INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk
pag.
I.
ALGEMEEN
1.1 1.2 1.3 1.4
Voorwoord directie Algemene gegevens Organisatie Laboratorium Microbiologie Organigram Laboratorium Microbiologie
3 4 4 6
II.
SOCIAAL JAARVERSLAG
7
III.
VERSLAG BEDRIJFSHULPVERLENING
IV.
VERRICHTINGEN
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12
Onderzoeken per jaar naar onderzoekssoort Inkomsten in Euro’s per jaar per afnemersgroep Bloedkweken Urinekweken Respiratoire kweken Feceskweken Parasitologie MRSA Detectie van Mycobacteriën Serologie Virologie Moleculaire microbiologie
11 12 14 16 17 18 21 23 26 27 28 30
V.
WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN, LIDMAATSCHAPPEN, PUBLICATIES EN PRESENTATIES
32
10
1
vervolg INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk
VI.
KWALITEIT
VII.
FINANCIËN
7.1 7.2 7.3
Productiegegevens Balans 2009-2008 Resultatenrekening 2009-2008
pag.
46
51 52 53
2
I.
ALGEMEEN
1.1
Voorwoord Raad van Bestuur
De in 2008 ingezette onderzoeken naar mogelijke verbeteractiviteiten zijn in 2009 voortgezet. Doel hiervan was het op kwalitatief hoogwaardig blijven uitvoeren van de microbiologische diagnostiek en consultatie, het efficiënt en kosteneffectief werken en het ombouwen van het laboratorium in een klantgerichte organisatie. In 2009 hebben diverse uitkomsten van de verbeteractiviteiten geleid tot onder meer implementatie van een organisatiewijziging. Zo zijn de unitleiders vervangen door teamleiders, voor het laboratorium is duaal management ingevoerd en de ondersteunende diensten zijn bijeengebracht in een bedrijfsbureau. De hieruit voorgekomen nieuwe functies zijn ook allemaal in de loop van jaar ingevuld. Deels door medewerkers van intern en deels door nieuwe medewerkers van buiten de organisatie. LabMicta heeft door deze organisatie wijzigingen nu een formeel Management Team (MT). De bestuurder is voorzitter van het MT. Voorts maken het duaal management van de laboratoria (operationeel manager en medisch manager) en de manager bedrijfsbureau deel uit van het MT. In 2009 is de het personeelsbestand vrijwel stabiel gebleven. Er is nog steeds een tekort aan artsen microbioloog. In de tweede helft van het jaar zijn er wel gesprekken gestart met een mogelijke kandidaat arts-microbioloog. Op vakinhoudelijk gebied is LabMicta in 2009 gestart met het traject VITEK 2. Dit is een nieuw, volautomatisch systeem met een geïntegreerde artificiële intelligentietechnologie dat in staat is om zowel de antibioticaresistentie van bacteriën te bepalen als bacteriën te identificeren. Naast het feit dat deze methode tijdwinst op zal kunnen leveren is het tevens mogelijk om over te gaan op Europese richtlijnen voor antibioticagevoeligheid. Dit vergemakkelijkt de vergelijking van klinische resultaten van antibiotische behandeling en maakt monitoring van resistentieontwikkeling betrouwbaarder. Ook heeft LabMicta, zoals vele andere Nederlandse microbiologische laboratoria dat doen, de diagnostiek van fecespathogenen d.m.v. DNA-detectie ontwikkeld. Hierbij zit de grote meerwaarde in de snelheid van detectie en de grotere gevoeligheid van het fecesonderzoek. In 2010 participeert LabMicta in landelijk (klinisch) validatieonderzoek op dit gebied. Voorjaar 2009 zijn de beide laboratoria (LabMicta en Pathologie) gezamenlijk, na goedkeuring door de RvT, gestart met het uitvoeren van een businesscase om de mogelijkheden te verkennen voor volledige nieuwbouw voor de beide laboratoria. Dit besluit is genomen na vaststelling dat het gezien de leeftijd en infrastructuur van het huidige gebouw, geldverspilling zou zijn hierin nog langer geld te investeren. In het voorjaar van 2010 is het door beide directies (zowel van LabMicta als van Pathologie) geformuleerde voorgenomen besluit om de huisvesting van beide hoofdlaboratoria in 2013 te verplaatsen naar de locatie ROC naast het ziekenhuis in Hengelo door beide Raden van Toezicht geaccordeerd. Het adviestraject met beide ondernemingsraden is inmiddels in gang gezet. In 2008 is een plan van aanpak opgesteld aan de hand van het bezoek van een auditteam van CCKL voor het verkrijgen van een accreditatie in 2009. In mei 2009 hebben CCKL en de Raad voor Accreditatie, LabMicta daadwerkelijk geaccrediteerd. Dit is een fantastisch resultaat voor heel LabMicta. Wij hebben de accreditatie dan ook gezamenlijk gevierd. De communicatie met de ziekenhuizen heeft ook in 2009 de nodige aandacht gekregen. Het voornemen om een nieuw laboratorium te gaan bouwen op een andere locatie heeft daar nog extra de aandacht op gevestigd. Er is een begin gemaakt met het beschrijven van een meer uitgebreide samenwerking tussen LabMicta en alle ziekenhuizen in het werkgebied. Het voornemen is dat deze herijkte samenwerking uiteindelijk zal leiden tot ruim meer aanwezigheid van de artsen-microbioloog in de ziekenhuizen (oplopend tot ongeveer 60% van de aanstelling), samenwerking met de Klinische Chemie (gezamenlijk beheer en gebruik van bloedkweekmachines) en het vormen van gezamenlijke Frontoffice voor materialen en communicatie. e Voorts zullen in het verlengde hiervan in 2010 met de 1 lijn ook nieuwe afspraken over vorm en inhoud van de dienstverlening en samenwerking worden gemaakt. Raad van Bestuur Laboratorium Microbiologie, mei 2009:
Mevr. dr. J. Spaargaren
3
1.2
Algemene gegevens
Laboratorium Microbiologie Twente Achterhoek Burg. Edo Bergsmalaan 1 7512 AD Enschede Tel. 053-8526300 Fax. 053-8526301 Website : www.labmica.nl E-mail :
[email protected] Handelsregister Enschede nr. 41 02 70 72
1.3
Organisatie Laboratorium Microbiologie
RAAD VAN TOEZICHT Benoemd door en uit TAZDO: Dhr. drs. A.C. van Alphen (voorzitter RvB Ziekenhuisgroep Twente) tot 30 april 2009 Dhr. drs. A.H. Hilbers (lid RvB Medisch Spectrum Twente) vanaf 24 maart 2009 Dhr. drs. M.J.P. Schmidt (voorzitter RvB Ziekenhuisgroep Twente) vanaf 25 mei 2009 Benoemd uit de eerste lijn: Dhr. drs. A. Jeeninga (huisarts), voorzitter DIRECTIE / RAAD VAN BESTUUR Mevr. dr. J. Spaargaren
MEDISCHE STAF Mevr. drs. F. Bosma, arts-microbioloog Dhr. drs. A. Halaby , arts-microbioloog Dhr. drs. F.G.C. Heilmann, arts-microbioloog Dhr. dr. M.G.R. Hendrix, arts-microbioloog Dhr. drs. R.R. Klont, arts-microbioloog Dhr. dr. B. Mulder, arts-microbioloog, voorzitter Mevr. dr. J. Spaargaren, arts-microbioloog Dhr. dr. A.G.M. van der Zanden, moleculair microbioloog
4
ONDERNEMINGSRAAD Mevr. P. Brinkman Mevr. E. uit het Broek, tot 24-08-09 Mevr. F. Driessen – vanaf 24-08-09 Mevr. T. de Haas – vanaf 24-08-09 Dhr. drs. T. Halaby – tot 24-08-09 Dhr. H. Leusink tot juli/augustus 2009 Dhr. K. Mooijaart – vanaf 24-08-09 voorzitter vanaf begin oktober 2009 Mevr. M. Scholten – vanaf 24-08-09 Dhr. B. Sessink, secretaris tot 24-08-09 Mevr. W. Tijhof-Fokker, secretaris per 24-08-09 Mevr. W. vd Togt, voorzitter tot begin oktober 2009 MANAGEMENT Dhr. drs. P.W. Heezen, manager bedrijfsbureau Dhr. ing. H. Grootjans, operationeel manager Dhr. dr. B. Mulder, medisch manager Mevr. dr. J. Spaargaren, directeur/bestuurder
5
Organigram Laboratorium Microbiologie
Raad van Medische
Secretari-
Kwaliteits-
P&O func-
Onderne-
Control
Operationeel
Manager Bedrijfsbureau Team 1: laboratorium en klan ondersteuning
Bacteriologie Mediabereiding
Team 2: Ondersteunende die sten algemeen
MSV:
6
II.
Sociaal jaarverslag
Organisatie in verandering Nadat in 2008 de wenselijkheid van een aantal aanpassingen in de organisatie was geconstateerd is gedurende 2009 hard aan dit veranderingsproces gewerkt. Op basis van plannen voor het laboratorium (Primair Proces) en Bedrijfsbureau is de taak van Kwartiermaker in het leven geroepen. Deze tijdelijke kwartiermakers mogen gezien worden als kartrekkers en initiators bij het omvormen van een aantal dagelijkse processen. Omdat deze Kwartiermakers bijna allemaal uit de eigen gelederen zijn geworven, was dit een prima manier om je als medewerker te profileren. Bij het werven van deze kwartiermakers werd het bestuur positief verrast door het grote aantal belangstellenden. Dit heeft geresulteerd in het aanstellen van een groter aantal van deze kartrekkers. Allen hebben zij in diverse projectgroepen hun bijdrage geleverd aan het verandertraject. Onderdeel van dit verandertraject was het laten vervallen van de oude organisatiestructuur. De functie van unitleider is daarbij verdwenen. Dit evenals de taak van coordinator. Nieuwe functies zijn: - Operationeel manager Primair Proces (duaal manager laboratorium) - Medisch manager (duaal manager laboratorium) - Manager Bedrijfsbureau - Teamleider - Senior (taak) Nadat deze functies voor een deel van 2009 zijn uitgevoerd op tijdelijke basis, zijn ze definitief ingevuld in de laatste maanden van het jaar. Daarbij zijn op 2 managerposten ervaren managers van buiten aangetrokken die, samen met de andere collega’s en bestuurder, het veranderproces in 2010 verder moeten gaan uitvoeren. Aanpassing arbeidsduur Bij de vervoersdienst loopt een pilot waarbij er 4 x 9 uur wordt gewerkt. In een later stadium wordt deze pilot met de OR geëvalueerd om te bezien welke mogelijkheden er op termijn mogelijk elders binnen de organisatie toepasbaar zijn. Verzuim Gedurende 2009 is gewerkt met de nieuwe Arbo-dienst Verzuimreductie. Dankzij hun programma Humannet kon het afwezigheidproces van zieke medewerkers goed worden gevolgd en tijdig worden geanticipeerd op ontwikkelingen met als doel een snelle re-integratie te bewerkstelligen. Omdat op een aantal plaatsen binnen de organisatie gedurende een deel van 2009 is gewerkt met tijdelijke leidinggevenden (de kwartiermakers), hebben de medewerkers van Personeelszaken een grotere rol gehad in het bewaken van verzuim. Met het aanstellen van de nieuwe managers en leidinggevenden ligt deze taak weer op de juiste plaats, namelijk in de lijn. Het is vrij gebruikelijk dat in tijden van verandering sprake is van tijdelijk stijgende ziektepercentages. De organisatie is er dan ook trots op te kunnen aangeven dat deze cijfers in ons geval duidelijk lager liggen dan in 2008. Zo is het gemiddelde verzuimpercentage gedaald naar 3,94% (was 6,2) en de meldingsfrequentie naar 1,43 % (was 1,93 %). Een deel van de daling is het gevolg van een overgang naar de WAO van enkele langdurig zieken.
7
Verzuimcijfers over de laatste jaren In % Totaal Bacteriologie Media RDS Sero/Viro DNA Med.Admin ICT Micro ICT algemeen Vervoer Fac. Dienst Ond.Diensten alg. Microbiologen
2006 4,7 5,6 1,7 15,7 3,2 4,1 5,9
25,3 0,7 4,9 2,8
2007 6,0 7,0 4,1 37,4 5,6 2,0 5,5 6,8 10,1 5,5 4,7 0,8 1,7
2008 6,2 7,1 2,5 42,0 10,7 1,2 3,6 2,5 1,8 3,7 2,3 20,1 1,3
2009 3,94 2,60 0,62 8,98 4,29 8,99 5,72 1,55 0,6 1,65 0,06 1,31 1,02
De grote fluctuaties op enkele afdelingen zijn vaak het gevolg van het wel/niet hebben van een langdurig zieke werknemer. Omdat de meeste afdelingen klein zijn, is de invloed van iedere individuele werknemer op het verzuimcijfer groot. Personeelsmutaties In 2009 zijn na een lang werving- en selectietraject de Operationeel Manager Primair Proces en de Manager Bedrijfsbureau aangetrokken. Hiervoor is, naast de gebruikelijke regionale kanalen, ook geadverteerd in een landelijk dagblad. Uiteindelijk is één van beide functies ingevuld via een professioneel searchbureau en de andere via eigen netwerk. Verder zijn er gedurende 2009 twee analisten aangetrokken voor het laboratorium en is er ondersteuning aangetrokken voor een specifiek traject bij automatisering. De teamleiderfuncties zijn aan het einde van 2009 allen intern ingevuld. Eerder is het intern tijdelijk benoemen van een 20-tal kwartiermakers vermeld. Twee van de vier vroegere unitleiders zijn naar een functie elders vertrokken. Eén is aangesteld als teamleider en met een andere collega is een traject ingezet om tot een goed vervolg binnen of buiten de organisatie te kunnen komen. Momenteel wordt een aantal projectaken door betrokkene ingevuld. Vijf analisten hebben hun werkzaamheden bij ons beëindigd. Hetzelfde geldt voor een chauffeur, een medewerker medische administratie, een medewerker van de kwaliteitsdienst en een medewerker automatisering. Een normaal verloop voor een organisatie van deze omvang. Dit los van de mutaties op het vlak van management als gevolg van het veranderingsproces.
8
Opleiding en studie 2009 Naast diverse op de verandering gerichte interne workshops voor wisselende groepen medewerkers, onderstaand een overzicht van extern gevolgde opleidingstrajecten. Opleiding Workshop procesanalyse Managementopleiding Workshop procesanalyse HBO-Management Managementopleiding Managementopleiding Gebruik PSA software
Naam I. Wolf M. Meijling E. Christenhusz M. Iwema E. Oude Nijhuis E. Worsseling B. Sessink
afdeling Kwaliteitsdienst Laboratorium Kwaliteitsdienst Ondersteuning Laboratorium Laboratorium Financiële administratie
Formatie Als onderdeel van het verandertraject is gekeken naar een optimale inzet van medewerkers en, waar mogelijk, het realiseren van een meer efficiënte inzet. Gevolg kan zijn dat er minder medewerkers voor de taken benodigd zijn. Via natuurlijk verloop en andere functies is de formatie in dat geval op het nieuwe formatieniveau gebracht. Deze ontwikkeling was aan het einde van 2009 nog in volle gang. Het onderstaande overzicht met formatieplaatsen geeft de gemiddelde bezetting aan gedurende het jaar. Formatieplaatsen (gemiddeld 2009) Artsen-microbioloog Bacteriologie Cytogenetica Directie/bestuurder Media Medische administratie Sero/viro/DNA Fac.Dienst Secretariaat Automatisering Vervoer/glas Stafdiensten Totaal
6,55 30,65 0,56 0,3 6,55 8,89 20,91 11,05 1,89 3,11 7,22 4,73 102,41
2009 Aard dienstverband
Medewerkers Aantal %
Voltijd Deeltijd Oproep
68 60 1
52,71 46,51 0,78
Totaal
129
100,00
9
III.
VERSLAG BEDRIJFSHULPVERLENING
Dit jaar heeft de BHV getracht de herhalingscursus BHV intern te organiseren. Voordeel hiervan is dat de cursus in de eigen omgeving plaatsvindt, onder professionele begeleiding. Evaluatie hiervan heeft plaatsgevonden. Al met al was 2009 een leerzaam jaar waarin we aan de slag kunnen met een aantal verbeterpunten. Cursussen als reanimatie, hoofd -en ploegleider BHV vonden allemaal normaal doorgang. Wel werd er aangedrongen op extra scholing betreffende “omgang gevaarlijke stoffen”. Hier wordt begin 2010 dan ook invulling aan gegeven. Het bestand BHV-leden blijft onverminderd iets boven de 20 hangen. Door alle verschuivingen in huis van werkplekken dient de BHV wel alert te blijven op een evenwichtige verdeling van de BHV in huis. Tot nog toe levert het geen probleem op. Men is, gezien de opkomst op oefenavonden (4x), zeer positief. De oefeningen met personeel op beide locaties (hoofdgebouw en kantorenvestiging) zijn vlotjes verlopen. Er zullen net als bij de cursus altijd punten van kritiek zijn. Telkens wordt getracht op lijnen bij te sturen indien dit noodzakelijk wordt geacht. Hoofdpunt is en blijft de moeizame aanwezigheidsregistratie met 2 locaties. Hangende de discussie/besluit over verbouwingen en/of nieuwbouw, zal deze situatie niet op korte termijn veranderen. In de 5 gehouden BHV-vergaderingen is hier regelmatig over gesproken. In 2010 gaan we verder op de ingeslagen weg van scholing en bereiden we ons voor op een mogelijke verhuizing of nodige verbouwingen. Namens de BHV, Wim Zwiers
10
IV.
VERRICHTINGEN
4.1
Totaal overzicht uitgevoerde onderzoeken per jaar – onderverdeeld naar onderzoekssoort eerste lijn bacteriologie extern moleculaire microbiologie mycologie parasitologie serologie TB virologie TOTAAL
2006 22205 118 1509 459 3068 21594 51 4875 53879
2007 24972 204 2998 495 3286 27409 512 7512 67388
2008 27074 245 8961 563 3338 25234 777 1092 67284
2009 28920 464 12551 585 3401 23838 920 835 71514
2009 in % van 2008 106,82 189,39 140,06 103,91 101,89 94,48 118,40 76,47 106,29
tweede lijn bacteriologie extern moleculaire microbiologie mycologie parasitologie serologie TB virologie TOTAAL
77834 1040 2468 1143 1492 20944 2919 7302 115142
77669 820 2239 985 1513 14475 2311 3579 103591
79499 773 3385 977 1303 14282 2405 2848 105472
73458 909 4937 1112 1343 14542 2617 2396 101314
92,40 117,60 145,85 113,82 103,10 101,82 108,77 84,13 96,06
eerste en tweede lijn bacteriologie extern moleculaire microbiologie mycologie parasitologie serologie TB virologie TOTAAL
100039 1158 3977 1602 4560 42538 2970 12177 169021
102641 1024 5237 1480 4799 41884 2823 11091 170979
106573 1018 12346 1540 4641 39516 3182 3940 172756
102378 1373 17488 1697 4744 38380 3537 3231 172828
96,06 134,87 141,65 110,19 102,22 97,13 111,16 82,01 100,04
11
4.2
Inkomsten in euro’s per jaar per afnemersgroep 2005 bedrag
in %
2006 bedrag
in %
2007 bedrag
Eerste lijn MST Enschede ZGT Hengelo en Almelo SKB Winterswijk Roessingh Enschede Totaal tweede lijn Totaal
in %
2008 bedrag
2858067 1759319 1150223
47,0 28,9 18,9
294444 23819
in %
2009 bedrag
in %
3272477 1934833 1299770
47,4 28,0 18,8
3290749 2096768 1388081
45,9 29,3 19,4
3626537 2662773 1889299
41,6 30,5 21,6
4154958 3186700 2097718
41,4 31,8 20,9
4,8 0,4
359358 40717
5,2 0,6
354141 36656
4,9 0,5
473064 75002
5,4 0,9
521127 65220
5,2 0,7
3227805
53,0
3634678
52,6
3875646
54,1
5100138
58,4
5870765
58,6
6085872
100,0
6907155
100,0
7166395
100,0
8726675
100,0
10025723
100,0
12
13
4.3 Bloedkweken BLOEDKWEKEN Ziekenhuis aantal bedden
MST 1070
SKB 245
ZGT 1085
mutatie mutatie in % aantal in %
aantal
Totaal ziekenhuizen 2.400
mutatie in % aantal
aantal
mutatie in %
aantal bloedkweken 2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde:
7.252 7.256 7.937 8.220 7.906 7.714
0,1% 9,4% 3,6% -3,8%
1.731 1.896 1.741 1.900 1.983 1.850
9,5% -8,2% 9,1% 4,4%
6.656 7.944 19,4% 7.198 -9,4% 4.990 -30,7% 8.457 69,5% 7.049
15.639 17.096 16.876 15.110 18.346 16.613
9,3% -1,3% -10,5% 21,4%
2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde aantal positieve bloedkweken 2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde percentage positieve bloedkweken 2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde
6,8 6,8 7,4 7,7 7,4 7,2
0,1% 9,4% 3,6% -3,8%
7,1 7,7 7,1 7,8 1,9 6,3
9,5% -8,2% 9,1% -76,1%
6,1 7,3 19,4% 6,6 -9,4% 4,6 -30,7% 7,9 71,9% 6,5
20 22 21 20 17 20,0
9,3% -3,1% -5,3% -14,4%
1.120 1.301 16,2% 1.325 1,8% 1.409 6,3% 1.251 -11,2% 1.281
297 338 348 319 317 324
13,8% 3,0% -8,3% -0,6%
14,9% -2,7% 21,3% -3,8%
2.558 2.950 2.948 3.275 3.056 2.957
15,3% -0,1% 11,1% -6,7%
17,2% 17,8% 20,0% 16,8% 16,0% 17,5%
3,9% 12,1% -16,0% -4,8%
17,1% 16,5% -3,7% 17,7% 7,3% 31,0% 75,0% 17,6% -43,2% 20,0%
16,4% 17,3% 17,5% 21,7% 16,7% 17,9%
5,5% 1,2% 24,1% -23,1%
aantal per bed
15,4% 17,9% 16,7% 17,1% 15,8% 16,6%
16,1% -6,9% 2,7% -7,7%
1.141 1.311 1.275 1.547 1.488 1.352
14
Vervolg BLOEDKWEKEN Ziekenhuis aantal bedden
MST 1070
SKB 245 mutatie mutatie in % aantal in %
aantal
ZGT 1085
Totaal ziekenhuizen 2.400
mutatie in % aantal
aantal
mutatie in %
aantal contaminaties 2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde percentage contaminanten 2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde aantal geisoleerde organismen 2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde organismen per pos. bloedkweek 2005 2006 2007 2008 2009 gemiddelde
107 102 117 170 162 132
-4,7% 14,7% 45,3% -4,7%
23 24 29 36 32 29
1,5% 1,4% 1,5% 2,1% 2,0% 1,7%
136 183 34,6% 176 -3,8% 120 -31,8% 219 82,5% 167
266 309 322 326 413 327
4,3% 20,8% 24,1% -11,1%
16,2% 4,2% 1,2% 26,7%
-4,7% 4,9% 40,3% -0,9%
1,3% 1,3% 1,7% 1,9% 1,6% 1,6%
-4,7% 31,6% 13,7% -14,8%
2,0% 2,3% 2,4% 2,4% 2,6% 2,4%
12,7% 6,1% -1,6% 7,7%
1,7% 1,8% 1,9% 2,2% 2,3% 2,0%
6,3% 5,6% 13,1% 4,3%
1.238 471 -62,0% 1.463 210,6% 1.586 8,4% 1.393 -12,2% 1.230
326 373 356 360 343 352
14,4% -4,6% 1,1% -4,7%
1.250 1.423 1.387 1.679 1.633 1.474
13,8% -2,5% 21,1% -2,7%
2.814 2.267 3.206 3.625 3.369 3.056
-19,4% 41,4% 13,1% -7,1%
1,1 0,4 -67,2% 1,1 205,0% 1,1 1,9% 1,1 -1,1% 1,0
1,1 1,1 1,0 1,1 1,1 1,1
0,5% -7,3% 10,3% -4,1%
1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1
-0,9% 0,2% -0,2% 1,1%
3,3 2,6 3,2 3,3 3,3 3,1
-22,7% 26,0% 3,9% -1,4%
15
