INHOUDSTAFEL Voorwoord Inhoudstafel Korte inleiding
5 7 12
1. Waarom een wet voor meerderjarige onbekwamen? 2. Wat verstaat men onder onbekwamen? 2.1. Enkel voor meerderjarigen 2.2. De meerderjarige lijdt aan een gezondheidsprobleem 2.3. De beslissing wordt genomen in concreto en in het belang van de persoon 3. Schematisch overzicht: van wilsbekwaam tot wilsonbekwaam 4. De buitengerechtelijke bescherming 4.1. Inleiding 4.2. Wat is een lastgeving? 4.3. De keuze van de lasthebber 4.4. De mogelijkheid om een vertrouwenspersoon aan te duiden 4.5. Het registreren van de overeenkomst van lastgeving 4.6. De vrijheid van de lastgever om zelf zijn goederenbeheer te organiseren 4.7. De bijkomende verplichtingen van de lasthebber 4.8. De uitvoering van de lastgeving 4.8.1. Wie neemt het initiatief? 4.8.2. De gevolgen van de uitvoering van de lastgeving door de rechter 5. De rechterlijke bescherming: het bewind 5.1. Inleiding 5.2. De verklaring van voorkeur 5.2.1. De aanwijzing van een toekomstige bewindvoerder 5.2.2. Gevolg van de verklaring van voorkeur 5.2.3. De verklaring van voorkeur tijdens het bewind
15 20 21 21 23 26 30 31 31 34 35 35 38 38 39 39 40 42 43 43 43 44 44
7
BW_BewindOverMeerderjarigeOnbekwamen_PMS485+ZWART.indd 7
17/07/14 10:59
5.3. De bewindvoerder 5.3.1. Bij voorkeur iemand uit de naaste omgeving 5.3.2. De bewindvoerder moet zijn opdracht aanvaarden 5.3.3. Sommige personen kunnen niet worden aangesteld als bewindvoerder 5.3.4. De ouders als bewindvoerder van hun meerderjarig kind 5.3.5. De echtgenoot als bewindvoerder over zijn partner 5.3.6. De bewindvoering door een derde over een van de echtgenoten 5.3.7. Bewindvoering en wettelijk of feitelijk samenwonen 5.4. De bewindvoerder ad hoc 5.5. De aanstelling van de bewindvoerder 5.5.1. Het verzoek tot aanstelling van een bewindvoerder 5.5.1.1. Via verzoekschrift of ambtshalve door de vrederechter 5.5.1.2. De inhoud van het verzoekschrift 5.5.2. De omstandige geneeskundige verklaring 5.5.2.1. De inhoud van de omstandige geneeskundige verklaring 5.5.2.2. Niet alle geneesheren mogen de omstandige geneeskundige verklaring ondertekenen 5.5.2.3. Wat bij gebrek aan een omstandige geneeskundige verklaring? 5.5.3. Het verdere verloop van de procedure nadat het verzoek schrift is neergelegd 5.5.3.1. De mogelijkheid tot ambtshalve aanwijzing van een advocaat 5.5.3.2. De vrederechter bepaalt dag en uur waarop hij samen met de griffier ter plaatse komt 5.5.3.3. Wie wordt uitgenodigd om aanwezig te zijn? 5.5.3.4. De te beschermen persoon of de vertrouwenspersoon kan afzonderlijk worden gehoord door de vrederechter 5.5.3.5. Het vonnis van de vrederechter wordt schriftelijk meegedeeld
45 45 46 47 47 48 49 49 50 51 51 51 52 53 53 56 56 56 56 57 57 58 58
8
BW_BewindOverMeerderjarigeOnbekwamen_PMS485+ZWART.indd 8
17/07/14 10:59
5.5.3.6. Tegen het vonnis kan hoger beroep worden aangetekend 5.5.3.7. Het vonnis tot aanstelling van een bewindvoerder wordt publiek gemaakt 5.6. De draagwijdte van de onbekwaamheid: bijstand of vertegenwoordiging 5.6.1. Een juridisch spiegelbeeld 5.6.2. Bijstand 5.6.3. Vertegenwoordiging 5.6.4. De vrederechter moet zich uitspreken over de (on)bekwaamheid tot het stellen van specifieke handelingen 5.6.5. Handelingen die niet vatbaar zijn voor bijstand en/of vertegenwoordiging 5.6.6. Sanctie bij niet-naleving van de rechterlijke beschermings maatregel 5.7. De opdracht van de bewindvoerder 5.7.1. De beschikking van aanstelling is de basis 5.7.2. De wijze van uitoefening van de opdracht van bijstand 5.7.3. De wijze van uitoefening van de opdracht van vertegen woordiging 5.7.4. De verslaggeving 5.7.4.1. Het eerste verslag binnen de maand na de aanvaarding 5.7.4.2. De jaarlijkse verslagen 5.7.4.3. De eindverslagen 5.8. Handelingen die de bewindvoerder enkel kan stellen na machtiging door de vrederechter 5.8.1. Algemeen 5.8.1.1. Enkel in geval van vertegenwoordiging 5.8.1.2. Over welke handelingen gaat het? 5.8.1.3. Hoe wordt de machtiging aangevraagd? 5.8.1.4. De sanctie bij niet-naleving van de formaliteiten 5.8.2. Het wijzigen van de verblijfplaats van de beschermde persoon
59 59 60 60 61 61 62 63 65 65 65 66 67 68 68 69 73 75 75 75 75 77 78 78
9
BW_BewindOverMeerderjarigeOnbekwamen_PMS485+ZWART.indd 9
17/07/14 10:59
5.8.3. Het uitoefenen van de patiëntenrechten 5.8.4. Het vervreemden van goederen van de beschermde persoon 5.8.4.1. Over welke goederen gaat het? 5.8.4.2. De verkoop van onroerende goederen gebeurt in principe openbaar 5.8.4.3. De verkoop van roerende goederen 5.8.4.4. Bankrekeningen en beleggingen 5.8.5. Het aangaan van een lening 5.8.6. Het sluiten van een pachtcontract, een handelshuur of een huur voor meer dan negen jaar 5.8.7. Het aanvaarden van een nalatenschap of een schenking 5.8.8. Het aankopen van goederen 5.8.9. Het sluiten van een dading, een abritrageovereenkomst of een overeenkomst van onverdeeldheid 5.8.10. Het voeren van gerechtelijke procedures 5.8.11. Het doen van een schenking of het opmaken van een testament 5.8.12. Het afsluiten van een huwelijkscontract of een samenlevingscontract 5.9. In welke gevallen kan de beschermde persoon toch nog zelf optreden? 5.10. De vergoeding van de bewindvoerder 5.11. Aanvang, duur en einde van het bewind 5.12. De rol van de vertrouwenspersoon 6. Het administratief dossier 7. De overgangsbepalingen
79
94 96 98 99 102 106
Verklarende woordenlijst
110
80 80 80 81 83 83 84 85 86 87 88 90 93
10
BW_BewindOverMeerderjarigeOnbekwamen_PMS485+ZWART.indd 10
17/07/14 10:59
Uittreksels Burgerlijk Wetboek en Gerechtelijk Wetboek Burgerlijk Wetboek: art. 488/1 t.e.m. 515 Gerechtelijk Wetboek: art. 1238 t.e.m. 1253/1
116 117 151
Modellen Vertegenwoordiging – Uitoefening van het bewind over de persoon – Eerste verslag Vertegenwoordiging – Uitoefening van het bewind over de goederen – Eerste verslag Bijstand – Uitoefening van het bewind over de persoon – Periodiek verslag Bijstand – Uitoefening van het bewind over de goederen – Periodiek verslag Vertegenwoordiging – Uitoefening van het bewind over de persoon – Periodiek verslag Vertegenwoordiging – Uitoefening van het bewind over de goederen – Periodiek verslag of eindverslag Lastgeving Proces-verbaal van verklaring van voorkeur Verzoekschrift aanstelling bewindvoerder Omstandige geneeskundige verklaring te voegen bij een verzoek Verzoekschrift aanstelling bewindvoerder (verkwisting) Verzoekschrift machtiging bewindvoerder Verzoekschrift machtiging beschermde persoon
161 162 165 171 175 179 184 194 197 199 205 208 211 213
11
BW_BewindOverMeerderjarigeOnbekwamen_PMS485+ZWART.indd 11
17/07/14 10:59