Inhoud
Voorwoord
V
1 Inleiding
1
1.1 De salarisadministrateur 1.2 De Belastingdienst 1.3 Instanties sociale zekerheid 1.4 Basis van de loonbelasting 1.5 Soorten belastingen 1.6 Het ontstaan van de loonheffingen 1.7 Overzicht belangrijke begrippen
1 2 3 5 6 7 9
VERDIEPING VPS 1
11
1.8 Naslagwerken op het examen 1.9 De loonheffingen 1.10 De wet- en regelgeving 1.11 De wettenpocket 1.12 Algemene wet bestuursrecht
11 11 12 13 15
2 De sociale verzekeringen
17
2.1 De volksverzekeringen 2.2 De werknemersverzekeringen 2.3 De Zvw (Zorgverzekeringswet) 2.4 De premiebetaling 2.5 Gemoedsbezwaren 2.6 Overzicht verzekeringsplicht
17 19 21 21 22 24
VERDIEPING VPS 1
26
2.7 Verzekeringsplicht 2.8 Premieplicht 2.9 Vrijwillige verzekering
26 26 27 VII
vps i leerboek n 2014/2015
3 De salarisadministratie
31
3.1 Inleiding
31
3.2 Indiensttreding van personeel 3.2.1 Opgaaf gegevens voor de loonheffingen 3.2.2 De identiteit vaststellen 3.2.3 Het anoniementarief 3.2.4 Nog een sanctie bij in gebreke blijven 3.2.5 Het aanleggen van een loonstaat 3.2.6 De eerstedagsmelding
31 32 33 33 34 34 35
3.3 De informatie voor de werknemer
35
3.4 Loonheffingen aangeven en afdragen 3.4.1 Overzicht elektronische loonaangifte 3.4.2 Het loontijdvak 3.4.3 Afwijkend aangiftetijdvak 3.4.4 Aangiftebrief en Mededeling loonheffingen 3.4.5 Genietingstijdstip 3.4.6 Loon-over-methode 3.4.7 Nihilaangifte en nulaangifte 3.4.8 Berichtgeving bij elektronische aangifte 3.4.9 Fouten bij loonaangifte en betaling
36 36 37 38 38 38 39 39 39 40
3.5 Corrigeren van de loonaangifte 3.5.1 Aanvullende aangifte 3.5.2 Correctiemogelijkheden
40 41 41
3.6 Vormen van aansprakelijkheid
42
3.7 Informatie verstrekken
42
3.8 Overzicht salarisadministratie
43
VERDIEPING VPS 1
44
3.9 Vastlegging in de wet 3.9.1 Identificerende gegevens 3.9.2 Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) 3.9.3 Aansprakelijkheid
44 44 45 46
3.10 Loonaangifte en de directeur-grootaandeelhouder (dga)
47
VIII
n inhoud
3.11 Loonbeslag
47
3.12 Overige bronnen
48
4 De loonheffingen
49
4.1 Inleiding 4.1.1 Voorbelasting 4.1.2 Loonheffingen 4.1.3 Uniform loonbegrip 4.1.4 De Wet financiering sociale verzekeringen
49 49 50 50 51
4.2 De werknemersverzekeringen 4.2.1 Verplichte werknemersverzekeringen 4.2.2 Beoordeling sectoraansluiting 4.2.3 Onderdelen WW-premie 4.2.4 ZW-premie 4.2.5 WAO-premie 4.2.6 Onderdelen WIA-premie 4.2.7 Korting op werknemersverzekeringen
51 51 51 52 52 53 53 54
4.3 Invullen van de loonstaat 4.3.1 Loon voor de werknemersverzekeringen 4.3.2 Zvw-loon 4.3.3 Loon voor de loonheffing
56 56 57 57
4.4 Berekening werknemersverzekeringen
59
4.5 Berekening inkomensafhankelijke bijdrage Zvw 4.5.1 Bijdrage Zvw 4.5.2 Ook werknemers onder 18 jaar 4.5.3 Overzicht Zvw-bijdrage voor diverse groepen werknemers (2014) 4.5.4 Opnieuw: VCR-methode
60 60 60 61 62
4.6 Berekening van de loonheffing
62
4.7 Teruggaaf door Belastingdienst 4.7.1 Teruggaaf premies werknemersverzekeringen 4.7.2 Teruggaaf Zvw-bijdrage
62 63 63
IX
vps i leerboek n 2014/2015
4.8 Het dragen van eigen risico voor de werknemersverzekeringen 4.8.1 Eigen risico dragen 4.8.2 WGA-risico 4.8.3 Ziektewet-risico
64 64 64 64
4.9 Overzicht loonheffingen
65
VERDIEPING VPS 1
66
4.10 Wet financiering sociale verzekeringen 4.10.1 Regelgeving rondom premieheffing 4.10.2 Eigen risico dragen 4.10.3 Oneens met sectorindeling 4.10.4 Zvw en gemoedsbezwaarde
66 66 67 68 68
4.11 Heffing in de Wet op de loonbelasting
68
5 Werkgever en werknemer
71
5.1 Loonheffingen of niet? 5.2 Soorten dienstbetrekkingen 5.3 Soms geen premies werknemersverzekeringen 5.4 Geen dienstbetrekking, geen loonheffingen 5.5 De zelfstandig ondernemer 5.6 De VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) 5.7 De pseudowerknemer 5.8 Inhoudingsplichtige 5.9 Overzicht dienstbetrekkingen
71 71 74 75 76 77 78 80 80
VERDIEPING VPS 1
81
5.10 Het Burgerlijk Wetboek 5.11 De werknemer 5.12 De fictieve werknemer 5.13 De werkgever 5.14 De Verklaring Arbeidsrelatie
81 82 84 84 85
6 Bijzondere arbeidsrelaties
87
6.1 De fictieve dienstbetrekking 6.2 De bijzondere arbeidsverhoudingen 6.3 Overzicht
87 88 99
X
n inhoud
VERDIEPING VPS 1
101
6.4 Vindplaatsen in de wet 6.5 Naslagwerken 6.6 De artiesten- en beroepssportersregeling 6.7 De inhoudingsplichtigenverklaring 6.8 Meewerkende kinderen 6.9 Studenten- en scholierenregeling
101 103 103 105 105 106
7 Internationale arbeid
107
7.1 Inleiding 7.2 Werknemers die wonen in Nederland en werken in het buitenland 7.3 Werknemers die wonen in het buitenland en werken in Nederland 7.4 Werknemers die wonen en werken in het buitenland 7.5 De 30%-regeling 7.6 Bijzondere groepen werknemers 7.7 Wonen in Nederland, werken in het buitenland 7.8 Wonen in buitenland, werken in Nederland
107 107 108 109 109 110 111 112
VERDIEPING VPS 1
113
7.9 Aparte regels 7.9.1 Werknemer 7.9.2 Geen werknemer 7.9.3 Ontbreken inhoudingsplichtige 7.9.4 Woonplaats 7.9.5 Belastingverdragen 7.9.6 Vaste inrichting en vaste vertegenwoordiger 7.9.7 Detachering 7.9.8 Aanwijzing buitenlandse pensioenregeling 7.9.9 Nederlander uitgezonden naar buitenland 7.9.10 Werknemers vanuit het buitenland werkzaam in Nederland 7.9.11 Vanuit het buitenland naar een ander land 7.9.12 30%-regeling 7.9.13 Salary split 7.9.14 Pensioen 7.9.15 Grensarbeiders
113 113 114 114 114 115 117 117 118 119 122 124 127 134 140 141
XI
vps i leerboek n 2014/2015
8 Inleiding tot het Nederlandse recht
143
8.1 Een inleiding tot het Nederlandse recht
143
8.2 Indeling van het recht
145
8.3 Regels in het recht 8.3.1 Functionarissen in de rechterlijke macht 8.3.2 Plaats van het recht 8.3.3 Hoger beroep en cassatie 8.3.4 De voorlopige voorziening, het kort geding
147 147 148 151 151
9 Het arbeidsprocesrecht
153
9.1 Relatieve en absolute competentie in het arbeidsrecht 9.2 De dagvaardingsprocedure 9.3 De voorlopige voorziening 9.4 De verzoekschriftprocedure 9.5 Executeren van de rechterlijke uitspraak 9.6 Beslag
153 154 156 157 158 159
10 De arbeidsovereenkomst: een inleiding
161
10.1 De arbeidsovereenkomst
161
10.2 Aanneming van werk en overeenkomst van opdracht 10.2.1 Aanneming van werk 10.2.2 Overeenkomst van opdracht
163 163 164
10.3 Bijzondere arbeidsrelaties 10.3.1 Gemengde contracten 10.3.2 Arbeidsovereenkomst voor fulltimers en parttimers 10.3.3 Oproepovereenkomst 10.3.4 Detacheringsovereenkomst 10.3.5 Uitzendovereenkomst 10.3.6 Thuiswerkovereenkomst 10.3.7 Stageovereenkomst
165 165 165 165 167 168 168 169
10.4 Rechtsvermoedens
169
XII
n inhoud
10.5 Partijen bij een arbeidsovereenkomst 10.5.1 Minderjarigen 10.5.2 Echtgenoten 10.5.3 Statutair directeur 10.5.4 Buitenlanders
171 171 171 171 172
10.6 Sollicitatieprocedure
173
10.7 Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde/bepaalde tijd
174
11 De arbeidsovereenkomst: totstandkoming en verplichtingen
179
11.1 Totstandkoming van de arbeidsovereenkomst
179
11.2 Loon 11.2.1 Loonbetaling 11.2.2 Vormen van loon 11.2.3 Minimumloon en minimumvakantiebijslag 11.2.4 De besteding van het loon 11.2.5 Sanctie niet-tijdige loonbetaling 11.2.6 Loonstrook 11.2.7 Loonbeslag 11.2.8 Verjaring van de loonvordering en de vakantiebijslag
180 180 180 181 183 184 184 185 185
11.3 Arbeid
186
11.4 Goed werkgeverschap en goed werknemerschap 11.4.1 Goed werkgeverschap 11.4.2 Goed werknemerschap
187 187 188
11.5 Aansprakelijkheid voor schade 11.5.1 Aansprakelijkheid werkgever 11.5.2 Aansprakelijkheid werknemer
188 188 190
11.6 Verrekening
190
12 Wetten rond gelijke behandeling
193
12.1 Algemene wet gelijke behandeling 12.2 Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen bij arbeid 12.3 Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid 12.4 Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte 12.5 Het College voor de rechten van de mens
193 194 195 196 196 XIII
vps i leerboek n 2014/2015
13 Einde van de arbeidsovereenkomst: een inleiding
197
13.1 Het stelsel van het Nederlandse ontslagrecht
197
13.2 Einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
197
13.3 Einde van de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd 13.3.1 Einde van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden 13.3.2 Opzeggen van de arbeidsovereenkomst door de werknemer 13.3.3 Einde van de arbeidsovereenkomst door overlijden
200 200 201 202
14 Opzegging door de werkgever
203
14.1 Procedure bij opzegging door de werkgever 14.1.1 Ontslag aanzeggen 14.1.2 Ontslagvergunning aanvragen bij UWV 14.1.3 Toetsing door UWV
203 203 204 205
14.2 Gronden voor het aanvragen van een ontslagvergunning 206 14.2.1 Ontslag wegens bedrijfseconomische redenen 206 14.2.2 Ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid of veelvuldig ziekteverzuim210 14.2.3 Ontslag wegens disfunctioneren van de werknemer 210 14.2.4 Ontslag wegens verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer 211 14.2.5 Ontslag wegens een duurzaam verstoorde arbeidsverhouding 211 14.2.6 Ontslag wegens gewetensbezwaren 211 14.3 Faillissement, surseance van betaling en WSNP
212
15 Regels bij ontslag
213
15.1 Ontslag op staande voet 15.2 Vernietiging van het ontslag door de werknemer 15.3 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de kantonrechter 15.4 De kantonrechtersformule 15.5 Onregelmatige opzegging 15.6 Kennelijk onredelijke opzegging
213 215 216 218 221 222
XIV
n inhoud
16 Opzegverboden
225
16.1 Wetsbepalingen rond bijzondere opzegverboden
225
16.2 Soorten opzegverboden 16.2.1 Opzegging in strijd met algemene opvattingen in de samenleving (art. 7:670 BW) 16.2.2 Bijzondere opzegverboden
226 226 227
16.3 Gevolgen van het schenden van de opzegverboden
229
17 Werkloosheid en Toeslagenwet
231
17.1 Inleiding
231
17.2 Verzekerden voor WW 17.2.1 Doel Werkloosheidswet 17.2.2 Overzicht WW-verzekering
231 231 232
17.3 Het recht op een WW-uitkering 17.3.1 Overzicht recht op WW 17.3.2 Referte-eisen 17.3.3 Dagen waarover loon is ontvangen 17.3.4 Het verzorgingsforfait
233 234 234 235 235
17.4 Duur en hoogte van de WW-uitkering 17.4.1 Het arbeidsverleden 17.4.2 Overzicht uitkeringsduur en uitkeringshoogte
236 236 237
17.5 Bijzonderheden tijdens de WW-uitkering 17.5.1 Ziekte tijdens WW 17.5.2 Overlijden 17.5.3 Gedeeltelijk gaan werken 17.5.4 Proefplaatsing 17.5.5 Starten als zelfstandige 17.5.6 Uitsluitingsgronden
237 237 237 238 238 239 239
17.6 Beëindiging van de WW-uitkering 17.6.1 Overzicht einde WW 17.6.2 Herleving van de uitkering
240 240 240
XV
vps i leerboek n 2014/2015
17.7 Onderbrekingswerkloosheid 17.7.1 Verkort werken of onwerkbaar weer 17.7.2 Achterstallig loon
240 241 241
17.8 Overzicht Werkloosheidswet
241
17.9 De Toeslagenwet 17.9.1 Doel Toeslagenwet 17.9.2 Hoogte van de aanvulling 17.9.3 Maximumtoeslag 17.9.4 Vrij laten van inkomen 17.9.5 Geen toeslag
242 242 242 242 243 243
VERDIEPING VPS 1
244
17.10 Bijzonderheden Werkloosheidswet 17.10.1 Arbeidsurenverlies 17.10.2 Opeenvolgend urenverlies 17.10.3 Verwijtbaar werkloos 17.10.4 De beëindigingsovereenkomst 17.10.5 De referte-eisen 17.10.6 Uitsluitingsgronden 17.10.7 De WW-fondsen 17.10.8 Re-integratie 17.10.9 Vanuit WW starten als zelfstandige 17.10.10 Herleving 17.10.11 Overname verplichtingen door UWV
244 244 244 245 246 247 247 247 248 248 249 249
17.11 Overige wetgeving 17.11.1 Andere wetten 17.11.2 WWB 17.11.3 IOAZ 17.11.4 IOAW 17.11.5 IOW
249 249 250 250 251 251
17.12 De wettenbundel 17.12.1 Wet- en regelgeving 17.12.2 Werkloosheidswet 17.12.3 Beleidsregels toepassing artt. 16 lid 3 en 24 lid 5 WW 17.12.4 Beleidsregels toepassing artt. 24 en 27 WW 17.12.5 Toeslagenwet
251 251 252 252 252 252
17.13 Sociale verzekeringenalmanak
253
XVI
n inhoud
18 Tabellen en heffingskortingen
255
18.1 Inleiding
255
18.2 Gezamenlijk tarief 18.2.1 Loonheffing 18.2.2 Speciale tabellen
256 256 256
18.3 De heffingskortingen 18.3.1 Heffingskortingen 18.3.2 Via de loonheffing
257 257 257
18.4 De tabellen voor de loonbelasting / premies volksverzekeringen 18.4.1 Tegenwoordige en vroegere dienstbetrekking 18.4.2 De tijdvaktabellen 18.4.3 Bijzondere groepen werknemers
261 261 262 262
18.5 De tabellen voor bijzondere beloningen 18.5.1 Bijzondere beloningen 18.5.2 Lager percentage 18.5.3 Tijdvaktabel of tabel bijzondere beloningen 18.5.4 Provisie 18.5.5 Afwijkende situaties 18.5.6 Bruteren 18.5.7 Hogere bedragen inhouden
263 263 263 264 265 265 266 266
18.6 Loonheffing voor rekening van de werkgever
266
18.7 Overzicht tabellen en loonheffingskortingen
267
VERDIEPING VPS 1
268
18.8 Wettelijke regels
268
18.9 Artiesten, beroepssporters en buitenlandse gezelschappen
268
18.10 Bijzondere situaties 18.10.1 Aannemers van werk, thuiswerkers en andere gelijkgestelden 18.10.2 Herleidingsregels
270 270 270
18.11 Verschillende tijdvakken
271
18.12 Loonalmanak
272
XVII
vps i leerboek n 2014/2015
19 Eindheffing en afdrachtverminderingen
273
19.1 Eindheffing 273 19.1.1 Bijzonderheden 274 19.1.2 Eindheffing is verplicht 274 19.1.3 Eindheffing is toegestaan 275 19.1.4 Naheffing 275 19.1.5 Pseudo-eindheffingen 276 19.1.6 Tarieven bij eindheffing 276 19.1.7 Eindheffing bij de oude regeling voor (vrije) vergoedingen en verstrekkingen278 19.2 Afdrachtverminderingen 19.2.1 Soorten afdrachtverminderingen 19.2.2 Doelgroep afdrachtverminderingen 19.2.3 Het loon voor afdrachtverminderingen 19.2.4 Verrekening in de loonaangifte 19.2.5 De afdrachtvermindering S&O-werk 19.2.6 De afdrachtvermindering zeevaart 19.2.7 Samenloop
279 279 279 280 281 282 283 284
19.3 Overzicht eindheffing en afdrachtverminderingen
285
VERDIEPING VPS 1
286
19.4 Eindheffing in de Wet op de loonbelasting 19.4.1 Wet- en regelgeving 19.4.2 Naslagwerken
286 286 286
19.5 De afdrachtverminderingen 19.5.1 De wettelijke regeling 19.5.2 De loonaangifte 19.5.3 Zelfstandigen
286 287 287 288
20 Loon of geen loon?
289
20.1 Inleiding
289
20.2 Loonvormen 20.2.1 Loon in geld 20.2.2 Loon in natura (verstrekkingen) 20.2.3 Loon in de vorm van aanspraken
289 290 290 291
XVIII
n inhoud
20.3 Vergoedingen en verstrekkingen 20.4 Vaste kostenvergoeding 20.5 Verschillen tussen de loonbegrippen 20.6 Tabellen en VCR-methode 20.7 Overzicht loon
292 293 293 295 296
VERDIEPING VPS 1
297
20.8 Ontslag en een gouden handdruk 20.9 Aanspraken en uitkeringen bij overlijden
297 298
21 De collectieve arbeidsovereenkomst
301
21.1 Wat is een cao? 21.2 Verschillende soorten cao’s 21.3 Soorten cao-bepalingen 21.4 Gebondenheid aan de cao 21.5 Uitleg van de cao 21.6 Cao-loze periodes 21.7 Sociaal plan
301 302 302 305 307 307 307
22 Als zaken niet in orde zijn
309
22.1 Inleiding
309
22.2 De correctieverplichting
309
22.3 De naheffingsaanslag 22.3.1 Overzicht naheffingsaanslag 22.3.2 Verhaal bij de werknemer 22.3.3 Naheffingsaanslag opgelegd aan de werknemer
310 310 310 311
22.4 Het boetestelsel 22.4.1 Verzuimboete 22.4.2 Opzet of grove schuld 22.4.3 Vergrijpboete na verzuimboete 22.4.4 Correctie op eigen initiatief
311 311 312 313 313
22.5 Twee soorten rente 22.5.1 Belastingrente 22.5.2 Over welk bedrag? 22.5.3 Het rentepercentage 22.5.4 Invorderingsrente
313 313 313 314 314 XIX
vps i leerboek n 2014/2015
22.6 Invordering
315
22.7 Aansprakelijkheid 22.7.1 Ketenaansprakelijkheid 22.7.2 Inlenersaansprakelijkheid 22.7.3 Bestuurdersaansprakelijkheid
316 316 317 318
22.8 Overzicht maatregelen Belastingdienst
319
VERDIEPING VPS 1
320
22.9 Algemene wet inzake rijksbelastingen 22.10 Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen 22.11 Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 22.12 Invorderingswet 1990 22.13 Uitvoeringsbesluit Invorderingswet 22.14 Uitvoeringsregeling Invorderingswet 22.15 Overige bronnen
320 320 321 321 322 322 322
23 Klachten, bezwaar en beroep
323
23.1 Inleiding
323
23.2 Klachten 23.2.1 Een klacht indienen 23.2.2 Informele en formele afhandeling 23.2.3 Hoorzitting 23.2.4 Nationale ombudsman
323 323 324 324 324
23.3 Bezwaar 23.3.1 Bezwaar aantekenen 23.3.2 Voorbeelden van bezwaar 23.3.3 Bezwaarprocedure 23.3.4 Ambtshalve herziening 23.3.5 Uitstel van betaling 23.3.6 Hoorzitting 23.3.7 Uitspraak 23.3.8 Rechtsbijstand 23.3.9 Dwangsom
325 325 325 326 326 327 327 327 328 328
23.4 Beroep 23.4.1 In beroep gaan 23.4.2 Terechtzitting
328 328 329
XX
n inhoud
23.5 Hoger beroep en cassatie 23.6 Voorlopige voorziening 23.7 Wettelijke rente 23.8 Mediation 23.9 Overzicht klachten, bezwaar en beroep
329 330 330 330 331
VERDIEPING VPS 1
332
23.10 Naslagwerken 23.11 Zon- en feestdagen 23.12 Overslaan van bezwaar 23.13 Overslaan van hoger beroep 23.14 Geen automatisch uitstel 23.15 Vertegenwoordiging
332 332 333 333 333 333
24 Wet op de ondernemingsraden
335
24.1 Instelling ondernemingsraad 24.2 Samenstelling ondernemingsraad 24.3 Werkwijze ondernemingsraad 24.4 Bijzondere bevoegdheden ondernemingsraad 24.5 Centrale ondernemingsraad, groepsondernemingsraad en Europese ondernemingsraad 24.6 Personeelsvergadering en personeelsvertegenwoordiging
335 336 338 339
Bijlage
345
Index
373
343 344
XXI
