INHOUD INLEIDING Hoofdstuk 1
NEN 1010 EN ANDERE NORMEN
1
1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4
SAMENHANG VAN NORMEN NEN 1010 NEN-EN 50110 en NEN 3140 NEN-EN-IEC 60204 NEN-EN-IEC 60439
2 3 3 4 4
1.2
TOEPASSINGSGEBIED VAN NEN 1010
4
1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4
UITGANGSPUNTEN Veiligheidsmaatregelen Ontwerp Keuze van elektrisch materieel Installatie en inspectie van elektrische installaties
5 5 6 7 7
1.4 1.4.1 1.4.2
NETCODE Werkingssfeer en definities Voorwaarden met betrekking tot aansluiting 1.4.2.1 Voorwaarden voor alle aangeslotenen 1.4.2.2 Aanvullende voorwaarden voor op laagspanningsnet aangeslotenen 1.4.2.3 Aanvullende voorwaarden voor op hoogspanningsnet aangeslotenen 1.4.2.4 Aanvullende voorwaarden voor op laagspanningsnetten aangesloten productie-eenheden
18
KWALITEIT VAN GELEVERDE ENERGIE Frequentie Spanningsniveau Spanningsvariaties Transiënte verschijnselen Spanningsvorm Symmetrie Kwaliteit van signaalspanningen Betrouwbaarheid (spanningsonderbrekingen)
21 21 21 22 24 24 25 26 26
1.5 1.5.1 1.5.2 1.5.3 1.5.4 1.5.5 1.5.6 1.5.7 1.5.8
Hoofdstuk 2
xv
7 8 9 9 12 17
DEFINITIES
27
2.1
INLEIDING
28
2.2
ELEKTRISCHE SCHOK EN BESCHERMINGSMAATREGELEN
28
2.3
ELEKTRISCHE STROOMKETENS
31
2.4
LEIDINGSYSTEMEN
32
2.5
OVERIGE BEGRIPPEN
32
Handleiding NEN 1010 - VII
Hndl. NEN 1010.indb VII
19-09-11 11:17
Hoofdstuk 3
Hoofdstuk 4
Hoofdstuk 5
ALGEMENE KENMERKEN
33
3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3
UITWENDIGE INVLOEDEN Invloeden van omgeving Toepassingen Bouwkundige constructies
34 34 38 40
3.2 3.2.1 3.2.2
VOEDINGSBRONNEN Aansluiting op net Voedingsbronnen voor veiligheids- of reservedoeleinden
41 41 43
3.3
COMPATIBILITEIT
43
3.4
ONDERHOUDBAARHEID
45
BESCHERMINGSMAATREGELEN
47
4.1
INLEIDING
48
4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4
BASISBESCHERMING Isolatie Afschermingen en omhulsels Afstand Hindernissen
49 49 49 49 49
4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.3.7 4.3.8
FOUTBESCHERMING Overstroombeveiliging in TT-stelsel Overstroombeveiliging in TN-stelsel Aardlekbeveiliging Potentiaalvereffening Dubbele of versterkte isolatie Elektrische scheiding SELV- en PELV-ketens Aanvullende bescherming
51 51 54 58 59 63 63 64 65
4.4 4.4.1 4.4.2
BEVEILIGING TEGEN OVERSPANNING Middenspanningsnet en mogelijke sluitingen Overspanningen door bliksemontladingen of schakelhandelingen
66 67 71
4.5
AARDINGSCONCEPT
72
ELEKTRISCH MATERIEEL
73
5.1
INLEIDING
74
5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 5.2.5 5.2.6 5.2.7
LEIDINGEN Codering van leidingen Maximale stroom IZ Beveiliging tegen overbelasting Beveiliging tegen kortsluiting Parallel geschakelde leidingen Stappenplan voor leidingberekeningen Voorbeelden van leidingberekeningen
74 74 76 78 80 83 86 89
5.3
WERKING/KARAKTERISTIEKEN VAN SMELTVEILIGHEDEN
99
VIII - Handleiding NEN 1010
H00_voorwerk.indd VIII
19-09-11 14:08
INHOUD
Hoofdstuk 6
5.4
WERKING/KARAKTERISTIEKEN VAN AUTOMATEN
100
5.5 5.5.1 5.5.2 5.5.3 5.5.4
WERKING/KARAKTERISTIEKEN VAN AARDLEKBEVEILIGINGEN Type AC Type A Type stootstroomvast Type S: selectieve aardlekschakelaar
106 107 108 109 110
5.6
WERKING/KARAKTERISTIEKEN VAN VERMOGENSSCHAKELAARS
110
5.7
SELECTIVITEIT
117
5.8 5.8.1 5.8.2 5.8.3 5.8.4 5.8.5 5.8.6 5.8.7 5.8.8
SCHAKELAARS EN SCHEIDERS Soorten schakelaars Soorten scheiders Lastschakelaars Scheiders Lastscheiders Bedieningsschakelaars Werkschakelaars Noodschakelaars
123 124 124 124 127 127 127 128 128
5.9
SCHAKEL- EN VERDEELINRICHTINGEN
128
5.10 5.10.1 5.10.2 5.10.3 5.10.4
AARDINGSVOORZIENINGEN Aardelektroden Aardnetten Doorsneden van aard- en beschermingsleidingen Aardingssystemen voor gevoelige installaties
129 129 133 134 136
5.11
LAAGSPANNINGSOPWEKEENHEDEN
139
5.12
VEILIGHEIDSVOORZIENINGEN
141
INSPECTIE
143
6.1 6.1.1 6.1.2
144 144 146 146 149 155 155 157 157 159 161 162 164 166 166 166 166 167 168 168 168
6.1.3
6.1.4
EERSTE INSPECTIE Algemeen Eerste inspectie van elektrische installaties 6.1.2.1 Visuele controle 6.1.2.2 Metingen en beproevingen 6.1.2.3 Afnamekeuringen 6.1.2.4 Tekeningen 6.1.2.5 Overige documentatie 6.1.2.6 Rapportage 6.1.2.7 Veelvoorkomende fouten in nieuwe installaties Inspectiefrequentie 6.1.3.1 Beoordeling van aspecten 6.1.3.2 Inspectiefrequentie en beoordelingsformulier Voorbeelden van inspectiepunten van elektrische installatie 6.1.4.1 Algemeen 6.1.4.2 Bescherming tegen directe aanraking (basisbescherming) 6.1.4.3 Leidingen 6.1.4.4 Bedradingstoebehoren 6.1.4.5 Installatiebuis 6.1.4.6 Kabelgoten 6.1.4.7 Verdeeluitrusting
Handleiding NEN 1010 - IX
Hndl. NEN 1010.indb IX
19-09-11 11:17
6.1.4.8 6.1.4.9 6.1.4.10 6.1.4.11 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.2.5 6.2.6
Hoofdstuk 7
Armaturen Verwarming Beveiligingstoestellen Overige
INSPECTIE VAN BESTAANDE ELEKTRISCHE INSTALLATIES Algemeen Visuele controle Metingen en beproevingen Tekeningen Rapportage Veelvoorkomende fouten in bestaande installaties
169 169 169 169 169 170 170 170 171 171 171
AANVULLENDE EN BIJZONDERE RUBRIEKEN
173
7.1 7.1.1 7.1.2 7.1.3
RUIMTEN MET BAD OF DOUCHE (701) Indeling van ruimten Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
174 174 177 178
7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3
ZWEMBADEN EN ANDERE BASSINS (702) Indeling van ruimten Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
179 179 179 181
7.3 7.3.1 7.3.2 7.3.3
RUIMTEN EN CABINES MET SAUNAKACHELS (703) Indeling van ruimten Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
183 183 184 184
7.4 7.4.1 7.4.2 7.4.3
INSTALLATIES OP BOUW- EN SLOOPTERREINEN (704) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
185 185 186 186
7.5 7.5.1 7.5.2 7.5.3 7.5.4
BEDRIJFSRUIMTEN EN TERREINEN VOOR LANDBOUW, TUINBOUW EN VEETEELT (705) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Bescherming tegen thermische invloeden Keuze en installatie van elektrisch materieel
187 187 187 187 188
7.6 7.6.1 7.6.2
NAUW GELEIDENDE RUIMTEN (706) Indeling van ruimten Bescherming tegen elektrische schok
188 188 188
7.7 7.7.1 7.7.2 7.7.3
CAMPINGS EN VERGELIJKBARE TERREINEN (708) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
190 190 190 191
7.8 7.8.1 7.8.2 7.8.3
JACHTHAVENS EN VERGELIJKBARE TERREINEN (709) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
192 192 192 192
X - Handleiding NEN 1010
Hndl. NEN 1010.indb X
19-09-11 11:17
INHOUD
7.9 7.9.1 7.9.2 7.9.3 7.9.4 7.9.5 7.9.6 7.9.7 7.9.8 7.9.9 7.9.10 7.9.11 7.9.12 7.9.13
MEDISCH GEBRUIKTE RUIMTEN (710) Inleiding Indeling van medische ruimten Beschermingsmaatregelen MES-ketens Aanvullende potentiaalvereffening Vloeren Voedingsbronnen Isolatiebewaking Beveiliging Elektrisch materieel Noodverlichting en overige apparatuur Schema’s, documentatie en bedieningsinstructies Inspectie
193 193 193 194 196 197 199 200 201 201 201 202 202 203
7.10
TENTOONSTELLINGEN, SHOWS EN STANDS (711)
7.10.1 7.10.2 7.10.3 7.10.4 7.10.5
Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Bescherming tegen thermische invloeden Keuze en installatie van elektrisch materieel Inspectie van tijdelijke installatie
204 204 204 204 205 205
7.11 7.11.1 7.11.2 7.11.3
FOTOVOLTAÏSCHE (PV) VOEDINGSSYSTEMEN (712) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
206 206 206 206
7.12 7.12.1 7.12.2
MEUBILAIR (713) Omschrijving Keuze en installatie van elektrisch materieel
207 207 207
7.13 7.13.1 7.13.2 7.13.3
INSTALLATIES VOOR BUITENVERLICHTING (714) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
208 208 208 208
7.14 7.14.1 7.14.2 7.14.3
VERLICHTINGSINSTALLATIES MET ZEER LAGE SPANNING (715) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
209 209 209 209
7.15
VEILIGHEIDSKETENS (716)
210
7.16 7.16.1 7.16.2 7.16.3
VERRIJDBARE OF VERPLAATSBARE EENHEDEN (717) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
210 210 210 211
7.17 7.17.1 7.17.2
BIJEENKOMSTGEBOUWEN, SPORTGEBOUWEN EN STATIONSGEBOUWEN (718) Omschrijving Keuze en installatie van elektrisch materieel
211 211 212
7.18 7.18.1 7.18.2
GEWONE RUIMTEN (720) Omschrijving Minimale eisen
212 212 212
Handleiding NEN 1010 - XI
H00_voorwerk.indd XI
19-09-11 14:08
7.19 7.19.1 7.19.2 7.19.3
ELEKTRISCHE INSTALLATIES IN CARAVANS EN CAMPERS (721) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
213 213 213 213
7.20 7.20.1 7.20.2
RUIMTEN BESTEMD VOOR METING EN BEPROEVING IN ONDERWIJSGEBOUWEN (722) EN VERPLAATSBARE MEETINSTRUMENTEN (723) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok
214 214 215
7.21 7.21.1 7.21.2 7.21.3
ELEKTROLYSERUIMTEN (724) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
216 216 216 217
7.22 7.22.1 7.22.2 7.22.3
ELEKTRISCHE BEDRIJFSRUIMTEN (725) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
218 218 218 218
7.23
GANGPADEN BESTEMD VOOR BEDIENINGSHANDELINGEN EN ONDERHOUD (729)
219
7.24.1 7.24.2 7.24.3 7.24.4
TIJDELIJKE ELEKTRISCHE INSTALLATIES VOOR CONSTRUCTIES, TOESTELLEN EN KRAMEN OP KERMISSEN EN IN ATTRACTIEPARKEN EN CIRCUSSEN (740) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel Inspectie van elektrische installatie
220 220 220 221 221
7.25 7.25.1 7.25.2 7.25.3
STOFFIGE RUIMTEN (751) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
222 222 222 222
7.26 7.26.1 7.26.2 7.26.3
RUIMTEN MET BRANDGEVAAR (752) Indeling van ruimten Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
222 222 223 223
7.27 7.27.1 7.27.2 7.27.3
SYSTEMEN VOOR VLOER- EN PLAFONDVERWARMING (753) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
224 224 224 224
7.28 7.28.1 7.28.2 7.28.3
VOCHTIGE RUIMTEN EN RUIMTEN MET BIJTENDE GASSEN, DAMPEN OF STOFFEN (754) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
225 225 225 225
7.29 7.29.1 7.29.2
RUIMTEN MET ZWARE MECHANISCHE STOOTBELASTING (758) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok
226 226 226
7.24
XII - Handleiding NEN 1010
Hndl. NEN 1010.indb XII
19-09-11 11:17
INHOUD
7.30 7.30.1 7.30.2 7.30.3
KABELS IN GROND (761) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
226 226 226 227
7.31 7.31.1 7.31.2
GROND-, WEGDEK- EN VLOERVERWARMING ANDERS DAN VOOR RUIMTEVERWARMING (763) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok
227 227 227
7.32 7.32.1 7.32.2 7.32.3
TRANSPORTSYSTEMEN (771) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
228 228 228 230
7.33 7.33.1 7.33.2 7.33.3
VOEDING VAN NEONINSTALLATIES EN NEONTOESTELLEN (773) Omschrijving Bescherming tegen elektrische schok Keuze en installatie van elektrisch materieel
231 231 231 232
7.34
LASINSTALLATIES (781)
232
REGISTER
233
INSPECTIEFREQUENTIE BEOORDELINGSFORMULIER
239
Handleiding NEN 1010 - XIII
Hndl. NEN 1010.indb XIII
19-09-11 11:17