Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders
Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy Beliefs, Attention and Awareness among Mothers
Helma Keijzers
Eerste begeleider: Dr. T. Houtmans Tweede begeleider: Dr. A. Brouwers Augustus 2012 Faculteit Psychologie Afstudeerrichting Klinische Psychologie Open Universiteit Nederland
Helma Keijzers
Empirisch afstudeeronderzoek klinische psychologie
Pagina 1
Inhoudopgave
Samenvatting ........................................................................................................................................... 3 Summary.................................................................................................................................................. 5 1.
Inleiding ................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.1 Mindfulness voor Moeders-programma................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.2 Ervaren ouderlijke stress ....................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.3 Oorzaken ................................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.4 Subschalen ervaren ouderlijke stress ..................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.5 Self-efficacy ............................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.6 Emotionele self-efficacy beliefs .............................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.7 Algehele tendens van aandacht en bewustzijn ....................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2.
Methode.................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.1 Deelnemers............................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.2 Meetinstrumenten ................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.3 Procedure............................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.4 Mindfulness voor Moeders programma ................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2.5 Onderzoeksontwerp................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
3.
Resultaten................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
4.
Discussie .................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4.1 Conclusie................................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4.2 Tekortkomingen en aanbevelingen......................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Literatuur ......................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Helma Keijzers
Empirisch afstudeeronderzoek klinische psychologie
Pagina 2
Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders
Helma Keijzers
Samenvatting
Achtergrond. Een moeder jongleert regelmatig met diverse rollen in het dagelijks leven en dit kan leiden tot een overdosis aan verantwoordelijkheden en een toename van ervaren ouderlijke stress. Het klassieke Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR)-programma is in meerdere onderzoeken werkzaam gebleken bij diverse klachten, waaronder stress. Het in dit onderzoek gebruikte Mindfulness voor Moeders (MvM)-programma is gebaseerd op het MBSR-programma, en de vraag is welk effect het sorteert bij moeders. Doel. Het doel van dit onderzoek is na te gaan welke invloed het MvM-programma heeft op ervaren ouderlijke stress, emotionele self-efficacy beliefs en de algehele tendens van aandacht en bewustzijn gedurende het dagelijkse leven bij moeders. Steekproef en onderzoeksontwerp. Aan dit quasi experimenteel onderzoek werkten 22 deelnemers mee in de experimentele groep die zich hadden aangemeld voor het acht-weekse MvM-programma. Gedurende dezelfde periode werden 29 deelnemers gevraagd voor de controlegroep. De gemiddelde leeftijd van de experimentele groep is 37.05 jaar en van de controlegroep 41.34 jaar. Verder kon geconcludeerd worden dat de experimentele- en controlegroep demografisch gezien weinig van elkaar verschillen. De voormeting vond plaats voorafgaand aan het MvM-programma, de nameting na acht weken of later.
Helma Keijzers
Empirisch afstudeeronderzoek klinische psychologie
Pagina 3
Methode. Ervaren ouderlijke stress is opgedeeld in de subschalen “persoonlijke factoren van de moeder”, “een disfunctionele interactie tussen moeder en kind” en “perceptie van de moeder van de zelfregulerende capaciteiten van haar kind”, en werd gemeten met de Parenting Stress Index (SF) (Haskett, Ahern, Ward & Allaire, 2006). Voor het meten van de mate waarin iemand de self-efficacy overtuiging bezit om positief affect te tonen en negatief affect te managen is gebruik gemaakt van de Emotionele Self-Efficacy Schaal van Kirk, Schutte en Hine (2008). De algehele tendens van aandacht en bewustzijn gedurende het dagelijkse leven is gemeten met de Mindful Attention Awareness Scale (Schroevers, Nyklicek & Topman, 2008). Resultaten. De resultaten tonen aan dat er direct na afloop van het MvM-programma sprake is van vermindering van de hoeveelheid ervaren ouderlijke stress op de subschalen persoonlijke factoren van de moeder en de perceptie van de moeder van de zelfregulerende capaciteiten van haar kind. Het MvM-programma leidt tot een versterking van de emotionele self-efficacy beliefs en een verbetering van de algehele tendens van aandacht en bewustzijn gedurende het dagelijkse leven. Na afloop van het MvM-programma werd geen effect aangetoond op de hoeveelheid ervaren ouderlijke stress op de subschaal disfunctionele interactie tussen moeder en kind. Discussie. Geconcludeerd kan worden dat het MvM-programma een positieve invloed kan hebben bij moeders, aangezien het volgen van het MvM-programma bleek te leiden tot een verlaging van de ervaren ouderlijke stress, een versterking van de emotionele self-efficacy beliefs en een algehele verbetering van de tendens van aandacht en bewustzijn gedurende het dagelijkse leven. De scriptie wordt afgesloten met aanbevelingen voor verder onderzoek. Keywords: mindfulness; mothers; emotional self-efficacy beliefs; parenting stress
Helma Keijzers
Empirisch afstudeeronderzoek klinische psychologie
Pagina 4
Summary Background. Mothers routinely juggle with various roles in daily life. This can lead to an overdose of responsibilities and an increase in experienced parental stress. The classic Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) program demonstrates, in multiple studies, a positive effect on various complaints, including stress. The Mindfulness for Mothers (MvM)program, used in this study is based on the MBSR program and analyses the effects on a group of mothers. Aim. The aim of this research is to examine what impact the MvM-program has on experienced parental stress, emotional self-efficacy beliefs and the tendency of attention and consciousness throughout everyday life for mothers. Sample and design. This quasi experimental research is based on an experimental group of 22 participants who signed up for the eight-week MvM-program. During the same period another 29 participants formed the control group. The average age of the experimental group is 37.5 years and the control group 41.3 years. The demographic characteristics for both groups shows little difference. The measurements took place prior to, and eight weeks or later after the MvM-program. Method. Experienced parental stress is divided into three subscales "personal factors of the mother", "dysfunctional interaction between mother and child" and "the mother’s perception of the self-regulatory capacities of her child". These were measured using the Parenting Stress Index (SF) (Haskett, Ahern, Ward & Allaire, 2006). To measure the extent of someone’s selfefficacy beliefs, the Emotional Self-Efficacy scale of Kirk, Schutte and Hine (2008) is used. Attention and consciousness during daily life is measured with the Mindful Attention Awareness Scale (Schroevers, Nyklicek & Topman, 2008).
Helma Keijzers
Empirisch afstudeeronderzoek klinische psychologie
Pagina 5
Results. The results show that directly after the MvM-program there is a reduction in experienced parental stress factors on two subscales: "personal factors of the mother" and “the mother’s perception of the self-regulatory capacities of her child". The MvM-program leads to a strengthening of emotional self-efficacy beliefs and an improvement of attention and consciousness during daily life. The results show no effects on the amount of experienced parental stress on the subscale "dysfunctional interaction between mother and child". Conclusion. The program shows a positive impact on mothers. It appeared to lead to a reduction in experienced parental stresses, a strengthening of the emotional self-efficacy beliefs and an improvement in the tendency of attention and consciousness during daily life. This study concludes with recommendations for further research.
Helma Keijzers
Empirisch afstudeeronderzoek klinische psychologie
Pagina 6
