeft hierop aan dat gidsen zo‟n goede manier is om buitenstaanders iets te leren over de natuur. Via Drents landschap kan het maar een paar keer per jaar. Kunnen we het ook zelf organiseren? Jack vd Broecke geeft aan dat het dan wel in de zomervakantie of met Pinksteren moet doen, dat is wel een nadeel voor hemzelf. Jos vd Meer suggereert om bij andere afdelingen te kijken wat zij doen en te vergelijken. Jaap Reijnders zou gecombineerde activiteiten vogels/flora kijken goed vinden. Jeugd is niet meer betrokken. Vroeger was er een jeugdgroep. Teco Boot zegt dat we wat te veel intern gericht zijn. Meer nieuwe gezichten trekken zou een doel kunnen zijn. Jelle Niestijl: IVN landelijke doelstellingen nog eens bekijken en die vertalen. De afdelingen verschillen erg. De leden bepalen wat ze interessant vinden. Teco Boot: doelstelling mag best wijzigen maar moet er wel zijn. Wel gebruikmaken van de deskundigheid en het enthousiasme wat aanwezig is. Willem Swart zou ook meer willen doen voor niet IVN„ers. Volgend jaar zo‟n discussie opzetten lijkt een goed idee, we buigen ons er over in het bestuur op welke manier. Er komt een nieuwe gidsencursus volgend jaar. Opgave mogelijk bij ons bestuur. 13. Sluiting De vergadering wordt om 22.15 uur gesloten 8

Jaarverslag van het IVN Aa en Hunze Periode 1 januari tot en met 31 december 2009 Bestuurssamenstelling Op de Algemene Ledenvergadering trad Teco Boot tussentijds af en was Yvonne Huurman aftredend en herkiesbaar. Yvonne is herkozen en Annemarie Meijer is namens de leden toegetreden tot het bestuur. Vanaf 5 maart 2009 is de bestuurssamenstelling als volgt: Voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid, tevens notulist

Willem Swart Henny Hauschild Clara Lamein Annemarie Meijer Yvonne Huurman

Bestuursvergaderingen Het bestuur is in 2009 totaal zes keer bijeen geweest. De werkzaamheden bestonden uit o.a.: Activiteiten programma maken. Hiervoor moet veel geregeld worden. Ook een gevarieerd programma maken is niet altijd gemakkelijk. Ideeën en suggesties zijn altijd van harte welkom. Behandelen ingekomen stukken. Afgelopen jaar zijn er zo‟n 250 ingekomen stukken binnen gekomen. Dit bevat o.a. post van IVN Nederland, IVN District Drenthe, IVN Consulentschap Drenthe, Milieu Federatie Drenthe, Provincie Drenthe, Gemeente Aa en Hunze, van andere IVN afdelingen en van onze leden. Ook is er een boek “soorten van de habitatlijn” en een film “De waarde van de Drentse aarde” binnen gekomen. Veel ingekomen stukken werden telefonisch of via de e-mail beantwoord of geregeld, maar er werden ook bijeenkomsten bezocht. Bewaken financiën Werkgroepen contacten

9

Ledenbestand Op 31 december 2009 had de afdeling: aantal Erelid 1 Leden 82 Huisgenootleden 10 Afdelingleden 4 Donateurs 19 Totaal

116

Dit is 1 minder ten opzichte van 2008. Er zijn afgelopen jaar 6 nieuwe leden, 1 huisgenootlid en 1 donateur bijgekomen, terwijl er 10 leden en 1 donateur hebben opgezegd. De nieuwe leden die we konden - Dhr. L. Doctor - Dhr. E. Smit - Mw. W. Rijnders - Mw. A. Egels - Mw. J. Rusman - Dhr. P. Doorman - Dhr. J. Weijer - Mw. N. de Groot (donateur)

verwelkomen zijn: Gasselte Eext Gieten Gieten Gieten Loon Gasselternijveen Gieten

Uitgeschreven leden: - Dhr. J. Niestijl (verhuizing) - Dhr. J.J. Reijnders (overleden) - Mw. A. Kruk-Nieuwenhoff ( overleden) - Mw. H. Dekker (overleden) - Dhr. A. Pasman (overleden) - Dhr. J. Morcus (wegens niet deelnemen) - Mw. M. Cox (overleden) - Mw. N. de Groot (is donateur geworden) - Mw. A. van Nes (financiële redenen) - Mw. J. Meertens (te weinig aanwezig) Uitgeschreven donateur: - Mw. De Kruijff (zegt op ivm leeftijd)

10

Lezingen, excursies en natuurwerkdagen Hier volgt het overzicht van de algemene activiteiten van afgelopen jaar. Veel werkgroepen hebben nog hun eigen activiteiten gehad. Zie hiervoor de verslagen van werkgroepen in jaarverslag en de afgelopen Groene Gieters.

Overzicht activiteiten in 2009 4 januari 18 januari 7 februari 8 februari 19 februari 5 maart 7 maart 8 maart 2 april 4 april 5 april 18 april 7 mei 10 mei 4 juni 7 juni 3 september 6 september 1 oktober 3 oktober 4 oktober 5 november 7 november 8 november 10 december 13 december

aantal deelnemers

Nieuwjaarswandeling Gasterse Duinen Vogeltelling Natuurwerkdag Nijlanderesch Vogelexcursie Lauwersmeergebied Lezing over de vogeltrek Algemene ledenvergadering Werkdag Jonkersheide Wandeling Wapser- en Doldersummerveld Lezing over vissen in onze sloten Werkdag oeverzwaluw Excursie wandeling WMD terrein Gasselte Wandeling rond Gieterveen + promotie IVN Lezing Elperstroom ? Wandeling Elperstroom Plantenwandeling bij Oudemolen De Heest Lezing over bijen Excursie Kampsheide Lezing natuurbeleving Werkdag Herfstwandeling Elperstroom Lezing over spinnen Natuurwerkdag Paddestoelen excursie Evertsbos Lezing Veenbruggen Excursie Veenbruggen

36 5 15 6 33 23 12 11 14 7 12 24 24 23 22 15 21 14 29 6 15 23 13 17 23 19

Educatie Cursus:

Vogelherkenning vervolgcursus De vogelwerkgroep heeft in maart en april een vogelherkenningscursus verzorgd als vervolgcursus van de beginnerscursus een jaar eerder. De cursus bestond uit: 2 theorieavonden en 3 zeer vroege excursieochtenden. 11

Met dank aan : Jos Bredek, Haye de Jong, Geert Koster en Elias Nauta. Cursus:

Flora ‘’Hoe heet deze plant’’ Deze floracursus had als doel: Leren determineren. De cursus werd gehouden in april en mei en bestond uit 3 theorie avonden en 1 excursie. Uit de cursisten is spontaan een groepje overgebleven, die om de 2 weken gezamenlijk planten hebben gedetermineerd. De cursus werd gegeven door Aline Kleikamp met ondersteuning van Lambertus Slatius.

Project:

Kieskasten OBS Gieten In samenwerking met het scholennetwerk van het IVN zijn er kieskasten gedoneerd aan de OBS Gieten. Twaalf leraren hebben van Geert de Vries en Willem Swart onderricht gehad over de inhoud van de kieskasten en wat ze de kinderen ermee kunnen laten doen.

12

Werkgroepen

Ecologische Verbindingszone. In het jaarverslag 2008 heb ik een korte beschrijving gegeven over de aanleiding en de geschiedenis van de Ecologische Verbindingszone. Ik eindigde mijn verslag met de tekst: In het afgelopen verenigingsjaar heb ik namens de afdeling zitting genomen in een klankbordgroep die gevraagd en ongevraagd advies geeft bij de voorbereiding voor de verdubbeling van de N33. Omdat deze weg nu al een obstakel is bij het realiseren van een goede verbindingszone, is het van groot belang dat onze wensen op tafel komen wat betreft de flora- faunapassage. De planning van Rijkswaterstaat is om in september 2009 het plan ter visie te leggen. In maart 2010 beginnen de voorbereidingen en de oplevering zal zijn in 2013. Ik hoop in het jaarverslag 2009 met concretere gegevens te komen. Ik moet helaas melden dat mijn vorig verslag te positief eindigde. Er zijn inderdaad mooie plannen gemaakt die ook door andere deelnemers aan het overleg van harte zijn ondersteund, maar het plan is nog niet ter visie gelegd omdat de begroting ver zal worden overschreden en er ettelijk miljoenen euro's tekort komen. Er zal fors in de begroting moeten worden gesneden en dat gaat eerder bij "het Groen" dan het "asfalt" gebeuren. Omdat we geen invloed meer hebben op de verdere gang van zaken, zullen we moeten afwachten wat er uit de hoge hoed van Rijks Waterstaat getoverd gaat worden. Al met al een teleurstellend resultaat. Maarten Visser.

Uilenwerkgroep De resultaten van de werkgroep over 2009 waren nogal verschillend per soort: Bosuil: De kast in ‟t Zwanenmeerbos heeft geen bewoner(s) opgeleverd. Torenvalk: In de 4 door ons geplaatste kasten heeft geen broedgeval plaatsgevonden, het lijkt er op dat de torenvalk het moeilijk heeft en de populatie achteruit gaat. Steenuil: In ‟t oostelijk deel van de gemeente zijn in het voorjaar geen territoria vastgesteld. We zijn 7 avonden met geluidsapparatuur op pad geweest, maar kregen geen enkele reactie van een steenuil. Ook de reeds geplaatste kasten bleven leeg. Enige hoop gaf nog de vondst van enkele braakballen bij een boerderij in Gieterveen, maar daar is 13

het bij gebleven, dus we mogen aannemen dat deze zwerver weer verder getrokken is. Kerkuil: Net als in de rest van Drenthe, waren de broedresultaten zeer wisselend. Sommige paartjes die al jaren succesvol waren, kwamen dit jaar niet tot broeden, soms omdat een partner was weggevallen. In Eexterveen leidde dit tot nog nooit in Nederland geregistreerd gedrag van het gefrustreerde mannetje, dat maandenlang dode muizen in de kast bleef afleveren om zijn w.s. overleden vrouwtje tot broeden aan te zetten. Tevergeefs! Mede om zijn kansen te vergroten hebben we begin september, 5 opgelapte uilen van de Fûgelhelling in Drachten, elders in Eexterveen uitgezet. Na 5 dagen gevoerd te zijn met ééndagskuikens zijn ze bij mooi weer vrijgelaten en niet meer teruggekeerd. Tot nu toe hebben we geen terugmelding binnengekregen. Opvallend dit jaar in heel Drenthe was dat de vroege broedgevallen minder eieren en jongen opleverden dan de latere. Ook hier, in regio 21, was dit het geval. Een paartje in Annen kwam weliswaar, als enige, tot 2 broedsels, het eerste leverde echter maar 1 uitgevlogen jong op; uit de 2 eieren van het tweede nest vlogen 2 jongen uit. Met Koen Vogt zijn we een avond op pad geweest om in Anderen, Eext en Annen, 4 broedsels te ringen. Dit leverde 10 geringde jongen op. We kwamen totaal aan 12 broedsels, waarvan één tweede, in ruim 20 kasten. 2 Nesten werden tijdens de eileg al verlaten, w.s. beide na predatie van het mannetje. Uit een broedsel van 5 vielen 2 jongen dood, elders werd een jong kort na ‟t uitvliegen dood gevonden. Het totaal uitgevlogen jongen: 31. Jos van der Meer

Verslag werkgroep Kerkuilen Regio 4 Inventarisatie broedresultaten 2009 Jaarlijks worden door zo‟n ca. 60 vrijwilligers van de Werkgroep Kerkuilen Drenthe de broedresultaten van de kerkuil in Drenthe geïnventariseerd. De provincie Drenthe is opgesplitst in een aantal regio‟s . De afgelopen tijd zijn een aantal regio‟s in sub-regio‟s verdeeld, het totaal is nu ca. 25 regio‟s. De oude Regio 4 is begin 2009 in tweeën gedeeld: in Regio 4 (Gieten, Bonnen, Bonnerveen, Eext, Anloo, Anderen, en Zeegse) en een nieuw gevormde Regio 21(omvattende Annerveenschekanaal, Eexterveenschekanaal, Bareveld, Gieterveen, Nieuwediep, Eexterzandvoort en Nieuw-Annerveen.

14

Regio 21 heeft als coördinator: J. van der Meer en Regio 4 worden de inventarisaties gecoördineerd door J. Spijkerman. In de regio‟s 4 en 21 zijn meer dan 25 nestkasten geplaatst, in schuren, boerderijen, kerktorens, kapschuren, loodsen en andere bouwwerken, die geschikt zijn voor een kerkuilenpaartje om een broedsel groot te brengen. Resultaten inventarisatie kerkuilen 2009: nieuwe Regio 4 AANTAL BROEDPAREN: 5 AANTAL UITGEVLOGEN JONGEN: 10 AANTAL 2 –LEGSEL :2 AANTAL UITGEVLOGEN JONGEN: 6 TOTAAL AANTAL JONGEN : 16 In de gehele provincie Drenthe zijn de resultaten goed tot zeer goed te noemen. Op veel plekken zijn kerkuilen paartjes tot een tweede leg / broedgeval gekomen die eind oktober / november zijn uitgevlogen. Helaas zijn deze jonge uilen vaak de eerste slachtoffers van de winter zoals we die de afgelopen maand januari hebben gehad (verhongeren). WERKGROEP KERKUILEN REGIO 4 – PROVINCIE DRENTHE

Contactpersoon Regio 4: Johan Spijkerman, tel nr 0592-263217.

Nestkasten Onze werkgroep onderhoudt en vernieuwd de kasten in een paar gebieden in en rond Gieten. Door de veranderde onderhouds- methodes van de beheerders, omgevallen bomen en gesnoeide struiken blijven liggen, zijn in een aantal gebieden de leefomstandigheden verruimd. De noodzaak voor het ophangen van de kasten is dus minder groot. De kasten(beheerders) hangen op de volgende plaats of terrein: Zwanemeerbos oost/ west (Wim Hadderingh / Lambertus Slatius), op de Jonkersheide (Hans van Luijck), de Brink en rond het verzorgingstehuis Dekelhem (Jan Huigen). De kasten die we ophangen en onderhouden hebben duidelijk een sociale en publieke functie. Tijdens het onderhoud worden we veelvuldig aangesproken door wandelaars die hun belangstelling tonen tijdens onze werkzaamheden. We hebben de indruk dat het ophangen van nestkasten zijn doel dubbel waarmaakt. Lambertus Slatius

Natuurcircus. Zoals oplettende lezertjes weten is al een paar jaar geleden door het Veldwerkcentrum te Orvelte het natuurcircus ontwikkeld. Dit is een speelse wijze van voorlichting voor de bewoners van verzorgingshuizen. Het IVN is gevraagd om dit verder voort te zetten. Aline Kleikamp, Peter Meyne en Nico Rommes hebben dit op zich genomen. Wij hebben in 2009 presentaties verzorgd voor Dekelhem in Gieten en het Maondhoes in Gasselte. In het voorjaar en het najaar zijn telkens een paar middagen verzorgd over uiteenlopende onderwerpen. Wij maken gebruik van materialen die door ons zelf in de natuur zijn verzameld. Opgezette 15

dieren en vogels kunnen we lenen bij het Veldwerkcentrum en bij het magazijn van het IVN Assen. Er zijn middagen verzorgd over bomen en bloeiwijzen, paddenstoelen, hunebedden, trekvogels, steenuilen en tuinvogels. Helaas missen wij sinds dit najaar Aline en met haar de goede kennis van planten. Aline wil haar schaarse vrije tijd nu besteden aan de natuurgids activiteiten. Wij zoeken naar vervanging. Nico Rommes

Huismussenproject Het huismussenproject is op initiatief van Frits Mulder (lid van Groen Links) ontstaan en is in samenwerking met de Milieugroep Aa en Hunze, Milieufederatie Drenthe en een deel van de Vogelwerkgroep van het IVN verder vorm gegeven. Tevens neemt Nico Lamein als contactpersoon voor de gemeente deel aan het project. Het in 2008 gestarte project is in 2009 voorgezet. De naam van de werkgroep is gewijzigd in Mussenklussers. In het plan van aanpak was eerst gekozen voor een deelproject in Gieten (een gedeelte van de wijk Boddeveld, o.a. De Weegbree en Liesterkrallen) en in Rolde (wijk Oosterveld) Deelproject Boddeveld Gieten. In deze wijk is eerst contact gezocht met bewoners die zich in hun wijk wilden inzetten voor de mussen. In deze buurt zijn informatiefolders en uitnodigingen voor een informatieavond rondgebracht. Op deze avond konden buurtbewoners zich aanmelden voor het planten van voor mussen geschikte struiken en voor het plaatsen van mussenkasten. In totaal waren er 21 plantlijsten ingeleverd en 12 mussenkasten besteld. De planten waren voor de bewoners gratis en de mussenkasten konden met een aanzienlijke korting geleverd worden, o.a. door bijdragen van IVN Aa en Hunze, gemeente, Rabobank en de leverancier van de mussenkasten Vivara. Op 21 november zijn de bestelde planten en mussenkasten in de wijk geleverd en waar nodig door de mussenklussers zelf, bijgestaan door een vakman van Multimate Rolde, aangebracht. Deelproject Oosterveld Rolde. In Rolde wil het nog niet erg vlotten in de wijk Oosterveld. Uit de wijk komt vooralsnog weinig reactie op verzoeken om zich in te zetten voor de mussen. Ook het bestuur van de buurtvereniging ziet voorlopig af van deelname. Het komende jaar zullen door ons nieuwe pogingen in Oosterveld of in een andere wijk ondernomen worden. Wel is een vogelvide op het dak van een bewoner van Oosterveld (een lid van de werkgroep) geplaatst. Geert Koster en Elias Nauta 16

Vogelwerkgroep 2009 De vogelwerkgroep, bestaande uit Elias Nauta, Geert Koster, Haye de Jong en Jos Bredek, verzorgden meerdere activiteiten in het jaar 2009. Meest in het oog springend was in het voorjaar de gevorderdencursus vogels herkennen, in totaal met 22 deelnemers. Er waren twee theorieavonden en drie excursies in het Staatbos van Gieten. Oor en oog werden ingezet bij de herkenning van vele soorten. De teller stond na drie excursies op 55 soorten! Zowel de deelnemers als de vogelwerkgroep vonden de cursus zeer geslaagd. Het vaste onderdeel wintertelling werd in januari uitgevoerd. Bij de tellingen waren dit keer geen bijzonderheden. Als laatste waren er een aantal excursies, waaronder die naar het Bargerveen en Fochteloërveen. De opkomst bij de excursies was beperkt, maar de geziene soorten logen er niet om. Blauwborst, spotvogel, wielewaal, kraanvogel waren zo een aantal prachtige soorten die we zagen. Zoals al aangekondigd in de Groene Gieter legt de coördinator, Jos Bredek, na 7 jaar zijn functie neer per 2010. In deze 7 jaren waren er vele tellingen, vogelexcursies en in totaal 5 vogelcursussen: 3 maal een beginnerscursus, eenmaal een roofvogelcursus en de genoemde gevorderdencursus. Vooralsnog is er geen zicht op een opvolger voor deze functie. Ook Haye de Jong stopt met zijn werkzaamheden voor de vogelwerkgroep. Dat betekent dat de huidige vogelwerkgroep, zoals het er nu naar uitziet, wordt ontbonden per februari 2010. De medewerkers willen nadrukkelijk aangeven dat zij beschikbaar blijven voor inhoudelijke ondersteuning aan bijvoorbeeld excursies. Jos Bredek Van de overige werkgroepen is geen verslag bij het secretariaat ingeleverd.

17

Van het bestuur Terwijl de witte vlokken voor de zoveelste keer voor mijn raam dwarrelen en het uitzicht wit is, kom ik om te beginnen met een dringende oproep. We hebben bestuursleden nodig. Henny Hauschild heeft, na een flink aantal jaren onze spil te zijn geweest, te kennen gegeven te willen stoppen. Bovendien zullen er ook volgend jaar statutaire bestuurswisselingen zijn. De secretaris is een belangrijke functie, in mijn beleving de allerbelangrijkste. Ook Jack van de Broecke, de coördinator van de werkgroep Natuurbeheer, wil na een lange periode het stokje overdragen. We zijn het jaar goed begonnen 25 leden die een Nieuwjaarswandeling maakten door het prachtige sneeuwlandschap en 5 nieuwe leden. Ik hoop, dat het goed blijft gaan en ik wacht in spanning enige reacties af. Als het kan nog voor de jaarvergadering van 3 maart. Inmiddels zitten we over de 30 aanmeldingen voor de excursie op zondag 11 april naar Schiermonnikoog. Er zijn dus nog een paar plekken over. Opgeven kan bij Clara Lamein. De kosten van 20 euro voor de boot en de Balgexpress graag overmaken naar de penningmeester. Wellicht tot op de jaarvergadering. Namens het bestuur, Willem Swart

18

INDEX GROENE GIETER 2009 Onderwerp

Auteur

Notulen algemene ledenvergadering Jaarverslag van het IVN Aa en Hunze Werkgroepen Ecol.verb.zone Bosw.Grolloo-Balloerv. Werkgroepen Gentiaanblauwtje Groene Gieter Werkgroepen Huismussenproject Werkgroepen Hunzeproject Werkgroepen Kerkuilen Werkgroepen Natuurbeheer Werkgroepen Nestkasten Promotie en verkoop van artikelen (de winkel) Werkgroepen Steenuilen Werkgroepen Weidevogelbescherming Index 2008 Vervolgcursus Vogelherkenning Floracursus 'Hoe heet deze plant' Zomaar een essay over een winterdag: 30 dec. 2008 Dieren rond het huis in de winter Natuurwerkdag Nijlanderes Zomaar een winterexcursie: zondag 8 februari 2008 Een speldenkussen Zoogdieren Drenthe in kaart Struinen langs de Hunze Bevers in de Hunze Hoe overwinteren vlinders De zilveren maan Vakantie Cursus determineren Herfst Vlinderen Wat valt er eigenlijk over spinnen te vertellen De gelderse roos houdt de boel voor de gek Jaap Reynders (in memoriam) Zomaar een herfstmiddag Bastaardrupsen Gentiaanblauwtje Excursie Elperstroom Bevers in de Hunze - het vervolg Excursie: Paddestoelen zondag 7 november 2009 Sneeuw en ijs

Henny Hauschild Henny Hauschild Maarten Visser Frits Boersma Lambertus Slatius G.Koster, E.Nauta, N.Lamein Jack v/d Broecke Johan Spijkerman Jack v/d Broecke Lambertus Slatius Wim Hadderingh Jos van der Meer Jan Oosterveen Lars Hemmes Jos Bredek Aline Kleikamp, L.Slatius Marjo Giljam Henny en Jaap Annemarie Meijer Marjo Giljam Jenny Schilperoord VZZ Jeannette Coerts Jack v/d Broecke Lambertus Slatius Teco Boot Annemarie Meijer Jaap Reynders Jenny Schilperoord Annemarie Meijer Ben Prins Lambertus Slatius Loek Pasman Marjo Giljam Elias Nauta Loek Pasman Lambertus Slatius Jack v/d Broecke Willem Swart Jenny Schilperoord

19

No Blz

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4

4 9 11 12 13 13 14 14 15 15 16 16 17 19 20 21 22 26 5 6 9 10 13 13 17 5 8 10 11 12 14 17 5 6 9 14 15 18 20 22

Zomaar een gure wintermiddag Zaterdag 9 januari 2010 Er huilt een snijdende noordoosten wind rond onze boerderij, op deze zaterdagmiddag in januari. De thermometer geeft aan dat de temperatuur enkele graden onder nul ligt, maar voor het gevoel is het buiten min tien tot min vijftien graden ten gevolge van de chillfactor. Die chillfactor houdt in dat levende wezens sterk afkoelen wanneer het hard waait. Lantarenpalen bijvoorbeeld hebben geen last van een chillfactor. De vorstperiode duurt nu al bijna een maand; ga maar na: op 13 december 2009, de dag na de boekpresentatie van Reflecties 2, heb ik de buitenkraan afgezet en de waterleiding doorgeblazen. Na de kerst mochten we van twee dagen dooi genieten, daarna is de winter op volle kracht doorgezet, met sneeuw en af en toe strenge vorst. Wij mensen kruipen, mede op aanraden van de weerman, lekker in huis naast de radiator op een stoel en gaan satellietontvangers testen, in Teco zijn geval, of een essay schrijven zoals ondergetekende. Maar hoe zit het met de dieren? De laatste tijd hoor ik vaak dat men oppert dat onze paarden nu toch wel op stal staan. Onze paarden hebben dat eigenlijk zelf in de hand. Ze hebben de besneeuwde paddock tot hun beschikking en een flink stuk weiland waar ze af en toe naar grassprieten zoeken door de sneeuw met hun hoeven weg te krabben. Verder hebben ze een loopstal waar ze naar believen in kunnen gaan staan. Vandaag, met die schrale wind, gaan ze af en toe binnen staan, doorgaans geven de ze voorkeur aan een verblijf in de open lucht, maar dan liefst uit de wind. Achter het stalletje staan ze perfect beschut voor de oostenwind, daar vertoeven ze vaak. Wanneer er echter natte sneeuw valt, staan ze graag binnen. De smeltende sneeuw dooit als het ware door hun vacht heen en dan kunnen ze het erg koud krijgen. Natuurlijk voeren we de paarden royaal bij. Ze krijgen vier maal per dag hooi en wortelen, twee maal per dag krachtvoer en het drinkwater staat een hele dag tot hun beschikking. Op ijsdagen zoals vandaag moet ik wel tien tot vijftien emmers heet water naar buiten dragen om het drinkwater van de paarden ontdooid te houden. En dan vragen mensen me wel eens of ik nooit zin heb om met Teco mee naar het buitenland te gaan. Komen zij dan voor de paarden zorgen als ik weg ben? We proberen de vogels rond onze boerderij zo goed mogelijk van dienst te zijn. Natuurlijk kopen we iedere winter een enorme voorraad vetbolletjes, strooivoer, zonnepitten en pindanetjes. Deze week ben ik begonnen met het koken van zilvervliesrijst voor de vogels en ik moet zeggen: het is een groot succes. Tijdens het koken neemt de rijst veel vocht op. Het is ook helemaal niet erg wanneer je de rijst een paar minuten langer laat koken; wij zouden het rijstpap noemen en de merels smullen er dankbaar van. Op die manier vullen ze hun vochtvoorraad ook weer wat aan. De rijst serveer ik in vleeswarenschaaltjes die je 20

normaal in de koelkast gebruikt, zodoende dooit de lauwe rijst niet in de sneeuw weg. Intussen zijn de merels en ook de andere vogels, goed aan de schaaltjes gewend, een paar maal per dag kan ik de voorraad rijst bij gaan vullen. Dat smaakt! Tijdens een periode waarin de sneeuw geruime tijd blijft liggen, zoals nu, zie je ook veel meer ongewone vogels op de voederplekken verschijnen. Mezen, een roodborstje, mussen en merels heb je altijd wel in de tuin wanneer je voert, maar tijdens onze lunch kunnen we de laatste tijd door het keukenraam genieten van de capriolen van een boomklever, groenlingen, geelgorsjes, vinkjes, ringmussen, heggenmussen en af en toe een spreeuw. Soms breekt er paniek uit onder de vogels: de sperwer komt op bezoek. Een enkele keer is het raak, dan heeft de sperwer een argeloos musje te pakken. Sperwers moeten immers ook eten… . Het winterkoninkje heb ik nog niet bij de voerplek gesignaleerd, ik denk dat het diertje liever bij de mesthoop achter de stal blijft zitten. Normaal gesproken was ik nu al bezig geweest om de mesthoop met behulp van de kruiwagen uit te rijden over de wei, een enorm zwaar karwei dat voor mij opgefleurd wordt door de vogels die aangetrokken worden door de aanwezigheid van de wormen die in grote getale in de mesthoop wonen. De mesthoop is momenteel keihard bevroren en de kruiwagen krijg je op deze dagen ook niet voort geduwd door een decimeter dikke laag sneeuw. Als het gaat dooien, begin ik met mest kruien. De sneeuwlaag lijkt overigens flink geslonken te zijn sinds vorig weekend. Toen lag er wel dertig centimeter sneeuw, nu houdt het met ruim tien centimeter al een eind op. Heeft het gedooid deze week? Nauwelijks. De sneeuwlaag wordt dunner doordat de sneeuw inzakt onder zijn eigen gewicht, maar sneeuw kan ook sublimeren, dat betekent overgaan van vaste vorm in gasvorm. Je zou het „kokende sneeuw‟ kunnen noemen, al klinkt dat natuurlijk merkwaardig. Ergens heb ik nog een aardige foto liggen die ik in Zeeland heb genomen van kokende sneeuw; je zag een laag mist boven de sneeuw hangen omdat de waterdamp waarin de sneeuw was overgegaan boven de koude sneeuw gelijk condenseerde. Het wachten is nu op de sneeuwbuien die zijn voorspeld en die door de wind opgejaagd kunnen worden tot hoge sneeuwduinen. Het strooizout is haast op, er is een kans dat er komende week wegen afgesloten zullen worden omdat ze onbegaanbaar zijn. Is dit niet een manier om het nieuws extra somber te presenteren zodat het later altijd weer mee lijkt te vallen? We zullen het zien. Op het moment dat u deze woorden leest, is deze januarimiddag in 2010 al lang weer een parel in de ketting der dagen geworden. Marjo Giljam

21

Marjo on the radio Het is al weer een tijdje geleden sinds de boekpresentatie van mijn tweede boek: „Reflecties 2, een jaar lang op weg‟ heeft plaatsgevonden. Op die dag waren een aantal leden van het IVN Aa en Hunze aanwezig, hetgeen ik bijzonder heb gewaardeerd. De media begint langzamerhand aandacht aan Reflecties 2 te besteden, en tot mijn grote verbazing ben ik al twee maal uitgenodigd om een optreden voor radio Drenthe te komen doen. Het eerste optreden was bij Aaldert Oosterhuis in het programma De Brink, op 14 december 2009 om half twaalf. Dit programma is via de website van RTV Drenthe te beluisteren via de functie „uitzending gemist‟. Het tweede optreden wordt uitgezonden op zondag 21 februari van 13.00 tot 14.00 uur, bij „Afspraak Beilerstraat‟. Marjo een afspraak met Geerhard Gras? Laat Teco het niet horen! De opnames zijn inmiddels achter de rug, volgens mij is het een aardig programma geworden. Achteraf is dit optreden natuurlijk ook te beluisteren via „uitzending gemist.‟ Marjo Giljam

22

Werkgroepen: hunzeproject: Jack v/d Broecke tel: 0592 264209 kerkuilen: Johan Spijkerman tel: 0592 263217

Asserstraat 27 9461 GB Gieten [email protected]

Bonnen 65

9461TC Gieten

natuurbeheer: Jack v/d Broecke tel: 0592-264209

Asserstraat 27 9461 GB Gieten [email protected]

nestkasten: Lambertus Slatius Tel: 0592 263459 Wim Hadderingh Tel: 0592 262703

Asserstraat 29 9461 GB Gieten [email protected] Boskampen 10 9461 JJ Gieten [email protected]

promotie en verkoopartikelen: Wim Hadderingh Boskampen 10 9461 JJ Gieten tel. 0592 26 2703 [email protected] De verkoop van natuurartikelen kan na telefonische afspraak steenuilen: Jos van der Meer Tel: 0598 446439

De Hilte 7 9511 TC Gieterveen [email protected]

vogelwerkgroep: Jos Bredek tel: 0592 265553

Schopperskamp 3 9461 EM Gieten [email protected]

weidevogelbescherming: Jan Oosterveen Woerdakkers 21 9461EMGieten tel: 0592 261867 [email protected]

23

Postadres: Groene Gieter Asserstraat 29 9461 GB GIETEN 24