D R I E M A A N D E L I J K S
I N F O R M AT I E B L A D
V O O R
W E L Z I J N
E N
M I L I E U
I N
D E
B O U W S E C T O R
Erkenningnummer: P 404006 - Afgiftekantoor: Namen - Waarde: € 2,80
Fotor-tage repoposium sym in! binnen
Nr 53 - 4e trimester 2009
Alcohol- en drugspreventie in de bouw Regelmatig, langdurig en overmatig gebruik van alcohol, medicatie of drugs kan leiden tot gezondheidsproblemen en arbeidsrisico’s, niet alleen voor de gebruiker zelf maar ook voor zijn omgeving. Daarom sloten de sociale partners een CAO af over een preventief alcohol- en drugsbeleid. Deze CAO verplicht alle werkgevers in de private sector - dus ook in de bouwsector om een preventief alcohol- en drugsbeleid uit te werken dat kadert binnen het globale welzijnsbeleid. De CAO is in werking getreden op 1 april 2009, maar de ondernemingen krijgen tot 1 april 2010 de tijd om een preventief alcohol- en drugsbeleid uit te werken of een bestaand beleid aan te passen aan de vereisten van de CAO en de wetgeving. Iedere werkgever moet, al dan niet in twee fasen, een preventief alcohol- en drugsbeleid uitwerken. Het beleid moet aangepast zijn aan de grootte van de onderneming, aan de aard van de activiteiten (bv. bouw) en de specifieke risico’s die eigen zijn aan bepaalde groepen van personen (bv. veiligheidsfuncties, functies met verhoogde waakzaamheid). Op 1 april 2009 sloten de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad (NAR) de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) nr. 100 af betreffende het voeren van een preventief alcohol- en drugsbeleid in de onderneming (KB 28.06.09 – BS 13.07.09).
In een eerste fase (verplicht) moet iedere werkgever een beleids- of intentieverklaring opstellen, waarin de uitgangspunten en de doelstellingen van een preventief alcoholen drugsbeleid worden opgesomd. De invoering van de beleids- of intentie-
verklaring gebeurt via een participatieve procedure. Alle werknemers moeten over de beleidsverklaring geïnformeerd worden. De beleidsverklaring dient ook te worden opgenomen in het arbeidsreglement. De verdere uitwerking van het alcohol- en drugsbeleid in een eventuele tweede fase (facultatief) zal afhangen van de inhoud van de beleidsverklaring en de concrete omstandigheden in de onderneming (regels, procedures, testen,…). Binnen het kader van het sectoraal akkoord 2009-2010, afgesloten in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf, kreeg een paritaire werkgroep in de schoot van het NAVB de opdracht een sectoraal beleid inzake preventie van alcohol en drugs voor de bouw uit te werken. De teksten van dit sectoraal beleid worden gepubliceerd in NAVB dossier nr 124 (www. navb.be > Publicaties > NAVB dossiers). Zodoende hopen wij een gebruiksvriendelijk instrument aan te bieden om het voeren van een preventief alcohol- en drugsbeleid in de bouw te vergemakkelijken. Weliswaar hebben wij ons in dit dossier beperkt tot fase 1. Fase 2 zal verder geconcretiseerd worden op onze website (www.navb.be > Advies > Regelgeving in de praktijk > Algemeen). Verder zal het NAVB een sensibiliseringsactie voeren met infosessies en andere initiatieven.
Is de risico-index van uw onderneming te hoog? Als uw onderneming een onevenredig hoge risico-index bereikt heeft tegenover de risico-index van uw activiteitensector, heeft uw verzekeraar u misschien een brief gestuurd met de vraag om minimum 3.000 euro te betalen en een actieplan op te stellen. Als u dit najaar zo’n brief gekregen heeft, is dat het gevolg van de toepassing van het koninklijk besluit van 23 december 2008 betreffende de arbeidsongevallen in verband met de onevenredig verzwaarde risico’s1. Dat betekent dat uw onderneming één van de 100 ondernemingen met de hoogste risico-index van alle sectoren is. Als u geen brief gekregen heeft, des te beter! Maar let op, want in 2010 zullen 1
Zie artikel ‘Beter voorkomen dan genezen!’ in NAVB info 50, 1ste trimester 2009, p.2
150 ondernemingen aangeschreven worden in plaats van 100. Misschien is uw onderneming er dan wel bij? Hoe kunt u de situatie van uw onderneming met betrekking tot deze risico-index evalueren? Een kleine opfrissing en een voorbeeld van het Fonds voor Arbeidsongevallen kunnen u hierbij helpen.
Opfrissing Verzwaard risico: men spreekt van een verzwaard risico als de volgende elementen in
Het woord van de voorzitter Het XXIXe Internationaal Symposium van de Sectie Bouw van ISSA, dat het NAVB eind november in Brussel organiseerde, was een voltreffer. Er werden 2 belangrijke thema’s aangekaart: de vergrijzing en de globalisering in de bouwsector. Drie dagen lang hebben internationale specialisten en werkgevers- en werknemersorganisaties zich gebogen over de gevolgen van deze 2 cruciale fenomenen. Enkele hoogtepunten waren de toespraak van Juhani Ilmarinen over de gevolgen van de vergrijzing en de positieve invloed van welzijnsmaatregelen op de productiviteit van oudere werknemers en, op dinsdag, de presentatie van Ahmadou Yeri Diop over globalisering en de impact ervan in Afrika. Het stijlvolle galadiner die avond was de ideale gelegenheid om nog even na te kaarten. Op de laatste dag van het Symposium was er een interessante uitwisseling van ideeën tijdens een rondetafelgesprek en werd de “Verklaring van Brussel” voorgesteld, een concreet engagement tussen de sociale partners, de overheden en de internationale welzijnsorganisaties. Het NAVB speelt als preventie-instituut uiteraard een sleutelrol bij deze doelstellingen. Wij zullen er dan ook alles aan doen om dit engagement na te leven door ons preventiebeleid binnen de bouwsector verder te ontwikkelen met het oog op de veiligheid en gezondheid van zijn werknemers. Onze prioriteiten hierbij zijn adviesverlening en informatieverstrekking, een continue opvolging van de risico’s, het uitwerken van concrete preventiemaatregelen en de ontwikkeling van aangepaste opleidings- en examenprogramma’s. Wij danken alle deelnemers, de sprekers, de sponsors Federale Verzekering en FOD WASO, de NAVB-medewerkers en alle partners die van deze internationale bijeenkomst een succes hebben gemaakt. Neem zeker een kijkje in de fotoreportage op de binnenbladzijden van deze editie. Tot slot wens ik jullie prettige eindejaarsfeesten en een veilig en gezond 2010!
de loop van een observatieperiode van 3 jaar vastgesteld worden in een onderneming: • 5 arbeidsongevallen, arbeidsongevallen op de weg van en naar het werk uitgezonderd, die een tijdelijke ongeschiktheid van minstens 1 dag (dag van het ongeval niet inbegrepen) of de dood tot gevolg hebben;
Justin DAERDEN Voorzitter
pagina 4
Opleidings- en examenagenda
EN • de risico-index bedraagt op jaarbasis in het laatste kalenderjaar en een ander kalenderjaar van de observatieperiode minstens tienmaal de risico-index van de activiteitensector waar de onderneming toe behoort.
vervolg pagina 4
2 3 3 3
Actie alcohol- en drugspreventie Nieuwe applicatie Unieke Werfmelding De controle van kraanhaken Nieuwe regioverantwoordelijke Noord
Alcohol? Drugs?
NEE BEDANKT !
Welk preventiebeleid inzake alcohol en drugs voert uw onderneming? Info en tools: zie www.navb.be
navbinfo
Nieuwe applicatie Unieke Werfmelding Definitieve versie online sinds 25 mei 2009 op www.socialezekerheid.be Sinds 2002 kunnen aannemers hun bouwplaatsen via het portaal van de Sociale Zekerheid elektronisch aangeven aan verschillende instellingen: de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ), het NAVB en de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO). Zoals al aan bod gekomen in NAVB info nummer 50, is de applicatie onlangs in twee fases gemoderniseerd: sinds eind vorig jaar kunnen aannemers verschillende werfmeldingen in één keer indienen; op 25 mei is de definitieve versie van de unieke werfmelding online beschikbaar gemaakt op de website van de RSZ (www.socialezekerheid.be). Deze nieuwe versie bevat een aantal functionaliteiten die het u gemakkelijker maken om aangiften te beheren. Ze voldoet ook aan de wettelijke verplichtingen betreffende de melding van de werken 30bis aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Omdat het toepassingsgebied daarvan op 1 juni 2009 uitgebreid is, moeten werken 30bis vanaf die datum verplicht elektronisch aangegeven worden. Andere werfmeldingen, waaronder
het luik veiligheid voor het NAVB, mogen nog altijd zowel elektronisch als op papier ingediend worden. Ondernemingen die zich aan de hand van een gebruikersnaam en een wachtwoord kunnen identificeren, kunnen: • de informatie in het gemeenschappelijke deel of luik 30bis aanpassen, zelfs wanneer de melding al is doorgestuurd;
tionaliteiten. Om een gebruikersnaam en wachtwoord te krijgen, moet u een formulier invullen op het portaal van de Sociale Zekerheid. U kunt het ingevulde
• meldingen raadplegen die al verstuurd zijn;
Nieuwe regioverantwoordelijke Noord
• de volledige historiek van de aangiftes per aangever raadplegen; • een lijst van de tien laatst ingevoerde onderaannemers zien; • een overzicht van de melding opmaken; • een kladversie van een melding bijhouden. Ondernemingen die geen gebruikersnaam en wachtwoord hebben, kunnen wel een werfmelding indienen en zo nodig achteraf aanvullen, maar hebben geen toegang tot de hierboven beschreven func-
De controle van kraanhaken
formulier online ondertekenen met uw elektronische identiteitskaart. Desgewenst kunt u de volledige gebruikershandleiding downloaden via de rubriek “Unieke werfmelding” op de RSZ-website. Voor meer informatie of hulp kan u mailen naar contactcenter@eranova. fgov.be of telefoneren naar het nummer 02/511.51.51 (ma – vr: 7 – 20 uur).
Sinds 1 september 2009 is er een derde regioverantwoordelijke actief op het NAVB. Julien De Meyer stuurt en onderJulien De Meyer steunt de acties van de adviseurs in de regio Noord (Oost- en West-Vlaanderen en Antwerpen). Roland Delarue is verantwoordelijk voor de regio Centrum (Vlaams-Brabant en Limburg), terwijl Christian Hélas de regio Zuid aanstuurt (Henegouwen, Waals-Brabant, Namen, Luik en Luxemburg). Vind de adviseur van uw regio op www.navb.be > advies > adviseurs.
Advertentie
Enkele maanden geleden heeft zich een zwaar ongeval voorgedaan door het loskomen van de lasthaak bij een snelmontagekraan. Dit ongeval had kunnen vermeden worden door een preventief onderhoud en door de lasthaak te controleren op slijtage. De constructeur geeft in zijn instructies aan dat de lasthaak moet worden gecontroleerd door een bevoegde persoon telkens de kraan ergens wordt opgesteld. Indien de kraan voor een langere periode op een bepaalde plaats wordt gemonteerd, is een jaarlijkse controle noodzakelijk. Deze controle wordt niet uitgevoerd door een externe dienst voor technische controle (EDTC), tenzij de werkgever daar expliciet om vraagt. Als de werkgever de controle niet laat uitvoeren door zijn EDTC of eventueel door de leverancier van de kraanhaak, moet hij het zelf doen. De ARAB-artikels 280 en 281 verplichten de EDTC immers enkel om een visuele controle uit te voeren.
Wat moet worden gecontroleerd?
© NAVB-CNAC 2009. Overneming met bronvermelding toegestaan.
De vervorming van de lasthaak Indien de opening van de haak de maximaal toegelaten grootte ‘O2’ (zie figuur 1) met meer dan 10% overschrijdt, dan moet de haak worden vervangen.
den, moet de lasthaak worden vervangen. Het uitvoeren van een dergelijke meting is echter niet eenvoudig. Daarom adviseert het NAVB om deze controle uit te besteden aan een EDTC of aan de leverancier van de kraanhaak. Vooreerst dient de lasthaak te worden gedemonteerd en de schroefdraad moet worden ontvet. Vervolgens wordt de speling in de schroefdraad gemeten met behulp van een meetklok (zie figuur 2). Indien de lasthaak op een van deze drie controlepunten niet langer voldoet, moet hij worden vervangen.
Fig. 1: De parameters van een lasthaak
Slijtage Voor enkele en dubbele haken mag de slijtage niet meer dan 5% van de hoogten ‘h2’ en ‘h1’ (zie figuur 1) bedragen. Speling in de schroefdraad De axiale speling in de schroefdraad moet kleiner zijn dan de maximaal toegelaten speling in de handleiding van de constructeur. Indien deze waarde wordt overschre-
4e trimester 2009 - Nr 53
Fig. 2: Het meten van de speling op de schroefdraad
3
navbinfo vervolg van pagina 1
Is de risico-index van uw onderneming te hoog? ongevallen met de dood of een volledige ongeschiktheid van ten minste één dag, de dag van het ongeval niet meegerekend, tot gevolg, vermenigvuldigd met 250, tot het arbeidsvolume, uitgedrukt in voltijdse equivalenten. Dit wordt uitgedrukt door de formule: aantal werkelijk verloren kalenderdagen x 250 Ernstindex = aantal voltijdse equivalenten
Voor een dodelijk ongeval worden 60 dagen in rekening genomen.
Voorbeeld De risico-index is het product van de frequentie-index en de ernstindex. Frequentie-index: de verhouding van het totale aantal tijdens de observatieperiode geregistreerde arbeidsongevallen die de dood of een volledige ongeschiktheid van ten minste vier dagen, de dag van het ongeval niet meegerekend, tot gevolg hebben, vermenigvuldigd met 25, tot het arbeidsvolume, uitgedrukt in voltijdse equivalenten. Dit wordt uitgedrukt door de formule: Frequentie-index =
aantal ongevallen x 25 aantal voltijdse equivalenten
Ernstindex: de verhouding van het aantal werkelijk verloren kalenderdagen, beperkt tot 60 dagen, ten gevolge van arbeids-
Onderneming X, die in 2008 25 voltijdse equivalenten (VTE) tewerkstelde, heeft in de periode 2006-2008 15 arbeidsongevallen vastgesteld op de arbeidsplaats. Dat is meer dan de 5 ongevallen die de definitie van verzwaard risico voorziet. In 2008 zijn er zes ongevallen gebeurd in de onderneming. Van deze 6 ongevallen hebben er 3 geleid tot een tijdelijke ongeschiktheid van 2 dagen. Het slachtoffer van het vierde ongeval was gedurende 4 dagen tijdelijk arbeidsongeschikt. De twee laatste slachtoffers zijn respectievelijk 50 en 100 dagen arbeidsongeschikt geweest. Voor de berekening van de frequentieindex wordt geen rekening gehouden met de 3 ongevallen met een ongeschiktheid van minder dan 4 dagen.
Voor de ernstindex nemen we dezelfde 6 ongevallen van 2008, waarbij de duur van het zesde ongeval beperkt wordt tot 60 dagen. Ernstindex =
De risico-index is gelijk aan 3 x 1.200, ofwel 3.600. De index van de activeitensector van deze onderneming is 300. De onderneming heeft dus een risico-index die twaalfmaal hoger ligt dan de index van de sector. Als de risico-index van de onderneming in 2006, 2007 of in de loop van deze twee jaren ook minstens tienmaal de sectorindex bereikt, zijn de voorwaarden vervuld om beschouwd te worden als onderneming met een verzwaard risico. Op de website van het Fonds voor Arbeidsongevallen2 vindt u de risico-index van de verschillende activiteitensectoren volgens de NACE-codes met 3 of 4 cijfers en ook andere inlichtingen over het verzwaard risico. Ook het NAVB staat nog steeds tot uw beschikking om de veiligheid op uw werven te verbeteren en er op die manier voor te zorgen dat de risico-index in uw onderneming tot een zo laag mogelijk niveau teruggebracht wordt.
VCA-sessies Open opleidingssessies VCA (‘Basisveiligheid’ en ‘Operationeel Leidinggevenden’): VCA ‘Basisveiligheid’ Nederlands: 09-10/12/2009 24-25/02/2010 Frans: 14-15/12/2009 03-04/02/2010 VCA ‘Operationeel Leidinggevenden’ Nederlands: 04/12 – 11/12 – 18/12/2009 – examen op 18/12/2009 om 15u Frans: 26/01 – 02/02 – 10/02/2010 - examen op 10/02/2009 om 15u Maandelijkse examensessies voor VCA ‘Basisveiligheid’ en VCA ‘Operationeel Leidinggevenden’: 07/12/2009 om 10.00 u 18/01/2010 om 10.00 u 22/02/2010 om 10.00 u 22/03/2010 om 10.00 u 19/04/2010 om 10.00 u 31/05/2010 om 10.00 u 28/06/2010 om 10.00 u 23/08/2010 om 10.00 u Al deze VCA-sessies (opleidingen en examens) vinden plaats op het NAVB in Brussel
Sessie voor coördinator - niveau B Frans : van 4 november 2009 tot 3 februari 2010 Deze sessie vindt plaats in het IFAPME in Gembloux (Les Isnes)
Sessie voor coördinator - niveau D 2
3 ongevallen x 25 Frequentie-index = =3 25 VTE
(2 + 2 + 2 + 4 + 50 + 60) dagen x 250 = 1.200 25 VTE
Opleidings- en examenagenda
www.fao.fgov.be > Statistieken en studies > Verzwaarde risico
Frans : van 10 februari 2010 tot 10 maart 2010 Deze sessie vindt plaats bij de Confederatie Bouw van Le Roeulx
Publicaties NAVB – Verdelingsmodaliteiten De verdelingsmodaliteiten en de volledige lijst met onze publicaties staan op www.navb.be
NAVB dossiers
ja
€ 5*
€ 7,50*
Laatste nummers: • dl. 120: De risico’s van kwartsstof • dl. 121: Welzijn van oudere werknemers in de bouw • dl. 122: Het motiveren van werknemers inzake welzijn, preventie en bescherming • dl. 123: Toepassing van de welzijnsreglementering op buitenlandse arbeidskrachten
NAVB info (per nummer)
ja
€ 2,80*
€ 3,50*
Beroepsmonografieën
Abonnement op NAVB info 2 010
nee
€ 15
€ 20
NAVB experts (Beroepsmonografieën)
nee
€ 7,50*
€ 11,20*
NAVB vademecums
nee
€ 30*
€ 40*
De signalisatie van de bouwplaatsen
nee
€ 10*
€ 12,50*
Dvd’s en cd-roms
nee
€ 100*
€ 130*
Publicaties
Nr. 124
Alcohol- en drugspreventie in de bouw
www.navb.be
Gratis in pdf op www.navb.be ?
Prijs op papier Andere persoBouw of onder(PC 124) nen nemingen
* Administratiekosten niet inbegrepen
Enkele voorbeelden: • De schilder • De dakdekker • De polyvalente bouwvakker
NAVB vademecums • Gids voor de preventieadviseur van een KMO in de bouwsector • De veiligheids- en gezondheidscoördinatie van tijdelijke of mobiele bouwplaatsen – Toelichting bij de regelgeving
Gebruik deze bestelbon of bestel via onze website: www.navb.be
NAVB
In te vullen en terug te zenden naar het NAVB - Sint-Jansstraat 4 - 1000 BRUSSEL - Fax 02/552.05.05
Colofon
Leveringsadres:
Facturering: Bouw (PC 124)/Andere sectoren (*)
Naam:..................................................................................................................................................................................
Naam onderneming: ...........................................................................................................................................
Redactie: Adres: ........................................................................................................................................ Nr:................................
Adres: ........................................................................................................................................ Nr:................................
✂
Postnummer: ................................ Gemeente: .............................................................................................. Postnummer: ................................. Gemeente: ................................................................................................ Tel.: ................................................................................ Handtekening: ...............................................................
NAVB info is een driemaandelijks informatieblad van het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (ook beschikbaar in het Frans onder de titel “CNAC info”).
RSZ-nr: ....................................................................................... BTW-nr: ................................................................ Tel.: ...................................................................................... Fax:
.................................................................................
() Schrappen wat niet past
Aantal Gewenste publicatie(s) :
................................................................................................................................................................................................................................................................................................
(tegen betaling)
................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Raymond Brems, Christian Depue, Carl Heyrman, Nancy Lambrecht, Véronique le Paige, Emmy Streuve, Isabelle Urbain, Arlette Vandenhoute, Nicolaas Van Leeuwen
Verantwoordelijke uitgever: Carl Heyrman - Sint-Jansstraat 4 – 1000 Brussel De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Het redactiecomité van NAVB info streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie. Zij kan er echter niet aansprakelijk voor worden gesteld. De reproductie van teksten en illustraties is toegestaan mits de uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en duidelijke bronvermelding.
Informatie en abonnement: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................................................................................................
NAVB – Sint-Jansstraat 4 – 1000 Brussel Tel.: 02/552.05.00 – fax: 02/552.05.05 E-mail :
[email protected] Website: www.navb.be
Opmaak en drukwerk:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4
4e trimester 2009 - Nr 53
© NAVB-CNAC 2009. Overneming met bronvermelding toegestaan.
Binnenkort gratis op onze website: het nieuwe NAVB dossier
NAVB dossiers
De bouw,
ons werk, ons leven
bij Bijlage info NAVB 53 nr.
DRIEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD OVER VEILIGHEID, GEZONDHEID, WELZIJN EN MILIEU VOOR WERKGEVERS EN WERKNEMERS UIT DE BOUWSECTOR • nr. 29
Themacampagnes als opvolger voor de doelgroepgerichte campagnes Zoals u wel weet, waren de campagnes van het NAVB tijdens de voorbije drie jaar doelgroepgericht. In 2007 vormden dakdekkers de doelgroep, in 2008 waren de wegenwerkers aan de beurt en in 2009 kwamen de beroepen uit de afwerkingssector aan bod.
© NAVB-CNAC 2009. Overneming met bronvermelding toegestaan.
Al deze campagnes zijn volgens hetzelfde stramien verlopen, met een preventieve golf en een handhavingsgolf. Tijdens de preventieve golf, die ongeveer een jaar in beslag nam, informeerde het NAVB bedrijven uit de doelgroep zo goed mogelijk over de belangrijkste risico’s die aan hun activiteiten verbonden zijn. In deze fase was de absolute prioriteit van het NAVB deze bedrijven bijstaan bij het uitwerken of bijschaven van hun preventiebeleid. De Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk (AD TWW) van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO) nam vervolgens de handhavingsgolf voor haar rekening. Tijdens de volgende periode van drie jaar zal het NAVB zich toespitsen op themagerichte campagnes, die gericht zullen zijn op alle bouwbedrijven, zowel algemene bouwbedrijven die vooral ruwbouwwerken uitvoeren (bekisten, betonneren, prefabelementen plaatsen…) als dakdekkersbedrijven en bedrijven die gespecialiseerd zijn in afwerking (schilderen, bepleisteren…). Door deze keuze voor themagerichte campagnes zullen de NAVB-adviseurs hun werfbezoeken veel efficiënter kunnen maken. Bovendien wordt het met deze aanpak mogelijk om te vergelijken hoe verschillende subsectoren met bepaalde risico’s omgaan. Ten slotte zullen deze nieuwe campagnes ook uitwijzen welk effect bepaalde doelgroepgerichte campagnes van de voorbije drie jaar op langere termijn hebben.
www.navb.be > campagne
Hierbij denken we onder andere aan hoe dakdekkers werken op hoogte uitvoeren. De rode draad door de themagerichte campagnes is de strijd tegen ernstige arbeidsongevallen. Met dit thema sluit het NAVB zich aan bij de initiatieven op wetgevend vlak die hierover in de voorbije maanden genomen werden (zie ook artikel ‘Verzwaard risico’). Ook het sectoraal akkoord dat begin dit jaar afgesloten werd in het paritair comité van de bouwsector, wijst op de noodzaak om bedrijven te ondersteunen die hun preventiebeleid drastisch moeten verbeteren. Hiervoor wordt nu al een actiemiddel ontwikkeld, namelijk een systeem voor ‘benchmarking’. Dit is een internettoepassing waarmee bedrijven hun eigen prestaties op het vlak van ongevallenpreventie kunnen vergelijken met die van de subsector waartoe ze behoren. Deze vergelijking heeft niet alleen betrekking op de ongevallencijfers (frequentiegraad, globale en werkelijke ernstgraad), maar ook op het soort tekortkomingen die de NAVB-adviseurs vastgesteld hebben. Deze tekortkomingen zijn gebundeld in de preventieatlas, die het NAVB nu al gebruikt. Bij de eerste themacampagne, die in maart 2010 van start gaat, zal de nadruk op veiligheid liggen, met ‘veilig werken op hoogte’ als thema. Ondanks alle geleverde inspanningen op het vlak van veilig werken op hoogte, blijft vallen van hoogte de belangrijkste oorzaak van ernstige arb arbeidsongevallen in de bouwsector. He is dus nog altijd meer dan nodig om Het bo bouwbedrijven degelijk advies te geven ov de mogelijkheden van aangepaste over en gebruiksvriendelijke arbeidsmiddelen om we werken op hoogte uit te voeren. In de campagne van 2011 zal gefocust worde op gezondheid, met ‘schadelijk stof’ als den th thema. Dit sluit aan bij de sensibiliseringsac acties in verband met kwartsstof van het a afgelopen jaar, maar de campagne gaat o over veel meer dan enkel kwartsstof. Ook s stof van diverse houtsoorten en andere i inadembare vaste stoffen komen aan bod, n als de veiligheidsaspecten van houtstof. net H hoeft geen betoog dat stofexplosie een Het b belangrijk risico vormt op plaatsen waar h hout bewerkt en verwerkt wordt. In 2012, het derde jaar waarin een themagerichte campagne gevoerd wordt, zal uitgebreid aandacht besteed worden aan veiligheidscoördinatie en zal het NAVB bouwbedrijven degelijk informeren over de reglementering ter zake. In de afgelo-
pen jaren heeft het NAVB immers een heleboel opmerkingen gehoord over de toepassing van de reglementering in verband met veiligheidscoördinatie. Meestal hebben deze opmerkingen betrekking op een gebrek aan informatie: • In vele gevallen blijft de veiligheidscoördinatie tijdens de ontwerpfase om diverse redenen dode letter. • Veel bouwheren zien het nut van veiligheidscoördinatie niet in en stellen de veiligheidscoördinator pas aan wanneer de uitvoeringsmethoden al vastliggen. • De door de wetgeving opgelegde afzonderlijke meetstaat voor collectieve en buitengewone persoonlijke beschermingsmiddelen wordt meestal niet opgesteld. • Veel aannemers weten niet wat er bedoeld wordt met het specifieke veiligheids- en
gezondheidsplan dat zij aan de veiligheidscoördinator moeten bezorgen. Een ander belangrijk aspect dat verband houdt met veiligheidscoördinatie, is de installatie van sociale voorzieningen. Tijdig een voldoende aantal aangepaste toiletten voorzien draagt niet enkel bij tot betere arbeidsomstandigheden voor de bouwvakkers, maar ook tot een positieve beeldvorming bij het grote publiek over de arbeidsomstandigheden in de bouw. Heel wat veiligheidscoördinatoren hebben hier niet voldoende aandacht voor. Door themagerichte campagnes te voeren hoopt het NAVB bij te dragen tot een geïntegreerd veiligheidsbeleid in de bouwbedrijven en vooral tot een verdere afname van het aantal ernstige arbeidsongevallen in de bouwsector.
1
➮
Succesvol symposium ISSA-C over vergrijzing en globalisering in Square! Joos Louage, voorzi organisatiecomité tter van het brochure “P ictures van het symposium, stelt de preventietips die lofor Prevention” voor, met bestaan, en dus inuter uit beeldmateriaal al le landen bruikb aar zijn.
De sprekers en panelleden zorgden voor een hoogstaand academisch symposium. De recepties en het galadiner waren een ideaal networkingmoment. Het symposium werd afgesloten met de voorstelling van “De Verklaring van Brussel”, een concreet engagement tussen de sociale partners, de overheden en de internationale welzijnsorganisaties. Het NAVB dankt de sponsors Federale Verzekering en FOD WASO, die dit evenement mee mogelijk gemaakt hebben.
➮ Justin Daerden, de voo van het NAVB, verwelk rzitter om genodigden op het galad t de iner.
➮
Van 23 tot 25 november 2009 vond in het Brusselse congrescentrum Square het Internationaal Symposium van ISSA-C plaats over Veiligheid en Gezondheid in de Bouw. Dit XXIXe symposium van de sectie Bouw van de Internationale Vereniging voor Sociale Zekerheid over vergrijzing en globalisering werd georganiseerd door het NAVB.
The Strings” zorg het galadiner vooren tijdens gesmaakt optreden een fel
Tijjdens het rondetafelgesprek bestookt Karel Va n Da amme (boven) het panel (links) meet vragen (boven) Juhani Ilmarinen Keynote speakers D iop (rechts) schetsen de en Ahmadou Yeri verg rijzing en globalisering problematiek van
➮
AVB), Justin Daerden (N SA-C, S (I Car l Heyrman opert NAVB), Gérard R Horst (ISSA-C), HansA) en Konkolewsky (ISS ) VB A (N Joos Louage woord. staan de pers te
➮
➮
Na de presentaties wa voor interactie met hets er ruimte publiek
e van Op het eind m wordt iu s o het symp ng van de “Verklari rgesteld. Brussel” voo
Bijkomende preventiemaatregelen bij wegenwerken meer dan nodig Naar aanleiding van het ongeval van 24 augustus waarbij twee wegenwerkers om het leven kwamen terwijl ze wegmarkeringen aan het aanbrengen waren op de autosnelweg E40 Brussel-Luik, heeft Signeq, de vereniging van aannemers van signalisatie, weguitrusting en wegmeubilair, in overleg met onder meer het NAVB, bijkomende veiligheidsmaatregelen voorgesteld aan de wegbeheerders. Tussen Signeq, het NAVB, aannemers van signalisatie en weguitrusting, onderzoekscentra, de betrokken overheden en beroepsorganisaties vond overleg plaats over de risicofactoren bij wegenwerken en over welke veiligheidsmaatregelen bijkomend genomen kunnen worden. Het NAVB heeft daarbij de aandacht gevestigd op de risicofactoren die specifiek verband houden met werken van de 5e en 6e categorie. De bevindingen, aandachtspunten in verband met risicofactoren en voorstellen voor bijkomende veiligheidsmaatregelen werden aan de wegbeheerders bezorgd. De bedoeling is dat deze wegbeheerders de voorgestelde maatregelen laten toevoegen in de bestekken, zodat wegenwerkers minder risico’s lopen.
Hieronder vindt u een samenvatting van de pijnpunten en voorgestelde veiligheidsmaatregelen: • De voorsignalisatie is uiterst belangrijk, want ze dient om de weggebruikers te waarschuwen dat er wegenwerken aan de gang zijn. Toch is deze signalisatie niet doeltreffend genoeg. Mogelijke bijkomende maatregelen zijn: - de afstand tot de werf vergroten, bv. door te ontdubbelen op 1 km afstand - de signalisatie duidelijker zichtbaar maken voor de weggebruikers, bv. door ze boven het verkeer aan te brengen of te voorzien van geluidssignalen
- telematische waarschuwingssystemen inbouwen - meer dynamische (vaste en mobiele) borden gebruiken - andere opstellingen voorzien bij op- en afritten en parkings - systemen coördineren die informatie geven via radio en GPS. • De snelheid van het verkeer moet naar omlaag, maar de bestuurders moeten ook aangespoord worden om oplettender te zijn. Mogelijke bijkomende maatregelen zijn: - een omleiding creëren, bv. een bocht, een vermindering van het aantal rijstroken - ribbelstroken aanleggen - een persoon signalen laten geven - het aantal snelheidscontroles opdrijven • Wegenwerken van de zesde categorie, nl. mobiele werken die het verkeer kortstondig belemmeren door hun lage verplaatsingssnelheid of omdat ze veelvuldig stilstaan om werken uit te voeren, zijn het gevaarlijkst. Daarom moet altijd overwogen worden of er in plaats van een zesde categorie een werf van een lagere categorie ingelegd kan worden over een lange afstand, zoals in Frankrijk gebeurt. Als een zesde categorie onvermijdelijk is, moeten er meer botsabsorbeerders voorzien worden en moet de signalisatie performanter zijn. Hiervoor moeten de nodige middelen voorzien worden.
Nachtwerk is geen goede preventiemaatregel
• Een goed beheer van de werf is belangrijk. De wegenwerkers moeten zo weinig mogelijk op de weg komen. Mogelijke oplossingen zijn duurzamere producten die minder onderhoud vergen en een betere planning van de werken. Nachtwerk biedt hier geen oplossing: de duisternis, het minder drukke, maar gevaarlijkere verkeer en de menselijke factoren zoals vermoeidheid, een verminderde controle en isolement maken nachtwerk gevaarlijk. • Wegenwerkers en weggebruikers zijn zich niet altijd voldoende bewust van het gevaar van wegenwerken. Sensibilisering, opleiding en informatie zijn nodig.
De volgende initiatieven moeten georganiseerd en gesubsidieerd worden: - communicatiecampagnes die gericht zijn op de interactie tussen weggebruikers en wegenwerkers. Deze campagnes moeten ook vaker herhaald worden. - vormingssessies voor de ploegverantwoordelijken - een veiligere voorbereiding en een betere opvolging van de werf - de ontwikkeling van telematicasystemen • Het effect van politieaanwezigheid (blauwe lichten) bij het naderen van een werf is overduidelijk. De politie moet vaker aanwezig zijn en meer controles uitvoeren. Uit dit overzicht blijkt duidelijk dat de huidige wettelijke veiligheidsmaatregelen onvoldoende zijn en dat er mogelijkheden bestaan om de risico’s bij wegenwerken te verminderen, in het bijzonder bij werken van de zesde categorie. Om ernstige ongevallen bij wegenwerken te voorkomen moet een bijkomende botsabsorbeerder voorzien worden of moet een rijstrook over een langere afstand afgesloten worden.
Minder hinder op de weg? Niet ten koste van onze wegenwerkers! Op 25 september ondertekende Hilde Crevits, Vlaams Minister van Mobiliteit en Openbare Werken samen met een aantal organisaties een protocol met het oog op het verminderen van de hinder veroorzaakt door wegenwerken in Vlaanderen. De minister heeft onder meer het principe ingevoerd dat werken op autosnelwegen 7 dagen op 7 en 24u op 24u kunnen doorgaan. Het NAVB dringt erop aan dat deze ‘minder hinder’-bekommernissen niet ten koste mogen gaan van de veiligheid van onze wegenwerkers. In het Witboek Wegenwerken dat het NAVB en zijn sociale partners opgesteld hebben met knelpunten en aanbevelingen, springen de volgende pijnpunten eruit: • onvoldoende coördinatie van de werken • te korte uitvoeringstermijnen • gebrekkig signalisatieplan • te krappe veiligheidszone • gebrekkige toepassing van de veiligheidscoördinatie • niet-naleving van de snelheidsbeperkingen in de buurt van wegenwerken Het NAVB vreest dat zonder adequate bijkomende maatregelen, nachtwerk zal leiden tot nog meer ongevallen. Daarom dringt de organisatie aan op een dringend onderhoud met de Minister, waarbij op basis van het “Witboek Wegenwerken” afdoende maatregelen kunnen worden getroffen om slachtoffers te vermijden.
De Campagnekrant is een initiatief van het NAVB, in samenwerking met ACV Bouw en Industrie, de Algemene Centrale ABVV, de Confederatie Bouw, Bouwunie, ACLVB en FeMa Een initiatief van:
In samenwerking met:
Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf Sint-Jansstraat 4 1000 Brussel
4
Tel.: 02 552 05 00 Fax: 02 552 05 05
E-mail:
[email protected] Website: www.navb.be www.navb.be > campagne
