27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht François Tremosa Seminar internationaal erfrecht 27 juni 2013, Rotterdam
Inleiding: enkele cijfers • • • • • • •
2 miljoen Fransen leven in het buitenland (waarvan 50 % met een dubbele nationaliteit) 3 miljoen buitenlanders leven in Frankrijk 14.6 % van de huwelijken gesloten in Frankrijk in 2006 zijn gemengde huwelijken (waarvan 2 % Frans-Duits) Vlgs de EC (2009) 450.000 internationale nalatenschappen ieder jaar in de EU, die een waarde van € 23,3 miljard vertegenwoordigen 100.000 Duitsers en evenveel Engelsen verblijven permanent in Frankrijk 500.00 Engelsen bezitten een tweede woning in Frankrijk Toename mobiliteit van personen (werk, familie, pensioen, tax shopping) en van goederen (eenvoudige aankoop huis in het buitenland) bieden onbeperkte mogelijkheden: = problemen op civiel en fiscaal vlak ten gevolge van de verwarring van de rechtssystemen die veelal zeer verschillend zijn van aard.
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artt. 20 en 21: universele toepassing/ algemene regel De heer ANDROPOV, Russische nationaliteit, overlijdt in Rusland. Hij bezat roerende en onroerende goederen zowel in Rusland als in Nederland. Hij laat één zoon na. Welk recht is van toepassing op zijn nalatenschap?
1
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artt. 20 en 21: universele toepassing/ algemene regel De heer ANDROPOV, Russische nationaliteit, overlijdt in Rusland. Hij bezat roerende en onroerende goederen zowel in Rusland als in Nederland. Hij laat één zoon na. • Russisch ipr: recht van de gewone verblijfplaats van erflater: Russisch recht op de gehele nalatenschap van toepassing • Europees ipr: recht van de gewone verblijfplaats van de erflater: Russische recht op de gehele nalatenschap van toepassing
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artikelen 20 en 21: universele toepassing/algemene regel/ het beginsel gewone verblijfplaats In 2012 vestigt zich een Hollands stel, leeftijd rond de dertig jaar, met hun 3 kinderen in IJsland in verband met de verandering van werk van de echtgenote. Zij brengen al hun vakanties in Nederland door, waarmee zij alle banden behouden hebben. in 2016 komt de vrouw bij een ongeluk om het leven. Welk recht is van toepassing op haar nalatenschap?
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artikel 22: rechtskeuze De heer DEKKERS, Nederlandse nationaliteit en met gewone verblijfplaats in Rotterdam, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Nederland, België, Frankrijk en Groot Brittannië. In zijn testament heeft hij het Nederlandse recht aangewezen als het toepasselijke recht op zijn nalatenschap. Welk recht is van toepassing op zijn nalatenschap?
2
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artikel 22: rechtskeuze De heer DEKKERS, van Nederlandse nationaliteit en met gewone verblijfplaats in Rotterdam, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen zowel in Nederland als in België, als in Frankrijk en in Groot Brittannië. In zijn testament heeft hij bepaald dat het Nederlandse recht het toepasselijke recht op zijn nalatenschap is. • •
Europees ipr: geldigheid van de rechtskeuze: Nederlands recht van toepassing op de gehele nalatenschap Engels ipr: - Engels recht van toepassing op de onroerende goederen gelegen in Engeland, Nederlands recht van toepassing op de roerende goederen en de onroerende goederen gelegen in Nederland, Frans recht van toepassing op de onroerende goederen gelegen in Frankrijk, Belgisch recht van toepassing op de onroerende goederen gelegen
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 22: rechtskeuze De heer FRIMSTON, Engelse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Manchester, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Nederland, België, Frankrijk en Groot Brittannië. In een testament heeft hij bepaald dat het Engelse recht van toepassing is op zijn nalatenschap. Welk recht is van toepassing op zijn nalatenschap?
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 22: rechtskeuze De heer FRIMSTON, Engelse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Manchester, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Nederland, België, Frankrijk en Groot Brittannië. In een testament heeft hij bepaald dat het Engelse recht van toepassing is op zijn nalatenschap. •
•
Engels ipr: de Engelse rechtbanken passen hun eigen ipr toe, terwijl de Franse, Belgische en Nederlandse rechtbanken de rechtskeuze van de heer Frimston accepteren, ook voor wat betreft de goederen gelegen in Frankrijk, België en Nederland. Europees ipr: geldigheid van de rechtskeuze: Engels recht op gehele nalatenschap van toepassing.
3
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 34: renvoi De heer SMITH, Amerikaanse nationaliteit en gewone verblijfplaats in New York, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in de Verenigde Staten, Frankrijk en Nederland. Welk recht is van toepassing op zijn nalatenschap?
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht De heer SMITH, Amerikaanse nationaliteit en gewone verblijfplaats in New York, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in de Verenigde Staten, Frankrijk en Nederland. • Europees ipr: wet van de laatste gewone verblijfplaats van de overledene: wet van de staat New York op het gehele vermogen van toepassing • Amerikaans ipr: Amerikaans recht van toepassing op de roerende en de onroerende goederen gelegen in de Verenigde Staten, Nederlandse recht van toepassing op de onroerende goederen gelegen in Nederland, Frans recht van toepassing op de onroerende goederen gelegen in Frankrijk. Het renvoi van het Amerikaanse recht op het Nederlandse en Franse recht wordt geaccepteerd.
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 34: renvoi Zelfde casus met een Engelsman: de heer BROWN, Engelse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Londen, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Engeland, Frankrijk en Nederland. Welk recht is van toepassing op zijn nalatenschap?
4
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 34: renvoi Zelfde casus met een Engelsman: de heer BROWN, Engelse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Londen, overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Engeland, Frankrijk en Nederland. • Europees ipr: wet van de laatste gewone verblijfplaats van de overledene: Engels recht op het gehele vermogen van toepassing • Engels ipr: Engels recht van toepassing op de roerende en de onroerende goederen in Engeland, Nederlands recht van toepassing op de onroerende goederen in Nederland en Frans recht van toepassing op de onroerende goederen in Frankrijk. Het renvoi van het Engelse recht op het Nederlandse en Franse recht wordt geaccepteerd.
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 34: renvoi De heer HUMBERT, Duitse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Dakar (Senegal), overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Senegal, Frankrijk en Nederland. Welk recht is van toepassing op zijn nalatenschap?
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 34: renvoi De heer HUMBERT, Duitse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Dakar (Senegal), overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Senegal, Frankrijk en Nederland. • Europees ipr: recht van de laatste gewone verblijfplaats van de erflater: Senegalees recht op de gehele nalatenschap van toepassing. • Senegalees ipr: nationale wet van de erflater Het renvoi van het Senegalese recht op het Duitse recht wordt geaccepteerd: als een notaris in Frankrijk of Duitsland betrokken wordt, dan moet hij het Duitse recht toepassen.
5
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 34: renvoi De heer ESSAYOUTI, Marokkaanse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Beiroet (Libanon), overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Marokko, Libanon en Nederland. Welk recht is van toepassing op zijn nalatenschap?
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 34: renvoi De heer ESSAYOUTI, Marokkaanse nationaliteit en gewone verblijfplaats in Beiroet (Libanon), overlijdt met achterlating van roerende en onroerende goederen in Marokko, Libanon en Nederland. • Europees ipr: recht van de laatste gewone verblijfplaats van erflater: Libanees recht op de gehele nalatenschap van toepassing • Libanees ipr: nationale wet van de erflater: Marokkaans recht op de gehele nalatenschap van toepassing • Marokkaans ipr: nationale wet van de erflater: Marokkaans recht op de gehele nalatenschap van toepassing Het renvoi van het Libanese recht op het Marokkaanse recht wordt geaccepteerd.
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artikel 59: aanvaarding van authentieke akten Mr. LUBBERS, notaris in Amsterdam, wikkelt de nalatenschap af van de heer DURAND, Franse nationaliteit en laatste gewone verblijfplaats in Amsterdam. Hij bezat zowel goederen in Frankrijk als in Nederland. Kan mr. LUBBERS de verdelingsakte betreffende de onroerende goederen in Frankrijk aanvaarden?
6
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artikel 59: aanvaarding van authentieke akten Mr. LESZCZYNSKA, notaris in Warschau, wikkelt de nalatenschap van een fransman af, die zijn laatste gewone verblijfplaats in Warschau had. Hij laat een echtgenote en twee gezamenlijke kinderen na. Hij had op basis van een schenking tussen echtgenoten opgesteld door zijn notaris in Frankrijk aan zijn vrouw de volle eigendom van ¼ en ¾ in vruchtgebruik van zijn gehele vermogen geschonken. Hij heeft een rechtskeuze voor het Franse recht op zijn nalatenschap uitgebracht. Opgemerkt is dat schenking tussen echtgenoten in Polen verboden is. Moet mr. LESZCYNSKA rekening houden met de schenking tussen echtgenoten opgesteld in Frankrijk?
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artikel 59: aanvaarding van authentieke akten Mr. LESZCZYNSKA dient de schenking tussen echtgenoten opgesteld door een Franse notaris te aanvaarden en dient deze toe te passen in het kader van de afwikkeling van de nalatenschap.
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Artikel 59: aanvaarding van authentieke akten Mr. LESZCZYNSKA, notaris in Warschau, wikkelt de nalatenschap af van een fransman, die zijn laatste gewone verblijfplaats in Warschau had. Hij laat na een echtgenote en twee gezamenlijke kinderen. Hij had, aangezien zijn gehele familie in Frankrijk woonde, aan zijn vrouw ¼ van zijn vermogen in volle eigendom en ¾ van zijn vermogen in vruchtgebruik geschonken op basis van een schenking tussen echtgenoten. Moet mr. LESZCZYNSKA de schenking tussen echtgenoten opgesteld door de Franse notaris aanvaarden en toepassen in het kader van de afwikkeling van de nalatenschap?
7
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht aanvaarding van authentieke akten Mr. LESZCZYNSKA moet ook deze schenking tussen echtgenoten opgesteld door een Franse notaris accepteren en toepassen in het kader van de afwikkeling van de nalatenschap (art. 25 van de verordening, niettegenstaande de bepalingen van het Poolse Burgerlijk Wetboek).
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 60: executoriale kracht van authentieke akten Een verdelingsakte opgesteld door mr. LUBBERS, notaris in Amsterdam, tussen een broer wonende in Nederland en zijn zuster wonende in Frankrijk. in de akte is bepaald dat de zuster een compensatie aan haar broer moet betalen binnen een termijn van een jaar. Deze betaling is niet uitgevoerd binnen de overeengekomen termijn. Hoe kan de broer bereiken dat zijn zuster deze betaald?
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 60: executoriale kracht van authentieke akten De broer kan met een kopie van de akte in Nederland een verklaring van de bevoegde autoriteit verkrijgen, dat de akte executoriale kracht heeft. Met deze documenten vraagt hij van de bevoegde autoriteit in Frankrijk een verklaring, waarin de executoriale kracht wordt bevestigd.
8
27 juni 2013
Praktische voorbeelden internationaal erfrecht Art. 74: legalisatie of soortgelijke formaliteiten De heer DEKKERS, laatste gewone verblijfplaats voor zijn overlijden in Rotterdam, heeft als algemene erfgenaam zijn neef aangewezen, wonende in Estland. Deze geeft een volmacht af ten overstaan van een notaris in Tallinn. De volmacht kan in Nederland zonder enige formaliteit op grond van art. 74 van de verordening worden gebruikt.
9
