Duurzaam ondernemen 2010
Inhoud 1 Voorwoord 2 Uitdagend
3 Over dit jaarverslag
4 Aantoonbaar duurzaam
5 Stakeholders zijn belangrijk
6 Zorg voor mens en omgeving
7 Verantwoord omgaan met water
8 Energie en klimaat
9 Duurzaam ketenbeheer sleutel tot succes
Bijlagen 1 De Bavaria organisatie 2 Stakeholder informatie Bavaria 3 Milieukundige indicatoren 4 Sociale en maatschappelijke indicatoren 5 Lijst gebruikte afkortingen
2.1 Over Bavaria 2.2 Onze aanpak van MVO 2.3 De organisatie van MVO
3.1 Doel van het verslag 3.2 Over dit rapport
6
6 6 7
8
8 8
10
4.1 Onze aanpak 4.2 ISO 26000 4.3 De MVO Prestatieladder
10 10 11
5.1 Een belangrijk dialoog 5.2 Wat opvalt 5.3 Ambities
12 12 12
12
14
6.1 Visie op mens en omgeving 6.2 Prestaties van 2010 6.3 Plannen en ambities
14 14 16
7.1 Visie op water 7.2 Prestaties van 2010 7.3 Plannen en ambities
18 18 19
18
20
8.1 Visie op energie en klimaat 8.2 Prestaties van 2010 8.3 Plannen en ambities
20 20 23
9.1 Visie op ketenbeheer en duurzame productontwikkeling 9.2 Prestaties van 2010 9.3 Plannen en ambities
24 25 26
10 Verantwoord alcoholgebruik
4
10.1 Visie op verantwoord alcoholgebruik 10.2 Prestaties van 2010 10.3 Plannen en ambities
Zo. 11
24
28
28 28 28
30
Duurzaam ondernemen Jaarverslag 2010
2010 be haalde res u ltate n
Formalisatie P&O beleid Lees verder op pagina 14
omwonenden- en stakeholderbijeenkomsten Lees verder op pagina 12
introductie Iso 26000 Lees verder op pagina 10
vermindering bedrijfsongevallen Lees verder op pagina 14
invoering OHSAS managementsysteem Lees verder op pagina 14
Succesvolle marktintroductie van 0,0% witbier Lees verder op pagina 28
introductie Zo. energiedoos Lees verder op pagina 20
waterwingebied rond het Bavaria terrein: een officieel beschermde status Lees verder op pagina 18
1
Voorwoord
Voor u ligt het jaarverslag 2010 van Bavaria over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Met dit verslag geven wij u inzicht in onze visie, activiteiten en resultaten in het jaar 2010. We kijken terug op een bewogen jaar, en delen graag onze belangrijkste ontwikkelingen met u. Bavaria is een familiebedrijf dat al zeven generaties van de ene aan de andere generatie wordt doorgegeven. Elke generatie wil het bedrijf gezond achterlaten voor de volgende. Daarbij zijn twee principes leidend: •
•
Een lange termijn visie en sturing. Bavaria kijkt niet alleen naar de korte termijn belangen maar denkt aan de volgende generatie. Werkend voor een oud familiebedrijf kregen velen van ons het al van kinds mee: doe wat goed is voor Bavaria, dan is het ook goed voor jezelf. Niet andersom! Dit geldt overigens voor vele families die zich al generaties inzetten voor Bavaria. Een continue drive om kosten te reduceren (om concurrerend te blijven) en onnodige verspillingen tegen te gaan. We zijn zuinig op onze bezittingen en onze omgeving. Zuinig zijn heeft daarbij niet alleen een economische betekenis maar geeft ook aan dat je de dingen koestert, vergelijk het met het rentmeesterschap.
Deze principes vormen ook de drijfveer voor wat men tegenwoordig Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen noemt (hierna MVO). MVO bij Bavaria gaat dus over overleven èn over leven zelf. Het kenmerk van ‘duurzaamheidsdenken’ is dat het geen eindpunt heeft maar een koers beschrijft. Aan deze koers committeren we ons expliciet. Het is een houding waarbij we elkaar voortdurend uitdagen en waarbij we open staan om uitgedaagd te worden. Niet op alle punten weten we altijd precies wat ons te doen staat en hoe het ons in de toekomst zal vergaan. We hanteren hierbij het voorzorgsprincipe waarbij mogelijke risico’s op mens en omgeving grondig in kaart worden gebracht alvorens een besluit wordt gemaakt.
We zijn doeners, maar dus niet onbezonnen. Onze stakeholders spelen een belangrijke rol in de toekomst van ons bedrijf. Het is in ons aller belang hen aan ons te binden. Onze gemeenschap is groter dan de hekken van ons terrein. We wonen en leven zelf in deze omgeving. Een goed contact daarmee is cruciaal. Daarom hebben we in 2010 onze dialoog met stakeholders geïntensiveerd.
Ontwikkelingen in 2010 2010 was een levendig jaar. Zeker tegen de achtergrond van de economische omstandigheden was 2010 voor Bavaria een goed jaar. Er stond een aantal zaken onder druk, zoals onze mouterijactiviteiten. Enkele belangrijke gebeurtenissen zijn:
het OHSAS management systeem werd succesvol ingevoerd en gecertificeerd,
het waterwingebied rond het Bavaria terrein verkreeg een officieel beschermde status,
we hielden twee goed bezochte omwonenden- en stakeholderbijeenkomsten op het Bavaria terrein,
er waren geen klachten uit de omgeving,
het Europese Hof heeft bepaald dat Bavaria een geldige merkinschrijving in Duitsland heeft,
er was een succesvolle marktintroductie van 0,0% witbier. Transparantie is een belangrijk onderdeel van het MVObeleid. Ook wanneer het gaat om spraakmakende marketing-acties. Op dat gebied werd 2010 gekenmerkt door de DutchDress. Deze marketingactie heeft tot veel commotie geleid met als climax de discussie met de FIFA tijdens het WK in Zuid-Afrika over de Bavaria Babes. Bavaria heeft met de FIFA een overeenkomst gesloten, waarbij is afgesproken dat Bavaria de integriteit van FIFA’s commerciële programma tot en met het jaar 2022 zal respecteren.
Verder onthouden Bavaria en FIFA zich van elk commentaar over deze zaak. Tot slot willen we op deze plek speciaal de introductie van ISO 26000 binnen Bavaria noemen. Bavaria heeft met ISO 26000, de nieuwe richtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, haar MVO beleid en initiatieven uitgebreid en geprofessionaliseerd. Met ISO 26000 blijft duurzaam ondernemen ook in de toekomst verankerd in ons bedrijf. Centraal daarbij staan een goede dialoog met onze stakeholders en de eigen duurzaamheidambities van Bavaria. Na een succesvol 2010 zijn we extra gemotiveerd om ook in 2011 verder te gaan. We staan daarbij voor belangrijke uitdagingen zoals de continuïteit en efficiency van onze energie- en watervoorziening, het samen met onze stakeholders verder verduurzamen van onze ketens en het omgaan met de toenemende vergrijzing. Een uitdaging die we ook zien is het verduurzamen van onze transportactiviteiten. We willen samen met de overheid zoeken naar mogelijkheden om het Wilhelminakanaal te verdiepen en toegankelijk te maken voor grotere schepen om zo de verkeersproblemen in de regio duurzaam op te lossen. Over al deze ontwikkelingen en meer gaat dit verslag. Wij wensen u veel leesplezier en nodigen u van harte uit uw mening aan ons te laten weten. Directie Bavaria Ing. J.R.A.S.E. Swinkels, voorzitter Mr. drs. J.P. van der Veen P.J.F. Swinkels Ir. C.A.S. Swinkels Drs. F.A.M. Swinkels Drs. P-J.J.M. Swinkels maart 2011 Lieshout
2010 MVO
7
2
Uitdagend
2.1 Over Bavaria Bavaria N.V. is een modern internationaal opererend familiebedrijf dat bekend is om de bierproductie. De brouwerij en het hoofdkantoor staan al sinds jaar en dag in Lieshout. Vanuit Lieshout zijn we lokaal betrokken maar ook internationaal georiënteerd.
Bavaria kent een rijke geschiedenis. De wortels van ons bedrijf gaan terug tot 1719. Inmiddels is de 7e generatie Swinkels in het bedrijf actief en daarmee is Bavaria de enige grote, niet beursgenoteerde brouwerij van Nederland. We willen uitdagend zijn in de manier van werken en het benaderen van de markt. Dit komt tot uitdrukking in onze kernwaarden: sympathiek met lef, bijdragen aan het succes van klanten, dicht bij de consument staan en mooie innovaties ontwikkelen. Uiteraard doen we dit met zorg voor de omgeving en onze medewerkers. Bavaria produceert voornamelijk bier, maar ook fris, graanextract en water. Productie vindt voornamelijk plaats in Lieshout, vanwaar de producten de hele wereld over gaan. Producten van Bavaria zijn verkrijgbaar in circa 120 landen waarvan Nederland, Frankrijk, Italië en Rusland de grootste markten zijn. De totale jaarlijkse bierproductie in Nederland bedraagt inmiddels circa 6 miljoen hectoliter. Naast sturen op innovaties en nieuwe producten besteedt Bavaria, zeker in de huidige economische omstandigheden, aandacht aan het beheersen van risico’s om de onderneming te beschermen tegen de mogelijke effecten van calamiteiten. We onderkennen ondermeer verschillende typen marktrisico’s, financiële risico’s, operationele risico’s en risico’s als gevolg van wet- en regelgeving. Met professionele managementsystemen beheersen we deze risico’s. Bavaria heeft een belangrijke rol binnen de regio, gemeente Laarbeek en omstreken. We werken al tijden samen met diverse bedrijven uit de omgeving en ook veel medewerkers zijn afkomstig uit de directe omgeving.
Meer informatie over onze relatie met de (lokale) omgeving vindt u in hoofdstuk 6, Zorg voor mens en omgeving. Meer informatie over ons bedrijf en onze economische prestaties vindt u in bijlage 1 en in ons financieel jaarverslag.
2.2 Onze aanpak van MVO Onze ambitie is om koploper binnen de sector te zijn op het gebied van MVO. Innovatief en ondernemend maar met een goede balans tussen Mens (“people”), Milieu (“planet”), en Marge (“profit”). Wet- en regelgeving is daarbij de basis, maar we willen bewust verder gaan dan de wet verplicht. Recentelijk is het MVO-beleid van Bavaria in lijn gebracht met de ISO 26000 richtlijn. Hierbij was het intensiveren van de stakeholderdialoog een belangrijk onderdeel. Het MVO-beleid is daarbij afgestemd op stakeholderverwachtingen en draait om de volgende punten: 1. MVO-beleid en invloedsfeer; Bavaria heeft een op ISO 26000 gestoeld MVO-beleid als uitgangspunt, waarbij het belang van de stakeholders en ethisch en transparant handelen centraal staan. MVO principes zijn geïntegreerd in de interne besluitvormingsprocessen. 2. Goed werkgeverschap; Bavaria voert een Personeel & Organisatie-beleid (P&O) dat is gericht op welzijn, duurzame inzetbaarheid en ontwikkeling van onze mensen. 3. Duurzaam inkopen; Bavaria heeft duurzaamheid verankerd in de leveranciersgedragscode waardoor alle inkopen en investeringen getoetst worden aan deze code. Daarbij gaat onze speciale aandacht uit naar mensenrechten en milieuaspecten. 4. Duurzame productontwikkeling; Bavaria zet zich voortdurend in om verbeterde producten op de markt te brengen met het hoogst haalbare kwaliteitsniveau.
Hierbij is er speciale aandacht voor de milieuaspecten van onze verpakkingen. 5. Milieu-impact van productieprocessen; Bavaria zoekt continu naar mogelijkheden om negatieve milieu-impact te voorkomen dan wel te verminderen. Onderdeel hiervan vormen onder meer verantwoord omgaan met energie-, en waterverbruik, emissies, afvalstromen, en gevaarlijke stoffen. 6. Duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen; Bavaria zet in op een duurzaam gebruik van de natuurlijke hulpbronnen (water, hop, mout en gerst) in haar productieprocessen. In een continue afweging met de eisen op het gebied van voedselveiligheid, kwaliteit en milieu wordt gestreefd naar de meest optimale oplossingen. 7. Impact op lokale omgeving; Bavaria streeft naar een positieve impact op de lokale omgeving waarbij een goede dialoog en transparantie voorop staan. Dit komt onder andere tot uitdrukking door de ruimtelijke ordening op onze site, omwonendenbijeenkomsten en compensatieactiviteiten voor het onttrekken van bronwater. 8. Maatschappelijke betrokkenheid; Bavaria ondersteunt lokale goede doelen en maatschappelijke organisaties passend bij onze identiteit. Alle werknemers kunnen daarbij initiatieven aanreiken.
2.3 De organisatie van MVO Centraal in de MVO uitvoeringsorganisatie staat de MVO stuurgroep onder leiding van de directie die ook eindverantwoordelijkheid draagt. De stuurgroep wordt voorgezeten door de MVO manager en bestaat daarnaast uit de directeur global marketing and sales retail NL, de bestuursvoorzitter van Bavaria N.V. en de managers P&O en inkoop. Bavaria heeft gekozen voor een decentrale uitvoering met projectleiders op de deelonderwerpen die rapporteren aan de stuurgroep. Daarmee worden de meeste MVO activiteiten ondergebracht bij de verschillende uitvoeringsorganisaties. Op deze manier is P&O bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de inzet van mensen met een (verstandelijke) beperking, en is de divisie inkoop verantwoordelijk voor het uitvoeren van de ‘risicoscan’. De MVO manager binnen Bavaria coördineert, enthousiasmeert en houdt overzicht op de praktijk. Via de stuurgroep wordt gerapporteerd aan de directie. De stuurgroep komt vierwekelijks bijeen. In 2011 wordt de MVO stuurgroep uitgebreid met de directeur horeca.
2010 MVO
9
3
Over dit jaarverslag
3.1 Doel van het verslag Hoofddoel van dit verslag is om onze stakeholders een goed overzicht te bieden van de activiteiten ten behoeve van een duurzame samenleving. In de Bavaria MVO factsheet uit november 2010 hebben we onze activiteiten al eens samengevat. In dit verslag willen wij uitgebreider ingaan op recente ontwikkelingen. Met dit verslag wil Bavaria een “nuljaar” introduceren waar het gaat over de belangrijkste parameters. Waar mogelijk worden trends getoond van de ontwikkelingen over de jaren (2008-2009-2010). Qua inhoud is gekozen om de nadruk in dit verslag te leggen op de hoofdthema’s van het MVO-beleid: ‘stakeholdermanagement’, ‘verantwoording’ (of aantoonbaarheid), ‘mens en omgeving’, ‘water’, ‘energie’, ‘duurzaam ketenbeheer’ en ‘verantwoord alcoholgebruik’.
Het voornemen is om vanaf 2010 jaarlijks te blijven rapporteren over onze MVO activiteiten. Hierbij is het streven om de komende jaren nog uitgebreidere data te publiceren en de scope ook te blijven vergroten. Voor vragen en of suggesties over dit verslag en de MVO activiteiten van Bavaria kunt u contact opnemen met MVO manager de heer Junggeburth, via telefoonnummer 0499 - 428090 of
[email protected].
3.2 Over dit rapport Om het verslag te structureren is gebruik gemaakt van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Hierbij is applicatieniveau B als uitgangspunt genomen. Deze werkwijze leidt tot een helder format, dat bij volgende verslagen weer gehanteerd zal worden.
Scope
Dit verslag rapporteert over de activiteiten van Bavaria N.V. in Nederland over het kalenderjaar 2010. Hierbij hebben we ons specifiek toegelegd op de productie van bier. De keuze voor de focus op bier is gebaseerd op de productiecijfers; circa 6 miljoen hectoliter bier versus maximaal 0.5 miljoen hectoliter frisdrank, water en graan-
extract. Als gevolg van deze scope wordt gerapporteerd over de volgende bedrijfsonderdelen: ons kantoor in Lieshout, de brouwerij in Lieshout en de distributiecentra in Lieshout, Echt en Utrecht. Niet meegenomen zijn de activiteiten van de Koningshoeven (Berkel Enschot), Holland Malt, onze buitenlandse activiteiten en horeca verkooppunten. De export is meegenomen tot aan de laatste overslag in Nederland.
Data
Bij het schrijven van dit verslag is gestreefd om alle gepubliceerde data in lijn te brengen met de gekozen scope; bierproductie van Bavaria N.V. Waar dit niet mogelijk was wordt hier notie van gemaakt en is vermeld waar de cijfers wel op zijn gebaseerd. Voor een aantal cijfers (energie, water, afval en emissies) geldt dat de activiteiten van de mouterij (als belangrijke dochteronderneming) niet los te zien zijn van de bierproductie.
Verantwoording
Alle gepubliceerde data zijn het resultaat van verschillende interne (monitorings)systemen binnen Bavaria. Verschillende van deze systemen worden jaarlijks door externe partijen getoetst of geaudit (zie hoofdstuk 4, Aantoonbaar Duurzaam). Voor alle financiële data maakt Bavaria gebruik van SAP. De financiële rapportage wordt uiteraard jaarlijks gecontroleerd door onze onafhankelijk accountant (KPMG). Dit MVO verslag is niet door een externe partij gecontroleerd. Dit heeft op dit moment voor Bavaria geen prioriteit.
Eerdere verslaglegging De eerste externe MVO rapportage van Bavaria stamt uit 2005. Daarna is vijf jaar geen uitgebreid verslag geschreven. Wel is er ieder jaar een milieujaarverslag geschreven waarmee verantwoording aan de overheidsstakeholders is afgelegd. De reden dat er geen MVO rapportage in dezelfde vorm als 2005 is geschreven, is dat de rapportage destijds weinig bruikbare reacties
heeft opgeleverd. Eenzelfde soort verslag zou niet hebben bijgedragen aan een constructieve dialoog met stakeholders. Met de stakeholderdialoog in 2010 achter de rug is de verwachting dat dit anders zal zijn. Daarnaast hebben we er vertrouwen in dat we met onze huidige MVO structuur beter in staat zijn om helder te rapporteren over onze activiteiten.
2010 MVO
11
4
Aantoonbaar duurzaam
4.1 Onze aanpak Bavaria hecht veel belang aan een gestructureerde aanpak van al onze activiteiten. Hiervoor hebben wij diverse normen en certificaten. Met onze certificeringen en managementsystemen garandeert Bavaria de dagelijkse aandacht voor milieu, duurzaamheid en kwaliteit in alle processen. Voor alle belangrijke thema’s zijn verantwoordelijkheden benoemd binnen de betrokken afdelingen. De directie is eindverantwoordelijk. Voedselveiligheid is essentieel in onze business. Al onze producten voldoen aan de wettelijke criteria voor veiligheid en gezondheid. We beschikken over gecertificeerde systemen om kwaliteit en voedselveiligheid te bewaken en borgen: voor kwaliteit ISO 9001, voor voedselveiligheid HACCP/BRC/IFS en voor diervoederveiligheid GMP. In de periode 2008 t/m 2010 hebben wij geen recalls gehad op het gebied van voedselveiligheid. Klachten worden geregistreerd en teruggekoppeld naar de klager. Het verschaffen van informatie aan onze consumenten is een belangrijke verantwoordelijkheid. Voor alle producten gelden etikettering en labeling regels. Voor Nederland staan de regels in de Warenwet en de Bierverordening. Bavaria voldoet uiteraard aan al deze regels. Daarnaast is in de communicatie naar consumenten de Reclamecode voor Alcoholhoudende Drank leidend. Voor sociale aspecten is er het personeelsmanagementsysteem. Het personeelsbeleid binnen Bavaria is hierin leidend. Hiervoor is meer informatie opgenomen in het hoofdstuk 6, Zorg voor mens en omgeving. De veiligheid en arbeidsomstandigheden van ons eigen personeel zijn geborgd via OHSAS 18001. Bavaria heeft waarden met betrekking tot ethiek en gedrag uitgewerkt en vastgelegd in de MVO-beleidverklaring, het P&O-beleid, dat ook een ethische code bevat en het bedrijfsreglement. Voor personeel in commerciële functies is er ook de Compliance Manual.
Voor leveranciers is er de leveranciers gedragscode.
Daarnaast wordt minimaal één keer per jaar een MVO risicoscan uitgevoerd op de ketens. Deze scan maakt een risico-inventarisatie van de ketens van Bavaria en richt zich vooral op mensenrechten en arbeidsomstandigheden en de milieu-impact van de activiteiten in deze ketens. Voor milieu aspecten hebben we ISO 14001 en daarnaast diverse meet- en management systemen: •
•
•
Het Productie en energiemanagementsysteem (PEMS); voor alle data op het gebied van energie en water. PEMS wordt jaarlijks door de provincie NoordBrabant getoetst. De database van de afvalwaterzuiveringsinstallatie; alle effluent parameters worden daar in bijgehouden: stikstof, sulfaat, chloor etc. Deze worden jaarlijks geverifieerd door het waterschap Aa en Maas. NOx en CO2 emissie registratie; deels afgedekt door PEMS maar aangevuld met eisen en richtlijnen van de NEA. De NEA toetst het systeem jaarlijks.
4.2 ISO 26000 Op 9 november 2010 vierden wij met onze stakeholders het succesvolle en aantoonbare gebruik van de ISO 26000 richtlijn. Deze biedt een concreet hulpmiddel bij het implementeren van duurzaamheid in de bedrijfsvoering. De richtlijn is aanvullend aan onze bovenbeschreven systemen en grijpt aan op alle disciplines en processen van de bedrijfsvoering van Bavaria. Het MVO-beleid van Bavaria is vanaf 2010 volledig gestoeld op deze richtlijn. Bavaria heeft gekozen om ISO 26000 te gebruiken omdat deze een goede kapstok biedt voor MVO management en het verschaffen van MVO-informatie aan belanghebbenden. Bavaria is de eerste brouwerij ter wereld die ISO 26000 aantoonbaar heeft toegepast. Lloyds heeft de inspanningen van Bavaria met betrekking tot de toepassing van de richtlijn doorgelicht en het ISO 26000 MVO handboek (referentie manual) is door Lloyds positief beoordeeld.
Bavaria is in gesprek met dochterbedrijven om de nieuwe ISO richtlijn ook te gaan gebruiken. Ook wordt met andere stakeholders gesproken over deze richtlijn. Naar verwachting zullen zowel Koningshoeven als Holland Malt in 2011 ook volgens de ISO 26000 richtlijn gaan werken.
4.3 De MVO Prestatieladder Naast het gebruik van de ISO 26000 richtlijn hebben we ons in 2010 gecertificeerd voor niveau 3 van de MVO Prestatieladder. De MVO Prestatieladder is een nieuw, Nederlands initiatief om duurzaamheidinspanningen aantoonbaar te maken. Ze draagt bij aan een eenvoudige communicatie over MVO naar de Nederlandse stakeholders van Bavaria. Bavaria is door Lloyds gecertificeerd op niveau 3 van de ladder. Meer informatie is beschikbaar op www.mvoprestatieladder.nl. Het voldoen aan alle bovengenoemde normen en eisen is geen doel op zich maar biedt een kapstok om structuur aan te brengen in al onze activiteiten en continue te kunnen verbeteren.
Over ISO 26000 ISO 26000 is de nieuwe internationale richtlijn voor MVO. De ISO 26000 is op 1 november 2010 gepubliceerd als een ISO internationale standaard. Aan de basis van ISO 26000 staan belangrijke internationale verdragen als universele verklaring van de Rechten van de Mens, ILO (International Labor Organisation) richtlijnen, Global Compact (VN) en OESO richtlijnen voor multinationals. Daarmee is de ISO 26000 richtlijn een breed gedragen internationale standaard. De richtlijn is opgebouwd uit 7 kernonderwerpen; goed bestuur, mensenrechten, arbeidsomstandigheden, milieu, eerlijk en integer handelen, consumenten belangen, en maatschappelijke betrokkenheid. Daaronder hangen in totaal 37 aandachtspunten of “issues” waarvan alle relevante issues gekozen moeten worden. Naast de kernonderwerpen bestaat de richtlijn nog uit 7 algemeen geldende MVO principes welke ten grondslag moeten liggen aan de organisatie.
2010 MVO
13
5
Stakeholders zijn belangrijk
5.1 Een belangrijke dialoog Zonder stakeholders geen Bavaria. Klanten, medewerkers, leveranciers, omwonenden, maatschappelijke organisaties, de familie Swinkels, dochterondernemingen/ deelnemingen en overheden behoren allemaal tot onze belanghebbenden. Bavaria hecht belang aan een dialoog met stakeholders omdat het helpt om de positieve impact van Bavaria te vergroten en omdat het leidt tot beter inzicht in verwach-
tingen om beslissingen op te baseren. Daarnaast vergroot het de transparantie van Bavaria zelf en is een voortdurende dialoog ook de basis voor nieuwe vormen van samenwerking en of activiteiten. Bavaria heeft zichzelf ten doel gesteld om met belangrijke stakeholders regelmatig expliciet, dus naast de dagelijkse contacten, te spreken over MVO. Tijdens deze gesprekken worden de voortgang, wederzijdse verwachtingen en dilemma’s met elkaar besproken. Afhankelijk van de uitkomsten wordt het MVO-beleid van Bavaria aangepast. Meer informatie over onze stakeholders vindt u in bijlage 2.
5.2 Wat opvalt Uit de stakeholderdialoog (zie tekstbox ‘Onze stakeholderdialoog in 2010’) is gebleken dat een grote diversiteit aan type klanten in de praktijk niet per definitie leidt tot een grote differentiatie van wensen en verwachtingen. Echter, de ene klant verwacht wellicht toch nog andere zaken van Bavaria dan de andere. Bavaria is voornemens om in de toekomst toch nog meer te differentiëren. Dit om zeker te weten dat de activiteiten van Bavaria goed aansluiten bij de verwachtingen van stakeholders.
5.3 Ambities Bavaria heeft in 2010 nog niet met al haar stakeholders een actieve dialoog gevoerd. In 2011 wil Bavaria: • •
•
•
De uitreiking van de DHV MVO prijs door W. Lageweg (directeur MVO Nederland) aan J.R. Swinkels (directievoorzitter Bavaria)
actiever de dialoog met de branche aangaan; de dialoog met de grondstofleveranciers en transporteurs intensiveren; de dialoog aangaan met belangrijke dienstenleveranciers; nadrukkelijker met meer klanten de dialoog aangaan.
Onze stakeholderdialoog in 2010 In 2010 hebben we op gestructureerde wijze en actief de dialoog met onze stakeholders gevoerd. Zo organiseerden we een bijeenkomst voor onze directe omwonenden in Lieshout en is een stakeholderbijeenkomst georganiseerd om de invoering van ISO 26000 te vieren. Beide waren zeer goed bezocht maar belangrijker nog is het feit dat het heeft geleid tot een aantal nieuwe initiatieven en een versnelling van lopende zaken! In 2010 zijn gesprekken gevoerd met o.m. Brabants landschap, Brabantse Milieufederatie, diverse leveranciers en klanten, de gemeente Laarbeek, het waterschap en de provincie Brabant. Centraal stond de vraag; wat verwachten zij van Bavaria op het gebied van MVO? Ook in de reguliere gesprekken met klanten en leveranciers is MVO steeds vaker als thema besproken. Een volledige lijst is opgenomen in bijlage 2. Meer informatie over het Stakeholderplan van Bavaria is op te vragen via onze MVO manager. Analyse van de resultaten van de gesprekken die gevoerd zijn met stakeholders in de eerste helft van 2010 laat zien dat onze stakeholders graag meedenken. Energieen waterverbruik, zijn duidelijk naar voren gekomen, inclusief het meten en registreren hiervan in de vorm
van een CO2 footprint. Daarnaast is het tonen van (lokale) maatschappelijke betrokkenheid veel genoemd. Klanten vragen om een proactieve houding, NGO’s benadrukken het belang van biologische teelt en verantwoord omgaan met energie en water. Overheden vragen om de inzet voor de lokale omgeving. Toeleveranciers geven te kennen dat ze naast hun eigen duurzaamheidsdoelen graag mee willen denken in de ontwikkelingen bij Bavaria. Een concreet voorbeeld van hoe dit tot nieuwe initiatieven leidt is de inrichting van ons terrein. Samen met de lokale IVN afdeling (vereniging voor natuur- en milieueducatie) is gestart met een project om ons terrein nog vogelvriendelijker in te richten. Overleg daarover moet leiden tot aanpassingen in de directe omgeving van Bavaria en op ons terrein. In het tweede kwartaal van 2011 willen we komen tot een plan van aanpak. Naast de eigen initiatieven heeft de dialoog ook geleid tot diverse initiatieven van stakeholders. Hiervoor zijn inmiddels verschillende samenwerkingsprojecten gestart onder andere gericht op het terugdringen van de milieu-impact van transport (zie hoofdstuk 9, Duurzaam Ketenbeheer).
2010 MVO
15
6
Zorg voor mens en omgeving 6.1 Visie op mens en omgeving Werknemers zijn ontzettend belangrijk voor een familiebedrijf zoals Bavaria. Daarom werkt Bavaria met goede voorwaarden voor haar medewerkers. Al in 1932 werden er bedrijfswoningen gebouwd voor loyale werknemers, en sinds 1972 bestaat er een actieve Ondernemingsraad (OR) waar intensief contact mee is. Bavaria is sterk verbonden met de regio. De brouwerij en haar omgeving zijn met elkaar vervlochten. Veel familie en werknemers wonen nog steeds direct rond de brouwerij. Daarom is het heel belangrijk om een goede relatie te onderhouden met de omgeving. Zonder klachten en met een goede inpassing van het bedrijf in de omgeving. 2010 was alweer een jaar zonder klachten uit de omgeving. In de directe omgeving speelt Bavaria een belangrijke rol als werkgever. In het personeelsbeleid wordt de voorkeur gegeven aan een acceptabele afstand voor woon-werkverkeer. Zo is ruim de helft van de werknemers woonachtig in het postcodegebied van de brouwerij. Van het senior management woont ruim één derde binnen een straal van 10 km van de brouwerij.
je bij Bavaria werkt, dan “Als werk je bij één grote familie. Als personeel voel je je
”
onderdeel van deze familie.
Gerard Vogels
Secretaris OR Bavaria
De indirecte werkgelegenheid is met naar schatting enkele duizenden mensen in de regio nog een stuk groter. Lokaal gevestigde leveranciers krijgen in het leveranciersselectie proces een extra waardering bij de gunningcriteria. Deze extra waardering is van toepassing bij niet strategische producten.
Bavaria staat in de omgeving bekend als een goede werkgever. De sfeer is informeel en er is veel aandacht voor de medewerkers. Zo zijn er goede ontwikkelingsmogelijkheden en wordt de laagdrempelige toegang tot onze vertrouwenspersoon door de medewerkers zeer gewaardeerd. We hebben zeer regelmatig jubilea van medewerkers die 25 of 40 jaar in dienst zijn. We willen een actieve bijdrage leveren aan lokale activiteiten. Naast inzet van werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt (zie tekstbox ‘Startpunt ORO’ op de volgende pagina) leveren we ook graag ondersteuning aan (lokale) maatschappelijke initiatieven. Zo worden al vele tientallen jaren het Gilde en de Harmonie ondersteund.
6.2 Prestaties van 2010 Gestructureerd P&O-beleid
Als onderdeel van het MVO-beleid en ter ondersteuning van het werken volgens de ISO 26000 richtlijn is het P&O-beleid geformaliseerd. Het beleid kenmerkt zich door goed werkgeverschap en is gericht op openheid van communicatie, flexibiliteit, welzijn en ontwikkeling van onze medewerkers. Dankzij verbeterde veiligheidsmaatregelen en de inzet van onze medewerkers is het gelukt om een record van 170 dagen zonder bedrijfsongevallen met verzuim te halen. Vergeleken met de afgelopen jaren is het aantal bedrijfsongevallen sterk verminderd. Om dat mogelijk te maken heeft Bavaria de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in Arbo-zorg, hetgeen ook tot
Herkomst medewerkers Bavaria verdeeld naar postcodegebied
Laarbeek/Helmond (57)
1% 2%
Uden (54)
14%
Eindhoven (56)
4% 8%
Den Bosch (52)
55%
Tilburg (50)
16%
Roermond (60) Overige
aantal
Bedrijfsongevallen met verzuim (totaal Lieshout) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
2010
2009
2008
2010 MVO
17
uiting is gekomen in de certificering van het Arbomanagementsysteem (OHSAS 18001) in 2010.
beschikbaar gesteld voor de aanleg van een ecologische verbindingszone.
In 2010 is opnieuw hard gewerkt om het ziekteverzuim terug te dringen. Door een verbeterd verzuimbeleid, meer focus op preventie, het eerder aanbieden van passende arbeid en versnelde integratie is het verzuim voor het eerst in vele jaren teruggebracht.
Lokale initiatieven
In lijn met onze strategie Zo., is in 2010 veel aandacht geschonken aan het verder ontwikkelen van de organisatie. Het streven van Bavaria om alle medewerkers van de brouwerij en bottelarij een erkende opleiding in de voedingsindustrie te laten halen heeft er in geresulteerd dat ruim 60 medewerkers het afgelopen jaar met succes een MBO-niveau opleiding hebben afgerond. Ook is er weer een flink aantal nieuwe trajecten gestart. Daarnaast heeft een tiental medewerkers een aanvang gemaakt met de opleiding ‘leidinggeven in het middenkader’. Opnieuw heeft een grote groep medewerkers specifieke individuele opleidingen gevolgd om zichzelf en de organisatie op een hoger niveau te brengen. Dit wordt ondersteund door de functionerings- en beoordelingsgesprekken en individuele assessments en coachingactiviteiten. In het kader van gezondheid hebben medewerkers van het warehouse een training ‘gezonde werkhouding’ ontvangen en zijn een aantal coaches ‘fysieke belasting’ opgeleid. Voor meer cijfers over onze personeelsamenstelling, -verloop en opleidingen verwijzen we u graag naar bijlage 4.
Ons terrein
In de loop der jaren is het terrein van Bavaria uitgebreid tot 55 hectare. Bij de inrichting van het terrein wordt in toenemende mate aandacht besteed aan de inpassing in het omliggende landschap en het gebruik van duurzame materialen. We waarderen de biodiversiteit rond het terrein en stimuleren deze op een actieve wijze. In 2010 zijn aan de zuidoostkant van het terrein zandwallen aangebracht om oeverzwaluwen en ijsvogels de kans te geven nesten te bouwen. Ook is in 2010 een stuk grond
Ieder jaar dragen medewerkers en externe stakeholders veel verschillende ideeën aan voor ondersteuning door Bavaria. Sinds 2010 zorgen we met de MVO stuurgroep bij Bavaria voor een zorgvuldige afweging van alle ideeën en worden deze ook centraal geregistreerd. In 2010 hebben we onder andere de Watermaand van de gemeente Laarbeek en het lokaal Dialect Festival ondersteund.
6.3 Plannen en ambities Hoofddoel voor 2011 is het behouden van gezonde, tevreden en betrokken medewerkers. Hiertoe gaan we in 2011: • •
•
•
starten met een mantelzorgproject, een intern meldingensysteem uitrollen voor klachten, incidenten en bijna-ongevallen, een gezondheidskeuring en betrokkenheidonderzoek voor medewerkers organiseren, starten met het project “duurzame inzetbaarheid” waardoor onze werknemers gezond en gemotiveerd door kunnen blijven werken.
Met het inzetten van de vergrijzingsgolf wordt het de komende jaren een belangrijke maatschappelijke opgave om meer ouderen aan het werk te houden. Onderdeel van het pensioenakkoord dat werkgevers en werknemers landelijk hebben gesloten, is om daar samen concrete afspraken over te maken. Bavaria haakt in op deze ontwikkelingen door te investeren in een duurzaam en levensfasebewust personeelsbeleid. Onderdelen daarvan zullen onder andere zijn: project duurzame inzetbaarheid, onderzoek vitaliteitsbeleid en onderzoek mantelzorg. In de tweede helft van 2010 is gestart met de onderhandelingen voor een nieuwe CAO. Belangrijke thema’s zijn
de pensioenregeling en leeftijdsbewust personeelsbeleid. De verwachting is dat deze onderhandelingen in het eerste half jaar van 2011 zullen worden afgerond. Rondom het bedrijfsterrein worden de ecologische verbindingszones daar waar mogelijk uitgebreid door in 2011 meer bomen te planten, paddenpoelen aan te leggen en zandwallen aan te leggen Deze activiteiten worden door Bavaria uitgevoerd in actief overleg met het IVN Laarbeek (Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie) Tot slot zijn we voor 2011 in ieder geval voornemens om de Watermaand in Laarbeek te blijven ondersteunen en gaan we nog meer structuur aanbrengen in de ondersteuning van onze lokale initiatieven.
Stichting ORO Ieder mens moet kunnen laten zien waar hij goed in is. Stichting ORO in Helmond begeleidt mensen met een (verstandelijke) beperking om de kwaliteit van hun bestaan in de samenleving te verbeteren. Stichting ORO biedt ondersteuning en begeleiding vanuit het principe ‘gewoon wat kan, speciaal wat moet’ (zie ook www.oro.nl). Bavaria is één van de bedrijven waar deze mensen werken. Op initiatief van de directie werken we vanaf 2003 voortdurend met circa 10 – 15 mensen van Stichting ORO. We bieden hen in overleg met de stichting werkplekken aan die we blijven
afstemmen op hun veranderende capaciteiten. Zo blijven zij leren en groeien en sluiten de werkzaamheden goed aan bij hun ontwikkelproces. In 2010 heeft één van de werknemers zo zijn heftruckdiploma bij Bavaria gehaald. De verrassende toegevoegde waarde voor ons bedrijf is het aanstekelijke enthousiasme van deze mensen. Werknemers geven aan dat hun aanwezigheid bijdraagt aan de sfeer op de werkvloer, in de kantine en dus binnen het hele bedrijf. Mede daarom verlengen we onze betrokkenheid bij Stichting ORO in 2011 en zullen we kijken naar de mogelijkheden om uit te breiden.
2010 MVO
19
7
Verantwoord omgaan met water 7.1 Visie op water Water is een van onze belangrijke grondstoffen. Het water dat gebruikt wordt door Bavaria komt uit eigen bronnen op het terrein van Bavaria in Lieshout. Het is natuurlijk mineraalwater, dat ruim 10.000 jaar oud is en afkomstig is uit de Ardennen en de Eifel. Bij Bavaria vinden we het heel belangrijk zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van deze natuurlijke hulpbron. Daarbij onderscheiden we twee belangrijke aspecten. Ten eerste is water van een goede kwaliteit van levensbelang als grondstof voor bierproductie. Bavaria is de enige brouwerij die erkend en eigen natuurlijk mineraalwater wint om bier van te brouwen. Daarnaast doet Bavaria al het mogelijke om het water tegen vervuiling te beschermen. Ten tweede zijn we heel alert op de kwantiteit. Er wordt voortdurend gezocht naar mogelijkheden om zo efficiënt mogelijk om te gaan met het kostbare mineraalwater. Het water wordt daarbij onttrokken conform de vergunningseisen. Gezuiverd afvalwater brengt Bavaria bij voorkeur weer terug aan de omgeving (rivier de Goorloop en slotenstelsel rond het bedrijfsterrein). Dit onder andere om verdroging in ons gebied tegen te gaan.
“water. De kwaliteit en toekomst hiervan moeten wij koesteren. ” Bier bestaat voor 95% uit
Thomas Swinkels Manager utilities Bavaria
7.2 Prestaties van 2010 Reductie watergebruik
Het watergebruik is afgelopen jaar gereduceerd tot circa 2,6 liter per liter bier voor brouwen en verpakken. Dit is bereikt door o.a de inzet van nieuwe
spoelmachines en pasteurs met lager watergebruik, gewijzigde reinigingsmethodes en een beter benutting van de productiecapaciteit waardoor minder tussentijds gereinigd hoeft te worden. Voor meer cijfers over ons waterverbruik en samenstelling van ons afvalwater verwijzen we u graag naar bijlage 3.
Afvalwater
De afvalwaterinstallatie van Bavaria loopt tegen de grenzen van de zuiveringscapaciteit aan. De fosfaat verwijdering is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Deze is onvoldoende om te kunnen voldoen aan toekomstige wet- en regelgeving. Op lange termijn wil Bavaria daarbij niet meer werken met chemische defosfatering. Met dank aan het Waterschap Aa en Maas en de Provincie Noord-Brabant is in 2010 een langdurig innovatietraject gestart om over te stappen op de Nereda® technologie. In 2010 zijn de eerste succesvolle resultaten behaald waardoor we vanaf 2011 gaan werken aan opschaling.
Watervoorziening
We hebben in 2010 kritisch gekeken naar onze bestaande watervoorziening. Om de kwaliteit, kwantiteit en bescherming in de toekomst veilig te stellen gaan we in 2011 investeren in modernisering van onze installaties en vier nieuwe diepe (maaiveld - 200 meter) bronnen creëren.
Bescherming
In 2010 is een beschermingszone vastgesteld rond het waterwingebied van de brouwerij in Lieshout. Hierdoor worden
de ondergrondse watervolumes beter beschermd tegen vervuiling van bovenaf en is het mineraalwater verzekerd van haar kwaliteit. Zie ook de tekstbox ‘Bescherming van het waterwingebied’.
•
•
7.3 Plannen en ambities Voor 2011 hebben we enkele zeer concrete activiteiten op de agenda staan. Alle activiteiten zijn gericht op het zo zuinig mogelijk omgaan met ons mineraalwater en het zo schoon mogelijk maken van ons afvalwater. •
Het streven voor 2011 en verder is om het watergebruik per liter bier af te laten nemen met 2-5% per liter bier per jaar. Hiervoor gaan we in 2011 met alternatieve (waterloze) reinigingsmethoden werken en onze installaties moderniseren. Daarnaast gaan we in 2011 ook onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om diverse deelstromen te gaan hergebruiken.
•
In 2011 willen we het meetsysteem voor het vaststellen van het watergebruik per liter bier verder verbeteren. Ons afvalwater moet nog schoner om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving. In 2011 wordt in een grootschalig en innovatief samenwerkingsproject de Nereda® technologie opgeschaald. Gezien de aard van het project en technologie een enorme uitdaging waarmee we tot 2015 zeker bezig zullen zijn. Ondertussen zullen we in 2011 alles doen om de concentratie van fosfaten te minimaliseren door de inzet van alternatieve (fosfaatvrije) reinigingsmiddelen en het tegengaan van productieverliezen. Om de lange termijn beschikbaarheid van water te garanderen en reeds in gebruik genomen bronnen niet over te belasten worden in 2011 vier nieuwe diepe
bronnen op het eigen terrein gerealiseerd. Dit betekent niet dat veel meer water wordt gebruikt maar dat gebruik gemaakt kan worden van diepere watervolumes. Overigens heeft dit geen effect op de erkende kwaliteit van het mineraalwater. •
In 2011 wordt het meerjarige samenwerkingsproject “Schoon water” gestart. Schoon water is gericht op de vermindering van het gebruik van bestrijdingsmiddelen in het waterwingebied Lieshout. Hierin wordt samengewerkt met de ZLTO, de gemeente, het waterschap en mogelijk ook andere bedrijven. Er zal onder andere gewerkt worden aan andere onkruidverwijdering methoden, ‘bestrijden op maat’ en toepassing van afbreekbare bestrijdingsmiddelen.
Bescherming van het waterwingebied Het waterwingebied Lieshout ligt voor een groot deel even ten zuidoosten van Lieshout onder het Wilhelminakanaal. In december 2010 is in de Provinciale milieuverordening een wijziging opgenomen die de bescherming van het waterwingebied van Bavaria regelt. Er is een zgn. “boringsvrije zone” vastgesteld. Hierdoor gelden er speciale beschermingsregels. De mensen die hier wonen en de bedrijven die hier gevestigd zijn, moeten extra voorzichtig omgaan met stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de kwali-
teit van het grondwater. Denk aan olie, mest en bestrijdingsmiddelen. Daarnaast mogen er geen boringen meer worden uitgevoerd waardoor er geen verhoogd risico meer is op doorsijpelen van vervuilende stoffen naar het (diepe) grondwater. Voor Bavaria is de status van beschermd gebied heel belangrijk omdat het de kwaliteit en continuïteit van de waterwinning voor Bavaria voor langere tijd veilig stelt.
2010 MVO
21
8
Energie en klimaat
Voor de provincie Noord“Brabant staat het verbinden van energie, economie en innovatie centraal. De provincie heeft grote waardering voor de inspanningen van koplopers zoals Bavaria in het verantwoord omgaan met energie, en wil graag samen verder zoeken
”
naar nieuwe oplossingen.
De heer Meulenbeld
Beleidsmedewerker duurzaamheid Provincie Noord-Brabant
8.1 Visie op energie en klimaat
8.2 Prestaties van 2010
De beschikbaarheid van fossiele brandstoffen en natuurlijke hulpbronnen wordt onzeker door het uitputten van de voorraden en de internationale ontwikkelingen die de winning en distributie beïnvloeden. Dit beweegt Bavaria om nog beter na te denken over het gebruik van natuurlijke (fossiele) hulpbronnen. Naast water oriënteert Bavaria zich vooral ook op de herkomst en het gebruik van energie en grondstoffen. Energie is naast een schaars goed ook een belangrijke ‘cost driver’ van ons product. Hier heel zorgvuldig mee omgaan waarborgt winstgevendheid in de toekomst.
Nog nooit gebruikte onze brouwerij in Lieshout zo weinig elektriciteit per liter geproduceerd bier als in 2010. Dit is onder andere gerealiseerd door het installeren van energiezuinige motoren in de verpakkingsafdeling en aanpassen van de koeling. Naast deze maatregelen is energie bespaard door de productieplanning te optimaliseren, verwarmingseenheden in de verpakkingsafdeling te reviseren of vervangen en de elektrische verpakkingsmachines te vervangen door machines die verwarmen met aardgas. De “energie bewustzijn campagne” heeft in 2010 ook bijgedragen aan meer betrokkenheid op het gebied van energie en een kritische kijk op processen. Bij deze campagne zijn alle productiemedewerkers betrokken geweest.
Bavaria wil vooroplopen in het zorgvuldig omgaan met energie. Toen in 1981 de warmtekrachtkoppeling in gebruik werd genomen was dat beslist nog geen gemeengoed. Continue analyses en controles van de processen is standaard en medewerkers worden gestimuleerd om mee te denken. Naast minimaal gebruik van fossiele energie richt Bavaria zich ook op productie van duurzame energie. Bavaria produceert al sinds 2000 haar eigen biogas. Om reductie van energiegebruik in ketens te bewerkstelligen werken we ook samen met leveranciers en partners. Vooral op het gebied van transport en grondstoffen zoeken we de dialoog en samenwerking op met onze leveranciers. We zien binnen onze productieactiviteiten, onze toeleveringsketens en onze transportbewegingen nog altijd mogelijkheden om zuiniger om te gaan met energie en zullen ons hier ook blijvend voor inzetten.
In 2010 is ook uitvoerig en kritisch gekeken naar de mogelijkheden voor de langere termijn. Er zijn diverse scenario’s voor de toekomst uitgewerkt waarbij onder andere is gekeken naar het gebruik van geothermische energie en de opschaling van biogasproductie. In 2010 werd weer duurzame energie opgewekt in de vorm van biogas, namelijk ongeveer 900.000 kubieke meter. Deze energie wordt opgewekt uit biogas uit de waterzuivering. Hiermee kunnen we ons aardgasverbruik verlagen. Voor meer cijfers over ons energiegebruik verwijzen we u graag naar bijlage 3. Bavaria gebruikt daarnaast ook haar invloedssfeer om stakeholders te bewegen om duurzamer met energie om te gaan.
Energie benchmark Binnen de brouwerijsector krijgt energieverbruik de laatste jaren veel aandacht. De Nederlandse brouwerijen willen tot de wereldtop behoren als het gaat om zuinig omgaan met energie. BRI voert hiertoe samen met de Nederlandse Brouwers (toenmalig CBK) en KWA Bedrijfsadviseurs internationale benchmark studies uit. De laatste werd uitgevoerd in 2007. In dat jaar namen 143 brouwerijen uit 42 landen deel aan de studie; goed voor 25% van het wereldwijde productievolume. De studie laat zien dat ‘de
wereldtop’; 10% van de deelnemende brouwerijen, een ‘specific energy consumption’ heeft die lager is dan 156 MJ/hl (cijfers van 2007). Dit is een verbetering van 11% in de energie efficiëntie ten opzichte van 2004, toen dit 176 MJ/hl was (cijfers van 2003). Met dank aan een goed ingerichte bedrijfsvoering staat Bavaria al vanaf 1999 in de top in deze benchmark. Deze laatste keer was Bavaria 4de, met een energieverbruik van 137MJ/hl.
2010 MVO
23
Internationaal opereren versus de CO2 footprint beperken Bavaria streeft naar een zo klein mogelijke CO2 footprint. Tegelijkertijd streven we ernaar om afzet en export voortdurend te vergroten. Grote internationale aanwezigheid en de ambitie om daarin verder te groeien, brengt veel en lange transportbewegingen met zich mee. Zeker als het gaat over onze afzetmarkten in het Midden-Oosten en Zuid-Europa. Dit is een dilemma. Het alternatief is alleen nog brouwen voor onze lokale markt, maar daar kiest Bavaria niet voor. Naast een ambitieus vervoerplan – Bavaria wil onder andere de lokale waterwegen meer gaan gebruiken – is het al common practice om de logistiek te optimaliseren en daarmee de milieu-impact te minimaliseren. Zo streven we naar een optimale beladingsgraad (>80%), gebruik van zuinige en
schone motoren (Euro5), inzet van schonere alternatieve vervoersmiddelen (trein, schip), een efficiënte ritplanning en lichtgewicht verpakkingen. Uiteraard doen we dit niet alleen maar in nauwe samenwerking met onze partners. Zo gaat alle export naar Italië sinds 2002 per trein, exporteren we 25% van het volume met short sea transport naar Zuid-Europa (Spanje en Portugal). Voor transport binnen Nederland gaan we in 2011 starten met de inzet van Lange-Zware-Vrachtwagens (LZV) en worden de voertuigen die nog geen Euro5 hadden vervangen, zodat eind 2011 het hele wagenpark Euro5 heeft. Daarnaast gaan we werken met het bijmengen van aardgas om de CO2 uitstoot te beperken.
Gegeven de brede belangstelling voor energie is tijdens de stakeholderbijeenkomst en onder alle medewerkers eind 2010 een energiebox uitgereikt. Iedereen kan daarmee thuis energie besparen. Een bijdrage aan energiebesparing buiten ons bedrijf. Maar ook een stimulans om binnen het bedrijf kritisch te zijn op energieverbruik. Ook diverse leveranciers zijn als resultaat van de stakeholderbijeenkomst gestimuleerd om aan de slag te gaan met nieuwe initiatieven.
8.3
Plannen en ambities
hopen we daarvan de eerste resultaten te kunnen vermelden. •
We gaan diverse projecten starten op het gebied van duurzaam transport waaronder inzet van LZV’s en Lean& Green (zie ook hst. 9, Duurzaam ketenbeheer).
Voor de langere termijn wil Bavaria het aandeel energie afkomstig van duurzame bronnen significant vergroten. De haalbaarheidsstudie naar geothermische energie is hiertoe een belangrijke stap evenals de inspanningen voor de nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie.
Binnen het thema energie en klimaat wordt in 2011 met partners verder gewerkt aan voortdurende energie besparing en duurzame opwekking. Hiervoor beogen we in ieder geval onderstaande zaken op te pakken: •
•
•
In 2011 zal Bavaria een onderzoek (laten) doen naar de mogelijkheden van de toepassing van geothermische energie. Bij positieve resultaten streven we ernaar in 2015 de toepassing van geothermische energie te realiseren. Bavaria laat in 2011 een onomstreden carbon footprint opstellen volgens ISO14064-1. De CO2 emissies zijn nu berekend op circa 51 kton. Dit geldt voor de totale productie op de locatie Lieshout, dus breder dan bier. Bavaria gaat in 2011 de eerste stappen zetten om het energiegebruik in de horecagelegenheden te verminderen en/of te verduurzamen. In het verslag van 2011 2010 MVO
25
9
Duurzaam ketenbeheer sleutel tot succes 9.1 Visie op ketenbeheer en duurzame productontwikkeling Duurzame ideeën kan Bavaria niet altijd op eigen kracht uitwerken. Hiervoor is samenwerking met leveranciers en klanten nodig. Werken aan ‘duurzame ketens’ is dan ook een kernonderwerp binnen de MVO bedrijfsfilosofie. Dit wordt door de verschillende betrokkenen uitgewerkt: •
•
•
•
zien in Bavaria een partner “Wij die oog heeft voor duurzame bedrijfsvoering en Stayokay verwacht dit ook van zijn leveranciers. Zij moeten er over nadenken en wij denken daar graag in mee. Bavaria bij deze, gefeliciteerd! Zo.
”
duurzaam: Goed bezig!
Herman Smit
Operations Manager Stayokay
(naar aanleiding van het Bavaria stakeholder evenement)
Inkoop voor de beheersing van risico’s en verduurzaming van grondstoffen, diensten en producten; Transport voor de optimalisering met onze logistieke partners; R&D voor het continu sturen op lichtere en minder verpakkingen en de ontwikkeling van nieuwe producten; onze horecapartners voor de invloed via de horeca en de contacten met de consument hierin.
Ketenbeheer is een uitdaging voor een internationaal opererend bedrijf als Bavaria. In lange ketens bestaat het risico dat er bijvoorbeeld mensenrechten worden geschonden door toeleveranciers of door leveranciers van toeleveranciers. Bavaria behandelt haar leveranciers als partners en nodigt hen uit om een actieve bijdrage te leveren aan een duurzame ontwikkeling. Bavaria werkt daarbij bij voorkeur samen met partijen die handelen in de geest van het eigen MVO-beleid. Naast deze uitnodiging stelt Bavaria ook eisen in haar leverancier gedragscode. Hierin staan thema’s als niet discrimineren, vrijheid van vereniging, het voorkomen van kinderarbeid en
gedwongen arbeid en verantwoord omgaan met milieu-impact. Daarnaast wordt minimaal één keer per jaar een MVO risicoscan uitgevoerd op de ketens waarin Bavaria actief is. Een aanzienlijk deel van de milieudruk van onze producten is het gevolg van transport. We zoeken met onze partners continu naar mogelijkheden om distributie binnen Nederland en naar het buitenland zo efficiënt en schoon mogelijk te doen. Bavaria kan bij de productie van nieuwe producten verantwoorde keuzes maken met betrekking tot de in te zetten materialen en ingrediënten. Hierbij houdt Bavaria expliciet rekening met veiligheid, gezondheid en milieuimpact over de hele levenscyclus. Dit doen we sinds 2010 expliciet via de MVO checklist die hiervoor is ontwikkeld. De milieudruk van sommige van onze producten wordt voor een groot deel bepaald door de verpakking. Met onze partners zijn wij voortdurend op zoek naar duurzamere oplossingen, zoals reductie van afval en gewicht en meer gebruik van milieuvriendelijke materialen (zoals kartonnen verpakkingen onder FSC label). Naast toeleveringsketens en distributie heeft Bavaria ook oog voor de duurzaamheidsaspecten in de horeca. Naast het verantwoord gebruik van alcohol zien wij hier grote kansen om bijvoorbeeld te werken aan energiebesparing en duurzaam energiegebruik.
Tot slot zien we het belang van ‘horizontale ketens’; onze relatie met o.m. de overheden en de IVN houden ons scherp en maken het mogelijk om concrete verbeteringen door te voeren in onze bedrijfsvoering.
9.2 Prestaties van 2010 Sinds 2010 benadert Bavaria alle bestaande en nieuwe leveranciers actief met een gedragscode. De code beschrijft algemene verwachtingen, criteria van wet- en regelgeving, integriteit, en kwaliteit, milieu en duurzaamheid en fungeert als een keten-
initiatief met terugwaartse werking. Onze leveranciers verbinden zich op deze wijze aan onze MVO kernthema’s. De gedragscode is inmiddels door 73% van de strategische leveranciers ondertekend, welke het merendeel van de inkoopomzet afdekt. De inkoopafdeling heeft een plan van aanpak gemaakt om via
2010 MVO
27
een interactieve wijze alle leveranciers bekend te maken met de gedragscode die bij Bavaria van toepassing is. De gedragscode voor leveranciers is vanaf juni 2011 te vinden op de Bavaria website (www.bavaria.nl) en op de Bavaria leverancier website (te benaderen via de Bavaria website). In 2010 hebben we onze procedure voor duurzaamheid in de productontwikkeling aangescherpt. Bij het ontwikkelen van nieuwe producten passen we een checklist toe om expliciet rekening te houden met veiligheid en gezondheid, milieu-impact, afvalstadium van producten/materialen, efficiënt materiaalgebruik en gebruik van gevaarlijke of ongewenste stoffen. Via onze dochteronderneming Holland Malt kijken we naar de verduurzaming van de gerst- en moutketen. Een belangrijke partner in de verduurzaming van deze keten is Agrifirm. In 2010 hebben we met Agrifirm om de tafel gezeten om de mogelijkheden voor verduurzaming te bespreken. Onderwerpen die daarbij aan de orde zijn gekomen zijn o.m. bestrijdingsmiddelengebruik, watergebruik en transport. In 2011 gaan we een plan van aanpak opstellen om de keten verder te verduurzamen.
9.3 Plannen en ambities Voor 2011 hebben we al een lijst in gang gezette activiteiten die moeten leiden tot een duurzamere invulling van onze activiteiten met onze partners. •
•
•
In 2011 wordt de leveranciers gedragscode en de beoordeling en selectie van leveranciers verder uitgerold en ontwikkeld zodat alle leveranciers daar uiteindelijk aan voldoen. Dit wordt verder verankerd in het inkoopbeleid en de -voorwaarden. Plan is om leveranciers, naast op kwaliteit en (voedsel) veiligheid actiever te gaan auditen op MVO aspecten. Daarnaast wordt in 2011 de bestaande meldingsprocedure voor interne en externe mensenrechtenschendingen, corruptie en kinderarbeid nader uitgewerkt en uitgerold.
•
•
•
De invloedssfeer van Bavaria wordt actief gebruikt om duurzaamheid bij onze partners en dochterbedrijven verder te ontwikkelen. Zo worden dochterbedrijven Holland Malt en Koningshoeven in 2011 verder geholpen bij het opzetten van een duurzame moutproductie en bij de uitbouw van de in 2010 gestarte activiteiten om te werken volgens ISO 26000. Om onze impact door transport te verkleinen wordt in 2011 gestart met het Logistiek Lean & Green project, een samenwerkingsproject met EVO, Connect en de provincie Noord-Brabant. Lean & Green is gericht op de verduurzaming en vermindering van transport in de regio. Ook start Bavaria in 2011 met de inzet van de eerste Lange-Zware-Vrachtwagens (LZV) voor nationale distributie. In 2011 worden ondersteunende producten, zoals verpakkingen en promotiemateriaal, verder verduurzaamd. In de nabije toekomst willen we bij de keuze van ons promotiemateriaal (bijvoorbeeld de keuze van textiel, verlichting, parasols etc.) duurzaamheidscriteria actiever toepassen. Een concreet doel voor 2011 is het gebruik van 100% papier met FSC keurmerk voor verpakkingen.
Voor de langere termijn zijn er plannen om het leasewagenpark te vergroenen met A-label auto’s (2012) en hybride vrachtwagens (2013). Daarnaast onderzoekt Bavaria de mogelijkheden om vanaf 2015 te gaan werken aan een containerterminal waardoor vervoer over water mogelijk moet gaan worden.
2010 MVO
29
10
Verantwoord alcoholgebruik
10.1 Visie op verantwoord alcoholgebruik Bavaria is zich uiteraard bewust van de mogelijke negatieve kanten van alcoholconsumptie. Daarom investeert Bavaria veel in de 0.0% categorie. In 1978 werd het eerste alcoholvrije bier geïntroduceerd. Bavaria 0,0% is wereldwijd bekend om de zeer goede smaak en is één van de weinige alcoholvrije bieren dat echt geen alcohol bevat (< 0,05 vol%)
Ook in onze reclame-uitingen willen we verantwoord bezig zijn. Wij sluiten aan bij de initiatieven van de branche voor Nederlandse Brouwers (www.denederlandsebrouwers. nl). We zijn daarnaast lid van de Stichting Verantwoord Alcoholgebruik (STIVA) en leveren een actieve bijdrage aan het bevorderen van een verantwoord alcoholgebruik en het terugdringen van alcoholmisbruik. Uiteraard houdt Bavaria zich strikt aan de Reclamecode voor Alcoholhoudende Drank.
van de leeftijdsgrenzen, indirecte verstrekking en het doorschenken bij dronkenschap. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan het effect van kortingsacties en alcohol in het verkeer. Meer informatie over verantwoord alcoholgebruik is te vinden op www.verantwoordalcoholschenken.nl.
10.3 Plannen en ambities •
•
•
Daarnaast heeft Bavaria ook eigen initiatieven. Zo heeft Bavaria de ‘Taxi Bavaria’ geïntroduceerd om consumenten veilig thuis te krijgen. 24 uur per dag, in heel Nederland, kunnen consumenten 09008111 bellen voor een taxi, tegen reguliere tarieven. In totaal staan daarmee 8000 taxi’s stand-by voor een verantwoord ritje naar huis.
10.2 Prestaties van 2010 Een belangrijke mijlpaal in 2010 was de succesvolle marktintroductie van Bavaria 0,0% Wit. Hiermee is het 0.0% assortiment aanzienlijk vergroot. Een uitgebreid marketing programma heeft ervoor gezorgd dat de afzet de verwachtingen heeft overtroffen. Na Lee van Cleef, Don Johnson en Joan Collins wist Mickey Rourke in 2010 ook de introductie van 0.0% Wit van internationale allure te voorzien. Het consumentencontact van Bavaria gaat voor een belangrijk deel via de kasteleins en andere horecaondernemers. In 2010 is Bavaria daarom begonnen met de Bavaria ‘Beer Academy’. Middels trainingen op basis van richtlijnen van Koninklijke Horeca Nederland en STIVA wordt aandacht besteed aan onder meer het naleven
•
Uiteraard zal Bavaria zich in 2011 en verder blijvend houden aan de afspraken met de STIVA en andere nationale initiatieven met betrekking tot alcoholgebruik. Met de biertaxi gaan we door zoals we de afgelopen jaren gewerkt hebben. Het streven is het aantal ritten te vergroten. In de loop van 2011 wordt bekeken wat hier de mogelijkheden voor zijn. Bavaria blijft stevig inzetten op de 0.0% categorie. We streven ernaar de afzet van 0.0% witbier van Bavaria te vergroten. In 2011 en verder continueren we de Bavaria Beer Academy. Doel is om elk jaar 500 kasteleins en andere horecaondernemers te gaan trainen. Daarnaast gaan we bij onderwijsinstellingen die opleiden voor de horeca ook Bavaria Beer Academy trainingen geven. Hierbij komen algemene kwaliteitszaken aan de orde maar ook verantwoord alcoholgebruik komt expliciet aan bod. Hiermee wordt in 2011 gestart.
2010 MVO
31
11 Zo.
U hebt kunnen lezen hoe 2010 voor ons is verlopen en wat we de aankomende tijd van plan zijn. Met onze invulling van MVO zijn we vol vertrouwen dat we niet alleen op papier maar vooral ook in de praktijk een goede bijdrage leveren aan een duurzamere maatschappij. Als familiebedrijf waarin rentmeesterschap vanzelfsprekend is, zorgen we goed voor Bavaria en goed voor onze mensen en omgeving. Maar, met onze MVO structuur staan we ook pas aan het begin. We zullen onze MVO activiteiten nog verder structureel moeten verankeren in de dagelijkse werkzaamheden. Er zijn volop ideeën binnen Bavaria maar we moeten deze goed structureren om daadwerkelijk
effectief te zijn. We willen de slag maken van informeel betrokken naar informeel met zakelijk actieve betrokkenheid. In ons volgende verslag hopen wij u te kunnen laten zien hoe dat ons is gelukt. We schreven dit verslag voor al onze stakeholders, niet in de laatste plaats onze eigen mensen. Wij willen iedereen bedanken voor alle inzichten en initiatieven waarop we dit verslag hebben kunnen baseren. Uiteraard zien wij uw reacties op dit verslag graag tegemoet. Initiatieven, ideeën en suggesties zijn van harte welkom. Zo. Op een duurzaam 2011!
2010 MVO
33
Bijlagen
Bijlage 1
De Bavaria organisatie Bavaria is een 300 jaar oud familiebedrijf en de enige grote, niet beursgenoteerde brouwerij van Nederland. Bavaria is sinds de oprichting in eigendom gebleven van de familie Swinkels en is daarmee één van de oudste familiebedrijven van Nederland.
beslissingen. Ook geeft de RvC officieel goedkeuring voor de jaarrekening nadat deze is gecontroleerd door de Auditcommissie. De RvC bestaat uit 5 leden:
Onze organisatie
•
Het hoofdkantoor van Bavaria is gevestigd in Lieshout waar ook het grootste deel van de productie plaatsvindt. Daarnaast zijn er diverse buitenlandse verkoopkantoren en diverse distributiecentra binnen Nederland in bezit. Vanuit Nederland exporteert Bavaria naar circa 120 landen waarbij Nederland, Frankrijk, Italië en Rusland de grootste afzetmarkten zijn. De spreiding van onze nettoomzet (in miljoenen euro’s) vindt u in de tabel hiernaast.
• •
• •
Drs. R.M.M. Boelen RA (voorzitter) Ing. P.P.M.M. Swinkels Mr. H.J.A.M. van Iersel F.S.E.M. van der Zande vacature
De directie bestaat uit 6 leden waarvan 5 van de familie Swinkels. De leden van de directie zijn: • • • • •
Ing. J.R.A.S.E. Swinkels (voorzitter) Mr. Drs. J.P. van der Veen P.J.F. Swinkels Ir. C.A. S. Swinkels Drs. F.A.M. Swinkels Drs. P-J.J.M. Swinkels
Onze structuur
•
Bavaria N.V. wordt aangestuurd door de directie, bijgestaan door de Raad van Commissarissen (RvC). De structuur van de Divisie Bier is hiernaast schematisch weergegeven. In het grijs de onderdelen van Bavaria die buiten de scope van dit verslag vallen.
Alle leden van de directie hebben veel relevante ervaring in het veld. Ze zijn verantwoordelijk voor zaken die aansluiten bij hun achtergrond, zo is de voorzitter van de directie verantwoordelijk voor de divisie Operations waarvoor hij zelf jaren heeft gewerkt.
Prestaties
De directie van Bavaria volgt de MVO ontwikkelingen actief. Zowel de directie als de RvC staat volledig achter de MVO koers van Bavaria. Twee van de directieleden, Jan-Renier Swinkels en Peer Swinkels, nemen deel in de MVO stuurgroep die één keer per maand bijeenkomt. Vanaf 2011 zal ook Stijn Swinkels, verantwoordelijk voor horeca, hieraan deelnemen.
In de tabel hiernaast vindt u onze kerncijfers in miljoenen euro’s (tenzij anders vermeld). Voor een uitgebreide financiële toelichting op onze financiële resultaten verwijzen we u naar ons jaarverslag 2010. Met gepaste trots kijkt Bavaria naast bovenstaande kernprestaties terug op enkele belangrijke verkregen onderscheidingen. Bavaria ontving de NIMA-award en de bestuursvoorzitter van Bavaria werd verkozen tot Ondernemer van het Jaar.
Bestuur Bij Bavaria heeft de directie veel beslissingsbevoegdheden. De directie wordt op gezette tijden en wanneer nodig bijgestaan door de RvC. Er vindt minimaal vier maal per jaar overleg plaats tussen RvC en de directie en de RvC wordt altijd geraadpleegd bij grote ingrijpende
Inspraak en controle Aandeelhouders verlenen tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering voor Aandeelhouders (AVA) decharge aan de directie voor de jaarrekening. Daarnaast kunnen aandeelhouders tijdens de AVA inspraak leveren op het bestaande beleid. Inspraak van onze medewerkers is officieel gewaarborgd via de OR. Daarnaast worden medewerkers goed op de hoogte gehouden van de resultaten, het beleid
Structuur divisie bier
Raad van Commissarissen
Directie
Divisie Bier
Marketing
Verkoop
Holland Malt
Oparations
Ondersteuning
Dochterbedrijven
Onze markten (in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld)
Geografische spreiding netto-omzet
2010
2009
2008
Nederland
175
181
204
overige EU
178
211
196
81
83
101
434
475
501
2010
2009
2008
bierafzet (in miljoenen HL*)
6,3
6,5
6,5
aantal medewerkers (Fte)
905
949
977
433,6
474,6
501,5
EBITDA1
72,4
69,8
62,0
bedrijfsresultaat (EBIT)
45,2
45,2
35,8
nettoresultaat
30,4
31,6
20,7
dividend per aandeel (in euro’s)
0,92
0,96
0,63
overige landen totaal Prestaties (in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld)
Kerncijfers**
netto-omzet
1
EBITDA = resultaat voor rente, winstbelastingen, afschrijvingen en amortisatie
*
hectoliter (1 HL is 100 liter).
** Het betreft hier de geconsolideerde cijfers van Bavaria inclusief de activiteiten die geen betrekking hebben op bier productie zoals water, fris en graanextract.
en besluiten via de Nieuwjaarsbijeenkomst, de Bavariant en het intranet. Het jaarverslag is voor alle medewerkers opvraagbaar. Bavaria is een familiebedrijf dat automatisch staat voor het belang van de volgende generaties. De sociale controle is van nature dan ook groot en al onze mensen handelen vanuit de interne gedragscode. Daarnaast is er bij Bavaria een aantal onafhankelijke organen waaronder de OR. Externe controle van onze financiële cijfers gebeurt door KPMG. Naast bovenstaande gebruikt Bavaria uiteraard diverse processen en systemen ten behoeve van risicomanagement en financiële controle. Zo gebruikt Bavaria een accounting manual, en een Internal Control Framework ter beheersing van de financiële risico’s.
Beloningen Bavaria werkt als familiebedrijf vanuit een lange termijn perspectief. Dit komt onder andere tot uitdrukking in onze beloningsstructuur waarbij geen korte termijn financiële prestaties worden beloond. De beloningen van boven CAO personeel (waaronder directie, commissarissen en senior management), worden bepaald door individuele prestaties en door bedrijfsmatige prestaties. Voor de directieleden en senior managementleden met MVO prestaties in hun pakket zijn deze prestaties zo gekoppeld aan de beloning.
Pensioen Het merendeel van de werknemers bij Bavaria valt onder de Stichting Pensioenfonds Bavaria. De jaarpremie bedraagt in totaal 25% van de pensioengrondslag. Medewerkers onder de Bavaria CAO betalen daarvan 6.83% en medewerkers onder de Boven CAO regeling 7.15%. De pensioenopbouw bedraagt voor CAO medewerkers 2,1% en voor boven CAO medewerkers 1,9%. Werknemers worden via een jaarlijkse bijeenkomst, de pensioenkrant en intranet betrokken bij de pensioenplannen en het beleid van de stichting.
Meer informatie over het pensioenfonds van Bavaria is te vinden op www.bavariapensioenfonds.nl.
Bijlage 2
Stakeholder informatie Bavaria In deze bijlage wordt aangegeven wie die belangrijkste stakeholders zijn van Bavaria. Voor Bavaria zijn stakeholders organisaties of individuen: •
• •
die een belang hebben bij beslissingen en activiteiten van Bavaria; waarnaar soms wettelijke verplichtingen bestaan; die Bavaria verder kunnen helpen in een continu verbeterproces.
Bavaria heeft bij de identificatie van haar belangrijkste stakeholders tevens meegewogen: 1. de rol in de (waarde)keten en 2. het feit of een beoogde actieve dialoog zinvol en praktisch haalbaar is. De stakeholders, belanghebbenden, van Bavaria zijn: • •
• •
•
•
Aandeelhouders / familie Klanten – alle klanten zijn belangrijk voor ons. Klanten waaraan Bavaria in 2010 speciale MVO aandacht heeft besteed (gesproken of bestudeerd) zijn: -- Retailers -- Horeca klanten Medewerkers en OR Leveranciers - als belangrijke stakeholders zijn gedefinieerd: -- Verpakkingsleveranciers -- Leveranciers promotiematerialen Overheden: -- Waterschap Aa en Maas -- Provincie Noord-Brabant (Lieshout) en Groningen (Eemshaven) -- Gemeente Laarbeek Non-gouvernmentele organisaties (NGO’s): -- Brabantse Milieufederatie -- Stichting Brabants Landschap -- IVN
•
Dochterondernemingen en deelnemingen (Holland Malt, Koningshoeven en buitenlandse activiteiten)
•
De branche en concurrenten
•
Omwonenden
•
Externe vervoerders
•
Media
•
Het algemene publiek: de consument, toekomstige werknemers, toekomstige klanten
Halfjaarlijks wordt bekeken of de opgestelde lijst nog actueel is en/of aanvulling behoeft.
Lidmaatschappen Naast onze individuele contacten met stakeholders verkrijgen we vaak waardevolle informatie via onze lidmaatschappen. Enkele van deze lidmaatschappen zijn: MVO Nederland, STIVA, VIW, VEMW, BZW en de Nederlandse Brouwers.
Bijlage 3
Milieukundige indicatoren
Energiegebruik en verbrandingsemissies 2010
2009
2008
CO2 emissie (Ton) totaal locatie Lieshout*
51.120
51.139
52.938
NOx emissie (Kg) totaal locatie Lieshout*
29.779
34.911
26.722
Inkoop elektriciteit (MWh) totaal locatie Lieshout*
-409
3.571
4.219
Ingekocht gas (m3) totaal locatie Lieshout*
28.867.688
28.840.074
29.850.139
Specifiek energiegebruik (MJ / hl bier)
124
123
125
Energieconsumptie bier (warmte in MJ primair)
336.096.934
333.968.632
338.127.252
Energieconsumptie bier (elektriciteit in MJ primair)
185.726.893
206.777.865
209.178.935
2010
2009
2008
Specifiek watergebruik (l/l)*
2,6
2,5
2,6
Opgepompt grondwater (m3) **
2.547.803
2.486.748
2.528.637
Drinkwatergebruik (m3)
6.526
14.426
5.657
*
Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken)
Watergebruik
* Betreft de productie en verpakking van bier ** Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken Het water wordt conform de vergunningseisen ontrokken uit diepe en ondiepe bronnen.
Afvalwater* 2010
2009
2008
Vergunningsnorm
Effluent (m3 / jaar)
1.578.575
1.632.786
1.389.936
geen
Effluent (m3 / dag)
4.911
5.347
4.499
12.000
Jaarvracht CZV (kg)
75.647
75.858
59.100
geen
Bestemming afvalwater
circa 30% wordt teruggebracht aan de rivier de Goorloop en circa 70% vind zijn bestemming in het slotenstelsel rond bedrijfsterrein in Lieshout waarna het via de Goorloop wordt afgevoerd.
Hergebruik afvalwater
Hergebruik van afvalwater vindt plaats in de CIP processen en is vooralsnog moeilijk te kwantificeren. Op onze mouterij in de Eemshaven wordt circa 70% van het water hergebruikt. Voor de brouwerij in Lieshout is Bavaria bezig met een studie om monitoring van waterhergebruik mogelijk te maken.
*
Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken)
Samenstelling afvalwater Chemische samenstelling
2010
2009
2008
Vergunningsnorm
CZV (mg/l)
42
39
36
65
KjN (mg/l)
3,1
3,7
3,1
7
BZV5 (mg/l)
5,6
5,7
5,9
15
TZV (mg/l)
160
194
154
geen norm
VE
1182
1429
1135
geen norm
pH
8,31
8,29
8,36
6.5 - 9
CI (mg/l)
85
97
127
200
NO2 (mg/l)
0,08
0,11
0,04
onderdeel totaal N
NO3 (mg/l)
1,09
1,58
2
onderdeel totaal N
on-opgeloste bestanddelen (mg/l)
7,08
4,77
7,15
20
P tot (mg/l)
1,63
1,29
1,16
2
SO4 (mg/l)
44
43
62
100
Toelichting op de cijfers
De waterzuivering heeft goed gefunctioneerd in 2010: • Vuillast in VE 17% afgenomen tov 2009 voornamelijk als gevolg van lagere stikstofbelasting. • Chloor en sulfaat last is afgenomen door betere dosering van ijzer chloride/sulfaat in de de-fosfatering. Hierdoor is de fosforlast (Ptot) wel iets toegenomen. • Incidentele normoverschrijdingen (9x) zijn gemeld aan het waterschap. Het betrof kleine overschrijdingen die het voortschrijdende gemiddelde niet of nauwelijks beïnvloedde.
Afvaloverzicht* 2010
2009
2008
Papier (ton)
397
372
441
Gemengd rest afval (ton)
629
572
628
Kunststof (ton)
144
47
61
Metaal (ferro); (ton)
272
115
170
Glas (ton)
1.068
746
949
Etiketten (ton)
537
548
520
Gevaarlijk afval (ton)
13,5
9,5
16,9
Slib AWZI (ton)
4.690
4.949
3.801
Bestemming afval
Met uitzondering van het restafval worden alle afvalstromen - indien nodig nagescheiden en vervolgens - nuttig toegepast: gerecycled of hergebruikt. Zo wordt het slib gecomposteerd, het papier gebruikt voor papierproductie en het gevaarlijk restafval zorgvuldig nagescheiden. Het restafval wordt verbrand.
*
Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken)
Bijlage 4
Sociale en maatschappelijke indicatoren
Personeelsbestand (productie Lieshout) 2010
Percentage
Totaal aantal werknemers
704
100%
Verdeling contracttype
Aantal medewerkers
Percentage
Voltijd
611
87%
Deeltijd
93
13%
Verdeling naar type werkzaamheden
Aantal medewerkers
Percentage
Commercie
221
31%
Productie & Supply chain
303
43%
Ondersteuning productie
92
13%
Ondersteuning algemeen
88
13%
Postcodegebieden
Aantal medewerkers
Percentage
Laarbeek / Helmond (57)
390
55%
Uden (54)
111
16%
Eindhoven (56)
57
8%
Den Bosch (52)
28
4%
Tilburg (50)
12
2%
Roermond (60)
10
1%
Overige
96
14%
Verdeling over regio's / postcodegebieden
Herkomst senior management Totaal medewerkers senior* management
Waarvan woonachtig in straal van 10 km van hoofdkantoor
31 personen
11 personen
30,1 FTE
10,8 FTE
100%
35,5%
* Onder senior management verstaan we directieleden en managers/ afdelingshoofden (rapporteren rechtstreeks aan de directie)
Personeelsverloop Aantal medewerkers
Percentage van totale personeelsbestand
Totaal aantal uitgestroomde werknemers
46
7%
Verdeling uitstroom naar geslacht
Aantal medewerkers
Percentage
Waarvan vrouwen
6
13%
Waarvan mannen
40
87%
Verdeling uitstroom naar leeftijdscategorie
Aantal medewerkers
Percentage
t/m 20 jaar
1
2%
21 t/m 30
6
13%
31 t/m 40
16
35%
41 t/m 50
10
22%
51 t/m 60
7
15%
Ouder dan 60
6
13%
Verdeling uitstroom naar regio
Aantal medewerkers
Percentage
57 (Lieshout)
13
28%
54 (Uden)
5
11%
56 (Eindhoven)
8
17%
52 (Den Bosch)
5
11%
50 (Tilburg)
2
4%
60 (Roermond)
0
0%
Overige
13
28%
Verdeling uitstroom naar reden vertrek
Vertrek op initiatief van
Aantal medewerkers Percentage
Betrekking elders
medewerker
8
17%
Einde contract
medewerker
2
4%
Ontevreden werksfeer
medewerker
1
2%
Ontslag
medewerker
3
7%
Overlijden
medewerker
4
9%
VUT
medewerker
5
11%
Arbeidsongeschikt
werkgever
1
2%
Einde contract
werkgever
7
15%
Ontslag
werkgever
9
20%
Ontslag staande voet
werkgever
1
2%
Ontslag met wederzijds goedvinden
werkgever
2
4%
Ontslag met vaststellingsovereenkomst
werkgever
3
7%
Medewerkers onder CAO
Aantal werknemers die onder CAO vallen
Aantal
Percentage van totaal
519
74%
Verloren dagen/ongevallen overzicht 2010
2009
2008
Totaal met verzuim Bavaria N.V.
9
18
15
Totaal met verzuim Lieshout
4
13
13
Totaal aantal verloren dagen Lieshout (verzuim op eerstvolgende werkdag na ongeval werkdag)
139
147
252
2010
2009
Totale out-of-pocket opleidingskosten
€ 423.830
€ 607.710
Opleidingskosten per werknemerscategorie
Totale kosten 2010
Commercie
€ 104.098
Productie & Supply Chain
€ 142.858
Ondersteuning productie
€ 42.331
Ondersteuning algemeen
€ 89.087
Opleidingen en competentiemanagement
Toelichting op cijfers / beleid Het streven van Bavaria om alle medewerkers van de brouwerij en bottelarij een erkende opleiding in de voedingsindustrie te laten halen heeft er in geresulteerd dat ruim 60 medewerkers het afgelopen jaar met succes een MBO-niveau opleiding hebben afgerond Een 50-tal medewerkers volgt specifieke individuele opleidingen. Het gaat om een breed scala categorieën als techniek, transport, logistiek, talen, verkoop, persoonlijke vaardigheden, arbo, veiligheid en milieu, informatica, marketing, management, en financiën.
Samenstelling bestuurlichaam en onderverdeling medewerkers Directieleden
Geslacht
Leeftijd
Swinkels, J.R.A.S.E. (Jan Renier)
Man
48
Swinkels, P.J.F. (Pieter)
Man
42
Swinkels, C.A.S. (Stijn)
Man
41
Swinkels jr., F.A.M. (Frank)
Man
40
Swinkels, P.J.J.M. (Peer)
Man
35
Veen, J.P. van der (Han)
Man
58
Verdeling personeelsbestand naar geslacht
Aantal
Percentage
Man
601
85%
Vrouw
103
15%
Verdeling personeelsbestand naar leeftijdscategorie
Aantal
Percentage
t/m 20 jaar
1
0,1%
21 t/m 30
66
9,4%
31 t/m 40
182
25,9%
41 t/m 50
265
37,6%
51 t/m 60
172
24,4%
Ouder dan 60
18
2,6%
Juridische stappen inzake anti-trust en monopolie In 2007 is door de Europese Commissie een boete opgelegd aangaande vermeende concurrentiebeperkende activiteiten over de jaren 1996 – 1999 op de Nederlandse markt. Bavaria is in 2007 hiertegen in beroep gegaan en voert sindsdien een procedure bij het Europese Gerechtshof.
Bijlage 5
Lijst gebruikte afkortingen AVA
Algemene Vergadering voor Aandeelhouders
BRC
British Retail Consortium
BZW
Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging
CAO
Collectieve ArbeidsOvereenkomst
CZV
Chemisch Zuurstof Verbruik
EBITDA
Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization
FSC
Forest Stewardship Council
GMP
Good Manufacturing Practices
GRI
Global Reporting Initiative
HACCP
Hazard Analysis and Critical Control Points
IFS
International Food Standard
ILO
International Labour Organization
ISO
International Organization for Standardization
IVN
Instituut Voor Natuurbeschermingseducatie (oude afkorting)
LED
Light Emitting Diode
LZV
Lange-Zware-Vrachtwagen
MBO
Middelbaar Beroeps Onderwijs
MVO
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
NEA
Nederlandse Emissie Autoriteit
NGO
Non-gouvernmentele organisaties
NIMA
Nederlands Instituut voor Marketing
OHSAS
Occupational Health & Safety Advisory Services
OR
Ondernemingsraad
P&O
Personeel en Organisatie
PEMS
Productie en energiemanagementsysteem
RvC
Raad van Commissarissen
STIVA
Stichting Verantwoord Alcoholgebruik
VEMW
Vereniging voor Energie, Milieu en Water
VIW
Vernieuwing in Werk
WKK
Warmte Kracht Koppeling
ZLTO
Zuidelijke Land en TuinbouwOrganisatie
Bavaria N.V. Corporate communication Postbus 1 5737 ZG Lieshout Internet: www.bavaria.nl Contact De heer M. Junggeburth Bavaria N.V. Mail:
[email protected] Met dank aan DHV Adviesgroep Duurzaam ondernemen Internet: www.dhv.nl
Bavaria N.V.
Postbus 1, 5737 ZG Lieshout, Holland De Stater 1, Lieshout, Holland T. 0499 - 42 81 11 • E.
[email protected] www.bavaria.nl
