Cultuurbeleidsplan Gemeente Nevele
In uitvoering van het Decreet van 13 juli 2001 houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid (B.S. 29 september 2001) en daarop volgende wijzigingen
Goedgekeurd door de Gemeenteraad van Nevele op 21.12.2010
Namens de Gemeenteraad, In opdracht: de Gemeentesecretaris,
de Voorzitter,
P.DEPRAET
Ir.I.VERVAEKE
Inhoud Woord vooraf..........................................................................................................................3 Inleiding..................................................................................................................................4 Begrippen:..............................................................................................................................6 Hoofdstuk I .............................................................................................................................. Proces van de cultuurbeleidplanning ..................................................................................9 Hoofdstuk II ............................................................................................................................. Situatieschets ...................................................................................................................10 2.1. De maatschappelijke context .................................................................................10 2.2. Het cultuurbeleid en het culturele veld ...................................................................14 Hoofdstuk III .........................................................................................................................24 Gemotiveerde conclusies van de Swot-analyse...............................................................24 3.1. Cultuurcreatie ........................................................................................................24 3.2. Cultuurpresentatie en –participatie.........................................................................25 3.3. Cultuurcompetentie................................................................................................26 3.4. Gemeenschapsvorming .........................................................................................26 3.5. Erfgoed..................................................................................................................27 3.6. Cultuurbeleid .........................................................................................................27 3.7. Toerisme................................................................................................................28 Hoofdstuk IV............................................................................................................................ Visie .................................................................................................................................29 Hoofdstuk V............................................................................................................................. Strategische en operationele doelstellingen:....................................................................30 1. Kunst en cultuur zijn de verbindingskanalen in Nevele .............................................30 2. Cultuur-en natuur: samen in hetzelfde schuitje ...................................................31 3. Nevele is een ankerplaats voor haar erfgoed......................................................32 4. Jong en oud, laag- en hoogopgeleid kiezen samen het ruime sop voor een leven lang leren en weten ......................................................................................................35 5. Een vloot staat ter beschikking ..........................................................................38 6. Over een andere boeg………………………………………………………………...41 7. Cultuur schept een band en stippelt de koers uit ……………………………………….42 8. Cultuur vaart wel……………………………………………………………………….42 9. 10.
Een brug wordt gelegd en verstevigd…………………………………………………………43 Alle hens aan dek… ……………………………… ………………………………………….44
Beknopte bibliografie …………………………………………………………………………………………..46
2
Woord vooraf Cultuur als koepel Onderwijs en levenslang leren als de belangrijkste schakel voor welvaart en welzijn Milieu als belangrijk hoofdbestanddeel voor een leefbare toekomst Zorg voor het Erfgoed als instrument voor het behoud van het eeuwenlange opbouwwerk van de bevolking. Socio-culturele verenigingen leveren de kennis en de inzet (vrijwilligers) voor de realisatie van de diverse doelstellingen( kunst en cultuur in zijn rijke en ruimste vormen aanmoedigen en ontplooiingskansen geven) Buurtcomités als directe schakel tussen de beoogde doelstellingen en de bevolking Professionele krachten die dit alles via hun verworven kennis en ervaring mee helpen sturen Allen samen streven naar één doel: de herwaardering, het behouden en versterking van ons totaal culturele erfgoed zowel roerend als onroerend, de bescherming van ons milieu en de biodiversiteit in ons landschap. Nevele moet op dit totale gegeven een voortrekkersrol vervullen en dit in een positieve opbouw en samenwerking met alle positieve krachten in onze samenleving, in samenwerking met de adviesraden een positieve en goed gedocumenteerde werking naar de bevolking toe realiseren. Dit alles zou moeten leiden naar positieve resultaten zowel wat het sensibiliseren van de bevolking betreft als een uiteindelijke meerwaarde van de totale beleving van ons cultureel verleden, heden en de positieve opbouw naar de toekomst. Als dit beleidsplan de leidraad kan zijn om dit alles te kunnen realiseren dan zetten we met zijn allen die bezorgd zijn voor de toekomst van onze maatschappij één stap van de vele, maar in de goede richting.
Hugo Verhaege Schepen van Cultuur
3
Inleiding Wettelijk kader van dit beleidsplan In haar Algemeen Beleidsplan 2007-2012 heeft het gemeentebestuur er reeds voor gekozen de communicatie naar de burger toe te verbeteren en de verenigingen en het vrijwilligerswerk te ondersteunen door een beter doordachte subsidieregeling uit te werken. De bibliotheek zou, naast het bieden van informatie, educatie en ontspanning, een prominente rol spelen in het levenslang lerentraject. Een lerentraject die onze moderne samenleving vereist. Het gemeentebeleid zou transparant zijn en met veel respect voor het erfgoed en de eigenheid van de gemeente. Het decreet van 13 juli 2001 en verdere wijzigingen, houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid en de bijbehorende uitvoeringsbesluiten, paste volledig in het kader van het gemeentelijk beleidsplan en wordt gebruikt als unieke hefboom om het beleidsplan grondig te implementeren. Een eerste belangrijk element is de introductie van de cultuurbeleidcoördinator, verantwoordelijk voor de coördinatie van het beleidsplanningsproces en het schrijven van het beleidsplan en de jaarlijkse actieplannen. Een tweede belangrijk element is de uitvoeringssubsidie, die, gekoppeld aan de uitvoering van het cultuurbeleidsplan en de jaarlijkse actieplannen, de gemeente zal in staat stellen een aantal gemeenschapsvormende initiatieven op poten te zetten. En tot slot zal door dit decreet het proces in gang gezet worden zodat de verticale manier van denken door de gemeentediensten doorbroken wordt en zij hun acties en planningen op elkaar afstemmen. Dit decreet van 2001 komt niet zomaar uit de lucht vallen. In de Belgische grondwet art. 23 staat dat iedereen recht heeft op cultuur en in de mogelijkheid moet gesteld worden van er aan deel te nemen. Het cultuurdecreet biedt de mogelijkheid om niet alleen een strategisch uitgewerkt en stevig onderbouwd lokaal cultuurbeleidsplan te ontwikkelen, waarbij de jeugd een zeer groot aandachtpunt wordt. Tezelfdertijd worden de zaden gezaaid waaruit zowel lokaal als globaal de verdraagzaamheid en tolerantie kunnen geoogst worden, nodig in een volwassen democratie, gedragen door goed geïnformeerde burgers. Het Vlaamse Gewest heeft met dit decreet de handschoen naar de gemeenten geworpen. Nevele is bereid van hem op te nemen en engageert zich om tot een mooi en ‘voorbeeldresultaat’ te komen. Aan de hand van bovenstaand gegeven vormen wij onze visie op ons cultuurbeleid voor de periode van 2011-2013. Wat staat er in dit plan? In een eerste deel wordt beschreven hoe het proces van de cultuurbeleidplanning, verlopen is. Men kent slechts zijn onderwerp terdege als men het grondig bestudeerd en in cijfers gevat heeft. Een goed gedocumenteerde situatieschets is onontbeerlijk. Het biedt de mogelijkheid om Nevele cijfermatig en objectief te voelen en te ruiken. Eerst geven we de brede maatschappelijke context om die vervolgens te vernauwen naar het facet cultuur en vrije tijd en brengen we meer specifiek het cultuurbeleid en het culturele veld in kaart.
4
Wil men een beleid uitstippelen, weten welke koers men als bestuur moet varen dan dient men de situatieschets met kritisch vragen te bestoken. Een uiterst handig middel daarvoor is een Swot-analyse maken. Zeven steunpilaren vormen de basis voor de ontwikkeling van het cultuurbeleidsplan. Voor elk van deze steunpilaren werd onderzocht welke de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen zijn. Het vierde hoofdstuk geeft de visie op cultuur en cultuurbeleid. Dit toekomstbeeld, deze visie kan slechts gerealiseerd worden als het omgezet en beschrijfbaar gemaakt wordt in doelstellingen. Elk van de zeven steunpilaren krijgt een algemene doelstelling. Een strategische doelstelling die telkens verder ontwikkeld wordt in concrete doelstellingen. De zeven steunpilaren worden nog verder ondersteund door drie bijkomende algemene doelstellingen, drie steunberen als het ware: de link cultuur – natuur, het Meetjeslandse samenwerkingsverband van COMEET en het uitdrukkelijk belang dat gehecht wordt aan de samenwerking met de vrijwilligers. Deze concrete doelstellingen zullen nu net “het wat” van het cultuurbeleid vormen. Tot slot de aanvullende bijlagen.
5
Begrippen: BTP: zie Bruto Tevredenheidsproduct Bruto Tevredenheidsproduct: product dat verkregen wordt als men de som maakt van het gevoel bij de verhalen over emotionele of cognitieve verrijking, van plaats- of persoonsgebonden anekdotes, met het resultaat van een inzet van velen. Cortenstaal: ook gekend als weervast staal of onder de merknaam COR-TEN-staal, is een metaallegering, bestaande uit ijzer met de toevoegingen: koper, fosfor, silicium, nikkel en chroom. De sterkte is vergelijkbaar met die van andere gelegeerde staalsoorten zoals roestvrij staal, de rekenwaarde is circa 355 [N/mm2]. Het uiterlijk vertoont de typische bruine roestkleur. COMEET: staat voor Cultuur Overleg Meetjesland. Het is een samenwerkingsverband van de dertien gemeenten van het Meetjesland. De regionale organisatie wil een meerwaarde creëren op het vlak van cultuur. De dertien gemeenten zijn: Aalter, Assenede, Eeklo, Evergem, Maldegem, Nevele, Kaprijke, Knesselare, Lovendegem, Sint-Laureins, Waarschoot, Zelzate en Zomergem. COMEET groepeert vertegenwoordigers van de belangrijkste culturele sectoren: de erfgoedsector, de kunsten, de bibliotheken en de socioculturele sector. De Raad van Bestuur van COMEET bestaat uit de dertien schepenen van cultuur en dertien leden uit de oppositie. Daaruit werd een Dagelijks Bestuur verkozen: voorzitter is Frank Sierens, schepen van cultuur van Maldegem, ondervoorzitter zijn Hugo Verhaege, schepen van cultuur van Nevele, Walter Demuynck, schepen van cultuur van Waarschoot en Nick Mouton, schepen van cultuur van Lovendegem. Het personeelskader van COMEET bestaat uit Rebecca Van Rechem (regionaal cultuurbeleidscoördinator ), Sylvia Matthys, Eline Chalmet (erfgoedcoördinatoren Meetjesland), Hanne Couckuyt (erfgoedmedewerker), Jolien Verroeye (tijdelijk erfgoedregistrator) en Veerle Van de Veire (administratief medewerkster). Cultuurcompetentie: om van kunst en cultuur te kunnen genieten heb je voldoende bagage nodig. Een soort van referentiekader. Met die bagage vind je niet alleen makkelijker de weg naar het cultuuraanbod, maar kan je er ook op een meer diepgaande manier van genieten en nieuwe facetten ervan ontdekken. Cultuurcreatie: is het proces waarbij een nieuw product ontstaat. Daarbij kan het gaan om zowel kunst in de enge zin, als cultuur in de brede zin van het woord. Cultuurparticipatie: het bevorderen van de cultuurparticipatie is nauw verbonden met cultuurspreiding en gemeenschapsvorming. De acties met het oog op cultuurparticipatie omvatten de diverse inspanningen m.b.t. de toeleiding naar het cultuuraanbod in het cultuur- of gemeenschapscentrum. Cultuurpresentatie: zie cultuurspreiding Cultuurspreiding: onder cultuurspreiding wordt de kunst- en cultuurpresentatie verstaan, zowel van professionele als amateurkunsten. Hiertoe behoren zowel de zogenaamde receptieve activiteiten (georganiseerd door verenigingen), als het aanbod dat door de gemeentelijke cultuurdiensten (gemeenschapscentrum, bibliotheek…) wordt gerealiseerd. DKO: Deeltijds Kunst Onderwijs
6
Erfgoed: Erfgoed is overal om ons heen. Het zijn de waarneembare sporen van een voorbije tijd. Dat kunnen de voorwerpen zijn in een musea, archeologische vondsten, archieven, monumenten en landschappen, maar ook de daaraan verbonden tradities, verhalen en gewoonten. Soms zijn ze bewust bewaard en generaties lang gekoesterd. Soms zijn ze toevallig bewaard gebleven en wordt hun bestaan bedreigd. De acties met betrekking tot erfgoed hebben tot doel ons collectief verleden te bewaren en het tezelfdertijd toegankelijk te maken voor het heden (en de toekomst). Roerend erfgoed: Dit is al het erfgoed dat verplaatsbaar is. Voorbeelden zijn schilderijen, beelden, juwelen, relikwieën, munten, zegels, meubels, tapijten, boeken, foto’s, films, muziekinstrumenten, literatuur, documenten,… Het roerend erfgoed wordt onder andere bewaard in musea en archiefinstellingen, maar er bevindt zich ook heel wat bij particulieren, zowel als verzamelobject of als erfstuk. -
Onroerend erfgoed: Hiermee bedoelen we het erfgoed dat niet-verplaatsbaar is en letterlijk in de grond geworteld is. Voorbeelden zijn archeologische sites, monumenten, landschappen, molens, bruggen, oude haveninstallaties,…
-
Immaterieel erfgoed: Immaterieel erfgoed is een verzamelterm voor al het erfgoed dat niet-tastbaar is. Voorbeelden hiervan zijn rituelen, verhalen, gebruiken, recepten, feesten, talen, rites, ambachten, technieken, overtuigingen, liederen, podiumkunsten, sporten en spelen,…
Gemeenschapsvorming: Hieronder worden alle activiteiten begrepen die de kwaliteit en de samenhang van de lokale gemeenschap versterken. Inspraak en participatie: zijn termen die gebruikt worden voor een brede waaier van werkvormen en methodieken. De redenen om te streven naar inspraak en participatie kunnen als volgt samengevat worden: Betrokken worden en inspraak krijgen verhoogt de interesse en de medewerking. Op deze manier geeft men het lokaal beleid een breed draagvlak. De noden en behoeften kunnen preciezer geschat worden. Dit heeft dan weer belang voor de kwaliteit van het beleid. De communicatie tussen een gemeente en haar bewoners verbetert. Participatie aan beleid vergroot het zelfvertrouwen en de positieve ontwikkeling van zowel een individu als een (bevolkings)groep. Participatiebevordering kan de taak van de verantwoordelijken verlichten. Participatie is een belangrijke waarde, een fundamenteel recht van elke burger en wezenlijk voor een democratie. KLAD: De Kale-Leie Archeologische Dienst is een intergemeentelijke projectvereniging in de Kale-Leie regio te Oost-Vlaanderen, opgericht midden 2003. Momenteel nemen de gemeentes Aalter, Deinze, Evergem, Knesselare, Lovendegem (bijgekomen lid) en Nevele er aan deel. De dienst staat in voor het behoud, beheer en het onderzoek van het archeologisch patrimonium op het grondgebied van de aangesloten gemeenten. Aangezien dit een regio is met een uitgesproken potentiële rijkdom aan archeologische sporen heeft de KLAD dan ook zijn handen vol met zowel opgravingen en werfcontroles als het streven naar behoud van sites en de ontsluiting van de resultaten naar het grote publiek LAA: Lokaal Archeologisch Archief, kaarten door de KLAD opgemaakt en in 2006 ter beschikking gesteld van de technische diensten van de gemeenten die aangesloten zijn bij de KLAD, om alle bouwdossiers aan te toetsen met een suggestie naar de indiener van het bouwdossier toe. OD: operationele doelstelling
7
OVINOB: Oost-Vlaams Informatie Netwerk Openbare Bibliotheken Participatie: zie inspraak en participatie PBS: Provinciaal Bibliotheek Systeem PCC: Provinciale Centrale Catalogus SD: Strategische doelstelling Smart-analyse: Smart staat voor Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Resultaatgericht, Tijdperspectief. Een smartdoelstelling is richtinggevend: het geeft aan wat je wil bereiken en bovendien wordt aangegeven welke resultaten, wanneer moeten bereikt worden. Swot-analyse: Swot staat voor Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats. Met een Swotanalyse wordt nagegaan welke de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen zijn. De Swotanalyse is een vaak toegepaste methode in het kader van beleidsplanning en strategisch denken.
Open geest Bij het lezen van deze inleiding en dit ganse cultuurbeleidsplan zal het ongetwijfeld opvallen dat er vertrokken wordt vanuit een heel breed uitgangspunt en een open en ruime geest. De lokale doelstellingen worden globaal gepositioneerd. Dit mag niet verwonderlijk zijn omdat de ontwerpers van het cultuurdecreet zelf pleiten voor een beleidsplan dat in staat is om muren te slopen, cynisme achterwege te laten en de verzuring in de maatschappij ten alle prijzen te stoppen. In Nevele is men bereid om de doelstellingen van het decreet zo goed mogelijk te realiseren: integraal, kwalitatief en transversaal te werken en te denken. Daarom is er met een zeer brede blik naar onze gemeenschap gekeken en zijn bij de voorbereidende stappen van het cultuurplanningsproces in de mate van het mogelijke de aangrenzende domeinen in de denkoefening betrokken.
8
Hoofdstuk I Proces van de cultuurbeleidplanning Het decreet lokaal cultuurbeleid van 13 juli 2001 legt in haar uitvoeringsbesluiten de structuur vast voor het cultuurbeleidsplan. Zij legt ook de acties vast die moeten ondernomen worden om een zo’n breed mogelijk deel van de Nevelse bevolking te betrekken bij de opmaak van het planningsproces. In dit cultuurdecreet en ook in de memorie van toelichting van minister Anciaux staat duidelijk gestipuleerd dat het cultuurbeleidsplan moet gedragen worden door het ideeëngoed van een brede basis. Het denkwerk van een bevlogen ambtenaar en een gedreven schepen van cultuur zijn niet de manier om tot een voldragen plan te komen. Het is om die reden dat communicatie- en participatieacties zo belangrijk zijn in het planningsproces en dit zowel bij de opmaak van het beleidsplan als bij de verdere stappen in dit proces. Inspraak en participatie van de culturele actoren is zo ruim mogelijk onderzocht in vele vergaderingen en via diverse kanalen. Schematisch ziet dit er als volgt uit : 1.2.0. Voorbereidend werk 1.2.1.Vergaderingen met bevoorrechte getuigen 1.2.1.1. Vergadering met de amateur-kunstenverenigingen 16 oktober 2007 1.2.1.2. Vergadering met de senioren van 30 oktober 2007 1.2.1.3. Vergadering met de culturele en socio-culturele verenigingen van 7 november 2007 1.2.1.4. Vergadering met de erfgoedcoördinatoren van de erfgoedcel Meetjesland van 8 november 2007 1.2.1.5. Vergadering met de erfgoedverenigingen van 9 november 2007 1.2.1.6. Vergadering met alle partners i.v.m. uit het uitwerken van het feesttraject voor de Cyriel Buysseviering van 16 oktober 2008 1.2.1.7. Vergadering met alle culturele verenigingen op 26 november 2008 1.2.1.8. Vergadering met de erfgoedverenigingen op 9 december 2008 om het cultuurbeleidsplan te bespreken 1.2.2. Losse contacten met de jeugd-, sport-, milieu- en informatieambtenaar en de sociale dienst van het OCMW 1.2.3. Losse gesprekken met de vertegenwoordigers van de (socio)-culturele verenigingen 1.2.4. Losse gesprekken met de (amateur)kunstenaars 1.2.5. Losse gesprekken met deskundigen, horeca en UNIZO 1.2.6. Wekelijkse gesprekken met de huidige schepen van cultuur 1.2.7. Doornemen van het bibliotheekbeleidsplan 1.2.8. Doornemen van het jeugdbeleidsplan 1.2.9 Doornemen van het sportbeleidsplan 1.2.10. E-mailverkeer met verschillende stakeholders
9
Hoofdstuk II Situatieschets Om aan een degelijke beleidsplanning te kunnen doen, is het absoluut nodig om over een volledige en voldoende informatie over de actuele stand van zaken van de gemeente Nevele te beschikken Daarom schetsen we in dit deel allereerst de Nevelse maatschappelijke context.1 Daarna bespreken we het culturele veld en het cultuurbeleid van de gemeente.
2.1. De maatschappelijke context
2.1.1. Geografische situering Het huidige Nevele is ontstaan in 1977 door de fusie van 6 kleine gemeenten. Deze 6 voelen en gedragen zich als zes leefkernen, die tezelfdertijd ook de zes parochies van de gemeente zijn: Hansbeke (Sint Petrus en Paulus), Landegem (Sint-Blasius en Sinte Margriet), Merendree ( Sint-Radegundis), Nevele (Sint-Mauritius en Gezellen), Poesele (Sint-Laurentius), Vosselare.(Sint-Eligius). Nevele is een landelijke gemeente met een oppervlakte van ca. 5190 ha, gelegen ten westen van Gent. De gemeente behoort tot de provincie Oost-Vlaanderen, arrondissement Gent. Nevele wordt omgeven door de buurgemeenten Aalter in het westen, Zomergem en Lovendegem in het noorden, Gent in het oosten en Deinze in het zuiden. Nevele maakt deel uit van het Meetjesland, waar reeds een sterke traditie van regionale samenwerking bestaat, maar ook van de Streek Leie-Schelde. Deze supra-regionale potentie zorgt voor een toegevoegde waarde zowel voor Nevele als voor de Oost-Vlaamse regio. In Vlaamse context gezien behoort Nevele qua oppervlakte tot de middelgrote tot grote gemeenten. Daar staat echter een erg laag bevolkingsaantal tegenover, hetgeen neerkomt op 216,55 inwoners per vierkante km (nauwelijks de helft van het Vlaamse gemiddelde). Nevele vormt samen met de meeste andere Meetjeslandse gemeenten het groene gezicht van Oost-Vlaanderen.
2.1.2.Landschappelijke situering Overeenkomstig het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen maakt Nevele deel uit van de laagvlakte die zich uitstrekt over de noordelijke helft van België en die historisch en landschappelijk Binnen-Vlaanderen of Zand-Vlaanderen wordt genoemd. De structuurbepalende elementen,- die uiteindelijk ook op cultureel gebied hun weerslag zullen hebben -, op macroschaal zijn de volgende: − Het stedelijk gebied Gent en Deinze. − De grote lijninfrastructuren (E40-autoweg, kanalen en spoorweg) − Het grote boscomplex van Beernem –Aalter. Ook volgens de stadsgewestelijke ontwikkeling in Oost-Vlaanderen ondervindt Nevele de invloeden van Gent. Voornamelijk na de tweede wereldoorlog heeft er zich een massale “trek naar buiten” van de grote steden voorgedaan. Het suburbanisatieproces, kenmerkend voor alle Vlaamse steden ging van start.
1
De uitgebreide situatieschets met alle cijfers en tabellen zijn voor de leesbaarheid van dit document ondergebracht in de bijlagen van hoofdstuk II. 10
Voor de groei van dit banlieue-verschijnsel waren, naast de groeiende mobiliteit, de algemene welstandsverhoging, de veranderende woonappreciatie (wonen in het groen), de kortere werkduur en de verbeterde woonomstandigheden buiten de stad van grote betekenis. Deze laatste factoren zijn vooral verantwoordelijk voor het suburbaan wonen: verspreid , in afzonderlijke woonwijken, of in in-omvorming-zijnde dorpen of gehuchten. 2 De gemeente Nevele bevindt zich in de forenzenwoonzone van het stadsgewest Gent. Zij ligt nog voorbij de banlieu-gemeenten zoals Drongen, Lovendegem, etc., maar voor tal van functies zoals onderwijs en woon-werkverplaatsingen, is Nevele toch afhankelijk van de kernstad.
2.1.3.Demografische en socio-economische kenmerken Op 31 december 2009 telde Nevele 11.602 inwoners. De recentste cijfers 3 (periode 20002009) laten een redelijke groei zien van 2,03% en de verwachting is dat de vergrijzing van de bevolking met een grote 7% zal toenemen tegen 2025. Dit blijft nochtans onder alle gemiddelden.4 Op 31 december 2009 telde de gemeente Nevele 160 inwoners met een niet-Belgische nationaliteit. Dit aantal is heel wat minder dan het Vlaamse gemiddelde, blijft over de loop der jaren redelijk stabiel en het merendeel van de niet-Belgen is van Europese oorsprong.5 Het aantal mannen en vrouwen is bijna in evenwicht. Er zijn 112 meer vrouwen dan mannen. Ook dit is typisch voor Vlaanderen. Er is hierin geen evolutie op te merken en het verschil tussen beide geslachten blijft dus stabiel over de jaren heen. Bij de volkstelling van 1991 had Nevele een werkgelegenheidsgraad van 52 –dit is de verhouding van het aantal arbeidsplaatsen in Nevele tot de werkende beroepsbevolking van de gemeente. In de decennia die volgden op deze volkstelling bleef deze coëfficiënt schommelen, globaal gezien in dalende lijn. De werkgelegenheidsgraad in 2002 was 42,8%.6 Een coëfficiënt lager dan 100 wijst op het feit dat er meer werkende mensen in Nevele wonen dan werken. Aangezien Nevele een uitgesproken landelijke gemeente is, die niet beschikt over een industriezone, is dit vrij logisch.
2
Ruimtelijk structuurplan Nevele, Groep planning, Brugge 1997, pp. 7-10 Zie bijlagen 4 Voor 2025 in Nevele 30,9%, Meetjesland 32,7%, Oost-Vlaanderen 31,1% en Vlaanderen 31,5%. 5 Bron: dienst bevolking Het aspect diversiteit bij de uitwerking van het cultuurbeleidsplan, wordt eerder intentioneel behandeld, dan wel daadwerkelijk. Er zijn zeer weinig inwoners uit de Afrikaanse, Aziatische of Amerikaanse continenten. Dit is eerder een stedelijk verschijnsel en geen landelijk. 6 De werkgelegenheidsgraad is de procentuele verhouding tussen het aantal beschikbare arbeidsplaatsen in een gemeente (loontrekkenden + zelfstandigen) en de bevolking op actieve leeftijd (20 tot 64 jaar). De werkgelegenheidsgraad toont aan in hoeverre een gemeente erin slaagt om werk te verschaffen. Hij verschilt sterk met de activiteitsgraad, nl. 76,2%. Dit is het hoogste cijfer van het Meetjesland ( gemiddeld 73,4%) en is zelfs hoger dan het Oost-Vlaams en Vlaams gemiddelde (resp. 74,9% en 73%) Een typische woongemeente zal een lage werkgelegenheidsgraad hebben. Bron werkgelegenheidsgraad: Situatieschets Oost-Vlaanderen 2000-2004, EROV. Bron activiteitsgraad: NIS Bevolkingsstatistieken, NIS Volkstelling, RIZIV, RSZ-LATG, RSZPPO, RSVZ, VDAB. 3
11
De tewerkstelling in de primaire sector, de land- en tuinbouw, is vrij hoog in de gemeente Nevele. Het aandeel van die sector in de totale tewerkstelling bedroeg in 1982 nog meer dan 23%. Toch gaat in Nevele het aandeel van deze sector achteruit. In de andere twee sectoren, de secundaire of industriesector en de tertiaire of dienstverlenende sector nam de tewerkstelling toe. Wat de dienstensector betreft zijn de belangrijkste werkgevers de gemeente zelf, met 897 werknemers en de onderwijsinstellingen (lager onderwijs) en het M.P.I. Ten Dries te Landegem.8
Opleiding en inkomen9 De Nevelse bevolking is iets hoger opgeleid in vergelijking met de gemiddelde Vlaming, 24,63% tegenover 23,71% Dit opleidingsniveau voor het Meetjesland is 20,5%. Ook het inkomensniveau ligt in Nevele hoger dan in de meeste andere gemeenten in België.
Onderwijs In Nevele beschikt men over kleuter- als basisonderwijs, zowel voor kinderen met, als zonder beperking. Voor het secundair onderwijs kan men terecht in Deinze, Gent, Aalter en Zomergem. Kinderen met beperking uit het secundair kunnen school lopen op de gemeente. Voor het deeltijds muziekonderwijs moet men terecht in Aalter, Deinze en Zomergem. Mogelijkheden worden onderzocht om deeltijds muziekonderwijs in te richten in de gemeente.
Economische sectoren Openbaar vervoer Inzake het openbaar vervoer in Nevele moet er een duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen het treinaanbod en het busaanbod. De NMBS bedient voornamelijk het noordelijk deel van de gemeente (Hansbeke, Landegem en Merendree) richting Gent/Brussel en Brugge. De bediening is zonder meer goed te noemen, getuige het hoge aantal opstappers en het relatief hoge aandeel van de trein in de woon-werk- en de woon-schoolverplaatsingen. In het kader van het mobiliteitsconvenant is er sinds 4 augustus 2003 een basismobiliteitsdossier van de Lijn uitgewerkt om via beter lijn- en belbusverbindingen de gemeente verder met het openbaar vervoer te ontsluiten.10
7
De 89 werknemers staan voor 72,8633 FET de Bron: Controlelijst inspectie Vlaamse Gemeenschap, 3 kwartaal 2006. 8 Ruimtelijk structuurplan, p.72 9 NIS Volks- en Woningtelling 1991, bewerkingen GOMOV. 10 Basismobiliteit Zulte – Deinze - Nevele – Gavere – Nazareth, startdossier BTTB, 4 augustus 2003 12
2.1.3 Adviesraden en beheersorganen Voor de advisering en het medebeheer van de sector vrije tijd beschikt het gemeentebestuur Nevele over volgende advies- en beheersorganen: - Cultuurraad – voorzitter: dhr. Luc Bingé - Erfgoedraad – voorzitter: dhr. Raf Walgraeve - Sportraad – voorzitter: dhr. Dirk Loontjes - Jeugdraad – voorzitter: Ruben Haeck - Seniorenraad – voorzitter: mevr. Mariette Claeys - Beheersorgaan Gemeenschapscentrum – Bibliotheek – voorzitter: mevr. Mariette Claeys
2.1.4 Gemeentebestuur NIS-code (Nationaal Instituut voor de Statistiek): 44049 Adres: Cyriel Buyssestraat 15-17 9850 Nevele T 09 321 92 00 F 09 321 92 99 e-mail:
[email protected] Gemeentesecretaris: Patrick Depraet Gemeenteraad Partij (aantal zetels) Raadsleden Nieuw Nevele 2000 (10)
Johan CORNELIS Hugo VERHAEGE John CARON Lucrèse DE MEYER Sofie D’HONDT Patricia TUYTSCHAEVER Eric VAN HUFFEL José VAN OOST Ilbert VERVAEKE Martine VERCRUYSSE Roger BOONE Ann LAMBRECHT Raphaël STANDAERT Marleen VANLERBERGHE Wim VAN QUICKENBORNE Luk DE GHEEST Hilde LANGERAERT Mia PYNAERT Jef D’HONDT Christine ROETS
CD&V (5)
Sp-a+Vl-pro (3)
VLD (2)
Olaf EVRARD Vlaams Belang (1)
13
College van Burgemeester en Schepenen o
o o o o
o
o
Burgemeester: Johan CORNELIS (Nieuw Nevele) Algemene planning, Brandweer, Burgerlijke Stand, Kerkfabrieken, Openbare werken, Patrimoniumbeheer Eerste Schepen: José VAN OOST (Nieuw Nevele) Burgerlijke Stand, Sociale zaken, Recreatie, Senioren, Groen en bebloeming Tweede Schepen: Ann LAMBRECHT (CD&V) Onderwijs, Buitenschoolse kinderopvang, Jeugd, Sport Derde Schepen en voorzitter gemeenteraad : Ilbert VERVAEKE (Nieuw Nevele) Financiën, Mobiliteit, Economie, Personeel, Land- en Tuinbouw Vierde Schepen: Hugo VERHAEGE (Nieuw Nevele) Cultuur, Leefmilieu en natuurbehoud, Monumenten en landschappen, Ruimtelijke ordening Vijfde Schepen: Marleen VANLERBERGHE (CD&V) Ontwikkelingssamenwerking, Communicatie, Feestelijkheden, Toerisme, Nutsvoorzieningen Zesde Schepen en OCMW-voorzitter : Gilbert HAUTEKEETE (Nieuw Nevele) Huisvesting, Gelijke kansenbeleid, Welzijnszaken
2.2. Het cultuurbeleid en het culturele veld
2.2.1. Cultuurbeleid Cultuur zit verweven in ons hele doen en laten. De leefomgeving, de zorg voor monumenten en landschappen, de kwaliteit van de openbare ruimte, de informatievoorziening, feestelijkheden en ontspanning zijn allemaal uitingen van cultuur. De gemeentelijke overheid heeft zich in haar beleidsplan 2007-2012 tot doel gesteld om al deze elementen aanwezig te laten zijn zodat het culturele leven kan groeien en ontwikkelen.11 Vorige legislaturen schonken vooral aandacht aan de uitbouw van een goed werkende bibliotheek en lieten het verenigingsleven bloeien. In deze legislatuur bouwt het Nevelse beleid verder aan het bibliotheekbeleid en dankzij de grote polyvalente zaal van de bib kan er bijzonder veel en aangehouden aandacht geschonken worden aan de verdere uitbouw van een behoorlijk cultuurbeleid. Er is een degelijk podiumaanbod dat aangeboden wordt door de gemeentelijke raad voor cultuurbeleid. Dit podiumaanbod is reeds aan haar negende editie toe en trekt telkens volledig uitverkochte zalen. Het beleid doet voortdurend inspanningen op het vlak van de infrastructuur en een rechtvaardiger verdeling van de subsidies. Alle culturele verenigingen erkend door de gemeentellijke raad voor cultuurbeleid kunnen gratis gebruik maken van de gemeentelijke infrastructuur, voor haar niet-commerciële activiteiten. Tevens kan elke erkende vereniging in aanmerking komen voor een projectsubsidie. Daartoe moeten zij een stevig aanvraagdossier indienen bij de gemeentelijke overheid. De gemeente heeft een zeer goed werkende bibliotheek met regionale uitstraling. Reeds van in het begin van de vorige legislatuur is er geopteerd geworden om een degelijke en doordachte ondersteuning te geven aan het georganiseerde verenigingsleven. Daartoe werden de retributiereglementen aangepast: erkende culturele verenigingen kunnen, onder bepaalde voorwaarden, gratis gebruik maken van alle gemeentelijke infrastructuur.12 De huidige legislatuur volgt deze ondersteuning, maar vraagt momenteel wel
11
Beleidsplan 2007-2012, CD&V - Nieuw Nevele, hoofdstuk 8. Op die manier krijgen de culturele verenigingen een ondersteuning dat het equivalent is van 293 361 euro per jaar 12
14
een kleine vergoeding voor het uitlenen van feestmateriaal, om het versleten en verloren materiaal te kunnen aanvullen. Zoals in de meeste gemeenten in Vlaanderen is in Nevele de laatste decennia heel stevig geïnvesteerd geworden in sportinfrastructuur. Er is een goedwerkende sportraad. Sport is een volwaardige component in het vrijetijdsbeleid van de gemeente.13 Er zijn plannen om in 2011 over te gaan tot het bouwen van een nieuw sportcomplex. Nevele heeft geen cultuurcentrum, maar wel een gemeenschapscentrum. De verenigingen kunnen jaarlijks rekenen op een stevige ondersteuning van 62 625 euro. Dit bedrag wordt nog eens vermeerderd met 293 361 euro per jaar steun in natura. Ook de adviesraden (jeugd-, sport-, senioren en cultuurraad) kunnen rekenen op (zowel financiële als logistieke) ondersteuning. Het personeelsbestand dat de gemeente rechtstreeks en onrechtstreeks ter beschikking stelt voor het tot stand komen van het vrijetijdsbeleid (inclusief sport, jeugd, senioren en toerisme) is eerder gering :
Functie
FTE
Cultuurbeleidscoördinator (1) Combi-ambtenaar (o.m. sport en cultuur) (1)
1 FTE 1 FTE
Sportfunctionaris (1) Bibliothecaris (1) Jeugdfunctionaris (1)14 Combi-ambtenaar (o.m. informatie en toerisme) (1) Administratieve medewerker senioren (1) Administratieve medewerker gehandicaptenraad (1) Bibliotheekmedewerkers (5) Vrijwilligers voor het kaften van boeken (4) Vrijwilligers voor het teugplaatsen van de materialen (7) Vrijwilliger die de opleiding graduaat bibliotheekwetenschappen volgt (1) Vrijwilliger voor het poetsen (1) (alle vrijwilligers werken op losse basis, met een wisselend urenpakket) Zaalwachters Sporthal(3) Medewerker Techniek (1) vrijwilliger Medewerker Techniek en Onderhoud (zie werkingskosten)
0,5 FTE 1 FTE 0,5 FTE 1 FTE
Totaal (17 mensen)
11,60 FTE
0,1FTE 0,1 FTE 2.9FTE
3 FTE 0.25FTE 15
Dit resulteert in onderstaand begrotingsoverzicht op het vlak van cultuur en vrije tijd (exclusief sport, jeugd en toerisme) voor de afgelopen jaren :
13
Oppervlaktes voorbehouden aan sport: 12,42 ha. Zowel het ambt van de deeltijds sportfunctionaris als deeltijds jeugdconsulent is vanaf 30.03.2009 ingevuld door Julie Bivacco. 15 Deze post wordt uitbesteed aan een externe kuisploeg. De onkosten worden bij de werkingskosten cultuur gevoegd 14
15
Begrotingsgegevens mbt Departement Cultuur Jaar
Begrotingspost
Begrotingsomschrijving
Bedragen
2008 nr 762 nr 767
Cultuur Openbare bib
220.236,61 EUR 274.074,35 EUR
2009 nr 762 nr 767
Cultuur Openbare bib
247.869,81 EUR 269.962,22 EUR
2010 nr 762 nr 767
Cultuur Openbare bib
169.378,14 EUR 269.811,53 EUR
2.2.2. Infrastructuur Het vrijetijdsleven in Nevele krijgt behoorlijk wat ruimte. Hieronder geven we beknopt weer, welke infrastructuur in Nevele beschikbaar is voor het vrijetijdsleven. Sport Naast de gemeentelijke sportaccommodatie (waaronder voetbalvelden, petanquebanen, staande wip, een Finse looppiste, een verspringstand, een rollerskateramp, een grote sporthal en een zaal voor gevechtssporten) is de turnzaal van de gemeentelijke basisschool in de deelgemeente Nevele, beperkt beschikbaar voor cultuur. Ook aan private sportaccommodatie ontbreekt het absoluut niet in Nevele, zowel wat openluchtterreinen als overdekte sportterreinen betreft. Er zijn 65 sportverenigingen actief. In totaal is er in Nevele niet minder dan 80 132 m² aan sportterreinen in openlucht, met daarbovenop de Finse looppiste en de vele kilometers wandel- en fietsroutes en 44 008 m² aan overdekte sportinfrastructuur. Onderstaande tabel geeft een idee,welke sporten kunnen beoefend worden op de gemeente. onderverdeling naar sport minivoetbalclubs voetbalclubs Ruiterclubs Basketbalclubs Volleybalclubs Vogelverenigingen Visverenigingen Wielerclubs Contact- en yogasporten Badmintonclubs Tennisclubs Gymclubs Atletiekclubs Motorcross Autocross
aantal 7 4 4 2 1 5 1 5 5 2 1 2 1 1 2
16
Boldersclubs Biljartclubs Snookerclubs Schuttersverenigingen Wandelclubs Schaakclubs
2 1 1 3 1 1
Jeugd Als bestaande infrastructuur zijn er de lokalen van de jeugdwerkinitiatieven (Chiro Ludiek, KLJ Nevele, Scouts en Gidsen Nieuwland, Jeugdhuis Mixit vzw), de lokalen van de gemeente (sportzaal Landegem, auditorium bib, turnzaal Nevele, Ontspanningscentrum De Oostbroeck, Gemeentezaal Vosselaere, Gemeentezaal Hansbeke, Gemeentehuis Nevele). 16 Cultuur De infrastructuur in het kader van de gemeentelijke openbare bibliotheek en het gemeenschapscentrum komt verderop aan bod. Nevele maakt werk van de bescherming en waardering van haar onroerend erfgoed.
2.2.3. Bibliotheken 2.2.3.1. De openbare gemeentelijke bibliotheek De huidige openbare bibliotheek van Nevele is gegroeid uit de gemeentelijke bibliotheek van Landegem die werd opgericht in 1948. In 1980 werd deze bibliotheek erkend als de gemeentelijke bibliotheek van de fusiegemeente Groot-Nevele. Tot december 2003 was er een uitleenpost in Hansbeke. De huisvesting van de hoofdbibliotheek is zeer lang problematisch geweest, maar sinds 1999 beschikt Nevele over een mooi nieuw gebouw17 De beslissing van de gemeenteraad om het bibliotheekgebouw rechtover de sporthal in de deelgemeente Landegem te bouwen was een juiste keuze. Er kan hier gesproken worden tussen een uiterst gelukkig huwelijk tussen sport en cultuur. Op de gemeenschappelijke piekuren van beide instellingen is er een druk over en weergeloop van ouders die, terwijl hun kinderen aan het sporten zijn,’het gat in hun cultuur plamuren’.18 De bibliotheek beschikt over een zeer actieve ploeg bibliotheekmedewerkers en zowel voor de constante inspanningen van het personeel als voor de nieuwe infrastructuur heeft de gemeente in het jaar 1999 ook terecht de titel van “Boekegem” gekregen.19 In de bibliotheek is een ruime polyvalente zaal (het auditorium), waar zich een groot deel van het creërende culturele leven van Nevele afspeelt.20 In de “Wandelgangen” van de bibliotheek is er regelmatig een tentoonstelling. Onder het impuls van de vorige schepen van cultuur zijn er een aantal hoogtepunten geweest, qua inhoud en kwaliteit van de tentoonstellingen. Dit trok een publiek aan dat niet meteen voor de bibliotheek kwam maar toch daardoor zijn voet over de drempel zette. De bibliotheekgebruikers kwamen tezelfdertijd ook in contact met andere vormen van cultuurbeleving. Zo was bvb. de
16
Zie jeugdbeleidsplan 2008-2010, p.36. Beleidsplan Bibliotheek Nevele 2002-2007, p.6. 18 En vice versa. 19 Deze eretitel wordt jaarlijks toegekend door de Provincie Oost-Vlaanderen, de Oost-Vlaamse bibliotheken en Radio 2 Oost-Vlaanderen. 20 Sinds 2002 organiseert het Dagelijks Bestuur van de Cultuurraad ongeveer 9 x per jaar een podiumvoorstelling in het auditorium. Telkens wordt gespeeld voor een uitverkochte zaal. 17
17
tentoonstelling ‘Landegem gezien door de lens van René” van 14 maart tot 6 april 2008, ingericht door Het Land van Nevele, één van de meest succesvolle van de laatste jaren. 21 Bekijken we de werking van de bibliotheek en plaatsen we die in het ruimere kader van Meetjesland, Oost-Vlaanderen en Vlaanderen, dan zien we dat Nevele een zeer goede werking heeft. 35% van de bevolking heeft de weg naar de bibliotheek gevonden.22 De Nevelse lener is bovendien een actieve lener, iets wat blijkbaar voor gans het Meetjesland het geval is. Vergelijken we deze cijfers echter met Oost-Vlaanderen en Vlaanderen, dan scoort Nevele andermaal beter 23. Via een uitgebreide SWOT-analyse (cfr. Het bibliotheekbeleidsplan 2008 – 2013 in de bijlage – pag .11 ev.) is nagegaan wat de sterktes en zwaktes zijn van het bibliotheekbeleid. De regionale samenwerking tussen de veertien Meetjeslandse bibliotheken werd verder geïntensifieerd. Sedert de oprichting van Comeet in 2004 kwam er nieuwe impuls: zowel op financieel als op organisatorisch vlak kunnen sedertdien meer en beter gecommuniceerde projecten worden opgezet. De voornaamste acties tussen 2002 en 2006 waren de verdere aanvulling en omruiling van de audiovisuele wisselcollecties, de rondreizende tentoonstellingen in samenwerking met het Literair Museum van Hasselt, een schrijverstournee doorheen het Meetjesland, een fototentoonstelling…, en verder gezamelijke acties en promotiecampagnes rond de Biblioheek- en jeugdboekenweek, Boekenbeurs en de Week van de Smaak. Ovinob is het concreet resultaat van de samenwerking op provinciaal niveau. De PCC (Provinciale Centrale Catalogus), die de volledige collectie van alle Oost-Vlaamse bibliotheken ontsluit en ter beschikking stelt van de hele provincie, betekent steeds meer een enorme meerwaarde voor de dagelijkse werking van de bib. De technologische evolutie maakte het vanaf 2006 mogelijk een werkbaar PBS te organiseren dat op korte termijn een meerwaarde voor alle bibliotheken kan betekenen (PBS: Provinciaal Bibliotheek Systeem ter vervanging van lokale systemen). Op gebied van ICT dienstverlening werd een enorme vooruitgang geboekt. Leners die beschikken over een elektronische identiteitskaart (eID) kunnen deze gebruiken als lenerspas. Via de website van de gemeente kan men de volledige catalogus on line raadplegen. Tevens kan de lener zijn persoonlijke gegevens nakijken en is er mogelijkheid tot verlengen, reserveren.
2.2.3.2. Private bibliotheek en documentatiecentrum van Het Land van Nevele In 1982 werd in de vroegere lokalen van het oud gemeentehuis van Merendree door de heemkundige kring Het Land van Nevele een bibliotheek en documentatiecentrum geopend. Elke eerste zondag van de maand en na afspraak met hun bibliothecaris wordt ze opengesteld voor het ontlenen en/of raadplegen van boeken en tijdschriften. In 2001 kregen ze van de gemeente Nevele een nieuwe plaats toegewezen in de gemeentegebouwen in de Nevelse deelgemeente Hansbeke, gelegen Hansbekedorp 33. Deze bibliotheek bevat 1300 boeken, ongeveer 3000 tijdschriften van andere heemkundige en historische kringen, meer dan 2000 foto’s, 12000 dia’s en 28000 fotonegatieven. Sinds augustus 2004 heeft Het Land van Nevele een partnerschap afgesloten met het Gentse Huis van Alijn 21
Dergelijk soort tentoonstelling brengt ook mensen naar de bibliotheek, die er anders nooit komen. In die maand telde de bibliotheek 54 nieuwe inschrijvingen, voornamelijk van senioren. Dit is een doelgroep die zeer moeilijk te bereiken valt. 22 In deze cijfers zijn enkel de actieve leners opgenomen, die in het betrokken jaar iets geleend hebben in de bibliotheek. 23 Zie daarvoor de vergelijkende tabel voor lener- en uitleencijfers in de BIOS-gegevens 18
(volkskundemuseum) en werd hun bibliotheek verder uitgebouwd tot een bovenlokaal erfgoedcentrum. In dit kader werd eind 2004 een samenwerkings- en deelovereenkomst MovE met de Provincie Oost-Vlaanderen afgesloten. Sinds 2006 werken ze ook nauw samen met de Erfgoedcel van het Meetjesland die werd opgericht als uitvoering van het erfgoedconvenant tussen de Vlaamse Gemeenschap en de intergemeentelijke projectvereniging CultuurOverleg MEETjesland, afgekort Comeet. Daar de huisvesting er precair werd, gaf het college van burgemeester en schepenen toelating om dit documentatiecentrum onder te brengen in het gebouw van de vroegere bibliotheek te Hansbeke onder te brengen.
2.2.3.3. Rietgaverstede (fototheek en documentatie) – niet open voor het publiek wel na afspraak en in overleg met de conservator. Het museum Rietgaverstede is de schatkamer van de Nevelse geschiedenis. Nevele in de prehistorie en in de Middeleeuwen, verdwenen ambachten en nijverheden, diverse oude gebruiksvoorwerpen, Nevele tijdens de beide wereldoorlogen, een literaire afdeling met onder meer handschriften van Cyriel Buysse: dit is slechts een greep uit de aanzienlijke museumcollectie. Men kan er ook enkele kortfilms bekijken over historische onderwerpen.
2.2.4. Het Gemeenschapscentrum Het auditorium: ‘de klaproos’ (200m²) Tentoonstellingsruimte (100m²) Vergaderlokalen (3) Daarnaast nog tentoonstellingsruimten en vergaderlokalen
2.2.5.Het verenigingsleven Nevele kent een erg bloeiend verenigingsleven. 130 culturele en socio-culturele verenigingen, 64 sportverenigingen, erkend door de sportraad, 1 natuurvereniging, 6 jeugdverenigingen en 1 gehandicaptenvereniging. De meeste daarvan zijn erkend door hun respectieve raden en kunnen op die manier theoretisch gezien op een georganiseerde manier hun stem laten horen24.
2.2.6. Culturele functies Cultuurcreatie Heel wat amateurskunstenaars zijn in Nevele actief. Deze groep valt uiteen in twee delen: de individuele kunstenaars (meestal de plastische kunstenaars) en de verenigingen (de koren, toneelgezelschappen en de harmonie). Het aantal professionele kunstenaars is eerder gering, wat normaal is in een kleine landelijke gemeente. Uitzonderingen hierop zijn Hansbeke en Merendree (deze dorpen hebben een erg hoog artistiek gehalte). We komen hierop uitgebreid terug in de gedetailleerde inventaris en Swot-analyse .
24
De cultuurraad heeft een zeer actief dagelijks bestuur, dat zich echter voornamelijk concentreert op de werking van het gemeenschapscentrum.
19
Cultuurpresentatie en –spreiding De bibliotheek, de verenigingen, “ De Wandelgangen”, de recent opgerichte “Pandgangen” in het OCMW 25 en het Gemeenschapscentrum, nl “het auditorium: de klaproos”26 van de bibliotheek, galerij Lieve Lambrecht zijn de belangrijkste actoren op het gebied van de cultuurpresentatie. De bibliotheek heeft een zeer goede werking en beschikt over een ruime en actuele collectie, zowel wat gedrukt als audiovisueel materiaal betreft. De cultuurraad organiseert jaarlijks in ‘de klaproos’ een eigen programmering met negen voorstellingen. Telkens wordt voor een uitverkochte zaal gespeeld. De gemeentelijke infrastructuur wordt, als het om niet commerciële voorstellingen of activiteiten gaat, gratis ter beschikking gesteld van de Nevelse verenigingen. In zoverre dat deze vereniging erkend is door zijn respectieve raad. (cultuur-, jeugd-, sport-, seniorenraad) Hierdoor krijgen de verenigingen alle kansen om zelf, of in samenwerking met de cultuurraad of het gemeentebestuur cultuurspreidende activiteiten te organiseren. Bovendien kan men rekenen op logistieke en technische ondersteuning van de gemeentediensten en van de uitleendienst.27 Ook particulieren kunnen, mits vergoeding terecht in de gemeentelijke zalen en gebruik maken van de bijbehorende ondersteuning. We komen hierop uitgebreid terug in de gedetailleerde inventaris en Swot-analyse .
Gemeenschapsvorming Er is een vrij goed uitgebouwde en aanwezige infrastructuur in Nevele. Heel wat verenigingen maken daar gratis gebruik van, zodat de mogelijkheid bestaat dat de verenigingen ontwikkelingskansen krijgen op dit vlak. Toch klagen de verenigingen dat er niet voldoende aandacht is voor hun noden. Zowel de culturele verenigingen als de sport- en jeugdverenigingen hadden klachten over dubbele boekingen bij het reserveren van zalen. Het nieuwe reservatiesysteem voor het vastleggen van de zalen bracht hierin verandering (zie onder). Voor de jonge Nevelenaars is er de jaarlijkse speelpleinwerking in juli en augustus (7 weken) en een sportweek in juli. In de schoolvakantie, worden er sportkampen ingericht. Tot tweemaal toe heeft de bibliotheek een dienstverlening “Boek aan Huis” opgericht. Naast een cultuurspreidende heeft deze dienstverlening ook een gemeenschapsvormende taak. Nieuwe inwoners worden elk jaar op een gepaste manier onthaald en krijgen die dag een overzicht van alle gemeentelijke diensten en in het bijzonder een uitgebreide rondleiding in de bibliotheek.
25
De culturele vereniging Art of Tiest neemt de organisatie van tentoonstellingen in de gangen van het OCMW op zich. 26 De naam klaproos is gegeven door de Merendrese dichter Marc Serruys als resultaat van een wedstrijd. De klaproos is voor hem de metafoor voor cultuur als een fragiele bloem, maar met onverwoestbare zaden. 27 De uitleendienst wordt gerund door een zeer gewaardeerde vrijwilliger die, in zijn vrije tijd, de verenigingen met raad en daad bijstaat. 20
Cultuurcompetentie De Nevelse verenigingen en de bibliotheek hebben een jarenlange traditie in het organiseren van spreekbeurten en cursussen. De bibliotheek nodigt elk jaar tijdens de week van het jeugdboek jeugdschrijvers uit en neemt voor een deel de school-programmering op zich. Iedere klas van Nevele kreeg een jeugdschrijver op bezoek en ook werden toneelvoorstellingen voor de schoolgaande jeugd in deze periode georganiseerd. De heemkundige kring Het Land van Nevele heeft een jarenlange traditie in het zelf organiseren van lezingen en tentoonstellingen, het schrijven van heemkundige -, folkloristische -, familiekundige - en historische bijdragen en het uitgeven van een tijdschrift, boeken en brochures. Ook de culturele vereniging Oud-Hansbeke organiseert jaarlijks een grote tentoonstelling over aspecten uit het volksleven en de geschiedenis van Hansbeke.
Erfgoed 39 items (32 monumenten, 2 landschappen en 5 dorpsgezichten) zijn in Nevele beschermd. Daarmee staat Nevele op de 16de plaats in Oost-Vlaanderen en de 56ste plaats in Vlaanderen op de lijst van steden en gemeenten met geklasseerde monumenten. In 1944 is het eerste monument in Nevele beschermd geworden, nl. de Sint-Radegundiskerk in Merendree. De jaren 1981 en 1995 zijn nog twee piekjaren in de beschermingsgeschiedenis van het Nevels patrimonium, vooral voor Hansbeke en Merendree. Daarnaast zijn ook nog niet-geklasseerde waardevolle gebouwen in Nevele aanwezig. Nevele heeft ook een aantal archeologische sites waar het terecht trots mag op zijn. Tot 2003 zijn de opzoekingen gedaan door de archeologische dienst van de RUG28, daarna is de KLAD opgericht geworden een intergemeentelijke archeologische dienst, die nu de onderzoekingen voor haar rekening neemt en beheert. 29 Het roerend erfgoed bestaat uit talrijke archieven (van de gemeente, het OCMW, het streekmuseum Rietgaverstede, de heemkundige kring Het Land van Nevele, de parochies, de kerkfabrieken en privé-bezit. Sommige zaken zijn reeds zeer goed geïnventariseerd. Andere wachten nog een lange, maar daarom niet minder interessante inventarisbeurt. Het natuurlijk erfgoed in Nevele is minder goed gekend. Er zijn twee kleine waardevolle natuurlandschappen die als dusdanig op de gemeente gekend zijn, maar de volledige inventarisatie van de streek moet nog verder gebeuren. Wel heeft Nevele reeds een tot nu toe bijna onopgemerkte inventaris van alle kerk- en voetwegels. De heemkundige kring Het Land van Nevele vzw heeft reeds een deel van het immaterieel erfgoed van de gemeente vastgelegd en brengt regelmatig waardevolle prublicaties uit. Deze vereniging over een zeer uitgebreide website www.landvannevele.com. Alle gegevens over de vereniging en de volledige bibliografie van hun tijdschriften en publicaties kunnen erop geraadpleegd worden. Een zoeker maakt het mogelijk dat er op meer dan 35.000 trefwoorden kunnen worden opgezocht.
28
Alle relicten en studies worden door de dienst archeologie van de RUG bewaard in hun archieven. KLAD is de Kale-Leie archeologische dienst die overkoepelend werkt voor de gemeenten Knesselare, Lovendegem, Evergem, Aalter, Nevele, Deinze.
29
21
Museum Rietgaverstede is het levenswerk van Antoine Janssens (1922 - 1996). Naast de verzameling die U vandaag kan bekijken, legde hij ook een archief aan van duizenden foto's, postkaarten en documenten over het Land van Nevele. Na enkele succesvolle tentoonstellingen te hebben georganiseerd in de jaren 40 en 50, besloten Antoine Janssens en zijn echtgenote, Agnes Van der Vennet, een eigen museum op te richten, dat op 25 mei 1963 geopend werd. Het initiatief bleek een succes: ontelbare schenkingen maakten snel een uitbreiding noodzakelijk. Zo werd op 22 mei 1971 de letterkundige afdeling, met de handschriften van Cyriel Buysse, geopend door A. Van Mechelen, minister van Nederlandse Cultuur. Het toerisme is (beperkt) uitgebouwd in Nevele. Er zijn zeven bewegwijzerde wandelroutes in de verschillende deelgemeenten, één grote wandeling over het hele grondgebied , samen met de fietsroute: de Nevellandroute. Er is een beperkte mountainbikeroute in Merendree, die een deel uitmaakt van de route van Zomergem. In onze gemeente kan men gebruik maken van het hoevetoerisme en er worden er op een paar plaatsen fietsen uitgeleend.
2.2.7. Nevele in de cultuuratlas30 Aanbod Podiumactiviteiten per 1000 inwoners Nevele heeft een laag podiumaanbod (1-70 podiumvoorstellingen). De gemeente zit hiervoor in het 5de cluster, samen met 248 andere gemeenten in Vlaanderen.
Muziekvoorstellingen per 1000 inwoners Nevele scoort zeer laag op het gebied van de muziekvoorstellingen (1 tot 29), samen met 235 andere gemeenten. Tentoonstellingen per 1000 inwoners Ook voor tentoonstellingen is er niet veel activiteit te bespeuren (1-12), samen met 195 andere gemeenten. Gedrukt materiaal per 100 inwoners (bibliotheek) Hier scoort Nevele wel zeer goed, samen met 36 andere bibliotheken zit zij in de 3de cluster, wat leners betreft en ook wat ontleningen aangaat. Erfgoed Ook hier scoort Nevele zeer goed. Samen met 22 andere Vlaamse gemeenten zit zij in de 2 de cluster. De actieve werking van de erfgoedverenigingen is hier niet vreemd aan.31De deelgemeente Hansbeke geeft ook een Dorpskrant uit: VLAKAF.
Cultuuratlas van Vlaanderen door Jan Colpaert, Katrien Lauwerysen en Tom Colpaert, pp.87-125 in: Cultuurkijker: aanzetten voor cultuuronderzoek in Vlaanderen door Rudi Laermans, John Lievens en Hans Waege, Antwerepen, De Boeck, 2003, 316P + cd rom. We moeten deze cijfers toch met de nodige reserve durven bekijken. Er zijn reeds een aantal jaren verstreken tussen het nu en de opmaak van dit boek. De Wakcijfers zijn hier niet opgenomen,en het cultuurabonnement van de cultuurraad evernmin. 31 Heemkundige publicaties. Sinds haar oprichting in 1970 houdt de heemkundige kring Het Land van Nevele vzw zich actief bezig met de studie en de bevordering van de lokale geschiedenis, de heemkunde en de familiekunde in het historische Land van Nevele. Tot op heden werden over deze onderwerpen meer dan 14.500 bladzijden gepubliceerd en is hun tijdschrift, zonder onderbreking aan zijn veertigste jaargang toe in 2010. In 1991 werd gestart met een familiekundig tijdschrift om aan de specifieke vraag van een groot aantal leden te voldoen. Sinds 2002 is dit 30
22
Typologie van de gemeenten In de cultuuratlas van Vlaanderen schetst men een typologie van gemeenten. Het doel is gemeenten te groeperen die gelijkaardig zijn op het vlak van het aanbod van podiumactiviteiten en tentoonstellingen. Het groeperen gebeurt via clusteranalyse. De techniek bestaat er in om een Multi- dimensionale ruimte naar de dichtst bij elkaar liggende waarnemingen te zoeken. In dit werk werd er gezocht naar gemeenten die voor de verschillende opgenomen variabelen vergelijkbare waarden hebben. Zo vormen gemeenten met een gelijkaardig aanbod een zo homogeen mogelijke cluster. In de clusteranalyse (op basis van de drie variabelen: de densiteit van het aanbod van de podiumactiviteiten en tentoonstellingen, de culturele infrastructuur en de culturele uitstraling) wordt Nevele samen met 180 gemeenten ondergebracht in het zesde en laatste cluster. Voor een landelijke gemeente als Nevele is dit een eerder normale situatie
Cultuurregio De cultuuratlas brengt Nevele onder bij één cultuurregio, nl. deze van Gent.32
Conclusie Nevele scoort zeer goed op het vlak van de bibliotheek en het erfgoed. Voor de andere culturele uitingen zit zij eerder in een buitenrandcluster. Dit is vrij normaal omdat Nevele, heel dicht bij Gent ligt en ook op Deinze en Aalter georiënteerd is.
tijdschrift als een aparte rubriek opgenomen in ons driemaandelijks tijdschrift. Er verschijnen 4 tijdschriften per jaar van minimum 100 blz. elk. Ook de culturele vereniging Oud-Hansbeke geeft sinds 1999 jaarlijks een themanummer uit over de plaatselijke geschiedenis. 32
Bron: o.c., p. 112. 23
Hoofdstuk III 3. Gemotiveerde conclusies van de Swot-analyse Aan de hand van de situatieschets en inventaris werd een zeer omvangrijke Swot-analyse gemaakt, voor elk van de zes functies die we vooropgesteld hadden. Hierdoor werden zowel de sterktes en zwaktes, als de kansen en bedreigingen in kaart gebracht. 33 Hierna volgen de conclusies van deze gemotiveerde en gedocumenteerde Swot-analyse.
3.1. Cultuurcreatie Nevele telt 9 amateurkunsten verenigingen (podium, muziek en fotografie) die elk op hun gebied een zinvolle bijdrage leveren in het lokale veld van de cultuurcreatie. Op het vlak van de beeldende en plastische kunsten zijn er geen verenigingen actief. Evenmin hebben de modernste ontwikkelingen in de kunstwereld (videokunst, conceptuele kunst, kookkunst, webdesign) een gestructureerde uitlaatklep op de gemeente. De meeste verenigingen beschikken over een al dan niet gemeentelijke infrastructuur voor de repetities. Wel is er nood voor repetitieruimte voor muziekgroepjes en ensembles. Ruimtes die boven de huiselijke kring en eventuele lawaaihinder voor buren uit stijgen. In deze ruimtes zou dan ook het opbergen van de muziekinstrumenten en –installaties kunnen gebeuren. Om voor het presenteren van de cultuurcreatie in de polyvalente ruimte van het gemeentelijk ‘ auditorium: de klaproos’ te kiezen is het ontbreken van een foyer/annex bar een grote belemmering om voor deze ruimte te kiezen. Het is een bijna onmogelijke uitdaging om het publiek blijvend te motiveren om van de voor het culturele klimaat noodzakelijke ‘après’ te genieten en zo een divers en trouwe publiekskring uit te bouwen. De plannen zijn in opmaak om dit euvel uit de weg te helpen. Nog voor het einde van deze legislatuur zal er een uitbreiding komen aan de inkomhal van de bibliotheek om dit probleem op te lossen. Enkel de harmonie krijgt jaarlijks een subsidie. De andere verenigingen kunnen eventueel beroep doen op een projectsubsidie na advies van de cultuurraad. Jaarlijks is er een budget voorzien op de begroting om een kunstwerk aan te kopen. In het beleid zouden keuzes moeten gemaakt worden die leiden tot een grotere betrokkenheid en participatie van de burger, zodat de diverse vormen van cultuurcreatie tot ontplooiing kunnen komen. Vooral voor kinderen, jongeren en senioren zouden ruime mogelijkheden moeten aangeboden worden om te kunnen deelnemen aan kunst en cultuur en om zich te ontspannen en/ of meer culturele competenties te ontwikkelen. In het kader van de Wakevenementen en ook als voorbereiding van dit CBP werden inspanningen gedaan om de amateur-, semi-professionele en professionele kunstenaars in kaart te brengen. Er zijn ongeveer een 55-tal kunstenaars op onze gemeente creatief bezig met beeldende kunsten. In het kader van de ‘spin-offs’ van de cultuurraad worden best een aantal werkgroepen (podium, muziek, beeldende en moderne kunstvormen) opgericht die openingen kunnen creëren om overleg, communicatie, samenwerking en eventuele problemen structureel aan te pakken. Op die manier zouden de amateurkunsten meer betrokken kunnen worden in de gemeentelijke culturele werking.
33
De uitgebreide swotanalyse is niet opgenomen in de bijlage gezien de omvangrijkheid ervan en omwille van het milieu. 24
3.2 Cultuurpresentatie en –participatie Het bevorderen van de cultuurparticipatie is nauw verbonden met cultuurspreiding en gemeenschapsvorming. De acties met het oog op cultuurparticipatie omvatten de diverse inspanningen m.b.t. de toeleiding naar het cultuuraanbod in het gemeenschapscentrum. Onder cultuurspreiding wordt de kunst- en cultuurpresentatie verstaan, zowel van de professionele als amateurkunsten. Hiertoe behoren zowel de zogenaamde receptieve activiteiten (georganiseerd door verenigingen), als het aanbod dat door de gemeentelijke cultuurdiensten (gemeenschapscentrum, bibliotheek…) wordt gerealiseerd. De items personeel, infrastructuur en financiële middelen krijgen ruime aandacht in Nevele. De infrastructuur wordt gratis ter beschikking gesteld van de verenigingen, zodat zij hun schaarse middelen aan een betere programmering kunnen besteden. Het was een goede beslissing om het auditorium van de bibliotheek ruimer te voorzien dan de gevraagde polyvalente zaal, die een verplicht onderdeel van de bibliotheek is. Door de aanwezigheid van deze ruimte heeft de Gemeentelijke Raad voor cultuurbeleid hier zijn kans gezien en gegrepen om negen jaar geleden, een theateraanbod voor de Nevelse bevolking in te richten. Dit aanbod was meteen een schot in de roos, want tot verleden seizoen werd telkens gespeeld voor een uitverkochte zaal. Het gebrek van foyer/bar is een minpunt. Publiek wil niet alleen een goede voorstelling, achteraf op een comfortabele manier nog een gezellig babbel slaan, is een vast onderdeel bij een culturele uitstap. De twee toneelverenigingen kunnen wel beschikken over uitgebreide faciliteiten, zodat zij vlot hun publiek kunnen voorzien van een natje en een droogje. De verenigingen leveren ook een groot aandeel in de cultuurpresentatie, maar maken meestal gebruik van de parochiezalen. De cultuurparticipatie in het verenigingsleven staat niet in verhouding tot het aanbod. De individualisering van participatiegedrag, een groot, als het ware overaanbod, het niet afstemmen van de programmering en gebrek aan communicatieve vaardigheden kunnen daar een verklaring voor zijn. Niettegenstaande het klassieke verenigingsleven nog zeer goed ingebed is in deze landelijke gemeente, moet er toch ook rekening gehouden worden met het feit, dat de manier waarop iemand zich engageert momenteel anders is. Mensen plukken meer uit een aanbod en gaan op zoek naar thema’s die binnen hun interessesfeer vallen. De lokale (vooral) plastische kunstenaars, worden op de gemeente erg gestimuleerd om tijdens de Wakweek met hun werk naar buiten de komen. De gemeentezalen lenen zich echter niet erg goed om interessante tentoonstellingen op te zetten. Een modus vivendi met privé-zalen biedt hier een oplossing. Het tentoonstellingbezoek is verdienstelijk maar kan nog beter. Het verbinden van een tentoonstelling, gebracht in een interessante ruimte, aan een kermis, is een denkpiste om ook hier meer elan in de cultuurparticipatie te brengen. Teneinde de bevolking en de verenigingen blijvend bij cultuur te betrekken zullen delen van het cultuurbeleidsplan op de website worden geplaatst en ligt het volledige plan ter inzage op het gemeentehuis. Dit wordt meegedeeld via de website en de gemeentelijke infokrant. Mbt de opmaak, redactie en bekendmaking van het jaarActiePlan zal nauw worden samengewerkt met de gemeentelijke raad voor cultuurbeleid en het beheersorgaan van de bibliotheek en gemeenschapscentrum. Dit actieplan zal worden voorgesteld op de jaarlijkse algemene vergadering van de gemeentelijke raad voor cultuurbeleid. Het jaarlijkse actieplan kan ook op de website van de gemeente worden getoond en delen ervan worden vermeld in de infokrant.
25
3.3. Cultuurcompetentie Om van kunst en cultuur te kunnen genieten heb je voldoende bagage nodig. Een soort referentiekader. Met die bagage vind je niet alleen makkelijker de weg naar het cultuuraanbod, maar kan je er ook op een meer diepgaande manier van genieten en nieuwe facetten ervan ontdekken. Er is op de gemeente een redelijk en gevarieerd aanbod op cultureel vlak. De verschillende culturele actoren (zowel op gemeentelijk vlak, door de verenigingen of gesmaakte initiatieven van individuen) staan daar borg voor. Vernieuwing op dit vlak is echter geen modewoord. Er dient daadwerkelijk tijd en ruimte vrijgemaakt te worden voor een nieuw cultureel elan. En daarom: • Jeugd wordt langs de scholen toegeleid. De cultuurdienst neemt een coördineerde taak op zich om op het vlak van prospectie en programmering de scholenwerking voor theater en museumbezoek voor te bereiden. De bibliotheek die ook steeds zeer sterk op de jeugd ingespeeld heeft in de voorbije decennia, kan daar haar voortrekkersrol verder in uit werken. • De cultuurraad als organisator van een belangrijk podiumaanbod moet gesteund worden om dit initiatief verder leefbaar te houden. De praktische onvolkomenheden mogen het uiteindelijk doel niet in de weg staan. Dit soort van podiumaanbod moet uitgebreid worden naar alle deelgemeenten zodat er een grotere betrokkenheid komt onder de burgers. • Samen met de welzijnsraad en de welzijnsschakels moeten er faciliteiten gecreëerd worden opdat de maatschappelijke kwetsbare groepen, waar zij aan meewerken, de mogelijkheid en interesse krijgen om deel te nemen aan het culturele leven in Nevele Levenslang en levensbreed leren is een opdracht die in Nevele heel ernstig genomen wordt. Landelijke initiatieven, zoals de Grote Leerweek, en de oprichting van Vorming Plus, de Volks Hogeschool voor de regio Gent-Eeklo, zijn een hefboom om deze competentie te verwerven. De bibliotheek, met haar jarenlange traditie in het organiseren van de “Bibliotheekboekenweek” wordt hierbij als actieve partner betrokken. Want levenslang en –breed leren zijn belangrijk om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten en voor de persoonlijke ontplooiing.
3.4. Gemeenschapsvorming Hieronder worden alle activiteiten begrepen die de kwaliteit en de samenhang van de lokale gemeenschap versterken. Voor een gemeente met relatief weinig inwoners beschikt Nevele toch, met 130 culturele en socio-culturele verenigingen, over een zeer sterk uitgebouwd verenigingsleven. Het landelijke karakter is hier andermaal niet vreemd aan. Nochtans zien we dat de verenigingen grotendeels hun leden uit dezelfde vijver halen. Een veel gemaakte opmerking is telkens weer dat een vereniging veel papieren leden telt. Bovendien, leert de enquête onder de culturele verenigingen ons dat veel verenigingen hun bestuursmandaten niet meer ingevuld krijgen. Daarbovenop zien we ook frequent telkens dezelfde namen terugkomen in het dagelijks bestuur van verschillende verenigingen. Dit kan ondervangen worden door het verenigingsleven interessanter te maken voor de jeugd. De jeugd moet aangesproken worden om eenmaal uit hun jongerenvereniging gegroeid, de overstap te maken naar het volwassen culturele veld. Een nieuwe, moderne manier van verenigingen oprichten, moet onze volle aandacht krijgen. Daarom moet de gemeente een inspanning leveren om nieuwe, lossere verenigingsstructuren te ondersteunen en te stimuleren. Een ruime feestzaal, zodat de sportzaal kan ontlast worden is een eerste vereiste. Gezellige lokaaltjes met polyvalente faciliteiten onder iedere kerktoren is een mogelijkheid, waar in de toekomst zeker aandacht zal moeten aan besteed worden.
26
Tot slot zal er ook moeten gewerkt worden aan een houding onder de Nevelenaars om voor grotere activiteiten, het eigen dorp los te laten en zich als een groot Nevelenaar te voelen en op die manier te handelen.
3.5 Erfgoed Nevele en vooral de deelgemeente Hansbeke, mag trots zijn op haar erfgoed. Dit is een extra troefkaart voor de gemeente om Nevele op de kaart te zetten. De pas opgerichte erfgoedraad34 stelt zich tot doel de lijst van het te beschermen en beschermenswaardig erfgoed, zoals het beschreven staat in ‘Bouwen door de Eeuwen heen35’ te actualiseren. Momenteel zijn reeds 120 gebouwen van deze lijst verdwenen. De vraag zal aan het gemeentebestuur worden gesteld, om bij het afleveren van sloopof verbouwingsvergunningen, rekening te houden met deze geactualiseerde lijst.36 De archeologische sites zijn vastgelegd op LAA-kaarten37 opgemaakt door de KLAD. De erfgoedsector heeft met aandrang gevraagd dat de technische dienst van de gemeente dit instrumentarium zou gebruiken bij het geven van bouwkundig advies. Na een zekere inloopperiode is dit momenteel een automatisme geworden. Het immateriële erfgoed dient dringend geïnventariseerd en bewaard te worden.38 Verenigingen en particulieren moeten er bewust van worden gemaakt, dat zij hun archieven en waardevolle voorwerpen steeds mogen afstaan of in pand geven aan één van de erfgoedverenigingen. Het oprichten van een erfgoedhuis en de pas opgerichte erfgoedraad zijn een kans voor de gemeente om meer zorg te dragen voor haar erfgoed en een goede onderbouw te geven voor de erfgoedverenigingen. Nevele is er zich van bewust dat er meer aandacht moet besteed worden aan haar streekmuseum en de ontsluiting van het museumarchief. De troeven die de Merendreese Poëziedagen en de afdeling literatuur van het museum Rietgaverstede in hand hebben moeten beter uitgespeeld worden. Nevele heeft 6 zeer actieve erfgoedverenigingen. Zij bouwen o.a. samen met beperkte middelen elk jaar een zeer verzorgde OMDag en Erfgoeddag uit, hierin ondersteund door COMEET/Erfgoedcel Meetjesland. Het bewaren en het herbestemmen van het religieuze erfgoed, in een opbouwende samenwerking met de kerkelijke overheid, zijn een kans en een uitdaging voor Nevele om deze ruimtes ook voor culturele evenementen te gebruiken. (tentoonstellings- en concertruimte) Het uitbouwen van de culturele dienst is een kans voor de gemeente om de interesse en aanbod in dit erfgoed enerzijds te beschermen en de ondersteuning en de nood aan beleid voor erfgoed beter te garanderen.
3.6. Cultuurbeleid Nevele heeft een hart voor cultuur en heeft in de mate van het mogelijke steeds oog en aandacht gehad om haar cultuurbeleid, langs weldoordachte keuzes, stelselmatig en voorzichtig, zo goed mogelijk uit te bouwen. Hiervoor heeft Nevele een instrumentarium uitgebouwd om haar cultuurbeleid zowel op het vlak van het personeel, infrastructuur als van de financiële middelen gedegen te laten dragen.
34
Installatievergadering 9 december 2008 Bouwen door de Eeuwen heen. Een inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen. Arrondissement Gent – Kanton Nevele (12n1), 1989, 596 p. + 1700 ill. 36 Net zoals momenteel met de archeologische sites gebeurt. 37 LAA-kaarten: Lokaal Archeologische Archiefkaarten, opgemaakt door het KLAD en aan de technische dienst ter beschikking gesteld 38 Reeds heel veel van het Nevels immaterieel erfgoed is beschreven door Oud-Hansbeke en vooral Het Land van Nevele. 35
27
In Nevele kent men de hiaten in de infrastructuur en de personeelsinvulling en is men bereid om aan een oplossing te werken. Nevele onderzoekt de voorstellen die vanuit het verenigingsleven of door deskundigen gedaan worden en neemt deze mee in haar beleid. Omdat het cultuurlandschap voortdurend evolueert en omdat feitelijke en zakelijke kennis van primordiaal belang zijn, blijven opleidingen van cruciaal belang. De gemeentelijke infokrant is zeer verzorgd naar inhoud. De maandelijkse periodiciteit zorgt ervoor dat er zeer kort op de bal gespeeld wordt om het gemeentelijk nieuws te verspreiden. Door de keuze van een frisser kleurenpalet, is de infokrant moderner geworden. De activiteitenkalender wordt nog niet door alle verenigingen gebruikt om hun activiteiten door te geven. Door het modernere uitzicht van de infokrant kunnen de verenigingen terug overtuigd worden van het belang van dit communicatiemiddel.
3.7. Toerisme Nevele heeft een toeristisch-recreatieve potentie. Het vrij ongerepte landschap en de dorpssfeer leveren fikse troeven. Het is nu al een paradijs voor fietsers en genieters. Bovendien ent men het toerisme in Nevele op landschap, erfgoed en kunsten. Door een goed gecoördineerd plan met het Cyriel Buyssejaar 2009 als startschot hebben de Nevelse dorpen zich zonder schaamte op het toeristisch recreatieve niveau van de naburige plekjes Sint-Maria-Leerne, Deurle en Sint-Martens-Latem geschaard. Buysse wordt dan als bruggenbouwer gezien voor een literaire link naar alle dorpen. In de volgende jaren zou dan aandacht kunnen besteed worden aan onze andere letterkundige grootheden, waarvan er in Groot-Nevele toch wel veel hebben rondgelopen. Monika Van Paemel voor Poesele, dichter-priester Baziel De Craene, dichter Walter Haesaert en pater-dichter André Speekaert voor respectievelijk Merendree en Vosselare, Erwin Mortier en Pjeero Robjee uit Hansbeke. Naast Buysse voor Nevele, zijn er uiteraard nog zijn tantes de gezusters Loveling en C. Van der Cruyssen. Een poëtische route, langs panelen van cortenstaal, die de dorpen met elkaar verbindt , Het doel van een dergelijk toeristisch-recreatief ontwikkelingsplan voor de gemeente is tweeërlei. Enerzijds wil met uitpakken met het erfgoed, dat goed bewaard zal moeten worden, wil het bijdragen aan de toeristische uitstraling. Anderzijds is er ook een duidelijke economische drive. Regionaal toerisme is immers een schitterende motor voor de lokale economie in een gemeente waar op het vlak van ruimtelijke ordening beperking geldt op verdere uitbreiding van industrieterreinen en KMO-zones. Door regionaal toerisme wordt dit nadeel eerder een troef met economische slagkracht. Ook voor het wonen in de gemeente is dit een grote stap vooruit. De landelijkheid wordt immers bewaard en in een landelijke gemeente blijft de sociale cohesie groot. De betrokkenheid van de Nevelse mensen zelf die al jaren met thema’s als Cyriel Buysse of andere erfgoedwaarde uit de gemeente bezig zijn is essentieel. Met de milieudienst en de erfgoedverenigingen moeten de trage wegen aangepakt worden, om het landelijke Nevele helemaal veilig te ontsluiten, zowel voor de bewoner als de recreant. Tevens moet er hier nog dieper transversaal en sectoroverschrijdend gewerkt en gedacht worden en moet de horeca- en groeiende logiessector in deze denkoefening betrokken worden.
28
Hoofdstuk IV Visie Zoals een huis enkel stevig is, als de fundamenten met veel zorg aangelegd zijn, zo ligt de basis van een goed cultuurbeleid in een hechte samenwerking van alle stakeholders. Bijgevolg moeten niet alleen de verschillende culturele diensten goed op elkaar afgestemd worden, maar moeten alle gemeentelijke diensten samen scheep gaan om de verschillende beleidsplannen van de gemeente uit te voeren: een goed bestuurde, onderhouden, bruisende gemeente, met oog voor kunst en cultuur, toerisme en duurzaamheid, openbaarheid van bestuur en democratie. Zoals een hand meer zandkorrels kan bevatten als men haar open houdt dan wanneer men ze tot een vuist samenbalt, zo staat het Nevele van morgen open voor iedereen van binnen en buiten de gemeente, waarbij bovendien diversiteit een belangrijke plaats inneemt. Haar inwoners komen reeds heel jong met kunst en cultuur in contact en Nevele maakt levenslang leren en onafhankelijke besluitvorming mogelijk. Zoals men in China de gelijmde naden van een gebroken kopje met goud accentueert om er iets nieuws en bijzonders van te maken, zo waardeert het Nevele van morgen de eigenheid van elke deelgemeente en wordt kunst en cultuur, erfgoed en toerisme gebruikt als het goud om de inwoners en bezoekers samen te brengen en het sociale weefsel te versterken tot één mooi geheel, een stolp als het ware, waarin zes verschillende kerktorens staan. Er bestaat een uitgebouwd gemeentelijk vangnet waar buurten en verenigingen terecht kunnen voor steun bij hun (socio)-culturele aspiraties. Zoals het verleden een schatkist is, waar we uit putten om het heden te begrijpen en de toekomst vol vertrouwen tegemoet te zien, zo is Nevele zich bewust van zijn sterke culturele identiteit en heeft daarom oog voor haar verleden. Een erfgoedraad en erfgoedhuis staan hiervoor garant. Met een vertrouwen in de toekomst kan men onbezorgd van zijn vrije tijd genieten. Cultuur, sport, jeugd, toerisme, natuur en recreatie zijn volwaardige spelers. Waar mogelijk trekken deze spelers samen aan de riemen. Nevele vreest ook geen teamgenoten van buiten de gemeente. Nevele weet dat dit onbezorgde gevoel voor de toekomst er enkel kan blijven als we onze landelijke identiteit veilig bewaren en al onze initiatieven zorgvuldig uitkiezen met oog voor duurzaamheid.
29
Hoofdstuk V Strategische en operationele doelstellingen: 1. Kunst en cultuur zijn de verbindingskanalen in Nevele 1.1. Strategische doelstelling: De Nevelse bevolking weet waar cultuur in de gemeente voor staat 1.1.1. Operationele doelstelling: De verenigingen zijn goed op de hoogte van elkaars activiteiten. Vanuit de cultuurdienst wordt veel aandacht besteed aan onderling contact met elkaar.
1.1.1.1. Er wordt onderzocht of er een blog opgestart kan worden zodat de verenigingen makkelijk met elkaar kunnen communiceren 1.1.1.2. Er wordt een centraal e-mail- en adressenbestand op deze blog gezet, zodat iedereen onmiddellijk aan alle adresgegevens kan. 1.1.1.3. Elke vereniging kan zijn eigen gegevens online aanpassen. Op die manier wordt vermeden dat talloze lijsten circuleren en foute of achterhaalde coördinaten gebruikt blijven. 1.1.1.4. De verenigingen nemen contact met elkaar op, wanneer zij activiteiten programmeren om na te gaan of overlappingen kunnen vermeden worden, dan wel of zij voor een bepaalde activiteit de krachten kunnen bundelen en zo een groter publiek kunnen bereiken. 1.1.2. Operationele doelstelling: De activiteitenkalender is de culturele agenda bij uitstek voor de bevolking. Doordat de gemeente een goed communicatiebeleid voert met bijzondere aandacht en accenten op deze culturele agenda is de bevolking goed op de hoogte van de verwachte culturele initiatieven.
1.1.2.1. De maandelijkse culturele agenda wordt met veel zorg beheerd door de informatieambtenaar. De rubriek is aantrekkelijk en verleidt tot lezen en raadplegen, zodat zowel de culturele actoren als de bevolking geprikkeld en uitgenodigd wordt om deze rubriek telkens grondig te lezen en uit te vlooien. 1.1.2.2. Cultuur vormt een vast onderdeel op de website. Deze cultuurkalender wordt gekoppeld aan de cultuurdatabank. 1.1.2.3. De overige culturele instellingen en de diensten die aan cultuur gerelateerd zijn voeren een gerichte communicatie. Deze diensten nemen ook contact op met elkaar, over welk nieuws zij in de infokrant zullen zetten, zodat, wanneer het nodig is, de krachten kunnen gebundeld worden. 1.1.2.4.Per georganiseerd gemeentelijk initiatief is er doelgericht promotiemateriaal (flyers, affiches,…) 1.1.2.5. Aan de invalswegen (zeven verschillende punten)staan infopanelen die de komende (culturele) initiatieven aankondigen 1.1.2.6. De burger weet dat in de bibliotheek en in de sportzaal alle informatie te vinden is over het lokale en regionale cultuuraanbod, door middel van affiches, flyers, folders en langs elektronische weg zichzelf herhalende powerpointpresentatie worden afgespeeld)
30
1.1.3. Operationele doelstelling: De cultuurbeleidscoördinator heeft een overkoepelende taak en behoudt het overzicht. Tevens creëert hij netwerken over de grenzen van de beleidsdomeinen heen. Door deze netwerken ontstaat er een spontane dynamiek, die hem het detecteren van bepaalde trends gemakkelijk maakt, daarop in te spelen, te coördineren, te organiseren en contacten te leggen. Andere gemeentelijke (cultuur)medewerkers staan hem daarin bij.
1.1.3.1. Er is een structurele communicatie tussen alle (culturele) actoren, het bestuur/de betrokken gemeentelijke diensten. De informele contacten die er momenteel zijn, worden enerzijds in stand gehouden en anderzijds lopen ze uit naar formele en wederzijdse contactmomenten zodat de noodzakelijke kruisbestuiving erkend tot stand kan komen. 1.1.3.2.Op regelmatige basis wordt er een vergadering met de verantwoordelijken van de diverse diensten gehouden en is er ad hoc overleg met de diensten mogelijk die raakvlakken hebben met cultuur. 1.1.3.3. Zie ook 1.1.1.2. Persoonlijke en gerichte mails en gesprekken versterken de communicatie. 1.1.3.4. De cultuurmedewerkers (CBC, bibliotheekpersoneel en secretariaat gemeentelijke raad voor cultuurbeleid (GRCN)) evalueren hun werkzaamheden en sturen bij in functie van de evoluerende taken en verwachtingen. Mogelijkheid tot continue vorming is dan ook een noodzaak. Op die manier blijft het personeel bij met de recentste ontwikkelingen en tendensen in het culturele veld. 1.1.3.5. De informatieambtenaar centraliseert en structureert de persberichten voor de verschillende diensten. Hij heeft een goede relatie met de (plaatselijke) pers. 1.1.3.6. (In-)formele overlegmomenten met andere al dan niet culturele (nietgemeentelijke) instellingen/organisaties zijn een must. Deze overlegmomenten strekken zich uit naar zowel de Meetjeslandse gemeenten, als de gemeenten uit de Leie en Scheldestreek. 1.1.3.7.Er is een verhoogde samenwerking tussen de jeugd-, sport-, milieu-, senioren- en toeristische dienst enerzijds en de bibliotheek en het gemeenschapscentrum anderzijds doordat deze beide clusters een respectievelijk een gezamenlijke en semi-gezamelijke huisvesting hebben.
2. Cultuur en natuur: samen in hetzelfde schuitje 2.1. Strategische doelstelling: Nevele is een landelijke gemeente en profileert zich ook als dusdanig. Alle partners bieden een globaal en geïntegreerd cultuuraanbod met bijzondere aandacht voor de link tussen cultuur en natuur 2.1.1.Operationele doelstelling: Goede communicatie met de milieuraad en –dienst en de dienst ruimtelijke ordening zorgt ervoor dat de link cultuur - natuur geoptimaliseerd wordt en blijft en is een optie om kunst en natuur met elkaar te verzoenen.
2.1.1.1. Goede communicatie met de milieuraad zorgt ervoor dat de link cultuur natuur geoptimaliseerd wordt en blijft en is een optie om cultuur en natuur met elkaar te verzoenen. 2.1.1.2. Er is onderzoek met het Regionaal Landschap Meetjesland waarin wordt onderzocht in hoeverre de trage wegen en de kerkwegels terug kunnen worden opengesteld. De basis is de atlas van de buurtwegen.
31
2.1.1.3. De erfgoedverenigingen worden aangesproken om dit initiatief mee op poten te zetten. 2.1.1.4. Door middel van een gericht communicatie in de infokrant, zal de medewerking worden verzocht van de Nevelse burger, om de verhalen en namen van deze trage wegen te vertellen. 2.1.1.5. Eventuele kunstroutes worden aan de milieuraad voorgelegd , om na te gaan of de biotopen van fauna en flora geen geweld worden aangedaan. 2.1.1.6. Zeldzame en merkwaardige bomen krijgen een naamplaatje. 2.1.1.7. Routes voor de natuurliefhebber worden op folder uitgebracht. Aandacht en respect wordt gevraagd voor fauna en flora. 2.1.1.8. Vorming wordt aangeboden, in samenwerking met het regionaal Landschap Meetjesland, om gidsen op te leiden, die geleide wandelingen doen met jongeren en senioren.
3. Nevele is een ankerplaats voor haar erfgoed 3.1. Strategische doelstelling: Het gemeentebestuur ziet er op toe dat alles in het werk wordt gesteld om het rijke culturele patrimonium van haar gemeente zo goed mogelijk te conserveren. De gemeente is bezig met een volledige en actuele inventaris van haar bouwkundig onroerend erfgoed (=inventarisering) Met erfgoed wordt zowel roerend als onroerend, materieel als immaterieel erfgoed bedoeld, zowel het verleden als het heden. Door het oprichten van de erfgoedraad en met behulp van deze raad krijgt het erfgoed, gestructureerde gemeentelijke aandacht. Dit erfgoed wordt voor een zo breed mogelijk geïnteresseerd publiek ontsloten. De mogelijkheid wordt onderzocht om de kerken als museum, tentoonstellingsruimte of concertzaal te gebruiken. 3.1.1. Operationele doelstelling: Het aanwezige waardevolle erfgoed krijgt de nodige aandacht en middelen met het oog op bewaring, onderhoud en restauratie. 3.1.1.1. Door het oprichten van de KLAD, en de L.A.A. kaarten die deze dienst gemaakt heeft kan er preventief gewerkt worden voor wat betreft het archeologisch erfgoed. 3.1.1.2. Bij het aanvragen van vergunningen (sloop-, bouw-, enz.) wordt door de technische dienst automatisch de reflex gemaakt om de L.A.A. kaarten te raadplegen. Indien een aanvraag zich situeert in een precair gebied wordt de KLAD automatisch verwittigd. 3.1.1.3. De erfgoedraad actualiseert de lijst van de waardevolle gebouwen. Deze lijst wordt voortdurend bijgewerkt en geactualiseerd en aan het gemeentebestuur overgemaakt. 3.1.1.4. Zie ook 3.1.1.2. ook hier wordt een zelfde reflex bij de technische dienst gevraagd om het advies van de erfgoedraad in te winnen en rekening te houden met de erfgoedwaarde. 3.1.1.5. De erfgoedraad zorgt ervoor dat het overzicht bewaard wordt door de inventarisatie degelijk te laten verlopen en welbewuste keuzes te maken. 3.1.1.6. Waar kan wordt het opnemen van het erfgoed in het ruimtelijk structuurplan beoogd, en zien alle partijen het zeer grote belang ervan in. 3.1.1.7. Samen met de erfgoedraad wordt het decreet op het funerair erfgoed aangepakt.
32
3.1.2.
Operationele doelstelling: Zowel de gemeentediensten als het publiek worden vertrouwd gemaakt met de idee dat cultuur - natuur geen tegenstelling is, maar dat erfgoedzorg begint met het kleine (religieuze) erfgoed. Met het oog op de landelijke identiteit van Nevele, wordt in overleg met Regionaal Landschap Meetjesland een visie uitgewerkt om bepaalde landschapskenmerken te versterken en een krachtiger omgeving te bekomen, daar waar het aanwezige erfgoed dit vereist.
3.1.2.1. Verder zetten van het Leader-project ‘De Kapellekesbaan’. 3.1.2.2. Opstarten andere Leaderprojecten. 3.1.2.2. Sensibilisering milieu – cultuur 3.1.2.3. Nauwe samenwerking met Regionaal Landschap Meetjesland om de juiste sturing en stuwing te verkrijgen. 3.1.2.4. Zie ook O.D. 2.1.2. Uitwerken van de trage wegen samen met de milieudienst, milieu- en erfgoedraad. 3.1.2.5. Onderzoek doen naar het opzetten van een leader-project omtrent het heringebruik nemen van de oude bakovens. 3.1.3.
Operationele doelstelling: Het gemeentebestuur neemt zich ernstig voor een Erfgoedhuis ter beschikking te stellen van de erfgoedverenigingen. Hierin vergaderen de erfgoedverenigingen en brengen hun huidige en toekomstige archieven onder. Belangrijke aandacht gaat ook naar het literaire erfgoed van de gemeente.
3.1.3.1. Het onderkomen van de erfgoedverenigingen wordt gefinaliseerd in het oud gemeentehuis van deelgemeente Hansbeke, waarbij een monument in een beschermd dorpsgezicht wordt opengesteld voor het publiek. 3.1.3.2. Op de scholen wordt er door de erfgoedverenigingen (ter gelegenheid van OMD en Erfgoeddag) projecten voorgesteld, die de aandacht en interesse van de kinderen prikkelen. Op die manier wordt er reeds op jonge leeftijd de basis gelegd om spelenderwijs, waak- en bedachtzaam met het erfgoed om te gaan. 3.1.3.3. De cultuurdienst heeft oog en aandacht voor de zorgen en de problemen van de erfgoedverenigingen en haar vrijwilligers. 3.1.3.4. Vormingsactiviteiten worden gesignaleerd. 3.1.3.5. De geschiedenis van Nevele kan worden geschreven door een werkgroep onder toezicht van een onafhankelijke stuurgroep van academici. 3.1.3.6. Niet alleen Buysse heeft zijn stempel gedrukt op Nevele. De gezusters Loveling, Monika Van Paemel, Erwin Mortier, Speekaert, Walter Haesaert, Baziel De Craene, Pjeero Robjee …krijgen hun onderkomen in de literaire afdeling van het cultuurhuis. 3.1.3.7. De tentoonstelling van ‘meneer Cyriel’ wordt, wanneer ze niet uitgeleend is afwisselend tentoongesteld in het in te richten toeristisch trefpunt en de literaire vleugel van het cultuurhuis. 3.1.3.8. De mogelijkheid wordt onderzocht om het literaire oeuvre van Buysse (in privébezit van het Streekmuseum Rietgaverstede) te digitaliseren en op deze manier probleemloos aan het publiek voor te stellen. 3.1.3.9. De inventaris van het erfgoedhuis wordt ook ontsloten via de bibliotheek. Deze ontsluiting kan ook via de website van de erfgoedverenigingen. 3.1.3.10. De excerpten (samenvattingen) van de heemkundige tijdschriften wordt ook d.m.v. de catalogus van de bibliotheek toegankelijk.
33
3.1.4.
Operationele doelstelling: Er wordt werk gemaakt van de musea. Het contact met het Streekmuseum Rietgaverstede wordt hersteld. De erfgoedraad speelt hier een belangrijke rol in. Het museum behoudt haar eigenheid, maar stelt zich open voor een ruimer publiek. Digitalisering is hier een sterke troef. De mogelijkheid wordt onderzocht om een kuipersmuseum uit te bouwen.
3.1.4.1. De erfgoedraad, samen met de cultuurdienst en de conservator van het Rietgaverstede bekijken op welke manier de structurele problemen van het museum kunnen verholpen worden. 3.1.4.2. Zie ook OD 3.1.3.8. Opdat de nadelige gevolgen van het exposeren van de handschriften van Buysse, zich niet zouden laten gevoelen wordt de mogelijkheid onderzocht om het literaire oeuvre van Buysse te digitaliseren en op deze manier probleemloos aan het publiek voor te stellen. 3.1.4.3. Onderzocht wordt hoe het Kuipersmuseum beter kan worden uitgebouwd als toeristische trekpleister.
3.1.5.
Operationele doelstelling: De erfgoedinitiatieven (roerend en onroerend) krijgen gestructureerde gemeentelijke aandacht voor het organiseren van laagdrempelige initiatieven met uitstraling. Het toeristisch infopunt moet hier een voortrekkersrol spelen
3.1.5.1. Het Open Monumentendag comité en de Werkgroep Erfgoeddag organiseren elk respectievelijk de Open Monumentendag en de Erfgoeddag. Zij worden hierin bijgestaan door de andere erfgoedverenigingen en de cultuurdienst. Voor deze initiatieven worden ook nog de andere verenigingen, de scholen en privé-verzamelaars of erfgoedliefhebbers aangesproken. 39 3.1.5.2. De gemeente steunt deze initiatieven structureel: jaarlijks wordt een beperkt budget vrijgemaakt voor hun werking, de infopanelen worden gratis ter beschikking gesteld van deze twee verenigingen. Zij moeten deze samen gebruiken en enkel voor het aankondigen van de OMD of erfgoeddag.Er wordt voor deze activiteiten nauw samengewerkt met Comeet/Errfgoedcel Meetjesland,. 3.1.5.3. Het gemeentelijk archief, dat nu reeds vrij goed ontsloten is, zal een betere huisvesting krijgen. 3.1.5.4. Er kan onderzocht worden hoe een infopunt toerisme kan worden uitgebouwd. De landelijke en toeristische bekendheid van de gemeente zal toenemen. 3.1.5.5.Eigenaars van persoonlijke en de religieuze collecties worden gestimuleerd om in thematische tentoonstellingen naar buiten te komen.
39
Deze initiatieven kaderen in een groter Vlaams geheel en zetten elk jaar heel wat vrijwilligers aan het werk en trekken vele geïnteresseerde bezoekers.
34
3.1.6.
Operationele doelstelling: De kerken worden inventief en met respect voor hun oorspronkelijke bestemming herbruikt voor het erfgoed of andere culturele evenementen, in overleg met de kerkelijke overheid.
3.1.6.1.De geklasseerde kerk te Nevele fungeert als tentoonstellingskerk, in te richten ter bescherming en bekendmaking van het rijke Nevelse religieuze erfgoed. Evenzo voor de kerk van Poesele. 3.1.6.2. De gerestaureerde kerk van Hansbeke leent zich uitstekend als concertzaal. De jaarlijkse concerten van Wende kunnen er doorgaan. Eventueel kan uitgekeken worden naar het Festival van Vlaanderen, om daar in september/oktober een concert te laten doorgaan. Het initiatief uit 2002 van Het Land van Nevele om in de kerk van Poesele een orgelconcert te geven op het geklasseerde Lovaertorgel, zou terug kunnen opgepikt worden. 3.1.6.3. De gerestaureerde Romaanse kerk uit de twaalfde eeuw te Merendree zou ook een functie kunnen krijgen tijdens de tweejaarlijkse poëziedagen. In aansluiting met de tuin van de pastorie en het poëziehuisje in de tuin van Gerolfswal zou er een mooi en gedegen poëzie-evenement kunnen doorgaan.
4. Jong en oud, laag- en hoogopgeleid kiezen samen het ruime sop voor een leven lang (leuk) leren en weten: door deel te nemen in dit aanbod verhoogt de Nevelenaar zijn culturele competentie. 4.1. Strategische doelstelling: Het gemeenschapscentrum van Nevele, in al zijn losse bestanddelen wordt door de gemeente als culturele infrastructuur beheerd. Op die manier kan er aan cultuurparticipatie, gemeenschapsvorming en cultuurspreiding ten gunste van de gehele bevolking worden gewerkt. 4.1.1. Operationele doelstelling: Het is de taak van het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum dat er op toe te zien dat elke burger de mogelijkheid heeft van deze gemeentelijke infrastructuur gebruik te maken. Om deze reden geeft zij advies in functie van het beheer van dit gemeenschapscentrum. Dit beheersorgaan beschouwt het lokale verenigingsleven als de cement die de gemeenschap bij elkaar houdt en betrekt hun vragen en opmerkingen bij de besluitvorming. 4.1.1.1. Het beheersorgaan verleent advies i.f.v. het beheer van het gemeenschapscentrum in het bijzonder over het beleidsplan, maar ook over alle andere aspecten van het beheer van het gemeenschapscentrum, inrichting en uitrusting (logistiek), het financiële beleid, het opstellen/aanpassen van het huishoudelijke reglement, het opstellen/aanpassen van retributie- en subsidiereglementen, restauratie- en onderhoudsprojecten, vorming en educatieve socio-artistieke projecten, samenwerking met verenigingen, relatie met zalen buiten het gemeenschapscentrum (de parochiale en andere privézalen). 4.1.1.2. Het gemeentebestuur informeert het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum over alle beleidsbeslissingen betreffende het gemeenschapscentrum.
35
4.1.2.
Operationele doelstelling: De verenigingen zijn goed op de hoogte van elkaars activiteiten. Vanuit de cultuurdienst wordt veel aandacht besteed aan onderling contact met elkaar.
4.1.2.1. Contacten worden gelegd om vorming die voor elk bestuur van elke (gelijkaardige) vereniging nuttig zou kunnen zijn, samen te organiseren. 4.1.2.2. De cultuurraad ( de adviserende spin off) neemt deze taak op zich.
4.1.3. Operationele doelstelling: De openbare bibliotheek heeft levenslang en levensbreed leren als één van haar kerntaken. De bibliotheek dient als het centrale informatiepunt. 4.1.3.1. De bibliotheek heeft nu al een uitgebreide infostand voor de adolescenten met folders en flyers in verband met studiekeuzen en naschoolse vorming. Deze stand zou moeten uitgebreid worden met vormingsbrochures voor volwassenen 4.1.3.2. Naast het fysieke, papieren infobestand moet ook de link gelegd worden om de databank voor vormingswerk te raadplegen. 4.1.3.3. De bevolking kan meer gesensibiliseerd worden over het feit dat de bibliotheek als infopunt rond vorming en educatie fungeert. Dit kan gebeuren door regelmatig een artikeltje in de infokrant over dit onderwerp te laten verschijnen. 4.1.3.4. Communicatie omtrent dit onderwerp met het OCMW en de PWA zijn hier belangrijk.
4.1.4. Operationele doelstelling: Het gemeenschapscentrum als geheel wordt ingezet in de bevordering van de culturele competentie. Deze infrastructuur die over de zes deelgemeenten verspreid ligt moet optimaal ingezet worden. 4.1.4.1. Het gebruik van de gemeentelijke en andere zalen moet herbeken worden. Activiteiten met slechts een paar aanwezigen (zoals kernvergaderingen…)gaan bij voorkeur door in de kleinere zaaltjes. Op die manier blijven de grotere zalen vrij voor vormende activiteiten. 4.1.4.2.De verenigingen wordt gevraagd om hun vormingsaanbod (al dan niet gedeeltelijk) open te stellen. 4.2. Strategische doelstelling: Leren is niet alleen cognitieve kennis verzamelen. Leren is ook leuk. Het is daarom zeer belangrijk dat gezinnen, scholen en schoolkinderen op een speelse en kindvriendelijke manier in contact gebracht worden met erfgoed, kunst, cultuur en literatuur in al haar facetten. Doordat iedereen op een andere manier leert, en met kennis omgaat, krijgen personen en hier specifiek kinderen die niet zo verbaal en cognitief aangelegd zijn nu ook een kans om op een andere manier kennis te verwerven, zich zelfverzekerd te voelen en uit te groeien tot een bewuste burger. Hetzelfde geldt voor schoolmoede kinderen en laaggeschoolde mensen. 4.2.1. Operationele doelstelling: Kunst, cultuur en creativiteit zijn zaken die alle kinderen, alle mensen volop moeten kunnen beleven. Onderwijs speelt een essentiële rol in het creëren van die kans. Via het onderwijs geeft de maatschappij haar waarden en normen, haar taal, kennis en cultuur door aan de volgende generatie. Cultuureducatie leert kinderen en jongeren om hierbij over de eigen cultuur te reflecteren. Dit opent de weg naar ontmoeting met andere culturen en biedt zo de basis voor respect en verdraagzaamheid.
36
4.2.1.1. De mogelijkheden worden onderzocht om in Nevele een afdeling van een bestaande academie voor muziek en woord op te richten. Daarbij kan contact worden gezocht met de gemeentelijke diensten van Deinze, Aalter en Zomergem. 4.2.1.2. In de schoolvakanties kunnen, naast de reguliere speelpleinwerking, ook crea- en sportkampen georganiseerd worden, samen met de sportdienst. 4.2.1.3. De cultuurdienst helpt mee om leaderprojecten uit te werken en te ondersteunen. 4.2.1.4. Andere vormende projecten door musea, verenigingen of individuen uitgewerkt kunnen op logistieke en materiële steun van de gemeente rekenen. 4.2.1.5. Met de senioren wordt, omwille van hun gewaardeerde ervaring en professionele knowhow, nauw samengewerkt om cultuurcreatie- en cultuurspreidingsinitiatieven op poten te zetten.
4.2.2.
Operationele doelstelling: Het artistieke wordt als middel gezien om de bestrijding aan te gaan bij achterstellingsituaties. (Prof. W. Elias) Goed onderwijs is zowel leerling-gericht (met onder andere nadruk op vaardigheidsonderwijs) als leerkrachtgestuurd (met onder andere nadruk op kennisoverdracht). Het zijn vooral de sociaal-economisch zwakkere leerlingen die van een meer leerkrachtgestuurde aanpak profiteren. Leerkrachten moeten gemotiveerd worden om cursussen te volgen om het artistieke in kinderen naar boven te halen, zodat zij door het beleven van het artistieke, hun cognitieve kennis kunnen aanscherpen.
4.2.2.1. Tentoonstellingen worden met zorg opgezet om een maatschappelijke meerwaarde te creëren. 4.2.2.2. Tentoonstellingen worden ook zorgvuldig ingeleid en geduid om zo de maatschappelijke relevantie van kunst te kunnen begrijpen. 4.2.2.3. De Pandgangen geven een cultureel impuls aan de bezoekers en bewoners van het rusthuis ‘Ter Leenen’. Door op onverwachte plaatsen tentoonstellingen te organiseren, wordt vanuit een andere invalshoek kunst door een ander publiek gesmaakt en toegeleid naar andere tentoonstellingen of kunstuitingen. 4.2.2.4. Er wordt actief contact gezocht met private galerieën om kinderen daar hun eerste contact met moderne kunst te laten beleven. 4.2.3.
Operationele doelstelling: Lokale kunstenaars, zowel beroeps- als amateurkunstenaars, krijgen een forum om hun creatieve uitingen met het publiek te confronteren.
4.2.3.1. Er wordt creatief gezocht naar locaties waar zowel professionele als amateurkunstenaars, permanent als periodiek kunnen tentoonstellen. 4.2.3.2. Mogelijkheden als het ophangen van de kunstwerken in de gangen van het gemeentehuis, scholen, de muren van een café, een individu… worden grondig onderzocht. 4.2.3.3. De leerlingen bezoeken eens per jaar deze tentoonstellingen, ingeleid door een deskundige of door hun leraar. 4.2.3.4. De (amateur)kunstenverenigingen en individuele (amateur)kunstenaars krijgen de nodig stimulansen en ondersteuning. 4.2.3.5. De wak wordt ieder jaar met zorg voorbereid. Art of Tiest, de vereniging die de WAK onder zijn vleugels heeft genomen krijgt de steun van het gemeentebestuur en de culturele dienst.
37
4.2.3.6. Professionele actoren worden betrokken bij de wak zodat een winwinsituatie ontstaat. 4.2.3.7. Senioren worden ondersteund en aangemoedigd in hun creatieve uitingen. 4.2.3.8. De aanwezige professionele actoren kunnen via opdrachten en projecten betrokken worden bij het culturele leven. 4.2.3.10.Tevens wordt het plan onderzocht om een artotheek op te richten, zodat kunst gemakkelijker en meer bereikbaar wordt voor de Nevelenaar.
5. Een vloot staat ter beschikking: de crew is paraat, bekwaam en klantvriendelijk 5.1. Strategische doelstelling: De Nevelse bevolking weet waar het terecht kan voor al haar behoeften qua informatie, educatie en/of ontspanning en ontmoeten. De bibliotheek weet wat haar kerntaken zijn. De multimediale collectie is uitgebreid, goed verzorgd, actueel en representatief. De collectie is fysiek of virtueel aanwezig en ofwel raadpleeg- of uitleenbaar. 5.1.1. Operationele doelstelling: De actualiteit en de representativiteit van de collecties wordt voortdurend gegarandeerd door de permanente aankoop van boeken, strips, tijdschriften, kranten, weekbladen, audio-cd’s, cd-rom, dvd’s, online databanken en internetconnecties. De selectie van de aan te kopen materialen gebeurt enerzijds in functie van de bestaande behoeften van de gebruikers, maar anderzijds ook met het oog op het creëren van nieuwe behoeften en het kennis laten maken met nieuw / onbekend / minder populair aanbod.
5.1.1.1. Er wordt jaarlijks voldoende budget voorzien voor de normale aangroei van de collecties gedrukt en audio-visuele materialen. 5.1.1.2. De aangekochte materialen worden met de meest geschikte middelen zowel materieel als softwarematig snel en efficiënt verwerkt tot uitleenklare of raadpleegbare bibliotheekobjecten. 5.1.1.3. Tijdens de zeer klantvriendelijke openingsuren kan het publiek een beroep doen op het volledige aanbod van de bibliotheek (raadplegen, uitlenen, verlengen, reserveren…) en zich indien gewenst, laten bijstaan door het personeel. Het personeel zorgt voor een vlotte en professionele bediening . 5.1.1.4. Op de dagen dat de bibliotheek niet of enkel in namiddag of ’s avonds open is, kunnen de gebruikers van de bibliotheek de kranten en tijdschriften lezen en raadplegen. 5.1.2. Operationele doelstelling: Alle uitleenposten van de bibliotheek zijn afgeschaft. Het rusthuis Ter Leenen, en de buitenschoolse kinderopvang kan ook, indien gewenst, gebruik maken van boekenkoffers.
5.1.2.1.De boekenkoffers voor de scholen worden op zeer regelmatige basis omgewisseld. 5.1.2.2.De klassen kunnen wanneer zij er om vragen tijdens de schooluren naar de bib komen. 5.1.2.3.Het rusthuis Ter Leenen kan gebruik maken van boekenkoffers 5.1.2.4. Er zijn boekenkoffers beschikbaar voor de kinderopvang
38
5.1.3. Operationele doelstelling: Het aanbod van de bibliotheek is in de eerste plaats fysisch aanwezig, maar door de mogelijkheid om toegang te hebben of te verwijzen naar digitale gegevens wordt de eigen collectie uitgebreid met de collecties van de andere Vlaamse bibliotheken..
5.1.3.1.De Nevelse bibliotheek werkt mee aan de opbouw van de Provinciale Centrale Catalogus (PCC) met behulp van het Oost-Vlaams Informaticanetwerk voor Openbare Bibliotheken (OVINOB) door het invoeren van aanwinsten en het schrappen van afvoer. Zij zijn on-line verbonden met de PCC 5.1.3.2.De bib werkt actief mee aan het Interbibliothecair Leenverkeer (IBL), enerzijds door de eigen collectie volledig ter beschikking te stellen van andere bibliotheken, anderzijds door de leners behulpzaam te zijn en hen voortdurend te wijzen op de mogelijkheden van IBL, als aanvulling op de eigen collectie.
5.1.4. Operationele doelstelling: De infrastructuur van de bibliotheek zal worden aangepast aan de huidige en toekomstige behoeften. Tevens zal zij inspelen op de noodzaak om als ontmoetingsplaats voor de burgers en de jongeren te dienen.
5.1.4.1.Reserveren en verlengen is mogelijk via de website van de gemeente. Uitlenen kan sedert juli 2006 ook met de elektronische identiteitskaart. De bibliotheek heeft vier internetposten met snelle ADSL-verbinding ter beschikking van het publiek. Deze dienstverlening is gratis. Downloaden en printen (tegen betaling) is mogelijk. 5.1.4.2.Reeds van bij aanvang was de infrastructuur te krap berekend voor de nieuwe bibliotheek. Normaal wordt een oppervlakte voorzien, waarin een aangroei van de collectie voor 10 jaar kan in ondergebracht worden. De toenmalige legislatuur opteerde echter voor een kleinere bibliotheek met een voor de bibliotheek zeer grote polyvalente ruimte. Deze polyvalente ruimte, nu omgedoopt in ‘de klaproos’ werd in het begin matigjes gebruikt. Vanaf 2002 organiseerde de cultuurraad een podiumaanbod in ‘de klaproos’. Voor deze voorstellingen was de polyvalente ruimte dan weer te klein. Nood scherpt echter creativiteit en verbetenheid aan. Na deze vele jaren aan plaatsgebrek heeft het huidige college beslist om spoedig de bibliotheek uit te breiden en te voorzien in een foyer voor ‘de klaproos’. Deze bijkomende ruimte zal andermaal polyvalent zijn en kunnen gebruikt worden enerzijds als foyer bij het auditorium en anderzijds als ontmoetingsplaats tijdens de bibliotheekuren. Verrolbare rekken, prettig meubilair, een multifunctioneel concept zullen de aantrekkingskracht van de bibliotheek en ‘de klaproos’ nog vergroten. 5.1.4.3.De bibliotheek beschikt over een voldoende ruime, afzonderlijk bruikbare polyvalente zaal voor vergaderingen, opleidingen en uitbreidingsactiviteiten. 5.1.4.4.De foyer naar ‘de klaproos’ wordt zo aangepast dat deze zaal totaal los staat van de bibliotheek, anderzijds kan deze ruimte zodanig aangepast worden dat ze dan toch weer een eenheid vormt met de bibliotheek. 5.1.4.5.De gezelligheid die deze nieuwe ruimte met zich meebrengt, nodigt uit tot het organiseren van kleine leesclubs, vormingsavonden voor de culturele verenigingen. Jeugdboeken-, voorlees- en boekenweek gaan hier door op een verfrissende locatie.
39
5.1.5. Operationele doelstelling: Elke burger heeft dezelfde kansen om gebruik te maken van het aanbod van de bibliotheek De bibliotheek is voor iedereen zo toegankelijk en gebruiksvriendelijk mogelijk. De rondleidingen worden naar maat van de klant gemaakt.
5.1.5.1. Lidmaatschap van de bibliotheek is gratis, het uitlenen van boeken en tijdschriften ook. 5.1.5.2. Er is een goede organisatie van de klantenservice (aankoopsuggestiesreservaties –IBL) 5.1.5.3. Snelle verwittiging bij aankomst van het gevraagde 5.1.5.4. Aanmaak van periodieke aanwinstenlijsten of keuzelijsten volgens bepaalde interessegebieden. 5.1.5.5. Dienstverlening en interne organisatie worden in een protocol beschreven en uitgebouwd, zodat iedere bibliotheekmedewerker perfect weet wat hij/zij voor elk geval behoort te doen. 5.1.5.6. Veel aandacht wordt besteed aan de rondleidingen. Elke doelgroep krijgt een naar haar maat gesneden rondleiding.
5.1.6. Operationele doelstelling: Het aanbod van de bibliotheek bereikt een zo groot mogelijk publiek. De inwoners van de gemeente krijgen een meerwaarde door de actieve deelname van de bibliotheek aan het samenwerkingsverband binnen Comeet.
5.1.6.1. Collectieafspraken: verdere uitbouw van de AVM-wisselcollectie en van de accentrubrieken. 5.1.6.2. Promotie: alle activiteiten kunnen aanzien worden als promotie van de bibliotheken Meetjesland. De Meetjeslanders sensibiliseren over het gevarieerde aanbod. Deze promotie dient tevens ter leesbevordering. 5.1.6.3. Evenementen: Gedichtendag: bibliotheken Meetjesland linken aan de promotiecampagne van bibnet; Verwendag: het begin en tevens de ‘hoogdag’ van de bibliotheken Meetjesland zal altijd een gezamenlijke activiteit zijn. Hier ook inspelen op het aanbod van bibnet en de provincie; Jeugdboekenweek: naast de Verwendag zal de jeugdboekenweek het tweede evenement worden. Ook hier wordt een regionale meerwaarde geleverd; Week van de smaak / Seniorenweek /Voorleesweek / Erfgoeddag / Open Monumentendag / WAK… : indien gewenst kan er af en toe gezamenlijk ingehaakt worden op deze initiatieven. 5.1.6.4.Communicatiemateriaal: diverse kranten/magazines zoals programmakrant, Mijn vlakke land,… affiches en flyers,… en website 5.1.6.5. Initiatieven met andere culturele actoren: indien dit een meerwaarde biedt voor het publiek van de bib of om het bestaande publiek te verruimen: evenementen zoals Week van de Smaak, rondreizende tentoonstellingen van het Literair Museum, Erfgoedcel Meetjesland, de Provincie Oost-Vlaanderen, van vormingsinstellingen… 5.1.6.6. Inventarisatie: uitwisselen van auteursboekjes en uitwisselen van de collecties tijdens de auteurslezingen 5.1.6.7. Leesbevordering: alle acties ondernomen door de Bibliotheken Meetjesland kunnen beschouwd worden als leesbevorderend. 5.1.6.8. Opleiding personeel: gezamenlijk studiebezoek van de bibliothecarissen; vorming aanbieden voor het personeel van de bibliotheken.
40
6. Over een andere boeg en vooral meer loef. 6.1. Strategische doelstelling: Het Nevelse gemeentebestuur erkent steeds meer het belang van een goed functionerend vrijwilligerswerk. Het ganse verenigingsleven of het nu om cultuur, sport, jeugd, senioren of maatschappelijk welzijn gaat, draait rond vrijwilligers. Zij zijn de motor en de drive van een goed functionerende gemeenschap, de cement die voor de cohesie in de gemeenscap zorgt. Waardering en het ernstig nemen blijkt uit alle manieren waarop de vrijwilligers door het gemeentebestuur benaderd wordt. 6.1.1. Operationele doelstelling: De verenigingen draaien rond vrijwilligers. Veel mensen zijn niet meer bereid een leven lang in eenzelfde vereniging te blijven. Kortere engagementen worden aangegaan. De dualiteit tussen een leven lang en een kort engagement moet met elkaar verzoend worden.
6.1.1.1. De cultuurdienst profileert zich als meldpunt voor de problemen en de noden van de vrijwilligers. 6.1.1.2. In overleg met de verenigingen worden de knelpunten en wensen van de vrijwilligers in kaart gebracht. 6.1.1.3 De problemen worden per categorie gegroepeerd en gewogen, en zullen in volgorde van belangrijkheid behandeld worden met de bedoeling een oplossing te bieden. 6.1.1.4. Een advies wordt geformuleerd naar het gemeentebestuur. 6.1.1.5. Vorming en ondersteuning vanuit de gemeente wordt aan de vrijwilligers aangeboden. 6.1.1.6. De dag van de vrijwilligers wordt met zorg voorbereid. 6.1.2. Operationele doelstelling: De cultuurraad stimuleert de veranderingen in de noden van het verenigings- en vrijwilligersleven. Verenigingen die opgericht worden omwille van een kort project moeten ook ondersteund worden.
6.1.2.1. De klassieke verenigingen richten over hun grenzen heen ad hoc samenwerkingen op, die zich eerder met een bepaald thema bezighouden dan wel met een gans jaarprogramma. 6.1.2.2. Deze realisaties worden in de infokrant gemeld, zodat geïnteresseerden er weet van hebben. 6.1.3. Operationele doelstelling: De jeugd is zeer actief in het verenigingsleven. Jeugdverenigingen bloeien en het jeugdhuis vangt de niet georganiseerde jeugd op. De jeugd kijkt ook met zeer veel waardering naar de volwassen vrijwilligers.
6.1.3.1. De vrijwilligers van de jeugdverenigingen worden jaarlijks door de jeugddienst en de cultuurdienst uitgenodigd om gemeenschappelijk overleg te plegen. 6.1.3.2. Daar waar het kan, worden de problemen die zowel de volwassen als jeugdvrijwilligers hebben, samen aangepakt. 6.1.3.3. De volwassen vrijwilligers leren op die manier iets van de speelsheid waarmee de jongeren hun problemen oplossen en de jongeren kunnen leren uit de jarenlange ervaring van de volwassen vrijwilligers. Zo ontstaat er een win-winsituatie en worden er banden gesmeed.
41
7. Cultuur schept een band en stippelt een koers uit voor een feestelijke gemeenschap 7.1. Strategische doelstelling: De Nevelse culturele verenigingen, comités, adviesraden… worden voldoende ondersteund in hun medewerking aan de uitbouw van cultuurparticipatie, de versteviging of, waar nodig , het herstel van het sociale weefsel en het aanbieden van zinvolle en creatieve vrijetijdsbesteding. Een gemeenschap met een stevig sociaal weefsel heeft alle reden tot feestvreugde!
7.1.1. Operationele doelstelling: De culturele verenigingen en comités worden voornamelijk materieel en logistiek ondersteund door de gemeente. Indien nodig en verantwoord kunnen zij een projectsubsidie aanvragen bij het gemeentebestuur.
7.1.1.1. Groepen die het moeilijker hebben voelen zich betrokken bij de gemeenschap. 7.1.1.2. Het beleid schept de nodige voorwaarden zodat inwoners en bezoekers zich cultureel kunnen ontplooien. 7.1.1.3. Daarbij legt het beleid de nodige doorzichtigheid aan de dag door een goede en rechtvaardige subsidieregeling uit te bouwen. 7.1.1.4. De beschikbare middelen worden efficiënt ingezet, door middel van een goede subsidieregeling. 7.1.1.5. Verenigingen krijgen voldoende aangepaste stimuli en ondersteuning. 7.1.1.6. Het Nevelse cultuur- en vrijetijdsbeleid heeft oog voor de omringende gemeenschap.
8. Cultuur vaart wel. 8.1. Strategische doelstelling: De Nevelse bevolking kan kiezen uit een gevarieerd cultuuraanbod. Enerzijds is er het aanbod dat door de cultuurraad wordt aangeboden in ‘de klaproos’, anderzijds is er het aanbod dat door de verenigingen wordt verzorgd. Het sociale weefsel wordt, door de diversiteit van het aanbod, enorm verstevigd.
8.1.1. Operationele doelstelling: De Gemeentelijke Raad voor Cultuurbeleid Nevele besteedt bij het samenstellen van haar aanbod veel aandacht aan kwaliteit en participatie. Er wordt hierbij rekening gehouden met de culturele behoeften van een ruim en divers publiek. De meerwaarde voor de Nevelenaars staat telkens centraal.
8.1.1.1. De programmeringcel van de cultuurraad besteedt telkens veel aandacht aan het aanbod. 8.1.1.2. De volledige ondersteuning, zowel op technisch als op logistiek vlak, gebeurt volledig door vrijwilligers. 8.1.1.3. De gemeente moet in zijn beleid de mogelijkheid opnemen om voldoende vrijwilligers aan te trekken om de technische ondersteuning te helpen en te blijven garanderen.
42
8.1.1.4. Het aanbod kan worden opengetrokken naar de senioren. Technische ondersteuning van een extra vrijwilliger is hiervoor noodzakelijk. 8.1.1.5. De communicatie omtrent de voorstellingen is zeer verzorgd maar minimaal. Deze voorstellingen krijgen een affiche, aankondigingborden en een wervend artikel in de infokrant. 8.1.1.6. De foyer van ‘de klaproos’ wordt met spoed gebouwd. 8.1.1.7. Verenigingen kunnen door middel van het subsidieaanbod van de Vlaamse Gemeenschap, participeren in de organisatie van bepaalde voorstellingen in de ‘klaproos’. Indien dit het geval is, kan hun aanbod ook opgenomen worden in de programmabrochure van de cultuurraad. 8.1.1.8. Binnen het kader van Vlaanderen Feest! wordt jaarlijks een Nederlandstalig concert gegeven. Nagegaan wordt of de jeugd hier ook een tegenhanger kan op touw zetten. 8.1.1.9. Er wordt op professionele wijze stelselmatig deelgenomen aan laagdrempelige landelijke initiatieven zoals de WAK, Open MonumentenDag, Erfgoeddag, Week van de Smaak, Jeugdboekenweek en Bibliotheekweek, Gedichtendag…. 8.1.1.10. Met het Sociaal huis wordt nagegaan welke mogelijkheden er zijn om een grotere culturele betrokkenheid te krijgen van hun klanten. 8.1.1.12. Nieuwe inwoners zijn onmiddellijk op de hoogte van het culturele aanbod te Nevele. Ze krijgen namelijk een rondleiding in de bibliotheek, waar ook ‘de klaproos’ is ondergebracht en ontvangen tevens een gemeentelijke bundel waarin alle gegevens zitten van ondermeer de dienstverlening in de zachte sector, het culturele aanbod van zowel de bibliotheek als ‘de klaproos’….
9. Een brug wordt gelegd en verstevigd 9.1. Strategische doelstelling: De band met Comeet wordt verder uitgebouwd en bestendigd. Nevele werkt nauw samen met de andere gemeenten van het Meetjesland via Comeet. Nevele werkt ook actief mee bij de vorming van het beeld bij de algemene regionale streekontwikkeling en de culturele uitstraling van de regio. Omdat Nevele te paard zit tussen twee gebieden, versterkt Nevele de band met de regio Leie-Schelde. Dit feit geeft Nevele een extra culturele injectie en zowel de beide regio’s als de Nevelse inwoner ondervinden hiervan een meerwaarde. Op deze manier kan de return van Comeet en Leie-Schelde naar de gemeente Nevele niet alleen optimaal benut worden maar ook cijfermatig aangetoond. Omdat de samenwerking voorlopig In het Meetjesland is uitgewerkt, wordt in dit cultuurbeleidsplan primordiaal gewerkt om de relatie met Comeet verder stevig uit te werken. 9.1.1. Operationele doelstelling: De deskundigheid van de culturele actoren binnen Nevele (medewerkers bibliotheek, cultuurbeleidscoördinator, vrijwilligers, culturele verenigingen,…) vermeerdert doordat knowhow regionaal wordt uitgewisseld en men bij Comeet terecht kan voor complementaire informatie (omtrent nationale subsidiemogelijkheden, cultuurbeleid, het culturele veld in het Meetjesland). Gelijkaardige lokale problemen kunnen op de gezamenlijke overlegmomenten besproken en aangepakt worden.
9.1.1.1. Nevele neemt actief deel aan de structurele werkgroepen van Comeet, de collega-groep cultuurambtenaren, samenkomst cultuurraden, bijeenkomst schepenen. 9.1.1.2. Het samenwerkingsverband Bibliotheken Meetjesland binnen Comeet en de bijbehorende subsidiëring in het kader van het streekgericht bibliotheekbeleid van de Provincie Oost-Vlaanderen worden verder gezet.
43
9.1.2. Operationele doelstelling: Met behulp van Comeet worden de culturele banden aangehaald en worden gezamenlijke projecten mogelijk. Deze projecten, waarbij de regionale uitstraling als kwaliteitslabel wordt beschouwd, hebben een duidelijke meerwaarde voor de Nevelse bevolking.
9.1.2.1. Uitwerken Meetjeslandse Kunst- en Poëzieroute 9.1.2.2. In samenwerking met Comeet en erfgoedcel Meetjesland worden verschillende (erfgoed)projecten uitgewerkt. 9.1.2.3. De Bibliotheken Meetjesland kunnen integrale projecten opzetten over de (culturele deel-)sectoren heen 9.1.3.
Operationele doelstelling: Om te zorgen voor een regionale toeleiding van het publiek is er afstemming van het aanbod (collectie en activiteiten bibliotheken, podiumaanbod,…)op de regio en wordt het aanbod met een bovenlokale uitstraling in het Meetjesland bekend gemaakt. D.m.v. de communicatiekanalen van Comeet en de Erfgoedcel, worden er regionale projecten opgezet naar maat van de lokale situatie en kan men zo meegenieten van de regionale promotie, ondersteuning,…
9.1.3.1.Overleg programmatoren, dit gebeurt op het niveau van de programmagroep gestuurd door de cultuurraad. 9.1.3.2. Overleg bibliotheken wisselcollecties 9.1.3.3. Gezamenlijke communicatie regionaal aanbod d.m.v. kanalen Comeet
10.
Alle hens aan dek
10.1.
Strategische doelstelling: Alle subsidiemogelijkheden provincie, Vlaanderen, Europa, koning Boudewijn stichting… worden zoveel mogelijk benut. Steunpunten, sociaal-culturele en erfgoedorganisaties worden frequent geraadpleegd.
10.1.1. Operationele doelstelling: Er wordt een automatisme ontwikkeld bij de cultuurdienst om vlot gebruik te maken van alle subsidiemogelijkheden en infopunten. Verenigingen met vragen worden van hun bestaan en werking op de hoogte gebracht.
10.1.1.1. www.locus.be - steunpunt lokaal cultuurbeleid 10.1.1.2. www.vti.be - steunpunt voor professionele theater- en danssector 10.1.1.3.www.cultuurnet.be - steunpunt voor cultuurparticipatie - met veel info over cultuurcommunicatie 10.1.1.4. www.amateurkunsten.be - Forum voor Amateurkunsten 10.1.1.5. www.socius.be - steunpunt sociaal-cultureel werk 10.1.1.6. www.bibnet.be - steunpunt bibliotheekwerk 10.1.1.7.www.muziekcentrum.be - Muziekcentrum Vlaanderen 10.1.1.8. www.steunpuntjeugd.be - Steunpunt Jeugd
44
10.1.1.9. www.cultuurcentra.be - Vereniging van Vlaamse Cultuurcentra 10.1.1.10. www.re-creatiefvlaanderen.be - Steunpunt recreatief Vlaanderen verricht wetenschappelijk onderzoek naar cultuurparticipatie 10.1.1.11. www.contredanse.org - website van het steunpunt voor dans van de Franstalige Gemeenschap in België 10.1.1.12. www.faro.be – website van FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw 10.1.1.13. www.comeet.be – website van Comeet. CultuurOverleg Meetjesland 10.1.1.14. www.erfgoedcelmeetjesland – website erfgoedcel Comeet 10.1.1.15.www.rlm.be – website regionaal landschap Meetjeland 10.1.1.16. www.tm.be – website toerisme Meetjesland 10.1.1.17. landelijke organisaties voor amateurkunsten • • • • • • • •
Koor en Stem - vocale muziek Vlamo - instrumentale muziek Muziekmozaïek - folk en jazz Poppunt - popmuziek Danspunt - dans Kunstwerk[t] - beeldende kunst Centrum voor Beeldexpressie - beeldcultuur Creatief schrijven - letteren
•
Open Doek - theater
45
Beknopte bibliografie Bamford,A. Kwaliteit en consistentie. Kunst- en cultuureducatie in Vlaanderen, 2007, 96 blz., 10,00 EUR.
Bouwen door de Eeuwen heen. Een inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen. Arrondissement Gent – Kanton Nevele (12n1), 1989, 596 p. + 1700 ill. Buysse, C. De steunpilaren van ‘d’hope van vrede’, 1904 Cultuuratlas van Vlaanderen door Jan Colpaert, Katrien Lauwerysen en Tom Colpaert, pp.87-125 in: Cultuurkijker: aanzetten voor cultuuronderzoek in Vlaanderen door Rudi Laermans, John Lievens en Hans Waege, Antwerepen, De Boeck, 2003, 316P + cd rom.
Elias, W. en Marie Van Looveren, Het artistieke als middel ter bestrijding van achterstellingssituaties: onderzoek naar de effectiviteit van het artistieke in vergelijking met andere sociaalculturele middelen. VUB, 2005.
46