Isolatie glas Energiebesparingsmogelijkheden wijk Rozendaal Leusden
Versie en status Datum
D01 definitief 1 Februari 2009
Contactpersoon Adres Postcode, plaats Telefoon E-mail
Jos Smook Gironde 24 3831AB Leusden 033 4951716
[email protected]
Rob Maltha Aragon 3 3831 ET Leusden 033 4942721
[email protected]
Inhoud Isolatie glas
Energiebesparingsmogelijkheden wijk Rozendaal Leusden
1
1
Inhoud
2
Samenvatting
4
Inleiding
5
Collectieve aanschaf isolatie glas
5
Selectie leveranciers
5
Achtergrond informatie
6
Standaard dubbel glas of Hoog Rendement (HR)glas Spouwbreedte Ventilatie roosters boven het glas opnemen Veiligheidsglas in deuren Feiten en Fabels
Spouw 12 of 15 mm U profiel 8 Loopwielen Tochtborstels Gasvulling Condens aan de buitenzijde op HR++ glas Vochtproblemen Thermische breuk KOMO /keur AF-Erkenningsregeling
6 7 7 7 8
8 8 8 8 9 9 9 10 10
Welke ruimten isolatie glas toepassen
11
Garanties
11
Algemene en betalingsvoorwaarden
11
Prijs informatie
13
Tabel 1 HR++ glas prijzen incl. montage en btw Tabel 2 Standaard isolatie glas prijzen incl. montage en btw Tabel 3 Ventilatie roosters Tabel 4 Toeslag beide deuren uitvoering in veiligheidsglas incl. btw
13 14 15 16
Vervolg traject
16
Bijlagen
17
Offerte Koelewijn Offerte Glavite Gebruikershandleiding voor ramen met HR++ glas © E-team Pagina 2 uit 24 Z:\Energie besparing\Voorlichting keuze isolatie glas D01a.doc
17 20 24
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
© E-team
Pagina uit 24
3
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Samenvatting Een aantal bewoners uit onze wijk, het E-team, heeft in 2008 een studie gedaan naar mogelijkheden op gebied van energie besparing bij onze woningen. In de implementatie fase van dit “Energiek Groen” project wil het E-team, naast voorlichting en energie besparingsadviezen geven, ook bewoners bij elkaar brengen voor gezamenlijke uitvoering/aanschaf en zodoende kwantum kortingen kunnen bedingen. Voor alle duidelijkheid, het E-team en degenen die met haar samen werken, ontvangen bij aanschaf dezelfde kortingen die zij voor de bewoners hebben bedongen. Bewoners besluiten zelf welke werkzaamheden en door wie ze deze laten uitvoeren, zij dragen hiervoor ook zelf de volledige verantwoordelijkheid. Het E-team kan op basis van haar ervaringen de bewoners bij hun keuze ondersteunen, maar aanvaart geen enkele aansprakelijkheid. Allereerst hebben wij onszelf een aantal eisen gesteld bij de keuze van leveranciers die we willen betrekken in het traject van de collectieve aanschaf van isolatie glas. Van essentieel belang is dat de leverancier: • ervaring heeft met onze woningen, • goede referenties kan overleggen, • mondelinge toezeggingen schriftelijk bevestigt. Van Glavite en Koelewijn, hebben we van diverse zijden goede referenties ontvangen. Met deze bedrijven zijn oriënterende gesprekken gevoerd, waarin wij hebben aangegeven wat o.i. in een offerte moet worden vermeld. In het hoofstuk “Achtergrond informatie” wordt ingegaan op de keuzen die gemaakt moeten worden bij de aanschaf van isolerende beglazing. • Standaard dubbel glas of Hoog Rendement (HR++) glas • Spouwbreedte • Ventilatie roosters boven het glas • Veiligheid glas in deuren In het hoofdstuk “Feiten en Fabels” wordt informatie gegeven over onderwerpen die bij de aanschaf van isolatie glas van belang zijn, maar los staan van de hiervoor genoemde keuzen. In het hoofdstuk “Welke ruimten isolatie glas toepassen?” wordt aangegeven waar toepassing van isolatie glas het meest effectief is. De hoofdstukken “Garantie en Algemene en Betalingsvoorwaarden” wordt aandacht besteed aan de voorwaarden die beide firma’s op dit gebied hanteren. De aanbiedingen voor HR++ glas, standaard isolatie glas, ventilatie roosters en veiligheidsglas hebben wij samengevat in een aantal tabellen, waarin de prijzen incl. btw van beide leveranciers naast elkaar zijn weergegeven. Koelewijn biedt een korting voor degenen die hun volledige woning van isolatieglas laten voorzien. Ook wordt een kwantum korting aangeboden afhankelijk van het aantal deelnemers. De aanbieding en de korting zijn slechts een korte periode van toepassing In het hoofdstuk “Vervolg traject” geven wij aan wat wij van u verwachten, wanneer u deelneemt aan deze gezamenlijke aanschaf actie. © E-team
Pagina uit 24
4
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Inleiding Een aantal bewoners uit onze wijk, het E-team, heeft in 2008 een studie gedaan naar mogelijkheden op gebied van energie besparing bij onze woningen. Gesteund door een subsidie van de Provincie Utrecht is samengewerkt met het adviesbureau DHV en de Gemeente Leusden. Op een voorlichtingsavond zijn de bewoners over de resultaten geïnformeerd, tevens is de eindrapportage voor een ieder beschikbaar gesteld. In de implementatie fase van dit “Energiek Groen” project wil het E-team, naast voorlichting en energie besparingsadviezen geven, ook bewoners bij elkaar brengen voor gezamenlijke uitvoering/aanschaf en zodoende kwantum kortingen kunnen bedingen. Voor alle duidelijkheid, het E-team en degenen die met haar samen werken, ontvangen bij aanschaf dezelfde kortingen die zij voor de bewoners hebben bedongen. Bewoners besluiten zelf welke werkzaamheden en door wie ze deze laten uitvoeren, zij dragen hiervoor ook zelf de volledige verantwoordelijkheid. Het E-team kan op basis van haar ervaringen de bewoners bij hun keuze ondersteunen, maar aanvaart geen enkele aansprakelijkheid. Collectieve aanschaf isolatie glas Isolatie glas levert, omdat u minder hoeft te stoken, zoveel energiebesparing op; dat u bijna altijd de extra aanschafkosten binnen een redelijke tijd weer terug verdient. Isolatie glas geeft meer wooncomfort, omdat de oppervlakte temperatuur van het glas hoger is; waardoor er minder koude van het glasvlak afstraalt. Het vervangen van enkel glas door dubbel glas loont dus de moeite. In samenwerking met Jos Smook, een van onze medebewoners en betrokken bij het “Klimaatstraatfeest project”, zijn bewoners op de hoogte gesteld van onze plannen via hun pleinvertegenwoordiger. Ook op de kabelkrant en de website van de Eurowoningen zijn belangstellenden opgeroepen zich te melden. Selectie leveranciers Allereerst hebben wij onszelf een aantal eisen gesteld bij de keuze van leveranciers, die we willen betrekken in het traject van de collectieve aanschaf van isolatie glas. Van essentieel belang is dat de leverancier: • ervaring heeft met onze woningen, • goede referenties kan overleggen, • mondelinge toezeggingen schriftelijk bevestigt. Op basis hiervan zijn 3 bedrijven benaderd, te weten; TKE in Veenendaal, Glavite in Harderwijk en Koelewijn in Bunschoten. TKE heeft ons een keurige offerte gestuurd, maar het uitblijven van reacties op vragen van ons, heeft doen besluiten dit bedrijf vroegtijdig uit de selectie te halen wegens gebrek aan vertrouwen. Van de twee overgebleven bedrijven, Glavite en Koelewijn, hebben we van diverse zijden goede referenties ontvangen. Belangstellenden voor de aanschaf van isolatie glas zijn in de gelegenheid gesteld, in onze wijk, het werk van deze bedrijven te bezichtigen en hebben ook de ervaring kunnen horen van deze wijkgenoten. Met Glavite en Koelewijn hebben oriënterende gesprekken plaatsgevonden, waarin wij hebben aangegeven wat o.i. in een offerte moet worden vermeld. Op basis hiervan hebben de bedrijven een offerte uitgebracht.
© E-team
Pagina uit 24
5
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Achtergrond informatie Het lijkt zo eenvoudig, “we schaffen ons dubbel glas aan”, maar dan komen de vragen. 1. Standaard dubbel glas of Hoog Rendement glas, HR glas? 2. Spouwbreedte; (dit is de afstand tussen de beide ruiten)? 3. Ventilatieroosters boven het glas opnemen? 4. Veiligheidsglas in de deuren? Standaard dubbel glas of Hoog Rendement (HR)glas Isolatie glas is opgebouwd uit twee glasplaten met daartussen een ruimte, de zogenaamde spouw. Deze spouw vormt een isolerend laagje tussen de warme binnenruit en de koude buitenruit. Bij standaard dubbel glas is de spouw gevuld met droge lucht. De spouw van HR glassoorten is gevuld met edelgassen, Argon en soms Krypton. Edelgassen isoleren nog beter dan gewone lucht. HR glassoorten danken daarnaast hun goede isolatie eigenschappen aan een nagenoeg onzichtbare coating, aangebracht op de spouwzijde van de binnen glasplaat. Dit berust op het effect dat stralingswarmte vanuit de woning naar buiten, andere eigenschappen heeft dan de binnen komende warmtestraling van de zon. De isolatiewaarde van glas wordt uitgedrukt in de U-waarde (warmtedoorgangscoefficient in W/m2K). Hoe lager de U-waarde, hoe beter de isolerende werking. Vanaf 1 juli 2008 geldt dat de HR-klassen bepaald worden op basis van de daadwerkelijke behaalde isolatiewaarde van de desbetreffende ruit. Classificatie U waarde isolatie glas HR HR+ HR++
1,6 W/m2K ≤ U-waarde ≤ 2,0 W/m2K 1,2 W/m2K ≤ U- waarde ≤ 1,6 W/m2K ≤ 1,2 W/m2K
Ter vergelijking • enkel glas heeft een U waarde van 5,8 – 6,0 W/m2K • standaard dubbel glas heft een U waarde van 2,7 – 3,0 W/m2K HR++ glas is herkenbaar aan de aanduiding in de afstandhouder, de strip tussen de glasplaten in. HR-glassoorten isoleren aanzienlijk beter dan standaard dubbel glas, maar ze leveren niet overal in huis evenveel energiebesparing op. In de woonkamer, waar meer gestookt wordt, besparen ze meer dan in bijvoorbeeld de slaapkamers. In onderstaande tabel, overgenomen van Milieu Centraal, ziet u hoeveel gas u per jaar theoretisch kunt besparen per vierkante meter glas. De hieronder vermelde glassoorten hebben een spouw van 15 mm tussen de glasplaten . Theoretische besparing HR++ glas Standaard dubbel glas
© E-team
woonkamer slaapkamer woonkamer slaapkamer
35 m3 gas per m2 glas 30 m3 gas per m2 glas 25 m3 gas per m2 glas 20 m3 gas per m2 glas
Pagina uit 24
6
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Spouwbreedte Ook de afstand tussen de beide glasplaten (spouw) is van invloed op de isolatie (U) waarde van de ruit. In de bestaande ramen en deuren van de Eurowoningen zijn ruiten met een spouwbreedte van 9, 12, 15 mm mogelijk. Voor 12 mm en15 mm spouwbreedte wordt een speciaal aluminium U profiel in de sponning van het raam/deur geplaatst. Bij ruiten met 9 mm spouw breedte wordt de bestaande glassponning veelal uitgefreesd, daar dit een verzwakking van de aluminium constructie betekend, zijn ruiten met 9 mm spouwbreedte niet verder in de aanbiedingen betrokken. Het verschil in U waarde volgens NEN-EN 673 spouwbreedte
standaard dubbel glas
HR++ glas
9 mm 12 mm 15 mm
U= 3,0 W/m2K U= 2,9 W/m2K U= 2,7 W/m2K
U= 1,5 W/m2K U= 1,3 W/m2K U= 1,1 W/m2K
Uit bovenstaande cijfers blijkt overduidelijk dat de keuze tussen standaard dubbel glas en HR++ glas vele malen veel belangrijker is, dan de keuze tussen een 12 mm of 15 mm spouw. Het verschil in isolatie waarde tussen 12 en 15 mm spouw ( 0,2 W/m2K ) is van een volstrekt andere orde, dan het verschil in isolatie waarde tussen standaard dubbel glas en HR++ glas ( 1,6 W/m2K ). Ventilatie roosters boven het glas opnemen Eurowoningen hebben van oorsprong een natuurlijk ventilatie systeem. In de studie van het E-team is uitgebreid stil gestaan bij het belang van een goede ventilatie en mogelijke verbeteringen. Probleem is niet alleen de hoeveelheid ventilatielucht, maar vooral de slechte beheersbaarheid van de ventilatie voorzieningen. Bij wind op de gevel komt al snel 5-10 maal meer lucht binnen dan voor ventilatie noodzakelijk is. Veelal wordt dit als tocht ervaren en sluit men de roosters om die vervolgens vaak niet meer open te zetten. Bij het vervangen van het glas door isolatie glas doet zich een goed alternatief voor de bestaande roosters voor. Laat tegelijk met het nieuwe glas, boven de ramen of deuren een afsluitbaar ventilatie rooster plaatsen voorzien van gaas tegen insecten. Er zijn momenteel zelfregulerende ventilatie roosters, voorzien van een klep, die tijdelijk afsluiten als er te veel wind op de gevel staat. Hiermee wordt onnodig warmte verlies voorkomen, zonder dat de ventilatie wordt aangetast. Veiligheidsglas in deuren Wij hebben beide firma’s gevraagd naar de kosten voor uitvoering van de schuifdeuren in veiligheidsglas. Beide bedrijven bieden isolatie veiligheidsglas aan, waarbij de ruiten zijn opgebouwd uit gelaagd glas, hierdoor breken de ruiten niet in stukken als iemand onverhoopt het glas niet ziet en er tegen aanloopt. Beide ruiten zijn 6 mm dik waardoor de spouw teruggebracht moet worden tot 9 mm, met de daarbij horende lagere U waarde. Ook dit glas wordt in een aluminium U profiel geplaatst. .
© E-team
Pagina uit 24
7
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Feiten en Fabels
Spouw 12 of 15 mm Verschil in isolatie waarde is gering. Bij 15 mm spouwbreedte steekt het U profiel waarin de isolatie ruit gevat is, enige mm buiten de bestaande aluminium raam/deur. Technisch geen enkel bezwaar, hoogstens esthetisch iets minder fraai. Glas met een spouw van 12 of 15 mm wordt door beide bedrijven geplaatst in een blank geanodiseerd aluminium U profiel dat bevestigd wordt in de sponning van het raam/deur. U profiel Glavite heeft een U profiel laten ontwikkelen waarbij in het midden van de basis nog een extra poot aanwezig is. Het U profiel wordt met de extra poot in de sponning geplaatst en vervolgens nog plaatselijk vast geschroefd. Dit speciaal ontwikkelde U profiel is ook door TNO getest. Waarop getest is en met welk resultaat is ons onbekend. Het geheel maakt een zeer strakke indruk. Koelewijn gebruikt een normaal U profiel, dat met parker schroeven in de sponning van het aluminium raam/deur wordt vast geschroefd. Loopwielen De bestaande loopwielen onder de deuren moeten i.v.m. het grotere gewicht van het dubbel glas worden vervangen door nieuwe loopwielen. Glavite geeft in de offerte aan dat “indien noodzakelijk de loopwielen worden vervangen” ,dit is blijkbaar ter beoordeling van Glavite en geeft de klant weinig zekerheid wat nu werkelijk gebeurd. Mondeling is door Glavite veel uitgebreidere informatie verstrekt. Deze is niet in de offerte verwerkt. Koelewijn geeft in de offerte aan dat de loopwielen onder de deuren die regelmatig schuiven worden vervangen door nieuwe kunststof wielen en verstrekt op de goede werking een aanvullende garantie van 5 jaar. Tochtborstels In een schuifpui met 2 schuifdeuren is ca 17 m tochtborstel aanwezig. Slechts 2-4 m tochtborstel in de ramen en deuren, op verticale onderlinge aansluiting van de ramen/deuren, kan bij demontage van de ramen/deuren op eenvoudige wijze vervangen worden. De overige tochtborstels kunnen alleen vervangen worden door het kozijn te demonteren, wat zeer ingrijpend is. Geen van beide firma’s vervangt daarom de tochtborstels in de puien. Glavite geeft in de offerte aan dat “indien noodzakelijk de tochtborstels in de ramen en deuren worden vervangen” dit is blijkbaar ter beoordeling van Glavite en geeft de klant weinig zekerheid wat nu werkelijk gebeurd. Als tot vervanging wordt overgegaan betreft dit dus uitsluitend de ca 2-4 m tochtborstel in de verticale onderlinge aansluiting van de ramen/deuren. Gasvulling • Bij standaard dubbel glas spouw altijd met droge lucht gevuld • Bij HR++ glas voor 90% met Argon, in de loop van de tijd vooral als de ruitafdichting minder wordt, zal een deel van de Argon gas vervangen worden door lucht. De isolatie waarde loopt dan iets terug ca 0,1 - 02 W/m2K. De U waarde daalt van 1,2 W/m2K naar 1,3 a 1,4 W/m2K. De isolatie waarde van de ruit blijft dus nog altijd aanzienlijk beter dan standaard dubbel glas.
© E-team
Pagina uit 24
8
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Condens aan de buitenzijde op HR++ glas Door de hoge isolerende kwaliteit van HR++ glas is de temperatuur van de buitenruit relatief laag, waardoor ’s nachts en ’s ochtends condensvorming op de buitenzijde van het glas kan optreden. Bij normaal stookgedrag is deze condensatie van beperkte duur (gemiddeld ongeveer 100 uur per jaar). De condens verdwijnt in de loop van de ochtend. Vochtproblemen Als de rest van de ruimte minder goed geïsoleerd is dan de beglazing, kunnen vochtproblemen ontstaan, vooral als de ventilatie van de ruimte onvoldoende is. Naarmate de temperatuur in een ruimte lager is, kan de lucht minder vocht bevatten. Het te veel aan vocht condenseert dan op het koudste oppervlak in de ruimte. Veelal is dit het enkel glas waar dan condens op ontstaat, dat bij opwarmen van de ruimte weer opgenomen wordt door de lucht. Als nu het enkel glas vervangen wordt door HR++ glas, is het glas oppervlak vaak, in weinig tot niet verwarmde ruimten, niet meer het koudste oppervlak maar bv het aluminium van het raam/deur of een ongeïsoleerde buitenwand. Het vocht zal op deze plaatsen neerslaan, waardoor op den duur vocht- en schimmelproblemen kunnen ontstaan. De remedies zijn: • beter ventileren en/of • verhogen van de temperatuur in de ruimte. Als deze remedies op praktische of financiële bezwaren stuiten, is het aan te raden om standaard dubbelglas te toe te passen in plaats van HR++ glas. Thermische breuk Zogenaamde thermische breuk doet zich voor indien ergens in de ruit een temperatuurverschil van meer dan ongeveer 30 graden Celsius optreedt. Thermische breuk valt onder geen enkele garantie. Thermische breuk wordt veelal wel door de glas- inboedelverzekering vergoed. Of dit in uw geval ook gedekt is, kunt u het beste navragen bij uw eigen verzekeringsmaatschappij. Een dergelijk temperatuurverschil kan zich voordoen als er: • een straalkachel, blaasconvector, föhn of brander, bijvoorbeeld om verf mee af te branden, of een ander verwarmingsapparaat op het glas wordt gericht of te dichtbij is geplaatst, • een kaars of verwarmingsradiator op minder dan 20 cm afstand van het glas staat, • een koude waterstraal ( plaatselijk ) wordt gericht op een warme, bijvoorbeeld door de zon verwarmde ruit. Andere situaties waar men niet direct zo bij stil staat, maar die toch vermeden moeten worden, zijn: • overgordijnen of jaloezieën te dicht bij het glas of rondom afgesloten, waardoor de lucht bij de ruit niet meer kan circuleren, • rolluiken die slechts gedeeltelijk opgehaald zijn, • grote voorwerpen (zoals planten, kastjes, boeken, ordners) op de vensterbank, in het kozijn of te dicht bij het glas, waardoor een gedeelte van de ruit een afwijkende temperatuur krijgt, • grote voorwerpen zoals struiken of bomen buiten voor het glas, waardoor een deel van het glas in de schaduw komt en minder warmte krijgt van de zon, • beplakt of beschilderd glas. Als deze situaties niet te vermijden zijn of op praktische bezwaren stuiten, is het aan te raden om gewoon standaard dubbelglas te plaatsen in plaats van HR++ glas. Als bijlage hebben wij toegevoegd de door Novem en een aantal grote glasproducenten opgestelde brochure “Gebruikershandleiding voor ramen met HR++ glas”
© E-team
Pagina uit 24
9
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
KOMO /keur KIWA keurt de isolatiewaarde van HR-glassoorten en verleent het zogenaamde KOMO keur. Als de aanduiding HR en de productnaam zijn aangebracht op de afstandhouder tussen de glasplaten, dan geeft dat de zekerheid dat het om HR-glas gaat. Het alleen noemen dat er een KOMO keur voor het product is af gegeven, zegt nog niet veel, daar dan nog onbekend is welke productnaam het betreft en welke isolatie waarden en gasvulling hierbij hoort. Volgens de Beoordelingsrichtlijn BLR 2202 voor “Warmtereflecterend isolerend dubbel glas voor thermische isolatie” dient aan de afnemer o.a. beschikbaar gesteld te worden • U waarde • Gassamenstelling • Gasvulpercentage Hieraan ontbreekt het nogal eens. AF-Erkenningsregeling Door de branche is een erkenningsregeling opgezet. Specifieke voordelen van de AF erkende glaszetter zijn: • werkt volgens de NEN normen en/of de NPR richtlijnen, dit zijn officiële Nederlandse normen en richtlijnen waarop u zich kunt beroepen ingeval van een geschil, • de fabrieksgarantie op isolerend dubbel glas wordt door de plaatser verzorgd, • beroep mogelijk bij de Stichting Geschillencommissie voor Consumenten zaken, • beroep mogelijk op de nakominggarantie van de Stichting AF-Erkenningsregeling, • minimaal 5 jaar garantie op plaatsing en nog eens 5 jaar extra garantie na een tussentijdse inspectie.
© E-team
Pagina uit 24
10
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Welke ruimten isolatie glas toepassen In de vertrekken, waar regelmatig de verwarming aan staat wordt de grootste energiewinst behaald. Om deze enigermate te kunnen kwantificeren wordt uitgegaan van standaard omstandigheden als bewonersgedrag en klimaat. De besparing in slaapkamers, waar veelal de verwarming lager staat bedraagt globaal 50-70% van de besparing die in de woonvertrekken behaald wordt, afhankelijk van de mate van verwarming. Daarnaast zijn er enige randvoorwaarden bij de keuze van het type isolerende beglazing. • Voor ruimten waar i.v.m. de hoge vochtproductie vocht problemen verwacht worden, dient allereerst de ventilatie verbeterd te worden. Ook verhoging van de ruimte temperatuur kan condensatie verminderen. Zijn beide maatregelen niet mogelijk, dan kan beter voor standaard dubbel glas gekozen worden. • Indien het risico van thermische breuk door ongelijke opwarming niet te vermijden is, kan beter voor standaard dubbel glas gekozen worden. Alle nieuwbouw woningen zijn voorzien van HR++ glas !!!!!, • Is al in een deel van een ruimte standaard dubbel glas aanwezig, kies dan voor de gehele ruimte voor deze beglazing. HR glas is voorzien van een coating, hierdoor kan er kleurverschil ontstaan als standaard dubbel glas en HR glas naast elkaar in een ruimte worden toegepast. • In mindere mate en afhankelijk van welke geval, straat- of tuinzijde, kan dit ook van toepassing zijn bij verschillen per woonlaag. Garanties Glas garantie Op standaard dubbelglas en HR-glassoorten, wordt door producenten 10 jaar fabrieksgarantie gegeven. Deze geldt uitsluitend op het dicht zijn van de eenheid, zodat er geen vermindering van doorzicht zal ontstaan door condensvorming in de spouw. Ook mogen er geen stof of afdrukken op het glas aan de spouwzijde aanwezig zijn. Plaatsing garantie De plaatsing van het isolerend dubbelglas valt niet onder de fabrieksgarantie. De plaatser kan hiervoor zelf garantie afgeven voor 5 of 10 jaar. Meestal geeft hij tien jaar garantie op de plaatsing. Algemene en betalingsvoorwaarden Algemene voorwaarden Wij hebben geen uitputtende studie gemaakt van de Algemene Voorwaarden van beide bedrijven. Ook zonder een dergelijke studie valt het op dat: • de door Koelewijn gehanteerde voorwaarden, die in overleg met de Consumentenbond en de Vereniging Eigen Huis opgesteld zijn voor de AF-erkende glaszetters, duidelijk evenwichtiger de belangen van opdrachtgever en opdrachtnemer in het oog houden • de door Glavite gehanteerde voorwaarden gaan volledig uit van de belangen van de opdrachtnemer. Een voorbeeld hiervan is art. 7, waar in het transport risico volledig bij de klant wordt gelegd, die zich “tegen voormeld risico behoorlijk dient te verzekeren”. Glavite heeft in ons gesprek bevestigd dat dit artikel zo dient te worden uitgelegd. Betalingsvoorwaarden • Koelewijn vraagt geen vooruitbetaling • Glavite vraagt 20% van de opdrachtsom als vooruitbetaling, hiertegenover wordt geen enkele zekerheid gesteld!
© E-team
Pagina uit 24
11
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Product en leverancier gegevens
Glas producent Komo certificaat HR++ glas U waarde Spouw vulling Spouwbreedte Standaard dubbel glas U waarde Spouw vulling Spouwbreedte Ventilatie roosters Vervanging borstels Vervanging loopwielen Vervangen door Aanvullende garantie Keurmerk Betalingscondities Algemene voorwaarden Geschillen regeling Afvoer oud materiaal
Glavite
Koelewijn
AGC groep www.yourglass.nl Nr K7122 inhoud onbekend
Scheuten groep www.scheuten.nl nr K7482/3 inhoud bekend
Type, geen opgave 1,1 W/m2K Geen opgave 15 mm
Isolar M17 Neutralux 40 gas 1,2 W/m2K Argon 90% 12 of 15 mm
2,8 W/m2K Lucht 15 mm
2,8 W/m2K Lucht 15 mm
Niet vermeld
Buva type Slite Stream
Indien noodzakelijk Alleen in deuren/ramen
Nee nvt
Indien noodzakelijk Niet vermeld
Alleen bij de deuren Kunststof wielen 5 jaar
Geen
AF-erkend glaszetter www.af-erkend.nl
20% vooruitbetaling
Geen vooruitbetaling
Sterk in nadeel van de klant Nee
In overleg met Consumentenbond en Ver Eigen Huis opgesteld AF-geschillen regeling
Inclusief
Inclusief
Genoemde producenten van glas SGC en Scheuten zijn grote internationale bedrijven
© E-team
Pagina uit 24
12
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Prijs informatie Tabel 1 HR++ glas prijzen incl. montage en btw Glavite
HR++ Isolatie glas Woonkamer + keuken
Plaats en aantal Deuren straatzijde Vast straatzijde Deuren tuinzijde Vast tuinzijde
opbouw 2 1 2 1
Incl. btw
4*15*5 5*15*5 4*15*5 4*15*5
hefsteiger Totaal 1e etage
Koelewijn opbouw 4*15*5 5*15*6 4*15*6 4*15*5
Incl. btw € 764,98 € 418,66 € 731,72 € 588,56 € 154,70
€ 3395,04
€2658,62
Tuinkamer Deuren garagezijde Deuren gangzijde
2 2
4*15*5 4*15*5
Totaal tuinkamer(s)
4*15*5 4*15*5
€ 789,17 € 731,35
€ 1838,08
€ 1520,52
Slaapkamers Ramen straatzijde Ramen straatzijde Ramen tuinzijde Ramen tuinzijde
2 2 2 2
4*15*5 4*15*5 4*15*5 4*15*5
Totaal slaapkamers
4*15*5 4*15*5 4*15*5 4*15*5
€ 284,23 € 468,67 € 456,58 € 423,31
€ 2628,71
€ 1632,79
Entree Deur boven Deur onder Vast boven Vast onder
Totaal entree Totaal
1 1 1 1
4*12*5 4*12*5 4*12*5 4*12*5
4*15*5 4*15*5 4*15*5 4*15*5
€ 90,60 € 119,94 € 90,60 € 119,94
€ 651,00
€ 421,08
+ ---------€ 8513,73
+ ---------€ 6233,00 € 5900,00
Aanbieding
Kwantum korting 5 - 10 deelnemers 11 - 15 deelnemers 16 - 20 deelnemers > 20 deelnemers
geen geen geen geen
7,5% 10,0% 12,5% 15,0%
Bij Koelewijn geldt bij uitvoering van de gehele woning een totaal bedrag van € 5900,= . Het bedrag van € 5900,= en de kwantum kortingen gelden uitsluitend voor opdrachten voor 1 maart 2009, daarna vervalt de aanbieding en de kwantum kortingen.
© E-team
Pagina uit 24
13
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Tabel 2 Standaard isolatie glas prijzen incl. montage en btw Glavite Standaard isolatie glas Woonkamer + keuken
Plaats en aantal Deuren straatzijde Vast straatzijde Deuren tuinzijde Vast tuinzijde
opbouw 2 1 2 1
Incl. btw
4*15*5 5*15*5 4*15*5 4*15*5
hefsteiger Totaal 1e etage
Koelewijn opbouw 4*15*5 4*15*5 4*15*6 5*15*6
Incl. btw € 690,00 € 378,00 € 660,00 € 531,00 € 155,00
€ 3203,99
€ 2414,00
Tuinkamer Deuren garagezijde Deuren gangzijde
2 2
4*15*5 4*15*5
Totaal tuinkamer(s)
4*15*5 4*15*5
€ 712,00 € 659,00
€ 1722,62
€ 1371,00
Slaapkamers Ramen straatzijde Ramen straatzijde Ramen tuinzijde Ramen tuinzijde
2 2 2 2
4*15*5 4*15*5 4*15*5 4*15*5
Totaal slaapkamers
4*15*5 4*15*5 4*15*5 4*15*5
€ 256,00 € 423,00 € 412,00 € 382,00
€ 2504,58
€ 1473,00
Entree Deur boven Deur onder Vast boven Vast onder
Totaal entree Totaal
1 1 1 1
4*12*5 4*12*5 4*12*5 4*12*5
4*15*5 4*15*5 4*15*5 4*15*5
€ 83,00 € 108,00 € 83,00 € 108,00
€ 623,96
€ 382,00
+ ---------€ 8055,15
+ ---------€ 5640,00 € 5350,00
Aanbieding
Kwantum korting 6 -10 deelnemers 11 -15 deelnemers 16 - 20 deelnemers > 20 deelnemers
geen geen geen geen
7,5% 10,0% 12,5% 15,0%
Bij Koelewijn geldt bij uitvoering van de gehele woning een totaal bedrag van € 5350,= incl. btw Het bedrag van € 5350,= en de kwantum kortingen gelden uitsluitend voor opdrachten voor 1 maart 2009, daarna vervalt de aanbieding en de kwantum kortingen.
© E-team
Pagina uit 24
14
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Tabel 3 Ventilatie roosters Glavite
Koelewijn
Incl. btw
Ventilatie roosters type
onbekend
Incl. btw Buva Slide Stream
Woonkamer tuinzijde 1 st 124,0 cm straatzijde 1 st 115,5 cm Totaal prijs
inclusief inclusief € 416,86
€ 128,00 € 120,00
inclusief inclusief € 416,86
€ 128,00 € 120,00
inclusief inclusief inclusief inclusief € 772,08 + ---------€ 1605,80
niet € 128,00 niet € 120,00
€ 248,00
Tuinkamer 1 st 124,0 cm 1 st 115,5 cm
Totaal prijs
€ 248,00
Slaapkamers straatzijde straatzijde tuinzijde tuinzijde Totaal prijs Totaal Kwantum korting 6 -10 deelnemers 11 -15 deelnemers 16-20 deelnemers > 20 deelnemers
1 st 75,5 cm 1 st 127,0 cm 1 st 124,0 cm 1 st 115,5 cm
geen geen geen geen
€ 248,00 + ---------€ 744,00
7,5% 10,0% 12,5% 15,0%
Glavite • Het merk en type rooster dat Glavite toepast wordt niet in de offerte genoemd • Volgens mondelinge informatie zijn het Duco roosters, echter geen zelf regelend rooster • Roosters zijn uitgevoerd met een koordbediening Koelewijn • Merk rooster Buva www.buva.nl/ • Type Slide Stream, speciaal ontwikkeld voor schuifpuien • Zelf regelend, voorzien van klep • Bediening dmv hand, koord of stang
© E-team
Pagina uit 24
15
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Tabel 4 Toeslag beide deuren uitvoering in veiligheidsglas incl. btw Beide glasvlakken in veiligGlavite Koelewijn heidsglas Glas HR++ en Glas HR++ Standaard opbouw standaard opbouw glas isolatie glas isolatie glas Woonkamer + keuken Deuren 1e verd tuinzijde Deuren 1e verd straatzijde
6*9*6 6*9*6
€ 439,63 € 451,49
6*9*6 6*9*6
€ 332,00 € 347,00
€ 271,00 € 283,00
Tuinkamer Deuren garage kant Deuren gang kant
6*9*6 6*9*6
€ 476,65 € 428,60
6*9*6 6*9*6
€ 358,00 € 332,00
€ 292,00 € 271,00
Entree
4*9*6
€ 219,09
4*9*6
€ 176,00
€ 144,00
Glavite heeft in de offerte alle glas vervangen door veiligheidsglas, wat o.i. volstrekt onnodig is. Voor veiligheidsglas wordt een toeslag van € 93,30 /m2 gerekend, voor HR++ glas wordt een toeslag van € 11,90 gerekend. Beiden incl. btw en t.o.v. de prijzen van standaard dubbel glas Koelewijn heeft in de offerte alle schuifdeuren aangeboden in veiligheidsglas. Ook dit is mogelijk aan de ruime kant. Vaak is slechts een deur per pui schuivend en dus kwetsbaar. De andere deur nodigt niet direct uit tot doorlopen.
Vervolg traject In het vervolg traject is de keuze aan u. • Welke verdiepingen wilt u daadwerkelijk van isolatieglas voorzien ? • Welk soort glas wenst u (HR++ of standaard isolatieglas) ? • Welke spouwbreedte (12 of 15mm) ? • Wel of geen ventilatieroosters ? • Welke leverancier ? Binnenkort ontvangt u een invulformulier. Het verzoek is om dit ingevuld per e-mail aan ons te retourneren. Wij zullen uw gegevens doorzetten naar de desbetreffende leverancier (op deze wijze hebben wij direct zicht op de toe te kennen kwantumkorting en kunnen we tevens het succes van deze activiteit op waarde schatten). Schenk ook aandacht aan zaken als Algemene Voorwaarden en betalingscondities bij uw keuze, deze vertonen aanzienlijke verschillen. De aanbiedingen van beide firma’s zijn slechts 1 maand geldig. De door Koelewijn toegezegde kwantumkorting zal na ontvangst van alle opdrachten, begin maart 2009, worden vastgesteld. Om als E-team op de hoogte te blijven van de vorderingen verzoeken wij u een kopie van uw opdracht aan ons te zenden.
© E-team
Pagina uit 24
16
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Bijlagen Offerte Koelewijn Onder dankzegging van het in ons gestelde vertrouwen, voldoen wij hierbij graag aan uw verzoek om geheel vrijblijvend prijsopgave te doen voor het leveren en monteren van glas zoals hieronder staat omschreven. Glassoort is Isolar M 17 van leverancier Scheuten glas. Website is www.scheuten.com. Glas wordt geleverd onder KOMO-certificaatnummer K7482/03. Kopie is bij ons verkrijgbaar. Projectnr: 90 Telefoon: 033-4951716 Werkadres Gironde 24 LEUSDEN
Dhr. Smook Gironde 24 3831 AB LEUSDEN Offertenummer: Bunschoten, 01-12-2008
OFFERTE rk/9999/9999/ 80490 Aangemaakt door RON
Glashandel Koelewijn Specialist op gebied van glas Copernicusweg 7 3752 LZ Bunschoten
tel. 033 2996363 fax 033 2990305
[email protected] www.glashandelakoelewijn.nl bank: ING 65.29.02.138 postbank 14.35.96
B.V. Aantal Breed Hoog Artikel St./m¹/m² Totaal Euro
1 t.b.v. leveren en plaatsen van iso-glas 1,00 woning . 1 . t.b.v. bovenste ( 2e ) etage Glassoort: Isolar M17 K luchtgevuld 2 0758 x 1185 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 1,88 215,35 2 1273 x 1185 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 3,10 355,10 2 1160 x 1185 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 2,80 320,73 2 1244 x 1185 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 3,02 345,94 1 . t.b.v. 1e etage 1 1900 x 1416 6-12-4 standaard isolatieglas 6//4 2,76 317,33 2 1158 x 2157 5-09-4 standaard isolatieglas 6//4 5,06 579,61 1 2468 x 1550 6-12-4 standaard isolatieglas 5//4 3,88 446,10 1 GEVELRIDDER gebruik gevelridder groot 1,00 130,00 2 1242 x 1905 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 4,84 554,41 Blad 1 van 3 Op al onze transacties zijn van toepassing onze Algemene Verkoop en Leveringsvoorwaarden zoals deze gedeponeerd zijn bij de K.v.K te Amersfoort, Handelsregister nr. 31038653
Offertenummer:
© E-team
Pagina uit 24
17
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
OFFERTE (vervolg) rk/9999/9999/ 80490
Glashandel Koelewijn Specialist op gebied van glas Copernicusweg 7 3752 LZ Bunschoten
tel. 033 2996363 fax 033 2990305
[email protected] www.glashandelakoelewijn.nl bank: ING 65.29.02.138 postbank 14.35.96
B.V. Aantal Breed Hoog Artikel St./m¹/m² Totaal Euro
1 . t.b.v. begane grond tuinkamer Glassoort: Isolar M17 K luchtgevuld 2 1244 x 2065 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 5,22 597,94 2 1160 x 2065 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 4,84 554,41 1 . t.b.v. voordeur partij 1 0670 x 0544 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 0,50 69,88 1 0670 x 1126 5-09-4 standaard isolatieglas 5//4 0,79 90,92 1 0606 x 0772 5-15-4 standaard isolatieglas 5//4 0,50 69,88 1 0606 x 1240 5-15-4 standaard isolatieglas 5//4 0,79 90,92 1 tbv meerprijs Hr++ glas is per m2€ 12.50 € 500,00 euro . Glassoort is Isolar M 17 Neutralux N40 gas gevuld. Totaal 40 m2 glas . 1 Eventueel het glas uitvoeren in luchtspouw 15 geeft GEEN meerkosten. . 1 Er worden ook onder de loopdeuren nieuwe tandenwielen geplaatst. . 1 Glas wordt geplaatst met behulp van blank geannodiseerde U-profielen. . 1 Voor overige condities en kortingen zie exell bijlage . Totaal incl. BTW 6233,84 19,00 % 995,32 Totaal excl. BTW € 5238,52 Blad 2 van 3 Op al onze transacties zijn van toepassing onze Algemene Verkoop en Leveringsvoorwaarden zoals deze gedeponeerd zijn bij de K.v.K te Amersfoort, Handelsregister nr. 31038653
Offertenummer:
© E-team
Pagina uit 24
18
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
OFFERTE (vervolg) rk/9999/9999/ 80490
Glashandel Koelewijn Specialist op gebied van glas Copernicusweg 7 3752 LZ Bunschoten
tel. 033 2996363 fax 033 2990305
[email protected] www.glashandelakoelewijn.nl bank: ING 65.29.02.138 postbank 14.35.96
B.V. Prijs : 2 maanden vast na datum Betaling : binnen 14 dagen na faktuurdatum Levertijd : i.o.m. opdrachtgever Garantie : 10 jaar fabrieksgarantie op condens of stofvorming tussen het isolatieglas excl. glasinlood-isolatieglas.Op tandemwielen geven wij 5 jaar garantie. Indien U akkoord gaat met voornoemde prijsopgave, verzoeken wij U beleefd, de kopie getekend aan ons terug te zenden. Wij hopen U hiermede een passende aanbieding te hebben voorgelegd en hopen deze opdracht tot uw volle tevredenheid te mogen uitvoeren. Hoogachtend, DATUM_________ Handtekening Blad 3 van 3 Op al onze transacties zijn van toepassing onze Algemene Verkoop en Leveringsvoorwaarden zoals deze gedeponeerd zijn bij de K.v.K te Amersfoort, Handelsregister nr. 31038653
© E-team
Pagina uit 24
19
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Offerte Glavite
Harderwijk, 8 januari 2011 Betreft: Vrijblijvende offerte Referentie: F09 .o Geachte c, Hartelijk dank voor uw interesse en het vertrouwen in ons bedrijf. Wij hebben begrepen dat u veranderingen c.q. drastische verbeteringen wilt aanbrengen in uw woning. Wij bieden u graag een vrijblijvende prijsopgave aan voor het leveren en plaatsen van isolatieglas (normaal dubbel glas) in de bestaande aluminium kozijnen, e.e.a. volgens onderstaande omschrijvingen: Woonkamer + keuken: 2 x 115.5 x 217.0 4 x 15 x 5 1 x 246.0 x 155.0 5 x 15 x 5
2 x 124.0 x 190.0 1 x 190.0 x 141.6
4 x 15 x 5 4 x 15 x 5
Deskundige uitvoering vindt plaats in uitstekend normaal isolatieglas, voorzien van KOMO-keur onder nummer K7122. Deze investering voor levering, plaatsing, afvoer oud materiaal en incl. 19% BTW bedraagt € 3.203,99 Deze uitvoering in 2 zijden veiligheidsglas (3.3.1. x 9 x 3.3.1) bedraagt inclusief levering en plaatsing, afvoer oud materiaal en inclusief 19% BTW € 4.790,09 Indien u dan ook nog in de woonkamer/keuken ventilatieroosters wenst kunnen wij deze leveren en plaatsen in de schuivende delen. De speciale meerprijs voor 2 ventilatieroosters inclusief koordbediening bedraagt slechts € 416,86 inclusief 19% BTW. Voor dit bedrag ontvangt u: 1 x rooster afmeting 124.0 cm. 1 x rooster afmeting 115.5 cm. 2 x koordbediening Tuinkamer: 2 x 124.0 x 206.0 2 x 115.5 x 206.0
4 x 15 x 5 4 x 15 x 5
Deskundige uitvoering vindt plaats in uitstekend normaal isolatieglas, voorzien van KOMO-keur onder nummer K7122. Deze investering voor levering, plaatsing, afvoer oud materiaal en incl. 19% BTW bedraagt € 1.722,62 © E-team
Pagina uit 24
20
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Deze uitvoering in 2-zijden veiligheidsglas (3.3.1. x 9 x 3.3.1) bedraagt inclusief levering en plaatsing, afvoer oud materiaal en inclusief 19% BTW € 2.748,92 Indien u dan ook nog in de tuinkamer ventilatieroosters wenst kunnen wij deze leveren en plaatsen in de schuivende delen. De speciale meerprijs voor 2 ventilatieroosters inclusief koordbediening bedraagt slechts € 416,86 inclusief 19% BTW. Voor dit bedrag ontvangt u: 1 x rooster afmeting 124.0 cm. 1 x rooster afmeting 115.5 cm. 2 x koordbediening Slaapkamers: 2 x 75.5 x 118.0 2 x 127.0 x 118.0
4 x 15 x 5 4 x 15 x 5
2 x 124.0 x 118.0 2 x 115.5 x 118.0
4 x 15 x 5 4 x 15 x 5
Deskundige uitvoering vindt plaats in uitstekend normaal isolatieglas, voorzien van KOMO-keur onder nummer K7122. Deze investering inclusief levering, plaatsing, afvoer oud materiaal en incl. 19% BTW bedraagt € 2.504,58 Deze uitvoering in 2-zijden veiligheidsglas (3.3.1. x 9 x 3.3.1) bedraagt inclusief levering en plaatsing, afvoer oud materiaal en inclusief 19% BTW € 3.530,80 Indien u dan ook nog in de slaapkamers ventilatieroosters wenst kunnen wij deze leveren en plaatsen in de schuivende delen. De speciale meerprijs voor 4 ventilatieroosters inclusief koordbediening bedraagt slechts € 772,08 inclusief 19% BTW. Voor dit bedrag ontvangt u: 1 x rooster afmeting 75.5 cm. 1 x rooster afmeting 127.0 cm. 1 x rooster afmeting 124.0 cm. 1 x rooster afmeting 115.5 cm. 4 x koordbediening Het isolatieglas wordt geplaatst met behulp van ons exclusieve sponning verbredende U-profiel waar Glavite als enig bedrijf een patent op heeft. Hierdoor is bij ons een spouw van 15 mm. mogelijk bij standaard isolatieglas in plaats van 9 of 12 waar andere glasbedrijven meestal mee werken. Dit geeft u een extra isolatiewaarde en daarmee bespaart u op uw energienota. Tevens worden door ons, indien noodzakelijk, de loopwielen vervangen en de tochtborstels van de schuifdeuren en schuiframen vervangen. Hal (uitvoering in hardhout): 1 x 67.7 x 54.0 4 x 12 x 5 1 x 67.7 x 112.9 4 x 12 x 5 1 x 60.8 x 77.5 4 x 12 x 5 1 x 60.3 x 123.9 4 x 12 x 5
© E-team
Pagina uit 24
21
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Deskundige uitvoering vindt plaats in uitstekend normaal isolatieglas, voorzien van KOMO-keur onder nummer K7122. Deze investering inclusief levering, plaatsing, afvoer oud materiaal en incl. 19% BTW bedraagt € 623,96 Deze uitvoering met 1 zijde veiligheidsglas (4 x 9 x 3.3.1) bedraagt inclusief levering en plaatsing, afvoer oud materiaal en inclusief 19% BTW € 903,86 Levertijd Garantie Betaling
: in overleg te bepalen. : 10 jaar fabrieksgarantie op glashelderheid bij normaal onderhoud. : 20% bij opdracht en restant 14 dagen na factuurdatum. Bij contante betaling aan de glaszetter ontvangt u 2% korting. Geldigheid : Onze offerte is tot 1 maand na dagtekening geldig. Voorwaarden : Op al onze transacties zijn onze voorwaarden van toepassing zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Deventer onder nummer 14055305. Deze algemene leveringsvoorwaarden treft u hierbij aan. Glavite B.V. aanvaardt de opdracht uitsluitend onder toepasselijkheid van haar algemene voorwaarden, waarmee opdrachtgever zich bekend en akkoord verklaart. Vertrouwende erop u hiermee een passende aanbieding te hebben gemaakt, verblijven wij in afwachting van uw antwoord, Hoogachtend, Glavite B.V.
Mw. F. van Rijswijk Directeur
© E-team
Pagina uit 24
22
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
© E-team
Pagina uit 24
23
E-team wijk Rozendaal Energiebesparingsmogelijkheden
Gebruikershandleiding voor ramen met HR++ glas De Glas Branche Organisatie ( GBO) heeft samen met NOVEM een handleiding gepubliceerd voor ramen met HR++ glas. Deze brochure is te downloaden van http://www.glasdiscount.nl/Bijlagen/gebruikershandleiding_hr_glas.pdf Bij het samenstellen van deze notitie hebben wij veelvuldig van dit document gebruik gemaakt. Wij raden u aan bij aanschaf van HR++ glas dit document te raadplegen.
© E-team
Pagina uit 24
24