Inhoud Inleiding ................................................................ 23 1
Begrip van loon voor de sociale zekerheid ...................................................... 23
2
Begrip van loon voor het fiscaal recht ................................................................ 24
3
Begrip van loon voor het arbeidsrecht ............................................................... 25
HOOFDSTUK 1 Aandelenopties ........................................................ 29 Inleiding ..................................................................................................................................... 30 1
Fiscale behandeling .................................................................................................... 32
1.1 Tijdstip van belasting ........................................................................................... 32 1.2 Raming van het voordeel ..................................................................................... 34 1.2.1 Beursgenoteerde opties ............................................................................. 34 1.2.2 Niet-beursgenoteerde opties ..................................................................... 35
1.3 Bedrijfsvoorheffing ................................................................................................ 38 1.4 Loonfiches ............................................................................................................... 39 2
Socialezekerheidsaspecten ...................................................................................... 40
3
Arbeidsrechtelijke aspecten .................................................................................... 41
4
Bijzonder geval van de herstructurering ........................................................... 43
5
Innovaties op het vlak van optimalisatie van aandelenopties ................. 45
5.1 Optieplannen op deelbewijzen van bevek ...................................................... 45 5.1.1 Hoe werkt een optieplan op deelbewijzen van een bevek? ................. 46 5.1.2 Voorbeeld ..................................................................................................... 47 5.1.3 Voorwaarden opgelegd door de Dienst Voorafgaande Beslissingen in fiscale zaken (DVB) in het kader van de ruling die ter zake uitgevaardigd werd .................................... 49
6
Alternatieve verloning
5.2 Warrantsplan ........................................................................................................... 51 5.2.1 Hoe werkt een warrantsplan? .................................................................. 52 5.2.2 Voorbeeld ..................................................................................................... 53
5.3 De ‘spiegelopties’ ................................................................................................... 54 5.3.1 Hoe werken de spiegelopties? ................................................................... 55 5.3.2 Toepassingsvoorwaarden ......................................................................... 55 5.3.3 Toepassing van het principe van de spiegelopties op de optieplannen op deelbewijzen van een bevek ............................ 56
5.3.4 Verschillende gevallen ............................................................................... 58
6
Overdracht van aandelen ......................................................................................... 59
6.1 Fiscale behandeling ............................................................................................... 59 6.1.1 Toekenning van of inschrijving op aandelen tegen verminderde
6.1.2
prijs in het kader van artikel 609 van het Wetboek van Vennootschappen ................................................................................ 59 Toekenning van of inschrijving op aandelen tegen verminderde prijs buiten het kader van artikel 609 van het Wetboek van Vennootschappen (overdracht van aandelen met decote) .......... 60
6.2 Aspecten van sociale zekerheid ......................................................................... 62 6.2.1 Toekenning van of inschrijving op aandelen tegen verminderde
6.2.2
prijs in het kader van artikel 609 van het Wetboek van Vennootschappen ................................................................................ 62 Toekenning van of inschrijving op aandelen tegen verminderde prijs buiten het kader van artikel 609 van het Wetboek van Vennootschappen (overdracht van aandelen met decote) .......... 62
HOOFDSTUK 2 Aanvullende pensioenen .............................................. 63 1
Algemene beschouwingen ....................................................................................... 65
1.1 Soorten pensioentoezeggingen ......................................................................... 65 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5
Algemeen ...................................................................................................... Sociale pensioenstelsels ............................................................................. Sectorpensioenplannen .............................................................................. Ondernemingspensioenplannen en pensioenfondsen .......................... Individuele pensioenbelofte of individuele pensioentoezegging ........
65 66 67 70 71
1.2 Invoering, wijziging of opheffing van een aanvullend pensioen .............. 78 1.2.1 Sectorplan .................................................................................................... 78 1.2.2 Ondernemingsplan ..................................................................................... 78 1.2.3 Individuele pensioenbelofte ....................................................................... 79
1.3 Financiering van aanvullende pensioenplannen ............................................ 79 1.3.1 Regelingen van het type vaste prestaties .............................................. 79
ANTHEMIS
7
Inhoud
1.3.2 Regelingen van het type vaste bijdragen ............................................... 79 1.3.3 Cash balance-plannen ................................................................................ 80 1.3.4 Cafetariaplannen ........................................................................................ 80
1.4 Aansluiting bij een aanvullend pensioenplan ................................................. 80 1.5 Verworven reserves en prestaties ..................................................................... 84 1.6 Minimumrendementsgarantie ............................................................................ 84 1.6.1 Persoonlijke bijdragen ............................................................................... 85 1.6.2 Werkgeversbijdragen ................................................................................. 85
1.7 Uittreding ................................................................................................................. 85 1.7.1 1.7.2 1.7.3 1.7.4
Begrip ............................................................................................................ Keuzemogelijkheden ................................................................................... Gevolgen ....................................................................................................... Individuele pensioenvoortzetting .............................................................
85 86 87 87
1.8 Mogelijkheid tot afkoop ....................................................................................... 87 1.9 Inspraak van de werknemers .............................................................................. 88 1.10 Informatie ................................................................................................................ 89 1.10.1 Jaarlijks verslag .......................................................................................... 89 1.10.2 Individuele informatie ................................................................................ 89
1.11 Gegevensbank ‘Opbouw aanvullende pensioenen’ ....................................... 89 2
Fiscale behandeling .................................................................................................... 89
2.1 Fiscale behandeling van de bijdragen .............................................................. 90 2.1.1 Werkgeversbijdragen ................................................................................. 90 2.1.2 Werknemersbijdragen ............................................................................... 91
2.2 Fiscale behandeling van de uitkeringen .......................................................... 92 2.2.1 Onder de vorm van kapitaal .................................................................... 92 2.2.2 Rente ............................................................................................................. 93
2.3 Samenvattende tabellen ....................................................................................... 93 3
Aspecten van sociale zekerheid .......................................................................... 101
3.1 Bijdragen gestort door de werkgever ............................................................. 101 3.1.1 Bedrag ......................................................................................................... 101 3.1.2 Modaliteiten voor inning en invordering van de bijdrage ................ 101
3.2 Uitkeringen ............................................................................................................ 102 4
Aspecten van arbeidsrecht .................................................................................... 102
HOOFDSTUK 3 Ecocheques .......................................................... 105 1
Aspecten van sociale zekerheid .......................................................................... 106 ANTHEMIS
8
2
Alternatieve verloning
Fiscale behandeling .................................................................................................. 108
2.1 In hoofde van de werknemer ............................................................................ 108 2.2 In hoofde van de werkgever ............................................................................. 109 3
Wijze van berekening van het aantal aan de werknemers toe te kennen ecocheques ..................................................................................... 109
3.1 Deeltijdse werknemers ....................................................................................... 109 3.2 Indiensttreding, vertrek, wijziging van personeelscategorie 3.3 3.4
en schorsing van de arbeidsovereenkomst .................................................. 110 Het probleem van de afrondingen .................................................................. 111 Bijzondere betalingswijze .................................................................................. 112
4
Informatieverstrekking aan werknemers ........................................................ 112
5
Lijst van ecologische producten en diensten die in aanmerking komen voor betaling met ecocheques (geldig vanaf 1 januari 2011) ... 113
6
Model ............................................................................................................................... 115
6.1 Cao betreffende de toekenning van ecocheques ........................................ 115 6.2 Individuele overeenkomst tot toekenning van ecocheques ..................... 119 7
Ecocheques toegekend aan zelfstandige bedrijfsleiders ......................... 123
8
Ecocheque versus maaltijdcheque ..................................................................... 124
9
Aspecten van arbeidsrecht .................................................................................... 125
HOOFDSTUK 4 Geschenken en vrijgevigheden ..................................... 127 1
Geschenken en geschenkcheques ...................................................................... 128
1.1 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 128 Sinterklaas, Kerstmis of Nieuwjaar ...................................................... Onderscheiding ......................................................................................... Pensionering .............................................................................................. Gemeenschappelijke bepalingen ............................................................ Fiscale behandeling ............................................................................................. 1.2.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 1.2.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... Samenvatting ........................................................................................................
1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4
1.2 1.3 2
128 129 129 130 130 130 132 133
Vrijgevigheden ............................................................................................................ 134
2.1 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 134 2.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 135 3
Aspecten van arbeidsrecht .................................................................................... 136 ANTHEMIS
9
Inhoud
HOOFDSTUK 5 Gezondheid van de werknemer .................................... 137 1
Vaccinaties .................................................................................................................... 138
1.1 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 138 1.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 138 1.2.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 138 1.2.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 139
2
Hospitalisatieverzekering ....................................................................................... 139
2.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 139 2.1.1 Beoogde verzekeringen ............................................................................ 139 2.1.2 Fiscaal stelsel van de premies en uitkeringen van welbepaalde collectieve verzekeringen ......................................... 141
2.1.3 Tabellen ...................................................................................................... 145 2.1.4 Door de werkgever ten laste genomen vergoedingen ....................... 150 2.1.5 Met het zegel gelijkgestelde taks ........................................................... 150
2.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 150 2.3 Bijzondere gevallen ............................................................................................. 151 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4
Terugbetaling van een hospitalisatieverzekering .............................. Plastische chirurgie .................................................................................. Ziekenfondsbijdragen .............................................................................. Verzekeringen met meervoudige dekking ...........................................
151 152 152 153
2.4 Informatieplicht van de werkgever ................................................................. 154 2.4.1 Recht van individuele voortzetting ........................................................ 154 2.4.2 Betaling van aanvullende premies ........................................................ 156 2.4.3 Model van mededeling door de werkgever .......................................... 158
HOOFDSTUK 6 De beschikking over een gsm of een smartphone voor privégebruik ............................. 161 1 2
Aspecten van sociale zekerheid .......................................................................... 162 Fiscale behandeling .................................................................................................. 166
2.1 In hoofde van de werknemer ............................................................................ 166 2.2 In hoofde van de werkgever ............................................................................. 167 3
Advies .............................................................................................................................. 167
4
Aspecten van arbeidsrecht .................................................................................... 168
5
Model ............................................................................................................................... 170 ANTHEMIS
10
Alternatieve verloning
HOOFDSTUK 7 De werkgever en de kinderen van zijn werknemers ................................................ 185 1
Kinderdagverblijf in de onderneming ............................................................... 186
1.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 187 1.1.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 187 1.1.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 188
1.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 189 1.3 Aspecten van arbeidsrecht ................................................................................ 190 2
Tussenkomst in de kosten voor kinderopvang ............................................ 191
2.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 191 2.1.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 191 2.1.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 193
2.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 194 2.3 Het Plan SEMA van de Franse Gemeenschap ................................................ 196 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.3.6
Principe ....................................................................................................... Samenwerkingsovereenkomst ................................................................ Soorten plaatsen ....................................................................................... Tussenkomst van de werkgever en belastingaftrek .......................... Beperkt aantal plaatsen .......................................................................... Documenten ...............................................................................................
196 196 197 197 198 199
2.4 Kopen of huren van plaatsen in een Nederlandstalige opvangvoorziening ............................................................................................. 209
2.5 Aspecten van arbeidsrecht ................................................................................ 213 3
Kid sitting ...................................................................................................................... 213
3.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 213 3.1.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 213 3.1.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 214
3.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 214 4
Buitenwettelijke kinderbijslagen ......................................................................... 215
4.1 Algemeenheden en bepalingen ........................................................................ 215 4.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 216 4.3 Fiscale behandeling ............................................................................................. 218 4.3.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 218 4.3.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 218
4.4 Advies ..................................................................................................................... 218 4.5 Model ...................................................................................................................... 219 ANTHEMIS
11
Inhoud
5
Tussenkomst in school- en studiekosten ........................................................ 221
5.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 221 5.1.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 221 5.1.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 222
5.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 222 6
Geboortepremie .......................................................................................................... 223
HOOFDSTUK 8 Kosten eigen aan de werkgever .................................... 225 1
Begrip en algemene beschouwingen ................................................................ 226
1.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 226 1.1.1 Terugbetaling van werkelijke kosten .................................................... 227 1.1.2 Forfaitaire terugbetaling van de kosten .............................................. 227
1.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 232 1.3 Bewijslast ............................................................................................................... 234 1.3.1 Op sociaal vlak .......................................................................................... 234 1.3.2 Op fiscaal vlak ........................................................................................... 236
1.4 Advies ..................................................................................................................... 237 1.5 Aspecten van arbeidsrecht ................................................................................ 238 2
Parkeerkosten .............................................................................................................. 238
2.1 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 238 2.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 239 3
Receptiekosten ............................................................................................................ 239
3.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 239 3.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 240 4
Verblijfskosten ............................................................................................................ 240
4.1 Verblijfskosten voor opdrachten in België .................................................... 240 4.1.1 Socialezekerheidsaspecten ...................................................................... 241 4.1.2 Fiscale behandeling .................................................................................. 243 4.1.3 Bijzonder geval van de gezelschapsreis ............................................... 245
4.2 Terugbetaling van reiskosten voor dienstreizen in het buitenland van korte duur ..................................................................... 4.2.1 Fiscale behandeling .................................................................................. 4.2.2 Socialezekerheidsaspecten ...................................................................... 4.2.3 Bedragen .................................................................................................... 4.2.4 Bijzonder geval van een seminarie georganiseerd in het buitenland .......................................................................................
ANTHEMIS
246 246 253 253 255
12
Alternatieve verloning
4.2.5 Bijzonder geval van reizen naar het buitenland die in uitvoering van een sponsoringovereenkomst worden aangeboden aan de sponsors of hun gasten ........................ 256
5
Professionele verplaatsingskosten ..................................................................... 257
5.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 257 5.1.1 Het begrip ‘professioneel gebruik’ ......................................................... 258 5.1.2 Werkelijke kostenvergoedingen, forfaitaire kostenvergoedingen of forfaitaire kilometervergoedingen ................................................... 259
5.1.3 Akkoorden met de federale belastingadministratie .......................... 263
5.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 263 5.3 Verplaatsing per fiets .......................................................................................... 264 5.4 Bijzonder geval van verhuis van onderneming: kilometervergoeding ..... 264 6
Vergoeding voor huisarbeiders en telewerkers ........................................... 265
6.1 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 265 6.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 265 7
Diverse kosten ............................................................................................................ 266
7.1 Analyse van sommige kosten ........................................................................... 267 7.1.1 7.1.2 7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.1.6
Gebruik van een persoonlijk bureau ..................................................... Gebruik van een pc, internet, privételefoon en gsm .......................... Garage voor de bedrijfswagens ............................................................. Parking en carwash ................................................................................. Vakliteratuur en documentatie .............................................................. Representatiekosten .................................................................................
267 267 268 268 268 268
7.2 Enkele voorafgaande beslissingen .................................................................. 268 7.3 Commerciële functie: rechtspraak .................................................................. 273 8
Werkkledij en onderhoud ....................................................................................... 274
8.1 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 275 8.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 276 8.2.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 276 8.2.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 277
9
Samenvattend schema ............................................................................................. 279
10
Het bijzondere geval van buitenlandse kaderleden gedetacheerd in België en van Belgische werknemers gedetacheerd naar het buitenland ............................................................................................................. 280
10.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 280 10.1.1 Voorwaarden ............................................................................................. 280 10.1.2 Uitgaven eigen aan de werkgever ......................................................... 283 10.1.3 Bezoldiging voor activiteiten uitgeoefend in het buitenland ............ 290
ANTHEMIS
13
Inhoud
10.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 292 10.2.1 In het algemeen ......................................................................................... 292 10.2.2 Enkele praktische voorbeelden ............................................................... 293
10.3 Aspecten van arbeidsrecht ................................................................................ 295 10.3.1 In het algemeen ......................................................................................... 295 10.3.2 Enkele praktische voorbeelden ............................................................... 296
HOOFDSTUK 9 De renteloze lening of de lening tegen verminderde rentevoet ...................................... 301 1
Aspecten van sociale zekerheid .......................................................................... 302
2
Fiscale behandeling .................................................................................................. 302
2.1 Hypothecaire lening ............................................................................................ 303 2.1.1 Ogenblik waarop het voordeel wordt verkregen ................................ 303 2.1.2 Raming van het voordeel ........................................................................ 303
2.2 Niet-hypothecaire lening met vaste looptijd ................................................ 306 2.2.1 Ogenblik waarop het voordeel wordt verkregen ................................ 306 2.2.2 Raming van het voordeel ........................................................................ 307
2.3 2.4 2.5 2.6 3
Niet-hypothecaire lening zonder vaste looptijd ........................................... 309 Voorbeeld .............................................................................................................. 310 Fiscale fiche ........................................................................................................... 311 Fiscale behandeling in hoofde van de werkgever ....................................... 311
Aspecten van arbeidsrecht .................................................................................... 311
HOOFDSTUK 10 De maaltijdformules ................................................ 313 1
Maaltijdcheques .......................................................................................................... 314
1.1 Aspecten van sociale zekerheid ....................................................................... 314 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4
Voorwaarden van de vrijstelling ........................................................... Bijzondere gevallen .................................................................................. Elektronische maaltijdcheques ............................................................... Voorbeeld van toekenning ......................................................................
314 319 323 329
1.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 331 1.2.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 331 1.2.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 331
ANTHEMIS
14
Alternatieve verloning
1.3 Maaltijdcheques toegekend aan zelfstandige bedrijfsleiders .................. 332 1.4 Model ...................................................................................................................... 334 2
Bedrijfsrestaurant ....................................................................................................... 347
2.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 347 2.1.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 347 2.1.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 348
2.2 Aspecten van sociale zekerheid ....................................................................... 348 3
Cumul van maaltijdcheques en bedrijfsrestaurant ..................................... 349
4
Cumul van maaltijdcheques en restaurantkosten ....................................... 351
4.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 351 4.2 Aspecten van sociale zekerheid ....................................................................... 352 5
Verschaffing van maaltijden ................................................................................. 354
5.1 Aspecten van sociale zekerheid ....................................................................... 354 5.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 354 6
Synthesetabel ............................................................................................................ 355
7
Aspecten van arbeidsrecht .................................................................................... 355
HOOFDSTUK 11 Niet-recurrente resultaatgebonden voordelen ................... 357 1
Toepassingsgebied ................................................................................................... 358
1.1 Werknemers .......................................................................................................... 358 1.2 Werkgevers ............................................................................................................ 358 2 3
Definitie van het systeem van resultaatgebonden voordelen ............... 359 Doelstellingen .............................................................................................................. 360
3.1 Uitgesloten doelstellingen ................................................................................. 361 3.2 Doelstellingen in verband met de vermindering van de arbeidsongevallen of verloren dagen als gevolg van een arbeidsongeval .................................. 361
3.3 Doelstellingen in verband met de vermindering van het aantal afwezigheden ....................................................................................................... 361
4
Invoering van het systeem .................................................................................... 362
4.1 Initiatief .................................................................................................................. 362 4.2 Invoering bij collectieve arbeidsovereenkomst ........................................... 364 4.3 Invoering bij toetredingsakte ........................................................................... 364 4.3.1 Verplichte vermeldingen ......................................................................... 365
ANTHEMIS
15
Inhoud
4.3.2 Procedure ................................................................................................... 366 4.3.3 Vormcontrole en marginale controle .................................................... 374 4.3.4 Informatieverstrekking aan de werknemers ....................................... 374
5
Het toekenningsplan ................................................................................................ 375
5.1 Verplichte vermeldingen .................................................................................... 375 5.2 Facultatieve vermeldingen ................................................................................ 379 6
Mogelijkheid om de te bereiken doelstellingen of niveaus te veranderen ............................................................................................................... 380
6.1 Toekenningsplan ingevoerd bij collectieve arbeidsovereenkomst ......... 380 6.2 Toekenningsplan ingevoerd door toetredingsakte ..................................... 380 7
Niet ter vervanging of omzetting van bestaand loon ............................... 380
8
Sociale en fiscale behandeling van de niet-recurrente resultaatgebonden voordelen .............................................................................. 381
8.1 8.2 8.3 8.4 9
Sociale behandeling ............................................................................................ 381 Fiscale behandeling ............................................................................................. 383 Overschrijding van het grensbedrag .............................................................. 383 Tewerkstelling bij verschillende werkgevers ............................................... 384
Informatieverstrekking aan de werknemers .................................................. 384
9.1 Verplichte vermeldingen .................................................................................... 385 9.2 Sociaal document ................................................................................................. 385 10
Recht van de werknemer en wisselwerking met de andere regelgevingen .............................................................................................................. 386
10.1 10.2 10.3 10.4
Gemiddeld minimummaandinkomen ............................................................. 387 Uitzendwerknemers ............................................................................................ 387 Overgang van onderneming ............................................................................. 387 Buitenlandse werknemers ................................................................................. 388
11
Vankrachtwording ..................................................................................................... 388
12
Bronnen .......................................................................................................................... 388
13
Model ............................................................................................................................... 389
13.1 Collectieve arbeidsovereenkomst ................................................................... 389 13.2 Toetredingsakte ................................................................................................... 395 13.3 Informatieblad te verstrekken aan de werknemer op het einde van de referentieperiode voor de betaling van het niet-recurrente resultaatgebonden voordeel ............................................................................. 401
13.4 Register van de opmerkingen ........................................................................... 402 ANTHEMIS
16
Alternatieve verloning
HOOFDSTUK 12 Terbeschikkingstelling van een pc en/of internetaansluiting en -abonnement ....................... 403 1
Terbeschikkingstelling van een pc en/of een internetaansluiting en -abonnement .......................................................................................................... 404
1.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 404 1.1.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 404 1.1.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 405
1.2 Aspecten inzake sociale zekerheid ................................................................. 406 1.3 Toestand op het einde van de arbeidsovereenkomst ................................ 406 1.4 Combinatie van eigen kosten van de werkgever en terbeschikkingstelling van een pc ................................................................... 406
1.5 Advies ..................................................................................................................... 406 1.6 Model ...................................................................................................................... 407 2
Pc-privéplan .................................................................................................................. 416
2.1 Fiscale behandeling vanaf 1 januari 2009 .................................................... 416 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4
Vereenvoudiging ....................................................................................... Vermindering van de vrijstelling ........................................................... Inwerkingtreding ...................................................................................... Fiscale fiche ...............................................................................................
416 417 417 418
2.2 Aspecten sociale zekerheid ............................................................................... 418 2.3 Toestand op het einde van de arbeidsovereenkomst ................................ 418 2.4 Model vanaf 1 januari 2009 .............................................................................. 419
HOOFDSTUK 13 De verschillende premies ........................................... 421 1
Premies toegekend naar aanleiding van een bijzondere privégebeurtenis ........................................................................................................ 422
1.1 Premie bij huwelijk of wettelijke samenwoning .......................................... 422 1.1.1 Sociaal en fiscaal vrijgesteld bedrag .................................................... 423 1.1.2 Aftrekbaarheid in hoofde van de werkgever ...................................... 423 1.1.3 Sanctie ........................................................................................................ 423
1.2 Anciënniteits- of jubileumpremie .................................................................... 423 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4
Sociaal en fiscaal vrijgesteld bedrag .................................................... Aftrekbaarheid in hoofde van de werkgever ...................................... Sanctie ........................................................................................................ Tabel ............................................................................................................
ANTHEMIS
424 429 430 430
17
Inhoud
1.3 Geboortepremie ................................................................................................... 431 1.3.1 Socialezekerheidsaspecten ...................................................................... 431 1.3.2 Fiscale behandeling .................................................................................. 431
2
Premies toegekend naar aanleiding van een bijzondere gebeurtenis in de onderneming .................................................................................................... 432
2.1 Premie voor goed idee ....................................................................................... 432 2.1.1 Socialezekerheidsaspecten ...................................................................... 432 2.1.2 Fiscale behandeling .................................................................................. 433 2.1.3 Aftrekbaarheid in hoofde van de werkgever ...................................... 434
2.2 Premie ter bestrijding van het absenteïsme – stiptheidspremie ............. 434 2.2.1 Socialezekerheidsaspecten ...................................................................... 434 2.2.2 Fiscale behandeling .................................................................................. 434
2.3 Eenmalige innovatiepremies ............................................................................. 435 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5
3
Voorwaarden betreffende de werknemers .......................................... Voorwaarden betreffende de innovatie ................................................ Voorwaarden betreffende de toegekende premie .............................. Voorwaarden betreffende de publiciteit van de regeling (procedure) ................................................................................................. Document ...................................................................................................
435 436 436 438 439
Synthese ......................................................................................................................... 443
HOOFDSTUK 14 Sport en cultuur ..................................................... 445 1
Sport- en cultuurcheques ....................................................................................... 446
1.1 Aspecten van sociale zekerheid ....................................................................... 446 1.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 447 1.2.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 447 1.2.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 448
1.3 Model ...................................................................................................................... 449 1.3.1 Cao betreffende de toekenning van sport- en cultuurcheques ........ 449 1.3.2 Individuele overeenkomst betreffende de toekenning van sport- en cultuurcheques ................................................................. 451
2
Abonnementen of toegangsbewijzen voor culturele manifestaties ................................................................................................................ 452
2.1 Aspecten van sociale zekerheid ....................................................................... 452 2.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 453 2.2.1 In hoofde van de werknemer .................................................................. 453 2.2.2 In hoofde van de werkgever ................................................................... 453
ANTHEMIS
18
Alternatieve verloning
3
Geschenkcheques die in het domein van de sport en cultuur worden toegekend .............................................................................. 454
4
Cumul geschenkcheque met cultuur- en sportcheque ............................. 454
5
Terbeschikkingstelling van sportinfrastructuur ........................................... 455
5.1 Kosteloos gebruik van de sportinfrastructuur van de werkgever ........... 455 5.1.1 Aspecten van sociale zekerheid ............................................................. 455 5.1.2 Fiscale behandeling .................................................................................. 456
5.2 Kosteloos gebruik van een externe sportinfrastructuur ............................ 457 5.2.1 Aspecten van sociale zekerheid ............................................................. 457 5.2.2 Fiscale behandeling .................................................................................. 457
HOOFDSTUK 15 Vervoer en bedrijfswagen .......................................... 459 1
Het privégebruik van een bedrijfswagen ........................................................ 460
1.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 461 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5
Raming van het voordeel ........................................................................ Aftrekbaarheid .......................................................................................... Voertuig voor georganiseerd gemeenschappelijk vervoer ............... Btw ............................................................................................................... Aankoop van een voertuig door de werknemer of door de ex-werknemer ........................................................................
461 481 483 483 485
1.2 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 485 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.2.8 1.2.9 1.2.10 1.2.11 1.2.12 1.2.13
Wanneer is de solidariteitsbijdrage verschuldigd? ............................ Forfaitaire bijdrage .................................................................................. Gebruik van het voertuig voor of na de arbeidsovereenkomst ....... Op welke voertuigen is de bijdrage verschuldigd? ............................ Hoe wordt deze bijdrage berekend? ..................................................... Privégebruik en woon-werkverkeer? ..................................................... Bijzondere gevallen .................................................................................. Weerlegbaar vermoeden ......................................................................... Het collectief vervoer van werknemers ................................................ Hoe wordt deze bijdrage aangegeven en geïnd? ................................ Sanctie ........................................................................................................ Aftrekbaarheid van de CO 2-bijdrage .................................................... Aankoop van een voertuig door de werknemer of door de ex-werknemer ........................................................................
486 486 487 488 489 490 491 493 495 495 496 497 497
1.3 Onderhoud en schoonmaak van de bedrijfswagen .................................... 497 1.4 Rookverbod in bedrijfsauto .............................................................................. 498 ANTHEMIS
19
Inhoud
1.5 Aspecten van arbeidsrecht ................................................................................ 498 1.5.1 1.5.2 1.5.3 1.5.4
De schorsing van de arbeidsovereenkomst ......................................... Het einde van de arbeidsovereenkomst ............................................... Aansprakelijkheid van de werknemer .................................................. De werkgever eist de teruggave van het bedrijfsvoertuig tijdens de uitvoering van de overeenkomst .........................................
499 501 509 515
1.6 Woon-werkverkeer met de bedrijfswagen ..................................................... 516 1.6.1 Verplicht gebruik van de bedrijfswagen? ............................................ 516 1.6.2 Is betaling van een sociaal abonnement nog mogelijk? .................... 516
1.7 Samenvattend schema privégebruik bedrijfswagen (2011) ..................... 518 2
Carpooling ..................................................................................................................... 519
2.1 Fiscale behandeling ............................................................................................. 519 2.1.1 Algemeen .................................................................................................... 519 2.1.2 Georganiseerd gemeenschappelijk vervoer ......................................... 520 2.1.3 Aftrekbaarheid voor de werkgever ....................................................... 527
2.2 Het sociale luik ..................................................................................................... 529 2.2.1 Voor de bestuurder .................................................................................. 529 2.2.2 Voor de passagiers ................................................................................... 530 2.2.3 Patronale solidariteitsbijdrage (CO 2) ................................................... 530
2.3 Samenvattend schema ........................................................................................ 534 2.3.1 Voor de bestuurder .................................................................................. 534 2.3.2 Voor de passagiers ................................................................................... 535
2.4 Het rijgeschiktheidsattest ................................................................................. 535 3
Terbeschikkingstelling van een tankkaart ...................................................... 535
3.1 De werknemer beschikt over een persoonlijke wagen .............................. 536 3.1.1 Aspecten van sociale zekerheid ............................................................. 536 3.1.2 Fiscaal aspect ............................................................................................ 536
3.2 De werknemer beschikt over een bedrijfswagen ........................................ 536 4
Het gebruik van een privévoertuig voor beroepsdoeleinden ................ 537
5
Verplaatsingsonkosten woonplaats-plaats van tewerkstelling ............. 537
5.1 Principes ................................................................................................................. 537 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.1.6
Vervoer per trein ...................................................................................... Andere openbaarvervoermiddelen (bus, metro, tram) ..................... Gecombineerd openbaar gemeenschappelijk vervoer ....................... Privévervoer ............................................................................................... Verplaatsing per fiets .............................................................................. Verplaatsing te voet .................................................................................
538 539 539 539 540 540
5.2 Fiscale behandeling ............................................................................................. 541 5.2.1 Voorwaarden voor de vrijstelling voor de werknemer ..................... 541 5.2.2 Vrijgestelde bijdragen voor de werknemer ......................................... 541
ANTHEMIS
20
Alternatieve verloning
5.2.3 Bijzonder geval: verplaatsingen met de fiets ...................................... 547 5.2.4 Cumul tussen fietsvergoeding en de andere vergoedingen ............. 547 5.2.5 Fiscale behandeling in hoofde van de werkgever .............................. 548
5.3 Socialezekerheidsaspecten ................................................................................ 549 5.3.1 Verplaatsingen met de wagen ............................................................... 549 5.3.2 Verplaatsingen met de fiets ................................................................... 549 5.3.3 Verplaatsingen te voet ............................................................................. 550
6
Andere vervoermiddelen: de bedrijfsmotorfiets en de bedrijfsfiets ...................................................................................................... 550
6.1 Bedrijfsmotorfiets ................................................................................................ 550 6.1.1 Fiscale behandeling .................................................................................. 550 6.1.2 Aspecten van sociale zekerheid ............................................................. 551
6.2 Bedrijfsfiets ........................................................................................................... 551 6.2.1 Fiscale behandeling .................................................................................. 551 6.2.2 Aspecten van sociale zekerheid ............................................................. 552
7
Modellen ......................................................................................................................... 552
HOOFDSTUK 16 Voordeeltarieven voor de producten of diensten van de onderneming ................................... 567 1 2
Aspecten van sociale zekerheid .......................................................................... 568 Fiscale behandeling .................................................................................................. 570
2.1 In hoofde van de werknemer ............................................................................ 570 2.1.1 Algemene voorwaarden ........................................................................... 570 2.1.2 Voorwaarden eigen aan de prijskortingen .......................................... 570
2.2 In hoofde van de werkgever ............................................................................. 571 3
Aspecten van arbeidsrecht .................................................................................... 571
HOOFDSTUK 17 Voordelen in natura ................................................. 573 1
Principes ......................................................................................................................... 574
2
Beperkingen .................................................................................................................. 575
3
Aspecten van sociale zekerheid .......................................................................... 575
4
Fiscale behandeling .................................................................................................. 576 ANTHEMIS
21
Inhoud
5
Aftrekbaarheid ............................................................................................................ 578
6
Wat gebeurt er ingeval de arbeidsovereenkomst geschorst wordt? ........................................................................................................ 578
HOOFDSTUK 18 Werknemersparticipatie in het kapitaal en in de winst van de onderneming ............................... 579 1
Toepassingsgebied ................................................................................................... 580
1.1 Werkgever .............................................................................................................. 580 1.2 Begunstigden ........................................................................................................ 581 1.2.1 Werknemers ............................................................................................... 581 1.2.2 Collectief voordeel .................................................................................... 582
2
Participatievormen .................................................................................................... 582
3
Het participatieplan ................................................................................................... 583
3.1 Initiatief van de werkgever ............................................................................... 583 3.2 Maximumbedrag van de participaties ............................................................ 583 3.3 Invoering van het plan ....................................................................................... 583 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4
4
Voorafgaande voorwaarden ................................................................... Overlegprocedure ..................................................................................... Mededeling aan de werknemers ............................................................ Onbeschikbaarheidsperiode ...................................................................
583 584 586 586
Opties voor een participatieplan ......................................................................... 587
4.1 Coöperatieve participatievennootschap ........................................................ 587 4.2 Investeringsspaarplan ........................................................................................ 588 5
Fiscale behandeling .................................................................................................. 588
5.1 In hoofde van de werknemer ............................................................................ 588 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4
Deelnames in de winst ............................................................................. Deelnames in het kapitaal ...................................................................... Schuldenaars van de belasting .............................................................. Stortingswijze, vestiging en inning van de belasting ........................
588 589 590 590
5.2 In hoofde van de werkgever ............................................................................. 590 6
Socialezekerheidsaspecten .................................................................................... 590
6.1 Deelnames in de winst ....................................................................................... 590 6.2 Deelname in het kapitaal ................................................................................... 591 ANTHEMIS
22
7
Alternatieve verloning
Cijfervoorbeeld ........................................................................................................... 591
7.1 Industrieel bedrijf ................................................................................................ 592 7.2 Kmo ......................................................................................................................... 592 8
Arbeidsrechtelijke aspecten .................................................................................. 593
HOOFDSTUK 19 De terbeschikkingstelling van een woning ........................ 595 1
Aspecten van sociale zekerheid .......................................................................... 596
2
Fiscale behandeling .................................................................................................. 597
2.1 Kosteloze beschikking over een onroerend goed of over een deel van een onroerend goed ................................................................... 2.1.1 Algemeenheden ......................................................................................... 2.1.2 Terbeschikkingstelling door een natuurlijk persoon ......................... 2.1.3 Terbeschikkingstelling door een rechtspersoon ................................. 2.1.4 Gemeubelde woning ................................................................................. 2.1.5 Onroerend goed gelegen in het buitenland ......................................... 2.1.6 Vermindering van het voordeel ............................................................. 2.1.7 Bijzondere vraag ....................................................................................... 2.1.8 Synthese ...................................................................................................... 2.1.9 Voorbeeld ...................................................................................................
597 597 598 598 599 599 599 599 601 602
2.2 Kosteloze verstrekking van verwarming en van elektriciteit die voor andere doeleinden dan verwarming wordt gebruikt ................. 602
2.3 Kosteloze beschikking over huispersoneel, hoveniers, chauffeurs, … ....................................................................................................... 604
2.4 2.5 2.6 2.7
Aftrekbaarheid ...................................................................................................... 604 Fiscale fiche ........................................................................................................... 605 Aspecten van arbeidsrecht ................................................................................ 605 Gedeelte van de huurprijs betaald door de firma aan de bedrijfsleiders als gevolg van de huur van een gemeubileerd gebouwd onroerend goed ...................................... 2.7.1 Principe ....................................................................................................... 2.7.2 Berekening ................................................................................................. 2.7.3 Bijzondere gevallen ..................................................................................
605 605 606 607
HOOFDSTUK 20 Alternatieve verloning: synthese ................................... 609
ANTHEMIS