Integraal CULTUURBELEIDSPLAN

Integraal CULTUURBELEIDSPLAN 2008 – 2013

intellectuelen praten over ideeën denkers praten over gebeurtenissen het gewone volk praat over mensen.

Inleiding Bij de inwerkingtreding van het nieuwe cultuurdecreet in 2002 had het gemeentebestuur de intentie om daarmee in te stappen. Er werden examen uitgeschreven voor de aanwerving van een cultuurbeleidscoördinator maar de jury vond geen geschikte kandidaat zodat de administratieve procedure diende hernomen te worden. Na een tweede examenreeks lukte het wel en een cultuurbeleidscoördinator kwam in dienst, helaas één dag na het afsluiten van de eerste instapperiode. De cubelco diende een aanvraag in tot erkenning maar door de overheid werd een financiële stop aangekondigd en Laakdal kon niet genieten van overheidssubsidie voor zijn algemeen cultuurbeleid. De cubelco kon dus geen beleidsplan meer indienen maar toch wilde hij niet achterblijven t.o.v. de collega’s met een goedgekeurd beleidsplan en hij begon aan deze oefening als voorbereiding voor de beleidsploeg van de volgende legislatuur. De gemeenteraad keurde dit beleidsplan tot 2007 goed. Ook actieplannen werden conform de vigerende regelgeving uitgewerkt die als leidraad dienden voor de verdere werking van de cultuurdienst tot 2007. Voor het nieuwe beleidsplan 20082013 werd samengewerkt door de cultuurbeleidscoördinator en de bibliothecaris en de twee plannen werden geïntegreerd tot één geheel. Daarom wordt hier een integraal cultuurbeleidsplan voorgesteld.

Hoofdstuk I

De culturele en maatschappelijke situatie

De gemeente Laakdal is gelegen in de Provincie Antwerpen en behoort tot het administratief en het gerechtelijk arrondissement Turnhout en het kieskanton Westerlo. Laakdal heeft zich aangesloten bij de politiezone Geel-Meerhout-Laakdal en valt ook onder het beschermingsgebied van de Geelse brandweer. De gemeente is ten zuiden begrensd door de provinciën Limburg en Vlaams-Brabant. Aangrenzende gemeenten zijn: Geel, Meerhout, Ham, Tessenderlo, Herselt, Scherpenheuvel-Zichem. Laakdal is ontstaan door de fusie van de gemeente Varendonk met Veerle in 1971 en de fusie van Eindhout, Veerle en Vorst in 1977. De gemeente telde op 31 december 2007 14.998 inwoners waaronder 194 vreemdelingen. Bij Veerle hoort ook het kerkdorp VeerleHeide en Vorst telt twee kerkdorpen: Groot-Vorst en Vorst-Meerlaar. De gemeente telt in totaal 6.300 woningen. De voormalige deelgemeenten behoorden tot verschillende grondheren en bisdommen. Gemeenschappelijk is dat alle woonkernen van het huidige Laakdal vanaf de 14de eeuw kerkelijk bestuurd werden door de Norbertijnen van Abdij van Averbode, ook al waren de parochies gelegen in verschillende bisdommen. Laakdal is vooral gekend als wandelgemeente met gave cultuurhistorische landschappen. De talrijke stukjes ongerepte natuur in de riviervalleien langs Laak en Nete zijn liefelijk en woest tegelijkertijd. Natuurreservaten zoals Trichelbroek, De Roost, Varenbroek, De Werft, Craeywinkel, Maekelsbroek, Peiren, Swinnenbroek en Ossenbroeken, werden gevormd door samenspel van aarde, water en wind. Ze bieden de bezoeker een gevarieerde fauna en flora. Naast de natuurlijke schatkamers toont Laakdal het aanzien van het bouwkundig verleden in de Kempen. Tussen de monumenten horen enkele pareltjes van Vlaamse renaissancestijl zoals enkele pastorijs en oude gemeentehuizen, de imposante gotische St.Gertrudiskerk met barokinterieur, een Klompenmuseum, een eeuwenoude bedevaardkapel gewijd aan St.-Bavo, een industrieelarcheologische stoomzagerij en een neorenaissance kasteel in Meerlaar. De gemeente biedt ook verblijfsaccommodatie aan met een camping en enkele gastenverblijven. De ambachtelijke koffiebranderij en de paardenmelkerij kennen regionale uitstraling. Er is veel sportinfrastructuur in de gemeente aanwezig met twee sporthallen, 5 voetbalvelden, tennisvelden, rugby, e.a. en de kinderen kunnen terecht in de speeltuin Dennenoord.

2

In de jeugddienst Den Auwel kunnen jongeren terecht voor informatie rond adventureactiviteiten, vrijwilligerswerk, culturele workshops voor jongeren, themabrochures over drugs, alcohol, relaties en sexualiteit. Jongeren worden er ook begeleid bij dossiervorming voor het bekomen van subisidies voor bovenlokale jeugdprojecten, aanvragen inrichting speelstraat en fuifen. De bonden van gepensioneerden zijn lid van de Cultuurraad maar er is ook seniorenraad opgericht die specifieke activiteiten voor senioren voorstelt en uitwerkt. De seniorenverenigingen worden op een andere basis betoelaagd dan de andere culturele verenigingen. Op het grondgebied van de gemeente zijn twee grote private rust- en verzorgingstehuizen gevestigd. Het OCMW heeft er een dagcentrum voor 30 niet-werkende gehandicapten en een nachtverblijf voor een 8-tal gehandicapten opgericht. Verder organiseert het OCMW de buitenschoolse kinderopvang. In de gemeente zijn zes basisscholen werkzaam: 2 gemeentelijke, 3 vrije en 1 gemeenschapsschool met in totaal 944 leerlingen in het lager en 435 eenheden in het kleuteronderwijs. In Veerle is er een vrije secundaire school tot de 2e graad. Voor verdere studies moeten de leerlingen naar Geel, Tessenderlo of Diest. De Geelse Stedelijke Academie voor Muziek, woord en dans heeft een afdeling voor notenleer in Laakdal. Het Centrum Basiseducatie Zuiderkempen in Geel telde 38 Laakdallers (24 in 2007) tussen haar schoolbevolking. Daar wordt vorming geboden voor laaggeschoolden met als programma’s: lezen, schrijven, rekenen, Nederlands voor anderstaligen, opkomen voor jezelf, geheugentraining met hulpmiddelen om te concentreren en te onthouden, eerst hulp bij stress, rijbewijs, surfen en mailen op computer

Knelpunten

De gemeente Laakdal is de minst groeiende gemeente van de provincie Antwerpen. Dit komt door velerlei factoren. De steeds smaller wordende basis van de bevolkingspiramide duidt op een sterke vergrijzing van de bevolking en het totale bevolkingsaantal stagneert. Niet alleen de natuurlijke bevolkingsbeweging is daarbij van belang maar ook beperkte mogelijkheden inzake huisvesting, industrie en werkgelegenheid, inspraak en onthaal, commerciële functies zoals lokale handel en nijverheid, onderwijs, infrastructuur recreatie, ontbreken van markten en pleinen, slechte mobiliteit, e.d. waren tot kort mede oorzaak van de zeer minieme bevolkingsaangroei. Bij de realisatie van het cultureel zelfportret van de gemeente Laakdal moest rekening gehouden worden met zowel objectieve als met subjectieve gegevens. De totale schets berust dus ook voor een klein, maar niet te verwaarlozen, gedeelte op virtuele interpretaties en achterliggende waarden die gebed liggen in de historische groei van de fusiegemeente en die soms door filosofische of ideologische overwegingen gekleurd werden. Wij gingen er vanuit dat dit in verhouding stond met de huidige samenstelling van de totale bevolking van de gemeente. De gemeente is louter kunstmatig ontstaan door fusies die aan de deelgemeenten ongewild werden opgedrongen wat de onderlinge samenwerking in het verleden al zeer bemoeilijkte en die trend is helaas nog niet uitgestorven. Laakdal ligt ook op een drieprovinciënpunt en in oorsprong voelden sommige deelgemeenten zich, om diverse redenen, zelfs meer aangetrokken tot de steden in andere provincies. De meeste inwoners noemen zich nog geen Laakdaller en de territoriale verschillen wegen sterk mee in hun visie en levenshouding. Dat heeft een weerslag in de gemotiveerde SWOT-analyse. Pas einde 2006 werd een communicatieambtenaar aangeworven. Ook de mobiliteit was een groot probleem in Laakdal, tot in 2005 was er zelfs geen openbaar vervoer van de ene deelgemeente naar de andere. Hoe kan je dan mensen bereiken en samenbrengen?

3

Het cultuurbeleid Cultuurdienst

Sinds 1 januari 2003 is er een voltijdse cultuurbeleidscoördinator in dienst: Frans Vangenechten, Kerkstraat 21, Laakdal. Tel. 013/67.03.80. De cultuurdienst is bevoegd en verantwoordelijk voor alle culturele aangelegenheden in de ruimste betekenis, met uitzondering van het jeugdwerk, de sport en openluchtleven. Dit houdt in dat de cultuurdienst ook gedeeltelijke fungeert als toeristisch infokantoor en tevens belast is met erfgoed & monumentenzorg. De cultuurdienst verzorgt het secretariaat van de cultuurraad en van VVV-Toerisme en de cultuurbeleidscoördinator is secretaris van de Beheerraad van het Gemeenschapscentrum. Vrijwilligers en het verenigingsleven kunnen voor hun activiteiten bij de cultuurdienst terecht voor morele en financiële ondersteuning van de gemeente en hogere overheden.

De Openbare Bibliotheek

Verantwoordelijke: Marc Van Engeland, bibliothecaris, Kerkstraat 21. Tel. 013/67.01.11 Personeel: 1 voltijds bibliothecaris (38 u/w) 3 deeltijdse bibliotheekassistenten C niveau (19 u/w) 1 voltijdse gesco’s (38 u / w) 2 deeltijdse gesco’s (19 u / w) Voor de dagdagelijkse taken kan de bibliotheek ook beroep doen op een 20-tal vrijwilligers. De door het nieuwe decreet opgelegde verplichtingen zijn nog niet nagekomen. Hiertoe dringt zich een wijziging binnen het personeelskader op. De besprekingen en het opstarten van de procedure zullen gebeuren in 2007 Het beheer wordt gevoerd door een beheersorgaan samengesteld uit vertegenwoordigers de politieke strekkingen en afgevaardigden van de gebruikers en vertegenwoordigers uit de verschillende filosofische en ideologische strekkingen. De hoofdbibliotheek bevindt zich in Vorst. Er is 1 filiaal in Veerle en 1 categoriale uitleenpost in gemeentelijke basisschool van Eindhout en 1 categoriale uitleenpost in de vrije basisschool Meerlaar. Publiekstoegang: Hoofdbibliotheek 20 uur per week en Uitleenposten 12 uur per week Onze bibliotheken zijn 34 uur per week open en 18 uur daarvan zijn klantvriendelijke openingsuren

Cultuurraad

De algemene vergadering van de cultuurraad komt in regel 2 tot 3 maal per jaar samen. Elke eerste woensdag van de maand is er een bestuursvergadering. Hiernaast zijn er, naargelang de noodwendigheden, werkgroepen ad-hoc actief. Zij bereiden o.a. de uitreiking van de cultuurmedaille en cultuurpenning voor evenals de cultuurweek, week van amateur-kunsten, subsidiereglementen, enz. De nieuw samengestelde cultuurraad heeft voldoende draagkracht om kwaliteitsvolle adviezen te verstrekken. Het gemeentebestuur vraagt weinig advies maar de cultuurraad is assertief genoeg om proactief adviezen in te dienen.

Socio-cultureel leven

Laakdal beschikt over een sterk verenigingsleven. Naast de talrijke jeugd- en sportverenigingen zijn er nog een 90-tal geregistreerde culturele verenigingen werkzaam. Die culturele koepel kan als volgt onderverdeeld worden: 22 podiumkunsten waaronder 8 koren, 5 toneelverenigingen, 7 muziekmij en 2 showorganisaties; 2 verenigingen beeldende kunsten, 24 verenigingen in de hobby- en vrijetijdsfeer waaronder 2 heemkringen, 2 natuurverenigingen en 3 toeristische verenigingen; 36 socio-culturele verenigingen en 6 ouderverenigingen van scholen. Naast de geregistreerde verenigingen zijn er vermoedelijk nog enkele occasionele groepsverbanden werkzaam zoals louter ontspannende

4

vriendenkringen binnen particuliere cafézalen. En dan zijn er nog in elke leefkern parochieraden die soms particuliere infrastructuur ter beschikking stellen van de lokale verenigingen in hun kerkdorp.

Gemeenschapscentrum

In 2003 werd een Raad van Beheer opgericht voor het gemeenschapscentrum dat bestaat uit: -Buurthuis Veerle-Heide met een polyvalente ruimte met vast podium en tafels en stoelen voor 250 personen. -Witte School Vorst-Meerlaar: atelier kunstkring en vergaderruimte boven kinderopvang. -Evenementenhal administratief centrum Vorst: met polyvalente ruimte van 205 m² met 80 schragen, 200 plooistoelen en 13 tentoonstellingspanelen van 2,44 x 1,22 m. -Op 2 juli 2003 keurde de gemeenteraad de aankoop goed van het Gildenhuis in Vorst. Na verbouwing zal het cultuurhuis uitgerust zijn met een polyvalente zaal, een café, een keuken, twee vergaderruimten en twee repetitielokalen met instrumentenberging. In de kelder wordt een muziekatelier ingericht voor jongeren-muziekbands. De Raad van Bestuur van het Gemeenschapscentrum ’t Knooppunt Laakdal heeft een gebruiks- en tariefreglement aan de gemeenteraad voorgelegd en beperkt zich uitsluitend tot het verhuren van de ruimten aan derden en heeft geen eigen programmering.

Laakdal cultuurt vzw

Het is niet de bedoeling dat cultuurdienst of RvB Gemeenschapscentrum activiteiten organiseert in concurrentie met de plaatselijke verenigingen. Alleen als het de mogelijkheden van een samenwerking van minimaal 2 verenigingen overstijgt, kunnen met gemeenschapsgelden grote evenementen opgezet worden. Vermits er grote manifestaties zoals beeldententoonstelling, symfonisch concert, dorpsfeesten, internationale taptoe, enz. buiten het gemeenschapscentrum worden georganiseerd in kerken of in openlucht (overdekt podium) geschiedt de programmering door een vzw Laakdal cultuurt, gesubsidieerd door gemeente en privésponsors. Van zodra de voorziene bijkomende culturele infrastructuur gerealiseerd is, zal de Raad van Beheer van het Gemeenschapscentrum en de vzw Laakdal Cultuurt samenwerken en misschien zelfs samensmelten om een eigen programmering van het Gemeenschapscentrum op het getouw te zetten.

Nieuwe culturele beleidsuitdagingen en –opties

In het hoofdstuk “Proces van de cultuurbeleidsplanning” wordt beschreven hoe de informatie verzameld werd die tot de doelstellingen zal leiden. De uitdagingen werden uit de swotanalyse gecombineerd. Wat willen we bereiken en waarom en hoe zouden wij dat doen? Waarin moeten we investeren en welke dienstverlening is noodzakelijk?

Swot Cultuur algemeen

Sterkten Ondanks de verscheidenheid van de deelgemeenten, kan de diversiteit niet alleen als een zwakte maar mits sturing ook als een sterkte aanzien worden. De positieve invalshoeken moeten daarvoor optimaal benut worden. Er is een sterk verenigingsleven aanwezig: elke deelgemeente heeft haar fanfare, zangkoor, toneelvereniging, KWB en vrouwenbeweging, gezins- en ouderlingenbond. De gemeente beschikt ook over meerdere historische gebouwen en landschappen. De bibliotheek kent een zeer goede onderbouwde werking. De materiële medewerking van de gemeente wordt overal als een pluspunt ervaren. De centrale ligging tussen drie centrumgemeenten biedt veel keuze in het aanbod van de culturele centra in de nabijheid.

5

Zwakten De gemeente beschikt over weinig uitgeruste culturele infrastructuur: er is nood aan een zaal met goede akoestiek voor theater en concerten, aangepaste en goed onderhouden vergaderruimten, ontmoetingsruimte met cafetaria en gemakkelijk toegankelijke exporuimten. De bibliotheek is te eng gehuisvest en heeft geen mogelijkheid tot uitbreiding. Te weinig bekendheid en minimale erkenning van talent van eigen bodem. Kunstenaars hebben weinig mogelijkheid tot groeien in eigen gemeente. De bevolking tussen 20 en 40 jaar is weinig georganiseerd en weinig sociaal actief. Er zijn te weinig overkoepelende activiteiten binnen de verschillende culturele sectoren. De onderlinge samenwerking tussen verenigingen, zelfs tussen degenen met dezelfde doelstellingen, is ondermaats. Er bestaat maar een zeer miniem inzicht in het ganse cultureel veld: er is grote onwetendheid over de bestaande mogelijkheden en de nuttige informatie is niet in kaart gebracht. Het gemeentelijk cultureel aanbod buiten het verenigingsleven is nog onvoldoende aanwezig. Onderbemanning cultuurdienst en/of te groot takenpakket cultuurdienst. Er bestaat een grote drempel naar het gemeentebestuur: het administratief centrum ligt afgelegen buiten de rand van de woonkernen. Gemeente beschikt over te weinig geldmiddelen om experimentele projecten te subsidiëren of startpremies uit te keren. Veel eenzaamheid en isolement van alleenstaanden, steuntrekkers, éénoudergezinnen, bejaarden en langdurige zieken. Kansen De opmaak van een cultuurbeleidsplan en overheidssubsidie. Logistieke ondersteuning van de cultuurdienst en bibliotheek. Doelgroepgericht vormingsaanbod. Door de organisatie van grote dorpsevenementen wordt de band tussen de verenigingen verstevigd, zoals bij viering Vorst 1125 in 2002; Eindhout in 2004 en Veerle in 2006. Allerhande informatie op de website van de gemeente en implementatie cultuurnet. Jaarlijkse deelname aan Week van de Amateurkunsten, Bibliotheekweek, Week van de Smaak, Leren bij de buren, Erfgoeddag en Open Monumentendag. De samenwerkingsverbanden met en de stimulansen voor cultuurparticipatie door de omliggende centrumgemeenten. Het overleg en samenwerking met alle schoolnetten in de gemeente. De bouw van verschillende sociale woonwijken en aantrekken van jonge gezinnen. Het coördineren van een gezamenlijke activiteitenkalender en afstemming op mekaar van de jaarplanningen van de verenigingen. Het verlagen van de cultuurdrempels voor de kansarmen. Contacten met en betrokkenheid van het bedrijfsleven bij cultuur. Permanente vorming van het personeel. Inventarisatie van het cultureel erfgoed met inbegrip van volkscultuur. Betere promotie en educatieve initiatieven voor het patrimoniaal erfgoed. Optimaliseren van samenwerking/overleg met de scholen over muzische vorming, creativiteitsprojecten, culturele schoolvoorstellingen en auteurslezingen. Samenwerking met kunstzinnige vaardigheidsprojecten OCWM-dagcentrum. Organisatie van doelgerichte activiteiten en cursussen voor bestuursfuncties. Bedreigingen Het sluimerend maar steeds aanwezige wantrouwen van particulieren naar de overheid toe: vrees voor financiële onderwaardering van de voormalige deelgemeente of wijk. Moeilijke financiële toestand van de gemeente. De sterke dorpsgebondenheid van inwoners en verenigingen.

6

Er is geen centraal plein, park of marktplaats aanwezig: weinig openbare ontmoetingsplaatsen behalve aan de schoolpoorten voor ouders van scholieren. De afzwakking van de parochiale structuren: verdwijnen van rechtstreekse aanspreekpunten en communicatiekanaal en verdwijnen van koepelstructuur van de kerkdorpen. Gering ledenaangroei en vergrijzing bestuursleden binnen het traditionele verenigingsleven: verzuring, normvervaging, ik-maatschappij, tijdelijke engagementen. Voortbestaan museum: te kleinschalig en onaangepaste ligging en infrastructuur. Aanzuigeffect van omliggende gemeenten door gerichte accommodatie voor shopping, ontmoeting en ontspanning. CONCLUSIES Het beleid voor de komende jaren zal gekenmerkt worden door een procesmatige groei naar kwaliteit op diverse terreinen. Er is een gemis aan culturele globalisering in Laakdal. Zelfs op de nationale wegenkaarten en provinciaal toeristische routekaarten worden nog steeds de deelgemeenten Veerle en Eindhout apart vermeld en alleen Vorst, waar het administratief centrum is gevestigd, wordt als Laakdal aangeduid. De gemeente wordt daardoor zeer verwarrend aan de niet-inwoners en inwijkelingen voorgesteld. Maar ook de deelgemeenten zelf blijven op hun eiland verankerd waardoor het globale culturele veld nooit in kaart is gebracht en de activiteitenkalenders en jaarprogramma’s van de verenigingen niet op mekaar worden afgestemd. Er moet dus dringend meer samenwerking tussen de deelgemeenten tot stand worden gebracht zonder dat zij zich daarbij verliezen in het geheel. Samenwerking betekent altijd energiebesparing en het is duidelijk dat er in Laakdal heel veel vrijwilligers werkzaam zijn maar om samenwerkingsverbanden op te zetten of nieuwe initiatieven te ontwikkelen moeten vooraf sterke tradities doorbroken worden. Grote verenigingen met een jarenlange werking en een regionale uitstraling leggen immers voortdurend beslag op de schaarse bruikbare infrastructuur en laten daardoor weinig ruimte voor nieuwe evenementen door derden. Het peil van de verenigingen voor podiumkunsten ligt boven de middelmaat maar verdere kwaliteitsgroei wordt afgeremd door gebrek aan geschikte accommodatie en financiële middelen. Kunstenaars krijgen weinig of geen erkenning binnen de eigen gemeente en moeten naar elders uitwijken. De bibliotheek te eng is behuisd om het bestaande aanbod uit te breiden. Daar moet dringend gezocht worden naar een efficiënte oplossing voor de huisvesting.

Specifieke swotanalyse BIBLIOTHEEK Missie

De openbare bibliotheek is een basisvoorziening binnen de gemeente Laakdal ,waar elke burger terecht kan met zijn vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. De bibliotheek is vrij toegankelijk en richt zich met een gevarieerde collectie en activiteiten actief tot de burger. Zij werkt democratisch en vrij van levensbeschouwelijke, politieke en commerciële invloeden. Ze speelt in op de behoeften aan cultuurparticipatie, permanente vorming en sociaal contact.

Sterktes van de organisatie actueel en veelzijdig aanbod van gedrukte materialen in de bibliotheek mogelijkheid tot het consulteren van internet en lenen van nieuwe media (cdroms,dvd’s,luisterboeken) goede samenwerking met het bestuur (financiële ondersteuning) gebruikersvriendelijke geautomatiseerde catalogus in de hoofdbibliotheek klantvriendelijke openingsuren flexibele houding naar klassen, pwa, BKO…(openingsuren) geen financiële drempel inzake inschrijving en gebruik van de bibliotheek kosten (boete en reservering ) zeer betaalbaar tijdsverloop tussen aanschaf en aanbieden van bibmaterialen is zeer kort

7

vrij internetgebruik hoog percentage gebruikers jeugdafdeling stijgend aantal leners en uitleningen intense samenwerking met de plaatselijke basisscholen en kinderopvangdiensten klantvriendelijk onthaal en deskundigheid van het bibliotheekpersoneel ruim budget voor collectievorming samenwerking met het cultureel veld Zwaktes van de organisatie communicatie tussen klant en bibliotheekpersoneel is nog niet optimaal minimale interne bewegwijzering (rek- en plankaanduidingen) drukke uitleenzittingen, wat sommige potentiële bezoekers afschrikt beperkt aantal personeelsleden/personeelsuren om alle taken naar behoren uit te voeren infrastructuur is te klein (plaatsgebrek) en onoverzichtelijk ontbreken van een leescafé als ontmoetingsruimte de bibliotheekmaterialen zijn niet beveiligd tegen diefstal ontbreken van beveiliging hard en software voor schade aangebracht door gebruikers te weinig bekendheid bij nieuwe inwoners behuizing van het filiaal is te klein onvoldoende bereik van verenigingen en groepen vrijheid op gebied van hardware/informatica, te zeer gebonden aan vertragende adviezen vanuit het College van Burgemeester en Schepenen kantoorautomatisering en werkruimte personeel niet up-to-date en te klein een computer met catalogustoepassing voor medewerkers ontbreekt op de balie verlenging van de uitleentermijn via e-mail is niet mogelijk geen netwerking tussen hoofdbibliotheek en categoriale uitleenposten Kansen uitbouw van het gemeenschapscentrum, wat samenwerking mogelijk maakt bij het organiseren van literaire of andere uitbreidingsactiviteiten bloeiend cultureel en sociaal verenigingsleven en er is vlotte samenwerking uitbouw van personeelskader in overeenstemming met de behoeften en met het oog op samenwerking binnen de gemeentelijke culturele instellingen. uitbouw van het personeelskader zoals de wetgever het voorschrijft (50% leidinggevende graden en invulling van deze functies voorzien op termijn) verlonen of compenseren van avond- en weekendprestaties interessant maken zodat de job aantrekkelijker wordt. samenwerkingsverbanden maximaal benutten de bibliotheek een bepalend gezicht doen geven aan het cultureel gebeuren uitbouw tot een plaats waar ICT vrij kan gebruikt worden goede boekhandels en leveranciers en een vlotte samenwerking en service beter en meer inspelen op de mogelijkheden die de bib kan bieden aan het onderwijs rond leerplannen … samenwerking met de leerkrachten afzonderlijk verbeteren de informatieve rol naar de bevolking toe i.v.m. informatie op het internet (gemeentelijke website) en openbaarheid van bestuur versterken het werkgebied telt heel wat onderwijsinstellingen stijgende bevolkingsgroei nieuwe informatiekanalen inzake communicatie lokale media als promotiekanaal (gemeentelijk informatieblad) verbeterde mobiliteit van de burgers wat een verschuiving van bibliotheekgebruikers naar de hoofdbibliotheek met zich meebrengt Streekgericht bibliotheekplatform georganiseerd door de provincie logistieke ondersteuning van het bibliotheekwerk door het Vlaams Centrum voor Openbare Bibliotheken (VCOB)

8

Bedreigingen zeer ruim aanbod vrijetijdsbesteding (lezen en bibliotheekbezoek staan sterk onder druk) verspreiding van het internet in de huiskamer (bibliotheekbezoek voor specifieke informatie is niet noodzakelijk) eventuele invoering van het leenrecht indien dit zou ten laste vallen van de gebruikers ruim aanbod van culturele en educatieve activiteiten in de regio goed uitgebouwde bibliotheken in de buurgemeenten,met volwaardige audiovisuele afdeling (cd’s-cd’roms-video’s…) bijscholing van het personeel verloopt te traag en gebeurt te weinig in vergelijking met de veranderingssnelheid van de informatica en de informatiewereld. prioriteiten van de overheid door het toepassen van enveloppefinanciëring Conclusies 1) De komende jaren zal er nog moeten gewerkt worden aan de verdere uitbreiding van het gebouw en de bibliotheek. 2) Dankzij een goede samenwerking tussen de bibliotheek en het onderwijs, hebben vele kinderen en hun ouders de weg naar de bibliotheek gevonden. 3) Om de klanten met hun behoeften, vragen en wensen nog beter te dienen, is het noodzakelijk om te ijveren voor een persoonlijke begeleiding en een goede communicatie tussen personeel en bibliotheekgebruikers. 4) Een betere promotie van de collecties en activiteiten van de bibliotheek in de lokale media kan nog meer nieuwe bezoekers aantrekken. 5) De bibliotheek dient ook aandacht te hebben voor een betere ontsluiting van de materialen en een duidelijkere bewegwijzering op rekken en boekenplanken. 6) Inspelen op nieuwe technologieën en netwerking tussen hoofdbibliotheek en uitleenpost(en) verbetert de informatieservice naar alle bibliotheekgebruikers. 7) De uitbouw van het gemeentelijk gemeenschapscentrum biedt mogelijkheden om samen het lokale cultuurbeleid gestalte te geven (gezamenlijke activiteiten en promotie). 8) Samenwerking met andere bibliotheken binnen het streekgericht bibliotheekplatform betekent een meerwaarde voor de eigen bibliotheek. Door taken, activiteiten, promotie gezamenlijk uit te voeren, komt er meer tijd vrij voor informatiebemiddeling, doelgroepenwerking e.d.

Hoofdstuk II Strategische en operationele doelstellingen Algemeen cultuurbeleid

De doelstellingen preciseren “het waarom” van het cultuurbeleid. Vanuit de aangehaalde conclusies wordt als strategische doelstellingen (algemene) een aantal krijtlijnen voor de toekomst uitgezet: -

Cultuur is niet levensvreemd in Laakdal Leefgemeenschappen gaan openheid naar mekaar vergroten Laakdal stimuleert de cultuurproductie- en spreiding Laakdal verhoogt de culturele competentie en participatie van de inwoners Laakdal bevordert erfgoed als identiteit van de gemeente Laakdal zet samenwerkingsverbanden op Laakdal erkent vrijwilligerswerk als meerwaarde voor de samenleving

1. Cultuur is niet levensvreemd in Laakdal Cultuurbeleving is een zeer belangrijk gegeven en cultuur moet als complementair beleidsdomein beschouwd worden. Er dient een herkenbare promotie voor cultuur gevoerd

9

te worden. Cultuur moet toegankelijk zijn zonder enige uitsluiting, derhalve wordt de integratie van kansarmen in socio-culturele activiteiten gestimuleerd en de drempel voor participatie van alle bevolkingsgroepen verlaagd, zonder onderscheid van nationaliteit, seksuele geaardheid, lichamelijke toestand, leeftijd of ideologische of filosofische verschillen. De cultuurdienst levert een bijdrage aan de achterstandbestrijding en moet de cultuurvervreemding wegwerken. Niets is onmogelijk maar veel is niet gemakkelijk. Burgers uit alle bevolkingsgroepen moeten kunnen deelnemen aan cultuur. Om de drempel tot deelname aan culturele activiteiten niet te hoog te maken, zullen we trachten de eerste stappen (peuters) te zetten via de bibliotheek. 2. Leefgemeenschappen gaan openheid naar mekaar vergroten Laakdal is een cluster van valleidorpen. Een eerste uitdaging is de spanning verminderen tussen de deelgemeenten. Elke woonkern kan en mag zijn eigenheid bewaren maar de openheid voor de andere leefgemeenschappen moet meer zichtbaar gemaakt worden. Clustervorming voor de organisatie van gezamenlijke activiteiten zal het gemeenschapsgevoel versterken. De gemeente erkent daarin de rol van het sociaal weefsel en de cultuurdienst zal zorgvuldig de adviezen van de cultuurraad als koepel van alle culturele actoren bewaken. In elke dorpskern moet een minimale culturele infrastructuur aanwezig zijn maar de gemeente moet een degelijk technisch uitgeruste polyvalente zaal voor een groter publieksopvang oprichten. De bibliotheek wordt beschouwd als ontmoetingsplaats waar het sociaal weefsel wordt verstevigd; er heerst een gemoedelijke sfeer met leescafé en kinderhoek. 3. Laakdal stimuleert cultuurproductie en -spreiding Alles wat kinderen zintuiglijk en gevoelsmatig ervaren in hun leef- en belevingswereld is bepalend voor hun verdere ontwikkeling. Uitingen via woord, beeld, klank, spel en beweging laten jongeren toe ideeën te ordenen en te verwerken. Daarom organiseert de cultuurdienst buiten het normaal onderwijs of klassikaal kunstonderwijs nog muzische vorming om de persoonlijke inhoudelijk creatieve inbreng van alle jongeren te ontplooien. Voor volwassenen moet het doel velerlei zijn: het zelfvertrouwen in eigen kunne bij de kunstenverenigingen vergroten, de inwoners in contact brengen met allerlei kunstvormen en professionele kunstbeoefening en de burgers via cultuurbeleving aanzetten tot zelfontplooiing. De meest toegankelijke culturele infrastructuur in Laakdal is de bibliotheek. De bibliothecaris is de partner bij uitstek van de cultuurdienst om gezamenlijk initiatieven te nemen die sterk aanleunen bij het bibliotheekgebeuren en/of die in het bibliotheekgebouw kunnen plaatsvinden. Poëziewedstrijden, voordrachtwedstrijden, opstelwedstrijden, lezingen en gesprekavonden behoren reeds tot de gerealiseerde acties. Er wordt ook een deel van de bibliotheekruimte benut als tentoonstellingsmogelijkheid voor beeldende kunstenaars. De werking van de verenigingen wordt gestimuleerd door een gemeentelijk subsidiestelsel. De cultuurraad ontwierp daarenboven een regeling voor het toekennen van projectsubsidies om nieuwe en uitzonderlijke initiatieven mogelijk te maken en te ondersteunen. 4. Laakdal verhoogt de culturele competentie en participatie van zijn inwoners Laakdal laat jongeren ruim kennismaken met kunst en cultuur maar biedt ook, in samenwerking met vormingsinstellingen, de volwassenen levenslang en levensbreed cursussen inzake goede burgerzin aan. Het verschil tussen de Dorpstraat en de Wetstraat moet kleiner worden. Cultuur moet democratischer worden door het verwerven van een grotere kennis, bewustwording en ervaringsverruiming om zo door rationeel denken en handelen de gemeenschapsbelangen beter te behartigen. Door het organiseren van laagdrempelige activiteiten tracht de gemeente zijn inwoners meer te betrekken bij het cultureel aanbod. De bibliotheek streeft naar kwaliteitszorg en daar wordt de aandacht voor de dienstverlening en klantgericht werken permanent geoptimaliseerd en is de samenwerkingsreflex met anderen een automatisme.

10

5. Laakdal bevordert erfgoed als identiteit van de gemeente De meest herkenbare gegevens van de gemeente zijn de natuurlandschappen langs de riviervalleien en de monumenten. Natuurrecreatie bevordert het cultuurtoerisme en heemkundige impulsen betrekt de burger bij het erfgoedgebeuren. Het erfgoed is een maatschappelijk bezit zodat elk van ons de verantwoordelijkheid heeft het te beschermen. Het geeft immers inzicht in de langdurige historische ontwikkelingsprocessen die de essentie vormen van onze identiteit. Het is een dynamisch referentiepunt en een duidelijk instrument voor groei en verandering. Toerisme is een persoonlijke beleving maar als erfgoedpromotor maakt het de gemeenschap bewust van de economische ontwikkelingsfactor. De gemeente doet grote financiële inspanningen om het bouwkundig erfgoed te bewaren, te ontsluiten, te propageren en toegankelijk te maken. Ook de zorg voor het immaterieel erfgoed wordt ondersteund door de gemeente door beroep te doen op heemkringen en navorsers en door tijdelijk inhuren van gidsen. 6. Laakdal zet samenwerkingsverbanden op De opdrachten van een gemeente zijn veelvuldig en de nodige kredieten zijn, zelfs op lange termijn, dikwijls ontoereikend om tegemoet te komen aan alle noden. Het gemeentebestuur wil geenszins het hoofd afwenden van zijn bevoegdheid en verantwoordelijkheid maar er moeten prioriteiten gesteld worden om vanuit een zelfstandigheid en eigen inspiratie te blijven werken. Samenwerking in gelijkwaardigheid biedt alternatieven om te voldoen aan de verzuchtingen van alle actoren. De gemeente wil het voortouw nemen om ervaringen met anderen uit te wisselen die tot nieuwe vormen van samenwerking inspireren. De gemeente legt daarvoor contacten met andere plaatselijke besturen, culturele centra in de regio en het plaatselijk bedrijfsleven. Zowel cultuurdienst als bibliotheek stellen zich op als actieve partner voor het gehele culturele veld binnen en buiten de gemeente. Veelvuldige contacten zijn lopende uit omliggende gemeenten voor samenwerking (andere bibliotheken, overheden, verenigingen enz.) Voor de activiteiten die we samen organiseren vragen we ook ondersteuning bij het provinciebestuur en het provinciaal bibliotheekcentrum door de aanvraag van projectsubsidies. De gemeente steunt de internationale verbroedering met Jurbarkas in Litouwen en met de zustergemeente Vorst in Duitsland. Verschillende culturele actoren beïnvloeden het samenlevingssysteem, dat in zijn geheel meer is dan alleen maar een som van onderdelen, want de actoren werken ook onderling op mekaar in. Dat is ook een verrijking. 7. Laakdal erkent vrijwilligerswerk als meerwaarde voor de samenleving Herkenbare bestuurlijke aanspreekpunten stimuleren de actieve beleidsaandacht. Het vrijwilligerswerk dient als draagvlak voor de maatschappelijke betrokkenheid. Bij sensibilisering van vernieuwing spelen vrijwilligers een belangrijke rol in de gedragsverandering van de bevolking en in de beïnvloeding van beleidsmensen. De vrijwilligers zijn de gangmakers van een vernieuwd beleid. In de klantgerichte vrijetijdsindustrie staat de kwantiteit van de cultuurbeleving bovenaan. Het beleid streeft vooral naar kwaliteit en daarvoor heeft men naast de professionele cultuurwerkers ook geëngageerde vrijwilligers in het werkveld nodig om de boodschap uit te dragen en te ondersteunen. De gemeente blijft het vrijwilligerswerk stimuleren en brengt het nodige respect op voor de vrijwillige inbreng. Het gemeentebestuur zal het vrijwilligerwerk waarderen door maximaal te voldoen aan de tevredenheidsfactoren zoals veiligheid, privacy en verzekering om demotivatie te voorkomen.

11

De operationele doelstellingen preciseren een specifiek aspect van de gewenste situatie, van de gewenste impact op de doelgroepen of het cultuurgebeuren in de gemeente.

1. Cultuur is niet levensvreemd in Laakdal 1.1

Democratisering cultuur Geen uitsluiting: verenigingen ontwikkelen zich ten volle en bereiken zoveel mogelijk inwoners ongeacht hun leeftijd, inkomen, scholingsgraad of afkomst. Inwoners zijn verdraagzamer voor verschillen in waarden en normen van anderen. Meer inwoners nemen een concreet engagement op in het plaatselijk verenigingsleven. De welzijnssector zal nauwer betrokken worden bij de programmering van culturele activiteiten. Als de mensen moeilijk de weg naar cultuur vinden dan moeten aangepaste middelen aangereikt worden of de cultuur dichter bij de mensen gebracht worden. In samenspraak met het OCMW kunnen gehandicaptenbusjes met lift voor vervoer van rolstoelgebruikers ingeschakeld worden. Vermits vereenzaming en isolement van alleenstaanden, bejaarde weduwen/weduwnaars en langdurige zieken een groot probleem wordt in onze maatschappij, dient de cultuurdienst of vzw Laakdal cultuurt voor die doelgroepen speciale groepsactiviteiten te organiseren. Gewenst resultaat: jaarlijks 3 bijeenkomsten voor moeilijk bereikbare groepen organiseren. Indicator: nulmeting 2008, jaarlijkse stijging 5% participatie moeilijk bereikbare groepen aan culturele activiteiten.

1.2

Stimuleren integratie kansarmen in verenigingsleven Voor de kansarmen en steuntrekkers worden drempelverlagende programma’s uitgewerkt en prijsreducties voor toegang tot culturele activiteiten via een vorm van reductiekaart, vrijetijdspas of cultuurcheques voorzien. In samenwerking met de welzijnssector zal de cultuurdienst bijzondere zorg aan de dag leggen inzake achterstandbestrijding. Voor de inrichting van cultuurbeurzen kunnen leerwerkplaatsen en winkelcentra in tweedehandsgoederen ingeschakeld worden. Gewenst resultaat: wegwerken culturele kansarmoede via integratie kansarmen in verenigingsleven en ontwikkelen van een vrijetijdspas. Indicator: vrijetijdspas met prijsreductie voor activiteiten klaar in 2008: ja of neen.

1.3

Nieuwe technologieën en accommodatie voor een betere dienstverlening De technische middelen in de bibliotheek moeten up-to-date worden gehouden. Pc’s moeten minstens om de 5 jaar worden vervangen zodat de recentste computertoepassingen op een snelle en efficiënte manier kunnen draaien. Om de kwaliteit te kunnen bieden die een goede dienstverlening vereist moeten er veranderingen gebeuren aan de bibliotheekinfrastructuur. Aangezien het volledige boekenbestand van alle bibliotheekvestigingen ook de categoriale uitleenposten in de scholen is ingevoerd in ons bibliotheekbestand, mogen we de mogelijkheid niet laten liggen om ook in de andere bibliotheekvestigingen en niet enkel in de hoofdbibliotheek geautomatiseerd te werken, zowel voor de catalogus als voor de uitleenwerkzaamheden. Om ook hier de kwaliteit te kunnen bieden die men van onze bibliotheek verwacht, moeten er oplossingen worden gevonden en uitgevoerd om te komen tot een stabiel, up-to-date en efficiënt bibliotheeksysteem met beveiligde bibliotheekmaterialen. Realiseerbaar met eigen personeel door tussenkomst van deskundigen op bepaalde vlakken en via de posten (767/123/17) kosten voor beroepsopleiding personeel (767/123/16)uitbreidingsactiviteiten (767/742/53) aankoop van informaticamaterieel (767/741/98) uitbreiding bibliotheek

12

1.4

Communicatie en herkenbare promotie cultuur Het tweemaandelijks informatieblad van de gemeente en de dagbladen en plaatselijke weekbladen zijn een belangrijk communicatiekanaal voor de cultuurdienst en de verenigingen. In het infoblad wordt een speciale rubriek voorbehouden voor cultuur. Het gemeentebestuur beoogt vanaf 2008 een eigen huisstijl uit te brengen. De cultuurraad heeft een eigen logo laten ontwerpen om herkenbare promotie te voeren. De cultuurdienst zal een programmabrochure met toneel- en muziekkalender voor gans de gemeente samenstellen. Affiches worden verspreid in de plaatselijke handelszaken en uitgehangen in vitrines van leegstaande winkels in de centrumstraten. De plaatselijke weekbladen, met uitzondering van het parochieblad van Laakdal, verschijnen niet in elke leefgemeenschap van de gemeente. Dat is een nadeel om een vaste cultuurrubriek te verwerven. Gewenst resultaat: Meer beschikbare aanplakborden en drukwerk van affiches en flyers met hetzelfde logo. Indicator: nulmeting 2009, verhoging bekendheid van de gebrachte activiteiten: ja of neen.

1.5

Emancipatorische activiteiten Enkele specifieke verenigingen voor vrouwen nemen deel aan de jaarlijkse multiculturele vrouwendag, georganiseerd door de gewestelijke vakbondsbeweging in het cultureel centrum in Geel. Alle autochtone en allochtone vrouwenverenigingen kunnen daaraan participeren zonder lid te zijn van de organiserende koepelbeweging. De cultuurdienst coördineert activiteiten in het kader van de nationale acties Kom uit uw Kot, Gluren bij de Buren en Week van de Diversiteit, doet beroep voor mondiale beeldvorming op Minga, het gewestelijk centrum voor de DerdeWereld, en ondersteunt plaatselijke activiteiten voor vredesacties en mensenrechtenorganisaties. Gewenst resultaat: stijging participanten aan Week van de Diversiteit, Gluren bij de Buren en Kom uit uw Kot-acties tolerante opstelling inwoners tegenover andersdenkenden. Indicator: nulmeting 2009, stijging participanten aan bovenvermelde acties: ja of neen.

2. Leefgemeenschappen gaan openheid naar mekaar vergroten 2.1

Diversiteit als sterkte Het klinkt paradoxaal maar om één eenheid te scheppen, moet juist de eigenheid van de valleidorpen bewaard worden. Het geeft het gevoel dat ook zij meetellen en bij de gemeente horen. Er worden inspraakmomenten en hoorzittingen in elke leefkern georganiseerd. De diversiteit maakt de gemeente sterker want elk dorp heeft zijn fanfare, zijn kerkkoor, zijn voetbalploeg en zijn gepensioneerdenvereniging. Elk kerkdorp heeft ook zijn geschiedenis, zijn vaandels, zijn aandenkens en symbolen. Die afzonderlijke symbolen werden samengebracht in het klavertje van de gemeente dat leidde tot een gezamenlijk streekgerecht en toeristische folder. Het totaalbeeld van Laakdal wordt verkregen door het samenvoegen van het foto- en filmarchief van de kerkdorpen en de geschriften van de heemkringen. Naamgelijkenis geeft aanleiding tot jumelages in het buitenland. Jaarlijks wordt in de inkomhal van het gemeentehuis een schilderijententoonstelling met portretten van dorpsfiguren georganiseerd door de kunstkring. Gewenst resultaat: herkenbaarheid valleidorpen behouden; minstens elke twee jaar een overkoepelende manifestatie en een internationaal project door de cultuurdienst in huis halen. Indicator: overkoepelende manifestatie tijdens de onpare jaren 2009, 2011, 2013: ja of neen. internationaal project in pare maanden 2008, 2010, 2012: ja of neen.

13

2.2

Laakdal verstevigt het sociaal weefsel Cultuur geeft een wij-gevoel en het lokale bestuur erkent het belang van het sociaal weefsel. De gemeente voorziet instapmogelijkheden en ondersteunt de activiteiten van de parochie- en wijkraden. Het verenigingsleven vormt een belangrijke factor in gemeenschapsvorming. Een brede waaier van ondersteuning zal de verenigingen de energie en erkenning leveren om deze rol te blijven waarnemen. Gewenst resultaat: Stijging werkingssubsidies of logistieke ondersteuning voor het verenigingsleven; aanmaak verenigingengids in 2008; organisatie cultuurbeurs om de 3 jaar en kunstenaarsfiches samenstellen in 2008. Indicator: nulmeting 2008; stijging ondersteuning: ja of neen; actueel houden gids: ja of neen.

2.3

Brugfunctie cultuur versterkt gemeenschapsgevoel Het beleid is flexibel en toekomstgericht. De visie, doelen, instrumenten en middelen spelen in op de veranderlijke noden. Het gemeenschapsgevoel op cultureel vlak wordt verstevigd door bundelen van jaarplanningen van de verenigingen in één globale activiteitenkalender voor de ganse gemeente op de website. De verenigingengids wordt uitgebreid met nuttige informatie over subsidiemogelijkheden, beschikbare infrastructuur en materiële ondersteuning van de overheid. De cultuurdienst wordt uitgebouwd als aanspreekpunt inzake alle culturele aangelegenheden en ondersteunt de werkgroepen opgericht in de schoot van de cultuurraad. De cultuurbeleidscoördinator informeert de adviesraad en waakt over de kwaliteit van adviesformulering van de cultuurraad en volgt de uitvoering van de genomen overheidsbesluiten nauwlettend op. Hij zal de inspraak, communicatie, overleg en samenwerking tussen zoveel mogelijk relevante actoren en deelvelden stimuleren, de relatie van de media versterken en meer communicatienetwerken voor de verenigingen opzetten. Gewenst resultaat: samenstelling gemeentelijke activiteitenkalender en gids info gemeentelijke ondersteuning. Indicator: gemeentelijke activiteitenkalender in 2008: ja of neen; infogids gemeentelijke ondersteuning: ja of neen.

2.4

Uitbreiding basisuitrusting culturele accommodatie De gemeente betracht minstens in elke leefgemeenschap kleinschalige culturele infrastructuur met een vergader- en een exporuimte als basisuitrusting te voorzien. Elke grotere ontmoetingsplaats zal minimaal voorzien worden van een klein mobiel podium bestaande uit podiumbakken om veelvuldig vervoer en slijtage te vermijden. De gemeente breidt het gamma van uitleenmateriaal uit met o.a. geluidsinstallatie en dataprojector. Gewenst resultaat: basisuitrusting infrastructuur in elk dorp en aanschaf geluidsinstallatie en dataprojector; Indicator: nulmeting 2008, vergader- en exporuimte in elk dorp in 2009: ja of neen; uitlening geluidsinstallatie in 2008: ja of neen.

2.5

Bibliotheek als ontmoetingsplaats waar sociaal weefsel wordt verstevigd De bibliotheek wordt door de burger beschouwd als een plaats waar sociale contacten vanzelfsprekend zijn. Sommige bezoekers komen naar de bib voor de sociale contacten, hetzij met de andere gebruikers, hetzij met de uitleenverantwoordelijke. De verschillende culturele activiteiten in de gemeente worden in de bib bekendgemaakt op een manier die voor iedereen verstaanbaar en begrijpelijk is. Er wordt gestreefd naar een gemoedelijke sfeer met aanbod van een leescafé met warme en koude drankenautomaat, waar men gezellig zijn krant, tijdschrift of ander materiaal kan lezen of inkijken. Dienstverlening door personeel dat sterk is in communicatieve en sociale vaardigheden. Als aanvulling van de speelhoek

14

komt er een voorleestheater. Aangezien we voorleespunt van de Kempen zijn en we iets hebben met voorlezen. Realiseerbaar met eigen personeel, weerom samen met vrijwilligers en via de posten (76701/124/02) aankoop collecties en (767/123/16) uitbreidingsactiviteiten 2.6

Toegankelijkheid & bereikbaarheid gemeenschapscentrum vergroten Het gemeenschapscentrum schept ruimte voor ontmoeting en cultuurspreiding. In Laakdal bestaat dit centrum uit een verzameling van gebouwen met verschillende functies die verspreid liggen in de verschillende leefgemeenschappen. Een goed overzicht en coördinatie zijn daarom geboden. De verenigingen moeten van de infrastructuur gebruik kunnen maken aan betaalbare prijzen. Door gebrek aan een goed uitgeruste podiumzaal moet talent van eigen bodem dikwijls uitwijken naar andere centra in de regio om zich te ontplooien. De gemeente wil het eigen talent aanmoedigen en hiervoor kansen creëren door de bouw van een goed akoestische multifunctionele zaal. Gewenst resultaat: ter beschikking stellen van een uitgeruste spektakelzaal met podiumfaciliteiten aan democratische huurprijzen. Indicator: uitgeruste polyvalente zaal in 2012: ja of neen.

3. Laakdal stimuleert de cultuurproductie en -spreiding 3.1

Creativiteitsprojecten muzische vorming kinderen De ervaringswereld van kinderen bepaalt hun verdere ontwikkeling. Om de culturele bewustwording gestalte te geven moeten de kinderen een inhoudelijke inbreng van creativiteit aangemeten worden. De cultuurdienst schakelt gespecialiseerde vormingswerkers in om in alle Laakdalse basisscholen muzische vorming aan te bieden. Dit is een toegevoegd project aan het gewone schoolonderricht expressievormen en dat buiten het bestek van het kunstonderwijs valt. Gewenst resultaat: jaarlijks gezamenlijk schoolzangfeest, musical of kunstwerk. Indicator: nulmeting 2008, kwaliteitsverhoging gezamenlijk creatief werkstuk door Laakdalse kinderen: ja of neen.

3.2

Combinatiedagen Telkens de laatste week van de vakantieperiode wordt gezamenlijk door jeugddienst, Sportdienst, bibliotheek, kinderopvang en cultuurdienst een adventure-week georganiseerd voor alle geïnteresseerde kinderen van 6 tot 12 jaar. De cultuurdienst Voorziet hiervoor jaarlijks een aangepast programma en de nodige kredieten als deelname in de werkingskosten.

3.3

Cultuurpenningen en -medailles De cultuurraad reikt om de 2 jaar cultuurpenningen en medailles uit aan verenigingen en personen die zich op cultureel vlak hebben onderscheiden en bijdroegen tot de uitstraling van de gemeente in de regio.

3.4

Kunstpresentatie De gemeente zal tevens voorzien in een atelier voor de beeldende kunstenaars en de presentatie van de professionele- als de amateurkunstenaars ondersteunen. De cultuurdienst engageert zich om op te treden als coördinator van de activiteiten in het kader van de Week van de Amateurkunsten en zorgt voor omkadering van bijzondere kunsttentoonstellingen. De gemeente Laakdal zal daarbij de bestaande

15

kunstzinnige activiteiten blijven ondersteunen, ruimte geven aan het individueel talent en vernieuwende initiatieven stimuleren. 3.5

Aanzetten tot zelfontplooiing De gemeente moet het zelfvertrouwen in eigen kunne bij de kunstenverenigingen vergroten, de inwoners in contact brengen met allerlei kunstvormen en professionele kunstbeoefening en de burgers via cultuurbeleving aanzetten tot zelfontplooiing. De cultuurdienst wil jaarlijks minimaal één amateuristische podiumactiviteit ondersteunen én bij gebrek aan een professionele podiumactiviteit hiervoor een samenwerkingsverband van verenigingen tot organisatie te stimuleren en bij negatieve reactie zulks evenement zelf te programmeren. Zo zullen beeldende kunstverenigingen uitgenodigd worden tot creatie met thema’s voorgesteld door plaatselijke en/of gewestelijke initiatieven zoals Dag van de Dichter, WAK, Erfgoeddag, Open Monumentendag, enz.

3.6

Projectsubsidie De werking van de verenigingen wordt gestimuleerd door een gemeentelijk subsidiestelsel. De cultuurraad ontwierp daarenboven een regeling voor het toekennen van projectsubsidies om nieuwe en uitzonderlijke initiatieven mogelijk te maken en te ondersteunen. Hiermede kregen jonge startende verenigingen met podiumactiviteiten de kans om zich aan de buitenwereld te tonen. Gewenst resultaat: deze projectsubsidie te verhogen. Indicator: nulmeting 2008, jaarlijkse verhoging projectsubsidie 10%.

4. Laakdal verhoogt culturele competentie en -participatie van zijn inwoners 4.1

Aangepaste cultuurcommunicatie met jeugd De jongeren van vandaag zijn de volwassenen van morgen. Derhalve begint cultuurcommunicatie al van bij de jeugd. Jongeren hebben specifieke drempels naar cultuur toe maar die zijn zeer variabel in tijd en plaats. De behoeften veranderen met de leeftijd en de individuele financiële draagkracht. Louter ontspanning zoals het uitgaansleven en muziekfestivals scoren het hoogst in de jongerencultuur. Er is ook nood aan een vrij podium om zich te uiten en stille ruimtes zoals een praatcafé. De jeugdverenigingen worden regelmatig betrokken bij de inspraakmomenten van de volwassenen en bij cultuurbabbels. Een afgevaardigde van de jeugdraad zetelt in de cultuurraad en de cubeco voert om de twee maanden overleg met de jeugdconsulent. Gewenst resultaat: een cultuurkalender op maat van jongeren en interdienstenoverleg rond culturele behoeften bij jongeren. Indicator: bestaan jeugdkalender en overleg: ja of neen. Aanwezigheid praatcafé in 2009: ja of neen.

4.2

Weerbaarheidstraining volwassenen De sociale informatiekloof moet opgeheven worden. Een middel daartoe is kennisverwerving en een verhoging van begrijpend lezen en luistervaardigheid. De burger kent de bibliotheek als eerstelijnsinformatievoorziening. De bib organiseert daarom om de zes maanden een initiatiesessie voor het gebruik van de publiekcatalogus, internetintroducties elke 3de maandagavond van de maand. Tweedekansonderwijs wordt aangeboden in het Centrum voor Basiseducatie en doorgedreven opleidingen in de volkshogescholen. De technologische evolutie verloopt sneller dan de sociale en om bij te blijven moet onderricht gegeven worden in het gebruik van nieuwe technologieën en vooral de digitale snelweg. Er worden computerlessen en het gebruik van internet en e-mail aangeleerd. Vormingswerkers van de Wakkere burger worden regelmatig gevraagd om studiegroepen van de cultuurraad te begeleiden.

16

Gewenst resultaat: meer assertiviteitstrainingen en cursussen over burgerschapszin en gedragscodes moeten opgestart worden en verhoging begeleiding professionele vormingswerkers in de verschillende culturele sectoren is gewenst. Indicator: gemeentelijk bijdrage aan het Centrum voor basiseducatie blijft behouden tot 2013: ja of neen; stijging vormingscursussen vanaf 2008: ja of neen.

4.3

Uitbreiding aanbod informatiedragers bibliotheek De bibliotheek voorziet in de nodige infrastructuur en een gevarieerd aanbod van leermiddelen die de burger toelaat levenslang te leren. De burger kan door gebruik van de aangeboden middelen en materialen in de bib meer kennis verwerven: zijn talen bijschaven via taalcursussen in de bib; cd-roms uitlenen of ter plaatse raadplegen; opzoekwerk verrichten in de leeszaal via de naslagwerken; Internet (leren) gebruiken; Dvd’s bekijken of ontlenen in de bibliotheek; Luisterboeken beluisteren of ontlenen in de bibliotheek De acties die moeten ondernomen worden om het genoemde te realiseren gebeuren met personeel uit het huidig team ondersteund door onze vrijwilligers. De budgetten hiervoor nodig komen uit de post (767/125/06)prestaties van derden voor de gebouwen eigen aan de functie en (76701/124/02) aankoop collecties

4.4

Verschillende doelgroepen intenser betrekken bij de bibliotheekwerking Meer mensen bedienen in de bibliotheek. De dienstverlening vanuit onze bibliotheek uitbreiden naar alle doelgroepen binnen onze gemeente en daardoor trachten de leesinteresse op te wekken. Dit moet gebeuren via samenwerking of contacten met: de gebruikers van onze bibliotheek; alle scholen zowel voor kleuters, lager onderwijs als middelbaar onderwijs binnen de gemeente; de seniorenorganisaties; minder-en anders-validen; blinden en slechtzienden; verenigingen zoals Davidsfonds en Gezinsbonden, onthaalmoeders; peuters (1-jarigen); buitenschoolse kinderopvang en nieuwe inwoners van Laakdal. De scholen kunnen participeren aan de leesbevorderingsactiviteiten die worden georganiseerd door het VCOB naar aanleiding van de jeugdboekenweek; contactname met leerkrachten; de organisatie van minstens één auteurslezing per schooljaar voor alle klassen; en de jaarlijkse gedichtenwedstrijd voor alle leeftijden “Laakdalse dichter van het jaar…”.

4.5

Boekenboxmobiel, voorleesmomenten en rondleidingen De onthaalmoeders in onze gemeente (samenwerking met OCMW Herselt) krijgen bibliotheekmaterialen voor peuters aangeboden om hen al met de bibliotheek vertrouwd te maken. Elke zes weken brengt de boekenboxmobiel bij de onthaalmoeders aan huis een box met daarin van elk soort bibliotheekmateriaal enkele exemplaren voor de peuters. Er wordt de onthaalmoeders ook de mogelijkheid geboden om gebruik te maken van de service die het voorleespunt van de kempen (in Laakdal gevestigd en operationeel vanuit de bib)biedt, namelijk men kan een voorlezer aan huis vragen die dan voor de kleinsten individueel of in kleine groepjes voorleest. De buitenschoolse kinderopvang krijgt bibliotheekmaterialen aangeboden om de kinderen meer met de bib en al haar lees- en educatieve materialen vertrouwd te maken. Jaarlijks wordt een rondleiding voor de groep senioren georganiseerd aansluitend wordt een spreker gevraagd over een onderwerp dat hen interesseert met als afsluiting de mogelijkheid om iets te drinken en nog even van gedachten te wisselen. Aan de hand van de geuite suggesties en opmerkingen kan er nadien een samenwerkingsplan worden opgesteld. Voor visueel gehandicapten zullen er aanpassingen gebeuren om de bibliotheek ook voor hen aantrekkelijker en bruikbaarder te maken. Een groep slechtzienden wordt uitgenodigd om onze bib te bezoeken waarbij zij ons kunnen wijzen op tekorten.

17

Vanaf 2007 worden voor deze groep ook daisy boeken aangeboden ism het provinciaal bibliotheekcentrum en vlbb 4.6

Bibliotheekactiviteiten voor nieuwe gebruikers De peuters (1-jarigen) in contact brengen met de bibliotheek. Vroeg begonnen is half gewonnen. Elke peuter krijgt naar aanleiding van zijn eerste verjaardag een briefje met verjaardagswensen vanuit de bib. In dit briefje wordt hem/haar ook meegedeeld dat er een verjaardagsgeschenkje klaar ligt in de bib dat hij/zij met mama of papa kan komen afhalen. In dit kader participeren wij maximaal aan het project boekbaby’s van stichting lezen en vcob. Nieuwe inwoners van Laakdal worden geïnformeerd over de bibliotheek in hun gemeente. De jaarlijkse rondleidingen voor nieuwe inwoners worden uitgebreid tot de bibliotheek, waar een bibliotheekmedewerker meer uitleg geeft over de mogelijkheden van de bib. De acties of activiteiten, hier vermeld, gebeuren met personeel uit het huidig team, ondersteund door onze vrijwilligers. De budgetten hiervoor nodig komen uit de post uitbreidingsactiviteiten (767/123/16)

4.7

Adequate opleiding bibliotheekpersoneel Het bibliotheekpersoneel moet de mogelijkheid krijgen om zich geregeld bij te scholen, wat hun meteen de kans geeft om bij te blijven op hun terrein, o.a.: internetcursussen voor gevorderden; vormingen m.b.t. de verschillende onderdelen van de collectie (strips,…); vormingen rond de nieuwe media ( DVD,daisyboeken…); klantgericht werken; promotie van de eigen bibliotheek; leren werken met Publisher; inlichtenwerk en communicatie in de bibliotheek; de collectie onderdelen creatiever presenteren. Elk van deze vormingsitems komt aan bod met de frekwentie van minimum 1 en maximum 2 items per jaar

5. Laakdal bevordert erfgoed als identiteit van de gemeente 5.1

Heemkundige impulsen betrekken burgers bij erfgoedgebeuren Basisinformatie over erfgoed wordt aangebracht via de uitgave van een fotoboek met oude prentkaarten. De gemeente huurt professionele gidsen in tijdens de Open Monumentendag en de cultuurdienst stimuleert of organiseert i.s.m. de plaatselijke VVV of heemkring een erfgoedwandeling tijdens de erfgoeddag. De twee heemkringen geven maandelijks een tijdschrift uit en bundelen thematische overzichten zoals de geschiedenis van de dorpen en WO II in Laakdal in boekvorm. Deze boeken en tijdschriften zijn terug te vinden in de Openbare Bibliotheek. Op de jaarmarkten, boerenkermissen en oogstfeesten worden oude ambachten met o.a. vlegeldorsen, klompen maken en mandenvlechten gedemonstreerd en de schuttersgilde van Veerle organiseert koningsschietingen en begeleidt in traditionele klederdracht de meegedragen heiligenbeelden in de jaarlijkse processie. Een druk bijgewoonde heksentocht voert de deelnemers in het duister door kerkpaadjes langs oude woonbuurten in Vorst met de historische gebouwen als decor. Gewenst resultaat: uitbreiding ontsluiting en toegankelijk maken van monumenten en begeleide wandelingen door de historische dorpskernen en uitgifte van een monumentenbrochure. Indicator: nulmeting 2010, jaarlijks aangepaste monumentenbrochure in 2011: ja of neen.

5.2

Ondersteuning museum Voor nazicht en controle van het bouwkundig erfgoed sluit de gemeente jaarlijks een overeenkomst af met de Monumentenwacht van de Provincie Antwerpen. De Heemkring “Vrienden van het museum” hebben zich tot doel gesteld om het plaatselijk levend “Klompenmuseum” te bewaren, te promoten en het museum open

18

te stellen. De kleinschaligheid van het gegeven en het te klein aantal bezoekers bedreigden het voortbestaan van het museum. Door de aankoop van Hoeve Den Eik door de Stichting Kempens Landschap krijgt het museum een nieuwe kans door opname als onderdeel in een permanent geopend bezoekerscentrum. De cultuurdienst kan ondersteunen door regelmatige promotievoering. Indicator: 2 persberichten per jaar: ja of neen: stijging bezoekersaantal: ja of neen. 5.3

Natuurrecreatie bevordert cultuurtoerisme De gemeente ligt bezaaid met kleine waardevolle natuurgebieden. Via het ruimtelijk structuurplan streeft het gemeentebestuur naar een aaneensluitend beschermd geheel van een aantal natuurgebieden om beheerswerken te vergemakkelijken. De gemeente ondersteunt de werking van natuurverenigingen zoals Natuurpunt, Afdeling Grote Nete. Natuurbewegingen beschrijven de landschapskenmerken, onderhouden wandelwegen, doen waarnemingen, inventariseren planten en dieren en ringen vogels om de populatie- en vogeltrek te volgen. Samen met VVV-Toerisme stelt de cultuurdienst een recreatiebrochure samen en zorgt voor degelijke bewegwijzering. De rijke natuurlijke omgeving nodigt uit tot verpozing maar inspireert tevens schilders, schrijvers en dichters (cfr. Willem Elsschot). Gewenst resultaat: uitbreiding trips doorheen de ganse gemeente en betere bewegwijzering naar de riviervalleien en de kasteel- of pastorijparken. Indicator: bewegwijzering en uitgifte nieuwe folder Grenzenroute in 2009: ja of neen.

6. Laakdal zet samenwerkingsverbanden op 6.1

Dorpsfeesten en evenementen voor alle Laakdallers De gemeente bereikt d.m.v. publieke evenementen, alle doelgroepen. Tijdens de festiviteiten van Vorst 1125, Eindert Fejest en Kriskras door Veerle werden alle verenigingen van de betrokken deelgemeenten verenigd en ook verenigingen van de andere kerkdorpen verleenden hieraan hun medewerking. In het kader van Vlaanderendag, 11 juliviering, of erfgoeddag zal een openluchtspel, een kunsttentoonstelling, een feestdis of een toeristisch evenement georganiseerd worden per beurtrol in een andere deelgemeente. Gewenst resultaat: Programmering jaarlijks een openluchtactiviteit in een andere deelgemeente. Indicator: slagen in opzet: ja of neen.

6.2

Uitwisseling sectorale verenigingen Kwaliteitsverbetering van podiumkunsten moet leiden tot grotere kijk- en luistercijfers. Sectorale verenigingen moeten zich aan mekaar kunnen optrekken en samenwerking stimuleren. Gezamenlijk bezitten de diverse toneel-, zang- en muziekverenigingen heel wat potentieel talent maar door versnippering van spelers en materiaal, kan dat talent niet groeien en de kwaliteit van de producties niet stijgen. Tijdelijke uitwisseling en ondersteuning brengt soelaas. Ook het bundelen van de krachten van de socioculturele verenigingen per gewest, versterkt het programma-aanbod van de koepels of leefkernen. Gewenst resultaat: 2 maal per jaar samenkomst rond de tafel door verenigingen van dezelfde culturele sector of werksoort. Indicator: halfjaarlijkse bijeenkomst actoren van dezelfde culturele sector: ja of neen.

6.3

Betrekkingen met bedrijfsleven en middenstand Handel en nijverheid willen hun producten promoten en hun imago-uitstraling en logoherkenning versterken. Sommige fabrieken en neringdoeners zullen naast het nemen van maatregelen voor kwaliteitsverbetering binnen hun bedrijf ook bijkomende inspanningen leveren om een goede buurschap met de omwonenden te bewerkstellingen. B.v. fabrieksbezoeken, milieu-investeringen, productvoorstelling,

19

e.d. Om hun blazoen meer glans te geven nemen bedrijven initiatieven om publiektrekkende activiteiten te sponsoren. Naast de financiële inbreng kunnen zij ook het culturele veld bijstaan met raad en daad en zelfs materiaal en eventuele vrijetijdsinfrastructuur van hun personeel ter beschikking stellen van onderwijsinstellingen en het verenigingsleven. Kruisbestuiving tussen cultuur en industrie bevrucht de wisselwerking en dat kan leiden tot het ontstaan van een partnership bij het organiseren van regionale evenementen. Gewenst resultaat: jaarlijkse sponsoringbijeenkomst met aanduiding en bespreking van de beoogde doelen. Indicator: geslaagd in opzet voor 2008,2009,2010, 2011, 2012 en 2013: ja of neen. 6.4

Regionale samenwerkingsverbanden Voor een groter publieksbereik wordt samenwerking gezocht met de aangrenzende buurgemeenten om programmaverdeling af te spreken en om gezamenlijk promotie te voeren. Samenwerking leidt tot middelenbesparing en daarom wordt regelmatig overleg gepleegd met culturele centra in de regio voor samenwerking en cultuurbemiddeling en met bibliotheken van de omliggende gemeenten. Belangrijk is ook een forum voor ervaringsuitwisseling over aanpak en werking tussen raden en sectoren in het kader van de streekontwikkeling. Gewenst resultaat: betrokkenheid bij cultuurraad voor de Kempen

6.5

Internationale uitwisselingen en jumelage Verbroederingen met Jurbarkas in Litouwen en exploratie van Vorst Kempen in Duitsland mee begeleiden.

7. Laakdal erkent vrijwilligerswerk als meerwaarde voor de samenleving 7.1

Maximaal voldoen aan tevredenheidsfactoren Om de samenhorigheid te stimuleren is er meer nodig dan consumptie en ontspanning. Belangloze inzet schept vertrouwen en mensen worden dan toleranter tegenover mekaar. De gemeente blijft het vrijwilligerswerk stimuleren en brengt het nodige respect op voor de vrijwillige inbreng. Het gemeentebestuur zal het vrijwilligerwerk waarderen door maximaal te voldoen aan de tevredenheidsfactoren zoals veiligheid, privacy en verzekering om demotivatie te voorkomen.

7.2

Doelgroepenwerking Vrijwilligers zijn het hart en de ziel van het vrij en creatief werken aan persoonlijke vorming en maatschappijopbouw. De diversiteit moet onder één koepel een plaatsje krijgen. Voor de haalbaarheid van sommige projecten is immers ook een groter draagvlak nodig. Het beleid zal zich meer gaan afstemmen op doelgroepen en minder op territoriale geledingen.

7.3

Gemeente als netwerkmakelaar Confrontatie en ontmoeting vrijwilligers en professionelen. Wanneer is iemand expert? Sommige vrijwilligers kunnen bestempeld worden als ervaringsdeskundige. Het is nuttig dat professionele cultuurwerkers en vrijwilligers mekaar matig maar toch regelmatig ontmoeten om naar mekaar te luisteren en van mekaar te leren. De cultuurdienst zal daarom fungeren als netwerkmakelaar in het culturele veld.

7.4

Dag van de vrijwilliger Jaarlijkse bijeenkomst vrijwilligers volgens sector of thema. Het gemeentebestuur zal ook om de twee jaar de dag van de vrijwilliger en de dorpsfeesten financieel, moreel en logistiek ondersteunen.

20

7.5

Stimuli-initiatieven De cultuurdienst houdt de vrijwilligersverenigingen op de hoogte van alle mogelijke stimuli-initiatieven van o.a. de Koning Boudewijnstichting, het Provinciaal steunpunt welzijnswerk en de Humanitasprijs

Hoofdstuk III

Beleidsinstrumenten en middelen

Ondersteuning van het cultuurbeleid door de gemeente Dit hoofdstuk geeft inzicht in de instrumenten die gebruikt gaan worden voor de realisatie van de doelstellingen voor cultuur algemeen. De specifieke instrumenten en middelen van de bibliotheek zijn rechtstreeks onder de operationale doelstellingen vermeld. Volgende middelen zijn ingeschat en voorzien.

Doelstelling

Instrumenten

Middelen

1.1 Democratisering cultuur

*sociale gids OCMW & MMC *diverse steunpunten *Cultuurraad voor de Kempen

gehandicaptenbusje

1.2 Integratie kansarmen

*ontwikkelen vrijetijdspas *Cultuurraad

aanwenden 1 euro subsidies gemeenschapsvorming

1.3 Communicatie & promotie cultuur

*communicatieambtenaar

*affiches, flyers, *website *gemeentelijk infoblad *Cultuurkrant Laakdal *Kempische cultuurspiegel *dagbladen *parochieblad

*persgroep Laakdal

1.4 Emancipatorische activiteiten

*Vormingpluskempen *OVO Prov. Antwerpen

2.1 Diversiteit als sterkte

*Inspraakronde schepencollege *Ondersteuning cultuurdienst

2.2 Sociaal weefsel verstevigen

*parochie- en wijkraden *verenigingengids

2.3 Brugfunctie cultuur

*aanwenden 1 euro subsidies overheid *meewerken aan ontwikkelingsproject *e-meldingsloket *overlegvergaderingen *overkoepelende manifestaties *subsidiereglement culturele verenigingen * aanwending 1 euro

*ondersteuning cultuurdienst *Cultuurraad

*openstellen gemeenschapscentrum

*Jaarplannen/activiteitenkalender

*Gemeentelijk informatieblad *Cultuurkrant *uitreiking cultuurprijs *verenigingengids *website

*Cultuurdienst

21

* logistieke en materiële ondersteuning 2.4 Uitbreiding basisuitrusting

*Bouwplan cultuurhuis in Vorst aanpassings- en onderhoudswerken gebouwen Gemeenschapscentrum

*voorziene begrotingskrediet

2.5 Toegankelijkheid GC verhogen

*Gebruikersvertegenwoordiging *reglement huursubsidies In Beheersorgaan GC

3.1 Muzische vorming kinderen

*Vormingsinstellingen *Overleg schooldirecties

*extra begrotingskrediet voor jongeren in financieel meerjarenplan

3.2 Combinatiedagen

*Planning

*gewone werkingskredieten

3.3 Cultuurpenningen

*Reglement cultuurraad

*toelage cultuurraad

3.4 Kunstpresentatie

*cultuurdienst

*kunstenatelier *maling sponsoring

3.5 Aanwakkeren zelfontplooiing

*permanente expohal *jaarlijkse podiumactiviteit bovenlokaal belang *Week van de amateurkunsten *ondersteuning cultuurdienst *persgroep Laakdal *Cultuurnet/databank

aanwenden 1 euro subsidies

3.6 Projectsubsidie

*reglement cultuurraad

*toelage cultuurraad

4.1 Cultuurcommunicatie jongeren

*cultuurcafé *uitleendienst materieel *cultuurdienst *jeugddienst & jeugdbeleidsplan

aanwenden 1 euro subsidies

4.2 Weerbaarheidstraining

*Aanbod Volkshogescholen *Provinciaal steunpunt Vrijwilligerswerk

aanwenden 1 euro subsidies

5.1 Heemkundige impulsen

*Erfgoeddecreet *Open Monumentendag

aanwenden 1 euro subsidies

5.2 Ondersteuning museum

*Vrienden van het Museum *bezoekerscentrum Den Eik

*thematische erfgoed tentoonstellingen *website *infoblad & dagbladen

5.3 Natuurrecreatie

*VVV-Toerisme Laakdal *Cluster Vallei Grote Nete *Natuurpunt Grote-Nete

*folder Grenzenroute

6.1 Publieke evenementen

*Dorp- en wijkorganisaties *vzw Laakdal cultuurt *vrijwilligers

*aanwenden 1 euro subsidies

6.2 Uitwisseling sectorale verenigingen *aangepaste buurthuizen

uitlenen materieel

*ervaringsuitwisselingen

22

6.3 Linken naar bedrijfsleven

*Contact industriegroep

6.4 Regionale samenwerkingsverbanden *Collegagroep Cubelco’s *Overleg cultuurfunctionarissen CC’s *Cultuurraad voor de Kempen

*sponsorgelden *vaste overlegmomenten

6.5 Jumelages

*Werkgroepen internationale uitwisselingen *vrijwilligers *zomerkampen

*individuele bijdragen inwoners *ondersteuning sportdienst

7.1 Tevredenheidsfactoren

*Wet op vrijwilligerswerk

*verzekeringen

7.1 Doelgroepenwerking

*Cultuur Lokaal *Wakkere Burger

*aanwenden 1 euro subsidies

7.2 Netwerkmakelaar

*Overleg OCMW & welzijnsinstellingen

*projectsubsidies

7.3 Dag van de Vrijwilliger

*vrijwilligers *Cultuurraad

aanwenden 1 euro subsidies

7.4 Stimuli-initiatieven

*Koning Boudewijnstichting

Strategische projecten zijn terug te vinden in het politiek bestuursakkoord 2007-2012 Politiek bestuursakkoord 2007-2012

Het gevoerde beleid is datgene waarover de beleidsvoerders het met mekaar eens zijn. De gemeenteraadsverkiezing in 2006 bracht een politieke verschuiving mee in Laakdal. Waar voorheen een coalitiemeerderheid werd gevormd door NIEUW-VLD en de partij CD&V werd nu een meerderheid gevormd door CD&V-NVA en de SP.A Voor de legislatuur 2007-2012 werden nieuwe krijtlijnen voor de toekomst uitgetekend in een bestuursakkoord. De nieuwe beleidsmakers willen van de gemeentelijke organisatie in relatie met de inwoners een “open keuken” maken en een “gelijke kansen beleid” voeren. In de bijzondere beleidsvoornemens van het bestuursakkoord staat een nieuwe behuizing, uitbreiding van personeel én versteviging van het budget voor jeugd- en cultuurdienst ingeschreven om de kwalitatieve en kwantitatieve dienstverlening te verbeteren. Zoals in het vorige officieuze cultuurbeleidsplan aangehaald, wil men in elke leefkern een minimale culturele infrastructuur/ontmoetingsruimten voorzien. Sommige voormalige parochiezalen of leegstaande schoolgebouwen kunnen daartoe omgevormd worden. De bibliotheek is te eng behuisd en moet dringend uitgebreid worden. De bestuurders willen ook een beleidsperspectief ontwikkelen om samen met de provincie, privépartners en de verenigingen het toeristische en recreatief aanbod uit te bouwen tot trekpleisters van Laakdal. Er wordt ingespeeld op mogelijkheden om evenementen met een bovengemeentelijke uitstraling te organiseren, permanente vorming en educatie, en betaalbaar wonen te voorzien. Wie geld verliest, verliest veel Wie een vriend verliest, verliest veel meer Wie geloof in de ander verliest, verliest alles.

23

Begrotingskredieten 2007 Cultuur algemeen

(bedragen in euro)

Uitgaven gewone dienst: 762/111 wedden en lonen, vakantiegeld, patronale bijdragen

109.980

762/122/04 Auteursrechten, optredens, lesgevers, gidsen, enz 7.500 762/122/48 Vergoeding andere prestaties, sprekers, muzische vorming 18.500 762/123/

kantoorbehoeften

3.625

762/124/ Techn. benodigdheden expo’s, activiteiten, verzekering 76202/124/02 Opmaak cultuurbeleidsplan 762/124/02 Werking cultuurdienst 762/125/ gebouwen 762/126/01 Huurlasten

16.025 11.900 12.750 8.700 2.479

762/332/01 Werkingskosten cultuurraad 762/02/332/01 Werkingskosten RvB gemeenschapscentrum 762/332/01 Subsidies culturele verenigingen

7.700 1.220 18.900

762/332/02 Laakdal Cultuurt vzw (programmatie)

11.100

Uitgaven buitengewone dienst: 762/723/60 Aanpassingswerken project Gildenhuis (PPS-formule) 762/741/98 Aankoop meubilair 762/744/51 Aankoop materiaal uitleendienst 762/749/51 Aankoop en restauratie kunstvoorwerpen

150.000 9.000 23.300 13.000

Ontvangsten: 762/465/02 bijdrage overheid wedde cubelco Ontvangsten activiteiten Begrotingskredieten 2007 Bibliotheek Uitgaven gewone dienst :

Uitgaven buitengewone dienst : Inkomsten

Vlaamse gemeenschap : RSZ PPO (gesco) Inkomsten bibliotheek

53.605 4.000 303.801 185.051 118.750

Totaal personeel werkingskosten

41.500 103.561 87.200 16.361 18.500

Totaal maningsgeld

24

Hoofdstuk IV

Proces van de cultuurbeleidsplanning

Beschrijving van de communicatie- en participatieacties

Participatieacties

Bij de voorbereiding én uitvoering van elk project worden de stakeholders betrokken, bijvoorbeeld bij het opstellen van de bouwplannen van het cultuurhuis in Vorst en van het restauratieproject van de Zagerij werden naast de adviesorganen ook alle dorpsverenigingen en een overleggroep van geïnteresseerden en buurtbewoners bij elke nieuwe fase ingelicht en om hun inzichten en meningen daaromtrent gevraagd. De bestaande infrastructuur werd geïnventariseerd en het beheer van het gemeenschapscentrum werd toevertrouwd aan een beheersorgaan. De ruimten van het gemeenschapscentrum werd door de Vlaamse overheid gecontroleerd, geschikt en voldoende bevonden. Het beheersorgaan adviseerde wel een gebruiks- en tariefreglement maar beperkt zich tot verhuring van de lokalen en ziet voorlopig af van een eigen programmering. Voor het opstellen van het beleidsplan werden heel wat communicatie- en participatieacties ondernomen. Na een ruime verkenning van het werkveld werd een eerste actie met persconferentie met voorstelling van strategische aanpak en diverse hoorzittingen georganiseerd. De stuurgroep, samengesteld uit stakeholders van elke deelgemeente, koos bij deze actie bewust voor een bevraging in dialoogvorm i.p.v. het houden van een schriftelijke enquête. Er werd inspraak georganiseerd op drie verschillende niveau’s: de georganiseerde bevolking, de niet-georganiseerde inwoners en een interview met deskundigen en bevoorrechte getuigen over hun ervaringen en cultuurbeleving in de gemeente. Vertrekkende vanuit de noden en wensen die vooraf door de verenigingen waren geuit, werden nieuwe items aangebracht en aan een communicatie- en participatieplan gekoppeld. De campagne kreeg ruime persaandacht in de ganse regio. Met een fysisch herkenbare streekeigen stootkar werden twee ronden afgelegd voor ontmoetingsavonden in de vier leefgemeenschappen. In samenwerking met de jeugdconsulent en de bibliothecaris werd ook de jeugd bij de bevraging betrokken. Voor de georganiseerde bevolking werden vragenlijsten samengesteld en de niet-georganiseerde inwoners kregen een aantal stellingen aangereikt. Bij de eerste groep was de opkomst succesvol maar bij de laatste groep was de aanwezigheid minimaal en geëngageerde vrijwilligers uit verenigingen moesten dikwijls fungeren als spreekbuis voor de minder-bereikbare groepen. Daarom werd besloten om de bevraging een tijdlang te laten doorlopen via de website en antwoorden kon via e-mail. Ook bij de diverse infoavonden inzake het ontwerp van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan trok de cubelco mee de boer op om de meningen over inspraak, het dorpsleven en de nieuw in te planten infrastructuur, te noteren. Ook uit informele contacten en ontmoetingen met scholen, bedrijven, zaakvoerders, werknemers en vakbonden, pastoors, OCMW, kringloopcentra, rustoorden, PWA-dienst, centrum basiseducatie, omliggende culturele centra, kunstacademies, inwijkelingen en bovengemeentelijke streekorganisaties voor cultuur en toerisme werden nuttige suggesties en kommersignalen opgetekend. De stuurgroep “cultuurcel” evalueerde regelmatig de stand van zaken, redactie en verwerking van het beleidsplan. Om een geïntegreerde aanpak te waarborgen werd aan de hand van concrete voorbeelden de geplande middelen toegelicht aan alle gemeentelijke diensthoofden zodat zij hun opmerkingen konden formuleren over de realiteitszin (aanvaardbaarheid), haalbaarheid en tijdsverloop van de voorgestelde acties.

Stappenplan

Voor het opstellen van het nieuwe cultuurbeleidsplan 2008-2013 werd rekening gehouden met de ervaring en bevindingen van de vorige communicatie- en participatieacties. Op regelmatige tijdstippen werden door het schepencollege, cultuurdienst en cultuurraad inspraakmomenten georganiseerd volgens een stappenplan.

25

Ontmoetingsmomenten

Zo werden in 2007 nog twee extra algemene hoorzittingen over het cultuurbeleid voor de ganse bevolking georganiseerd. Dit proces verliep via de cultuurinspraakronden in verschillende deelgemeenten op 19 en 21 maart 2007 met als slogan “cultuur jij mee?” Alle verenigingen en alle individuele burgers werden uitgenodigd om mee te komen culturen. Dus om hun idee te geven over de verschillende onderdelen van cultuur. Diverse thema’s zoals o.a. inspraak en participatie, gemeentelijke ondersteuning, infrastructuur, cultuurproductie en cultuurspreiding, erfgoedzorg en gemeenschapsvorming werden door de stuurgroep gebundeld in een uitgebreide vragenlijst. Die thema’s werden in verschillende gespreksgroepen besproken en de resultaten en meningen genoteerd en opgenomen in de SWOT-tabel. De verenigingen werden afzonderlijk en schriftelijk uitgenodigd, de inwoners kregen een flyer met uitnodiging in de brievenbus en het ganse opzet werd gecommuniceerd via dag- en weekbladen, website en gemeentelijk infoblad. Om de aantrekkingskracht van deze ontmoetingsavonden te vergroten werd ditmaal een professioneel cabaretoptreden als ontspanningsgedeelte gekoppeld aan de gespreksronden. Telkens werden er ook tussen de aanwezigen 10 toegangstickets van de culturele centra uit de omliggende gemeenten Geel, Diest en Tessenderlo, 2 boekenbonnen en 5 filmtickets verloot. Naast de cultuurraad werd ook de bibliothecaris en het beheersorgaan van de bibliotheek, de jeugdconsulent, de jeugdraad, seniorenraad en de sportdienst bij de organisatie van de gespreksronden betrokken. Zo werden de inspraakronden twee grote culturele feesten voor iedereen in Laakdal.

Permanente participatie collectieverruiming bibliotheek

De collecties worden verruimd en vanuit andere perspectieven bekeken. Voor alle doelgroepen zullen de aanwezige collectieonderdelen worden geactualiseerd en indien blijkt dat er tekorten zijn in de collecties, naar bepaalde groepen toe, moeten deze worden aangevuld. Het is de verantwoordelijkheid van de bibliothecaris, die als collectieverantwoordelijke borg staat voor een actuele collectie. Via steeds aanwezige suggestiebussen worden de aankoopsuggesties van de gebruikers opgevraagd en de hiaten in de collectieonderdelen aangevuld . Dit wordt gerealiseerd door eigen personeel, ondersteund door vrijwilligers maar er is wel meer informaticamaterieel nodig; dit gebeurt via post (767/742/53) aankoop informatica materieel) en (767/741/98) aankoop van ander meubilair uitbreiding bibliotheek tevens ook op (767/123/17) kosten voor beroepsopleiding van personeel

De opmaak en terugkoppeling van het cultuurbeleidsplan De opmaak van het cultuurbeleidsplan Stuurgroep “cultuurcel” Om communicatie- en participatieacties op te zetten en te ondersteunen deed de cubelco een beroep op een stuurgroep “cultuurcel”. Die stuurgroep werd samengesteld uit: de schepen van cultuur, de bibliothecaris, de jeugdconsulent, een journaliste, een afgevaardigde van de senioren, de voormalige schepen van cultuur, de voorzitter en ondervoorzitter van de cultuurraad, een bestuurslid van het plaatselijk museum, een musicus/orgelbouwer, de secretaris van het Davidsfonds en de cultuurbeleidscoördinator. Bij de samenstelling van de groep werd ook rekening gehouden met spreiding tussen vrijwilligers, professionelen en deskundigen evenals een vertegenwoordiging van verschillende culturele domeinen, van de deelgemeenten en van verschillende leeftijdsgroepen. Gedurende de opmaak van het cultuurbeleidsplan kwam de cultuurcel regelmatig samen om mee richting te geven aan de communicatie- en participatieacties: opstellen vragenlijst,

26

slogans, aanwezig als voorzitter van de verschillende gespreksgroepen, evaluatie hoorzittingen, SWOT-analyse en bespreking ontwerptekst cultuurbeleidsplan. De stuurgroep “cultuurcel” is opgericht voor begeleiding en ondersteuning bij de opmaak van het cultuurbeleidsplan maar de groep blijft nadien nog werkzaam voor de organisatie van verdere inspraakinitiatieven, thematische swot-analyses, evaluatie van het participatieproces en de opmaak van de jaarlijkse actieplannen. De leden zijn verantwoordelijk voor de opvolging van de uitvoering van het cultuurbeleidsplan in synergie met de andere beleidsplannen en zij stimuleren in dat kader alle mogelijke samenwerkingsverbanden. De cultuurraad kreeg een voorstelling van een pakket aan doelstellingen verwerkt in een beschrijving over de visie en krijtlijnen voor de toekomst. Met de bevindingen van de raadsleden over de voorgestelde weg, werd terdege rekening gehouden bij de opmaak van het cultuurbeleidsplan. Om een geïntegreerde aanpak te waarborgen werd aan de hand van concrete voorbeelden de geplande middelen toegelicht aan alle gemeentelijke diensthoofden zodat zij hun opmerkingen konden formuleren over de realiteitszin (aanvaardbaarheid), haalbaarheid, en tijdsverloop van de vooropgestelde acties. Organisatie van de terugkoppeling Ook de terugkoppeling van het beleidsplan werd georganiseerd via de gemeentelijke communicatiekanalen, pers, gemeenteraad, de cultuurdienst en de cultuurraad. Via de cultuurraad en de cultuurdienst is er communicatie tussen de culturele verenigingen en het beleid. Het dagelijks bestuur van de cultuurraad komt maandelijks samen en bepaalt de agendapunten van het bestuur en algemene vergadering. Op die vergaderingen wordt telkens de stand van zaken van het cultuurbeleidsplan en van het plaatselijk cultureel leven mede gedeeld. Er is ook gelegenheid tot vragen stellen over het beleidsplan en actuele algemeen culturele aangelegenheden aan de voorzitter van de raad, de schepen voor cultuur en aan de cultuurbeleidscoördinator. Alle verenigingen ontvangen schriftelijk een verslag van elke algemene vergadering. Vragen kunnen ook altijd rechtstreeks gesteld worden aan de cultuurdienst in het gemeentehuis. Alle documenten, stappenplannen en verslagen van alle acties en projecten liggen er tevens ter inzage en op verzoek worden verslagen van de interviews en groepsgesprekken aan de aanwezigen en aan geïnteresseerden toegestuurd. De hoofdlijnen van het cultuurbeleidsplan met uitvoeriger beschrijving van de doelstellingen, beleidsinstrumenten en middelen kunnen op de gemeentelijk website geraadpleegd worden. Via mail kunnen dan commentaren, opmerkingen of suggesties aan de cultuurdienst overgemaakt worden. Permanente communicatie- en participatiekanalen Communicatiekanalen Via elektronische weg kunnen de burgers in contact komen met de gemeentelijke diensten, vragen stellen en problemen melden: [email protected]. Er is ook een e-loket geïnstalleerd. Het gemeentebestuur van Laakdal beschikt over een eigen website: www.laakdal.be Geïnteresseerden vinden hier informatie over de verschillende diensten, zoals: het gemeentebestuur, de diensten, reglementen, nieuws, formulieren, toerisme, fotoboek, jumelage en ontwikkelingshulp, lokale politie, wachtdienst geneesheren en apotheken, stratenplan en gewestplan, de activiteitenkalender van het verenigingsleven en interessante links naar de Laakdalse onderwijsinstellingen. Het gemeentelijk informatieblad verschijnt zes maal per jaar op vaste tijdstippen, telkens de 15e van de pare maanden. De vormgeving werd meermaals gemoderniseerd en in

27

kleuren gedrukt door een regionale uitgeverij. Het is een duidelijk herkenbaar infoblad dat gretig gelezen maar nog niet bewaard wordt. De cultuurbeleidscoördinator is lid van het redactieteam en onderhoudt ook de contacten met de pers. Het bestuurlijk jaarverslag wordt slechts verspreid tussen de openbare diensten. Toch is dit een handig instrument met de meest recente gegevens en een globaal overzicht over de bestuurlijke instellingen en realisaties van en voor alle ambtelijke collega’s, erediensten en onderwijsgemeenschappen. Het jaarverslag van de gemeente is wel toegankelijk en beschikbaar voor alle burgers op eenvoudig verzoek op het gemeentehuis en in alle uitleenposten van de openbare bibliotheek. Aan alle nieuwe inwoners wordt een onthaalbrochure aangeboden bij inschrijving in de bevolkingsregisters. Bijkomend worden elk half jaar de nieuwe inwoners uitgenodigd op een informatieavond met koffie en koek en een rondleiding door het administratief centrum en door de hoofdbibliotheek. De activiteiten van diensten en verenigingen worden ook kenbaar gemaakt aan het publiek op gemeentelijke infoborden aan de openbare gebouwen in elke leefkern. Er is ook ruimte voorzien voor aankondigingen door affiches aan de achterzijde van displays met stratenplan. Er worden regelmatig persconferenties georganiseerd over allerhande zaken die een brede ruchtbaarheid vereisen. Het gemeenbestuur heeft daarvoor een lijst aangelegd met namen en adressen van journalisten van de diverse media in de regio. Het verenigingsleven kan daarvan gebruik maken en het behoort tot het dienstenpakket van de cultuurdienst om alle aankondigingen van verenigingsactiviteiten door te sturen naar de regionale en plaatselijke persgroep. Participatiekanalen In de gemeente zijn het beheersorgaan van de bibliotheek, het Gemeenschapscentrum, de Gecoro, een seniorenraad, een jeugdraad, sportraad, cultuurraad, een milieuraad, een middenstandsraad, een raad voor ontwikkelingssamenwerking en een raad voor lokale economie evenals verschillende overleggroepen zoals voor seveso-bedrijven, bosverenigingen en vertegenwoordigers in sociale woningbouw en energieverdelers werkzaam. De betrokken bevolking per wijk of deelgemeente wordt schriftelijk uitgenodigd op hoorzittingen en raadplegingen als het gaat over structuurplannen, beleidsplannen en plannen van aanleg. De cultuurdienst en bibliotheek organiseren regelmatig overleg met OCMW, de andere vrijetijdsdiensten (jeugd, senioren, sport) en de directies van de scholengemeenschappen die gevestigd zijn op het grondgebied van de gemeente. Meer en meer vormt cultuur een belangrijke schakel binnen de verschillende onderwijsnetten. Zo worden muzische vorming, auteurslezingen, info en uitwisseling interne culturele schoolprogrammering en extern in de culturele centra van de naburige centrumgemeenten, sensibiliseringcampagnes (bv. rond kanker) en gemeenschappelijke creativiteitsprojecten door de cultuurdienst in alle scholen georganiseerd. De nieuw samengestelde cultuurraad heeft voldoende draagkracht om kwaliteitsvolle adviezen te verstrekken. Het gemeentebestuur vraagt weinig advies maar de cultuurraad is assertief genoeg om proactief adviezen in te dienen. leer van andermans fouten je leeft te kort om ze allemaal te maken

28

Overzicht: Hoofdstuk I

De culturele en maatschappelijke situatie Swot-analyse en conclusies

blz. blz.

2 6

Hoofdstuk II

Strategische doelstellingen Operationele doelstellingen

blz. blz.

9 12

Hoofdstuk III Beleidsinstrumenten en middelen gemeentelijke ondersteuning

blz.

21

Hoofdstuk IV Proces van de cultuurbeleidsplanning Opmaak en terugkoppeling beleidsplan

blz. blz.

25 27

Bijlagen: -Samenstelling algemene vergadering Cultuurraad -Erkenning en installatie nieuw bestuur Cultuurraad Laakdal 2007-2012 -Goedkeuring zetelverdeling raad van beheer Gemeenschapscentrum -Samenstelling raad van beheer Gemeenschapscentrum -Keuze beheersformule Openbare Bibliotheek -Samenstelling beheersorgaan Openbare Bibliotheek -Advies cultuurraad en beheersorgaan bib Integraal Cultuurbeleidsplan 2008-2013 -Goedkeuring gemeenteraad Integraal Cultuurbeleidsplan 2008-2013

29