6
Interim-bestuurder Vestia
Vestia 7 TEK ST : CHRISTINE DE RUITER TEK ST :|NA FOTO AM ’|S :BEELD CASPER : NARIL AM A
‘BIZAR DAT DE CORPORATIE DIE HET MEEST AFSTAND NAM, HAAR COLLEGA’S NU ZO NODIG HEEFT‘
8
Ooit was hij een gedreven volkshuisvester met een klassiek sociaaldemocratische inslag. Nu is hij een realist in hart en nieren. Dat moet ook wel als je een organisatie vlot moet trekken die zich ontwikkelde van sterspeler tot brekebeen van de corporatiesector. Interim-bestuurder Jacques Thielen vertelt hoe de wereld er uitziet vanuit Vestia. Waarom hebt u deze klus aangenomen? ‘Voordat ik ervoor gevraagd werd, wist ik al dat
gen dat de organisatie overeind blijft en dat de volkshuisvesting geen schade ondervindt. Leuk is anders. Het blijft boeiend en uitdagend werk. Maar ik kom wel iedere avond moe thuis.’
ik weer iets met grootstedelijke problematiek wilde doen. Rotterdam en Den Haag zijn
Hoe kijkt u tegen de volkshuisvesting aan?
mooie plekken om dat te doen want daar heb-
‘Ooit was ik een gedreven volkshuisvester met een sociaal-democrati-
ben veranderingen de meeste impact. Het leek
sche inslag. Op de klassieke manier. Maar toen kon ook nog heel veel.
me ook een goede ervaring om Vestia aan een
Vijftien jaar geleden vond iedereen dat er sociale woningen bijgebouwd
toekomst te helpen. Maar toen ik begon zag de
moesten worden. In mijn tijd als wethouder heb ik het roer omgegooid.
wereld er anders uit. We dachten het bedrijf te
Ik geloof nog steeds in de volkshuisvesting. Evenwicht vind ik daarbij
redden en te moderniseren. De kerndoelen
belangrijk. We moeten mensen helpen die zichzelf niet kunnen redden,
moesten overeind blijven. Aanpak van de las-
tegelijkertijd moet de markt de ruimte krijgen. De sector zit nu wel erg
tigste wijken wilden we koesteren. Maar toen
ruim in z’n jasje. Ik vind 2,4 miljoen sociale woningen in een welvarend
zakte de rente weer en gaandeweg werd het
Europees land als Nederland veel.’
steeds meer een sanering. We moeten nu dinStructuren die goed functioneren. Dat doet
Medio volgend jaar trekt u de Vestia-deur achter u dicht. Wanneer zal dat met een glimlach zijn?
veel pijn. De belangrijkste uitdaging is nu zor-
‘Ik denk niet dat het mogelijk is dat ik met een glimlach vertrek. Daar-
gen afbreken waar iedereen blij mee was.
voor veroorzaakt wat ik moet doen, te veel leed bij alle betrokkenen. Maar ik zal tevreden zijn als er op financieel gebied rust is en als de
VESTIA IN CIJFERS Vestia-bezit
89.000 woningen
organisatie verder kan. Dat er weer perspectief
Beoogde verkoop in 10 jaar
15.000 woningen
is. We gaan Vestia omvormen van een ontwik-
Te betalen door Vestia aan banken in tien jaar
1,3 miljard euro
kel- naar een beheerorganisatie. Onderhoud
Te betalen door de overige corporaties
0,7 miljard euro
Vertaald per woning per jaar (10 jaar)
32 euro
minister is ook helder op dat punt. We doen al-
Gewenste prijs bij verkoop bezit aan corporaties
70 procent van WOZ-waarde
leen wat juridisch afdwingbaar is. En daarbij
Gangbare prijs bij verkoop tussen corporaties (via Wooninvesteringsfonds)
50 tot 60 procent WOZ-waarde
zullen we nog per geval beoordelen of het niet
verklaren we heilig. Maar ontwikkeling en nieuwe plannen zitten er voorlopig niet in. De
goedkoper is om af te kopen.’
Vestia 9
Jacques Thielen Jacques Thielen (1956) deed na de middelbare school de lerarenopleiding Natuurkunde en Scheikunde. Vervolgens studeerde hij politieke wetenschappen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Thielen koos na zijn kandidaats al snel voor politiek en bestuur. Hij was vanaf 1990 gemeente-
Hoe is het binnen bij Vestia? Hoe is het met de mensen?
raadslid in Nijmegen en van 1994 tot 2000 was hij wethou-
‘Heel emotioneel. Ik denk dat iedereen de schok nu wel te boven is.
huisvesting. Vanaf 2000 stuurde hij Far West aan, een
De medewerkers zijn door een heel proces heengegaan, zitten er ei-
organisatie die de stedelijke vernieuwing van Amsterdam
genlijk nog steeds middenin. Toen ik net binnen kwam, was er onge-
Nieuw-West realiseerde. Toen Far West wegens eigen
loof en scepsis over de noodzaak van de draconische ingrepen. Maar
succes overbodig werd, ontmantelde hij de organisatie.
dat is inmiddels helemaal gedraaid. Eerst kwam er boosheid, toen de
Vanaf februari dit jaar tot in ieder geval medio 2013 vormt
verdenkingen bekend werden. Toen wanhoop. Gaan we ten onder?
Jacques Thielen samen met Gerard Erents het interim-
Redden we het wel? En nu is er vooral de vraag hoe we verder gaan.’
bestuur van de grootste woningbouwcorporatie van
der in deze stad met in zijn portefeuille onder meer volks-
Nederland: Vestia.
Heeft wat er gebeurd is te maken met de organisatiecultuur binnen Vestia? ‘Ja en nee. Wij troffen zeventien autonome woonbedrijven aan met veel autonomie. Vrijheid werd gewaardeerd. De relatie met het vragen stelden, maar dan zeg ik altijd: dat geldt voor de hele sector.
Wat is er volgens u gebeurd met Vestia en hoe is het nu?
We wisten allemaal dat Vestia leende tegen een gemiddelde rente die
‘Laten we voorop stellen dat lenen en goed ka-
een procent lager lag dan sectorbreed gebruikelijk. Bovendien kon het
pitaalbeleid belangrijk zijn. Als je daar verstan-
gemiddelde woonbedrijf van Vestia uitstekend functioneren. Maxi-
dig mee omgaat, kun je er veel plezier van
male vrijheid, maximaal geld. En dan is er ook nog toezicht, een raad
hebben. Maar Vestia had simpelweg een deri-
van commissarissen, die de boel in de gaten houdt. Waarom zou je dan
vatenportefeuille ontwikkeld die qua omvang
vragen stellen? Het is niet zo dat ze blind achter Staal aanliepen. Maar
en structuur niet meer paste bij de schuld. Dat
hij werd wel bewonderd. De mensen waren trots op wat ze bereikten
kan in tijden van stijgende rente, maar bij da-
en dat was de verdienste van Staal. Dat werd als iets goeds ervaren.
lende rente draait het om. Daarom wilden de
Dat sloeg om in ontzetting. Wat er nu gebeurt, is verschrikkelijk voor
banken een borgstorting van een aantal miljar-
die mensen. We zitten nog middenin het proces. Het sociaal plan is
den en dreigde een faillissement. De gevolgen
getekend en we gaan nu bekijken welke bedrijven overblijven. Maar
daarvan zouden niet te overzien zijn geweest.
we weten al dat er weinig werk overblijft voor de twee ontwikkelbe-
We hebben daarom het risico afgekocht met 2
drijven Ceres en Estrade. De mensen daar hebben het dan ook heel
miljard. Via de heffing komt er 700 miljoen uit
moeilijk.’
de sector. Dan blijft er 1,3 miljard schuld over
hoofdkantoor was beperkt. Je kunt je afvragen waarom mensen geen
10 Vestia
voor Vestia. Waar we nu mee bezig zijn, is die schuld beheersen. We gaan dus bezit verkopen. Dat hebben we nooit gedaan. Dus eigenlijk gaan we in die zin van Vestia een normale corporatie maken.’
Hoe verloopt die verkoop? ‘In de eerste plaats bieden we zittende huurders de woningen aan. Vervolgens bieden we ook bij mutaties woningen aan. Maar dat is bij lange na niet genoeg. We willen het liefst aan andere corporaties verkopen. Maar om onze schuld te kunnen verkleinen moet dat tegen 70 procent van de WOZ-waarde. Ik heb inmiddels 35 corporaties gesproken. Geen van allen doet een bod dat hoog genoeg is. En wij hebben niet de keuze om voor minder te verkopen. Dat terwijl tientallen private partijen staan te trappelen aan de poort. Voor ons een lastige positie. Van belang is dat er geen maatschappelijk vermogen weglekt uit de sector. Ook al zijn er
‘TIENTALLEN PRIVATE PARTIJEN STAAN TE TRAPPELEN. VOOR ONS EEN LASTIGE POSITIE’
dan wel wettelijke bepalingen die zorgen dat ze bijvoorbeeld niet binnen zeven jaar uit mogen ponden. Maar Rotterdam en Den Haag hebben meer nodig. Tegelijkertijd moeten wij een organisatie in de
lang dat Vestia overeind blijft. Als Vestia valt,
Zie ook De
benen zien te houden. Ook dat is in belang van de volkshuisvesting. Ik
gaat alles schuiven. Ook buiten de grenzen van
Stelling op
heb het nog niet opgegeven om het bezit aan andere corporaties over te
de sector. Sociale huisvesting in Nederland is
pagina 15 van
kunnen doen. Zo wilden we eerst grote plukken van het bezit in een keer
een groot goed. Dat moet je met elkaar over-
dit nummer.
van de hand doen, en kijken we nu meer per project. Maar als dat alle-
eind houden.’
maal niet lukt, gaan we toch naar de markt.’
Lees meer over
Begrijp ik uit uw woorden dat Vestia in de toekomst weer lid wordt van Aedes?
de actualiteit
‘We willen heel graag aansluiten, maar hebben
zoekterm
Waarom bieden corporaties niet genoeg?
daar op dit moment niet het geld voor. Maar ik
Vestia.
‘Ik weet het niet, ik kan niet in hun cijfers kijken. Het mooiste zou zijn als
vind dat we elkaar moeten steunen in deze
alle corporaties elkaar omarmen in tijden van crisis en vreugde, maar ik
barre tijden, dus wat mij betreft willen we dat
snap ook wel dat het zo niet werkt. Corporaties hebben het niet makke-
zeker in de toekomst.’
Denkt u dat Vestia het gaat redden? ‘Ja, maar er moet nog wel het nodige gebeuren.’
lijk. Ik begrijp dat er veel boosheid is. Heb je zelf je al die tijd netjes aan
de meeste afstand nam, haar collega’s in de sector nu zo nodig heeft.
Tot slot: Wat is het belangrijkste dat andere corporaties kunnen leren van Vestia?
Maar de situatie ligt er, en er zijn afspraken binnen de sector. Iedereen
‘Dat je de belangrijkste besluiten nooit in han-
baalt ervan, ook buiten de sector. Schrale troost is dat ook andere corpo-
den moet leggen van maar twee of drie
raties kunnen rekenen op die solidariteit. Het is bovendien ook hun be-
mensen.’
alle codes en governance gehouden, krijg je dit. Zeker omdat Vestia zoveel afstand nam van collega’s. Het is ook bizar dat juist de corporatie die
rond Vestia op www.aedes.nl,
