Inhoud. Techniekonderwerpen per methode. pag. 4 Wijzer door de natuur Wolters Noordhoff

uitgave van VTB regio steunpunten Arnhem & Nijmegen / januari 2008

Inhoud pag. 3

voorwoord

Techniekonderwerpen per methode pag. 4

Wijzer door de natuur

Wolters Noordhoff

& De kleine wijzer

Wolters Noordhoff

pag. 6

Leefwereld

Wolters Noordhoff

pag. 8

Natuurlijk

Malmberg

pag. 9

Malmberg Techniek

Malmberg

Naut

Malmberg

pag. 10

Natuniek

ThiemeMeulenhof

pag. 11

De grote reis

Malmberg

pag. 12

In vogelvlucht

Zwijsen

pag. 13

Toptechneut

Heutink

pag. 14

Alles-in-1 Bouwen

Alles-in-1

pag. 15

Opdrachtenkranten

Technika 10 Nederland

pag. 16

Techniek in je klas

Technika 10 Nederland

pag. 18

Proeven van techniek

Averbode B.V.

Techniekonderwerpen per leerjaar pag. 19

techniekonderwerpen voor leerjaar 1/2

pag. 20

techniekonderwerpen voor leerjaar 3

pag. 23


pag. 24


pag. 26


pag. 28


pag. 30


2

Voorwoord In gesprek met techniekcoördinatoren en leerkrachten van het basisonderwijs wordt vaak de opmerking gemaakt dat je door de bomen het bos niet meer kunt zien. Er is zoveel materiaal op de markt op het gebied van techniekonderwijs, en er komt steeds meer bij. Wat is goed? Wat is effectief? Een methode aanschaffen of zelf “maken”? Welke methode dan? Wat is er allemaal? Tijd dus voor een informatiemiddag waarin speciaal aandacht wordt geschonken aan de lesmethoden voor het primair onderwijs. En dan natuurlijk met name aandacht voor de techniekaspecten in die methoden. Dit boekje geeft een overzicht van de lesmethoden die op dit moment op de markt zijn. De uitgave kwam tot stand met medewerking van genoemde uitgevers. Er is gestreefd naar een compleet en duidelijk overzicht van de techniekaspecten in de lesmethoden. De techniekmarkt is en blijft in beweging. Aanbod en inhouden van lesmethoden veranderen voortdurend. Dit boekje dient men te beschouwen als een (naar wij hopen nuttige) momentopname.

Elma van Kruijssen Frederieke Ubels

3

methode Wijzer door de natuur Wolters Noordhoff

techniekonderwerpen techniektee Extra werkbladen

groep 1/2

zie Kleine Wijzer thema 1: je eigen buurt hier woon ik wie weet de weg de school gebouwen in de buurt thema 2+4: lente- zomer- herfst- winter het weer thema 5: lichaam Helikopter veiligheid en bescherming gezondheid en verzorging thema 6: samen leven omgeving, milieu thema 7: voeding dagelijkse voeding smakelijke verschillen herkomst bereidingswijzen thema 8: vakantie hoe gaan we wat nemen we mee wat komen we tegen

Extra techniek werkbladen Groep 1 1. Papieren kubus 2. Timmeren en trekken 3. Sein voor de trein 4. Hellingproef 5. Hobbelen 6. Trein met laadbak 7. Bobsleebaan Extra techniek werkbladen Groep 2 1. Puzzel zagen 2. Woonwagen 3. Kleurendriehoeken 4. Verkeerslicht 5. Slingerplank 6. Veterplank 7. Op rolletjes 8. Kabelbaan

groep 3

Thema 4 – water is overal 1. allemaal water 2. water en ijs 3. drijven of zinken

Extra techniek werkbladen 1. Schilderijlijst 2. Doolhof 3. Laadbak 4. Verkeerslicht 5. Krukas 6. Boekenwurmboek 7. Buizenbaan 8. Wipkip

groep 4

Thema 4 – lucht om je heen 1. zuurstof in de lucht 2. zweven in de wind

Extra techniek werkbladen 1. Kubus 2. Knikkerspel 3. Feestverpakking 4. Lampionschakelaar 5. Hefboom 6. Luchtdrukken 7. Wielenwerk 8. Magneetspel

groep 5

Hst. 1: Hst. 2: Hst. 3: Hst. 4: Hst. 5: Hst. 6:

Extra techniek werkbladen: 1. Caviapret 2. Slimme bloemen 3. Lenzen 4. Boemerang 5. De kracht van kaken

vastbinden, ondersteunen vergroten melk-boter-kaas horen, microfoon, versterken invriezen vorm en beweging

4

methode Wijzer door de natuur Wolters Noordhoff

techniekonderwerpen

groep 6

Hst. 1: Hst. 2: Hst. 3:

knippen en snijden lucht aanzuigen en blazen windturbine, generator, dynamo Hst. 4: skelet, frame, constructie Hst. 5: communicatiemiddelen, geluidsgolven Hst 6: papier maken Project 1: magneten, kompas, elektromagneet Project 2: veerkracht: schroefveer, bladveer, spiraalveer

Extra techniek werkbladen 1. Paalwoning van bamboe 2. Windmolens 3. Stevigheid 4. Wobbel 5. Veren sorteren

groep 7

Hst. 1:

infrastructuur, bouwen, bekabeling, bestrating, afval Hst. 2: drijven en zinken Hst. 3: functie van kleding, kleding maken, grondstoffen Hst. 4: voortbewegen, pedellen, spierkracht Hst. 5: gebouwen en functies, bouwen en metselen Hst. 6: water, zuivering, dampkring, verbruik Project 1: spiegels en lenzen Project 2: vloeistoffen: smelten en stollen, drijven en zinken

Extra techniek werkbladen 1. Het gemak van een stortbak 2. Bouwplaat(s) 3. Werken met baksteen 4. Wonen op water 5. Spiegelbeeld

groep 8

Hst 1:

Extra techniek werkbladen 1. Hefbomen 2. Vliegen 3. Elektriciteit in huis 4. Vogelklauw 5. Uitkijktoren

energie thuis, centrale, zonneenergie, windmolens Hst 2: vliegtechniek Hst 3: afvalscheiding, verpakkingen, vouwen Hst 4: gezond eten, koken en bakken, gasfornuis, magnetron Hst 5: wind en luchtdruk Hst. 6: driehoeken en tandwielen Project 1: batterijen en lampjes

5

methode Leefwereld Wolters Noordhoff

techniekonderwerpen

groep 1/2

Hst. 3: bouwen Hst. 8: drijven en zinken

Extra techniek werkbladen groep 1 1. Papieren kubus 2. Timmeren en trekken 3. Sein voor de trein 4. Hellingproef 5. Hobbelen 6. Trein met laadbak 7. Bobsleebaan 8. Helikopter Extra techniek werkbladen groep 2 1. Puzzel zagen 2. Woonwagen 3. Kleurendriehoeken 4. Verkeerslicht 5. Slingerplank 6. Veterplank 7. Op rolletjes 8. Kabelbaan

groep 3

Hst. 2: Hst. 6: Hst. 9: Hst. 13: Hst. 17: Hst. 20: Hst. 21:

honing slingeren drijven en zinken waterdicht magneten trilling en klank, klankkast wip, weegschaal, hefboom met touwen een constructie verstevigen Hst. 22: zeepbellen, bellen blazen


groep 4

Hst. 2: Hst. 3: Hst. 7: Hst. 8:


Hst. 9: Hst. 10: Hst. 12: Hst. 14: Hst. 15: Hst. 16: Hst. 21: Hst. 22:

groep 5

melk verwerken, kaas, boter los/vast, open/dicht, sluitingen zintuigen drijven en zinken, draaien, lucht, molen afvalverwerking tijd, meten gaten, buizen, gietmond, lekke band, klankkast proeven met ijs kogellager, tandwiel, rollen stroef en glad dwarrelen, vallen, zwaartekracht, luchtweerstand thee maken


molen, malen, brood bakken huis bouwen, metselen, gebouwen magnetisme, kompas, polen boten bouwen, zeilen, wind gezondheid, lichaamsenergie vloeistoffen, mengen, oplossen, bevriezen Hst. 15: het station, borden, symbolen, pictogrammen Hst. 16: stroomkring, apparaten Hst. 21: kleuren, gromo Hst. 22: papier maken Hst. 23: hefbomen Hst. 24: geluid, echo, weerkaatsen

6

Extra techniek werkbladen: 1. Monstermond 2. Hobbelen 3. In de boot 4. Raketten 5. Voertuigen

methode Leefwereld Wolters Noordhoff

techniekonderwerpen

groep 6

Hst. 3:

de brug, vouwen, verschillende bruggen Hst. 7: stuiteren, elasticiteit, veerkracht Hst. 9: drogist, apotheek, medicijnen,badzout maken Hst. 10: branden, ontsteken, doven, branddeken Hst. 11: zuinig met energie, besparen, spaarlampen Hst. 15: verschillende soorten vliegtuigen, zweefvliegtuig, propeller Hst. 16: poeders en kristallen, mengen Hst. 19: spiegels Hst. 22: geluid is overal:trillende lucht, dempen, weerkaatsen Hst. 23: (beker)telefoon, satelliet, stroomstootjes

Extra techniek werkbladen 1. Opvouwbaar theater 2. Kabelbaan 3. Klimrek 4. Fiets 5. Zeil-ballonwagen

groep 7

Hst. 1: Hst. 2: Hst. 3:

klimaat, warmte voedingsstoffen achtbaan, wrijving, versnelling, snelheid, draagvlak. sterkte waterdamp, ijs, vast, vloeistof, gas meetinstrumenten, weer, bliksem fietsen, tandwiel, stroom, versnelling, aandrijfriem, fietsketting water, pomp, zuiveren samenpersen, koken, duiken, zuurstoffles schaduw, beweging luchtdruk, waterdruk, hydroliek, remvloeistof stroomkring, schakelaars theater, licht, geluid, decors wisselen kleuren mengen, kleuren scheiden, regenboog, TV afvalverwerking

Extra techniek werkbladen 1. Rechtovereind techniek 2. Veerweegschaal 3. Flipperkast 4. Krukas 5. Clownwagen

zonne-energie + warmte, ruimtehuis meterkast, stroom, watt, zekeringen warmte, smelten, stollen, uitzetten, krimpen procestechniek, lopende band, massaproductie weven, breien licht in je ogen, lenzen, optiek zonnewijzer, klokken, tijd meten, schaduw en tijd stuwkracht, raketten, ruimtevaart metaal, ijzersterk, roest, verwering

Extra techniek werkbladen 1. Tunneltechniek 2. Knikkerbaan toren 3. Hoogtemeter 4. Draaidoos 5. Energiewagen

Hst. 7: Hst. 8: Hst. 9: Hst. 11: Hst. 14: Hst. 15: Hst. 16: Hst. 21: Hst. 22: Hst. 23: Hst. 24:

groep 8

Hst. 3: Hst. 7: Hst. 9: Hst. 10: Hst. 11: Hst. 13: Hst. 16: Hst. 21: Hst. 22:

7

methode Natuurlijk Malmberg

techniekonderwerpen

groep 1 groep 2 groep 3

Hst. 3: Hst. 4: Hst. 6:

goed en stevig, sluitingen en verbindingen zelf verf maken natuurlijke grondstoffen; leer, wol, klei, glas

groep 4

Hst. 3: Hst. 6:

dat kun je voelen: hard/ zacht, lucht, klei vast of niet vast: hout, klei, krijt, gas, vuur, lijm

groep 5

Hst. 2: Hst. 3:

oppervlaktespanning, lopen op water, vergrootglas, lenzen water en wind, vliegers, luchtweerstand, veerkracht, elektriciteit, windenergie, tandwiel, veren zintuigen, braille koeien melken

Hst. 5: Hst. 7:

groep 6

Hst. 3: Hst. 4: Hst. 6:

groep 7

Hst. 3: Hst. 5: Hst. 7: Hst. 8:

groep 8

Hst. 3: Hst. 6: 1

verbranding, beweging, wrijving, zuurstof, energie, wind, zon, water, kogellager, tandwiel, elektriciteit thermometer, graden, bevriezen, koken, prisma, trilling, klank luchtdruk, luchtweerstand, windkracht, vacuüm, draagvermogen leven en bouwen, energie is overal, elektriciteitscentrale, energieverbruik, besparen, stevige constructies, bruggen info verwerken, communicatie, zintuigen geuren, kleuren, fototoestel voedsel boter maken zonder kracht geen werk, magnetisme, elektriciteit, stroomkring, schakelingen, fietsverlichting, zaklamp, hefbomen, katrollen, schakelen en tillen filteren van water, vloeistoffen in huis, zoutwinning

1

8

methode Malmberg Techniek Malmberg

techniekonderwerpen

bankkaarten voor groep 7/8

constructie transport communicatie productie techniek ontwerpen techniek maken techniek onderzoeken

hefbomen katrollen tandwielen materialen verbindingen vormen licht geluid elektriciteit magnetisme temperatuur kracht

methode Naut Malmberg

techniekonderwerpen

Doorgaande lijn groep 3 t/m 8

Naut, de nieuwe methode voor natuur en techniek, is in ontwikkeling. Inhoud nog niet definitief Evenveel aandacht voor natuur, biologie en techniek. Naut is een methode vóór kinderen. Beeld, tekst, structuur en vorm zijn consequent, eigentijds en helemaal op hun beleving afgestemd. Dat zorgt voor verwondering en betrokkenheid. Naut geeft kinderen enthousiasme en respect voor de wereld om hen heen. Niet alleen de levende natuur, maar ook de oplossingen die door de mens zijn bedacht: de techniek. Naut leert ze ook de samenhang tussen die twee. Techniek is makkelijk Ook de leerkrachten met minder affiniteit voor techniek hoeven niet te vrezen voor de technische onderwerpen in Naut. De handleiding legt de techniek goed uit en de lessen zijn organiseerbaar. Bovendien is er maar weinig voorbereidingstijd nodig en zijn de meeste benodigde materialen al op school aanwezig. In de handleiding staan extra proefjes en praktijklessen voor leerkrachten die meer aandacht aan techniek willen besteden.

9

methode Natuniek ThiemeMeulenhof

techniekonderwerpen

groep 1 groep 2 groep 3

thema 2: natuurkundige verschijnselen als drijven, zinken, magnetisme en smelten en stollen thema 4: permanente en niet permanente verbindingen

groep 4

thema 2: overbrengingen d.m.v. hefbomen thema 4: hoe helpt techniek je, persoonlijke hygiëne

groep 5

thema 2: wat is elektriciteit, hoe werkt het en wat zijn energiebronnen thema 4: wat zijn constructies en hoe maak je ze sterk

groep 6

thema 2: overbrengingen m.b.v. tandwielen; je kunt hiermee kracht vergroten, versnellen, van richting veranderen thema 4: communicatie is belangrijk; wat is communicatie, hoe werkt het, welke technische hulpmiddelen kennen we

groep 7

thema 2: wat is lucht en hoe en waarvoor gebruiken we het allemaal thema 4: hoe wordt een huis gebouwd

groep 8

thema 2: hoe werken apparaten en machines thema 4: hoe kan techniek je helpen als je bijvoorbeeld een bot breekt

10

methode De grote reis Malmberg

techniekonderwerpen

groep 1 groep 2

Thema: water lucht, water en materialen

groep 3

Thema: huizen bakstenen, behang, hoog/laag, daken van riet, gras, pannen, lei soorten huizen, bouwen, bouwvak

groep 4

Thema: beroepen handwerk beroepen, pottenbakken Thema: beweging spiraal op lucht, geheime kracht, wind/ bootje, windmolen, batterij

groep 5

Thema: afval ballonvaart, zweven, vliegen, luchtdruk, Leonardo da Vinci, windmeter, vervuiling meten Thema: de telefoon hoe werkt een telefoon, camera, geluid, grimeren, vormgeving, ontwerpen

groep 6

Thema: weet wat je koopt Speelgoed, fiets, fabriek, concurrentie Thema: uitvinden Gereedschap, zakmes, werktekening

groep 7

Thema: hergebruik verpakkingen, symbolen, elektriciteit, dynamo, elektromotor, generator waterprobleem, installatietechniek Thema: ontdekkers navigeren Thema: kaart verkennen verbindingen, radio, tijdzones, lengte en breedtecirkels

groep 8

Thema: toekomstbeeld uitvinders + uitvindingen (diesel, sax, maggi, braille, Eiffel) fotografie, machines, veranderingen, robotica Thema: kaartkennis Waterwerken

11

methode in Vogelvlucht Zwijsen

techniekonderwerpen

groep 1 groep 2 groep 3 groep 4

Materialen en verschijnselen leren kennen: Materialen. Waar is het van gemaakt: hout, steen, metaal, glas, rubber, textiel, plastic? Wat lost op in water: suiker of rijst? Materialen en verschijnselen leren kennen: Bewegen. Hoe komt het dat iets beweegt: het leeft, het heeft een motor, het valt, er wordt tegen geduwd. Duurzame keuzes maken: zorgen voor de natuur, in de buurt en op school. Eigen lichaam leren kennen: ogen en oren.

groep 5

Materialen en verschijnselen leren kennen: spiegels en licht, spiegelbeeld, werking van het oog. Omgeving leren kennen; temperatuur, neerslag, metingen, weersvoorspelling. Duurzame keuzes maken (milieu). Technische oplossingen ontwerpen en onderzoeken: communicatie + veilig internet.

groep 6

Materialen en verschijnselen leren kennen: geluid, oor, echografie duurzame keuzes maken: verpakkingen, afvalverwerking. Leefstijl ontwikkelen: eten kiezen. Technische oplossingen ontwerpen + onderzoeken: driehoek, profiel, wiel, hefboom.

groep 7

Eigen lichaam leren kennen: lichaam + sport Materialen en verschijnselen leren kennen: vuur, magneten, kaarsvlam, zuurstof. Duurzaam keuzes maken: water, kringloop, schoon water, water zuiveren. Technische oplossingen ontwerpen en onderzoeken: transport, fabricage spijkerbroeken, reclame.

groep 8

Eigen lichaam leren kennen; zintuigen, gezichtsbedrog. Omgeving leren kennen: seizoenen, sterren + planeten. Duurzaam keuzes maken: keurmerken, EKO. Technische oplossingen ontwerpen en onderzoeken: stroomkring, lampjes, energiebronnen, kernenergie.

12

methode Toptechneut Heutink

Techniekonderwerpen Kist met een handleiding, 2x15 opdrachtkaarten per jaargroep De opdrachtkaarten kunnen flexibel en los gebruikt worden zowel individueel als in groepen

Groep 1/2 groep 3/4

Thema’s: Circuswagen, bellenblazers, tangen-tentoonstelling, er gaat een lichtje op, het orkest, letters vissen en voetbal, jufs statische elektriciteit show, pop-up kaartenfabriek, druk met lucht, meer over weer, boter proeven, in de boot, spiegelbeeld, blokkenbaas, paleis voor een pissebed. Extra natuurwerkkaarten: (kunnen ook in andere groepen gebruikt worden): Weer, magneten, statische elektriciteit, Bellen blazen, Tangen, geluid, Pop-up, lucht, spiegels, chemie, drijven en zinken, pissebed

groep 5/6

Thema’s: Wolkenkrabber, helicopter zaden, japanse lampion, zeilwagen, zenuwspiraal, techniek bij de tandarts, sterke staaltjes, parachute, baboe bouwen, klimrek, fiets, stippellijntrekker, mooie meubels- slimme stoel, luchtdruk, magneten

groep 7/8

Thema’s: Achtbaan, rondvliegen, straalmotor, brug van buizen, alarm, geschenk verpakking, robothand, in kaart brengen, flipperkast, licht en lezen, techniek bij de kapper, lippenlijm, windmolenwagen, bouwen in de toekomst, kettingreactie

13

methode Alles-in-1 Alles-in-1

techniekonderwerpen

groep 1 groep 2 groep 3 groep 4 groep 5 t/m 8

Thema bouwen: • het bouwen van huizen • muren en kastelen • bijzondere torens en bruggen • bijzondere kathedralen, tempels, piramiden, moskeeën en synagogen • waterwerken, waaronder de Deltawerken • superconstructies, waaronder achtbanen en fietsen Via de doe-opdrachten leren de kinderen bouwen met verschillende materialen en technieken: papier, kranten, blokken, steentjes, klei en Knexx. Website: www.alles-in-1.org met ondersteunende en aanvullende computeropdrachten, filmpjes en links bij ieder onderwerp Thema energie (gereed in 2008) Thema communicatie (gereed in 2009) Thema vervoer (gereed in 2009)

14

methode Opdrachtenkranten Technika 10 Nederland

techniekonderwerpen

groep 5 t/m 8

nr1 Kerstster, twee dino’s, vangbeker nr2 Specht, hongerige vogels, wenskaart nr3 Kikker, pennenkoker , tol nr4 Strandstoel, vogelacrobaat nr5 Specht nr6 Opzoekbord, potloodpoes, ratelslang nr7 Potloodclown, strik, krokodil nr8 Antwoordentester nr9 Wip, papierklem, gereedschapsspel nr10 Spiekbroche, waxinelicht-huisje, draaipoes nr11 Meisje op brug, vangbal, paperclip nr12 Wenskaart, schommel nr13 Circuskist, windklok nr14 Sfeerlichtje nr15 Draai-aap, CD-rekje, Tessa Test nr16 Oversteekspel, balans nr17 Hangkastje, kas nr18 Galgje, poes met groene ogen nr19 Special mechanica, dansvloer, Pim Pam Dobbel nr20 Techniektest, spaarpot, snoepopdracht nr21 Game-girl, Poppetje hoog/Poppetje laag nr22 Kaleidoscoop, smile met hypno-ogen nr23 Duizend Dingen Doos, specht op zonne-energie nr24 Vuurtoren, Solar vliegtuig nr25 Potloodtol, Solarhelikopter, Pikachu met led nr26 Ontwerpopdracht de wiebelwagen nr27 Elektromotor, propellerwagen nr28 Ontwerpopdracht fabeldieren nr29 Solardoos met kleurbijlage nr30 Aluminium Special nr31 Solarwagen, memohouder, techn.bingo, javascript nr32 Waarzegmachine nr33 Webspecial paintshop pro , style sheets nr34 Webspecial frontpage nr35 Sintspecial, pneumatischepiet, superklapper, hand nr36 Superlogo, alarm-schatkist, lijst ontwerpodrachten nr37 Goochelen & techniek nr38 Sneeuwpop, bewegende kerstpoppen, kerstmail nr39 Spinspel, kogellagerpimpampet, webspeurtocht nr40 Kistjes met geheime sluiting nr41 Antwoordverdeler, animatiefilmpjes nr42 APK voor je fiets nr43 Krukas in een melkpak, 3D foto's nr44 Knuffel op stroom, voetenwerk nr45 Lespakketjes met spatels, webpagina met foto's nr46 Bouwen met stempels, animaties, wissellijstje nr47 Maanles, boren met kinderen nr48 Knijperbekkie, katapult, MSN in de klas nr49 Minicursus Games maken, robotachtig beestje nr50 Techniek & kunst, google earth, werkplankje Special Plus: klok, agenda, puzzelen met displays

15

website Techniek in je klas  Technika 10 Nederland

Techniekonderwerpen

De website www.techniekinjeklas.nl bevat beschrijvingen van ontdekdozen die je zelf kunt samenstellen & bijbehorende of aansluitende werkbladen met opdrachten groep 1

Ontdekdoos wielen Bouwen met Knexx

Kleurplaat bouwen met blokken

groep 2

In de bouwhoek Demonteren met kleuters De watertafel Bouwen met Knexx Ontdekdoos wielen Ontdekdoos bouwen met papier

Tips voor in de bouwhoek Fortoverhaal bouwen Fotokaartjes stapelen Kleurplaat bouwen met blokken Verslag demonteren uit de praktijk + tips

groep 3



groep 4

Ontdekdoos spelen met spatels Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos wielen Ontdekdoos los-vast De Watertafel Knijperbekkie Bouwen met Knexx Opdracht: alles beweegt met een krukas Ontdekdoos bouwen met papier

Infoblad zagen met wind (over de Krukas)

groep 5

ontdekdoos spelen met spatels. Ontdekdoos wielen Ontdekdoos bouwen met stokjes Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos los-vast Ontdekdoos bouwen met papier Rudolf the red nosed reindeer Griezelen (monster beweegt op luchtdruk) Knijperbekkie Bouwen met Knexx Alles beweegt met een krukas Romeinse speld


16

website Techniek in je klas  Technika 10 Nederland

Techniekonderwerpen

De website www.techniekinjeklas.nl bevat beschrijvingen van ontdekdozen die je zelf kunt samenstellen & bijbehorende of aansluitende werkbladen met opdrachten groep 6

Ontdekdoos bouwen met stokjes Ontdekdoos spelen met spatels Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos wielen Ontdekdoos los-vast Ontdekdoos bouwen met papier Alles beweegt met een krukas Rudolf the red nosed reindeer Griezelen (monster beweegt op luchtdruk) Kaartklem tegen het raam Een tol met een motortje Knijperbekkie Bouwen met Knexx Knikkerspiraal Romeinse speld


groep 7

Ontdekdoos bouwen met papier Ontdekdoos Wielen Ontdekdoos bouwen met stokjes Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos los-vast Ontdekdoos bouwen met papier Alles beweegt met een krukas Kerststal met een lichtje Een boek vol geheimen Kaartklem tegen het raam Een tol met een motortje Knijperbekkie Bouwen met Knexx Mini cursus stroom Ontwerp een schakelaar Knikkerspiraal Romeinse speld

Infoblad zagen met wind (over de Krukas) timmertips bouwvoorbeelden knipvel stroom werkbladen stroom

groep 8

Ontdekdoos bouwen met papier Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos los-vast Kerststal met een lichtje Een boek vol geheimen Bouwen met Knexx Mini cursus stroom Ontwerp een schakelaar Knikkerspiraal Romeinse speld

timmertips bouwvoorbeelden knipvel stroom werkbladen stroom

17

methode Proeven van techniek Averbode B.V.

techniekonderwerpen

algemeen

Aan de hand van thema's worden de leerlingen ingewijd in de wereld van de technologie. Vanuit hun ervaringswereld worden proeven aangereikt, zodat zij vragen leren stellen naar het waarom van bepaalde fenomenen in hun dagelijkse leven. Ze maken eerst zelf veronderstellingen over het resultaat van de proeven, daarna doen ze de experimenten en gaan ze na wat er gebeurt. Ten slotte kunnen ze met de oplossingsfiches zichzelf evalueren. Allerlei wetenschappelijke weetjes maken de map nog aangenamer om te gebruiken in de les.

groep 3/4 1e graad

Thema's: water - lucht - de kleuren - magneten - spiegels - evenwicht katrollen - het weer - levende wezens - de 5 zintuigen

groep 5/6 2e graad

Thema's: wind - water zuiveren - warm en koud - tijd - ogen bedrogen magneten - lijm - bouwen - balans - zeep -elektriciteit - water licht - luchtdruk - lucht - traagheid - zuur of base - evenwicht muziek - zout en zuur.

groep 7/8 3e graad

Thema’s: energie - chemie (1) - vast,vloeibaar,gas - communicatie ogen bedrogen - magnetisme - schaduw - spiegels hefbomen - katrollen & wielen - elektriciteit - drijven en zinken - licht- druk in vloeistoffen - lucht - mechanica - trekken en duwen - beweging - geluid – chemie (2)

18

Leerjaar 1/2

techniekonderwerpen

aanvullend

Wijzer door de natuur De kleine wijzer Wolters Noordhoff

thema 1: je eigen buurt hier woon ik wie weet de weg de school gebouwen in de buurt thema 2+4: lente- zomer- herfst- winter het weer thema 5: lichaam veiligheid en bescherming gezondheid Helikopter en verzorging thema 6: samen leven omgeving, milieu thema 7: voeding dagelijkse voeding smakelijke verschillen herkomst bereidingswijzen thema 8: vakantie hoe gaan we wat nemen we mee wat komen we tegen

Extra techniek werkbladen Groep 1 8. Papieren kubus 9. Timmeren en trekken 10. Sein voor de trein 11. Hellingproef 12. Hobbelen 13. Trein met laadbak 14. Bobsleebaan

Leefwereld Wolters Noordhoff

Hst. 3: bouwen Hst. 8: drijven en zinken

Extra techniek werkbladen groep 1 9. Papieren kubus 10. Timmeren en trekken 11. Sein voor de trein 12. Hellingproef 13. Hobbelen 14. Trein met laadbak 15. Bobsleebaan 16. Helikopter Extra techniek werkbladen groep 2 9. Puzzel zagen 10. Woonwagen 11. Kleurendriehoeken 12. Verkeerslicht 13. Slingerplank 14. Veterplank 15. Op rolletjes 16. Kabelbaan

De grote reis Malmberg

Thema: water lucht, water en materialen

Opdrachtenkranten Technika10 Techniek in je klas Technika10

Zie blz 15 In de bouwhoek Demonteren met kleuters De watertafel Bouwen met Knexx Ontdekdoos wielen Ontdekdoos bouwen met papier

19

Extra techniek werkbladen Groep 2 9. Puzzel zagen 10. Woonwagen 11. Kleurendriehoeken 12. Verkeerslicht 13. Slingerplank 14. Veterplank 15. Op rolletjes 16. Kabelbaan


Leerjaar 3

techniekonderwerpen

aanvullend


Thema 4 – water is overal 4. allemaal water 5. water en ijs 6. drijven of zinken



Hst. 2: Hst. 6: Hst. 9: Hst. 13: Hst. 17: Hst. 20: Hst. 21:


Natuurlijk Malmberg

Hst. 3: goed en stevig, sluitingen en verbindingen Hst. 4: zelf verf maken Hst. 6: natuurlijke grondstoffen; leer, wol, klei, glas


Thema: huizen bakstenen, behang, hoog/laag, daken van riet, gras, pannen, lei soorten huizen, bouwen, bouwvak

Natuniek Thiememeulenhof

thema 2: natuurkundige verschijnselen als drijven, zinken, magnetisme en smelten en stollen thema 4: permanente en niet permanente verbindingen

honing slingeren drijven en zinken waterdicht magneten trilling en klank, klankkast wip, weegschaal, hefboom met touwen een constructie verstevigen Hst. 22: zeepbellen, bellen blazen

20

Leerjaar 3

techniekonderwerpen

Toptechneut Heutink

Thema’s: Circuswagen, bellenblazers, tangen-tentoonstelling, er gaat een lichtje op, het orkest, letters vissen en voetbal, jufs statische elektriciteit show, pop-up kaartenfabriek, druk met lucht, meer over weer, boter proeven, in de boot, spiegelbeeld, blokkenbaas, paleis voor een pissebed.

aanvullend

Extra natuurwerkkaarten: (kunnen ook in andere groepen gebruikt worden): Weer, magneten, statische elektriciteit, Bellen blazen, Tangen, geluid, Pop-up, lucht, spiegels, chemie, drijven en zinken, pissebed Opdrachtenkranten Technika10 Techniek in je klas Technika10

Zie blz 15

Proeven van techniek e 1 graad Averbode B.V.

Thema's: water - lucht - de kleuren - magneten spiegels - evenwicht - katrollen - het weer - levende wezens - de 5 zintuigen


21


Leerjaar 4

techniekonderwerpen

aanvullend


Thema 4 – lucht om je heen 3. zuurstof in de lucht 4. zweven in de wind



Hst. 2: melk verwerken, kaas, boter Hst. 3: los/vast, open/dicht, sluitingen Hst. 7: zintuigen Hst. 8: drijven en zinken, draaien, lucht, molen Hst. 9: afvalverwerking Hst. 10: tijd, meten Hst. 12: gaten, buizen, gietmond, lekke band, klankkast Hst. 14: proeven met ijs Hst. 15: kogellager, tandwiel, rollen Hst. 16: stroef en glad Hst. 21: dwarrelen, vallen, zwaartekracht, luchtweerstand Hst. 22: thee maken


Natuurlijk Malmberg

Hst. 3: dat kun je voelen: hard/ zacht, lucht, klei Hst. 6: vast of niet vast: hout, klei, krijt, gas, vuur, lijm Thema: beroepen handwerk beroepen, pottenbakken Thema: beweging spiraal op lucht, geheime kracht, wind/ bootje, windmolen, batterij



thema 2: overbrengingen d.m.v. hefbomen thema 4: hoe helpt techniek je, persoonlijke hygiene

In vogelvlucht Zwijsen

Materialen en verschijnselen leren kennen: Materialen. Waar is het van gemaakt: hout, steen, metaal, glas, rubber, textiel, plastic? Wat lost op in water: suiker of rijst? Materialen en verschijnselen leren kennen: Bewegen. Hoe komt het dat iets beweegt: het leeft, het heeft een motor, het valt, er wordt tegen geduwd. Duurzame keuzes maken: zorgen voor de natuur, in de buurt en op school. Eigen lichaam leren kennen: ogen en oren.

22

Leerjaar 4

techniekonderwerpen

Toptechneut Heutink

Thema’s: Circuswagen, bellenblazers, tangen-tentoonstelling, er gaat een lichtje op, het orkest, letters vissen en voetbal, jufs statische elektriciteit show, pop-up kaartenfabriek, druk met lucht, meer over weer, boter proeven, in de boot, spiegelbeeld, blokkenbaas, paleis voor een pissebed.

aanvullend

Extra natuurwerkkaarten: (kunnen ook in andere groepen gebruikt worden): Weer, magneten, statische elektriciteit, Bellen blazen, Tangen, geluid, Pop-up, lucht, spiegels, chemie, drijven en zinken, pissebed Opdrachtenkranten Technika10 Techniek in je klas Technika10

Zie blz 15


Thema's: water - lucht - de kleuren - magneten spiegels - evenwicht - katrollen - het weer - levende wezens - de 5 zintuigen

Ontdekdoos spelen met spatels Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos wielen Ontdekdoos los-vast De Watertafel Knijperbekkie Bouwen met Knexx Opdracht: alles beweegt met een krukas Ontdekdoos bouwen met papier

23


Leerjaar 5

techniekonderwerpen

aanvullend



Extra techniek werkbladen: 6. Caviapret 7. Slimme bloemen 8. Lenzen 9. Boemerang 10. De kracht van kaken


Hst. 2: Hst. 3:

Natuurlijk Malmberg

Hst. 2: Hst. 3:

vastbinden, ondersteunen vergroten melk-boter-kaas horen, microfoon, versterken invriezen vorm en beweging

molen, malen, brood bakken huis bouwen, metselen, gebouwen Hst. 7: magnetisme, kompas, polen Hst. 9: boten bouwen, zeilen, wind Hst. 12: gezondheid, lichaamsenergie Hst. 14: vloeistoffen, mengen, oplossen, bevriezen Hst. 15: het station, borden, symbolen, pictogrammen Hst. 16: stroomkring, apparaten Hst. 21: kleuren, gromo Hst. 22: papier maken Hst. 23: hefbomen Hst. 24: geluid, echo, weerkaatsen

Hst. 5: Hst. 7:

Extra techniek werkbladen: 6. Monstermond 7. Hobbelen 8. In de boot 9. Raketten 10. Voertuigen

oppervlaktespanning, lopen op water, vergrootglas, lenzen water en wind, vliegers, luchtweerstand, veerkracht, elektriciteit, windenergie, tandwiel, veren zintuigen, braille koeien melken


Thema: afval ballonvaart, zweven, vliegen, luchtdruk, Leonardo da Vinci, windmeter, vervuiling meten Thema: de telefoon hoe werkt een telefoon, camera, geluid, grimeren, vormgeving, ontwerpen


thema 2: wat is elektriciteit, hoe werkt het en wat zijn energiebronnen thema 4: wat zijn constructies en hoe maak je ze sterk


Materialen en verschijnselen leren kennen: spiegels en licht, spiegelbeeld, werking van het oog. Omgeving leren kennen; temperatuur, neerslag, metingen, weersvoorspelling. Duurzame keuzes maken (milieu). Technische oplossingen ontwerpen en onderzoeken: communicatie + veilig internet.

Toptechneut Heutink


24

Leerjaar 5

techniekonderwerpen

Alles-in-1 Alles-in-1

Thema bouwen: • het bouwen van huizen • muren en kastelen • bijzondere torens en bruggen • bijzondere kathedralen, tempels, piramiden, moskeeën en synagogen • waterwerken, waaronder de Deltawerken • superconstructies, waaronder achtbanen en fietsen


Zie blz. 15 ontdekdoos spelen met spatels. Ontdekdoos wielen Ontdekdoos bouwen met stokjes Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos los-vast Ontdekdoos bouwen met papier Rudolf the red nosed reindeer Griezelen (monster beweegt op luchtdruk) Knijperbekkie Bouwen met Knexx Alles beweegt met een krukas Romeinse speld Extra: Infoblad zagen met wind (over de Krukas)


Thema's: wind - water zuiveren - warm en koud - tijd - ogen bedrogen - magneten - lijm bouwen - balans - zeep -elektriciteit - water - licht - luchtdruk - lucht - traagheid zuur of base - evenwicht - muziek - zout en zuur.

25

Leerjaar 6

techniekonderwerpen

aanvullend


Hst. 1: Hst. 2: Hst. 3: Hst. 4: Hst. 5:

knippen en snijden lucht aanzuigen en blazen windturbine, generator, dynamo skelet, frame, constructie communicatiemiddelen, geluidsgolven Hst 6: papier maken Project 1: magneten, kompas, elektromagneet Project 2: veerkracht: schroefveer, bladveer, spiraalveer

Extra techniek werkbladen 6. Paalwoning van bamboe 7. Windmolens 8. Stevigheid 9. Wobbel 10. Veren sorteren


Hst. 3:

Extra techniek werkbladen 6. Opvouwbaar theater 7. Kabelbaan 8. Klimrek 9. Fiets 10. Zeil-ballonwagen

Natuurlijk Malmberg

Hst. 3:


de brug, vouwen, verschillende bruggen Hst. 7: stuiteren, elasticiteit, veerkracht Hst. 9: drogist, apotheek, medicijnen,badzout maken Hst. 10: branden, ontsteken, doven, branddeken Hst. 11: zuinig met energie, besparen, spaarlampen Hst. 15: verschillende soorten vliegtuigen, zweefvliegtuig, propeller Hst. 16: poeders en kristallen, mengen Hst. 19: spiegels Hst. 22: geluid is overal:trillende lucht, dempen, weerkaatsen Hst. 23: (beker)telefoon, satelliet, stroomstootjes

verbranding, beweging, wrijving, zuurstof, energie, wind, zon, water, kogellager, tandwiel, elektriciteit Hst. 4: thermometer, graden, bevriezen, koken, prisma, trilling, klank Hst. 6: luchtdruk, luchtweerstand, windkracht, vacuüm, draagvermogen Thema: weet wat je koopt Speelgoed, fiets, fabriek, concurrentie Thema: uitvinden Gereedschap, zakmes, werktekening


thema 2: overbrengingen m.b.v. tandwielen; je kunt hiermee kracht vergroten, versnellen, van richting veranderen thema 4: communicatie is belangrijk; wat is communicatie, hoe werkt het, welke technische hulpmiddelen kennen we


Materialen en verschijnselen leren kennen: geluid, oor, echografie duurzame keuzes maken: verpakkingen, afvalverwerking. Leefstijl ontwikkelen: eten kiezen. Technische oplossingen ontwerpen + onderzoeken: driehoek, profiel, wiel, hefboom.

Toptechneut Heutink


26

Leerjaar 6

techniekonderwerpen




Zie blz. 15 Ontdekdoos bouwen met stokjes Ontdekdoos spelen met spatels Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos wielen Ontdekdoos los-vast Ontdekdoos bouwen met papier Alles beweegt met een krukas Rudolf the red nosed reindeer Griezelen (monster beweegt op luchtdruk) Kaartklem tegen het raam Een tol met een motortje Knijperbekkie Bouwen met Knexx Knikkerspiraal Romeinse speld Extra’s: Infoblad zagen met wind (over de Krukas)


Thema's: wind - water zuiveren - warm en koud - tijd - ogen bedrogen - magneten - lijm - bouwen balans - zeep -elektriciteit - water - licht - luchtdruk - lucht - traagheid - zuur of base evenwicht - muziek - zout en zuur.

27

Leerjaar 7

techniekonderwerpen

aanvullend


Hst. 1:

infrastructuur, bouwen, bekabeling, bestrating, afval Hst. 2: drijven en zinken Hst. 3: functie van kleding, kleding maken, grondstoffen Hst. 4: voortbewegen, pedellen, spierkracht Hst. 5: gebouwen en functies, bouwen en metselen Hst. 6: water, zuivering, dampkring, verbruik Project 1: spiegels en lenzen Project 2: vloeistoffen: smelten en stollen, drijven en zinken

Extra techniek werkbladen 6. Het gemak van een stortbak 7. Bouwplaat(s) 8. Werken met baksteen 9. Wonen op water 10. Spiegelbeeld


Hst. 1: Hst. 2: Hst. 3:

Extra techniek werkbladen 6. Rechtovereind techniek 7. Veerweegschaal 8. Flipperkast 9. Krukas 10. Clownwagen

Hst. 7: Hst. 8: Hst. 9: Hst. 11: Hst. 14: Hst. 15: Hst. 16: Hst. 21: Hst. 22: Hst. 23: Hst. 24: Natuurlijk Malmberg

Hst. 3: Hst. 5: Hst. 7: Hst. 8:

klimaat, warmte voedingsstoffen achtbaan, wrijving, versnelling, snelheid, draagvlak. sterkte waterdamp, ijs, vast, vloeistof, gas meetinstrumenten, weer, bliksem fietsen, tandwiel, stroom, versnelling, aandrijfriem, fietsketting water, pomp, zuiveren samenpersen, koken, duiken, zuurstoffles schaduw, beweging luchtdruk, waterdruk, hydroliek, remvloeistof stroomkring, schakelaars theater, licht, geluid, decors wisselen kleuren mengen, kleuren scheiden, regenboog, TV afvalverwerking

leven en bouwen, energie is overal, elektriciteitscentrale, energieverbruik, besparen, stevige constructies, bruggen info verwerken, communicatie, zintuigen geuren, kleuren, fototoestel voedsel boter maken

Malmberg Techniek malmberg

Hefbomen- katrollen- tandwielen- materialen- verbindingen- vormen- licht- geluid Elektriciteit- magnetisme- temperatuur- kracht


Thema: hergebruik verpakkingen, symbolen, elektriciteit, dynamo, elektromotor, generator waterprobleem, installatietechniek Thema: ontdekkers navigeren Thema: kaart verkennen verbindingen, radio, tijdzones, lengte en breedtecirkels

28

Leerjaar 7

techniekonderwerpen


thema 2: wat is lucht en waarvoor gebruiken we het allemaal thema 4: hoe wordt een huis gebouwd Eigen lichaam leren kennen: lichaam + sport Materialen en verschijnselen leren kennen: vuur, magneten, kaarsvlam, zuurstof. Duurzaam keuzes maken: water, kringloop, schoon water, water zuiveren. Technische oplossingen ontwerpen en onderzoeken: transport, fabricage spijkerbroeken, reclame.


Toptechneut Heutink





Zie blz 15 Ontdekdoos bouwen met papier Ontdekdoos Wielen Ontdekdoos bouwen met stokjes Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos los-vast Ontdekdoos bouwen met papier Alles beweegt met een krukas Kerststal met een lichtje Een boek vol geheimen Kaartklem tegen het raam Een tol met een motortje Knijperbekkie Bouwen met Knexx Mini cursus stroom Ontwerp een schakelaar Knikkerspiraal Romeinse speld Extra’s: Infoblad zagen met wind (over de Krukas) timmertips bouwvoorbeelden knipvel stroom werkbladen stroom


Thema’s: energie - chemie (1) - vast,vloeibaar,gas - communicatie - ogen bedrogen magnetisme - schaduw - spiegels - hefbomen - katrollen & wielen - elektriciteit drijven en zinken - licht- druk in vloeistoffen - lucht - mechanica - trekken en duwen beweging - geluid – chemie (2)

29

Leerjaar 8

techniekonderwerpen

aanvullend


Hst 1:

energie thuis, centrale, zonneenergie, windmolens Hst 2: vliegtechniek Hst 3: afvalscheiding, verpakkingen, vouwen Hst 4: gezond eten, koken en bakken, gasfornuis, magnetron Hst 5: wind en luchtdruk Hst. 6: driehoeken en tandwielen Project 1: batterijen en lampjes

Extra techniek werkbladen 6. Hefbomen 7. Vliegen 8. Elektriciteit in huis 9. Vogelklauw 10. Uitkijktoren


Hst. 3: Hst. 7: Hst. 9:

Extra techniek werkbladen 6. Tunneltechniek 7. Knikkerbaan toren 8. Hoogtemeter 9. Draaidoos 10. Energiewagen

Hst. 10: Hst. 11: Hst. 13: Hst. 16: Hst. 21: Hst. 22: Natuurlijk Malmberg

Hst. 3: Hst. 6:

zonne-energie + warmte, ruimtehuis meterkast, stroom, watt, zekeringen warmte, smelten, stollen, uitzetten, krimpen procestechniek, lopende band, massaproductie weven, breien licht in je ogen, lenzen, optiek zonnewijzer, klokken, tijd meten, schaduw en tijd stuwkracht, raketten, ruimtevaart metaal, ijzersterk, roest, verwering

zonder kracht geen werk, magnetisme, elektriciteit, stroomkring, schakelingen, fietsverlichting, zaklamp, hefbomen, katrollen, schakelen en tillen filteren van water, vloeistoffen in huis, zoutwinning

Malmberg Techniek malmberg

Hefbomen- katrollen- tandwielen- materialen- verbindingen- vormen- licht- geluid Elektriciteit- magnetisme- temperatuur- kracht


Thema: toekomstbeeld uitvinders + uitvindingen (diesel, sax, maggi, braille, Eiffel) fotografie, machines, veranderingen, robotica Thema: kaartkennis Waterwerken


thema 2: hoe werken apparaten en machines thema 4: hoe kan techniek je helpen als je bijvoorbeeld een bot breekt


Eigen lichaam leren kennen; zintuigen, gezichtsbedrog. Omgeving leren kennen: seizoenen, sterren + planeten. Duurzaam keuzes maken: keurmerken, EKO. Technische oplossingen ontwerpen en onderzoeken: stroomkring, lampjes, energiebronnen, kernenergie.

30

Leerjaar 8

techniekonderwerpen

Toptechneut Heutink





Zie blz 15 Ontdekdoos bouwen met papier Ontdekdoos technische bril op Ontdekdoos los-vast Kerststal met een lichtje Een boek vol geheimen Bouwen met Knexx Mini cursus stroom Ontwerp een schakelaar Knikkerspiraal Romeinse speld Extra’s: timmertips bouwvoorbeelden knipvel stroom werkbladen stroom


Thema’s: energie - chemie (1) - vast,vloeibaar,gas - communicatie - ogen bedrogen - magnetisme schaduw - spiegels - hefbomen - katrollen & wielen - elektriciteit - drijven en zinken licht- druk in vloeistoffen - lucht - mechanica - trekken en duwen - beweging - geluid – chemie (2)

31

Wolters Noordhoff / Noordhoff uitgevers www.noordhoffuitgevers.nl [email protected] 050 - 52 26 922 Malmberg www.malmberg.nl [email protected] 073 - 628 88 11 ThiemeMeulenhof www.thiememeulenhof.nl 030 - 239 2 239 Zwijsen www.zwijsen.nl [email protected] 013 - 583 88 88 Heutink www.heutink.nl 0548 - 53 66 66 (primair onderwijs) Alles-in-1 www.alles-in-1.org 0224 - 214745 of 06 - 40266026 Technika 10 Nederland www.technika10.nl www.techniekinjeklas.nl 030 - 262 59 80 uitgeverij Averbode. B.V. www.averbode.com 038 - 33 34 949

VTB steunpunt Arnhem [email protected] 026 - 4455018 VTB steunpunt Nijmegen [email protected] 024 – 3733716

32

Inhoud. Techniekonderwerpen per methode. pag. 4 Wijzer door de natuur Wolters Noordhoff

Recommend Documents