Exploratie en productie
Internationale activiteiten verder versterkt • • •
Rusland: Yuzhno Russkoje produceert op plateau Noorwegen: Eerste projecten succesvol gestart Arabisch schiereiland: Boring in de buurt van het North-Field
18. maart 2010 Michael Sasse PI-10-05 Tel. +49 561 301-3301 Fax +49 561 301-1321
[email protected] www.wintershall.com
Kassel. Als grootste Duitse producent van aardolie en aardgas is Wintershall internationaal actief op geselecteerde speerpunten waarin de onderneming over een grote regionale en technologische expertise beschikt. Het gaat hierbij om Europa, Noord-Afrika en Zuid-Amerika, evenals Rusland en het gebied rond de Kaspische Zee. Deze worden in toenemende mate aangevuld door activiteiten in de Arabische Golf. Sinds het jaar 2000 is de winning aanzienlijk gestegen. Na de duidelijke productieverhogingen in de afgelopen jaren, werd de productie van aardolie en aardgas in 2009 opnieuw met 4 procent verhoogd tot 136 1 miljoen vaten olie-equivalent. Ten opzichte van het jaar 2000 is dit een stijging van 70 procent met 80 miljoen vaten olie-equivalent. In 2010 moet de productie van aardolie en aardgas verder worden uitgebreid tot 140 miljoen vaten olie-equivalent. Hoewel de aardolie- en condensaatwinning 2 in 2009 ten opzichte van 2008 met 12 procent daalde tot 6,8 (2008:7,7) miljoen ton, steeg de aardgaswinning in 2009 met 18 procent tot 13,6 (2008: 11,6) miljard kubieke meter. De teruglopende hoeveelheden bij de olieproductie waren te wijten aan door de OPEC opgelegde ontginningsbeperkingen in Libië en de natuurlijke windaling in oudere velden. De hogere aardgasproductie is terug te voeren op de plateauwinning in het veld Yuzhno Russkoje die eerder dan gepland werd bereikt. De rekenkundige totale reikwijdte van de reserves, met betrekking tot het aandeel van Wintershall in de productie van 2009 en tot de reserves aan het einde van het jaar, bedraagt ongeveer 10 jaar.
1
In deze hoeveelheden zijn aandelen van derden opgenomen, die terug te voeren zijn op de deelname van Gazprom aan de Duitse Wintershall-onderneming, die houder is van de Libische concessies 96 en 97. Productiehoeveelheden uit het Achimgaz-project zijn hierin niet meegerekend. De 50/50-joint venture Achimgaz heeft in 2009 9,2 miljoen VOE geproduceerd. 2 De hoeveelheden uit het Achimgaz-project zijn hierin niet meegerekend.
Wintershall Holding GmbH Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 1 of 9
Investeringen in de opsporing en ontwikkeling van nieuwe velden Voor de zoektocht naar nieuwe aardolie- en aardgasopslagplaatsen en hun ontwikkeling werd in 2009 in het segment exploratie en productie in totaal 740 (2008: 1.465) 3 miljoen euro besteed aan exploratie, investeringen en acquisities. Wereldwijd kwam daarvan 409 (2008: 1.208) miljoen euro voor rekening van Europa, 167 (2008: 164) van NoordAmerika inclusief het Midden-Oosten, 49 (2008: 52) miljoen euro voor Zuid-Amerika en 115 (2008: 41) miljoen euro voor de belangrijke regio Rusland en het gebied rond de Kaspische Zee. Aanzienlijke investeringsplannen hadden betrekking op ontwikkelingsprojecten van velden in Duitsland (Mittelplate, Leer) Nederland (E18-A), P9-AB), Noorwegen (Yme, Delta) en Argentinië (Aquada Pichana). 17 boringen succesvol Voor de opsporing van nieuwe aardolie- en aardgasopslagplaatsen heeft Wintershall in 2009 in totaal 29 exploratie- en uitbreidingsboringen afgerond. Bij 17 (2008: 5) boringen stuitte Wintershall op nieuwe ressources, waarvan vier in Noorwegen, zes in de zuidelijke Noordzee (Nederland, UK, Denemarken) alsmede twee in Argentinië, drie in Duitsland en twee in Noord-Afrika. Ook in 2010 is Wintershall van plan te investeren in de opsporing van nieuwe opslagplaatsen in haar speerpuntregio’s en de komende jaren vaart te zetten achter de ontwikkeling van de reeds ontdekte opslagplaatsen in met name de Noordzee resp. Noorwegen. Wintershall heeft de focus naast de exploratie in de buurt van bekende opslagplaatsen, het zogeheten Nearfield, met over het algemeen goede ontginningskansen, uitgebreid met een zoektocht in het zogeheten Greenfield-gebied. Dit zijn plekken, waar weliswaar het voorkomen van olie en gas al werd aangetoond, maar tot nog toe geen veldontwikkelingen zijn uitgevoerd. Ook in het frontiergebied, dus in tot nog toe niet onderzochte gebieden, is Wintershall versterkt op zoek naar nieuwe ressources. Naast investeringen in het opsporen, ontsluiten en produceren van koolwaterstoffen waarborgt de uitbreiding van onze technologische kennis het duurzame succes van de onderneming. Wintershall voert op geselecteerde technologiegebieden eigen onderzoeksen ontwikkelingsprojecten uit. De inhoudelijke zwaartepunten liggen op de risicovermindering van de exploratiemethoden, het hogere debiet uit producerende opslagplaatsen en de ontwikkeling van technologieën voor opslagplaatsen onder lastige ontsluitings- en ontginningsomstandigheden. Daarbij staat het gebruik van synergieën met de onderzoekscompetentie van de BASF-groep in de technologieontwikkeling centraal. Hierdoor kan Wintershall zich in de concurrentiestrijd om de toegang tot aardolie- en aardgasbronnen versterkt positioneren als partner met uitstekende technologische kennis.
3
Vaste activa en immateriële vermogenswaardes. De waarde voor 2009 omvatte de acquisitie van Revus Energy ASA.
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 2 of 9
Duitsland Wintershall heeft in de afgelopen jaren verder geïnvesteerd in de Duitse aardolieproductie. Voor de innovatieve methode bij de winning van aardolie in Emlichheim in Nedersaksen in de buurt van de DuitsNederlandse grens werd Wintershall in maart 2009 onderscheiden door het initiatief “Deutschland – Land der Ideen” (Duitsland – Land der ideeën). De BASF-dochter past in Emlichheim de stoominjectietechniek toe, om de bijzonder taaie olie te winnen. Al meer dan 60 jaar wordt hier aardolie gewonnen – op constant niveau. Om de bestaande opslagplaatsen beter te kunnen ontsluiten werden er in 2008 vier nieuwe boringen geïnitieerd, waaruit reeds aardolie wordt gewonnen. In de standplaats Aitingen in Beieren heeft Wintershall in 2008 de boring “Schwabmünchen 5” met succes uitgevoerd. De extra reserves uit het oostelijke veld Schwabmünchen worden nu aangesloten op het oliewingebied in Aitingen. De in 2007 begonnen “Tight-Gas”-exploratieboring Leer in Nedersaksen werd in 2009 voortgezet. Tight-Gas-opslagplaatsen worden gekenmerkt door het feit dat aardgas zich in zeer compact, slecht doordringbaar gesteente bevindt. Bij het zogeheten Multiple-Frac-procedé werd het gesteente van de opslagplaats onder hoge druk op meerdere plaatsen onderaards opengebroken om zo de toevoer van gas naar het boorgat te vergemakkelijken. In het Nedersaksische Leer werkt Wintershall samen met GDF Suez E&P Deutschland GmbH (bedrijfsleider). In mei tekenden Wintershall en GDF Suez een overeenkomst over de ruil van aandelen in exploratielicenties in de Duitse Noordzee. GDF Suez krijgt een aandeel van 40 procent in de offshore H&L-blokken op 80 kilometer ten noordwesten van het Oost-Friese eiland Borkum. Wintershall krijgt in ruil hiervoor een aandeel van 25 procent in de concessie Cuxhaven die direct grenst aan het aardolieveld Mittelplate in Sleeswijk-Holstein. Het offshore-veld Mittelplate waarin Wintershall samen met RWE Dea voor elk 50 procent participeert, is dé steunpilaar van de aardoliewinning van Wintershall in Duitsland. Met meer dan 200 miljoen vaten initiële reserves is dit het grootste gevonden olieveld in Duitsland. De ontwikkeling daarvan werd in de afgelopen jaren door ver verplaatste boringen vanaf het land voortgezet. Naast onze ontginningsstandplaatsen in Noord-Duitsland, Rijnland-Palts en Beieren concentreren wij ons vooral op de uitbreiding van de opsporing en winning van aardolie en aardgas uit de Noordzee. De zogenaamde “Eendensnavel”, het Wintershall-platform A6-A, is het enige offshoregaswinningsplatform van Duitsland, gelegen in het uiterste puntje van Duitse Noordzee. Europa Nog steeds komt de helft van het aardgas dat tegenwoordig in Europa wordt verbruikt uit de landen die grenzen aan de Noordzee: Noorwegen, Nederland, Denemarken, Groot-Brittannië en Duitsland. Wintershall is al sinds 1965 in de Noordzee actief. In Noorwegen heeft Wintershall in 2009 haar activiteiten aanzienlijk versterkt. Met de acquisitie van Revus Energy ASA in december 2008 is Wintershall Norge ASA met ongeveer 50 licenties, waarvan 19 met
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 3 of 9
bedrijfsleiderschap, tegenwoordig een van de grootste licentiehouders in Noorwegen. Al bij de eerste in eigen beheer uitgevoerde exploratieboring “Grosbeak” stuitte Wintershall in juli 2009 voor de kust van Noorwegen al op belangrijke velden. Met ingang van januari 2010 verhoogde Wintershall in Noorwegen zijn aandeel in de Grosbeak-licentie en heeft daarmee nu een aandeel van 45 procent. Daarnaast toonde de exploratieboring 34/411 Beta op 15 kilometer ten noordwesten van het Snorre-veld in de licentie PL375 in de noordelijke Noordzee het voorkomen van olie aan. Ook andere in 2009 geïnitieerde appraisalboringen in het Luno-veld, waarin Wintershall voor 30 procent participeert, konden het voorkomen van olie bevestigen. Met de opening van het hoofdkantoor van Wintershall Norge in Stavanger werd ook de integratie van Revus met succes gerealiseerd. De verhuizing naar Stavanger is een verdere stap bij de implementatie van de strategie, om de eigen aardolie- en aardgasproductie in Noorwegen duidelijk uit te breiden en uit te groeien tot een van de belangrijkste bedrijfsleiders op het Noorse continentaal plat. In het kader van onze “Gas voor Europa”strategie neemt Noorwegen een centrale plaats in. Op grond van de grote olie- en gasvelden en de bestaande verbinding met de West-Europese markten is Noorwegen naast Rusland de belangrijkste leverancier van Europa. In de licentieronde van 2009 heeft de dochtermaatschappij van Wintershall aandelen gekregen in vier nieuwe exploratielicenties, waarvan drie als bedrijfsleider. Twee licenties liggen in de Noorse Noordzee, een in de Noorse Zee en een in de Barentszzee. Ook de activiteiten in Groot-Brittannië werden versterkt. In 2008 heeft Wintershall een exploratieboring uitgevoerd in deelblok 44/24b (Dimple), waarin de onderneming met 49,5 procent een meerderheidsbelang heeft. Als “Wingate” moet de vondst vanaf 2010 worden ontwikkeld en vanaf 2011 al een bijdrage gaan leveren aan de winning. In totaal heeft Wintershall aandelen in meer dan 30 blokken en deelblokken in de Britse Noordzee. In Denemarken heeft de appraisalboring Ravn-3 in het westelijke deel van de Deense Noordzee het voorkomen van olie aangetoond. De boring, die door middel van een hefbooreiland op een waterdiepte van 48 meter werd uitgevoerd, bereikte haar verticale einddiepte bij 4.469 meter onder de zeespiegel in lagen gesteente uit het Triastijdperk en toonde koolwaterstofhoudend zandsteen uit de Boven-Jura aan. Bovendien vindt de evaluatie plaats van het uitgevoerde seismische onderzoek in de exploratieblokken 4/06 (westelijk Ravn) en 6/06. De blokken met een totale oppervlakte van ca. 1.600 vierkante kilometer liggen in de buurt van de Duitse territoriale wateren. Wintershall is met een aandeel van telkens 35 procent in beide blokken bedrijfsleider. In Nederland is Wintershall een van de grootste aardgasproducenten. De zuidelijke Noordzee is voor Wintershall traditioneel een van de kerngebieden. In totaal beheert de BASF-dochter 26 offshore-platformen in de zuidelijke Noordzee, waarvan met de A6A een in Duitse territoriale wateren.
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 4 of 9
Veel eerder dan gepland is in de Nederlandse Noordzee het platform E18A begonnen met produceren. Het gewonnen aardgas wordt door een 5,5 kilometer lange pipeline vervoerd naar Wintershalls grootste platform F16A en hier voor het transport verwerkt. Naast de appraisalboring Q1-28 stuitte ook een exploratieboring in blok L6-7 in de Nederlandse Noordzee in 2009 op aardgas. In Rijswijk bij Den Haag bevindt zich het competentiecentrum voor offshore-technologie voor de hele onderneming. Daar werkt Wintershall ook aan de verdere ontwikkeling van haar expertise in ondiep water. De uitbouw van offshore-expertise wint in het algemeen bij het opsporen en het transporteren van olie en gas aan betekenis en wordt ook bij de activiteiten in andere regio’s in de wereld gebruikt. Om de efficiëntie bij het beheer van de activiteiten in het zuidelijke deel van de Noordzee verder te verbeteren, controleert Wintershall 19 van haar 26 offshore-platforms in de zuidelijke Noordzee met een hypermodern radiocontrolesysteem vanuit Den Helder. Deze centrale voor Remote Controlled Operations (RCO) werd onderscheiden met de Innovation Award 2008 van BASF. Deze automatisering is een belangrijke voorwaarde voor de toekomstige economische ontginning van de kleinere en middelgrote opslagplaatsen in de zuidelijke Noordzee. Rusland en het Kaspische gebied De gezamenlijke veldontwikkelingsprojecten met Gazprom in West-Siberië werden in 2009 met succes voortgezet en hebben in belangrijke mate bijgedragen aan het zakelijke succes van Wintershall. Met de beide projecten Yuzhno Russkoje en Achimgaz wordt de energievoorziening van Europa met aardgas veilig gesteld. Het gas moet onder andere geleverd worden via de geplande Oostzeepipeline Nord Stream, die de Siberische gasreserves rechtstreeks met Duitsland verbindt. Het veld Yuzhno Russkoye in West-Siberië, waaraan Wintershall via Severneftegazprom beschikt over een aandeel van 35 procent, heeft vroeger dan gepland al midden vorig jaar de plateauwinning van 25 miljard kubieke meter(RSC) per jaar bereikt. Alle 142 productieboringen zijn in bedrijf. Dagelijks wordt ongeveer dan 70 miljoen kubieke meter aardgas gewonnen. Het in 1969 ontdekte veld Yuzhno Russkoje in West-Siberië beschikt over ontginbare reserves van meer dan 600 miljard kubieke meter aardgas. Momenteel levert Gazprom ongeveer 40 miljard kubieke meter aardgas aan Duitsland. Uitgaande van deze leverhoeveelheid, is alleen de opslagplaats Yuzhno Russkoje al in staat, de Russische gasexporten naar Duitsland voor nog eens 15 jaar te garanderen. De Cenoman-formatie, het reservoir waaruit het gas wordt gewonnen, ligt op een diepte van ongeveer een kilometer. Het aardgas heeft een zeer hoge reinheidsgraad en bestaat voor 98 procent uit methaan. Ook het tweede project, de ontwikkeling van een deelgebied van de diepgelegen Achimov-horizont van het Urengoi-veld, verloopt succesvol: alle zes pilotboringen in de moeilijk toegankelijke opslagplaats, waaraan Wintershall in de joint venture Achimgaz een aandeel van 50 procent heeft, zijn succesvol geëxploiteerd. Reeds een jaar na ingebruikname kon de Duits-Russische joint venture hier al het eerste miljard kubieke
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 5 of 9
meter(RSC) aardgas winnen. De Achimov-formatie ligt op een diepte van 3.150 tot 3.800 meter. Op grond van ongunstigere eigenschappen van de opslagplaats is deze formatie moeilijker te ontwikkelen dan hoger gelegen opslagplaatsen, waaruit al meer dan 30 jaar aardgas en condensaat gewonnen worden. De jaarlijkse aardgasproductie moet tijdens de latere plateaufase op maximaal 7,5 miljard kubieke meter komen te liggen. Wolgodeminoil, een andere Duits-Russische gemeenschappelijke onderneming van Wintershall en de grote Russische aardolieproducent OAO Lukoil, is actief in drie licentiegebieden in het gebied Wolgograd met een oppervlakte van in totaal ongeveer 13.600 vierkante kilometer en voert er intensieve onderzoeken uit om nieuwe opslagplaatsen te vinden. In het Kaspische gebied voert Wintershall via haar kantoor in Asjchabad exploratie- en ontwikkelingsprojecten uit in Turkmenistan en Azerbeidzjan. Zuid-Amerika In Argentinië is Wintershall al sinds 1978 actief, met name bij de winning van aardgas. Wintershall Energía S.A, een 100-procentdochtermaatschappij van Wintershall in Kassel, is bij 15 olie- en gasvelden betrokken en met een productie van ongeveer 25 miljoen vaten olieequivalent per jaar een van de grootste aardgasproducenten van het land. Wintershall richt bijzondere aandacht op de zoektocht naar nieuwe opslagplaatsen, waarbij ook versterkt wordt gekeken naar aardolie. Daartoe werden de investeringen in de exploratie in Argentinië duidelijk verhoogd. De onderneming exploreert zowel in geologisch nog niet ontgonnen gebieden, zoals in het Cañadón-Asfalto-Bekken, alsook in reeds producerende regio’s, zoals bijvoorbeeld het Neuquén-Bekken. Hier wordt primair in diepere lagen gesteente in het voorland van de Andes gezocht naar nieuwe ressources. De Aguada Pichana-concessie ligt in het centrum van het NeuquénBekken. Sinds de ontdekking in 1972 werden in dit gebied meer dan 230 boringen geïnitieerd, 174 ervan produceren aardgas. Momenteel zet Wintershall door horizontale productieboringen vaart achter de Tight Gasontwikkeling van het veld Aguada Pichana Central-West en voert in het gebied Las Carceles seismische metingen uit. De zogeheten Nearfieldexploratie was met de Aquada Pichana NW-x-1 (ten westen van het Aquada Pichana noordveld) succesvol. In februari 2009 ondertekenden de consortiumpartners Wintershall Energía, Pan American Energy, Repsol YPF en bedrijfsleider Total met de provinciale regering Nequén een overeenkomst over de licentieverlenging van de concessies Aguada Pichana en San Roque met 10 jaar tot 2027. Hiermee bevestigt Wintershall zijn doel, om op de lange termijn in Argentinië te willen investeren. De exploratieboring La Caverna x-1 in het naastgelegen Bandurria-blok is gestuit op aardolie en aardgas. Voor de kust van Vuurland exploiteert Wintershall samen met het Franse TOTAL en PanAmerican Energy (PAE) in de aardgasvelden Carina en Aries het tot nog toe grootste offshore-aardgasontginningsproject in Argentinië. Uit beide aardgasvelden moet tot 2027 in totaal ongeveer 56 miljard kubieke meter aardgas, 3,4 miljoen ton condensaat evenals 2,4 miljoen ton LPG (Liquefied Petroleum Gas) geproduceerd worden. De
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 6 of 9
dochteronderneming Wintershall Energía is voor 37,5 procent bij dit project betrokken. Bovendien is Wintershall betrokken bij het pijpleidingenproject Cruz del Sur, wat Argentijns gas van Buenos Aires naar Montevideo in Uruguay levert. Sinds maart 2010 participeert Wintershall daarnaast voor telkens 25 procent in het 6.000 vierkante kilometer grote Otway-blok en ook in het Tranquilo-blok in het Magellan-Bekken in Chili. Tranquilo en Otway strekken zich uit over in totaal 12.000 vierkante kilometer en liggen vlakbij onze bestaande productie in Vuurland. Hier staan in de komende jaren 2Den 3D-seismische onderzoeken alsmede drie boringen in het Tranquiloblok op de planning. Noord-Afrika In Libië, een van de grootste olieproducenten van Afrika, is Wintershall sinds 1958 actief in de exploratie en productie. Sindsdien is er meer dan 2 miljard US-Dollar in Libië geïnvesteerd en zijn er in totaal meer dan 150 boringen geïnitieerd. Wintershall exploiteert momenteel acht onshorevelden in de concessies 96 en 97. Gazprom participeert via een Duitse Wintershall-onderneming voor 49 procent in deze projecten. In de Middellandse Zee voor de kust van het land produceert Wintershall bovendien in een consortium met de Libische National Oil Corporation (NOC) en het Franse TOTAL in het offshore-veld Al Jurf 4 . Onshore werd de uitbouw van bestaande olievelden voortgezet en werd met de ontwikkeling van nieuwe olievondsten begonnen. Zo kon afgelopen jaar de eerste boring B44-96 van het fase VI-project in het veld As Sarah in productie worden genomen. Het project omvat meerdere infill-boringen om de productie in de concessie C96 te verhogen. Voor een beter debiet van de olievelden in de concessie C97 werd een 142 kilometer lang leidingnetwerk door de Libische woestijn aangelegd, dat de concessies C96 en C97 verbindt. Hierdoor moet geen olie, maar water naar de velden getransporteerd worden, waar het gebruikt wordt voor waterinjectie. Hiervoor worden in totaal 22 boringen uitgevoerd, waarvan de helft voor waterinjectie gebruikt moet gaan worden, de andere helft moet de door het water verdrongen olie eruit halen. Als een van de weinige ondernemingen in Libië fakkelt Wintershall het geassocieerde gas dat bij de ontginning van aardolie ontstaat niet meer af, maar verwerkt het volledig verder en levert zo een aanzienlijke bijdrage aan de vermindering van de CO2-uitstoot. Wintershall heeft zich tot doel gesteld om tegen 2012 in alle productievestigingen waar aardolie wordt ontgonnen, het affakkelen van geassocieerde gassen in het dagelijks bedrijf stop te zetten. In het 11.500 vierkante kilometer grote onshore-exploratiegebied in het Kufra-Bekken in het zuidoosten van Libië, waar Wintershall met een 4
Met de Libische Staatsoliemaatschappij worden momenteel onderhandelingen gevoerd over een aanpassing van de bestaande concessieovereenkomsten in “Exploration and Production Sharing Agreements” (EPSA). Voor het offshore-olieveld Al Jurf werd in 2009 de nieuwe EPSA-IV-overeenkomst ondertekend.
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 7 of 9
aandeel van 65 procent bedrijfsleider is, hebben we onze exploratieactiviteiten voortgezet. Het vooronderzoek en de eerste 2Dseismische metingen vanuit de lucht hebben inmiddels plaatsgevonden, in 2010 moet de eerste exploratieboring geïnitieerd worden. In Mauritanië, aan de grens met Mali en Algerije, is in de Taoudeniblokken Ta5 en Ta6 gestart met de eerste geofysische onderzoeken. Na de eerste geologische beoordeling van de blokken zullen in 2010 de eerste seismische metingen volgen. Midden-Oosten In aanvulling op de activiteiten in Noord-Afrika heeft Wintershall haar werkzaamheden op het Arabisch schiereiland in 2009 verder uitgebreid: in Qatar is de BASF-dochter nu bedrijfsleider van drie exploratieblokken. Qatar beschikt met ongeveer 26 miljard kubieke meter aardgas na Rusland en Iran over de op twee na grootste aardgasreserves ter wereld. Daarnaast opende Wintershall een eigen vertegenwoordiging in Abu Dhabi, om de bestaande betrekkingen met regeringen, NOC en partners te versterken en het bedrijf in de regio te positioneren. In de territoriale wateren van Qatar heeft Wintershall in 2008 de toeslag gekregen voor de bedrijfsleiding in blok 4N. Dit blok ligt in de directe nabijheid van het zogeheten North-Field, het grootste aardgasveld ter wereld en beschikt over een oppervlakte van 544 vierkante kilometer bij een waterdiepte van ongeveer 70 meter. Naast de evaluatie van reeds aanwezige seismische gegevens heeft Wintershall in het derde kwartaal van 2009 een eigen 2D/3D-seismische meetcampagne gehouden. Na de interpretatie van de seismische gegevens wordt momenteel de eerste exploratieboring in de zogeheten Khuff-formatie van blok 4N voor 2010 voorbereid. Afhankelijk van de onderzoeksresultaten is gepland, om nog een appraissalprogramma uit te voeren. In 2007 ontving Wintershall als bedrijfsleider bovendien de toeslag voor het offshore-blok 3, die beschikt over een oppervlak van 1.666 vierkante kilometer. Na een eerste dieptemetingsonderzoek in ondiep water staan er voor het jaar 2010 3D-seismische onderzoeken in blok drie alsook twee exploratieboringen voor 2011/2012 gepland. Toekomstgerichte uitspraken en prognoses Dit bericht bevat toekomstgerichte uitspraken, die gebaseerd zijn op huidige verwachtingen, vermoedens en prognoses van de directie almede de momenteel beschikbare informatie. De toekomstgerichte uitspraken mogen niet verstaan worden als garanties voor de hierin genoemde toekomstige ontwikkelingen en resultaten. De toekomstige ontwikkelingen en resultaten zijn veeleer afhankelijk van een groot aantal factoren, ze gaan gepaard met diverse risico’s en onzekerheden en berusten op aannames, die mogelijkerwijs niet blijken te kloppen. Wij aanvaarden geen enkele verplichting om de in dit bericht gedane toekomstgerichte uitspraken te actualiseren.
Wintershall Holding GmbH met vestiging in Kassel is een 100 procentdochtermaatschappij van BASF in Ludwigshafen en al meer dan 75 jaar actief in het opsporen en winnen van aardolie en aardgas. Wintershall concentreert zich bewust op geselecteerde zwaartepuntregio’s, waarin de onderneming beschikt
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 8 of 9
over een hoge mate aan regionale en technologische expertise. Dit zijn Europa, Noord-Afrika, Zuid-Amerika, Rusland en het gebied rondom de Kaspische Zee. Het bedrijf is tegenwoordig de grootste aardolie- en aardgasproducent met vestiging in Duitsland en met de dochterondernemingen WINGAS en WINGAS TRANSPORT ook een belangrijke aardgasleverancier op de Duitse en Europese markt.
Wintershall. Shaping the future. Meer informatie, achtergronden en fotomateriaal rondom het jaarlijkse persgesprek zijn te vinden op www.wintershall.com.
Wintershall Holding GmbH AG Press and Public Relations
P.O. Box 10 40 20 34112 Kassel, Germany
Phone: +49 561 301-3301 Fax: +49 561 301-1321
Page 9 of 9