B enjamin. Interview met Lodewijk Asscher. Jan Luitjes ontmoet in de thuiszorg tragische en kleurrijke figuren

B e n j a m i n 80 Gratis kwartaalblad voor iedereen met een Joodse achtergrond • juli 2010 • jaargang 21, nr. 80

WE N NIEU RSUSSE T R A U T S ! NC EN E R 2010 P E A GRO NAJA INA 28 G PA ZIE

Geen Sof met Toff!

Jan Luitjes ontmoet in de thuiszorg tragische en kleurrijke figuren Interview Jeremy Michael Wolfe

Ik ben intrinsiek, cultureel en wat traditie en religie betreft een Jood

Interview met Lodewijk Asscher

Ziekenhuis Amstelland staat dichtbij haar patiënten

Dichtbij haar collega’s, medewerkers en dichtbij de regio. Ziekenhuis Amstelland is in veel opzichten Aangenaam dichtbij.

www.ziekenhuisamstelland.nl | 020-755 7000

CURSUSPROGRAMMA 2010/2011 VERSCHIJNT EIND JUNI nieuw programma nieuwe verrassende cursussen nieuwe docenten

CRESCAS HET MEEST GEVARIEERDE CURSUSAANBOD VOOR JOODS NEDERLAND

Het kwartaalmagazine, inmiddels 23 jaar oud en een begrip in Joods (Noord) Nederland. Elk nummer heeft een keur aan artikelen over Jodendom en Israël, interviews, boekbesprekingen, een agenda van actuele gebeurtenissen op joods gebied en festiviteiten. Door ½over te maken (meer mag ook) op rekening 1605423 t.n.v. JaGDaF Groningen met vermelding van uw naam en adres, bent u een jaar abonnee.

JMW

Full Color Adverteren

in de Benjamin?

Hulpverlening Thuiszorg Joodse activiteiten Jingles de vriendensite Benjamin/Joodse Agenda Servicepakket/Mediation

Bezoek de website Vrijwilligers www.debenjamin.info voor de advertentietarieven en Benjamin deadlines voor 2010, of neem contact op met [email protected]

www.debenjamin.info 2

Benjamin nr. 80 - juli 2010

Vraag ons programma nu aan! e-mail [email protected] telefoon 020-640.23.80

Werk mee aan de Benjamin?

Actueel

4

Schrijft u graag, vaak en goed? En heeft u tijd om op vrijwillige

Joods

6

basis af en toe een artikel of rubriek voor de Benjamin te schrijven? Neem dan contact met ons op. Fotografen met werk over Joods leven in de breedste zin van het woord zijn ook van harte welkom!

Mail ons een voorbeeld van eerder werk (artikel/foto) en uw cv op [email protected]. De redactie zal een selectie maken uit de kandidaten en contact opnemen met alle aanmeldingen.

• • • •

Column: Lou Narrisjkat: Fussballen! Mijn Joodse voorwerp Tweespraak Nieuwe Joden in Nederland

Mijn leven • • • • • •

10

Interview met Lodewijk Asscher Geen sof met Toff! Mijn leven: Een kijkje in het leven van Ariëlla Cahn Eitzes van Esther Afscheid Ella Oesterman De kansrijke wereld van Feuerstein

Multi Culti • • •

COLOFON De Benjamin wordt uitgegeven door JMW (Joods Maatschappelijk Werk) en verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 10.000 exemplaren. De Benjamin wordt op aanvraag gratis toegezonden. U kunt zich abonneren door gebruikmaking van de antwoordbon in deze Benjamin, of door registratie op de website www.debenjamin.info. Het volgende nummer (81) verschijnt begin september 2010. Hoofdredacteur: Michel Kotek Redactie: Karien Anstadt, Eva de Baat, Shirley Ensel-Avni, Marianne Fuchs, Tzippy Harmsen, Esther Konstantinov, Jolan Toff en Jacqueline de Boer (secretariaat). Redactieadres JMW De Lairessestraat 145-147, 1075 HJ Amsterdam tel 020-577 65 18 (redactie) tel 020-577 65 84 (administratie) E-mail [email protected] www.debenjamin.info Vormgeving en druk: Dickhoff Design, Amsterdam & Hega Offset, Rijswijk

18

Joden in het buitenland: Jeremy Michael Wolfe in de VS Babylonische spraakverwarring: goochem Eten en opeten

Sjoek • • •

22

Benjamin Servicepakket Sjoekertjes en oproepen Joodse vrienden

Van toen... naar nu •

Column Tamara Gijrath: 100% oranje

Activiteiten • • • • • • • •

26 28

Groepen en cursussen Agenda: activiteiten in het land We zullen doorgaan...! Opa en oma project Liefde, leed en loyaliteit Terugblik: Babyboomdag Randstad Kunst en cultuur Jeugd en jongeren

Tsavta

36 Benjamin nr. 80 - juli 2010

3

DE REDACTIE: VLNR: SHIRLEY ENSEL-AVNI, MARIANNE FUCHS, KARIEN ANSTADT, JOLAN TOFF, TZIPPY-HARMSEN, ESTHER KONSTANTINOV EN RECHTSACHTER MICHEL KOTEK. EVA DE BAAT EN JACQUELINE DE BOER ONTBREKEN OP DE FOTO.

Actueel Benjamin nieuws Zitten we in de achtste finale van het Wereldkampioenschap Voetbal, wie is onze volgende tegenstander en halen we de halve finale? Het overgrote deel van de 43.000 Joodse Nederlanders staat met deze vragen op en gaat ermee naar bed. Zelfs in religieuze kringen is de anders zo verbannen tijdschakelaar op Sjabbat een uitkomst en hoewel ik natuurlijk niet mag generaliseren verheug ik mij nu alweer op de aanblik van Cheider jongentjes die op Sjabbat bij een café iets langer dan normaal letterlijk stilstaan bij bestudering van de hun favoriete spelers Robben, Sneijder, van Persie en/of van der Vaart. Mijn conclusie van dit alles is dat je de

eenheid in al haar verscheidenheid juist tijdens dit soort grootste sportevenementen terugziet. De Joodse Nederlander is toch vooral Nederlander in hart en nieren. Onze nieuwe cartoonist Hans Hoogendoorn maakte een leuke cartoon over onze Nederlands Joodse voetbaltraditie en ja helaas moeten de vrouwen het vaak ontgelden in deze periode. Troost voor al die diep ongelukkige vrouwen is dat het WK op 11 juli is afgelopen en zij het na de voetbalfinale in huis weer voor het zeggen krijgen. Wat na al dat Oranjegevoel en -gewoel rest is naar ik mag hopen vooral rust, leker weer en een relaxte vakantie.

De Benjamin Bijzonder is het interview dat Carine Cassuto met a.i. burgemeester Lodewijk Asscher voerde. Na Ed van Thijn en Job Cohen is een goede traditie van Benjamininterviews met burgervaarders in Amsterdam voortgezet. In Amsterdam en omstreken woont toch nog altijd zo’n 50% van de Joodse Nederlanders. Tot slot grote dank voor de vele donaties die wij n.a.v. de oproep in de Pesach-Benjamin ontvingen. Het doet ons heel goed om te zien dat een steeds grotere groep Benjamin abonnees, zijn waardering voor de gratis Benjamin in donaties uitdrukt.

MICHEL KOTEK, HOOFDREDACTEUR

JMW is per direct op zoek naar

een enthousiaste maatschappelijk werker m/v

JMW Hulpverlening

Regio West-Nederland, primair Amsterdam voor 32 uur per week Wie zijn wij? JMW is de landelijke overkoepelende welzijnsorganisatie voor de Joodse gemeenschap in Nederland. De werkzaamheden zijn in drie sectoren ondergebracht: Hulpverlening, Thuiszorg en Zorg & Preventie. De sector Hulpverlening biedt algemeen maatschappelijk werk, hulp aan vervolgingsslachtoffers, jeugdhulpverlening, vluchtelingen- en migrantenwerk en groepswerk. De organisatie telt ca. 200 medewerkers. Wij kunnen wij jou bieden 쮿 Gevarieerd werk 쮿 Een deskundig team 쮿 Werkbegeleiding en intervisie 쮿 Salariëring en overige arbeidsvoorwaarden conform CAO Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (schaal 8)

Jouw profiel 쮿 Een diploma HBO MW/MD 쮿 Ervaring in het algemeen maatschappelijk werk 쮿 Kennis van en affiniteit met de Joodse gemeenschap 쮿 Goede beheersing van het Ivriet en het Nederlands Interesse in een leuke baan bij JMW? E-mail dan vóór 16 juli 2010 een sollicitatiebrief met CV naar personeelszaken via: [email protected] Informatie over de functie kan telefonisch worden ingewonnen bij Jorien Tamse, leidinggevende maatschappelijk werk, telefoon 020-577 65 77.

JMW de zorgcoördinator van Joods Nederland www.joodsmaatschappelijkwerk.nl Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

4


Thuiszorg Joodse activiteiten Jingles de vriendensite Benjamin/Joodse Agenda Servicepakket/Mediation Vrijwilligers

HET ONTSTAAN VAN DE BENJAMIN In het kort even een stukje over het ontstaan van het blad ‘de Benjamin’. Begin jaren ‘90 hebben er conferenties plaatsgevonden voor naoorlogse generatie. Het onverwerkte verleden leidde onder deze generatie tot veel verdriet.

JMW actueel

Naast dit verdriet bleek dat er nog meer overeenkomsten waren onder de bezoekers van de conferenties.

We gaan weer de zomerperiode in en de vakantie staat voor de deur. Voor JMW wordt het echter behoorlijk doorwerken. Er zijn een aantal belangrijke projecten die ook in deze periode gewoon doorgang vinden. Beth Simcha blijft open Zo wordt er hard gewerkt aan een oplossing voor de problemen binnen het ouderenwerk van JMW. Eén van onze belangrijke Joodse financiers (de NIISA) heeft besloten zijn financiële bijdrage aan het sociaal-cultureel clubwerk ‘Beth Simcha’ stop te zetten. Het leek erop dat wij hierdoor de deuren van Beth Simcha binnen het complex van Beth Shalom in Buitenveldert, moesten sluiten. Vooralsnog hebben we dat weten te voorkomen. Met behulp van diverse fondsen, w.o. de stichting Carel Abas, blijft Beth Simcha dit jaar in ieder geval nog gewoon met zijn activiteiten doorgaan! Om de activiteiten voor Joodse senioren ook te kunnen voortzetten na 2010 hebben JMW en Beth Shalom besloten de handen ineen te slaan. Samen gaan wij werken aan een nieuw Informatie- en Inloopcentrum voor Joodse ouderen. Demografisch onderzoek Een tweede project dat van geen vakantie weet is het nieuwe demografisch onderzoek dat in 2009 heeft plaatsgevonden. De resultaten van dit onderzoek zullen in september worden gepresenteerd en gepubliceerd. Natuurlijk krijgt u – als lezer van de Benjamin – van ons een samenvatting van de belangrijkste resultaten!

Fonds ‘Joodse oorlogswezen’ JMW heeft, als opvolger van de Joodse Voogdij instellingen, een fonds ingesteld ten behoeve van een groep Joodse Oorlogswezen die onder voogdij van deze instellingen stond. Het fonds betreft een symbolisch gebaar en heeft een startbudget van € 125.000,– waaruit de groep activiteiten kan ontplooien. Met dit gebaar sluiten wij een periode van vijf jaar af, waarin uitvoerig onderzoek is gedaan naar het naoorlogse vermogensbeheer door Joodse voogdij instellingen. In hun onderzoeksrapport ‘Rekenschap’ concludeerden de onderzoekers dat de zorg voor de Joodse oorlogswezen en de behartiging van hun financiële belangen naar behoren is geweest en dat er geen redenen waren om te twijfelen aan de goede intenties, inzet en integriteit van bestuursleden en betrokken medewerkers van betreffende voogdij-instellingen. JMW wil dit moeilijke en emotionele traject op een zorgvuldige manier afsluiten opdat alle betrokkenen in staat zijn om – voor zover zij dat kunnen – deze bladzijde om te slaan. Hoewel JMW daartoe niet verplicht is, wil het daarom een gebaar maken naar de gehele groep van circa 200 oorlogswezen. Geen enkel bedrag kan ooit goed maken wat de Joodse oorlogswezen hebben meegemaakt. JMW hoopt echter dat dit gebaar ontvangen wordt als blijk van steun en solidariteit. (voor nadere informatie, zie de website van JMW)

Om deze reden is er gekozen voor een informatieve bindingskrant, ‘de Benjamin’. ‘De Benjamin’ was in eerste instantie dus bedoeld voor oorlogsgetroffenen. Inmiddels is er veel veranderd aan ‘de Benjamin’ en is ‘de Benjamin’ bedoeld voor iedereen met de nadruk op ‘babyboomers’. De naam ‘de Benjamin’ is gekozen omdat het een nieuw blad was en dus de jongste telg. Inmiddels is ‘de Benjamin’ een begrip en beogen wij vooral attractief en vernieuwend te zijn en blijven voor de lezers. Dat onze lezers niet altijd Benjamins zijns mag de pret niet drukken.

JACQUELINE DE BOER

(CDR) van JMW, waarvan een zeer groot aantal jaren voorzitter. Peter Konijn stond voor de belangen van de cliënten en deelnemers van JMW en was meermalen bereid de barricade op te gaan als dat nodig was. JMW is Peter Konijn veel dank verschuldigd en wenst zijn opvolger Ruud Kurk heel veel succes toe! Ik wens u allen een prachtige zomer!

HANS VUIJSJE, ALGEMEEN DIRECTEUR

Afscheid In deze Actueel wil ik bij uitzondering een persoon in het zonnetje zetten. In april hebben wij afscheid genomen van Peter Konijn. Peter was ruim 10 jaar lid van de Cliënten- en Deelnemersraad


5

Mischa Schrijver is één van onze columnisten voor de rubriek Joods. Hij heeft gewerkt als rabbinaal medewerker bij de LJG en als docent Joodse religie en cultuur onder andere bij Crescas.

Joods COLUMN

Lou Narrisjkat: Fussballen! Er zijn van die momenten dat ik nog chauvinistischer Hollander ben dan anders. Deze zomer bijvoorbeeld. Het is dat ik een goede opvoeding heb genoten, maar anders zou ik de hele dag met oranje beschilderd ponem over straat en naar mijn werk gaan. Dat zou zo’n moment zijn dat mijn oma z.l. mij één van haar kenmerkende retorische vragen zou stellen: Ben je mesjogge geworden? Oja, stel je toch toch eens voor dat, G’d beware, het Nederlands elftal de finale niet wint, of erger, de groepsronde niet eens overleeft? Wie gaan we daarvan de schuld geven? Want er moet dan toch iemand zijn die daaraan schuldig is. Zo deden we dat ook in april en mei, toen die vulkaan op IJsland maar rook bleef uitstoten. En daar stond je dan, op een vliegveld ergens in de wereld. Je had het juist zo goed gepland en geregeld. Eticket via internet, paspoort, inpakken en wegwezen. Ja, dat lukte meestal nog wel, wegwezen, maar terugkomen!? Er waren heel wat mensen die dachten dat zij het zo goed hadden geregeld. En toch ging het mis. De vulkaan begon te tieren en te razen en weg was de planning, maar die werd ingeruild door de oer-Hollandse hamvraag: Wie gaat dat betalen? Kooplieden blijven we, ook in tijden van tegenspoed. We hebben het toch niet voor niets allemaal van tevoren zo goed geregeld en als het dan in de praktijk anders blijkt uit te pakken, dan MOET er toch IEMAND zijn die de schade zal betalen. Wie? De regering van IJsland? Ochenebbesj, dat handjevol IJslanders, als er ergens mensen zijn die weten dat het leven er soms ineens heel anders uit kan zien dan zijn het wel die arme IJslanders. De verzekeraars? Regeringen? De EU? Of Israël misschien, die schuld kan er ook nog wel bij.

6


Wat er toen gebeurde was een bijzonder mechanisme. Er gebeurt iets wat wij niet verwachten, gaan collectief op tilt en zoeken net zo lang totdat we de rekening bij iemand anders kunnen leggen. Wat is dat fascinerend dat we zo moeilijk kunnen omgaan met onverwachte omstandigheden en natuurverschijnselen. Maar laat ik het plannen van je leven en het stellen van regels in het algemeen niet belachelijk maken. Sterker nog, binnen de joodse traditie zijn regels een heel bekend gegeven. We hebben er zelfs 613, onze geboden en verboden, de mitswot. Die 613 mitswot hebben onze rabbijnen ooit vastgesteld. Het zijn leefregels en ethische voorschriften. Bijvoorbeeld dat je geen afgodsbeelden mag maken. Of dat je geen wraak mag nemen, of het gebod dat rechters eerlijk recht moeten spreken. En nog 610 andere. Laat ik u een huiswerkopdracht meegeven. Lees de Torah, probeer alle geboden en verboden te vinden en mail die aan www.wewordenvolwassen.nl. Onder de goede inzenders verloten we eeuwige roem. Kijk, als je zoveel regels hebt, is het misschien wel heel logisch dat je ongerust wordt als het leven anders loopt dan je dacht of gewend bent. Waarom overkomt het jou? Jij bent toch een goed mens geweest door je aan alle geboden te houden? Op het eerste gezicht is dat een logische gedachte maar wel een verkeerde. Allereerst is de beloning van het goed uitvoeren van een mitswa niet dat het je dan perse in alles goed zal gaan. Als je je bijvoorbeeld houdt aan het gebod uit Wajikra (Leviticus) 19:14, om geen struikelblok voor een blinde neer te leggen, dan zal je iemand geen misleidend advies geven.

Maar verwacht niet dat je dan als tegenprestatie zelf gevrijwaard zal blijven van valse adviezen. Als je een beloning verwacht voor het doen van een mitswa, heb je het mis. Onze rabbijnen zeggen dat de beloning voor het doen van een mitswa, de mitswa zelf is. Er is toch niets mooiers dan iemand een goed advies te geven. Waarom zou je daar dan nog een bonus bij willen hebben. Toch besef ik dat dit onbevredigend kan zijn, want als je je aan de 613 regels hebt gehouden die door Niemand minder dan de Eeuwige zelf zijn gegeven, dan zou dat toch moeten leiden tot geluk en een goed leven. En niet tot vertraging van je vlucht of erger nog, het verlies van onze nationale trots op een WK. Ik ben er van overtuigd dat er soms dingen in ons leven gebeuren die wij niet verwachten en soms ook helemaal niet willen. Dat gebeurt gewoon. Dat geldt voor echt persoonlijk leed en ook voor zoiets banaals als het verliezen op het WK Voetbal. Waar het op aankomt is wat je dan dóet. Hoe pak je het op? Afgezien van extreme situaties (daar hebben wij in onze geschiedenis wel voorbeelden van) kom je in heel veel gevallen een heel eind door gewoon verantwoordelijkheid voor de situatie te nemen. Dus het probleem zo goed en zo kwaad als het gaat, op te lossen en niet altijd de rekening bij iemand anders te leggen. Het makkelijkste is als Oranje gewoon kampioen wordt. Maar als het niet lukt… gewoon, veel harder trainen. Of vrij vertaald naar Ernst Happel; lou narrisjkat, fussballen! MISCHA

SCHRIJVER

MIJN JOODSE VOORWERP

Spulletjes uit haar diensttijd Het zijn de bijzondere Joodse voorwerpen van mijn dochter: de ‘spulletjes’ uit haar diensttijd in het Israëlische leger. De emblemen, de speldjes en wat paperassen, die ze al meer dan vijfentwintig jaar zorgvuldig bewaart. Souvenirs uit een tijd waaraan ze niet alleen met weemoed, maar ook met een beetje trots terugdenkt. Niet dat het makkelijk was. Vooral in het begin, in de rekrutentijd, had ze het erg zwaar. Ze sprak toen nog nauwelijks Ivriet, ze was bang en voelde zich erg eenzaam. Bovendien had ze een bijna ziekmakende heimwee naar haar familie in Nederland. Toch vond ze de kracht om door te zetten. Want ze wilde iets doen voor haar land, Eretz Israël, haar geboorteland, waaruit ze als vijfjarige naar Nederland was vertrokken en waarnaar ze op haar achttiende was teruggekeerd. Israël is het land waar ze zich thuis voelde, waar ze, anders dan in Nederland, ‘gewoon Joods’ kon zijn. Het feit dat ze toen heeft doorgezet, maar ook al haar ervaringen in het leger hebben veel betekend voor haar latere leven. Ze is er sterk en zelfbewust door geworden. Mijn dochter is voor niets en niemand meer bang.

FREDDAH WESKI

Voor traditiioneel, vrij en vroom Jod

V Vind jouw w Jodendom bij -

Laagdrempeli a g, gemoedelijk en open. Stevig verankerd d in Thora & Tradi T tie. H la Ha l cha h alls midd idd d lp de l untt van hand h dele l n. Positi s eff---JJoodse be b nadering va an de mogeliijkh j eden van onze o tiijd. j Rab bbinaat, bestu uur en leden sta s an naast elkaar. Onttdek of Masorti jouw Joodsse weg is en kom k eens lang gs! Kiijjk k op www.ma www masorti.nl rti nl voor meer m informatie of bel: 057 73 253415 73-253415

WZO


7

Joods TWEESPRAAK

Bij de kapper Waar bleef je zo lang? Ik zit hier al uren te wachten. Jij wilde toch zo graag dat ik met je meeging naar de kapper? Ja, wist ik veel dat ik hier nergens kon parkeren… Ik moest ook een vermogen in de parkeermeter stoppen en daarna nog een half uur lopen. Maar ik was wel op tijd… Normaal gesproken kan ik hier voor de deur staan… Dat kan ik ook, alleen niet met de auto… Waarom wilde je eigenlijk dat ik met je meeging?

VRIJWILLIGERS GEZOCHT De Afdeling Vrijwilligerswerk van JMW is op zoek naar: • Chauffeurs en begeleiders voor de nieuw op te zetten Boodschappenbus (Amsterdam); • Mensen voor vriendschappelijk huisbezoek in het midden van het land; • Russisch sprekende vrijwilligers voor huisbezoek, of telefonisch contact. Wij horen dolgraag van u op [email protected] of 020-577 65 77 of 020-577 65 46 (Liesbeth de Vries).

Ik wil iets nieuws proberen, maar ik durf niet zo goed. Dus ik hoop dat je me een beetje helpt, adviseert en steunt. Dat vraag je aan mij…? Eh… ja, maar ik geloof dat ik er nu al spijt van heb dat ik je gevraagd heb… Wat voor nieuws wil je dan proberen? …Ik zit te denken aan een coupe soleil, lekker fris voor de zomer… vind je dat iets voor mij? Zo’n kapsel als die gast van de PVV, je weet wel: Politiek Vereenzaamde Veedrijvers… Perverse Veelvoudige Verkeersovertreders… Pontificaal Verloederde Vreemdgangers… Je bedoelt Wilders? Bij hem staat het raar, maar als je je hoofd mee hebt dan kan het best leuk staan. Ik geloof dat het nu tijd wordt om je het slecht-nieuws-bericht te brengen… Wat bedoel je? Hehe bijgoochem, over je hoofd natuurlijk… Maar als ik jouw haar had zou ik het misschien ook wel in een bak bleekwater willen hangen… Overigens vind ik helemaal niet dat er zoveel mis is met die Wilders… Heb je die chloor al neergezet dat je misschien te veel van die dampen hebt ingeademd? Die man is een fascist. De NSB is op precies dezelfde manier begonnen…

Dat valt reuze mee, bovendien heeft hij een Joodse vrouw… Ja, nog wel, maar G’d bewaar als ze bij hem weg gaat… dan zullen de Joden het nog meer gedaan hebben dan de Moslims. Zie je dan echt niet dat die man een gevaar voor onze democratie is? Jij overdrijft altijd zo. Hij waarschuwt ons gewoon voor de Islamisering daar zijn we toch allemaal bang voor hier in Nederland? Had je dan niet beter alijah kunnen maken? Hoewel er in Israël ook steeds meer Moslims komen... En nee, het zal wel aan mij liggen, maar ik ben daar niet bang voor. En bovendien zie ik daar nog steeds geen reden in om een fles chloor over m’n kop te gieten. Jij begon daarover, niet ik… Oh, nou heb ik het weer gedaan…? Weet je wat jij zou moeten doen? Nou? Jij zou een GWS moeten laten maken… Dan ben je van alles af. Een wat? Een Geert Wilders Sheitl. Kun je op alle momenten dat je dat wilt pleeborstel spelen, maar als je daar geen zin meer in hebt dan zet je hem af. Kun je gewoon je hoofddoekje weer om doen…!

Niet ingeschreven is altijd mis

Jingle?

Voor iedereen met een Joodse achtergrond

Kijk op www.joodsevrienden.nl

8


© VAN BEEM

HOTSHOT - JMW vrijwilliger Herman Rozenboom viert zijn goste verjaardag met medewerkers.

JMW VOOR U Groepen en cursussen zie bladzijde 28

NIEUWE JODEN IN NEDERLAND

Claudia Grois uit Argentinië Claudia Grois komt uit Argentinië en woont sinds 25 jaar in Nederland. Door de situatie in Argentinië (dictatuur begonnen in 1976, red.) is zij destijds gaan studeren in Israël. Claudia heeft Psychologie en Sociologie gestudeerd. In Israël heeft ze haar grote liefde ontmoet, een Nederlandse man. Ze is met hem mee naar Nederland gegaan en heeft haar studies in Leiden voortgezet. Ze zou voor een paar jaar naar Nederland komen en dan weer terug gaan naar Israël. “Mijn toenmalige man wilde niet meer terug, dat was erg moeilijk voor mij”. Inmiddels is Claudia al 10 jaar geleden gescheiden. Ze is een alleenstaande moeder van drie kinderen. Ze geeft Spaanse les en doet tolk- en vertaalwerkzaamheden. Momenteel staat dit op een laag pitje doordat zij herstellende is van de ziekte kanker. Het is een erg zware tijd geweest voor haar en haar kinderen maar ze zijn er erg sterk door geworden.

Claudia vindt het Joodse leven in Argentinië geweldig. De meerderheid van de Joden is niet echt religieus. Argentinië beschikt over veel culturele en intellectuele mogelijkheden voor Joden. Er zijn meerdere centra waar culturele en sportieve activiteiten worden georganiseerd. Het is erg leuk om daar heen te gaan. Het grote verschil met de Joodse gemeenschap in Nederland is dat de Nederlandse Joodse gemeenschap erg verspreid is en minder met elkaar samenwerkt. Ook is de Joodse gemeenschap erg klein. “Dit vind ik jammer maar toch voel ik me hier thuis. Ik heb een hele fijne en warme Joodse gemeente gevonden in Bussum. De sfeer daar is erg relaxed. De sjoel bestaat uit één ruimte, mannen en vrouwen zitten in dezelfde ruimte maar ieder aan een eigen kant”. In Nederland zijn de mensen erg hartelijk, Claudia wordt altijd goed ontvangen.

JONAG, IETS VOOR JOU? Je bent Joods, je behoort tot de naoorlogse generatie (de grote meerderheid), je bent wél (21%) of niet (79%) aangesloten bij een kerkgenootschap. Hoe Joods voel jij je? 17 jaar geleden werd door leden van die Joodse naoorlogse generatie JONAG opgericht. Een vereniging voor allen met een Joodse binding, gebonden en ongebonden. Waar je je meteen thuis voelt. Waar je elk kwartaal een voortreffelijk informatief blad krijgt met Joods nieuws

STEUN DE BENJAMIN! Wilt u de Benjamin steunen? Word dan donateur! Wij kunnen uw financiële bijdrage goed gebruiken. U kunt een bedrag overmaken aan ‘St. JMW Bijdragen & Fondsen o.v.v. donatie Benjamin, De Lairessestraat 145-147, 1075 HJ Amsterdam’ op rekeningnr. 204420. Alvast hartelijk bedankt!

De kinderen van Claudia gaan naar Haboniem. Zij hebben het daar erg naar hun zin. Haboniem heeft de leukste en beste connectie met Israël. “Ik deed dit ook altijd vroeger. Mijn zoon is met Haboniem naar Israël geweest. Hij voelde een hele sterke band als Jood daar. Hij wil graag terug naar Israël”. Claudia vindt dit erg herkenbaar, zij heeft ditzelfde gevoel vroeger ook gehad. Dat Nederland een Argentijnse prinses heeft, daar heeft Claudia moeite mee. “Ik vind haar afkomst (dochter van Jorge Zorreguieta minister van landbouw in Argentinië tijdens de laatste dictatuur, red) bezwaarlijk. Ik heb daar moeite mee, ook al weet ik dat zij er niet voor heeft gekozen om in zo’n gezin geboren te worden”.

voor jou. Een vereniging die bijeenkomsten, bijzondere excursies en andere activiteiten over erg

JACQUELINE DE BOER

actuele gebeurtenissen organiseert. • JONAG waar iedereen om je heen je respecteert zoals je bent. • JONAG versterkt de eigen Joodse identiteit op een relaxte manier. • JONAG is er voor iedereen met een Joodse binding en achtergrond die zich thuis voelt in een pluriforme Joodse omgeving en daaraan mee wil doen. • JONAG spreekbuis en belangenbehartiger binnen en buiten de Joodse gemeenschap. Lees meer over JONAG www.jonag.nl


9

Mijn leven Interview met Lodewijk Asscher als voorganger Cohen een zekere gravitas. Als we hem spreken heeft hij net de grote Amsterdamse stadscarrousel achter de rug: Koninginnedag en de vrijmarkt (met de herinnering van vorig jaar vers in het geheugen), een half dozijn herdenkingen op 4 mei, met dit keer het incident op de Dam, het gastheerschap van de Giro d’Italia en een huldiging van Ajax. Dit alles begeleid door een staking van de Amsterdamse vuilnisophalers. “Dat maakte veel indruk, want aan de ene kant word je geconfronteerd met de geschiedenis, met je eigen gedachten daarbij en aan de andere kant het belang voor de stad, hoe belangrijk het is dat we herdenken. Het liet heel mooi zien hoe dat ambt werkt. Die hele vrolijke momenten, het herdenken en tussendoor moet je dingen managen: het incident op de Dam, de vuilnisstaking. Het is een mooie samenvatting van wat het ambt eigenlijk is.’’

‘Je bent zelf verantwoordelijk, welke daad je ook verricht, welke beslissing je ook neemt.’

10


Inmiddels is het een traditie: De Benjamin interviewt de nieuwe burgemeester van Amsterdam. Ook al is het, zoals deze keer, een waarnemend burgemeester. Want Lodewijk Asscher zit in een tijdelijke klus. Zodra er een nieuwe burgemeester is wordt hij weer wethouder. Net als hij de afgelopen vier jaar is geweest. Asscher is een piepjonge burgemeester, maar lijkt er wel voor geboren. Hij formuleert als de jurist die hij is, weloverwogen en precies en heeft net

Het burgemeesterschap heeft hem de ogen geopend. Ook al is Asscher (1974) in Amsterdam geboren en getogen. “Het is een enorme eer dat ik van de stad waar ik ben geboren burgemeester mag zijn, hoe kort het ook is. En ik vind het heel leuk om te merken wat voor meerwaarde het heeft. Niet omdat ik het ben, maar door de functie. Die ambtsketen, die betekent heel veel voor mensen. Dat had ik nooit verwacht. Of ik nou bij de GGD ben, waar mensen de moeilijke gevallen oplappen, of bij de nabestaanden van de vliegramp in Tripoli.’’

ZIN IN GEZELLIGHEID? Zin in gezelligheid, nieuwsgierig naar onze groepen of met anderen naar de film. Lees de rubriek Joodse activiteiten op bladzijde 30.

Aan bagage voor het burgemeesterschap van de hoofdstad ontbreekt het Asscher niet. Hij is de achterkleinzoon van Abraham Asscher, die voor de oorlog leiding gaf aan de Koninklijke Nederlandse Diamant Maatschappij Asscher in de Pijp. Asscher zat in de Provinciale Staten van Noord-Holland voor de Liberale Staatspartij die later op zou gaan in de VVD. Zijn moeder Irene Vonk was kroonlid van de SociaalEconomische Raad en zijn oom Edward zit voor de VVD in de Eerste Kamer. Overgrootvader Asscher was uiteraard ook een van de voorzitters van de Joodsche Raad, die een belangrijke rol speelde in de deporatie van de Nederlandse Joden. Het is een onderdeel van de familiegeschiedenis waar Asscher zijn eigen lessen uit heeft getrokken. “Het motiveert me, zonder dat ik me daar getroebleerd over voel of er last van heb. Het is wel een onderdeel van mijn kompas. Ik heb een hele duidelijke boodschap meegekregen: Vel je eigen moreel oordeel. Je bent zelf verantwoordelijk, welke daad je ook verricht, welke beslissing je ook neemt. Ik ben wantrouwend als het gaat om het louter huldigen van een opinie omdat je nou eenmaal bij een bepaalde partij hoort. Dan word ik wantrouwend en dat is mede gevoed door die achtergrond. En de enorme drive om op te komen voor wat kwetsbaar is, om de weerbaarheid van onze fragiele rechtstaat te versterken.’’ Asscher zal zelf niet gauw refereren aan de rol van zijn overgrootvader. “Ik vind het moeilijk om daarover een

oordeel te hebben. Ik constateer alleen hoe groot het verdriet nog steeds is. En daar heeft hij in ieder geval een rol in gespeeld. De mate van schuld, daar ben ik voorzichtig mee, daar zijn de historici het ook niet over eens. Maar is zal er nooit aan refereren om een punt te maken. Ook uit respect voor de mensen die daar verdriet van hebben. Het speelt een rol in mijn eigen handelen, maar om dat nou te gebruiken om mijn punt kracht bij te zetten… Ik vind dat dat al gauw leidt tot inflatie van de geschiedenis. Dat is niet mijn positie.’’

‘Asscher is niet onder de indruk van het idee dat veel Joden op de PVV van Geert Wilders stemmen.’ De drang tot zelfstandig nadenken speelt ook een rol in de identiteit van Asscher. “Ik ben opgevoed om zelf over vragen na te denken. Ik denk niet op een bepaalde manier vanwege mijn achtergrond. Mijn Joodse identiteit is een belangrijk ankerpunt, maar dat zit eerder vast op intuïtieve gevoelens van verwantschap dan dat het bepalend is voor hoe ik mijn leven inricht. Dat doe ik op grond van mijn eigen afwegingen. Maar ik voel me wel degelijk verbonden met het Jodendom, met de Joodse geschiedenis van Nederland, van Amsterdam. En ook met Israël. Tegelijkertijd voel ik een afstand en zou ik me niet alleen op die manier wensen te identificeren. Als ik me in een religieuze context beweeg, voel ik me een stuk minder Joods omdat ik

niet zo ben opgevoed. Ik beleef het niet zo. Maar als je het hebt over identiteit, je thuis voelen, die connectie ermee, die heb ik wel gelijk.’’ Asscher is niet onder de indruk van de idee dat veel Joden op de PVV van Geert Wilders stemmen. en ook hier weer: Mensen moeten vooral stemmen op wie ze willen. “Ik vind dat weinig onderbouwd en overtrokken. Er zijn een paar mensen die ervoor uitkomen dat ze PVV stemmen. Tegelijkertijd geloof ik niet dat ze symbool staan voor de hele gemeenschap. Ik heb bij de gemeenteraadsverkiezingen naar mijn gevoel ook veel stemmen gekregen uit de Joodse gemeenschap en tegelijkertijd zijn er ook veel Amsterdamse joden die op andere partijen stemmen. Bovendien moet je vooral stemmen op de partij die je idealen het beste verwoordt en het best behartigt. Dat is een kenmerk van onze vrije samenleving. Ik zal niet zo snel zeggen omdat je Joods bent moet je dit of dat. Volgens mij hebben we dat juist achter ons gelaten. Net zo min als ik het vanzelfsprekend vind dat een andere groep, homo’s of Marokkanen, op een bepaalde partij stemt. Ik vind het een groot goed dat je helemaal zelf kunt bepalen op wie je stemt en waarom.’’ CARINE

CASSUTO

Benjamin nr. 80 - juli 2010 11

Mijn leven

In de rubriek Geen sof met Toff! geeft Jolan Toff, hoofd van de afdeling thuiszorg, elke keer een kijkje in de keuken van de thuiszorg.

GEEN SOF MET TOFF!

Jan Luitjes ontmoet in de thuiszorg tragische en kleurrijke figuren

Jan Luitjes afkomstig uit IJmuiden is 46 jaar en samenwonend met Marsha. Hij studeerde een aantal jaren Filosofie en Communicatie Wetenschappen en deed vervolgens de Rietveld Academie (fotografie). Daarna ging hij, in combinatie met een baan als fotograaf, eerst als huishoudelijke hulp en later in de verzorging, bij JMW-Thuiszorg werken. Inmiddels werkt hij 20 jaar bij JMW. “Een bijzonder moment in mijn fotocarrière was mijn deelname aan de expositie in het FOAM (Panorama Amsterdam 2003). Alles werd op panoramaformaat geëxposeerd, o.a. foto’s van Jacob Olie, Ed vd Elsken, Cas Oorthuys en Frits Rotgans. Mijn onderwerpen waren Amsterdamse metrostations, bij nacht gefotografeerd. Wat mij fascineerde is het verschil tussen de drukte van de dag en de leegte van de nacht. Door het kunstlicht krijgt het iets geheimzinnigs. Het hoogtepunt hiervan was dat ik een keer door de stad liep en op een tram levensgroot mijn foto zag.

stonden op heel verloren plekken bijvoorbeeld langs snelwegen en op parkeerplaatsen. Excentrieke eigenaren, die ik niet zelden stoorde in hun TV kijken. Vele sauzen; samourai (pittig), hannibal (lichtzoet), andalouse (paprika-tomaat), belse (ietwat zuur), citroen (Devos en Lemmons, een van de culinaire Olympussen), bearnaise, etc, etc. Ik was er twee jaar mee bezig. Toen kwam er een tentoonstelling van iemand die het zelfde idee had als ik...”

‘Ik vind mijn zelfstandigheid aantrekkelijk’

“In mijn werk in de thuiszorg ben ik een ongelofelijke diversiteit van mensen tegengekomen, van tragische tot zeer kleurrijke personen. Ik vind mijn zelfstandigheid aantrekkelijk. Ik werk bijvoorbeeld bij iemand die midden in het leven door een ziekte aan een rolstoel gekluisterd is. Hij communiceert door middel van een spraakcomputer. Ik vind het fijn dat ik voor hem het één en ander beteken. Alles wat je daar doet, opruimen, schoonmaken, medicijnen halen heeft een noodzaak. Zijn vrouw kan ik hierdoor behoorlijk ontlasten.

EIN BOKEK BIJ DE DODE ZEE


Het valt me op dat mensen vaak diep op dingen ingaan. Het overdragen van de geschiedenis vind ik een mooi aspect van de Joodse cultuur. Ik ben één keer in Israël geweest. Dat kwam hierdoor... In januari 2001 fietste ik op de Oudezijds Achterburgwal. Ik hoorde geschreeuw. Er lag een man in het water. Zijn vriend was hem in paniek nagesprongen. Het had enige weken gevroren, het water was misschien maar 3 graden. Uiteindelijk heb ik een van de personen, namelijk Udi, uit het water kunnen halen. De ander, Avi die ondertussen al onder water was geraakt, trachtte ik nog op te duiken maar dit lukte niet. Ik raakte bevangen en verkrampt door de kou en ben er ternauwernood door omstanders uitgehaald. De man, Avi, inmiddels door duikers boven water gehaald, heeft het helaas niet overleefd. De mannen werkten bij het Golden Tulip Hotel in Israël. Uit dankbaarheid voor mijn reddingspoging heeft deze hotelketen mij een geheel verzorgde reis naar Ein Bokek bij de Dode Zee aangeboden...

In die tijd raakte ik in (Zeeuws) Vlaanderen gefascineerd door de Belgische frietkotten. Ik heb de meest gekke gefotografeerd, van een chalettot een vliegtuigromp model. Ze

12

Bij andere mensen zie ik met eigen ogen het verdriet en hoor ik over de verschrikkingen die zij in de oorlog hebben meegemaakt. Dit vind ik heel confronterend.

JOLAN TOFF

THUISZORG Als u meer wilt weten over wat JMW thuiszorg voor u kan betekenen, neem dan contact op via www.joodsethuiszorg.nl of bel 020-577 65 11.

INTERVIEW MET ARIËLLA CAHN - LEERKRACHT

Een kijkje in het leven van

De Benjamin neemt een kijkje in het leven van Ariëlla Cahn, leerkracht op een basisschool en woonachtig in Bussum. Ariëlla is 44 jaar en is getrouwd met Wouter. Ze heeft twee kinderen, Ronit van 13 en Ilan van 9 jaar.

Joods Haboniem is belangrijk voor mijn Joodse opvoeding geweest. Israël vult een deel van mijn Joodse identiteit in. Van mijn 8e tot mijn 21e was ik lid van Haboniem. Nu gaan Ronit en Ilan er met veel plezier naar toe. Ook mijn ouders waren lid.

Koken Ik kook graag, meestal via een recept; van Thaise curry tot de kartoffelsjalet van mijn oma Johanna.

De sjoel in Bussum is de sjoel van mijn jeugd en nu van mijn eigen kinderen. Ze gaan, net zoals ik destijds, elke zondagochtend naar Joodse les. Het is een orthodoxe sjoel met een liberale inslag.

Bewondering voor Mensen met veerkracht, doorzettingsvermogen en optimisme.

Eten Is gezellig, een onderdeel van mijn sociale leven. Ik eet graag met vrienden en ga graag uit eten.

Beroep Ik ben parttime leerkracht in groep 3 op een basisschool in Huizen (NH). Geen dag is hetzelfde. Ieder kind is anders. Ik kan kinderen vooruit helpen. Ze zijn 6 jaar en ze leren lezen, schrijven en rekenen. In december kunnen ze ‘ineens’ lezen. Ze ontdekken een nieuwe wereld. Dat is leuk om te zien. Op mijn school zijn veel kinderen van hoog opgeleide ouders. Die ouders zijn mondig maar ook betrokken. Wat ik heb geleerd is dat je moet uitkijken om als het even niet gaat met een kind, er meteen een etiket op te plakken. Ieder kind heeft zijn eigen kenmerken. Dat vraagt van mij als lerares om betrokkenheid en om kennis van elk individueel kind.

TV Het enige dat ik volgde was “E.R”. en “Gooische vrouwen”. De kinderen bepalen uiteraard vaak waar naar gekeken wordt. Ik ben bijvoorbeeld gedoemd te kijken, naar de X factor op zaterdagavond...

Mijn mooiste herinnering De geboorte van mijn kinderen.

Mop Ik kan ze noch onthouden noch vertellen. Mijn vader vertelt al 40 jaar dezelfde moppen waar Wouter elke keer weer hartelijk om moet lachen.

Sport Ik kijk nooit naar sport. Zelfs de meest belangrijke voetbalwedstrijden interesseren me niet. Ik tennis en mijn hardlopen is al jaren in de opbouwfase.

WWW.JOODSETHUISZORG.NL

Krant Volkskrant Boek Het laatste boek dat ik las was het indrukwekkende “Wat is de wat”. Het gaat over de ‘lost boys’ die uit Soedan zijn gevlucht. Ook zit ik in een boekenclub. Elke twee maanden bespreken we met zes vrouwen een boek. Heel gezellig en volslagen associatief. Om 22.30 uur zeggen we soms ‘we moeten het ook nog over het boek hebben’

Hekel aan Mensen die te blij zijn met zichzelf. Je moet jezelf ook kunnen relativeren.

Uitzicht Bretagne. De wijdsheid van het honderden meters brede strand en de Atlantische Oceaan daarachter. Markt In Bussum is de markt op donderdag. Ik kan er bijna nooit naar toe want dan werk ik. In Amsterdam ging ik vroeger graag naar de ten Catemarkt. Grootste wens Gezondheid voor mijn kinderen. Door Wouter ben ik door een andere bril naar dingen gaan kijken. Hij heeft jarenlang in ’t ontwikkelingswerk gezeten in Zuid Amerika, Azië en Afrika. Kinderen in Nederland hebben het geweldig vergeleken met daar. Kom graag In Israël. Het roept herinneringen op van vroeger toen ik er met Haboniem kwam. Ik geniet van de sfeer in Tel Aviv of Jeruzalem. JMW Ik heb er nooit iets mee te maken gehad. Ik denk wel dat ze goed werk doen voor de Joodse gemeenschap.

JOLAN TOFF

Winkel De Bijenkorf. Een goede reden om weer eens naar Amsterdam te gaan.


Mijn leven Eitzes van Esther In deze rubriek geeft Esther Konstantinov een inkijkje in haar werk als maatschappelijk werkster bij JMW. De vragen en antwoorden zijn gebaseerd op voorbeelden uit de praktijk, maar zijn uiteraard geanonimiseerd. Als u een vraag heeft over uw financiën, relaties, werk- of woonsituatie, of als u kampt met psychische of emotionele klachten, kunt u zich wenden tot het spreekuur: maandag tot vrijdag (9.30 - 12.00 uur) en woensdagavond (18.30 - 20.30 uur).

FOTO: YORAM DIAMAND ©

U kunt ook per mail contact opnemen: [email protected] Zie ook www.joodsmaatschappelijkwerk.nl

Vraag Mijn man is een jaar geleden overleden. We hadden een hele goede relatie, deden echt alles samen. Zelfs als hij op pad ging voor zijn werk, ging ik geregeld mee. Nu hij er niet meer is, voel ik me alleen, verlaten en erg somber. Onze dochter woont met haar gezin in Israël. Ik mis haar en de kleinkinderen nu meer dan ooit. Ik bel haar iedere dag en vraag haar om naar Nederland te komen. Haar Israëlische man wil dat niet en dus zijn wij veroordeeld tot telefonisch contact en de grote vakantie, wanneer ze me komt opzoeken. Dan kijk ik wekenlang op tegen het moment dat ze weer weggaat. Ik kan niet naar Israël verhuizen, want ik ben oud en een oude boom moet je niet verplaatsen. Ik spreek de taal niet en zou me er verloren voelen. Intussen zit ik maar thuis, komt er niets uit mijn handen en voel ik me met de dag ouder worden.

Eitze Het eerste woord dat bij mij opkomt is “rouw”. U rouwt om het verlies van uw man, hetgeen niet meer dan normaal

14


is. Ik kan me voorstellen dat het feit dat uw dochter ver weg woont nu extra zwaar is, want rouwen kun je beter samen doen en niet alleen. Ik vraag me dan ook af of de dood van uw man (en haar vader) tijdens de dagelijkse telefoongesprekken aan de orde komt. Ik hoop het maar, want alhoewel het niet hetzelfde is als lijfelijk bij elkaar zijn, pratend kun je elkaar ook troost en steun bieden. Het kan zo zijn dat de afstand voor uw dochter evenmin makkelijk is. U vraagt haar naar Nederland te verhuizen, zij kan daar geen gehoor aan geven en moet haar verdrietige moeder teleurstellen. Dat lijkt me niet eenvoudig. U wilt vast niet dat zij naast het verdriet dat zij heeft om haar vader, zich ook nog schuldig voelt om haar moeder. Tussen de regels door lees ik dat u de schuld bij haar Israëlische man legt. Ik weet niet genoeg van de situatie om u daar zomaar gelijk in te kunnen geven. U vindt het misschien niet leuk om te lezen, maar het kan evenzogoed de keuze van uw dochter zijn. Zij heeft een gezin in Israël, werk, een leven. Dat alles wil zij waarschijnlijk niet achterlaten. In zekere zin geldt voor u hetzelfde: u heeft uw leven hier, in Nederland.

De afstand blijft dus een lastig overbrugbaar feit. Ik zou u willen adviseren om binnen de mogelijkheden die er wel zijn, te zoeken naar een manier om uw verdriet hanteerbaar te maken. Wellicht kunt u in uw naaste omgeving begrip en afleiding vinden? Wanneer u nauwelijks uw huis uitkomt, komt u weinig in contact met anderen. Dat is jammer, want wie weet wat een ander, in de vorm van bijvoorbeeld een vriendin, u zou kunnen bieden? Gebrek aan afleiding kan het gemis extra zwaar maken, want nare gedachten hebben dan min of meer vrij spel. Ik begrijp wel dat het een grote stap is om “er op uit” te gaan als u zich al kwetsbaar voelt. Toch is het kwestie deze vicieuze cirkel te doorbreken. U kunt daar eventueel hulp bij vragen. Een maatschappelijk werker van JMW kan met u bespreken waardoor het nu zo moeilijk is om die eerste stap te zetten, u tips geven, voorstellen aan een vrijwilliger e.a. Wanneer dit plan slaagt, bent u ook minder afhankelijk van het contact met uw dochter. Wie weet kunt u dan wel genieten van de zomervakantie en hoeft u haar vertrek niet met angst en beven tegemoet te zien. Ik besef heel goed dat het verdriet om het verlies van uw man nooit helemaal op te lossen is, maar het ligt volgens mij wel binnen de

mogelijkheden om het te verlichten. In uw situatie zou dat zeker winst zijn. Dus neem contact met ons op, wij helpen u graag op weg!

Vraag Ik ben een jongen van 16 jaar. Mijn ouders zijn gescheiden toen ik 3 jaar was. Mijn jongere zusje (13 jaar) en ik wonen sindsdien bij mijn moeder. Zij is lief en zorgzaam, doet haar best om een goede moeder te zijn. Dat zie ik wel. Toch zijn mijn zusje en ik niet gelukkig. Mijn moeder heeft buien, periodes waarin zij erg prikkelbaar is, veel huilt, en overdag vaak in bed ligt. ’s Nachts slaapt ze slecht en spookt ze door het huis. Ik word dan wakker en maak me vreselijke zorgen. Ik ben echt bang dat ze op een dag (of nacht) iets geks doet. En ze vergeet van alles, ook afspraken met of voor ons. Zo heeft ze al twee keer een ouderavond gemist en is ze ook de finale van mijn voetbalteam vergeten. Die dingen maken mij erg verdrietig. Bovenal ben ik bezorgd. Ik zorg zo goed mogelijk voor haar en mijn zusje. Maar wat kan ik doen om haar te helpen?

Eitze Ai, dat klinkt als een lastige situatie. Je hebt heel wat zorgen en verantwoordelijkheden voor een jongen van 16 jaar. Het is zeker te prijzen dat je jouw moeder en zusje wilt helpen. De vraag is natuurlijk: wie helpt jou? Daarom ben ik blij dat je nu zelf steun zoekt. Het lijkt erop dat je moeder last heeft van steeds terugkerende depressieve klachten. Eigenlijk mag ik zo’n conclusie niet zomaar trekken. Ik ben

immers geen psychiater en baseer mijn “diagnose” slechts op jouw brief. Maar toch, de symptomen die je beschrijft wijzen met veel overtuiging in deze richting. Dus onder voorbehoud, ga ik er nu even vanuit dat zij in periodes depressief is. Dat betekent van alles: onder andere dat zij in haar eentje niet kan vechten tegen deze ziekte (want dat is het), dat het enige wat je moeder wel kan doen is zichzelf laten behandelen en dat, zolang zij dit niet doet, de situatie niet zal veranderen. Jij houdt van je moeder en ziet haar graag gelukkig. Ik hoop dat ik je ervan kan overtuigen dat jij echter niet degene bent die haar kan genezen. Als ik het goed begrijp ben je al een lieve, betrokken zoon. Op die manier doe je al heel veel, help je haar eigenlijk al. Mijn zorg gaat vooral uit naar jou. Het is vaak zo dat het oudste kind meer last heeft van een zieke ouder dan een jonger kind. Je beschrijft zelf al dat je voor je moeder en zusje zorgt. Je zusje heeft dus iemand die zich, wanneer het slecht met jullie moeder gaat, om haar bekommert. Doordat jij voor je moeder zorgt, hoeft zij dat niet of in ieder geval minder te doen. Je houdt haar dus ook nog uit de wind. Hiermee wil ik geen afbreuk doen aan de impact die de situatie op haar heeft en/of zal hebben. Maar ik kom toch terug op mijn eerste vraag: Wie zorgt er voor jou? Hoe beïnvloedt deze situatie jouw leven buitenshuis? Hoe gaat het op school, met vrienden? Heb je hobby’s, een vriendinnetje? Hoe kijk je naar je toekomst? Ga je straks studeren? Kun jij je wel voldoende concentreren? Ga je op

WWW.JOODSMAATSCHAPPELIJKWERK.NL

kamers wonen? Maar dan moet je je zusje bij je moeder achterlaten. Kun en/of wil je dat? Je zult wel denken: ze heeft meer vragen dan antwoorden. Dat klopt. En daarom wil ik je vragen om je bij ons jeugdhulpverleningteam aan te melden. Dan kan je met een jeugdhulpverlener verder praten en bekijken hoe zij jou en je zusje kan helpen. Misschien zijn er andere volwassenen in jouw omgeving die hier een rol in kunnen spelen? Er bestaan bovendien speciale gespreksgroepen voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen, de zgn. KOPP-groepen (Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen). Misschien is deelname aan zo’n groep voor de erkenning en herkenning erg prettig. Zo zie je maar: er is meer te bespreken en te regelen, dan je in je eentje kunt bedenken.

577 vrienden wachten op jou!

Jingle?

Voor iedereen met een Joodse achtergrond

Kijk op www.joodsevrienden.nl


Mijn leven ELLA OESTERMAN

Gouden Ella vertrekt na 30 jaar bij JMW! Afscheid van onze lieve Ella Ella Oesterman was elf jaar lang mijn directe leidinggevende. En nu is ze met pensioen… Zij en ik kwamen tegelijkertijd bij JMW Amsterdam. Zij had er toen al een hele carrière opzitten, als maatschappelijk werkster in Den Haag en later als leidinggevende voor de regio Den Haag-Rotterdam. Toen ik werd aangenomen was Ella echter net begonnen als leidinggevende in Amsterdam. Vanaf het allereerste moment voelde ik me door haar gewaardeerd en begrepen. En dat niet alleen: zij leerde mij alle Joodse ins-en outs van het werk. Ik wist zo weinig en zij zo veel: de naoorlogse generatie, de gevolgen van een oorlogstrauma, de Joodse identiteit. Ik mocht me laven aan Ella’s

deskundigheid en haar deur stond eigenlijk altijd open. Ella deed haar werk met plezier en betrokkenheid, dat was zichtbaar voor iedereen. Het verbaasde me telkens weer hoe ze het voor elkaar kreeg alle namen en de verhalen van mijn cliënten te onthouden. Ze vroeg me naar hun wel en wee en gaf me op maat gesneden adviezen en tips. Ik zag wel dat haar werkdruk af en toe de pan uitrees. Ze gaf leiding aan alle maatschappelijk werkers in Amsterdam, het jeugdhulpverleningsteam en aan het groepswerk. Een paar jaar geleden kreeg ze daar ook nog de leiding over de buitenkantoren bij. Ik vroeg me regelmatig af: hoe doet ze het toch? Dat kan niet altijd even makkelijk zijn geweest. Maar Ella bleef benaderbaar, geïnteresseerd en vriendelijk. Ik mis

haar en dat geldt niet alleen voor mij. Ik ben blij dat ik haar nog af en toe in het gebouw tegenkom (ze is nog betrokken bij de begeleiding aan de medeaanklagers in het proces tegen Demjanjuk), want Ella hoort gewoon bij JMW. Lieve Ella, dankjewel voor jouw bijdrage aan de hulpverlening van JMW die voortleeft in de deskundigheid en betrokkenheid waarmee je mij en mijn collega’s hebt toegerust. Tijdens de afscheidsreceptie kreeg je dan ook geheel terecht het Gouden JMW Speldje. Dat was een prachtig, maar ook een ietwat verdrietig moment. Want “partir c’est mourir un peu”.

ESTHER KONSTANTINOV

De kansrijke wereld van Feuerstein Als hulpverleenster had ik de naam Feuerstein al vaker gehoord. Hij zweefde dan voorbij, gevolgd door vluchtige gedachten als: “komt uit Israël, bedacht door een oude man, voor kinderen met autisme”.. Het Feuerstein Centrum Nederland heeft een nieuwe lokatie aan De Laan van de Helende Meesters in Amstelveen. Ik interviewde de directrice, Katinka Hol en mijn klepel-en -klokgedachten werden omgezet in een concreet verhaal over kansen en succes. De Feuerstein methode is sinds de jaren vijftig in Israël in ontwikkeling. De methode is bedacht door Reuven Feuerstein, een van oorsprong Roemeense Jood, die zich destijds inzette


voor de “Youth Aliya” in Israël. Jonge mensen kwamen vanuit allerlei landen naar Israël, om daar een (nieuw) leven op te bouwen. De jongeren deden na aankomst een test, opgebouwd uit voornamelijk weetvragen, om te bepalen wat ze wisten en, navernant, welk toekomstperspectief ze hadden. De resultaten liepen echter enorm uiteen. Een jongere uit India heeft natuurlijk een totaal andere leergeschiedenis dan een Nederlandse jongere. Feuerstein en zijn collega’s voelden zich uitgedaagd een nieuwe test te ontwikkelen, die niet zozeer weer zou geven wat de jongere wist of kon, maar wat hij kon leren. Zo kreeg iedereen een eerlijke kans. Deze test wordt, aangepast aan veranderde

tijden en lokaties, nog altijd gebruikt. Hij heet het Learning Propensity Assessment Device (afgekort het LPAD), vrij vertaald: “Het instrument om te bepalen wat de leermogelijkheden zijn”. Met het LPAD wordt ook duidelijk hoe een begeleider, oftewel mediator, de lesstof aan de jongere moet aanreiken. Dit is meestal een mediator van het Feuerstein Centrum zelf, maar bij voorkeur wordt deze taak gedeeld met familie of bijvoorbeeld leerkrachten. Geinteresseerd? Lees meer op www.joodswelzijn.nl

ESTHER KONSTANTINOV

JMW Hulpverlening

Steun Joods Nederland geef aan Cefina

Thuiszorg Joodse activiteiten Jingles de vriendensite Benjamin/Joodse Agenda Servicepakket/Mediation Vrijwilligers

Stichting Cefina financiert tekorten van Joodse projecten en instanties in Nederland die zich inzetten voor uiteenlopende sociale doelen. Denk hierbij aan: JMW, Mr. L.E. Visserhuis, Bne Akiwa, het Sinaï Centrum en meer.

Adverteren in de Benjamin?

Haboniem Dror bijvoorbeeld, een Joodse jeugdbeweging die o.a. zomerkampen in Israël organiseert.

Bezoek de website www.debenjamin.info voor de advertentietarieven en Benjamin deadlines voor 2010, of neem contact op met [email protected].

Meer weten over Cefina? - , info@cefina.nl of www.cefina.nl.

Per 1 januari 2010 worden alle advertenties in kleur geplaatst.

Postbank  Geven kan óók via een nalatenschap!

Eet smakelijk! www.debenjamin.info

mr L.E. Visserhuis Joods woonzorgcentrum

Het nieuwe mr L.E. Visserhuis is begonnen met de verhuur van de appartementen. Er zijn nog tien appartementen beschikbaar. Voor € 250,- inschrijvingskosten kunt u een appartement reserveren. De maten variëren van 66 m tot 93 m en de prijzen variëren respectievelijk van € 1175,tot € 1750, - inclusief een parkeerplaats, de servicekosten bedragen € 417,- per maand. Zesendertig ruime appartementen voor ouderen die lichte tot middelzware zorg nodig hebben en dertig verpleegplaatsen in kleinschalige woonunits (waarvan 2 strikt kosjer) van zes personen en daarbij ook een zwembad met fitness, speciaal voor ouderen en op loopafstand van winkels en gezellige terrasjes.

Het nieuwe woonzorgcentrum zal begin 2011 open gaan! Voor meer informatie: 070 - 3586363

of via de website:

W W W. J B C - V I S S E R H U I S . N L Benjamin nr. 80 - juli 2010 17

Multi Culti JODEN IN HET BUITENLAND

Jeremy Michael Wolfe (London 1955) Door een bezoek aan mijn zoon Yair, die op zijn afdeling werkt als wetenschappelijk medewerker in de psychofysica, ontmoet ik Jeremy, Professor Brain and Cognitive Sciences MIT tot 1991 en nu Professor Psychology; Ophtalmology, at Harvard Medical School USA (23% tot 34% van de wetenschappers is Joods en 30% van de studenten). In de wereld van de wetenschap behoort Jeremy tot de ‘oppergoden’. Hij is specialist in de experimentele psychologie, dit heeft veel raakvlakken met neurologie. In de USA draait de psychologie vrijwel uitsluitend om deze vorm. Om deze reden behoort Jeremy bij de top van de psychologie. De mens Hij is getrouwd, heeft drie zonen, de jongste heeft een jaar geleden Bar Mitswa gedaan. Jeremy‘s voorouders komen uit Duitsland/Polen. In 1920 vertrok grootvader Wolbronski naar Canada. Die naam was te Joods, zei men en grootvader veranderde zijn familienaam in Wolfe. In 1930 ontsnapte grootmoeder uit Leipzig. In Engeland, waar beiden studeerden aan de Universiteit, ontmoetten ze elkaar. Ze trouwden en vertrokken naar de VS. ‘Hier is het beter voor Joden, schreef Jeremy’s oom. ‘Een gewone Joodse immigrantengeschiedenis,’ zucht Jeremy met een glimlach. Wat ben je, een Joodse Amerikaan of een Amerikaanse Jood? ‘Moeilijk vraag. Dat weet ik niet. Als ik kijk naar mijn politieke houding tegenover Israël dan zeg ik een Amerikaanse Jood. Ik ben gevoelig voor wat Israël doet. Ik denk soms, doe niet zo dom, maar zwijg erover. Bij Amerika doe ik dat niet. Maar ik ben nou eenmaal een

18


Jood en je kent dat wel, je moet er niet aan denken dat Israël er niet meer zou zijn’. Aan de andere kant ben ik ook een Joodse Amerikaan. Ik voel me ‘committed’ en met mijn hele hart betrokken bij de Jood in de dispora. Een panklaar antwoord op je vraag heb ik niet. Ik ben intrinsiek, cultureel en wat traditie en religie betreft een Jood. Maar in Holland ben ik een Amerikaan en in Israël ben ik een Amerikaan. Ik heb een ‘twisted identity’. Mijn identiteit hangt af van de context. Ik heb me hier altijd ingezet voor de Joodse gemeenschap. Tot een jaar geleden was ik voorzitter van de Joodse gemeente Temple Sinai-Brookline, in Boston. Toen ik student was, werd ik in 1981 voorzitter van NIFTY, de Joodse reform vereniging voor jongeren in New-Jersey.

‘Ik ben intrinsiek, cultureel en wat traditie en religie betreft een Jood’ Waarom Reform? ‘Omdat de reform niet alles wat in de Tora staat als letterlijke waarheid neemt. Mijn ouders waren reform. Dat was een reactie op de orthodoxie waar zij vandaan kwamen. Maar de verhalen in de Tora tonen een mooie traditie in primitieve tijden. De Kasjroet-wetten volg ik niet. Die waren goed in hun tijd voor de hygiëne. De enorme traditie van het Jodendom vind ik betekenisvol, omdat het leren centraal staat. Niet eindeloos bestuderen van de Tora, wel leren over het diepere gedachtengoed van onze voorouders, zoals de 10 sferen van de Kabbala. Jodendom, is voor mij Lernen en veranderen met behoud van traditie en behoud van Israël’.

De toekomst van het Jodendom? ‘Ja er zijn ongeveer 50% gemengde huwelijken. Sommige mensen komen Reform uit. De orthodoxie in Israël accepteert dit niet. Enerzijds jammer, anderzijds begrijp ik het wel. Als mensen geen enkele band hebben met het volk, geen ‘peoplehood’ voelen, dan zal de essentie van het Jodendom, betrokkenheid bij ons volk door alle eeuwen heen, verdwijnen. Ik vind daarom dat je geen onderscheid tussen de matriarchale of patriarchale lijn voor Jodendom mag maken. Je kunt nu eenvoudig genetisch vaststellen of de Joodse genen zijn doorgegeven. Biologisch is er geen verschil tussen Halfjood via de vader of via de moeder. Ik vind de orthodoxie daarin achterhaald.’ Wetenschapper en Geloof? ‘Ik geloof in de diepe betekenis van de Joodse Traditie. De kern ervan is Tesjoeva, inkeer. Jom Kipoer. De transformatie voor de persoon door vergeving te vragen aan de ander en daarna aan God’. Wat geef je de lezers van De Benjamin mee? ‘Ik hoop dat zij een antwoord weten op seculiere Joden die hun religie minachten. Ik zou willen dat er voor hen Tesjoeva, inkeer, zal komen op Jom Kipoer.’ Amen Jeremy, Thanks!

YAEL SCHRIJVER -

[email protected]

Ewoud Sanders (1958) is taalhistoricus en journalist van o.a. NRC Handelsblad. Speciaal voor de Benjamin schrijft hij over de geschiedenis en de betekenis van woorden in het Jiddisch of Bargoens. Heeft u een suggestie voor een Joods woord? Mail het naar [email protected]

BABYLONISCHE SPRAAKVERWARRING

Goochem In 1905 schreef de Winkler Prins encyclopedie in het artikel Bargoensch: ‘Sommige bargoensche woorden zijn tijdelijk of voorgoed in de algemene taal overgegaan, bijvoorbeeld “emmes” (goed, plezierig, leuk), “goochem” (slim), “smeris” en “klabak” en de bekende naam voor Amsterdam “Groot Mokum”.’ Emmes hoor of lees je bijna nooit meer, dus achteraf moeten we vaststellen dat het hier om een ‘tijdelijke’ overname ging. Mokum, smeris en klabak zijn nog algemeen bekend, en van goochem zullen nog maar weinig mensen beseffen dat dit woord ooit als Bargoens werd beschouwd – als een woord uit de geheimtaal van landlopers en dieven dus. Goochem behoort tot de vele woorden in het Nederlands die zijn overgenomen uit het Hebreeuws. In die taal betekent chochom, dat soms ook wordt gespeld als chacham, ‘wijs’ of ‘verstandig’. Zoals bekend zijn wij goochem niet op die manier blijven gebruiken. Wijs en verstandig zijn positieve eigenschappen – wie zou niet wijs willen zijn? – maar wij gebruiken goochem doorgaans voor ‘slim’, ‘gewiekst’ en soms zelfs voor ‘leep’, waarbij met name die laatste betekenissen een negatieve klank hebben. Goochem is 1844 voor het eerst opgetekend, in een ingezonden brief in de Algemeene Konst en Letterbode. Het werd daar gebruikt in de betekenis ‘ervaren’, wat toch niet hetzelfde is als ‘wijs’ of ‘slim’. Dergelijke betekenisverschillen zijn in de dieventaal echter zeer algemeen.

Kunnen wij, ruim honderd jaar na dato, vaststellen of de Winkler Prins gelijk had met de bewering dat goochem tot de algemene taal was doorgedrongen? Ja dat kan en ja, de Winkler Prins had gelijk. In Nederlandstalige romans duikt goochem vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw op bij schrijvers die gewone mensen portretteerden. We moeten hierbij denken aan schrijvers als Justus van Maurik (die het woord al in 1886 gebruikte), W. Buning, Nescio (‘Als dat ventje een beetje goochem is,’ zei Bekker, ‘dan maakti daar een fijn artikeltje van’), Bernard Canter, Frans Coenen, Jan Feith – en zo verder. In hun dialogen gebruikten deze schrijvers vaak min of meer platte spreektaal – en dus ook goochem, plus afleidingen als goochemerd (‘slimmerd, leperd’) of goochemigheid (‘slimheid, leepheid’) en samenstellingen als bijgoochem en wijgoochem (beide voor ‘waanwijs, pedant persoon’). En dit dan in allerlei spellingvarianten, want we komen goochem ook tegen als gochum, gognum, gogum en googem. In oude kranten vinden we goochem zelfs nog eerder. In 1879 maakte Het nieuws van den dag melding van een kleermaker bijgenaamd goocheme Dirk en in datzelfde jaar is er (in een bericht over recent opgerichte Duitse banken in Amsterdam) sprake van ‘enige bepalingen die vrij goochem waren’. Kennelijk is goochem dus aan het eind van de 19e eeuw tot de Nederlandse standaardtaal doorgedrongen.

zijn vriend Wimpie, zijn hond Nero en de politieagent Buikie. Deze strip moet ook zijn omgewerkt tot een kindervoorstelling want op 21 oktober 1933 was in de Harmonie in Leeuwarden de voorstelling ‘De guitenstreken van Gijsje Goochem’ te zien. Gijsje zal de bekendheid van het woord goochem alleen nog maar hebben vergroot. Dat de naam Gijsje Goochem nog altijd voortleeft, mag trouwens blijken uit een recent besluit van de gemeente Almere om in een nieuwbouwwijk een Gijsje Goochemstraat te maken, in het ‘Heldenhof’. Toekomstige taxichauffeurs zullen Gijsje moeten zoeken tussen onder meer de Bulletjestraat, de Boonestaakstraat, het Pietje Pluisplantsoen, de Flipjestraat en de Jochem Jofelstraat. Met jofel hebben we natuurlijk alweer een ‘Joods’ woord te pakken.

EWOUD SANDERS

UW DONATIE HELPT! Bent u nog geen donateur van de Benjamin, maar wilt u wel helpen? Maak dan uw gift over op 204420, t.n.v. Stichting JMW Bijdragen en Fondsen. De Lairessestraat 145-147, 1075 HJ Amsterdam o.v.v. donatie Benjamin.

Wellicht zijn er nog lezers die zich Gijsje Goochem herinneren. Dit was een populaire strip van Jacobus Grosman waarin Gijsje avonturen beleefde met

Online doneren kan ook: zie www.debenjamin.info Hartelijk bedankt!


Multi Culti ETEN & OPETEN

Goldene Yoich of Kibbesoeb Een prominente Joodse zakenman is overleden en iedereen komt bij elkaar in sjoel om hem te eren. De rabbijn spreekt plechtig: ‘Onze Samuel zal erg gemist worden. Hij was een trouwe echtgenoot, een liefdevolle vader, hij…’ Plotseling roept een oud vrouwtje vanaf de vrouwengalerij: ‘Geef hem wat kippensoep.’ De rabbijn doet net of hij haar niet hoort en gaat verder: ‘Samuel was een geliefd chewre man, de steunpilaar van onze sjoel, een oprechte zakenman...’ De oude vrouw roept nog een keer: ‘Geef hem wat kippensoep.’ De rabbijn kan haar niet meer negeren en antwoordt: ‘Mevrouw, onze Samuel is overleden, kippensoep heeft nu geen zin meer.’ Waarop de vrouw antwoordt: ‘Maar het kan ook geen kwaad.’ Veel Nederlands Joodse gezinnen hadden vroeger hetzelfde maaltijd ritme: op vrijdag kippensoep, op zaterdag gestoofde of gebakken vis, of viskoekjes, op zondag stukjes wam van de zalm of gedroogde scharretjes. Op maandag kookten ze weer soep meteen voor dinsdag en op woensdag

4-6 personen • 1 soepkip van 2 ½ kg • 1 grote ui in vieren • 2 wortels in grove stukken gesneden • 1 prei • 1 raapje in vieren • 2 stengels bleekselderij met blad in grote stukken gesneden • peterselie • zout en witte peper • handvol fijne vermicelli • saffraan poeder

stampot: raapsteeltjes met hartlapjes. Op donderdag werd er ook vis gegeten. De vrijdagavond was niet compleet zonder kippensoep, ‘gouden bouillon’ genoemd, omdat het net amber leek met de goudbolletjes die er bovenop dreven. Tegenwoordig wordt het vet er vaak afgeschept uit gezondheidsoverwegingen. De kleur wordt vaak versterkt met saffraan. Maar ja, de ene kippensoep is de andere niet. Als Frans Pointl met zijn moeder op het Rembrandtplein in Amsterdam bij Heck’s lunchroom kippensoep bestelt: De soep is geel en er drijven enkele sliertjes vermicelli in. ‘Is dàt kippesoep?’ moppert moeder. Ze roept de dienster, een meisje met lang blond haar... Streng vraagt moeder haar of de soep inderdaad van verse kip getrokken is. Het dienstertje gaat het aan de kok vragen. ‘Mevrouw, die soep is echt van verse kip getrokken.’ Smalend lacht moeder: ‘Ik denk dat die kip er alleen maar overheen is gevlogen.’

MARIANNE FUCHS

VLOOG, (WOLTERS-NOORDHOFF), 1994)

p e o s n e p p i K n e d Gol Doe de kip in een pan met 2 liter water, breng aan de kook en verwijder het schuim. Voeg de groenten, zout en peper toe. Haal na een uur de kip eruit en verwijder het vlees om te voorkomen dat dit te gaar wordt. Doe het karkas en de botjes terug in de pan en laat de bouillon nog een uur trekken. Zeef de bouillon. Voeg fijne vermicelli (lokshen) toe en kook tot ze zacht zijn. Voeg desgewenst wat saffraan poeder toe vlak voor het opscheppen. Strooi wat fijngehakte peterselie als garnering.

(BZZTÔH ’S-GRAVENHAGE), 1997


(FRANS POINTL, DE KIP DIE OVER DE SOEP

BRON: CLAUDIA RODEN, DE JOODSE KEUKEN,

20

Kippensoep zag men als geneesmiddel, ‘Joodse penicilline’. De medicinale waarde van de soep wordt ondersteund door de commercie, maar ook door wetenschappelijk onderzoek. Hete kippensoep schijnt goed te helpen bij verkoudheid en tegen een verstopte neus. Kippensoep wordt door Joodse moeders voor gezet bij griep en verkoudheid. De moeders volgen daarmee de raad op van de Joodse geleerde Mozes Maimonides die al in de twaalfde eeuw schreef dat kippensoep een uitstekend voedingsmiddel én medicijn is. In 1978 deed de Amerikaan Kiumars Saketkhoo onderzoek naar het effect van koud water, van warm water en van warme kippensoep. De studie bevestigde dat warm water, maar-nog beter-hete kippensoep het slijm uit de neus sneller afvoert.

Uw Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam gaat verhuizen!

Vanaf 1 augustus 2010: Zuidelijke Wandelweg 41 1079 RK Amsterdam Wekelijkse sjoeldiensten en onderwijs aan meer dan honderdvijftig kinderen, gezellige -sjabbat- maaltijden, cursussen, concerten, lezingen, inloopcafe’s, danslessen, schaakclub en een eigen plek

voor onze jongeren. Met prachtige ruimtes en de ideale ambiance om feesten, verjaardagen, congressen, tentoonstellingen en concerten tot een groot succes te maken.

Onze telefoonnummers blijven hetzelfde: Secretariaat: 020-5400120 [email protected] Rabbinaat:

020-5400136 [email protected]

www.ljgamsterdam.nl

Sjoek

CURSUSSEN SPORT EN BEWEGEN KLUSJES COMPUTERHULP MAKELAAR KOSJERE MAALTIJDEN PEDICURES KAPPER AAN HUIS

BENJAMIN SERVICEPAKKET

Benjamin Servicepakket (BSP) breidt uit Het BSP is een pakket van scherpe aanbiedingen, zorgen gemaksdiensten, artikelen en cursussen dat bestemd is voor iedereen met een Joodse achtergrond. Het lidmaatschap (€ 17,50 per jaar) geeft recht op tal van kortingen. Het aanbod dat in samenwerking met Osira Groep/Amstelring is ontwikkeld (www.amstelring.nl) bevat Joodse diensten die speciaal ontwikkeld zijn voor abonnees van de Benjamin. Denk daarbij aan een Joodse pedicure, klusjesman, elektricien, kosjere maaltijdservice aan huis, maar ook aan kortingen op cursussen (talen en schilderen), dagtochten en computerhulp. Meer weten? Ga naar www.benjaminservicepakket.nl, [email protected] of bel van maandag t/m donderdag tussen 9.00 en 17.00 uur naar 020-577 65 88. Inschrijven kan ook door gebruikmaking van de antwoordbon in deze Benjamin. Stuur deze naar JMW o.v.v. ‘Lidmaatschap Benjamin Service Pakket’.

HULP BIJ COMPUTER PROBLEMEN

GEZOCHT voor de leden van BSP:

KAPPER SCHOONHEIDSSPECIALISTE

TUINMAN Neem contact op met Irene Hirsch op tel. 020-577 65 88 of mail: [email protected] Inschrijving bij de Kvk en relevante diploma’s zijn vereist. Zie ook www.benjaminservicepakket.nl

22


Ik stond op de lift te wachten toen een oudere dame en heer de hal binnenkwamen; de vrouw voorop, de man erachter, zeulend met twee volle boodschappentassen. ‘Ben, neem je de post mee? Pas op de tas valt!’ Ben sjokte naar de brievenbus en daarna naar de gevallen boodschappentas die hij met de stapel post in zijn hand, probeerde rechtop te zetten. De post viel uit zijn handen en de vrouw keek hem verwijtend aan. De lift kwam en de man wrong zich in de lift met de boodschappen tas en de post. ‘Bent u met vakantie geweest?’ vroeg ze, kijkend naar mijn koffertje. ‘Nee, ik help oudere mensen met computerproblemen’ ‘Interessant, doet u dat gratis? Wij hebben ook problemen met de computer. Wacht eens, ik las laatst iets in een tijdschrift over ‘in je nopjes aan de knopjes’. Kijkend naar mijn Magen David: ’werkt u daarvoor?’ Voordat ik kon antwoorden, stapten ze uit. Eén verdieping hoger hoorde ik ze nog praten. ‘Ik zal eens bellen, misschien kan ze dan meteen even kijken naar de tv en de keukenkraan lekt en de wasmachine moet ook nagekeken worden’. Misschien moet ik toch nog wat andere cursussen gaan volgen…

EVELINE

Wilt u gebruik maken van In je nopjes aan de knopjes, bel dan naar 020-577 65 88 Voor leden € 8,– per uur.

MELD U AAN EN PAK UW VOORDEEL! Word nu lid van het Benjamin Service Pakket en ontvang korting op tal van diensten en producten. U vindt het volledige en actuele aanbod, informatie en inschrijvingsmogelijkheden op www.benjaminservicepakket.nl. U kunt contact opnemen met het BSP via 020-577 65 88, [email protected] of door de antwoordbon achterop deze Benjamin in te vullen en op te sturen naar JMW o.v.v. “Lidmaatschap Benjamin Service Pakket”.

HET TELEFOONNUMMER VAN OSIRA/AMSTELRING

MEDIATION: BETAALBARE HULP BIJ CONFLICTEN Heeft u een conflict op het werk, met familie of buren? Mediation kan u wellicht helpen. U kunt er ook terecht met vragen rond echtscheiding of een omgangsregeling voor kinderen. Je hoeft niet Joods te zijn om gebruik te maken van de mediation van JMW. Iedereen kan er terecht! De tarieven zijn scherp. Het eerste gesprek is gratis en daarna betaalt u gezamenlijk € 110,– per uur. Leden van het Benjamin servicepakket betalen slechts € 85,– per uur! Wilt u vrijblijvend informatie over de mogelijkheden of een afspraak voor een eerste gesprek maken, neem dan contact op met de mediators van JMW, (020-577 68 66 of [email protected]). De mediators Marc Grünfeld en Manja Pauka zijn geregistreerd bij het Nederlands Mediation Instituut.

Het Benjamin Service Pakket bestaat uit algemene diensten en specifiek Joodse diensten. De algemene diensten werden voorheen verleend door Osira, maar binnenkort door Amstelring. Voor leden van het Benjamin Service Pakket verandert er bijna niets. De service blijft hetzelfde: u wordt binnen 24 uur verder geholpen door één van de medewerkers van Amstelring. Het aanbod blijft ook hetzelfde. Het enige wat is veranderd is het telefoonnummer. Het nieuwe telefoonnummer is: 0900-1866. Ook ontvangt u een nieuw pasje met het logo van Amstelring. Voor vragen kunt u bellen met JMW afd. 50+ (020-577 65 88). Helaas; de samenwerking met de Amstelring heeft ook wat vertraging opgeleverd in het maken en versturen van de pasjes. Onze excuses hiervoor.

NIEUWE SERVICE! NATUURGENEESKUNDE PRAKTIJK FONTAINE Rachel Fontaine werkt met mensen van alle leeftijden die hun gezondheid willen optimaliseren. U kunt terecht voor advies over hoe u uzelf het beste op natuurlijke wijze kunt ondersteunen bij specifieke klachten (hoofdpijn, eczeem, vermoeidheid, rugpijn, hoge

WWW.BENJAMINSERVICEPAKKET.NL

bloeddruk). Na een uitgebreid intake gesprek wordt er een individueel, passend behandelplan opgesteld. Dit kan bestaan uit natuurgeneeskunde (voeding, fysiotherapie), klassieke homeopathie, lichaamsgericht werk (massage). Rachel is gepassioneerd over haar vakgebied en heeft oog voor de mens in al zijn facetten, met zijn eigen individuele kleur en geschiedenis. De natuurgeneeskundige visie op gezondheid sluit hier prachtig bij aan.

Zij geeft online (gratis) advies en besteedt volop zorg aan haar patiënten. Zij verzorgt ook consulten aan huis. Abonnees van het Benjamin Servicepakket ontvangen 15% korting. Praktijk Fontaine Jodenbreestraat 110 020-624 79 18 [email protected] www.natuurlijkegeneeskunde.nl


JOODSE DIENST OF PRODUCT AANBIEDEN? Wilt u een dienst of product aanbieden dat binnen het Joodse aanbod in het Benjamin Service Pakket past? Neem dan contact op met Irene Hirsch (020-577 65 88) of het Benjamin secretariaat (020-577 565 18). Of mail naar [email protected].

Sjoek

U profiteert als leverancier ook zelf van advertentiekortingen in de Benjamin!

Sjoekertjes en oproepen Zuster Brockman

familieleden? Op de nieuwe website

Ik ben op zoek naar iemand die zuster

www.digitalebieb.nl kunt u leren hoe u van

Informatie over de familie Wittenburg

Brockman, directrice van de verpleeg-

uw boek een flipboek kunt maken waar u

Ik ben in 1947 geboren aan de Joden-

afdeling CIZ, heeft gekend. In de oorlog

echt doorheen kunt bladeren. U kunt het,

breestraat 65 in Amsterdam. Via 'Digitaal

moest zij onderduiken en in 1943/1944 is zij

onder bepaalde voorwaarden, ook gratis

Monument Joodse Gemeenschap in

lange tijd bij mijn ouders in Alphen a/d Rijn

laten maken! In de bibliotheek kunt uw

Nederland' heb ik onlangs ontdekt wie daar

in huis geweest. Ze heeft de oorlog

boek vervolgens gratis publiceren.

kort vóór mij heeft gewoond (familie

overleefd maar is inmiddels overleden. Ze

Wittenburg, in 1943 omgebracht).

was ongehuwd en heeft wel een pleeg-

Roosje Hilversum

Naspeuringen leidden tot niets. Ik zou graag

dochter. Ik zou het leuk vinden om iemand

Reeds enkele jaren verricht ik als historicus

af en toe aan ze willen denken. Hoe zagen

te spreken die haar of haar pleegdochter

onderzoek naar de heer Nathan Hilversum

ze eruit? Wie waren het? Kortom: wie sliep

goed heeft gekend.

en zijn autobusdienst. Voor meer informatie

er vóór mij in mijn kamertje?

GERY STANIK-VOGEL ([email protected])

zie mijn website www.tijdbalk-amersfoort.nl

GEZOCHT

bij het jaar 1923.

JAN DE VRIES ([email protected]).

Verhalen Jodenbreestraat

Ik ben in het bezit van een overlijdens-

Foto’s Joods Zwolle

Ik zou heel graag de persoonlijke verhalen

advertentie van Nathan Hilversum uit 1959.

Onlangs ben ik begonnen om foto's van

horen van mensen die voor 1940 gingen

Daarin worden o.a. Roosje Hilversum en

Joodse mensen die ooit in Zwolle hebben

winkelen in de Jodenbreestraat. Misschien

verloofde genoemd (betreft `haar opa`).

gewoond te verzamelen. Het is vooralsnog

zijn er wel mensen die in een winkel hebben

Ik zou graag informatie krijgen over, of

de bedoeling om daar een website van te

gewerkt. Eigenlijk ben ik opzoek naar elk

zo mogelijk in contact komen met Roosje

maken. Mocht u foto's bezitten van

verhaal dat de oude Jodenbreestraat weer

Hilversum.

vrienden of familie (gehad) die ooit in

haar gezicht kan teruggeven. Het gaat mij

Zij moet in 1959 ongeveer 20 jaar zijn

Zwolle geboren en/of getogen zijn, houd

om het gewone, het dagelijkse, het kleine

geweest.

ik me hiervoor aanbevolen!

en het grote verhaal. Ik ben bereid om naar

DRS. JH LODEWIJKS, DE WITTLAAN 2, 3818 JK

GELIEVE CONTACT MET ME OP TE NEMEN: MIRJAM

de mensen toe te komen om hun verhalen

AMERSFOORT, 033-465 41 29

KAN, HOHIT 3/5, 30900 ZICHRON YA'ACOV, ISRAËL.

aan te horen, mensen mogen hun verhalen

TELEFOON (VANUIT ISRAËL)

ook opschrijven en naar mij mailen/sturen.

Rob van den Berg

077-207 07 02. E-MAIL [email protected]

De verhalen worden verwerkt in een

Op zoek naar: Rob van den Berg

document dat komt te liggen in het archief

(vermoedelijk afkomstig uit Heemstede).

van het Joods Historisch Museum en kan

Als evacué, via Bataafsche Petroleum Mij,

eventueel gebruikt worden voor een nog te

in laatste oorlogsjaar tot vlak na de

organiseren tentoonstelling in het

bevrijding ondergebracht bij de familie

Wilt u een gift doen aan de Benjamin? Wij

Amsterdams Historisch Museum.

Hielkema in Nieuwebrug/Haskerdijken FRL.

zijn blij zijn met iedere euro die u aan het

FRITS SLICHT

Leeftijd nu: rond 73 jaar. De familie

tijdschrift doneert. Uw gift maakt het

KLEINE WITTENBURGERSTRAAT 303

Hielkema bestond uit: Vader Jelle, Moeder

mogelijk de Benjamin in de toekomst te

1018LT AMSTERDAM

Hinke, Dochter Alie, Zoon Douwe, Dochter

blijven uitgeven en om het blad te blijven

020-422 09 91 OF [email protected]

Piety.

STEUN DE BENJAMIN!

verbeteren en vernieuwen. Uw gift kunt u

RENÉ BOONSTRA, SPARJEBURD 13, 8409 CK

overmaken op rekeningnummer 20 44 20

Boeken en verhalen om GRATIS te

ten name van stichting JMW- Bijdragen en

publiceren.

Fondsen, Amsterdam.

Voor de gratis bibliotheek van www.digitalebieb.nl zijn wij zijn op zoek

Online doneren is ook mogelijk: zie

naar (amateur) schrijvers, maar ook bezitters

www.debenjamin.info. Uw gift is fiscaal

van boeken en verhalen die u ooit nog wel

aftrekbaar. Alvast hartelijk bedankt!

eens uit had willen geven. Misschien ligt er ergens nog iets van één van uw

24


HEMRIK, 06-406 232 51, 0516-471 739

Ben jij ook liever samen dan alleen? Of vind je het als Joodse Nederlander gezellig en vertrouwd om in contact te komen met anderen, zonder dat dit per definitie hoeft te leiden tot een relatie? Dan is Jingles wat voor jou! Wil je nieuwe mensen leren kennen,

den.nl n e i r v e ods n! www.jo r n i e u w e v r i e n d e

aarzel dan niet en waag de stap naar www.joodsevrienden.nl, de grootste vrienden- en datingsite voor Joods Nederland. Of plaats een oproep in de Benjamin, net zoals de mensen in de volgende rubriek.

voo dé site

Joodse vrienden 549 Hallo! Ik ben een getrouwde vrouw van

Heb je interesse en woon je in Utrecht of

ruim 71 jaar. Ik zou graag in contact komen

omgeving, dan hoop ik op een reactie van

met andere dames. Misschien dat hier een

jou!

vriendschap uit voort kan komen. Het liefst

OP ZOEK NAAR GEZELSCHAP, VRIENDEN OF MEER? Aarzel dan niet en stuur ons uw oproep.

uit regio Apeldoorn. Hopende op een

555 Vrouw 65+ zoekt vriend tot ongeveer

Wij plaatsen uw berichtje gratis in de

gunstig antwoord.

77 jaar om samen te genieten van de leuke

volgende Benjamin en zenden de binnen-

dingen.

gekomen reacties aan u door. Wilt u

550 Charmante, actieve vrouw begin 60

reageren op onderstaande oproepen, stuur

zoekt een humoristische, charismatische man

556 88 jarige liberaal Joodse man, wil graag

ons uw brief in een gesloten envelop met

met glimlach, voor een vaste lat-relatie.

kennismaken met een wat jongere

linksboven in de hoek het nummer van uw

Samen ondernemen, samen genieten. Enige

goeduitziende vrouw van ongeveer 65 jaar.

keuze. Wij sturen uw gesloten envelop

trefwoorden: energiek, communicatief,

Ik was ondernemer, ben zeer ruim denkend,

door aan de geadresseerde. ”Benjamin

bourgondisch, klassieke muziek. Regio

houd van muziek, ballet en een aangenaam

redactie, o.v.v. Schadchen, De Lairessestraat

Randstad.

vrij leven.

145-147, 1075 HJ Amsterdam” of per mail

551 Een 19 jarige jongen uit Utrecht zou

557 Een spontane eerlijke Hollandse man

graag andere Joodse jongeren leren kennen

van 64 jaar,1.68 meter lang, zoekt een lieve

Of kijk eens op www.joodsevrienden.nl, de

die ‘heavy metal’ en het liefst ‘Melodic

gezellige vrouw tot 64 jaar voor een fijne

grootste vrienden- en datingsite voor Joods

Death/Trash’ fan zijn. Ik ben aardig en

relatie.

Nederland.

[email protected]

sociaal en hou erg van de natuur. Ik ben de vocal in een band en schrijf teksten. Spreekt

558 Man van 80 jaar zoekt reisgenoot voor

je dit aan of ken je mensen die het leuk

het maken van een cruise naar Antarctica.

zouden vinden mij te leren kennen neem

Voor reacties kunt u bellen naar:

dan contact met me op.

020-404 34 36.

552 Een vrouw van 70 jaar uit Rotterdam

559 Man, 80+, woonachtig in het centrum

zoekt een lieve vriend of vriendin tot 85 jaar

van Amsterdam, zoekt vriendin

uit Rotterdam of omgeving.

om samen de eenzaamheid te doorbreken.

VLINDERS?! Stuur ons uw liefdesverhaal!

Ik ben beeldend kunstenaar en 553 71 jarige, ziet er ook uit als 71, zou

geïnteresseerd in muziek, museumbezoek en

Heeft u uw partner gevonden via een

graag een ongeveer even oude vrouw

de wereld om mij heen. Een spelletje b.v.

oproepje in de Benjamin of bloeide de

ontmoeten. Om onder behoud van

scrabbel of rummikub is ook niet

liefde op na kennismaking op

individualiteit, warmte uit te wisselen,

uitgesloten.

www.Joodsevrienden.nl? Wij plaatsen

(verre) reizen te maken en tevreden in een kamer een boekje te lezen.

graag uw liefdesverhaal (mag ook 560 Goeduitziende jongeman van 72 jaar

anoniem)! Benjamin redactie,

zoekt een lieve charmante romantische

De Lairessestraat 145-147,

554 Jeugdig uitziende vrouw van 61 jaar,

Joodse vrouw. Ik ben 48 jaar getrouwd

1075 HJ Amsterdam of per mail

1.68 m., slank postuur, introvert, breed

geweest en inmiddels weduwnaar. Samen

[email protected]

geïnteresseerd o.a. in kunst, klassieke

hebben wij 2 zoons. Oorspronkelijk ben ik

muziek, literatuur maar ook in mens en dier

Amsterdammer maar ik ben woonachtig in

is op zoek naar vriendschap met niet

Hengelo. Mijn hobby’s zijn schilderen,

rokende lieve zorgzame man om samen

computeren en reizen. Ik ben op zoek naar

dingen te ondernemen zoals bijvoorbeeld

een vrouw tot 65 jaar die niet rookt en van

uitgaan, nordic-walken, fietsen, scrabbelen

humor en gezelligheid houdt.

en om elkaars leven gezelliger te maken.

WWW.JOODSEVRIENDEN.NL


JMW-THUISZORG Als u meer wilt weten over wat de thuiszorg van JMW u zou kunnen bieden,

Van toen.. naar nu

kunt u contact met ons opnemen via www.joodsethuiszorg.nl of 020-577 65 11.

COLUMN

100% oranje Een mailtje van de hoofdredacteur van uw Benjamin: ‘Kom je nog toe aan de voetbalcolumn? Als de Benjamin uitkomt zijn we door de poolwedstrijden heen en zitten we in de kwartfinale.’

STEUN DE BENJAMIN! Wilt u de Benjamin steunen? Word dan donateur! Wij kunnen uw financiële bijdrage goed gebruiken. U kunt een bedrag overmaken aan ‘St. JMW Bijdragen & Fondsen o.v.v. donatie Benjamin, De Lairessestraat 145-147, 1075 HJ Amsterdam’ op rekeningnummer 204420.

Alvast hartelijk bedankt!

BELANGRIJKE MEDEDELING VOOR BENJAMINLUISTERAARS OP CD Goed nieuws voor de ontvangers van de gesproken Benjamin. Door afspraken met de nieuwe leverancier wordt de gesproken Benjamin ook in de toekomst gratis toegezonden.

26


Yep. Ik kom er aan toe, aan die voetbalcolumn. Maar dat stukje van die kwartfinale enzo. ‘K wee nie… De mannen van Oranje zijn wel scherper dan ooit, dat moet gezegd. Maar of het zo makkelijk gaat als mijn optimistische hoofdredacteur doet vermoeden… ‘Kom op!’, zeggen mijn mannen thuis. Heel langzaam beginnen ze hier warm te lopen voor het WK. Mijn Jiddische helden die vanaf de zijlijn vertellen hoe hun opstelling tot een WK-kampioenschap kan leiden. Pooltjes op school, pooltjes op kantoor en natuurlijk de voetbalplaatjes-manie. Het is hun manier om erin te komen. Ik ben bezig met een hele andere aanpak. Moeders heeft vast twee keer tien meter oranjeslingers in huis gehaald. Onze voortuin wordt de eerste week van juni versiert. ‘Zou je dat nou wel doen? , vraagt mijn buurvrouw, ‘dat brengt ongeluk hoor’. ‘Ooit gehoord van het vlindereffect?’ vraag ik haar. Ik lees een boek over de Kabbala en daar wordt uitgelegd dat wij maar 1% van de wereld werkelijk beleven. De rest van de 99% is iets waar we alleen maar van kunnen dromen. En als we denken dat die wereld zoals wij die kennen, die 1%, uit toevalligheden bestaat hebben we het helemaal mis. Achter de chaos gaat wel degelijk een mysterieuze orde schuil. Iemand die de deur dichtslaat in Canada kan een weersverandering teweeg brengen in Brazilie. Dus iemand die vast oranje slingers ophangt in Amsterdam kan een kampioenschap veroorzaken in Zuid-Afrika, dacht ik zo.

Het vlindereffect dus. Maar het boek gaat verder. Vond Isaac Newton de zwaartekracht uit toen hij haar eigenschappen ontdekte? Of bestond zwaartekracht altijd al? Alle informatie, ontdekt of nog niet ontdekt ligt verscholen in die 99% wereld. Noem het een onderbuikgevoel, een moederinstinct, een zesde zintuig, noemt het zoals je wil. Belangrijk is het om te weten dat het juist dat ‘gevoel’ is dat ons verbind met de 99% wereld, een wereld van Licht en wellicht een wereld waarin Nederland kampioen wordt. Een vriendin van mij noemt het mystieke waanzin. Maar ja, zij heeft twee dochters op ballet en een man die van hockey houdt. Hier thuis ligt het allemaal nét even anders. Vandaar dus ook die slingers en de overtuiging dat mijn hoofdredacteur het bij het rechte eind heeft. Dat ‘Onze Jongens’ het zullen gaan maken daar in Afrika. En onze tuin zal gaandeweg de gewonnen wedstrijden steeds meer versiert worden. Het zal een oerwoud worden van slingers en vlaggen en raamverf, een tribune in de tuin, met een groot scherm en oranje kluiven op de BBQ, dat soort dingen. En zo blijken we dan met z’n allen hier in Nederland een aanzienlijk aandeel te hebben gehad in het Wereldkampioenschap van ‘onze jongens’. Ik zeg: 100% Oranje boven! Maar waarom eigenlijk? Omdat het zo gezellig is…

TAMARA GIJRATH

TEL AVIV v.a.

€ 330 . naf Duitsland Vertrek va

ur vanaf Her tz autohu r week. pe ro € 126 eu

wsbrief! or onze nieu Meld je aan vo

Kastelenstraat 64, 1083 CD Amsterdam, Tel 020-6442226 [email protected] • www.vangeldertravel.nl

Beth Shalom is een Joods multifunctioneel zorgcentrum. Beth Shalom staat voor maximale autonomie, zelfstandigheid en thuisgevoel van de cliënt. Centraal staan de wensen, behoeftes en belevingen van de individuele cliënt.

Beth Shalom heeft 2 locaties in Amsterdam: één in Buitenveldert en één in Osdorp. In Buitenveldert hebben wij een verzorgingshuis (inclusief kortdurend verblijf) een somatische verpleegafdeling en dagactiviteiten.

In Osdorp hebben wij een somatische verpleegafdeling, een revalidatie-unit en een psychogeriatrische verpleegafdeling. Daarnaast biedt Beth Shalom wijkverpleging (samen met JMW) en dagstructurering aan. Voor meer informatie of een rondleiding kunt u, tijdens werkdagen, contact opnemen met de afdeling maatschappelijk werk op één van beide locaties.

Heeft u vragen of wilt u zich aanmelden, dan kunt u bellen naar Beth Shalom en vragen naar de afdeling maatschappelijk werk (020-661 15 16). Ook kunt u een e-mail sturen naar: [email protected]

www.bethshalom.nl Benjamin nr. 80 - juli 2010 27

GROEPSWERKERS JUDITH BRUINSMA, MARIANNE FUCHS, ROOS VAN DEN BERG, HESTER MOUWES EN HETTY VAN EMDEN

Activiteiten

WE START NIEU EN N CURSUSS GROEPEN E 10! NAJAAR 20

Groepen en cursussen KIND IN DE OORLOG - 65 JAAR LATER

IK HEB EEN NIET-JOODSE PARTNER

Voor mensen die toen niet konden of mochten praten, maar er nu wel aan toe zijn.

Over de dilemma’s van een gemengde relatie. 3 BIJEENKOMSTEN / KOSTEN: € 22,50

6 BIJEENKOMSTEN / KOSTEN: € 45,–

SCHRIJFCURSUS MOZAÏEK VAN JE LEVEN

IK JOODS?

Voor mensen met een Joodse achtergrond, die er meer over willen weten.

Onder begeleiding schrijven over onderwerpen die dicht bij je hart liggen. 10 BIJEENKOMSTEN / KOSTEN: € 75,–

3 BIJEENKOMSTEN / KOSTEN: € 22,50

JOODS, MAAR CHRISTELIJK OPGEVOED

Hoe vind je de juiste balans in je leven? 3 BIJEENKOMSTEN / KOSTEN: € 22,50

JOODSE CULTUUR IN ÉÉN DAG

HAAR MOEDERS DOCHTER

Voor vrouwen die willen praten over hun moeder dochter relatie.

Leren over het dagelijkse Jodendom van geboorte tot graf en alles er tussenin. KOSTEN: € 22,50 / INCLUSIEF LUNCH


ZIN IN VRIENDSCHAP!

Cursus voor 55+ vrouwen. Omgaan met conflicten of teleurstellingen; en leren nieuwe contacten te leggen. 10 BIJEENKOMSTEN / KOSTEN: € 75,–

VAN JE FAMILIE MOET JE HET HEBBEN. OF NIET... KINDEREN VAN JOODSE VADERS

Alles over familierelaties.

Over het gevoel niet erkend te worden als Jood.



DE NAOORLOGSE GENERATIE

Hoe kun je last hebben van de oorlog van je ouders?

OPVOEDEN MET EEN JOODS SAUSJE

4 BIJEENKOMSTEN / KOSTEN: € 30,–


Wat leg je op de barbecue?

INFORMATIE EN AANMELDEN EEN MAATJE MINDER OF EEN ONSJE

Meer weten over groepen en cursussen of de flyer ontvangen?

MEER

Stuur een e-mail naar [email protected] of bel 020-577 65 66.

Alles (over)gewicht en gezondheid.

Voorafgaand aan de cursus vindt een kennismakingsgesprek plaats.


De cursussen vinden doorgang bij voldoende aanmeldingen.

www.joodsmaatschappelijkwerk.nl > Gespreksgroepen en Cursussen 28


Hoe maakt u ‘t? Een vrouw met een koffer in haar hand klopt aan bij een huis. Is zij een Joodse vrouw of een islamitische vrouw? De deur wordt opengedaan en de vrouw in de deuropening vraagt wat er aan de hand is. Is de vrouw des huizes Joods of islamitisch? “Dit is mijn huis”, zegt de vrouw met de koffer. “Nee, hoor, het is mijn huis”, zegt de andere vrouw. “En mijn meubels, staan mijn meubels in het huis?”, vraagt de vrouw met de koffer. “Nee, dit zijn mijn meubels”. De deur gaat dicht. “Maar waar moet ik nu wonen?”, vraagt de vrouw met de koffer zich vertwijfeld af In de voorstelling “Hoe maakt u het?” die op donderdagavond 3 juni in de Uilenburger Synagoge werd gespeeld,

beelden islamitische jongeren Joodse verhalen uit en Joodse jongeren (en ouderen) vertellen een islamitisch verhaal. Als voorbereiding werden mensen geïnterviewd en hun (levens)verhaal werd omgewerkt tot een scène in de voorstelling. Elke scène speelt zich af op een andere plek in de sjoel, en zo loopt het publiek van de ene scène naar de andere. Alle verhalen zijn de verhalen van mensen van vlees en bloed. Voelen deze mensen zich thuis in Nederland? Ja, Nederland is hun land maar het ging niet zonder slag of stoot. Het was een lange weg om dat gevoel te krijgen. De spelers vertellen het verhaal niet alleen aan het publiek maar ze

vertellen hun verhaal ook aan elkaar. Iedereen begrijpt de gevoelens van hoop en angst en ik hoop dat het vonkje van begrip zich voegt bij de andere vonkjes en doorgegeven wordt. Dan kan de stereotiepe beeldvorming die er nu bestaat doorbroken worden. Dit project werd geïnitieerd door Irene Hirsch (JMW) en de theatermaakster Netty Droog. Anouk de Bruijn en Saleh Hassan Faris deden de regie en de voorstelling werd gespeeld door leerlingen van het ROC Asa, Joodse jongeren en Joodse en Islamitische ouderen. Op donderdag 10 juni was de tweede voorstelling.

WYBE KOOPMANS

HET ARTIKEL 2 FONDS Tijdens onze spreekuren krijgen we regelmatig vragen over het

Voor de duidelijkheid hierbij enkele feiten op een rijtje:

Artikel 2 Fonds. De regels van dit fonds veranderen nogal. Zo is

1. Het is nog steeds mogelijk aanvragen in te dienen. Alle

vanaf 1 april 2010 is de contra-indicatie van de CADSU II komen te

nieuwe aanvragen worden in behandeling genomen door het

vervallen. Dit betekent dat mensen, die eerder zijn afgewezen omdat zij in de jaren 50/60 een CADSU II betaling hebben

kantoor van de Claims Conference in Frankfurt, Duitsland. 2. Oude aanvragen die eerder zijn afgewezen i.v.m. CADSU II

ontvangen, nu wel in aanmerking komen voor het Artikel 2 Fonds mits zij aan de overige (b.v. financiële) criteria voldoen.

worden door het kantoor in Duitsland heropend. 3. Het kantoor in Frankfurt doet zijn uiterste best om alle aanvragers die i.v.m. de CADSU II werden afgewezen, een

Een nieuw gegeven is dat aanvragers die in een concentratiekamp

brief te sturen, waarin staat dat hun dossier heropend is en

of getto hebben gezeten, nu ongeacht de duur van de

waarin gevraagd wordt naar eventueel ontbrekende

gevangenschap in aanmerking kunnen komen voor het Artikel 2 Fonds (voorheen gold een verblijf van minimaal 6 maanden). Wij

gegevens. 4. Alle aanvragers, van wie de claim in Duitsland in behandeling

adviseren iedereen voor wie dit geldt contact op te nemen met

is, zouden binnen 5 maanden bericht moeten krijgen.

het maatschappelijk werk van JMW.

ESTHER KONSTANTINOV


Activiteiten ACTIVITEITEN IN HET LAND

Agenda ALMERE Di z’n Koffie Iedere woensdag v.a 9.30 uur inloop koffie-ochtend in de buurt Parkwijk. Eerste bijeenkomst na de zomervakantie: 18 augustus 2010 INFORMATIE/ OPGAVE: BETTY ILSAR 036-844 76 86, MIEKE GAARENSTROOM 036-522 86 52 OF JUDITH HESLENFELD 036-532 81 35

AMSTELVEEN Koffie-inloop Iedere dinsdag van 10.30 uur in ‘Open Hof’ voor iedereen vanaf 60 jaar. ENTREE € 1,–. INFORMATIE 020-647 77 50

AMSTERDAM 17 augustus organiseert de afdeling 50+ een feestelijke dag voor opa's en oma's en hun kleinkinderen. Een dag vol met muziek maken en nog veel meer! KOSTEN € 15,– EURO PER 2 PERSONEN. OPGEVEN: [email protected] 020-577 65 88

Beth Simcha Dinsdag 31 augustus 2010 dagtocht. Bestemming wordt nog bekend gemaakt via www.joodseactiviteiten.nl Dinsdag 13 juli 2010 mini bustocht naar de Lage Vuursche. Vanaf 30 augustus starten de cursussen op de afdeling 50+/Beth Simcha. Het volledige aanbod: www.joodswelzijn.nl VOOR AANMELDING: 020-577 65 88

JMW gaat Pathé met James’s journey to Jerusalem James, een jongeman uit een klein Afrikaans dorpje, onderneemt een pelgrimstocht naar Jeruzalem maar wordt gezien als illegale immigrant. Een film enerzijds over illegaliteit en verraad, anderzijds over idealisme. (Nederlands ondertiteld) KOM KIJKEN EN NAPRATEN OP 13 JULI 2010 13.30 - 16.00 UUR. CENTRUM DE ROOS, P.C. HOOFTSTRAAT 183, AMSTERDAM. ENTREE € 7,50 AANMELDEN [email protected] OF 020-577 65 66 ZIE OOK ADVERTENTIE OP PAG. 31.

APELDOORN HaMakor Geen JMW groep Koffieochtend, bijna iedere derde vrijdag van de maand. INFO CHANNA ALLIKI (055-542 08 63 OF [email protected]). € 2,–. IEDEREEN IS WELKOM.

ARNHEM Sjmoes-Inn Geen JMW groep Iedere eerste en derde donderdag van de maand 10.30 - 12.30 uur, koffieochtend LOCATIE: V&D VELPERPLEIN ARNHEM. INFORMATIE FRED SENATOR (0575-542 31 5).

BREDA Finjan Leuke gezellige bijeenkomsten elke tweede woensdag van de maand is er een koffieochtend. (in juli en augustus geen bijeenkomsten). Woensdag 1 september 2010 optreden van de Shtetlband met zang van Lucette van den Berg in de sjoel van Breda vanaf 10.00 uur. VOOR INFORMATIE JOOP LEESER 076-542 22 78 OF PER E-MAIL [email protected]

DEN BOSCH Bejachad Regionale bijeenkomsten. Noteer alvast in uw agenda. 15 september 2010 een muziek optreden van de Shtetlband met zang van Lucette van den Berg. Het optreden zal plaatsvinden in Perron-3 in Rosmalen vanaf 10.00 uur. INFO BIJ INGRID 073-521 48 05 OF E-MAIL [email protected]

DEN HAAG

AANMELDEN BIJ IDO VAN BLIJDESTEIJN – TEL. 070-310 68 52 OF VIA E-MAIL [email protected]

HAARLEM-BLOEMENDAAL Tsevet 11 juli 2010, ter afsluiting van het seizoen gezellige BBQ Augustus geen bijeenkomst. Op 14 september 2010 opent Shmuel Spiero het nieuwe jaar met een interessante lezing ALLE BIJEENKOMSTEN, BEHALVE DE BBQ, VANAF 19.30 UUR. AANMELDEN VOOR DE BBQ VERPLICHT. TEL. 023-526 22 81, OF [email protected]

HEILO Tsafon Juli en augustus geen bijeenkomst 15 september 2010 komt de swingende Shtetl band met een nieuw programma naar Heiloo! ALLE BIJEENKOMSTEN VANAF 19.30 UUR. INFORMATIE 072-533 31 27, OF [email protected]

HEERENVEEN - FRIESLAND

Mitzwe Bar Elke tweede en vierde dinsdag van de maand gezellige middagbijeenkomsten (geen bijeenkomsten in de maanden juli en augustus).

Sjemoeot Gezellige en informatieve bijeenkomsten op de tweede woensdag van de maand. Eerste bijeenkomst na de zomervakantie: 8 september 2010

U KUNT ZICH AANMELDEN BIJ BETTY BRAAT 017-243 06 28 OF PER E-MAIL [email protected] AANVANG ALLE BIJEENKOMSTEN 14.30 UUR EINDE: 16.00 UUR.

MEER INFORMATIE: SMOEZEN.ISRAEL-ONLINE.NL AANMELDEN BIJ: GINEKE VAN DAM 0514-541 193 OF VIA E-MAIL [email protected]

Bridge in het Visserhuis Vele jaren bestond er in Den Haag een bridge afdeling van de joodse sportvereniging Maccabi. Helaas was de laatste jaren de belangstelling hiervoor dermate terug-


gelopen, dat een voortzetting in het kader van Maccabi niet verantwoord was. Niettegenstaande deze tegenslag waren er toch veel leden die voor de gezelligheid contact met elkaar wilden houden. Hierdoor is het initiatief ontstaan op informele basis elke dinsdagavond te blijven bridgen. Wij hebben een warm onthaal gevonden in het mr L.E. Visserhuis! Deelneming is gratis, voor de drankjes moet een nominaal bedrag worden betaald. Tot nu toe slagen we erin 8 tot 12 paren per avond te krijgen, een verdere uitbreiding zou zeer welkom zijn. Meldt u zich daarom aan zodat er weer met een competitie element gespeeld kan worden met 2 of 3 lijnen! Iedereen is welkom van beginneling tot gevorderden.

JAMES’ JOURNEY TO JERUSALEM

Een triest en komisch verhaal over een idealist, die zijn droom in Israël najaagt

foto Y.R. Morad www.zeitgeistfilms.com

JMW GAAT PATHÉ

13 JULI IN DE ROOS

Regie Ra’anan Alexandrowicz Beste regie Cannes 2003 James, een jongeman uit een klein Afrikaans dorpje, onderneemt een pelgrimstocht naar Jeruzalem maar wordt gezien als illegale immigrant. Nadat hij in de gevangenis belandt, wordt hij uitgekocht door een Israëli voor wie hij moet werken. Naïef als hij is wordt hij van alle kanten gebruikt. Hij leert het spelletje mee te spelen en werkt zich op in een duistere wereld. Een film enerzijds over illegaliteit en verraad, anderzijds over idealisme. Dit binnen een lichte, speelse filmsetting met ontroerende traditionele muziek. (Nederlands ondertiteld)

Een aanrader voor iedereen die een kijkje wil nemen achter de schermen van de Israëlische cultuur. Houd je van een goede film met nagesprek? Dan ben je van harte welkom op: Dinsdag 13 juli 2010 13.30 - 16.00 Centrum De Roos P.C. Hooftstraat 183 Amsterdam Entree € 7,50. Vooraf aanmelden op [email protected] of 020-577 65 66.

Schrijf je in op www.joodseactiviteiten.nl en ontvang gratis op jou afgestemde informatie en het kwartaalblad de Benjamin!

www.joodseactiviteiten.nl

26 september vindt de eerste Limmoed studiedag in Noord Nederland plaats in Leeuwarden. Er zullen workshops en lezingen op het gebied van Joodse religie, geschiedenis, cultuur en taal gehouden worden. LOCATIE FRIES HISTORISCH EN LETTERKUNDIG CENTRUM, BOTERHOEK 1 TE LEEUWARDEN. INSCHRIJVEN [email protected], KOSTEN € 26,– BIJ INSCHRIJVEN VOOR 26 AUGUSTUS, HIERNA € 30,–.

HILVERSUM Gooise Nesjomme Iedere derde donderdag van de maand koffieochtend of huiskamerbijeenkomst. De laatste bijeenkomst van het seizoen is op 16 september 2010 start het seizoen met een huiskamerkoffie bij Toos Peschar in Hilversum Juli en augustus geen bijeenkomst

NOORD NEDERLAND Woensdag 1 september 2010 organiseert JMW weer een uitstapje voor iedereen in het noorden van het land. Dit keer gaan we naar Elburg. INFO: 020-577 65 66 OF [email protected]

NOORD-OOST NEDERLAND Le Dor Wa Dor Twee zondagen per jaar een thema-dag. De volgende bijeenkomst: 17 oktober 2010 ‘Kunst Onder de Leden’ een open podium voor creatieve mensen uit het noorden. Wil je je uiting aan anderen laten zien?

ROTTERDAM Joffie Koffie Iedere derde woensdag van de maand, 10.30 tot 12.30, Locatie LJG, Mozartlaan 99, Rotterdam 21 juli Micha Gelber vertelt over Comité Loods 24 18 Augustus 2010 koffieochtend 15 september 2010 Daniël Metz komt vertellen over het Digitaal Monument voor de Joodse Gemeenschap Nederland MEER INFORMATIE: 0180-314 539

INFO EN/OF OPGAVE: 0514-564 177 E-MAIL [email protected]

INFORMATIE EN AANMELDING EDITH BERNARDSBAAS. TEL. 035-541 47 50, [email protected] OF WWW.GOOISENESJOMME.NL

LEEUWARDEN 26 september vindt de eerste Limmoed studiedag in Noord Nederland plaats in Leeuwarden. Er zullen workshops en lezingen op het gebied van Joodse religie, geschiedenis, cultuur en taal gehouden worden. LOCATIE FRIES HISTORISCH EN LETTERKUNDIG CENTRUM, BOTERHOEK 1 TE LEEUWARDEN. INSCHRIJVEN [email protected], KOSTEN €20 (IPV 26) BIJ INSCHRIJVEN VOOR 26 AUGUSTUS, HIERNA € 30,–.

LE DOR WA DOR ORGANISEERT - KUNST ONDER DE LEDEN 17 oktober 2010 - Hotel de Zon te Oosterwolde Hiervoor zijn we op zoek naar mensen uit het noorden die bereid zijn hun kunst op een Le Dor Wa Dor bijeenkomst aan anderen te tonen en er eventueel iets over ter vertellen. We denken aan alle soorten kunstenaars: schilders, tekenaars, beeldhouwers, textielkunstenaars, dichters, zangers, dansers, musici, voordrachtkunstenaars, kortom, eenieder die zijn creaties aan anderen wil tonen. Schroom niet je aan te melden! Marion de Klijn 0514-564 177 e-mail [email protected] Elli Slier-Katz 0513-623 162 e-mail [email protected]


Activiteiten We zullen doorgaan...! LOKET OUDEREN Soms horen wij geluiden dat een aantal van u graag Westerbork zou willen bezoeken, maar door omstandigheden dit niet heeft kunnen doen. Graag willen wij dit voor u organiseren, maar voordat wij dit gaan doen willen wij weten of er daadwerkelijk animo is onder u, om als dagtocht Westerbork te bezoeken. Heeft u interesse dan kunt u dat aan ons laten weten via: Tel. 020-577 65 88 (van maandag t/m donderdag van 9.00 tot 17.00) E-mail 50+Joodswelzijn.nl Bij voldoende aanmelding hoort u van ons! Afdeling 50+ van JMW

Toen het bericht kwam dat het ouderenwerk van JMW niet per 1 juli zijn deuren hoefde te sluiten waren veel mensen enorm opgelucht. Alle ‘gebruikers’ waren blij, maar ook het 50+ - team, vrijwilligers en docenten slaakten een zucht van verlichting. Voor veel Joodse 50+ers is Beth Simcha vanaf het begin een soort thuisbasis geweest. De plek waar je je verhaal kwijt kon als je daar behoefte aan had, waar je het gevoel had begrepen te worden en waar je samen met anderen bezig kon zijn op verschillende terreinen: cursussen, uitstapjes, bijeenkomsten – en dat alles in een brede Joodse omgeving. Bij Beth Simcha kon je zo Joods zijn als je je voelt. In de loop van de jaren is het oude ‘clubwerk’ veranderd. Er is wat afgegaan en wat bijgekomen. Omdat de deelnemers ook elk jaar een jaar ouder worden, is er meer ondersteuning

nodig. Om deze reden werd het preventief huisbezoek en de ouderenadviseur ingesteld. De laatste jaren zijn er projecten ontwikkeld, waarbij jongeren en ouderen, soms van verschillende culturen, elkaar ontmoeten. We willen niet stoppen met al dit werk, waarvan we overtuigd zijn dat het in een belangrijke behoefte voorziet. Er liggen plannen klaar voor de toekomst, die vanaf 2011 al begint. We zijn vastbesloten om daar, samen met Beth Shalom, voor te zorgen. Met andere woorden; we gaan ervoor om door te gaan. Misschien ziet het er in de toekomst wat anders uit, maar 50+ers met een Joodse achtergrond kunnen op ons blijven rekenen!

JMW - BETH SHALOM

OPA EN OMA PROJECT “WE KUNNEN EN WILLEN NU NIET MEER ZONDER ELKAAR” Irene Hirsch van JMW belt ons met de vraag of wij aan het grootouders project willen meedoen, het project waarbij Israëlische kinderen gekoppeld worden aan Nederlands-Joodse ‘grootouders’. Wij hebben altijd de wens gehad om kinderen te krijgen, maar hebben die niet. Dan is er nu ineens de vraag of wij opa en oma willen zijn. Natuurlijk is dat een aantrekkelijk idee, maar ik vraag bedenktijd om met mijn man te overleggen. Ook leg ik aan Irene uit dat wij beiden niet gezond zijn, maar zij antwoordt dat dat geen reden hoeft te zijn om niet mee te doen. Eigenlijk wist ik van tevoren al wat mijn man zou antwoorden op Irene’s vraag: ‘ja natuurlijk’ en in mijn hart wist ik dat ik hetzelfde antwoord zou geven. Een paar weken later hebben wij dus met


‘ja’ gereageerd, waarna onze ‘dochter en toen vier jarige kleindochter’ kennis kwamen maken. Het welkom was erg warm en liefdevol en na verloop van tijd was de verlegenheid van beide kanten voorbij en was het ijs gebroken, waarna we een fijne ochtend hebben gehad. Van lieverlee zijn we samen leuke dingen gaan ondernemen en delen en zo leerden wij elkaar echt kennen. Maar in een relatie die er niet altijd op een natuurlijke manier geweest is, is er ook sneller plaats voor misverstanden. Er kwamen haarscheurtjes in onze relatie en om deze reden hebben wij een adempauze gehad. Gelukkig was er toch al een band gegroeid, want op eigen verzoek van ons ‘kind’ kregen wij weer een uitnodiging en met een grote bos bloemen

zijn we ‘s middags op theevisite geweest. Op B. `s eigen wijze zijn wij ontvangen. En wat waren we blij elkaar weer te zien. We hebben geleerd van onze ‘pauze’. Het gaat nu zo fijn en liefdevol. Begrip voor elkaar en veel liefde van beide kanten en wat zijn we van elkaar gaan houden. We willen en kunnen nu niet meer zonder elkaar. Onze ‘kleindochter’ praat over ‘oma en opa’ en dat is zo fijn te horen. We halen haar van school en ze slaapt hier alsof het nooit anders is geweest. Ook in moeilijke tijden zijn we er voor elkaar. We hebben afgesproken dat als er weer onderling spanningen zijn, om erover te praten met elkaar en totnogtoe gaat dat goed. Laat het zo blijven is onze wens.

WWW.JOODSEACTIVITEITEN.NL

Liefde, leed en loyaliteit Eenentwintig maart, lente en... waarachtig prachtig weer. Maar ja, ik had mij samen met een vriendin ingeschreven voor de lezing van ElseMarie van den Eerenbeemt over familierelaties, en deze unieke gelegenheid wilde ik me niet laten ontgaan. Dus op naar Americain. De ontvangst was zoals altijd allerhartelijkst met koffie, thee en natuurlijk ‘iets lekkers’. De opkomst was ondanks het mooie weer groot; maar de vrouwen waren ver in de meerderheid. (Heren, hebben jullie geen problemen in familiekring?) Familierelaties, er valt heel wat over te vertellen en te vragen. Gelukkig ken ik geen echte problemen binnen mijn familie, maar ik heb dan ook een zeer kleine familie. Toch was het zeer interessant om Else-Marie, deze bekende gezinstherapeute en specialist op het gebied van familieverhoudingen, te horen vertellen. Veel van wat er ter sprake kwam,

kwam mij bekend voor, zoals de verantwoordelijkheid die de oudste vaak voelt voor de ouders. Of broers en zussen met totaal andere herinneringen aan het ouderlijk huis. Meningsverschillen en erger tussen broers en zussen, kinderen die de ouders niet meer bezoeken en omgekeerd. Tegelijkertijd gaf ElseMarie aan dat er ook bijna altijd wel positieve krachten binnen families werkzaam zijn. Zo is er in iedere familie altijd wel één ‘rechtvaardige’ die probeert te bemiddelen, die probeert verzoening tot stand te brengen. Ook de invloed van de oorlog en van rouw op familierelaties kwam aan de

orde. Aan de hand van gedichten van Ischa Meijer en Judith Herzberg illustreerde Else-Marie de intensiteit en betekenis van de ouder-kind relatie. Na de pauze was er mogelijkheid om onder leiding van Marianne Fuchs meer persoonlijke vragen aan Else-Marie te stellen. Zij beantwoordde deze vragen op humorvolle en professionele wijze. Tenslotte was er na deze plenaire vragenronde gelegenheid om in kleine groepjes met elkaar dieper in te gaan op de meer persoonlijke onderwerpen. De zon scheen nog altijd en mijn vriendin en ik hadden genoeg stof tot nadenken, dus voor ons geen groepsgesprek maar een terrasje. Het was al met al een zeer geslaagde leerzame middag. Wilt u meer informatie over gespreks groepen over familie, mail dan naar: [email protected] Tel. 020-577 65 77

GREETJE VENETIANER

Terugblik Babyboomdag Randstad Met veel plezier, maar vooral met de grootste bewondering voor degenen die dit alles hadden georganiseerd, heb ik zondag 14 maart 2010, de babyboomdag in Den Haag meegemaakt. Bij de aankondiging van deze dag was ik al blij met de locatie: Pulchri! Dit is een erg mooie plek, niet alleen vanwege de mooie tentoonstellingen, maar ook omdat je in deze hele leuke omgeving wat lekkers kunt nuttigen. Ik was echter niet op de hoogte van het feit dat Pulchri zulke mooie, sfeervolle zalen heeft voor allerlei andere activiteiten. Dát was een verrassing! Ik heb werkelijk met de grootste

verbazing en diepste bewondering, gekeken naar de organisatie van deze dag. Het inlevingsvermogen, het vooruit denken, het begeleiden van de activiteiten, alles liep op rolletjes. Tijdens het ochtendprogramma werd een interessante lezing gegeven over de demografie van de Joden in Nederland, waarbij speciaal aandacht besteed werd aan de Mediene. Tijdens de lunchpauze was er ter ontspanning een rondleiding vol wetenswaardigheden door het gebouw.

gewerkt. Aan het eind van de dag konden we verschillende sociaalculturele activiteiten aan elkaar presenteren die van start gaan: een kookgroep in Den Haag, een discussiegroep in Den Haag en de groep: samen naar toneel, dans, film en concerten in Rotterdam. Het was een goede dag, getuigend van vakmanschap. Niets dan lof.

Maar na de lunch werd er in werkgroepen door iedereen hard

Zie ook: www.joodseactiviteiten.nl

Hartelijk dank, Dorine Verlaan


Activiteiten Kunst & Cultuur getoond van Mayer Kirshenblatt (ook wel

gestoken bezetter of bevrijder. Ongeveer

Mayer July genoemd), die op 73 jarige

8000 Nederlandse meisjes kregen een kind

3D foto’s van oorlogsjaren en bevrijding

leeftijd begon met het verwerken van zijn

van een bevrijder, maar ook veel van een

Het Haags Historisch Museum organiseert

jeugdherinneringen aan het vooroorlogse

Duitse bezetter.

t/m 26 september 2010 de tentoonstelling

Polen. Hij heeft hier prachtige verhalende

'Oorlog en Bevrijding’ van Den Haag. De

schilderijen en kleurrijke tekeningen van

In het verzetsmuseum in Amsterdam is vanaf

tentoonstelling bestaat uit 3D foto’s en zijn

gemaakt. 40 jaar lang heeft hij gesprekken

4 juni een expositie te zien genaamd Liefde

gemaakt door Wim Berssenbrugge (1918-

gehad met zijn dochter Barbara over een

in oorlogstijd. In de tentoonstelling komt de

2007).

bijna vergeten wereld. Dit heeft uiteindelijk

liefde in vele vormen aan de orde. Het is een

geleid tot een boek en een expositie. Op

intieme expositie die je hart sneller laat

De foto’s zorgen voor een extra dimensie en

openhartige en geestige wijze heeft

kloppen.

geven een nieuwe kijk op de Tweede

Kirshenblatt (1916-2009) een uniek beeld

LOCATIE: VERZET MUSEUM

Wereldoorlog in de Hofstad: ze zijn namelijk

geschetst van het dagelijks leven, voor de

PLANTAGE KERKLAAN 61 AMSTERDAM

in kleur en in stereo. Na 65 jaar maken ze de

tweede Wereldoorlog, in zijn geboorte

toeschouwer bijna ooggetuige van de

plaats Opatów, ook bekend onder de

oorlogsjaren en de bevrijding. De foto’s

Jiddiche naam Apt.

werden recent ontdekt en zijn nooit eerder

LOCATIE: JOODS HISTORISCH MUSEUM.

Joodse Muziek Shtetl Band Amsterdam

getoond. Meer informatie op de website van

NIEUWE AMSTELSTRAAT 1

De Shtetl Band Amsterdam is een

het museum.

1011 PL AMSTERDAM

Nederlandse Klezmer-band die Village

EXPOSITIES

MUZIEK

Klezmer speelt. Heel bekend is de

LOCATIE: HAAGS HISTORISCH MUSEUM ADRES: KORTE VIJVERBERG 7, 2513 AB DEN HAAG

Liefde in oorlogstijd

klezmerklank gespeeld door grote groepen

[email protected]

In spannende tijden worden liefdesrelaties

met veel blazers. Honderden jaren lang was

extra intens beleefd. De Tweede Wereld-

een heel ander klezmergeluid dominant in

Kleurrijke herinneringen aan een

oorlog beïnvloedde het liefdesleven van een

de Oost-Europese Joodse volksmuziek. Met

Poolse jeugd

hele generatie mensen. Ze kregen vlinders in

de melodie van de viool als basis is het heel

Na een groot succes in New York is vanaf

hun buik in de schuilkelder, de loopgraven

genuanceerd, rijk en mild. De Shtetl Band

4 juni de tentoonstelling Mayer Juli te zien

en zelfs in concentratie kampen. Veel

Amsterdam is een veelgevraagd vertolker

in Amsterdam. Hierin wordt het werk

vrouwen vielen voor de strak in het uniform

van de Village Klezmer stijl geworden. OP DE WEBSITE WWW.JOODSEMUZIEK.NL IS TE VINDEN WAAR EN WANNEER DE SHTETL

TIKWATENOE ZOEKT MADRICHIEM Kan jij goed met kinderen werken, houd je goed overzicht en ben je een echte teamspeler? Dan ben jij misschien wel diegene die wij zoeken. Tikwatenoe, Joodse jeugd- en jongeren organisatie voor kinderen vanaf 6 t/m 18 jaar, gevestigd in het Joods Cultureel Centrum te Amsterdam, is op zoek naar enthousiaste madrichiem (begeleiders) van 18 jaar en ouder uit heel Nederland.

BAND OPTREED.

EXCURSIE Excursie door ontroerend Joods Nederland Op dinsdag 13 juli wordt de synagoge in Amersfoort bezocht. Loek de Liever vertelt over zijn jonge jaren in Joods Nijkerk en geeft een rondleiding door de geschiedenis van Joods Amersfoort. ’s Middags wordt een

Ben je nieuwsgierig geworden en wil je meer weten? Neem dan contact op met de Jeugdwerker van de NIHS; Nooi Groenman Tel. 06-429 603 36 of stuur een mail naar [email protected] www.tikwatenoe.nl

rondvaart gemaakt door de grachten. DE KOSTEN ZIJN: € 8.50. VOOR MEER INFORMATIE EN OPGAVE: 033-245 88 24 OF [email protected]

Wie weet tot snel! Tikwatenoe



WWW.GEZELLIGJOODS.NL Ben je Joods en voel je je jong? Dan zit je goed bij M&N. Rondom Joodse thema's en feestdagen, organiseren wij events die zich kenmerken door hun unieke inhoud en moderne uitstraling. We kennen geen lidmaatschap en andere formaliteiten. Omdat een van onze belangrijkste doelen is om Joodse jongeren bij elkaar te brengen, richten onze activiteiten zich op halachisch Joodse jongeren, ongeacht hun Joodse beleving. Ex-scholieren, jonge stellen, studenten, iedereen is bij ons welkom. Tot M&N! www.gezelligjoods.nl

JEUGD EN JONGEREN ACTIVITEITEN

Jom Israël Zondag 18 april was de Jom Israël dag van Tikwatenoe. Met 15 aanmeldingen en een opkomst van 33 kinderen werd het in één keer nog veel gezelliger. De kinderen knutselden o.a. een mobile van de symbolen van Israël. Ze speelden buiten met de madrichiem en konden hun kennis van Israël tijdens het spel chawila oweret (pakje doorgeven) op de proef stellen.

De zaal stond volop in het teken van Israël en zo ook de kinderen. Er werden cakejes versierd met chocolade, Israëlische vlaggetjes en blauw witte snoepjes. Rabbijn Vorst kwam langs en vertelde een spannend verhaal. En om de dag goed af te sluiten, werden de chanichiem verwend met patat en falafeliem.

Wij hebben genoten! Jullie ook? Hopelijk tot ziens bij de volgende activiteit. P.s Om een nog leuker en op maat gemaakt programma te kunnen maken, vragen wij aan een ieder van u om uw kind(eren) op te geven voor een activiteit via [email protected].

TIKWATENOE CREW

IJAR Ijar is de Joodse studenten- en

Ook in het buitenland is Ijar actief. Een van

vereniging, zodat wij bovenstaande kunnen

jongerenvereniging voor jongeren tussen de

de internationale activiteiten is een bus

voortzetten en uitbreiden.

18 en 35 jaar. Ijar, opgericht in 1976, is de

naar het jaarlijkse gala in Brussel. Hier

oudste Joodse jongerenvereniging in

komen Joodse jongeren uit heel Europa.

Wil je meer weten over Ijar of lid worden?

Nederland en heeft tegenwoordig ongeveer

De doelstellingen van Ijar zijn breed,

Neem dan contact op via [email protected]

400 leden.

daarom werken wij op verschillende ge-

De belangrijkste doelstellingen van Ijar zijn

bieden samen met andere jongeren-

Houd de website en facebook pagina van

het versterken van het Joods bewustzijn,

organisaties.

Ijar in de gaten voor meer activiteiten of

het ‘Israëligevoel’ versterken en het

kijk op de agenda van Ijar www.ijar.nl of

bevorderen van de (internationale)

Sinds kort heeft Ijar het honourmembership

kijk op de jongerenpagina van Ijar één keer

contacten tussen Joodse jongeren. Ijar

geïntroduceerd, bedoelt voor mensen die

per maand in het NIW.

organiseert jaarlijks veel evenementen,

buiten de doelgroep (bijvoorbeeld oud-

vaak in combinatie met feestdagen.

leden) van Ijar vallen. Als honourmember

Kijk voor activiteiten van European Center

steun je de

for Jewish Students op www.ecjs.org

Buiten Amsterdam is Ijar ook actief met commissies in Utrecht, Groningen en Roddhl (voor iedereen uit Rotterdam, Delft, Den Haag en Leiden). Wij hopen jongeren te bereiken die nog niet vertrouwd zijn met Joods Nederland en hen bekend te maken met onze vereniging.

AGENDA

Voor meer info over Summer-U, kijk op www.summer-u.com

d JULI Madri 23 JULI - 26 e er H er is ts ECJS-Summ wish Studen enter for Je C n ea Europ est stus Budap s - 29 augu 22 augustu ts Summer-U wish Studen nion for Je European U Benjamin nr. 80 - juli 2010 35

Tsavta


Tsavta



Tsavta

Tsavton

: e puzzel is n de vorig a v s re a n De win elveen n uit Amst Mor Atsmo


PUZZEL In deze puzzel zijn woorden verstopt die met sjabbat te maken hebben. Kun je ze allemaal vinden? Ga voor nog meer puzzels, kleurplaten, spelletjes en info over Pesach naar www.jeled.net! De oplossing van de Poerim-Pesachpuzzel vind je daar ook! www.jeled.net > Kinderen > Bijzondere Dagen > Pesach > Zoekpuzzel HENNY

VAN HET HOOFD / TA’ÏR SEVERIJNSE - © WWW.JELED.NET

S

L

E

G

A

N

D

I

U

R

K

H

S

J

K

J

K

A

Z

I

N

G

E

N

I

A

B

E

I

P

A

S

N

E

V

I

U

R

D

V

J

S

D

E

N

B

E

R

A

C

H

A

O

D

B

U

O

R

D

R

B

Z

O

U

T

L

E

A

K

B

E

E

E

U

K

A

N

IJ

W

E

S

L

I

M

S

N

L

S

E

R

T

A

L

O

J

A

P

E

J

K

A

T

P

O

T

K

S

J

S

K

P

I

B

O

A

E

P

T

E

J

A

S

A

A

E

M

E

E

R

N

E

L

E

E

N

A

K

A

N

A

K

G

S

B

L

O

E

M

E

N

R

R

S

S

E

E

L

A

T

C

H

A

L

L

E

S

0

E

R

L

H

E

J

K

E

O

B

J

S

N

E

B

O

C

M

L

E

R

E

N

C

A

K

E

P

N

Zoek deze woorden beracha

challekleedje

kidoesjbeker

sjabbatkaarsen

bensjboekje

havdalakaars

kippensoep

sjoel

besamiembus

kandelaars

kruidnagels

Tora

bloemen

kaneel

leren

wijn

cake

keppeltje

perenkoegel

zingen

challes

kidoesj

rusten

zout

Schrijf de letters die overblijven in de vakjes J

JMW Bureaus Bureau Amsterdam Spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30 - 12.00 uur en woensdagavond 18.30 - 20.30 uur 020-577 65 77 [email protected]

bezoek onze website

Bureau Arnhem Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 9.30 - 11.30 uur 026-445 12 89 [email protected] Bureau Den Haag Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 14.00 - 15.30 uur 070-355 56 72 [email protected]

www.debenjamin.info Uw donatie helpt! Bent u nog geen donateur van de Benjamin, maar wilt u wel financieel bijdragen? Maak dan uw bedrage over op rekening 204420. t.n.v. Stichting JMW Bijdragen & Fondsen o.v.v. donatie Benjamin. De Lairessestraat 145-147, 1075 HJ Amsterdam. Ga voor een online donatie naar www.debenjamin.info

Bureau Eindhoven Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 9.30 - 11.30 uur 040-243 45 45 [email protected]

Bureau Enschede Uitsluitend telefonisch spreekuur dinsdag 9.30 - 11.30 uur 053-431 85 02 [email protected] Bureau Friesland, Groningen, Drenthe Uitsluitend telefonisch bereikbaar via kantoor Amsterdam. Dagelijks van 9.30 - 12.00 uur en woensdag van 18.30 - 20.30 uur. 020-577 65 77 [email protected] Bureau Rotterdam Uitsluitend telefonisch spreekuur, dinsdag 14.00 - 15.30 uur 010-466 86 66 [email protected] Bezoek onze website www.joodswelzijn.nl Voor een volledig en actueel overzicht van de openingstijden, diensten en activiteiten!

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het aanleveren van kopij voor het Rosh Hasjananummer is 12 juli 2010.

Antwoordbon 80 naam

voorletter(s)

voornaam

geboortedatum

man

vrouw

nationaliteit

wel

geen Joodse achtergrond

adres

postcode

telefoon

e-mail

woonplaats

Gegevens partner (indien van toepassing) naam

voorletter(s)

voornaam

geboortedatum

man

vrouw

nationaliteit

wel

geen Joodse achtergrond

Ik wil graag een gratis abonnement op de Benjamin. Ik wil graag informatie over de gesproken Benjamin. Ik wil meer informatie over:

Ik wil graag deelnemen in de vriendenkring van het Joods Zorgcircuit en ontvang ook graag de nieuwsbrieven van het Joods Zorgcircuit (2 maal per jaar). datum

handtekening

Ik wil deelnemen aan Ik Joods? Ik heb een niet-Joodse partner Haar moeders dochter Kinderen van Joodse vaders Joodse cultuur in één dag Van je familie moet je het hebben. Of niet... Schrijfcursus Mozaïek van je leven Joods, maar Christelijk opgevoed Kind in de oorlog - 65 jaar later De naoorlogse generatie Zin in vriendschap! i.s.m. Sinai Opvoeden met een Joods sausje Een maatje minder of een onsje meer

Ik maak graag gebruik van het Benjamin Servicepakket € 18,50 uitsluitend per automatische incasso. Bankrekening: Burgerlijke staat: Ongehuwd Weduwe Samenwonend

Gehuwd Weduwnaar

Deze bon zenden naar:

Uw persoonlijke gegevens worden conform de wet op de privacy behandeld.

JMW – Joodse activiteiten De Lairessestraat 145-147 1075 HJ Amsterdam

B enjamin. Interview met Lodewijk Asscher. Jan Luitjes ontmoet in de thuiszorg tragische en kleurrijke figuren

Recommend Documents