InZicht
Uitgave van Talant - jaargang 2011 - nummer 34 - lente 2011
6 Familie Visser blij met al hun kinderen 8 De week van Siemen Kalsbeek 10 Omgaan met zeer moeilijk verstaanbaar gedrag
2
3 Kort 4 Nieuws 5 Van de Centrale Verwantenraad 6 Familie Visser 8 De week van Siemen Kalsbeek
3
in deze InZicht 10 Achter het nieuws: omgaan met zeer moeilijk verstaanbaar gedrag
College Smallingerland tourt bij Talant
16 Tweespraak: Hennie de Haan en Roelof Faber
Het college van Burgemeester en Wethouders van Smallingerland hebben een
13 Voel je goed!
(zoals de burgemeester het noemde) ‘Tour de Talant’ gemaakt in Drachten.
14 In het zicht
Het bezoek was op uitnodiging van Talant. Doel was wederzijds kennismaken en laten zien hoe we werken. De ‘Tour de Talant’ voerde langs Atelier & Kunstuitleen de Blauwe Roek,
14 Gerrit: de Weetkrant
Eerste Kennismarkt was inspirerend
15 Ander nieuws
Driehonderd medewerkers hebben
dagbestedingslocatie Fennepark, een woonlocatie van Kind & Gezin aan de Ringweg, een woonhuis aan de Wetterwille en locatie De Velden. De burgemeester noemde het in zijn weblog ‘een inspirerende, interactieve middag, waar zowel het college als Talant met veel plezier op terugkijken. Maar bovenal zijn de contacten gelegd, waardoor het in de toekomst makkelijker wordt om de verbinding aan te gaan.’
zich 1 februari in Leeuwarden laten inspireren op Talants eerste Kennismarkt. Tijdens deze dag deelden medewerkers hun kennis. De Kennismarkt begon in een volle zaal met
Inzicht
de fantastische Ja-maar…theatershow waarin er veel te lachen viel, maar waarin ook werd gewezen op de kracht van een
Hillie Postma opent nieuwe C1000 Dokkum
positieve instelling. Aansluitend volgde een presentatie van een aantal innovatieve
Hillie Postma heeft samen met
werkwijzen en tijdens de de lunch konden
burgemeester Marga Waanders van
bezoekers langs veel verschillende stands
de gemeente Dongeradeel de nieuwe
struinen. ’s Middags waren er ruim twintig
C1000 in Dokkum geopend. Hillie werkt
De gehandicaptenzorg in het algemeen, maar ook Talant zelf is soms
Als we het toch hebben over de andere kant van het verhaal: vaak
workshops. Het grootste deel van de dag
hier al acht jaar via Begeleid Werken
prominent in de pers. Denk aan Brandon bij een collega-instelling of
staan in InZicht berichten en verhalen vanuit het perspectief van Talant.
werd verzorgd door Talant zelf, zoals
van Talant.
een cliënt van Talant die in de media ‘matrasmeisje’ werd genoemd.
Deze keer brengen we het verhaal van een ouderpaar wiens jongste
aandachtsfunctionarissen, kenniskringen,
Het valt niet mee om goed voor het voetlicht te brengen binnen
dochter een beperking heeft. Wat betekent dit voor hen en hun gezin?
vakgroepen en andere medewerkers.
welke complexiteit wij werken en met welke zorgvuldigheid dit
En hoe is het om een deel van de zorg over te laten aan Talant?
gebeurt, omdat wij in het kader van de privacybewaking niet alles over een cliënt kunnen zeggen. Ook in InZicht kunnen we niet verder
Wie ook wel eens wat meer in het zicht mogen komen zijn mensen
ingaan op de gebeurtenissen rond deze cliënt. Wel kunnen we een
die zich onbetaald inzetten voor anderen, zoals mantelzorgers en
beeld schetsen hoe we omgaan met mensen met zeer moeilijk
vrijwilligers. Daarom is er een nieuwe rubriek in het leven geroepen
verstaanbaar gedrag. Ondanks dat we er soms ook bij Talant niet
met de toepasselijke naam ‘In het zicht’.
uitkomen, lukt het meestal wél om op een goede en zorgvuldige manier met deze situaties om te gaan en cliënten te ondersteunen
Zo komt de naam ‘InZicht’ deze keer, nog meer dan anders, tot zijn
in een zo waardig mogelijk bestaan. Ondanks de moeilijke momen-
recht. Veel leesplezier gewenst!
ten die medewerkers soms beleven, doen zij het werk over het algemeen met veel plezier. Hoe dan ook zetten ze zich in voor deze
Erik Kuik,
mensen en daarvoor verdienen ze veel waardering.
Raad van Bestuur
It Kampke viert veertigjarig jubileum
Wim Karssies medewerker aller tijden Eerder werd Wim Karssies uitgeroepen tot medewerker aller tijden bij Merkus C1000
Eigenaar Nanne van der Schaaf is zeer
in Drachten. Wim Karssies werkt hier meer
tevreden over Hillie en heeft haar daarom
dan tien jaar via Begeleid Werken van
gevraagd de nieuwe winkel te openen.
Talant.Geen enkel personeelslid is zo
Hillie is onder meer verantwoordelijk voor
gemotiveerd als Wim. Hij is nooit ziek en
het bijvullen van een gedeelte van de
zet zich altijd voor de volle honderd
zuivel en andere lege schappen.
procent in.
Kinderdagcentrum It Kampke bestaat 1 april veertig jaar. Dat wordt woensdag 6 april gevierd. Cliënten, oud-cliënten, hun ouders en verwanten, medewer-
Tywerthiem bestaat 25 jaar
kers en oud-medewerkers zijn van harte welkom.
Tywerthiem, een locatie van Talant in
toespraken, maar onder meer foto’s, film,
Wommels, vierde 11 februari het
hapjes, muziek en feestelijke ontmoetingen.
Van 13.00 uur tot 15.00 uur is er een
25-jarig bestaan. De bewoners en
Na de opening in 1986 werden de bewo-
speciaal feestprogramma voor alle
medewerkers hadden samen het
ners al snel opgenomen in de gemeenschap
Foto voorpagina Sietze en Sabina Visser vertellen op pagina 6 en 7 over hun gezin en over het delen van de zorg met Talant.
kinderen, oud-cliënten en hun familie.
programma van de viering bedacht.
van Wommels. Sindsdien zetten vele
Colofon InZicht is het blad voor ouders en verwanten van cliënten van Talant. InZicht verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Het wordt ook toegestuurd aan relaties.
Aansluitend is er voor medewerkers en
Talant biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. Hoofd- en eindredactie Cecile Huitenga Redactiecommissie Tjalling Boonstra, Cees van der Struik,
vrijwilligers zich in om diverse activiteiten te
Harm Flootman en Akke van Thes Redactie-assistente Janneke Fennema Teksten Cecile Huitenga en medewerkers Talant Fotografie fotoburo Het Hoge Noorden. Peter Adler Fotografie en medewerkers Talant
oud-medewerkers een reünie. Wilt u ook
(Oud-)cliënten en hun ouders/verwanten,
begeleiden, zoals rijden in het busje, het
Columns Erik Kuik/Jan van Hoek en Gerrit Miedema Ontwerp De Bey communicatie & vormgeving bv Druk Drukkerij van der Eems Verzending Montagecentrum Drachten (Talant)
komen? Stuur dan zo spoedig mogelijk
vrijwilligers, de buurtvereniging, enkele
oprichten en begeleiden van een koor, het
Redactie InZicht Talant, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, tel. 0513 - 643733, fax 0513 – 643777, e-mail
[email protected] Copyright Voor overname van tekst of foto’s is
een mail naar:
[email protected],
middenstanders, (oud-)collega’s en andere
organiseren van fietstochten en er zijn
o.v.v. naam, adres en aantal personen.
geïnteresseerden kregen geen receptie met
diverse gastgezinnen.
toestemming nodig van de redactie.
Voor meer informatie: 058- 267 03 66.
InZicht • lente 2011
InZicht • lente 2011
Van de Centrale Verwantenraad 5
4 Aanmeld- en plaatsingsmedewerker maakt Talant klantgerichter
Verwantenpanel gestart met Technologie in de Zorg
De aanstelling van aanmeld- en
Het Verwantenpanel is in februari
plaatsingsmedewerkers heeft Talant
gestart. Tweehonderd verwanten en/of
klantgerichter gemaakt. Dat blijkt uit
wettelijk vertegenwoordigers is
een evaluatie. Zo vinden MEE en het CIZ
gevraagd hoe zij aankijken tegen
dat de werkwijze bij aanmelding en
technologie in de gehandicaptenzorg.
plaatsing is verbeterd en de klantvriendelijkheid is toegenomen.
Verwanten blijken best positief te staan tegenover zorgtechnologie: ongeveer
In het kader van Talant Nieuwe Stijl zijn in
tweederde geeft aan dat technologie een
2008 per regio aanmeld- en plaatsingsme-
goed hulpmiddel is voor de zorg aan
dewerkers aangesteld. Het doel was om
cliënten. Nieuwsgierig naar alle resultaten?
klantgerichter te werken: waar voorheen
Kijk op www.talant.nl. Verder zullen we in
veel verschillende medewerkers zich bezig
het volgende nummer van InZicht meer
hielden met plaatsingsverzoeken, is dat nu
aandacht besteden aan de uitkomsten van
geconcentreerd bij een aantal functionaris-
de eerste panelbevraging over Technologie
sen. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor
in de Zorg. Het Verwantenpanel is opgezet
Jan van Hoek heeft 17 februari het eerste exemplaar van de nieuwe informatiemap
belangstellenden en nieuwe cliënten en ze
om hun ideeën, kennis en ervaring te laten
aangeboden aan Henk Wunderink, voorzitter van de Centrale Cliëntenraad.
zorgen dat cliënten op de juiste plek de
delen met Talant. Een paar keer per jaar
Talant heeft het informatiemateriaal voor cliënten en ouders/verwanten vernieuwd.
juiste ondersteuning krijgen.
wordt hen gevraagd een korte vragenlijst
CCR-voorzitter Henk Wunderink ontvangt eerste informatiemap
Alle informatie is nu gebundeld in één map.
in te vullen, waarbij ze per keer kunnen Voor een evaluatie zijn gesprekken gevoerd
beslissen of ze willen meedoen. Het
Het gaat om informatie over bijvoorbeeld vervoer, klachten, verzekeringen, privacy en het
met mensen binnen en buiten Talant. Hieruit
Kennis- en onderzoekscentrum streefde
Ondersteuningsplan. Ook is het de bedoeling dat het contract, kostenoverzicht en Onder-
blijkt dat Talant voor aanmelding en plaatsing
naar tweehonderd panelleden. Dat is
steuningsplan in de map bewaard worden. Verschillende losse folders en de Kik-wijzer
beter bereikbaar is, dat er tijdens de hele pro-
gelukt, maar meer panelleden zijn welkom.
komen nu te vervallen. Bijzonder is dat de informatie wordt aangeboden op twee lees-
cedure structureel contact is met de cliënt en
niveaus: voor mensen die goed kunnen lezen en voor mensen die daar moeite mee hebben.
dat de procedure goed verloopt. Ook kunnen
Voor meer informatie of aanmelding:
Alle informatiebladen voor cliënten staan ook op www.talant.nl/clienten. Na installatie van
plaatsingen sneller worden gerealiseerd en
[email protected] of
BrowseAloud kunnen de bladen ook door de computer worden voorgelezen.
komen cliënten doorgaans op de juiste plek
tel. 0513 - 64 38 68.
De nieuwe informatiemap wordt eenmalig aan alle cliënten verstrekt, via hun teamleider.
terecht, met de juiste ondersteuning. Talant gaat werken aan verbeterpunten die
Talant vraagt kopie beschikking Bent u curator, bewindvoerder of mentor en heeft u nog geen kopie van de teamleider. Deze zorgt er voor dat uw gegevens goed worden verwerkt.
Nieuwe rubriek:
met het aanbod meer inspelen op de vraag.
Heeft u vragen over financiën?
Talant schoont de adressenbestanden op, zodat verwanten de juiste post op het juiste adres ontvangen. Daarin wordt ook vastgelegd of de verwant curator, bewindvoerder
Talant heeft hiervoor een speciaal e-mailadres.
of mentor is. Talant heeft hiervoor een kopie nodig van het document van de rechtbank
Voor financiële vragen specifiek over een cliënt of
waar uit blijkt dat dit geregeld is. Dit document heet ‘de beschikking’. Zolang Talant
zorginhoudelijke vragen, kunt u terecht bij de
geen kopie heeft, kan Talant u niet registreren als curator, bewindvoerder of mentor.
teamleider of eventueel de clustermanager. Meer
Dit kan betekenen dat u bepaalde post niet van ons zal ontvangen.
globale vragen over financiën en regelingen kunt u schriftelijk stellen via vragenoverfinancië
[email protected].
de formele start van het vierjarige project ‘Voel je goed!’. Een prachtig initiatief om ons allen binnen Talant, dus cliënten, medewerkers en wie weet ook nog een groot aantal verwanten (nog) gezonder en sportiever te laten leven. Op deze startbijeenkomst waren veel mensen afgekomen. De Centrale Verwantenraad is vanaf de eerste ideeën omtrent dit project betrokken en als één van de leden ben ik, Meindert Roosjen, ook lid van de stuurgroep van het project. Ook wij zien wel dat onze kinderen/verwanten overgewicht hebben en vaak onvoldoende bewegen en ook nog onvoldoende gezond eten. Vroeger gebruikten we de term ‘kleine medische zorg’ om aan te duiden dat we als verwantenraad aan de begeleiders van de zorginstelling vroegen om aandacht te hebben voor o.a. het gewicht, voor de eetgewoonten en het bewegingspatroon van onze kinderen en verwanten. Wat hebben we geworsteld met de wijze waarop dit vorm zou moeten krijgen. Elke week het gewicht controleren en dan de cliënt vermanend toespreken dat hij/zij toch maar wat minder moest eten? Of bij ernstig overgewicht alle voedingsmiddelen achter slot en grendel in kasten en kistjes opbergen zodat niemand er meer aan kan komen? Vorig jaar heeft in de regio Zuid een ouderpaar uiting gegeven aan deze zorg en zelf het initiatief genomen om de eetgewoonten op een locatie ter discussie te stellen. Door gebruik te maken van de eigen expertise hebben ze cliënten en medewerkers bewust gemaakt van de zorgelijke situatie en ze zijn gestart met het geven van voedingsadviezen. Met het project ‘Voel je goed!’ is er nu Talant-breed aandacht voor dit onderwerp gekomen. Positieve aandacht met oog voor de individuele situatie van de cliënt. Cliënten, begeleiders, projectleider, ambassadeurs en natuurlijk ook de verwanten, iedereen is hartstikke enthousiast. Sportieve inspanningen worden omlijst met tips voor een gezonde voeding, tips voor lekkere hapjes en lekkere tussendoortjes. En dat alles vindt plaats in een leuke, ongedwongen sfeer. De CVR juicht dit initiatief dan ook van harte toe. Wij zullen vanuit de stuurgroep, maar ook als privé-persoon en verwant steeds met belangstelling volgen op welke wijze vooruitgang geboekt wordt. profiteren van de aangeboden (sport)mogelijkheden. We hopen dat het aantal deelnemers in de loop van de jaren flink zal toenemen. Elke dag een half uurtje bewegen en elke dag gezonde voeding voor iedereen, het zou toch de gewoonste zaak van de
plaatsingen, een grotere rol van de
beschikking ingeleverd? Stuur dan een kopie van de beschikking naar de
Het was een mooie middag op 20 januari 2011 in Sportstad Heerenveen:
Uiteraard willen we graag dat ook zo veel mogelijk mensen meedoen en kunnen
naar voren kwamen: bovenregionale GZ-psycholoog bij het plaatsingsproces en
Voel je goed!
wereld moeten zijn. Mensen die zich onbezoldigd inzetten voor mensen met een beperking, mogen wel
Ook zijn we ons er terdege van bewust dat het eigen gedrag een voorbeeldfunctie
eens wat meer in de schijnwerpers staan.
heeft. Als er tijdens een ‘weekendje thuis’ een geheel ander eet- en beweegpatroon is
Daarom start InZicht een nieuwe rubriek:
dan dat wat onze verwanten op de woonlocatie ervaren, dan doen we het niet goed.
In het zicht. Hierin geven we aandacht aan
Wij achten het daarom van belang dat ook ouders en verwanten zich laten informeren
mantelzorgers, vrijwilligers of die aardige
over aanpassingen in eet- en beweeggewoonten. Zo kunnen we een stimulerende rol
buurvrouw die altijd klaarstaat. Dankzij
spelen en vanuit de thuissituatie het project mede ondersteunen. Pas dan kan een groot
deze mensen is iemands leven een stuk
project als dit een goede kans van slagen hebben.
leuker of is het bijvoorbeeld mogelijk om langer thuis te blijven wonen. De eerste
Namens de Centrale Verwantenraad,
aflevering vindt u op pagina 14.
Meindert Roosjen
Per post kan ook: Talant, Planning & Control, Vragen over financiën, postbus 303, 8440 AH Heerenveen.
InZicht • lente 2011
InZicht • lente 2011
6
7
“We genieten van elke dag dat ze bij ons is”
Een nacht doorslapen is er voor Reslyn Visser en haar ouders doorgaans niet bij. Sabina en Sietze Visser klagen er niet over, net zo min als over de andere zorgen die ze om hun tweejarige dochter hebben. Wat overheerst, is dat ze blij zijn met haar en hun andere twee kinderen. Sinds kort delen ze de zorg een dag per week met kinderdagcentrum It Kampke. Dat is wennen voor het hele gezin.
Geen rondslingerende spullen in huize Visser in Leeuwarden. Voor de ondernemende jongste dochter Reslyn is niets veilig dat binnen haar bereik ligt. Tot zover klinkt het normaal. Bij de geboorte van Reslyn leek alles ook normaal. “Ze scoorde een tien”, zegt haar vader Sietze Visser over de test die wordt gedaan bij pasgeboren kinderen. Toch had haar moeder Sabina Visser het gevoel dat er iets niet klopte. Dat gevoel werd niet weggenomen door geruststellingen van bijvoorbeeld
Familie Visser met in het midden Reslyn. “We houden van haar en zijn trots op haar.”
de verloskundige. “Ze loenste”, kan Sabina als enige zichtbare verklaring noemen voor haar twijfel. “Ik weet wel dat alle baby’s
welkom is, die genoeg liefde én, lacht Sabina, genoeg egoïsme
“Of dat haar aanvallen erger worden.” Reslyn heeft vierentwintig uur
waren via MEE naar een open dag van It Kampke gegaan. Het voelde
loensen, maar dat is na een week of zes wel over. Reslyn bleef
hebben om goed voor haar te kunnen zorgen. Ze laat een ingelijste
per dag epileptische aanvallen. Slapen doet ze zowel overdag als ’s
goed, toch moesten ze een behoorlijke drempel nemen. “We deden
loensen.” Haar vermoeden werd waarheid op de vijftigste verjaardag
tekst zien waarin onder meer deze gedachtegang staat verwoord. “We
nachts weinig en haar ouders zodoende ook. Ze verbazen zich er dan
de andere kinderen ook niet al met twee jaar naar school, het lijkt zo
van haar moeder in mei 2009. Het toen vier maanden oude meisje
helpen mensen”, zegt ze verder, doelend op de studenten in het
ook over dat Reslyn zo vrolijk en actief is. Sabina: “Ze is het zonnetje in
wel of we van haar af willen.” Toen ze werden gebeld dat er plek was,
kreeg hevige stuiptrekkingen. Bij de dokterspost waren darmkrampen
ziekenhuis die via hen en Reslyn over het syndroom van West kunnen
huis. Wat ik wel eens mis, is dat ze eens lekker bij me komt zitten.”
zijn ze eerst samen met Kian en Fayah naar It Kampke gegaan. Sabina:
de diagnose. Ze geloofden het niet, maar wílden het wel geloven.
leren en daarmee anderen kunnen helpen. “Ook zijn we anders naar
Sietze en Sabina waren daarom toch overrompeld toen tijdens het
het leven gaan kijken. We zijn meer gaan relativeren en we waarde-
Niet zielig
zorgen om hun zusje. Kian wilde weten of ze goed op haar zullen
feest ineens hun kind levenloos in de armen van een vriendin lag en
ren dingen meer. We genieten er extra van wanneer we de oudste
Sabina en Sietze gaan nuchter en positief met de situatie om. Sabina:
passen. Fayah wilde hier zelf ook wel naartoe, vooral vanwege het
ze uiteindelijk in de ambulance onderweg waren naar het Universitair
kinderen zien sporten. En dat we een heel hechte band met mijn
“Sommigen vinden haar zielig. Ik vind het niet zielig, ze leeft in haar
zwembad!” Nu brengen en halen ze haar ’s maandags naar en van It
Medisch Centrum Groningen. Het syndroom van West werd vastge-
ouders hebben, vonden we normaal. Maar onze band en wat ze voor
eigen wereldje, waar ze gelukkig is. Moet je zien wat ze heeft en wie
Kampke. “Het moeilijkst vind ik dat we haar naar mensen brengen die
steld, een zeldzame en ernstige vorm van epilepsie.
ons doen, is niet normaal. Het is nu nog hechter geworden.” Sietze:
ze om zich heen heeft! Als je medelijden wilt, kun je dat beter met
“En met anderen minder.” Sabina: “Ja, we zijn ook wel mensen
onze andere twee kinderen hebben: onze zoon Kian van 9 en onze
Uitgekozen
kwijtgeraakt. Veel mensen weten zich geen houding te geven en
dochter Fayah van 7 jaar. Vooral Fayah heeft het soms moeilijk.
Ze verkeerden een poos in een roes. Ze maakten heel wat kilometers
zeggen dan maar niets. Dat begrijp ik wel, maar het raakt je toch.”
Wanneer we plotseling met Reslyn naar het ziekenhuis moeten en ze
“We wilden laten zien waar Reslyn naartoe gaat. Ze maken zich altijd
“ Hoe komt ze anders in aanraking met kinderen zoals zij?”
daarom door oma van school wordt gehaald, dan reageert ze boos.
tussen Groningen en Leeuwarden. Sabina: “We waren alleen met háár bezig. Daarbij laat je twee andere kinderen in de steek. We hadden
Per dag bekijken
‘Zie je wel, jullie willen niet bij ons zijn.’” Toch zijn Fayah en Kian niet
we niet echt kennen. En wij weten hoe ze is, wat ze bedoelt met
niet eens dag gezegd toen we naar het ziekenhuis gingen. Mijn ouders
Hoe Reslyn zich kan ontwikkelen, moet blijken uit verdere onderzoe-
jaloers op Reslyn, vertelt Sabina. “Hun zusje is hun alles, dat is heel
bepaalde geluiden en houdingen, zij moeten haar nog leren kennen.”
zorgden voor hun, zij wonen vijf huizen verderop.” Ze hadden het er
ken en de praktijk. Sabina: “Er zit iets van autisme in en ze heeft een
bijzonder om te zien.”
Toch hebben Sietze en Sabina geen ‘handleiding’ gegeven, ze geven
moeilijk mee. “Je verwacht het niet”, denkt Sietze terug aan de goede
ontwikkelingsachterstand. Reslyn kruipt, maar loopt niet. Ze praat
start bij de geboorte. Toch lukte het om het te accepteren. Sietze: “Ze is
niet.” “Ze eet niet”, vult Sietze aan. “Ze krijgt sondevoeding uit de fles.”
It Kampke
Nu zijn ze dus op maandagen thuis zonder Reslyn. “Dat is heel raar,
m’n dochter.” “Hij zei: je kunt wel moeilijk doen, maar dat verandert
Het moet wel steeds dezelfde fles zijn met een zelfde speen, anders
Een nieuwe fase is inmiddels ingegaan: sinds kort gaat Reslyn een dag
gewoonlijk hebben we haar altijd bij ons. Mensen zeggen: ‘ga iets
niets”, vertelt Sabina. “Ik hou van haar. We zijn trots op haar.”
gooit ze hem weg, vertelt Sietze bijna vertederd. Wat de vooruitzichten
per week naar It Kampke, een kinderdagcentrum van Talant in
voor jezelf doen’. Misschien lukt dat later, we moeten nu nog
Gesprekken met anderen en dingen die ze in het ziekenhuis heeft
zijn, weten ze niet. “Ze zou een kasplantje blijven, maar kijk nou wat
Leeuwarden. Dat de zorg voor hun jongste dochter zwaar is, is
wennen.” Ook Kian en Fayah vinden het met het middageten maar
gezien, hebben Sabina gesterkt in het idee dat het een doel heeft. “Ze
ze allemaal doet”, zegt Sabina enthousiast. Sietze: “We bekijken het
daarvoor niet eens de reden. Sabina: “We doen het voor haar. Hoe
kaal en Sietze heeft er moeite mee dat Reslyn na maandag steeds een
heeft ons uitgekozen”, is haar nuchtere overtuiging. Ouders bij wie ze
per dag en genieten van elke dag dat ze bij ons is.” Sabina: “Ze is wel
komt ze anders in aanraking met kinderen zoals zij?” Sietze: “En voor
poos van slag is. Sabina denkt dat ook dat een kwestie van wennen is
vaak ziek. Dan ben je toch altijd bang dat je haar zult verliezen.” Sietze:
de andere kinderen, zodat we even meer tijd voor hen hebben.” Ze
en ze is vastbesloten om door te zetten. “Het is voor haar goed.”
InZicht • lente 2011
de begeleiders de ruimte om het zelf te ontdekken.
InZicht • lente 2011
Siemen Kalsbeek
8 Naam Siemen Kalsbeek
9
19.00 Naar fitness. 20.00 Douchen en scheren en nog een belrondje gemaakt met familie en vrienden. 22.00 Naar bed.
Woonplaats Kollum
Donderdag 07.30 Opstaan, wassen en aankleden.
Siemen woont Begeleid zelfstandig met één medebewoner
08.00 Naar zijn werk waar hij veel lol had gehad met Simon, een collega. 12.00 Naar huis want Siemen heeft elke donderdagmiddag vrij. Vaak gaat hij dan een dutje doen of lekker fietsen. 16.00 Koffiedrinken met begeleiding en medebewoners en daarna lekker gedoucht.
Werk/dagbesteding DAC de Hammeren in Kollum. Op vrijdag bij boer Raap aan het werk.
18.00 Eten, lekkere hutspot!
verjaardag: Rienk (links) trakteert wegens zijn Kollum. in p nkam herte het voor gift een
18.30 Na de afwas even op de fiets het dorp in, maar het was zo koud, dus snel weer naar huis. Nog even lekker zappen en half tien onder de wol.
Vrijdag Vrije tijd fietsen, tractors, sparen, televisiekijken, het dorp in, fitness.
07.00 Opstaan, aankleden en koffiedrinken. 08.00 De taxi komt om Siemen naar boer Raap in Damwoude te brengen. Hier gaat hij met veel plezier elke vrijdag heen! Vandaag stond in het teken van het leegpompen van de sloten en het uitmesten van de kalverhokken. En natuurlijk het melken en voeren aan het eind van de middag. 18.30 Weer naar huis waar de begeleiding een lekkere uitsmijter voor Siemen heeft gebakken. 19.00 Lekker douchen want die boerengeur moet ook worden weggespoeld! Nog even naar het steunpunt en om 22.00 uur naar bed. Weekend!! Siemen gaat wekelijks naar boer Raap in Damwoude.
Zaterdag 10.00 Lekker uitgeslapen en koffiedrinken.
Maandag
Dinsdag
07.30 Opstaan.
07.30 Opstaan en scheren.
08.00 Koffiedrinken en ontbijt.
08.00 Koffie, ontbijt en een praatje met de begeleiding.
08.30 Op de fiets naar het werk. Siemen hoeft pas om 09.00 uur
08.30 Naar het werk. Siemen heeft binnenkort weer zin in het
te beginnen maar is graag vroeg present. 09.00 Aan het werk! Siemen werkt op de hout- en tuingroep. Vandaag is een bijzondere dag omdat hij op de foto komt op het hertenkamp. Siemen heeft zijn verjaardagsgeld
mooie weer. Want hij heeft afgelopen voorjaar een cursus bosmaaien gedaan en een getuigschrift niveau B gehaald! Straks kan hij het gras en de kantjes mooi bijhouden. 15.30 Weer naar huis en meteen door naar het gezamenlijk
gedoneerd aan het hertenkamp. Het komt zelfs op de
steunpunt. Bijpraten met medecliënten en samen lekker bami
lokale televisie!
eten.
15.30 Weer naar huis, koffiedrinken.
21.30 Naar bed.
18.00 Boerenkool met worst eten. 18.30 Naar fitness.
Woensdag
19.30 Douchen en lekker lui voor de televisie The A-team zien
07.30 Opstaan en wassen.
met zijn favoriet B.A.. 21.30 Naar bed.
08.00 Koffie en ontbijt. 08.30 Naar het werk. 15.30 Weer naar huis. Koffie gezet en een praatje gemaakt met een medebewoner. Nog even Nieuws en RTV NOF gekeken. Toen de tas klaargemaakt voor fitness waar hij altijd met een vrijwilligster uit het dorp heengaat. 18.00 Eten, bloemkool met gehaktbal.
11.00 Boodschappen gedaan met begeleiding.
Op de tractor met boer Raap.
12.00 Broodjes eten en daarna bed verschonen. 13.00 Een stuk wezen fietsen in Kollum en omstreken. 15.00 Koffie gedronken in het steunpunt, waar het erg druk maar wel gezellig was. 17.30 Paella gekookt met de begeleiding. Lekker van gesmuld. Daarna snel onder de douche, want om zeven uur komt de taxi om Siemen naar het Valentijnsbal in Damwoude te brengen. 22.30 Weer thuis en meteen naar bed gegaan.
Zondag 10.30 Lekker uitslapen en vandaag even niks doen!
Siemen aan het grasmaai
en.
12.30 Broodje en soep gegeten. 13.00 Even een tukje gedaan en wat tv gekeken. 15.00 Naar het steunpunt voor koffie en een malt. 18.00 Lekker met medebewoner en begeleiding een snackje gehaald. Patat en broodje hamburger gaat er altijd wel in! 20.15 Natuurlijk plat voor de buis voor ‘Boer zoekt vrouw’. Dat moet Siemen natuurlijk kijken! Spannend! 21.30 Naar bed want morgen is het weer maandag! Tekst: begeleidster Hester Bilker Kleine foto’s: Jan Barkmeijer, Alie van der Veen en Het Hoge Noorden
Met begeleider
InZicht • lente 2011
.
Rienk Klopstra
InZicht • lente 2011
10
Achter het nieuws:
omgaan met zeer moeilijk verstaanbaar gedrag
11 Met kleine snelle stapjes, zijn hoofd een beetje gebogen, komt een
benadrukken de teamleiders. Samen is een plan gemaakt. De basis
man vanuit zijn kamer rustig de woonkamer binnen. De woonkamer
is een vast dagprogramma. Marco: “Omdat voor deze mensen alles
is sfeervol, maar wie goed kijkt, ziet dat het hier om een bijzondere
chaos is, is structuur heel belangrijk, dat geeft veiligheid en duidelijk-
woonlocatie gaat. De radiator is afgedekt, de ramen zijn voorzien
heid. Maar we moeten wel constant waken voor te veel structuur,
van veiligheidsglas, er zitten sloten op de keukenkastjes. Zijn ene
voor het terugvallen in patronen.” Marco en Johan geven het belang
begeleider is bezig in de open keuken, de andere zit kalm op de
aan van zoveel mogelijk vasthouden aan het dagprogramma, ook
bank. Dat was een poos terug wel anders: toen stonden er drie
wanneer een cliënt een keer geen zin heeft of wanneer er iets
begeleiders klaar, voorbereid op eventuele agressie. Met deze man
tussendoor komt. Het gaat nu goed met de man en ook met het
gaat het nu goed. Er is rust, veiligheid, duidelijkheid en de man en
team. “Het gaat wel eens mis, maar waren er voorheen vier fysieke
de begeleiders weten wat ze aan elkaar hebben, vertelt de
confrontaties op een dag, nu is dat één per maand.”
begeleider, nog steeds kalm op de bank. Hoe kan een situatie zo veranderd zijn?
Als ze in het nieuws komen, is het vaak negatief: de organisaties die zorg dragen voor cliënten met zeer moeilijk verstaanbaar gedrag. Zo was er veel aandacht voor de situatie van Brandon, bij een collega-instelling. Ook Talant wordt soms aangepakt door de pers. Hoe terecht is dat? Kunnen omstreden situaties vaker voorkomen? Hoe gaat Talant om met cliënten met ernstige gedragsmoeilijkheden? Medewerkers van IBG-groepen en van de Swaai vertellen over de praktijk.
Het team van Johan zit met zijn afdeling midden in een dergelijk veranderingsproces. De medewerkers hebben al wel veel weten te
Een aantal medewerkers vertelt hoe het is om mensen met zeer
bereiken. Het gaat om cliënten met een verstandelijke beperking en
moeilijk verstaanbaar gedrag te begeleiden of te behandelen. Marco
een psychische stoornis en dat maakt het heel complex, vertelt
Kleefstra en Johan Plantinga zijn teamleiders van een aantal
Johan. “Om veiligheid te zoeken, blijven ze begeleiders testen en
IBG-locaties (Intensieve Begeleidingsgroep) van Talant. Marco vertelt
daar gaan ze heel ver in.” Als voorbeeld hoe begeleiders proberen
over een andere cliënt met wie de situatie behoorlijk was vastgelo-
een situatie te veranderen, noemt hij een cliënt die medewerkers en
pen, maar met wie het nu goed gaat. Johan vertelt over zijn afdeling
ook zichzelf zoveel mogelijk zou willen beschadigen. Na een ernstig
met cliënten met een zeer complexe hulpvraag. Verder komen drie
incident is deze cliënt naar de crisisbehandeling van De Swaai
medewerkers van de Swaai aan het woord, een samenwerkingsver-
gegaan. De zes weken dat de cliënt daar was, gaf de tijd om een
band van Talant en GGZ Friesland.
andere aanpak te bedenken en voor te bereiden. Een veilige kamer bijvoorbeeld waar de cliënt niets kapot kan maken of zich bezeren,
Bang voor de hele wereld
heel strakke regels, een ander dagprogramma. Johan: “Maar ook
Aan de hand van een voorbeeld schetst Marco de situatie met de
waar je als medewerker staat, wat je doet, wat je zegt.”
cliënt een poos geleden. Er staat een koffiekopje op tafel. “Als hij koffie kreeg, moest het wel een wit kopje zijn, niet met dit rode
Blijven zoeken
streepje er op. En het oortje moest de goede kant op staan. Als dat
Het team heeft nu een stabiele situatie weten te bereiken. Daar is
niet zo was, ging het kopje door de kamer. En daarna de tafel
Johan heel blij mee, maar ze gaan nu niet achterover leunen, het
erachteraan.” Dergelijke heftige en bedreigende reacties maakten de
team blijft inzetten op ontwikkeling. “Het is een heel beheersmatig
begeleiders angstig. Logisch, vindt Marco, maar dat vergrootte wel
leven dat zo’n cliënt leidt. Maar als we teveel vrijheid geven,
het probleemgedrag. Hij zocht constant de grenzen. “Deze man is
escaleert het op een gegeven moment steeds. We kiezen nu voor
bang voor de hele wereld. Wat hij wil is veiligheid, maar sommige
veiligheid. Eerst rust creëren en dan kijken wat er verder mogelijk is.
mensen om hem heen waren bang voor hèm.” Om zowel de man
We blíjven altijd zoeken naar hoe het anders en beter kan. Dat vind
als de begeleiders meer veiligheid te geven, was verandering nodig.
ik onze plicht in de zorg.” Hij weet dat daarvoor een lange adem van
“Hij haalde zijn veiligheid uit materialen. We hebben het nu zover
soms een paar jaar nodig is, met veel valkuilen. Marco: “Als je
gekregen dat hij zijn veiligheid uit structuur haalt. Het gaat bijvoor-
ideeën en plannen hebt, dan is het niet morgen al opgelost.”
beeld niet meer om het kopje, maar om het koffiedrinken.” Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Marco: “We moesten de ontstane patronen doorbreken en dus de confrontatie aangaan.” Heel belangrijk, vertelt Marco, is het team, de juiste mensen op de juiste plek. Dat zijn niet alleen grote sterke mannen. Een goede balans in het team is belangrijk: jong, oud, man, vrouw, verschillende
'We blíjven altijd zoeken naar hoe het anders en beter kan. Dat vind ik onze plicht in de zorg.”
opleidingsachtergronden, verschillende karakters en verschillende vaardigheden. Omdat niet alle begeleiders de confrontatie aankon-
Talant heeft een aantal cliënten met wie situaties zouden kunnen
den of -durfden, is er een gedeeltelijke wisseling geweest. Een team
ontstaan die onwenselijk zijn. Medewerkers krijgen echter steeds
staat er niet alleen voor, er is regelmatig overleg met deskundigen
meer methodieken aangereikt, waarmee ze het gevoel waarmee ze
zoals artsen, pedagogen en orthopedagogen van Talant. Ook kan de
hun werk doen, steeds meer kunnen onderbouwen met visie en
hulp worden ingeroepen van Talants Sociaal-Pedagogische Ambu-
kennis. Dat geeft betere handvatten om ongewenste situaties te
lante Dienst (SPAD), de Swaai en eventueel van het landelijke
voorkomen. Zo zijn er de afgelopen jaren andere inzichten gekomen
Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE). Van belang is dat het
over vrijheidsbeperkende maatregelen als separeren (wat bij Talant
team, de deskundigen én de ouders of verwanten op één lijn zitten,
alleen kan bij de Swaai) en afzonderen. Johan: “Vroeger dachten we
>> InZicht • lente 2011
InZicht • lente 2011
Voel je goed!
12
13
>> dat het goed was, zo kreeg je vanuit een agressieve situatie iemand
In het nieuws
rustig. Nu weten we echter dat het ook heel traumatisch kan zijn. Je
Als medewerkers zich zo voor cliënten inzetten, hoe is het dan voor
beschadigt een relatie er ook mee.” De insteek is nu om niet te
hen wanneer de gehandicaptenzorg negatief in het nieuws komt?
separeren of af te zonderen. Als het wegens gevaar voor de cliënt
“Balen”, reageren IBG-teamleiders Johan en Marco. “Vaak doen de
zelf of voor de omgeving nodig is of – en dat gebeurt ook – wanneer
berichten weinig recht aan de werkelijkheid”, zegt Johan.”De
een cliënt er zelf om vraagt, wordt een korte afzondering of, in
samenleving heeft er geen weet van met wat voor mensen we te
mindere mate, separeren wel toegepast. Talant blijft echter zoeken
maken hebben.”
naar alternatieven. Ook wordt altijd gekeken of en hoe de noodzaak
De kliniek van de Swaai kwam in het nieuws met een cliënt die door
kan worden voorkomen, bijvoorbeeld door een dagprogramma aan
de media ‘matrasmeisje’ werd genoemd omdat ze, zo werd bericht,
te passen. Zo wordt altijd goed naar iedere persoon gekeken, wordt
acht maanden lang in haar kamer zou hebben gezeten met de deur
moeite gedaan iemand te leren kennen en begrijpen. Wat iemand
op slot en alleen een matras. Het team heeft de ophef goed
nodig heeft, kan heel anders zijn dan hoe je iets als medewerker zelf
opgepakt, vindt Tjeerd. Wanneer Talant negatief in het nieuws komt,
beleeft. In de woningen van de IBG-locaties is bijvoorbeeld goed te
is het moeilijk wanneer je om privacyredenen een ander deel van
zien dat iedereen verschillend is. De één heeft een knusse kamer vol
het verhaal niet kunt vertellen.
Projectleider Nico de Vries verzorgde samen met Jan van Hoek en Henk Gemser de opening. Vier cliënten legden een puzzel en onthulden daarmee het logo van ‘Voel je goed!’. Daarna konden cliënten, na een massale warming up, meedoen aan verschillende sporten, begeleid door Cios-studenten. In de pauze was er een verantwoorde maaltijd waarna een kookworkshop volgde. “Als je van jezelf houdt, moet je ook goed voor jezelf zorgen”, was de boodschap van Reitse Spanninga en Henk Gemser. Deze televisiekok en oud-schaatstrainer zijn ambassadeur van het project. Om te werken aan leefstijlverandering voert Talant het vierjarig projectplan ‘Voel je goed!’ uit dat samen met de stichting Vrienden van Talant is ontwikkeld. Concrete activiteiten zijn onder meer het opstellen
persoonlijke spullen. Een ander heeft een heel lege, prikkelarme slaapkamer. “Is dit normaal?” vraagt Marco zich hardop af. “Nee. Maar soms móet je.” De Swaai
Gezonde aftrap voor ‘Voel je goed!’
“Belangrijk is om een cliënt goed te leren kennen en daar op in te spelen.”
Naar de Swaai komen van binnen en buiten Talant mensen met een verstandelijke beperking in combinatie met psychische
Net als de IBG-teamleiders constateren de medewerkers van de
problemen. Bij dit gezamenlijke centrum van Talant en GGZ
Swaai dat ze veel succesverhalen hebben. “Maar soms mislukt iets”,
Friesland in Beetsterzwaag kunnen ze terecht voor behandeling in
geeft Jaap aan. Lammert benadrukt het belang van een goede
een kliniek, dagbehandeling en ambulante behandeling. Teamlei-
samenwerking met de ouders: zij moeten achter het behandelplan
der Tjeerd van der Heide, psychiater Jaap Greydanus en clusterma-
staan. Wanneer dat niet zo is, kan soms niet de behandeling worden
nager Lammert Prinsen vertellen over de kliniek. Hoewel het er
toegepast die door de Swaai-medewerkers als de juiste wordt
met sommige cliënten heftig aan toe kan gaan, worden de
gezien. Maar ook afgezien daarvan komt het soms voor dat ze het bij
separeer en andere vrijheidsbeperkende maatregelen zoveel
de Swaai niet meer weten. Dan wordt het CCE ingeschakeld om
mogelijk vermeden. “Vaak vinden we een andere oplossing”, zegt
samen naar een oplossing te zoeken. Tjeerd: “De medewerkers
Tjeerd. Voor een deel ligt die in medicijnen. Dat is soms een heikel
krijgen heel wat voor de kiezen, maar ze blijven doorgaan. Het is
punt, vertelt Jaap. “Over een cliënt die zich steeds voor zijn hoofd
belangrijk om altijd perspectief te blijven zien.”
van beweegplannen, kookworkshops, aanhaken bij de landelijke campagne ‘30 minuten bewegen’ en meedoen aan wandeltochten. Daarnaast is het de bedoeling dat locaties zelf met initiatieven komen. Het project wordt mede gefinancierd door Gehandicaptensport Nederland, Provincie Fryslân, Sociaal Pedagogische Zorg en
In Sportstad Heerenveen is ‘Voel je goed!’,
Stichting Vrienden van Talant. Ook wordt samengewerkt met
het leefstijlprogramma voor cliënten van
Frysas, Fries steunpunt voor aangepaste sporten.
Talant, donderdag 20 januari een goede start bezorgd. Cliënten en andere belangstellenden werden lekker gemaakt met voetbal, badminton, trampoline springen en kookworkshops.
SportSupport Thialf organiseert ijshockeyles
slaat en dat met medicijnen niet meer doet, komen na een week
Medewerkers ABN AMRO actief met cliënten
opmerkingen van bijvoorbeeld familie dat hij zo duf is. Maar die
Waarom?
Medewerkers van alle ABN AMRO-kanto-
stappenteller zijn, een mooie route fietsen,
rust is nodig om verder te kunnen komen.” Lammert Prinsen: “Dat
De vraag dringt zich op waarom medewerkers dit werk willen doen.
SportSupport Thialf heeft 17 maart een
ren in Friesland gaan de komende jaren
een moestuin aanleggen of gezond
medicijnen slecht zouden zijn, wil ik bestrijden. Er wordt wel altijd
Alle vijf geven ze aan dat het nuttig en leuk werk is. Marco: “We
les ijshockey georganiseerd voor cliënten.
samen met cliënten activiteiten onder-
barbecuen. Om de samenwerking zichtbaar
gekeken of het medicijngebruik na een tijdje kan verminderen.
willen onze cliënten een zo menswaardig mogelijk bestaan geven,
De les is gegeven door de ijshockeyers van
nemen in het kader van ‘Voel je Goed!’.
te maken, komt er in sommige bankfilialen
Medicijnen zijn een hulpmiddel, de hoofdmoot is hoe je met
met zoveel mogelijk ontwikkeling. En je hebt er zelf ook iets aan, het
A6.NL Flyers. Met een echte uitrusting kregen
iemand omgaat.” Net als bij de IBG-groepen heeft iedere cliënt
is heel leerzaam en heel dynamisch werk.” Tjeerd: “De begeleiders
de deelnemers een korte training en speelden
Ieder kantoor van ABN AMRO wordt
ze de Stichting Vrienden van Talant promoten.
een duidelijke bij de persoon passende dagindeling, met goede
krijgen zelf veel begeleiding.” Jaap geeft aan dat het voor de cliënten
daarna een wedstrijd. Deelnemers krijgen
gekoppeld aan een lokatie van Talant.
Misschien mogen cliënten zelfs stage lopen
dagbesteding. Belangrijk is om goed te kijken naar een cliënt, hem
ook heel vervelend kan zijn wanneer ze overvallen worden door
was geen punt: het maximum aantal van
Gezamenlijk gaan zij bedenken wat leuk,
bij de bank. De ABN AMRO wil graag een
of haar goed te leren kennen en daar op in te spelen, ook al is veel
agressie. Het geeft voldoening om hen te kunnen helpen. “En lang
twintig was snel bereikt.
sportief en gezond is om te doen. Dat kan
verbintenis met Talant in het kader van
gedrag moeilijk te begrijpen. Een voorbeeld is een cliënt die steeds
niet alle cliënten zijn agressief”, zegt Jaap. “Het zijn vaak heel aardige
bijvoorbeeld een competitie traplopen met
maatschappelijk betrokken ondernemen.
mannen in hun kruis greep en vrouwen bij hun borsten. Dat hij
hartverwarmende mensen, met wie we ook lol hebben.” Johan
Gille de la Tourette bleek te hebben, was een belangrijke constate-
beaamt dat: “Voor vijf procent zit je zelf eens niet lekker in je vel en
ring: het was een tic die hij niet kon onderdrukken. Uiteindelijk is hem geleerd als alternatief een schouderklopje te geven.
Weetkrant
4
‘Voel je goed!’ activiteiten Beweging in Drachten SportSupport Thialf en de bedacht voor ‘Voel je goed!’. hebben leuke activiteiten rijd georganiseerd. Drachten een loopbandwedst Zo heeft de Beweging in brengt op de loopband wie de meeste tijd door De wedstrijd gaat over
vijf procent is agressie. We hebben het vooral over die laatste vijf
maakt. en wie de meeste meters een ijshockeyclinic in Thialf. SportSupport organiseert van A6.NL Flyers. gegeven door de ijshockeyers Deze ijshockeyclinic wordt
Hebt u ook een leuk idee? via de website. Laat het ons dan weten ‘laat u horen’ > vraag/idee. clienten en kies hier voor Ga naar www.talant.nl/
procent, omdat die zo indrukwekkend is. Je moet het niet onderschatten, dit werk is zwaar, vooral bij heftige escalaties. Maar werken op een IBG-groep is voor negentig procent heel leuk.”
Kijk
www.talant.nl/clienten voor meer activiteiten op
Veelgestelde vragen waarom moet ik ben helemaal niet dik,
Ik Door gezond te eten, toekomst gezond blijft. zorgt u ook dat u in de
Beweeg met plezier ons is. dat bewegen goed voor We horen en lezen vaak advies. 30 minuten per dag is het dag. iedereen 30 minuten per Toch beweegt lang niet beweging die u leuk vindt. u kiest voor een sport of Dit kan veranderen als groter te doen is de kans immers Als u het leuk vindt om dat u het langer volhoudt.
leuk zijn. Een sport doen kan heel een sportclub. u echt niet elke dag naar Maar om te bewegen hoeft doen ook goed zijn? stofzuigen en boodschappen Wist u bijvoorbeeld dat lift. de trap in plaats van de Of neem bijvoorbeeld vaker lopend ergens naartoe. Ga vaker op de fiets of eind fietsen. stevig wandelen of een Denk ook aan tuinieren, aan het bewegen. beleeft lol u dat zorg is: Het allerbelangrijkste
• nummer 4 Talant • februari 2011 Krant voor cliënten van w
Eet verantwoord en bewe u van: voor 2011? Wat dacht Wat zijn uw goede voornemens voor de ander kan dit door anders te eten, Voel je goed! Voor de één ook kleine of meer te bewegen. Maar door te stoppen met roken Juist zelfs. u helpen om u beter voelen. veranderingen kunnen dat deze Weetkrant u hopen We successen. Het begint met kleine Weetkrant staan voor uw succes. In deze helpt om zelf te kiezen een goed en gezond leven! volop tips en adviezen voor
Weetcafé ‘Voel je goed!’ ‘Voel je goed!’? ontmoeten en praten over Wilt u andere mensen Dit kan in het Weetcafé.
Waar en wanneer? ‘Op het Oost’ in Wolvega - 2 maart in Lunchroom é ‘Kommerusdel’ in Drachten - 29 maart in ontmoetingscaf in Franeker - 20 april in leescafé ‘Refugio’
biedt die zorg en ondersteuning Talant, een organisatie cliënten en locaties van Cliënten van Talant is een gratis krant voor steeds een ander thema. Colofon De Weetkrant vier keer per jaar, met Taakgroep Informatie Talant De Weetkrant verschijnt aan mensen met een beperking. nten > Laat u horen. Klankbordgroep sche groep Van der Eems nemen via www.talant.nl/clie vormgeving bv Druk Grafi kunnen een gratis abonnement De Bey communicatie &
[email protected] Hilde Koopmans Vormgeving tel. 0513 - 64 37 33, e-mail Hoofd- en eindredactie 303, 8440 AH Heerenveen, Communicatie, Postbus van de redactie. Redactieadres Bureau is toestemming nodig van tekst of illustraties Copyright Voor overname
n vindt u op www.talant.nl/cliente Informatie over Talant Maak
1 Voel je goed! 2 2 Jeffrey’s over bewegen Een gezond toetje tips 3 Kom op en doe ‘t! | 6
Weetkrant straks in hier gaatjes. Bewaar de
uw informatiemap.
Talant u verleiden Met ‘Voel je goed!’ wil van leven. tot een andere manier zijn hierbij heel belangrijk. Gezond eten en meer bewegen aftrap het project een feestelijke Donderdag 20 januari had in Sportstad Heerenveen. logo onthuld. Deze middag is ook het je goed!’. de activiteiten van ‘Voel Door het logo herkent u er regelmatig leuke activiteiten. De komende 4 jaar zijn wordt de activiteiten enthousiast Talant hoopt dat u door te bewegen. om gezond te eten en meer
van Reitse
Wist u dat? ‘Voel je goed’ activiteiten 4 Beweeg met plezier | weten? Veelgestelde vragen | Meer
‘Voel je goed!’ Ik heb een vraag over stellen? Aan wie kan ik mijn vraag de website. ‘Voel je goed!’ stellen via U kunt al uw vragen over ‘laat u horen’ > vraag/idee. clienten en kies hier voor Ga naar www.talant.nl/
organiseert de Weetcafés. Open Leercentrum Fryslân 13 65 51 80 met Ine Winkelman: 05 Bel voor meer informatie
Tijd 9 uur. ’s Avonds van half 8 tot
eg voldoende
Waar kan ik sporten? sportclub sporten. U kunt bij een gewone mensen met een beperking. Er zijn ook sportclubs voor sportclubs kunt u ontdekken welke Op de website www.frysas.nl er bij u in de buurt zijn. voor mensen met een beperking
Voel je goed!
Meer weten?
Voel je goed!
dan gezond eten?
u echt niet Om te bewegen hoeft elke dag naar een sportclub.
InZicht • lente 2011
Weetkrant
ook kunst van cliënten te hangen en gaan
blijft over Maar vooral ook dat u enthousiast gezond eten en meer bewegen. ‘Voel je goed!’ U kunt de activiteiten van /clienten
lezen op: www.talant.nl
Talant u Met ‘Voel je goed!’ wil manier verleiden tot een andere en meer van leven. Gezond eten belangrijk. bewegen zijn hierbij heel
Thema WEETkrant is ‘Voel je goed’ De vierde WEETkrant is in februari
Talant brengt de WEETkrant vier keer per jaar
uitgekomen, met als thema ‘Voel je
uit met steeds een ander thema uit het
goed’. Deze krant voor cliënten van
dagelijks leven. Cliënten en locaties van Talant
Talant besteedt op toegankelijke wijze
kunnen een gratis abonnement nemen via
aandacht aan gezond eten en bewegen.
www.talant.nl/clienten > Laat u horen.
nt op de Weetkrant! Neem nu een gratis abonneme locaties van Talant. is gratis voor cliënten en Weetkrant Een abonnement op de van Talant. Geef u op via de website Wilt u een abonnement? Kies hier voor ‘laat u horen’. www.talant.nl/clienten
InZicht • lente 2011
14
Column Gerrit
De WEETkrant
15 Talant en Palet vieren feest in Greunshiem Het was 26 januari feest in Greunshiem in Leeuwarden. Talant en Palet hebben hun vijfjarige samenwerking gevierd. Greunshiem is mede door de samenwerking getransformeerd van bejaardenhuis naar een levendig centrum voor jong en oud. Vijf jaar geleden is besloten om naast oudere bewoners van Palet ook ruimte te bieden aan jongere cliënten van Talant. Dit is een positieve impuls
De WEETkrant is een krant voor cliënten van Talant
voor het hele centrum gebleken. De cliënten werken bijvoorbeeld in het restaurant en de facilitaire dienst van Greunshiem. Ook wordt de
en is begonnen in mei 2010. In deze krant worden
buurtsupermarkt Spar in het wijkzorgcentrum gerund door cliënten van Talant.
verschillende onderwerpen duidelijk uitgelegd voor cliënten. Cliënten hebben nu dus een eigen blad. Er zijn al vier onderwerpen behandeld:
• Politiek/ verkiezingen: er werd uitgelegd wat de •
Tweede Kamer is en wie er mogen stemmen.
Vrije tijd: dit ging over dingen die leuk zijn om te
•
doen in je vrije tijd.
OV- Chipkaart: hier kon je lezen over wat een
•
ov-chipkaart is en hoe het werkt.
Voel je goed: over gezonder leven, stoppen met
Bijzonder Welkom, gratis app voor iPhone Zoekt u een bijzonder bedrijf in de buurt? Bijzonder Welkom heeft een gratis app gelanceerd voor de iPhone, met adressen van bedrijven die - deels - worden gerund door mensen met een beperking. Ook een aantal Talantlocaties staat erop vermeld. De app bevat bijzondere adressen op het gebied van horeca, kunst, winkels (kinder)boerderijen, vrije tijd en dienstverlening. Bijzonder Welkom is een project van Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). Het project is in 2009 gestart met de lancering van de website Bijzonder Welkom. Via deze site kunt u de applicatie downloaden. Meer informatie op www.bijzonderwelkom.nl.
roken en meer bewegen. Dit is een project van Talant, waardoor mensen anders gaan leven. De WEETkrant ken ik van kantoor waar ik werk. Ik heb er wel eens vlug in gekeken, maar nog niet in gelezen. Dit
Klaaske Hijma
Gedichten over gehandicaptenzorg
komt omdat ik voor mijn werk hier ben en dan kan ik
Verty de Graaf, oud-medewerker van Talant, heeft een nieuwe gedichtenbundel uitgebracht: ‘Een wereld van verschil’.
de krant niet lezen. Maar omdat ik een stuk voor InZicht
De gedichten betreffen haar belevenissen als verpleegkundige in de psychiatrie en als begeleider bij Talant. Verty de Graaf:
aan het schrijven ben, heb ik er wel in gelezen.
“In deze bundel benoem ik het verschil tussen twee werelden die beide deel uitmaken van de schepping: mijn eigen wereld en de wereld van de mensen die ik tegenkwam.”ISBN: 978-94-6089-996-6
Wie
Ik vind het wel leuk dat er een krant voor cliënten is. Hij is
Ik ben Klaaske Hijma-Bakker uit Hijum en sinds ongeveer vier jaar
heel duidelijk te lezen en er staan mooie duidelijke foto’s
vrijwilliger bij de beide Wandelclubs van Talant in Stiens.
in. Ook de Talant kleuren zijn duidelijk zichtbaar. Ik vind de Talant poppetjes ook wel leuk die soms bij de tekst staan.
Wat
Ik vind dit wel grappig. Ik vind het wel een leuke krant.
Met nog drie vaste vrijwilligers per wandelclub lopen we één avond per
Wintercircus Martin Hanson gaf voorstelling voor cliënten
week met ongeveer tien cliënten, altijd van 19-20 uur, het hele jaar door,
Goede onderwerpen voor de WEETkrant zijn: Discrimina-
Wintercircus Martin Hanson gaf 3 december 2010 voor het derde jaar een speciale Sinterklaasvoorstelling
behalve in december, in verband met alle drukte deze maand. ‘s Winters
tie of Vrienden maken of Hoe werkt het bij de cliënten-
voor cliënten van Talant in het Posthuistheater in Heerenveen.
met veiligheidsvesten aan, zodat we goed zichtbaar zijn in het donker.
raad of over zeggenschap. Ook een leuk idee voor de
Ruim vijftig medewerkers uit de hele wereld zorgden voor een bijzondere voorstelling. Deze werd mogelijk
We lopen zelfs bij -7º! Eerst was er één wandelclub, maar door de vele
WEETkrant is een puzzel voor de cliënten. Of zo nu en
gemaakt door onder andere de Vrienden van Talant, de Lionsclub afdeling Heerenveen, Stichting de
aanmeldingen werd al snel een tweede groep gestart. Ze lopen beide
dan een wedstrijd met een klein prijsje.
Westerein en het Posthuistheater. Zij zullen in 2011 zorgen voor een herhaling.
om de week. Ik heb nog geen abonnement op de WEETkrant. Ik denk
Laatste dag pilot ‘VMBO-Carrousel’
Omdat
er nog over na om deze krant te nemen. Het is wel
Doordat ik een oproep las in een kerkblad van Stiens kreeg ik het idee
gratis en dat vind ik goed. Maar hij ligt niet bij ons op
of dat iets voor mij zou zijn, maar inmiddels ben ik er een beetje aan
de Vrijheidshof. Ik hoop dat hij daar dan ook komt. Ik
De pilot voor een VMBO-Carrousel waaraan Talant heeft meegedaan, is 10 februari afgesloten.
verslaafd! Je hebt veel contact met de cliënten en geeft misschien wat
hoop dat de WEETkrant goed aanslaat bij alle cliënten
Deze ‘VMBO- Carrousel Zuidwesthoek voor de sector Zorg en Welzijn’ biedt VMBO-leerlingen een
van je tijd, maar je krijgt er zó véél voor terug! Je merkt dat de cliënten
en dat het blad lang zal bestaan.
brede beroepenoriëntatie. Door de VMBO-Carrousel die vorig jaar september was gestart, kunnen VMBO-leerlingen een kijkje nemen achter
het fijn vinden en mede daardoor vinden wij het als vrijwilligers geweldig! Het is echt een ontspannen(d) en vrolijk gebeuren!
InZicht • lente 2011
Gerrit Miedema werkt bij dagbesteding De Brink in
de schermen bij meerdere zorg- en welzijnsinstellingen. Aan de pilot deden vier scholen en diverse zorginstellingen
Oosterwolde en een ochtend per week bij Bureau
mee, waaronder diverse locaties van Talant. Talant heeft ruim zestig leerlingen ontvangen. Meedoen, ontmoeten en
Communicatie. Hij schrijft ook columns voor www.talant.nl.
samenwerken met de cliënten stonden centraal. De leerlingen waren erg enthousiast over het project.
InZicht • lente 2011
16
In Tweespraak vertellen twee mensen over hun band. Mail of bel voor aanmeldingen
[email protected], 0513 - 64 37 29.
Hennie de Haan en Roelof Faber.
“Ik ben zo wijs met Hennie” De band was er direct tussen Roelof Faber en Hennie de Haan. Andere werkplekken, verhuizingen en tegenslag
bloeding kreeg. “Ik kreeg toen wel steeds kaarten van Roelof.” Roelof: “Omdat Hennie in het ziekenhuis lag. Dat vond ik niet leuk.” Hennie: “Toen ik weer aan de betere hand was, bracht mijn man me af en toe
hebben er niets aan afgedaan: de band is gebleven.
naar Roelof. Na een half jaar kon ik zelf weer regelmatig komen.”
Hennie de Haan is op bezoek bij Roelof Faber in Drachten. Aan de
“We gingen uit eten”, vertelt Roelof over wat ze deden. Hij trakteerde
verzameling knuffelberen is net een nieuw exemplaar toegevoegd:
dan. Hennie: “Roelof zat in die tijd in een dip. Als ik kwam, maakte ik
een grote witte. Hennie: “Ik neem altijd een cadeautje voor Roelof
met Roelof altijd een afspraak.” Roelof: “Eerst douchen en dan eten.”
mee. Meestal geef ik aftershave. Hij heeft er kasten vol van.” Roelof:
Hennie: “Dat deed ik om hem een beetje te pushen. Het heeft goed
“Het ruikt zo lekker.” Roelof en Hennie leerden elkaar kennen op het
gewerkt, hè Roelof?” Dat beaamt hij. “Hennie heeft ook een boekje
werk. Hoe lang dat geleden is? “Heel lang”, zegt Roelof. “We kunnen
geschreven”, vertelt hij daarna trots. “Het ging over Beetsterzwaag,
wel een jubileum vieren”, zegt Hennie. “We kennen elkaar al 25 jaar.
over mij.”
Ik was begeleider op arbeidscentrum Dassenburgh in IJlst, bij de keukengroep, wat later de bakkerij is geworden. Roelof kwam eens
Inmiddels woont Roelof in Drachten. “Het gaat goed,” zegt hij.
per week helpen.” Roelof: “Ik kwam schoonmaken.” Verder werkte hij
Hennie: “Daar zijn we met zijn allen zo trots op.” Op de vraag wat
op de montagegroep. Hennie: “De band tussen ons was er gelijk al, ik
Roelof voor haar betekent, antwoordt Hennie: “Roelof is mijn grote
kon goed met Roelof opschieten en hij met mij. Bij ons is de klik er.”
vriend. En mijn grote Valentijn: ieder jaar vraagt hij zijn moeder om
Af en toe nam Hennie Roelof en een andere cliënt van Dassenburgh
een heerlijke bodylotion bij mij te brengen. Ook mijn verjaardag
mee voor een uitstapje naar Appelscha. “Chinese tomatensoep, babi
vergeet hij nooit.” Roelof weet even niet wat hij moet zeggen over
pangang en dame blanche”, zegt Roelof. Hennie: “Ja, dan gingen we
Hennie. Hennie: “Wat zei je zonet dan?” Roelof: “Ik ben zo wijs met
ook naar de Chinees. Je had een vast menu. Verder gingen we naar
Hennie.” Wekelijks komen lukt niet meer. Het is nu elke drie, vier
de speeltuin, lekker wandelen, op een terrasje zitten. Het waren toch
weken en ze bellen tussendoor. “Ik blijf niet al te lang, Roelof heeft
momenten waar Roelof heel erg naar uitkeek.”
dagelijks een vast programma en kan daar beter niet te veel van afwijken.” Wat ze dan samen doen? Roelof: “Kletsen, hè?” Hennie:
Toen de dagbestedingslocatie in 2001 verhuisde naar Arbeidscentrum
“We drinken koffie of thee of gaan soms even Drachten in. We zingen
Sneek, kwam er een eind aan zo’n vijftien jaar samenwerken: Hennie
ook wel eens samen.” Hennie zet een shantylied in. Roelof lacht
ging mee naar Sneek, terwijl Roelof ging wonen en werken in
verlegen. Hij haakt niet in, zo met een verslaggever erbij. Als de
Beetsterzwaag. Ze bleven elkaar zien, tot Hennie in 2002 een hersen-
verslaggever is vertrokken, geeft hij Hennie een innige omhelzing, vertelt Hennie later. “Het was leuk, Hen.”
InZicht • lente 2011
