inzicht Tecnomatix, nu onderdeel van UGS Het magazine voor Product Lifecycle Management Mei 2005

inzicht Het magazine voor Product Lifecycle Management

Tecnomatix, nu onderdeel van UGS

Mei 2005

Voorwoord

Beste lezer, Ik heb het genoegen om het voorwoord te mogen schrijven van alweer onze derde “inzicht”, het magazine voor Product Lifecycle Management. In deze editie leest u meer over onze succesvolle Open House dagen waarin u allen weer in groten getale aanwezig was en hopelijk met succes heeft kunnen ‘scoren’ zowel fysiek als op technisch en zakelijk gebied. Wij hebben een zeer succesvol jaar achter de rug en duidelijke stappen gezet om dit in 2005 te overtreffen. Binnen de Benelux is er een omzet gehaald van ruim € 17 miljoen. Dit is een groei van 17,8% ten opzichte van 2003. Op allerlei niveaus en disciplines zijn er mensen bij gekomen gedurende 2004, zowel lokaal als internationaal, met als doel om UGS nog efficiënter te maken en om nog beter onze klanten te kunnen bedienen. In 2004 is ook een begin gemaakt met de invoering van SOX binnen de gehele organisatie. SOX is een richtlijn opgesteld door twee Amerikaanse senatoren welke in grote lijn bedrijven verplichten om alle processen binnen de organisatie te beschrijven, vast te leggen en daarvoor goedkeuring te krijgen. De invoering van SOX zal hopelijk voor de zomer van 2005 zijn afgerond. Zij kosten een grote inspanning aangezien alle procesbeschrijvingen moeten worden aangepast conform deze richtlijn. Maar het doel is duidelijk onze processen nog efficiënter, effectiever en inzichtelijker te maken. In 2005 wil UGS zich ook duidelijker gaan profileren in de markt en de naamsbekendheid vergroten. In de Benelux zult u dit merken door meer productgerichte seminars, nieuwsbrieven en advertenties in de diverse technische media. En als klap op de vuurpijl onze aankondiging eind 2004 over de acquisitie van Tecnomatix waar u in deze editie meer over terugvindt. Zoals u ziet, na een succesvol 2004 is UGS zeer ambitieus om 2005 nòg succesvoller te laten worden en een leidende positie te hebben in de PLM markt. Hopelijk bent u nieuwsgierig geworden naar alle verhalen in de derde editie en ik wens u veel leesplezier.

André van Zijdveld Controller Benelux

2

Inhoud

inzicht - editie mei 2005

Voorwoord

2

Actueel Tecnomatix: nu onderdeel van UGS CdK Nijpels reikt op NHL eerste certificaten 3D CAD onderwijs uit HP en UGS hebben samenwerkingscontract gesloten Een succesvol CAE (Computer Aided Engineering) symposium UGS en Capgemini gaan samenwerken Mentor Graphics tekent nieuw contract met UGS en stroomlijnt haar electro mechanisch productontwikkelingsproces Wie is nieuw binnen UGS XpresReview vereenvoudigt uitwisseling van complete productinformatie De UGS Sales Academy Omzet UGS boven de 1 miljard dollar; daarmee is UGS het eerste PLM bedrijf boven die grens UGS: nu compleet van zand tot klant Open House 2005 wéér een groot succes JT2GoTM software gratis te downloaden PDM Expertmeeting goed gewaardeerd door bezoekers

4 4 5 5 5 6 7 8 8 10 11 12 13

Klanten Nevesbu en Femap: Een ei is dikwandig GBO Design– Engineering en illbruck Sealant Systems winnen een internationale iF Design Award Pezy Development Wärtsilä Propulsion vernieuwt en innoveert Zonder planning & simulatie met eM-Plant geen tijdschriften in het schap IDOS Interieurs: Representatief werken dankzij Solid Edge Machinebouw bij Kaltenbach met Solid Edge. Inzicht en kwaliteit, daar gaat het om

14 16 18 20 23 24 26

Producten Tips voor 3D Controller Spaceball 5000 Power Users Solid Edge versie 17 Meer nieuws uit NX3 Teamcenter applicaties groeien naar elkaar toe

28 29 32 34

Trainingen en evenementen Altrex-medewerkers soepel over naar nieuwste versie I-deas Trainingen: kalender Evenementen: kalender

36 37 39

Actueel

CdK Nijpels UGS IN DE PRAKTIJK

CdK Nijpels reikt op NHL eerste certificaten 3D CAD onderwijs uit LEEUWARDEN - De commissaris van de koningin in Friesland, de heer Ed Nijpels, heeft op woensdag 9 maart 2005 de eerste certificaten 3D CAD (drie dimensionaal Computer Aided Design) onderwijs aan docenten van Friese scholen uitgereikt. De docenten kregen de opleiding kosteloos aangeboden door de opleiding Technische Bedrijfskunde van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) en de Chr. Mavo de Saad uit Damwoude. Daarvoor ontvingen beide scholen een subsidie van de Provincie Fryslân. De uitreiking vond plaats op de NHL in Leeuwarden. CAneD biedt aan Friese scholen gratis Solid Edge software aan.

Het 3D CAD onderwijsproject is uniek in Nederland en kan een belangrijke bijdrage leveren aan de innovatie van het onderwijs en de concurrentiepositie van het MKB in Friesland. Provincie Fryslân kende dit project daarom subsidie toe. De opleiding Technische Bedrijfskunde van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) en Chr. Mavo de Saad uit Damwoude zijn in april 2004 gestart met kosteloos 3D CAD onderwijs voor alle docenten van Friese vmbo-, mbo- en hbo-scholen en het volwassenenonderwijs in Friesland. De deelnemende docenten zijn opgeleid tot

experts op het gebied van drie dimensionaal Computer Aided Design. De NHL en De Saad spelen hiermee in op de behoefte van het bedrijfsleven naar ervaren 3D tekenaars. Weinig bedrijven stappen tot nu toe over van twee - naar driedimensionaal tekenen, omdat weinig personeel daar bedreven in is. Het Friese MKB geeft aan dat het bedrijfsleven in de provincie kan profiteren van ervaren 3D tekenaars, aangezien producten beter, duidelijker en sneller aan de klant getoond kunnen worden. Ook voorkomt 3D tekenen foutieve constructies.

Vanwege het grote succes wordt het 3D CAD onderwijs aan de NHL voortgezet voor het bedrijfsleven. Hiervoor wordt wel een vergoeding gevraagd. Het onderwijs wordt gegeven aan de hand van de 3D tekensoftware Solid Edge, dat software-importeur CAneD gratis aanbiedt aan de Friese scholen. Het lesmateriaal is ontwikkeld door de opleiding Technische Bedrijfskunde van de NHL, Chr. Mavo De Saad en Somatech aan de hand van het boek dat de heer H.Visser, docent van De Saad, in een eerdere fase schreef.

HP en UGS hebben samenwerkingscontract gesloten UGS en HP hebben een samenwerkingscontract ondertekend om gezamenlijk PLM oplossingen aan te bieden. Zij vormen een alliantie om met de Product Lifecycle Management Oplossingen het innovatie proces te transformeren. Deze samenwerking met HP is een van de eerste twee belangrijke overeenkomsten die met systems integrators gesloten zijn sinds dat UGS als zelfstandig software

4

bedrijf opereert. De gezamenlijke oplossingen van UGS en HP adresseren drie deelgebieden: • Bedrijven kunnen hun investeringen in hun bestaande technologie en middelen veilig stellen door PLM software te ‘upgraden‘. • Bedrijven kunnen het risico minimaliseren en de flexibiliteit

maximaliseren door gebruik te maken van de open standaarden en expertise van HP en UGS. • Daarmee kunnen bedrijven hun concurrenten voorblijven en hun innovatie proces efficiënter en goedkoper organiseren. U kunt meer over HP lezen op www.hp.com.

Actueel

CAE (Computer Aided Engineering) UGS IN DE PRAKTIJK

Mentor Graphics tekent nieuw contract met UGS en stroomlijnt haar electro mechanisch productontwikkelingsproces UGS gaat samenwerken met Mentor Graphics’ Integrated Electrical Systems Division (IESD). De overeenkomst onderstreept het goede partnerschap tussen UGS en Mentor. Zij bieden een gezamenlijke oplossing aan waarbij Teamcenter en NX software van

UGS samen gaat met de CHS software van Mentor. Zij zullen gezamenlijk ontwikkelingen doen om verder het PLM-portfolio uit te breiden. Met name: voor fabrieksproducten voor electro mechanische subsystemen, een breed marktsegment waaronder huishoudelijke

Een succesvol CAE (Computer Aided Engineering) symposium

UGS biedt een ijzersterke oplossing op het gebied van eindige elementen berekeningen waaronder Femap, NX Nastran en MasterFEM+. In februari werden de nieuwe versie Femap V9 en NX Nastran V3 geïntroduceerd en dit wilde UGS niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Op 9 en 10 februari werd een succesvol symposium georganiseerd voor de pers, klanten en prospects. Ongeveer 55 mensen luisterden aandachtig naar onderwerpen zoals “Wat zijn de voordelen bij het

gebruik van CAE oplossingen?”. Sprekers uit binnen- en buitenland presenteerden de nieuwe functionaliteiten. De verscheidene demonstraties maakten het gebruik van de software inzichtelijker. Voordelen in het productproces, bijvoorbeeld kortere doorlooptijd doordat de ontwerper sneller wijzigingen kan doorvoeren en testen in een vroeg stadium kan doen, werden duidelijker naast de vele andere voordelen. Kortom de positieve reacties bewegen UGS om hier in de toekomst zeker een vervolg aan

apparaten, mobiele telefoons, computers, auto’s, vliegtuigen, industriële machinebouw, medische apparatenbouw en satellieten. Meer informatie over Mentor Graphics vindt u op www.mentor.com.

UGS en Capgemini gaan samenwerken UGS en Capgemini U.S. LLC (Capgemini), een van ‘s werelds grootste consultancy, technologie en outsourcing bedrijven, hebben een samenwerkingscontract ondertekend om gezamenlijk Product Lifecycle Management (PLM) oplossingen aan te bieden. Capgemini en UGS zullen nauw samenwerken op het gebied van marketing, business development en sales om de impact van PLM oplossingen te maximaliseren en zo een zeer snelle ‘return on investment’ te realiseren. Deze alliantie is een van de twee zeer belangrijke overeenkomsten sinds UGS als onafhankelijke software onderneming opereert. Meer informatie over Capgemini vindt u op www.us.capgemini.com.

te geven. Diegene die het symposium hebben gemist of andere geïnteresseerde lezers kunnen meer over Femap lezen verderop in deze editie. Voor vragen kunt u contact opnemen met UGS. Wij helpen u graag verder. 5

Actueel

Wie is nieuw? UGS IN DE PRAKTIJK

Wie is nieuw binnen UGS?

De Customer Care afdeling heeft vanaf februari een nieuwe medewerkster erbij. Marije Hagendoorn (26) komt het team van 4 personen versterken. Zij gaat zich bezighouden met o.a. de administratie van klantenorders. Zij is opgeleid in Communicatie Wetenschap en heeft voorheen bij een reclamebureau gewerkt.

SpacePilot

Aurelio Martinez Ferrez, (47) is op 10 januari gestart op de Helpdesk als Customer Support medewerker. Hij werkte hiervoor op basis van detachering bij Yacht, een ingenieursbureau en ondersteunde de Helpdesk bij Philips CFT (Hasselt) op het gebied van AutoCAD en NX (vroeger Unigraphics).

™

Nog méér functies binnen handbereik De functies van de verschillende knoppen passen zich automatisch aan als de gebruiker van applicatie verandert. Bovendien wordt dit dan ook op het scherm getoond.

De 21 "speed keys" kunnen in de tijd aangepast worden aan uw vaardigheid.

De hardware reageert direct op uw bewegingen

SpacePilot, de nieuwste technologie op het gebied van 3D controllers Op basis van de SpaceBall en SpaceMouse is met de SpacePilot een grote stap voorwaarts gemaakt. De SpacePilot heeft 24 knoppen die elk afzonderlijk ingesteld kunnen worden waardoor er gemakkelijker en efficiënter mee gewerkt kan worden. Probeer nu gratis een maand de SpacePilot; bezoek www.3dconnexion.com/spacepilot

SpacePilot- De eerste intelligente 3D Controller

6

NIEUW

Met een vederlichte bediening, een speciale oppervlakte coating en twee mogelijkheiden om de handpalm te kunnen ondersteunen, is deze 3D controller zeer ergonomisch.

Actueel

XPresReview UGS IN DE PRAKTIJK

Bas Verschuren (34) is sinds 1 januari bij UGS werkzaam in het Pre Sales team. Hij houdt zich bezig met het demonstreren en presenteren van met name NX en Teamcenter aan toekomstige klanten. Daarnaast houdt hij bestaande klanten op de hoogte van nieuwe modules. Voorheen heeft hij bij Rand Worldwide gewerkt waar hij specialist was in o.a. Pro/Engineer en CATIA V5.

Vanaf 1 december is Albert Fisch (42) in dienst getreden bij UGS als project manager op de afdeling Professional Services. In het verleden heeft hij gewerkt als Consultant bij Atos Origin. Hij heeft Werktuigbouwkunde, Informatica en Business Administration gestudeerd. Inmiddels heeft hij 15 jaar ervaring opgedaan in CAD/CAM en PDM in diverse functies.

Na 8 maanden detachering is Ruurd Hoogendoorn (41) per 1 maart in dienst als accounting specialist. De afgelopen 10 jaar heeft hij werkervaring opgedaan in soortgelijke functies bij o.a. DPA en P&O Nedloyd. Zijn hobby’s zijn hockey en zeilen, maar het meeste van zijn vrije tijd gaat naar zijn 2 dochters.

XpresReview vereenvoudigt uitwisseling van complete productinformatie XpresReview maakt het mogelijk om eenvoudig productdata uit te wisselen. Er ontstaat een betere en snellere communicatie tijdens de productontwikkelingsprojecten. De software verzamelt alle productdata van verschillende afdelingen en zet deze bij elkaar. Dit innovatief UGS concept, genaamd ‘Packaged Collaboration Files’, maakt het mogelijk dat iedereen op elk gewenst moment de constructie data, onafhankelijk van waar men zich bevindt, kan bekijken. Daardoor kunnen sneller beslissingen genomen worden.

De software is te downloaden op www.ugs.com/forms/xpres.shtml.

De data kan uit verschillende formaten bestaan. Dit zijn: • 3D modellen, inclusief productie informatie (Product Manufacturing Information, kortweg PMI) • 2D tekeningen • Microsoft Office documenten (Word, Excel, PowerPoint …) • Adobe-PDF data • Grafische data (TIF, JPG, BMP …) • Videos, films (AVI, MPEG,WMV ...)

Gratis te downloaden De software zorgt ervoor dat onder anderen het CAD-model iedereen kan bekijken, ook al heeft men geen NX of Solid Edge licentie. NX of Solid Edge gebruikers kunnen, nadat men XpresReview heeft geïnstalleerd, ‘Packaged Collaboration Files’ maken zodat leveranciers of klanten de data kunnen bekijken over Internet of E-mail. 7

Actueel

UGS Sales Academy

De UGS Sales Academy De klant leren kennen Wie de ‘commercie’ in wil, kan nadat hij een academische studie heeft afgerond, verder studeren aan een andere academie: de UGS Sales Academy.Wel een opleiding die je al snel in de praktijk aan de slag laat gaan, met de klant en het brede productportfolio van PLM-leverancier UGS.

situatie bij de klant goed kunt doorgronden, vormt een belangrijk onderdeel van het programma van deze opleiding. “UGS heeft de mensen, de middelen en de wil in huis om te investeren in jong aanstormend talent. Gedurende de Sales Academy kregen wij de kans om te bewijzen dat wij die investering waard zijn”, zegt collega trainee Bas de Voogd. Hij studeerde bedrijfskunde op Plantijn Hogeschool in Antwerpen. “De constante begeleiding en de wekelijkse evaluaties zorgen ervoor dat je met grote sprongen vooruit gaat. Ik denk niet dat ik overdrijf waarneer ik zeg dat ik in zes maanden Sales Academy even veel leerde dan in een volledig schooljaar”, aldus Bas. Brede portfolio

Bas de Voogd

Momenteel heeft UGS 4 trainees namelijk Janneke Stork, Maarten Leurdijk (27), Bas de Voogd (25) en Olivier de Buysere (24). Zij vertellen over hun eerste ervaringen. “Als ik het eerste klantgesprek dat ik gevoerd heb vergelijk met het laatste, dan schrik ik van wat ik allemaal heb laten liggen in dat eerste gesprek. Heel banale dingen: wel een afspraak, maar geen datum. Maar ook het niet goed doorvragen naar de situatie bij de klant, zodat je er pas ter plekke achterkomt dat het betreffende pakket toch niet bij de klant past.” Janneke Stork staan die eerste gesprekken met klanten nog helder voor de geest. Zij en haar mede-trainees moesten na de eerste twee, intensieve weken van het trainingsprogramma van de UGS Sales Academy, al achter de telefoon voor de eerste gesprekken. Juist het jezelf eigen maken van de gesprekstechnieken waarmee je de 8

“Die situatie is bij elke klant weer anders”, vertelt Maarten Leurdijk, bedrijfskundealumnus van de KU Nijmegen. Dat heeft alles te maken met het zeer brede productenportfolio van UGS. Dit ICTbedrijf ontwikkelt en brengt software op de markt voor alle fases van het industriële maakproces.Van het ontwerp, met CADprogrammatuur, tot het produceerbaar maken met CAM. En voor alle industriële sectoren, van de kunststofverwerkende, tot de metaal en de automotive. “Wij hebben als klant ingenieursbureaus die bijvoorbeeld verpakkingen ontwerpen, maar ook de bouwers van de machines die de verpakkingen produceren en de gebruikers van de machines die er hun producten mee verpakken. Al die bedrijven maken gebruik van onze software, maar hun werkomgeving is natuurlijk sterk verschillend”, aldus Janneke. .“De innovatievere bedrijven weten dat ze vooruit moeten om te overleven en dit het liefst met de meest geavanceerde software”, voegt Olivier de Buysere toe, afgestudeerde in bedrijfskunde aan Katholieke Hogeschool (KHM) in Mechelen.

Over de klant Maarten heeft eerder bij een ander bedrijf veel klantcontacten gehad maar op een heel ander niveau. “Toen ging het veel meer over functies van je product, nu gaat het vooral over het bedrijf van de klant.” Het is juist deze klantbenadering die ook Janneke zeer aanspreekt: “Ik merkte tijdens mijn studie dat ik wel in de techniek, maar toch nog meer in de commercie geïnteresseerd ben. En dat is voor mij niet zozeer het verkopen, maar vooral het mensen helpen. Niet een product door de strot duwen, maar de klant iets leveren waar hij beter van wordt. Dat vind ik het leuke aan de commercie.” Om die reden koos Janneke voor het traineeship van de UGS Sales Academy. Een opleiding waarin het in het

Feiten over het UGS Sales Academy traineeship • Duur: zes maanden • Start met twee weken interne trainingen op locatie • Wekelijks evaluatie door het management • Periodieke toetsmomenten • Het gehele traject wordt iedere trainee persoonlijk begeleid door een coach van een gerenommeerd trainingsbureau • Klantbezoeken vormen een belangrijk onderdeel van het programma • Tijdens het gehele traject worden verdiepingssessies gehouden waarin theorie wordt uitgelegd aan de hand van cases.

Actueel

UGS Sales Academy

nog had kunnen vragen. Geen tijd vanwege de werkdruk? Waardoor is die werkdruk dan zo hoog? Dat zou bijvoorbeeld kunnen door slechte communicatie tussen de engineers. En daar kunnen wij als UGS wel wat mee.” Blijven leren

V.l.n.r. Janneke Stork en Maarten Leurdijk

intensieve programma van de eerste twee weken niet alleen draait om die commerciële vraagtechniek, maar waarin ook veel klantcasussen aan bod komen en natuurlijk geoefend wordt met de UGS-programmatuur. Daarna volgt al snel het in de praktijk brengen van het geleerde.

“Om die sterk wisselende klantsituaties te doorgronden is een technische opleiding niet per se noodzakelijk, maar wel zeer handig”, vertelt Janneke die zelf HTS Bouwkunde studeerde. Maarten onderstreept, als niet-techneut, dat het ‘commerciële meedenken met de klant in je moeten zitten”, maar dat het technisch inzicht in de praktijk te leren is. Een leerproces dat trouwens nooit ophoudt: “Ook mijn zeer ervaren collega’s blijven leren, want elk bedrijfsproces is weer anders en onze productenportfolio ontwikkelt zich ook zeer snel.” Olivier voegt toe: “Hetgeen dat mij persoonlijk het meest is bijgebleven uit de UGS Sales Academy is dat je nóóit mag vergeten wie je ontmoet. In de praktijk zie je onmiddellijk hoe klein de markt eigenlijk wel is, want iedereen blijkt iedereen ergens van te kennen”.

“The Customer for Life policy is hier echt niet gestolen. Naast de uitstekende software gaan UGS en de klant altijd samen op zoek naar de meest geschikte oplossing”, zeggen Olivier en Bas.

UGS boekt wereldwijd meer dan $ 1 miljard omzet in 2004 en is daarmee het eerste bedrijf binnen de “Product Lifecycle Management (PLM)” industrie dat hiermee deze grens overschrijdt. Deze eindejaarsresultaten komen overeen met een omzetstijging van 14%.

“Daarmee is UGS het eerste PLM bedrijf boven die grens.” Uit rapportage blijkt een omzet van $ 294,2 miljoen voor het laatste kwartaal van 2004. Dit is een stijging van 11% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.

“Zo brengen wij de gehele engineeringsen manufacturing processen in kaart en kunnen wij de knelpunten achterhalen.” Maarten: “UGS organiseerde een symposium over E-factory, software voor het ontwikkelen van productieprocessen. Wij als trainees moesten prospects daarvoor telefonisch gaan uitnodigen. Zodra je na een gesprek de hoorn neerlegde realiseerde je je wat je allemaal

Omzet UGS boven de 1 miljard dollar.

Olivier de Buysere

Binnen de Benelux is er een omzet gehaald van ruim € 17 miljoen en dit is 18% meer ten opzichte van 2003.

9

Actueel

Van zand tot klant

UGS: nu compleet van zand tot klant De groei in nieuwe klanten bedraagt 42%. Mede hierdoor zijn er binnen de Benelux ook meer medewerkers. Hierin vind je een groei van 22% ten opzichte van 2003.

“Binnen de Benelux is de verkoop van software met 31% gegroeid.” Hier volgen nog puntsgewijs een aantal cijfers van 2004: • De omzet was $1.018,9 miljoen, ofwel 14% groei ten opzichte van 2003. • Een software groei ten opzichte van dezelfde periode van het jaar daarvoor van 10%. • Collaborative Product Development Management (cPDm) omzet groei van 35%, waaronder een cPDm software omzet groei van 25 %. • De winst voor belastingen was $ 200,7 miljoen, ofwel een groei van 37% ten opzichte van het jaar daarvoor. • Een EBITDA van $ 257,8 miljoen, ofwel een groei van 16% ten opzichte van het jaar daarvoor. • 64 bedrijven sloten in 2004 contracten met elk een waarde van meer dan $ 1 miljoen.

10

Door de overname van Tecnomatix zal het aanbod van UGS completer zijn dan ooit tevoren. Voor circa 228 miljoen dollar is het productportfolio van UGS aangevuld en versterkt met software en oplossingen van Tecnomatix op het gebied van MPM (Manufacturing Process Management). Dit brengt vele voordelen voor UGS met zich mee, zoals een breder aanbod in het gehele proces van ‘zand tot klant’. Met de toepassingen Teamcenter en NX ondersteunt UGS het gehele productieproces van haar klanten, van idee tot recycling. Het aanbod op het gebied van MPM is met de mogelijkheden binnen E-factory echter nog niet compleet. Tecnomatix brengt hier verandering in.

Tecnomatix is marktleider op het gebied van MPM en ontwikkelt softwareoplossingen (eM-Power) voor de automobielindustrie, elektronica, lucht- en ruimtevaart en andere manufacturing en proces industrieën. Deze oplossingen ondersteunen het ontwerp, de simulatie en uitvoering van productieprocessen. Tecnomatix biedt op elk moment controle en inzicht in de activiteiten die zich op de werkvloer afspelen. Simulatie is de nabootsing van een systeem of model en blijkt een uitermate geschikte manier om efficiënt te werken en veel geld uit te sparen. Uit onderzoek is gebleken dat 1 euro geïnvesteerd in simulatie, gemiddeld een opbrengst van 12 euro genereert in het productieproces. Wat houdt dit in voor de Benelux? Er zijn binnen de Benelux 3 divisies te onderscheiden:

1) Tecnomatix Mechanical division Meer dan 5000 bedrijven wereldwijd gebruiken eM-Power oplossingen zoals eM-Plant - simulatie software - om zo ontwikkelkosten te verlagen, product introducties te verhogen en snellere fabrieksplanning te realiseren – daarnaast wordt de hoge kwaliteit van het product en proces behouden. Daarnaast is er een aparte ontwikkelgroep onder de naam Tecnomatix Machining Automation actief op het gebied van motorblok fabricage automatisering. Voor de mechanical producten van Tecnomatix is cards Engineering Nederland BV (www.cardse.com), ook na de overname van Tecnomatix door UGS, de preferred reseller in de Benelux en levert hardware, software en verzorgt de daarbij behorende diensten. 2) Tecnomatix Shopfloor division De Shopfloor divisie richt zich op de aansturing en het managen van het productieproces. FactoryLink® software verschaft de proceskennis en de procescontrole die nodig is om producten te perfectioneren en de productieprocessen te beheersen. FactoryLink is flexibel en kan gemakkelijk

Actueel

Van zand tot klant

producten vandaan?) mogelijk. Data wordt verzameld en geanalyseerd waardoor betere beslissingen kunnen worden genomen hetgeen een kostenbesparing oplevert. Xfactory is gebaseerd op een flexibel object model. Dit bespaart kosten en tijd bij de implementatie.

worden uitgebreid naar een grotere configuratie en wordt toegepast in verschillende industrieën zoals productie (staalproducten, zuivel, glas, bakproducten), transport (treinen, trams, wegen, tunnels) en bagageafhandeling (luchthavens). Xfactory® manufacturing enterprise software is ontworpen om alle aspecten van de discrete productie te tracken. Zowel historische data als real-time informatie wordt opgeslagen. Hierdoor is defect tracking (Welk deel van de productie ging fout?) en genealogy (Waarin zijn de producten verwerkt? Waar komen de

3) Tecnomatix Electronics division Terug in 1999 werd een acquisitie aangegaan tussen Tecnomatix en Unicam en werd de elektronische divisie TecnomatixUnicam opgericht, nu beter gekend als Tecnomatix Electronics Division. Tijdens de laatste jaren werden de verschillende oplossingen en technologieën van 4 hoofdrolspelers in de elektronische productie (Tecnomatix Exaline, Unicam, FABmaster en Cimbridge) samen gebracht om een nieuw en uniek platform voor de elektronische assemblage en test uit te bouwen. Het resulteerde in twee pakketten. Het eerste pakket is het eM-Assembly Expert pakket voor de generatie van programma’s en documentatie voor de elektronische productie (“as planned”).

Het tweede pakket is het eM-Execution pakket voor de real-time opvolging van alle productiedata (“as build”). Tecnomatix Electronics Division heeft nu een unieke en geïntegreerde oplossing voor een complete proces opvolging. Niet alleen kunnen de nodige programma’s en documentatie aangemaakt worden voor het plaatsen van verschillende onderdelen op de elektronische printplaten (NPI), maar ook kan de “real-time” productiedata worden verzameld om daarmee de juiste productie beslissingen te kunnen nemen. Vragen over “Paperless production”, “Corrective Actions”, “Traceability”, enz. worden op een gepaste en geïntegreerde wijze ingevuld met de “Manufacturing Execution Systems” (MES) van Tecnomatix.

Open House 2005 wéér een groot succes Alle handen in de lucht voor UGS! Zo begint UGS dit jaar haar Open House voor haar klanten, partners en relaties. De sfeer zit erin zoals u kunt zien. Dit jaar is het de 10e editie en dat is groots aangepakt met als motto “Winnen, een kwestie van Teamwork”. Het teamwork was dan ook duidelijk aanwezig. Het UGS’ team binnen de Benelux werd zowel ondersteund door hun collega’s uit Zweden, Italië, UK en USA als door alle resellers. Méér dan 560 bezoekers namen kennis op 4 april in het PSV stadion in Eindhoven en op 11 april in het Anderlecht stadion in Brussel van de nieuwste ontwikkelingen en de laatste technologie op het

gebied van PLM. En natuurlijk was de overname van Tecnomatix een van de belangrijkste onderwerpen. Tijdens het Open House presenteerden de heren Martien Merks,Vice President & Managing Director Benelux en David Punter, Executive Vice President, Executive Operations de visie van UGS. Net als vorig jaar, kende het Open House 2005 weer technische sessies over UGS’ producten zoals o.a.Teamcenter, NX3, Solid Edge en haar producten van Tecnomatix. Daarnaast kregen klanten de gelegenheid om in een PLM Round Table sessie hun strategie met elkaar te delen.

Entertainment en voetbalontspanning was er volop. ’s Avonds werd het evenement succesvol afgesloten met de speciale gasten Barry Hughes en Piv Huvluv. Uit de positieve reacties en evaluaties blijkt dat het een zeer geslaagd evenement was. 11

Actueel

JT2Go software

JT2GoTM software gratis te downloaden Met de nieuwe UGS’ JT2Go viewer is het mogelijk om nog sneller 3D visualisatie data uit te wisselen op basis van het 3D JT formaat, PLM XML, en JT plug-ins voor Microsoft® Office. Daarmee komt deze data ter beschikking op ieders beeldscherm waar ook ter wereld.

UGS biedt vanaf begin 2005 de JT2GoTM software aan. Een kostenloze oplossing om bedrijven de mogelijkheid te geven gedetailleerde 3D product- en manufacturing data wereldwijd uit te wisselen door middel van een lichtgewicht JT formaat. Functionaliteit: • 2D aanzicht (CGM,TIF) – in- en uitzoomen, verplaatsen • 3D aanzicht (JT, PLM XML) – 3D inen uitzoomen, verplaatsen en draaien • 3D standaard aanblik (snel opzetten van het aanzicht van de voorkant, aanzicht van de zijkant, aanzicht van bovenaf, isometrisch aanzicht • Printen

“JT2Go en het 3D JT formaat zijn voorbeelden van UGS’ Open Business filosofie.” 12

• 3D boomstructuur – navigatie door de structuur van de samenstellingen waarbij het aan- en uitzetten van enkele componenten mogelijk is. • 3D-attributen - attributen van een CAD model zoals de naam en versie van het CAD-pakket, versie van de interface "enzovoort" • JT2Go heeft standaard functies. De functies breiden uit wanneer u upgrade naar Teamcenter Visualization. De software is nu gratis te downloaden van de website www.JT2Go.com. Onmiddellijke samenwerking wereldwijd met fabrikanten JT2Go – een kostenloze methode waarbij fabrikanten wereldwijd 3D JT data, dat ontstaan is door 600.000 gebruikers, onmiddellijk kunnen uitwisselen. Lichtgewicht JT formaat wordt als een neutraal CAD formaat door elk groot computer aided design (CAD) systeem aangemaakt, waaronder UGS’ NXTM en Solid Edge. Het uitwisselen van de productdata kan op elk gewenst moment in haar levenscyclus plaatsvinden.

JT2Go kan worden gebruikt tussen OEMS, leveranciers, business partners en klanten. Dit verbetert de samenwerking tijdens de design ‘reviews’, productie planning en offertes. JT2Go en het 3D JT formaat zijn voorbeelden van UGS’ Open Business filosofie. Het JT formaat wordt door JT Open ondersteund. Dit is het initiatief dat UGS organiseert op verzoek van haar klanten. Het JT formaat is inmiddels wereldwijd de standaard om product- en fabrieksinformatie in de PLM industrie uit te wisselen. JT Open kan gebruikt worden door elk bedrijf, onafhankelijke software leveranciers, academische onderwijsinstellingen en ‘non-profit’ organisaties. Bewezen technologie JT2Go is de visualisatie technologie, geïntegreerd binnen UGS’ Teamcenter, en de meest gebruikte software voor PLM. Daarnaast heeft JT2Go JT plug-ins naar Microsoft® Office 2003 waarbij tussen 3D JT documenten en Microsoft Word en PowerPoint® Smart documenten relaties gelegd kunnen worden.

Actueel

PDM Expertmeeting

PDM Expertmeeting erg gewaardeerd door bezoekers De expertmeeting ‘Investeren in PDM, Stress of Succes’ die het vakblad Machinebouw in samenwerking met Array Seminars op 16 maart j.l. heeft verzorgd, is door de bezoekers zeer positief ontvangen. UGS was hier als hoofdsponsor aanwezig.Tijdens deze middag scoorden de merkonafhankelijke aanpak en de praktijkverhalen hoog bij de bezoekers.

“ Denk groot maar implementeer stap voor stap.” - Guus Ranke

In Kasteel Maurick in Vught kwamen zo’n vijftig belangstellenden bij elkaar om meer te horen over de theorie en de praktijk van het implementeren van Product Data Management (PDM). Als eerste werd door Hans Maassen en Guus Ranke van het PDM platform een beeld gegeven van de mogelijkheden en de te maken keuzes bij een PDM implementatie. Hierbij werd helder dat de bedrijfsstrategie bepalend is voor de systeemkeuze en implementatieaanpak. “Denk groot maar implementeer stap voor stap” was een duidelijk statement van Guus Ranke. De boodschap in de presentatie van het PDM platform werd vervolgens met twee praktijkverhalen bevestigd. Cees Hooyschuur van Aweta G&P uit Nootdorp vertelde hoe deze marktleider op het gebied van machines voor verwerken, sorteren en verpakken van fruit, groente en bloemen omgaat met de ontwerpdata van haar speciaalmachines. Hierbij werd uitgelegd wat de achtergrond was van de keuze voor een PDM omgeving en wat het gevolgde traject was tot nu toe.

specifiek PDM daarbij is. Daarnaast noemde hij de toegevoegde waarde van o.a.Teamcenter voor zijn bedrijf. Aan het eind van de vorige eeuw heeft deze fabrikant van end of line verpakkingsmachines een aantal doelstellingen gedefinieerd voor de bedrijfsgroei, het te voeren productassortiment en de te gebruiken automatisering. De woorden “denk groot maar implementeer stap voor stap” zijn hier vertaald naar de praktijk.Verschuren gaf in zijn lezing een duidelijk beeld van de uitgangspunten voor PDM implementatie en voordelen die het heeft opgeleverd, tot en met de ERP implementatie toe. Binnenkort volgen er bij UGS sessies op het gebied van data management.

De derde spreker en tevens klant van UGS, Jos Verschuren van Lantech.com, gaf in een inspirerend verhaal zijn bedrijfsvisie weer en vertelde wat de rol van ICT en 13

Klanten

Nevesbu en Femap NX

Buigend moment in de scheepsromp

Nevesbu en Femap - Een ei is dikwandig Rekenen aan ontwerpen is voor veel bedrijven een opkomende activiteit. Zo niet voor het maritieme ingenieursbureau Iv-Nevesbu dat een rijke historie heeft op dit gebied. Sinds jaar en dag wordt Femap van UGS gebruikt als pre- en postprocessor voor de analyses die worden uitgevoerd. Rijk is ook de industriële historie van Nevesbu. De naam is oorspronkelijk de afkorting van Nederlandse Verenigde Scheepsbouw Bureaus. Deze naam grijpt terug op het feit dat het bedrijf in 1935 is opgericht door 7 Nederlandse werven, waaronder Wilton-Feijenoord, de Rotterdamse Droogdok Maatschappij en De Schelde. Het oogmerk was een ingenieursbureau met een gemeenschappelijke pool van constructeurs op te zetten. Het bedrijf is daarna deel uit gaan maken van de Rijn Schelde Verolme groep. Nadat deze RSV Groep in de jaren tachtig

Watertight bulkhead submarine

14

ophield te bestaan, is het eigendom weer bij de oorspronkelijke werven terechtgekomen. Vanaf 1990 maakte Nevesbu deel uit van RDM dat behoorde tot het industriële conglomeraat van Joep van den Nieuwenhuizen. Sinds 2004 maakt Nevesbu deel uit van de Iv-groep en heet voortaan Iv-Nevesbu. De maritieme geschiedenis van Iv-Nevesbu speelt zich vooral af rondom militaire projecten. Jack Reijmers, FEM-expert van IV-Nevesbu geeft enkele voorbeelden. “Wij hebben geconstrueerd en gerekend aan vrijwel alles dat voor de Nederlandse Koninklijke Marine op of onder water vaart en heeft gevaren.Van de Walrus en andere onderzeebootklassen tot en met de fregatten, waaronder de moderne Lucht Commando Fregatten (LCF) en verschillende soorten andere schepen zoals het amfibische transportschip.” De kwaliteit van de producten is altijd zo overtuigend geweest dat, zover de exportvergunningen dat mogelijk maakten, over de hele wereld werd geëxporteerd.“Wij hebben daarvan nog altijd vervolgopdrachten,” vertelt Reijmers. “Maar de defensieportefeuille is sinds de vroege jaren negentig wel veel dunner geworden.” Dat heeft uiteindelijk ook RDM

de das omgedaan. Het Papendrechtse ingenieursbureau Iv-groep heeft kans gezien de belangrijkste delen van Nevesbu te verwerven. Kernactiviteiten liggen als vanouds op het terrein van korvetten en onderzeeboten, maar toenemend ook het terrein van de maritieme constructies en civiele schepen. Met name wordt er veel gewerkt aan tankers en schepen die voor oliewinning op zee worden ingezet. Hierbij komen, vanwege de eisen die aan deze vaartuigen worden gesteld, veel structurele analyses voor. Naast het rekenwerk zijn indelingen van schepen en de complete ontwikkeling en engineering specifieke vaartuigtypen, zoals pijpenleggers en drijvende olieproductie en opslagtankers een hoofdtaak voor Iv-Nevesbu, dat ook veel vanuit andere sectoren binnen de Iv-groep wordt ingeschakeld om werk te doen. De engineering bij Nevesbu gebeurt in verschillende CAD-systemen, waarbij het systeem van de klant uitgangspunt is.“Dat betekent voor mij dat import, als het al van toepassing is, via een min of meer neutraal formaat als Iges verloopt,” vertelt Jack Reijmers. Meestal zit er ook nog

Klanten

Nevesbu en Femap NX

optimalisatie van het model in, omdat de vertaling via Iges niet altijd een goed resultaat geeft. Kleine aanpassingen kunnen in de “modeler” van Femap worden gedaan volgens Reijmers. Grote veranderingen of correcties kunnen zijns inziens beter in het oorspronkelijke CAD-systeem worden uitgevoerd. In Femap wordt de pre-processing van het model gedaan, wat inhoudt dat de mesh wordt gemaakt en de loadcase wordt ingevoerd.“Bij schepen luistert dat zeer nauw,” licht Reijmers toe.“Schepen zijn extreem dunwandig. Het staal mag dan wel in absolute zin met 2,5cm dik zijn, maar op de breedte stelt dat niets voor. Een ei is in vergelijking dikwandig.Vanwege die dunwandigheid wordt de shell-meshfunctionaliteit van Femap veel gebruikt.” Omdat Iv-Nevesbu zich niet alleen op nieuwbouwprojecten richt maar ook ombouwprojecten doet, is de beschikbaarheid van informatie vaak een moeilijk punt. Digitale productinformatie is er vaak niet en een model kan soms pas worden gemaakt als het schip al in dok ligt. Dat legt een grote tijdsdruk op de projecten.“En dus ook op de FEM-berekeningen”, verduidelijkt Reijmers. “De loadcases zijn traditioneel de laatste gegevens die beschikbaar komen. Engineers staan bij mijn bureau te wachten op de resultaten.” Als gevolg daarvan is de FEM analyse in de scheepsbouw vaak nog een laatste controlestap. Een die wel grote effecten kan hebben. Reijmers:“De classificatiebureaus in de scheepvaart zoals DNV en Lloyds vereisen berekeningen. Dat moeten FEMberekeningen zijn. Iets anders wordt niet meer geaccepteerd. De software die wordt gebruikt is daarbij ook van belang.” Binnen Iv-Nevesbu is met de Ansys-solver de meeste ervaring opgedaan. Reijmers is zich er van bewust dat de integratie tussen Femap en Ansys niet optimaal is zoals met NX Nastran, maar ziet daar geen problemen ontstaan.“Gezien de hectiek van ons werk is de noodzaak tot integratie beperkt. Efficiëntie en snelheid zijn belangrijker. De standaard koppeling werkt wat ons betreft snel en betrouwbaar. Daarbij komt

dat de jarenlange ervaring die wij met Ansys hebben opgedaan zwaar telt.” Ook een CAD-integratie heeft Reijmers beperkte meerwaarde te bieden.“Als Fem-expert zie ik daar wel grote mogelijkheden voor de machinebouw. Helaas in de scheepsbouw niet. Dat komt omdat wij met die dunwandigheid te maken hebben waarbij de volumegeometrie uit het CAD-systeem in zogenoemde shells wordt omgezet. Iv-Nevesbu heeft wel goede ervaring met het inlezen van AutoCAD-modellen als basis voor het Femap-model. Maar dan ook enkel als basis.” Nadat de berekeningen zijn uitgevoerd levert de solver de gegevens terug aan Femap.“Wij voeren de meeste analyses uit met de Femap post-processor. Het gaat dan primair om statische en lineair elastische berekeningen. Die maken ruim 90% van ons werk uit,” aldus Reijmers.“De hele lastige analyses waarbij bijvoorbeeld contacten en tijdsverloop een rol spelen, worden in Ansys uitgevoerd omdat wij daarin op dit punt de meeste ervaring hebben.” Jack Reijmers stelt zijn ervaring met Femap en eindige elementen analyses vaak ter beschikking aan vakgenoten. Met regelmaat geeft hij presentaties voor zowel het Nederlandse Femap gebruikersforum als voor internationale vakorganisaties.“Het is goed te zien dat Femap in de wereld zo wijd verspreid is. Er zijn veel gebruikers en dat maakt goede kennisuitwisseling mogelijk,” besluit Reijmers.

NX kort FEADSHIP Feadship, de wel bekende jachtenbouwer ter wereld, is sinds september 2004 met UGS in zee gegaan. Ze gebruiken NX voor het 3D ontwerpen en styling van hun exclusieve jachten. Voorafgaand aan de keuze voor NX heeft Feadship, in samenwerking met UGS, een uitgebreide test uitgevoerd, waarbij werd vastgesteld of de software voldeed aan hun extreem hoge kwaliteitseisen. (www.feadship.nl)

TRIOS ENGINEERING B.V. Trios Engineering B.V. in Neede is een engineeringsbureau en zijn vooral actief in de High Tech Machinery industrie. Hun vakgebieden zijn de halfgeleiderindustrie (o.a. cleanroom producten), consumentenindustrie, transport en handling, stromingstechnologie en medische apparatuur. Vanaf januari zijn zij gestart met NX met als doel nauwer te kunnen samenwerken met hun opdrachtgevers. (www.trios-engineering.nl)

DOLLWIN GROUP Dollwin group is gespecialiseerd in het zoeken naar en ontwikkelen en vinden van oplossingen voor technische problemen.Vanaf december 2004 maken zij gebruik van NX vanwege uitbreiding van hun complexe engineering activiteiten. (www.dollwin.nl)

Verbouwing tanker tot FPSO (Floating Production Storage and Offloading)

15

Klanten

GBO NX

GBO Design – Engineering en illbruck Sealant Systems winnen een internationale iF Design Award! GBO is een productontwerpbureau met 15 ontwerpers en constructeurs. Met het hele team begeleidt men ontwerpprojecten voor o.a. Ahrend, Samsonite,Volvo Styling, Inalfa en Matsuhita. Afgelopen jaar heeft men bij GBO verschillende prijzen in ontvangst genomen waaronder de European Engineering Award Nominatie met de boordcomputer TopIQ voor Groeneveld, de Aluminium Award 2004 met de disQ van Melis Lighting en de European Calendar Contest 2005 van UGS voor de BriXX Universal terrace system van GS Windscreen.

Briefing: "Ontwikkel een nieuwe verpakking voor de isolatie schuimen. Creëer een hoogwaardige herkenbare uitstraling welke de nieuwe identiteit van illbruck vormt. Het product moet dusdanig ontworpen zijn, dat de cap voor zowel assemblage als gebruik optimaal functioneert." Voor GBO is de nieuwe verpakking voor isolatieschuim de tweede introductie van een product in de illbruck collectie. Midden vorig jaar heeft het ontwerpbureau een trolley ontwikkeld om isolatiemateriaal op de bouw te dispenseren en sorteren. In de bouw is veel te doen aldus GBO.Vooral hoogwaardige gereedschappen, welke tijd besparen, leveren winst op. Als ontwerpbureau kun je daar goed op inspelen.

16

Gedurende het ontwerpproces voor de illbruck cap is een "list of requirements" opgesteld. Het product moet goed in de markt gepositioneerd worden, wat vraagt om de juiste prijs/prestatie verhouding. Het product blijft een disposable en bij elke materiaal- en gereedschapkeuze houd je daar rekening mee. Hoewel de matrijs nu complexer is dan in de oorspronkelijke situatie, hebben de engineers van GBO twee onderdelen kunnen terugbrengen tot één. Met behulp van NX was het goed mogelijk om de juiste hoeken te construeren voor de verschillende lossingrichtingen van de matrijs en toch de vormgeving te bewaken. Dit is een groot voordeel van NX, omdat hiermee de verschillen tussen design en definitieve productie gering zijn. Tevens is het een goede basis voor het communiceren met de verschillende partijen die betrokken zijn bij het project. De reductie in onderdelen spaart montagekosten. Een belangrijk verschil met de oorspronkelijke PUR bus is dat de handgreep veel comfortabeler is geworden. Op de bouw draagt men uiteraard veelal bedrijfskleding waaronder handschoenen. De handgreep is nu groter uitgevoerd waardoor de PUR goed te doseren is. Zelfs in de meest extreme omgevingen (warmte/koude) moet het product functioneren en bruikbaar zijn. In de cap is een tamper-evident ingebouwd. Hierdoor kan de koper beoordelen of het product al gebruikt is. Met andere woorden, een soort verzegeling welke in

Klanten

GBO NX

het kunststof gedeelte meegespoten is. Een tweede tamper-evident is een uitbreekbare houder voor verschillende rietjes. Deze houdt in het schap de rietjes aan de bus vast en kan tevens zorgen voor een afsluiting van de rietjes tijdens gebruik. Hiermee is de bus langer bruikbaar. De afgeplatte bovenzijde van de cap voorkomt dat bij stapeling de trigger onbedoeld geactiveerd wordt. Dit laatste zou een probleem kunnen opleveren tijdens assemblage: de trigger mocht niet geactiveerd worden. Daarbij is de vorm herkenbaar ten opzicht van concurrenten.Voor het materiaal is gekozen voor polypropyleen (PP). PP is behoorlijk warmtebestendig en biedt ook de mogelijkheid om en een filmscharnier in te construeren. Door de integratie sparen we onderdelen en dus assemblage uit. In studies, die GBO voor illbruck in de analyse & create fase heeft uitgevoerd, hebben we uitvoerig gekeken naar de identiteit van illbruck. Middels moodpanels hebben we in eerste instantie de sfeer vastgelegd, waarmee de eerste vorm- en technische schetsen zijn uitgewerkt. Daarna zijn alle technische details in de define & evaluate fase vastgelegd. Hier bleek ook dat we de hele cap uit één gedeelte konden opbouwen. Met rapidprototyping zijn proefmodellen gebouwd middels STL (stereolithografie). Met behulp van siliconen matrijzen en de STL modellen is uit giethars een serie proef-

modellen afgegoten. Nadat deze series in de markt (testpanels) en technisch zijn getest, zijn de matrijzen uitbesteed. De IF Product Design Award wordt elk jaar uitgereikt aan bijzondere producten. De nieuwe verpakking van illbruck heeft in maart 2005 de IF Product Design Award ontvangen. Op 18 november 2004 is de verpakking door de internationale jury beoordeeld op designkwaliteit, vakkundigheid graad van innovatie, milieuvriendelijkheid, functionaliteit, ergonomie, visualisatie van het gebruik, veiligheid en merkwaarde

(zie ook www.ifdesign.de). De verpakking van illbruck is dermate geoptimaliseerd dat het gemakkelijk in gebruik is en de benodigde kracht om het product te activeren minimaliseert. Op deze manier wordt de normaliter wegwerpverpakking door middel van een dop omgevormd tot een ergonomische multifunctionele purspuitbus dat hergebruik mogelijk maakt. Binnenkort ligt de verpakking al in de winkel. www.illbruck.nl www.gbo.nl www.ifdesign.de 17

Klanten

PEZY Development NX

Pezy Development Een floss dispenser in de vorm van een mannetje met trofee. Een aansteker die automatisch aangaat zodra die bij een gaspit wordt gehouden. Maar ook een designschaal van Makkumer aardewerk. Een botplug voor heupoperaties. Een comfortabel verende bezoekersstoel. En stofzuigeronderdelen, telefoonladers, headsets, lichtgeleiders ...

Stofzuiger

Pezy Development houdt zich al jaren bezig met de meest uiteenlopende projecten. Het motto van het bedrijf, from mind to matter, is dan ook zeker niet uit de lucht gegrepen. Allerlei soms zeer verschillende ideeën en concepten worden omgezet in bruikbare ontwerpen en producten. Het bedrijf is met name gespecialiseerd in mechanica en de ontwikkeling van producten in kunststof. Pezy Development is opgericht in 1995 en gevestigd in Groningen. Het bedrijf is dienstverlener op de industriële markt en houdt zich bezig met integrale productontwikkeling. Ze hebben de kennis en ervaring in huis om het hele ontwikkeltraject van een product, van de conceptcreatie tot en met de productieaanloop, te managen en uit te voeren. Daarnaast kan Pezy ook zorgen

Matrijsdeel eistandaard

18

voor consultancy (van conceptcreatie tot en met productieondersteuning) en detachering van engineers. Onderscheidend Sinds haar oprichting is Pezy Development snel gegroeid tot een onderneming van meer dan 45 medewerkers – en het bedrijf groeit nog steeds. Dat succes is mede te danken aan dat wat Pezy onderscheidend maakt van andere ontwikkelbureaus: haar focus op techniek en de uitvoerbaarheid ervan. De onderneming heeft daarom niet alleen kennis van het (voor-)ontwikkeltraject, maar ook van de daadwerkelijke productie. Het is juist die kennis die essentieel is voor een goede uitvoering van het gehele productontwikkelproces. Pezy Development verwerft die noodzakelijke kennis door haar bijzondere manier van werken.

Werkwijze Productontwikkeling vindt bij Pezy niet alleen op kantoor plaats, maar ook in de eigen ‘Tool Shop’. Daar vinden, met behulp van o.a. een CNC freesmachine, een (zink-)vonk-machine en een 50-tons spuitgietmachine, prototyping, tooling en pre-production plaats. En stuit men in de Tool Shop op een probleem, dan kunnen

onmiddellijk de ontwerpers en engineers weer worden ingeschakeld. Alles kan dan ook intern, al wordt bijvoorbeeld het maken van modellen wel eens uitbesteed. Ontwerp, engineering en tooling zijn naadloos op elkaar afgestemd en vormen zo een leercyclus. Afdelingen leren van elkaar en passen hun nieuw verworven kennis meteen toe. Dat wil echter niet zeggen dat de opdrachtgever buiten beeld blijft. Deze wordt nauw bij elke fase van het project betrokken: het is immers zijn geld en het wordt zijn product.

Relaties Wie zijn de opdrachtgevers van Pezy eigenlijk? Het zijn vooral de innovatiemanagers en projectleiders van OEM’ers en (technisch) directeuren uit het midden- en kleinbedrijf die Pezy Development voorzien van opdrachten. Met name de OEM’ers zijn grote klanten, waarmee jaarlijks zo’n 95% van de omzet wordt behaald. Een selectie van Pezy’s belangrijkste opdrachtgevers: Heineken, Philips, Océ en Ahrend. Daarnaast werkt het bedrijf voor onder andere Siemens VDO, SKF, ETNA Vending Technologies, Meyn en Sony Ericsson.

Klanten

PEZY Development NX

NX & PEZY Pezy Development werkt al sinds 1996 met NX en heeft in de loop van de tijd het aantal licenties sterk uitgebreid. Momenteel werken ongeveer 25 ervaren constructeurs met het pakket. NX wordt met name ingezet voor het ontwikkelen van complexe samengestelde (kunststof) producten. Naast het basispakket zijn er meerdere modules waar Pezy Development gebruik van maakt: Modeling Deze module wordt gebruikt om een 3D-model te maken van een onderdeel of samenstelling. Tevens wordt hierin de lossing van spuitgietonderdelen gecontroleerd evenals de nauwkeurigheid van de vlakken en

radii.Van deze module is bijvoorbeeld gebruik gemaakt voor het tekenen van een stofzuiger. Drafting De module Drafting wordt gebruikt om 2D-tekeningen vanuit een 3D-model te maken. Tekeningen worden gebruikt als vrijgavedocument, meetspecificatie en kleur/textuur/ materiaalspecificatie. Manufacturing Deze module wordt gebruikt om freesbewerkingen aan te maken en te simuleren vanuit een 3D-model. Via een postprocessor worden deze verstuurd naar de freesbank. Deze module is bijvoorbeeld toegepast om freesbewerkingen te maken en simuleren voor het matrijsdeel van de door Pezy ontworpen eistaander.

Structures De module Structures wordt gebruikt om eenvoudige stijfheid en sterkteberekeningen uit te voeren.

Mould wizard De Mould wizard wordt gebruikt om spuitgietmatrijzen snel op te kunnen zetten.

Module structures

19

Klanten

Wärtsilä Propulsion NX

Wärtsilä Propulsion vernieuwt en innoveert Wärtsilä Propulsion in Drunen is een van oorsprong Nederlandse, traditierijke onderneming die velen nog kennen als Lips Scheepsschroeven. Het bedrijf maakt al weer enkele jaren deel uit van de Finse Wärtsilä groep die wereldspeler is op het gebied van onder andere scheepsvoortstuwing en stationaire energieopwekking.

Wärtsilä Propulsion in Drunen heeft als hoofdactiviteit het ontwerpen, produceren en assembleren van voortstuwers in verschillende vormen. De bekendste zijn de grote schroeven die als mono-block of met verstelbare schroefbladen worden geleverd. De verstelbare variant wordt gekenmerkt doordat de bladen van de schroef door middel van een hydrauliek systeem gedraaid kunnen worden waardoor de spoed van de schroef wijzigt. Hiertoe wordt ook alle besturingshard en software geleverd. Een andere groep wordt gevormd door de zogenoemde “thrusters”. Deze draaibare schroeven worden onder de scheepsromp gemonteerd en aangedreven door een haakse overbrenging. Een variant daarvan is de boegschroef die vast wordt gemonteerd in een tunnel.Tenslotte produceert het bedrijf waterjets: voorstuwing door waterstralen die worden gegenereerd door een pomp. Wärtsilä Propulsion heeft in Europa vier vestigingen waarvan twee in Nederland, één in Noorwegen en één in het Verenigd Koninkrijk. Deze verspreide vestigingen vormen een van de redenen de vernieuwingen en innovaties op CAD/CAM en PDM-gebied in te voeren. Ger van der Hulst, projectmanager van Wärtsilä Propulsion voor deze projecten licht toe: “de business vereist dat de gelijkaardige productportfolio’s van met name de Noorse en Drunense bedrijven beter wordt afgestemd. Dat moet leiden tot een veel efficiënter gebruik van 20

informatie die wordt gecreëerd. Daartoe dienen ook de systemen en werkwijzen te worden geharmoniseerd.” Het upgraden van de CAD-systemen is een eerste logische stap in deze richting. De tweede stap is de invoering van een gemeenschappelijk PDM-systeem. NX en Teamcenter Engineering Als nieuw CAD/CAM-systeem heeft Wärtsilä Propulsion in oktober vorig jaar in Drunen NX2 ingevoerd. Men had Unigraphics versie 15 en dat was dringend aan vervanging toe. De Noorse vestiging gebruikt I-deas en zal overstappen op NX zodra de migratie van I-deas modellen en tekeningen volgens hun eisen mogelijk is. Naar verwachting zal dit in NX3 of NX4 het geval zijn. Daarvoor moet eerst de PDM-infrastructuur aanwezig zijn. “In Drunen gebruikten wij UG Manager dat nu is geüpgrade naar Teamcenter Engineering 9.1.2. De belangrijkste reden voor deze stap is de multi-site functionaliteit zodat zowel Drunen als Noorwegen dezelfde gegevens ter beschikking hebben. Deze hele omgeving werd in april operationeel.” Om de I-deas data over te zetten naar Teamcenter Engineering moet de ingebouwde TDM-database van I-deas worden opgeschoond. Van der Hulst: “het projectgebaseerde I-deas TDM kent mogelijkheden die bij een moderner PDMsysteem niet worden toegestaan. Dat houdt in dat de database moet worden opgeschoond voordat migratie kan plaatsvinden. Die actie loopt goed dankzij de tools die UGS daarvoor ter beschikking heeft maar vereist naast tijd

Migratie naar NX2 en Teamcenter Engineering biedt nieuwe mogelijkheden

ook systeemkennis van UGS en productkennis van onze engineers”. De testmigratie verloopt naar tevredenheid zodat de invoering van Teamcenter Engineering niet in gevaar komt. Het proces om te komen tot een klantspecifieke schroef is gebaseerd op de specifieke eisen die aan de schroef worden gesteld. De belangrijkste ontwerpparameters zijn het volgstroomveld achter het schip en het vermogen dat de aandrijving gaat leveren. Die invoer bepaalt een eerste ontwerp waaraan meteen wordt gerekend om sterkte en cavitatieverschijnselen te analyseren. “Dit zijn specifieke applicaties die onvervangbaar zijn.Wij zien echter wel dat door de nieuwe functionaliteit het gebruik van NX naar voren is geschoven. De puntenwolk die het ontwerpsysteem voor de schroefbladen genereert, wordt bij wijze van spreken met een druk op de knop omgezet naar een volumemodel in NX. Het model van een schroefblad wordt nu nog primair voor de productie gemaakt. Binnen engineering zal dit model in de nabije toekomst ook worden gebruikt voor FEM- en CFD* -analyses,” aldus Van der Hulst. Engineering werkt zoveel mogelijk op basis van standaarddelen die in een NX-bibliotheek beschikbaar zijn. De afdeling zorgt ervoor dat bijvoorbeeld de naaf voor de bladverstelling, de assen, lagers, koppelingen en dergelijke worden geselecteerd vanuit deze bibliotheek zodat de samenstelling kan worden opgebouwd.

Klanten

Wärtsilä Propulsion NX

Het eindproduct van engineering wordt gevormd door de 3D modellen, de tekeningen en de stuklijst. Tekeningenarchief Al deze gegevens uit NX worden in Teamcenter beheerd. Inmiddels staat hierin ook het tekeningenarchief. Alle tekeningen (gescand van polyester in TIFF-formaat) of viewmodellen van CAD-files (in HPGLformaat) stonden in een stand-alone applicatie opgeslagen. Om de ontsluiting beter te maken, is het hele archief in maart 2005 omgezet naar PDF en in Teamcenter Engineering voor niet-CAD-gebruikers toegankelijk gemaakt. “Wij gaan dat nog uitbreiden,” aldus Van der Hulst. “Er is een tweede database, een publicatie-server, onder Teamcenter geplaatst die alle viewing-files gaat bevatten.Wanneer gegevens voor productie worden vrijgegeven vanuit het multi-site PDM systeem worden deze automatisch als PDF-bestanden op de publicatie-server geplaatst.” Deze server zorgt ervoor dat alle informatie via Teamcenter Web wereldwijd toegankelijk wordt voor onder meer verkopers, inkopers en servicepersoneel. De afdeling werkvoorbereiding gaat op basis van de NX-modellen aan de slag om de productiedata te genereren.Van de schroefbladen worden uit EPS hardschuim modellen gefreesd met een robot waarvan de programmering plaatsvindt plaats met NX CAM. Deze EPS modellen worden in de bronsgieterij gebruikt om de zandvormen te maken waarin het brons gegoten gaat worden. Dit halfproduct wordt vervolgens op maat gefreesd en gepolijst. Ten behoeve van de kwaliteitscontrole is een meetmachine aangeschaft die de geometrie van de schroefbladen scant

zodat die met het nominale model in NX vergeleken kan worden. Wave-links** Andere CAD/CAM-toepassingen zijn binnen de groep in ontwikkeling. Bijvoorbeeld voor het 2D-21/2 D freeswerk voor naafdelen wordt gewerkt aan een methodiek waarbij alle tussenstappen in het productieproces worden gedefinieerd, inclusief alle bevestigingen (fixtures) die via Wave-links in NX aan het eindproduct zijn gerelateerd. Dat maakt foutvrije productie mogelijk. Een weg die wij ook op willen gaan met de nieuwe fabriek in China die later dit jaar gaat produceren. De boegschroeven zullen daar worden gemaakt. Om het “dimensional management” te verbeteren, bestaat de wens dat de nominale modellen van de niet vrije vormdelen (zoals naven en assen) eigenlijk verrijkt moeten worden met toleranties. Werkvoorbereiding hoeft die dan niet van de tekeningen af te lezen,” volgens Van de Hulst, die er meteen achteraan zegt dat de huidige manier van omzetting van een nominaal model naar middentoleranties ten behoeve van NX CAM dusdanig goed loopt dat hieraan nog geen prioriteit wordt toegekend.

CAM-manager de CAM-data en met Resource Manager de tools beheerd kunnen worden. Werkwijzen Van der Hulst is zich er van bewust dat er veel projecten tegelijk lopen die allemaal met elkaar te maken hebben. “Wij hebben ons veel voorgenomen. Dat leidt er wel toe dat de nadruk nu vooral ligt op het operationeel krijgen van systemen. De basis daaronder zoals de data modellen worden als eerste uitgewerkt en geïmplementeerd.” Toch is er nog een belangrijk onderwerp dat wordt aangepakt wanneer alle systemen operationeel zijn: werkwijzen. “Werkwijzen bepalen hoe effectief een tool wordt ingezet. De knoppen drukken is niet het probleem, daarvoor hebben de medewerkers cursussen gevolgd. Nu de ervaring er is, komt het er op aan hoe de functionaliteit wordt gebruikt. Dat bepaalt uiteindelijk het rendement van al onze investeringen,” zo besluit Van der Hulst.

*

CFD: Computational Fluid Dynamics; stromingsberekening van vloeistoffen en gassen.

** Wave-link: Een Wave-link in NX is de functie om associatieve geometrische koppelingen aan te brengen tussen 3D modellen, bijv. de verschillende stappen in een productieproces. Als het ontwerp veran-

Overigens loopt bij Wärtsilä Propulsion ook een project om CAM-data beter te gaan beheren. Daarvoor wordt Teamcenter Manufacturing ingevoerd zodat met de

dert, zorgt de software ervoor dat iedereen die een Wave-link met het ontwerp heeft aangebracht automatisch een signaal krijgt wat de consequentie van de wijziging is geweest.

21

Ideeën worden waargemaakt in 25 seconden.* Handel uw complexe printwerk sneller af. Verdubbel de printcapaciteit1 met de revolutionaire nieuwe HP Designjet 4000 printer. Hij beschikt over de unieke HP Double Swath technologie om ook bij flinke oplagen de productietijd tot de helft te reduceren. Dat betekent honderd A1-lijntekeningen en gedetailleerde projecties in één uur**. De nieuwe HP Designjet werkt daarbij even betrouwbaar als onze andere HP grootformaatprinters. In combinatie met HP inkt, printkoppen en grootformaatpapier biedt hij de snelste en efficiëntste manier om uw meest complexe ideeën te tonen aan de rest van uw team. Kom ook op snelheid, kijk op www.hp.be. HP DESIGNJET 4000/PS Vanaf • • • • • •

€11.499,-2 excl. BTW

100 A1 per uur** met HP Double Swath technologie Max. resolutie 2400 x 1200 dpi Geïntegreerde processor en webserver 256 MB (uit te breiden tot 512 MB), 40 GB vaste schijf Job-accountingfuncties bieden inzicht in de operationele kosten Ondersteunt HP-GL/2, HP RTL, TIFF, JPEG, CALS G4 en Adobe® PostScript® 3,™ PDF 1,5 bij het PS-model

HP INKT EN MEDIA Continu uitstekende resultaten met originele HP supplies • Keuze uit een compleet assortiment nr.-90-inktsupplies, voor individuele verbruiksbehoeften en lagere operationele kosten • Geen tijdverlies door bijsnijden en knippen dankzij nieuwe HP mediarollen op Europese standaardformaten • Rollen tot 91 m lang en 1,06 m breed

HP Care Pack: 3 jaar garantie met on-site-service op de volgende werkdag

Voor inruilmogelijkheden en productspecificaties ga naar www.en.trade-in.hp.com

BEL

+32 (078) - 15 20 30

KIJK OP

www.hp.be

BEZOEK

uw HP Business Partner

*Mechanische printtijd bij A1. **Meer kopieën printen. */**In conceptmodus op HP Bright White Inkjet papier (Bond). Opgegeven snelheid is de maximumsnelheid van de printer. 1Vergeleken met de HP Designjet 600/700/800/1000 printerserie. 2 Genoemde prijzen zijn adviesprijzen van de fabrikant exclusief BTW. Aanbod geldt zolang de voorraad strekt. Adobe en het Adobe logo zijn geregistreerde handelsmerken of handelsmerken van Adobe Systems Incorporated in de VS en/of andere landen. Adobe® PostScript® 3™ is een handelsmerk van Adobe Systems Incorporated. ©2004 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Alle rechten voorbehouden.

Klanten

Aldipress Tecnomatix

Zonder planning & simulatie met eM-Plant geen tijdschriften in het schap! Aldipress, onderdeel van het Finse Sanoma WSOY, is marktleider in de losse verkoop van tijdschriften in Nederland. Dagelijks worden vanuit Duiven circa 750.000 tijdschriften, boeken en Home Entertainment producten gedistribueerd over 9.000 verkooppunten. De distributie begint aan de uitzetlijnen waar de producten worden verpakt in kratten.Voor het optimaal configureren en aansturen van de uitzetlijnen gebruikt Aldipress een eM-Plant applicatie: Planning & Simulatie.

Dagelijks levert Aldipress uit een assortiment van ongeveer 650 verschillende tijdschriften, specials, romans, puzzel- en stripalbums aan 9.000 verkooppunten. Ook worden Home Entertainment producten geleverd, dit zijn Dvd’s, video’s en boeken. Elk verkooppunt ontvangt maatwerk als het gaat om de assortimentsamenstelling en de aantallen per titel. De leveringen worden in ATK’s (Aldipress Tijdschrift Krat) verpakt, die voorzien is van een barcode. Een belangrijke succesfactor, aldus Patrick Endeman (Hoofd Bedrijfsbureau Aldipress): “Door de afsluitbare ATK’s worden onze producten onbeschadigd en correct afgeleverd. Bovendien is het verwerken van ATK’s aan de uitzetbanen en tijdens transport een stuk makkelijker dan de bundels die wij voorheen hanteerden. Onze concurrent heeft sinds kort vrijwel hetzelfde krat…” Bij het ontwerpen van de twee uitzetbanen in Duiven in 2000, heeft Ergo-Design een belangrijke rol gespeeld door in eM-Plant allerlei mogelijke lijnontwerpen te simuleren. Zo bestaat de uitzetlijn uit ‘feeders’ (machines die automatisch tijdschriften aftellen en in de juiste ATK droppen) en ‘manuele stations’ (waar productiemedewerkers met de hand producten aftellen, automatisch valt een

subpakket in de juiste ATK). Doel van de simulatie was de optimale verhouding tussen feeders en manuele stations per lijn te bepalen, gelet op de productkenmerken en orderpatronen. Ook kon in de simulatie de performance van de uitzetlijnen voorspeld worden. Patrick Endeman zegt hierover: “Ik geloof heilig in simulatie.Wij draaien nog steeds elke dag sneller en toch zijn de aantallen gelijk aan wat in de eM-plant simulatie indertijd is bepaald. In de ruim drie jaar tijd dat wij op deze manier werken zijn wij gegroeid van 8 naar ruim 18 ATK’s per minuut per uitzetlijn.” Op basis van het simulatiemodel van de uitzetlijnen, is vervolgens door Ergo-Design een planningsapplicatie ontwikkeld genaamd Planning en Simulatie. Hiermee kunnen de medewerkers van het bedrijfsbureau bij Aldipress dagelijks bepalen welke producten op welke positie aan de baan geplaatst moeten worden. Uiteindelijk dient het werk gelijkmatig over de medewerkers aan de baan verdeeld te worden. De bezettingsgraad van medewerkers steeg hierdoor met 50%. Bovendien bepaalt Planning en Simulatie per verkooppunt hoeveel ATK’s er gevuld moeten worden. Geen dag is hetzelfde. Elke dag wordt een ander assortiment aan tijdschriften verwerkt en het aanbod neemt nog steeds toe. Door de eM-plant applicatie Planning en Simulatie kan snel en effectief gepland worden en kan de planner voorafgaand aan productie vast stellen waar en wanneer er mogelijk stagnatie aan de uitzetlijnen is te verwachten. Patrick Endeman is zeer tevreden met de resultaten. “Er zijn veel nieuwe klanten bijgekomen die erg tevreden zijn met onze diensten. Het was een strategische keuze om een eigen applicatie Planning en Simulatie te laten ontwikkelen. Zo konden wij alle

slimmigheden en intelligentie in eigen beheer houden. Inmiddels is de applicatie onmisbaar voor ons bedrijf. Als wij het zonder eM-Plant moeten doen, liggen er morgen geen tijdschriften meer in de winkels.”

PROFIEL Aldipress is marktleider in de distributie van tijdschriften, specials, romans, boeken, puzzels en Home Entertainment in de losse verkoop. UITDAGING • SIMULATIE: Berekenen en optimaliseren van performance van productieprocessen en productiebesturing • APPLICATIE: Intelligente planningstoepassing in eM-Plant met gebruikersinterface en koppeling met SAP INBRENG ERGO-DESIGN • Tijdens ontwikkeling productielijn: opstellen simulatiemodel en uitvoeren simulatiestudies • Na realisatie productielijn: ontwikkelen eM-plant applicatie ‘Planning & Simulatie’ RESULTATEN • Snelle en betrouwbare dag planning voor uitzetbanen • Gelijkmatige verdeling van de werkdruk over feeders en manuele stations • Stijging bezettingsgraad met 50%

23

Klanten

IDOS Interieurs SOLID EDGE

Solid Edge kort WESCO IJMUIDEN APPARATENBOUW ontwerpt plaatwerk onderdelen in staal, rvs en aluminium. Daarnaast gebruiken ze Solid Edge voor het engineeren van onderdelen t.b.v. de scheepsbouw. Er staat een professionele tekenkamer ter beschikking om ideeën en ontwerpen uit te werken. Onderhoud- en reparatiewerk wordt uitgevoerd, waar dan ook in Nederland of daarbuiten. (www.wescoijmuiden.nl) HUISMAN-ITREC is gespecialiseerd in het ontwerpen en konstrueren van (zeer) zwaar hijs- en transport-werktuigen voor schepen, offshore- en onshore-locaties. De producten variëren van 40-tons tot 2700-tons kranen en van boortorens tot complete pijpleg-systemen. De Conceptsafdeling van Huisman-Itrec gebruikt sinds december 2004 Solid Edge. (www.huisman-itrec.com) WALK AANDRIJFTECHNIEK staat bekend als internationaal erkend specialist in het vervaardigen van mechanische aandrijfcomponenten en levert wereldwijd aan grote en kleine afnemers. Sinds december 2003 maken zij gebruik van de 3D CAD oplossing Solid Edge met o.a. de Feature Recognizer. (www.walk.nl) OREEL PME is producent van professionele behuizingen voor bijvoorbeeld parkeerautomaten en besturingskasten voor de spoorwegen. Oreel Hallum produceert plaatwerkproducten voor o.a. de voedingsindustrie. Gezamenlijk hebben de bedrijven gekozen voor Solid Edge om de klanten in het ontwerptraject beter te ondersteunen, vanwege het bedieningsgemak van de gebruikersinterface en de geïntegreerde PDMen plaatwerkmogelijkheden. (www.oreel.nl)

24

IDOS Interieurs: representatief werken dankzij Solid Edge Functionele en representatieve kantoor- en winkelinrichtingen is het product van Idos Interieurs uit Almelo. Het bedrijf waar twintig personen werken, ontwerpt, produceert en monteert meubels, kasten en opbergsystemen op klantspecificatie. De ontwerpen worden op basis van de architectentekeningen gemaakt. De klanten van Idos Interieurs zijn ziekenhuizen, apotheken, banken en winkels. Stuk voor stuk omgevingen waar klanten zich welkom en op hun gemak moeten voelen.“Wij ontwerpen daarom altijd alles precies op

maat, klantspecifiek,” aldus Edwin Weldink die binnen Idos voor de ontwerpen verantwoordelijk is.“In een tijd waarin alles op elkaar lijkt, maakt onze aanpak een perfecte pasvorm mogelijk.” Weldink gebruikte tot voor kort AutoCAD om de ontwerpen te maken.“Eigenlijk was dat tamelijk omslachtig. Dezelfde informatie werd meermaals ingevoerd in de verschillende aanzichten.Wijzigingen en hergebruik waren moeizaam,” zo stelt hij. Daarom is in overleg met Somatech, waarmee al een relatie bestond in verband met de CNC

Klanten

IDOS Interieurs SOLID EDGE

IDOS INTERIEURS Idos Interieurs werd in 1988 opgericht door Wolter Haandrikman. Het in Almelo gevestigde bedrijf telt twintig medewerkers en is gespecialiseerd in grote interieurprojecten door het hele land. Projecten zijn onder meer uitgevoerd voor banken, apotheken, ziekenhuizen, reisbureaus en winkels.

aansturing van de productiemachines, gekozen voor een 3D aanpak met Solid Edge. Dat vereiste wel een omslag in het denken van de mensen. Omdat het risico vermeden moest worden dat onder tijdsdruk werd teruggegrepen naar de oude applicatie, die per saldo altijd meer tijd zou kosten, is gekozen voor een “big bang” invoering. De projectmedewerkers hebben een aantal dagen cursus gevolgd om de principes en functionaliteit goed in zich op te kunnen nemen en daarna is de stekker uit AutoCAD gegaan. Die aanpak is de juiste geweest stelt Weldink:“Solid Edge is dusdanig eenvoudig aan te leren dat het risico van mislukken eigenlijk gering is. Zolang de principes van het pakket duidelijk zijn, gaat de invoering snel en zijn de mensen in korte tijd productief. Zo’n cursus betaalt zichzelf direct terug.“

Een van de belangrijkste redenen om voor Solid Edge te kiezen is de ondersteuning. Idos heeft goede ervaringen met Somatech. Op vragen komt snel een goed antwoord waarmee men verder kan. In de aanloop naar de keuze van het 3D pakket is ook nog gekeken naar een ander pakket waarvan de leverancier beweerde dat het eenvoudig was te leren en dat bovendien voordelig is. Dat viel in de praktijk tegen.Weldink:“De support was zo mager dat een initieel kostenvoordeel snel in productiviteitsverlies omslaat. In vergelijk zijn de stappen die wij met Solid Edge maken groot. Door gerichte parametrisatie van bijvoorbeeld apotheekkasten, halen wij enorme tijd en kwaliteitsvoordelen.” Weldink verduidelijkt dit met de tijd die het opzetten van een kast in AutoCAD kostte tegenover een intelligente aanpak met Solid Edge. Een kast heeft een standaard romp. De laden worden op de beschikbare hoogte passend gemaakt. Dus de hoogte van de ladefronten varieert opdat de kast mooi opsluit. Dus variëren ook de boorpatronen en alle andere elementen die van die ladehoogte afhankelijk zijn. Een kast in AutoCAD productiegereed uittekenen kost twee uur. In Solid Edge nog slechts tien minuten. Om dat te bereiken is gebruik gemaakt van Excel. Daarin worden de waarden ingevoerd en de 3D modellen rollen er snel uit, alsook

de onderdelen- en zaaglijsten. Juist deze parametrisatie en de beschikbaarheid van een specifieke koopdelen bibliotheek, zorgen volgens Weldink voor een hoge mate van hergebruik.“Wij hebben bij het opzetten van de modellen en de spreadsheets zo generiek mogelijk gewerkt. De rest is beheer. Omdat wij een kleine organisatie zijn en projectmatig werken, is dat geen probleem.” Naast de winst in tijd en kwaliteit is de soort informatie die kan worden gemaakt een enorm winstpunt, aldus Weldink.“Wij krijgen positieve reacties op 3D informatie van binnen en buiten de eigen organisatie. In de werkplaats blijkt dat, ondanks de ervaring in tekening lezen, de inzichtelijkheid sterk is verbeterd. Er zijn veel minder problemen en vragen. Extern zijn vooral de architecten en hun klanten gebaat bij 3D afbeeldingen. Een mooi plaatje zegt hen oneindig veel meer en heeft grote commerciële waarde.” Een punt waaraan volgens Weldink nog moeten worden gewerkt is de koppeling met CNC software voor de aansturing van de bewerkingsmachines. Er is 3D informatie beschikbaar voor de CNC-software maar die gebruikt dat niet.“Wij zullen daarvoor iets anders moeten organiseren,” aldus Weldink. ”3D met Solid Edge levert zoveel informatie dat het jammer is die niet te gebruiken.” 25

Klanten

Kaltenbach SOLID EDGE

Machinebouw bij Kaltenbach met Solid Edge Inzicht en kwaliteit, daar gaat het om Solid Edge is bij uitstek geschikt voor de machinebouw. Ook voor grote machines. Kaltenbach bewijst dit door al negen jaar succesvol met Solid Edge boor- en zaagmachines te ontwikkelen.

Kaltenbach uit het Duitse Lörrach tegen de Zwitserse grens is producent van machines voor de staalverwerking. Het familiebedrijf is in 1887 opgericht en heeft door Europa inmiddels 12 eigen vestigingen en vele agentschappen. In totaal werken bij het bedrijf 420 personen, waarvan 290 in de hoofdvestiging in Lörrach. Bij de Nederlandse vestiging in Wateringen, die ongeveer drie jaar tot de Kaltenbach groep hoort, zijn 85 personen werkzaam. Voor de staalverwerkende industrie worden onder meer boor-, zaag-, ponsen knipmachines en machines voor het ravelen van staal ontwikkeld en geproduceerd.Ter verduidelijking: ravelen (nadruk op de tweede lettergreep) is het uitsnijden van vormen uit bijvoorbeeld stalen profielen door middel van plasma of autogeen snijden. De machines worden zowel als enkelvoudige machines als in complete productiestraten geleverd. In dat laatste geval komen daar nog de aan- en afvoersystemen bij. Het grootste deel van 26

de omzet wordt gerealiseerd met standaard producten. Er wordt echter ook regelmatig klantspecifieke ontwikkeling gedaan. Klanten van Kaltenbach variëren van bruggen- en hallenbouwers tot en met bedrijven in de fijnmetaal. De verkoop gebeurt primair via het dealerkanaal. De verkoper bepaalt samen met de klant welke functies deze nodig heeft en welke producten bewerkt moeten worden en hoe de logistiek rond de machine eruit ziet. Daarmee wordt direct de orderengineering aangestuurd. Ferry van Paassen, project engineer bij Kaltenbach, legt uit hoe dat werkt: “Wij zijn vanaf het allereerste moment begonnen de machines in Solid Edge volledig modulair op te bouwen. Daarvan hebben wij nu continu de voordelen.Wij kunnen de machine voor de klant op het beeldscherm in Solid Edge samenstellen uit de verschillende modules.Wij hebben dan direct alle stuklijstinformatie en de samenstellingtekeningen beschikbaar voor productie.” Een typische machine wordt

samengesteld uit rollenbanen en bijvoorbeeld zaag- en boormachines. De totale lengte van de rollenbanen wordt bepaald door de lengte van het te bewerken materiaal en samengesteld uit meerdere banen van standaardlengte. De aanvoerbanen zijn zo ontworpen dat op elke plaats dwars transport naar de bewerking mogelijk is om transport en bewerking in een straat onafhankelijk van elkaar te kunnen laten verlopen. De Nederlandse vestiging heeft als hoofdproducten de pons-, knip- en boormachines met de bijbehorende transportinrichtingen. Alle producten worden in huis bedacht, ontwikkeld en geproduceerd. De ontwikkelafdeling bestaat uit een team van in totaal 16 engineers. “Elke mechanische engineer heeft zijn eigen machines waaraan hij werkt. Dat houdt in dat hij met deelsamenstellingen van beperkte omvang kan werken en niet de hele samenstelling van vele duizenden onderdelen op zijn

Klanten

Kaltenbach SOLID EDGE

scherm hoeft te hebben,” vertelt Van Paassen om duidelijk te maken dat grote samenstellingen en Solid Edge goed kunnen samengaan. De stuklijsten worden direct vanuit Solid Edge gegenereerd en overgezet naar een zelf ontwikkelde logistieke en onderhoudsapplicatie. Op basis van de stuklijst worden onder meer magazijn en inkoop aangestuurd. Ook zorgt het systeem ervoor dat de verschillende productieafdelingen de gegevens over de tekeningen en de juiste routinginformatie krijgen. De link naar de tekeningen loopt over het tekeningnummer. “De vrijgegeven tekeningen staan op een toegankelijke plaats voor inkoop en productie,” licht Ferry van Paassen. “De productiestructuren van de machines, worden in het logistieke systeem bijgehouden. De 3D modellen zijn werkmodellen en worden continu verder ontwikkeld.Van klantprojecten wordt wel de gehele samenstelling in kopie opgeslagen in de project- of klantdirectory.” Klantspecifieke ontwikkelingen gebeuren aan de hand van een 2D lay-out die wordt gemaakt op basis van het eisenpakket van de klant. Deze dient met name de verificatie van de logistieke vorm van de machine. Daarna wordt de machine in blokken in 3D opgezet zodat de klant kan verifiëren of alles ergonomisch verantwoord is. “Dit doen wij met de 3D

afbeeldingen die wij uit Solid Edge halen. Het is misschien een open deur, maar de waarde van 3D informatie kan niet worden onderschat voor communicatie en commerciële doeleinden,” aldus Van Paassen. Nadat ook deze stap is geaccordeerd, wordt begonnen met de detaillering waarbij zoveel mogelijk modulair wordt gewerkt. Het ontwerp wordt top-down, van grof naar fijn ingevuld. “Hier komt een ander voordeel van 3D om de hoek kijken, namelijk dat bij een goed ontwerp alles gewoon past en de voormontage virtueel kan plaatsvinden. De kwaliteit van het ontwerp kan geverifieerd worden door aan het 3D model te rekenen doormiddel van software voor sterkteberekening.

softwareontwikkeling gebruikt bij ons 3D informatie om de functionaliteit te specificeren.” Daarbij is Van Paassen van mening dat men eigenlijk nog weinig bijzonders doet met 3D omdat van de standaard Solid Edge mogelijkheden gebruik wordt gemaakt. Fotorealistische afbeeldingen komen niet voor en bewegingen worden gedaan door van de basisfuncties van Solid Edge gebruik te maken. “Er is een punt waar wij nog verbeteringsmogelijkheden zien en dat is bij de onderdelenproductie, “ zegt Ferry van Paassen. “Wij maken als engineering de 3D modellen en dan wordt op basis van 2D tekeningen geproduceerd. Dan kan beter, vandaar dat wij sinds kort met CAM zijn gestart om kwaliteit en effectiviteit verder kunnen vergroten.” Inmiddels werken alle werkstations op de engineeringafdeling met Solid Edge versie 16. De filosofie van Kaltenbach is om bij te blijven met de versies, maar dat wel te doen op basis van meerwaarde. “Wij kijken bij elke versie of daar voor ons interessante vernieuwingen inzitten. Als dat zo is dan vragen wij onze leverancier Bosch Engineering om langs te komen en uitleg te geven zodat die functies ook gebruikt gaan worden.Verder werkt Solid Edge zo stabiel en gebruiksvriendelijk, dat wij onze eigen gang kunnen gaan en elke dag weer de voordelen kunnen binnenhalen,” besluit Van Paassen.

Dat 3D grote voordelen heeft, vindt Van Paassen vanzelfsprekend. “Bij ons is het ondenkbaar dat wij nog teruggaan naar 2D. De voordelen zijn inderdaad zoals altijd in verhalen wordt geschreven. De informatie is beter, het inzicht voor de constructeur is beter, de klant heeft beter inzicht in wat hij krijgt, de productie heeft beter zicht op hoe de assemblage moet gebeuren en zo voorts. Zelfs 27

Producten

Spaceball

Tips voor 3D Controller Spaceball 5000 Power Users Heel snel is te onderkennen of een CAD gebruiker een Spaceball of een SpaceMouse gebruikt. In plaats van een eindeloos geklik en gesleep, beweegt het 3D model moeiteloos en met een hoge precisie over het beeldscherm. Onderzoek(*) heeft uitgewezen dat 3D controllers het aantal muisclicks halveert en dat van het aantal bewegingen van de linkerhand met meer dan 66 procent daalt. Maar gebruikt u nu de Spaceball optimaal?

Heeft u de vinger aan de knop? Als u nu geen gebruik maakt van de knoppen op uw 3Dconnexion controller, dan kan dat beter. Een grote automobiel fabrikant heeft gemeten dat enkel door het gebruik van de knoppen iedere gebruiker een half uur per dag aan tijd verdient. Hieronder volgen een aantal tips voor degene die de knoppen nog nooit gebruikt hebben. De eerste stappen De gemakkelijkste methode om te wennen is om slechts een paar knoppen zo vaak mogelijk te gebruiken. Kies daarbij natuurlijk de meest voorkomende functies zoals General, Feature, Component of Fit All. Het enige wat u hoeft te doen, onder NX, is de functie te selecteren in het 3Dconnexion Control Panel. Dit start op als u in de takenbalk op het 3Dconnexion logo klikt. Personaliseren Als de functie niet in de lijst staat dan is het toch gemakkelijk om deze alsnog toe 28

te voegen via de pull-down menu’s. Klik met de rechter muis knop op het label van de knop die u wilt voorprogrammeren. Kies de optie New Command uit de Macro Editor. Kies vervolgens de macro naam en de “Accelerator Keystroke” en druk op save. De menu file, herkenbaar aan de .men extensie waar u uw eigen Accelerators kunt toevoegen, bevindt zich standaard in de /ug_install_directory/UGII/menus/ folder. Tips als u van I-deas naar NX migreert De 3Dconnexion controller helpt u bij het gebruiken van functies binnen NX. Het is namelijk mogelijk op een eenvoudige wijze dezelfde functies van beide applicatie aan dezelfde knop te koppelen. Een simpel voorbeeld is de macro voor Zoom All binnen I-deas ( AU<enter>) en Fit All binnen NX op dezelfde functieknop. En straks hoeft u zelfs op de nieuwe SpacePilot niet meer te onthouden welke functie binnen welke applicatie op welke knop zit.Want dit is in een oogopslag op

de LCD display te zien. Op dezelfde wijze kunt u dan ook standaard views opslaan. De 3Dconnexion controller kan met zijn 15 programmeerbare knoppen uw meest gebruikte acties opslaan. Hoe blijf ik up to date? Op www.connexion.com/support kunt u altijd de laaste nieuwe drivers vinden. Voor meer informatie over 3Dconnexion kijkt u op de website www.3dconnexion.com of neem contact op met uw contactpersoon binnen UGS.

Referentie (*) Ergonomic Efficiency Testing Two-Handed vs. One-Handed CAD Working Styles, Ergonomics Technologies Corporation, Sept 2003. www.ergonomic-technologies.com/casestudies/

Producten

Solid Edge V17

Solid Edge versie 17

Tijdens de laatste National Design Engineering Show (NDES) in Chicago is Solid Edge versie 17 aangekondigd en voor het eerst gepresenteerd aan de pers. In onderstaand artikel wordt een samenvatting gegeven van de belangrijkste vernieuwingen in deze enthousiast ontvangen nieuwe versie.

2D/3D Hybrid Design De voordelen van het in 3D ontwerpen zijn inmiddels onderkend binnen de engineering wereld. Gebleken is echter dat 3D niet in alle gevallen de beste aanpak is. Bij complexe ontwerpdetails en ook het maken van systeem layouts wordt door veel engineers de voorkeur gegeven aan het in 2D maken van een eerste opzet. Sinds versie 16 heeft Solid Edge verschillende oplossingen voor het werken met een mix van 2D schetsen en 3D modellen. Ook het “Zero D” concept voor

het definiëren van de productstructuur van onderdelen en samenstellingen, nog voor er enige geometrie is vastgelegd, is hier een voorbeeld van. In versie 17 komt hier een belangrijke functie bij met de naam Component Sketch waarmee 2D weergaven van bestaande 3D onderdelen of samenstellingen worden opgenomen in de bestanden welke vervolgens kunnen worden gebruikt bij het in 2D positioneren in Layout schetsen. Op deze wijze kan men in 2D starten inclusief alle benodigde relaties tussen de onderdelen terwijl met het Publish commando de 2D weergaven automatisch worden omgezet in de werkelijke 3D modellen. Direct Editing Compleet nieuw in versie 17 is Direct Editing. Deze techniek, tot voor kort alleen aanwezig in sommige high-end applicaties,

maakt het mogelijk een model te wijzigen zonder dat daarbij de bestaande Features of parameters gebruikt worden. Zelfs via STEP of IGES geïmporteerde modellen vanuit andere CAD systemen kunnen eenvoudig worden aangepast met functies voor het verplaatsen, roteren, vergroten of verkleinen van vormen binnen het model. Ook het wijzigen van gaten, afrondingen, plaatdikten, buigstralen en zelfs toevoegen van lossingen is mogelijk. Door deze nieuwe functionaliteit wordt het gebruik van geometrie uit verschillende CAD/CAM systemen waaronder NX sterk vereenvoudigd. Grote samenstellingen In vrijwel iedere versie van Solid Edge worden gereedschappen toegevoegd voor het werken met grote samenstellingen. De grenzen van de mogelijkheden blijven hierdoor verschuiven en samenstellingen van vele duizenden onderdelen zijn in de praktijk van veel Solid Edge gebruikers ook geen uitzondering meer. Een geheel nieuwe functie op dit vlak is de automatische Simplify Assembly welke van een complete samenstelling een vereenvoudigde weergave creëert door alle inwendige geometrie en kleine onderdelen te onderdrukken. Het resultaat is vele malen lichter bij het 29

Producten

Solid Edge V17

openen, viewen, het genereren van een 2D tekening maar ook bij het plaatsen in een hogere samenstelling. Deze vereenvoudigde weergave kan tevens gebruikt worden voor uitwisseling met derde partijen waarbij het, in verband met eigendomsrechten, uitwisselen met volledig gedetailleerde modellen ongewenst is. De al bestaande Snapshot view die tot nu toe alleen gebruikt konden worden voor een snel te genereren maar minder nauwkeurig aanzicht zonder bemating en annotatie, is sterk verbeterd. Zo kunnen deze nu, buiten werktijd, automatisch worden omgezet naar een normaal (High Quality) aanzicht. De Snapshot views, die overigens nu de naam Draft views hebben gekregen, werken in versie 17 geheel gelijk aan de normale views dus kunnen van elkaar worden afgeleid en gebruikt worden voor maatvoering en andere annotatie. De constructeur kan hierdoor de volledige tekening inrichting uitvoeren met de veel snellere Draft views. Design Reviews Binnen samenwerkende afdelingen en bedrijven is de wens om informatie uit te wisselen, om 2D en 3D data te kunnen bekijken, afmetingen te kunnen bepalen maar ook het kunnen geven van commentaar (View & Mark-Up) steeds duidelijker aanwezig. Solid Edge heeft nu drie verschillende oplossingen hiervoor: Insight Connect Insight Connect werkend binnen de Insight data management omgeving of standalone, geeft de gebruiker de mogelijkheid meerdere bestanden te bundelen in PCF (Packaged Collaboration Files) bestanden die vervolgens met anderen, onder andere via e-mail, kunnen worden uitgewisseld. De ontvangende partij kan deze vervolgens bekijken en eventueel voorzien van commentaar verder of retour sturen. XpresReview XpresReview is een nieuwe gratis viewer (download via 30

www.ugs.com/forms/xpres.shtml) die deze PCF bestanden kan openen waarna men doorsneden kan maken, afmetingen kan bepalen en in de 2D/3D ontwerpen commentaar kan toevoegen. XpresReview wordt ook binnen de NX productfamilie ondersteund voor deze doeleinden. eDrawings for Solid Edge eDrawings for Solid Edge wordt binnenkort op de markt gebracht door software partner Geometric Solutions. Dit bedrijf heeft voor meerdere systemen een vergelijkbare oplossing waarbij CAD bestanden gecombineerd met een viewer kunnen worden uitgewisseld. Vertalers Op het gebied van data uitwisseling tussen bedrijven die verschillende ontwerp- en fabricage systemen gebruiken spelen de vertalers nog steeds een belangrijke rol. In versie 17 heeft Solid Edge er een drietal vertalers bij gekregen: • De Catia V4 translator is een vertaler voor 3D modellen in twee richtingen tussen Solid Edge en Catia V4. Er bestaat een floating en node-locked uitvoering welke optioneel kan worden aangeschaft. • De Inventor Bulk translator maakt het in batch vertalen van zowel 2D als 3D bestanden vanuit Inventor mogelijk. Deze vertaler werkt op vergelijkbare wijze als de al eerder uitgebrachte ProE en Mechanical Desktop versies. • De ME 10 translator is een rechtstreekse ME 10 vertaler die binnenkort door software partner PROCIM op de markt wordt gebracht. Helpers Solid Edge heeft altijd een goede naam gehad op het gebied van eenvoud van bedienen en aanleren.Toch zijn de ontwikkelaars er weer in geslaagd een aantal verbeteringen aan te brengen. Zo zijn vooral voor de beginnende gebruiker de menu’s inzichtelijker geworden door de toevoeging van iconen terwijl de toolbars

Producten

Solid Edge V17

juist zijn uitgebreid met de commando benamingen. De tooltips geven naast de bestaande commando benaming ook een meer beschrijvende uitleg. Verder kan men de zo genaamde Apprentice Mode inschakelen waarna de gebruiker al werkend met het systeem tips krijgt bij het gebruik van Solid Edge. Uiteraard vooral bedoeld voor de nieuwe gebruiker die zo middels de Command Assistant en Command Finder de bediening van de applicatie zich zelf voor een belangrijk deel kan aanleren. Ook heeft versie 17 een direct in het oog springend opstart scherm gekregen waarop veelgebruikte functies staan als het openen van nieuwe of bestaande bestanden, het starten van Tutorials, een Tip of the Day en Favorite Links naar websites of bestandsmappen op de lokale machine of het netwerk. Vernieuwingen Naast alle bovenstaande uitbreidingen en verbeteringen heeft versie 17 ook een groot aantal kleinere vernieuwingen zoals:

• Het automatisch transparant maken van de overige delen binnen de samenstelling tijdens een IPA (In Place Activate) van een onderdeel.

• Functies voor het spiegelen en in een patroon aanbrengen van Assembly Features.

• Een Insight Server Assistant voor een vereenvoudigde installatie van Insight.

• De compleet vernieuwde Flash Fit waarmee op een zeer efficiënte manier de meeste samenstellings relaties kunnen worden aangebracht. • Een nieuw Assemble commando waarbij men eerst alle te plaatsen onderdelen naar de samenstelling sleept en vervolgens, via de nieuwe Flash Fit, in iedere gewenste volgorde, de relaties aanbrengt.

• Het waarschuwen voor dubbele filenamen binnen Insight en in batch automatisch corrigeren van paden naar gelinkte bestanden.

versie staat gepland voor april 2005 waarna de uitlevering aan nieuwe en bestaande gebruikers gestart zal worden. Aanvullende informatie over Solid Edge is te vinden op: www.solidedge.com www.solidedge.nl

• Een Material Table waarin materiaal namen gekoppeld worden aan fysische eigenschappen maar ook de render kleur en arceer stijl binnen de tekening. • De nieuwe interface voor FOP (Familie Of Parts) die snel en overzichtelijk toegang geeft tot alle part members via een tabel overzicht. • Het automatisch onderdrukken van arcering bij bijvoorbeeld bouten, assen en pennen in een doorsnede op tekening. Solid Edge versie 17 wordt gezien als een belangrijke nieuwe release met veel extra functionaliteit. De officiële productie 31

Producten

NX3

Meer nieuws uit NX3 Makkelijker samenwerken, verbeterde vormgevingmogelijkheden en intelligente routing

Het CAD/CAM-systeem NX3 is in de vorige Inzicht al aan de orde geweest. Er is zoveel nieuws te melden, dat ook in deze uitgave aan NX3 aandacht wordt besteed. Onder meer komen samenwerking, vormgeving en routing van leidingen aan de orde. Overal is van samenwerking tussen bedrijven sprake. In Teamcenter is daaraan veel aandacht besteed. Maar ook NX laat zich niet onbetuigd. Het komt vaak voor dat modellen en tekeningen naar de klant moeten worden gezonden ter verificatie en goedkeuring. Dat kan met algemene conferencing tools die echter weinig worden gebruikt. Een andere mogelijkheid is het versturen van een JT-file die de klant kan bekijken, commentaren geven e.d., maar niet meer kan wijzigen.Tenslotte is een gemeenschappelijk gebied in Teamcenter een optie, wat vereist dat de klant toegang krijgt wat niet altijd vanzelfsprekend is. In NX3 is een zeer praktische werkwijze ingebouwd om reviews door derden mogelijk te maken. De “XpresReview” biedt de mogelijkheid verschillende soorten bestanden te verzenden.Voor 3D modellen zijn dit JT-bestanden, voor 2D tekeningen CGM-bestanden en andere gegevens zoals Word of Excel bestanden kunnen naar keuze worden toegevoegd. Met de gratis XpresReview-viewer (te downloaden van www.ugs.com/forms/xpres.shtml) kunnen de modellen en tekeningen worden geverifieerd. Er kan worden gemeten, 32

secties en doorsneden kunnen worden gemaakt en commentaar kan worden toegevoegd. De viewer toont ook alle bemating en annotatie op het model. Die is aan de hand van filters zichtbaar te maken, bijv. alleen de bemating of alleen de vorm en plaatstoleranties. Het package kan als een geheel weer naar de verzonden, hetzij naar een volgende reviewer, hetzij naar de oorspronkelijke verzender. Daartoe is de mogelijkheid ingebouwd dat commentaar op het commentaar wordt gegeven waarbij wordt vastgelegd van wie het afkomstig is. De functie is vanaf versie 3.0.1 te vinden onder File/Send to package en is ook in Solid Edge aanwezig. Om bestanden te kunnen wijzigen, moeten de originele NX bestanden beschikbaar komen. De user interface van de viewer toont de boom met de inhoud van het package en tabbladen met de grafische informatie. Als er andere dan CAD-data wordt geopend, wordt automatisch de desbetreffende applicatie (bijv.Word) gestart. Bij samenwerking tussen bedrijven worden vaak modellen zonder parameters gebruikt. De Direct Modeling functionaliteit van NX3 maakt het mogelijk om aan deze modellen intelligentie toe te kennen en te wijzigen waar dat nodig is. Zo kan bijvoorbeeld in een Step-file een gat worden voorzien van zijn parameters. NX herkent een dergelijk gat automatisch en zet het ook in de feature tree van de file. Daarmee is het feature wijzigbaar geworden alsof het een NX feature is. Met Direct Modeling is het mogelijk om vlakken te vervangen, een model te schalen (bijv. bij krimp) en hele regio’s in een model te verplaatsen waarbij vlakken automatisch worden verlengd en opnieuw worden aangesloten. Daarnaast kunnen constraints en patronen worden aangebracht en kan in enkele stappen geometrie worden versimpeld voor

bijv. CAE-analyses. In verband met de verwachte belangstelling voor de functionaliteit is Direct Modeling in de basislicentie van NX ondergebracht en voor alle gebruikers beschikbaar. Curves en Styling NX blijft vooruitgang boeken op vormgevingsgebied. Om complexe parts te creëren wordt normaal gesproken een model op basis van een sketch gemaakt dat vervolgens wordt verfijnd om de uiteindelijke vorm te bereiken. Nu is het mogelijk direct cirkels, cirkelbogen en lijnen als “Associative Basic Curves” te definiëren. Feitelijk kan vrij op elk vlak worden gewerkt waarbij de keuze van de geometrie en de aansluitvoorwaarden zowel via het contextgevoelige selectiemenu als via het toolbarmenu zijn te kiezen. De gebruikersondersteuning met feedback is, zowel bekend van NX, ook hier weer ver doorgevoerd. Standaard worden previews getoond en kunnen waarden (bijv. radii) van andere geometrie worden overgenomen. De geometrie is parametrisch en volledig associatief. Een verandering werkt door in alle gerelateerde vormen. Op styling gebied is duidelijk dat Imageware nu vrijwel volledig in NX3 is opgenomen. Zoals van een state-of-the-art styling systeem verwacht mag worden, zijn Class A surfaces standaard door de continuïteit van de curvature. Dat betekent dat de tweede orde afgeleide continu is,

Producten

NX3

wat inhoudt dat op de verandering de hellingshoek van de curves bij de overgang niet veranderen. Dat is bijvoorbeeld met zebrastrepen aan te tonen. Die lopen vloeiend door bij zo’n overgang tussen twee vlakken.Verder is ook hier de interactie met de gebruiker zeer inzichtelijk. Bij curves worden de draagpunten getoond. Door deze te verslepen kan de vorm worden aangepast. Ook kan door het aanpassen van de vectorrichting en lengte aan het einde van een curve het verloop tussen twee curves worden beïnvloed. De Reverse Engineering functionaliteit van NX ook afkomstig is van Imageware, is inmiddels voor bijna de helft beschikbaar. Met de reverse engineering software is het mogelijk STL-bestanden afkomstig van laserscanners in te lezen en om te zetten naar intelligente NX-modellen. Werktekeningen maken Het maken van werktekeningen is bij veel bedrijven nog altijd de noodzakelijke laatste stap in het engineeringproces. Daarom is in NX3 veel aandacht besteed aan dit onderwerp. Om te beginnen is het interactiemodel hetzelfde als bij Modeling. Wat betekent dat de manier waarop functies, opties, invoervelden etc. worden aangeboden dezelfde is, wat in de CADwereld niet altijd vanzelfsprekend is. Ook hier geldt dat functionaliteit zowel via het contextgevoelige muismenu als via het toolbarmenu beschikbaar is. Nieuw is de oriëntatiebepaling van de aanzichten. Deze is afkomstig uit I-deas NX Series en zorgt

ervoor dat op het 3D model associatief de view richting kan bepalen. Het maken van doorsnijdingen gebeurt in het 3D model dat daarvoor in de tekening verschijnt. Details kunnen van alle aanzichten of het 3D part worden gemaakt. Indien gewenst kan de gebruiker er voor kiezen de aanzichten anders te presenteren. Om de juiste hoek van een perspectiefaanzicht te bepalen, is het mogelijk geworden de ideale zichthoek handmatig te kiezen en vast te leggen.Tenslotte kunnen in NX3 extra onderdelen op de tekening worden geplaatst. Deze keuze is willekeurig en niet afhankelijk van de samenstellingstructuur.

Net zo goed als werktekeningen overal voorkomen, is ook plaatwerk aan de orde van de dag. NX beschikt over een uitgebreide plaatwerkmodule die voor vele machinebouwers te ver zou voeren. Nieuw in NX3 is een extra module met sheetmetal functionaliteit toegevoegd die beter past bij de wensen van machinebouwers. Het verschil tussen de modules zit vooral in de complexiteit. Zo richt de nieuwe module zich op vlak plaatwerk. De functionaliteit komt grotendeels uit Solid Edge. Het plaatwerk kan in deze module eenvoudig worden opgezet. Kies breedte en lengte, geef de buigstraal aan en plaats de lip. Uiteraard zijn de verschillende aansluitingen, uithoekingsmogelijkheden e.d. beschikbaar. De buigzones worden berekend op basis van tabellen met waarden voor eigen materialen en zetmachines op basis van de standaard DIN-formule. Een bibliotheek

met plaatwerkfeatures zoals louvres, indrukkingen etc. wordt in een latere versie verwacht. Bestaande plaatwerk gebruikers krijgen deze functionaliteit automatisch meegeleverd. Integratie van disciplines Het CAD-model is bij veel bedrijven puur een mechanisch model.Toch moeten ook kabelbomen, hydraulicaleidingen en andere pijpen hun weg kunnen vinden. Daartoe heeft UGS verschillende modules beschikbaar. Nieuw in NX3 is de integratie van Piping- en instrumentatiediagrammen (P&ID’s). Het logische P&ID-schema wordt in de vorm van een zogenoemde “run” opgezet. Dit is de functionele werking van de installatie en geeft bijvoorbeeld aan dat vloeistof van een reservoir via een pomp naar een actuator moet. Deze P&ID-run wordt ook in de context van het 3D model met de betreffende onderdelen opgezet. Daarbij wordt steeds vergeleken of de gemodelleerde installatie overeenkomt met het logische schema. Deze nieuwe P&ID-integratie is met name bedoeld voor machinebouwers (bijv. spuitgietmachines) en de scheepsbouw. Veel nieuws In NX3 is door UGS weer veel nieuwe functionaliteit gebracht waarbij bijzondere aandacht is gegeven aan de consistentie van de user interface en de manier waarop de gebruikers het systeem bedienen. Hiermee wordt nieuwe functionaliteit makkelijker toegankelijk en bruikbaar.

33

Producten

Teamcenter

Teamcenter applicaties groeien naar elkaar toe Focus op samenwerken binnen en tussen ondernemingen

Het is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering dat bedrijven vestigingen hebben op verschillende locaties, in verschillende landen en in verschillende tijdzones. Daarbij vindt de trend tot uitbesteden van ontwikkel en productiewerk geen einde. Er moet meer worden gecommuniceerd en tijdens die communicatie moet de noodzakelijke informatie direct beschikbaar zijn. De niet aflatende druk van de markt heeft direct invloed op de aandachtspunten die UGS legt bij de verdere ontwikkeling en verbetering van de Teamcenter Suite. Die is voor een belangrijk deel gericht op betere samenwerking van de modules binnen de Teamcenter Suite om internationale samenwerking beter te ondersteunen.

De gevolgen hiervan zijn zichtbaar in Teamcenter 2005. De Teamcenter Suite heeft met ingang van 2005 een nieuwe versienaam gekregen om de toenemende samenhang tussen de applicaties te benadrukken. De volledige Suite komt in het derde kwartaal beschikbaar, maar Teamcenter Engineering loopt nu nog enkele maanden voor en wordt in juni 2005 verwacht. Met ingang van 2006 zullen alle applicaties tegelijk worden vrijgegeven waarbij tussen de jaarreleases servicepacks worden uitgebracht. In de Teamcenter 2005 versie is weer veel nieuwe functionaliteit beschikbaar. Ondermeer in Teamcenter Community dat bij samenwerking tussen vestigingen en bedrijven al snel in beeld komt.Vanuit 34

deze projectomgeving waarmee ook internet conferencing en desktopsharing mogelijk is, kunnen gegevens in Teamcenter Engineering direct worden benaderd. Hiermee is projectinformatie vanuit de beheerde omgeving beschikbaar en hoeven op projectsites geen kopieën te worden bewaard. Met behulp van de viewer zijn zowel modellen en tekeningen in te zien als complete productstructuren. En er kan gebruik gemaakt worden van de full-text search zoals die in TC Engineering beschikbaar is. Belangrijk is ook dat nieuwe items en datasets (documenten) kunnen worden gecreëerd in TC Engineering. Deze konden tot nu alleen worden bekeken.Waar bedrijven samenwerken, overschrijden ook de workflows de bedrijfsgrenzen. Zowel in TC Community als in TC Engineering kunnen routings c.q. workflows worden opgezet en deze bestonden tot nu naast elkaar zonder relatie. Nu kunnen die worden gekoppeld zodat er een coherente procesafloop wordt gevolgd. Volgens gouden regel dat een plaatje meer zegt dan duizend woorden, is het gebruik van application sharing in TC Community verbeterd. Hiermee hebben deelnemers in een on-line overleg hetzelfde beeld op het scherm en kunnen bijvoorbeeld ontwerpbesprekingen plaatsvinden. Uitnodigingen voor een dergelijke conferentie worden per e-mail met hyperlink toegezonden. Hoewel de hoeveelheid data bij application sharing al zo gering mogelijk is door alleen de beelden te versturen, is UGS er in geslaagd de performance verder te verbeteren. Performance is traditioneel ook een thema bij synchroniseren en back-uppen van databases bij multi-site installaties van TC Engineering. Deze komen steeds meer voor en er is inmiddels veel implementatieervaring mee opgedaan. Uit de praktijk is

de wens gekomen de performance van die synchronisatie en back-ups te verkorten wat in de 2005-release is gebeurd.Want wanneer zo’n multi-site installatie zich over verschillende tijdzones uitstrekt, wordt er bijna 24 uur per dag gewerkt. En omdat de beheertaken bij voorkeur buiten werktijd uitgevoerd moeten worden, is een hoge performance noodzakelijk wanneer die tijd beperkt is. Een opkomend marktdictaat naast de samenwerking tussen bedrijven is de integratie van disciplines binnen bedrijven. Naast de traditionele vormbeschrijvende data zijn nu ook gegevens uit NX Routing applicaties (kabelbomen, leidingen, pijpen) en CAE-applicaties (rekenmodellen) te beheren in de context van de productstructuur. Ook gegevens uit pakketten voor het ontwerp van elektrotechnische installaties en elektronica zijn te integreren in TC Engineering. Het betreft hier dan het beheer van de output. Een dergelijke integratie bestaat al voor de Mentor Graphics producten, en komt met de eerste 2005 Service Pack release ook voor de Mentor Capital Harness Suite, Cadence en Zuken beschikbaar. Ook op M-Cad gebied is het aantal integraties toegenomen. UGS krijgt toenemend de vraag naar TC Engineering integraties van “vreemde” pakketten. Die zijn daarom ontwikkeld naar Pro/Engineer, CoCreate’s OneSpace, Catia en SolidWorks om de gebruikers daarvan data management te bieden die zij niet van de M-Cad leverancier kunnen krijgen. Een dergelijke integratie naar Inventor komt binnenkort ook beschikbaar. Naast deze uitbreiding van het aantal klanten, werkt UGS ook aan verbreding aan de basis. Daartoe komt in de loop van 2005 een mid-range PDM-oplossing uit. Deze is in eerste aanleg bedoeld voor de UGS-klanten die niet direct de behoefte hebben aan de complete Teamcenter suite en alle uitbreidingsmogelijkheden die

Producten

Teamcenter

daaraan verbonden zijn. Details volgen naar verwachting in de tweede uitgave van Inzicht dit jaar. Het thema nieuwe markten wordt door UGS breed opgepakt.Waar het bedrijf zijn wortels heeft in de mechanische wereld van machines, auto’s en vliegtuigen, is er een toenemende nadruk op de scheepsbouwmarkt. Met NX en Solid Edfe heeft UGS hier al grote successen behaald. Op PDM gebied worden specifiek voor deze sector industrieoplossingen uitgewerkt. Deze Shipbuilding Industry Solutions uit de Teamcenter Suite omvatten best practices zoals die in de scheepsbouw gebruikelijk zijn. Hierdoor kan de implementatietijd drastisch worden verkort en kunnen bedrijven direct aansluiten bij de industriestandaards. Ook overheden, zowel landelijk, provinciaal als gemeentelijk, zijn een geheel nieuwe doelgroep voor UGS. De marktdruk in deze sector vereist dat procedures beter en sneller worden doorlopen, dat gegevens volgens regels wordt beheerd en beschikbaar gehouden en dat de afstand tot de burger wordt verkleind. Dat laatste betekent bijvoorbeeld niet naar een loket moeten gaan dat zelden buiten werktijd open is. Een typisch voorbeeld is de vergunningenaanvraag. Die kan per internet worden ingediend en van bijbehoren documenten worden voorzien door de aanvrager. Na indiening wordt een workflow in gang gezet afhankelijk van de soort aanvraag. Een boomkapvergunning doorloopt namelijk niet dezelfde procesgang als een uitbreidingsvergunning voor een horeca gelegenheid. De aangeleverde documenten worden geclassificeerd en opgeslagen volgens de geldende regels met het oog op toegankelijkheid en opslagduur. Het beveiligingsmechanisme zorgt ervoor dat alleen geautoriseerde personen toegang

Teamcenter kort NBG INDUSTRIAL AUTOMATION

tot de gegevens hebben en dat dit ook wordt geregistreerd. UGS heeft recentelijk bij locale overheden verschillende successen geboekt met de aanpak die afkomstig is uit de veeleisende defensieindustrie en voor andere overheden verrassend nieuw en tegelijk toepasbaar is. Zoals in elke nieuwe release zijn ook in Teamcenter Engineering 2005 vele minder opvallende verbeteringen aangebracht. De Microsoft SQL Server wordt met het oog op het MKB naast Oracle ondersteund. Verder zijn de picklists verbeterd. Ze kunnen meerdere niveaus diep zijn (land, provincie, stad) en de vervolgkeuzen kunnen afhankelijk van voorgaande keuzen worden gestuurd.Tenslotte is de full-text zoekfunctionaliteit verder verbeterd. Met Teamcenter 2005 zet UGS weer een grote stap voorwaarts door de verschillende applicaties verder te integreren. Een aanpak die direct volgt uit marktontwikkelingen en de behoefte gegevens nog maar één keer te registreren. De uitbreidingen ondersteunen de trend tot wereldwijde productontwikkeling en integratie van disciplines. Met het oog op de toekomst, wordt structureel aandacht besteed aan de ontwikkeling van nieuwe markten. De UGS productontwikkeling volgt deze bewegingen op de voet.

NBG Industrial Automation ontwikkelt elektronica van o.a. speciaalmachines. Om de communicatie richting haar klanten te optimaliseren gebruikt NBG Industrial Automation sind kort TC Community. (www.nbg-industrial.nl)

GEMEENTE ZWOLLE Gemeente Zwolle gebruikt sinds februari Teamcenter. Ze zetten het in voor het automatiseren van het verlenen van diverse vergunningen. UGS is begonnen met het implementeren van een systeem voor het verlenen van kamerverhuurvergunningen. De procedure wordt hierdoor versneld en wordt voor de burger inzichtelijk gemaakt. De volgende vergunning die men met Teamcenter wil automatiseren zijn de bouwvergunningen. (www.zwolle.nl)

HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN Hogeschool van Arnhem en Nijmegen verlengt het partnership met UGS voor een periode van 3 jaar. Dit betekent dat er nog intensiever gebruik gemaakt gaat worden van Teamcenter, NX, E-factory en NX Nastran. Dit met als doel om een uitstekend platform te bieden aan alle studenten en medewerkers. (www.han.nl)

35

Trainingen en evenementen

Altrex

Altrex-medewerkers soepel over naar nieuwste versie I-deas

Een Altrex-project op maat: hangbrug voor een chemisch reactorvat bij BASF in Ludwigshaven.

Wie kent ze niet? De Altrex-ladders.Vanwege de gegarandeerde veiligheid favoriet bij ieder doehet-zelver en professional. Maar Altrex in Zwolle ontwikkelt ook trappen en systemen als rol- en gevelsteigers en hangbruggen. Ook levert Altrex oplossingen voor klantspecifieke toegangsproblemen. En al die producten worden getekend met I-deas. In 2004 stonden de medewerkers voor de overgang van versie 8 naar versie 11. De training werd verzorgd door CADIMP uit Kaatsheuvel. Het enige gecertificeerde trainingsinstituut in de Benelux zorgde voor een soepele overgang.

Via UGS kwam Altrex in contact met CADIMP Training. Altrex-projectleider Eric Borst vertelt: ‘Voor onze negen CAD-gebruikers hadden we behoefte aan een training op maat.We wilden de overschakeling op I-deas V11 vlekkeloos laten verlopen, en tegelijkertijd het niveau van onze mensen gelijktrekken.Want daarin waren nogal wat verschillen.”

Kennisonderzoek voor training op maat CADIMP startte het traject daarom met een kennisonderzoek.Trainer Roy Stijnen reisde af naar Zwolle voor een gedegen inventarisatie. “Ik ben naast de constructeurs gaan zitten en heb over hun schouders meegekeken. De medewerkers konden aangeven welke onduidelijkheden er waren en wat zij in de training terug wilden zien. Zo werd snel duidelijk aan welke functionaliteiten wij extra aandacht moesten besteden. En hoe werkprocessen verbeterd konden worden.” Eric Borst: “De tweedaagse training was op ons lijf geschreven. En dat maakte echt een verschil.Wij sprongen gewoon heen over zaken die voor ons minder relevant zijn en zoomden in op wezenlijke onderdelen, 36

zoals de opbouw van assemblies en het moduleren met nieuwe features. De training verliep in ieder geval erg prettig. Wij konden al onze vragen stellen en de voorbeelden waren uit de praktijk afkomstig.” Aanvullende training voor specifieke groep Tijdens de training werd snel duidelijk, dat de niveauverschillen te groot waren om in twee dagen te overbruggen. Roy Stijnen van CADIMP: “Een aantal mensen was behoorlijk ver in I-deas; die hadden de nieuwigheden zo in de gaten. Maar in dezelfde groep zaten medewerkers die nog maar kort werkten met 3D-modellen en assemblies.Voor hen was extra instructie nodig.” En dus besloot Altrex tot een aanvullende training voor een kleine groep. Eric Borst: “Als je het niveau van medewerkers wilt gelijktrekken, moet je daarin durven investeren. Dus dat hebben wij gedaan. Drie van onze mensen hebben vier dagen lang een intensieve training gekregen in driedimensionaal werken. Ook die training was volledig op maat. Na afloop was iedereen erg tevreden. Het hele trainingstraject is trouwens goed ontvangen.”

De welbekende en standaard professionele Altrex-trap.

Eric Borst, projectleider bij Altrex, over CADIMP: “De meerwaarde van CADIMP is dat zij meedenken met het bedrijf. Zij komen niet even vlug een cursusje draaien. In plaats daarvan kijken zij naar de gebruikers en naar de specifieke bedrijfsprocessen. Voor ons had dat een aanvullende training tot gevolg. Onnodige kosten? Nee hoor, wij verdienen de investering zo weer terug. Dat weet ik zeker.”

Trainingen en evenementen

Trainingen: kalender VANAF MEI TOT AUGUSTUS 2005

BEDRIJF

DATUM

PLAATS

TITEL

CADIMP CADIMP CADIMP CAneD B.V. CAneD B.V. CADIMP CADIMP CADIMP cards Engineering CAneD B.V. CADIMP Bosch Engineering CAneD B.V. CADIMP CADIMP CAD Center IT Bosch Engineering CAneD B.V. CADIMP CADIMP CADIMP CAneD B.V. Bosch Engineering CADIMP CADIMP CADIMP CADIMP CAneD B.V. cards Engineering CAD Center IT CAD Center IT CAneD B.V. CADIMP CADIMP Bosch Engineering CADIMP CADIMP CADIMP CADIMP MSE CAneD B.V. CADIMP CADIMP CAneD B.V. CADIMP CADIMP CADIMP CAneD B.V. MSE CADIMP CADIMP CAneD B.V. CADIMP cards Engineering CAD Center IT CAneD B.V. CADIMP CADIMP MSE Bosch Engineering CADIMP CAneD B.V. CADIMP CADIMP CAneD B.V. Bosch Engineering Bosch Engineering CADIMP CADIMP Bosch Engineering

02.05.05 02.05.05 03.05.05 03.05.05 05.05.05 09.05.05 09.05.05 09.05.05 09.05.05 10.05.05 11.05.05 11.05.05 12.05.05 12.05.05 17.05.05 17.05.05 17.05.05 17.05.05 18.05.05 18.05.05 18.05.05 19.05.05 19.05.05 19.05.05 23.05.05 23.05.05 23.05.05 24.05.05 24.05.05 25.05.05 26.05.05 26.05.05 26.05.05 26.05.05 27.05.05 30.05.05 30.05.05 30.05.05 30.05.05 31.05.05 31.05.05 02.06.05 02.06.05 02.06.05 06.06.05 06.06.05 06.06.05 07.06.05 08.06.05 08.06.05 09.06.05 09.06.05 10.06.06 13.06.05 13.06.05 14.06.05 14.06.05 14.06.05 14.06.05 15.06.05 15.06.05 16.06.05 16.06.05 20.06.05 21.06.05 21.06.05 22.06.05 22.06.05 22.06.05 23.06.05

`s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch Maarsbergen Maarsbergen Brussel `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch Best Maarsbergen `s-Hertogenbosch Oldenzaal Maarsbergen `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch Bergambacht Oldenzaal Maarsbergen Brussel `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch Maarsbergen Oldenzaal `s-Hertogenbosch Brussel `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch Maarsbergen Best Bergambacht Bergambacht Maarsbergen Brussel `s-Hertogenbosch Oldenzaal Brussel `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch n.t.b. Maarsbergen Brussel `s-Hertogenbosch Maarsbergen `s-Hertogenbosch Brussel `s-Hertogenbosch Maarsbergen n.t.b. `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch Maarsbergen `s-Hertogenbosch Best Bergambacht Maarsbergen Brussel `s-Hertogenbosch n.t.b. Oldenzaal `s-Hertogenbosch Maarsbergen `s-Hertogenbosch Brussel Maarsbergen Oldenzaal Oldenzaal `s-Hertogenbosch `s-Hertogenbosch Oldenzaal

Drafting (2 dagen) Direct Modeling (1 dag) Mill 3 (2 dagen) Solid Edge gevorderden Solid Edge customizing Modeling 1 (2 dagen) Modeling 1 (2 dagen) Free Form Modeling deel 1 (2 dagen) eM-Plant Basic (5 dagen) Solid Edge basis Advanced Assemblies (1 dag) Verdiepingtraining Solid Edge Advanced Plastics Solid Edge gevorderden Modeling 3 (2 dagen) Free Form Modeling deel 2 (2 dagen) Solid Edge Basis (3 dagen) Training Solid Edge Classic Fundamentals (4 dagen) Solid Edge customizing Modeling 2 (3 dagen) Modeling 2 (3 dagen) Mill 1 (3 dagen) Solid Edge basis Eindige Elementen Software Training (3 dgn) Free Form Modeling deel 2 (2 dagen) Assemblies (3 dagen) Assemblies (3 dagen) Product Preparation (2 dagen) Solid Edge gevorderden FactoryCAD (3 dagen) Solid Edge Advanced Solid Edge Update V16 Solid Edge customizing Free Form Modeling deel 1 (2 dagen) UG Manager for Users (2 dagen) Training Solid Edge Insight Drafting (2 dagen) Drafting (2 dagen) Mill 2 (3 dagen) Mold Wizard (4 dagen) Cursus Eindige Elementenmethode en Femap Solid Edge basis Free Form Modeling deel 2 (2 dagen) Migratie (5 dagen) Solid Edge gevorderden Teamcenter Engineering PSM (2 dagen) Mill 2 (3 dagen) Teamcenter Engineering Site Administration (3 dagen) Solid Edge customizing Cursus Eindige Elementenmethode en Femap Mill 3 (2 dagen) Modeling 1 (2 dagen) Solid Edge basis IS&V (1 dag) eM-Workplace Basic (5 dagen) Solid Edge Basis (3 dagen) Solid Edge gevorderden Product Preparation (2 dagen) I-Deas Part Design (4 dagen) Cursus Eindige Elementenmethode en Femap Verdiepingtraining Solid Edge Customizing Modeling 2 (3 dagen) Solid Edge customizing Shape Studio deel 1 (2 dagen) Mill 2 (3 dagen) Solid Edge basis Training Solid Edge Classic Fundamentals (4 dagen) Verdiepingtraining Solid Edge Visualisatie/Animatie Assemblies (3 dagen) Scenario for Motion (3 dagen) Update training Solid Edge V17

37

Trainingen en evenementen

Trainingen: kalender VANAF MEI TOT AUGUSTUS 2005

Bent u geïnteresseerd? BEDRIJF

DATUM

PLAATS

CAneD B.V. CAD Center IT CADIMP CAneD B.V. CAD Center IT MSE CADIMP Bosch Engineering CADIMP CAneD B.V. Bosch Engineering CADIMP CADIMP cards Engineering CADIMP CADIMP CADIMP CAneD B.V. CADIMP CAneD B.V. CADIMP CADIMP CADIMP CADIMP CAD Center IT CAneD B.V. CAneD B.V. CADIMP CADIMP CADIMP CAneD B.V. Bosch Engineering CADIMP CAneD B.V. CADIMP CADIMP CAD Center IT CAneD B.V. cards Engineering CAD Center IT CAneD B.V. CADIMP CAneD B.V. CAneD B.V. CAneD B.V. CAneD B.V. cards Engineering CADIMP CADIMP CAneD B.V. CAD Center IT CADIMP CAneD B.V. CADIMP CADIMP CAneD B.V. Bosch Engineering CADIMP CAneD B.V. CADIMP CADIMP CADIMP CAD Center IT CAneD B.V. CAD Center IT CADIMP CAD Center IT

23.06.05 Maarsbergen 27.06.05 Bergambacht 27.06.05 `s-Hertogenbosch 28.06.05 Maarsbergen 28.06.05 Bergambacht 29.06.05 n.t.b. 29.06.05 `s-Hertogenbosch 29.06.05 Oldenzaal 29.06.05 `s-Hertogenbosch 30.06.05 Maarsbergen 30.06.05 Oldenzaal 30.06.05 `s-Hertogenbosch 04.07.05 Brussel 04.07.05 Best 04.07.05 `s-Hertogenbosch 04.07.05 `s-Hertogenbosch 04.07.05 `s-Hertogenbosch 05.07.05 Maarsbergen 07.07.05 `s-Hertogenbosch 07.07.05 Maarsbergen 11.07.05 Brussel 11.07.05 `s-Hertogenbosch 11.07.05 `s-Hertogenbosch 11.07.05 `s-Hertogenbosch 11.07.05 Bergambacht 12.07.05 Maarsbergen 14.07.05 Maarsbergen 18.07.05 Brussel 18.07.05 `s-Hertogenbosch 18.07.05 `s-Hertogenbosch 19.07.05 Maarsbergen 19.07.05 Oldenzaal 21.07.05 Brussel 21.07.05 Maarsbergen 25.07.05 Brussel 25.07.05 `s-Hertogenbosch 25.07.05 Bergambacht 26.07.05 Maarsbergen 26.07.05 Best 26.07.05 Bergambacht 28.07.05 Maarsbergen 28.07.05 Brussel 02.08.05 Maarsbergen 04.08.05 Maarsbergen 09.08.05 Maarsbergen 11.08.05 Maarsbergen 15.08.05 Best 15.08.05 `s-Hertogenbosch 15.08.05 `s-Hertogenbosch 16.08.05 Maarsbergen 16.08.05 Bergambacht 17.08.05 `s-Hertogenbosch 18.08.05 Maarsbergen 22.08.05 `s-Hertogenbosch 22.08.05 `s-Hertogenbosch 23.08.05 Maarsbergen 23.08.05 Oldenzaal 24.08.05 `s-Hertogenbosch 25.08.05 Maarsbergen 29.08.05 `s-Hertogenbosch 29.08.05 `s-Hertogenbosch 29.08.05 `s-Hertogenbosch 29.08.05 Bergambacht 30.08.05 Maarsbergen 30.08.05 Bergambacht 31.08.05 `s-Hertogenbosch Bel voor actuele trainingsdata

TITEL

Neemt u dan contact op met:

Solid Edge gevorderden Solid Edge Advanced I-Deas Assemblies (2 dagen) Solid Edge customizing Solid Edge Update V16 Cursus Eindige Elementenmethode en Femap I-Deas Drafting (1 dag) Verdiepingtraining Solid Edge for Application Managers Scenario for Structures (3 dagen) Solid Edge basis Eindige Elementen Software Training (3 dagen) Drafting (2 dagen) Modeling 1 (2 dagen) eM-Plant Basic (5 dagen) Modeling 1 (2 dagen) Free Form Modeling deel 1 (2 dagen) Mill 1 (3 dagen) Solid Edge gevorderden Teamcenter Engineering Author (2dagen) Solid Edge customizing Modeling 2 (3 dagen) Modeling 2 (3 dagen) Product Preparation (2 dagen) Free Form Modeling deel 2 (2 dagen) Solid Edge Basis (3 dagen) Solid Edge basis Solid Edge gevorderden Assemblies (3 dagen) Assemblies (3 dagen) Mill 2 (3 dagen) Solid Edge customizing Training Solid Edge Classic Fundamentals (4 dagen) Free Form Modeling deel 2 (2 dagen) Solid Edge basis Drafting (2 dagen) Drafting (2 dagen) Solid Edge Advanced Solid Edge gevorderden FactoryCAD (3 dagen) Solid Edge Update V16 Solid Edge customizing Free Form Modeling deel 2 (2 dagen) Solid Edge basis Solid Edge gevorderden Solid Edge customizing Solid Edge basis eM-Workplace Basic (5 dagen) Modeling 1 (2 dagen) Modeling 1 (2 dagen) Solid Edge gevorderden Solid Edge Basis (3 dagen) Mill 1 (3 dagen) Solid Edge customizing Modeling 3 (2 dagen) Modeling 2 (3 dagen) Solid Edge basis Training Solid Edge Classic Fundamentals (4 dagen) Product Preparation (2 dagen) Solid Edge gevorderden Assemblies (3 dagen) Free Form Modeling deel 1 (2 dagen) Assemblies (3 dagen) Solid Edge Advanced Solid Edge customizing Solid Edge Update V16 Mill 2 (3 dagen) Bergambacht Solid Edge Surfacing (1 dag)

WIJZIGINGEN ONDER VOORBEHOUD - NEEM CONTACT OP MET HET DESBETREFFENDE BEDRIJF EN VRAAG NAAR DE LAATSTE STATUS

38

CAD Center IT dhr. B. Modderman Tussenlanen 11 2861 CB Bergambacht T. +31 (0)182 35 71 20 www.cadcenter.nl [email protected]

CAD4YOU Ch. De Louvranges, 7 1325 Dion-Le-Mont T. +32 (0)10 88 13 77 F. +32 (0)10 88 13 78 www.cad4you.be [email protected]

CADIMP Opleidingen B.V. Luxemburgstraat 5a 5171 PK Kaatsheuvel (NL) T. +31 (0)416 56 19 03 www.cadimp.com [email protected]

Bosch Engineering Mevr. B.Tangenberg Lübeckstraat 7a 7575 EE Oldenzaal (NL) T. +31 (0)541 53 42 58 www.boschengineering.nl [email protected]

Somatech System Support B.V. dhr Kees Seldenrijk Stadsring 163c 3817 BA Amersfoort (NL) T. +31 (0)33 479 20 10 Fax +31 (0)33 479 20 10 www.caned.nl [email protected]

CAneD B.V. dhr. Ronald Ton Woudenbergseweg 50 3953 MH Maarsbergen (NL) T. +31(0)343 47 30 60 F. +31(0)343 43 00 99 www.canedbv.nl [email protected]

Cards Engineering B.V. De Waal 42 5684 PH Best (NL) T. +31 (0)499 37 19 90 www.cardse.com [email protected]

NX/TC Usergroup dhr L. Zuijdgeest Postbus 214 T. +31 (0)55 301 01 70 www.i-deasusergroup.nl [email protected]

M.S.E. - Mechanics Software Enterprises Postbus 176 5270 AD Sint-Michielsgestel (NL) T. +31 (0)73 551 24 93 F. +31 (0)73 551 76 92 www.mse-bv.com

Trainingen en evenementen

Evenementen: kalender VANAF MEI TOT AUGUSTUS 2005

Evenementen COLOFON

Dit is het huisblad over product lifecycle management voor klanten, relaties en partners. Het blad verschijnt 2 keer per jaar en is een uitgave van UGS. Kantoren: Nederland UGS Pettelaarpark 113 5216 PS ‘s-Hertogenbosch www.ugsplm.nl [email protected] Tel. : 073 - 680 25 00 Fax : 073 - 680 25 25

BEDRIJF

DATUM

PLAATS

TITEL

CAneD B.V. Bosch Engineering NX/TC Usergroup Bosch Engineering UGS NX/TC Usergroup Bosch Engineering NX/TC Usergroup Bosch Engineering Bosch Engineering Bosch Engineering Bosch Engineering Bosch Engineering Bosch Engineering Bosch Engineering

02.05.05 06.05.05 12.05.05 20.05.05 26.05.05 01.06.05 03.06.05 08.06.05 10.06.05 17.06.05 01.07.05 08.07.05 29.07.05 12.08.05 26.08.05

Maarsbergen Oldenzaal n.t.b. Oldenzaal ‘s-Hertogenbosch n.t.b. Oldenzaal n.t.b. Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal Oldenzaal

Dag van de Trailerbouw Solid Edge Hét ontwerptool voor de Sloep- en Jachtbouw Usergroup meeting Teamcenter Engineering Introductie Solid Edge Versie 17 Inloopdag : uw technische vragen over NX Special Interest Group CAE/FEM Solid Edge Hét ontwerptool voor productontwikkelaars Special Interest Group NX-CAM EEM workshop Femap Introductie Solid Edge Evolve to "ZeroD" Solid Edge in de Matrijzenbouw Workshop Solid Edge Insight (PDM) Introductie Solid Edge Dé oplossing voor 3D én 2D Introductie Solid Edge Evolve to "ZeroD" Introductie Solid Edge Stap voor Stap naar 3D

WIJZIGINGEN ONDER VOORBEHOUD - NEEM CONTACT OP MET HET DESBETREFFENDE BEDRIJF EN VRAAG NAAR DE LAATSTE STATUS

België UGS Belgicastraat 7, bus 3 1930 Zaventem Tel. : 02 - 709 56 00 Fax : 02 - 709 56 11 Redactie: Frans Adamowicz Simone Versleijen Vormgeving, opmaak en druk: Castel Schransstraat 44 2280 Grobbendonk (België) www.castel.be Reacties: Reacties kunt u richten aan [email protected] of belt u naar +31 - (0)73 - 680 25 32. Voor alle technische vragen kunt u terecht bij onze Helpdesk.Vanuit Nederland belt u naar +31 - (0) 73 680 25 43 en vanuit België & Luxemburg belt u +32 - (0)2 - 709 56 66. U kunt een e-mail sturen naar [email protected]. Voor alle overige vragen (facturen, licenties...) kunt u contact opnemen met de Customer Care Officer. Stuur een e-mail naar [email protected] of belt u naar 008000-CALLPLM (of 008000-2255756). Vanaf een mobiel nummer uit België en Luxemburg belt u naar +32 - (0)2 - 709 56 25.

39

Winnen, een kwestie van teamwork www.ugsplm.nl www.ugs.be