Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Inleiding tot het onderzoek 1.1 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.4
Van de ‘Booming’ Baarsjes tot Den Haag… …Maar ook bij re-integratie? Opzet onderzoek Probleemstelling Begrippen Methoden van onderzoek Leeswijzer Relevantie onderzoek
1 1 4 7 7 8 15 16 18
Deel I: de geschiktheidseisen Hoofdstuk 2 Beginselen en eisen van de sociale en democratische rechtsstaat
19
2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.4.1 2.4.2 2.5
Inleiding De beginselen en eisen van de klassiek-liberale rechtsstaat De beginselen De eisen De beginselen en eisen van de democratische rechtsstaat De beginselen De eisen De beginselen en eisen van de sociale rechtsstaat De beginselen De eisen Samenvatting
19 20 20 21 23 23 24 26 26 28 31
Hoofdstuk 3 De re-integratiedoelstellingen van de sociale zekerheid
33
3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.3 3.3.1 3.3.2
33 35 35 39 42 42 48
Inleiding Re-integratie van 1901 tot 1945 Arbeidsongeschikten Werklozen Re-integratie van 1945 tot 1978 Arbeidsongeschikten Werklozen
3.4 3.4.1 3.4.2 3.5 3.5.1 3.5.2 3.6
Re-integratie van 1978 tot 1990 Arbeidsongeschikten Werklozen Re-integratie van 1990 tot 2009 Arbeidsongeschikten Werklozen Samenvatting
51 51 53 55 55 60 62
Hoofdstuk 4 De juridische normering van re-integratie
69
4.1 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5
69 71 71 74 82 85
4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.4.4 4.4.5 4.5
Inleiding Werkloosheidswet Re-integratietaak en bevoegdheden CWI Re-integratietaak en bevoegdheden UWV Re-integratieplichten werkloze werknemers Re-integratieplichten re-integratiebedrijf Sancties en andere juridische mogelijkheden om re-integratie te bewerkstelligen Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen Re-integratietaak en plichten werkgever Re-integratietaak en bevoegdheden UWV Re-integratieplichten zieke werknemers, vangnetters en arbeidsongeschikten Re-integratieplichten re-integratiebedrijf en/of Arbo-dienst Sancties en andere juridische mogelijkheden om re-integratie te bewerkstelligen Wet Werk en Bijstand Algemeen Re-integratietaak en bevoegdheden CWI Re-integratietaak en bevoegdheden gemeentebestuur Re-integratieplichten re-integratiebedrijf Sancties en andere juridische mogelijkheden om re-integratie te bewerkstelligen Samenvatting
Hoofdstuk 5 De functies van het trajectplan volgens de wetgever 5.1 5.2 5.3 5.3.1 5.3.2 5.4 5.4.1 5.4.2 5.5
Inleiding Herkomst trajectplan Gebruik trajectplan voor opname in de wet Revalidatieplannen na de Tweede Wereldoorlog Trajectplannen vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw Sociale voorzieningen: parlementair debat over trajectplan Trajectplan en de Abw, IOAZ en IOAW Trajectplan en de WIW en WWB Werknemersverzekeringen: parlementair debat over trajectplan
86 88 88 90 94 96 97 100 100 101 101 108 108 109
113 113 115 117 117 118 120 120 124 125
5.6 5.6.1 5.6.2 5.6.3 5.6.4 5.6.5 5.6.6 5.7 5.7.1 5.7.2 5.7.3 5.7.4 5.7.5 5.7.6 5.8
Alternatieven voor het trajectplan Algemeen Een verzoek tot het starten van experimenten met het PRB Experimenten met het PRB onder de Wet REA Wet SUWI: Van experiment naar een recht op een PRB? Evaluatie experimenten PRB Van PRB naar IRO De functies van het trajectplan Algemeen De indeling van functies in categorieën Functies waarbij verbeteren werkwijze voorop staat Functies waarbij evenwicht in rechten en plichten centraal staat Functies waarbij beïnvloeden gedrag cliënt centraal staat Problemen bij de functies Conclusies
130 130 131 132 133 134 135 137 137 137 139 146 150 154 155
Deel II: de geschiktheid vanuit juridisch oogpunt Hoofdstuk 6 Het rechtskarakter van het trajectplan 6.1 6.2 6.2.1 6.2.2 6.3 6.4 6.5 6.5.1 6.5.2 6.5.3 6.5.4 6.5.5 6.5.6 6.6 6.7
Inleiding Het contract Kenmerken contract Contracten met de overheid De beschikking De juridische verschillen tussen contract en beschikking Rechtskarakter trajectplan op grond van zijn kenmerken Algemeen Wettelijke grondslag trajectplan Vorm en inhoud trajectplan Meer- of eenzijdige rechtshandeling? Tussenconclusie Rechtsgevolgen die uit het trajectplan voortvloeien Rechtskarakter re-integratievisie en IRO Conclusies
Hoofdstuk 7 De verschillen tussen het contract en de beschikking 7.1 7.2 7.2.1 7.2.2 7.3 7.3.1 7.3.2
Inleiding De wijze van toetsen aan de geschiktheidseisen De uit te voeren toets op hoofdlijnen De uit te voeren toets nader bekeken De toetsing van de beschikking aan de geschiktheidseisen Legaliteitsbeginsel Grondrechten
159 159 161 161 164 166 168 169 169 170 170 174 177 178 182 184
187 187 188 188 189 192 192 193
7.3.3 7.3.4 7.3.5 7.3.6 7.3.7 7.3.8 7.3.9 7.3.10 7.3.11 7.3.12 7.4 7.4.1 7.4.2 7.5 7.5.1 7.5.2 7.5.3 7.5.4 7.5.5 7.5.6 7.5.7 7.5.8 7.5.9 7.5.10 7.5.11 7.5.12 7.6 7.7 7.7.1 7.7.2 7.8
Machtsverdeling Rechtsbescherming Democratische controle Betrokkenheid burgers bij besluitvorming Openbaarheid Cliëntgerichtheid Wederkerigheid Bevorderen snelle re-integratie Versterken verplichtende karakter re-integratie Bevorderen emancipatie, motivatie en commitment De kwalificatie van het re-integratiecontract en het toepasselijke recht Het toepasselijke recht De kwalificatie van het re-integratiecontract De toetsing van het contract aan de geschiktheidseisen Legaliteitsbeginsel Grondrechten Machtsverdeling Rechtsbescherming Democratische controle Betrokkenheid burgers bij besluitvorming Openbaarheid Cliëntgerichtheid Wederkerigheid Bevorderen snelle re-integratie Versterken verplichtende karakter re-integratie Bevorderen emancipatie, motivatie en commitment Conclusie: de verschillen tussen het contract en de beschikking Noodzaak wettelijke regeling De aanvaardbaarheid van het sluiten van een contract Ondervangen nadelen contract met wettelijke regeling Samenvatting
195 195 196 196 197 198 199 199 199 201 202 202 203 205 205 207 209 210 211 211 214 215 216 217 220 222 223 225 225 228 229
Deel III: de geschiktheid in de praktijk Hoofdstuk 8 Rol trajectplan bij uitvoeringsorganisaties 8.1 8.2 8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.3 8.3.1 8.3.2 8.4 8.4.1
Inleiding Probleemstelling en opzet onderzoek Probleemstelling Onderzoeksmethode De respondenten: populatie en steekproef De praktijk bij het UWV Verloop re-integratieproces bij het UWV De casemanagers over de functies van het trajectplan De praktijk bij de gemeenten Verloop re-integratieproces bij de gemeenten
231 231 232 232 234 234 235 235 239 244 244
8.4.2 8.5 8.5.1 8.5.2 8.6
De casemanagers over de functies van het trajectplan De praktijk bij de re-integratiebedrijven Verloop re-integratieproces bij de re-integratiebedrijven De casemanagers over de functies van het trajectplan Conclusies
Hoofdstuk 9 Ervaringen van cliënten met het trajectplan 9.1 9.2 9.3 9.3.1 9.3.2 9.3.3 9.3.4 9.3.5 9.3.6 9.3.7 9.3.8 9.3.9 9.3.10 9.3.11 9.4 9.4.1 9.4.2 9.4.3 9.4.4 9.4.5 9.5 9.6
Inleiding Respondenten cliëntenonderzoek: populatie en steekproef De ervaringen van cliënten Algemeen Voor wie is een trajectplan opgesteld? Opstelling cliënten ten aanzien van traject Het doel van het trajectplan Keuzevrijheid en inspraak cliënt Maatwerk Bekendheid met rechten en plichten Ondertekening trajectplan Bijstelling plan Controle en handhaving Doel bereikt? De verschillen tussen een ‘contractachtige’ werkwijze en een eenzijdige benadering Algemeen De zes aspecten van belang voor het onderscheid eenzijdige of ‘contractachtige’ benadering Het verschil tussen de ‘contractachtige’ en de eenzijdige wijze van werken Is de wijze van werken ook van invloed op functievervulling? Wat bepaalt de kans op werk? Conclusies over functies trajectplan o.g.v. ervaringen cliënten Conclusies functies trajectplan gelet op ervaringen cliënten en bevindingen uitvoeringsorganisaties
Hoofdstuk 10 Verloopt de re-integratie volgens plan? 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7
Het trajectplan en zijn rechtskarakter Geschiktheid trajectplan om werkwijze te verbeteren Geschiktheid trajectplan om evenwicht te brengen in rechten en plichten Geschiktheid trajectplan om gedrag cliënt en uitvoeringsorgaan te beïnvloeden Redenen waarom functies niet (volledig) worden vervuld en nieuwe functies trajectplan Verschil tussen gebruik contract en beschikking bij re-integratie Aanbevelingen
252 257 257 263 268
275 275 276 277 277 277 279 281 282 284 285 286 287 288 289 294 294 295 300 303 307 308 311
317 317 318 320 321 323 324 328
Samenvatting
331
Summary
343
Lijst van aangehaalde literatuur
355
Lijst van aangehaalde jurisprudentie
369
Lijst van gebruikte afkortingen
373
Curriculum Vitae
377
