Inspiratiebijeenkomst “Pedagogische Meerstemmigheid” Datum: Locatie: Spreker: Notulist: Aanwezigen: Organisatie:
14 december Kralingen Ilias El Hadioui Majda Battaï 23 deelnemers Stichting Attanmia i.s.m. Stichting Buurtwerk Kralingen-Crooswijk
De besproken punten tijdens de bijeenkomst: Openingswoord van Ilias el Hadioui Taalmatch Traditioneel Schoolcultuur Straatcultuur Taal mismatch Samenvatting Openingswoord van Ilias El Hadioui Allereerst gaf Ilias El Hadioui aan dat het voor hem ook een uitdagende ervaring lijkt om deze inspiratieavond te leiden, omdat er verschillende groepen en leeftijden aanwezig waren.
1
Inspiratiebijeenkomst “Pedagogische Meerstemmigheid” Dhr Ilias El Hadioui leidde de bijeenkomst in met een vraag: “Wat is meerstemmigheid?” De groep gaf als antwoordt dat het te maken heeft met de psychologie, namelijk schizofrenie. Vanuit die vraag formuleerde hij een stelling: “Marokkanen hebben te maken met schizofrenie, maar dan op pedagogisch vlak”. Om zijn stelling duidelijk te maken gebruikte hij de pedagogische driehoek. Binnen de pedagogische driehoek geldt dezelfde code binnen de verschillende leefomgevingen; school, thuis en straat. Als voorbeeld stelde hij de vraag aan de groep, hoe respect binnen de pedagogisch driehoek past: School respect naar medestudenten en docenten Thuis respect voor overige gezinsleden Straat respect voor je vrienden en de omgeving
Taalmatch: Bij taalmatch is er sprake van dezelfde betekenis binnen de pedagogische driehoek. Het verschil ligt vooral in de manier waarop het gezegd wordt. Bijvoorbeeld: Thuis ‘doe je jas aan’ School ‘doe je jas aan. Het is koud buiten’ Straat ‘wollah doe je jacka aan’ Het aspect die meespeelt bij de verschillende manieren is de professionaliteit. Op school zijn ze professioneler dan thuis en op straat. Volgens Amerikaanse onderzoeken eindigen kinderen met een mismatch vaker onderaan het onderwijssysteem. Dit heeft te maken met het feit dat de kinderen steeds brutaler worden en daardoor moeten de ouders steeds meer uitleg geven. Tevens is er een groot verschil qua spreektaal met school, thuis en vrienden. Traditioneel Volgens de deelnemers heeft traditioneel een brede definitie: Behouden Ouderwets Traditionele code: jongens participeren niet in de huishouden, de meisjes wel. Kledij Eerbiedigheid 2
Inspiratiebijeenkomst “Pedagogische Meerstemmigheid” Schoenen uit bij thuiskomst o Een deelnemer gaf aan dat hij dit alleen doet bij de moskee en thuis. Hij doet het niet bij de niet-Marokkanen, school en op straat. Geloof Respectvol omgaan met je ouders o Hoofd kussen bij thuiskomst o Geen stemverheffing o Niet commanderen naar je ouders; andersom wel o Gehoorzamen o Beleefd zijn Rustig praten Goede houding De meeste deelnemers binnen de groep gaven aan dat ze cultureel en religieus traditioneel zijn. Schoolcultuur De schoolcultuur wordt beheerst door een aantal aspecten: Leven volgens de schoolregels Er is vrijheid van meningsuiting Eerlijkheid = een centrale boodschap op school Dialogen aangaan o Een gesprek met elkaar aangaan en beargumenteren Overlegcultuur Vroeger was er veel sprake van een monoloogcultuur binnen een gezin. De ouder had het voor het zeggen en de kinderen waren verplicht om te gehoorzamen. Met de jaren mee is dit sterk veranderd. De ouders gaan steeds meer een dialoog aan met hun kinderen, vooral bij de nieuwe generatie is een overlegcultuur sterk aanwezig. Deze verandering heeft te maken met het feit dat de ouders hun kennis en vaardigheden, wat ze op school hebben geleerd, toepassen op hun kinderen. Een deelnemer gaf hierop een aanvulling. Namelijk wanneer de ouders zelf onderling niet op één lijn zitten dan kun je geen goed voorbeeld zijn voor je eigen kinderen. Straatcultuur De straatcultuur wordt beheerst door de manier waarop je met je vrienden omgaat en de dingen die er op straat gebeuren. De omgeving en buurthuizen hebben ermee te maken. De straatcultuur wordt niet toegepast als er een volwassen persoon tussenin de groep staat. Verder heeft het te maken met de sociale verbanden binnen een groep. Deze verbanden bestaan uit ongeschreven termen en codes. Als je je niet aan de codes of termen houdt dan kan geweld van pas komen of je wordt afgestoten van je vriendenkring. Binnen de straatcultuur is er ook sprake van masculien oftewel machogedrag. Dit gedrag wordt vaak door jongeren getoond door middel van uitsloven en straattaal.
3
Inspiratiebijeenkomst “Pedagogische Meerstemmigheid”
Pedagogische meerstemmigheid: De pedagogische meerstemmigheid heeft te maken met drie verschillende visies: Eerbiedigheid Eerlijkheid Eer Dit zijn de tegenovergestelde codes van de straatcultuur. Deze codes worden voornamelijk thuis en op school gehandhaafd.
4
Inspiratiebijeenkomst “Pedagogische Meerstemmigheid”
Taal mismatch: Op school en de werkomgeving wordt er ABN (algemeen beschaafd Nederlands) gesproken. Op straat wordt er voornamelijk AAN(Algemeen Allochtoon Nederlands) gesproken. Uit cijfers van een taaltoets blijkt dat de tweede generatie beter scoorde dan de derde generatie. De deelnemers werd gevraagd om aan te geven hoe dat komt? Volgens één van de deelnemers heeft het te maken met het feit dat er veel allochtonen in de buurt en op school zitten, waardoor de straattaal heersend is dan de schooltaal. Veel jongeren nemen namelijk de straattaal mee naar school en denken dat het juist is. Verder gaf een andere deelnemer als aanvulling dat het ook te maken heeft met de media en vele technische gadgets, zoals MSN en ping. Het is niet alleen een probleem bij allochtonen, maar ook bij autochtonen. Volgens Ilias heeft dit ook te maken met het feit dat de tweede generatie een mengtaal gebruikt. Jongeren uit de tweede generatie praatten destijds beide talen niet zuiver en zodoende heeft de derde generatie dit overgenomen. Een vakterm hiervoor is taalkundig meerstemmigheid. Namelijk veel Marokkaanse ouders in Nederland kwamen uit de lagere klassen van Marokko. De woordenschat van hun eigen moedertaal was destijds niet breed, waardoor het niet goed kon overgenomen worden door hun kinderen.
5
Inspiratiebijeenkomst “Pedagogische Meerstemmigheid”
Samenvatting: Het is een grote uitdaging om trouw te blijven aan alle 3 de culturen binnen de pedagogische driehoek. Bij de ene cultuur zijn er veel geboden, maar ook weer veel verboden dan bij de andere cultuur. Dit kan verwarrend voor een kind zijn tijdens het opgroeien. Bijvoorbeeld: Op school en op straat is het van cruciaal belang om een mening te hebben, maar thuis niet. Dit kan voor botsing en/of wrijving zorgen. Één van de deelnemers reageerde hierop en gaf aan dat je juist door die meerstemmigheid, je eigen identiteit vormt. Verder gaat het om de thuiscultuur om de mentaliteit van de ouders. De mentaliteit was vroeger een norm en vanzelfsprekend, maar door de jaren heen is dit veranderd. Namelijk die vanzelfsprekendheid vervaagd steeds meer. Als je geen codes hebt binnen de culturen, kun je ook geen principes ontwikkelen bij de kinderen. Ze gaan dan hun eigen weg op en bepalen zelf hun eigen grenzen. Daardoor creëer je een afstand tussen jongere en oudere. Tevens ga je op latere leeftijd je ouders veel dingen kwalijk nemen en ga je op denduur meer weerstand bieden en verwijdering van je ouders. Ook gaf één deelnemer aan dat er een grote verschil is tussen de opvoeding hier en in Marokko. In Marokko gaat het namelijk allemaal één kant op. Er is sprake van algemene normen en waarden en sociale controle. In de huidige Marokkaanse Nederlandse opvoeding zijn we steeds meer gericht op individualisme. Tevens heeft het religieuze aspect verschillende interpretatie vanuit verschillende invalshoeken. Verder werd er aangeven door een moeder uit de groep, dat je als ouder vaak iets oplegt aan je eigen kind terwijl je er persoonlijk niet achter staat. Je doet dit alsnog, omdat het iets cultureels is en je het zelf hebt meegekregen van je eigen ouders. Toch zien veel deelnemers een positieve vooruitgang binnen de Marokkaanse thuiscultuur. Er is steeds meer sprake van een dialoog en een verdeelde verantwoordelijkheidsgevoel tussen kind en ouder. Een deelnemer gaf aan hier mee oneens te zijn, namelijk een kind 6
Inspiratiebijeenkomst “Pedagogische Meerstemmigheid” hoeft de verantwoordelijkheid niet te dragen zodat het zich nog kan ontwikkelen. De ideale ouder voor de jongeren is een ouder die je op spelende wijs dingen laat ontdekken en je goed stuurt. Toch zie je binnen de Marokkaanse cultuur in vergelijking met de westerse cultuur, dat er niet veel ruimte is om zelf te experimenteren. De meeste Marokkaanse kinderen en jongeren zijn nog afhankelijk van hun ouders. Als slot gaven de jongeren zelf aan wat voor actiepunten er uitgevoerd moeten worden om ze tegen te houden tegen ‘foute dingen’; Meer activiteiten organiseren in buurthuizen Meer persoonlijke aandacht aan je kind en meer uitleg geven op dingen die verboden zijn of niet mogen. Grenzen kunnen verleggen als ouder Een compromis kunnen sluiten met je kinderen, door middel van een dialoog aan te gaan.
7
