INHOUD
Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v HOOFDSTUK 1 ALGEMENE INLEIDING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1. 2. 3. 4. 5.
6. 7. 8.
9. 10.
Oorzaak van internationale dubbele belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Remediëring van dubbele belasting door het Belgische interne recht . . . . . . . . . . 2 Juridische versus economische dubbele belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Twee keer belasting betalen in de praktijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Bronnen van internationaal fiscaal recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 5.1. Nationale en internationale bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 5.2. Begrip “inwoner” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 5.3. Keuze van de minst belaste weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5.4. Rechtspersoon en inwonerschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Doelstellingen van een dubbelbelastingverdrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Gevolg van het dubbelbelastingverdrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Maatregelen ter voorkoming van dubbele belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 8.1. Vrijstellingsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 8.1.1. Vrijstelling zonder progressievoorbehoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 8.1.2. Vrijstelling met progressievoorbehoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 8.2. Verrekeningsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 8.2.1. Onbeperkte verrekeningsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 8.2.2. Beperkte verrekeningsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Het OESO-Modelverdrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Principes m.b.t. de toepassing van dubbelbelastingverdragen . . . . . . . . . . . . . . . . 25
HOOFDSTUK 2 HET MODEL DBV IN VOGELVLUCHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 1. 2. 3.
Voor wie, voor wat en begrippen (artt. 1, 2 en 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het inwonerschap (art. 4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De vaste inrichting (art. 5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Toekennen van de heffingsbevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
28 31 34 35
vii
Internationale fiscaliteit in essentie
4. 5. 6. 7.
8. 9. 10. 11. 12. 13.
14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
viii
3.2. Materiële vaste inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Personele vaste inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. E-commerce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. Speciale gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onroerende inkomsten (art. 6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Winsten (art. 7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Winsten uit de exploitatie van schepen of luchtvaartuigen in internationaal verkeer (art. 8). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afhankelijke ondernemingen (art. 9) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Artikel 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. OESO-richtlijn inzake de verrekenprijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Transactiemethodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1.1. CUP-methode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1.2. Resale price-methode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1.3. Cost plus-methode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Transactionele winstmethodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2.1. Transactionele nettomargemethode . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2.2. Profit split-methode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.3. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dividenden (art. 10) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Interesten (art. 11) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Royalty’s (art. 12) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Meerwaarden (art. 13) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inkomsten van een vrijberoeper (art. 14) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bezoldigingen van een werknemer (art. 15) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.1. De 183 dagenregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.2. Scheeps- en luchtvaartuigpersoneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.3. Grensarbeidersregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.4. Internationale chauffeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tantièmes (art. 16) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inkomsten van artiesten en sportbeoefenaars (art. 17) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pensioenen (art. 18) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overheidsbezoldigingen en -pensioenen (art. 19) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inkomsten van studenten en leraren (art. 20) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het restartikel (art. 21) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vermogensbelasting (art. 22) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorkoming van dubbele belasting (art. 23) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
36 36 38 39 41 42 46 47 48 50 51 51 52 55 58 59 60 61 62 67 69 71 72 73 74 74 74 75 76 76 77 77 79 81 82 83 84 85
Intersentia
Inhoud
21.1. 21.2.
22. 23. 24. 25.
Vrijstellingsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Verrekeningsmethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 21.2.1. Basisberekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 21.2.2. Beperking in functie van de schuldgraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 21.2.3. Beperking in functie van de bezitsduur van de goederen of kapitalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Non-discriminatiebepaling (art. 24). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 De procedure voor onderling overleg (art. 25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Uitwisseling van inlichtingen (art. 26) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Diplomaten, territoriale bepalingen, inwerkingtreding en einde (artt. 27, 28, 29 en 30) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
HOOFDSTUK 3 EUROPESE FISCALE REGELGEVING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 1.
2. 3. 4.
Institutioneel kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Het EG-Verdrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.1. Vrij verkeer van werknemers (art. 48 van het Verdrag) . . . . . . 1.1.2. Vrijheid van vestiging (art. 52 van het Verdrag) . . . . . . . . . . . . 1.1.3. Vrij verkeer van diensten (art. 49 van het Verdrag). . . . . . . . . . 1.1.4. Vrij verkeer van kapitaal (art. 56 van het Verdrag) . . . . . . . . . . Positieve integratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het Europees Arbitrageverdrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fiscale richtlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Bijstandsrichtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Fusierichtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Moeder-dochterrichtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1. Uitgaande dividenden: Moeder-dochterrichtlijn . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Inkomende dividenden: DBI-aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Interest- en royaltyrichtlijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5. Spaarrichtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.1. Historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.2. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.3. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6. Richtlijn Administratieve Samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
107 107 107 109 110 111 113 113 113 113 113 117 117 118 124 125 125 125 126 127
ix
Internationale fiscaliteit in essentie
HOOFDSTUK 4 INTERNATIONALE TAKSPLANNING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 1. 2.
3. 4.
Doelstelling van internationale taksplanning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Instrumenten van internationale taksplanning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Salary split . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Omleiding van inkomsten (tax treaty shopping) . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Base company . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. De transformatie van inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.5. Delokalisatie van inkomsten/uitstel van belastingen . . . . . . . . 2.1.6. Delokalisatie van kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.7. Repatriëring van inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Specifiek voor taksplanning vanuit België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Stelsel van de buitenlandse kaderleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.1. Belastingvrije onkostenvergoeding. . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.2. Beschouwd als niet-inwoner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1.3. Technische nota omtrent bijzonder aanslagstelsel voor sommige buitenlandse kaderleden . . . . . . . . . . 2.2.2. ABOS-circulaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maatregelen ter vermijding van misbruik van verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Middelen van de Belgische fiscus ter bestrijding van internationale belastingontwijking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Algemene antimisbruikbepaling (art. 344, § 1 WIB92). . . . . . . . . . . . . . 4.2. Specifieke maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
131 131 131 132 133 135 135 136 138 139 139 141 141 142 144 146 147 150 150 151
HOOFDSTUK 5 DOCHTERVENNOOTSCHAP OF VASTE INRICHTING?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 1. 2. 3.
Pro vaste inrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 Pro dochtervennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 Vaste inrichting of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
HOOFDSTUK 6 INTERNATIONALE FISCALE CONCURRENTIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 1. 2. 3.
x
Taxing Wages 2011… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 “Remind Smithers to organise passport, private jet, yacht, …” . . . . . . . . . . . . . . 162 Overbrenging zetel naar buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Intersentia
Inhoud
HOOFDSTUK 7 SOCIALE ZEKERHEID IN INTERNATIONAAL VERBAND . . . . . . . . . . . . . . . . . 169 1. 2. 3.
4.
Overzicht van de toewijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tewerkstelling in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werknemers en zelfstandigen binnen de Europese Economische Ruimte . . . . 3.1. Werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Deels tewerkstelling in werkstaat verschillend van de woonplaatsstaat van de werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Geen tewerkstelling in de woonplaatsstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.1. Voor één werkgever of meerdere werkgevers gevestigd in dezelfde lidstaat verschillend van de woonplaatsstaat van de werknemer . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.2. Voor meer dan één werkgever, gevestigd in verschillende lidstaten verschillend van de woonplaatsstaat van de werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Zelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Deels activiteit in werkstaat verschillend van de woonplaatsstaat van de zelfstandige. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Geen activiteit op grondgebied van woonplaatsstaat verschillend van de lidstaat waar grootste gedeelte van de activiteit wordt verricht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Werken in meerdere lidstaten als werknemer en als zelfstandige . . . . . 3.4. Diplomatiek en consulair personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werknemers en zelfstandigen buiten de Europese Economische Ruimte . . . . . 4.1. Buiten de EER naar land met socialezekerheidsverdrag . . . . . . . . . . . . . 4.2. Buiten de EER naar land zonder socialezekerheidsverdrag . . . . . . . . . .
169 172 172 172 172 174
174
174 175 175
175 175 177 178 178 178
HOOFDSTUK 8 ENKELE BASISPRINCIPES I.V.M. BNI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 1. 2.
3.
Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Soorten niet-inwoners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Gewone niet-inwoner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Niet-inwoner met tehuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Gelijkgestelde niet-inwoner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Een bevoorrechte niet-inwoner zonder tehuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Regulariseerbaar of niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
181 181 182 182 182 183 184
xi
Internationale fiscaliteit in essentie
Bijlagen Bijlage 1 – Landen met een aanzienlijk gunstiger belastingregime in het kader van DBI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 2 – Landen waarvan de vennootschappen niet belast worden of aan een lage belasting onderworpen zijn (de “belastingparadijzen”) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 3 – Grijze lijst van belastingparadijzen volgens de OESO . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 4 – Officieuze bijgewerkte ‘grijze lijst’ van belastingparadijzen volgens de OESO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 5 – Richtlijn betreffende wederzijdse bijstand (21 april 2004) . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 6 – Fusierichtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 7 – Moeder-dochterrichtlijn (22 december 2003) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 8 – Interest- en royaltyrichtlijn (3 juni 2003) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 9 – Spaarrichtlijn (3 juni 2003) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 10 – Richtlijn Bijstand Invordering Schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 11 – Richtlijn Administratieve Samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 12 – Lijst van landen waarmee België een dubbelbelastingverdrag heeft gesloten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 13 – Vergelijkende tabel van fiscale druk op arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xii
185 187 189 191 193 197 211 219 229 247 265 285 287
Intersentia
