Inhoudsopgave 1
Inleiding ................................................................................................................................... 2
2
Algemene informatie ............................................................................................................. 3
2.1
Stichting .......................................................................................................................................... 3
2.2
Contactgegevens ........................................................................................................................ 3
2.3
Privacy en communicatie .......................................................................................................... 3
2.4
Facturering ..................................................................................................................................... 4
3
Voordelen op een rij .............................................................................................................. 5
4
Opbouw test ............................................................................................................................ 6
4.1
Fit- en leefstijltest maken ............................................................................................................. 6
4.2
Actieplan formuleren ................................................................................................................... 6
4.3
Actieplan evalueren ................................................................................................................... 6
5
Implementatie ......................................................................................................................... 7
5.1
Planning .......................................................................................................................................... 7
5.2
ICT .................................................................................................................................................... 7
6
Lespakket DOiT........................................................................................................................ 9
7
Praktische informatie over de test ...................................................................................... 10
8
Dashboard ............................................................................................................................. 17
8.1
Overzicht ...................................................................................................................................... 17
8.2
Navigatie en profiel ................................................................................................................... 18
8.3
Statistieken ................................................................................................................................... 18
8.4
Inkooporders ................................................................................................................................ 19
8.5
Wachtwoord wijzigen ................................................................................................................ 19
8.6
Beheer topics .............................................................................................................................. 20
8.7
Rapportage afname topics ..................................................................................................... 21
8.8
Schoolrapport ............................................................................................................................. 22
8.9
Klassenrapport ............................................................................................................................ 23
9
Testprotocol ........................................................................................................................... 24
9.1
Fysieke metingen ........................................................................................................................ 24
9.2
Spierkracht ................................................................................................................................... 27
9.3
Uithoudingsvermogen ............................................................................................................... 29
9.4
Literatuurlijst.................................................................................................................................. 31
Bijlage 1 Aanvraagformulier Testjeleefstijl.nu – voortgezet onderwijs .......................................... 33 Bijlage 2 Excelbestanden ................................................................................................................... 34 Bijlage 3Par-Q ...................................................................................................................................... 35 Bijlage 4 Scoreformulier fysieke metingen en fittesten .................................................................. 36
1
Inleiding
Testjeleefstijl.nu is een online applicatie die vo-leerlingen en mbo-studenten helpt bij het maken van gezonde leefstijlkeuzes, variërend van alcoholgebruik en roken tot bewegen en ‘beeldschermgedrag’. Het doel van Testjeleefstijl.nu is primair het geven van objectieve feedback aan de individuele leerling/student over zijn/haar leefstijl. Voor Testjeleefstel.nu doen leerlingen een aantal metingen en testen (fysieke metingen, spierkracht en uithoudingsvermogen) en beantwoorden vragen over leefstijlthema’s op www.testjeleefstijl.nu. Deze testgegevens vormen de basis voor verschillende rapportages voor vo-scholen. Naast de leefstijltest is er ook een voor iedereen toegankelijke online portal: www.testjeleefstijl.nl. Hierop staat informatie over alle leefstijlthema’s die in de test aan de orde komen. Naast leefstijlinformatie en –filmpjes biedt de website ook links naar andere websites, Apps en e-hulp. Leeswijzer In deze handleiding vindt u alle informatie die u nodig heeft om met Testjeleefstijl.nu aan de slag te gaan binnen uw school. In hoofdstuk 2 vindt u algemene informatie over de test en Stichting Testjeleefstijl.nu. Daarna volgen in hoofdstuk 3 de voordelen van het gebruik van de online leefstijltest. Hoofdstuk 4 en 5 geven meer inhoudelijke informatie over de test en de benodigde acties van scholen voor implementatie. In hoofdstuk 6 vindt u praktische informatie over de test, gevolgd door praktische informatie over het dashboard in hoofdstuk 7. Deze handleiding eindigt met het testprotocol in hoofdstuk 8. In dit protocol leest u hoe uw school de verschillende metingen en fittesten kan uitvoeren.
2
2
Algemene informatie
2.1 Stichting Stichting TJL is een initiatief van ROC Nijmegen, het Deltion College en ROC van Amsterdam. Deze drie scholen vormen het bestuur van de stichting.
2.2 Contactgegevens Bestuur
Adviesorgaan Projectmedewerkers
Technische realisatie www.testjeleefstijl.nu
ROC Nijmegen, Deltion College, ROC van Amsterdam
[email protected] TNO Nederland Jan Faber (projectleider) 06 – 5027 2666
[email protected] Jan Wiegers (projectmedewerker) Jacqueline Hagen (secretariaat)
[email protected] Computron Automatisering
Alle algemene zaken over de test en website verlopen via projectleider Jan Faber. De inhoudelijke en technische aspecten gaan via het secretariaat van de stichting (
[email protected]).
2.3 Privacy en communicatie 2.3.1 Privacy De Stichting Testjeleefstijl.nu hecht grote waarde aan de privacy van de studenten. De Wet Bescherming Persoonsgegevens is leidend. De stichting garandeert hun anonimiteit. Scholen krijgen de geanonimiseerde gegevens van hun studenten. Bij klachten kunt u contact opnemen via
[email protected]. 2.3.2 Communicatie De Stichting Testjeleefstijl.nu communiceert op een aantal manieren met de studenten: -
Nieuwsbrief: studenten kunnen zich hier voor aanmelden via www.testjeleefstijl.nl;
-
Twitter: studenten kunnen Testjeleefstijl volgen.
De gebruikers van de leefstijltest zijn verenigd in de gebruikersgroep Testjeleefstijl mbo. Deze groep komt minimaal één keer per jaar bij elkaar op initiatief van het platform Bewegen en Sport (Jan Wiegers). Ook voor gebruikers in het voortgezet onderwijs kan een gebruikersgroep worden gevormd. In de inkoopaanvraag geeft u aan of u wilt deelnemen aan zo’n gebruikersgroep. Bij voldoende interesse bekijkt de Stichting Testjeleefstijl.nu hoe de gebruikersgroep vo kan worden gevormd.
3
2.4 Facturering U betaalt € 3,50 per leerling voor onbeperkt gebruik tijdens de schoolperiode van de leerling (maximaal vier jaar voor het vmbo, vijf jaar voor het havo en zes jaar voor het vwo). Facturering vindt twee keer per jaar plaats op basis van het aantal studenten dat voor het eerst inlogt op www.testjeleefstijl.nu. De facturering gebeurt in januari over de periode van 1 augustus 2015 tot en met 31 december 2015 en in september over de periode van 1 januari tot en met 31 juli 2016. Het is mogelijk om een aanvraag te doen als middelbare school in zijn geheel of per locatie. In dat laatste geval vindt de facturering ook per locatie plaats.
4
3 Voordelen op een rij Testjeleefstijl.nu kent de volgende unieke eigenschappen: Voor de school Lage kosten (€ 3,50 inclusief BTW) per leerling voor onbeperkt gebruik tijdens de schoolperiode van de leerling (maximaal vier jaar voor het vmbo, vijf jaar voor het havo en zes jaar voor het vwo);
Wetenschappelijke borging door TNO en de landelijke thema-instituten;
Op langere termijn het leefstijlgedrag en de fitheid van leerlingen landelijk en binnen iedere vo-school afzonderlijk volgen;
Op school-, sector- of locatieniveau per thema uitgebreide gezondheidsprofielen waarmee u gezondheid binnen uw organisatie kan promoten en monitoren;
Aan de hand van de uitkomsten van de schoolgezondheidsrapportage (met daarin de gemiddelde scores op de thema’s van de studenten) gericht gezondheidsbeleid inzetten;
Mogelijkheid om, tegen geringe meerkosten, eigen schoolspecifieke informatie of testen of een evaluatiemodule toe te voegen;
Voor de leerling ‘Eigenaar’ van zijn/haar eigen verbeterproces en voelt zich verantwoordelijk.
Binnen de verschillende thema’s zijn/haar score ten opzichte van de norm zien.
Per thema zeer uitgebreide leefstijlinformatie en per thema online hulp aanvragen.
Door herhaling van de test is vergelijking mogelijk van het persoonlijke gezondheidsprofiel met andere momenten.
5
4 Opbouw test Testjeleefstijl.nu bestaat uit drie stappen. Deze stappen zijn hieronder beschreven.
4.1 Fit- en leefstijltest maken Scholen testen leerlingen op hun fitheid en leefstijl. Per onderdeel krijgt de leerling een visuele weergave van de behaalde score met bijbehorende, uitgebreide informatie. De fittest kent de volgende onderdelen:
Kracht: verspringen uit stand en handknijpkracht
Uithoudingsvermogen: shuttle-run
Antropometrie: lengte en gewicht
De leerlingen vullen de uitslag van de fittesten op www.testjeleefstijl.nu in. Na de fittest beantwoordt de leerling online vragen over zijn/haar leefstijl (o.a. alcohol, bewegen en sport, horen, roken, seksualiteit, sociaal emotioneel en voeding). Na afloop van de test krijgt de leerling op ieder thema te zien wat zijn/haar score ten opzichte van de norm is en krijgt hij/zij feedback over zijn/haar score.
4.2 Actieplan formuleren Na het afsluiten van een topic krijgt de leerling de keuze voorgelegd of hij/zij actie wil ondernemen ter verbetering van dit onderwerp. Is dit het geval, dan volgen er enkele gesloten vragen die uiteindelijk een concrete actie formuleren. Deze actiepunten worden opgeslagen bij de testdatum. De leerling kan de feedback downloaden en acties benoemen. Per actie kan hij/zij zichzelf mailen of deze uitprinten. Daarnaast krijgt de leerling een lijst met een totaaloverzicht. Een infographic geeft aan het einde van de test de stand van zaken weer. Daarop ziet de leerling op welke thema’s hij/zij uitstekend scoort, een score ‘ok’ heeft en bij welke thema’s hij/zij moet oppassen. Leerlingen kunnen deze gegevens gebruiken in hun portfolio en/of gesprek met de mentor/decaan/studieloopbaanbegeleider.
4.3 Actieplan evalueren In hoeverre heeft de leerling de gestelde acties na een schooljaar uitgevoerd? Deze vraag staat centraal bij de evaluatie van het actieplan. De leerling kan deze evaluatie doen in een gesprek met bijvoorbeeld zijn/haar mentor of decaan. De school kan, tegen geringe meerkosten, een evaluatiemodule samenstellen en op laten nemen in de test. Deze module kan de school op ieder willekeurig moment openstellen.
6
5 Implementatie 5.1 Planning Bij jaarlijkse afname van Testjeleefstijl.nu kan uw school de leefstijl van uw studenten monitoren en, waar nodig, het gezondheidsbeleid van de school aanpassen. Neem daarom de afname van TJL in de jaarplanning op. Stap
Wanneer
Wat
1. Informatievoorziening
Juni 2015
Op www.testjeleefstijl.nl/nl/aanmelden-vo-
door Stichting Testjeleefstijl
school staan de handleiding Testjeleefstijl 20152016 met de Excelbestanden voor leerlingen en medewerkers en het testprotocol
2. Aanvraagformulier
Beide bestanden verzenden naar
insturen en
[email protected]
Excelbestand opsturen
Uiterlijk een week voor ingebruikname
3. Voorbereiden en
Gebruik hiervoor het testprotocol in deze
afnemen fittest vanuit
handleiding
scholen 4. Leerlingen maken test
Leerlingen maken de test op www.testjeleefstijl.nu. Ze krijgen feedback op hun fitheid en leefstijl.
5.2 ICT Om leerlingen de online test in te kunnen laten vullen vraagt de Stichting Testjeleefstijl.nu u om een Excelformat voor deze leerlingen in te vullen. Ook voor medewerkers vult u zo’n bestand in. Zij krijgen beheerrechten van een dashboard (zie hoofdstuk 7) om de voortgang te kunnen controleren. Als u deze formats goed gebruikt, bent u zeker van een snelle verwerking zodat leerlingen geen problemen hebben met inloggen. U vindt de formats op www.testjeleefstijl.nl/over. Aandachtspunten
U stuurt het Excelbestand voor leerlingen en dat voor medewerkers op naar
[email protected]. Des te completer u de velden van de formats aanlevert (rode velden zijn verplicht) des te completer is de schoolrapportage van uw school.
Computron leest deze bestanden (voor leerlingen en medewerkers) in het systeem in. Dit duurt ongeveer twee dagen en maximaal vijf werkdagen. Hierna kunnen leerlingen inloggen op de manier zoals aangegeven op de website. Leerlingen kunnen vervolgens zelf hun wachtwoord wijzigen. 7
Iedere deelnemende school kan drie keer per jaar een gebruikersbestand aanleveren om in te lezen. Daarna brengt Computron kosten in rekening voor het inlezen van de nieuwe gebruikersbestanden. Deze kosten bedragen per keer € 90.
Het contact over de Excelbestanden verloopt via één persoon.
Als u dat wenst, kunt u een xml-format gebruiken voor het aanleveren van de databestanden. Stuur hiervoor een mail naar
[email protected].
De formats voor de Excel-bestanden kunt u opvragen via
[email protected] en vinden op www.testjeleefstijl.nl/nl/aanmelden-vo-school.
Besturingssystemen Testjeleefstijl.nu maakt gebruik van HTML5 en is daarmee te gebruiken onafhankelijk van het besturingssysteem van de werkplek, mits er een internetbrowser gebruikt wordt die HTML5 ondersteunt. De meest gebruikte internetbrowsers ondersteunen deze standaard. De volgende lijst geeft aan welke browsers dit zijn:
Microsoft Internet Explorer 9 of hoger
Mozilla FireFox
Google Chrome
De gebruikte browser moet verbinding hebben met internet en het gebruik van JavaScript en cookies toestaan. Wilt u meer weten over HTML5 of over de ondersteuning van deze standaard door diverse browsers, dan kunt u de volgende links gebruiken.
http://html5test.com
Test uw browser op ondersteuning HTML5
http://en.wikipedia.org/wiki/HTML5
Informatie over HTML5
8
6
Lespakket DOiT
Als vervolg op Testjeleefstijl.nu kan uw school ervoor kiezen om via lessen aandacht te besteden aan leefstijlonderwerpen. Een lespakket dat u hiervoor kunt gebruiken is DOiT (Dutch Obesity Intervention on Teenagers). Dit is een lespakket dat tot doel heeft overgewicht bij leerlingen vanaf twaalf jaar in het voortgezet onderwijs te voorkomen. Meedoen aan DOiT leert de schoolgaande jongeren dat ze zelf de regie hebben over hun eet- en beweeggedrag. Het lespakket bestaat uit twaalf theorielessen, vier bewegingslessen en drie verdiepingslessen, verdeeld over de eerste twee schooljaren. Uit onderzoek blijkt dat DOiT effectief is. Leerlingen die het DOiT-programma doorlopen hebben, drinken minder frisdrank, besteden minder tijd aan tv-kijken en computeren, en hebben minder overgewicht. Meer informatie over dit lespakket vindt u op http://www.sportsmedia.nl/gezondheid-enbeweging/doit/.
9
7
Praktische informatie over de test
De leefstijltest wordt afgenomen in een besloten, beveiligde omgeving. Dat is te zien aan de https:// voor de url. Onderwerpen aan of uit zetten Testjeleefstijl.nu biedt testen en metingen aan in diverse onderwerpen. Een school kan ervoor kiezen om bepaalde onderdelen niet te testen. In het dashboard kunt u onderdelen aan of uit zetten. In deze handleiding vindt u in hoofdstuk 7 meer informatie over het dashboard. Inloggen Wanneer een school is aangemeld en heeft aangegeven welke leerlingen meedoen met testjeleefstijl.nu, kunnen de leerlingen inloggen (leerlingnummer en geboortedatum) op www.testjeleefstijl.nu. Een leerling kan vervolgens ook zijn wachtwoord aanpassen. Startscherm
Afbeelding 1 Startscherm De leerling komt na het inloggen in een omgeving terecht waarin de aangeboden onderwerpen te zien zijn. In afbeelding 1 heeft de leerling al eerder in deze omgeving alle tests afgerond. Dat is te zien aan het blok aan de rechterkant van het scherm. De onderwerpen zijn allemaal nog wit. Dat betekent dat de leerling nog geen vragen heeft beantwoord. Kies een test en beantwoord de vragen Leerlingen kunnen met elk willekeurig onderwerp beginnen. Het doorlopen van de vragen is simpel, klik op ‘start test’, begin met vraag 1, antwoord en klik op ‘volgende’, enzovoorts. De vragen dienen zich aan naar gelang de gegeven antwoorden. Dat betekent dat als een leerling antwoordt dat hij of zij niet rookt, de vragenlijst sluit met een resultaatscherm. In het geval dat het antwoord ‘ja’ is, gaat de vragenlijst verder met vragen over hoeveel hij of zij dan rookt.
10
Tussentijds afsluiten Tussentijds kan een leerling een vragenlijst stoppen met de ‘sluit’ knop. Hierop volgt een controlevraag: ‘Weet je het zeker?’. Wanneer de leerling de vragenlijst tussentijds sluit, bewaart de test de eerder gegeven antwoorden. Als de leerling de draad op dit onderwerp weer oppakt, gaat de lijst verder met waar hij of zij gebleven is. Resultaat van een onderwerp
Afbeelding 2 resultaatscherm met score en feedback In de meeste gevallen kan een leerling een ‘goed = groen’, een ‘oranje = pas op’ of een ‘rood = onderneem actie’ scoren. Er wordt meteen feedback gegeven op de score. Als de leerling groen = goed scoort, hoeft hij of zij geen actieplan op te stellen, bij oranje en rood is dat wel een optie. In alle gevallen kan de leerling ‘tips en advies’ opvragen en kijken wat de door TNO gehanteerde norm is op de onderwerpen. Actie ondernemen Het is natuurlijk goed om te weten hoe iemand er voor staat, maar nog belangrijker is het voor de leerling zelf om ook echt actie te ondernemen. Dat kan:
Afbeelding 3 Actie ondernemen 11
Voor elk onderwerp zijn drie tot vier actiepunten benoemd met meer informatie over het behalen van doelen. Een leerling kan meerdere acties kiezen. Om te onthouden wat het ook al weer was, kan hij of zij de informatie printen of mailen naar het eigen mailadres. Ook anderen kunnen worden ingeschakeld om de leerling te helpen met ‘Mail naar een ander’. Open tips & adviespagina Op resultaatpagina’s en op de actiepagina kan een leerling schakelen naar de open omgeving van www.testjeleefstijl.nl:
Afbeelding 4 Tips & adviespagina in voorportaal testjeleefstijl.nl Hier kan de leerling informatie vinden over alle onderwerpen. In de rechterkantlijn wordt verwezen naar hulpverlenende instanties, andere informatieve websites en Apps over deze onderwerpen. Wanneer de leerling rechtsboven klikt op ‘
12
Afbeelding 4 startscherm na afronding alle topics De leerling kan ervoor kiezen tests over te doen, of de resultaten nog eens rustig te bekijken. Pas wanneer een complete testronde op de onderwerpen in het startscherm is afgenomen, is de infographic bereikbaar. In de rechterkolom kan de leerling navigeren naar ‘Bekijk infographic’. Infographic bereikbaar In deze infographic staan alle onderwerpen gegroepeerd op de gegeven scores. Waar gaat het goed, waar kan het beter? In dit scherm kan een leerling zijn resultaat vergelijken met eerdere afnamerondes: hoe deed ik het een jaar geleden? Die gegevens zijn gerangschikt op datum in de linkerkolom.
Afbeelding 5 Infograhic voordat ronde officieel is afgesloten 13
Bewaren Infograhic Wanneer de leerling voor het eerst na het afronden op deze pagina komt, krijgt hij meteen de keuze om deze gegevens te bewaren of niet. Wanneer hij op ‘ja’ klikt, wordt het beginscherm weer gereset. De resultaten van de onderwerpen worden bewaard. De kleurscores zijn dan niet meer in het beginscherm te zien. Wanneer de leerling op ‘nee’ klikt, blijven de kleurscores nog wel zichtbaar. In dat geval kan de leerling tests in de huidige ronde nog opnieuw doen. Psychosociale onderwerpen staan apart Er zijn vier psychosociale tests in het standaardpakket opgenomen:
Sterke kanten & Moeilijkheden
Agressie & Veiligheid
Pesten
Zelfdoding
Ze hebben een aparte plaats gekregen binnen Testjeleefstijl.nu. Op de startpagina staan ze rechts onderin als aparte ‘folder’ afgebeeld. We hebben hiervoor gekozen, omdat leerlingen op deze onderwerpen meestal niet direct bewuste acties kunnen ondernemen. Iets overkomt je of je draagt iets met je mee. Je kan daar wel de juiste hulp bij zoeken. Psychosociale onderwerpen werken anders Elke eerste vraag van de psychosociale onderwerpen bevat ook de antwoordoptie: ‘Ik wens dit onderdeel over te slaan’. Zo wordt het onderwerp wel benoemd en krijgt de leerling toch de bijbehorende informatie (in de koppeling naar tips & advies), mocht hij of zij daar interesse in hebben. Verder wordt er niet ‘gescoord’ op deze onderwerpen. De kleuren groen, oranje en rood komen hier niet terug. Ook volgt geen ‘infographic’ als eindresultaat op deze onderwerpen. Alleen een tekstueel overzicht. Beginscherm psychosociale onderwerpen
Afbeelding 6 startscherm psychosociale onderwerpen
14
Vanuit dit startscherm kan de leerling de vragen beantwoorden. Zoals gezegd, kan in de eerste vraag al de optie worden aangeklikt om de vraag niet te beantwoorden. Onderin aan de rechterkant kan terug genavigeerd worden naar de leefstijlonderwerpen. Resultaatpagina psychosociaal onderwerp
Afbeelding 7 resultaatpagina van een psycho-sociaal onderwerp Op de resultaatpagina staat geen groene, oranje of rode score. Overige psychosociale schermen in beeld
Afbeelding 8 psychosociale onderwerpen, startscherm na invullen en overzicht van het testresultaat in tekst Alle onderwerpen afgerond Wanneer een leerlingen alle onderwerpen heeft afgerond én nog niet op ‘bewaren’ heeft geklikt bij de infographics, ziet het startscherm van testjeleefstijl.nu er zo uit: 15
Afbeelding 9 startscherm volledig ingevulde test Bijzonderheid Seksualiteit Het onderwerp Seksualiteit werkt hetzelfde als de psychosociale onderwerpen: het thema kan onbeantwoord blijven door bij de eerste vraag de optie aan te klikken ‘Ik wens dit onderdeel over te slaan’. Daarnaast komt er geen kleurscore groen, oranje of rood, maar blijft ook dit thema blauw (zie afbeelding 9). Bijzonderheid Fitheid Niet elke school neemt alle onderdelen van de fittest (in één keer) af. De resultaten van de niet afgenomen onderdelen hoeft een leerling dan ook niet in te vullen. Elke vraag kan hij/zij hier overslaan door op ‘volgende’ te klikken. Wanneer resultaten later nog moeten worden afgenomen of ingevuld, is het in dit geval aan te bevelen om bij de Infographic nog even niet op ‘bewaren’ te klikken. Maar daarmee te wachten tot de nagekomen scores zijn ingevuld.
16
8
Dashboard 8.1
Overzicht
1
2
.
.
3
.
5
.
4
.
6
.
7
.
8
.
9
.
10
.
11
.
Afbeelding 10 Dashboard schoolbeheerder Bovenstaande afbeelding toont een voorbeeldweergave van het dashboard voor schoolbeheerders. Dit biedt inzicht in gegevens over Testjeleefstijl voor uw organisatie. Als u inlogt, komt u direct op deze pagina terecht. Ziet u deze pagina niet? Neem contact op met Testjeleefstijl om uw account als schoolbeheerder aan te laten merken. De cijfers in bovenstaande afbeelding (1 tot en met 11) zijn links naar diverse mogelijkheden die het dashboard biedt. De onderdelen worden toegelicht aan de hand van schermafbeeldingen en teksten. Als verwezen wordt naar een cijfer uit bovenstaande afbeelding, wordt dit met blokhaken (bijvoorbeeld [1]) aangegeven. 17
Als u een andere pagina binnen Testjeleefstijl, maar buiten het schoolbeheerdersgedeelte bezoekt, keert u via deze link terug naar het dashboard.
8.2
Navigatie en profiel
Wilt u vanuit het dashboard naar de test navigeren? Klik op het logo in de linkerbovenhoek [1]. Door op de link ‘Bekijk je profiel’ [2] te klikken, komt u op een scherm met daarin de mogelijkheid uw eigen wachtwoord te wijzigen. Volg de instructies op dit scherm om uw wachtwoord te wijzigen.
8.3
Statistieken
Alle getoonde statistieken en informatie gelden voor uw school en de gebruikers van uw school. Sommige rapporten tonen ook een vergelijking met het nationaal gemiddelde dat wordt afgeleid van de resultaten van alle TJL-gebruikers. Het overzicht in het omlijnde kader in afbeelding 11 biedt onder andere inzicht in het totaal aantal actieve gebruikers [4]. Het groene gedeelte van het taartdiagram geeft het percentage afnemers weer dat TJL heeft afgerond. Het blauwe gedeelte toont het percentage afnemers dat heeft ingelogd in TJL, maar de test nog niet heeft afgerond. Door over de percentages heen te bewegen of erop te klikken, verschijnen de daadwerkelijke aantallen afnemers. De grafiek aan de rechterkant [5] geeft een overzicht van de vijf meest afgenomen topics. Door op de grafiek te klikken verschijnt een pop-up met daarin het aantal afnames voor alle topics die uw organisatie heeft ingeschakeld (zie afbeelding 11 voor een voorbeeldweergave). Het in- en uitschakelen van topics wordt beschreven in paragraaf 7.6 [8]. Eén afname houdt in dat één gebruiker de vragen van dit topic heeft beantwoord. Met de rapportknop exporteert u het overzicht.
Afbeelding11 Aantal afnames per topic 18
Door de periode boven het taartdiagram [3] te wijzigen, worden zowel het taartdiagram [4] als de grafieken aan de rechterkant [5] opnieuw berekend aan de hand van de ingegeven begin- en einddatum.
8.4
Inkooporders
Tijdens de aanvraag van accounts voor Testjeleefstijl geeft u het aantal accounts op in het aanvraagformulier. De beheerders van de Stichting TestJeLeefstijl voeren deze in. Het staafdiagram ‘Inkooporders’ [6] geeft de verhouding weer tussen het daadwerkelijk aantal actieve accounts en het aantal aangevraagde (ingekochte) accounts. De linkerstaaf geeft het aantal aangevraagde accounts weer, de rechterstaaf het aantal actieve accounts. De rechterstaaf verandert van groen naar rood als het aantal gebruikers groter wordt dan op het aanvraagformulier. Als u dit signaleert, neem dan contact op met de stichting.
8.5
Wachtwoord wijzigen
Als schoolbeheerder is het mogelijk wachtwoorden van studenten binnen uw organisatie te wijzigen. Gebruiker hiervoor de knop ‘Wachtwoord wijzigen’ [7]. Door een zoekterm van minimaal drie karakters in te voeren in het zoekscherm, zoekt u in de vijf kolommen. Als de melding ‘Er zijn meer dan vijftig studenten gevonden. Alleen de eerste vijftig worden getoond.’ verschijnt, kunt u uw zoekterm uitbreiden om gerichter te zoeken. Hieronder vindt u een voorbeeldweergave van het zoekscherm.
Afbeelding 12 Wachtwoord wijzigen – zoeken Met het bewerken icoontje aan de rechterkant (
) wijzigt u het wachtwoord van de
betreffende student. Afbeelding 13 geeft een voorbeeldweergave van dit scherm. Met de knop ‘Wijzig wachtwoord’ wijzigt het wachtwoord in een automatisch gegenereerd wachtwoord. U moet dit wachtwoord zelf doorgeven aan de student. De student moet dit wachtwoord gebruiken bij de volgende keer dat hij inlogt. Het wachtwoord kan hij vervolgens zelf wijzigen bij de ‘Wijzig wachtwoord optie’ via ‘Bekijk je profiel’ [2]. 19
Afbeelding13 Wijzig wachtwoord Het automatisch gegenereerde wachtwoord verschijnt zodra in afbeelding 13 op de knop ‘Wijzig wachtwoord’ geklikt wordt. In afbeelding 14 is een voorbeeldweergave te zien van het scherm dat verschijnt wanneer het wachtwoord is gewijzigd. Let op: als u gebruik maakt van deze functie, dan wordt afgeraden om wachtwoorden aan te leveren in het gebruikersbestand. Levert uw school wachtwoorden aan in het gebruikersbestand, verander dan daar het wachtwoord en laat het bestand verwerken.
Afbeelding 14 Wachtwoord gewijzigd
8.6
Beheer topics
Schoolbeheerders kunnen zelf topics beheren voor de organisatie. U kunt een topic in- of uitschakelen, topics enkel zichtbaar maken voor studenten binnen bepaalde leeftijdscategorieën. Door op de knop ‘Beheer topics’ [8] te klikken, verschijnt een overzicht van de topics binnen Testjeleefstijl. Ingeschakelde topics zijn groen, uitgeschakelde topics wit. In afbeelding 15 is een voorbeeld te zien van het overzicht, waarbij de topics ‘BMI en Buikomvang’, ‘Voeding’ en ‘Alcohol’ zijn uitgeschakeld.
20
Afbeelding 15 Beheer topics Door over een topic heen te bewegen en vervolgens op de link ‘Topic instellingen’ te klikken, verschijnt een scherm waarin u een topic in- of uitschakelt. Vink hiervoor de optie ‘Topic zichtbaar’ aan of uit. Door een leeftijd in te voeren achter ‘Minimum leeftijd en/of Maximum leeftijd’ maakt u topics alleen zichtbaar voor afnemers binnen een bepaalde leeftijdscategorie. Door in het overzicht te klikken op de link ‘Psychosociale topics’ vraagt u dezelfde rapportage op voor de psychosociale topics binnen Testjeleefstijl.
8.7
Rapportage afname topics
Testjeleefstijl biedt diverse rapportagemogelijkheden. Een van deze mogelijkheden is het opvragen van een rapportage per topic. Klik hiervoor op de knop ‘Rapportage afname topics’ [9]. Let op: De rapporten onder ‘Rapportage afname topics’ worden alleen getoond als er een minimaal aantal afnames is gedaan. Voor de meeste rapporten is dit aantal vijftig afnames. Door over een topic heen te bewegen en vervolgens de link ‘Stel filtercriteria rapportage in’ te gebruiken, verschijnt een pop-up waarin u criteria in kunt geven. Op basis hiervan wordt de rapportage opgebouwd. Hieronder ziet u een voorbeeldweergave van deze pop-up. Met de link ‘Toon rapport’ bekijkt u het rapport online. U kunt het ook exporteren naar onder andere PDF of Excel. Vervolgens kunt u het afdrukken.
21
Afbeelding 16 Criteria rapportage afname topics Let op: Dit rapport wordt real time gegenereerd. Dit betekent dat de gegevens per moment, afhankelijk van het aantal afnames, kunnen verschillen.
8.8
Schoolrapport
Per organisatie wordt binnen Testjeleefstijl een schoolrapportage opgebouwd. Dit rapport downloadt u door op de knop ‘Schoolrapport’ [10] te klikken. Het rapport downloadt u met de navigatie in het scherm dat verschijnt. Hieronder ziet u een voorbeeld van de navigatie bovenin het scherm, waarin de knop om het rapport op te slaan gemarkeerd is.
. Afbeelding 17 Download schoolrapport Het schoolrapport biedt inzicht in de leefstijl en gezondheid van studenten binnen de organisatie. Daarbij wordt hier ook gekeken naar de referentiegroep, die bestaat uit de overige deelnemende scholen. Een uitgebreide toelichting over de inhoud van dit rapport vindt u in het eerste hoofdstuk in het schoolrapport. Let op: De schoolrapportage wordt iedere eerste zaterdagnacht van de maand automatisch gegenereerd. Hierdoor is het mogelijk om iedere maand een nieuwe versie van dit zeer uitgebreide rapport op te vragen. Het schoolrapport gaat altijd over het huidige studiejaar. Delen van dit rapport zijn leeg als er te weinig afnames zijn. Als een grafiek geen gegevens toont, controleer dan of er voldoende afnames zijn voor het topic waarover de grafiek gaat. 22
8.9
Klassenrapport
Om een overzicht op te vragen van het aantal studenten dat is ingelogd in Testjeleefstijl, met daarbij hun klas en de status van afronding, gebruikt u de knop ‘Klassenrapport’ [11]. Dit rapport bestaat uit vijf kolommen: Identifier (studentnummer), Student (studentnaam), Emailadres, Afgerond en Klas. Als de kolom ‘Afgerond’ is ingevuld, staat hier de datum waarop de student Testjeleefstijl volledig heeft afgerond. Het klassenrapport kunt u ook naar Excel exporteren, waarin het mogelijk is een tabel van de rapportage te maken. Hierin kunt u vervolgens filteren en sorteren op bijvoorbeeld klas of een overzicht opvragen van studenten waarbij de kolom ‘Afgerond’ leeg is. Kies hiervoor de optie XSLX in de lijst naast de markering in afbeelding 15 en gebruik vervolgens de knop Opslaan (
).
Let op: Dit rapport wordt real time gegenereerd. Dit betekent dat de gegevens per moment, afhankelijk van het aantal afnames, kunnen verschillen.
23
9
Testprotocol
Voor de onderdelen van de fysieke metingen en testen voor spierkracht en uithoudingsvermogen heeft TNO dit testprotocol samengesteld. Het is de leidraad in de praktijk. Kijk voor videobeelden bij het testprotocol op www.testjeleefstijl.nl/nl/aanmelden-vo-school. De testafnemers (bijvoorbeeld ouderejaars leerlingen of collega’s) zijn bekend met dit protocol en hebben vooraf met elkaar geoefend. Metingen en testen De metingen en testen bestaan uit een aantal onderdelen.
Fysieke metingen: lengte en gewicht.
Spierkracht: handknijpkracht en verspringen uit stand.
Uithoudingsvermogen: de basistest is de shuttle run test. Er zijn geen optionele testen.
De leerlingen noteren de uitkomsten van de testen en metingen op het scoreformulier en voeren de gegevens in op www.testjeleefstijl.nu. Voor de aanschaf van testmaterialen kunt u onder andere terecht bij www.rafys.nl of 0742437 620. Scholen kunnen, indien noodzakelijk, gebruik maken van Testjeleefstijl.nu zonder de fysieke metingen en testen voor spierkracht en uithoudingsvermogen. Dit is van belang in situaties waarbij deze testen niet afgenomen kunnen worden. Bij de andere vragen kunnen scholen bepaalde topics aan- of uitzetten (zie hoofdstuk 7 over het dashboard). Een school kan, tegen een geringe meerprijs, een eigen extra sporttestonderdeel laten toevoegen door de stichting. Dit deel valt volledig onder verantwoordelijkheid van de betreffende school. Privacy Lichaamsgewicht en –lengte zijn persoonlijke gegevens van leerlingen waarmee u vertrouwelijk en zorgvuldig moet omgaan. Het is hierbij van belang dat andere leerlingen de resultaten van deze metingen niet kunnen zien. Houdt hier dus rekening mee bij de meetopstelling.
9.1 Fysieke metingen 9.1.1 Lichaamslengte Materiaal Bij voorkeur een lengtemeter bevestigd aan de muur waarbij u de lengte op de millimeter nauwkeurig kunt meten. Uitvoering en instructie leerling
Vertel de leerling wat er van hem of haar wordt verwacht. 24
De voeten van de leerling zijn ontbloot (sokken en schoenen uit).
Plaats de leerling met de rug en de hakken tegen de muur.
De leerling staat op beide voeten. Let op dat de leerling niet op de tenen staat.
De hielen staan tegen elkaar aan en de voeten staan in een hoek van 45 graden.
De leerling moet zijn rug strekken.
Het hoofd van de leerling staat rechtop, de kin is iets ingetrokken en de leerling kijkt voor zich uit.
Druk eventueel opgestoken haar plat en verwijder zo nodig klemmetjes, speldjes en andere zaken die de meting kunnen verstoren.
Schuif de meetlat op het hoofd van de leerling, waarbij er contact wordt gehouden tussen de meetlat en de hoofdhuid.
Meet de lengte van het kind aan het eind van de inademing.
Lees de lengte af tot op 1 de millimeter nauwkeurig als dit mogelijk is.
Wanneer de lengtemeter geen millimeters weergeeft, kunt u centimeters aanhouden. Hierbij wordt bij een meerwaarde kleiner dan een halve centimeter naar beneden afgerond en een meerwaarde groter dan een halve centimeter naar boven afgerond.
Noteer de lengte van de leerling op het scoreformulier
9.1.2
Lichaamsgewicht
Materiaal Een geijkte weegschaal. Uitvoering en instructie leerling
Vertel de leerling wat er van hem of haar wordt verwacht.
Controleer of de weegstaal onbelast op 0 staat.
Laat de leerling zonder schoenen en sokken, maar met kleding, op de weegschaal stappen.
De leerling staat rechtop, in het midden van de wegschaal, met de voeten iets uit elkaar.
Lees na 5 seconden het gewicht af van de weegschaal.
Lees het gewicht op 1 decimaal achter de komma af (gewicht op 100 gram nauwkeurig).
Trek 0.5 kilogram (kleding) van het bepaalde gewicht af.
Noteer het gewicht van de leerling op het scoreformulier.
Tips voor de testleider Vaak wijkt het gewicht af van hetgeen thuis werd gemeten. Dit kan een teleurstelling voor de leerling zijn. Leg uit dat verschillende factoren het gewicht beïnvloeden:
tijdstip/ moment van de dag: het gewicht kan verspreid over de dag met 2 kg fluctueren;
weegschalen verschillen onderling.
25
9.1.3
Body Mass Index
De Body Mass Index (BMI; ook wel bekend als Quetelet-index) kunt u berekenen door het lichaamsgewicht (in kilogram) te delen door het kwadraat van de lichaamslengte (in meters). Referentiewaarden Jongens leeftijd
ernstig ondergewicht
ondergewicht
overgewicht
ernstig overgewicht
11
12,89
13,72
20,55
25,10
11.5
13,03
13,87
12
13,18
14,05
21,22
26,02
12.5
13,37
14,25
13
13,59
14,48
21,91
26,84
13.5
13,83
14,74
14
14,09
15,01
22,62
27,63
14.5
14,35
15,28
15
14,60
15,55
23,29
28,30
15.5
14,86
15,82
16
15,12
16,08
23,90
28,88
16.5
15,36
16,34
17
15,60
16,58
24,46
29,41
17.5
15,81
16,80
≥ 18
16,00
17,00
25,00
30,00
Tabel 1 Afkapwaarden voor ernstig ondergewicht, ondergewicht, overgewicht en ernstig overgewicht (obesitas) voor jongens per leeftijd (Cole et al., 2000; Cole et al., 2007).
Meisjes leeftijd
ernstig ondergewicht
ondergewicht
overgewicht
ernstig overgewicht
11
12,95
13,79
20,74
25,42
11.5
13,15
14,01
12
13,39
14,28
21,68
26,67
12.5
13,65
14,56
13
13,92
14,85
22,58
27,76
13.5
14,20
15,14
14
14,48
15,43
23,34
28,57
14.5
14,75
15,72
15
15,01
15,98
23,94
29,11
15.5
15,25
16,22
16
15,46
16,44
24,37
29,43
16.5
15,63
16,62
17
15,78
16,77
24,70
29,69
17.5
15,90
16,89
≥ 18
16,00
17,00
25,00
30,00
26
Tabel 2 Referentiewaarden BMI voor jongens en meisjes (CBO-richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen, 2008)
9.2 Spierkracht 9.2.1 Handknijpkracht Bij deze test wordt de statische onderarmkracht gemeten. Materiaal Een handknijpkracht dynamometer met een verstelbare handgrip. Deze meter moet geijkt zijn voor een betrouwbare meting. Uitvoering
Stel de handgreep van de handknijpdynamometer in op de grootte van de hand van de leerling. De middelste vingerkootjes gaan over de greep, de handpalm over de vaste beugel.
De leerling houdt de arm gestrekt langs het lichaam, ter hoogte van het dijbeen, waarbij de arm niet tegen het lichaam mag drukken.
De leerling mag één oefenpoging doen.
Vervolgens knijpt de leerling zo hard mogelijk, terwijl hij/zij uitademt.
De leerling doet de test vervolgens met zijn/haar andere hand.
Hij/zij herhaalt de test voor beide handen.
De gemiddelde score van de beste score van de linker- en de rechterhand wordt berekend en vormt de eindscore (beste score linkerhand + beste score rechterhand / 2).
Noteer deze score, afgerond tot op één kilogram nauwkeurig, op het scoreformulier.
De poging is ongeldig als de leerling de arm niet strekt of als hij/zij de arm tegen het lichaam aandrukt. De leerling mag wel een nieuwe poging doen.
Instructie voor de leerling
Neem de handknijpkrachtmeter in de hand en houd de arm gestrekt naast het lichaam.
Knijp zo hard als je kunt. Let erop dat de wijzerplaat van de handknijpkrachtmeter naar buiten wijst en dat je de handknijpkrachtmeter van je lichaam afhoudt, zodat hij je lichaam niet kan raken tijdens de test.
Probeer tijdens het knijpen de kracht langzaam tot het maximum op te voeren en houd dit maximum ongeveer twee tellen vast. Het is niet toegestaan abrupt te knijpen.
Je mag de test twee keer per hand uitvoeren; het beste resultaat per hand telt.
Referentiewaarden Jongens Leeftijd
Laag
13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar
≤ 21.4 ≤ 26.3 ≤ 31.3 ≤ 35.9 ≤ 39.9
Onder gemiddeld 21.5 – 24.7 26.4 – 30.4 31.4 – 35.7 36.0 – 40.0 40.0 – 43.5
Score (aantal kg) Gemiddeld = NORM 24.8 – 27.8 30.5 – 40.0 35.8 – 39.7 40.1 – 43.7 43.6 – 46.7
Boven gemiddeld 27.9 – 31.8 34.1 – 38.5 39.8 – 44.3 43.8 – 48.1 46.8 – 50.6
Hoog ≥ 31.9 ≥ 38.6 ≥ 44.4 ≥ 48.2 ≥ 50.7
27
Tabel 3 Referentiewaarden handknijpkrachttest voor jongens van 13 t/m 17 jaar (Ortega et al., 2010; Ruiz et al., 2009). Meisjes Leeftijd
Score (aantal kg) Onder Gemiddeld Boven Hoog gemiddeld = NORM gemiddeld 13 jaar ≤ 19.9 20.0 – 22.5 22.6 – 24.8 24.9 – 27.6 ≥ 27.7 14 jaar ≤ 21.5 21.6 – 24.1 24.2 – 26.4 26.5 – 29.2 ≥ 29.3 15 jaar ≤ 22.5 22.6 – 25.1 25.2 – 27.4 27.5 – 30.3 ≥ 30.4 16 jaar ≤ 22.9 23.0 – 25.4 25.5 – 27.8 27.9 – 30.8 ≥ 30.9 17 jaar ≤ 23.9 24.0 – 26.4 26.5 – 28.9 29.0 – 32.1 ≥ 32.2 Tabel 4 Referentiewaarden handknijpkrachttest voor meisjes van 13 t/m 17 jaar (Ortega et al., 2010; Ruiz et al., 2009).
9.2.2
Laag
Verspringen uit stand
Met verspringen uit stand wordt de explosieve kracht van de benen en coördinatie gemeten. Materiaal Meetlint geschikt voor op de vloer om de afstand te meten van de sprong. Eventueel een antislipvloer (voor het afzetten van de sprong) en een mat (voor een zachte landing). Er bestaan matten speciaal ontwikkeld voor het verspringen uit stand. Uitvoering en instructie leerling
De leerling moet vooraf goed geïnformeerd worden over de test.
Een korte warming-up en een paar proefsprongen zijn nodig.
Sportschoenen zijn noodzakelijk.
De lengte van de sprong wordt gemeten met een meetlint op de vloer.
De leerling staat met beide voeten iets uit elkaar op de grond achter een lijn.
De leerling zet met beide voeten tegelijk af voor de sprong.
De leerling probeert met gebogen knieën en zwaaiende armen zo ver mogelijk te springen.
De landing is op beide voeten zonder naar achter te vallen.
De leerling mag twee pogingen doen.
De tester schrijft de lengte van de verste sprong (in centimeters) op het scoreformulier.
Tip voor de testleider Als een leerling klachten aan de rug/benen of ernstig overgewicht heeft, wordt geadviseerd de test niet te doen. Referentiewaarden Jongens Leeftijd
Laag
13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar
≤ 135 ≤ 151 ≤ 165 ≤ 175 ≤ 184
Onder gemiddeld 136 – 152 152 – 169 166 – 182 176 – 192 185 – 201
Score (afstand in cm) Gemiddeld Boven = NORM gemiddeld 153 – 167 167 – 184 170 – 183 184 – 200 183 – 196 197 – 212 193 – 206 207 – 221 202 – 215 216 – 229
Hoog ≥ 185 ≥ 201 ≥ 213 ≥ 222 ≥ 230
28
Tabel 5 Referentiewaarden verspringen uit stand voor jongens van 13 t/m 17 jaar (Ortega et al., 2010; Ruiz et al., 2009) Meisjes Leeftijd
Score (afstand in cm) Onder Gemiddeld Boven Hoog gemiddeld = NORM gemiddeld 13 jaar ≤ 118 119 – 133 134 – 147 148 – 163 ≥ 164 14 jaar ≤ 121 122 – 137 138 – 151 152 – 167 ≥ 168 15 jaar ≤ 123 124 – 138 139 – 151 152 – 167 ≥ 168 16 jaar ≤ 126 127 – 141 142 – 154 155 – 169 ≥ 170 17 jaar ≤ 129 130 – 144 145 – 157 158 – 172 ≥ 173 Tabel 6 Referentiewaarden verspringen uit stand voor meisjes van 13 t/m 17 jaar (Ortega et al., 2010; Ruiz et al., 2009) Laag
9.3 Uithoudingsvermogen 9.3.1 Shuttle run test Met de shuttle run test wordt het maximale aëroob uithoudingsvermogen bepaald. Materiaal Vloerruimte met afmetingen van 12 bij 21 meter Plaklint voor het uitzetten van het parcours en meetlint Cd-speler Een voorbespeelde CD met één-minuut-protocol Stopwatch (op een tiende seconde nauwkeurig) Uitvoering en instructie leerling Jullie gaan de Shuttle run test afleggen. Deze test meet het uithoudingsvermogen. Je moet zo meteen heen en weer lopen tussen twee lijnen, die zich op 20 meter afstand van elkaar bevinden aan weerszijden van het gymnastieklokaal. De hardloopsnelheid wordt aangegeven met geluidssignalen (piepjes) die afgespeeld worden door een Cd-speler. Het hardlooptempo gaat elke minuut iets omhoog, doordat de piepjes steeds sneller na elkaar komen. Het wordt daardoor gaandeweg steeds moeilijker de piepjes bij te houden. Je begint bij de start van de test van de ene 20-meterlijn naar de andere 20-meterlijn te lopen en moet dan vervolgens gelijktijdig met ieder piepje bij de 20meterlijn aankomen. Daar draai je om met een pivotdraai (laat je voeten staan en maak een halve draai), zoals dat bij basketbal wordt gedaan. Je moet gelijkmatig lopen, niet sneller en ook niet langzamer dan de piepjes aangeven. Als je te snel bent dan moet je op de 20meterlijn op het piepje wachten. Dan pas mag je teruglopen. Als je te laat bent, moet je doorlopen, de 20-meterlijn aantikken en je achterstand proberen in te halen. Iedereen moet in een rechte baan lopen, zodat je elkaar niet in de weg loopt. De test is voor jou afgelopen als je de piepjes niet meer kunt bijhouden. Dit is het geval als je twee keer achter elkaar op het piepje meer dan drie meter moet lopen om de 20-meterlijn te halen. Als je stopt moet je het testparcours zo snel mogelijk verlaten, waarbij je moet opletten dat je andere deelnemers, die nog bezig zijn met de test, niet hindert. Ook moet je de laatste door de Cd-speler genoemde testtrap onthouden. Afzonderlijke trappen worden met een nauwkeurigheid van een halve trap op het bandje aangegeven. De score wordt naar 29
beneden afgerond op de laatste volledig gemaakte halve trap. Dit is je testscore. Deze noteer je op het scoreformulier. Je mag de test één keer uitvoeren. Tips voor de testleider
Neem kennis van de inhoud van de Cd en controleer de werking van de Cd-speler.
Leg het verloop van de test uit aan de leerlingen, doe de pivotdraai voor en laat zien wanneer ze de test moeten beëindigen.
Kies de grootte van de testgroep zodanig, dat per deelnemer een baan van circa één meter breed beschikbaar is.
Stel de testgroep op aan een uiteinde van het parcours en start de Cd-speler. Laat de leerlingen, die het gevraagde tempo niet kunnen volhouden, stoppen en herhaal voor hen de laatstgenoemde testtrap; dit is hun eindscore.
Motiveer de leerlingen om door te gaan.
Waarschuwing Het betreft een zogenaamde maximaal test. Daarom is het raadzaam de test alleen af te nemen bij leerlingen die volledig gezond zijn en die onder 'normale’ omstandigheden, zonder beperkingen aan de gymnastiekles meedoen. Exclusiecriteria Een leerling mag niet meedoen aan de tests voor het uithoudingsvermogen:
Wanneer hij/zij één van de vragen op de medische vragenlijst (Par-Q, Bijlage 3), met uitzondering van de vraag over medicijnen, met JA heeft beantwoord. Deelname is eventueel wel mogelijk als de behandelend arts toestemming heeft gegeven.
Als de leerling zich op de dag van de test of in de dagen voorafgaande aan de test niet goed voelt/voelde of koorts heeft/had.
Als er in de afgelopen periode complicaties zijn opgetreden of als de leerling klachten heeft dan moet hij/zij deze melden aan de testleider. Ook is het goed als de leerling het meldt als hij/zij zich angstig voelt of bang is om zich in te spannen. Alertheid op overbelasting De testleider moet tijdens het uitvoeren van de warming-up, de test en na afloop (zelfs als de leerling zich terug trekt of naar het toilet gaat) continu alert zijn op verschijnselen van overbelasting bij de leerling zoals:
Pijn op de borst
Pompfunctiestoornissen, die zich uiten in kortademigheid en moeheid, dat wil zeggen abnormale vermoeidheid in verhouding tot de geleverde inspanning: deze moeheid kan algeheel of lokaal zijn
Hartritmestoornissen: -
snelle hartfrequentie, niet evenredig met de geleverde inspanning
-
onregelmatige hartfrequentie, verandering van bekende hartritmestoornissen
30
Verschijnselen van algehele malaise, zoals flauwvallen, misselijkheid, bleek wegtrekken of duizeligheid
Abnormale stijging of daling van de bloeddruk, zoals beschreven bij algehele malaise.
Voor extra informatie:
http://www.shuttleruntest.nl/N_frame.html?http://www.shuttleruntest.nl/N_xp_2.html o.a. voor het bestellen van de cd al dan niet met muziek.
http://www.conditietesten.nl/homepage.htm
Referentiewaarden Door gebrek aan referentiewaarden voor 11- en 12-jarigen gebruiken we de referentiewaarden van 13-jarigen. Om te bepalen welke referentiewaarden u moet gebruiken, moet u de leeftijd van de leerling afronden. Voor een leerling van 14 jaar en 6 maanden is het dus de bedoeling om de referentiewaarden van 15 jaar te gebruiken. TNO adviseert om voor leerlingen van 18 jaar en ouder de referentiewaarden van 17-jarige leerlingen te gebruiken. Jongens Leeftijd
Laag
Score (afstand in trappen) Onder Gemiddeld Boven Hoog gemiddeld = NORM gemiddeld 13 jaar ≤ 3.0 3.5 – 4.5 5.0 – 6.0 6.5 – 7.5 ≥ 8.0 14 jaar ≤ 3.5 4.0 – 5.5 6.0 – 6.5 7.0 – 8.5 ≥ 9.0 15 jaar ≤ 4.0 4.5 – 5.5 6.0 – 7.0 7.5 – 8.5 ≥ 9.0 16 jaar ≤ 4.0 4.5 – 5.5 6.0 – 7.0 7.5 – 8.5 ≥ 9.0 17 jaar ≤ 4.5 4.5 – 6.0 6.5 – 7.5 8.0 – 9.0 ≥ 9.5 Tabel 7 Referentiewaarden shuttleruntest voor jongens van 13 t/m 17 jaar (Ortega et al., 2010; Ruiz et al., 2009) Meisjes Leeftijd
Laag
Score (afstand in trappen) Onder Gemiddeld Boven Hoog gemiddeld = NORM gemiddeld 13 jaar ≤ 2.0 2.5 – 2.5 3.0 – 3.5 4.0 – 4.5 ≥ 5.0 14 jaar ≤ 2.0 2.5 – 3.0 3.5 – 4.0 4.5 – 5.0 ≥ 5.5 15 jaar ≤ 2.0 2.5 – 3.0 3.5 – 4.0 4.5 – 5.0 ≥ 5.5 16 jaar ≤ 2.0 2.5 – 3.0 3.5 – 4.0 4.5 – 5.0 ≥ 5.5 17 jaar ≤ 2.0 2.5 – 3.0 3.5 – 4.0 4.5 – 5.0 ≥ 5.5 Tabel 8 Referentiewaarden shuttleruntest voor meisjes van 13 t/m 17 jaar (Ortega et al., 2010; Ruiz et al., 2009)
9.4 Literatuurlijst Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM & Dietz WH (2000). Establishing a standard definition for child overweight and obesity worldwide: international survey. British Medical Journal, 320(7244):1240-3. Cole TJ, Flegal KM, Nicholls D & Jackson AA (2007). Body mass index cut offs to define thinness in children and adolescents: international survey. British Medical Journal, 335(7612):194. Ortega FB, Artero EG, Ruiz JR, España-Romero V, Jiménez-Pavón D, Vicente-Rodriguez G, Moreno LA, Manios Y, Béghin L, Ottevaere C, Ciarapica D, Sarri K, Dietrich S, Blair SN, Kersting M, Molnar D, González-Gross M, Gutiérrez A, Sjöström M & Castillo MJ (2011); Physical fitness
31
levels among European adolescents: The HELENA study. British Journal of Sports Medicine, 45(1):20-9. Ruiz JR, Espana-Romero V, Castro-Pinero J, Artero EG, Ortega FB, Jimenez-Pavón D, Cuenca M, Garzón PC, Girela-Rejón MJ, Mora J, Gutiérrez A, Suni J, Sjöström M & Castillo MJ (2009). The ALPHA health-related fitness test battery for children and adolescents. Test manual.
32
Bijlage 1 Aanvraagformulier Testjeleefstijl.nu – voortgezet onderwijs Schooljaar 2015-2016 Aandachtspunten U betaalt € 3,50 per leerling voor onbeperkt gebruik tijdens de schoolperiode van de leerling (maximaal vier jaar voor het vmbo, vijf jaar voor het havo en zes jaar voor het vwo). Facturering vindt twee keer per jaar plaats op basis van het aantal studenten dat voor het eerst inlogt op www.testjeleefstijl.nu. Facturering gebeurt in januari over de periode van 1 augustus 2015 tot en met 31 december 2015 en in september over de periode van 1 januari 2016 tot en met 31 juli 2016. Opgaveformulier Gebruik onderstaand formulier om uw aanvraag te doen. Testjeleefstijl.nu verzoekt u het ingevulde formulier te mailen naar
[email protected]. Deelnemende school
Naam school:
Contactpersoon
Naam coördinator TJL: Telefoonnummer: 06E-mail:
Adresgegevens
Postbus: Postcode en plaats:
Factuuradres
T.a.v.: Postbus: Postcode en plaats: E-mail:
Verwacht aantal deelnemende
Aantal;
leerlingen? (ongeveer) Wanneer verwacht uw school te
Startdatum:
starten met het afnemen van de test? Wilt u deelnemen aan de
Ja/nee
gebruikersgroep voor het vo? Wij verzoeken u de medewerkers die beheerrechten krijgen via het Excelbestand voor medewerkers te sturen naar
[email protected]. Ook het Excelbestand voor leerlingen stuurt u naar dit mailadres. NB. Iedere deelnemende school mag maximaal drie keer per jaar een gebruikersbestand aanleveren om in te lezen. Daarna brengt Computron kosten in rekening voor het inlezen van de bestanden. Deze kosten bedragen per keer € 90.
Ruimte voor opmerkingen:
33
Bijlage 2 Excelbestanden Vo-leerlingen Voor de leerlingen die deelnemen aan Testjeleefstijl.nu vult u een Excelbestand in. Hieronder vindt u een voorbeeld.
Docenten Voor de medewerkers die beheerrechten krijgen vult u een Excelbestand in. Hieronder vindt u een voorbeeld.
Waar te vinden? U vindt de Excelbestanden op www.testjeleefstijl.nl/nl/aanmelden-vo-school.
34
Bijlage 3Par-Q Par-Q, te gebruiken bij bijzondere groepen. Contra-indicaties blijven ook bij leerlingen van belang bij het afnemen van de shuttle run test! 1. Is er ooit door een arts geconstateerd dat je last van hart- en vaatziekten hebt en dat je alleen lichamelijke activiteit op advies van een arts mag uitvoeren? 2. Heb je pijn op de borst tijdens lichamelijke activiteit? 3. Heb je in de afgelopen maand last gehad van pijn op de borst in rust? 4. Verliest je jouw balans als gevolg van duizeligheid of verlies je het bewustzijn wel eens? 5. Heb je bot- of gewrichtsaandoeningen zoals artrose, artritis of reuma die verergeren door inspanning? 6. Gebruik je momenteel medicijnen die door een arts zijn voorgeschreven (bijvoorbeeld plaspillen) in verband met jouw bloeddruk of voor jouw hart? 7. Is er een goede reden die nog niet genoemd is waardoor je niet mee zou kunnen doen aan fitheidstests? Als er één of meer vragen met JA beantwoord is, dan is lichamelijke inspanning of het uitvoeren van een test slechts mogelijk na medische toestemming.
35
Bijlage 4 Scoreformulier fysieke metingen en fittesten Voorbeeldformulier Test
Klas:
Naam mentor: Naam (sport)docent: Naam leerling:
Fysieke metingen 1. Lichaamslengte
cm
2. Lichaamsgewicht
kg
Spierkracht 3. Handknijpkracht
kg
4. Verspringen uit stand
cm
Uithoudingsvermogen 5. Shuttle run test
trappen
Wat moet je doen met dit formulier? De resultaten die je hierboven hebt ingevuld, kun je invullen op www.testjeleefstijl.nu. Je hebt een persoonlijke inlognaam en wachtwoord gekregen waarmee je op de website kunt inloggen. Natuurlijk wordt alle informatie die je invult vertrouwelijk en anoniem behandeld. Niemand anders kan jouw antwoorden zien of inloggen op jouw persoonlijke account.
36
