Interview Manager Thuiszorg Ter introductie, zou je mij kunnen vertellen wat je huidige baan en in de laatste perioden was? Ik werk nu als Projectleider van het Integratie Zorg en Welzijn project. Cliënten krijgen Product Begeleiding vanuit de AWBZ. Er komt voor dit systeem een hervorming vanuit de overheid. De gevolgen hiervan zijn dat gemeenten zelf mogen kiezen welke zorginstelling dit ontvangt. Aan mij is de taak om te zorgen dat wij dit krijgen. Daarnaast wek ik ook als Relatie Manager van Thuisbegeleiders. Mijn taken zijn onder andere het verzorgen van de clientstroom, dat is kort gezegd het binnenhalen en houden van klanten. Cliënten, naasten en hulpverleners komen naar mij toe voor advies. En ik beheer een deel van geldstromen van en naar cliënten. Hiervoor werkte ik als verpleger in instellingen voor verstandelijk beperkten, maar dat was dus geen thuiszorg.
Hoe lang werk je al in de thuiszorg? Ik werk nu 17 jaar in de thuiszorg. Op mijn 17e ben ik begonnen in de zorg.
Welke functies heb je nog meer gehad hiervoor? Andere functies die ik heb gehad zijn: -
Planningsfunctionaris Zorg-coordinator. P&O
Kan je iets meer vertellen over de organisatie structuur? In de top heb je de directeur en daaronder de raad van bestuur. Direct hieronder wordt de organisatie in twee divisies opgedeeld: -
Divisie Verpleging Verzorging Divisie Jeugd Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening
Daarna heb je per divisie eerst drie lagen managers en dan de coördinatoren. Hieronder zitten op 1 laag alle diensten per dienst apart van elkaar. Vanaf 1 januari wordt dit echter volledig anders, vanuit de overheid zijn alle zorginstellingen verplicht alle management lagen te hervormen naar 1) Managers 2) Managers-Coach. Hieronder staan alle diensten, groot verschil is nu echter dat het niet per dienst wordt ingedeeld, maar alle diensten bij elkaar in 1 team.
Ik denk dat bij de invoering veel problemen op zal leveren, iedereen zit nu in principe bij elkaar aan tafel en weet precies wie wat doet. Dit zal zeker in het begin de nodige spanning en conflicten veroorzaken. Maar ik denk wel dat na verloop van tijd mensen er aan wennen en het dan juist een grote verbetering zal zijn. Het contact is veel directer en persoonlijker. Hierdoor zullen problemen veel sneller aan het licht komen en dus ook sneller opgelost.
Werkt uw organisatie veel samen met andere organisaties, bedrijven en instellingen? Mijn organisatie is een van de marktleiders, dus wij werken heel veel samen met andere instellingen. Zeker ook hoog niveau zijn er veel samenwerkingsverbanden tussen grote zorginstellingen. We werken ook heel veel samen met lokale zorginstellingen, die dan voor ons in hun regio de zorg aanbieden. Er wordt vrijwel niet met commerciële instellingen samengewerkt, het zijn bijna altijd non-profit zorginstellingen of vrijwilligersorganisaties.
De fragmentatie van de zorgsector wordt gezien als reden voor veel problemen, heb je een idee waarom het in deze sector zo lastig is om systemen, protocollen, etc. van verschillende instellingen op elkaar af te stemmen? Ik denk dat mensen in de zorg niet makkelijk zijn te automatiseren. Mensen in de zorg zijn heel mensgericht, het gaat voor hun om het helpen van mensen, niet om regels en protocollen. Dat EPD hoeft van mij bijvoorbeeld voorlopig nog niet, misschien is het systeem wel goed, maar het is niet gebouwd voor mensen uit de zorg die er mee moeten werken. Het komt vaak voor dat een patiënt meer of andere zorg nodig heeft dat officieel in het systeem staat, veel verzorger zullen dan bijvoorbeeld net een uurtje extra werken om de klant te helpen. Systemen van nu zijn hier niet voor gemaakt, deze hebben een vaste set regels, en er is geen ruimte voor uitzonderingen. Hierdoor wordt vaak een groot deel alsnog met bijvoorbeeld pen en papier gedaan en is het systeem dus meteen niet meer compleet.
Problemen als te weinig zorgverleners, niet goed opgeleiden, en te veel zorg, hoe gaat uw organisatie hier mee om? Mijn organisatie is zich uiteraard bewust van deze problemen. Dit jaar zet mijn organisatie een recruiter in om zo snel mogelijk 60 nieuwe verzorgers binnen te slepen. Er zijn wel klachten van interne afdelingen, het management denkt niet dat ze ineens 60 extra mensen kunnen begeleiden.
Dit is een korte termijn oplossing, zijn er ook plannen voor op de lange termijn?
Nee niet echt, er zijn voor nu geen concrete plannen voor de toekomst, voor zover ik weet. Ik denk dat er niet echt ideeën zijn wat je hier aan zou kunnen doen, daarnaast is er simpelweg ook geen geld voor grote plannen. Het is al lastig de huidige situatie te runnen met het budget, dus er is eigenlijk heel weinig ruimte voor investeringen, ookal zouden deze op de lange termijn hun voordeel doen.
Hoe wordt er gebruik gemaakt van ICT? Er wordt steeds meer gebruik van gemaakt. Natuurlijk gaat bijna alle contact al via de email, daarnaast hebben veel mensen zelf een smartphone. Ons uren registratie systeem is inmiddels helemaal digitaal, het is wel nog vrij nieuw. De zorgmap, waar alle informatie over de gegeven zorg in staat zijn ze nu ook mee bezig om te digitaliseren.
Hoe gaat het personeel hier mee om?
Zeker in het begin was er nog wel redelijk wat weerstand bij het personeel. Veel mensen waren bij voorbaat er al op tegen om met computers te moeten werken. Hele specifieke redenen waren het vaak niet, meer angst voor het hele idee opzich. Veel mensen werden er echt boos om. Over de zorgmap hoorde ik bijvoorbeeld dat mensen nu soms iets met een cliënt bespreken, en de cliënt verzoekt om bepaalde dingen niet op te schrijven in de zorgmap. Nu het allemaal digitaal is zijn mensen bang dat dat niet meer zo makkelijk zal gaan. Dit geldt wel vooral voor oudere werknemers, jongeren hebben er geen enkel probleem mee. Ondanks de negatieve geluiden zijn er nu toch ook wel positieve reacties. Zo vinden veel het toch wel fijn dat je niets meer hoeft op te schrijven en met al die papieren hoeft te slepen. Ook het feit dat je niet meer met iemands privé gegevens over straat hoeft te lopen, omdat het in het systeem staat.
Hoe denk je dat uw organisatie tegen eHealth aankijkt? (Dus geen persoonlijke mening) Mijn organisatie staat hier voor open, al wordt het niet echt gezien als een nieuw fenomeen, meer gewoon weer een techniek.
Wordt er al gebruik van gemaakt?
We bijvoorbeeld bezig met een paar pilots, zoals video communicatie voor zorgverleners op afstand. En bewegingssensoren ook.
En de werknemers individueel?
Het hangt nog niet echt in de lucht, het is nog geen onderwerp waar over gepraat wordt. Dus ik denk dat je kan zeggen dat men er nog geen mening echt over heeft. Waarschijnlijk omdat het nog voelt alsof het in de verre toekomst is.
Hoe kijk jij, als manager, tegen eHealth aan? Ik denk dat het uiteindelijk ons gaat helpen, en dat vind ik goed. Al denk ik dat het pas gaat werken als het echt iets toe voegt aan de zorg zelf, dus niet de administratie enzo. Pas dan zal het geaccepteerd worden in deze wereld, als het iets voor de mensen doet.
Zou je een situatie kunnen beschrijven hoe bij uw organisatie van begin tot eind een nieuwe techniek ingevoerd wordt in het bedrijf.
Is er een vaste gang van zaken?
Nee totaal niet, er zijn geen aparte functies voor dit soort zaken, dus dit wordt vaak gewoon door een manager ofzo gedaan die toevallig tijd heeft of simpelweg aangewezen is door een leiding gevende. Het is dus ook niet zo dat er mensen zijn die proberen het bedrijf te verbeteren, het is altijd alleen maar problemen oplossen. Dan is het dus al van te voren fout gegaan.
Wat vind je er van dat het zo gaat?
Ligt er heel erg aan wie de opdracht aangewezen krijgt, als die persoon toevallig heel enthousiast is om een goede oplossing te zoeken kan het best goed uitpakken. Maar dat is dus lang niet altijd zo, aangezien dit niet is waar ze voor aangenomen zijn.
Kan je een voorbeeld geven?
Een tijd geleden zijn we gestart met de ontwikkeling van een nieuw systeem voor thuisbegeleider. We hadden een nieuw systeem nodig en de Programma Manager had een systeem gezien bij een ander bedrijf. Dit moest echter wel helemaal op maat gemaakt worden voor Vitras. Dit systeem is best een succes geworden, ik denk vooral omdat we het niet in 1 keer hebben laten maken, maar module per module. Ook deze modules werden tijdens de ontwikkeling constant naar ons gestuurd om te testen, dan gaven wij feedback en gingen ze verder. Hierdoor is het echt een goed systeem geworden, en dat vind ik vrij uniek voor de thuiszorg.
Kan je iets meer vertellen over wie en hoe het getest hebben?
Het systeem was voor een aantal teams thuisbegeleiders. Iedereen moest meteen gebruik maken van het systeem. Per team stelden we een key-user aan, deze verzamelde de vragen en feedback van de mensen in het team. Deze kwamen hiermee dan naar mij toe en ik besprak dit met de ontwikkelaars.
Zijn er nog andere redenen waardoor dit een succes was?
Wat denk ik echt heeft geholpen is het feit dat het klein begon en langzaam uitgebreid werd, zowel voor de ontwikkeling als voor de mensen die het moeten gebruiken. Bij zo’n vernieuwing zijn er natuurlijk ook al bestaande dingen binnen mijn organisatie die ook hierop aangepast moeten worden, dit kost ook tijd en zo voorkom je problemen ook hierbij. Hier moet ik wel aan toevoegen dat het binnenkort helaas niet meer zal werken dit systeem. Omdat het speciaal voor ons is ontwikkeld, was het dus precies voor onze situatie, ook qua bedrijf. Nu de overheid er voor heeft gezorgd dat de gehele interne structuur van mijn organisatie verandert is de applicatie niet meer te gebruiken.
Heb je een idee aan wat of wie het kan liggen of zulke projecten succes hebben of niet? Om even terug te komen bij die applicatie die binnenkort dus niet meer werkt, dit is niet de eerste keer dat de overheid, of CZ of een fusie tussen zorginstellingen, ervoor zorgt dat de manier hoe mijn organisatie functioneert drastisch verandert. Zolang dit blijft gebeuren zal er nooit een systeem mogelijk zijn dat voor iedereen werkt.
En wat zou voor succes kunnen zorgen?
Wat ik de laatste tijd merk is dat er steeds meer mensen die oorspronkelijk uit de zakenwereld komen bij de zorg werken. Ik zou niet weten waarom ze hier ineens voor kiezen, maar ik merk wel dat het erg goed kan zijn. Mensen in de zakenwereld kijken volgens mij op een andere manier tegen zaken aan. In het zakenleven gaat het in principe niet om de producten of diensten, maar om het geld wat je hier mee kan verdienen. Mensen die hier goed in zijn kunnen dus veel abstracter tegen de organisatie aankijken en veel sneller logische en efficiënte oplossingen bedenken. Mensen in de zorg hebben een perspectief puur gericht op de mensen, waardoor het bijna taboe is om mensen als product of dienst te beschouwen. Dit is natuurlijk heel sociaal, maar het is denk ik niet goed om een heel bedrijf met deze gedachte te runnen.
Er zijn momenteel veel pilots en tests met eHealth waar de resultaten zeer positief zijn, zelfs zo goed dat veel zo ingevoerd kan worden. Toch blijft het bijna altijd bij pilots, waar denk je dat dit aan kan liggen? Veel pilots beginnen inderdaad vaak vrij goed, er zijn goede ideeën en tijdens de eerste meetings is iedereen enthousiast. Maar dan later is er vaak wel iemand van hogerop die er kritiek op heeft, omdat het bijvoorbeeld te duur is en het niet zeker is of het goed uitpakt. Daarnaast zijn mensen ook bang voor vernieuwing, dus er is altijd gezeur. Als je dan iemand als projectleider hebt die er vol achter staat kan het alsnog doorgezet worden, maar wat het probleem is dat dit meestal gedaan wordt door mensen die eigenlijk ander werk als hoofd taak hebben en dit dus extra is. Dan wordt het even in de wacht gezet, mensen hebben andere dingen te doen, vergeten het, en het wordt uiteindelijk maar stopgezet.
Interview Eigenaar Thuiszorg Ter introductie, zou je mij kunnen vertellen wat je huidige baan en in de laatste perioden was? Ik ben de eigenaar van een thuiszorginstelling, dit bestaat inmiddels 10 jaar. Wij verzorgen uitzending en detachering van verzorgende en verpleegkundigen naar verschillende instellingen in de zorg. Verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg.
Kan je iets meer vertellen over de organisatie structuur? De vraag ligt bij de zorginstelling, het aanbod wat wij leveren zijn de uitzendkrachten. Dus de patiënten zijn geen klanten van mij, het personeel werkt wel onder mij. De verantwoordelijkheid ligt dus bijvoorbeeld ook bij mij of een uitzendkracht bevoegd en bekwaam is om bepaalde handelingen uit te voeren. Daar vallen dus ook technische handelingen onder.
Betekend dit dat de gebruikte materialen en hulpmiddelen niet door jouw organisatie worden geleverd? Dat klopt, dit komt bij de zorginstellingen waar ik personeel aan lever vandaan. Vaak is het zelfs al bij de patiënten thuis aanwezig.
De fragmentatie van de zorgsector wordt gezien als reden voor veel problemen, heb je een idee waarom het in deze sector zo lastig is om systemen, protocollen, etc. van verschillende instellingen op elkaar af te stemmen? Grote instellingen blijven maar fuseren en moeten daardoor ook meer inspanning doen om het beheerbaar te houden. Dus protocollen ontwikkelen of aanscherpen. Ook voor mij bijvoorbeeld worden de eisen steeds aangescherpt. Tegelijkertijd zie ik dat ze hoe groter ze worden, ze ook steeds meer fouten maken. De lijnen in de communicatie worden steeds langer. Werknemers zijn hier ook echt niet blij mee. Het gaat zelfs zo ver dat er inmiddels mensen moeten stoppen met werken, bijvoorbeeld omdat ze zo lang werken, dat ze na alle veranderingen niet meer aan de nieuwe eisen voldoen. Het is veel zakelijker geworden, het focus ligt steeds minder op de mensen en zorg.
Hoe denk je dat de toekomst van deze instellingen eruit ziet? Ik denk dat de fusies wel door zullen blijven gaan, er zijn nu al instellingen die in bijna half Nederland zitten, dus dit duurt niet lang meer.
Problemen als te weinig zorgverleners, niet goed opgeleiden, en te veel zorg, hoe gaat jouw organisatie hier mee om? Voor mij is thuiszorg sowieso de toekomst, dus daar denk ik wel over na. Ik zit er aan te denken om zelf opleidingen te verzorgen voor het personeel. Het grote probleem is vooral dat er niet genoeg gekwalificeerde mensen zijn over een tijd. Dus dat lijkt me al een goede start.
Hoe wordt er momenteel gebruik gemaakt van ICT binnen jouw organisatie? Met mijn organisatie zit ik in de startfase van de ontwikkeling van een digitaal planning systeem. Daarbij wil ik ook een uitgebreide database van al mijn personeel en al mijn klanten, zodat ik een goed overzicht van alle vraag en aanbod. In de thuiszorg is in tegenstelling tot verpleeghuizen het meeste nog niet gedigitaliseerd, de zorgmap enzo zijn nog vooral met pen en papier. Dit komt vanuit de zorginstellingen, dus hier ga ik verder niet over. Ik denk dat het ook in de thuiszorg snel over zal gaan. Al mijn personeel heeft nu wel een smartphone, dus email en WhatsApp zijn de belangrijkste communicatie middelen. Ik moet wel zeggen dat ik erg blij ben met alle digitalisering, ik zou me niet meer voor kunnen stellen dat ik alles weer met pen en papier en kasten vol mappen moet doen. Het is zoveel sneller en overzichtelijker. Ik kan bijna niet wachten totdat alles digitaal wordt.
Wordt er door jouw personeel al gebruik van gemaakt? Ik heb vooral verhalen gehoord over video communicatie met patiënten en dat schijnt erg goed te werken. Maar ik ben niet zo op de hoogte van de details.
Er zijn momenteel veel pilots en tests met eHealth waar de resultaten zeer positief zijn, zelfs zo goed dat veel zo ingevoerd kan worden. Toch blijft het bijna altijd bij pilots, waar denk je dat dit aan kan liggen? Ik denk dat dit echt staat en valt met communicatie. Iets nieuws daar heeft natuurlijk iedereen weerstand tegen, dat had ik eerst ook. Het zal hoe dan ook gebeuren, het moet een beleid zijn dat breed gedragen wordt, in alle lagen.
Wat denk je dat patiënten van eHealth vinden? Eigenlijk is het gewoon heel klantvriendelijk, het idee van thuiszorg is dat mensen verzorgd moeten worden, maar wel gewoon thuis kunnen blijven. Lang niet iedereen heeft erom gevraagd dat er iedere dag een vreemde je huis binnen komt. Er zijn ook vaak problemen die hierdoor opspelen, mensen zitten soms uren te wachten als de verzorger te laat is, of de klant en de verzorger kunnen het niet met elkaar vinden. Hiermee komen direct al die problemen te vervallen. Verder denk ik dat het gewoon net zo als met bijvoorbeeld de telefoon, de computer of het internet is. Het is een grote (technische) verandering, waar iedereen aan moet wennen. Maar binnen 2-3 jaar kan niemand zich meer voorstellen hoe het zonder eEhealth zou zijn.
Wat denk je dat belangrijke factoren zijn voor cliënten of ze eHealth wel of niet willen? Uiteindelijk willen mensen gewoon de beste behandeling krijgen die er is. Ik denk dat mensen vooral willen weten wat er met ze aan de hand is, intelligente systemen in staat zijn te kunnen vertellen of zelfs voorspellen wat iemands diagnose is. Er wordt nu best vaak maar wat aangeklooid in de zorg, ze doen maar wat of maken fouten, machines doen dit niet. Hoe het met robots enzo zou gaan is voor mij nu echt te futuristisch, daar kan ik me echt niks bij voorstellen nog. Het is denk ik wel erg belangrijk dat je, zeker in het begin, mensen de keuze moet geven of ze dit wel willen. Je mag mensen niet zomaar opdringen om het huis vol te gooien met robots en camera’s.
Wat denk je dat veelvoorkomende problemen zijn in de verzorging thuis? Het is allemaal niet zo praktisch, vaak is dan niet alle materiaal voorhande. Het is eigenlijk heel veel improviseren. Er is vaak geen goed systeem voor de berging van het materiaal, of de coördinatie is niet goed. Het is vaak een beetje rommelig bij de thuiszorg. Dat je alles zelf maar bij elkaar moet zoeken.
Dus mochten er nieuwe technieken ontwikkeld worden, kan het hier alsnog op vastlopen?
Ja opzich wel, maar je kan tegen die tijd dan bijvoorbeeld ook geautomatiseerde voorraad systemen gebruiken, waardoor dat probleem deels opgelost wordt.
Kan je wat vertellen over het ontwikkelproces van nieuwe technieken in de thuiszorg? Mijn ervaring hiermee is dat er van hogerhand beslissingen worden genomen die vervolgens door de lagen eronder uitgevoerd moeten worden. Zij moeten dus vertellen “Zo gaan we het doen” Ik vind dat er van bovenaf minimaal om feedback gevraagd wordt, aangezien ze het toch zo moeten doen. Dat is wel heel sterk in de zorg vooral. En sommige dingen moeten nou eenmaal gebeuren.
Denk je dat het goed zou zijn om verzorgers al eerder hierbij te betrekken?
Ja dat denk ik wel, door bijvoorbeeld een selectie van alle niveaus bij elkaar. Bijvoorbeeld kennis laten maken met verschillende methodes. Zij moeten er dagelijks mee werken dus zij kunnen vertellen wat ze dan tegenkomen.
Hoe denk je dat de ICT kennis van verzorgers is? Het zijn veel vrouwen, maar die hebben vaak gewoon geen interesse in ICT. De basis als mailen of patiëntgegevens lukt wel. Maar als het ingewikkelder wordt geeft dat wel weerstand.
Hoe denk je dat het dan zal verlopen als de technieken geavanceerder worden?
Dit zal heel veel weerstand bieden. Ook de overstap van persoonlijk contact naar video contact. Je moet dit heel gefaseerd invoeren, je moet mensen hier langzaam kennis mee laten maken.
Interview Zorgmedewerker Wat was precies je functie beschrijving? De functie heet nu Thuis Begeleider, tot voorkort heette het Gespecialiseerd Verzorger. Thuisbegeleiders ondersteunen mensen en gezinnen die de regie over hun leven zijn kwijtgeraakt om het weer op orde te krijgen.
Kan je een aantal veelvoorkomende problemen in dit werk noemen? Toen ik er werkte was voor mij en voor mijn collega’s het rapporteren toch wel het grootste probleem. Je moest van cliënt naar cliënt met een hele stapel mappen, tijdens gesprekken moest je constant het gesprek stilleggen om alles op te schrijven, ik had dit veel liever digitaal.
Waren de oplossingen hiervoor zoals jij (en je collega’s) het wilde oplossen?
Hier is het eerder besproken project voor ontwikkeld, dus ja, met succes.
Zijn er andere nieuwe technieken waar Thuis Begeleiders gebruik van maken? Wij gebruiken camera’s om mensen of gezinnen te filmen tijdens hun dagelijkse activiteiten. Na analyse bewerk ik de film, dan bekijk en bespreek ik dit dan met de cliënt, zodat ze zelf zien wat ze eigenlijk doen.
Zou eHealth hier bij kunnen helpen?
Ik weet zo snel niets concreets, maar aangezien we al veel met video en computers werken, zijn er vast en zeker technieken te bedenken om dit makkelijker te maken of op afstand te doen.
Indien er technieken ingezet zouden worden, zou een zorgmedewerker hierbij betrokken worden? Ja dat gebeurt altijd, zorgmedewerkers wordt altijd om feedback gevraagd als er iets nieuws wordt gebruikt.
Tijdens welke momenten van het ontwikkelproces worden ze hier bij betrokken? Wordt hun mening pas gevraagd nadat uw organisatie het heeft aangekocht en de zorgmedewerkers het kunnen testen, of worden ze ook al betrokken bij de beginfasen, als het concept nog bij de managers enzo ligt?
Oh nee, zorgmedewerkers denken eigenlijk nooit mee aan het begin van zo’n project. Zoals ik al beschreef krijgt een manager de opdracht, deze zoekt het uit en beslist wat er ontwikkeld wordt en door wie. Daarna pas komen de verzorgers in beeld.
Denk je dat hier wel behoefte aan is?
Ik denk dat de meeste verzorgers hier niet wakker van liggen, al heb je altijd wel mensen met goeie ideeën, die waarschijnlijk heel graag mee willen denken.
Denk je dat dit kan helpen?
Ja absoluut, zij weten precies wat er goed en slecht gaat. En zij zijn de enige die direct contact met cliënten hebben. Het ligt natuurlijk wel aan de persoon, niet iedereen is er voor geschikt. Maar datzelfde geldt voor de managers die het nu doen, die zijn er ook niet allemaal even geschikt voor.
Stel dat een verzorgende kracht een goed idee heeft, is er mogelijkheid om hier iets mee te doen? Ja dat wel, de key-users die ik eerder beschreef zijn de vaste mensen in ieder team die alle vragen, klachten en andere feedback verzamelen binnen het team. Zij komen hier dan bijvoorbeeld naar mij mee en behandelen we het.
Hoe zou je het gemiddelde kennis niveau voor ICT van zorgmedewerkers beschrijven? Met name de wat oudere vrouwen (en hier werken vooral vrouwen, vaak vrouwen die niet met computers zijn opgegroeid) hebben echt heel weinig verstand van computers. Nu nog schrik ik er soms van wat ik aan mensen uit moet leggen. Al het nieuwe jonge personeel is er gelukkig wel mee opgegroeid en dit gaat eindelijk altijd probleemloos.
Hoe denk je dat patiënten over telezorg en eHealth denken? Ik denk dat het belangrijkste toch wel het persoonlijk contact is, ik denk dat veel mensen bang zijn in de steek gelaten te worden. Daarnaast is het idee dat je constant bekeken wordt door camera’s ook iets waar je veel weerstand zal krijgen. Ook als deze alleen door computers bekeken worden. Ik denk dat robots nu door veel ouderen te eng is, maar tegen de tijd dat deze gebruikt worden is er een nieuwe generatie die er denk ik geen problemen mee heeft. Aan de andere kant weet ik ook wel zeker dat er veel mensen blij zijn niet de hele tijd thuiszorg in huis te hebben. Het geeft mensen een gevoel van zelfzekerheid als ze zonder hulp van anderen hun leven kunnen leiden.
Hoe kijk jij tegen eHealth aan als verzorger? Ik vind het zelf ook erg belangrijk dat er altijd persoonlijk contact moet blijven. Maar dit hoeft helemaal geen probleem te zijn. Het probleem dat er te weinig verzorgers is komt ook vooral doordat er niet genoeg verzorgers met de juiste opleidingen zijn. Zonder mag je bijvoorbeeld geen medicijnen geven. Als eHealth dit soort taken kan overnemen, hoeft er geen verzorger meer nodig met een hoge opleiding, maar dan kan er alsnog wel een mantelzorger ofzo iedere dag langskomen.
Wat vind je van het tempo waarin eHealth waarschijnlijk door zal breken? Het is gewoon heel snel hartstikke nodig, dus ik vind het goed. Misschien zijn er wat ouderen die er niet aan kunnen wennen, maar eigenlijk denk ik dat de meeste, als ze er een beter leven van krijgen, erg blij mij zullen zijn, ook nu al.
Is er kans dat zorgmedewerkers het als dreiging kunnen zien? Dat het hun baan kost? Zodra het algemeen bekend is, dat mensen op tv het er over hebben is er wel kans. Maar het zal geen probleem worden. Grote kans dat de drang om te zorgen de rationaliteit overneemt.
Interview Training & communicatiemanager Wat was precies je functie beschrijving? Training & communicatiemanager ECD (elektronisch cliënten dossier) systeem, verstandelijk gehandicapten organisatie.
2) Voor welke organisatie heb je het systeem ingevoerd? Bij een grote, landelijke organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. De organisatie is verspreid over meer dan zestien regio’s, meer dan 13.000 moesten met het nieuwe systeem gaan werken. Het project begeleidde de overgang van vijf verschillende ECD-systemen naar een overkoepelend uniform systeem.
3) Waar is de behoefte aan een ECD-systeem uit ontstaan?
Hoe was de situatie voordat je daar begon?
Een ECD-systeem is nodig zodat alle informatie over de cliënt goed (digitaal op een plek, vertrouwelijk) is vastgelegd, dit is belangrijk voor de cliënt en zijn vertegenwoordiging, de gezondheidsinspectie, de zorgverlener, de zorgverzekeraar, en ook het management. Gespecificeerd op mijn opdracht: De raad van bestuur vond vijf verschillende systemen te duur en foutgevoelig. Bovendien wilde ze een uniform systeem dat gebaseerd werd op dezelfde werkwijze en processen. Alle medewerkers moesten op dezelfde manier met behulp van eenzelfde systeem professionele zorg aan de cliënten bieden/geven.
4) Hoe werkt een invoering van een nieuw technisch systeem in de thuiszorg? Heel belangrijk is, is dat je van alle belanghebbenden (stakeholders) weet wat zij belangrijk aan dat systeem vinden (dit kan heel uiteenlopend zijn; bijvoorbeeld voor wat betreft gebruikersvriendelijkheid, inhoud, snelheid, vertrouwelijkheid). Daarna ga je bekijken aan welke verwachtingen het systeem wel/niet/later voldoet. Je richt het systeem zo in dat je de toegankelijkheid per doelgroep organiseert, bijvoorbeeld: de cliënt kan andere dingen zien dan de inspectie.
Bij een test kwamen we dingen tegen dat het systeem veel te traag was, on-gebruikersvriendelijk. Dit lag gedeeltelijk aan de SharePoint-omgeving, leverancier, de gebruikers zelf en instellingen binnen het systeem.
Ander voorbeeld: Een belangrijke functie van hoe je een dossier van cliënt kunt vullen, daar werkt de scroll-functie niet. ‘’Terwijl het systeem wordt ontworpen moet je al weten wat er in de toekomst gaat gebeuren. Bijvoorbeeld gebruik van apps, foto’s, simpele taal. En nog steeds de vertrouwelijkheid en de privacy garanderen.’’ ‘’Bij een van de vorige systemen kregen zorgverleners een e-mailbericht als er iets ernstigs met een cliënt is, maar bij het nieuwe systeem kan dat niet, omdat vertrouwelijkheid niet gegarandeerd is. Er moet dus een mobiele applicatie bedacht worden die wel veilig is.’’
5) Als een technisch systeem faalt, wie wordt er verantwoordelijk gehouden? In het PID (project initiation document) staat exact wie er voor verantwoordelijk is. De leverancier is verantwoordelijk voor het systeem en wij waren verantwoordelijk voor de implementatie (invoering) ervan.
6) Hoe kijken cliënten, familie en verleners aan tegen de genoemde zaken, met betrekking tot technologie (robots) in de thuiszorg? Zorgverleners hebben het steeds drukker en zien het nut op lange termijn ervan wel van in, maar in het begin moeten ze dan ook nog eens gaan wennen aan zon nieuw systeem. Je moet ze dus vanaf het begin betrekken en verantwoordelijk maken voor de inrichting ervan. Daarmee creëer je meteen draagvlak
Dat een systeem locatie onafhankelijk is, en dat het steeds meer toegankelijker wordt met mobiele technologie. Niet alleen vanaf een vaste pc maar ook een laptop, telefoon.
Interview Mantelzorgster Welke zorg (type, tijd, in- en/of extramuraal) krijgt Jeffrey van de zorgorganisatie? Jeffrey heeft een 24-uurs zorgindicatie. Deze zorg wordt ingekocht met een Persoonsgeboden Budget bij de zorginstelling waar Jeffrey woont en bij externe organisatie.
Zorg bij de Zorginstelling -
Toezicht houden op Persoonlijke verzorging Contactmomenten Medicatie verstrekken Toezicht houden op functioneren en welbevinden Twee keer per week maaltijden verzorgen/verstrekken Zondag t/m maandag ontbijt lunch en koffie verzorgen/verstrekken Ondersteunen in noodsituaties Externe organisatie
-
Dagbesteding 3 middagen per week Balance; voor voeding en bewegen Vakanties voor mensen met beperking Huishoudelijke ondersteuning 6,5 uur per week Iemand komt 2 maal per week eten koken Maakt gebruik van Regio taxi Opstellen zorgplan door zorg coördinator Administratie
2) Welke zorg (type, tijd) krijgt Jeffrey van jou? Zorgtaken Els: -
Beheer PGB Jaarlijkse evaluatie zorgplan zorginstelling contactpersoon personeel Artsen bezoek Post financiën Boodschappen maaltijden verzorgen weekenden Vrijetijdsbesteding Kleding kopen
3) Welke technologische hulpmiddelen worden nu voor (door de zorgorganisatie en jou) )Jeffrey gebruikt? Inzet Technologische hulpmiddelen t.b.v. Jeffrey: -
Jeffrey had in zijn appartement Inluisterapparatuur werd vanuit de centrale van de zorginstelling bedient (veiligheid en gebruiksvriendelijkheid).
4) Welke technologische hulpmiddelen worden nu door Jeffrey gebruikt? Technologische hulpmiddelen door Jeffrey gebruikt: -
Jeffrey heeft een webcam gebruikt deze zelden (adaptief). Jeffrey gebruikt zijn telefoon en belt mij voor vragen of voor oplossen problemen (vertrouwelijk, privacy, redelijk persoonlijk contact). Jeffrey is actief met zijn computer
-
5) Welke technologische verbeteringen op de korte en lange termijn vind je nodig, en waarom?
Bijvoorbeeld: a. Dat je als moeder met een webcam kan kijken en suggesties doen
Technologische verbeteringen nodig korte/lange termijn: -
Misschien als Jeffrey op leeftijd, denken aan een communicatiesysteem waarmee hij direct contact heeft met een hulpverlener (redelijk persoonlijk contact, gebruiksvriendelijkheid). Met een afstandsbediening de gordijnen open/dicht kunnen doen (adaptief, veiligheid, gebruiksvriendelijkheid). Een lichtinstallatie die reageert op de lichtsituatie buiten (adaptief, veiligheid, gebruiksvriendelijkheid). Lezen/schrijven aanpak/zorg in dossier:
-
lezen en schrijven en bedenken tekst voor Jeffrey is in beperkte mate mogelijk. Jeffrey wordt daar niet mee belast
b. Dat je vanaf je laptop of IPad kan lezen en/of schrijven (advies over aanpak/zorg) in zijn dossier Robot ondersteuning: Robots die mensachtige taken/handelingen kunnen uitvoeren en daarmee de professional kan ondersteunen/ontlasten (vertrouwen, gebruiksvriendelijkheid). Er zal een gericht onderzoek moeten komen. De technologie mag natuurlijk geen gevaar voor mensen worden (veiligheid). Er zal onderzoek gedaan moeten worden wat deze ontwikkeling ’dat de zorg verkild en onmenselijk wordt’ voor de mens uiteindelijk zal gaan betekenen, want deze moet ten alle tijde centraal blijven staan.
6) Suggesties/opmerkingen: Door de steeds verdere bezuinigingen en daardoor een steeds verdere verschraling van de zorg lijkt de inzet van de technologie iets waar we over na moeten gaan denken. De fysieke zorg en de inzet van technologie moet wat mij betreft wel naast elkaar blijven bestaan. Niet alleen vanwege de vergrijzing, maar ook door het groeiende personeelstekort in de zorg is technologie binnen de zorg misschien wel de toekomst. Als zorginstellingen cliënten bijv. op afstand kunnen monitoren kan personeel wel efficiënter worden ingezet (adaptief, privacy, gebruiksvriendelijkheid).
Zorg thuis via zorgcentrale: - Geplande zorg (zoals begeleiden bij op tijd innemen medicatie), (adaptief, veiligheid).
Interview Zorgbehoevende 1) Als je een periode van hulp moet beschrijven (bijvoorbeeld een maand), wat voor soort hulp krijg je dan?
En van wie? Thuiszorg (4 keer per dag, s’ ochtends douchen, s’ middags brood maken, eind van de middag eten maken en s’ avonds in bed stoppen), pedicure, en dagopvang (grote ruimte waarbij de bewoners op aanvraag samen komen en leuke activiteiten doen; spelletjes, liedjes zingen, etc.).
Wat vind je van het aanbod? Uitstekend, de hulpen zijn toegewijd en zeer begaan. Het vak kan je niet leren, het moet in je zitten.
Welke technologische middelen worden er gebruikt? i. ii. iii. iv.
Alarmknop, Elektrische buitendeur, Intercom, Digitenne (voor muziek).
En hoe ging de invoering hiervan? Ata Amsterdam (stichting voor personenalarmeringssystemen) kwam de alarmknop aanleggen, een directe draadloze verbinding met het modem in huis, gekoppeld aan de telefoon, die met de zorgcentrale belt.
Wat vond je hiervan? (denk aan de voor -en nadelen en of het een keuze/verplichting was). Uitstekend, omdat ik een keer gevallen was met een bloeding in mijn hoofd als gevolg. Ik drukte de knop ik en toen kwamen ze binnen 10 minuten. Het was een bewuste keuze.
2) Wat zou je vinden van meer technologische hulp?
Robots in huis? Waarom wel/niet? Robots zouden alleen incidenteel werken, over het algemeen niet, omdat het veel te duur wordt (robots met simpele taken zijn goedkoper te fabriceren). -
Onpraktisch, en niet persoonlijk. Deze moet simpele handelingen kunnen verrichten, die je zelf niet meer kan. Ze moeten op controle deze taken kunnen uitvoeren. Oplossing: In iemands kleren een sensor stoppen, waardoor je kan zien dat iemand valt.
Constante monitoring? Waarom wel/niet? -
-
Niet, want het gaat op een negatieve manier inspelen op de privacy van de mensen (zodra mensen zoals ik, weten dat ze constant gefilmd worden, vinden ze dat inbreuk op hun privacy). Wel, als het systeem veilig, niet gemakkelijk te hacken en van te voren met de bewoner besproken is. Wel, als het systeem veilig, niet gemakkelijk te hacken en van te voren met de bewoner besproken is. Als het makkelijk bedienbaar is. Maximaal 3 knoppen heeft (met bijvoorbeeld dokter, brandweer, politie; deze keuzes kan je nu al via de telefoon kiezen).
3) Stel er wordt een technologisch hulpmiddel ingevoerd in de thuiszorg. Wat is het belangrijkste waar een dergelijk middel dan aan moet voldoen? Dat je je kan uiten als er wat aan de hand is. Dat je ermee makkelijk mee moet kunnen communiceren met de centrale. Ook moet het systeem voor iedereen te bedienen zijn.
Waarom? Omdat er mensen zijn die niks kunnen bedienen (3 knoppen maximaal). Het nieuwe apparaat moet simpel in bediening zijn, omdat er bijvoorbeeld door te weinig tijd (door een klap/val) geen tijd (meer) voor is.
Voorbeeld sensoren: Sensoren in het huis kan helpen, maar je moet een proef doen om dit te controleren (Usability testing). Echter lijkt het me niet praktisch, omdat ik me de plek van plaatsing in een huis niet kan inbeelden. Als je het in de toekomst dan wel gaat toepassen, moet er een verschil komen in de ‘’kracht’’ van de prikkel die er gegeven wordt (hoe harder je valt hoe sneller dit doorgegeven moet worden aan de centrale).
Wat is er nog meer belangrijk (bij alle nieuwe systemen) en waarom?
Sociaal contact (op schaal van 0-10): 9 (een combinatie van een simpele machine met een fysiek persoon). Privacy: hoge privacy, 9, volledige privacy is niet altijd haalbaar (bijvoorbeeld door de camera’s in huis). Veiligheid: 9.
Wat is er minder belangrijk en waarom?
Deze vraag is niet relevant , omdat hij vooral de focus legde op de belangrijkste kenmerken van een nieuw technologisch product.
Eerdere medewerking aan een onderzoek (vanuit de VU): Ik sta open voor verandering (ik heb voor de VU 1 maand met een sensorische knop om mijn middel gelopen die vastlegde waarom mensen (en hoe) vallen. Idee nieuw product a.d.h.v. mijn alarmknop: Een apparaat wat is aangesloten aan mijn alarmknop, wat het overneemt als er na 5-10 minuten nog niet gedrukt is (de persoon is niet in staat om nog te drukken). Belangrijk tijdens het hele gesprek: 1. Zijn eigen dossier wordt nu (nog) met pen en papier bijgehouden. 2. Hij vond het realiseren van nieuwe technologie lastig. Dit kwam doordat hij steeds vanuit de financiële kant dacht. Nieuwe apparaten zoals sensoren in de vloer bouwen is toch veel te duur?
