Eindrapportage
IT Qualifizierung in der EUREGIO
Resultaten van INTERREG III A – Project Euregional Qualifiziertes IT-Personal / Euregionaal Gekwalificeert IT Personeel
Projectpartners Aanvrager: Berufsbildungsstätte Westmünsterland GmbH für Handwerk und Industrie, Ahaus Deelnemende partners: Euregio Qualifizierungs- und Technologieforum e.V. (EQT), Ahaus; DOC STAP, Doetinchem; Graafschapcollege, Doetinchem
Pagina 2
Project Euregionaal Gekwalificeert IT Personeel
Aanvrager: Berufsbildungsstätte Westmünsterland GmbH für Handwerk und Industrie (BBS) Weidenstraße 2 D 48683 Ahaus Telefon: +49 (0)2561 699- 0 Fax: +49 (0)2561 699- 510 http://www.bbs-ahaus.de sowie zugehörend: Technische Akademie Ahaus (TAA) Schloss D 48683 Ahaus Telefon: +49 (0)2561 699- 201 Fax: +49 (0)2561 699- 520 http://www.taa-ahaus.de Ansprechpartner: Herr Stefan Weiß E-Mail:
[email protected] *** Samenwerkende partners: Eugegio Qualifizierungs- und Technologieforum e.V. (EQT) Weidenstraße 2 D 48683 Ahaus Telefon: +49 (0)2561 699- 577 Fax: +49 (0)2561 699- 578 http://www.eqt-ahaus.de Ansprechpartner: Herr Hubertus Voß-Uhlenbrock E-Mail:
[email protected] DOC STAP J.F. Kennedylaan 49 NL 7001 EA Doetinchem Telefon: +31 (0)314 368-600 Fax: +31 (0)314 368-610 http://www.docstap.nl Ansprechpartner: Herr Ton Loef E-Mail:
[email protected] Regionaal Opleidingscentrum Graafschap College Slingelaan 1 NL 7001 EA Doetinchem Telefon: +31 (0)314 353-623 Fax: +31 (0)314 353-529 http://www.graafschapcollege.nl Ansprechpartner: Herr Harry Brink E-Mail:
[email protected]
maart 2007
Inhoud
Pagina 3
Inhoud
1
Voorwoord
4
2
Inleiding 2.1 Beginsituatie 2.2 Projectidee 2.3 Projectpartners
3
Projectomschrijving 3.1 Algemeen projectdoel 3.2 Concrete projectdoelen 3.3 Doel indicatoren 3.4 Deelnemers / Statistieken 3.5 Projectuitvoering
7 7 7 7 8 11
4
Resultaten en effecten van het project 4.1 Resultaten 4.2 Effecten (Werkgelegenheid, productiviteit, IT-beveiliging,…) 4.3 NL-D samenwerking
15 15 17 19
5
Gerealiseerde maatregelen op het gebied van informatie en PR
22
6
7
5 5 5 6
Acceptatie en evaluatie van het IT kwalificatie aanbod 25 6.1 Evaluatie 25 6.2 Borging van de resultaten en voortzetting van het kwalificatieproces 26 Samenvatting
28
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Voorwoord
Pagina 4
1
Voorwoord
De naam “Euregionaal Gekwalificeerd IT-personeel” staat symbool voor het belangrijkste doel van dit grensoverschrijdende project: Het op een hoger niveau brengen van Informatie- en Communicatie Technologische (ICT) processen in het MKB in een platteland grensregio
door
de
kwalificering
van
het
personeel. Bij de meeste MKB bedrijven zijn geen speciale ICT medewerkers in dienst. De systeembeheertaken worden er meestal bij gedaan door medewerkers.
Deze
medewerkers
hebben
hoofdzakelijk een technische, administratieve of commerciële functie. Verbetering van hun ICT competenties levert dus aantoonbaar een verbetering van de interne processen en de ICT-beveiliging van hun organisatie op. Basisvoorwaarde voor het succes van het project was de betrokkenheid en inzet
van
de
deelnemers.
Naast
de
vaak
dubbele
taken
en
verantwoordelijkheden in hun dagelijks werk, bleken zij bereid zich verder te ontwikkelen én brachten zij de moed op om zich voor hun taken officieel te willen kwalificeren. Hiervoor onze bijzondere dank! Verder danken wij alle trainers, adviseurs, begeleiders en deskundigen voor het ter beschikking stellen van hun omvangrijke vakkennis tijdens de leergangmodules, de advisering en begeleiding van deelnemers als wel tijdens de Expert workshops. Ook danken wij alle ondernemingen, samenwerkingsverbanden, organisaties en verenigingen die zich energiek hebben ingezet tijdens de voorbereiding en uitvoering van de Expert workshops. Even belangrijk was de financiële ondersteuning door de Europese Unie in het kader van INTERREG III A vanuit middelen van het Europese Structuurfonds voor Regionale Ontwikkeling evenals door het “Bundesland Nordrhein Westfalen” en de Provincie Gelderland. Hiervoor vanaf deze plaats onze hartelijke dank. De vestiging Gronau van de EUREGIO heeft dit project steeds enthousiast begeleid. Graag ook onze dank daarvoor, evenals bij de vele, hier niet met name genoemde, personen, die dit project van idee tot realisering op velerlei wijze hebben ondersteund.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Inleiding
Pagina 5
2 2.1
Inleiding Beginsituatie
Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is een belangrijke factor in de EUREGIO, zowel voor de economische groei als ook voor de evenwichtige ontwikkeling van de regio. Zeker gezien de toenemende globalisering, is het absoluut noodzakelijk het MKB een kans te geven op een blijvende succesvolle toekomst door toepassing van de geschikte informatie- en infrastructuren de ontwikkeling van kwalificaties en competenties te stimuleren. IT techniek in het MKB neemt een steeds belangrijkere plaats in bij afhandeling van de zakelijke processen. IT kan vandaag de dag als een zelfstandig proces in de onderneming worden gezien en allang niet meer alleen ter ondersteuning van andere processen. Dit betekent dat noodzakelijke IT competenties van medewerkers in deze ondernemingen een kritische succesfactor is voor een moderne onderneming. Niet in de laatste plaats heeft ook de Europese wetgever dit ingezien en met “Basel II” voor de IT technologie en de IT processen een essentiële plaats ingeruimd. 2.2
Projectidee
Het projectvoorstel „Euregional Qualifiziertes IT-Personal“ had als doel een bijdrage te leveren aan de dekking van de behoefte aan IT competenties in agrarisch gestructureerde delen van de EUREGIO. Het project concentreerde zich in essentie op de behoefte aan aanvullende IT kwalificaties en de daarbij behorende certificerende examens. Software en hardware zijn in een onderneming aangepast aan de bestaande processen en procedures en dienen veranderingen op de voet te volgen. Deze veranderingen zijn steeds dynamischer en komen steeds sneller. Voor medewerkers is het moeilijk al deze ontwikkelingen te volgen en de noodzakelijke veranderingen door te voeren. Het achterblijven van de kennis en vaardigheden leidt vaak tot vertraging in de ontwikkeling van de onderneming. Dit project hield rekening met deze omstandigheden en heeft de medewerker in de onderneming in het middelpunt gezet. IT kwalificaties zijn een belangrijk bezit van een onderneming en dient continue uitgebreid en aangepast worden aan de actuele ontwikkelingen. Hiervoor is een gedetailleerde analyse van de medewerker
in
de
onderneming
noodzakelijk
om
de
exacte
kwalificatiebehoefte van een onderneming vast te stellen. Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Inleiding
Pagina 6
Dit project heeft hiermee een begin gemaakt en precies deze problematiek nader onderzocht. De uitgewerkte oplossingen werden zowel aan de Duitse als aan de Nederlandse kant in de pilotfase getest in de deelnemende ondernemingen. 2.3
Projectpartners
De partners in het project zijn gerenommeerde instellingen op het gebied van gekwalificeerde opleidingen en nascholing in de beide landen. Ze houden zich intensief bezig met ontwikkeling en uitvoering van gekwalificeerde trainingen op IT gebied. Hierbij leveren de projectpartners het leeuwendeel van de noodzakelijke IT technologie. Gekwalificeerde en ervaren trainers uit de IT sector ondersteunen ondernemingen in hun doelstelling IT competenties gericht op de praktische behoeften van de ondersteunde ondernemingen over te dragen.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
3 3.1
Pagina 7
Projectomschrijving Algemeen projectdoel
Hoofddoel van het project was om de beschikbaarheid van IT vakmensen binnen het MKB in de regio te verhogen. Dit diende gerealiseerd te worden door een analyse van de kwalificatiebehoefte per onderneming. Op grond van de resultaten van deze analyse diende vervolgens een doelgerichte kwalificering voor de medewerkers te worden vastgesteld en uitgevoerd. 3.2
Concrete projectdoelen
Uit het algemene doel werden de volgende concrete doelen afgeleid: 1. Activeren van het ICT vakpotentieel in het MKB in de regio Achterhoek / Kreis Borken 2. De ontwikkeling van een op de behoefte van de ondernemingen in de plattelandregio afgestemd grensoverschrijdend kwalificeringaanbod inclusief (internationaal erkende) examinering en certificering. 3. Concrete
advisering
van
potentiële
deelnemers
en
van
ondernemingen, waarbij de interessen en behoeften in individueel aangepaste leermodules worden gerealiseerd. 4. Aanbod van regionale Expert Workshops over relevante en actuele IT thema’s (bijvoorbeeld Security en OpenSource) 3.3
Doel indicatoren
Het behalen van de concrete doelen is slechts deels kwantitatief meetbaar. Daarom is de nadruk gelegd op kwalitatieve criteria. De metingen richten zich daarbij meer op de gerealiseerde kwalificaties dan op de overgebrachte IT competenties.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
Pagina 8
Om de realisatie van de doelen te kunnen registreren en te kunnen controleren, werden vanaf het begin van het project het volgende doel indicatoren overeengekomen: Indicator Ondernemingen die medewerkers volgens model laten kwalificeren Vraag naar verdere kwalificaties na afloop van het project
Eenheid Pilotbedrijven Ondernemingen in de enquête Deelnemer
Grensoverschrijdende afgestemde Aantal beroepsprofielen en eindtermen kwalificaties in modulevorm Deelnemers aan kwalificaties Deelnemers Grensoverschrijdende ontwikkeling Online modulen van multimediaal lesmateriaal
Doelstelling 6 50
Realisatie In totaal 9
duurzaam aanbot
Verdere kwalificaties lopen, zie ook 6.2 2
2 100 1
Nieuwe netwerken op het gebied Open netwerk 1 van „Kwalificeering, Beroeps- opleidingsinstituten opleiding en Werkgelegenheid”
3.4
89 / 153 zie 3.4 1 (implementatie van diverse modulen) 1
Deelnemers / Statistieken
Deelnemers van bedrijven zijn in principe niet in een bepaalde categorie in te delen. Omdat de toepassing van IT technologie zich uitstrekt over alle onderdelen van de bedrijfsvoering, komen uiteindelijk ook alle medewerkers ermee in aanraking en hebben ook de noodzakelijke kennis en vaardigheden nodig. In het project is met twee soorten doelgroepen gewerkt: Medewerkers die met IT beheer taken zijn belast, Medewerkers die IT gebruiker zijn Na een fase van marktonderzoek, intensieve reclame en gesprekken met geïnteresseerde ondernemingen, ging het project in de pilotfase van start met 10 deelnemers (6 Duits en 4 Nederlands) uit 5 ondernemingen (3 / 2). In 2005 kwamen hier nog 4 ondernemingen bij (3 / 1).
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
Pagina 9
Participerende ondernemingen: 1
't Wassinkhuys Schildersbedrijf, Doetinchem
2
DNL Contact, Steinfurt
3
Automobielbedrijf Brandon B.V., Doetinchem
4
St. Antoniusheim, Vreden
5
Vortkamp Kühllogistik, Ahaus
6
Simco Nederland B.V., Lochem
7
VitaDoor, Stadtlohn
8
Schepers, Vreden
9
Holzbau Terhalle, Ahaus
In totaal waren er 89 verschillende deelnemers (57 mannen en 32 vrouwen) aan een of meerdere modules: Wassinckhuys (NL) Onderdeel Cursus Access Bouwen database Implementatie database Inrichten Backup procedure Totaal
Mannen 2 2
Vrouwen 1 1 2 1 5
DNL-Contact (D) Modul/ Unterteilung Modul IT-Sicherheit Modul VPN Modul Linux-Serveradministration Modul Office Word Modul Office Excel Gesamt
Männer
Frauen 1 1 1 1 1 5
Brandon (NL) Onderdeel Cursus Systeembeheer Server 2000 Cursus Excel Basis – maatwerk Cursus Excel Specialist - maatwerk Totaal
Mannen 3 3 2 8
Vrouwen
Männer
Frauen
3 1 4
Antoniusheim (D) Modul/ Unterteilung Modul Windows-Serveradministration Modul Netzwerktechnik Modul IT-Sicherheit Modul Office Excel Gesamt
1 1 1 3 6
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
Pagina 10
Vortkamp Kühllogistik (D) Modul/ Unterteilung Modul IT-Sicherheit Modul VPN Modul Windows-Clientadministration Modul Windows-Serveradministration I Modul Windows-Serveradministration II Modul Windows-Server Infrastruktur Modul Windows-Server ActiveDirectory Modul Office Word Modul Office Excel Gesamt
Männer
Frauen 1 1 1 1 1 1 1 1 1 9
1 1 2
Simco (NL) Onderdeel ECDL MOS Sjablonen bouwen Implementeren sjabloon Totaal
Mannen 10 8 2 1 21
Vrouwen 7 7 6
Männer
Frauen
20
VitaDoor (D) Modul/ Unterteilung Modul IT-Sicherheit Modul VPN Modul Datenbanken Modul Netzwerktechnik Modul Maschinen- u. Geräteanbindung/ .Net Modul Kommunikationsserver Gesamt
1 1 1 1 1 1 6
Schepers (D) Modul/ Unterteilung Modul Windows-Serveradministration I Modul Windows-Serveradministration II Modul Netzwerk- und Systemtechnik Gesamt
Männer
Frauen 1 1 1 3
Holzbau Terhalle (D) Modul/ Unterteilung Modul Office Word Modul Office Excel Modul Kommunikationssystem Anwender Modul Kommunikationsserver Modul Content-Management-System Modul Windows-Serveradministration I Modul Windows-Serveradministration II Gesamt
Männer 16 19 5 1 1 1 1 44
Frauen 7 7 3 1 18
In totaal zijn dat 153 deelnemers (98 mannen en 55 vrouwen), als volgt verdeeld over de Duitse en Nederlandse projectpartners: D:
Totaal: 93 personen
67 mannen
26 vrouwen
NL:
Totaal: 60 personen
31 mannen
29 vrouwen
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
Pagina 11
Expert Workshops Verder bezochten meer dan 200 deelnemers de 4 eendaagse expert workshops en de „IT-Learning Day“ in het Schloss Ahaus: Modul/ Unterteilung Linux-Anwendertag 19.06.2004 IT-Sicherheitstag 16.11.2004 2.IT-Sicherheitstag 19.10.2005 Linux-Anwendertag 19.08.2006 IT-„learning day“ 30.11.2006 Gesamt
3.5
Männer 42 54 62 44 25 223
Frauen 3 4 4 4 3 17
Projectuitvoering
De ontwikkeling van modulen in het project was zowel gericht op de actuele ontwikkelingen in de IT-branche als op de concrete vragen van het MKB. De projectpartners hebben gewerkt aan de
verdere
optimalisering
ontwikkeling van
de
en
bereikte
kwalificatiestructuren (D/ NL).
Met
als ongunstig uitgangspunt twee uitontwikkelde kwalificatiestructuren en een IT arbeidsmarkt waar het ontbrak aan marktdiepte, werd als oplossing gezocht naar een aanbod van internationale Industrie Certificeringen. Om dit te bereiken hebben zowel het Graafschap College als de TAA/BBS de al bestaande samenwerking met CompTIA (Computing Technologie Industry Association) verder geïntensiveerd. In de beide organisaties werden trainingen
aangeboden,
die
de
deelnemers
klaarstomen
voor
de
Certificerende examens van deze internationale organisatie (b.v. A+ Certification Program). (Opmerking: Zowel in Nederland als in Duitsland neemt het belang van CompTIA certificering toe. CompTIA is voor de IT industrie de grootste internationale ontwikkelaar van leveranciersneutrale, certificerende examens. De CompTIA certificering vormt een wereldwijd erkende technologie standaard voor competentiegerichte (na-)scholing op IT gebied.)
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
De
Pagina 12
gemeenschappelijke
inspanning
van
de
medewerkers
van
de
partnerorganisaties was dan ook gericht op de onderlinge afstemming van het gebruik en het aanbod van CompTIA in de EUREGIO. Het bleek echter in de praktijk dat in de fase van de praktische uitvoering en afstemming met de ondernemingen dit aspect niet meer op de voorgrond stond. Daarvoor was de concrete vraag naar certificering te gering. De projectpartners
hebben
zich
in
tweede
instantie
gericht
op
de
grensoverschrijdende transfer van het e-learning platform ITs Learning. De inhoud van de betreffende modules werd (in de eigen taal) opgenomen in het gemeenschappelijke (meertalige) e-learn platform. Op deze manier is een erkende en effectieve basis gecreëerd die het regionale werkgevers en werknemers mogelijk maakt de gecreëerde kwalificatiestructuur Internationale
voortdurend
certificerende
en
examens
grensoverschrijdend zoals
MCP
te
(Microsoft
benutten. Certified
Professional), MCSA (Microsoft Certified Systems Administrator), CompTIA Network+ of Microsoft certificeringen op MS Office gebied bevestigen voor de deelnemers de verworven kennis en vaardigheden. Voor certificering is het afleggen van een erkend examen een vereiste. Het kwalificatiesysteem is flexibel en kan voortdurend worden aangepast aan de behoeften van de deelnemer. De inhoud van modules kunnen zonder meer worden aangepast met extra componenten, maar ook kunnen al bekende onderdelen uit het opleidingsprogramma vervallen. Een individuele kwalificering op erkende basis standaards is daarmee in grote mate gegarandeerd. Samenwerking met CompTIA in het project leverde verder de volgende voordelen op: Medewerking van een transferpartner met grote marketing kennis Ondersteuning door CompTIA voor het “Maßnahmepaket” Eenvoudige overdraagbaarheid van de resultaten naar andere grensregio’s in Europa
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
Pagina 13
Concreet opleidingsaanbod voor ondernemingen Op basis van de conclusies van de werkgroep marktonderzoek werd een opleidingsaanbod vastgesteld voor het MKB. De Twee trajecten “Open Leercentrum”en het bedrijfsspecifieke “Euregional qualifiziertes IT Personal auf Basis von Internationalen Industrie-Zertifizierungen“ zagen er als volgt uit: Lernkooperation im EQIT-Lernarrangement: Door
de
werkgevers
ondersteunde
zelfstudie Begeleiding door IT docenten Gebruik van bedrijf- en examengericht materiaal Begeleidende leerweg en stages Examenvoorbereiding en certificering Het was hierbij een concreet doel om de medewerkers binnen het bedrijfsnetwerk de noodzakelijke competenties te laten verwerven om op een goede manier en veilig met de bedrijfsdata om te kunnen gaan (Security). Een ander doel was om de competenties van de systeembeheerders op het gebied van de serveromgeving van de onderneming te
verbeteren.
Beheersing
technologieën
is
een
voorwaarde
voor
van
IT
noodzakelijke een
goed
functionerende IT infrastructuur. Deze wordt in de praktijk vastgesteld in nauw overleg met het algemene management en wordt voortdurend gecontroleerd en bewaakt. De beveiliging van de data van
de
onderneming
heeft
hierbij
de
hoogste
prioriteit.
Om
de
gegevensbeveiliging op het juiste niveau te kunnen krijgen én vervolgens te houden, zijn ook de hiervoor gekwalificeerde medewerkers nodig. Dit laatste werd gerealiseerd door de betrokken medewerkers in de dagelijkse processen te begeleiden en daar waar nodig met gerichte kwalificering en nascholing te ondersteunen. Hierbij werden kwalificatie modules uitgewerkt die ook voor andere ondernemingen kunnen worden ingezet en aangeboden. Resultaten uit dit
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Projectomschrijving
Pagina 14
project zijn verwerkt in deze modules en zorgen voor een significante optimalisering van de noodzakelijke kwalificaties binnen ondernemingen. De borging van de noodzakelijke competenties vindt voor een belangrijk deel plaats volgens het principe “helpen zichzelf te helpen”. Dit is de beste manier om de kennis en ervaring binnen een onderneming te behouden en verder uit te bouwen. Tenslotte vonden nog studieadviesgesprekken plaats in de deelnemende ondernemingen om
ervoor
te
zorgen
dat
de
inhoud
van
de
aangeboden trainingen goed aansloten op de actuele IT thema’s binnen de betrokken onderneming.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Resultaten en effecten van het project
4 4.1
Pagina 15
Resultaten en effecten van het project Resultaten
De intentie om „Euregional Qualifiziertes IT-Personal“ op te leiden impliceerde een aantal kwantitatieve en kwalitatieve eisen. Met betrekking tot een aantal essentiële
discussiepunten
uit
de
projectaanvraag
en
een
aantal
geformuleerde projectcriteria, volgt hier een korte toelichting op de wijze waarop de projectpartners deze zien: Het project “EQIT” is één van de projecten uit de planning voor grensoverschrijdende programma’s van de Kreis Borken en de Regio Achterhoek die door praktische samenwerking van de regionale opleidingsinstituten inderdaad zijn gerealiseerd Verbinding van het project aan regionale opleiders heeft zich bewezen. Hierdoor is de beschikbaarheid van de kwalificaties gegarandeerd. Daarentegen zijn andere initiatieven ter bevordering van IT in het MKB op niets uitgelopen Het project had door twee verlengingen de oorspronkelijk geplande lengte van 36 maanden, bij een in vergelijking met de planning aanzienlijk verminderd projectbudget. Verdere kostenbesparingen ten opzichte van de goedgekeurde projectaanvraag bleken mogelijk. Het voordeel voor de betrokken ondernemingen werd vergroot door een langere tijdsduur (gebruik van de middelen in 2006). Sommige kostenposten leken zeer hoog, zoals bijvoorbeeld bij de leersystemen en deze bleken ook inderdaad goedkoper te kunnen worden aangeschaft. Via het project zijn aanzienlijke bijdragen van de regionale opleiders in het
gemeenschapsinitiatief
INTERRREG
ingebracht.
In
de
uitgavenverantwoording is vastgelegd dat een eigen aandeel van 30% is geleverd De deelnemende bedrijven hebben voor een deel zeer forse tijdsinvesteringen in het project gedaan De ingezette Europese en regionale middelen werden duidelijk herleidbaar gebruikt voor innovatieve verbeteringen bij het MKB en voor
structuurversterkende
maatregelen,
inclusief
de
verdere
ontwikkeling van het opleidingsaanbod bij de betrokken aanbieders. De onderlinge relaties tussen deze beide doelen zijn evenwichtig te noemen. Daarbij valt verder op te merken dat aan de ene kant de Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Resultaten en effecten van het project
Pagina 16
bedrijfskwalificaties
(specifiek
onderzoek,
ontwikkeling
van
kwalificaties, kwalificatiemaatregelen ca. 50%) en aan de andere kant de structurele innovaties bij de opleiders (leeromgeving, implementatie van lesmaterialen, IT manifestaties, projectmanagement ca. 50%) door het project moesten worden gedragen. De gerealiseerde uitvoeringskosten tonen aan dat de aanpassingen terecht waren en een economisch verdedigbaar raamwerk voor het project hebben opgeleverd Extra competenties zijn in de kern specifieke kennis en ervaring voor het betrokken bedrijf. Daarmee wordt ook duidelijk waarom weinig deelnemers met een algemene certificering hun opleidingstraject hebben afgesloten. Het is duidelijk herkenbaar dat de vaststelling van indicatoren voor het project uit de aanvraag van 2002 stammen. Dat geldt in het bijzonder voor doelstelling om 100 deelnemers met 80 verworven kwalificaties te realiseren. In het kader van het Duitse IT nascholingssysteem zijn 29 specialistenprofielen
vastgesteld
en
uitgewerkt.
De
landelijke
examenaantallen hebben zich van drie in 2003 via 73 in 2004 ontwikkeld tot een geschatte 270 in 2005 en 350 in 2006. Daar tegenover staat dat ongeveer 100 personen uit bedrijven binnen het project een kwalificatie hebben behaald. Omdat hier in het bijzonder algemene IT kennis met bedrijfsspecifieke kennis is verbonden, kan ervan worden uitgegaan dat hierdoor ook de arbeidsplaats van deze medewerkers is veilig gesteld. Gezien deze landelijke getallen en ondanks de bereikte hoge deelnemersaantallen in het project is duidelijk dat het EQIT project de oorspronkelijk geplande aantallen deelnemers met certificeringen binnen de looptijd van het project niet kon realiseren. De toename in de vraag naar certificaten en nascholingsexamens in de IT branche steeg
duidelijk
langzamer.
Gezien
de
houdbaarheid
van
de
projectresultaten is dit echter geen beperking.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Resultaten en effecten van het project
Pagina 17
Het doel om vakkrachten te kwalificeren zoals in de aanvraag werd geformuleerd is niet uitgevoerd. Uit onderzoek bleek dat overwegend medewerkers die IT “erbij” deden, zoals bedrijfsleiders, technici en boekhouders, behoefte hadden aan kwalificatie. Door IT taken op zich te nemen komt de noodzakelijke basiskennis binnen het bedrijf beschikbaar. De samenwerking met
externe dienstverleners blijft
bestaan, maar wordt beter benut. De oriëntatie op doelgroepen op de reïntegratiemarkt is in het project niet verder uitgewerkt. De opzet is duidelijk gericht op mensen met een baan binnen het MKB. Het project kan geen specifiek antwoord geven op de vraag in welke branche of binnen welke beroepsgroep bepaalde kwalitatieve of kwantitatieve kwalificeringbehoeftes bestaan. De vraag weerspiegelt de in de EUREGIO bestaande brancheverdeling. De in de aanvraag genoemde branches bouw en grafisch bleken minder relevant, in de EUREGIO
overheersen
eerder
logistiek
en
(klein)metaal.
De
gemiddelde functionaliteit van de IT techniek voor alle bedrijven dient te worden geïdentificeerd. Kwalificerende opleidingen dienen daarop hun
opleidingsaanbod
af
te
stemmen
om
het
vervolgens
bedrijfsspecifiek aan te bieden. Overeenkomstig met hetgeen in de aanvraagprocedure is gesteld, heeft het project geen eigen nascholingstructuur ontwikkeld, maar heeft door de nadruk te leggen op industriecertificaten een grensoverschrijdende basis gelegd, die een positieve bijdrage zal leveren aan de internationalisatie van de kwalificatiestructuren.
4.2
Effecten (Werkgelegenheid, productiviteit, IT-beveiliging,…)
Het project is zowel voor de deelnemende bedrijven als voor de verdere ontwikkeling van het scholingsaanbod nuttig geweest. De in paragraaf 3.4 beschreven
kwalificatiemodules
hebben,
behalve
het
aspect
van
kennisoverdracht (bediening en onderhoud van hard- en software), in bijna alle
deelnemende
bedrijven
ook
direct
geleid
tot
innovaties
en
procesverbeteringen. Op deze wijze hebben ze ook direct of indirect bijgedragen aan het behoud van arbeidsplaatsen.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Resultaten en effecten van het project
Pagina 18
De hieruit resulterende kwantitatieve effecten (bijvoorbeeld omzetgroei of toename aantal arbeidsplaatsen) zijn daarentegen slechts moeilijk meetbaar toe te schrijven aan het project. Als voorbeelden uit de deelnemende bedrijven noemen we een aantal aspecten: Vernieuwing van de server- en netwerk infrastructuur (in meerdere ondernemingen) Beveiliging van de IT van het bedrijf naar buiten toe Onderbrengen van machinecomponenten in het IT proces Verbetering van de bedrijfsprocessen door invoeren van procedures Veiligstellen van de werkgelegenheid in de onderneming door het op zich nemen van nieuwe taken (in dit geval: systeembeheer) Op basis van de diversiteit van bovengenoemde aspecten wordt duidelijk dat kwalificering van medewerkers en nascholing in de meeste gevallen maatwerk is. De individuele eisen van bedrijven aan IT kwalificaties wijken onderling sterk
van
elkaar
af.
Het
is
gebleken
dat
een
goede
mix
van
gestandaardiseerde kwalificatiemodules met op maat van de onderneming gesneden
individuele
kwalificaties
de
beste
aanpak
vormt.
Bij
de
gestandaardiseerde kwalificaties bleek het een belangrijk voordeel om internationaal erkende basiskwalificaties op MS Office gebied, op server gebied en op het gebied van netwerktechnologie in te zetten. In grensgebieden van de EUREGIO is het voor de betroffen personen en bedrijven nuttig indien kwalificaties vergelijkbaar en controleerbaar zijn. Op dit gebied hebben zich de CompTIA certificeringen (Computing Technology Industry Association) en ook de Microsoft certificerende examens bijzonder waardevol getoond. Zowel aan de Duitse als aan de Nederlandse kant werden deze
kwalificaties
succesvol
bij
ondernemingen
voorgesteld
en
geïmplementeerd. De overwegend positieve reacties van de betrokken medewerkers versterken de hierboven genoemde kwalificatie opzet. Ook bij de trainingsinstituten zijn effecten aanwijsbaar. Zo was het mogelijk ondanks een uiterst moeilijke afzetmarkt een nieuw aanbod te ontwikkelen en succesvol uit te bouwen. Deze positieve ontwikkeling heeft
ook
een
concreet
arbeidsplaats
verzekerend
effect
(contractverlenging) na afloop van de looptijd van het project.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Resultaten en effecten van het project
4.3
Pagina 19
NL-D samenwerking
Het project heeft alle geplande stappen van de grensoverschrijdende samenwerking gerealiseerd. In het bijzonder konden hier de EUREGIO competenties van de betrokken projectpartners op taalgebied maar ook zeker op branche specifiek gebied verbeterd worden. De projectpartners hebben wederzijds interessante grensoverschrijdende aanknopingspunten in de opleiding- en nascholingsystemen gevonden, die het overnemen van goede oplossingen van de ander waarschijnlijk maakt. Zo sluit bijvoorbeeld de beschrijving
van
de
praktijkgerichte
beroepspraktijk
in
het
Duitse
“Weiterbildung mit System” aan op de Nederlandse ontwikkeling richting competentiegericht onderwijs. Op basis van
deze
vergelijking
konden
de
projectpartners tot een eerste consensus komen voor de keuze van de kwalificatie inhoud.
De
betrokken
projectpartners
erkennen het belang van vanuit het bedrijfsleven
ontwikkelde
certificaten.
Vooral belangrijk hierbij is dat zowel het Graafschap College als de Technische Akademie Ahaus / Berufsbildungsstätte Westmünsterland
hierin
samenwerken
met CompTIA (Computing Technology Industry Association). In beide organisaties worden trainingen aangeboden die voorbereiden op de examens van deze internationale organisatie (bijvoorbeeld A+ Certification Program). Hiervoor bestaan mogelijkheden om de lessen grensoverschrijdend (in Duits Nederlandse groepen) aan te bieden en een flexpool van trainers op te zetten waarop de partner organisaties grensoverschrijdend een beroep kunnen doen. De grensoverschrijdende samenwerking is ook buiten het project om verder gegroeid. De tot nu toe vastgestelde overeenkomsten en convergenties in de IT nascholingstructuren worden benut. Hierbij valt in het bijzonder de bevordering van industrie certificaten en de invoering van het e-learn platform ITs Learning in het Duitse deel van de EUREGIO te noemen.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Resultaten en effecten van het project
Pagina 20
Momenteel lijkt het erop dat de inschatting uit het marktonderzoek bevestigd wordt dat de interculturele aspecten of EUREGIO competenties zich in de trainingen en opleidingen slechts moeilijk laten integreren door de omvang van de kwalificaties. De projectpartners hebben echter wel, voortbouwend op de positieve ervaringen tijdens de samenwerking, een vervolgoverleg over mogelijkheden
voor
de
bedrijfsmatige
IT
nascholing.
Daarbij
werd
overeengekomen intensief contact te houden over de toepassing van de wederzijdse ervaringen tijdens het EQIT project bij de grensoverschrijdende uitwisseling rond om “Integrale Praktijk Centra” en “Überbetrieblichen Kompetenzzentren“. Tussen de projectpartners was ook sprake van een intensieve uitwisseling over de in te zetten leermiddelen, in het bijzonder over de mogelijkheden om lesmateriaal op te nemen in ITs Learning. Het opbouwen van een trainerspool had niet de eerste prioriteit bij het praktische werk omdat er geen scholingsvraag naar aanleiding van het grensoverschrijdende aanbod kwam. In de praktijk hebben de trainers volgens het principe van de kwaliteitskring gewerkt, dat wil zeggen dat ze elkaar met name bij de implementatie van cursussen en van ITs Learning hebben ondersteund en gestimuleerd. Daardoor ontstond ook een duidelijke geldelijke meerwaarde. Voor de deelnemende kwalificerende instanties was er bovendien de uitdaging om een nieuw trainersprofiel te definiëren. Trainers dienen in staat te zijn om de lesstof te bewerken en te onderhouden in een online
systeem,
bedrijfspecifieke
maatwerktrainingen
voorbereiden
en
verzorgen en in voorkomende gevallen over kunnen gaan tot advisering over IT systemen.
Wat betreft deze trainersprofielen hebben de partners
belangrijke resultaten bereikt. Desondanks zijn ook bij de opbouw van een trainerspool belangrijke stappen gezet. De deelnemende projectpartners zijn in staat om aanvragen van ondernemingen in behandeling te nemen en zowel aan de Duitse als aan de Nederlandse kant projectbegeleiders in te zetten die in staat zijn de contacten met de vaktrainers te onderhouden. Door de wederzijdse kennisuitwisseling is bijvoorbeeld D·O·C·STAP in staat om vragen van Duitse klanten gekwalificeerd te beantwoorden.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Resultaten en effecten van het project
Pagina 21
Verder
is
voor
de
solide
integratie van een database ondersteunde trainerspool een database
gebouwd
geïntegreerd
wordt
die in
de
Extranet Sites (van de BBS-/ TAA
Website).
Daarbij
optredende problemen met de beveiliging van de data en de gebruikersbediening
hebben
echter geleid tot vertraging in de implementatie. De volledige realisatie zal daarom pas na afloop van het project in 2007 plaatsvinden.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Gerealiseerde maatregelen op het gebied van informatie en PR
5
Pagina 22
Gerealiseerde maatregelen op het gebied van informatie en PR
Zoals vastgelegd in het publiciteitsplan werden gedurende de looptijd van het project de volgende communicatiemiddelen ingezet: Persberichten (algemene informatie over het project en na de expert workshops) Brochures en mailingen (voor de expert workshops) Nieuwsberichten en projectpagina’s op de eigen website van de projectpartners Gerichte aankondiging van activiteiten op internetportals (bijvoorbeeld Ahaus Online) Online reclame (bijvoorbeeld op Google) voor de kwalificatiemodules Links naar elkaars website door de partners en een link naar de EUREGIO Deelname aan regionale beurzen (bijvoorbeeld de IT-Messe des „Branchentreff IT“ van de AIW) Presentatie op internationale beurs (Netcologne) Publicaties in nieuwsbrieven en andere uitgaven van de projectpartners Presentaties over het projectaanbod tijdens de Expert workshops en tijdens open dagen Hieronder is een aantal voorbeelden opgenomen:
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Gerealiseerde maatregelen op het gebied van informatie en PR
Pagina 23
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Gerealiseerde maatregelen op het gebied van informatie en PR
Pagina 24
Verdere gegevens zoals: aantal geïnformeerde media, oplage van de persberichten, web statistieken enzovoort zijn in de 12 kwartaalberichten bij het project vastgelegd.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Acceptatie en evaluatie van het IT kwalificatie aanbod
6 6.1
Seite 25
Acceptatie en evaluatie van het IT kwalificatie aanbod Evaluatie
Essentieel is dat de regionale opleiders erin zijn geslaagd om het IT scholingsaanbod helder te specificeren en om een duidelijk profiel te kunnen aanbieden aan ondernemingen en hun werknemers. De opleiders kunnen: Adviseren tussen officiële examens en certificaten van leveranciers Maatwerktrainingen aanbieden tegen marktconforme prijzen Individuele bedrijven begeleiden bij hun verbeteringsprocessen (Competenties op het gebied van modulering en studieadvisering) De deelnemende ondernemingen hebben zich tijdens de regelmatig gevoerde tussentijdse voortgangsgesprekken (gesprekken over de stand van zaken of over de kwalificatiematrix van de deelnemers) positief uitgelaten over de wijze waarop de modules vakinhoudelijk en organisatorisch werden aangepast aan hun specifieke situatie. Tijdens de pilotfase kwam de discrepantie tussen de kwaliteitseisen van de medewerkers en bedrijfsmatige IT competenties duidelijk naar voren. De vraag naar IT leveranciercertificaten bleef in 2004 en 2005 stabiel. De informatiebehoefte betreffende: Linux, IT security en de noodzakelijke standaardsoftware nam toe. Het EQIT project heeft anticiperend op deze ontwikkelingen een draagkrachtig scholingsaanbod geformuleerd. Verder zijn door het project regionaal en grensoverschrijdend IT manifestaties georganiseerd, die door meer dan 200 deelnemers werden bezocht. Hierdoor werd een aanzienlijk marketingeffect bereikt. De evaluatie van de IT beroepen respectievelijk de IT kwalificatie structuur van Nederlandse kant valt positief uit. Het IT beroepsprofiel heeft zich bewezen en er is ruim vraag naar afgestudeerden in deze richting. Wat moeilijk was en blijft is de vertaalslag van de beroepsopleiding naar bij –en nascholing. De samenwerking zoals tussen Graafschap College en DOC STAP is hiervoor net zo van belang als de verdere benutting van de leveranciercertificaten.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Acceptatie en evaluatie van het IT kwalificatie aanbod
Seite 26
Essentiële aannames zijn bevestigd: Voordelen van een modulair samengesteld nascholingssysteem Nadruk op de regionale behoefte Regionale kwalificatie van vakmensen, omdat blijkt dat werving op de arbeidsmarkt over het algemeen moeilijk blijft. Het MKB haalt te weinig uit de mogelijkheden die IT oplossingen bieden. Verder waren in het project juist die bedrijven bijzonder interessant die met behulp van kwalificaties hun productieve kracht hebben versterkt en hun IT infrastructuur hebben verbeterd. Juist hier zijn de omzetgroei en verbetering van de concurrentiepositie duidelijk zichtbaar. Ten slotte bevestigt het project de aanname dat een volledige IT opleiding via nascholing door het beroepsbegeleidende en laatinzetbare karakter, relatief veel tijd en geld kost. 6.2
Borging van de resultaten en voortzetting van het kwalificatieproces
Binnen het project is een hoge mate van grensoverschrijdende samenwerking tot stand gekomen. Deze samenwerking kan verder vorm krijgen door de kwalificatieprocessen
verder
samen
af
te
stemmen
en
door
gemeenschappelijk deel te nemen aan bijeenkomsten (beursen, open dagen, MKB dagen en dergelijke). In het bijzonder door het verdere gebruik van het e-learn platform ITs Learning zijn verdere borging effecten te verwachten. De contractduur met de leverancier voor de hosting van het leerplatform werd onafhankelijk van het project verlengd. Verder heeft de invoering van het leerplatform ook als effect dat het ook voor opleidings- en nascholingsgebieden buiten de IT wordt gebruikt (bijvoorbeeld CNC-programmering of bouwtechniek). Gedurende de looptijd van het project werd het aanbod van de IT academy (inclusief de leveranciersspecifieke industriecertificaten) en de CompTIA activiteiten (leveranciersonafhankelijke industrie-certificaten) constant verder uitgebouwd. Deze stappen waren noodzakelijk om, over de duur van het project heen, kwalitatief hoogwaardige modules te kunnen aanbieden op basis van en met de mogelijkheid tot het bereiken van internationaal erkende IT certificaten. Verder
werd
ook
een
leergang
ontwikkeld
speciaal
voor
de
deeltijdsysteembeheerder in kleine ondernemingen. Deze leergang wordt nu marktconform aangeboden. Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Acceptatie en evaluatie van het IT kwalificatie aanbod
Seite 27
Zonder ondersteuning bestond binnen de EUREGIO het risico dat de regionale opleiders deze investeringen in de innovatie van hun IT scholingsaanbod niet hadden (kunnen) doen. Belangrijke infrastructuren zijn dus veilig gesteld. Ook bij de regionale politiek bestond hiervoor een hoge acceptatie. Zo heeft de Kreis Borken ondersteuning van het MKB door de inzet van IT constant op positieve wijze begeleid. Deze activiteiten worden na afloop van het project constant verder uitgebouwd en geïntensiveerd. Deels zijn ze al onderdeel geworden van het reguliere, regionale nascholingsaanbod (zowel open inschrijvingen als maatwerk). Onderstaand overzicht van de huidige toepassing (in offerte- of in uitvoeringsfase) maakt dit duidelijk: Bedrijf/ Betrieb
Product/ Modul
Te Paske – Aalten
Open Leercentrum
Aantal Deelnemers/ Anzahl Teilnehmer 10
MSE – Enschede
Open Leercentrum
16
Atag – Duiven
Open Leercentrum
212
Belastindienst Apeldoorn
Open Leercentrum
niet doorgegaan
Lamex Foods – Dinxperlo
Open Leercentrum
niet doorgegaan
Attent Wonen – Terborg
Open Leercentrum
niet doorgegaan
Holzbau Terhalle
Fortsetzung Module Servertechnik
1
Wietholt und Bresser - Velen
Module Netzwertechnik
7
Schepers - Vreden
Fortsetzung Module Servertechnik
Angebot
Arco Winterswijk
Microsoft Office
4
Bribus Dinxperlo
Microsoft Office
98
Dusseldorp Lichtenvoorde
Microsoft Office
20
IVO Doetinchem
Its Learning / Remedial Teaching
75
Offenes Lehrgangsangebot
Module Servertechnik
je 4
Aanbesteding
MCSA Teil1 und 2
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Samenvatting
Pagina 28
7
Samenvatting
Het INTERREG III A –Project „Euregional Qualifiziertes IT-Personal“ liep van januari 2004 tot eind 2006. Kern van het project is de grensoverschrijdende kwalificatie op IT gebied van medewerkers uit het MKB. De scholing richtte zich vooral op personen die hoofdzakelijk technische, commerciële of administratieve taken hebben, maar nu ook in staat zijn om (mede) zorg te dragen voor de IT infrastructuur. Voor deze doelgroep werd een concrete scholingsbehoefte vastgesteld. Op basis hiervan werd een flexibel kwalificeringaanbod voor het MKB ontwikkeld.
Een reeks pilotbedrijven nam – ondanks aanzienlijke dubbele
belasting – intensief deel aan de trainingen. De
deelnemende
opleidingsinstituten
verwierven
hierdoor
de
nodige
competenties op het gebied van studieadvisering en van de scholing voor het personeel. Door grensoverschrijdende opleiding van trainers werd bovendien een online leerplatform ingevoerd. Het project heeft er aan bijgedragen dat, in nauwe samenwerking met de aanbieders van industrie certificeringen, in de EUREGIO het kader beschreven en belangrijke contacten opgebouwd. Via diverse IT manifestaties werden informatie, actuele kennis en de voordelen van nascholing uitgedragen. De samenwerking tussen de opleiders uit de Kreis Borken en de regio Achterhoek heeft gezorgd voor belangrijke structurele impulsen en
een
aanbod dat als voorbeeld kan dienen voor andere grensregio’s. Op middenlange termijn zullen nog meer MKB bedrijven profiteren van het aangepaste scholingsaanbod van de opleidingsinstituten. De deelnemende projectpartners blijven ook na afloop van het project het volgende aanbieden: De structuren van de IT academie en de samenwerking met CompTIA worden voortgezet en verder uitgebouwd Het e-learn en communicatieplatform ITs Learning wordt zowel binnen het Graafschap College als wel binnen de BBS Ahaus verder gebruikt en is ook geschikt voor toepassingen buiten de IT De aanpak van de individuele begeleiding van “deeltijd administrators” is ook in de toekomst voor regionale bedrijven beschikbaar die bereid zijn systematisch en voortdurend te investeren in de ontwikkeling van hun personeel
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel
Samenvatting
Pagina 29
In het kader van de verdere uitbouw en modernisering van “Integrale Praktijk Centra” en “Berufsbildungsstätten” zal deze aanpak verder doorwerken. Hierdoor is de EUREGIO in staat het gewenste doel waar te maken, namelijk IT kwalificaties voor medewerkers in de regio op een hoog niveau.
Euregionaal Gekwalificeerd IT Personeel