Integrale Gebiedsontwikkeling Zuidplaspolder Bouwen in diepe polders 28 september 2011 Frank van Pelt, projectleider plan en inhoud Zuidplaspolder
inhoud presentatie • 1. Gebiedsontwikkeling Driehoek RZG: – proces van 3xP
• ll. Klimaatbestendig ontwikkelen: – Hotspot Zuidplaspolder
• lll. Klimaatbestendig Inrichten: – Bouwrijp maken Nieuwerkerk Noord
m
Droogmakerij
Proces • Vijfde Nota 2001 officieel geboortekaartje: • Zuidplaspolder als zoekgebied wonen en glas • Aanpassing grens Groene Hart
Opgavendocument, maart 2003
• • • • • •
Kwantitatief programma 15.000 tot 30.000 woningen 200 +80 ha glastuinbouw 150 tot 350 ha bedrijfsterrein Kwalitatief programma: optimaal ruimtegebruik, faseerbaar en flexibel, top down + bottom up, voorinvesteren in landschapsstructuur.
gebiedsontwikkeling: proces van 3xP • Plannen: ISV, ISP, Streekplanherziening en SMB • Partijen: communicatie en participatie • Pecunia: ontwikkelingsorganisaties: Grondbank, ROZ, • Interactie tussen de 3 sporen
Planvormingspoor: Lagenbenadering Analyse Driehoek RZG per 2003 per 2010 kansen 2030 voor alle lagen
werkproces Analyse via Lagenbenadering • • • • • •
bodem en water: sturend netwerken: medesturend resultaat Atlas (2003) sectorale benadering, daarna confrontatie, leidend tot inrichting
Bodem + water als basis • Restveenzone: waterberging, natte natuur, hoge kweldruk, kans op opbarsten bodem • Kreekruggen en katteklei: waterparel koesteren (slootjesrijk), uitbuiten maaiveldverschillen en water: – geschikt voor combinatie van natuur en wonen
• Kleigebied geschikt voor alle functies
Bouwen met Water • Toename oppervlaktewater in relatie met verharding > 10% • Peilfixatie in het Restveen en peilvakkenvergroting • Veerkrachtig watersysteem • Samen met Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard uitwerken en realiseren • Veiligheid, klimaatbestendig
Water kansen kaart
ISV, ISP en BP's • • • • • •
idem lagen netwerken en de occupatie resultaat ISV (2005, 23 p) en ISP (2006, 8p) flexibel en faseerbaar plan Kwaliteitsborging: Handboek (2008) Hotspot klimaat voor ruimte (2008) Bestemmingsplannen (2009)
ISV
ISP
Rechtsgebied Publieke Grondbank RZG Zuidplas
Rechtsgebied Regionale Ontwikkelingsorganisatie Zuidplas (ROZ)
Bestemmingsplannen (2010-2020) • Zuidplas Noord (A): dorpsuitbreiding, glastuinbouwbedrijvenlandschap en bedrijventerrein. Vredenburghzone in Waddinxveen. • Zuidplas West (F):dorpsuitbreiding (2.000 woningen), bedrijventerrein, villawonen en Ringvaartdorp • Rode Waterparel (C): dun groen wonen • Gouweknoop (B): start stedelijk wonen na 2020
Plankwaliteit en Duurzaamheid • Lagenbenadering als basis • Hotspot Klimaat voor Ruimte, klimaatbestendig • Convenanten Restveen en Groene Waterparel, Regionale uitwerking Waterbeheer 21ste eeuw, Energieweb, Duurzaam ontwikkelen, Onderhandelingsagenda Van Vliet, Planvorming Rode Waterparel, Afspraken uitvoering GroenBlauwestructuur met HHSK • Handboek Kwaliteit • Advies supervisor-ambassadeur Riek Bakker doorwerking van duurzame ontwikkeling in bestemmingsplannen
Handboek Kwaliteit
Wat is bereikt • 2003 – Rijksopgave in het kader van het Landsdeelconvenant: 30.000-60.000 woningen • 2004 - GR Grondbank en ISV opgesteld • 2005 - ISV vastgesteld start ISP en Streekplan, start Moordrechtboog • 2006 - ISP en Streekplan met SMB vastgesteld: 15.000 woningen (2010-2020) • 2007 - Startpakket (7.000 woningen) en GR ROZ, start Restveen en Groene Waterparel • 2008 - GR ROZ • 2009 – Vaststelling OSK door ROZ en bestemmingsplannen door raden • 2010 - Crisis en Herstelwet • 2011 – uitspraken Raad van state op BP's
ll. Klimaatbestendig • Klimaatbestendig inrichten vraagt om klimaatbestendig(e) planvorming/ontwikkeling • Hotspot Zuidplaspolder: toetsing proces – 1. Wateroverlast – 2. Veiligheid – 3. Droogte – 4. Temperatuur Plus Voorbeeldprojecten, w.o. Nieuwerkerk Noord
1. Water overlast
Piekneerslag zomer:
2050
2100
Midden WB21
+10%
+20%
KNMI-06 Gematigd
+13%
+27%
KNMI-06 Gematigd +
+5%
+10%
KNMI-06 Warm
+27%
+54%
KNMI-06 Warm +
+10%
+20%
Wateroverlast
Sobek-modellering door de VU: Huidige plannen zijn degelijk. Alleen het W scenario leidt tot beperkte problemen
2. Over stromings risico zeespiegelstijging: Midden WB21
2050
2100
+20 cm
+50 cm
+15 – 25 cm
+ 35 – 60 cm
+ 20 – 35 cm
+ 40 – 85 cm
KNMI-06 Gematigd KNMI-06 Gematigd + KNMI-06 Warm KNMI-06 Warm +
Overstromingsrisico • Overstromingskans van de Zuidplaspolder wordt niet groter • Waterstand Hollandsche IJssel is beheersbaar (geen directe invloed zeespiegelstijging) • Inrichting ZPP (ISP) is op basis van risicominimalisatie
3. Droogte Neerslagtekort zomer:
2050
2100
Midden WB21
+ 1%
-
KNMI-06 Gematigd
+ 3%
+6%
KNMI-06 Gematigd +
- 10 %
- 19 %
KNMI-06 Warm
+6%
+ 12 %
KNMI-06 Warm +
- 19 %
- 38 %
Grote droogte en langdurige hitte gaan hand in hand • Droogte en hittegolven • Is een landelijk, zo niet Europees probleem, dat moeilijk is op te lossen • Droogte • Het vormen van watervoorraden is onhaalbaar (neemt te veel ruimte in beslag) • Hittegolven • Hittestress is vooral een probleem in dichtbebouwd stedelijk gebied. In het W+ scenario kan de temperatuur in de stad wel met 5°C toenemen
4. Temperatuur • Groen en Blauw rekening houden met veranderingen natuur • Vergroten ruimtelijke samenhang • Aangepast beheer • Voldoende bufferruimte rondom een natuurgebied
lll. Nieuwerkerk Noord • • • •
voortbordurend op v.b. project Hotspot van conceptueel naar inrichting gemeente, pzh, hhsk, 3bw vergelijken 4 manieren BRM: – – – –
zand erover sediment compartimenteren ivm overstromingsrisico beperkt ophogen
Uitgangssituatie Huidige situatie
Gewenste situatie Belangrijke elementen: • Boezem • Woningen aan de dijk • Lintbebouwing • Verouderde Glastuinbouw • Strokenverkaveling • A20 en N219 • Hooge Veenen
Systeemanalyses • Bodem • Water • Flora en fauna • Hoofdinfrastructuur • Stedenbouw • Duurzaamheid en energie • Marketing verdeeld over partners 3BW
Systeemanalyse bodem Diepte pleistocene zand
Dikte slappe lagen
Conclusies s.a. Bodem • • • • • •
Grote variatie dikte, diepte klei en veen idem maaiveldhoogte idem diepte zandlagen grote zetting, resp. restzetting 3 m. zand à 0,5 m. effectief Dus zo weinig mogelijk ophogen
Systeemanalyse water Peilgebieden en drooglegging
Analyse plangebied Drie onderscheidende deelgebieden: Deelgebied
Waterpeil (t.o.v. NAP)
Gem. maaiveldhoogte (t.o.v. NAP)
Huidige drooglegging
Woningdichtheid
A
-6,55 meter
-6,15 meter
0,40 meter
10 woningen/ha
B
-6,90 meter
-6,50 meter
0,40 meter
30 woningen/ha
C
-6,50 meter
-6,10 meter
0,40 meter
30 woningen/ha
Doorbraak Hollandsche IJssel – NAP + 2.7 m; huidige situatie
30 min
14 uur
3 uur
36 uur
Doorbraak Hollandsche IJssel NAP + 2.7 m; huidige situatie 1
1.2
2
1
3
waterdiepte (m)
0.8
1 2
0.6
4
3 4 5
0.4
0.2
0 0
12
24
36
48
60
72
84
tijdstip na doorbraak (uren)
•Overstroming na ruim een halve dag •Waterstand neemt snel toe tot NAP -5,2 m
5
Doorbraak Hollandsche Ijssel NAP + 2.7 m; na ophoging N219 1
2
3
4
5
•Overstroming verloopt trager (halve dag tot meer dan 40 uur) •Waterstand neemt langzaam toe; na 4 dagen NAP -5,6 m
Doorbraak ringvaart NAP - 2.0 m; huidige situatie 1
0.7 0.6
2
waterdiepte (m)
0.5
3
1 0.4
2 3
0.3
4
4 5
0.2 0.1 0 0
12
24
36
48
60
72
84
tijdstip na doorbraak (uren)
•Aankomsttijd sterk afhankelijk van doorbraaklocatie •Diepte veelal minder <1 m •Ophoging is geen oplossing
5
Analyse varianten Verschillen op drie punten: 1. materiaalgebruik (zand/sediment) 2. toekomstige drooglegging (1,0 of 0,6 m) 3. vloerpeil (- 5,2 of - 5,7 m NAP) 4. methode van ophogen (integraal/partieel) 5. woningdichtheid (30 – 10 wo/ha)
varianten à profielen Ruimtelijke vertaling van: • varianten • deelgebieden
Een “profiel” is een combinatie van: - waterpeil (polderpeil) - straatpeil - vloerpeil
Variabelen: • waterpeil: NAP - 6,5 meter of NAP - 6,9 meter • drooglegging: 0,60 meter of 1,00 meter • vloerpeil: NAP - 5,2 meter of NAP - 5,7 meter
Deelgebieden
Relatie varianten - profielen • Variant 1 en 2: samengevoegd, materiaal niet onderscheidend voor profielen. Bouwen met drooglegging van 1,0 meter en hoog vloerpeil op NAP - 5,2 meter. • Variant 3: bouwen met drooglegging van 0,6 meter en vloerpeil op NAP - 5,7 meter • Variant 4: bouwen met drooglegging van 0,6 meter en vloerpeil op NAP - 5,2 meter
Ambities • Duurzaam, o.a.: – Minimaal grondstoffen gebruik – Maximaal hergebruik grondstoffen, bouwen met natuur – Situatie omliggende gebieden mag niet verslechteren
• Klimaatbestendig – Overstromingsbestendig vloerpeil, NAP-5,2 m (bij bres in dijk van Hollandse IJssel) – Kwelproblematiek à Welke maatregelen zijn nodig om bovenstaande ambities te verwezenlijken bij niet-traditioneel bouwrijpmaken?
voorbeeld profiel A2
Voorkeur 3BW
+ relatief weinig materiaal voor ophoging nodig + waterveilig vloerpeil + uniform peilvak
Kenmerken:
0 overbrugbaar niveau-verschil straat-vloer
• 10 woningen/ha • WP = NAP-6,5 m • SP = NAP-5,9 m • VP = NAP-5,2 m
- kleine drooglegging ongunstig voor K&L - flexibele indeling plangebied lastig
Profiel B2
Kenmerken: • 30 woningen/ha • WP = NAP-6,9 m • SP = NAP-6,3 m • VP = NAP-5,2 m
Voorkeur 3BW
+ relatief weinig materiaal voor ophoging nodig + waterveilig vloerpeil + geen conflict bestaande bebouwing - flexibele indeling plangebied lastig - kleine drooglegging ongunstig voor K&L - groot niveau-verschil straatvloer - geen uniform peilvak
Stellingen • In grootschalige gebiedsontwikkeling is het toepassen van de lagenbenadering zeer aan te bevelen. • Beschouw bij elke nieuwe stap in de planvorming weer eerst Bodem en Water • Zoek je partners op en betrek ze vooraf bij de (her)inrichting van stedelijke gebieden
