Integrale analyse heroverwegingen sociaal domein

Integrale analyse heroverwegingen sociaal domein

Projectnummer 10259 In opdracht van de Sociale Alliantie

Lieselotte Bicknese Jeroen Slot

Oudezijds Voorburgwal 300

Postbus 658

1012 GL Amsterdam

1000 AR Amsterdam

Telefoon 020 251 0424

Fax 020 251 0444

[email protected]

www.os.amsterdam.nl

Amsterdam, januari 2010

Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Integrale analyse heroverwegingen sociaal domein

2


Inhoud Conclusie en samenvatting

5

Inleiding

11

1 Heroverwegingen Rijk 1.1 Overzicht maatregelen Rijk naar doelgroep en stapeling van effecten 1.2 Werk en Inkomen 1.3 Jeugd en Onderwijs 1.4 Zorg en Welzijn 1.5 Kunst en Cultuur 1.6 Sport

13 13 16 16 17 18 18

2 Heroverwegingen stadsdelen 2.1 Heroverwegingen stadsdelen 2.2 Effecten centrale bezuinigingen

19 19 20

3 Doelgroepen naar huishoudtype 3.1 Huishoudens met kinderen 3.2 Risico/probleemjongeren 3.3 Ouderen 3.4 Licht verstandelijk gehandicapten 3.5 Andere hulpbehoevenden 3.6 Mantelzorgers 3.7 Inburgeraars

23 23 25 26 26 27 27 27

4 Doelgroepen naar inkomen 4.1 Minimahuishoudens 4.2 Lage inkomens 4.3 Midden en hoge inkomens

29 29 31 31

5 De sociale staat van de stadsdelen 5.1 Nieuw-West, Zuidoost en Noord het meest kwetsbaar 5.2 Centrum 5.3 West 5.4 Nieuw-West 5.5 Zuid 5.6 Oost 5.7 Noord 5.8 Zuidoost

33 33 34 36 38 41 45 47 49

3


4


Conclusie en samenvatting

Doel van dit rapport is een samenhangend overzicht te bieden van de heroverwegingen door Rijk, gemeente en stadsdelen in een deel van het sociale domein. Daardoor wordt beter zichtbaar welke groepen in de stedelijke samenleving (positieve en negatieve) gevolgen ondervinden van de heroverwegingen en in welke mate deze groepen onder- en oververtegenwoordigd zijn in verschillende delen van de stad. Het is gebruikelijk effecten van voorgenomen beleid weer te geven in zogenoemde koopkrachtplaatjes. Hierdoor ontstaat zicht op het gemiddelde effect voor standaardhuishoudens. Achter dat gemiddelde bevindt zich echter een (soms grote) mate van spreiding zoals zichtbaar is in de volgende figuur. Daarmee is ook een eerste beperking van dit soort exercities gegeven: achter een gemiddelde kunnen grote 1 individuele verschillen schuilgaan. Koopkracht (exclusief incidenteel) naar huishoudtype, inkomensbron hoofdverdiener en huishoudinkomen, mutaties in % per jaar, 2011-2015

Bron: CPB Analyse economische effecten financieel kader

Een tweede beperking is dat niet alle gevolgen directe financiële gevolgen zijn die zich naar koopkracht laten vertalen. Ook is onzeker in welke mate vervolgens substitutie zal plaatsvinden. Of bijvoorbeeld een groter beroep op de WMO zal ontstaan. Daar komt nog eens bij dat vaak onbekend is in hoeverre doelgroepen van beleid overlappen: als maatregelen zijn voorgesteld voor licht verstandelijk gehandicapten, inburgeraars en huishoudens met (risico)kinderen is onbekend hoeveel huishoudens met meer dan een van deze maatregelen te maken krijgen. De cumulatie van maatregelen is daardoor niet anders dan globaal in beeld te brengen.

1

Zie ook: http://www.nibud.nl/over-het-nibud/actueel/nieuws/nieuws/artikel/nibud-2011-weer-een-krap-jaar.html

5


Niettemin biedt dit rapport een eerste inventarisatie en ordening die het mogelijk maakt de aandacht te focussen op groepen en/of gebieden waar zich meer dan gemiddeld risico’s voordoen en op groepen en/of gebieden waar zich nieuwe mogelijkheden voordoen. Inventarisatie maatregelen Rijk, centrale stad en stadsdelen Het Rijk en de centrale stad hebben bezuinigingsmaatregelen voorgesteld binnen alle drie de beleidsthema’s van het sociaal domein (werk&inkomen, jeugd&onderwijs, zorg&welzijn). De maatregelen staan kort beschreven in onderstaande tabel. De maatregelen van de stadsdelen zijn vaak nog niet volledig uitgewerkt en/of vastgesteld. Wel is duidelijk dat zij bezuinigingen in eerste instantie willen realiseren door efficiencymaatregelen met betrekking tot sociaal maatschappelijk vastgoed en subsidieverlening. Wanneer dit niet voldoende is lijkt het thema welzijn het meest geraakt te gaan worden door bezuinigingen. De centrale bezuinigingen op Jeugd en Veiligheid worden door de stadsdelen als probleem aangemerkt en zijn voor enkele stadsdelen aanleiding extra in jeugd en veiligheid te investeren. Voorgestelde maatregelen in het kader van het regeerakkoord en heroverwegingen van de gemeente Amsterdam type Werk en inkomen

maatregel

Rijk en centrale stad

inkomen

*inburgering zelf betalen

stadsdelen

*Wwb € 100 per jaar omlaag *Wwb-regime versoberd participatie

*geen participatietraject zonder perspectief op werk

investeringen

*meer of andere begeleiding voor WWb-klanten met

inkomen

*kinderopvang duurder

*instroom Wwb, Wajong en WSW beperkt ZO: capaciteit inburgering tot 2011

perspectief op werk Jeugd en onderwijs

*eigen bijdrage uithuisplaatsing jeugdzorg participatie

*afschaffing stedelijk jongerenwerk en XXXS-pas *minder projecten voor risicojongeren en JenV

efficiency

investeringen Zorg en welzijn

*decentralisatie en efficiencykorting jeugdzorg

*accommodaties efficiënt benutten

*minder subsidie jongerencentra

*ipv integraal een gebiedsgericht aanbod

*minder budget voor OKC

*overlap indikken

*op school meer aandacht voor kerntaak

*Centrum en ZO: Jeugd en Veiligheid

*inlopen taalachterstand buiten reguliere schooluren

*N-W: mentoraten

inkomen

*huur betalen bij intramurale zorg

participatie

*minder LVG in aanmerking voor gehandicaptenzorg

Centrum: bezuinigingen treffen welzijn

*half uur per week minder hulp bij huishouding p.p.

West: geen ontmoeting, minder loketten

*decentralisatie begeleiding AWBZ met 5% korting

*accommodaties efficiënt benutten

*premie (basis)verzekering stijgt met ruim € 110 p.p.

N-W: minder instellingen en activiteiten efficiency

*ipv integraal een gebiedsgericht aanbod *overlap indikken investeringen

6

*kwaliteit ouderenzorg

*N-W: sociale kopprogramma’s


Effecten heroverwegingen De heroverwegingen treffen huishoudens met een uitkering of minimuminkomen het vaakst. Deels komt dit doordat inkomensmaatregelen een relatief gezien groot aandeel van het inkomen wegnemen, maar ook behoren de huishoudens met een laag inkomen vaker tot de doelgroep van de voorziening waarop wordt bezuinigd. Verschillende groepen onder de lage inkomens hebben een verhoogde kans op stapeling van negatieve effecten van de heroverwegingen: huishoudens met (risico)kinderen (bezuinigingen jeugdzorg, onderwijs) werkende minima met kinderen (kinderopvang) ouderen (bezuinigingen AWBZ, HBH, intramurale zorg) licht verstandelijk gehandicapten (bezuinigingen WSW, trajecten probleemjongeren, AWBZ, gehandicaptenplan) inburgeraars (kosten traject zelf betalen) De volgende gevolgen van de heroverwegingen hebben voor een deel van de huishoudens met een laag inkomen boven het minimum negatieve gevolgen: De extra kosten voor de kinderopvang maken de financiële voordelen van werken ten opzichte van een uitkering te klein. WW’ers krijgen geen re-integratietraject Probleemjongeren ontvangen minder ondersteuning en een kleiner aanbod van zinvolle vrijetijdsbesteding Leerlingen met taalachterstand moeten deze achterstand zoveel mogelijk buiten de reguliere schooluren inhalen. Personen die mantelzorg verlenen kunnen overbelast raken Hoge inkomens lopen minder risico op stapeling van negatieve effecten. De groep maakt relatief veel gebruik van kinderopvang en wordt niet gecompenseerd voor de hogere kosten voor intramurale zorg. Deze twee maatregelen zullen niet vaak hetzelfde huishouden treffen. Omvang doelgroepen De meeste voorgestelde maatregelen hebben betrekking op specifieke groepen. Hieronder staat voor een deel van de maatregelen aangegeven hoeveel van de ruim 767.000 Amsterdammers gevolgen ondervinden van de maatregelen:

Minder of geen participatietrajecten: 25.000 Wwb-uitkering omlaag: 32.000 Geen beschutte werkplek WSW: 1.000 Minder ondersteuning vanuit AWBZ: 11.000 Kinderopvang duurder: 12.000 Minder (cultuur)voorzieningen jongeren: 32.000

Vaak geldt dat ook de hoogte van het inkomen van invloed is op het effect van een maatregel. Zo treft het verhogen van de bijdrage aan de kinderopvang met name werkende ouders en bepaalt de hoogte van het inkomen in hoeverre de maatregel belastend is. Op de volgende pagina staan de Amsterdamse huishoudens met kinderen uitgesplitst naar inkomen:

7


60.000 Amsterdamse stellen met kinderen, waarvan: 10.000 (15%) minimuminkomen van maximaal € 17.020 pj 12.000 (18%) laag middeninkomen tussen € 17.200 en € 24.300 pj 38.000 (67%) inkomen vanaf € 24.300 p.j. 38.000 eenoudergezinnen 14.000 (37%) minimuminkomen van maximaal € 15.325 pj: 10.000 op basis van uitkering 4.000 werkend 5.000 (13%) laag inkomen tot € 17.200 19.000 (50%) inkomen boven € 17.200 Uitgangspositie stadsdelen De stadsdelen hebben niet dezelfde uitgangspositie. In drie stadsdelen komt de bevolking veel meer dan gemiddeld in aanraking met sociale problematiek of lagere participatie: Nieuw-West, Zuidoost en Noord. In Oost geldt dit voor de Transvaalbuurt en de Indische Buurt Oost. Stand van sociale problematiek in 2010 naar buurtcombinatie

Bron: O+S

Of een buurt hoge inkomens weet te trekken is een goede indicator voor de ontwikkeling van een buurt. Buurten die hoog scoren op sociale problematiek en waar bovendien het aandeel hoge inkomens daalt, lopen meer kans in een negatieve spiraal te geraken. Deze combinatie wordt in Amsterdam aangetroffen in grote delen van de stadsdelen buiten de ring. Hierbij valt op dat dit in Zuidoost ook geldt voor de relatief welvarende buurten Gein en Nellestein.

8


Mutatie van het aandeel hoge inkomens tussen 2003 en 2007

stijging hoge inkomens, 2003-2007 geen data toename meer dan 10% toename 5% tot 10% gelijk (-5% tot 5%) afname -10% tot -5% afname meer dan -10%

Bron: CBS

Verdeling effecten over de stad De integrale analyse heroverwegingen sociaal domein beschrijft de omvang van alle doelgroepen en hun verdeling over de stad. Deze cijfers geven een indicatie van de plekken in de stad waar de maatregelen vaker invloed hebben dan elders. Het is in veel gevallen echter niet mogelijk om exact aan te geven hoeveel mensen gebruik maken van de getroffen voorzieningen. Dit geldt met name voor de zorg en welzijnsvoorzieningen. De volgende tabel laat zien dat met name in Nieuw-West en Zuidoost buurten zijn waar in absolute aantallen veel inwoners te maken krijgen met de gevolgen van de bezuinigingen. Als het gaat om uitkeringsgerechtigden valt stadsdeel West op. Doelgroepen heroverwegingen naar stadsdelen met buurten waar zij absoluut gezien vaak wonen Nieuwdoelgroep Werk en inkomen

Jeugd en onderwijs

Centrum

West

WWb

X

Wajong

X

WW

X

inburgeraars

X

X

X X X X

X X X

X

X

X

X

X X

X X

X X

X

minimahuishoudens

Zuidoost X

X

X

75-plussers

midden en hoge

Noord

X

risicojongeren

mantelzorgers

Oost

X

gewichtleerlingen

algemeen

Zuid

kinderen 0-4 jongeren

Welzijn en zorg

West

X

X

X

X

X

inkomens

9


10


Inleiding

Amsterdam is in 2010 geconfronteerd met een combinatie van ombuigingen door de centrale stad, het Rijk en de stadsdelen. Een eerste (ambtelijke) analyse van het totaal van de tot nu toe bekende maatregelen en voornemens versterkt het beeld dat de maatregelen leiden tot een stapeling bij kwetsbare burgers en tot afbreuk van het voorzieningenniveau. De Sociale Alliantie wil de gevolgen van de heroverwegingen voor de stad en de stadsdelen scherper in beeld krijgen en voert een integrale analyse heroverwegingen uit in samenwerking met medewerkers van stadsdelen en diensten. De wens is om vanuit een integrale kijk op de burgers in de stad te zoeken naar creatieve oplossingen, ontschotting en ontkokering. Voor de integrale analyse heroverwegingen worden in totaal drie analyses uitgevoerd: Zwart-witfoto 1 Een kwalitatieve analyse op stedelijk niveau van de nu bekende bezuinigingsmaatregelen en de effecten op burgers en doelgroepen door medewerkers van de betrokken diensten en stadsdelen. Zwart-witfoto 2 Een beschrijving van de sociale staat van de stadsdelen door O+S op basis van bestaande statistieken en onderzoeksresultaten. Daarnaast worden de gevolgen van de heroverwegingen, bekend zijn uit zwart-witfoto 1, waar mogelijk verbijzonderd naar buurt op basis van de bevolkingssamenstelling. Kleurenfoto De stadsdelen beschrijven in de kleurenfoto de couleur locale van hun buurten en bewoners, toegespitst op de bestaande sociale infrastructuur, de organisatie van de dienstverlening, de sociale problematiek en de zorgen ondersteuningsvraag van de bewoners. Het doel van de integrale analyse is te bepalen waar de belangrijkste maatschappelijke effecten zichtbaar worden, wat de knelpunten zijn, welke groepen daar vooral de dupe van zijn en welke oplossingen hiervoor kunnen worden geboden. Op basis van de resultaten worden de prioriteiten van het beleid herijkt. De analyse van de heroverwegingen heeft betrekking op de volgende beleidsterreinen binnen het sociaal domein: Jeugd & Onderwijs Zorg & welzijn, Wonen Werk & Inkomen, Participatie, Inburgering, Armoede Buiten beschouwing blijven: Kunstbeleid Sport De algemene belastingtarieven en leges in Amsterdam Veiligheidsbeleid

11


Deze rapportage beschrijft de resultaten van de integrale analyse heroverwegingen. Het eerste hoofdstuk bevat een samenvatting van zwart-witfoto 1 met de maatregelen uit het regeerakkoord, aangevuld met een benadering door O+S van de omvang van de doelgroepen. Hoofdstuk 2 beschrijft de maatregelen van de stadsdelen zoals beschreven in de kleurenfoto door de stadsdelen. Hoofdstuk drie tot en met vijf bevatten onderzoeksgegevens uit zwart-witfoto 2 die de sociale staat van de stadsdelen en de samenstelling van de doelgroepen beschrijven. Waar mogelijk zijn de statistische gegevens aangevuld met gegevens uit de kleurenfoto’s. De bijlagen bevatten gegevens op buurtcombinatieniveau.

12


1 Heroverwegingen Rijk

Dit hoofdstuk beschrijft kort de effecten van de heroverwegingen uit het regeerakkoord en de groepen Amsterdammers die deze effecten ondervinden. De informatie over de maatregelen is afkomstig uit zwart-witfoto 1, die is opgesteld door de samenwerkende diensten en stadsdelen. De benadering van het aantal Amsterdammers dat gebruik maakt van de betreffende voorzieningen is gemaakt door O+S.

1.1 Overzicht maatregelen Rijk naar doelgroep en stapeling van effecten De maatregelen uit de heroverwegingen treffen of alle Amsterdammers (bijvoorbeeld het verhogen van de basispremie voor de ziektekostenverzekering) of een vrij specifieke doelgroep (bijvoorbeeld bijstandsgerechtigden of jongeren). In hoeverre een huishouden te maken krijgt met meerdere maatregelen hangt sterk samen met de hoogte van het inkomen en de samenstelling van het huishouden. De meest onderscheidende kenmerken van een huishouden en de bijbehorende effecten van de heroverwegingen staan weergegeven in de tabel op de volgende pagina. Het overzicht maakt duidelijk dat een aantal groepen door meerdere ingrepen wordt geraakt. Dit zijn: huishoudens met kinderen risico- of probleemjongeren hulpbehoevenden (met name ouderen, licht verstandelijk gehandicapten). De hoogte van het inkomen bepaalt vervolgens de mate waarin inkomensmaatregelen een huishouden treffen en welke financiële mogelijkheden een huishouden heeft om wegvallende voorzieningen zelf te realiseren. Daarnaast zorgen inkomensgerelateerde maatregelen ervoor dat degenen die van een uitkering leven minder kans krijgen om te reintegreren op de arbeidsmarkt, worden werkende armen of gezinnen met een laag inkomen geconfronteerd met hogere kosten voor de kinderopvang en worden hoge inkomens minder vaak gecompenseerd bij hogere lasten (stadspas, huurtoeslag).

13

Gevolgen heroverwegingen Rijk voor verschillende groepen naar huishoudtype en hoogte van het inkomen

alle huishoudens

alle inkomens

uitkeringsgerechtigd

premie basisverzekering omhoog

zonder perspectief op werk: geen of

laag inkomen

midden en hoog inkomen

stadspas ipv cultuurpas kinderopvang duurder

kinderopvang duurder

huurtoeslag bij intramurale zorg

huur betalen voor intramurale zorg

minder re-integratie

WWB met perspectief op werk: meer of andere begeleiding

WWB: € 100 per jaar omlaag huishoudens met kinderen

risico/probleemjongeren

minder cultuur en talentontwikkeling

stadspas ipv cultuurpas

minder geld voor zwarte scholen minder geld voor speciaal onderwijs meer aandacht kerntaak onderwijs

eigen bijdrage onder toezichtstelling slechter bereik hulp door wegvallen cultuur en talentontwikkeling

minder preventie en zorg ouderen

half uur minder HBH per week

huurtoeslag bij intramurale zorg

minder begeleiding vanuit AWBZ meer afhankelijk van mantelzorg kwaliteit ouderenzorg omhoog

minder begeleiding vanuit AWBZ minder instroom gehandicaptenplan meer afhankelijk van mantelzorg

minder instroom WSW

andere hulpbehoevenden

minder begeleiding vanuit AWBZ meer afhankelijk van mantelzorg

minder instroom Wajong

nieuwkomer

inburgeren zelf betalen

licht verstandelijk gehandicapten

Minimuminkomens (18% Amsterdammers) De heroverwegingen treffen huishoudens met een uitkering of minimuminkomen het vaakst. Deels komt dit doordat inkomensmaatregelen een relatief gezien groot aandeel van het inkomen wegnemen, maar ook behoren de huishoudens met een laag inkomen vaker tot de doelgroep van de voorziening waarop wordt bezuinigd. Verschillende groepen onder de lage inkomens hebben een verhoogde kans op stapeling van negatieve effecten van de heroverwegingen: huishoudens met (risico)kinderen (bezuinigingen jeugdzorg, onderwijs) werkende minima met kinderen (kinderopvang) ouderen (bezuinigingen AWBZ, HBH, intramurale zorg) licht verstandelijk gehandicapten (bezuinigingen WSW, trajecten probleemjongeren, AWBZ, gehandicaptenplan) inburgeraars (kosten traject zelf betalen) Een groot deel van de maatregelen remt de maatschappelijke participatie van groepen die relatief vaak een laag inkomen hebben. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het beperken van de instroom in re-integratietrajecten of een uitkering. De maatschappelijke gevolgen van deze maatregelen, die alleen de nieuwe instroom treft, zijn niet op voorhand vast te stellen. Zo kan het niet ontvangen van een uitkering voor de een aanleiding zijn om in te stromen op de arbeidsmarkt, terwijl een ander mogelijk in een geïsoleerde positie terechtkomt. Lage inkomens (12% Amsterdammers) De heroverwegingen leiden er niet toe dat het inkomen van de huishoudens met een laag inkomen zal dalen tot onder het minimum. Echter, door de stijgende lasten kan het vrij besteedbare inkomen dalen. De volgende gevolgen van de heroverwegingen zouden voor een deel van de huishoudens met een laag inkomen boven het minimum problematisch kunnen zijn: De extra kosten voor de kinderopvang maken de financiële voordelen van werken ten opzichte van een uitkering te klein. WW’ers krijgen geen re-integratietraject Probleemjongeren ontvangen minder ondersteuning en een kleiner aanbod van zinvolle vrijetijdsbesteding Leerlingen met taalachterstand moeten deze achterstand zoveel mogelijk buiten de reguliere schooluren inhalen. Personen die mantelzorg verlenen kunnen overbelast raken Midden en hoge inkomens (70% Amsterdammers) Hoge inkomens lopen minder risico op stapeling van negatieve effecten. De groep maakt relatief veel gebruik van kinderopvang en wordt niet gecompenseerd voor de hogere kosten voor intramurale zorg. Deze twee maatregelen zullen niet vaak hetzelfde huishouden treffen.

Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Integrale analyse heroverwegingen

De volgende paragrafen beschrijven de maatregelen van het Rijk per beleidsthema.

1.2 Werk en Inkomen Maatregelen De Participatiebudgetten in de stad gaan fors omlaag als gevolg van de heroverwegingen. Dit geldt in het bijzonder voor het W-deel (re-integratie). De gemeente maakt de keuze om de resterende middelen voornamelijk in te zetten voor Wwb-klanten met perspectief op werk. Ook de inburgeringsgelden worden gekort, waardoor asielzoekers en migranten zelf verantwoordelijk worden voor inburgering. Het regime voor WWb uitkeringen wordt versoberd. Zo wordt de bijstand voor inwonenden afgeschaft, wordt de toets op partnerinkomen vervangen door toets op huishoudinkomen, worden de voorwaarden voor jongeren die beroep doen op bijstand aangescherpt en de vrijstelling van sollicitatieplicht beperkt voor alleenstaande ouders met kinderen tot 5 jaar. De Wajong wordt beperkt tot volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. Bestaande gevallen worden daartoe herbeoordeeld. De WSW gaat ook op de schop voor nieuwe instroom. Alleen mensen met indicatie voor een beschutte werkplek houden toegang tot WSW. Voor de resterende doelgroepen komt er één regeling voor de onderkant. Zij zullen naar vermogen worden ingezet op regulier werk. De WW-reintegratiemiddelen van de UWV worden weggesneden. Effecten maatregelen Voor ruim 26.000 Amsterdammers (3%) wordt participatie bemoeilijkt: Geen participatietrajecten (uit W middelen) meer voor 10.000 Amsterdammers zonder perspectief op werk. Voor ruim 15.000 WW’ers is geen re-integratiebudget meer beschikbaar. Een derde van de nieuwe WSW’ers komt niet meer in aanmerking voor een beschutte werkplek. Dit treft op lange termijn ongeveer 1.000 personen. 10.000 WWb-klanten met perspectief op werk krijgen meer of andere begeleiding door DWI. Ongeveer 65.000 Amsterdammers (8%) ondervinden inkomenseffecten: Van ruim 32.000 WWB-gerechtigden gaat de uitkering jaarlijks € 100 omlaag. De Wajong doelgroep wordt drastisch teruggebracht. Ongeveer 5.800 personen (90%) komen niet langer voor deze uitkering in aanmerking . Naar schatting 30.000 Amsterdammers moeten hun inburgeringscursus zelf betalen.

1.3 Jeugd en Onderwijs Maatregelen Er komt 300 miljoen minder beschikbaar voor de Jeugdzorg (naar verwachting betekent dit voor Amsterdam circa 30 miljoen Amsterdam) en het rijk voert een eigen bijdrage in i.g.v. ondertoezichtstelling. In de plannen van het kabinet wordt de jeugdzorg naar de gemeente gedecentraliseerd. De kinderopvang wordt duurder.

16


Ook het onderwijs wordt getroffen: 50 miljoen minder voor de gewichtenregeling en 300 miljoen minder voor passend onderwijs (bedragen landelijk). Er komt wel extra geld beschikbaar voor andere onderwijsvoorzieningen: intensiveringen van 1,33 miljard op 12 posten waarvan belangrijkste: VVE, taal en rekenen, plusvoorzieningen, wijkscholen, schakelklassen, kwaliteitsverhoging. VSV beleid wordt als prioriteit voortgezet. De beperking van de voorzieningen Zorgverzekering / AWBZ raakt ouders en jong volwassenen. Decentralisatie jeugdzorg biedt, los van effecten bezuiniging kansen om preventief jeugdbeleid en jeugdzorg beter op elkaar te laten aansluiten. Een aantal algemene stedelijke voorzieningen wordt afgeschaft: stedelijk jongeren werk, XXXS-pas, subsidies Jongerencentra. Een aantal projecten/activiteiten voor risicojongeren en maatregelen Jeugd en Veiligheid wordt beëindigd of gekort. Er is 2,5 miljoen minder beschikbaar voor OKC + minder apparaatskosten voor de DMO. De totale middelen zijn sinds 2006 wel fors toegenomen. Dus minder meer. Effecten Inkomenseffecten: hogere kosten voor dagopvang en ondertoezichtstelling: De dagopvang van ruim 12.000 Amsterdammers tot 5 jaar (26%) wordt duurder. Dit leidt mogelijk tot verhoogde vraag naar peuterspeelzalen. De eigen bijdrage bij uithuisplaatsing door Jeugdzorg wordt € 3.400. Participatie: jongeren komen minder met cultuur, talentontwikkeling en zorg in contact, in het onderwijs ligt focus op de kerntaak Taal en rekenen: Ruim 32.000 scholieren met landelijke Cultuurpas (CJP), waarvan 12.000 ook de XXXS-pas gebruiken komen minder met cultuur in aanraking. Daarnaast minder toegang tot talentontwikkeling door wegvallen stedelijke jongerenvoorzieningen (bereik ca 10.000 jongeren) NB: jongeren uit minimagezinnen kunnen via stadspas gebruik (blijven) maken van korting. Het wegvallen van stedelijke jongerenvoorzieningen beperkt mogelijk ook het bereik onder (probleem)jongeren van de hulpverlening. Daarnaast wordt fors bezuinigd op het aanbod van preventie en zorg (totaal € 19,5 miljoen). Dit leidt tot verhoogd risico op schooluitval, overlast en criminaliteit. Een indicator voor het aantal risicojongeren zijn de 7.000 spijbelaars in de stad (9% schoolgaanden). Op school komt meer aandacht voor kerntaak taal en rekenen en minder voor de achterstand van ruim 16.000 gewichtleerlingen (28%) in het primair onderwijs.

1.4 Zorg en Welzijn Maatregelen Rijk De begeleiding van AWBZ wordt overgeheveld naar de gemeentes (incl. 5% bezuiniging). Wonen en zorg worden gescheiden zonder compensatie. De IQ norm gehandicaptenplan zorg (50% compensatie voor “weglek”) wordt verlaagd. Er wordt bezuinigd op Hulp bij huishouden (HBH) De kosten van de (basis)verzekering zorg stijgen.

17


Effecten Inkomen: basisverzekering en intramurale zorg duurder De kosten van de basisverzekering stijgen ruim € 110 per jaar voor alle 627.000 Amsterdammers van 18 jaar en ouder (82%). 7.200 intramurale inwoners (0,9%) gaan huur betalen. Lage inkomens ontvangen huurtoeslag ter compensatie. Participatie: minder zorg voor minimaal 30.000 Amsterdammers met beperking (4%): Bijna 19.000 Amsterdammers (2,5%) krijgen per week een half uur minder HBH Begin 2009 ontvingen bijna 11.000 Amsterdammers begeleiding vanuit de AWBZ. De bezuiniging leidt tot kortere en beperktere begeleiding van (dementerende) ouderen, chronisch zieken, verstandelijk beperkten en personen die in aanmerking komen voor OGGZ Een onbekend aantal licht verstandelijk gehandicapten komt niet meer in aanmerking voor gehandicaptenplan zorg Alle maatregelen zorgen voor extra druk op de 75.000 mantelzorgers in Amsterdam.

1.5 Kunst en Cultuur Maatregelen Verwacht wordt dat de volgende zaken in de beleidsbrief van de minister zullen staan: i.t.t. wat in het regeerakkoord is opgenomen, wordt in de volle breedte bezuinigd, dus ook op de musea en het erfgoed: In 2011 wordt er voor wat betreft de bezuinigingen de 0-lijn aangehouden. In 2012 en 2013 hanteert het Rijk de kaasschaaf: 2012: 2,5% op instellingen uit de basisinfrastructuur; 5% op de fondsinstellingen 2013: 5% op instellingen uit de basisinfrastructuur; 7,5% op de fonds-instellingen. Voor 2014 wordt de voorgenomen € 200 miljoen bezuinigd. Dit zal gepaard gaan met een stelselherziening, die wellicht ook gevolgen kan hebben voor de periode van het Kunstenplan. . De btw wordt van 6% naar 19% verhoogd vanaf 2011. De gemeente zal vanaf de volgende Kunstenplanperiode ( 2013) € 9,8 miljoen op Kunst en Cultuur bezuinigen.

1.6 Sport Maatregelen Er zijn slechts indirecte effecten van rijksbezuinigingen op portefeuilles, die bijdragen aan doelstellingen aan Sport; gaat om rijksmiddelen WMO, Welzijn, Participatie budgetten. Effecten Hoogst waarschijnlijk in 2011 een cumulatief effect, met als gevolg: minder activiteiten voor 65+ minder ondersteuning voor zelforganisaties die beweeggroepen op willen zetten minder uitstroommogelijkheden voor deelnemers aan gecombineerde leefstijlinterventies Sport

18


2 Heroverwegingen stadsdelen

Dit hoofdstuk beschrijft kort de bezuinigingsmaatregelen van de stadsdelen. De informatie over de maatregelen is afkomstig uit de kleurenfoto’s van de stadsdelen. Omdat de maatregelen van de stadsdelen vaak nog niet zijn vastgesteld of nog niet bekend zijn geeft dit hoofdstuk alleen een indicatie van de verwachtingen.

2.1 Heroverwegingen stadsdelen Uit een opgave van de stadsdelen blijkt dat in de periode 2011-2014 een stadsdeel gemiddeld € 3,4 miljoen verwacht te bezuinigen (Centrum en Noord zijn in de deze berekening buiten beschouwing gelaten). In West, Nieuw-West, Zuid en Oost wordt het meest gekort op Welzijn en Zorg. In Noord en Zuidoost op Jeugd en Onderwijs. Bezuinigingen stadsdelen 2011-2014 Werk en inkomen

Jeugd en onderwijs

Welzijn en zorg

Centrum*

totaal nog niet bekend

West

600.000

1.200.000

3.700.000

5.500.000

Nieuw-West

180.000

1.850.000

2.000.000

4.030.000

Zuid

50.576

233.911

3.252.987

3.537.474

Oost

198.000

1.200.000

1.800.000

3.198.000

Noord** Zuidoost***

450.000

170.000

620.000

3.100.000

548.000

3.648.000

*cijfers worden a[ril 2011 bekend ** alleen bezuinigingen in 2011, 2012-2014 is nog niet bekend. ***€ 1,6 miljoen van de ombuigingen bestaan uit uitruil van eigen middelen

De verwachte bezuinigingen bedragen bij benadering 8,5% van de totaalbudgetten in 2010 (Centrum en Noord zijn in de deze berekening buiten beschouwing gelaten). Budgetten stadsdelen 2010 Werk en inkomen

Jeugd en onderwijs

Welzijn en zorg

totaal

621.829

10.499.170

8.476.635

19.597.634

West

3.962.000

23.030.973

18.093.000

45.085.973

Nieuw-West

3.378.000

30.453.000

13.642.000

47.473.000

Centrum

Zuid

1.779.000

26.275.000

16.924.000

44.978.000

Oost

3.065.000

23.284.000

15.648.000

41.997.000

Noord Zuidoost

644.000

18.500.000

9.077.000

28.221.000

3.200.000

42.000.000

8.900.000

54.100.000

19


De maatregelen van de stadsdelen zijn januari 2011 nog niet volledig uitgewerkt en/of vastgesteld. Wel is duidelijk dat de bezuinigingen in eerste instantie worden gerealiseerd door efficiencymaatregelen met betrekking tot sociaal maatschappelijk vastgoed en subsidieverlening. Wanneer deze maatregelen niet voldoende zijn lijkt het thema welzijn het meest geraakt te gaan worden door bezuinigingen.

2.2 Effecten centrale bezuinigingen De stadsdelen geven aan op verschillende wijzen geraakt te worden door de bezuinigingen van het Rijk en de centrale stad. Hieronder staan kort de belangrijkste risico’s weergegeven. Werk en inkomen Bij werk en inkomen ondervindt men onder andere gevolgen van het verdwijnen van gesubsidieerde arbeid, de noodzaak van extra dagopvang en verminderde capaciteit van de schuldhulpverlening: Decentralisatie SHV met nu nog onduidelijke gevolgen voor de budgetten, mogelijk kan niet meer iedereen geholpen worden. Het verdwijnen van participatiebudgetten heeft ook gevolgen voor het stadsdeelaanbod van laagdrempelige (buurt)activiteiten door (vrijwilligers)organisaties met SAP en MAP plaatsen. Het aanbod wordt dus waarschijnlijk minder en minder laagdrempelig. Mogelijk leidt dit tot meer sociaal isolement. Centrumfunctie trekt personen aan zonder dagbesteding. Daarop zal handhaving of opvang gezet moeten worden. (Centrum) Verborgen armoede in buurten die te goed zijn volgens wijkaanpakcriteria (Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt, Borgerbuurt en Bellamybuurt) Voormalige ID’ers geraakt door stopzetten Pluspunt Wibaut (Oost) Jeugd en onderwijs Binnen het thema Jeugd en Onderwijs voorzien de stadsdelen met name geraakt te worden door de centrale bezuinigingen op Jeugd en veiligheid en het stedelijk jongerenwerk. Door de combinatie van bezuinigingen op preventie en repressie wordt een toename van de jongerenoverlast verwacht. De centrale bezuinigingen op Jeugd en Veiligheid worden door de stadsdelen als probleem aangemerkt en zijn voor enkele stadsdelen aanleiding extra in jeugd en veiligheid te investeren. Jeugd en Veiligheid heeft de volgende drie doelstellingen: 1. Voorkomen en bestrijden van jeugdoverlast 2. Voorkomen dat jongeren een overtreding begaan of een strafbaar feit plegen 3. Voorkomen dat jongeren verder afglijden in de criminaliteit. Tot nu toe is Jeugd en Veiligheid voornamelijk gefinancierd uit Rijksmiddelen (GSB). In 2011 is er een terugval van deze middelen met tenminste 30%. In 2012 is het vooruitzicht dat er helemaal geen middelen meer komen. Dat betekent dus ook dat de doelstellingen moeten worden bijgesteld. Toename jongerenoverlast Jongeren dreigen aansluiting met samenleving te verliezen

20


De combinatie van bezuinigingen op Jeugd&Veiligheid en de stedelijke middelen tbv risicojeugd (LTB) zal gaten in de jeugdketen slaan. Centrumfunctie trekt jongerenoverlast aan. Gevoelig voor wegvallen budgetten Jeugd&veiligheid. (Centrum) Jongeren uit het Oostelijk Havengebied kunnen voor bepaalde activiteiten alleen in naastgelegen buurten terecht (Oost) Welzijn en zorg Het risico van de bezuinigingen binnen welzijn en zorg is volgens de stadsdelen dat meer bewoners in een sociaal isolement terecht komen en dat de druk op de mantelzorgers toeneemt. De maatregelen van het Rijk en de centrale stad zijn vooralsnog geen aanleiding om extra te investeren. Wel streeft men er in Nieuw-West naar de voorzieningen van de sociale kopprogramma’s zoveel mogelijk in stand te houden nu bijvoorbeeld de wijkaanpakgelden komen te vervallen. Meer inzet vrijwilligers In onlangs gerealiseerde stadsvernieuwing (met name Bos en Lommer): hogere woonlasten, verbreken sociale verbanden door verhuizingen en wegvallen onderlinge steun stapeling van effecten op buurthuiswerk (zie onder tabel) Door extramuralisering ouderenzorg groeit het aandeel zelfstandig wonende ouderen dat een beroep doet op individueel gerichte welzijnsdiensten. Daarnaast moeten deze diensten een bredere doelgroep bedienen zonder dat er middelen bijkomen (o.a. GGZ cliënten, mensen jonger dan 75 jaar met fysieke beperkingen, bewoners verzorgingstehuizen) Grote zorg dat het niet gaat lukken de bodem of vangnetdoelstelling in stand te houden. Toename sociaal isolement als alleen overlast wordt bestreden en anderen buiten de boot vallen. Als iemand niet meer meedoet (sociaal isolement) heeft dit ook gevolgen voor andere gezinsleden, met name kinderen. Mantelzorgers worden zwaarder belast. Groepen mantelzorgers die niet goed in beeld zijn hebben meeste kans op overbelasting: jongeren, allochtonen en verzorgers van GGZ-cliënten. Huurders met sociale problemen eerder in problemen door mogelijke bezuinigingen wijksteunpunt wonen Nog niet bekend of compensatie vanuit stadsdeelfonds voor AWBZ-pakketmaatregel blijft bestaan Bij MPG niet alleen bezuinigen, maar ook proces van samenwerking en afstemming verbeteren. Dan slaan de bezuinigingen minder hard neer bij deze groep ipv extra hard.

21


22


3 Doelgroepen naar huishoudtype

Dit hoofdstuk beschrijft hoe de Amsterdammers die te maken krijgen met de heroverwegingen verspreid wonen over de stad. Hierbij wordt ook ingegaan op de omvang van de doelgroepen. De volgende tabel geeft globaal weer waar de doelgroepen van de heroverwegingen in absolute aantallen veel worden aangetroffen in de stad. In de vervolgteksten wordt de omvang van de groep beschreven. De omvang van de doelgroepen per buurtcombinatie staat vermeld in bijlage 2. Doelgroepen heroverwegingen naar stadsdelen met buurten waar zij absoluut gezien vaak wonen Centrum

West

Nieuw-

Zuid

Oost

Noord

Zuidoost

West kinderen 0-4

X

jongeren gewichtleerlingen

X

schoolverzuimers

inburgeraars

X

X

X

X

75-plussers mantelzorgers

X

X

X X

X X

X

X X

X

X

X

3.1 Huishoudens met kinderen Amsterdam telt ruim 12.000 plaatsen in de kinderdagopvang. Dit betekent dat ongeveer een kwart (26%) van de 47.000 kinderen tot en met 4 jaar hier gebruik van maakt. De ouders van deze kinderen krijgen te maken met hogere kosten voor de kinderopvang en een breder aanbod van voorschoolplaatsen. De gebieden waar de meeste kinderen tot en met 4 jaar wonen zijn: Het Oostelijk Havengebied IJburg De Bijlmer Vooral gezinnen met werkende ouders worden getroffen door het verhogen van de tarieven voor de kinderopvang. Hieronder bevinden zich ook 4.000 eenoudergezinnen met een minimuminkomen. Het is echter niet bekend hoe oud de kinderen van deze groep zijn. In het basisonderwijs komt de nadruk te liggen op de kerntaak taal en rekenen. Er is minder geld beschikbaar voor kinderen met een taalachterstand, die wel een bredere toegang wordt geboden voor extra taallessen buiten schooltijd in summercourses en schakelklassen. De stad telt ruim 16.300 gewichtleerlingen. In absolute aantallen tellen de volgende buurten de meeste gewichtleerlingen:

23


Landlust Nieuwendam-Noord Slotermeer-Zuidwest De Bijlmer

Ruim 3.000 Amsterdamse jongeren maken gebruik van het speciaal onderwijs, een schooltype waar landelijk € 300 miljoen op zal worden bezuinigd. In absolute aantallen tellen de volgende buurten de meeste leerlingen in het speciaal onderwijs: Slotermeer-Zuidwest De Bijlmer Holendrecht/Reigersbos Ruim 32.000 jongeren uit Amsterdam volgen voortgezet onderwijs. Deze groep krijgt minder toegang tot cultuur en stedelijke jongerenvoorzieningen op het gebied van cultuur en talentontwikkeling. Jongeren uit minimagezinnen kunnen echter nog steeds via de stadspas korting krijgen op voorzieningen. De volgende buurten tellen in absolute aantallen de meeste leerlingen in het voortgezet onderwijs: Akerpolder/Sloten Slotervaart Sloter/Riekerpolder De Bijlmer Holendrecht/Reigersbos De volgende de kaart laat zien in welke gebieden relatief gezien veel kinderen en jongeren wonen. Concentratiegebieden van 0-11 jarigen (geel, minstens 24%, minstens 246) en 12-17 jarigen (blauw, minstens 13%, minstens 102), 2009

24


De volgende kaart laat zien waar in Amsterdam ongeveer de helft van de huishoudens krap is gehuisvest. Dat wil zeggen dat er de woning minder of evenveel kamers heeft als het aantal inwoners. Voor een deel gaat het om gebieden dicht bij het centrum. Daarnaast ligt een deel in sociaal zwakkere gebieden: Nieuwendam-Noord, Bijlmer Oost, de Kolenkit, Slotermeer Noordwest en Osdorp Midden. Concentratiegebieden van krap bewoonde woningen (minimaal 50%, minimaal 271 huishoudens), 2009

3.2 Risico/probleemjongeren De heroverwegingen leiden tot minder preventie en zorgvoorzieningen voor risicojongeren. Ouders van jongeren die onder toezicht worden gesteld moeten hiervoor een bijdrage gaan betalen. Het is niet bekend hoeveel risicojongeren Amsterdam telt. In deze analyse wordt de groep benaderd door te kijken naar de jongeren die bij Bureau Leerplicht Plus geregistreerd staan als relatief verzuimer. Het gaat om 7.000 jongeren (9% van de schoolgaanden) die in absolute aantallen vaker worden aangetroffen in de volgende buurten: Slotermeer-Zuidwest Geuzenveld Osdorp-Midden Slotervaart Overtoomse Veld De Bijlmer

25


3.3 Ouderen In Amsterdam wonen bijna 40.000 mensen van 75 jaar of ouder. Aangenomen wordt dat deze groep sterk vertegenwoordigd is in de groep die begeleiding krijgt vanuit de AWBZ (totaal 11.000 personen), HBH ontvangt (19.000 huishoudens) of intramuraal wordt verzorgd (7.200 personen). Ook zullen ouderen vaak mantelzorg ontvangen van hun familie of bekenden. Er wonen in absolute aantallen veel ouderen van 75 jaar of ouder in de volgende buurten: Buitenveldert Osdorp Oost Slotervaart Buikslotermeer Onderstaande kaart laat zien waar relatief gezien veel ouderen van 55 jaar of ouder wonen in Amsterdam. Concentratiegebieden van 55-plussers (minimaal 36%, minimaal 436 personen), 2009

3.4 Licht verstandelijk gehandicapten Ruim één op de tien personen heeft een IQ tussen 70 en 85. Dit komt neer op ongeveer 75.000 Amsterdammers. Een onbekend aantal van hen kan niet instromen in gehandicaptenplan zorg of WSW en krijgt minder begeleiding vanuit de AWBZ. Daarnaast is deze groep oververtegenwoordigd bij de risicojongeren waarvoor minder zorg en preventietrajecten beschikbaar zijn. Het is niet bekend hoe licht verstandelijk gehandicapten die zorg nodig hebben verspreid zijn over de stad.

26


3.5 Andere hulpbehoevenden Naast ouderen en verstandelijk beperkten komen ook chronisch zieken en de doelgroep van de OOGZ in aanmerking voor begeleiding van de AWBZ. Hun aantallen en spreiding over de stad zijn niet bekend. Begin 2009 ontvingen bijna 11.000 Amsterdammers begeleiding vanuit de AWBZ.

3.6 Mantelzorgers Door de bezuinigen op zorg en begeleiding neemt de druk op de mantelzorgers toe. Uit de Amsterdamse Gezondheidsmonitor van de GGD (november 2009) is bekend dat 12% van de Amsterdammers van 16 jaar en ouder mantelzorger is. Dit komt neer op ongeveer 75.000 personen. In het onderzoek zijn geen verschillen aangetroffen tussen etnische groepen of tussen aandachtswijken en de andere wijken. Voor de verdeling van het aantal mantelzorgers over de stad heeft O+S daarom uitsluitend gekeken naar de 2 leeftijdsopbouw van de bevolking (personen tussen 55 en 75 jaar verlenen vaker mantelzorg). Er wonen absoluut gezien veel mantelzorgers in: De Jordaan De Bijlmer Op basis van landelijke cijfers zijn naar schatting 20.000 Amsterdamse mantelzorgers overbelast.

3.7 Inburgeraars Naar schatting van DWI zijn er ongeveer 30.000 Amsterdammers die zelf een inburgeringscursus moeten betalen. Op basis van een inschatting van O+S wonen er veel inburgeraars in de volgende buurten: Landlust Slotermeer-Zuidwest De Bijlmer

2

Aandeel mantelzorgers per leeftijdscategorie: 16-34 jaar: 7,4%, 35-54 jaar: 14,5%, 55-74 jaar: 17% en 75 +: 10,3%.

27


28


4 Doelgroepen naar inkomen

In Nederland heeft 20% van de huishoudens een netto jaarinkomen tot € 17.200. In Amsterdam geldt dit voor 30% van de huishoudens. Ook het aandeel lage middeninkomens tot € 24.300 ligt met 23% iets boven het landelijk gemiddelde (20%). Bijna drie op de tien Amsterdamse huishoudens (29%) hebben een hoog netto jaarinkomen boven de € 33.100. Landelijk geldt dit voor 40% van de huishoudens. Benadering inkomensklassen Amsterdam, 2007 netto jaarinkomen

aandeel

aandeel

aantal

huishoudens

Amsterdamse

Amsterdamse

Nederland

huishoudens

huishoudens

20

18

73.000

12

49.000

minimahuishoudens

alleenstaande: € 11.915

lage inkomens

tot € 17.200

lage middeninkomens

€ 17.200 - € 24.300

20

23

93.000

midden

€ 24.300 - € 33.100

20

18

73.000

hoge middeninkomens

€ 33.100 - € 45.000

20

14

57.000

hoge inkomens

€ 45.000 +

20

15

61.000

100

407.057

gezin met kinderen: € 17.021

totaal

Bron: Armoedemonitor / CBS / RIO

De volgende tabel geeft weer hoe de verschillende inkomensgroepen in absolute aantallen globaal genomen verdeeld zijn over de stad. In de vervolgteksten wordt de omvang van de groepen beschreven. De omvang van de doelgroepen per buurtcombinatie staat vermeld in bijlage 2. Van de meeste uitkeringen is echter alleen de verdeling per stadsdeel bekend. Doelgroepen heroverwegingen naar stadsdelen met buurten waar zij absoluut gezien vaak wonen NieuwCentrum

West

WWb

X

Wajong

X

WW

X

minimahuishoudens

X

midden en hoge inkomens

X

West

Zuid

Oost

Noord

X

Zuidoost X

X

X X

X

X

X

X

X

4.1 Minimahuishoudens Het minimuminkomen voor een gezin met kinderen is maximaal netto € 17.021 per jaar en voor alleenstaanden € 11.915. Bijna één op de zes Amsterdamse huishoudens heeft een minimuminkomen. In de volgende buurten heeft minimaal een kwart van de huishoudens een minimuminkomen:

29


Slotermeer-Zuidwest de Kolenkit Oud-Noord e delen van de 19 eeuwse gordel in Oost Bijlmer Centrum Diamantbuurt Stadionbuurt. Met uitzondering van de Diamantbuurt en Stadionbuurt gaat het om dezelfde buurten waar relatief veel sociale problematiek is aangetroffen (zie hoofdstuk 5). Aandeel minimahuishoudens per buurtcombinatie t.o.v. stedelijk gemiddelde (16,5%), 2009

legenda veel minder dan gemiddeld minder dan gemiddeld meer dan gemiddeld veel meer dan gemiddeld buiten beschouwing

Noot: buurtcombinaties met minder dan 25 minimahuishoudens zijn buiten beschouwing gelaten

bron: DIA, bewerking O+S

Het aandeel minimahuishoudens in Amsterdam is de laatste vijf jaar met 2% gedaald naar 16,5%. Deze daling vindt verspreid over de hele stad plaats. Echter, in onder andere Slotermeer, de Transvaalbuurt en Volewijck verloopt deze daling minder snel en in Holendrecht/Reigersbos is sprake van een toename van het aandeel minima. WWB Een grote groep onder de minimahuishoudens zijn de bijstandsgerechtigden. In Amsterdam ontvangen 32.000 personen deze uitkering. Ruim een derde van hen heeft geen perspectief op werk. In de volgende buurtcombinaties wonen veel bijstandsgerechtigden: Landlust Bijlmer Stadionbuurt

30


Wajong Op dit moment ontvangen ongeveer 6.500 Amsterdammers een Wajong-uitkering. In Centrum, Zuid en Zuidoost is het aantal Wajong-gerechtigden (503 tot 897) iets kleiner dan in de overige stadsdelen waar het aantal schommelt tussen de 1.000 en 1.182. Het totaal aantal Wajong-gerechtigden wordt met 90% teruggebracht tot 700.

4.2 Lage inkomens Bij benadering € 49.000 Amsterdamse huishoudens (12%) hebben een laag inkomen dat boven het minimum ligt maar onder de € 17.200. Gebaseerd op het onderzoek Wonen in Amsterdam 2009 blijkt het in negen van de tien keer om alleenstaanden te gaan. De overige lage inkomens zijn voornamelijk eenoudergezinnen. De verdeling van de lage inkomens over de stadsdelen is opgenomen in bijlage 3. Bijna een kwart van alle Amsterdamse huishoudens (23%, 93.000 huishoudens) heeft een laag middeninkomen tussen € 17.200 - € 24.300. Deze groep is meer divers samengesteld dan de lage inkomens. Van de tien zijn er bij benadering zes alleenstaanden, twee stellen zonder kinderen, een eenoudergezin en anderhalf gezinnen met kinderen. Gezinnen met kinderen Ongeveer 66.000 huishoudens in Amsterdam zijn stellen met kinderen. Bijna 10.000 hiervan (15%) hebben een minimuminkomen van maximaal € 17.020 per jaar. Ongeveer 12.000 (18%) hebben een laag middeninkomen tussen € 17.200 en € 24.300 per jaar. Van de 38.000 eenoudergezinnen in de stad hebben er ongeveer 10.000 (26%) een minimumjaarinkomen op basis van een uitkering van netto maximaal € 15.325, ongeveer 4.000 (11%) zijn werkende minima en ongeveer 5.000 eenoudergezinnen (13%) hebben een laag inkomen tot € 17.200. De andere helft van de eenoudergezinnen heeft een hoger inkomen. Het is niet bekend hoe deze groepen verspreid zijn over de stad. Met name de 9.000 eenoudergezinnen waarvan de ouder werkt en een laag inkomen heeft zijn kwetsbaar bij het verhogen van de tarieven voor de kinderopvang.

4.3 Midden en hoge inkomens Bijna de helft van de Amsterdamse huishoudens (47%) heeft een netto jaarinkomen boven € 24.300. Wanneer gekeken wordt naar het gemiddeld besteedbaar jaarinkomen per huishouden dan is dit het hoogst in de Apollobuurt, gevolgd door de GrachtengordelZuid, Vondelbuurt, Willemsparkbuurt en Station-Zuid-WTC.

31


Gemiddeld besteedbaar inkomen per buurtcombinatie, 2007

De volgende kaart laat zien dat het aandeel hoge inkomens tussen 2003 en 2007 in de meeste buurten binnen de ring gelijk is gebleven of toegenomen. De stadsdelen buiten de ring laten forse afnames zien. In Zuidoost geldt dit ook voor de relatief welvarende buurten Gein en Nellestein. Mutatie van het aandeel hoge inkomens tussen 2003 en 2007

stijging hoge inkomens, 2003-2007 geen data toename meer dan 10% toename 5% tot 10% gelijk (-5% tot 5%) afname -10% tot -5% afname meer dan -10% Bron: CBS

32


5 De sociale staat van de stadsdelen

Dit hoofdstuk beschrijft de sociale staat van de Amsterdamse buurten ten tijde van het vaststellen van de heroverwegingen. Voor ieder stadsdeel wordt gekeken wat de uitgangssituatie is en in welke mate de doelgroepen van de heroverwegingen vertegenwoordigd zijn in de bevolking.

5.1 Nieuw-West, Zuidoost en Noord het meest kwetsbaar In drie stadsdelen komt de bevolking veel meer dan gemiddeld in aanraking met sociale problematiek of lagere participatie: Nieuw-West, Zuidoost en Noord. In Oost geldt dit ook voor de bewoners van de Transvaalbuurt en de Indische Buurt Oost. Stand van zaken sociale problematiek 2010 naar buurtcombinatie

Bron: O+S

De totaalscore sociale problematiek van een buurt is gebaseerd op de 15 volgende kernindicatoren die de drie beleidsterreinen van het sociaal domein beschrijven. Kernindicatoren Sociale Staat Jeugd & onderwijs

Zorg & welzijn, Wonen

Werk & inkomen, Participatie

gemiddelde Citoscore % jongeren met startkwalificatie % eenoudergezinnen % vaak jongerenoverlast % minimajongeren

Standaard Leefsituatie-Index % sociaal geïntegreerde bewoners % mantelzorgers % sociale huur rapportcijfer buurt

sociale cohesie buurtbetrokkenheid bewoners opkomst gemeenteraadsverkiezingen % NWW aantal banen per 1.000 inwoners

33


Voor iedere indicator is gekeken in hoeverre een buurt beter of slechter scoort dan het stedelijk gemiddelde (zie bijlage 1). Vervolgens zijn de scores die afwijken van het gemiddelde bij elkaar opgeteld. De totaalscore sociale problematiek van een buurt is hoger naarmate op meer vormen van sociale participatie een achterstand op het stedelijk gemiddelde wordt aangetroffen. De buurten waar combinaties van sociale problemen het meest voorkomen liggen in de stadsdelen Nieuw-West, Zuidoost en Noord. Ook wanneer de beleidsthema’s apart worden bekeken gaat het steeds om deze stadsdelen. Dit sluit aan bij het volgende beeld van de stad dat uit diverse onderzoeken naar voren komt: In Centrum en Zuid heeft de bevolking over het algemeen een sterke sociaaleconomische positie In West en Oost vindt gentrification plaats, maar heeft een deel van de bevolking een zwakke positie. Uit de Staat van de aandachtswijken blijkt dat de aandachtswijken in deze stadsdelen hun positie de afgelopen twee jaar (licht) hebben verbeterd. Uitzondering hierop zijn de Indische Buurt Oost, Hoofdweg e.o. en Landlust. Buiten de ring (Nieuw-West, Noord en Zuidoost) heeft de bevolking een relatief zwakke sociaal-economische positie. Diverse buurten hebben, mede onder invloed van de wijkaanpak en stedelijke vernieuwing, verbeteringen laten zien: de Kolenkit, OsdorpMidden, Geuzenveld, Overtoomse Veld, Nieuwendam-Noord en Bijlmer Centrum. Gebieden binnen de wijkaanpak die sinds 2008 geen verbeteringen hebben laten zien zijn Oud-Noord, Slotermeer, Slotervaart en Bijlmer Oost.

5.2 Centrum In stadsdeel Centrum zijn minder sociale problemen dan gemiddeld in Amsterdam. Wel trekt de omgeving van de Burgwallen veel jongerenoverlast aan. De anonimiteit van het stadsleven leidt in sommige buurten, met name in Burgwallen-Nieuwe Zijde, tot lagere sociale cohesie en buurtbetrokkenheid dan gemiddeld. Sociale problematiek centrum tov stedelijk gemiddelde, 2010

34


Stadsdeel Centrum geeft aan dat de volgende buurten vanwege de bevolkingssamenstelling kwetsbaar zijn: Haarlemmerbuurt Oostelijke eilanden Jordaan. In de volgende tabel staat de aanwezigheid weergegeven van de doelgroepen van de heroverwegingen. In Centrum woont ongeveer 11% van de Amsterdamse bevolking. De meeste doelgroepen van de heroverwegingen zijn minder sterk vertegenwoordigd in het stadsdeel. Uitzonderingen zijn het aandeel WW’ers en mantelzorgers, wat wijst op een sterke vertegenwoordiging van 50 tot 75-jarigen. Doelgroepen in Centrum, absolute aantallen Buurt met groter aantal dan Centrum

Amsterdam

% Amsterdam

82.713

767.773

10,7

900

12.000

7,5

gewichtleerlingen

274

16.300

1,7

leerlingen SO

114

3.050

3,7

leerlingen VO

2.208

32.000

6,9

299

6.500

4,6

cliënten HBH*

1.316

18.600

7,1

mantelzorgers*

9.000

75.000

12,0

Jordaan

minimahuishoudens

5.807

70.157

8,3

Jordaan

WWB

2.538

32.032

7,9

Jordaan

totaal aantal inwoners Kinderen 0-4 jaar naar opvang*

verzuimers

Wajong WW

gemiddeld in Amsterdam Jordaan

503

6.466

7,8

n.b.

1.853

15.456

12,0

n.b.

*benadering

Hieronder staan specifieke omstandigheden genoemd die volgens stadsdeel Centrum (mede)bepalend zijn voor de mate waarin de risico’s van de generieke bezuinigingsmaatregelen van Rijk en Centrale Stad zich kunnen gaan manifesteren: Het stadsdeel heeft een centrumfunctie: zowel bij Jeugd en Veiligheid als vanuit DWI dagbesteding krijgen we als centrum te maken met mensen die hier overlast geven of op zoek gaan naar 'vrijetijdsbesteding'. Daarop zal dan opvang of handhaving gezet moeten worden. Toename armoede hangt hiermee ook samen. Bij wegvallen budgetten Jeugd en Veiligheid: op langere termijn valt het vangnet weg bij risicojongeren, evenals mentoraten en lokale trajectbegeleiding. Meer particuliere verhuur, daarbij relatief hoge huren. Woningmarkt zit op slot: geen doorstroom dus mensen blijven langer wonen: ook gezinnen met kinderen dus toename op scholen van kinderen die een plek nodig hebben. Voor jongeren, starters, een probleem om een eigen plek te vinden en het centrum heeft zeer beperkte mogelijkheden voor ouderen en minder validen om in de eigen buurt zelfstandig te blijven wonen. Relatief veel maatschappelijke opvanglocaties. Relatief veel (oudere) alleenstaanden. Toenemende overlast van bepaalde groepen (ex-psychiatrische patiënten, meer daklozen door bezuiniging maatschappelijke opvang en dagbesteding toeristen, allochtonen e.d.) door o.a. alcoholmisbruik.

35


Alle incidentele subsidies zijn geschrapt in het kader van de herijking: dat treft zowel jeugd: tieners en jongeren als ook dagarrangementen en brede school: Onderwijs gaat zich op zijn/haar kerntaken richten dus minder aandacht voor de school als middelpunt en de zorg voor voor/tussen en naschoolse activiteiten.

5.3 West De buurten in West zijn zeer divers als het gaat om sociale problematiek. In De Helmersbuurt en Vondelbuurt is de positie van de bevolking sterker dan gemiddeld en in de Kolenkit slechter. Alle overige buurten scoren rond het gemiddelde. De Kolenkit is de enige buurt waar de inkomensindicatoren werkloosheid en het aandeel minimajongeren boven het gemiddelde scoren. Verder vragen de voormalige stadsdelen De Baarsjes en Bos en Lommer aandacht op de beleidsterreinen Jeugd & Onderwijs en participatie. In Westerpark en Oud-West scoort geen van de buurten op een deelthema ruim onder het gemiddelde. Sociale problematiek West tov stedelijk gemiddelde, 2010

Stadsdeel West geeft aan dat de volgende buurten kwetsbaar zijn: Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt Deel Staatsliedenbuurt, o.a. rond Limburg van Stirumplein Kolenkitbuurt (inclusief Robert Scottbuurt) Gibraltarbuurt Landlust Mercatorbuurt (inclusief Jan Mayenbuurt) Chassébuurt Borgerbuurt Bellamybuurt

36


In de volgende tabel staat de aanwezigheid weergegeven van de doelgroepen van de heroverwegingen. De omvang van de doelgroepen jeugd en hulpbehoevenden past bij de omvang bij het stadsdeel. Opvallend is de relatief hoge uitkeringsafhankelijkheid (WWb en WW) in West. Doelgroepen in West, absolute aantallen Buurt met groter aantal dan gemiddeld in totaal aantal inwoners

West

Amsterdam

% Amsterdam

131.203

767.773

17,1

Kinderen 0-4 jaar naar opvang*

2.000

12.000

16,7

gewichtleerlingen

Amsterdam Landlust

2.969

16.300

18,2

leerlingen SO

403

3.050

13,2

Landlust, Kolenkit

leerlingen VO

4.286

32.000

13,4

Landlust

verzuimers

1.078

6.500

16,6

Landlust

cliënten HBH*

2.549

18.600

13,7

mantelzorgers*

12.750

75.000

17,0

Landlust

minimahuishoudens

14.283

70.157

20,4

Kolenkit

WWB

6.613

32.032

20,6

Spaarndammer en

Wajong

1.052

6.466

16,3

n.b.

WW

3.015

15.456

19,5

n.b.

Zeeheldenburt, Landlust

*benadering

Hieronder staan specifieke omstandigheden genoemd die volgens stadsdeel West (mede)bepalend zijn voor de mate waarin de risico’s van de generieke bezuinigingsmaatregelen van Rijk en Centrale Stad zich kunnen gaan manifesteren: De stagnatie van de stedelijke vernieuwing in West zal negatieve effecten hebben op de leefbaarheid in de vernieuwingsbuurten: m.b.t. de vernieuwingsbuurt Laan van Spartaan (Kolenkitbuurt): stagnatie van de verkoop van koopwoningen zal de beoogde menging van bevolking uit verschillende inkomensgroepen in gevaar brengen. De reputatie van de buurt kan daardoor afnemen, wat de verkoopbaarheid van de woningen nog meer doet afnemen. Er dreigt een halfafgemaakte buurt te ontstaan waar door een slechte start de sociale vernieuwing achterblijft. M.b.t. andere stagnerende vernieuwingsbuurten: er zijn verwachtingen geschapen, die niet worden nagekomen. Dit zal leiden tot frustraties. Ook dreigt in de vernieuwing die wel gerealiseerd wordt de sociale vernieuwing achter te blijven. Dit kan het effect van vernieuwing op veiligheid en leefbaarheid teniet doen.

37


5.4 Nieuw-West In zes van de elf buurtcombinaties in Nieuw-West ligt de score op sociale problematiek boven het stedelijk gemiddelde. Bij de overige vijf buurten ligt de problematiek rond het gemiddelde. In alle delen van Nieuw-West is er sprake van problematiek binnen de thema’s Jeugd & Onderwijs en Participatie. In Geuzenveld-Slotermeer en Overtoomse Veld is dit vaker dan gemiddeld gecombineerd met werkloosheid en/of een laag inkomen. Sociale problematiek Nieuw-West tov stedelijk gemiddelde, 2010

In de volgende tabel staat de aanwezigheid weergegeven van de doelgroepen van de heroverwegingen. Voor alle doelgroepen geldt dat in Nieuw-West gebieden zijn waar zij in grote aantallen wonen, en in alle gevallen hoort Slotermeer-Zuidwest bij deze gebieden. Het meest onderscheidende kenmerk van Nieuw-West is dat er in het stadsdeel relatief veel jongeren wonen. Dit geldt ook voor risicogroepen als leerlingen van het speciaal onderwijs en verzuimers. Er zijn echter ook een aantal buurten waar veel ouderen wonen en bijvoorbeeld veel aanspraak wordt gemaakt op HBH.

38


Doelgroepen in Nieuw-West, absolute aantallen Buurt met groter aantal dan totaal aantal inwoners

Nieuw-West

Amsterdam

% Amsterdam

135.188

767.773

17,6

gemiddeld in Amsterdam Slotermeer-ZW, Osdorp Midden en Oost, Akerpolder en Slotervaart


2.350

12.000

19,6

Geuzenveld, Slotermeer-ZW, Osdorp-Midden, Aker, Slotervaart

gewichtleerlingen

4.506

16.300

27,6

Geuzenveld, Slotermeer-ZW en NO, Osdorp Midden en Oost, Slotervaart en Overtoomse Veld

leerlingen SO

744

3.050

24,4

Slotermeer-ZW, Geuzenveld, Osdorp-Midden, Slotervaart en Overtoomse Veld

leerlingen VO

7.670

32.000

24,0

Aker, Slotervaart, Riekerpolder, SlotermeerZW, Geuzenveld, OsdorpMidden

verzuimers

1.962

6.500

30,2

Slotermeer-ZW, Geuzenveld, Osdorp-Midden, Slotervaart, Overtoomse Veld, OsdorpOost

cliënten HBH*

3.957

18.600

21,3

Osdorp-Oost en Midden, Slotermeer-ZW, Slotervaart

mantelzorgers*

12.500

75.000

16,7

Slotermeer-ZW, OsdorpOost, Aker en Slotervaart

minimahuishoudens

11.213

70.157

16,0

Slotermeer-ZW

WWB

5.049

32.032

15,8

Slotermeer-ZW

Wajong

1.187

6.466

18,4

n.b.

WW

2.227

15.456

14,4

n.b.

*benadering

Hieronder staan specifieke omstandigheden genoemd die volgens stadsdeel Nieuw-West (mede)bepalend zijn voor de mate waarin de risico’s van de generieke bezuinigingsmaatregelen van Rijk en Centrale Stad zich kunnen gaan manifesteren: Stagnatie stedelijke vernieuwing en wegvallen gebiedsgerichte intensiveringen sociale domein Het kost stadsdeel Nieuw-West, de Centrale Stad en samenwerkingspartners meer moeite om de gebiedsgerichte aanpak in Nieuw-West financieel vol te houden. Voor Nieuw-West zou dit kunnen betekenen dat er een maatschappelijke terugval volgt. De problemen zijn in Nieuw-West in een periode van tientallen jaren ontstaan. Het was daarom niet te verwachten dat ruimtelijke en sociale verbeterprogramma’s die nog volop in uitvoering zijn, nu al in staat zouden zijn om de achterstanden te doen verdwijnen. De behaalde resultaten zijn nog niet duurzaam, omdat ze deel uitmaken

39


van een meerjarig vernieuwingsproces dat pas na voltooiing voldoende garantie biedt om van Nieuw-West een complete en goed functionerende Amsterdams stadsdeel te maken. Sinds 2009 worden ook de effecten van de economische crisis in Nieuw-West voelbaar. De wijken in Nieuw West zijn extra kwetsbaar, door de zwakke uitgangsposities van bedrijven, voorzieningen en bewoners. De leefbaarheid en de veiligheid van de vernieuwingsbuurten komen extra onder druk, omdat ze veel langer dan beoogd in ‘verbouwing’ blijven. Bovendien wordt het vermogen om de problemen zelf op te lossen aangetast, wanneer de basisvoorzieningen door de financiële heroverwegingen van de gemeente ook een stapje terug moeten doen. De fasering van de sterk gereduceerde uitvoeringsplanning van de stedelijke vernieuwing heeft als consequentie dat een groot aantal wijken in Nieuw-West veel langer ernstige sociaal-economische achterstanden en leefbaarheidsproblemen zullen houden. De huidige slechte woonsituatie wordt bevroren. Dit geldt bijvoorbeeld voor wijken als Slotermeer en de Wildemanbuurt. Gerechtvaardigde verwachtingen van bewoners op verbetering van hun woonwijken worden hierdoor gefrustreerd en sociaal-maatschappelijke risico’s blijven voortduren Maatschappelijk vastgoed en voorzieningen Door het stilvallen van de stedelijke vernieuwing komt ook het verbeteren en herontwikkelen van het maatschappelijk vastgoed onder druk te staan, terwijl dit juist van groot belang is voor Nieuw-West, omdat dit de gebouwen moet leveren voor voorzieningen waar veel bewoners in Nieuw-West een beroep op (moeten) doen. De combinatie van gebrekkige accommodaties, het ontbreken van essentiële voorzieningen en de aanwezigheid van maatschappelijke achterstanden in veel wijken van Nieuw-West is zorgwekkend, omdat dit ook de kwaliteit van het aanbod beïnvloedt. Kwalitatief hoogwaardig aanbod biedt de beste ondersteuning voor bewoners om maatschappelijk vooruit te komen. Bovendien fungeren maatschappelijke voorzieningen als belangrijke ontmoetingsplaatsen in de buurten en zijn ze daarom essentieel voor de sociale cohesie. Uitgangspunten gebiedsspecifieke aanpak in Nieuw-West Per type vernieuwingsgebied zijn nu algemene uitgangspunten geformuleerd voor het voortzetten van een gebiedsspecifieke aanpak: Concentreren van de stedelijke vernieuwingsinzet in die gebieden waar voortgang en afzetbaarheid van de woningbouw de grootste kans hebben. In het programmerings- en faseringsvoorstel van het stadsdeel (ruimtelijke spreiding 3.600 nieuwbouwwoningen) liggen veel van die gebieden in de Ringspoorzone (o.a. Overtoomse Veld, Lelylaan). Hierbij zijn ook goede afspraken op het gebied van het sociaal- en fysiek interim beheer noodzakelijk met de woningcorporaties. Compenseren van het stilvallen van de stedelijke vernieuwing in de buurten met de zwaarste maatschappelijke problematiek. Deze komt tot uitdrukking in de laagste NAP-scores. Deze kwetsbare gebieden liggen binnen de volgende O&S gebiedsindelingen: Slotermeer-Zuidwest (geheel), Slotermeer-Noordoost (geheel), Osdorp-Midden (Nieuw Reimerswaal), Geuzenveld (delen Buurt 9 en GeuzenveldZuid), Overtoomse Veld (Noord), Osdorp Oost (Wildemanbuurt). Dit gebeurt door: o Naar voren halen van de verbetering en (her)ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed (waaronder de scholen) in de NAP-wijken. Zo blijft er voortgang in de stedelijke vernieuwing, die met name aan de huidige bewoners ten goede komt. Met alle betrokken partijen moet bekeken worden hoe dit te realiseren is.

40


Extra gebiedsgerichte inspanningen in het sociale domein zoals die de afgelopen jaren in de Wijkaanpak en de gebiedsintensivering Slotermeer zijn ontwikkeld. o Investeringen in het onderhoud van de openbare ruimte. o Herprioritering onderhoudsprogramma corporatiebezit (nu niet te slopen woningen). Een aangepast plan voor Nieuw-West Dit moet leiden tot een aanpassing van de integrale planvorming in Nieuw West. Voor het sociale domein is er een gewenste aanpak op de focus-thema’s onderwijs en jeugd, maatschappelijke participatie en sociale cohesie en leefbaarheid, waarvoor middelen in een gebiedsarrangement vrijgemaakt moeten worden. Deze heeft de volgende kenmerken: Plus op het basispakket vanwege achterstandspositie bewoners o Onderwijs Kwaliteitsaanpak in het Meesterplan/KBA Aanvullende pakketten onderwijs / naschoolse programma’s in – NAP-gebieden en/of lage Citoscores VVE Verbinding school en buurt Extra aandacht leerplicht en VSV o Economie, werkgelegenheid, participatie Innovatief gebiedsgericht participatiebeleid (relatie DWI) / transformatie collectief welzijnsaanbod Schuldenpreventie en schuldsanering Upgraden detailhandel / bedrijfsonroerendgoed Coalitie bedrijfsleven o Sociale cohesie Buurtontmoetingsplaatsen Samen leven door verandering bevolkingssamenstelling (binnen en buiten) Basispakket beter toesnijden op doelgroepen en doelgroepen beter toeleiden o Achter de voordeur o ‘Voor de voordeur’: outreach in activiteiten, evenementen, buurtcontacten, etc. o

5.5 Zuid In zes van de dertien buurten in Oud-Zuid is de sociaal-economische problematiek van de bevolking veel minder dan gemiddeld. In de overige buurten ligt de score in de buurt van het gemiddelde, waarvan alleen de Diamantbuurt en de IJselbuurt aan de verkeerde kant van het gemiddelde scoren. De enige indicator die in deze buurten sterk afwijkt van het stedelijke gemiddelde is het hoge aandeel sociale huurt in de Diamantbuurt.

41


Sociale problematiek Zuid tov stedelijk gemiddelde, 2010

In de volgende tabel staat de aanwezigheid weergegeven van de doelgroepen van de heroverwegingen. Zuid kent buurten met relatief veel ouderen en is hiermee kwetsbaar voor bezuinigingen in het beleidsthema welzijn&zorg. Het aandeel lage inkomens is lager dan gemiddeld, maar er zijn buurten waar kwetsbare groepen geconcentreerd voor kunnen komen, zoals de Stadionbuurt en de Diamantbuurt. Doelgroepen in Zuid, absolute aantallen Buurt met groter aantal dan totaal aantal inwoners Kinderen 0-4 jaar naar opvang* gewichtleerlingen

Zuid

Amsterdam

% Amsterdam

gemiddeld in Amsterdam

133.810

767.773

17,4

Oude Pijp, Scheldebuurt

1.860

12.000

15,5

Scheldebuurt

711

16.300

4,4

leerlingen SO

215

3.050

7,0

leerlingen VO

4.001

32.000

12,5

verzuimers cliënten HBH*

510

6.500

7,8

3.480

18.600

18,7

Buitenveldert-West

mantelzorgers*

13.832

75.000

18,4

Oude Pijp, Scheldebuurt

minimahuishoudens

10.075

70.157

14,4

Stadionbuurt, Diamantbuurt

WWB

4.594

32.032

14,3

Stadionbuurt

Wajong

1.000

6.466

15,5

n.b.

WW

2.613

15.456

16,9

n.b.

*benadering

Op de volgende pagina staan specifieke omstandigheden genoemd die volgens stadsdeel Zuid (mede)bepalend zijn voor de mate waarin de risico’s van de generieke bezuinigingsmaatregelen van Rijk en Centrale Stad zich kunnen gaan manifesteren:

42


Vertekende beelden Enkele rijke buurten als Apollobuurt, Museumkwartier en Willemspark bepalen vaak het beeld van Zuid en trekken op diverse sociale indicatoren de gemiddelden sterk omhoog voor het hele stadsdeel. Dat vertekent het beeld. Daarbij kennen deze buurten soms ook een heel eigen problematiek zoals vereenzaming, alcoholmisbruik en luxeverwaarlozing van kinderen. Dit maakt dat generieke cijfers per stadsdeel voor Zuid vertekenend werken: haal de rijke buurten eruit en een geheel ander plaatje ontstaat. Zuid is een in sociaaleconomisch opzicht sterk gesegregeerd stadsdeel. In Zuid is het beter om bijvoorbeeld per buurt, inkomensgroep of sector te kijken, dan naar de totalen per stadsdeel. Ook bij verdeling van doeluitkeringen over de stad bestaat het gevaar dat te weinig rekening gehouden wordt met de specifieke situatie in Zuid. Zo ontvangt Zuid naar rato van het aantal doelgroepkinderen in het stadsdeel een doeluitkering voor uitbreiding en gratis beschikbaarstelling van peuterspeelzalen Voorschool VVE. Om dat aantal doelgroepkinderen te bereiken, dient Zuid echter voor eigen rekening een onevenredig groot aantal peuterspeelzalen in stand te houden. Jeugd en onderwijs Stadsdeel Zuid kenmerkt zich door een groot aantal scholen voor voortgezet onderwijs en basisonderwijs. In Zuid zijn 35 basisscholen en eenderde van de Amsterdamse VOleerlingen gaat in Zuid naar school. Ook hier overheerst het beeld van een stadsdeel met uitsluitend (zeer) populaire scholen met uitstekende onderwijsresultaten. Hoewel dat voor veel scholen geldt, kent ook Zuid haar specifieke problematiek. Ruim 20% van de basisscholen in Zuid scoort met betrekking tot de Cito-scores onder het Amsterdamse gemiddelde van 537,3. Een viertal scholen wordt als ‘zwak’ benoemd. Uit recente leerlingenprognoses blijkt dat in enkele buurten van Zuid sprake zal zijn van stijging van het aantal leerlingen. Oorzaken zijn onder meer: de opkomst van de Zuid-As, generatiewisseling waarbij ouderen plaats maken voor jonge gezinnen met kinderen en afnemende verhuisbewegingen (economische crisis!) waardoor gezinnen met kinderen langer blijven wonen in Zuid. De druk op het onderwijs en op bijbehorende stadsdeelmiddelen (meer klaslokalen, meer beroep op bijvoorbeeld MFG-voorzieningen) neemt hiermee navenant toe. Inkomen en armoede Minimahuishoudens Buurten met het hoogste aandeel minimahuishoudens zijn de Diamantbuurt (de op vier na armste buurt van Amsterdam), Stadionbuurt/Marathonbuurt (de op zes na armste buurt van Amsterdam), IJsselbuurt, Rijnbuurt en de Nieuwe Pijp. De percentages lopen van 25,7 % in de Diamantbuurt tot 15,2% in de Nieuwe Pijp, terwijl het aandeel minimahuishoudens voor heel Zuid ligt op 12,4%. (Bron: Amsterdamse Armoedemonitor 21-09-2010). De gevolgen van rijks- en stedelijke ingrepen in sociale voorzieningen zal vooral in deze buurten te voelen zijn. Middeninkomens Buitenveldert Oost en West, de Scheldebuurt, de Hoofddorppleinbuurt, Schinkelbuurt en Stadionbuurt kenmerken zich als buurten met een gemiddeld besteedbaar inkomen rond de € 33.000 (het zogeheten middeninkomen). Vanuit het Rijk komt er grote druk op deze groep middeninkomens (vanaf € 33.000). Deze groep gaat er financieel erg op achteruit door de geplande bezuinigingen. Deze

43


44

bezuinigingen sorteren in Zuid dan ook het grootste effect in bovengenoemde buurten. Koopkracht neemt af, alleenverdieners boven modaal en zonder kinderen zijn daarbij het meest slecht af, ouderen leveren 1.5 % koopkracht in, de basiszorgverzekering wordt duurder, evenals de kinderopvang. Tot slot wordt toegang tot sociale woningbouw mogelijk beperkt tot een tot inkomen van maximaal € 33.000. Midden en Kleinbedrijf (MKB) en ZZP-ers Stadsdeel Zuid kenmerkt zicht door een hoog percentage ondernemers in het MKB en ZZP-ers. Hun bijdrage aan de lokale economie van Zuid is substantieel. Vanuit het MKB wordt echter gevreesd voor stijgende lastendruk en afwenteling van gemeentelijke begrotingsproblemen op het lokale bedrijfsleven. ZZP-ers in Zuid maken zo’n 20% uit van het totale aantal eenmanszaken in Amsterdam. De economische recessie heeft ook op deze Amsterdamse ZZP-ers duidelijk invloed gehad: ruim 40% heeft sinds 2008 minder opdrachten en ervaart (duidelijk of enigszins) minder vraag vanuit de markt en heeft moeten interen op financiële reserves. Een kwart van de ZZP-ers heeft de afgelopen tijd te kampen gehad met voortijdige beëindiging van één of meer opdrachten. Met name ZZP-ers in de creatieve industrie vormen een fragiele groep: grote gevoeligheid voor conjunctuurschommelingen, slechtere financiële rugdekking (pensioenopbouw, verzekeringen, etc) en bij 60% van hen minder vraag en teruglopende opdrachten. (Bronnen: ZZP-ers in Amsterdam, 2010 EZ Gemeente Amsterdam, Monitor Creatieve Industrie, 2010 DMO Gemeente Amsterdam / CCAA).

Ouderen en kwetsbare groepen In het stadsdeel Zuid wonen veel ouderen. Er wonen meer 65 plussers in Zuid (14%) dan in Amsterdam (11%). Van de 55 plussers woont 20% in Zuid. In Buitenveldert is ruim 30% ouder dan 65 jaar, in de stadionbuurt is dat 22,5%, De oude Pijp telt met 5,9% het minst aantal ouderen. Ruim 25 % van de 75-plussers in Zuid geeft aan moeite te hebben of hulp te ontvangen van anderen bij activiteiten in het dagelijks leven. Als het gaat om zelfredzaamheid geeft 69,2% van de 75-plussers aan moeite te hebben met het verrichten van huishoudelijke taken. De cijfers geven aan dat ouderen naar mate ze ouder worden minder zelfredzaam zijn en steeds vaker gezondheidsklachten ondervinden. Verlies van regie over eigen leven door o.a. dementie komt zowel bij ouderen als bij jonge mensen steeds vaker voor en heeft ingrijpende gevolgen voor zowel de cliënt als voor mensen in de naaste omgeving. Hoewel eenzaamheid niet is voorbehouden aan ouderen is het wel juist onder deze groep een groot probleem. Eenzaamheid is de ervaring van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan betekenisvolle relaties met anderen. Eenzaamheid komt veel voor bij mensen die langere tijd een partner hebben gehad, maar deze verloren zijn door scheiding of overlijden. Daarnaast spelen ook factoren als leeftijd, sociaal-economische status en kenmerken van de woonomgeving een rol. Naast een hoog percentage ouderen geconcentreerd in specifieke delen van Zuid telt Zuid ook een aantal maatschappelijke opvangvoorzieningen, GGZ instellingen en instellingen voor verslavingszorg. Bezuinigingen op de maatschappelijke voorzieningen, en in de AWBZ hebben directe gevolgen voor de zorg, ondersteuning en begeleiding van deze aandachtsgroepen


Effecten bij instellingen Met het vaststellen van het beleidskader sociaal domein zet het stadsdeel Zuid een verzakelijking in ten opzichte van de instellingen. De verhouding opdrachtgever – opdrachtnemer, subsidierelaties dienen meer zakelijk dan tot nu toe te verlopen. Tegelijkertijd wil het stadsdeel regels vereenvoudigen en zullen instellingen minder daar waar mogelijk bureaucratische verplichtingen krijgen. Deze verzakelijking in combinatie met grote bezuinigingen moet voor de zomer 2011 zijn beslag krijgen. Het risico bestaat dat lokale welzijnsinstellingen in dit traject niet mee kunnen of willen. Het stadsdeel zal dan naar andere partners op zoek moeten.

5.6 Oost Bijna alle buurten in Oost scoren op sociale problematiek rond het stedelijk gemiddelde. Uitschieter in negatieve zin zijn de Transvaalbuurt en de Indische Buurt Oost en in positieve zin de Omval. Jeugd & Onderwijs is een belangrijk thema in de meeste oranje gebieden, evenals Participatie (sociale cohesie en/of buurtbetrokkenheid). Deze kenmerken worden in de Indische Buurt en Transvaalbuurt gecombineerd met relatief hoge werkloosheid en lage inkomens. Betondorp valt op door het hoge aandeel ouderen. Sociale problematiek Oost tov stedelijk gemiddelde, 2010

In de volgende tabel staat de aanwezigheid weergegeven van de doelgroepen van de heroverwegingen. Oost telt van alle stadsdelen het hoogste aantal (4) buurtcombinaties met een hoog aandeel minimahuishoudens (Indische Buurt Oost, Dapperbuurt, Transvaalbuurt en Betondorp). Daarnaast hebben drie grote buurtcombinaties juist relatief hoge inkomens (Oostelijk Havengebied, Middenmeer en IJburg). De nieuwbouwwijken en Middenmeer huisvesten een groot aantal kinderen dat gebruik maakt van kinderopvang. Problemen met jongeren in bijvoorbeeld de Transvaalbuurt en Indische Buurt worden niet versterkt door de absolute aantallen waarin deze problemen worden aangetroffen.

45


Ditzelfde geldt voor de ouderen: in Betondorp wonen relatief gezien erg veel ouderen, maar in absolute aantallen zijn het er niet meer dan gemiddeld in de stad. Doelgroepen in Oost, absolute aantallen Buurt met groter aantal dan gemiddeld in Amsterdam

Oost

Amsterdam

% Amsterdam

116.615

767.773

15,2

Oostelijk Havengebied,


2.206

12.000

18,4

Oostelijk Havengebied,

gewichtleerlingen

2.331

16.300

14,3

totaal aantal inwoners

Middenmeer IJburg-West, Middenmeer,

leerlingen SO

472

3.050

15,5

leerlingen VO

4.954

32.000

15,5

937

6.500

14,4

Indische Buurt West en Oost

Oostelijk Havengebied, Middenmeer

verzuimers cliënten HBH*

2.249

18.600

12,1

Frankendael

mantelzorgers*

11.057

75.000

14,7

Oostelijk Havengebied

minimahuishoudens

11.344

70.157

16,2

Indische Buurt-Oost, Dapperbuurt, Transvaalbuurt, Betondorp

WWB

4.750

32.032

14,8

Indische Buurt Oost en West,

Wajong

1.000

6.466

15,5

n.b.

WW

2.219

15.456

14,4

n.b.

Hieronder staan specifieke omstandigheden genoemd die volgens stadsdeel Oost (mede)bepalend zijn voor de mate waarin de risico’s van de generieke bezuinigingsmaatregelen van Rijk en Centrale Stad zich kunnen gaan manifesteren: Wel of niet doorgaan van projecten in de stedelijke vernieuwing: IJburg 1e en 2e fase; Zeeburgereiland; Don Bosco; Jeruzalem; OKC Oostpoort; Parool driehoek; Minder doorstroom naar grotere huizen door gezinnen en minder doorstroom van gehandicapten en ouderen. Onevenwichtige groei in IJburg 1e fase. Het wegvallen van stedelijke voorzieningen waar het stadsdeel voor de lokale infrastructuur gebruik van maakt: Het wegvallen van Nowhere en Silver Sissor en inzet streetcornerwork Niet doorgaan Danshuis De service en zorg in instellingen zoals Osira en Cordaan wordt minder, waardoor burgers meer beroep gaan doen op lokale voorzieningen. Minder MO opvangplekken Grote bezuiniging op Map/Sap en DSWI trajecten, waar de welzijnsaanbieders veel gebruik van maken

46


Wezenlijke verschuivingen in de bevolkingssamenstelling in buurten. In Oost gaat geen wezenlijke verschuiving plaatsvinden, omdat de woningmarkt redelijk op slot zit en daardoor minder verhuisbewegingen. De verandering van de Indische Buurt West gaat wel door, maar langzamer. Op sommige locaties sterke samenstroom van zware problematiek, als MO- drugs en andere overlast. Grote risico’s of kansen in het functioneren van lokale (welzijns)organisaties: Grote bezuiniging op Map/Sap en DSWI trajecten, waar de welzijnsaanbieders veel gebruik van maken Kansen In sommige buurten veel netwerken en bewonersinitiatieven; Groter stadsdeel waardoor makkelijker efficiëntie in uitvoering en beleid te halen is; Een groter stadsdeel waardoor betere gesprekspartner voor aanbieders en andere partijen; Als woningbouwprojecten wel weer doorgaan, kan dit katalyserend werken. Risico’s Oost heeft twee wijken waar wijkaanpak nodig is en in Oost wonen relatief meer ouderen en chronisch zieken, waardoor de vraag naar WMO basispakket en maatschappelijke dienstverlening hoog blijft en hier moeilijk op bezuinigd kan worden. Er is geen geld voor dagbesteding en vrije tijdsaanbod, terwijl hier wel vraag naar is Het stedelijk jongerenwerk wordt wegbezuinigd terwijl de groep jongeren in Oost groeit, met name op IJburg De verandering bij jeugdzorg naar de zwaardere gezinnen, vraagt extra inzet van het lokale veld voor de minder zware gezinnen. Er dreigt een groei van de werkloosheid waaronder werkloosheid onder jongeren Door de bezuiniging op de WSW groeiende werkloosheid onder mensen met een beperking

5.7 Noord In vier van de twaalf buurten in Noord is de sociale problematiek veel meer dan gemiddeld, in zeven buurten ligt deze rond het gemiddelde en in de omgeving van de Nieuwendammerdijk is de sociaal-economische status van de bevolking beter dan gemiddeld. In de buurten waar het minder gaat heeft de bevolking een ondergemiddeld welzijnsniveau, blijven de schoolresultaten achter en is er sprake van veel sociale huur. In Oud-Noord en Nieuwendam-Noord wordt dit gecombineerd met hoge werkloosheid en veel minima.

47


Sociale problematiek Noord tov stedelijk gemiddelde, 2010

In de volgende tabel staat de aanwezigheid weergegeven van de doelgroepen van de heroverwegingen. Nieuwendam-Noord en Banne Buiksloot scoren allebei erg hoog als het gaat om heroverwegingen die jongeren treffen. Daarnaast telt Noord veel buurten met relatief veel ouderen en andere gebruikers van HBH. Doelgroepen in Noord, absolute aantallen Buurt met groter aantal dan totaal aantal inwoners

Noord

Amsterdam

% Amsterdam

86.327

767.773

11,2



1.404

12.000

11,7

Nieuwendam-Noord

gewichtleerlingen

2.602

16.300

16,0

Nieuwendam-Noord, BanneBuiksloot

leerlingen SO

546

3.050

17,9


leerlingen VO

4.497

32.000

14,1


verzuimers

866

6.500

13,3

Nieuwendam-Noord, BanneBuiksloot, Buikslotermeer

cliënten HBH*

3.059

18.600

16,5

Nieuwendam-Noord, BanneBuiksloot, Buikslotermeer, Tuindorp Oostzaan

48

mantelzorgers*

8.335

75.000

11,1

minimahuishoudens

8.216

70.157

11,7

WWB

3.611

32.032

11,3

Wajong

1.004

6.466

15,5

n.b.

WW

1.494

15.456

9,7

n.b.

Volewijck, IJplein/Vogelbuurt


Hieronder staan specifieke omstandigheden genoemd die volgens het stadsdeel (mede)bepalend zijn voor de mate waarin de risico’s van de generieke bezuinigingsmaatregelen van Rijk en Centrale Stad zich kunnen gaan manifesteren: Noord kent een aantal wijken die op alle fronten ‘rood uitslaan’: stapeling VSV, kwetsbare gezinnen, armoede etc. Grote zorg bestaat dat door de combinatie van bezuinigingen in het stadsdeel en vanuit de stad (met name de re-integratie en AWBZ) en de minimale eigen inkomstenbronnen van het stadsdeel (parkeerinkomsten bijv) het zelfs niet gaat lukken de ‘bodem of vangnetdoelstelling’ in stand te houden. Door het stagneren van de stedelijke vernieuwing zullen in de huidige opbouw van de Noordse wijken weinig verschuivingen optreden. Bezuinigingen op de wijkaanpak zetten de Noordse infrastructuur onder druk: de Noordse ‘achter de voordeur’ aanpak (outreachende inzet IBAN-medewerkers) wordt bekostigd uit de wijkaanpak

5.8 Zuidoost In het grootste gedeelte van Zuidoost (Bijlmer Centrum en Oost en Holendrecht/ Reigersbos) is sociale problematiek veel meer dan gemiddeld aanwezig. In Driemond en Gein ligt het niveau in de buurt van het gemiddelde. Bijlmer Oost en Centrum scoren laag op alle drie de beleidsthema’s. In Holendrecht/ Reigersbos geldt dit ook voor Jeugd & Onderwijs en Zorg & Welzijn, maar de buurt wijkt qua Werk & Inkomen en participatie niet af van het stedelijk gemiddelde. Sociale problematiek Zuidoost tov stedelijk gemiddelde, 2010

49


Stadsdeel Zuidoost geeft aan dat de volgende buurten kwetsbaar zijn: Bijlmer-Centrum H-buurt Amsterdamse Poort Venserpolder Bijlmer Oost Kortvoort K-buurt Midden & Bijlmermuseum Hoogbouwcomplexen E en G-buurt Holendrecht/Reigersbos Holendrecht West Reigersbos 1 Gein Gein 1 Gein 2 In de volgende tabel staat de aanwezigheid weergegeven van de doelgroepen van de heroverwegingen. Voor alle drie de beleidsterreinen bestaan er doelgroepen die in sterke mate aanwezig zijn in Bijlmer Centrum, Bijlmer Oost en Holendrecht/Reigersbos. Doelgroepen in Zuidoost, absolute aantallen Buurt met groter aantal dan totaal aantal inwoners


Zuidoost

Amsterdam

% Amsterdam

81.508

767.773

10,6

Bijlmer Centrum en Oost en

1.429

12.000

11,9

Bijlmer Centrum en Oost en

Holendrecht / Reigersbos Kinderen 0-4 jaar naar opvang*

Holendrecht / Reigersbos gewichtleerlingen

2.950

16.300

18,1

Bijlmer Centrum en Oost en Holendrecht / Reigersbos

leerlingen SO

558

3.050

18,3


leerlingen VO

4.514

32.000

14,1

Bijlmer Centrum en Oost, Holendrecht / Reigersbos en Gein

verzuimers

857

6.500

13,2


cliënten HBH*

1.980

18.600

10,7

Bijlmer Oost en Holendrecht / Reigersbos

mantelzorgers*

7.615

75.000

10,2


minimahuishoudens

9.183

70.157

13,1

Bijlmer Centrum

WWB

4.850

32.032

15,1


Wajong WW

50

820

6.466

12,7

n.b.

2.027

15.456

13,1

n.b.


Hieronder staan specifieke omstandigheden genoemd die volgens stadsdeel Zuidoost (mede)bepalend zijn voor de mate waarin de risico’s van de generieke bezuinigingsmaatregelen van Rijk en Centrale Stad zich kunnen gaan manifesteren: Een wijkanalyse wijst uit dat Zuidoost een aantal specifieke sociale kenmerken heeft ten opzichte van de stad als geheel. Algemeen: een jonge bevolking veel bewoners met een niet-westerse herkomst veel eenoudergezinnen veel sociale huurwoningen Wat betreft de jeugd: slechte onderwijsresultaten veel VMBO-leerlingen vaker in aanraking met politie Wat betreft werk en inkomen: een laag besteedbaar inkomen veel minimahuishoudens, die ook vaak eenoudergezin zijn meer werklozen met lagere opleiding Wat betreft participatie: aantal vrijwilligers wijkt niet veel af van het stedelijk gemiddelde maar in sommige wijken zijn veel, in andere juist weinig vrijwilligers actief Wat betreft veiligheid: dalende objectieve veiligheidsindex stijgende subjectieve veiligheidsindex. De hier genoemde kenmerken doen zich in versterkte mate voor in drie wijken: Bijlmer Centrum, Bijlmer Oost en Holendrecht/Reigersbos. De bevolking van deze wijken bestaat voor een groter deel uit jeugdigen, migranten, eenoudergezinnen en minima dan de bevolking in de rest van Zuidoost. Hier staan ook de meeste sociale huurwoningen en is de participatiegraad (in termen van vrijwilligerswerk) het laagst. In Bijlmer Centrum en Bijlmer Oost is de werkloosheid onder 30 tot 64-jarigen hoger dan gemiddeld (oktober 2010 respectievelijk 13,1% en 12%). Voor deze buurten is gekeken hoe de werkloosheid is verdeeld over de bevolking op basis van opleidingsniveau en etniciteit. In zijn algemeenheid is de werkloosheid in Amsterdam het laagst onder autochtonen en westerse allochtonen (oktober 2010: 5,2%), bij Surinaamse Amsterdammers ligt de werkloosheid met 9,9% in de buurt van, maar boven het gemiddelde en onder overig niet- westerse allochtonen is de werkloosheid het hoogst (16,1%). In De Bijlmer geldt dat inwoners van Surinaamse herkomst niet vaker werkloos zijn dan gemiddeld in de stad. Onder overig niet-westerse allochtonen en autochtonen en westerse allochtonen is de werkloosheid hoger dan gemiddeld.

51


Niet werkende werkzoekenden onder 30 tot 60-jarigen naar etniciteit, oktober 2010 surinamers

overig niet-westers

westers/autochtoon

totaal

Bijlmer Centrum

9,9

19,0

7,5

13,1

Bijlmer Oost Zuidoost

9,6 9,2

18,8 18,3

6,0 5,4

12,0 10,7

Amsterdam

9,9

16,1

5,2

8,2

Er is een verband tussen etniciteit, opleidingsniveau en als gevolg werkloosheid. Ruim tweederde van de werklozen in Zuidoost (68%) zoekt een baan in een elementair of lager beroep. Onder de overige niet-westerse allochtonen ligt dit percentage met 81% hoger. Surinaamse werklozen zijn minder vaak dan gemiddeld geschoold voor een elementair beroep en iets vaker voor een middelbaar of hoger beroep. Westerse werklozen zoeken minder vaak een elementair of lager beroep (37%) en vaker middelbare, hogere en wetenschappelijke beroepen. Niet werkende werkzoekenden in Zuidoost tussen 30 en 60 jaar naar niveau van de beroepsgroep waarvoor een baan wordt gezocht en etniciteit, oktober 2010 surinamers elementaire beroepen

totaal

19

39

10

28

lagere beroepen

41

42

27

40

middelbare beroepen

25

11

26

18

hogere beroepen

8

3

15

6

wetenschappelijke beroepen

0

1

4

1

onbekend Zuidoost

52

overig niet-westers westers/autochtoon

6

4

18

7

100

100

100

100


53


Bijlage 1

Indicatoren Sociale Staat

In onderstaande tabel staat per buurtcombinatie voor alle indicatoren die zijn gebruikt voor het vaststellen van de Sociale Staat van de buurt in kleuren weergegeven of de buurt of slechter scoort dan het stedelijk gemiddelde. > 2 standaarddeviaties slechter dan gemiddeld 1-2 standaarddeviaties slechter dan gemiddeld gemiddeld 1-2 standaarddeviaties beter dan gemiddeld > 2 standaarddeviaties beter dan gemiddeld

Indicatoren Sociale Staat 2010 Jeugd & onderwijs


% start kwali ficatie

% 1ouder gezin

over last jonge ren

jul-09

2010

2009

Burgwallen-OZ

81

4,3

41

11

106

49

10,6

Burgwallen-NZ

77

2,8

30

6

106

49

78

3,4

9

3

106

83

3,8

15

2

106

Cito

% minima jon geren SLI

% sociaal geinte greerd

% mantel zor gers

Werk & inkomen, Participatie % socia rapport socia cijfer le co le hesie huur buurt

buurt betrok op komst % ken GR NWW heid

banen per 1.000 inwoners

peildatum 2010

Grachten-West

543,9

Grachten-Zuid

2008 2008

2008

2008 2010

2010 Totaal

2009

2009

2009

2010

2010

14

7,2

6,0

6,3

55,8

4,2

2278

10,2

6

7,6

4,9

5,3

76,6

5,2

3398

49

11,2

3

8,6

5,9

6,6

62,0

3,5

1410

49

10,9

5

8,2

6,2

6,8

61,1

2,7

2012

Nieuwmarkt

540,6

75

5,9

17

11

106

49

11,2

39

8,0

6,2

6,5

75,0

5,2

1002

H'lemmerbuurt

538,6

63

7,5

11

17

106

49

10,9

43

8,5

6,3

6,7

60,7

5,2

631

Jordaan

540,4

77

6,1

14

12

106

49

11,1

39

8,3

6,3

6,6

59,2

6,1

402

Weteringschans

543,8

86

3,5

18

4

106

49

10,7

12

8,2

6,3

6,5

57,2

3,5

1591

Weesperbuurt

543,9

64

5,0

10

12

106

49

10,6

30

8,1

6,2

6,4

63,2

4,3

1392

O. Eilanden

535,9

58

8,8

21

27

106

49

10,5

66

7,6

5,6

6,5

51,2

7,4

428

73

2,0

14

12

101

47

8,9

34

7,4

5,9

7,1

46,5

1,4

273

Houthavens S'dam/Zeehelden

537,0

56

10,1

14

39

101

47

10,2

74

7,4

5,9

6,3

46,5

10,4

321

Staatsliedenbuurt

535,8

68

7,2

13

30

101

47

10,1

54

7,7

5,9

6,3

53,8

8,7

183

66

12,2

14

24

101

47

9,8

53

7,5

5,6

6,6

44,4

8,0

1064

Centrale Markt F. Hendrikbuurt

543,4

67

6,1

14

21

101

47

10,5

45

7,5

5,6

6,0

57,4

7,1

236

Da Costabuurt

538,9

77

5,9

14

13

108

56

10,5

23

7,8

6,0

6,2

53,6

5,8

325

Kinkerbuurt

539,3

70

7,0

12

22

108

56

10,2

42

7,6

5,7

6,4

59,7

8,4

305

Van Lennepbuurt

537,9

63

6,8

18

36

108

56

10,4

58

7,7

5,7

6,1

52,2

9,4

201

Helmersbuurt

81

6,4

11

10

108

56

10,1

23

8,2

6,1

6,6

58,8

5,0

398

Overtoomse Sluis 537,2

72

6,2

4

16

108

56

10,0

21

7,9

6,3

6,4

56,1

5,6

284

Vondelbuurt

78

6,7

11

8

108

56

10,5

17

8,2

6,1

6,7

64,9

5,0

1951

Indische Buurt W

536,8

59

7,7

31

40

105

45

9,3

64

7,0

5,3

6,0

51,6

10,7

166

Indische Buurt O

536,3

55

9,9

29

41

105

45

9,4

75

6,5

4,9

5,8

43,0

11,4

140

54


Jeugd & onderwijs



% 1ouder gezin

over last jonge ren

2010

jul-09

2010

2009

538,8

57

10,1

16

18

105

45

18

105

45

105

Cito



% mantel zor gers




peildatum O. Havengebied Zeeburgereiland

2008 2008

2008

2008 2010

2009

2009

2009

2010

2010

6,5

65,2

5,1

9,9

40

7,8

6,1

0

7,8

4,9

45

7,9

30

7,2

5,9

105

45

7,6

39

7,2

91

3,0

29

IJburg West

538,5

51

12,1

31

IJburg Zuid

536,1

59

13,5

Landlust

535,1

58

8,7

26

39

100

31

9,1

53

6,6

Erasmuspark

535,2

65

6,7

31

33

100

31

9,2

21

6,9

De Kolenkit

533,2

54

10,8

33

47

100

31

8,1

83

De Krommert

537,6

69

8,1

31

31

102

39

9,4

60

7,3

11

38

102

39

9,7

57

7,8

33

37

102

39

Van Galenbuurt Hoofdweg e.o.

529,9

Westindische Brt

2010 Totaal 507

43,0

2,9

6,7

57,3

5,1

143

6,6

46,0

5,4

150

5,2

5,6

42,2

10,1

198

5,0

5,7

46,4

7,5

141

6,1

5,4

5,5

47,8

14,5

122

32

6,9

5,2

5,9

54,2

6,9

170

52

6,7

5,4

5,7

39,7

9,4

269

9,5

44

6,8

4,9

5,7

45,9

10,4

174

77

7,2

17

26

102

39

9,7

23

7,3

5,7

6,0

56,5

5,8

262

533,9

48

12,3

22

39

98

30

9,8

89

6,4

5,6

5,9

41,9

10,9

191

IJplein/Vogelbuurt 532,3

50

12,8

22

46

98

30

9,6

81

6,3

5,4

5,6

42,4

11,2

141

Tuindorp N'dam

45

9,1

19

17

98

30

11,4

89

7,6

6,6

6,4

59,2

5,9

106

Tuindorp B’sloot

46

12,8

19

23

98

30

10,9

90

6,5

6,6

6,2

51,1

4,5

69

N'dammerdijk

81

6,6

14

0

98

30

10,0

2

8,1

7,2

7,3

51,1

3,4

218

10,4

76

7,3

6,2

6,4

40,7

6,9

156

Volewijck

Tuindorp O’zaan

534,0

45

10,4

14

22

98

30

Oostzanerwerf

539,7

53

11,3

19

17

98

30

9,7

58

7,1

5,8

6,2

42,4

5,1

129

Kadoelen

539,5

54

8,3

19

9

98

30

10,6

39

7,1

5,8

6,3

59,2

2,2

149

Nieuwendam-N

534,4

45

15,2

22

44

98

30

8,6

73

6,5

5,2

5,6

45,2

11,2

150

Buikslotermeer

536,8

59

10,5

23

41

98

30

9,7

67

7,0

4,9

6,2

49,4

8,4

343

87

2,4

22

6

98

30

0

6,8

5,3

41,9

2,5

Buiksloterham Waterland

538,5

69

6,0

14

1

98

30

10,8

5

8,3

7,2

7,7

63,0

2,4

288

Slotermeer-NO

533,9

50

9,8

31

38

97

31

8,9

70

6,3

5,2

5,7

37,8

12,3

153

Slotermeer-ZW

534,4

51

9,7

31

38

97

31

9,2

72

6,5

4,8

5,7

43,1

12,1

175

Geuzenveld

536,4

50

10,9

31

34

97

31

8,7

75

6,2

5,4

5,5

39,7

11,9

123

Eendracht

61

10,3

14

12

97

31

10,2

57

7,0

5,8

6,0

45,5

5,1

86

Lutke/Ookmeer

43

7,5

21

11

102

43

10,3

7

7,5

5,8

7,0

41,5

5,0

Osdorp-Oost

533,6

62

7,7

29

32

102

43

10,0

65

7,0

5,3

6,1

49,8

8,5

265

Osdorp-Midden

535,8

48

9,8

29

38

102

43

8,6

65

6,2

5,0

5,6

39,8

10,0

120

De Punt

535,5

51

9,1

22

29

102

43

9,6

56

7,2

5,0

6,1

37,4

7,9

283

Akerpolder/Sloten 537,5

59

9,1

21

9

102

43

9,4

30

7,2

5,8

6,3

51,1

4,4

114

Slotervaart

534,3

53

10,5

28

34

101

31

9,3

60

6,7

5,3

5,8

48,6

8,9

508

Overtoomse Veld

536,2

60

9,2

35

47

101

31

8,2

57

5,6

4,9

5,2

45,4

10,6

606

Westlandgracht

531,1

54

6,3

32

36

101

31

9,5

50

6,5

4,7

5,7

43,1

6,9

1574

Sloter-/Rieker

537,9

61

10,4

18

7

101

31

9,9

21

7,6

6,0

6,4

56,2

3,4

814

Bijlmer Centrum

535,4

51

19,2

23

42

98

33

8,9

77

6,3

5,3

5,4

33,8

11,6

750

Bijlmer Oost

532,8

48

17,7

22

37

98

33

9,2

64

6,8

5,3

6,0

38,8

10,6

127

Nellestein

536,4

69

7,1

4

9

98

33

11,1

21

7,8

5,7

6,9

53,1

5,3

203

55


Jeugd & onderwijs



% 1ouder gezin

over last jonge ren

2010

jul-09

2010

2009

H'drecht/R'bos

532,8

53

19,6

20

38

98

33

Gein

534,9

57

18,4

27

26

98

Driemond

539,4

59

6,7

17

8

98

Weesperzijde

537,0

77

5,5

12

17

Oosterparkbuurt

535,3

64

8,2

32

Dapperbuurt

532,0

64

9,2

25

Transvaalbuurt

530,7

62

10,4

Cito



% mantel zor gers




peildatum

Frankendael

2008 2008

2008

2008 2010

2009

2009

2009

2010

2010

2010 Totaal

9,5

72

6,7

5,5

5,8

40,1

8,0

116

33

9,7

54

7,1

5,8

6,1

44,4

6,9

88

33

10,3

45

8,0

7,1

7,5

52,4

3,4

109

103

43

10,0

35

7,7

5,7

6,5

61,4

6,5

570

37

103

43

10,0

64

7,0

5,0

6,0

58,1

9,2

513

37

103

43

10,1

71

7,2

5,7

6,0

53,2

9,5

357

32

43

103

43

9,3

68

6,5

5,2

5,4

52,7

10,5

101

73

7,6

12

20

103

43

10,2

66

7,7

5,8

6,7

50,0

6,5

831

Middenmeer

539,4

82

7,3

12

6

103

43

9,5

27

7,8

6,4

6,8

62,2

3,3

358

Betondorp

544,6

50

7,6

10

33

103

43

11,7

92

7,3

6,0

6,4

50,4

9,5

155

De Omval

88

1,2

10

3

103

43

9,0

68

6,1

6,0

5,5

57,2

2,9

6742

Oude Pijp

538,1

81

5,1

10

19

107

48

10,0

29

7,9

6,0

6,3

55,9

6,5

384

Nieuwe Pijp

537,6

73

6,0

14

24

107

48

10,3

35

7,8

5,5

6,0

59,4

6,5

396

60

10,9

23

38

107

48

10,6

79

7,4

5,6

6,0

46,1

10,5

148

78

6,4

12

14

107

48

10,0

16

7,8

5,9

6,2

55,6

4,9

502

71

7,5

12

18

107

48

10,2

35

7,8

5,6

6,3

49,2

6,8

808

4

3

107

48

9,9

10

8,3

6,0

6,5

59,1

3,2

814

Diamantbuurt Hoofddorpplein

540,7

Schinkelbuurt Willemspark

532,3

76

6,4

Museumkwartier

542,4

79

5,4

9

1

107

48

10,5

3

8,3

5,9

6,8

68,4

2,9

910

Stadionbuurt

542,0

67

9,2

10

27

107

48

10,6

58

7,8

5,7

5,9

49,4

9,3

236

Apollobuurt

544,8

82

5,4

4

0

107

48

10,1

2

8,4

6,0

6,5

65,3

2,3

595

82

4,6

9

7

107

48

10,1

12

8,3

5,9

6,2

68,4

3,4

622

84

6,6

7

8

104

46

10,1

21

8,2

6,1

6,5

61,0

3,9

269

78

9,1

19

25

104

46

10,3

47

7,8

5,2

6,2

54,8

6,2

165

Duivelseiland Scheldebuurt

537,7

IJselbuurt Rijnbuurt

535,2

75

8,2

7

27

104

46

10,4

44

7,9

6,0

5,9

49,2

7,0

442

Zuid/WTC

539,3

80

3,9

5

0

104

46

10,3

0

7,9

5,5

7,2

85,7

1,4

7933

Buitenveldert-W

540,3

80

5,8

5

11

104

46

10,7

32

7,9

5,5

6,3

59,9

4,2

2126

Buitenveldert-O

540,8

79

5,4

4

18

104

46

11,1

34

7,8

5,7

6,2

54,3

3,7

696

56


Bijlage 2 Verdeling doelgroepen naar huishoudtype

Doelgroepen heroverwegingen in absolute aantallen per buurtcombinatie Jeugd & onderwijs

Participatie, Werk & inkomen

Zorg & welzijn

*0-4 jaar Amster naar dam opvang mers (26%) peildatum jan-10 gemiddeld per buurt

** inbur gewicht leer leer * leer lingen lingen verzui cliënten *mantel ge lingen SO VO mers HBH zorgers 75+ raars WWB minima 30 30 2008/ okt. okt. 31 jul. janjannov-10 2009 2009 2009 2009 2009 jan-10 10 2009 10 2009

7998

140

172

36

365,0

74

211

853

449

368

796

Burgwallen-Oude Zijde

3900

32

7

1

71

8

27

413

49

103

261

B'wallen-Nieuwe Zijde

4468

35

10

49

11

30

458

55

69

210

Grachtengordel-West

6800

70

7

1

150

7

99

760

182

47

167

Grachtengordel-Zuid

4233

45

4

4

101

3

34

460

153

50

99

Nieuwmarkt/Lastage

8808

90

16

8

259

36

206

985

344

285

692

Haarlemmerbuurt

8704

114

42

19

272

44

168

945

246

322

743

18930

195

34

25

436

53

312

2103

767

713

1665

De Weteringschans

6973

80

6

2

172

6

59

743

177

131

306

Weesperbuurt/Plantage Oostelijke Eilanden/Kadijken

7294

68

26

1

191

25

133

776

644

229

462

12603

167

122

53

507

106

248

1329

311

589

1202

1749

10

4

18

5

45

155

10

22

151

9968

146

211

49

364

113

196

1018

406

740

1402

Jordaan

Westelijk havengebied bedrijventerr. Sloterdijk Houthavens Spaarnd.- en Zeehelden Staatsliedenbuurt

244 165

11921

163

218

43

371

93

252

1207

300

658

1408

Centrale Markt

2586

36

57

7

187

14

46

254

61

103

224

Frederik Hendrikbuurt

7831

100

58

12

239

40

147

823

329

415

878

Da Costabuurt

4395

58

26

7

98

13

99

460

146

128

336

Kinkerbuurt

5140

62

46

8

123

19

125

524

142

263

535

Van Lennepbuurt

6775

72

96

10

195

65

175

708

257

441

1009

Helmersbuurt

7120

117

26

12

192

10

104

722

183

186

483

Overtoomse Sluis

7243

105

29

10

174

24

106

725

158

192

506

Vondelbuurt

1728

26

4

1

61

11

21

181

123

47

74

Indische Buurt West

12061

188

436

58

417

139

147

1127

261

735

1631

Indische Buurt Oost

10425

180

430

51

452

117

324

979

549

733

1554


17670

376

151

64

842

115

137

1753

206

398

916

57


Jeugd & onderwijs


Zorg & welzijn

*0-4 jaar Amster naar dam opvang mers (26%) peildatum jan-10 gemiddeld per buurt Zeeburgereiland/N. Diep

140

172

36

365,0

74

211

853

449

368

796

468

IJburg West

11842

461

237

67

500

103

141

936

79

196

505

IJburg Zuid

3660

148

96

23

133

31

46

278

27

106

274

Sloterdijk Landlust

99 17965

319

734

65

664

223

330

1635

440

1056

2170

Erasmuspark

5500

88

162

12

179

51

109

508

148

194

436

De Kolenkit

7313

151

553

54

441

132

105

593

300

458

1016

De Krommert:

11949

192

249

45

367

72

223

1128

287

556

1146

Van Galenbuurt

5502

84

147

12

155

57

95

534

171

369

748

Hoofdweg e.o.

10026

169

290

39

289

92

241

955

375

580

1274

Westindische Buurt

6393

91

59

17

169

44

130

623

173

203

485

Volewijck

9395

164

341

66

424

104

289

924

469

623

1367

IJplein/Vogelbuurt

8310

133

339

69

396

126

234

796

263

614

1200

Tuindorp Nieuwendam

3425

31

36

19

139

19

143

392

363

96

290

Tuindorp Buiksloot

1890

23

20

20

70

16

85

205

148

72

193

Nieuwendammerdijk

1709

40

6

5

111

4

56

171

68

5

9

Tuindorp Oostzaan

10373

155

155

50

422

59

386

1078

1042

333

895

Oostzanerwerf

8719

131

136

47

579

52

289

844

584

202

440

Kadoelen

2907

43

23

5

186

5

95

308

198

35

90

Nieuwendam-Noord

12218

247

761

88

762

202

414

1047

819

597

1256

Buikslotermeer

11959

174

320

69

559

124

536

1166

1519

472

1085

Banne Buiksloot

12523

229

459

103

713

151

472

1176

953

540

1282

34

6

5

136

4

60

229

135

7

24

Buiksloterham Nieuwendammerham Waterland Spieringhorn Slotermeer-Noordoost

646 133 2120 2 9177

192

485

52

432

145

243

820

477

553

1074

Slotermeer-Zuidwest

16069

296

653

119

849

251

533

1477

1174

904

1955

Geuzenveld

12822

267

638

76

712

255

328

1113

787

535

1182

2335

31

52

13

151

17

62

239

121

33

95

Eendracht Lutkemeer/Ookmeer

876

11

16

2

54

5

21

90

36

18

34

Osdorp-Oost

15054

216

427

56

620

206

871

1500

2096

563

1353

Osdorp-Midden

13442

298

579

75

705

257

441

1156

928

587

1364

De Punt

58

7998

** gewicht leer leer * inbur leer lingen lingen verzui cliënten *mantel ge raars WWB minima lingen SO VO mers HBH zorgers 75+ 30 30 2008/ okt. okt. 31 jul. janjannov-10 2009 jan-10 2009 2009 2009 2009 2009 10 2009 10

5113

91

121

40

216

73

182

491

481

208

437

M. Akerpolder/Sloten

14987

246

191

54

1117

139

264

1410

537

213

503

Slotervaart

16485

284

552

96

973

246

474

1533

1713

620

1389


Jeugd & onderwijs


Zorg & welzijn

*0-4 jaar Amster naar dam opvang mers (26%) peildatum jan-10 gemiddeld per buurt Overtoomse Veld Westlandgracht

** gewicht leer leer * inbur leer lingen lingen verzui cliënten *mantel ge raars WWB minima lingen SO VO mers HBH zorgers 75+ 30 30 2008/ okt. okt. 31 jul. janjannov-10 2009 jan-10 2009 2009 2009 2009 2009 10 2009 10

7998

140

172

36

365,0

74

211

853

449

368

796

10475

189

620

90

667

234

178

861

516

487

1087

5154

76

87

22

119

34

122

490

253

205

399

Sloter-/Riekerpolder

13197

162

85

49

1055

100

238

1310

595

123

341

Amstel III / Bullewijk

178

Bijlmer Centrum (D,F,H)

20830

415

903

173

1083

277

307

1851

532

1656

2911

Bijlmer Oost (E,G,K)

25853

479

1139

163

1485

275

698

2388

1006

1769

3109

2839

38

29

5

69

9

112

315

307

28

97

Holendrecht/Reigersbos

18421

301

597

152

1064

202

522

1759

944

965

2077

Gein

11878

172

269

55

713

86

313

1147

391

423

949

1509

23

13

10

100

8

28

155

92

8

31

Nellestein

Driemond Weesperzijde

4650

61

39

10

148

24

71

466

76

148

371

10251

144

208

35

424

94

174

1028

285

610

1354

Dapperbuurt

7975

102

214

38

353

63

210

802

307

517

1158

Transvaalbuurt

9301

140

340

50

488

138

143

869

192

593

1266

Frankendael

9705

120

83

37

367

42

405

991

846

385

1006

Middenmeer

13526

260

63

22

739

53

287

1286

661

135

547

3074

28

33

12

69

17

157

361

407

181

473

Oosterparkbuurt

Betondorp De Omval

2007

1

5

22

1

7

180

20

7

274

Oude Pijp

13771

164

59

16

325

38

279

1383

254

529

1235

Nieuwe Pijp

11539

127

78

20

243

50

236

1184

562

489

1140

Diamantbuurt Hoofddorppleinbuurt Schinkelbuurt Willemspark

7976

89

153

31

319

75

172

845

306

540

1210

10846

174

54

15

250

34

206

1086

446

268

681

3727

45

27

9

86

20

74

379

226

127

331

5233

114

11

13

222

16

81

520

195

59

131

Museumkwartier

11283

192

7

8

445

29

155

1184

578

106

222

Stadionbuurt

12058

158

85

29

353

73

325

1275

594

1340

1949

Apollobuurt

8167

160

5

5

369

15

123

822

629

16

87

Duivelseiland

1279

15

1

21

2

23

130

16

20

60

Scheldebuurt

13720

244

32

15

413

36

361

1383

890

229

651

IJselbuurt

5035

65

61

7

137

26

130

518

211

209

520

Rijnbuurt

8641

109

66

12

222

42

307

902

496

376

865

Station Zuid/WTC e.o.

1248

20

1

3

60

1

24

129

153

Buitenveldert-West

12181

123

47

18

385

27

644

1301

2001

164

637

Buitenveldert-Oost

7106

62

24

14

151

26

340

790

1549

122

346

10

*benadering, ** benadering positie tov stedelijk gemiddelde, cijfers niet bekend

59


Bijlage 3 Inkomensverdeling per buurtcombinatie

De kleuren in de tabel geven aan of de buurt beter of slechter scoort dan het stedelijk gemiddelde. > 2 standaarddeviaties slechter dan gemiddeld 1-2 standaarddeviaties slechter dan gemiddeld gemiddeld 1-2 standaarddeviaties beter dan gemiddeld > 2 standaarddeviaties beter dan gemiddeld

gezin met kinderen is netto € 17.021 per jaar en voor alleenstaanden € 11.915. Huishoudens naar inkomenscategorie (procenten) minimahuishoudens (1 persoon max € 11.471, gezin € 16.388) peildatum 2007 gemiddelde Amsterdam

18%

12%

70%

Burgwallen-Oude Zijde

9,4

25,6

65,0

B'wallen-Nieuwe Zijde

7,5

36

56,5

Grachtengordel-West

4,0

27,9

68,1

Grachtengordel-Zuid

4,1

18,6

77,3

Nieuwmarkt/Lastage

13,1

18,9

68,0

Haarlemmerbuurt

14,1

16,1

69,8

Jordaan

15,0

20,1

64,9

7,3

20,2

72,5

Weesperbuurt/Plantage Oostelijke Eilanden/Kadijken

11,3

17,3

71,4

18,8

14

67,2

Houthavens Spaarnd.- en Zeehelden

22,0

18

60,0

De Weteringschans

60

lage inkomens (bovenminima tot € 17.200) midden en hoge inkomens 2007 2007

27,3

10,4

62,3

Staatsliedenbuurt

20,7

17

62,3

Centrale Markt

17,9

5,2

76,9

Frederik Hendrikbuurt

18,7

19,1

62,2

Da Costabuurt

13,8

20,8

65,4

Kinkerbuurt

19,8

19,5

60,7

Van Lennepbuurt

24,1

16,4

59,5

Helmersbuurt

11,7

17,2

71,1

Overtoomse Sluis

12,7

17,3

70,0


peildatum gemiddelde Amsterdam

minimahuishoudens (1 persoon max € 11.471, gezin € 16.388) 2007


18%

12%

70%

7,5

14,7

77,8

Indische Buurt West

26,6

12,4

61,0

Indische Buurt Oost

Vondelbuurt

29,0

9,8

61,2


10,8

4,9

84,3

Landlust

23,9

9,8

66,3

Erasmuspark

15,5

14,1

70,4

De Kolenkit

31,5

3,1

65,4

De Krommert:

17,4

14,8

67,8

Van Galenbuurt

24,8

14,5

60,7

Hoofdweg e.o.

23,5

11,7

64,8

Westindische Buurt

15,0

14,4

70,6

Volewijck

28,2

11,8

60,0

IJplein/Vogelbuurt

29,4

8,1

62,5

Tuindorp Nieuwendam

17,2

12,2

70,6

Tuindorp Buiksloot

22,2

11,1

66,7

Nieuwendammerdijk

1,6

10,9

87,5

Tuindorp Oostzaan

18,1

13,2

68,7

Oostzanerwerf

11,8

7,1

81,1

Kadoelen

6,8

18,2

75,0

Nieuwendam-Noord

23,7

0,4

75,9

Buikslotermeer

17,7

10,9

71,4

Banne Buiksloot

23,7

6,8

69,5

Waterland

2,4

10,1

87,5

Slotermeer-Noordoost

23,7

10,4

65,9

Slotermeer-Zuidwest

24,3

9,5

66,2

Geuzenveld

22,3

7,3

70,4

Eendracht

8,8

11,2

80,0

Lutkemeer/Ookmeer

8,7

24,6

66,7

Osdorp-Oost

16,9

12,7

70,4

Osdorp-Midden

24,2

6,4

69,4

De Punt

17,6

11,6

70,8

M. Akerpolder/Sloten

8,5

4

87,5

Slotervaart

18,8

6,9

74,3

Overtoomse Veld

24,8

0,9

74,3

Westlandgracht

14,5

2,9

82,6

5,8

5,7

88,5

Bijlmer Centrum (D,F,H)

28,3

10,5

61,2

Bijlmer Oost (E,G,K)

25,9

9,9

64,2

6,0

6,5

87,5

23,5

6,6

69,9

Sloter-/Riekerpolder

Nellestein Holendrecht/Reigersbos

61


peildatum gemiddelde Amsterdam Gein Driemond Weesperzijde


18%

12%

70%

17,3

6,8

75,9

5,9

10,8

83,3

14,2

15

70,8

Oosterparkbuurt

23,3

12,4

64,3

Dapperbuurt

26,8

13,7

59,5

Transvaalbuurt

27,6

8,8

63,6

Frankendael

17,4

18,8

63,8

Middenmeer

7,7

9

83,3

Betondorp

25,9

21,5

52,6

De Omval

20,8

12,5

66,7

Oude Pijp

14,7

21,6

63,7

Nieuwe Pijp

17,1

17,2

65,7

Diamantbuurt

27,2

10,6

62,2

Hoofddorppleinbuurt

11,3

14,1

74,6

Schinkelbuurt

14,7

10,3

75,0

5,3

11,4

83,3

3,9

13,7

82,4

27,4

3,5

69,1

Willemspark Museumkwartier Stadionbuurt Apollobuurt

62

minimahuishoudens (1 persoon max € 11.471, gezin € 16.388) 2007

2,0

9,1

88,9

Duivelseiland

7,7

6,6

85,7

Scheldebuurt

9,1

14,1

76,8

IJselbuurt

17,6

14,5

67,9

Rijnbuurt

17,1

16,9

66,0

Station Zuid/WTC e.o.

1,2

13,1

85,7

Buitenveldert-West

9,6

13,8

76,6

Buitenveldert-Oost

8,7

11,8

79,5

Integrale analyse heroverwegingen sociaal domein

Recommend Documents