Cultuurbeleidsplan Schelle Hemiksem

    Cultuurbeleidsplan  Schelle‐Hemiksem  2008‐2013     

-1-

inhoudsopgave  Hoofdstuk I Proces van de beleidsplanning .............................................................................3 I.1 Beschrijving van de communicatie- en participatieacties ................................................3 I.2 Afstemming op de andere beleidsplannen ......................................................................6 Hoofdstuk II Situatieschets.....................................................................................................13 II.1 De maatschappelijke context........................................................................................13 II.2 De culturele context ......................................................................................................23 II.3 Het cultuurbeleid van Schelle en Hemiksem ................................................................43 Hoofdstuk III Gemotiveerde conclusies van de SWOT-analyse.............................................49 Hoofdstuk IV Algemene en concrete doelstellingen...............................................................54 Hoofdstuk V Beleidsinstrumenten en middelen......................................................................66 Hoofdstuk VI Afspraken omtrent implementatie, evaluatie en bijsturing ................................76

-2-

Hoofdstuk I Proces van de beleidsplanning I.1 Beschrijving van de communicatie- en participatieacties I.1.1 Oprichting van de intergemeentelijke cultuurraad Hemiksem-Schelle Samen met de start van de nieuwe legislatuur werd ook de start gegeven voor een intergemeentelijke cultuurraad. Een oproep tot deelname werd gepubliceerd in de gemeentelijke informatiebladen van Schelle en Hemiksem. Ook werden mensen persoonlijk aangesproken om toe te treden. Naar alle socio-culturele verenigingen, bekend in het bestand van de cultuurraad, werd een uitnodiging gestuurd om iemand af te vaardigen voor de werkgroep socio-cultureel verenigingsleven. Er werden 3 werkgroepen geïnstalleerd: de werkgroep socio-cultureel verenigingsleven, de werkgroep erfgoed en de werkgroep cultuuraanbod. Deze domeinen komen overeen met de grote cultuurbeleidsdomeinen in Schelle en Hemiksem. Elke werkgroep kiest een voorzitter en een secretaris. Elke werkgroep vaardigt 2 tot 4 mensen af voor het dagelijks bestuur. Het dagelijks bestuur kiest onder zijn leden een voorzitter en een ondervoorzitter. Het secretariaat van het dagelijks bestuur wordt waargenomen door een medewerker van de cultuurdienst. De statuten van de intergemeentelijke cultuurraad (zie bijlage) werden goedgekeurd door de Raad van Bestuur van IVEBIC op 28 maart 2007. Op 20 juni 2007 werd een wijziging in artikel 3 doorgevoerd. Op 24 september vond de installatievergadering van de intergemeentelijke cultuurraad Hemiksem-Schelle plaats.

I.1.2 Advies cultuurraad over het cultuurbeleidsplan in de cultuurraad De 3 werkgroepen van de cultuurraad kwamen in november 2007 bijeen om de SWOTanalyse, de doelstellingen en de middelen te adviseren (verslagen van die vergaderingen in de bijlage). Vooral de zaken die betrekking hadden op het deelaspect van cultuur dat de werkgroep doorgaans behandelt, kwamen aan bod. Het officiële advies van de cultuurraad werd op 17 december 2007 geformuleerd door de algemene vergadering van de cultuurraad. (advies zie bijlage)

I.1.3 Het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum Het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum is samengesteld volgens de beheersformule 9b van het cultuurpact. Er worden 8 vertegenwoordigers van de politieke strekkingen toegelaten in het beheersorgaan en 8 vertegenwoordigers van de gebruikers uit het socio-culturele veld. Wat betreft de vertegenwoordigers van het socio-culturele veld werd aan de jeugdraad van Schelle, aan de jeugdraad van Hemiksem, aan de seniorenraad van Schelle en de Welzijnsadvies- en gezondheidsraad (WAG) van Hemiksem telkens één vertegenwoordiger gevraagd. Aan de intergemeentelijke cultuurraad werd gevraagd om vier leden voor te dragen. De kandidaturen van de politieke vertegenwoordigers in het beheersorgaan werden door de raad van bestuur goedgekeurd op 6 september 2007. De kandidaturen van de gebruikers werden bekrachtigd door de raad van bestuur op 19 december 2007. Op 13 december kwamen de leden van het beheersorgaan bij elkaar om het cultuurbeleidsplan te adviseren.

-3-

I.1.4 Beheersorgaan van de bibliotheek Het beheersorgaan van de bibliotheek is samengesteld volgens de beheersformule 9b van het cultuurpact. Er worden 8 vertegenwoordigers van de politieke strekkingen toegelaten in het beheersorgaan en 8 vertegenwoordigers van de gebruikers uit het socio-culturele veld. Op 10 september 2007 en op 13 december 2007 kwamen de leden van het beheersorgaan van de bibliotheek bij elkaar om het cultuurbeleidsplan te adviseren.

I.1.5 De regiegroep voor het cultuurbeleidsplan De regiegroep voor het cultuurbeleidsplan bestond uit: ✲

Aline Ams (schepen van cultuur in Schelle en lid Raad van Bestuur IVEBIC)

✲

Joris Wachters (schepen van cultuur in Hemiksem en ondervoorzitter Raad van Bestuur IVEBIC)

✲

Rob Mennes (voorzitter Raad van Bestuur IVEBIC)

✲

Rodney Talboom (lid Raad van Bestuur IVEBIC)

✲

Luc Schroyens (gemeentesecretaris in Hemiksem, lid Raad van Bestuur IVEBIC)

✲

Kristel Moulaert (gemeentesecretaris in Schelle)

✲

Jan Heyvaert (bibliothecaris van de intergemeentelijke bibliotheek Schelle-Hemiksem),

✲

Els Vervaet (cultuurbeleidscoördinator Schelle-Hemiksem)

De keuze voor deze groep kwam voort uit de vaststelling dat er werk is aan de consolidatie van de Raad van Bestuur van IVEBIC. De betrokkenheid van de leden van de raad van bestuur bij de opmaak van het cultuurbeleidsplan moet zorgen voor de draagkracht en de uitvoerbaarheid van het cultuurbeleidsplan.

Data bijeenkomsten grote regiegroep

Agenda

4 januari 2007

Voorbereiding eenmaking cultuurraad en oprichting 3 werkgroepen cultuurraad

23 mei 2007 19 juni 2007

SWOT-analyse Doelstellingen 2008-2013

31 juli 2007 28 november 2007 18 december 2007

Doelstellingen verderzetting Bespreking totaliteit plan Bespreking advies algemene vergadering cultuurraad m.b.t. het cultuurbeleidsplan

Om deze vergaderingen en de teksten voor het beleidsplan voor te bereiden was er ook een kleine regiegroep, die bestond uit de 2 schepenen voor cultuur, de bibliothecaris en de cultuurbeleidscoördinator.

Data bijeenkomsten kleine regiegroep

Agenda

-4-

21 februari 2007

‘situatieschets en visie’ cultuurbeleid 20082013 SWOT-analyse cultuurbeleid 2008-2013 doelstellingen cultuurbeleid 2008-2013 instrumenten cultuurbeleid 2008-2013 afwerking vorige hoofdstukken en implementatie Afwerking cultuurbeleidsplan

6 maart 2007 21 maart 2007 4 april 2007 18 april 2007 2 mei 2007

Schepen Joris Wachters, de bibliothecaris en de cultuurbeleidscoördinator volgden ook het traject cultuurbeleidsplanning 2008-2013 van Cultuur Lokaal.

I.1.6 Evaluatie van het beleidsplan 2003-2007 Vooraleer over te gaan tot de opmaak van het nieuwe beleidsplan werden de doelstellingen van het vorige plan door de regiegroep geëvalueerd (zie bijlage).

I.1.7 Overleg- en inspraakmomenten Er was op 5 maart 2007 een gesprek met de lagere scholen van Schelle en Hemiksem en met de Academie voor Muziek en Woord Hemiksem-Schelle-Niel. In eerste instantie ging het over het cultuuraanbod voor de kinderen van lagere scholen. Aansluitend ging de vergadering enkel met de directeur van de academie verder over het volgende onderwerp: amateurkunsten en deeltijds kunstonderwijs. In de bevraging van de kinderen en jongeren voor het jeugdbeleidsplan werden ook vragen over cultuur gesteld. Deze bevindingen werden meegenomen bij de opmaak van het cultuurbeleidsplan. Bij de verenigingen werd een enquête gehouden over de nood aan vorming van het bestuur. Met deze antwoorden zal IVEBIC een vormingsaanbod voor de bestuursleden opzetten. Verder werden enkele bevoorrechte getuigen uit de gemeenten bevraagd. Elke afzonderlijke werkgroep van de cultuurraad bediscussieerde zijn specifieke domein in het cultuurbeleidsplan. In de werkgroep socio-cultureel verenigingsleven werden de SWOTanalayse, de doelstellingen en de instrumenten m.b.t. het socio-cultureel verenigingsleven onder de loep genomen (14 november 2007). De werkgroep cultuuraanbod deed hetzelfde m.b.t. het cultuuraanbod in Schelle en Hemiksem (12 november 2007) en de werkgroep erfgoed deed dit op het vlak van erfgoed (13 november 2007). Het dagelijks bestuur van de cultuurraad bundelde deze besprekingen in een advies (6 december 2007) dat op de algemene vergadering van de cultuurraad in een definitieve vorm werd gegoten (17 december 2007).

I.1.8 Eindredactie en goedkeuring De Raad van Bestuur van IVEBIC keurde het beleidsplan goed op 19 december 2007.

-5-

I.2 Afstemming op de andere beleidsplannen I.2.1 De beleidsnota 2007-2012 van het gemeentebestuur van Hemiksem In de beleidsnota lezen we de volgende zaken, die van belang zijn voor het cultuurbeleid. Daarbij dient rekening gehouden te worden met het feit dat cultuurbeleid overgedragen is naar IVEBIC, zodat er in beperkte mate over cultuur gesproken wordt in de beleidsnota van de gemeente. Cultuurbeleid De cultuurwerking wordt in 2007 volledig (ook cultuurraad) overgedragen aan IVEBIC. De bibliotheekwerking is sinds 2003 totaal intergemeentelijk. Het bestuur wil helpen om de werking van de bibliotheek verder te ontplooien. Academie Ook de academie wordt verder uitgebouwd. De drie eerste jaar van het beleid wordt er vooral geïnvesteerd om het gebouw te optimaliseren en te renoveren. Invulling abdij Er wordt gewerkt aan een totaalplan voor renovatie en herbestemming van de SintBernardusabdij. De gemeente zal in de abdij investeren indien dit kan kaderen in een cofinanciering door de hogere overheid en privépartners. Er wordt gestreefd naar een volledige invulling van de abdij. In mei 2007 begon de restauratie van de daken. Na 2 jaar kan dan een start genomen worden met de verdere invulling van de abdij. Socio-culturele site De gemeente investeert in een socio-culturele site en maakt daarin plaats voor een nieuwe feestzaal, jeugdlokalen, buitenschoolse opvang, enkele socio-culturele verenigingen en het Dienstencentrum vzw. Verenigingsleven De gemeente wil de samenwerking met verenigingen en adviesraden optimaliseren. Voor de socio-culturele verenigingen van Hemiksem wordt een vrijwilligersverzekering voorzien door het bestuur. Het bestuur wil dat er een samenwerking is tussen de WAG (Raad voor Welzijnsadvies en Gezondheid) en IVEBIC en tussen de jeugdraad en IVEBIC. Jeugd Het bestuur vindt het belangrijk dat kinderen van jongsaf aan met cultuur in contact komen. Daarom investeert de gemeente in een cultuurdag i.s.m. de lagere scholen en de academie (schoolaanbod), een swap it (cultuurdag i.s.m. de jeugdraad, vrijetijdsaanbod) en een buitenschoolse activiteit tijdens de jeugdboekenweek. Communicatie In het maandelijks gemeentelijk infoblad worden de activiteiten van IVEBIC aangekondigd. Het is een ondersteuning naast de cultuurbrochure die halfjaarlijks verschijnt. Op de gemeentelijke website zullen de activiteiten van IVEBIC eveneens vermeld worden en er zal een link gemaakt worden met de website van IVEBIC. Roelantsmuseum Het gemeentelijke Roelantsmuseum zal de komende jaren opgewaardeerd worden. Er wordt gewerkt aan een inventarisatie van de topstukken en het museum zal in een nieuw kleedje

-6-

gestoken worden. De inwoners moeten bewust gemaakt worden van het belang van het behoud van de stukken van Gilliot en Roelants.

I.2.2 De beleidsnota 2007-2012 van het gemeentebestuur van Schelle Partners cultuurbeleid Het integraal en kwalitatief cultuurbeleid inclusief de bibliotheek hoort bij IVEBIC. Naast de eengemaakte cultuurraad (met zijn drie werkgroepen) zijn lokale deskundigen, de academie voor Muziek en Woord, de leden van het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum en de bibliotheek aangewezen partners in de ontwikkeling van het cultuurbeleid. Bibliotheek De bibliotheek moet verder doorgroeien tot een echt informatie- en cultuurknooppunt. De jeugdafdeling van de intergemeentelijke bibliotheek moet verder uitgebouwd worden tot een breed informatiepunt en informatienetwerk voor jongeren. Belang van cultuur Alle bevolkingsgroepen en leeftijdscategorieën moeten kunnen deelnemen aan cultuur. Cultuur verhoogt het persoonlijk welzijn en versterkt het sociaal weefsel. Ook maatschappelijk kwetsbare groepen dienen betrokken te worden bij het culturele leven. Een samenwerking met het OCMW kan dit ondersteunen. Verenigingsleven Net zoals in Hemiksem is het verenigingsleven zeer belangrijk voor het bestuur van Schelle. Het schept uitgebreide ontmoetingskansen voor en tussen mensen, draagt bij tot de democratische inburgering en maatschappelijke betrokkenheid. Wie deelneemt aan het verenigingsleven heeft een positiever mensbeeld, is meer gehecht aan democratie en voelt zich veiliger. Verenigingen worden in hun werking verder gesteund, zowel financieel als logistiek. De culturele werking van en voor jongeren wordt extra gesubsidieerd. Cultuurinfrastructuur Anders dan in Hemiksem wordt in Schelle nog gedacht aan het onderbrengen van de bibliotheek in de abdij en aan het intergemeentelijk opnemen van polyvalente cultuurinfrastructuur voor grotere cultuurmanifestaties. Het bestuur plant tevens een vernieuwde cultuurinfrastructuur in het gemeentehuis. Invulling cultuuraanbod Het cultuuraanbod moet gevarieerd en kwaliteitsvol zijn. Feesten zijn belangrijk omdat ze de ontmoetingskansen vergroten. Unieke locaties kunnen voor culturele activiteiten (vb. een muziekvoorstelling) worden aangewend (bv. aan de waterkant en in de Laarkapel). Erfgoed Aandacht gaat naar het onderhoud van de eigen geklasseerde monumenten. Men zal ook nagaan of het zinvol is om enkele typische Schelse gebouwen (vb. heemmuseum) en landschappen (woonwijk Interescaut, boerderijen, …) te beschermen. Dit hangt af van het feit of er een functionele bestemming aan gegeven kan worden. Op het vlak van erfgoed wil men actief meewerken aan een erfgoedconvenant van de Rupelstreek. Toerisme Het behoud en onderhoud van waardevolle gebouwen ziet men als een troef voor het toerisme. Het erfgoed moet worden gepromoot en zo veel mogelijk toegankelijk gemaakt worden voor het publiek. De open ruimte en het recreatief gebruik ervan wordt gezien als troef voor het toerisme. Verder spreekt men in de nota van het ijveren voor de aanleg van een jachthaven en de vernieuwing van de kerkomgeving in het kader van het -7-

Scheldelandsschapsparkproject. Toerisme dient o.a. in samenhang met het domein cultuur bekeken te worden. Rupeliaan van het Jaar Met de gemeente zal men deelnemen aan de Rupeliaan van het Jaar, een initiatief van het Samenwerkingsverband van de Steenbakkerijmusea. Cultuurcommunicatie Men zal ook een cultuurcommunicatiestrategie mee helpen uitwerken. Aankoopbeleid kunstwerken Het is wenselijk om kunstwerken, bij voorkeur van Schelse kunstenaars, te verwerven. Jeugd Het jeugdbeleid moet er op gericht zijn kinderen en jongeren te stimuleren tot een creatieve, actiegerichte, zinvolle en kwaliteitsvolle vrijetijdsbesteding. Een volwaardig jeugdbeleid heeft ongetwijfeld raakvakken met diverse andere beleidsdomeinen zoals cultuur. Jeugdhuis Sjatoo Schelle biedt kansen voor een ruim aanbod aan activiteiten voor jongeren. Fuiven maken deel uit van de jongerencultuur. Deze dienen op een positieve en veilige manier te verlopen zonder dat zij een bron van overlast zijn. Een veiligheidsoverleg wordt telkens ingericht. Nieuwe initiatieven voor jongeren zullen worden aangemoedigd en onderzocht. Samenwerkingsverbanden tussen jongeren en andere beleidsactoren worden aangemoedigd bv. de WAK. Het muziek-, woord- en tekenonderwijs zal bij de jeugd worden gepromoot. Senioren Naast de jeugd krijgen ook de senioren bijzondere aandacht in de beleidsnota. Senioren vormen een maatschappelijk grote groep. Zij staan anders-actief in het leven. Dit actief bezig kunnen zijn moet door het beleid mee ondersteund worden. Senioren bezitten een ruime ervaring en kennis die op verschillende terreinen nuttig en zinvol kunnen worden ingezet. Er dienen ontspannings- en vormingsactiviteiten te worden opgezet voor deze groep. Gecombineerde activiteiten tussen jongeren en ouderen verdienen gestimuleerd te worden. (o.a. op het vlak van informatisering). Andere culturen Feesten en andere gelegenheden tot kennismaking en contacten met andere culturen worden ondersteund. Zo steunt de gemeente actief het Mano-Mundofestival.

I.2.3 Het jeugdbeleidsplan 2008-2010 van Schelle Door het aanbieden van een geïntegreerd jeugdbeleid wil het gemeentebestuur het jeugdbeleid breed opentrekken naar de verschillende andere sectoren. De dienst vrije tijd kan daarom een beroep doen op samenwerking met verschillende andere diensten zoals de infodienst, cultuurdienst, de scholen, … Alle vormen van samenwerking tussen de diensten zijn mogelijk. In het jeugdbeleidsplan van Schelle zijn er twee prioriteiten: jeugdinformatie en jeugdinfrastructuur. Verschillende groepen werden bevraagd. Zowel de kinderen van de basisscholen en het middelbaar onderwijs als de adolescenten werden bevraagd. 2 zaken komen in de vraagstelling terug, namelijk zaken die prioriteit zijn voor het jeugdbeleid in Schelle: jeugdinformatie en infrastructuur.

-8-

Conclusies in het jeugdbeleidsplan van Schelle die ook belangrijk zijn voor het cultuurbeleid: Kinderen en jongeren hebben een duidelijke nood aan informatie. Via de scholen krijgen vooral de lagere schoolkinderen regelmatig brieven mee. Door het grote aantal brieven worden deze door hen en door hun ouders niet altijd meer gelezen. Ze krijgen zo ook geen zicht op welke activiteiten door de gemeente worden georganiseerd en welke door anderen. Er is een duidelijke vraag naar een gecentraliseerd informatiepunt waarbij vooral voorbeelden als een nieuwsbrief en een website (cfr. feesteuh.be) voor hen naar voor worden gebracht. De kanalen waarlangs informatie verspreid wordt zijn echter wel allemaal gekend. Zoals: de gemeentelijke website, de elektronische infoborden, het gemeentelijke infoblad,… Hoewel deze kanalen voldoende gekend zijn, worden ze niet of amper door de jongeren geconsulteerd. Hieruit kunnen we dan vooral concluderen dat we ofwel deze kanalen aantrekkelijker voor jongeren moeten maken of een apart kanaal voor hen moeten voorzien. Verder onthouden we uit een groepsgesprek met een groep jongeren van 15-16-jarigen, zowel meisjes als jongens (miniemenploeg BBC Schelle) de volgende opmerking: de bibliotheek is niet echt een bron van informatie voor deze jongeren. De bibliotheek zou meer moeten worden afgestemd op jongadolescenten volgens hen. Vanaf het moment dat de jongeren de leeftijd van 18 jaar bereiken, zien we dat zij vaak de terreinen buiten de gemeente verkennen. Er is op dat moment voor hen niet genoeg meer te beleven in onze gemeente. Zij hebben behoefte aan andere ontmoetingsmogelijkheden en ontmoetingsplaatsen. We kunnen hieruit besluiten dat Schelle wel een aangename woongemeente is, maar dat het uitgaansleven boeiender is in de grotere gemeenten of steden. De vraag van de jongeren naar een fuifruimte is de laatste jaren minder groot. Momenteel zijn er genoeg ruimtes in Schelle om fuiven te organiseren. Het bestuur is er zich van bewust dat fuiven deel uitmaakt van de jongerencultuur en tracht dan ook om de jeugd daarin te steunen. Het gemeentebestuur van Schelle heeft de intentie dit beleid naar de toekomst toe verder aan te houden. Uit de bevraging van de leiding van de Chiro als ‘experten’ in het jeugdwerk kwam de volgende noodzaak naar voor: bijna alle groepen van deze bevraging spraken over de nood aan een polyvalente ruimte, bij voorkeur opdeelbaar met beweegbare muren. Deze zou moeten kunnen dienen voor culturele evenementen, tentoonstellingen, fuiven, bal, toneel, cultuur.

I.2.4 Het jeugdbeleidsplan 2008-2010 van Hemiksem Vermits de schepen van jeugd ook de bevoegdheid cultuur onder zijn vleugels draagt, kan cultuurbeleid en jeugdbeleid beter geïntegreerd worden en kan sneller ingespeeld worden op vragen die betrekking hebben op jongeren en cultuur. Het is belangrijk dat jongeren zo snel mogelijk kennis maken met de wereld van cultuur. Uiteraard moet dit op een ludieke manier gebeuren. De aanwezigheid van een bibliotheek, een academie voor woord en muziek en de intergemeentelijke culturele samenwerking tussen Hemiksem en Schelle kan de kennismaking met cultuur bevorderen.

-9-

Jong geleerd, oud gedaan. Verschillende partners zoals de academie, de basisscholen, de bibliotheek en de cultuurdienst stimuleren de jongeren van jongs af aan in hun cultuurbeleving. > cultuurdag Via de samenwerking tussen de basisscholen en de academie voor woord en muziek proberen we de aandacht voor cultuur te bevorderen. Voor de periode 2008-2010 voorziet het gemeentebestuur fondsen voor de organisatie van een jaarlijkse cultuurdag. > bibliotheek - De klanten kunnen op een 10-tal computers gebruik maken van de gangbare officeprogramma’s en photoshop. Ze kunnen ook een memory stick gebruiken. Het internet is gratis zodat iedereen toegang krijgt tot de digitale snelweg en de informatiekloof kleiner wordt. De bibliotheek vult hier een sociale leemte in voor de jongeren die thuis geen internet bezitten. Internet trekt een voornamelijk jong publiek aan. De bibliotheek is steeds meer een ontmoetingsplaats voor jongeren en omgaan met deze jongerencultuur behoort ook tot de sociale opdracht van een bibliotheek. Er zijn soms problemen van storend gedrag. Hiermee moet het bibliotheekpersoneel leren omgaan. - Tijdens de maandelijkse voorleesmiddagen wordt ingespeeld op de nationale campagne voor de leesbevordering van kleuters. Voorlezen is niet alleen leuk voor de kinderen, maar het stimuleert ook de taalontwikkeling van een kind. Een kind dat vaak wordt voorgelezen, is trouwens meer gemotiveerd om zelf te leren lezen. - Aan de leerlingen van het basisonderwijs worden tijdens de schooluren de basisprincipes van het bibliotheekgebruik bijgebracht. - Tijdens de jeugdboekenweek organiseert de bibliotheek steeds een hele reeks activiteiten om de leescultuur van de jongeren te bevorderen en de drempel tot de bibliotheek te verlagen. > cultuurdienst Jongeren maken in hun vrije tijd via cursussen en de swap-activiteit i.s.m. IVEBIC kennis met cultuur. Nood aan informatie De plaatselijke jeugd kan op verschillende plaatsen informatie bekomen: gratis brochures in de inkomhal van het administratief centrum m.b.t. jongeren en hun leefwereld, in verband met opleidingen, jeugdvakanties,…Een JIP in de bibliotheek, de aanwezigheid van een gratis internethoek en de aanwezigheid van moderne mediadragers (CD, DVD,…) in de bibliotheek, het gemeentelijke infoblad, de gemeentelijke website, brochures met de activiteiten als Grabbelpas en Swappas (elk kind en jongere ontvangt die thuis), de half jaarlijkse cultuurbrochure van IVEBIC. De huidige gebruikte kanalen volstaan echter niet voor de jongeren. Er worden kanalen geschapen op maat van de jongeren. > In navolging van de gemeentelijke nieuwsbrief, wil het bestuur ook voor de jeugd een nieuwsbrief voorzien. Hierin worden activiteiten aangekondigd, informatie verschaft inzake jeugdzaken,… Het bestuur wenst ook een ‘papieren’ informatiepakket op te stellen waarin men meer uitleg over jeugdbewegingen, acties, subsidies, … krijgt. > Brochures en andere aankondigingen op papier hebben een frisse, kleurrijke en overzichtelijke look zodat jongeren steeds op de hoogte zijn van activiteiten. > Het gedeelte van de gemeentelijke website in verband met jeugdaangelegenheden wordt uitgebreid en interactief. De jongeren kunnen er hun grieven, ideeën, opmerkingen kwijt via een eenvoudig invulformulier. Er is ook informatie aanwezig in verband met subsidies en afhuren van gemeentelijke gebouwen. > Er moet een centraal aanspreekpunt komen inzake jeugdaangelegenheden. De bevoegde persoon heeft een doorverwijsfunctie als hij/zij de vraag/probleem/… zelf niet kan oplossen. Nood aan inspraak > Het oprichten van een kindergemeenteraad: Via echte verkiezingen worden in de beide scholen kinderen verkozen die zetelen in de kindergemeenteraad. Deze kindergemeenteraad dient niet alleen om hen het systeem van de gemeenteraad en hun

- 10 -

functie te laten kennen, maar dient tevens als een extra orgaan dat de bedoeling heeft minstens 2 maal per jaar tijdens de schooluren te debatteren over thema’s die door de jongeren zelf of door het gemeentebestuur werden aangebracht. > De jeugdraad wil de komende jaren meer aandacht spenderen aan het geven en vragen van adviezen. Het organiseren van activiteiten vanuit de jeugdraad wordt minder belangrijk. Nood aan lage toegangsprijzen Om de deelname aan activiteiten voor (jeugd)verenigingen toegankelijk te maken, wordt ervoor gezorgd dat de kosten in deelname laag gehouden worden. Ook het gemeentebestuur engageert zich om toetreding tot de gemeentelijke infrastructuur laagdrempelig te houden: goedkoop of gratis. Nood aan fuifruimte Jongeren en jeugdbewegingen opperden tijdens de bevraging dat er niet genoeg kan gefuifd worden en dat de huidige feestzaal niet veilig genoeg meer is om te fuiven. Doelstelling is dan ook: jongeren hebben genoeg gelegenheid tot fuiven. Het bestuur zoekt zeer dringend een vervanging voor de versleten feestzaal zaal Lux, wellicht in de oude gemeentemagazijnen op het terrein van de Sint-Bernardusabdij. Nood aan repetitieruimte Momenteel heeft Hemiksem nog geen repetitieruimtes waar jonge bands terecht kunnen. Als het Vlaamse Gewest het toelaat om de oude gemeentemagazijnen herin te richten, kan de nieuwe fuifruimte mee gebruikt worden als repetitieruimte. Nood aan betaalbaar materiaal Jeugdbewegingen maar ook andere verenigingen moeten vaak op zoek naar ‘duur’ materiaal buiten de gemeente om bepaalde activiteiten te organiseren. De uitbreiding van de uitleendienst van de jeugdraad is daarom verder nodig. Geen nood aan een extra jeugdhuis Sinds begin 2007 is het privéjeugdhuis ‘De Knert’ gesloten. Ongeveer tegelijkertijd is er in de buurgemeente Schelle een jeugdhuis opgericht met name ‘Sjatoo Schel’. Vermits de gemeenten Hemiksem en Schelle aan elkaar grenzen en kleine gemeenten zijn, is er momenteel geen noodzaak voor de oprichting van een ‘gemeentelijk’ jeugdhuis. Indien er een privé-initiatief zou komen, zal dit initiatief uiteraard de nodige ondersteuning krijgen.

I.2.5 De ruimtelijke structuurplannen van Schelle en Hemiksem De raakvlakken tussen het cultuurbeleid en het beleid ruimtelijke ordening situeren zich vooral op het vlak van het cultureel erfgoed en de ontsluiting ervan. Het ruimtelijk structuurplan maakt melding van en houdt rekening met de beschermde monumenten en landschappen. Het evenwicht tussen historische monumenten en vernieuwende initiatieven wordt nauwgezet opgevolgd. Ook worden in het ruimtelijk structuurplan de gebieden voor zachte recreatie uitgestippeld alsook de infrastructuren die belangrijk zijn voor het toerisme (water-, fiets- en wandeltoerisme).

I.2.6 Regionaal sociaal beleidsplan Rupelstreek, rapport 2007 Maatschappelijk kwetsbare groepen De sociale en culturele participatie van kansarmen is minimaal. De sociale en culturele participatie van kansarme bevolkingsgroepen kan worden verhoogd. In de gemeenten Boom en Niel wordt bijvoorbeeld met doelcheques voor jongeren gewerkt. Ook zijn middelen ter

- 11 -

beschikking gesteld aan de OCMW’s via het fonds voor sociale en culturele participatie. Accenten kunnen gelegd naar jongeren. De beschikbare middelen dienen op elkaar afgestemd te worden. Mensen die het financieel moeilijk hebben, participeren in veel mindere mate aan het culturele leven. Dit gegeven komt in alle leeftijdsklassen voor. Initiatieven om het verenigingsleven breder kenbaar en toegankelijk te maken zijn nodig. Deelname aan het verenigingsleven versterkt immers het sociaal netwerk. Ook personen met een fysieke of mentale handicap behoren tot maatschappelijk kwetsbare groepen. Er dient sensibilisatie van het verenigingsleven te gebeuren en de persoon zelf en zijn naaste omgeving dienen gestimuleerd te worden. Er blijft ook nood aan specifieke activiteiten en groeperingen op maat van personen met een beperking. Jeugdverenigingen De regio kent een sterk ontwikkeld jeugdverenigingsleven. Er zijn minstens een 20-tal jeugdbewegingen actief in de Rupelstreek en verschillende gemeenten beschikken over een jeugdhuis. Deze zijn soms nog vrij recent, waardoor de werking beslist nog verder kan uitgebouwd worden. De nood aan structurering van een vrijetijdsaanbod voor nietgeorganiseerde jongeren wordt algemeen erkend. Senioren en hun vrijetijdsbesteding Seniorenorganisaties stellen een groot onderscheid vast in vrijetijdsbesteding van jongere en oudere zestigplussers. De oudere generatie kiest meer voor groepactiviteiten en blijft trouw aan de organisatie. De jonge generatie kiest eerder op basis van het activiteitenaanbod en maakt een selectieve keuze. Deze trend is mee de oorzaak van de beperkte instroom in seniorenverenigingen. De oudere generatie, die op vele plaatsen de vereniging in stand houdt, kan dikwijls moeilijk vervangen worden. Heel wat jonge senioren zijn op zoek naar een zinvolle tijdsbesteding en stellen zichzelf kandidaat voor vrijwilligerswerk. Vorming en onderwijs blijven op alle leeftijden belangrijk. Interesses en behoeften veranderen naargelang de levensfasen. De interesse van senioren behelst allerhande thema’s. Uiteraard valt vorming soms ook onder de noemer ontspanning, waarbij men niet nauwlettend leeftijdsgebonden hoeft te denken.

- 12 -

H o o f d s t u k I I S i t u a t i e s c h e ts II.1 De maatschappelijke context II.1.1 De geografische situatie a. Rupelstreek Schelle en Hemiksem vormen samen met Boom, Rumst en Niel de Rupelstreek. De Rupelstreek is gelegen in het zuidelijk deel van de provincie Antwerpen en telt op 1/1/2007 57.567 inwoners. De streek kende eeuwenlang een bloeiende baksteennijverheid. Het hoogtepunt werd bereikt in de 20ste eeuw. Het basisproduct, nl. klei, was in overvloedige mate aanwezig. De kleiwinning was niet gestructureerd en slechts deels gereglementeerd. Deze houding leidde tot het typische Rupeliaanse maanlandschap van enorme afgegraven gebieden met verdiepputten tot 30 meter diep. Het voorbehouden van de streekgronden voor de baksteennijverheid heeft geleid tot een tekort aan bouwgronden. In het begin van de jaren 1970 tekende zich de teloorgang van de baksteenindustrie in de Rupelstreek af. In de baksteennijverheid, metaalverwerking, metaalconstructie, machinebouw, scheepssector, schoen- en pantoffelnijverheid, glasblazerijsector gingen werkplaatsen verloren. De bedrijven en hun terreinen lagen er verlaten en verwaarloosd bij. De Rupelstreek kampte met een aantal milieuproblemen. De verlaten kleiputten werden gebruikt als stortplaatsen, zowel voor huishoudelijk als industrieel afval. De Rupel is verontreinigd door afvalwaters van de Brusselse agglomeratie. Ook de lucht is verontreinigd door het zuidelijk gelegen industriebekken van Willebroek en Puurs. Vandaag doet de regio het weer beter. Een reconversiebeweging is voelbaar en zichtbaar. Nieuwe bedrijven worden aangetrokken en er is ruimte voor woningbouw. In de verlaten kleiputten ontstaat er spontane natuurontwikkeling en de recreatief-toeristische functie neemt toe in belang (vb. De Schorre in Boom). In de verfraaiing van het openbaar domein wordt sterk geïnvesteerd. b. Hemiksem Hemiksem is de meest noordelijke gemeente van de Rupelstreek en grenst aan Hoboken (Antwerpen). In het oosten raakt de gemeente aan Aartselaar. De westkant van de gemeente wordt volledig begrensd door de Schelde. Aan de overkant van de Schelde zijn de uitgestrekte polders van de gemeente Kruibeke (Oost-Vlaanderen) terug te vinden. In het zuiden vormt de Vliet de scheiding met Schelle. Hemiksem is bij uitstek een industriële gemeente. De industrie is voornamelijk in een smalle strook langsheen de Schelde georganiseerd. In Hemiksem zijn er slechts in zeer beperkte mate landbouwactiviteiten terug te vinden. Typisch voor de gemeente zijn de vele kleine arbeiderswoningen. De verstedelijkingsdruk leidde in Hemiksem tot een aantal versnipperde ruimtelijke gehelen, die weinig of niets met elkaar te maken hebben. De verschillende deelkernen HemiksemNoord (wijken kleine landeigendom, omgeving Bredestraat), Callebeek (omgeving Antwerpsesteenweg, Provincialesteenweg), Hemiksem Centrum (dorp, wijken Strepeweg, E. Creadolaan), Sint-Bernard (omgeving Sint-Bernardsesteenweg, Heuvelstraat) en Hemiksem Zuid (wijken Zinkvallaan, Parklaan, Eikenlaan-Rubenslaan) liggen zeer dicht bij elkaar, doch worden verdeeld door industriegebieden.

- 13 -

De gemeente kent weinig of geen groengebieden die toegankelijk zijn voor passieve recreatie. De grote groendomeinen in de gemeente zijn privébezit. Het kasteeldomein van Hemiksem, het gebied Kerkeneinde en de omgeving van de SintBernardusabdij worden gezien als landschappelijk waardevolle gebieden. De SintBernardusabdij, waar het Administratief Centrum van Hemiksem in gevestigd is, bevindt zich op de grens met Schelle. c. Schelle De Vliet vormt de grens tussen Schelle en Hemiksem. De andere buurgemeenten zijn Aartselaar en Niel. Ten noordwesten wordt Schelle begrensd door de Schelde. Drie windmolens typeren er het landschap. Aan de andere oever van de Schelde ligt de gemeente Kruibeke. Ten westen wordt Schelle begrensd door de Rupel. Bornem bevindt zich aan de overzijde van de Rupel. Ten zuiden stroomt de Wullebeek en mondt de Rupel uit in de Schelde. In het oosten dwarst de Boomse Steenweg de gemeente. Daardoor wordt een zeer klein stuk van de gemeente afgesneden van de rest van de gemeente. Het leeft meer op Aartselaar dan op Schelle georiënteerd. De woonkern is gelegen langs de Provinciale Steenweg, net als in de twee buurgemeenten Hemiksem en Niel. Deze kern is aaneengegroeid door de verwezenlijking van een groot aantal verkavelingen. Schelle is op te delen in vier deelruimten: de polder, Schelle dorp, groot landbouwgebied en de Boomsesteenweg. Schelle is vlakbij Antwerpen gelegen, maar wist toch haar landelijke karakter te behouden. Het agrarische gebied in Schelle bedraagt ongeveer de helft van de totale oppervlakte van de gemeente. Grondgebonden landbouwactiviteiten (melk- en rundvee) staan wel onder druk van de verstedelijking vanuit de Antwerpse agglomeratie. Grootschalige kleinhandel en bedrijvigheid zijn geconcentreerd langs de Boomsesteenweg. Deze vormt één van de belangrijke industriële bandstructuren vertrekkend vanuit Antwerpen (de oevers van de Schelde, het Albertkanaal en A 12). Kleinhandel is gesitueerd in de dorpskern en langs de verbindingswegen met de buurgemeenten. Het grootste bedrijventerrein, de ambachtelijke zone Brandekensweg/Molenberglei (41,0 ha) ligt langs de Boomsesteenweg. Tot in 1998 was de elektriciteitscentrale Electrabel de belangrijkste werkgever in Schelle, maar in 2000 werd de centrale stilgelegd. L’ Air Liquide Belge N.V. heeft een vestiging in de Tolhuisstraat. Er is een zekere specialisatie in vervoer, communicatie en de bouw (o.a. Heijmans aannemingen N.V., Trafuco N.V. en Apem N.V.). Tevens bevinden zich langs de Boomsesteenweg enkele grootschalige recreatiecentra: Bowling Wima, Fitness Passage, Sauna Mirage.

II.1.2 Mobiliteit De N148 vormt de verbinding tussen Antwerpen en Boom en schakelt de kernen langsheen de Schelde en de Rupel aan elkaar. Bus 290 bedient deze route. Overdag is er elk kwartier een bus. Na 18 uur wordt dit elk halfuur. Parallel met de N148 vormt de spoorlijn 52 de verbinding tussen Antwerpen en zo verder met Willebroek, Puurs en Brussel. Er is zowel een stopplaats in Schelle als in Hemiksem. Elk uur (behalve in het weekend) stopt de trein van en naar Antwerpen. De waterlopen Rupel en Schelde zijn bevaarbaar ter hoogte van Schelle.

- 14 -

In het oosten dwarst de Boomsesteenweg de gemeente. De belangrijkste oostwestverbinding wordt gevormd door de Steenwinkelstraat die de dorpskern van Schelle met de A12 verbindt. Alle andere wegen zijn van lokaal belang. Verder is er op de Schelde nog de overzetdienst Hemiksem-Bazel. Er is sinds 2007 een overzetdienst tussen Bazel en Hoboken. Sinds 2002 is er op de Rupel een nieuwe overzetdienst tussen Schelle en Bornem (Wintam). Interessant voor het toerisme zijn de uitgewerkte wandel- en fietstrajecten in de streek (zie verder).

II.1.3 Werkgelegenheid en werkloosheid Het aantal beschikbare arbeidsplaatsen (2.511 plaatsen in 2003) daalt terwijl de beroepsbevolking in Hemiksem (4345 mensen in 2005) stijgt. De werkgelegenheidsgraad is ook dalend. In de secundaire en tertiaire sector gaan jobs verloren. Het aantal zelfstandigen stijgt lichtjes. In de primaire sector is er geen tewerkstelling in Hemiksem. In Schelle bestaat de beroepsbevolking in 2005 uit 3555 mensen. Over dezelfde periode gerekend als Hemiksem stijgt de tewerkstelling in Schelle over de ganse lijn: zowel wat betreft de bezoldigde tewerkstelling (secundaire en tertiaire sector, creatieve sector, kennisintensieve diensten, …) als wat betreft zelfstandigen. De werkgelegenheidsgraad ligt in Hemiksem en Schelle een stuk lager dan in andere delen van Vlaanderen. Cijfers voor 2002 zijn: 44,50 % voor Hemiksem, 46,60 % voor Schelle, 74 % voor het arrondissement, 68,5 % voor de provincie en 64 % voor het gewest. Het werkloosheidscijfer in Hemiksem is dalend: van 7,04 % in 2003 naar 5,62 % in 2006. Het werkloosheidscijfer in Schelle bedraagt 5,46 % in 2005. In 2006 ligt dat cijfer in het arrondissement op 9,41 %, in de provincie op 8,28 % en in het gewest op 6,97 %. Het beeld van de werkloosheid in de Rupelstreek is gedifferentieerd. De cijfers liggen meestal lager dan het Vlaamse gemiddelde. (in 2005: 6,63 % in Rupelstreek en 8,52 % in Vlaanderen). In Boom ligt de werkloosheid opmerkelijk hoger: 10,11 %.1 Een relatief geslaagde economische reconversie, waarbij het accent steeds meer komt te liggen op de distributie- en dienstensector, heeft het imago van de Rupelstreek geleidelijk omgebogen en de werkloosheid doen dalen. Het clichébeeld van de teloorgang van de Rupelstreek tengevolge van een wegkwijnende steenbakkerijnijverheid, heeft plaats gemaakt voor het besef dat deze regio met zijn centrale ligging heel wat troeven heeft. Het aantal langdurige werkzoekenden met een werkloosheidsuitkeringsaanvraag is de laatste jaren sterk gestegen. Bijzondere aandacht moet gevraagd worden voor de jeugdwerkloosheid die in alle gemeenten, in tegenstelling tot de algemene trend, hardnekkig stabiliseert of zelfs stijgt. De evolutie van de oudere werkzoekenden + 40 jaar volgt de stijgende trend die we in de andere regio’s terugvinden. 1 Langdurige werkloosheid is duidelijk het sterkst aanwezig bij de minst geschoolden. De tewerkstellingskansen en opleidingskansen voor laaggeschoolden binnen de eigen streek, worden, vooral door verlies van arbeidsplaatsen in de secundaire sector, alsmaar kleiner. Gezien de vaak beperkte mobiliteit moet gepleit worden voor een opleidingsaanbod in de onmiddellijke omgeving. Laaggeschoolde jongeren die werkzoekend zijn, lopen een reëel risico om langdurig werkloos te worden. Het is bijgevolg een kwetsbare groep.1 1

Rapport 2007 regionaal sociaal beleidsplan Rupelstreek

- 15 -

II.1.4 Bevolkingssamenstelling a. Algemeen HEMIKSEM:

Hemiksem heeft een bevolkingsaantal van 9839 (cijfers 2006). De oppervlakte bedraagt 547 ha. De bevolkingsdichtheid bedraagt 1798,72 inw./km². Voor Vlaanderen is dat 447 inw./km². Ook als we de vergelijking maken met omliggende gemeenten van ongeveer dezelfde grootte, zien we dat de gemeente vrij dichtbevolkt is: Niel telt 1669 inwoners per km², Lint 1431 en Hove 1387. Hemiksem behoort tot de meest dichtbevolkte gebieden van Vlaanderen. De totaal bebouwde oppervlakte bedraagt in 2006 in Hemiksem 245,34 ha Het aantal huishoudens bedroeg in 2006 4241 (tegenover 3895 in 2001). SCHELLE:

Schelle heeft in 2006 een bevolkingsaantal van 7938 (cijfer 2006 ; 7666 in 2002) op een oppervlakte van 781 ha. De bevolkingsdichtheid bedraagt aldus 1016,39 inw./km². Het aantal huishoudens bedroeg in 2006 3143 (tegenover 3030 in 2001). De totaal bebouwde oppervlakte bedraagt in 2006 in Schelle 176,71 ha. In Schelle is er in 2005 271,84 ha landbouwoppervlakte. In Hemiksem is dat 42,82 ha. b. Volgens leeftijd Leeftijdsgroepen zijn er als volgt (2005):

0-19 20-60 +60

Abs. 1845 4239 1722

Schelle Proc. 23,64 54,30 22,06

Abs. 2115 5315 2233

Hemiksem Proc. 21,89 55,00 23,11

De groene druk zien we overal in de Rupelstreek stijgen, uitgezonderd in Hemiksem en Rumst. Groene druk duidt op een verjonging van de bevolking. De gevolgen van de economisch moeilijke jaren blijven nog merkbaar. De sterke veroudering van de bevolking in de vorige decennia, voornamelijk in Boom en Niel, maken dat deze gemeenten zeker nog de eerstkomende jaren met een grotere zorgproblematiek zullen geconfronteerd worden c. Volgens nationaliteit VERHOUDING BELGEN/NIET-BELGEN

Belg Niet-Belg

Schelle Abs. 7806 132

Proc. 98,31 1,69

Hemiksem Abs. Proc. 9663 98,18 176 1,82

- 16 -

De statistieken vermelden uiteraard niet de allochtonen, die in Schelle en Hemiksem wonen en Belg zijn geworden. De zichtbaarheid van allochtonen in het straatbeeld is quasi nihil. Volgens de cijfers van 2003 zijn er in Hemiksem 105 SIF-vreemdelingen 2 en in Schelle 64 (2003). In Hemiksem is het aantal niet-Belgen sinds 1995 vrijwel constant, het aandeel niet-Belgen en Belgen van allochtone afkomst t.o.v. de totale bevolking neemt zeer lichtjes toe.

II.1.5 Migratiesaldo en natuurlijke groei De Hemiksemse bevolking is sterk afgenomen tussen 1980 (10145 inwoners) en 1990 (9380 inwoners). De laatste jaren stellen we een sterke bevolkingsaangroei vast. De natuurlijke groei is vrij constant gebleven (het aantal geboortes en overlijdens ligt vrij dicht bij elkaar): + 20 over de jaren 2002-2004. Dit duidt erop dat er meer mensen zich in Hemiksem zijn komen vestigen dan er Hemiksem verlaten hebben. Het migratiesaldo in Hemiksem is over de jaren 2002-2004 positief en bedraagt 407. De realisatie van nieuwe verkavelingen is hiervan de oorzaak. In Schelle was het migratiesaldo over de jaren 2002-2004 positief: nl. 152. Ook hier is de natuurlijke groei vrij constant gebleven: - 18 over de jaren 2002-2004.

II.1.6 Gezinssamenstelling Alleenwonenden Aantal alleenwonenden met kinderen

Schelle 731 207

Hemiksem 1187 304

In Schelle zijn er in de periode 2002-2005 30 alleenstaanden bijgekomen. In Hemiksem over diezelfde periode 98. In 2002 bestond 55 % van de gezinnen in Hemiksem uit 1 of 2 personen. De gezinssamenstelling evolueert en o.a. het stijgende aantal eenoudergezinnen heeft een aantal belangrijke gevolgen voor de samenleving. Zo groeit de nood aan huisvesting en ook het risico op armoede verhoogt sterk bij alleenstaande ouders. 3

II.1.7 Financiële draagkracht GEMIDDELD

NETTO INKOMEN PER INWONER

4

Schelle: € 14.178 Hemiksem: € 13.340 Vlaams gewest: € 13.002 Beide gemeenten scoren boven het Vlaamse gemiddelde op het vlak van inkomensgemiddelde per inwoner.

2 SIF-vreemdelingen zijn vreemdelingen afkomstig uit landen waarvan het bruto-nationaal product per capita minder bedraagt dan € 3718,40 per jaar, verhoogd met de personen van Italiaanse, Spaanse, Portugese en Griekse nationaliteit 3 4

Rapport 2007 regionaal sociaal beleidsplan Rupelstreek Cijfers 2002

- 17 -

LEEFLOONGERECHTIGDEN

De indicator leefloongerechtigde inwoners is een basisparameter om te peilen naar de armoederisico’s. Wanneer we op basis van de cijfers van 2004 de Rupelgemeenten vergelijken zien we dat Boom een hoger aantal leefloongerechtigden heeft dan het Vlaamse gemiddelde. Niel en Schelle bevinden zich net onder het Vlaamse gemiddelde en de andere gemeenten waaronder Hemiksem schommelen rond middenwaarden van de provincie. De recente cijfers van 2005 en 2006 tonen een eerder stagnerende of dalende trend, uitgezonderd in Hemiksem waar we een opvallende toename van het aantal leefloongerechtigden zien (vooral bij de categorie personen met gezinslast). 5 Het aantal cliënten en dossiers in de sociale diensten van de OCMW’s ligt hoog en blijft de afgelopen jaren constant of stijgt nog licht.

II.1.8 Huisvesting In 1991 bedroeg het aandeel huurwoningen zowel in Schelle als in Hemiksem ongeveer 30% (het Vlaamse gemiddelde). Het aandeel woningen gebouwd vóór 1945 bedraagt op Vlaams niveau 29,37% en in het arrondissement Antwerpen 29,78%. Hemiksem zit daar boven met 38,48%. Schelle zit er ver onder met 20,57%. Schelle is landelijker, heeft minder lintbebouwing en is residentiëler dan Hemiksem. In 2005 bedroeg het aandeel sociale huurhuizen en appartementen op het totale aantal woningen in Hemiksem 4,83 % en in Schelle 14,26 %.5 In 2001 bleken in Hemiksem bijna 35 % van de woningen niet over minimaal klein comfort 6 of geen comfort te beschikken. Dit is ook een van de voornaamste problemen in het huisvestingsbeleid van de gemeente Hemiksem. Deze huizen met hoogstens klein comfort worden vaak verhuurd aan mensen in armoede. De huurprijzen zijn dikwijls niet evenredig aan de kwaliteit van de woning.5 We stellen vast dat in 2001 ongeveer 40% van de woningen in Hemiksem gebouwd is vóór 1960. Dit ligt boven het provinciaal gemiddeld van 32 %. Woningen, vooral appartementen, zijn in Hemiksem opvallend goedkoper dan het Vlaamse gemiddelde. Bouwgrond bedraagt dan weer het dubbele van het Vlaamse gemiddelde. In Schelle bedraagt bouwgrond meer dan het dubbele van het Vlaamse gemiddelde. Grote woningen en appartementen zijn er goedkoper dan het Vlaamse gemiddelde. Kleine en middelgrote woningen zijn er dan weer duurder dan het Vlaamse gemiddelde.

II.1.9 Criminaliteitsgraad De criminaliteitsgraad is zowel in Schelle als in Hemiksem lager dan het Vlaamse gemiddelde. In Schelle bedraagt het 4,7 %, in Hemiksem 5,0 en in het Vlaamse gewest 6,7 %.

5

Rapport 2007 regionaal sociaal beleidsplan Rupelstreek Woningen met hoogstens een toilet en badkamer met douche of bad. Voorzieningen zoals centrale verwarming, een tuin of garage zijn niet aanwezig. 6

- 18 -

II.1.10 Politiek a. Hemiksem SAMENSTELLING

VAN DE GEMEENTERAAD VAN

HEMIKSEM

De gemeenteraad van Hemiksem telt 21 leden. De verdeling is als volgt: o sp.a: 7 leden o CD&V – N-VA: 7 leden o Open VLD: 2 leden o Vlaams Belang: 5 leden De 21 gemeenteraadsleden zijn: ✲

Eddy De Herdt (sp.a)

✲

Luc Bouckaert (CD&V – N-VA)

✲

Kristien Vingerhoets (sp.a)

✲

Joris Wachters (CD&V – N-VA)

✲

Frans Cauwenberghs (CD&V – N-VA)

✲

Danny De Meyer (sp.a)

✲

Wouter Janssens (sp.a)

✲

Dirk Peeters (sp.a)

✲

Rodney Talboom (sp.a)

✲

Levi Wastyn (sp.a)

✲

Vicky Dombret (CD&V – N-VA)

✲

Karine Geerts-Dewippe (CD&V – N-VA)

✲

Marleen De Wijn (CD&V – N-VA)

✲

Koen Scholiers (CD&V – N-VA)

✲

Christine Jacobs (Open VLD)

✲

Martine Leenaerts (Open VLD)

✲

Nancy Caslo (Vlaams Belang)

✲

Willy De Cleene (Vlaams Belang)

✲

Walter Goos (Vlaams Belang)

✲

Jozef Van de Wauwer (Vlaams Belang)

✲

Ronny Verheyen (Vlaams Belang)

SAMENSTELLING HEMIKSEM

VAN HET

COLLEGE

VAN

BURGEMEESTER

EN

SCHEPENEN

VAN

Het College van Burgemeester en Schepenen telt 5 leden. De verdeling is als volgt: o CD&V – N-VA: 3 leden o sp.a: 2 leden EDDY DE HERDT (SP.A): BURGEMEESTER

Bevoegdheden: burgerlijke stand – politie – brandweer – veiligheid – sport - toerisme - 19 -

LUC BOUCKAERT(CD&V – N-VA): 1STE

SCHEPEN

Bevoegdheden: openbare werken – ruimtelijke ordening – informatie - communicatie KRISTIEN VINGERHOETS (SP.A): 2DE

SCHEPEN

Bevoegdheden: financiën – onderwijs – milieu – sociale zaken – wonen - mobiliteit JORIS WACHTERS (CD&V – N-VA): 3DE

SCHEPEN

Bevoegdheden: cultuur – jeugd – ontwikkelingssamenwerking - verenigingsleven FRANS CAUWENBERGHS (CD&V – N-VA): 4DE

SCHEPEN

Bevoegdheden: personeel – abdij – lokale economie – intergemeentelijke samenwerking b. Schelle SAMENSTELLING

VAN DE GEMEENTERAAD VAN

SCHELLE

De gemeenteraad van Schelle telt 19 leden. De verdeling is als volgt: o CD&V – N-VA: 11 leden o sp.a: 2 leden o Vlaams Belang: 5 leden o Open VLD: 1 lid De 19 gemeenteraadsleden zijn: ✲

Rob Mennes (CD&V – N-VA)

✲

Aline Ams (CD&V – N-VA)

✲

Geert Rottiers (CD&V – N-VA)

✲

Nele Moortgat (CD&V – N-VA)

✲

Axel Boen (CD&V – N-VA), OCMW-voorzitter en van rechtswege schepen, nietstemgerechtigd in de gemeenteraad

✲

Jill Van Wijnsberghe (CD&V – N-VA)

✲

Vera Goris (CD&V – N-VA)

✲

Karl Van Hoofstat (CD&V – N-VA)

✲

Ruth Wilms (CD&V – N-VA)

✲

Philippe Van Bellingen (CD&V – N-VA)

✲

Sandra Billiau (CD&V – N-VA)

✲

Linda Van der Auwera (CD&V – N-VA)

✲

Danny Backeljauw (sp.a)

✲

Rita Jacobs (sp.a)

✲

Staf Van Frausem (Vlaams Belang)

✲

Leo Haucourt (Vlaams Belang)

✲

Ingrid Barbier (Vlaams Belang)

✲

Rudy De Clerck (Vlaams Belang)

✲

Dirk Bollé (Vlaams Belang)

✲

Frieda Sleeubus (Open VLD)

- 20 -

SAMENSTELLING SCHELLE

VAN HET

COLLEGE

VAN BURGEMEESTER EN

SCHEPENEN

VAN

Het College van Burgemeester en Schepenen telt 5 leden, allen van CD&V – N-VA ROB MENNES (CD&V – N-VA) – BURGEMEESTER

Bevoegdheden: algemene coördinatie – burgerlijke stand – politie en verkeersveiligheid – duurzaamheid – communicatie – personeelsbeleid – directiecomité AGB Fluctus Schelle ALINE AMS (CD&V – N-VA) – 1STE

SCHEPEN

Bevoegdheden: cultuur – feestelijkheden – wijkraden en onthaal nieuwe inwoners – (buitenschoolse) kinderopvang – directiecomité AGB Fluctus Schelle GEERT ROTTIERS (CD&V – N-VA) – 2DE

SCHEPEN

Bevoegdheden: openbare werken en patrimonium – ruimtelijke ordening – sport – informatica - directiecomité AGB Fluctus Schelle NELE MOORTGAT (CD&V – N-VA) – 3DE

SCHEPEN

Bevoegdheden: financiën – onderwijs – jeugd – ontwikkelingssamenwerking - leefmilieu AXEL BOEN (CD&V – N-VA) – 4DE

SCHEPEN

Bevoegdheden: sociale zaken – welzijnsbeleid – senioren – gelijke kansen – lokale economie en landbouw – toerisme – voorzitter OCMW Anders dan in Hemiksem maakt in Schelle de voorzitter van het OCMW deel uit van het College van Burgemeester en Schepenen. Deze schepen heeft naast het voorzitterschap van het OCMW ook nog schepenbevoegdheden. Schelle leverde vrijwillig een schepenmandaat in.

II.1.11 Onderwijsinstellingen Beide gemeenten beschikken over een gemeentelijke en een vrije school voor basisonderwijs. In Schelle zijn er 3 vestigingen (2 van het vrij onderwijs, 1 van het gemeentelijk onderwijs), in Hemiksem 5 vestigingen (2 vrij, 3 gemeentelijk). Voor secundair onderwijs is men vooral op Boom, Hoboken, Kontich, Niel en Antwerpen aangewezen. Hemiksem beschikt over een Academie voor Muziek en Woord met filialen te Schelle en Niel. LEERLINGENAANTALLEN

Lager onderwijs Gemeentelijk onderwijs - kleuteronderwijs - lager onderwijs Vrij onderwijs - kleuteronderwijs - lager onderwijs

Hemiksem 7 468

Schelle 8 513

484

388

Hemiksem (hoofdfiliaal) 7 8

Schelle

2006-2007 2007-2008

- 21 -

Niel

Academie voor Muziek en Woord

137

528

183

II.1.12 De OCMW’s De OCMW’s van Hemiksem en Schelle bieden naast een financiële tegemoetkoming voor bepaalde doelgroepen ook gezinshulp, bejaardenhulp, een poetsdienst en warme maaltijden aan huis. Hemiksem werkt daarvoor samen met de intercommunale Imsir. In 1997 heeft Imsir de MinderMobielenCentrale Rupelstreek opgericht. Schelle en Hemiksem maken daar allebei gebruik van. In beide gemeenten is er een lokaal opvanginitiatief voor asielzoekers (meerdere locaties). De OCMW’s bieden ook sociale huisvesting. Anders dan in Schelle heeft het OCMW van Hemiksem nog een rustoord (zie verder). De OCMW’s van Schelle en Hemiksem organiseren samen met respectievelijk de seniorenraad en de welzijnsraad activiteiten.

II.1.13 De rustoorden en serviceflats In Hemiksem wordt het Rustoord Hoghe Cluyse beheerd door het OCMW. Er zijn in 2007 75 bedden, 1 ziekenbed en 1 crisisbed. Hemiksem heeft 24 serviceflats. In Schelle zijn er twee privérustoorden: Familiehof en Heidevelden. Familiehof heeft 21 bedden, Heide Velden 34. In Schelle zijn er 26 serviceflats (cijfers 2005).

II.1.14 De parochies In Schelle zijn er vier parochies : H. Familie (Mikman), Sint-Petrus en Paulus , Onbevlekt Hart van Maria, ook Sint-Jan genaamd (bestrijkt Schelle, Aartselaar –waar de kerk zich bevindt- , Rumst en Niel) en Getuigen van Jehovah. In Hemiksem zijn er drie parochies: Sint-Niklaas, O.L.Vrouw Onbevlekt en Evangelische Kerk.

- 22 -

De culturele context II.1.15 Het cultuuraanbod in de omliggende gemeenten Grenzend aan Antwerpen, kunnen Schelle en Hemiksem ruim delen in het uitgebreid en gevarieerd cultuuraanbod van Antwerpen. Zoals het in het cultuurbeleidsplan 2003-2007 van Antwerpen neergeschreven is… ‘de stad Antwerpen kan vandaag steunen op een rijk cultureel verleden, de aanwezigheid van talrijke toonaangevende en inspirerende artistieke actoren in zowat alle kunstdisciplines, een uitgebouwd cultureel apparaat van musea, cultuurcentra, bibliotheken en andere openbare culturele voorzieningen, een stevige culturele uitstraling in Vlaanderen en ver daarbuiten, een rijk en divers verenigingsleven, een rijke differentiatie van wijken, van woon- en leefculturen, van cultuuruitingen en cultuurbelevingsvormen.’ Boom bevindt zich op 6 km ten zuiden van Schelle. Boom, Schelle, Hemiksem, Niel en Rumst vormen samen de 5 Rupelgemeenten. De geschiedenis van de baksteennijverheid geeft hen een gemeenschappelijk historisch verleden. Boom fungeert als centrumgemeente in de streek en bouwt in dat kader haar cultuurcentrum CC De Steiger uit. Verder is er het Gemeenschapscentrum ’t Aambeeld in buurgemeente Aartselaar. Daar is er tevens een uitgebreid professioneel cultuuraanbod. Vooral in de zomerperiode is er ook een cultuuraanbod in Provinciaal Centrum De Schorre in Boom.

II.1.16 Het (intergemeentelijk) bestuur Hemiksem-Schelle a. IVEBIC Op 11 april 2003 werd IVEBIC opgericht, de Intergemeentelijke Vereniging voor Bibliotheekwerking en Cultuur. IVEBIC heeft opdrachthoudende bevoegdheden. De vereniging heeft als doel het oprichten en exploiteren van een intergemeentelijke openbare bibliotheek voor de gemeenten Schelle en Hemiksem, het aanstellen van een cultuurbeleidscoördinator en het nastreven van de doelstellingen vervat in artikel 3 van het Decreet van 13 juli 2001 houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid, dat uitdrukkelijk samenwerkingsverbanden tussen gemeenten aanmoedigt. DE ALGEMENE VERGADERING

VAN

IVEBIC

De leden van de algemene vergadering worden rechtstreeks door de gemeenteraden aangewezen uit hun leden. De samenstelling verandert elke keer. Het aantal leden is overeenkomstig het bevolkingsaantal (art. 38 statuten IVEBIC). De Algemene Vergadering is bevoegd voor: o benoemen leden raad van bestuur en bedrijfsrevisor o vaststellen van de jaarrekeningen o kwijting verlenen aan de bestuurders en de revisor o in voorkomend geval, beraadslagen en beslissen over een door de raad van bestuur opgesteld saneringsplan o vaststellen van het presentiegeld en andere vergoedingen die in het kader van de bestuurlijke werking van de verenigingen kunnen toegekend worden o wijzigen van de statuten o beslissen over het verlengen van de vereniging

- 23 -

o

beslissen over de vervroegde ontbinding van de vereniging

Deze bevoegdheden vinden hun basis in het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking en in de statuten van IVEBIC. DE RAAD

VAN

BESTUUR

VAN

IVEBIC

De Raad van Bestuur bestaat uit 4 leden waarvan elke gemeente er 2 voordraagt (art. 14 statuten IVEBIC). De leden van de Raad van Bestuur zijn: ✲

Rob Mennes (voorzitter ; gemeenteraadslid CD&V en burgemeester van Schelle)

✲

Joris Wachters (ondervoorzitter ; gemeenteraadslid CD&V en schepen van cultuur in Hemiksem)

✲

Aline Ams (gemeenteraadslid CD&V en schepen van cultuur in Schelle)

✲

Rodney Talboom (gemeenteraadslid SP.a in Hemiksem)

Als bestuurder met raadgevende stem zetelt per gemeente 1 persoon in de Raad van Bestuur. De bestuurders met raadgevende stem zijn: ✲

Christine Jacobs (gemeenteraadslid Open VLD Hemiksem - oppositie)

✲

Frieda Sleeubus (gemeenteraadslid Open VLD Schelle - oppositie)

Als deskundige zetelen per gemeente 2 personen in de Raad van Bestuur. De deskundigen zijn: ✲

Luc Schroyens (gemeentesecretaris Hemiksem)

✲

Kristel Moulaert (gemeentesecretaris Schelle)

✲

Betty Van Cauteren (hoofd personeelsdienst Schelle)

✲

Dirk Smits (hoofd technische dienst Hemiksem)

De Raad van Bestuur waaraan beslissingsrecht is toegekend, is bevoegd voor alles wat niet uitdrukkelijk overeenkomstig het Decreet van 6 juli 2001 houdende de Intergemeentelijke Samenwerking of krachtens de statuten voorbehouden is aan de Algemene Vergadering. De zetel van IVEBIC bevindt zich in het Administratief Centrum van Hemiksem (SintBernardusabdij 1).

b. De cultuurdienst De cultuurdienst Hemiksem-Schelle bestaat uit 2 voltijdse krachten: de cultuurbeleidscoördinator (diensthoofd) en een administratieve medewerker. Standplaats is op dit moment het gemeentehuis van Schelle. c. De bibliotheek De bibliotheken van Hemiksem en Schelle zijn door het decreet van 19 juni 1978 erkende bibliotheken. INFRASTRUCTUUR

Het bibliotheekgebouw ligt in de Heuvelstraat in Hemiksem. Het werd in 1982 gebouwd. Er is één grote ruimte met één balie. Het gebouw ligt aan een drukke weg. Lijnbus 290 t.e.m. 295

- 24 -

stopt voor de deur. Er is weinig parkeergelegenheid in de onmiddellijke omgeving. Boven de bibliotheek zijn er twee lokalen, een keuken en een opslagruimte. De twee lokalen maken deel uit van het gemeenschapscentrum (zie verder).

OPENINGSUREN

De bibliotheek is 27 uren per week open. Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 16u. tot 20u. Woensdag van 10u. tot 12u. en van 13u. tot 20u. Zaterdag van 10u. tot 12u. UITLEENDIENST

Voor een overzicht van de collecties die worden uitgeleend: zie bijlage. Ook als bijlage een overzicht van het aantal uitleningen per collectieonderdeel. INTERNETGEBRUIK

In de bibliotheek staan 9 computers ter beschikking van het publiek voor internetgebruik. CULTUURSPREIDENDE

EN COMPETENTIEVERHOGENDE ACTIVITEITEN

De bibliotheek heeft een hedendaagse multimediale collectie en richt ook geregeld uitbreidingsactiviteiten in zoals tentoonstellingen, theater, poppenspel, voorlezen voor kleuters, lezingen van auteurs, knutselen voor de jeugd, activiteiten tijdens de jeugdboekenweek en bibliotheekweek. Sinds de bibliotheek en de cultuurdienst samen onder IVEBIC vallen, wordt de bibliotheek nog meer als uitvalsbasis genomen voor de gemeentelijke culturele activiteiten. Er gaan in de bibliotheek ook heel wat cursussen door. We zien de bibliotheek dan ook als een vormingscentrum. Zowel algemene kennisvaardigheden, sociale en artistieke en technische vaardigheden komen aan bod. Waar mogelijk leggen we de link met de collectie van de bibliotheek. PERSONEEL (UITGEDRUKT

Aantal uren 38 32 20 20 20 20 19 17 37 (18 + 19) 18 38 Totaal aantal uren = 279

IN AANTAL UREN OKTOBER

Titel functie bibliothecaris secretaris IVEBIC Assistent-bibliothecaris bibliotheekassistent bibliotheekassistent bibliotheekassistent bibliotheekassistent bibliotheekassistent bibliotheekassistent bibliotheekassistent administratief bediende

2007)

Statuut

statutair statutair statutair statutair statutair statutair statutair statutair statutair WEP+ voor één jaar Sociale Maribel, contract administratief bediende van onbepaalde duur 7,3 voltijdse equivalenten

Op de poetsdienst na, is al het personeel in dienst van IVEBIC.

- 25 -

De bibliothecaris en de cultuurbeleidscoördinator ressorteren elkeen rechtstreeks onder de Raad van Bestuur van IVEBIC. d. De Academie voor Muziek en Woord De Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord werd opgericht in 1923. De hoofdzetel is gevestigd in de Karel De Backerstraat 97, 2620 Hemiksem. De Academie heeft filialen in Schelle en Niel. INFRASTRUCTUUR

In de Karel De Backerstraat in Hemiksem vind je het secretariaat en de directie van de academie. Verder zijn er naast klaslokalen (1 klaslokaal in de gemeentelijke basisschool) ook een schouwburg en 2 auditoria. Deze zalen kunnen door verenigingen en adviesraden van Schelle en Hemiksem gehuurd worden na aanvraag aan het College van Burgemeester en Schepenen. Het filiaal van Schelle is gehuisvest in de gemeentelijke basisschool, Provinciale Steenweg 100. Men gebruikt er vijf klaslokalen. In Niel is de academie gevestigd in de Em. Vanderveldelaan 23. Daar heeft de academie eigen lokalen en 1 auditorium. AANBOD

Cursussen kan je volgen vanaf 8 jaar. Voor kinderen van 6 tot 8 worden er initiatielessen georganiseerd. In de afdeling muziek (lessen in Hemiksem, Schelle en Niel) biedt de academie een breed spectrum aan: muziektheorie, algemene muzikale vorming, algemene muziekcultuur, muziekgeschiedenis, samenzang en samenspel, 28 verschillende instrumenten, popacademie, orgelklas in de Sint-Petrus en Pauluskerk. In de afdeling woord (lessen in Hemiksem en Niel) worden onder meer opleidingen voorzien in dramatische expressie, voordracht, algemene verbale vorming, repertoirestudie en toneel. Naast de onderwijzende functie neemt de academie een groot deel van het cultuuraanbod op zich in Hemiksem, Schelle en Niel (concerten met leerkrachten en leerlingen, aanbod lagere scholen, concerten in samenwerking met de verschillende cultuurraden en IVEBIC, lessenreeksen i.s.m. IVEBIC, …). De Gemeentelijke Academie biedt ondersteuning aan lokale muziekverenigingen alsook aan het onderwijzende personeel van de lagere scholen voor hun muzische vakken via het project muzische vorming. LEERLINGENAANTAL

SCHOOLJAAR

2006-2007

Het leerlingenaantal in de drie filialen van de academie bedraagt 710 hoofdelijke leerlingen. In Hemiksem zijn er 528 leerlingen, in Schelle 137 leerlingen, in Niel 183 leerlingen. PERSONEEL (UITGEDRUKT

Functie Directeur Secretariaat Opsteller Toezicht en administratie Totaal

IN AANTAL UREN PER WEEK)

Hemiksem 20 36 20 19 + 13

Schelle 16 (in dienst van Schelle)

Niel 30 (in dienst van Hemiksem)

108

16

- 26 -

30

Directie en opsteller zijn in dienst van het Ministerie. In dienst van Hemiksem zijn: een voltijds administratief medewerker voor het secretariaat, twee deeltijdse medewerkers (19u en 13u) voor toezicht en administratie in het filiaal van Hemiksem, een medewerker (30u) toezicht en administratie in Niel. Schelle heeft eigen personeel in dienst voor 16u toezicht en administratie in het filiaal. In totaal heeft de Gemeentelijke Academie 48 leerkrachten en 23 leerkrachten (muzische vorming) in dienst die samen 315 uren presteren. Vier leerkrachten (samen 10 uren) vallen ten laste van de gemeentebesturen van Hemiksem, Schelle en Niel. Deze uren gaan naar initiatielessen en 1 uur naar de inrichting van de klavecimbelklas (ten laste van de gemeente Schelle). e. De jeugddiensten In Schelle worden jeugddienst en jeugdraad waargenomen door de dienst vrijetijd (sport en jeugd). Deze dienst beschikt over 2 voltijdse krachten: de coördinator vrijetijd en een administratieve medewerker. De jeugddienst is gevestigd in sporthal Scherpenstein. In Hemiksem worden jeugddienst en jeugdraad door een halftijds personeelslid waargenomen. De standplaats is het Administratief Centrum Hemiksem (SintBernardusabdij). De Grabbelpass- (6-12) en SWAPactiviteiten (13-16) worden door de jeugddiensten van Schelle, Hemiksem en Niel samen georganiseerd. Het gaat om sport, spel en enkele artistieke workshops. f. Kinderopvang In Schelle is er in de Schellebel voor- en naschoolse kinderopvang voor kinderen van 3 tot 12 jaar (tijdens het schooljaar en de vakanties). In de vakantieperiode zijn er tienerweken. In Hemiksem biedt “De Stekelbees” voor- en naschoolse opvang aan kinderen van 2,5 tot 12 jaar (tijdens het schooljaar en tijdens de vakanties). Speelpleinwerking is er van 1 juli tot en met 30 augustus voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar.

II.1.17 Het erfgoed a. Beschermde monumenten en dorpsgezichten SCHELLE:

Ligging Laarhofstraat 59

Aard Kapel O.L.V. van Zeven Smarten (Laarkapel) Provinciale Steenweg Toren Sint-Petrus en +10 Pauluskerk Provinciale Steenweg Orgel Sint-Petrus en +10 Pauluskerk (Van Peteghemorgel) Steenwinkelstraat Kloosterhoeve 259 Steenwinkelstraat Jezuïetenhof 261 Provinciale Steenweg Sint-Petrus en +10 Pauluskerk in zijn

Geklasseerd als monument

Datum 20/02/1939

monument

20/02/1939

monument

10/11/1975

monument

01/02/1993

monument

01/02/1993

monument

09/07/1996

- 27 -

geheel met inbegrip van het meubilair HEMIKSEM

Ligging Sint-Bernardusabdij Assestraat 21

Assestraat 21

Gemeenteplaats Assestraat 19 Assestraat 21 Assestraat 159 Nijverheidsstraat

Callebeekstraat 249, 251, 253, 255, 257, 259, 261, 256, 258, 260, Scheldeboord 31, 32, 33 en 33a

Aard Sint-Bernardusabdij Kasteel met inbegrip van het 18de eeuwse smeedijzeren hek en de ingangspoort Kasteelpark, 18de eeuwse bijgebouwen en hoevecomplex Orgel in de SintNiklaaskerk Woonstalhuis van de hoeve Serre, oranjerie en ijskelder Hoeve Armenpoort: toegangspoort tot de voormalige SintBernardusabdij ‘Callebeek’ – woonkern aan het veer

Geklasseerd als monument monument

Datum 13.06.1973 08.08.1980

dorpsgezicht

08.08.1980

monument

18.11.1991

monument

16.07.1993

monument

16.07.1993

monument monument

16.07.1993 16.07.1993

dorpsgezicht

07.03.1994

b. De Sint-Bernardusabdij De Sint-Bernardusabdij dateert van de 13de eeuw. Toen de Cisterciënzermonniken er in 1244 begonnen met de bouw van de Sint-Bernardusabdij legden ze meteen de basis voor de baksteennijverheid, die de streek eeuwenlang getekend heeft. Naast deze economische functie hadden ze eeuwenlang een belangrijke bestuurlijke, caritatieve en culturele rol in de Rupelstreek. Toen met de Franse Revolutie de kloosters werden opgeheven en de abdijgoederen verbeurd werden verklaard, zwermden de monniken uit. Kunstwerken, meubilair, boeken en geschriften, … die ze van de Fransen wisten te redden, bevinden zich o.a. in Nederland en in Antwerpse kerken. In 1833 werd de Sint-Bernardusabdij hersticht in het gewezen klooster van de Engelse dominicanen in Bornem. In Bornem bevinden zich nog kunstwerken en heel wat geschriften van en over de Cisterciënzerorde. Na de Franse Revolutie kreeg de abdij wereldlijke functies zoals een gevangenis, een hospitaal, een legerkazerne. De abdij werd in zijn geschiedenis verscheidene malen verwoest en is daardoor zeer heterogeen van structuur. De abdij is sinds 13 juni 1973 een beschermd monument. Sinds 1988 is de abdij eigendom van de gemeente. In de Sint-Bernardusabdij bevinden zich de volgende diensten:

- 28 -

ADMINISTRATIEF CENTRUM

De westvleugel werd gerestaureerd en werd in 1998 in gebruik genomen voor de administratieve diensten van de gemeente. De Scheldezaal en de Raadzaal worden door de IVEBIC en de Academie voor Muziek en Woord gebruikt voor voorstellingen en tentoonstellingen. De binnenkoer die aansluit op het Administratief Centrum werden tot voor kort ook gebruikt voor culturele activiteiten. Nu de daken gerestaureerd worden, is dit tijdelijk niet mogelijk. ROELANTSMUSEUM

EN

HEEMMUSEUM

In de nog niet gerenoveerde noordvleugel zijn het Roelantsmuseum, het Heemmuseum Heymissen alsook het archief, de bibliotheek en de cafetaria van de heemkundige kring ondergebracht. De heemkring heeft haar lokalen voor 30 jaar in erfpacht (tot het jaar 2029).

SERVICEFLATS

De oostvleugel is gerestaureerd en er werden 24 serviceflats van het OCMW in ondergebracht. Ook is er in dit complex een polyvalente zaal voorzien, waar culturele activiteiten, weliswaar voor een beperkt publiek, kunnen doorgaan. Overige delen van de Sint-Bernardusabdij staan leeg. Ze zijn meestal in zéér slechte staat. De rondleidingen die de heemkundige kring in het verleden doorheen de abdij organiseerde, moeten om veiligheidsredenen ingeperkt worden. Tussen mei 2007 en mei 2009 worden de daken van de nog niet gerestaureerde delen van de abdij in zijn geheel vernieuwd. Er zijn preventieve maatregelen om de collecties die zich in die bewuste delen bevinden (Roelantsmuseum en heemmuseum) te vrijwaren van schade. Het domein rond de abdij is deels heraangelegd. Je kan er vrij rondwandelen. Het domein is eigendom van het Vlaams gewest. Er zijn besprekingen om het eigendomsrecht over te dragen op het gemeentebestuur van Hemiksem. c. Typische landschapselementen In Schelle zijn verder de boerenhoven karakteristiek alsook de kleigroeven op de grens met Niel. In Hemiksem zijn er heel wat waardevolle arbeiderswoningen. De kleigroeven Terlocht en Wilgenbos (opgevuld) herinneren er aan de baksteennijverheid. Ook staat er in Hemiksem een woning (prototype) van architect Renaat Braem. Van de kasteeldomeinen, typisch voor de streek, zijn in Schelle, Hemiksem en Aartselaar (grens met Hemiksem) enkele - soms restanten - bewaard gebleven (bvb. poort van kasteel Ravestein, in de volksmond ‘de appel en de peer in Schelle’). De site Interescaut (elektriciteitscentrale met tuinwijk) in Schelle is ook typerend. d. Archieven en heemkundige bibliotheken GEMEENTEARCHIEF

Het gemeentearchief van Hemiksem bevindt zich op de eerste verdieping van het Administratief Centrum in de Sint-Bernardusabdij. In Schelle wordt het archief bewaard in de kelder van het gemeentehuis. HEEMKUNDIG

ARCHIEF

HEMIKSEM

Dit archief bevat geschiedkundige verslagwerken, familiekundige opzoekwerken, een fotoarchief, handschriften, krantenknipsels, landkaarten, bedrijfsarchieven. - 29 -

Dit archief bevindt zich in de Sint-Bernardusabdij (lokalen heemkring). Het is elke donderdag geopend van 13u.30 tot 16u. HEEMKUNDIGE

BIBLIOTHEEK

HEMIKSEM 9

De bibliotheek bevat de registers van geboortes en overlijdens sedert 1803, tijdschriften in verband met de paters, frontkranten van de oorlog ’14-’18, enz. Deze bibliotheek bevindt zich in de Sint-Bernardusabdij (lokalen heemkring) en is geopend elke 2de woensdag van de maand van 19u. tot 21u. e. Musea ROELANTSMUSEUM, HEMIKSEM

Het Roelantsmuseum is een gemeentelijk museum, gevestigd in 2 benedenzalen van de Sint-Bernardusabdij. De eerste zaal werd in 1988 als permanente tentoonstellingsruimte ingericht voor keramisch werk van Joseph Roelants (1881-1962) , die 38 jaar lang (tot 1958) als ontwerper en tekenaar werkzaam was in het Hemiksems keramiekbedrijf Gilliot. Hij verwierf bekendheid met zijn keramische panelen in Belgische en buitenlandse kerken. Ook in de O.L.Vrouw-kerk aan de Saunierlei te Hemiksem kan je werk van Roelants bekijken. In het Roelantsmuseum vinden we 45 ontwerpen (aquarellen), 16 keramiekpanelen en 4 beeldjes (terracotta en keramiek) van zijn hand. Een tweede zaal werd in 1990 ingericht voor keramiekwerken van Ignace Verwilghen, Sonja Leemans en Joseph Roelants. Ook gietvormen, foto’s, loonboeken enz. uit de oude fabriek van Gilliot staan in deze zaal. Het toezicht en openhouden van het museum gebeurt door de Heemkundige Kring. Op aanvraag worden groepen rondgeleid. De toegang bedraagt €1. Voor –18 jaar is het gratis. In het Roelantsmuseum vinden soms concerten en voordrachten plaats. H E E M M U S E U M H E Y M I S S E N 10, H E M I K S E M

In 1990 werd door de Heemkundige Kring Heymissen een heemkundig museum ingericht. Het museum is gevestigd op het gelijkvloers en de eerste verdieping van de noordvleugel in de Sint-Bernardusabdij. De collectie is divers en is verspreid over verschillende grote ruimtes. Belangrijke deelverzamelingen zijn fossielen/schelpen/gesteenten, zaken uit opgravingen op het abdijdomein, drukmachines, materiaal van lokale verenigingen. Verder bestaat de collectie uit oud landbouwalaam, metaal- en houtbewerkingsgereedschap, een keukeninrichting en huisraad van vroeger, een oud cafébuffet, een zestal kostuums van de Hemiksemse Gilles, een vooroorlogs klaslokaal uit de dorpsschool, een abdijmaquette…Op de eerste verdieping bevinden zich ook het archief, de bibliotheek en de vergaderlokalen van de heemkring. Er is een cafetaria verbonden aan het museum. Het museum is geopend van april tot/met juni en van OMD tot oktober elke 1ste zondag van de maand, telkens van 14u. tot 18u. Tijdens de maanden juli, augustus en in september t.e.m. OMD is het heemmuseum elke zondag open van 14 uur tot 17 uur (gelijktijdig met het Roelantsmuseum). Op aanvraag worden (op weekdagen van 14u. tot 17u.) groepen van minimum 15 mensen rondgeleid. De toegang is gratis.

9

Contactpersoon: Leo Van Meirvenne

10

Contactpersoon: Leo Van Meirvenne, voorzitter van heemkring Heymissen

- 30 -

H E E M M U S E U M B Y S T E R V E L T 11, S C H E L L E

Het museum Bystervelt is sinds 1967 in de oude pastorie gevestigd. De collectie bestaat uit kerkelijke en huishoudelijke gebruiksvoorwerpen, interieurs, landbouwgereedschap (deels in de tuin), … en is per thema ondergebracht in de verschillende kamers van het huis. Op de bovenste verdieping bevindt zich een oude staminee die ook nu dienst doet als café. Het museum is elke laatste zondag van april tot en met september toegankelijk van 14u. tot 17u., alsook tijdens het jaarmarktweekend in oktober, tijdens Open Monumentendag of na afspraak. De toegang is gratis. HARMONIUM ART

MUSEUM

12

(HAM), SCHELLE

Het Harmonium Art museuM werd opgericht door Ben Roemendael, kunstfotograaf uit Schelle, met als doel een vernieuwde belangstelling te creëren voor een bijna vergeten instrument: het harmonium ook wel eens traporgel genoemd. De huidige collectie bestaat uit meer dan vijftig harmoniums waarvan er permanent een dertigtal, gerestaureerd en speelklaar, tentoon staan in het museum. Door plaatsgebrek staat er een tiental harmoniums speelklaar in de private delen van Huize Scelliana. De andere wachten op verschillende locaties op verdere restauratie. De verzameling van het HAM bestaat uit zuigwind- en drukwindharmoniums met één klavier of met twee klavieren en pedaal, uit vele landen: België, Nederland, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Amerika, Canada enz. Momenteel wordt getracht een verzameling aan te leggen van harmoniums van Belgische harmoniumbouwers. Een aantal harmoniums zijn al in het bezit van het museum, en bij de laatste concerten, in de Sint-Petrus en Pauluskerk van Schelle, door het HAM ingericht, werd telkens een gerestaureerd Belgisch harmonium ingespeeld. Een bezoek aan het harmoniummuseum duurt, afhankelijk van het aantal bezoekers, tussen 1u.30 min en 2u. Je krijgt deskundige uitleg over het ontstaan van het harmonium en verwerving van de instrumenten. In het museum bevindt zich ook een belangrijke collectie zeer oude fototoestellen. Bezoek na afspraak op nummer 03 887 61 97. Toegang € 3 per persoon, minimum 5 personen, maximum per groep: 20 personen. Het museum is op de eerste verdieping en is op dit moment nog niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Harmonium Art museuM (HAM) in Huize Scelliana, Dendermondestraat 13-15, 2627 Schelle. 03 887 61 97 ; e-mail: [email protected] ; website: www.harmoniummuseum.centerall.com f. Samenwerkingsverband Steenbakkerijmusea In 2003 hebben de Provincie Antwerpen, de gemeenten Boom, Hemiksem, Niel, Rumst en Schelle, samen met de 3 vzw’s steenbakkerijmusea van de Rupelstreek (’t Geleeg, EMABB en Rupelklei) een samenwerkingsverband gesloten met het oog op de ontsluiting van de Rupelstreek als centrum van klei- en baksteennijverheid. Intussen is het niet bij de 3 vzw’s gebleven en is het werkterrein van dit project uitgebreid naar alle musea van de Rupelstreek, dus ook naar de heemmusea van Schelle en Hemiksem, het Roelantsmuseum en het Harmonium Art Museum. Zo werden door dit Samenwerkingsverband bijvoorbeeld informatieborden ontworpen voor het Roelantsmuseum en het heemmuseum. 11

Peperstraat 48, 2627 Schelle ; contactpersoon: Rik De Bondt, voorzitter van heemkring Scella

12

Huize Scelliana, Dendermondestraat 13-15, 2627 Schelle, e-mail: [email protected]

- 31 -

Het Samenwerkingsverband werkt vooral op promotioneel vlak. Er zijn twee deeltijdse projectmedewerkers verbonden aan het project. Naast het promoten van de musea organiseert het Samenwerkingsverband ook de ‘Rupeliaan van het jaar’. g. Colibriproject Het Colibriproject is een initiatief van de provincie Antwerpen waarbinnen gewerkt wordt aan de inventarisatie en registratie van het industrieel en nijverheidserfgoed van de Rupelstreek. De verschillende erfgoedactoren in de streek die een collectie industrieel en nijverheidserfgoed beheren worden begeleid bij het inventariseren. Ze krijgen een computer en registratiecomputersysteem ter beschikking en krijgen een opleiding om dit systeem efficiënt te gebruiken. Het project wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en wordt algemeen als aanloop gezien naar een vraag van een erfgoedconvenant voor de Rupelstreek. h. Actoren op het vlak van erfgoed o Heemkringen Heemkring Scella is sinds 1959 werkzaam in de oude pastorijwoning in de Peperstraat 48 in Schelle. De kring houdt er het museum Bystervelt open. Heemkring Heymissen bestaat sinds 1989. De kring heeft naast het heemmuseum ook een bibliotheek en archief dat toegankelijk is voor het publiek. De kring heeft meer dan 300 leden en geeft lezingen voor haar leden. Heemkring Heymissen geeft ook driemaandelijks een tijdschrift uit voor de leden. o Individueel heemkundigen o Private eigenaars o Werkgroep erfgoed (zie verder) o De Provincie Antwerpen (departementen economie en cultuur) vindt het zeer belangrijk om de Rupelstreek te ondersteunen en te promoten en mee te werken aan de reconversie. Het rijke industrieel verleden, het verleden als baksteenregio wordt als uitgangspunt genomen voor deze projecten. Vbn. van de projecten onder impuls van de provincie zijn het Samenwerkingsverband van de Steenbakkerijmusea en het Colibriproject.

II.1.18 Evenementen Het aantal evenementen is de laatste jaren sterk gestegen. OPEN MONUMENTENDAG

IN

SCHELLE

EN

HEMIKSEM

Open Monumentendag wordt georganiseerd binnen het samenwerkingsverband in de regio (de acht gemeenten, zie verder). Afstemming van programma en communicatie gebeuren samen. HEMIKSEM CASA BLANCA FESTIVAL

Het Casa Blanca Festival startte in 2004 als een klein en gezellig vierdaags festival op de binnenkoer van de Sint-Bernardusabdij. Het werd opgericht door enkele vrienden uit de Scouts van Hemiksem en dit onder de koepel van de vzw De Verdwenen Aarde. Het festival oversteeg de verwachtingen en bij de vierde editie in 2007 bereikte men het bezoekersaantal van ongeveer 20.000 mensen over de vier dagen heen. De promotie wordt zowel regionaal (affichage in billboards, spots op ATV, advertenties in Streekkrant en GVA) als Vlaams - 32 -

(spots op TMF en Studio Brussel) aangepakt. Sinds 2006 vindt het festival niet meer op de binnenkoer van de abdij plaats (wegens gevaar neerkomen daken), maar op het terrein aan de westzijde van de Sint Bernardusabdij. LA LA MUSIC

La La Music wordt sinds 2004 georganiseerd door de Harmonie Verenigde Vrienden in Hemiksem. Het is een familiefestival dat start om 16 uur en loopt tot 23 uur. Er is diverse muziek en randanimatie zoals demonstraties door de brandweer. Ook de harmonie zelf, de percussieband en de jeugdharmonie treden op. ANDERE

De abdij wordt soms gebruikt als decor voor trouwreportages, films en commerciële evenementen. SCHELLE

SCHEVE TORENFEESTEN

IN

SCHELLE

N.a.v. de restauratie van de Sint-Petrus en Pauluskerk werd in september 2002 voor het eerst een tweedaags volksfeest opgezet in de dorpskern van Schelle. Een greep uit het aanbod: een licht- en lasershow, concerten in de Sint-Petrus en Pauluskerk, oude volksspelen, folkmuziek, straattheater, aperitiefconcert, wandelzoektocht, Brueghelmaal, … Het tweede Scheve TorenFeest werd georganiseerd in september 2005. Men werkt aan een vervolg voor september 2008. DAG

VAN HET

PARK

De Dag van het Park is een nationaal evenement dat elke laatste zondag van mei plaatsvindt. In Schelle wordt deze dag georganiseerd in het park Scherpenstein. Er zijn muziekoptredens, kinderanimatie en eet- en drinkgelegenheid aangeboden door de verenigingen. KLANKKLEUR

KlankKleur is een jaarlijks weerkerend tweedaags muziekevenement (begin januari) van de Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia Schelle en het Instaporkest in Schelle. In 2008 zit men aan de twintigste editie. De muziekstukken worden telkens gekozen in een bepaald thema. De sporthal waar het evenement plaatsvindt, is ook in dat thema ingekleed. Per avond haalt men de bezoekerskaap van 600 mensen. Met de twintigste editie van 2008 zullen de gebrachte werken in het teken staan van 20 jaar KlankKleur. Ook de zaal zal in dat thema worden ingekleed. STUDIO LAARHOF

IN

SCHELLE

Studio Laarhof is een driedaags zomers filmfestival in de zomer op het domein van het Laarhof in Schelle (Laardijk 2). Het is ontstaan n.a.v. de vaststelling dat er in de zomer weinig tot geen culturele activiteiten zijn in Schelle. Het festival is in hoofdzaak bedoeld voor de inwoners van Schelle en de buurgemeenten maar ook voor toeristen.

- 33 -

JAARMARKT SCHELLE

De jaarmarkt in Schelle is een feestdag en familiedag: er is een kermis, braderij, dierenkeuring, gocartrace ANDERE

Verder organiseren evenementenbureaus fuiven in de gemeente.

II.1.19 Het toerisme a . T o e r i s m e R u p e l s t r e e k v z w 13 Het volgende staat in de statuten van Toerisme Rupelstreek vzw: “Op 8 februari 1997 werden de nieuwe statuten goedgekeurd van de vroegere ‘VVV Rupelstreek’ vzw en werd de naam gewijzigd in ‘Toerisme Rupelstreek’ vzw. De vereniging heeft als doel, in overleg en coördinatie met de gemeentebesturen, toeristische instanties en toeristische verenigingen, Toerisme Provincie Antwerpen (TPA), het toerisme en de recreatie te verdedigen, ontwikkelen, bevorderen, spreiden en ordenen in een werkgebied dat de volgende gemeenten omvat: Boom, Hemiksem, Niel, Rumst en Schelle.” De voornaamste taken bestaan uit het op gang brengen, begeleiden en coördineren van projecten. Toerisme Rupelstreek vzw behoort tot Scheldeland. Je kan bij Toerisme Rupelstreek terecht voor informatie over wandel- en fietsmogelijkheden, dagtrips en evenementen in Rupelstreek en Scheldeland en het boeken van dagtrips (bedrijfsbezoeken, cultuurbezoeken, natuurtrips, boottochten, …) in de Rupelstreek. In 2007 werden de volgende zaken in Schelle en Hemiksem aangeboden in het kader van dagtrips: - busrondrit door de streek met bezoek aan de abdij - rondrit met toeristentram met vertrek en aankomst in Hemiksem aan de abdij met tocht langs Schelle en Niel - Harmonium-Art-museuM (HAM) - Museum Bystervelt - Sint-Bernardusabdij In de zomerperiode presenteert Toerisme Rupelstreek ‘Zomeren in de Rupelstreek’, een uitgebreid aanbod van begin juni tot eind september in de vijf Rupelgemeenten. In de kalender van Zomeren in de Rupelstreek kwam in de zomer van 2007 de abdij vaak aan bod. Ook werd een avondwandeling georganiseerd in Schelle en Hemiksem. Folders van Toerisme Rupelstreek en Scheldeland zijn verkrijgbaar aan het onthaal van de gemeentelijke diensten van Hemiksem en Schelle en in de intergemeentelijke bibliotheek.

13 Kapelstraat 83, 2850 Boom. Tel. 03/880.76.25. E-mail: [email protected] URL http://www.toerismerupelstreek.be. Openingsuren: vanaf 1 september tot 15 juni open van maandag tot vrijdag van 10 tot 12u.30 en van 13u.30 tot 16u. ; vanaf 16 juni tot 31 augustus is het kantoor alle dagen (behalve op feestdagen) geopend van 10u. tot 12u.30 en van 13u.30 tot 16u.

- 34 -

b. Toerisme ondersteunende infrastructuur FIETSTRAJECTEN

Langs Rupel en Schelde liggen zowat 26 km verharde dijken en jaagpaden. Op en rond deze dijken werden 228 km fietstrajecten uitgestippeld. De routes die Schelle en Hemiksem aandoen zijn de volgende: de Baksteenroute en de Architectuurroute. De Baksteenroute (49 km) verbindt Hemiksem, Schelle, Niel, Boom en Rumst. Hier ligt het zwaartepunt van de baksteenindustrie. Zeven eeuwen kleiontginning resulteren in een uniek landschap. De route brengt je verder langs kastelen en industrieel archeologische sites. De Architectuurroute (37 km) vormt de verbinding tussen Antwerpen en de Rupelstreek. Ze gaat van Antwerpen, over Hemiksem naar Aartselaar en Edegem. De route biedt een sportieve geschiedenisles met de Antwerpse bouwkunst als onderwerp. WANDELTRAJECTEN

Het aanbod van wandelpaden is in de Rupelstreek zeer groot. Het Heymissenpad verbindt de belangrijkste toeristische attracties van Hemiksem (10 km). Het Watergrenzenpad verbindt enkele attracties in Schelle (6,5 km). In Schelle zijn er nog het Zinkvalpad (10 km) en het Boerenhoekpad (8,5 km). Door recente verkavelingen bestaat een deel van de route niet meer. Tevens worden ze niet meer onderhouden. Deze routes worden dan ook minder gevolgd en zijn niet opgenomen in het aanbod van Toerisme Rupelstreek. Alle andere wandel- en fietstrajecten zijn wel opgenomen. VEERDIENSTEN

De veerdiensten Wintam-Schelle (over de Rupel) en Hemiksem-Bazel (over de Schelde) verbinden toeristische gebieden met elkaar. Sinds 2007 is er ook een veerdienst tussen Hoboken en Kruibeke. AANLEGSTEIGER

In Schelle zal er vanaf 2008 een aanlegsteiger voor passagiersvaartuigen zijn. Het is de bedoeling dat o.a. boten van Rivertours (rederij voor toeristische uitstappen) er aanmeren. c. Scheldelandschapspark De basisdoelstelling van het Schelde-Landschapspark is het uitbouwen van diverse projecten met alle lokale besturen uit het Schelde-estuarium en dit vanuit verschillende invalshoeken: toerisme, stedenbouwkundige (wonen, werken), particuliere en publieke moderne bouwwerken, natuurinrichting, waterzuivering, veiligheid tegen overstromen, infrastructuur, openbaar vervoer, cultuur, landbouw, …. De projecten worden onder één noemer geplaatst en ten opzichte van elkaar grondig afgewogen. Het toetskader voor het Schelde-Landschapspark zijn de gemeentelijke en provinciale ruimtelijke structuurplannen. Er zal een globale planologische visie ontwikkeld worden waarin de diverse projecten van verschillende partners, zullen kaderen. Ze kunnen van privé en openbaar karakter zijn. Dit landschappelijke en stedenbouwkundige project moet de regio van gemeenten en steden binnen het Schelde-Landschapspark, de Schelde en het Schelde-estuarium in al hun aspecten op de internationale kaart zetten. Ook Schelle en Hemiksem werken hieraan mee en schrijven eigen projecten zoals de ontwikkeling van een jachthaven in Schelle en de renovatie van de abdij in, in het globale project van het Schelde-Landschapspark.

- 35 -

d. Gidsen uit de eigen gemeente In Hemiksem en Schelle wonen enkele mensen die gidsen voor Rivertours, Toerisme Scheldeland, e.a. Dit zijn voor de gemeente echte ambassadeurs naar toeristen toe. e. Toeristische folders De volgende folders worden in de bibliotheek en in het gemeentehuis van Schelle verkocht: het fietsknooppuntennetwerk Scheldeland, de Piet Van Aken Wandelroute (Rumst), de Architectuurroute (doorheen Hemiksem), de Baksteenroute (doorheen Schelle en Hemiksem). Een echte wandelbrochure voor Schelle en Hemiksem is er niet meer. Voorheen was er ‘Wandelen in de Rupelstreek’. De Raad van Bestuur van Toerisme Rupelstreek zal zich uitspreken over een nieuw wandelproduct (brochure, kaart, …). Toerisme Rupelstreek staat open voor nieuwe wandelingen in Schelle en Hemiksem.

II.1.20 Het socio-cultureel verenigingsleven Het lidmaatschap van de cultuurraad is aangeduid door de vette druk. a. Amateurkunstverenigingen Schelle: Muziekkapel Chiro Sint-Petrus en Paulus, Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia Schelle vzw, Instaporkest voor de jeugd Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia, Zangkoor Heilige Familie, Zangvereniging Gloria Vocalis, Kunstkring Schelle, Koninklijke fotogroep Dafofi, Kantschool Schelle o Hemiksem: Foto- en diakring BeCo – Licht en Schaduw, Creatief Atelier, Koninklijke Katholieke Harmonie Verenigde Vrienden, Percussieband Verenigde Vrienden, Jeugdharmonie Verenigde Vrienden, Socialistische Harmonie ‘De Dageraad’, Toneelvereniging ‘t Poerlepotje

o

b. Cultuurspreidende verenigingen o o

Schelle: Rupel 52 Hemiksem: Jeugd en Muziek Rupelstreek, Rupel Cultuurexplosie, vzw De Verdwenen Aarde

c. Socio-culturele verenigingen o

Schelle: Gezinsbond Schelle, Ornithologische Vereniging De Drie Merels, KAV Heilige Familie, KAV Sint-Petrus en Paulus, KWB Heilige Familie, KWB Sint-Petrus en Paulus, Landelijke Gilde Schelle-Hemiksem, Hobbyclub en Liberale Dames- en Juffersbond, Zijkant, Zijkant-VIVA SVV, Amnesty International, Curieus Schelle, Oudervereniging voor de Moraal, Vrijzinnige verenigingen, Natuurpunt Rupelstreek

o Hemiksem: Gezinsbond Hemiksem, Hobbyclub Hemiksem, KWB, De drie mereltjes vzw, Landelijke Gilde Schelle-Hemiksem, Ornithologische Vereniging De Kanarie-Hemiksem, Vermeylenfonds - afd. Hemiksem, Willemsfonds – afd. Hemiksem, Davidsfonds, Vriendenkring De Bellekens, Vakantiegenoegens, Humanistisch Verbond, Voshem vzw Oud-Scouts, BAND, Coöperatieve Vrouwen, KAV Sint-Niklaasparochie, KAV O.L. Vrouw Hemiksem, Liberale Dames- en Juffersbond, Socialistische Vooruitziende

- 36 -

Vrouwen Hemiksem, 11.11.11, Wereldwinkel, Jeugdvrienden, Curieus Hemiksem d. Erfgoed en volkscultuur o o

Schelle: Heemkring Scella, Sint-Sebastiaansgilde Hemiksem: Heemkundige kring ‘Heymissen’, Sint-Sebastiaensgilde

e. Ouderverenigingen, verbonden aan een school Schelle: Oudercomité Gemeentelijke Basisschool, Ouderraad Sint-Lutgardis, Oudervereniging voor de Moraal o Hemiksem: Ouderraad Gesubsidieerde Vrije Basisschool, Oudervereniging JSH, Oudervereniging Provinciale Steenweg, Oudervereniging voor de catechese, Schoolvreugde

o

f. Verenigingen voor senioren o o

Schelle: OKRA, Liberale Bond van Gepensioneerden, S-plus Schelle Hemiksem: Hobbyclub Liberale Gepensioneerden KREA 3+, OKRA O.L. Vrouw, OKRA Sint-Niklaasparochie, Liberale Bond van Gepensioneerden, Socialistische Bond Gepensioneerden

g. Jeugdverenigingen o o

Schelle: Chiro Sint-Petrus en Paulus Hemiksem: Rode Valken, Vrouwelijke Katholieke Arbeidende Jeugd, SintPaulus VVKM (Gidsen), 34e Sint-Lodewijk (Scouts), Chiro Jochihe (chirojongens), Chiro Klaasje (chiromeisjes), Kernvalken

h. Verenigingen rond WO o o

Schelle: Strijdersbond Niel/Schelle Hemiksem: KNVI Hemiksem, Nationale Verbroedering van Weggevoerden en Werkweigeraars 1940/1945, Nationale Strijdersbond en oorlogsvrijwilligers, Verbroedering Geheim Leger (AS), Confederatie van vaderlandse groeperingen Hemiksem, Witte Brigade Fidelio afdeling Hemiksem, Politieke gevangenen afdeling Hemiksem

i. Buurt- en wijkcomités Schelle: Peter Benoitplein-buurtcomité, Buurtcomité Albrecht Rodenbachplaats, bewonersgroepen Sparrenlaan, Azaleastraat, Paepevelden o Hemiksem: Gemeentelijk Feestcomité, Varen- en Heiligstraatfeesten, Wijngelagweg

o

- 37 -

II.1.21 Vorming a. Vormingplus regio Antwerpen Vormingplus Regio Antwerpen is één van de 13 volkshogescholen in Vlaanderen, erkend en gesubsidieerd door het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Vormingplus heeft een regionale opdracht. Bij decreet heeft het de volgende 4 opdrachten meegekregen: -

het stimuleren en steunen van de niet-formele educatie in de regio Antwerpen het uitbouwen van de coördinatie en de afstemming van dit niet-formele aanbod op de actuele vragen en behoeften. Het realiseren van eigen educatieve activiteiten, zowel binnen werkverbanden als in open aanbod Het bekendmaken van het bovenlokale aanbod

We kunnen vooral gebruik maken van hun taak om de niet-formele educatie in de regio Antwerpen te stimuleren en te steunen en hun opdracht om het aanbod bekend te maken. b. Verenigingen De verenigingen hebben een vormingsaanbod voor hun leden. Vaak zijn deze cursussen ook opengesteld voor niet-leden. Dit is echter niet altijd duidelijk voor het publiek. c. Bibliotheek De bibliotheek wenst een vormingscentrum te zijn in de brede zin. Een plek waar informatie op allerlei informatiedragers (cd-rom, boek, cd, …) te vinden is, maar ook een plaats waar cursussen te volgen zijn die allerlei vaardigheden beogen: artistieke vaardigheden, sociale vaardigheden, technische vaardigheden, algemene kennisvaardigheden.

II.1.22 De kunsten (amateur en professioneel) a. Muziek De Academie voor Muziek en Woord is samen met haar leerlingen een belangrijke creator van muziek in de gemeente. Naast de hoger genoemde amateurkunstverenigingen zijn er in Schelle en Hemiksem ook enkele professionele muzikanten. Enerzijds zijn er de leerkrachten van de Academie die ook meewerken aan en meespelen in concerten in Schelle en Hemiksem. Anderzijds zitten in de Harmonie Sint-Cecilia van Schelle verschillende professionele muzikanten. b. Beeldende kunst In de administratieve centra van Schelle en Hemiksem alsook op pleinen in de gemeenten is er beeldend werk aanwezig. De collectie van de gemeenten in de openbare ruimte wordt sporadisch, niet systematisch uitgebouwd. Naast de hoger genoemde amateurkunstverenigingen wonen er in Schelle en Hemiksem ook enkele professionele beeldende kunstenaars. In Hoboken en Niel, buurgemeenten van Schelle en Hemiksem, en in Wilrijk is er telkens een academie voor beeldende kunsten. In Niel geeft men cursussen tekenen, schilderen en beeldhouwen. In Hoboken kan men de opties beeldhouwkunst, fotokunst, grafische

- 38 -

vormgeving, keramiek en schilderkunst volgen. Deze scholen hebben ook leerlingen van Schelle en Hemiksem. c. Theater De Academie voor Muziek en Woord en de amateurkunstverenigingen werden hoger vermeld. d. Dans De amateurkunstverenigingen werden hoger vermeld. e. Het aanbod van IVEBIC/cultuurraden Aanvullend op wat er in Schelle en Hemiksem spontaan door inwoners en verenigingen op cultureel vlak georganiseerd wordt, organiseert IVEBIC samen met de werkgroep cultuuraanbod van de cultuurraad een eigen cultuuraanbod. Concreet betekent dit dat er op het vlak van professioneel aanbod op jaarbasis minstens een zestal podiumvoorstellingen worden georganiseerd, soms als aanvulling op het programma van verenigingen of groepen inwoners. Amateurkunstenaars krijgen bij voorkeur een podium tijdens de Week van de Amateurkunsten. Verder zijn er de ankerdagen van de bibliotheek waarop IVEBIC talent van eigen bodem een forum geeft. f. Commerciële actoren STUDIO 100

NV

14

Studio 100 heeft haar hoofdzetel in de Halfstraat in Schelle (vlakbij de Boomsesteenweg). In de vestiging zijn volgende diensten ondergebracht: directie en administratie, opnamestudio’s (voor speelfilms, TV-programma’s en fotoshoots), repetitieruimtes (voor theaterproducties), dansstudio Ijvi Hagelstein (500 leerlingen), een grafische studio (ontwerp van alle media), afdeling decorbouw, een magazijn van waaruit de merchandising vertrekt, een montagestudio en uitgeverij van boeken en tijdschrift. Sporadisch wordt er publiek uitgenodigd voor evenementen. Scholen komen al eens op bezoek. KUNSTGALERIJEN

- Galerij BernArt (de vroegere galerij ‘Tolhuis’) 15 Galerij BernArt heeft een permanente tentoonstelling van actuele en moderne kunstenaars zoals Salvador Dali, Corneille, Fini, Herman Brood… Eén tot twee keer per jaar is er een solotentoonstelling van één van deze kunstenaars. Daarnaast biedt de galerij ook een platform aan startende kunstenaars. De galerij is geopend op zondag van 14u. tot 18u. - Galerij Scherpenstein 16 In Galerij Scherpenstein stelt Walter Hadermann zijn schilderijen tentoon. Deze galerij is niet op geregelde tijdstippen geopend.

14 15

16

Halfstraat 80, 2627 Schelle Tolhuisstraat 70, 2627 Schelle Provinciale Steenweg 20, 2627 Schelle

- 39 -

II.1.23 Culturele infrastructuur a. Gemeentelijke infrastructuur GEMEENSCHAPSCENTRUM SCHELLE-HEMIKSEM

De infrastructuur van het gemeenschapscentrum is verspreid over 6 locaties in Schelle en Hemiksem. Volgende zalen maken deel uit van het gemeenschapscentrum: o

o o o o o

De hal op het gelijkvloers van het gemeentehuis, Fabiolalaan 55, 2627 Schelle en de hal op de eerste verdieping van het gemeentehuis, Fabiolalaan 55, 2627 Schelle, als verlenging voor de benedenhal indien deze gebruikt wordt voor tentoonstellingen; De Fakkel, Kerkplein, 2627 Schelle, als zaal voor algemeen cultureel gebruik; Lokaal op het Peter Benoitplein, 2627 Schelle, als zaal voor algemeen cultureel gebruik; Feestzaal Lux, Heuvelstraat 225, 2620 Hemiksem, als polyvalente ruimte; De twee lokalen boven de gemeentelijke bibliotheek, Heuvelstraat 111-117, 2620 Hemiksem, als zalen voor algemeen cultureel gebruik; Een tentoonstellingsruimte op de 1ste verdieping van het Administratief Centrum, Sint-Bernardusabdij 1, 2620 Hemiksem;

De zalen van het gemeenschapscentrum hebben bij uitstek de bedoeling ontmoeting tussen inwoners en verenigingen te stimuleren. Nadeel van deze infrastructuur is de grote spreiding. De zalen in Hemiksem worden ter beschikking gesteld via het onthaal in Hemiksem. De zalen in Schelle via de financiële dienst in Schelle. Inwoners van beide gemeenten kunnen alle zalen volgens dezelfde voorwaarden gebruiken als de inwoners van de gemeente waar de infrastructuur staat. DE ACADEMIE (ZIE DE

BIBLIOTHEEK

HOGER)

(ZIE

HOGER)

ROELANTSMUSEUM (ZIE

HOGER)

ADMINISTRATIEF CENTRUM, SINT-BERNARDUSABDIJ 1, 2620 HEMIKSEM

De Scheldezaal en de Raadzaal van het Administratief Centrum, respectievelijk de trouwzaal en de zaal voor gemeenteraadszittingen, worden door IVEBIC/cultuurraad en de Academie soms gebruikt voor concerten en tentoonstellingen. INFRASTRUCTUUR 2627 SCHELLE

GEMEENTELIJKE BASISSCHOOL,

PROVINCIALE STEENWEG 100,

De refter, speelklas en turnzaal van de gemeentelijke basisschool kunnen buiten de schooluren gehuurd worden door verenigingen. In deze infrastructuur vinden ook de activiteiten van de Academie voor Muziek en Woord plaats. Verhuur van deze lokalen verloopt via de financiële dienst van de gemeente Schelle, in overleg met de directeur van de school. De turnzaal wordt ook gebruikt voor fuiven. OUDE

PASTORIJWONING,

PEPERSTRAAT 48, 2627 SCHELLE

Het Heemmuseum Bystervelt is gehuisvest in de oude pastorijwoning in de Peperstraat. Er is een tuin verbonden aan dit gebouw. Deze tuin leent zich tot het organiseren van culturele activiteiten. Er zijn plannen om deze hiervoor in de toekomst meer te gebruiken.

- 40 -

OUD

GEMEENTEHUIS,

GEMEENTEPLAATS, 2620 HEMIKSEM

Na de verhuis van de administratieve diensten van Hemiksem naar de Sint-Bernardusabdij, kregen een aantal verenigingen een lokaal in het oude gemeentehuis op de gemeenteplaats. Het gebouw is in slechte staat. SPORTHAL SCHERPENSTEIN, PARKLAAN 3, 2627 SCHELLE

De sporthal in Schelle is uiteraard in hoofdzaak bestemd voor sportactiviteiten. Jaarlijks vinden er echter ook enkele grote culturele activiteiten plaats (zoals Klankkleur), bij gebrek aan grote culturele infrastructuur. Om de sporthal snel tot een grote cultuurruimte om te kunnen bouwen, investeerde de gemeente in een ophangsysteem voor decorelementen, bevestigd aan de dakconstructie met 36 bevestigingspunten. JEUGDHUIS SJATOO SCHELLE, PARKLAAN 5, 2627 SCHELLE

Het jeugdhuis van Schelle is gelegen onder de sporthal en is eigendom van het AGB Fluctus Schelle. In het complex is ook een repetitieruimte gelegen en het clublokaal van de Foto- en Diakring Dafofi. Het jeugdhuis leent zich tot kleine optredens. Ook ging er een cursus dj door, georganiseerd door IVEBIC. GEMEENTELIJK

PARK

SCHERPENSTEIN, 2627 SCHELLE

Door zijn ruime zitweide en klein podium biedt het park Scherpenstein de mogelijkheid om culturele manifestaties te houden. Een terugkerende activiteit in dit park is ‘De Dag van het Park’. RVT ‘DE HOGHE CLUYSE’, BOUWERIJSTRAAT 50, 2620 HEMIKSEM

Er is een polyvalente ruimte voor eigen activiteiten van het rustoord. b. Private infrastructuur PAROCHIEZALEN

Zowel in Schelle als in Hemiksem zijn er twee parochiezalen. Deze zalen worden gebruikt door verenigingen. Er vinden allerlei socio-culturele activiteiten plaats zoals repetities, 11.11.11-restaurant, … VOLKSHUIZEN

In Hemiksem is er een socialistisch en een katholiek volkshuis. In Schelle is er een socialistisch volkshuis. Verenigingen hebben er hun activiteiten. KERKEN

In Schelle wordt de Sint-Petrus en Pauluskerk niet alleen voor kerkdiensten gebruikt, maar ook voor culturele activiteiten zoals concerten. Door zijn akoestiek en uitstraling is deze ruimte bijzonder geschikt voor klassieke muziek. De orgelklas van de Academie voor Muziek en Woord is gevestigd in de Sint-Petrus en Pauluskerk en de H. Familiekerk van Schelle.

- 41 -

JEUGDLOKALEN

De jeugdverenigingen in Schelle en Hemiksem stellen hun lokalen ook ter beschikking van andere jeugdverenigingen. MUSEA

EN GALERIJEN

(ZIE

HOGER)

PRIVATE RUST- EN VERZORGINGSTEHUIZEN

De private RVT’s, Familiehof en Heidevelden, hebben elk een zaaltje. HORECA-GELEGENHEDEN

Enkele horeca-gelegenheden hebben een aangebouwd feestzaaltje. Ook verenigingen maken er gebruik van. In sommige cafés worden optredens georganiseerd.

- 42 -

II.2 Het cultuurbeleid van Schelle en Hemiksem II.2.1 De financiën voor cultuur De financiële middelen voor cultuur staan in hoofdzaak ingeschreven in de begroting van IVEBIC. Voor een gedetailleerd overzicht van de financiën van IVEBIC: zie bijlage. De middelen die via een subsidiereglement worden uitgekeerd aan de socio-culturele verenigingen staan voorlopig op de begroting van de respectievelijke gemeenten. Tegen uiterlijk eind 2010, gelijktijdig met de inwerkingtreding van een eengemaakt subsidiereglement voor de verenigingen, worden deze gelden overgedragen naar IVEBIC. Ook sommige andere middelen blijven op de begroting staan van de afzonderlijke gemeenten. Wat Hemiksem betreft denken we dan aan de gelden voor het Roelantsmuseum, de gelden voor festivals zoals Casa Blanca, gelden voor de jeugdboekenweek (2 bedragen: 500 en 750 euro), de gelden voor een nieuwe polyvalente feestzaal, aankoop feestmateriaal, Swap it, Cultuurdag, Laatste nootjes, Hemiksem Kort. In Schelle zijn er dan de gelden van het ScheveTorenFeest, de Dag van het Park en gelden voor de renovatie van het gemeentehuis (hal is deel van het gemeenschapscentrum)

II.2.2De gemeentelijke advies- en beheersorganen a. De intergemeentelijke cultuurraad Hemiksem-Schelle De cultuurraad Schelle-Hemiksem adviseert IVEBIC op het vlak van het cultuurbeleid van Schelle en Hemiksem. De cultuurraad is samengesteld conform het decreet lokaal cultuurbeleid. De cultuurraad bestaat uit 3 werkgroepen die door de cultuurdienst worden begeleid en opgevolgd. De drie werkgroepen behandelen elk een domein dat zich aftekent binnen het cultuurbeleid van Hemiksem en Schelle: het socio-cultureel verenigingsleven, het cultuuraanbod en het erfgoed. De werkgroepen hebben elk 2 tot 4 vertegenwoordigers in het dagelijks bestuur van de cultuurraad. De werkgroepen bereiden het advies van het dagelijks bestuur voor. Het is het dagelijks bestuur of de algemene vergadering die het officiële advies van de raad formuleren. Naast een adviserende rol neemt de intergemeentelijke cultuurraad een organiserende functie op, maar dit steeds in samenwerking met IVEBIC. Er is een ambtenaar aangesteld voor het secretariaat van het dagelijks bestuur en de algemene vergadering van de cultuurraad. De schepenen voor cultuur en de cultuurbeleidscoördinator wonen de cultuurraad en zijn werkgroepen bij als waarnemer. Voor de statuten: zie bijlage. b. De andere adviesraden in Hemiksem o o o o

jeugdraad WAG (raad voor welzijnsadvies en gezondheid) sportraad milieuraad

c. De andere adviesraden in Schelle o o o

jeugdraad seniorenraad sportraad

- 43 -

o o o o

MINA-raad (milieuraad) GECORO (ruimtelijke ordening) landbouwraad verkeersadviesraad

d. Het beheersorgaan van de bibliotheek Hemiksem-Schelle Het beheersorgaan van de bibliotheek werd samengesteld op basis van art. 9b van het Cultuurpact en bestaat uit 16 leden: 8 gebruikers en 8 politieke vertegenwoordigers. Het beheersorgaan heeft enkel adviserende bevoegdheden en adviseert aan IVEBIC. De bibliothecaris neemt het secretariaat waar van het beheersorgaan van de bibliotheek. e. Het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum Hemiksem-Schelle Er is één beheersorgaan voor het gemeenschapscentrum, met locaties in Schelle en Hemiksem. Het orgaan werd samengesteld op basis van art. 9b van het Cultuurpact en bestaat uit 16 leden: 8 gebruikers en 8 politieke vertegenwoordigers. Het beheersorgaan heeft enkel adviserende bevoegdheden. Het adviseert aan IVEBIC en aan de Colleges van Burgemeester en Schepenen. De cultuurdienst neemt het secretariaat waar van het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum.

II.2.3 Gemeentelijke infrastructuur Voor de bestaande zalen: zie hoger. Momenteel zijn er in Hemiksem gesprekken met het Vlaams Gewest om in de oude gemeentemagazijnen op het domein van de Sint-Bernardusabdij een socio-culturele site te bouwen. Daarin zullen naast een polyvalente feestzaal (ter vervanging van de feestzaal Lux, deel van het gemeenschapscentrum) mogelijk de volgende zaken ondergebracht worden: - het Dienstencentrum vzw - de Wereldwinkel - Tochtgenoten - Kinderopvang de Stekelbees - het Rode Kruis - de lokalen van de scouts - een petanquebaan De plannen worden getekend in 2008. De uitvoering is gepland voor de periode 2009-2010. In Schelle wordt in de komende bestuursperiode het gemeentehuis verbouwd. Daarmee wordt ook de hal van het gemeentehuis (opgenomen in het gemeenschapscentrum) verbouwd tot een moderne polyvalente culturele zaal met podium, technische ruimte, opslagruimte, kleed- en doucheruimte, vestiaire en bar.

II.2.4 Fuifruimtes/fuifbeleid in Schelle Overzicht van de zalen De gemeente Schelle beschikt niet over een echte fuifzaal. Momenteel worden de noden van de jeugd ingevuld door gebruik te maken van de bestaande infrastructuur. Turnzaal gemeentelijke Basisschool: - Het gemeentebestuur geeft de toelating aan verenigingen en Schelse jongeren om in de turnzaal van de Gemeentelijke Basisschool fuiven te organiseren. - Hierbij dienen zij strikt de reglementeringen na te leven: Maximaal 7 fuiven worden aanvaard, gespreid over het ganse jaar met een minimumtijd van 1 maand tussen 2 evenementen. Aangezien de ruimte geen echte fuifzaal is en midden een woonzone

- 44 -

ligt, wil het gemeentebestuur de buurtbewoners niet te veel belasten met de overlast die een fuif met zich meebrengt. De oppervlakte bedraagt ongeveer 420 m². met een capaciteit van 350 personen. De ligging van de ruimte is in feite ideaal, midden in het centrum, waar er voldoende sociale controle mogelijk is. - De technische voorzieningen zijn in de loop van 2003 en 2004 aangepast aan het gebruik voor grote evenementen. De infrastructuur biedt genoeg brandveiligheid, evenals goede nooduitgangen (duidelijke signalisatie, grote capaciteit van passage). - De eigenaar van de infrastructuur is het gemeentebestuur zelf. Aanvragen voor de inrichting van fuiven en happenings worden eerst voor advies doorverwezen naar de gemeentelijke jeugdraad, zodat iedere vereniging/ of initiatiefnemer evenveel kansen krijgt. - De kostprijs voor de huur van de zaal bedraagt € 250 voor particulieren en verenigingen van Schelle, en € 1500 voor niet Schelse initiatiefnemers. Het is de bedoeling van het bestuur de jongeren van Schelle de gelegenheid te geven een fuif mee te maken, en om de verenigingen toe te laten hun kas te spijzen. Het is niet de bedoeling dat mega-evenementen worden georganiseerd. Hiervoor is de zaal, noch de omgeving geschikt. - De preventie en de veiligheid is uitgewerkt in een stappenplan per activiteit, hetwelk gecoördineerd wordt door de burgemeester en de politiecommissaris. Voorafgaand wordt een overlegvergadering georganiseerd met de fuiforganisator, de burgemeester en de commissaris. Parochiaal Centrum “De Mouterij” Voor kleinschaligere feesten en bals is de benedenzaal van “De Mouterij” wel geschikt. Deze zaal valt onder het beheer van de kerkfabriek St. Petrus en Paulus. Parochiaal Centrum “De Mikman” Ook in de parochiezaal “De Mikman” naast de kerk H.Familie, worden kleinschalige feesten gegeven. De zaal wordt beheerd door het Zaalcomité H. Familie- Mikman. Sporthal “ De Griene” In de sportschuur “De Griene” worden eveneens muziekevenementen en fuiven georganiseerd. Meestal worden zij georganiseerd door de basketbalclub zelf die het beheer van de hal en het clublokaal voor zijn rekening neemt. Het Passeurke Het clublokaal van de volleybal wordt ook regelmatig verhuurd voor privéfeestjes of fuifjes. Openlucht/ in tent op speelterrein Chiro Naar aanleiding van het jubileumjaar in 2004 “ 60 jaar Chiro”, heeft de jeugdvereniging enkele grootse spektakels op touw gezet waaronder een heus muziekfestival en een fuif. Ook in 2005 werd hier een groots evenement georganiseerd m.n. een Studio Brussel ’70 – ’80 – ’90 fuif. Hiervoor werd een grote tent gehuurd en geplaatst op de grote speelweide. Zij hebben kunnen ervaren dat zulke evenementen op die manier grote slaagkans hebben en in de toekomst zeker hernomen kunnen worden. De aanvraag voor een tweede Studio Brussel fuif op 13 september 2008 (in het kader van het Schevetorenfeest dat door de gemeente wordt georganiseerd) is ondertussen vertrokken. JOC De infrastructuur van het JOC onder de sporthal kan eveneens gebruikt worden voor het geven van feestjes en fuiven. De afspraken daarvoor dienen te worden gemaakt met het bestuur van het JOC. Bestaande reglementeringen - retributiereglement gebruik van gemeentemateriaal - retributiereglement gebruik turnzaal en refter GBS - plakreglement Noden en behoeften Momenteel is er geen nood aan een eigen fuifruimte. De vraag overstijgt zeker en vast niet het aanbod. Jongeren benutten de kansen die zich voordoen in onze gemeente en de omliggende gemeenten. De gemeente legt echter regelmatig haar oor te luisteren bij de

- 45 -

omliggende gemeenten en zal daarbij de mogelijkheden van een samenwerking met andere gemeenten verder onderzoeken. Visie en doelstellingen De vraag van de jongeren naar een fuifruimte is de laatste jaren minder groot. Momenteel zijn er genoeg ruimtes in Schelle om fuiven te organiseren. Het bestuur is er zich van bewust dat fuiven deel uitmaakt van de jongerencultuur en tracht dan ook om de jeugd daarin te steunen. Het gemeentebestuur van Schelle heeft de intentie dit beleid naar de toekomst toe verder aan te houden. Er werd in het verleden ook intergemeentelijk overleg gevoerd met de verschillende gemeenten in de regio. Er is in de Rupelstreek immers gebrek aan een grote fuif/festival locatie. Schelle deelt daarin de bezorgdheid van de omliggende buurgemeenten. Het blijkt echter niet zo eenvoudig om een geschikte fuifruimte te vinden die voldoet aan de behoeften van alle belanghebbenden en die bereikbaar is voor iedereen. Het gemeentebestuur zal deze gesprekken in de andere gemeenten op de voet mee opvolgen.

II.2.5 Fuifbeleid/Fuifruimtes in Hemiksem Praktisch alle fuiven in Hemiksem gaan door in feestzaal Lux. Feestzaal Lux is versleten en men zoekt dringend naar een vervangende locatie (zie hoger). Een gemeentereglement m.b.t. deze zaal zegt het volgende: ‘Aan de jeugdverenigingen van de gemeente, opgenomen in het jeugdbeleidsplan, wordt toelating verleend om één maal per jaar een jongerenfuif, of welke andere benaming er ook mag aan gegeven worden, te organiseren in feestzaal Lux. + 2 extra fuiven per jaar, waarvan 1 georganiseerd door chiro jongens en meisjes en 1 door scouts en gidsen.’ Jongeren en jeugdbewegingen opperden tijdens de bevraging in het kader van het jeugdbeleidsplan dat er niet genoeg kan gefuifd worden en dat de huidige feestzaal niet veilig genoeg meer is om te fuiven. Het bestuur wil hier iets aan doen door tussen 2008 en 2010 in een nieuwe fuifruimte te voorzien en een fuifreglement op te stellen waarbij jeugdbewegingen voorrang krijgen.

II.2.6 Logistieke ondersteuning Schelle en Hemiksem hebben elk een eigen uitleendienst voor materiaal. In Hemiksem verloopt de uitleen van materiaal via het onthaal en in Schelle via de financiële dienst (parallel met de zaalverhuur van het gemeenschapscentrum). Het materiaal waarover het hier gaat, vind je in de bijlage. Om aan de vraag van verenigingen te voldoen, lenen de Rupelgemeenten desgevallend materiaal aan elkaar uit. Naast de gemeentelijke uitleendienst bestaat er in Hemiksem ook een uitleenservice die uitgaat van de gemeentelijke jeugdraad in samenwerking met het Dienstencentrum VZW. Het Dienstencentrum VZW doet de administratie. Het materiaal waarover het hier gaat, vind je in de bijlage.

II.2.7 Subsidies voor socio-culturele verenigingen Schelle en Hemiksem hebben elk een subsidiereglement op basis waarvan ze basis- en werkingssubsidies verlenen aan de socio-culturele verenigingen. Ten laatste eind 2010 moet er een intergemeentelijk subsidiereglement zijn dat van toepassing is op de socio-culturele verenigingen van Schelle én Hemiksem en dat uitgaat van IVEBIC. Intussen zijn de afzonderlijke reglementen van toepassing en tot zolang in het beheer van de afzonderlijke gemeenten. IVEBIC onderzoekt ten gronde welk reglement het meest geschikt is voor de socio-culturele verenigingen in Schelle en Hemiksem. Bij positief advies door de cultuurraad kan het eengemaakt reglement in werking treden.

- 46 -

In Hemiksem wordt het subsidiereglement ook gebruikt voor de berekening van de subsidies van de seniorenverenigingen maar niet voor de berekening van de subsidies van de ouderverenigingen. In Schelle is dit omgekeerd.

II.2.8 Instapsubsidies voor jongeren In Schelle worden extra subsidies gegeven voor de jongerenafdeling in een amateurkunstvereniging. Dit gebeurt op basis van een reglement. Twee verenigingen maken van deze subsidies gebruik: fotoclub Dafofi en het instaporkest van de harmonie Sint-Cecilia. Met deze subsidies kunnen verenigingen extra inspanningen voor jongeren leveren. Er moet bekeken worden of en op welke manier dit reglement kan opgenomen worden in het eengemaakt algemene reglement voor basis- en werkingssubsidies van socio-culturele verenigingen. In Hemiksem bestaat dit soort subsidies niet.

II.2.9 Subsidies voor mindervalide inwoners uit Schelle De gemeente Schelle komt financieel tussen wanneer mindervalide kinderen en volwassenen les volgen in het buitengewoon muziekatelier van de Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord te Boom. Deze tussenkomst is er gekomen na een vraag van de Academie van Boom.

II.2.10 Samenwerkingsverbanden Schelle en Hemiksem participeren aan verschillende samenwerkingsverbanden. Vooreerst is er een ambtelijk en bestuurlijk samenwerkingsverband van de vijf Rupelgemeenten (Schelle, Hemiksem, Boom, Niel en Rumst). Deze 5 gemeenten werken samen een cultuurprogramma uit (vbn. zijn Aarde-werk 2005 en Spring-Tij! 2007), hebben vanuit de bibliotheken gemeenschappelijke acties (vb. de gezamenlijke aankoop van laptops, gepland in 2008) ondersteunen elkaars materiaaluitleendienst, voeren samen een toerismebeleid (Toerisme Rupelstreek vzw) en hebben samen een project rond registratie en inventarisatie van het industrieel erfgoed en nijverheidserfgoed (Colibri). Er zijn gesprekken tussen deze gemeenten over een projectvereniging voor gemeenschappelijke programmatie en promotie. Vanuit het decreet lokaal cultuurbeleid worden door de Vlaamse Gemeenschap 0,3 euro per inwoner gelegd naast elke 0,3 euro die we zelf inleggen. Het is ook de bedoeling om de gemeenschappelijke activiteiten van de bibliotheken van Boom, Niel, Rumst en IVEBIC Hemiksem-Schelle te formaliseren in een vereniging. Dit samenwerkingsverband wordt uitgebreid met Aartselaar voor Cultuursprokkels (cultuurinformatiebrochure), de organisatie van Open Monumentendag en de afstemming van het cultuuraanbod. Zo zitten CC De Steiger Boom, CC ’t Aambeeld in Aartselaar en IVEBIC Hemiksem-Schelle bij de opmaak van hun programma samen zodat hun aanbod complementair is en de data niet overlappen. Daarnaast is er nog AZURA (Antwerpen Zuidrand), een regionale samenwerking op ambtelijk niveau (cultuurbeleidscoördinatoren). Enerzijds is dit een platform onder begeleiding van Cultuur Lokaal waar cases besproken worden. Anderzijds ontstaan hier ook thematische samenwerkingsverbanden op organisatorisch en promotioneel gebied. Zo ontwikkelt er zich een samenwerking tussen Puurs, Kontich, Aartselaar, Lint en Schelle/Hemiksem omtrent de opbouw van een orgelconcertcyclus in de regio.

II.2.11Cultuurcommunicatie Lokaal niveau: - Eb en Vloed, cultuurbrochure met activiteiten van IVEBIC, cultuurraad en academie

- 47 -

- Gemeentelijke informatiebladen (Schelle tweemaandelijks, Hemiksem maandelijks, bij iedere inwoner gratis in de bus) met gemeentelijke activiteiten en activiteiten van verenigingen - Gemeentelijke websites van Schelle en Hemiksem met gemeentelijke activiteiten en in Schelle bijkomend de activiteiten van de verenigingen. Er is ook een website van IVEBIC waarop in de toekomst zowel de culturele activiteiten van de gemeenten als die van de socio-culturele verenigingen komen. - Elektronische displays in Schelle - Aankondigingborden in Hemiksem Regionale kanalen - Zomeren in de Rupelstreek - Cultuursprokkels (regionale cultuurbrochure, verspreid in gemeentehuizen, bibliotheken en bij bakkers) - Rupelkoerier (streekkrant, bij iedere inwoner gratis in de bus) - www.feesteuh.be - lokale edities kranten (in hoofdzaak Gazet Van Antwerpen en Nieuwsblad) - week-up - zone 03 (te verkrijgen in de bibliotheek Hemiksem-Schelle) - elektronische nieuwsbrief Toerisme Rupelstreek - parochieblad Vlaams niveau: - www.cultuurweb.be IVEBIC onderhoudt intensieve contacten met de lokale correspondenten van nationale en regionale kranten (Gazet van Antwerpen, Nieuwsblad, Rupelkoerier, …)

- 48 -

Hoofdstuk III Gemotiveerde conclusies van de S W O T- a n a l y s e SWOT staat voor de Engelse woorden Strengths (sterktes), Weaknesses (zwaktes), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen). Verschillende gemeenten Het bevolkingsprofiel in Schelle en Hemiksem is deels verschillend. De bevolking in Hemiksem is iets ouder, iets minder begoed (maar beiden zitten boven het Vlaamse gemiddelde). De huizen in Hemiksem zijn ouder dan in Schelle. Schelle is residentiëler. Het is iets duurder wonen in Schelle dan in Hemiksem. In Hemiksem zijn er relatief meer alleenstaanden (met en zonder kinderlast). Wat de twee gemeenten bindt zijn de geografische ligging, een sterk gemeenschappelijk baksteenverleden en gemeenschappelijke lijninfrastructuren. De vrijwilligers Er is een groot potentieel van enthousiaste vrijwilligers in Hemiksem en Schelle. Dit potentieel kan echter nog meer aangeboord worden dan nu het geval is. Door herprofilering van de cultuurraad – eenmaking en specialisering in groepen - kunnen we deze vrijwilligers meer motiveren en betrekken op de intergemeentelijke cultuurwerking van IVEBIC. De nieuwe omkadering van het vrijwilligerswerk met de oprichting van een provinciaal steunpunt voor vrijwilligerswerk, de recente wetgeving omtrent het vrijwilligerswerk en de website www.vrijwilligerswerk.be geven kansen op uitbreiding van de groep vrijwilligers. Daartegenover staat de trend om slechts korte vrijblijvende engagementen aan te gaan, al dan niet betaald. Heel wat jonge senioren zijn op zoek naar een zinvolle tijdsbesteding en stellen zich kandidaat voor vrijwilligerswerk. Vooral een vrijwilligerstaak die vooraf duidelijk omlijnd is en zowel een persoonlijke als maatschappelijke meerwaarde biedt, spreekt aan. Het verenigingsleven Het verenigingsleven is bij uitstek een omgeving waar het vrijwilligerswerk sterk aanwezig is. Schelle en Hemiksem hebben een sterk verenigingsleven (zie situatieschets). De verenigingen werken echter vaak naast elkaar en te weinig met elkaar. Zeker over de ideologische zuilen heen is er weinig contact. Door de creatie van een nieuw platform voor verenigingen (een werkgroep socio-cultureel verenigingsleven) en acties die uitgaan van dit platform, kan het contact verbeterd worden en afstemming van activiteiten van verenigingen bekomen worden. Zo kunnen verenigingen meer complementair werken en de eigen sociale kring verbreden. De regio kent een sterk ontwikkeld jeugdverenigingsleven. Er zijn minstens een 20-tal jeugdbewegingen en verschillende gemeenten beschikken over een jeugdhuis. Deze zijn soms nog vrij recent, waardoor de werking beslist nog verder kan uitgebouwd worden. De nood aan structurering van het vrijetijdsaanbod voor niet-georganiseerde jongeren wordt algemeen erkend. 17 Het (jeugd)verenigingsleven is sterk vervlochten over de gemeentegrenzen van Schelle en Hemiksem heen. Mensen die het financieel moeilijk hebben, participeren in veel mindere mate aan het culturele leven. Dit gegeven komt in alle leeftijdsklassen voor. Initiatieven om het verenigingsleven breder kenbaar en toegankelijk te maken zijn nodig. Deelname aan het verenigingsleven versterkt immers het sociaal netwerk. Het feit dat het OCMW dit mee in zijn beleidsplan inschrijft, geeft kansen. 17

Rapport 2007 regionaal sociaal beleidsplan Rupelstreek

- 49 -

Seniorenorganisaties stellen een groot onderscheid vast in de vrijetijdsbesteding van jongere en oudere zestigplussers. De oudere generatie kiest meer voor groepsactiviteiten en blijft trouw aan de organisatie. De jonge generatie kiest eerder op basis van het activiteitenaanbod en maakt een selectieve keuze. Mede daardoor is er een beperkte instroom in seniorenverenigingen. De oudere generatie die op vele plaatsen de vereniging in stand houdt, kan dikwijls moeilijk vervangen worden. Het erfgoed In Schelle en Hemiksem is er een groot potentieel op het vlak van erfgoed. Er is echter nog heel wat werk op het vlak van bewaring en ontsluiting voor het publiek. Door een gerichte werking binnen de werkgroep erfgoed (werkgroep van de cultuurraad) kunnen we een doorgedreven en consequent erfgoedbeleid uitschrijven en dit beleid systematisch opvolgen. Helaas is tot op heden de heemkring van Schelle geen lid van de werkgroep. De steun van de provincie geeft extra slagkracht. De provincie coacht het project Colibri, streeft samen met ons een erfgoedconvenant na en tracht alle musea van de Rupelstreek op te nemen in het Samenwerkingsverband van de (Steenbakkerij)musea. De heemmusea Bystervelt en Heymissen zijn niet toegetreden tot het Colibriproject. Heemmuseum Heymissen zal wel starten met het inventariseren en registreren van de collectie, maar dan met een ander programma (Dice) dan het programma dat door het Colibriproject wordt gebruikt: Adlib. De Sint-Bernardusabdij is het pronkstuk van het erfgoed van Hemiksem. De omvang en de heterogeniteit getuigen van een grootse maar woelige geschiedenis. De abdij heeft een grote rol gespeeld in de ontwikkeling van de Rupelstreek. Verder is er een link met Antwerpen en Bornem door de aanwezigheid van kunstschatten uit de Sint-Bernardusabdij op die plaatsen. Als Cisterciënzerabdij maakt de abdij ook deel uit van een Europees netwerk. Deze netwerken moeten verder onderzocht worden en eventueel in een nieuwe context terug aangehaald. De abdij is dringend aan renovatie toe. De gemeente Hemiksem kan deze renovatie financieel niet alleen aan en zoekt daarom partnerschappen met privépartners. Om de toekomst van de abdij niet te hypothekeren wordt er een totaalvisie uitgewerkt. Ook de geschiedenis van de firma Gilliot overstijgt de Rupelstreek. Dit bedrijf had handelsrelaties met Azië en Latijns-Amerika. De collectie van het Roelantsmuseum kan dan ook in een grotere context geplaatst worden dan nu het geval is. Waar het nu een museum is dat vooral lokaal en regionaal uitstraling beoogt, kan het in de toekomst naast andere Europese keramiekmusea een nationale en internationale aantrekkingspool worden op het vlak van de geschiedenis van de keramiekindustrie. De interesse die de provincie Antwerpen alsook Mario Baeck, keramiekspecialist van formaat, voor de collectie hebben, kunnen we aanwenden om die positie te verkrijgen. Er zijn dringend acties nodig voor het behoud en het beheer van de collectie van het huidige museum. Ook dienen we erop toe te zien dat werk van Gilliot dat zich in huizen bevindt, niet teloorgaat bij bijvoorbeeld verbouwingen. We willen dan ook stimuleren om dat materiaal te integreren in nieuwe architectuur of het te redden van de afbraak. Indien niet anders mogelijk registreren we het materiaal enkel op foto. In Schelle is er een harmoniummuseum waar met veel toewijding historische harmoniums speelklaar worden gemaakt en aan het publiek getoond. De collectie is uniek. Er vinden met deze harmoniums zowel concerten plaats in het museum zelf als in de Sint-Petrus en Pauluskerk van Schelle. Een kans is dat de orgelleraar van de academie Hemiksem-SchelleNiel (filiaal Schelle) een bezoek aan het museum in zijn lessen incorporeert. Ook het feit dat dit museum uniek is in Vlaanderen schept kansen op extra publieksinteresse. Er is nog geen totaalvisie over het waardevol patrimonium in de gemeente. De interesse van de werkgroep om de gemeentelijke overheid te helpen bij het registreren, willen we dan ook aanwenden. Toerisme

- 50 -

De Rupelstreek heeft potentieel op het vlak van toerisme, denken we maar aan de aanwezigheid van water, de aanwezigheid van belangrijk erfgoed en het recreatiedomein De Schorre in Boom. Er is het perspectief van een jachthaven in Schelle en de ontwikkeling van het Scheldelandschapspark. Ook zullen vanaf het voorjaar van 2008 toeristenboten/plezierboten aanmeren in Schelle en er werd een fietsknooppuntennetwerk uitgewerkt in de Rupelstreek. De Provincie Antwerpen investeert sterk in toerisme in de regio (personeel Toerisme Rupelstreek vzw en Toerisme Provincie Antwerpen). Het belang van korte vakanties in eigen land wordt bovendien steeds belangrijker. Tegenover deze mogelijkheden staat dat er te weinig gemeentelijk personeel is op het vlak van toerisme om de reconversie van de streek mee aan te sturen vanuit de gemeente en dat er nauwelijks of geen overnachtingsmogelijkheden zijn in de regio. De culturele infrastructuur We beschikken over heel wat culturele infrastructuur in Schelle en Hemiksem maar geen van alle zalen is voldoende uitgerust. De culturele infrastructuur is aan renovatie toe. Voor podiumproducties is de infrastructuur en de techniek ontoereikend. In de academie is er geen lift zodat men ofwel moet uitwijken naar een minder technisch uitgeruste (polyvalente) zaal of dat in het andere geval een potentieel publiek niet kan deelnemen. De culturele infrastructuur is verspreid zodat de cultuurwerking zich naar het publiek toe te weinig kan profileren. Nu de bestemming en de renovatie van zowel de Sint-Bernardusabdij, de openbare bibliotheek, de gemeentelijke academie als de feestzaal Lux ter discussie staan, kunnen alle plannen in de totaliteit bekeken worden en kunnen keuzes op lange termijn besproken worden. Feestzaal Lux wordt in elk geval vervangen door een nieuwe polyvalente ruimte die geschikt is voor podiumactiviteiten. Ook de benedenhal van het gemeentehuis in Schelle wordt tijdens deze legislatuur verbouwd tot polyvalente ruimte geschikt voor podiumproducties. Een bar, vestiaire, technische ruimte, kleed- en doucheruimte worden in het geheel mee voorzien. Dit is een stap vooruit voor het podiumaanbod dat in Schelle kan gegeven worden. De recente ingebruikname van een jeugdontmoetingscentrum in Schelle geeft voor de jongeren kansen op een aangepast jeugdaanbod. Het feit dat we geen vaste technieker hebben, zorgt ervoor dat er niet ordelijk wordt omgesprongen met het technisch materiaal in de academie. De opmaak van een technische fiche en aanwezigheid van labels op het materiaal geeft ons in de toekomst een houvast. Regionale samenwerking Er is de voorgaande jaren een stevige basis gelegd voor een regionale samenwerking op het vlak van programmatie en communicatie. Op deze basis kunnen we verder werken om regionaal gezien een uitgebalanceerd en complementair aanbod te creëren zodat elke inwoner van Hemiksem en Schelle aan zijn trekken komt op het vlak van cultuur. De regionale cultuurbrochure zal herzien worden: deze zal een aantrekkelijkere vormgeving krijgen en de activiteiten bevatten die bij uitstek bovenlokaal zijn. De interesse van de buurgemeenten om daartoe een projectvereniging op te richten geeft meer (financiële) slagkracht voor de toekomst. Ook het erfgoed wordt sinds het Colibriproject regionaal opgevat. Dit project betekent hopelijk een eerste stap richting een erfgoedconvenant voor de Rupelstreek. De bibliotheken van de Rupelgemeenten hebben sinds meerdere jaren ook een intergemeentelijk samenwerkingsverband. Het plan van deze bibliotheken om samen 15 laptops aan te kopen biedt de kans om op grotere schaal computercursussen aan te bieden in de bibliotheek. De provincie dringt erop aan een vereniging op te richten die deze samenwerking tussen de Rupelbibliotheken formaliseert. Door toekenning van subsidies promoot het provinciebestuur aldus de intergemeentelijke samenwerking. De provincie zwengelt de culturele samenwerking in het algemeen tussen de Rupelgemeenten aan. Dit is een kans. De integratie van de culturele werking

- 51 -

De werking van cultuurdienst en bibliotheek is met elkaar verstrengeld. Doordat beide deel uitmaken van de intergemeentelijke vereniging zijn zij bevoorrechte partners. De balie van de bibliotheek fungeert als ticketbalie voor alle culturele activiteiten van IVEBIC. Door integratie van zalen van het gemeenschapscentrum in de bibliotheek kunnen bib en cultuurdienst samen een cursuswerking uitbouwen en culturele activiteiten uitwerken die de collectie van de bibliotheek toegankelijker maken voor een breder publiek (bvb. een voordracht, een lezing) en ontmoeting tot stand brengen (bvb. een muziekoptreden tijdens of buiten de openingsuren van de bibliotheek). Op deze manier wordt de bibliotheek steeds meer het culturele hart van Schelle en Hemiksem. Het bibliotheekgebouw is echter te klein om zijn kansen ten volle te benutten. Ook is er weinig parkeergelegenheid in de buurt. De parking aan de overkant van de straat is vaak volzet. Zeker naar de avond toe, wanneer velen thuis komen van het werk, is het moeilijk om nog een plaats te vinden in de buurt. Bovendien zal de parking op termijn waarschijnlijk verdwijnen zodat naar alternatieven moet worden gezocht. Door de verstrengeling van de werking van bibliotheek en cultuurdienst vormt het feit dat beide diensten op verschillende plaatsen zijn ondergebracht een zwakke plek. Bij het maken van toekomstplannen over de bibliotheek dient ingecalculeerd te worden dat het de uiteindelijke bedoeling is om beide diensten ook fysiek samen te brengen. Zonder uitbreiding van de bibliotheek is een gemeenschappelijke locatie echter nog niet aan de orde. De cultuurraden zijn sinds de eenmaking sterker betrokken op de werking van IVEBIC. Er is een gemeenschappelijk programma en een gemeenschappelijk budget. De cultuurraad wordt nu ook ondersteund vanuit IVEBIC. Daarmee zijn IVEBIC en de cultuurraad echte partners geworden. Afstemming gemeenten en IVEBIC IVEBIC zet met een enthousiaste ploeg van medewerkers gestaag een mooie cultuurwerking op poten. IVEBIC is een ‘bedrijf’ op zich maar moet een beroep doen op diensten van andere ‘bedrijven’, nl. de gemeenten. Om de cultuurwerking ten volle tot uiting te doen komen, dient de communicatie met de gemeentelijke administratie vlot te verlopen. Er zijn geen duidelijke taakafspraken over wie van de twee gemeenten welke opdrachten t.a.v. IVEBIC zal opnemen. Dit leidt soms tot ongenoegen. Er zal een lijst opgesteld worden met taken die Schelle en Hemiksem op zich nemen t.a.v. IVEBIC. Deze lijst zal een houvast bieden om de opdracht voor een lokaal en geïntegreerd lokaal cultuurbeleid te volbrengen. Het Deeltijds Kunstonderwijs De Academie voor Muziek en Woord Hemiksem-Schelle-Niel biedt kwaliteitsvol kunstonderwijs aan conform de onderrichtingen van het Deeltijds Kunstonderwijs. Het leerlingenaantal ligt hoog. De academie van Hemiksem-Schelle-Niel rekruteert ook in de randgemeenten. Het onderwijsaanbod is uitgebreid. Naast het onderwijs zelf zijn er heel wat randactiviteiten: concerten met leerlingen en/of leerkrachten, workshops met externe muzikanten, culturele uitstappen... De academie blijft inspelen op nieuwe vragen: popacademie, workshop songwriting, djembé, dagcursus muziekgeschiedenis … Ook in de buurgemeenten zijn er Academies voor Muziek en Woord en Beeldende Kunst. Hieraan dus geen gebrek. Een Academie voor Dans ontbreekt echter in de wijde omgeving. Er is anderzijds wel een dansschool (Dansstudio Step-In) in Aartselaar en een dansafdeling in Studio 100 (gevestigd in Schelle). Deze opleidingen zijn echter niet te vergelijken met de klassieke scholing die je in een dansacademie krijgt. In Studio 100 zijn de eisen zeer streng waardoor de opleiding niet voor iedereen toegankelijk is. Bovendien is de gevraagde financiële bijdrage hoog voor beide opleidingen. Het gebouw waarin de Academie voor Muziek en Woord gevestigd is, is versleten. Er is geen lift. Leerlingen van de lagere scholen in Schelle en Hemiksem worden van jongsaf in contact gebracht met de academie voor muziek en woord. Dit gebeurt via de cultuurdagen, het

- 52 -

project muzische vorming en de opendeurdag van de academie die op het einde van het schooljaar in nauw contact met de lagere scholen wordt georganiseerd. Amateuristische kunstbeoefening In de amateurkunstverenigingen wordt vorming aangeboden, zowel door eigen leden als door externe deskundigen. Daartoe geven de koepels van amateurkunsten de kans. De academies mogen allerminst vergeten worden als stimulans voor de amateurkunsten. Amateurkunstverenigingen en academies enerzijds en amateurkunstverenigingen onderling werken nog vaak naast elkaar. Gezamenlijke acties zoals een gezamenlijk kerstconcert kunnen daar iets aan verhelpen. Zo werkt men stilaan meer complementair wat ook de bedoeling is. Waar de muziekacademie de muziektheorie bijbrengt, kan de harmonie het samenspel bijbrengen. Het is een zwakte dat de les samenspel niet kan vervangen worden door het spelen in een harmonie. Beiden volgen is belastend voor de leerling. De academie zou het toetreden tot een harmonie extra kunnen aanmoedigen, bvb. door de leerkracht samenspel in de harmonie les te laten geven. Tot enkele jaren terug werd in Schelle de Week van de Amateurkunsten (WAK) georganiseerd. De formule dient herbekeken te worden. De interesse van de buurgemeenten om samen met ons de Week van de Amateurkunsten te organiseren kan dit evenement sterker maken en meer regio-uitstraling geven. Een samenwerking met het deeltijds kunstonderwijs bij de organisatie van de WAK ligt voor de hand. Het cultuuraanbod De laatste jaren zijn er heel wat nieuwe initiatieven van verschillende actoren bijgekomen. Bundeling van krachten, afstemming van programma is nodig. Er is bv. nog geen afstemming in de data. Er is een platform nodig waar dit kan besproken worden. De cultuurraad met zijn specifieke werkgroepen kan hiertoe dienen. Anderzijds kan ook de website van IVEBIC met de kalender van de verenigingen soelaas bieden. Door de dynamiek van IVEBIC en de nieuwe cultuurraad vinden ook de nieuwe initiatiefnemers een gesprekspartner in de gemeenten. Promotie De promotie van een activiteit vergt veel energie. Ook hier kunnen we door bundeling van krachten meer bereiken. Sommige privéactoren (denken we maar aan de organisatoren van Casa Blanca en Klankkleur) zijn zeer sterk in promotieacties. Als intergemeentelijke vereniging kunnen we van hen leren. Een denkgroep om een communicatieplan uit te werken voor IVEBIC behoort tot de mogelijkheden. Een oproep in het informatieblad om als ambassadeur van IVEBIC affiches voor het eigen raam te hangen kan ons verder helpen. Verder proberen we vrijwilligers in te schakelen voor het ophangen van affiches. Vorming In een sterk wisselende samenleving is leren zeer belangrijk. Vorming en onderwijs blijven op alle leeftijden belangrijk. Interesses en behoeften veranderen naargelang de levensfasen. IVEBIC kan een deel van die opdracht op zich nemen. De ontmoetingsrol van cultuur willen we daarbij ook belichten.

- 53 -

Hoofdstuk IVAlgemene en concrete doelstellingen De doelstellingen in het cultuurbeleidsplan moeten SMART zijn: - Specifiek - Meetbaar - Aanvaardbaar - Realistisch - Tijdsgebonden Voor de doelstellingen waar de indicatoren vaag geformuleerd zijn (geen concreet aantal), wordt een 0-meting (= situatie zoals ze op dit moment is) gedaan in de periode 2008-2010. Op basis daarvan worden in 2011 de streefcijfers geformuleerd voor de periode 2011-2013.

Algemene doelstelling 1: Alle inwoners kunnen zich verrijken door het ruime  cultuuraanbod in de regio  Alle maatschappelijke geledingen van de bevolking vinden hun gading in het globale aanbod in de regio. Er is verscheidenheid in de aangeboden disciplines, variatie in de toegankelijkheidsgraad van de activiteiten. Er zijn initiatieven voor jong én oud.

Concrete doelstellingen: 1.1. Er is een gevarieerd, kwalitatief en professioneel cultuuraanbod op maat van  Schelle en Hemiksem, complementair aan het aanbod in de regio.  Verduidelijking: IVEBIC staat als actor niet alleen in de regio. Er gebeurt reeds heel wat op cultureel gebied. IVEBIC heeft vooral een verantwoordelijkheid naar de eigen bevolking toe. IVEBIC organiseert een aanbod op maat en houdt daarbij rekening met wat er reeds door andere actoren in de regio wordt georganiseerd. Ook is er permanent overleg met de buurgemeenten om het aanbod op elkaar af te stemmen en gemeenschappelijke promotionele acties op te zetten. Indicatoren: - minstens 2 podiumactiviteiten per halfjaar - minstens 4 cursussen per halfjaar - minstens 1 familievoorstelling per halfjaar - minstens 1 keer theater, dans, muziek, film en beeldende kunst op jaarbasis - deelname aan minstens 2 ankerdagen per halfjaar (nationale evenementen zoals de Bibliotheekweek en de Jeugdboekenweek)

1.2. Zowel het populaire als het moeilijkere genre komen aan bod   Verduidelijking: Cultuurbeleving is een breed begrip. Bovendien is de beleving van cultuur subjectief. Niet iedereen heeft dezelfde achtergrond, dezelfde basiskennis van cultuur. Ontspanning komt bij ons voorop bij de beleving van cultuur. Daarom komt naast het moeilijkere genre ook het populaire genre aan bod.

- 54 -

Indicatoren: Er zijn gradaties van populair (vb. een optreden van Bart Herman, het Comedy Café of een cursus kleur en stijl) tot moeilijk(er) (een theatervoorstelling met Pascale Platel, een barokconcert of een leeskring)

1.3. We gaan met cultuur naar de mensen toe. We brengen een cultuuraanbod in  de wijken, op markten, op de grote manifestaties in de gemeenten.  Verduidelijking: Een groot deel van de inwoners zoekt cultuur niet uit zichzelf op. Zeker indien men lang verstoken is geweest van elke stimulans tot deelname aan cultuur. Confrontatie is dan nodig. Daarom zoeken we de mensen op in hun eigen leefomgeving. Cultuur is een grondrecht en een belangrijke partner in de verbetering van de leefkwaliteit van elke inwoner. Indicatoren: aantal grote manifestaties in de gemeenten waarop IVEBIC aanwezig is, aantal culturele activiteiten dat plaatsvindt buiten de gemeentelijke infrastructuur, aantal activiteiten dat plaatsvindt in openlucht

1.4. Het gemeentelijke cultuuraanbod is evenwichtig verdeeld over het hele  werkingsgebied van IVEBIC.  Verduidelijking: De inwoners voelen zich meer aangesproken, meer aangetrokken tot een aanbod dat zich dichtbij bevindt. We werken niet met een weegschaal maar trachten het evenwicht te benaderen. Indicatoren: los van het aanbod in de bibliotheek, benaderen we een 50/50 verhouding in het aanbod van Schelle en van Hemiksem

1.5. IVEBIC stimuleert cultuurparticipatie van maatschappelijk kwetsbare groepen.  Verduidelijking: Sommige mensen vinden door allerlei drempels (financieel, psychologisch, …) minder snel de weg naar cultuur. Door gerichte acties met instanties en mensen die dichtbij maatschappelijk kwetsbare groepen staan, leggen we een brug naar deze mensen. Concreet verstaan we onder maatschappelijk kwetsbare groepen: mensen die leven van een vervangingsinkomen, allochtonen, mensen met een fysieke of mentale beperking. Indicatoren: - gratis kaarten via gespecialiseerde instanties (zoals OCMW en Tochtgenoten) - toegangsprijs is laag, kortingtarieven voor doelgroepen (voorstellingen) en eigen inwoners (cursussen) - doelcheques cfr. Niel en Boom - fysieke toegankelijkheid van de activiteiten voor rolstoelgebruikers - multicultureel aanbod - betrokkenheid van allochtonen uit de eigen gemeenten bij het tot stand komen van het aanbod

Algemene doelstelling 2: We maken cultuur samen met de inwoners. 

- 55 -

Concrete doelstellingen: 2.1. Verenigingen, cultuurraad en IVEBIC zijn coproducenten in cultuur. Samen  waken ze over de kwaliteit.  Verduidelijking: We bouwen verder op wat het verenigingsleven presteert en vullen de leemtes aan. IVEBIC, cultuurraad en verenigingen overleggen met elkaar bij het ‘maken van cultuur’. Indicator: vruchtbare werking werkgroep socio-cultureel verenigingsleven: overleg en gezamenlijke activiteiten door IVEBIC, cultuurraad en verenigingsleven

2.2. Het vrijwilligersnetwerk breidt uit en wordt sterker.  Verduidelijking: Vrijwilligerswerk is in onze cultuurwerking belangrijk. Het versterkt de sociale cohesie en maakt mogelijk wat gelet op de bescheiden culturele middelen anders niet mogelijk zou zijn. Daarom investeren we extra in een vrijwilligersnetwerk. We motiveren de vrijwilligers en omkaderen hen. Indicatoren: het aantal vrijwilligers stijgt t.o.v. 2007

2.3. De cultuurraad Hemiksem‐Schelle vertolkt de ideeën en wensen van de  inwoners naar IVEBIC en werkt deze samen met IVEBIC uit.  Verduidelijking: De cultuurraad is de partner van IVEBIC in het cultuurbeleid, is medevormgever en medeorganisator. Indicatoren: gezamenlijk programma, gezamenlijk budget, continue informatie-uitwisseling tussen IVEBIC en cultuurraad, uitnodiging van de schepenen voor de cultuurraad, vast punt ‘actualiteit IVEBIC’ op de cultuurraad

2.4. De jeugdraden van Schelle en Hemiksem, de seniorenraad van Schelle en de  welzijnsadvies‐ en gezondheidraad (WAG) van Hemiksem zijn een klankbord en een  partner voor het uitwerken van activiteiten.  Verduidelijking: in Schelle en Hemiksem zijn er categoriale adviesraden (voor bepaalde doelgroepen). De raden kunnen IVEBIC helpen om een aanbod uit te werken voor deze doelgroepen. Indicatoren: structureel overleg tussen adviesraden en IVEBIC, afspraken over samenwerking

2.5. Er zijn kanalen waarlangs inwoners, die niet zetelen in een adviesraad of een  vereniging, hun mening over het cultuurbeleid kwijt kunnen of culturele initiatieven  kunnen nemen.  Verduidelijking: Het cultuurbeleid dient zich af te stemmen op gans de bevolking van Schelle en Hemiksem. Zoals in de statuten van de cultuurraad is vermeld, spreken de leden van de cultuurraad niet in eigen naam maar in naam van de hele bevolking. IVEBIC en de cultuurraad dienen de grieven van de hele bevolking op het vlak van cultuur te achterhalen.

- 56 -

Indicatoren: organisatie van Staten-Generaal in 2011, tussentijdse bevraging, organisatie van telefonische steekproef, ideeënbus, evaluatieformulieren bij activiteiten

Algemene doelstelling 3: inwoners krijgen via cultuur kansen op ontmoeting  Concrete doelstellingen: 3.1. Onze culturele activiteiten stimuleren sociaal contact.  Verduidelijking: Met cultuur kunnen we verschillende doelen bereiken. Bij ons staat het bevorderen van sociaal contact tussen de inwoners voorop. Indicatoren: aantal interactieve cursussen, aantal culturele activiteiten met bar, ontbijt of aperitief, …

3.2. De bibliotheek fungeert als cultureel hart van Hemiksem/Schelle. De  bibliotheek is uitnodigend en toegankelijk.  Verduidelijking: de bibliotheek is een knooppunt van culturele activiteiten. Lokalen van het gemeenschapscentrum bevinden zich in de bibliotheek. Er zijn cursussen, podiumactiviteiten, tentoonstellingen, … De bibliotheek dient dan ook zeer toegankelijk te zijn. Het moet er aangenaam toeven zijn en er wordt plaats geven aan ontspanning en ontmoeting. Indicatoren: tevredenheidsenquête in de loop van 2009, bezoekers-, gebruik- en uitleencijfers zijn gelijklopend t.o.v. het globale bibliotheeklandschap, aanwezigheid ideeënbus in de bibliotheek, aantal cursussen en uitbreidingsactiviteiten in de bibliotheek.

Algemene doelstelling 4. Er heerst in Schelle en Hemiksem een gunstig klimaat  voor kunstcreatie.  Concrete doelstellingen: 4.1. Er is repetitieruimte (muziek, theater) en atelierruimte (beeldende kunst) in  Schelle, Hemiksem en regio.  Verduidelijking: Om je talenten te oefenen heb je een ruimte nodig. Enerzijds is het de opdracht om te inventariseren waar er noden zijn en anderzijds welke ruimte als repetitie- of atelierruimte ter beschikking kan gesteld worden. Indicatoren: uitslag enquête in 2010 bij mensen die bezig zijn met beeldende kunst, muziek en theater

4.2. Het lokale talent heeft podiumkansen. 

- 57 -

Verduidelijking: In Schelle en Hemiksem zijn er heel wat muzikanten en beeldende kunstenaars (verenigingsleven, academie, individuen). Zij hebben nood aan een podium. De podia in de gemeenten moeten ook aan hen besteed worden. Dit gaat gepaard met promotionele ondersteuning. Indicatoren: aantal gezichten van de eigen gemeenten opgenomen in de eigen programmatie (minstens 3 activiteiten op jaarbasis), aantal deelnemers Week van de Amateurskunsten (al dan niet tijdens de Vlaamse WAK)

4.3. De leerlingen van de Academie voor Muziek en Woord ontwikkelen en  presenteren hun creatieve talenten.  Verduidelijking: Het presenteren van vaardigheden is een vaardigheid op zich en ook dat moet geleerd worden. Op die manier wordt wat de leerlingen leren, ook zichtbaar naar de buitenwereld wat op zijn beurt mogelijk geïnteresseerden voor de academie genereert. Indicatoren: leerlingen x aantal keer/jaar op het podium gezet door cultuurraad/IVEBIC

4.4. Kunstverenigingen gebruiken de zalen van het gemeenschapscentrum en het  gemeentelijke materiaal voor tentoonstellingen en optredens.  Verduidelijking: Het gemeenschapscentrum is zijn naam waardig wanneer het ten dienste staat van de gemeenschap. Naar kunstverenigingen toe, zijn de zalen voldoende uitgerust. Indicatoren: uitleenfrequentie gemeentelijk materiaal, gebruik van het gemeenschapscentrum door kunstverenigingen

4.5. In het cursusaanbod in de bibliotheek zijn korte cursussen vervat die  verschillende soorten artistieke vaardigheden beogen.  Verduidelijking: In de bibliotheek worden korte cursussen georganiseerd die een opstap betekenen naar het reguliere aanbod in de academies. Naast cursussen die een voorbereiding op de academie betekenen zijn er ook nog korte trajecten in richtingen die niet courant voorkomen in de streek: vb. schrijfcursus, leren vertellen, … Indicatoren: aantal cursussen met artistieke inslag, aantal cursisten per cursus

Algemene doelstelling 5: De inwoners komen in contact met het lokale en het  regionale erfgoed. Dit erfgoed weerspiegelt de identiteit van de gemeenten  naar toeristen toe.  Concrete doelstellingen: 5.1. IVEBIC heeft een definitie van het erfgoed van Schelle, Hemiksem en regio. 

- 58 -

Verduidelijking: Voor we starten met het erfgoedbeleid dienen we het werkterrein goed af te bakenen en prioriteiten te stellen. We moeten goed formuleren wat we rekenen tot het erfgoed van Schelle en Hemiksem. Indicatoren: visienota eind 2008, gedragen door IVEBIC en cultuurraad

5.2. Gemeentebestuur Schelle, Hemiksem, IVEBIC, cultuurraad en heemkringen zijn  bondgenoten in erfgoedbeleid.  Verduidelijking: Al deze partners hebben dezelfde zorgen op het vlak van het behoud en beheer van het erfgoed. In plaats van los van elkaar (en daarmee naast elkaar) te werken, kunnen we beter elkaar inspanningen versterken door samen te werken en goed te communiceren Indicatoren: aantal vergaderpunten op de werkgroep erfgoed waarover een door alle betrokken partijen gedragen consensus tot stand komt.

5.3. De lokale geschiedenis is een inspiratiebron voor het cultuuraanbod.  Verduidelijking: Herinnering van de lokale geschiedenis versterkt de identiteit en de samenhorigheid van inwoners. Deze herinnering kan versterkt worden door de lokale geschiedenis te verwerken in het cultuuraanbod. Indicatoren: aantal keren dat inspiratie voor cultuuraanbod gehaald wordt uit de lokale geschiedenis

5.4. Het lokale/regionale erfgoed trekt toeristen aan.  Verduidelijking: De uitstraling van het rijke verleden heeft een aantrekkingskracht op toeristen. In samenwerking met de omringende gemeenten wordt aan toeristen een programma aangeboden. Dit aanbod geeft een realistisch beeld van het aanwezige erfgoed. Indicatoren: jaarverslag Toerisme Rupelstreek (aantal toeristen dat via Toerisme Rupelstreek een uitstap boekt in Schelle en Hemiksem, raadplegen balie Toerisme Rupelstreek, …), aantal bezoeken en gidsbeurten in de musea, het gebruik van de overzetdiensten

5.5. De Rupelstreek werkt samen op het vlak van inventarisatie en ontsluiting van  industrieel erfgoed en nijverheidserfgoed.  Verduidelijking: Een intergemeentelijke samenwerking op het vlak van inventarisatie en ontsluiting van industrieel erfgoed en nijverheidserfgoed maakt het mogelijk om het beleid wat dat betreft professioneler aan te pakken en dat erfgoed meer uitstraling te geven. Indicatoren: bestaan Colibriproject in Schelle en Hemiksem

5.6. De gemeentebesturen en IVEBIC stimuleren het behoud en beheer van het  erfgoed in de gemeenten. 

- 59 -

Verduidelijking: De gemeentebesturen en IVEBIC hebben een voorbeeldfunctie wanneer het aankomt op behoud en beheer van het erfgoed. Het erfgoed dat de gemeentelijke overheden zelf beheren dient dan ook goed beheerd te worden. Verder stimuleren de gemeentelijke overheden privépersonen en privé-instellingen om zorg te dragen voor het erfgoed dat zij in hun bezit hebben en tonen zij hoe daarvoor zorg gedragen kan worden. Indicatoren: organisatiestructuur en beleidsplan i.v.m. Roelantsmuseum tegen eind 2008, Gilliotmarkt, totaalvisie invulling abdij in 2008, totaalvisie waardevolle gebouwen in Schelle en Hemiksem tegen eind 2013, Monumentenzorg, signaalfunctie werkgroep erfgoed

Algemene doelstelling 6: Het Roelantsmuseum is een volwaardig museum  naast de andere musea in de regio.  Concrete doelstellingen: 6.1. De topstukken van het Roelantsmuseum zijn geïnventariseerd.  Verduidelijking: Een museumbeleid start met het bepalen van de missie, het afbakenen van de topstukken en het inventariseren van deze stukken. De opdracht om de topstukken te inventariseren zit vervat in het Colibriproject. Indicatoren: resultaten Colibriproject in het Roelantsmuseum

6.2. Er is erfgoedexpertise in huis.  Verduidelijking: Museumbeleid en zeker ook de wereld van de keramische tegels vraagt een aparte expertise. Vermits we veel waarde hechten aan de collectie en onze verantwoordelijkheid willen nemen, schakelen we experts in voor het beleid van het Roelantsmuseum. Indicatoren: betrokkenheid van experts op het beleid rond het Roelantsmuseum

6.3. Het orale erfgoed betreffende de fabriek Gilliot is bewaard en krijgt in het  museum een plek aan de hand van audiomateriaal.  Verduidelijking: Niet alleen het materiële erfgoed is belangrijk, ook het immateriële erfgoed willen we bewaren. Voor het museum heeft dit erfgoed een bijzondere waarde omdat dit de collectie levendig en bijgevolg meer aantrekkelijk kan maken voor het publiek. Ook kunnen we de mensen die deel uitmaken van de geschiedenis van Gilliot hiermee binden aan het museum. Verhalen dienen wel op hun objectiviteit getoetst te worden a.h.v. archiefstukken. Indicatoren: aantal mensen dat zijn medewerking verleent aan de registratie van verhalen en herinneringen aan Gilliot, aantal getuigenissen dat kan opgenomen worden in de collectie van het museum, aantal getuigenissen en verhalen dat als basis dient voor de opstelling in het museum.

6.4. De collectie van het Roelantsmuseum breidt consequent en op een gerichte  manier uit.  

- 60 -

Verduidelijking: De collectie van het Roelantsmuseum dient een volledig beeld te geven van de productie die plaatsvond in de Gilliotfabriek. Op dit moment zijn in het museum weinig vloertegels aanwezig alsook de standaardproductie komt niet tot zijn recht. Het gaat er vooral om de exclusieve muurtegels van enkele ontwerpers. Er zal gericht gezocht worden naar ontbrekende (voorbeeld-)stukken. Indicatoren: aantal aspecten van de productie dat in het museum aanwezig is, aantal soorten van collectievoorwerpen in het museum

6.5. Eigenaars van tegels van Gilliot in Schelle en Hemiksem zorgen mee voor het  behoud ervan.  Verduidelijking: Inwoners die hun huis verbouwen, worden erop gewezen hun tegels ofwel op te nemen in hun nieuwe interieur ofwel de werkgroep erfgoed te verwittigen zodat deze tegels van vernietiging gevrijwaard kunnen worden. Indicatoren: aantal keren dat er contact is met de cultuurdienst over het behoud van tegels

6.6. Het Roelantsmuseum onderhoudt connecties met instellingen met dezelfde  doelstellingen.  Verduidelijking: Voor de uitwisseling van kennis en ervaring zijn contacten met soortgelijke instellingen aangewezen. Indicatoren: grootte van het netwerk waarin het Roelantsmuseum zich bevindt (aantal instellingen)

6.7. De geschiedenis van Gilliot wordt geplaatst in een Belgisch en zelfs Europees  perspectief.  Verduidelijking: De fabriek Gilliot was op het vlak van keramische tegels toonaangevend in de wereld. Het is dan ook op die schaal dat het museum zich moet positioneren, met een collectie die deze handelrelaties weerspiegelt en met een bekendheid en uitstraling op nationaal en Europees niveau. Indicatoren: aantal vermeldingen in publicaties in vaktijdschriften, aantal verwijzingen naar het Roelantsmuseum in publicaties van professionele keramiekmusea in Europa, aantal contacten met keramiekmusea in Europa

Algemene doelstelling 7. IVEBIC verkleint de sociale informatiekloof.  Partners: Vormingplus regio Antwerpen, bibliotheken, cultuurdiensten en cultuurcentra regio, verenigingen

Concrete doelstellingen: 7.1. Inwoners worden geprikkeld om levenslang te leren 

- 61 -

Verduidelijking: In onze maatschappij veranderen regels en techniek (vb. telefonie, informatica) voortdurend. De digitale informatiewereld verandert snel. Permanent bijleren is dan ook een must om deel uit te maken van die maatschappij. De lokale overheid heeft hierin een opdracht naar zijn inwoners. IVEBIC neemt deze opdracht mee op naar inwoners van Schelle en Hemiksem toe. Indicatoren: minstens 4 cursussen per halfjaar in de bibliotheek die evenveel verschillende vaardigheden beogen, actualiteit van leermiddelen, … % van collectiebudget gaat naar leermiddelen.

7.2 . Inwoners krijgen bij IVEBIC een gevarieerd, kwalitatief en toegankelijk  cursusaanbod, complementair aan het vormingsaanbod van de verenigingen en  andere vormingsverstrekkers in gemeenten en regio.  Verduidelijking: In het cursusaanbod worden verschillende vaardigheden behandeld: artistieke, technische, sociale en algemene kennisvaardigheden. Daarbij wordt doorstroming naar het reguliere aanbod gestimuleerd. De cursussen betekenen een stimulans voor lokaal talent. Waar mogelijk wordt deskundigheid uit de eigen streek gezocht om de cursussen te geven. Indicatoren: minstens 1 cursus per jaar die doorstroming naar het reguliere aanbod beoogt, nieuwe cursisten, minstens 50 % van de cursussen zijn samenwerkingsverbanden met verenigingen, met lokale deskundigen, met Vormingplus regio Antwerpen, KAN of academie Hemiksem-Schelle-Niel

7.3. In de bibliotheek is er laagdrempelige toegang tot allerlei informatie en  informatiedragers.  Verduidelijking: De gebruikers van de bibliotheek vinden de nodige informatie via aanwezige zoeksystemen (catalogus, zizo-aanduiding, bewegwijzering tussen de rekken) of personeel, zowel in de conventionele collectie van de bibliotheek (boeken, cd’s, cd-roms e.d.) als in de virtuele wereld (in de internethoek) Indicatoren: aanwezigheid begeleiding tijdens de openingsuren van de bibliotheek, overschakeling van SISO naar ZIZO-plaatsingsysteem voor volwassenen, gebruik catalogus, voldoende geactualiseerd aanbod

7.4. Inwoners hebben in de bibliotheek faciliteiten om e‐cultuur te creëren.  Verduidelijking: Een steeds groter wordend deel van de informatie en een groot deel van de communicatie in de maatschappij vindt zijn weg via het internet. Inwoners moeten toegang krijgen tot het internet om deel te hebben aan die informatie en communicatie. Indicatoren: aanwezigheid begeleiding tijdens de openingsuren van de bibliotheek, aantal cursussen die het leren van e-cultuur bevorderen, gratis gebruik internethoek, toegang tot officepakketten en photoshop op 9 computers voor het publiek, statistieken.

7.5. Alle leeftijdscategorieën volgen ongeacht hun leeftijd of sociale achtergrond les  in de Academie voor Muziek en Woord. 

- 62 -

Verduidelijking: De academie voor Muziek en Woord heeft lange tijd geen senioren aangesproken. De Academie had het imago enkel voor jonge mensen bedoeld te zijn. Tevens voelen mensen uit een sociaal lagere klasse zich minder aangetrokken tot een academie. IVEBIC is zich bewust van deze drempels en werkt samen met de academie om deze drempels, althans voor de eigen inwoners, weg te werken. Indicatoren: stijgend aantal volwassenen in de academie, stijgend aantal mensen dat via gespecialiseerde instanties (OCMW, WAG, Tochtgenoten, Vdab, …) in academie terechtkomt

Algemene doelstelling 8. Jongerencultuur krijgt alle kansen. Jong geleerd is oud  gedaan.  Partners: jeugdbewegingen, jeugdraden, scholen, academie, Gezinsbond, jeugdafdelingen van amateurkunstverenigingen, vzw Big en Peper, bibliotheek, ouderverenigingen, gemeentelijke kinderopvang

Concrete doelstellingen: 8. 1. Cultuur beleven in familieverband wordt in de gemeenten gestimuleerd.  Verduidelijking: Onderzoek wijst uit dat het vooral de thuisomgeving is die bepaalt of een kind later al dan niet deelneemt aan cultuur. Indicatoren: 1 familievoorstelling per halfjaar, aantal deelnemers aan familievoorstellingen stijgt

8.2. Op de basisschool maken de kinderen kennis met diverse cultuurvormen.  Verduidelijking: Het onderwijs speelt een belangrijke rol in de democratisering van cultuur. Ook al stimuleren de ouders het kind niet in cultuurbeleving en cultuurparticipatie, een basis krijgen álle kinderen mee via de school. Indicatoren: IVEBIC en cultuurraad zorgen voor een cultuuraanbod voor alle klassen: ze stimuleren en vullen aan waar nodig, auteurslezingen en andere activiteiten voor alle klassen tijdens de Jeugdboekenweek

8.3. IVEBIC biedt een vrijetijdscultuuraanbod voor jongeren aan.  Verduidelijking: Vrienden spelen – naast de ouders – een belangrijke rol in de socialisatie van de jongere en dus ook in de cultuurbeleving.

Indicatoren: op jaarbasis minstens 1 gemeenschappelijke activiteit met de jeugdraden en minstens 1 activiteit i.s.m. Sjatoo Schelle, enquête i.v.m. tevredenheid cultuuraanbod voor jongeren

- 63 -

Algemene doelstelling 9 . IVEBIC en gemeentebesturen klikken als gesmeerde  raders in elkaar.  Concrete doelstellingen: 9.1. De gemeentelijke afgevaardigden binnen IVEBIC communiceren met de  respectievelijke colleges over de beleidsbeslissingen van IVEBIC.  Verduidelijking: de opdracht voor cultuur werd overgedragen van de gemeenten naar IVEBIC. Dit geeft IVEBIC een zekere zelfstandigheid in het nemen van beslissingen. Anderzijds blijft de gemeentelijke overheid de aandeelhouder en dient het evenwicht met deze partner bewaakt te worden. Daartoe dient er goed gecommuniceerd te worden tussen beide partners. Indicatoren: verslag IVEBIC ligt voor op het college van de gemeenten, de afgevaardigden van de Raad van Bestuur van IVEBIC brengen geregeld verslag uit bij de colleges.

9.2. Er zijn klare afspraken over diensten van de gemeentebesturen aan IVEBIC.  Verduidelijking: IVEBIC is een bedrijf op zich. Waar de cultuurdienst en de bibliotheek voorheen intern (binnen de gemeentediensten) van andere gemeentediensten gebruik konden maken, dient men nu bij een ander ‘bedrijf’ (gemeentelijke overheid met gemeentelijke diensten) aan te kloppen voor ondersteuning. We streven een evenwicht in de dienstverlening van Schelle en Hemiksem na. Daartoe dienen goede afspraken gemaakt te worden, met tevens afspraken over welk gewicht welke dienstverlening krijgt. Indicatoren: aanwezigheidslijst in maart 2008. Aanwezigheid van update van elke lijst met taken, in januari van elk kalenderjaar ter goedkeuring op colleges van Schelle en Hemiksem.

9.3. Tegen eind 2010 werken de bibliotheek en de cultuurdienst samen op een nóg  gemakkelijkere en vlottere manier.  Verduidelijking: De bibliotheek en de cultuurdienst staan samen in voor de reservaties van activiteiten. De boekhouding van de cultuurdienst vindt plaats in de bibliotheek. De cursussen van de cultuurdienst vinden plaats in de bibliotheek en worden door de bibliotheek praktisch ondersteund… Bij de besprekingen over de uiteindelijke bestemming van de bibliotheek dient ingecalculeerd te worden dat het de uiteindelijke bedoeling is om bib en cultuurdienst fysisch samen te brengen. Indicatoren: samen op 1 plek of geen verminderde efficiëntie door vestiging op verschillende plaatsen

- 64 -

9.4. Het opstellen en uitvoeren van een subsidiereglementering voor socio‐culturele  verenigingen in Schelle en Hemiksem gebeurt door IVEBIC  Verduidelijking: In 2007 bestaan er nog aparte subsidiereglementen met budgetten die worden beheerd door de respectievelijke gemeenten. Nu de samenwerking op het vlak van cultuur totaal is, vormt een gezamenlijk subsidiereglement het sluitstuk van die samenwerking. Indicatoren: gezamenlijk subsidiereglement tegen 2009, begroting 2010

Algemene doelstelling 10. De inwoners van de gemeenten zijn op de hoogte  van het culturele aanbod in de gemeenten.  Concrete doelstellingen: 10.1. De inwoners vinden gemakkelijk, in een toegankelijke taal, via verschillende  kanalen een volledig overzicht van het cultuuraanbod.  Verduidelijking: De inwoners dienen geconfronteerd te worden met het cultuuraanbod. Slechts een beperkt percentage gaat zelf op zoek naar het aanbod. Indicatoren: 1. Het verschijnen van de culturele activiteiten via gemeentelijke kanalen: - de 2 gemeentelijke informatiebladen (Schelle tweemaandelijks, Hemiksem maandelijks) - op de gemeentelijke websites en website van IVEBIC - op de digitale infozuil in de bibliotheek - op de lichtkranten in Schelle en wat betreft de terugkerende activiteiten tevens op de inschuifborden of in de affichekasten in Hemiksem - in de halfjaarlijkse brochure ‘Eb en vloed’ - in de herwerkte regionale brochure Cultuursprokkels - informatie- en promotiestands, opgesteld in de bibliotheek. 2. Minstens 8 keer op jaarbasis wordt door IVEBIC een persmededeling verspreid naar de lokale correspondenten.

10.2. De communicatiestrategie wordt aangepast aan de doelgroep.  Verduidelijking: Elke doelgroep dient op een andere manier aangesproken te worden. Zo dienen voor jongeren en allochtonen minder conventionele middelen aangewend te worden. Ook wordt de digitale weg meer en meer bewandeld bij de minder jonge mensen. Indicatoren: verschillende doelgroepen komen op ons aanbod af.

- 65 -

Hoofdstuk V Beleidsinstrumenten en middelen Algemene doelstelling 1: Alle inwoners kunnen zich verrijken door het ruime  cultuuraanbod in de regio  Concrete doelstellingen: 1.1. Er is een gevarieerd, kwalitatief en professioneel cultuuraanbod op maat van  Schelle en Hemiksem, complementair aan het aanbod in de regio.  Partners: Gemeenschapscentrum ’t Aambeeld in Aartselaar, CC De Steiger in Boom, CC De Kern in Wilrijk, werkgroep cultuuraanbod Instrumenten: ambtenarenoverleg AZURA (Antwerpen Zuidrand) en ambtenarenoverleg Rupelgemeenten, interlokale vereniging bibliotheken Rupelstreek, WEBRAM-bibliotheken Middelen: 1 eurosubsidies

1.2. Zowel het populaire als het moeilijkere genre komen aan bod   Partners: werkgroep cultuuraanbod Middelen: 1 eurosubsidies

1.3. We gaan met cultuur naar de mensen toe. We brengen een cultuuraanbod in  de wijken, op markten, op de grote manifestaties in de gemeenten.  Partners: comité jaarmarkt Schelle, feestcomité Hemiksem, handelaars, horeca-uitbaters Instrumenten: bestaande massa-gebeurtenissen in Schelle en Hemiksem, ontvangst nieuwe inwoners, wekelijkse markt (Schelle op maandag, Hemiksem op woensdag) Middelen: middelen partners en IVEBIC

1.4. Het gemeentelijke cultuuraanbod is evenwichtig verdeeld over het hele  werkingsgebied van IVEBIC.  Instrumenten: inventarisatie locatieactiviteiten Middelen: niet van toepassing

1.5. IVEBIC stimuleert cultuurparticipatie van maatschappelijk kwetsbare groepen.  Partners: OCMW, Tochtgenoten Instrumenten: gratis tickets (reductie?), publiciteit

- 66 -

Middelen: middelen OCMW en IVEBIC

Algemene doelstelling 2: We maken cultuur samen met de inwoners.  Concrete doelstellingen: 2.1. Verenigingen, cultuurraad en IVEBIC zijn coproducenten in cultuur. Samen  waken ze over de kwaliteit.  Partners: verenigingen, cultuurraad (werkgroep socio-cultureel verenigingsleven) Instrumenten: verenigingenmarkt, activiteitenkalender op website, ondersteuning van verenigingen door IVEBIC Middelen: middelen IVEBIC voorzien voor ‘activiteiten in het kader van het cultuurplan via de cultuurraden’

2.2. Het vrijwilligersnetwerk breidt uit en wordt sterker  Instrumenten: Steunpunt Vrijwilligerswerk van de Provincie Antwerpen (met bijvoorbeeld studiedagen), recente wetgeving vrijwilligerswerk, www.vrijwilligerswerk.be, informatieblad van Schelle en Hemiksem, vrijwilligersverzekering via respectievelijke gemeenten, extra subsidies voor vrijwilligers bij activiteiten IVEBIC Middelen: provinciale en gemeentelijke middelen vrijwilligersverzekering, representatiekosten IVEBIC, extra subsidies voor vrijwilligers bij activiteiten IVEBIC

2.3. De cultuurraad Hemiksem‐Schelle vertolkt de ideeën en wensen van de  inwoners naar IVEBIC en werkt deze samen met IVEBIC uit.  Instrumenten: regelmatig overleg, goede verslaggeving, opvolgen van taken die voortvloeien uit vergaderingen Middelen: personeelsmiddelen, werkingsmiddelen cultuurbeleidscoördinator

2.4. De jeugdraden van Schelle en Hemiksem, de seniorenraad van Schelle en de  welzijnsadvies‐ en gezondheidraad (WAG) van Hemiksem zijn een klankbord en een  partner voor het uitwerken van activiteiten.  Partners: jeugdraden, WAG Hemiksem, seniorenraad Schelle, cultuurraad (werkgroep cultuuraanbod) Instrumenten: overlegvergadering adviesraad en IVEBIC Middelen: personeelsmiddelen, werkingsmiddelen cultuurbeleidscoördinator, middelen adviesraden (jeugdbeleidsplan voorziet geld voor swap it-dag)

- 67 -

2.5. Er zijn kanalen waarlangs inwoners, die niet zetelen in een adviesraad of een  vereniging, hun mening over het cultuurbeleid kwijt kunnen of culturele initiatieven  kunnen nemen.  Instrumenten: website van IVEBIC, ideeënbus in de bibliotheek, ideeëncarava(a)n ‘Uw ei kwijt?’, aankoopsuggesties collectie in bibliotheek, Staten-Generaal cultuurraad, openbare algemene vergadering cultuurraad, tussentijdse bevraging vanuit cultuurraad (zowel binnen verenigingen als bij individuele inwoners) Middelen: personeelsmiddelen, werkingsmiddelen cultuurbeleidscoördinator werkingsmiddelen en personeelsmiddelen communicatiedienst Schelle en Hemiksem

Algemene doelstelling 3: inwoners krijgen via cultuur kansen op ontmoeting  Concrete doelstellingen: 3.1. Onze culturele activiteiten stimuleren sociaal contact.  Instrumenten: formule ‘cultuur, eten en drinken’ (ontbijtlezing, ontbijt- of aperitiefconcert, …) Middelen: 1 eurosubsidies, inkomsten activiteiten

3.2. De bibliotheek fungeert als cultureel hart van Hemiksem/Schelle. De  bibliotheek is uitnodigend en toegankelijk.  Instrumenten: overleg en samenwerking met cultuurdienst, reservaties via intranet bib/cultuurdienst, tevredenheidsenquête bij publiek bibliotheek in de loop van 2009, ruime en klantvriendelijke openingsuren, aantrekkelijke kleuren en vormgeving, mogelijkheid om iets te drinken, gezellige zitplaatsen om te lezen en te ontspannen, vaandels aan de gevel van de bibliotheek met de slogan ‘bibliotheek en cultuur als brug tussen mensen’. Middelen: werkingsmiddelen cultuurdienst en bibliotheek

Algemene doelstelling 4. Er heerst in Schelle en Hemiksem een gunstig klimaat  voor kunstcreatie.  Concrete doelstellingen: 4.1. Er is repetitieruimte (muziek, theater) en atelierruimte (beeldende kunst) in  Schelle, Hemiksem en regio.  Partners: gemeentebesturen Schelle en Hemiksem, jeugdhuis Sjatoo Schelle, academie, basisscholen, verenigingen Instrumenten: zalen gemeenschapscentrum Hemiksem-Schelle, ruimte van verenigingen, scholen, horeca, plannen nieuwe feestzaal in Hemiksem, plannen verbouwing hal gemeentehuis Schelle, weinig gebruikte infrastructuur, academie Hemiksem-Schelle-Niel, - 68 -

het jeugdhuis in Schelle (repetitieruimte voor muzikanten), enquête in 2010 bij mensen die bezig zijn met beeldende kunst, muziek en theater Middelen: middelen bouw polyvalente feestzaal Hemiksem, middelen onderhoud gebouwen gemeenten

4.2. Het lokale talent heeft podiumkansen.  Instrumenten: Week van de Amateurskunsten, optredens tijdens vernissages en op ankerdagen, promotionele ondersteuning, uitleendienst materiaal, gebruik culturele infrastructuur gemeenten Middelen: 1 eurosubsidies

4.3. De leerlingen van de Academie voor Muziek en Woord ontwikkelen en  presenteren hun creatieve talenten.  Partners: harmonieën, academie, IVEBIC Instrumenten: podiumactiviteiten en dagdagelijkse cursussen academie Middelen: - ontwikkelen: gemeentelijke middelen voor de academie - presenteren: idem + middelen IVEBIC

4.4. Kunstverenigingen gebruiken de zalen van het gemeenschapscentrum en het  gemeentelijke materiaal voor tentoonstellingen en optredens.  Instrumenten: vergaderingen beheersorgaan gemeenschapscentrum, overzicht zaalverhuur, uitleendienst gemeentemateriaal Middelen: gemeentelijke middelen voor materiaal en infrastructuur, personeelsmiddelen, verhuur materiaal en infrastructuur, personeelsmiddelen IVEBIC (opvolgen beheersorgaan)

4.5. In het cursusaanbod in de bibliotheek zijn kortlopende cursussen vervat die  verschillende soorten artistieke vaardigheden beogen.  Partners: Kunstacademie Niel, Academie voor Muziek en Woord Hemiksem-Schelle-Niel, Vormingplus regio Antwerpen, lokale kunstenaars en kunstenaarsverenigingen, Creatief Schrijven vzw Instrumenten: leerkrachten uit langer traject inschakelen voor kortlopende cursussen, overleg met directie academies (afstemming beleid), korte cursussen geven een voorsmaakje van het reguliere aanbod in de academies, de academies nodigen de cursisten persoonlijk uit om in te stappen in het jaartraject. Middelen:1 eurosubsidies

- 69 -

Algemene doelstelling 5: De inwoners komen in contact met het lokale en het  regionale erfgoed. Dit erfgoed weerspiegelt de identiteit van de gemeenten  naar toeristen toe.  Concrete doelstellingen: 5.1. IVEBIC heeft een definitie van het erfgoed van Schelle, Hemiksem en regio.  Partners: Provincie Antwerpen, Colibripartners, cultuurraad (werkgroep erfgoed) Instrumenten: Colibriproject Middelen: personeelsmiddelen

5.2. Gemeentebestuur Schelle, Hemiksem, IVEBIC en heemkringen zijn  bondgenoten in erfgoedbeleid.  Partners: werkgroep erfgoed van de cultuurraad Middelen: personeelsmiddelen en werkingsmiddelen cultuurbeleidscoördinator

5.3. De lokale geschiedenis is een inspiratiebron voor het cultuuraanbod.  Partners: werkgroep erfgoed en werkgroep cultuuraanbod van de cultuurraad

Middelen: 1 eurosubsidies

5.4. Het lokale/regionale erfgoed trekt toeristen aan.  Partners: Toerisme Rupelstreek, Samenwerkingsverband van de Steenbakkerijmusea, Provincie Antwerpen, heemkring Hemiksem en Schelle Instrumenten: dagexcursies Toerisme Rupelstreek Middelen: vrijwilligersvergoeding

5.5. De Rupelstreek werkt samen op het vlak van inventarisatie en ontsluiting van  industrieel erfgoed en nijverheidserfgoed  Instrumenten: opleiding vrijwilligers, informaticamateriaal van het Colibriproject Middelen: Vlaamse, provinciale, Europese subsidies, middelen van het Samenwerkingsverband van de Steenbakkerijmusea

5.6. De gemeentebesturen en IVEBIC stimuleren het behoud en beheer van het  erfgoed in de gemeenten.  - 70 -

Instrumenten: berichtgeving gemeentelijk informatieblad, invulformulier in infoblad en wedstrijd mooiste tegelvloer, contact met containerpark Middelen: middelen patrimoniumbeheer gemeentebestuur, personeelsmiddelen IVEBIC

Algemene doelstelling 6: Het Roelantsmuseum is een volwaardig museum  naast de andere musea in de regio.  Partners: Mario Baeck specialist in keramische tegels, Provincie Antwerpen, Arba Minch Nederland, heemkring Hemiksem, Colibripartners

Concrete doelstellingen: 6.1. De topstukken van het Roelantsmuseum zijn geïnventariseerd.  Partners: werkgroep erfgoed van de cultuurraad Instrumenten: Colibriproject Middelen: Vlaamse, provinciale, Europese subsidies, middelen van het Samenwerkingsverband van de Steenbakkerijmusea

6.2. Er is erfgoedexpertise in huis. Instrumenten: structuur Roelantsmuseum Middelen: projectsubsidies (dossier nog in te dienen)

6.3. Het orale erfgoed rond de fabriek Gilliot is bewaard en krijgt in het museum  een plek aan de hand van audiomateriaal.  Instrumenten: registratieproject met Creatief Schrijven vzw (Marq Willems als projectleider) Middelen: 1 eurosubsidies en projectsubsidies (nog dossier op te maken)

6.4. De collectie van het Roelantsmuseum breidt consequent en op een gerichte  manier uit.   Partners: werkgroep erfgoed, Mario Baeck Middelen: gemeentelijke begroting Hemiksem (post Roelantsmuseum)

6.5. Eigenaars van tegels van Gilliot in Schelle en Hemiksem zijn zich bewust van het  belang van het behoud ervan.  Partners: dienst ruimtelijke ordening gemeente Hemiksem Instrumenten: folder op dienst ruimtelijke ordening

- 71 -

Middelen: middelen drukwerk

6.6. Het Roelantsmuseum onderhoudt connecties met instellingen met dezelfde  doelstellingen.  Instrumenten: plaatsbezoeken Middelen: Colibri en IVEBIC

6.7. De geschiedenis van Gilliot wordt geplaatst in een Belgisch en zelfs Europees  perspectief.  Instrumenten: overleg met de provincie, contacten van Mario Baeck Middelen: Vlaamse, provinciale en Europese middelen

Algemene doelstelling 7. IVEBIC verkleint de sociale informatiekloof.  Concrete doelstellingen: 7.1. Inwoners worden geprikkeld om levenslang te leren  Partners: Vormingplus regio Antwerpen, Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord Hemiksem-Schelle-Niel, Kunstacademie Niel Instrumenten: cursusaanbod in de bibliotheek, begeleiding door bibliotheekpersoneel Middelen: 1 eurosubsidies

7.2 . Inwoners krijgen bij IVEBIC een gevarieerd, kwalitatief en toegankelijk  cursusaanbod, complementair aan het vormingsaanbod van de verenigingen en  andere vormingsverstrekkers in gemeenten en regio.  Partners: werkgroep cultuuraanbod Instrumenten:, verschil in prijs inwoners/niet-inwoners, lage toegangsprijs Middelen: euro-subsidies

7.3. In de bibliotheek is er laagdrempelige toegang tot allerlei informatie en  informatiedragers.  Instrumenten: ZIZO-plaatsingssysteem, persoonlijke begeleiding door het bibliotheekpersoneel, collectie nieuwe media

- 72 -

Middelen: informaticamiddelen, werkingsmiddelen en personeelsmiddelen bibliotheek  

7.4. Inwoners hebben in de bibliotheek faciliteiten om e‐cultuur te creëren.  Instrumenten: internethoek in de bibliotheek, brochure en reglement internethoek, cursussen email en internet, vrijwilligersgroep e-leren, photoshop, officepakketten Middelen: informaticamiddelen, werkingsmiddelen bibliotheek en 1 eurosubsidies, 9 internetcomputers met Officetoepassingen en Photoshop voor het publiek

7.5. Alle leeftijdscategorieën volgen ongeacht hun leeftijd of sociale achtergrond les  in de Academie voor Muziek en Woord.  Partners: OCMW, Tochtgenoten Instrumenten: afspraken met OCMW, ruim en gevarieerd aanbod, jaarlijkse opendeurdag en/of Dag van DKO … Middelen: OCMW, 1 eurosubsidies IVEBIC voor cursussen

Algemene doelstelling 8. Jongerencultuur krijgt alle kansen. Jong geleerd is oud  gedaan.  Concrete doelstellingen: 8. 1. Cultuur beleven in familieverband wordt in de gemeenten gestimuleerd.  Partners: Gezinsbond, leerkrachten en ouderverenigingen basisscholen Instrumenten: programma Tinteltenen van de Gezinsbond, lage (financiële) drempel om deel te nemen Middelen: 1 eurosubsidies

8.2. Op de basisschool maken de kinderen kennis met diverse cultuurvormen.  Partners: basisscholen, academie, Karel de Grote-hogeschool Instrumenten: workshops hogeschool en academie, cultuurdag, jeugd en muziek-aanbod op school, auteurslezingen en activiteiten in de bibliotheek tijdens de jeugdboekenweek, klasbezoek aan bibliotheek Middelen: gemeentelijke middelen basisscholen, middelen academie

8.3. IVEBIC biedt een vrijetijdscultuuraanbod voor jongeren aan. 

- 73 -

Partners: de jeugdbewegingen in Schelle en Hemiksem, jeugdhuis Schelle, de jeugdraden, vzw De Verdwenen Aarde, vzw Big en Peper, Rupel 52, de bibliotheek Instrumenten: overleg en samenwerking met partners, aanwezigheid aanbod in Sjatoo Schelle, aanbod jeugdraad (Hemiksem Kort, Swap it …) Middelen: 1 eurosubsidies

Algemene doelstelling 9 . IVEBIC en gemeentebesturen klikken als gesmeerde  raders in elkaar.  Concrete doelstellingen: 9.1. De gemeentelijke afgevaardigden binnen IVEBIC communiceren met de  respectievelijke colleges over de beleidsbeslissingen van IVEBIC.  Instrumenten: overleg tussen schepencolleges en IVEBIC (RvB) Middelen: NVT

9.2. Er zijn klare afspraken over diensten van de gemeentebesturen aan IVEBIC.  IVEBIC legt de lijst met taken ter goedkeuring voor aan beide colleges (Schelle en  Hemiksem).  Instrumenten: nota (lijst met vergelijking taken), werkgroep die jaarlijks ‘weegschaal’oefening maakt

Middelen: personeelsmiddelen IVEBIC

9.3. Tegen eind 2010 werken de bibliotheek en de cultuurdienst samen op een nóg  gemakkelijkere en vlottere manier.  Instrumenten: registratie inschrijvingen via intranet, 1 locatie voor beide diensten, goede afspraken, goede communicatie Middelen: middelen infrastructuur (investering), informaticamiddelen

9.4. Het opstellen en uitvoeren van een subsidiereglementering voor socio‐culturele  verenigingen in Schelle en Hemiksem gebeurt door IVEBIC  Partners: werkgroep socio-cultureel verenigingsleven Instrumenten: huidige subsidiereglementen Middelen: budget socio-culturele verenigingen op begroting IVEBIC

- 74 -

Algemene doelstelling 10. De inwoners van de gemeenten zijn op de hoogte  van het culturele aanbod in de gemeenten.  Concrete doelstellingen: 10.1. De inwoners vinden gemakkelijk, in een toegankelijke taal, via verschillende  kanalen een volledig overzicht van het cultuuraanbod.  Instrumenten: - de 2 gemeentelijke informatiebladen - de gemeentelijke websites en website van IVEBIC - de infozuilen in de bibliotheek (digitaal en infostand) - de lichtkranten in Schelle en de inschuifborden in Hemiksem - de halfjaarlijkse brochure ‘Eb en vloed’ - de regionale brochure ‘Cultuursprokkels’ - de informatie- en promotiestands in de bibliotheek - de perscontacten met plaatselijke correspondenten Middelen: sponsoring, middelen communicatie gemeentebesturen, werkingsmiddelen drukwerk en communicatie IVEBIC

10.2. De communicatiestrategie wordt aangepast aan de doelgroep.  Instrumenten: aanwezigheid op grote manifestaties in de gemeenten met ludieke interactieve actie, gebruik van diverse kanalen (brochures, affiches, nieuwsbrief via website IVEBIC, chatbox www.feesteuh.be, …), gebruik van creatieve promotiemiddelen Middelen: werkingsmiddelen cultuurdienst, 1 eurosubsidies, middelen drukwerk en informatica cultuurdienst, middelen ‘Cultuursprokkels’, communicatiemiddelen partners

- 75 -

H o o f d s t u k V I A f s p r a k e n o m t r e n t i m p l e m e n ta t i e , evaluatie en bijsturing VI.1 Jaarlijkse actieplannen Het cultuurbeleidsplan wordt elk jaar omgezet in een actieplan. Dit plan wordt geschreven op het einde van het jaar en bevat de te verwezenlijken doelstellingen en acties voor het volgende jaar. De actieplannen worden opgemaakt door de kleine regiegroep, bestaande uit de schepenen voor cultuur, de cultuurbeleidscoördinator en de bibliothecaris. De actieplannen worden geadviseerd door de algemene vergadering van de cultuurraad en ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Bestuur van IVEBIC.

VI.2 Implementatieacties Met implementatieacties willen we bereiken dat het cultuurbeleidsplan niet bij intenties blijft, maar dat het gaat leven doorheen het culturele leven en het cultuurbeleid van de gemeenten. Enerzijds zetten we externe acties op zodat alle burgers, verenigingen, … inzicht krijgen in het beleidsplan en ook inspraak hebben. Anderzijds verzekeren we ook intern dat het plan zijn plaats krijgt tussen andere domeinen, dat er samenwerking is tussen de verschillende diensten en dat de interne organisatiestructuur een kwalitatieve cultuurwerking mogelijk maakt.

VI.2.1 Externe implementatieacties Volgende acties worden ondernomen om het cultuurbeleidsplan extern te positioneren: o

o o o o

De strategische en operationele doelstellingen en de instrumenten uit het cultuurbeleidsplan worden op de website van IVEBIC geplaatst. Ook wordt het jaarverslag op de website geplaatst. Er is een mogelijkheid om opmerkingen hieromtrent te posten. Het volledige plan is verkrijgbaar bij de cultuurdienst en in de bibliotheek. Aan verenigingen wordt de mogelijkheid geboden om het beleidsplan te laten toelichten op één van de bestuursvergaderingen. Belangrijke evoluties in het cultuurbeleid worden in een persbericht gericht aan de lokale en regionale pers. Jaarlijks is er minstens 1 algemene vergadering van de cultuurraad die wordt opengesteld voor het brede publiek. Deze algemene vergadering wordt aangewend om de stand van zaken in het cultuurbeleid toe te lichten en vragen en suggesties mee te nemen in de verdere uitwerking van het beleid.

VI.2.2 Interne implementatieacties Volgende interne acties worden ondernomen om het cultuurbeleidsplan uit te voeren. Het gaat om acties naar het bestuur, de gemeentelijke diensten en de gemeentelijke advies- en beheersorganen. Cultuurdienst o Wekelijks is er een dienstoverleg tussen de cultuurbeleidscoördinator en de administratief medewerker cultuurdienst. Cultuurraad o ‘Actualiteit IVEBIC’ wordt een vast punt op de agenda van het dagelijks bestuur van de cultuurraad.

- 76 -

o

De schepenen worden op de vergaderingen van de cultuurraad uitgenodigd en er is mogelijkheid voor de leden van de cultuurraad om hen vragen te stellen o Actieplannen en werkingsverslagen worden ter advisering aan de algemene vergadering voorgelegd Beheersorgaan van het gemeenschapscentrum o Actieplannen en werkingsverslagen worden ter advisering voorgelegd Beheersorgaan van de bibliotheek o Actieplannen en werkingsverslagen worden ter advisering voorgelegd Raad van Bestuur van IVEBIC o De grote regiegroep komt bijeen wanneer noodwendigheden zich aandienen om doelstelling 9 te verwezenlijken. o De kleine regiegroep komt halfjaarlijks bijeen om de stand van zaken van het cultuurbeleid te evalueren en waar nodig accenten in het actieterrein te verleggen.

VI.3 Evaluatie en bijsturing In dit cultuurbeleidsplan en in de actieplannen worden de doelstellingen geformuleerd in termen van het resultaat dat we beogen. De resultaatsindicatoren geven een objectief en tastbaar meetinstrument om te kijken of we de resultaten die we vooropstellen ook effectief bereiken. In de werkingsverslagen zal beschreven worden in hoeverre de doelstellingen bereikt werden. In de loop van 2011 zal het cultuurbeleidsplan tussentijds door de raad van bestuur en de cultuurraad geëvalueerd worden na organisatie van een Staten-Generaal waarbij alle cultuuractoren en geïnteresseerden van Schelle en Hemiksem hun zeg kunnen doen. Zonodig wordt het beleid dan bijgestuurd. In de loop van 2013 wordt in de aanloop naar het cultuurbeleidsplan 2014-2019 een evaluatierapport opgesteld.

- 77 -