Inhoud Overzicht .......................................................................................................... 5 Woord vooraf ................................................................................................. 17 Roger BLANPAIN & Robbie TAS Sociale media en privacy in het arbeidsrecht .............................................. 19 Frank HENDRICKX Inleiding ........................................................................................................ 21 I. Het continuüm: privacy versus meningsuiting ..................................... 23 §1. Als je wint, heb je vrienden… ......................................................... 23 §2. Belang van de grondrechtenbenadering ......................................... 23 §3. Grondrechtelijke bescherming van privacy en meningsuiting in de arbeidsrelatie ......................................................................... 24 §4. Grondrechtelijke beperking van privacy en vrije meningsuiting in de arbeidsrelatie ................................................. 26 II. Sociale media en aanwerving ............................................................... 28 §1. CAO nr. 38 inzake werving en selectie ........................................... 28 §2. Privacywet ...................................................................................... 28 A. Toepassingsgebied ..................................................................... 29 B. Principes en garanties ................................................................ 31 C. Informatie aan de betrokkene ..................................................... 32 §3. Antidiscriminatiewetgeving ............................................................ 33 III. Sociale media en de gezagsverhouding ................................................ 33 §1. Algemeen ........................................................................................ 33 §2. CAO nr. 81 ...................................................................................... 35 A. Toepassing op sociale media? .................................................... 35 B. Waarborgen en de inhoud van privécommunicatie .................... 37 §3. Telecommunicatiegeheim................................................................ 39 §4. Privacywet ...................................................................................... 40 IV. Sociale media en ontslag ...................................................................... 41 §1. Arbh. Brussel 4 maart 2010............................................................ 41 §2. Arbrb. Namen 10 januari 2011 ....................................................... 42 §3. Arbrb. Leuven 17 november 2011................................................... 42 Slotbeschouwing ........................................................................................... 43 Is Keck still alive and kicking? ..................................................................... 45 Jules STUYCK Introduction ................................................................................................... 47 I. From Dassonville to Keck .................................................................... 48 II. The aftermath of Keck .......................................................................... 50 A. Keck applied and fine tuned ........................................................... 50 B. Keck cut in pieces – motorcycle trailers and jet-skis ..................... 51 C. The access to the market test coming of age................................... 53 III. Exports: exit of the market? ................................................................. 53 IV. Keck and the other freedoms ................................................................ 54 A. Services........................................................................................... 54 B. Right of establishment .................................................................... 56
7
INHOUD
C. Free movement of workers ............................................................. 57 V. How to put this all together? ................................................................ 57 Concluding remarks ...................................................................................... 59 Henri Matisse: de grootste colorist van de 20e eeuw en zoeker van harmonie, evenwicht en sereniteit ................................................................ 61 Christiane STRUYVEN I. II. III.
Eerste jaren als schilder ........................................................................ 63 Het fauvisme 1905-1906 ...................................................................... 65 Evolutie naar vlakke en geepureerde kleurencomposities 19071911...................................................................................................... 66 IV. Ontdekking van islamitische kunst: verdere evolutie naar een decoratieve stijl 1911-1912 .................................................................. 69 V. Matisse onder invloed van het kubisme. 1912-1917 ............................ 71 VI. Periode van odalisken. 1917-1930 ....................................................... 73 VII. Nieuwe periode van uitzuivering en abstrahering 1930 – 1943 ........... 75 VIII. Culminatie van pure kleur: de decoupages 1943-1954 ........................ 77 Conclusie....................................................................................................... 79 Bibliografie ................................................................................................... 80 De ontwikkelingen in het medisch recht in 2012......................................... 81 Tom GOFFIN & Herman NYS I.
8
Nieuwe wetgeving................................................................................ 83 §1. Wet van 23 februari 2012 tot wijziging van artikel 458bis teneinde het uit te breiden voor misdrijven van huiselijk geweld............................................................................................. 83 §2. Decreet van 22 juni 2012 houdende verplichte melding van risicovolle medische praktijken ...................................................... 84 §3. Wet 3 juli 2012 tot wijziging van de wet van 13 juni 1986 betreffende het wegnemen en transplanteren van organen en de wet van 19 december 2008 inzake het verkrijgen en het gebruik van menselijk lichaamsmateriaal met het oog op de geneeskundige toepassing op de mens of het wetenschappelijk onderzoek ........................................................... 87 A. De bepalingen die zowel op donatie door levende als overleden donoren van toepassing zijn ...................................... 88 1. Donatie voor transplantatie en onderzoek voor transplantatie ......................................................................... 88 2. Door een arts ......................................................................... 88 3. Gratis donatie ........................................................................ 88 4. Verbod de koop van een orgaan te vragen of aan te bieden .................................................................................... 88 5. Anonimiteit van donor en receptor ........................................ 89 B. Bepalingen specifiek voor de levende orgaandonor................... 89 1. Vergoeding voor onkosten en verlies van inkomsten ............ 89 2. De donor moet meerderjarig zijn, in staat zijn om zijn wil te uiten en toestemmen .................................................... 89 3. De receptor is in levensgevaar en een lijkorgaan biedt geen even goed resultaat ........................................................ 90
INHOUD
4. Geen onaanvaardbaar gezondheidsrisico voor de donor ....... 90 5. Wegneming en transplantatie door een arts van een transplantatiecentrum ............................................................ 90 6. Multidisciplinair overleg ....................................................... 90 7. Register of lijst van levende donoren .................................... 91 8. Orgaandonatie door een minderjarige.................................... 91 C. Bepalingen specifiek voor de overleden orgaandonor ............... 92 1. De overledene was in het Belgisch bevolkingsregister of sinds langer dan zes maanden in het vreemdelingenregister ingeschreven ..................................... 92 a. Het overlijden staat vast ..................................................... 92 b. Er is geen verzet tegen de wegneming (geen bezwaar of opting out) .................................................................... 92 c. De wegneming gebeurt met het nodige respect ................ 94 d. Melding aan Eurotransplant en respect voor de toewijzingsregels............................................................... 94 e. Extra voorwaarden bij gewelddadige, onbekende of verdachte doodsoorzaak .................................................... 95 f. Wegneming en transplantatie door een arts van een transplantatiecentrum ........................................................ 95 g. Een ingeschreven of erkende receptor .............................. 95 2. De overledene was niet in het Belgisch bevolkingsregister of niet of minder dan zes maanden in het vreemdelingenregister ingeschreven............................ 95 a. Wegneming na uitdrukkelijke toestemming....................... 95 b. Alle andere voorwaarden zijn van toepassing.................... 96 c. Wet van 3 augustus 2012 tot wijziging van de wet van 25 maart 1964 op de geneesmiddelen ........................ 96 II. Rechtspraak .......................................................................................... 98 §1. Cass. 13 maart 2012 ....................................................................... 98 §2. Gwh. 1 maart 2012 ......................................................................... 99 §3. Rb Brussel 15 maart 2012 ............................................................ 100 §4. Cass. 12 juni 2012 ........................................................................ 101 Bibliografie ................................................................................................. 101 eHealth: stand van zaken en uitdagingen voor de toekomst .................... 103 Frank ROBBEN De zesde staatshervorming: hervorming van de instellingen en bevoegdheidsoverdrachten ......................................................................... 105 Wouter PAS & Jeroen VAN NIEUWENHOVE I. II.
Inleiding ............................................................................................. 107 §1. Een staatshervorming in de steigers ............................................. 107 §2. Het grondwettelijk kader .............................................................. 107 Hervorming van de instellingen ......................................................... 108 §1. Federale instellingen .................................................................... 108 A. Gelijktijdige verkiezingen ........................................................ 108 B. Senaat: grondige hervorming ................................................... 109 C. Kamer: BHV ............................................................................. 111
9
INHOUD
§2. Gemeenschaps- en gewestinstellingen: verruiming constitutieve autonomie .................................................................112 §3. Overige maatregelen .....................................................................113 III. Bevoegdheidsoverdrachten .................................................................113 §1. Situering ........................................................................................113 §2. Overzicht van de voorgenomen bevoegdheidswijzigingen.............114 A. Arbeidsmarkt ............................................................................114 B. Gezondheidszorg.......................................................................114 C. Gezinsbijslagen .........................................................................114 D. Justitie .......................................................................................115 E. Verkeersveiligheid en mobiliteit ...............................................115 F. Varia ..........................................................................................115 G. Fiscale autonomie .....................................................................115 H. Institutionele bevoegdheden .....................................................116 §3. Analyse van de bevoegdheidsoverdrachten ...................................116 Bibliografie ................................................................................................. 121 Gerechtelijke en in het bijzonder strafprocesrechtelijke implicaties van de hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en in het bijzonder van Brussel-Halle-Vilvoorde ..................................................... 123 Servais VERHERSTRAETEN I. II. III.
IV.
V.
10
Situering ............................................................................................. 125 De hervorming van de gerechtelijke arrondissementen ..................... 125 De hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel: krachtlijnen ........................................................................................ 128 §1. Algemeen ...................................................................................... 128 §2. Doelstelling van de hervorming ................................................... 130 §3. Ontdubbeling van de zetel ............................................................ 133 §4. Territoriale splitsing van het parket ............................................. 134 §5. Kaders en taalkennis .................................................................... 136 §6. Taalwetgeving ............................................................................... 138 Wijzigingen op het vlak van het burgerlijk procesrecht ..................... 139 §1. Uitgangspunten van de Taalwet.................................................... 139 A. Algemeen ................................................................................. 139 B. Aanknopingspunt in Halle-Vilvoorde ...................................... 139 C. Aanknopingspunt in Brussel-Hoofdstad .................................. 140 §2. Mogelijkheden tot taalwijziging ................................................... 141 A. Taalwijziging op eenzijdig verzoek ......................................... 141 1. Huidige regeling .................................................................. 141 2. Wijzigingen ingevolge de wet van 19 juli 2012 .................. 141 a) Technische wijzigingen: van wijziging naar verwijzing ....................................................................... 141 b) Appreciatiemarge van de rechter bij taalwijziging of –verwijzing op eenzijdig verzoek ................................... 142 B. Taalwijziging of verwijzing bij gezamenlijk akkoord .............. 143 C. Vrijwillige verschijning ........................................................... 144 §3. Beroep .......................................................................................... 145 Wijzigingen op het vlak van strafprocesrecht .................................... 146 §1. Uitgangspunten van de Taalwet.................................................... 146
INHOUD
§2. Aspecten van de wet van 19 juli 2012........................................... 150 A. De procureur des Konings van Halle-Vilvoorde en de procureur des Konings van Brussel.......................................... 150 B. De ‘gedetacheerde magistraten’ ............................................... 150 C. Beroep ...................................................................................... 153 D. De lokatie van het parket van Halle-Vilvoorde ........................ 153 Bibliografie ................................................................................................. 154 Vakbond in de 21ste eeuw ........................................................................... 155 Piet VAN DEN BERGH I. Op naar het interprofessioneel akkoord 2099 – 2100 ......................... 157 II. Morgen meemaken ............................................................................. 158 III. Arbeiders - bedienden ........................................................................ 159 IV. Uitzendarbeid ..................................................................................... 160 V. De netwerkonderneming .................................................................... 162 VI. Europa ................................................................................................ 163 VII. Collectieve actie ................................................................................. 165 VIII. Rechtvaardigheid ............................................................................... 166 Hebben de vakbonden nog een toekomst? ................................................ 167 Roger BLANPAIN I. II. III. IV. V.
Supercapitalisme ................................................................................ 169 Vakorganisaties meer dan nodig ......................................................... 170 Beschermende Wetgeving .................................................................. 170 Fundamentele Regeling...................................................................... 171 De Belgische Regeling: Corrupt?....................................................... 171
Claims on the Internet ................................................................................ 177 Flip PETILLION I. Some Basics about Domains and Domain Names ............................. 179 II. The economics of Top Level Domains ............................................... 181 III. Delegation of gTLDs ......................................................................... 182 IV. Domain names in TLDs? ................................................................... 183 V. The New gTLD Program ................................................................... 183 VI. The Applicant Guidebook .................................................................. 185 VII. Applying for a gTLD ......................................................................... 186 VIII. Objection & Dispute Resolution ........................................................ 187 IX. Evaluation of New gTLD applications ............................................... 188 X. Delegation of New gTLDs ................................................................. 189 XI. Using a TLD....................................................................................... 190 XII. Trademarks and Domain Names in New gTLDs ............................... 190 XIII. ICANN cases ..................................................................................... 191 Vijftig jaar weens verdrag consulaire betrekkingen: actuele ontwikkelingen ............................................................................................. 195 Jan WOUTERS, Sanderijn DUQUET & Katrien MEUWISSEN I. II. III.
Inleiding ............................................................................................. 197 Het aanknopen en onderhouden van consulaire betrekkingen ........... 198 De consulaire werkzaamheden ........................................................... 199
11
INHOUD
IV.
V.
V.
§1. Inleiding ....................................................................................... 199 §2. Consulaire versus diplomatieke werkzaamheden ......................... 201 §3. Administratieve en juridische consulaire werkzaamheden ........... 202 §4. Consulaire assistentie en bescherming ......................................... 204 Consulaire immuniteiten, voorrechten en onschendbaarheden .......... 208 §1. Inleiding ....................................................................................... 208 §2. Immuniteiten, onschendbaarheid en voorrechten van consulair personeel ...................................................................... 210 §3. Onschendbaarheid van consulaire gebouwen .............................. 212 §4. Onschendbaarheid van consulaire communicatie en documenten................................................................................... 213 De Europese Unie en consulair recht ................................................. 215 §1. Europese consulaire bescherming van Maastricht tot Lissabon ....................................................................................... 215 §2. Beleidspistes op weg naar een gemeenschappelijke consulaire dienstverlening ............................................................ 220 §3. Consulaire bescherming en bijstand in crisissituaties.................. 222 §4. De alledaagse consulaire functie.................................................. 224 A. Inleiding ................................................................................... 224 B. Dringende plaatselijke consulaire bijstand............................... 225 C. Administratieve en juridische bijstand: een gemeenschappelijk consulair visumbeleid? ............................. 226 §5. Evaluatie: actuele struikelblokken op weg naar een effectieve consulaire bescherming van EU-burgers in derde landen............ 228 Conclusie............................................................................................ 231
De Crisis van Globalistan ........................................................................... 233 Mark EYSKENS Een vloeibare wereld ................................................................................... 235 Globalistan .................................................................................................. 235 Het fabeltuig computer ................................................................................ 237 Het werelddorp barst uit zijn voegen .......................................................... 238 Nationalisme en moderniteit ....................................................................... 239 Economisch Jurassic Park ........................................................................... 240 De financiële crisis ...................................................................................... 241 De eurozone in de spoedafdeling ................................................................ 242 Meer Europa................................................................................................ 244 De dood van de ideologieën ........................................................................ 245 Onderwijs wordt wonderwijs ...................................................................... 247 De democratie in de steigers ....................................................................... 249 Een ethiek van de verandering .................................................................... 250 Doorwerking van EU mededingingsrecht op privaatrechtelijke verhoudingen ............................................................................................... 253 Wouter DEVROE & Jules STUYCK I.
12
Relevant recht van de Europese Unie ................................................ 255 §1. Relevant Verdragsrecht ................................................................. 255 §2. Relevantie van rechtspraak over secundair EU recht en publiekrecht .................................................................................. 255
INHOUD
II.
III.
Doorwerking in kartelrecht ................................................................ 258 §1. Nietigheid van met het kartelrecht strijdige overeenkomsten ....... 259 A. Europeesrechtelijke aard van de nietigheidssanctie. Verschil met wat in België gebruikelijk is ............................... 259 B. Toepassing in België ................................................................ 260 C. Het fenomeen “ik dacht dat ik een contract met u had” ........... 264 §2. Private afdwinging van mededingingsrecht: aansprakelijkheid wegens schending van het kartelrecht ............. 265 A. Concept .................................................................................... 265 B. Private afdwinging naar geldend recht ..................................... 266 Doorwerking in staatssteunrecht ........................................................ 268 A. (Minder?) Ruimte voor doorwerking ............................................ 268 B. Rechtszaken over terugvordering van steun in België .................. 269
Recente ontwikkelingen inzake milieu- en energierecht .......................... 275 Thomas STERCKX & Cathy SUYKENS I.
De project-MER-screeningsnota. Een nieuwe hinderpaal op de weg naar de bouw-, milieu- en/of verkavelingsvergunning?.............. 277 §1. De Europese veroordeling ............................................................ 277 §2. De MER screening ....................................................................... 277 §3. MER-plicht ................................................................................... 278 §4. De huidige regelgeving ................................................................ 278 §5. Toekomst: MER, ontheffing of project-m.e.r.-screeningsnota ....... 279 §6. Besluit .......................................................................................... 279 II. Raad van State, 18 december 2012, Arrest Uplace (m.b.t. de schorsing van de Milieuvergunning) .................................................. 280 III. Conclusie van de advocaat-generaal in de gevoegde zaken C-197/11 en C-203/11, Libert e.a. en All Projects & Developments e.a. / Vlaamse Regering.............................................. 280 IV. Het beroepsregime tegen milieuvergunningsaanvragen aangepast .... 282 V. De nieuwe omgevingsvergunning in Vlaanderen............................... 282 §1. Is de omgevingsvergunning de oplossing? ................................... 282 §2. De bevoegde overheid .................................................................. 283 §3. De geïntegreerde adviesverlening ................................................ 283 §4. Permanente vergunning................................................................ 283 §5. Conclusie ...................................................................................... 284 VI. Hernieuwbare energie in Vlaanderen en op federaal niveau .............. 284 §1. Hervorming van het Vlaams groenestroomcertificatenmechanisme .......................................... 284 §2. Hervorming op federaal niveau: afschaffing van de aankoopverplichting ..................................................................... 285 VII. Recente ontwikkelingen in de watersector ......................................... 286 VIII. Mariene ruimtelijke planning ............................................................. 287 IX. Recente ontwikkelingen met betrekking tot de handel in emissierechten .................................................................................... 289 §1. De overgang naar de derde fase van het emissiehandelsysteem ................................................................... 289 §2. De integratie van luchtvaart in het Europese emissiehandelsysteem ................................................................... 289
13
INHOUD
X.
Bibliografie m.b.t. recente ontwikkelingen ........................................ 291 A. Rechtspraak ................................................................................... 291 B. Wetgeving ....................................................................................... 291 a. Europees ................................................................................... 291 b. Nationaal .................................................................................. 292 C. Rechtsleer ...................................................................................... 293
De stad is niet het probleem, maar de oplossing ....................................... 295 Bart SOMERS Stadsvlucht .................................................................................................. 297 Mechelen 2030: 105.000 inwoners ............................................................. 299 Het profiel van de instroom......................................................................... 299 De wooncirkel van het leven ....................................................................... 300 Babyboomstad ............................................................................................. 301 Ontsnappen aan vergrijzing......................................................................... 302 Plaats zoeken voor groei ............................................................................. 303 Denser bouwen ............................................................................................ 304 Nieuwe woonvormen .................................................................................. 304 Eerste passiefwijk aan het station................................................................ 305 Keerdok, Comet en Carrefour ..................................................................... 306 Elektronische handtekening en digitale bewijsvoering ............................ 309 Jos DUMORTIER I.
14
Inleiding ..............................................................................................311 §1. Achtergrond ...................................................................................311 A. Waarin verschilt digitaal van papier? ........................................311 §2. Privaatrechtelijke bewijsvoering .................................................. 312 §3. Handtekening................................................................................ 316 A. Inleiding ................................................................................... 316 B. Het begrip “handtekening”....................................................... 316 C. Het begrip “elektronische handtekening” ................................ 318 D. De elektronische handtekening in het Burgerlijk Wetboek ...... 319 E. Assimilatie met de handgeschreven handtekening................... 320 F. Specifieke eisen: elektronische arbeidsovereenkomsten .......... 322 G. Voorlopig besluit: zal de handtekening verdwijnen? ............... 324 §4. Specifieke regels in verband met privaatrechtelijk bewijs ............ 325 A. Kennisgeving ........................................................................... 325 1. Inleiding .............................................................................. 325 2. Artikel 2281 BW ................................................................. 325 3. Aangetekende zending......................................................... 326 4. Procesrecht .......................................................................... 327 B. Duurzame drager ...................................................................... 328 §5. Bewaren om te bewijzen ............................................................... 330 A. Voorbeeld 1: Sociale zekerheid ................................................ 331 B. Voorbeeld 2: Gezondheidssector .............................................. 332 C. Voorbeeld 3: Facturen .............................................................. 333 D. Conclusie ................................................................................. 334
INHOUD
Enkele recente ontwikkelingen in het pensioenrecht................................ 335 Yves STEVENS I. II. III. IV. V.
Inleiding ............................................................................................. 337 Eén dag werken bij het OCMW voor een inkomensgarantie? ........... 338 Vervroegd (wettelijk) pensioen en verplicht terug gaan werken? ...... 341 Hoe jonger op (aanvullend) pensioen, hoe fiscaal voordeliger? ........ 345 Conclusie............................................................................................ 347
De nakende hervorming van de roerende zakelijke zekerheden ............. 349 Eric DIRIX I. Inleiding ............................................................................................. 351 II. Doelstellingen .................................................................................... 351 III. Toepassingsgebied.............................................................................. 352 IV. Vereenvoudiging van het recht ........................................................... 353 V. Naar een bezitloos pandrecht ............................................................. 353 VI. Registratie .......................................................................................... 355 VII. Zekerheidstrust ................................................................................... 356 VIII. Positie onbetaalde verkoper ............................................................... 356 IX. Eigendomsvoorbehoud ....................................................................... 356 X. Rangconflicten ................................................................................... 358 XI. Uitwinningsprocedure ........................................................................ 359 XII. Retentierecht ...................................................................................... 359 XIII. Inwerkingtreding en overgangsrecht .................................................. 360
15
