Inhoud. Colofon. 2. Redactioneel 3. Kleur bekennen

Colofon De Koerier is een periodiek, uitgebracht door de studievereniging voor Technische Natuurkunde “Johannes Diderik van der Waals”, in samenwerking met de Studenten Onderwijs Organisatie (STOOR). Beide zijn gevestigd aan de faculteit Technische Natuurkunde van de Technische Universiteit Eindhoven. De Koerier verschijnt zes maal per jaar en is te vinden in de Van-der-Waalskamer. De Koeriercommissie bestaat uit: Thomas Lemmens (voorzitter), Alex Zwanenburg, Wouter Engelen, Reinier van Mourik, Don van der Drift en Niels Duif Kopij vóór de deadline per e-mail naar koerier@ vdwaals.nl. 4e editie, jaargang 47, april 2007 De deadline voor Koerier 3 is: 14 mei 2007.

Inhoud 2. 3. 4. 8. 12. 13. 19. 20. 22. 24. 26. 30. 32. 34. 35. 36. 40. 41. 42. 47. 48. 50. 52. 54. 55. 55. 56.

Redactioneel Kleur bekennen Mogen wij even STOORen: interne stage De natuurkunde van de robot Nieuwjaarsduik De 10 gaafste filmrobots Who’s Curieus? Kwantum-ICT: Mastering the Magic Trick Box De geschiedenis van Van der Waals II (1967-81) De multidimensionaliteit van inkjettechnologie Sjors en het olielampje Megabierproeffestijn Ruimteonderzoek in Nederland Koeriercommissie zoekt mensen! A2 Racer Buggenum: de tweedejaarsexcursie. Een kijkje in de keuken van Tech United Eerstejaarsexcursie Excursie Universiteit Hasselt Nieuw dispuut (i.o, red.): SuperString EDDY Je hebt genoeg studiepunten voor je bul... maar ook voor het bedrijfsleven? Puzzel Borrellezing The Boston Consultancy Group De landelijke bètadagen Ingezonden gedichten Jan... als terminator Activiteitenagenda



Redactioneel

Kleur bekennen

Door Thomas Lemmens

Voorzitterspraat Door Don van der Drift

M

et de stralen van het eerste lentezonnetje van dit jaar in mijn gezicht en een verbazingwekkend laag aantal leden in de Van-der-Waalskamer, leg ik de laatste hand aan de vierde Koerier van dit jaar, een Koerier die met extra veel moeite en enthousiasme tot stand is gekomen.

Mijn voorzitter memoreerde hiernaast al dat we over de helft zijn dit jaar, en ik merk ook dat mijn rol in dit bestuur tot volle wasdom aan het komen. Het afgelopen half jaar heb ik het ontzettend druk gehad met de Borrelverbouwing, en stonden mijn ideeën voor de Koerier op een laag pitje. Inmiddels is de Borrel alweer een tijd in gebruik en heb ik mij, met een enthousiaste groep achter mee, gestort op het verbeteren van de Koerier.



Dit is geen eenmalig geval. Vanaf nu zal iedere Koerier een onderwerp hebben, en dat hopen we iedere keer aansprekend te houden en te vullen met een velerlei aan artikelen. Iedereens input is welkom. De Koerier is immers van en voor de leden en dat mag wel eens wat meer benadrukt worden. Ik ben blij dat er nu een aantal enthousiastelingen is opgestaan, maar meer mensen zijn natuurlijk altijd welkom. Als je een ideetje hebt, aarzel dan niet en spreek mij aan. Ik wens jullie veel leesplezier toe met deze Koerier.

Koerier 4, jaargang 47

Het lijkt nog niet eens zo heel lang geleden dat we voor het eerst aan onze bestuurstafel plaatsnamen. Echter, is niets minder waar. Vooral de kleine dingen zijn er om te verraden dat we al weer enige tijd als bestuur operationeel zijn. Neem bijvoorbeeld de zoveelste notulen van een bestuursvergadering die de inbox weer binnen druppelt en het zoveelste dienblad dat opgeruimd moet worden. Maar ook meer spectaculaire dingen, zoals paintballen met de Wervingsdagen en actief in gesprek gaan met het College van Bestuur over de jaarplanning, maken duidelijk dat tijd rustig voort heeft gekabbeld. Ik zou nu een hele pagina vol kunnen maken met gemijmer over het afgelopen half jaar, maar de toekomst is natuurlijk veel belangrijker en interessanter. Zo zijn de er al weer een aantal kandi’s opgedoken, die druk bezig zijn om te kijken wat zij graag willen maken van hun bestuursjaar, en we hebben na de afgelopen ALV nog een hele hoop geld uit te geven! En om te zorgen dat het geld niet zomaar verkwist gaat worden, hebben wij als bestuur een aantal weken geleden de zware taak op ons genomen om van een van de aankomende activiteiten een kwaliteitscontrole uit te voeren op locatie, te weten Bottrop. Dit bestuursuitje maakt dan ook meteen weer duidelijk dat het contrast tussen het verleden en de toekomst goed te verenigen is in één kleur, namelijk het wit van de sneeuw in de skihal.

Van der Waals

Redactioneel

En dit is het resultaat. Als onderwerp hebben we gekozen voor Robotica, wat iedereen, alfa en bèta, tot de verbeelding moet spreken. Het is niet het meest natuurkundige onderwerp, maar desondanks staan er veel vermakelijke artikelen in. Wetenschappelijk, zoals de natuurkunde achter de robot, maar ook een uiteenzetting over de tien gaafste filmrobots. Ik ben langsgegaan bij Tech United, het robotvoetbalteam van TU/e, die binnenkort naar het EK in Hamburg gaan en er staat een stuk in over de Robolympics. Verder stellen de nieuwe disputen zich voor en staan er natuurlijk veel activiteitenverslagen in.

O

p het moment dat deze koerier in de bak ligt, zijn er al weer bijna zeven maanden voorbij van ons bestuursjaar. Dat betekent dat we al weer over de helft zijn van dit memorabele jaar en dat de studie onvermijdelijk dichter bij komt.



Mogen wij even STOORen: interne stage Door Wouter Engelen

I

In tabel 1 is de generatieverdeling van de studenten te zien. De meeste studenten doen hun interne stage aan het einde van het derde jaar of het begin van het vierde jaar. Dit is een duidelijke verschuiving ten opzichte van vorig jaar, waar studenten hun stage pas later in hun studie volgden. In tabel 2 is te zien dat alle vakgroepen ongeveer evenveel stagiaires hebben gehad. Een interne stage zou volgens het boekje 60 halve dagen aan onderzoek moeten kosten Generatie Aantal studenten en het schrijven van een verslag 30 halve 99 1 dagen. In figuur 1 is het aantal halve dagen 00 0 te zien dat aan onderzoek wordt gedaan. 01 5 De gemiddelde uitloop is 15 halve dagen. Twee derde van de studenten geeft aan dat 02 9 deze uitloop hun eigen schuld is. Een derde 03 12 04 2 Vakgroep Aantal studenten Tabel 1: Generatieverdeling van de AQT 1 studenten. EPG 0 PMP (ETP) 4 FNA 4 FTV 2 GDY 2 HGF 1 LTE 3 MBx 2 MMN 0 PFY 3 TPM 4 WDY 5 Tabel 2: Verdeling over de vakgroepen.



Koerier 4, jaargang 47

In figuur 4 en 5 is te zien hoeveel maanden het doen van onderzoek en het schrijven van een verslag duurt. Het doen van onderzoek wordt meestal in een trimester gedaan, waardoor het binnen 3-4 maanden af is. De grootste groep studenten loopt namelijk 5-7 halve dagen stage per week. Ook het schrijven van het verslag duurt gemiddeld 3 maanden. Deels komt dit omdat studenten het schrijven over de zomervakantie heen tillen, maar dit wel meetellen bij het aantal maanden. Verder wordt Figuur 2: Het aantal halve dagen dat een student het schrijven van het verslag vaak besteed aan het schrijven van zijn verslag. uitgesteld door gebrek aan motivatie. Studenten geven aan deze uitloop vervelend te vinden, omdat het schrijven van het verslag en het volgen van vakken moeilijk samengaat. In figuur 6 is de tijdsbesteding te zien, uitgesplitst naar een aantal werkzaamheden. De meeste stages bestaan uit een mix van verschillende werkzaamheden. In figuur 7 is te zien dat de meeste studenten tevreden zijn over de begeleiding. Er zijn wel drie keer zoveel studenten als vorig jaar die aangeven dat ze de begeleiding matig of slecht vinden. Dat de vakgroepen ook tevreden zijn over de studenten, is te zien aan de gegeven cijfers, zie figuur 8. Naar aanleiding van deze enquête zal ik het onderzoek van Petra Rombouts van twee jaar geleden herhalen, waarbij zij heeft gekeken of er vakgroepen zijn waar er structureel uitloop is. De resultaten hiervan komen waarschijnlijk in de volgende Koerier te staan. Het volgen

STOOR

STOOR

edere student sluit zijn Bacheloropleiding af met een interne stage aan de faculteit. Om eventuele problemen op te sporen, moet iedereen die zijn stage afgerond heeft een enquêteformulier invullen. STOOR evalueert deze enquêtes een keer per jaar. In dit artikel bespreek ik de resultaten van de enquêtes die afgelopen jaar binnengekomen zijn. Het totaal aantal binnengekomen enquêtes is 31, maar niet alle vragen zijn door iedereen juist ingevuld, dus het totaal aantal antwoorden kan per vraag verschillen.

geeft aan uit te zijn gelopen door de opdracht en / of wachttijden. Veel studenten geven aan dat ze de uitloop niet erg vinden, omdat ze de stage erg leuk en interessant vonden. Figuur 2 laat zien hoe lang een student besteedt aan het schrijven van zijn verslag. De gemiddelde uitloop is 8 halve dagen. Dit ligt vooral aan het feit dat ze een verslag van hoge kwaliteit willen hebben. In figuur 3 is de totale duur van de stage weergegeven, welke gemiddeld 113 is, dat wil zeggen 23 halve dagen Figuur 1: Het aantal halve dagen dat een student werkt aan zijn onderzoek. uitloop of te wel 25%.



van een stage binnen de gestelde tijd is mogelijk, ongeveer een vijfde van de studenten heeft aangegeven dit te hebben gehaald. Je bent als student zelf verantwoordelijk voor de duur van je stage, dus maak daar met je begeleider afspraken over. Meer tips over het volgen van een stage kun je vinden in de stagehandleiding op onze website, www.phys.tue.nl/ stoor. Wil je meer informatie over de interne stage naar aanleiding van dit verhaal, spreek me dan aan of kom ’s maandags of donderdags in de pauze Figuur 3: Het totaal aantal halve dagen dat een student aan zijn stage besteedt. naar STOOR toe. De hele week kun je in de pauze binnenlopen voor al je andere vragen.

Figuur 6: De tijdsbesteding uitgesplitst naar werkzaamheden.

Figuur 7: De kwaliteit van de begeleiding.

Figuur 4: Het aantal maanden waarin een student onderzoek doet.



Figuur 8: De gegeven cijfers.

Koerier 4, jaargang 47

STOOR

STOOR

Figuur 5: Het aantal maanden waarin een student aan zijn verslag schrijft.



1 + 2b _1 - cos zi - b _1 - cos zi ip b sin z `zo 2 - 2io zo j > H > p H + >H b _1 - cos zi z -b bio 2sin z R V S_ bg/l i 8sin _i - z - ci - sin _i - ciB - g/l sin _i - ci W 0 +S WW = =0G (1) S _ bg/l i sin _i - z - ci T X

De natuurkunde van de robot Door Alex Zwanenburg

J

e hebt ze vast wel gezien, de looprobots die je zo af en toe in de media ziet verschijnen. Deze zogenaamde antropomorfe robots lijken qua beweging en soms ook qua uiterlijk tegenwoordig steeds beter op hun menselijke makers.



Om een korte indruk te geven zal ik een zeer simpel model dat onder invloed van enkel de zwaartekracht van een helling kan aflopen. Het 2D-model bestaat uit een heup met massa M , die door massaloze en stijve staaf met de voeten wordt verbonden. De voeten hebben een puntmassa m , met M & m . Dit betekent dat het bewegen van de voeten geen invloed heeft op de beweging van de heup. De bevestigingen aan de heup zijn wrijvingsloos.

ip (t) - sin _i (t) - ci = 0

ip (t) - zp (t) + io (t)2sin z (t) - cos _i (t) - ci sin z (t) = 0





(2)

De bewegende voet raakt de grond als aan de conditie z (t) - 2i (t) = 0 is voldaan, met de voorwaarde dat deze ver genoeg uit het verticale vlak van de heup is. Wanneer de voet de grond raakt, vindt er impulsoverdracht plaats, andere interacties worden verwaarloosd. Er wordt aangenomen dat er geen impulsoverdracht plaatsvindt tussen het oude standbeen en de grond. Er kan nu worden aangetoond dat het systeem gedefinieerd kan worden met slechts twee beginvoorwaarden: . . Het superscript geeft hier aan dat dit de waardes net na het loslaten van het oude standbeen van de grond zijn.

Figuur 1

Wanneer het model onder invloed van de zwaartekracht van een helling c afloopt, zal één voet blijven staan en de andere zal naar voren bewegen tot deze de grond wederom raakt. Dan treedt er een botsing op waarbij de voet vast komt te staan en niet meer verschuift. De achterste voet komt dan los, en doet hetzelfde als de eerste voet. In principe ‘raakt’ de bewegende voet de grond twee keer. De eerste keer dat dit gebeurt wordt de niet-fysische aanname gemaakt dat de voet kort door het oppervlak gaat. De tweede keer dat het gebeurt zal de voet tot stilstand komen, zoals hierboven is beschreven. Zie verder figuur 1. De bewegingsvergelijking voor de het systeem tijdens de stapfase wordt gegeven door:

Nu dient er nog gezocht te worden naar een periode-1 stapcyclus. Met behulp van verstoringen voor c " 0 kan (2) worden opgelost om functie van de eerste orde te vinden:

f _ x0i = _1 + exp x0i sin x0 + 3 _exp x0 - 1i _1 + cos x0i de

Speciale interesse gaat uit naar oplossingen die voldoen aan

f _ x0i = 0 . Het is al meteen duidelijk dat x0 = 0 een oplossing is, maar deze periode zou betekenen dat het model niet beweegt, en dat is niet interessant. De oplossing voor de korte stap is x0 = r . De oplossing voor de lange stap kan numeriek bepaald worden en is x0 . 3.8121. Natuurlijk zijn er ook grotere oplossingen, maar Figuur 2

Koerier 4, jaargang 47

(3)

Thema: Robotica

Thema: Robotica

Een van de lastige dingen die bij het ontwerpen van zo’n robot komt kijken, is het maken van de fysische modellen die de beweging beschrijven. Zo is iets ogenschijnlijks simpels als lopen nog zeer complex.

met b = m/M en i = i (t), z = z (t) . Deze twee vergelijkingen stellen respectievelijk het behoud van hoekmoment op de voet voor het hele systeem en het behoud van hoekmoment rond de heup voor het bewegende been voor. Omdat is aangenomen dat M & m , wordt b = 0 gebruikt om het systeem te versimpelen. Uiteindelijk komen er dan twee eenvoudigere formules uit:



deze beschrijven een been dat in één stap meerdere keren heen en weer zwaait alvorens de voet op de grond te zetten.

c

Nu deze oplossingen bekend zijn kunnen er simulaties worden gedaan met de begincondities

en een helling c . Een resultaat van een enkele lange stap voor c = 0.009 is weergegeven in figuur 2. Het ligt in de lijn der verwachting dat het model voor een bepaalde helling instabiel gaat worden, aangezien voor het bepalen van de stapperiode x0 een lageordeverstoring is gebruikt. Betere stabiliteit kan bereikt worden door tot hogere ordes te verstoren.

Figuur 3

Dit is te zien in figuur 3.

De lange stap wordt het snelst instabiel. Numeriek is het aangetoond dat dit bij een helling c = 0.0151 gebeurt.

Voor een kleine helling is het vermogen dat nodig is om het model te laten lopen gelijk aan

Thema: Robotica

4 P . C 3Mv /2 1 / 2 l g

TMC Physics “The only way of testing the limits of the possible is to venture beyond into the impossible”. Arthur C. Clarke

Looking for a challenging job in the high-tech industry? TMC Physics, is a “House of Physics” which undertakes projects within the entire Physics discipline. Our “Employeneurs” (of which 90% academics) execute on-site projects for various

Met C . 3.8758 voor een korte stap en C . 6.9247 voor een lange stap en v de snelheid. Dit levert een energieverbruik van respectievelijk 60 W en 110 W op voor een persoon van 50 kg, die met benen van 1 m met een snelheid van 1 m/s loopt. Wanneer het model met kleine stappen loopt, is dit dus efficiënter qua energieverbruik. Dit hoeft natuurlijk niet meer waar te zijn wanneer de voeten oppervlak hebben.

top-500 multinationals.

Ik hoop dat ik u een redelijk beeld heb gegeven over de werking van dit simpele model. Een van de conclusies die kan worden getrokken, is dat het model geheel zelfstandig van een helling af kan lopen, mits deze helling niet te groot is. Dit artikel leent grotendeels uit “The Simplest Walking Model: Stability, Complexity and Scaling” (1998) van M. Garcia e.a.

generalist as well as the specialist and researcher. For further

As the industrial partner that combines Research & Development, TMC offers physicists challenging projects for the physics information, contact Bert Tinge M.Sc., +31(0)40 239 22 60, [email protected] or www.tmc.nl.

TMC PHYSICS IS PART OF TMC GROUP, WWW.TMC.NL T +31(0)40 239 22 60, [email protected]

10

Koerier 4, jaargang 47

De 10 gaafste filmrobots Door Thomas Lemmens

Nieuwjaarsduik Door Marloes van de Heijden

O

p woensdag 10 januari werd duidelijk wie de echt stoere mannen en vrouwen van N-laag

Het begin van vijftien seconden lijden...

Activiteit 12

Na vijf minuten was iedereen aan wal druk in de weer met warm en droog worden en Jägermeister nuttigen. Droog worden lukte echter niet meer, aangezien het hard regende. Er was ook warme chocomel beschikbaar, maar hier was echter beduidend minder belangstelling voor… Toen iedereen weer wat opgewarmd was, werden kledingstukken en luchtbedjes weer bij elkaar gezocht en vertrok iedereen weer naar N-laag.

Door goede coördinatie van ene Mark H. (niet Hoeijmakers, red.) liep dit echter niet helemaal volgens plan Zelfs op de kortste Van-der-Waalsactiviteit ooit en werd de locatie gewijzigd. Toen slaagde Florian erin zich helemaal klem te iedereen uiteindelijk gearriveerd was, zuipen. was iedereen eigenlijk al toe aan een flinke slok Jägermeister. Deze moest echter eerst verdiend worden. Koerier 4, jaargang 47

A

lhier een verslag van de gaafste filmrobots die onze filmhistorie rijk is.

R2-D2 & C-3PO R2-D2 en C-3PO zijn de robots uit de bekende Star Wars-filmserie. R2-D2 is een robot van het type Astro-mechdroid. Hij kan reparaties aan de buitenkant van een vliegend ruimteschip uitvoeren, waarin hij vastgeklemd zit met zijn mechanische voeten. Daarnaast heeft hij nog meer handigheidjes, zoals een communicatiearm, een holoprojector, een brandblusser, een levenssensor, een cirkelzaag, een klauw en een lasapparaat. Om hem te kunnen verstaan, heb je een Protocoldroid nodig, zoals zijn maatje C3PO. Zijn taak is om wezens tussen elkaar te laten communiceren. Hiervoor spreekt hij meer dan zes miljoen talen. Ze genieten beide een grote schare fans, en hadden bij de originele Star Warsseries zelfs hun eigen animatieserie “Star Wars: Droid”in 1985-1986, met een totaal van vijftien episodes. Beide zijn lid van de Robot Hall of Fame. Voor: In iedere episode van de Star Warssaga speelt R2D2 de reddende engel.

Bovendien is hij een ideale gesprekspartner voor de sociaal zwakkeren. Tegen: C-3PO schreeuwt bij het minste of geringste in een verwijfde, Brits-Engelse stem “We’re doomed!”, wat hem duidelijk de minst gave robot van de twee maakt. Data Data is de android uit de televisieserie “Star Trek: the Next Generation”. Daarnaast speelt hij in vier Star Trekfilms. Hij is ontwikkeld om op een mens te lijken en heeft een positronisch (in tegenstelling tot een elektronisch) brein. Dit brein kon enorme rekensnelheden aan en was in staat te leren door nieuwe verbindingspaden aan te leggen zoals ook het menselijke brein doet. De techniek is gebaseerd op die van het neurale network. Daarom heeft hij alles wat hij weet net als een mens moeten leren. Desondanks had Data altijd veel moeite met het begrijpen van de morele en ethische kwesties van de mens, hoewel hij zich wel altijd aangetrokken voelde tot menselijkheid. Zijn droom werd werkelijkheid toen hij in “Star Trek: Generations” een emotiechip geïmplementeerd kreeg.

Thema: Robotica

zijn. Rond 15.30 uur trotseerden de echte bikkels weer en wind (en veel regen). Zij vertrokken vanuit de Van-derWaalskamer richting de Karpendonkse Plas. Activiteitencommissie ADHD had met dit idyllische vennetje een geschikte plaats uitgezocht waar iedereen de rituele nieuwjaarduik kon gaan nemen zonder zich te bezeren aan gevaarlijke stenen en takken. Natuurlijk zou reddingsboei van Nlaag, Suze, ook aanwezig zijn.

Iedereen ging te water. En meer valt daar eigenlijk niet over te vertellen. Dit mag met recht de kortste Van-derWaalsactiviteit ooit genoemd worden! Op enkele dappere mannen (Farzad) na was de nieuwjaarsduik voor de meesten van zeer korte duur.

13

14

HAL 9000 HAL 9000 staat voor Heuristically programmed ALgorithmic computer 9000. HAL 9000 is bekend als de kwade robot uit de Space Oddyseyboekenserie, geschreven door Arthur C. Clarke, maar voornamelijk als de robot begiftigd met kunstmatige intelligentie uit de verfilming van 2001: Space Oddysey. In de film is hij niet alleen in staat stemmen en gezichtsuitdrukkingen te herkennen en het spreken van Engels, maar ook liplezen, het interpreteren en uiten van emoties, redeneren en zelfs het appreciëren van kunst. Zijn taak is het regelen van het klimaat aan boord van ruimteschepen. Door een fout in zijn besturing slaat HAL op hol. Eerst verbreekt hij de communicatie met aarde, en daarna roeit hij bijna heel de ruimtecrew uit als ze hem willen uitschakelen. Uiteindelijk wordt hij toch ontkoppeld en eindigt hij zijn bestaan met het liedje “Daisy Bell”. Gelukkig komt hij in de vervolgboeken nog wel terug. Voor: C-3PO zou een voorbeeld kunnen nemen aan de koude, kille stem van HAL 9000.

Tegen: Hij vermoordde net één iemand te weinig, en werd alsnog uitgeschakeld. Van een supercomputer mag je toch meer verwachten. Robin Robin is de robot uit de bekende serie Bassie & Adriaan. Hij is door Bassie uit een wekker en een radio gemaakt in een tijd dat er nog geen wekkerradio’s bestonden (1981). In die tijd kreeg je namelijk robots als je twee dingen aan elkaar laste. Zoals robots uit die tijd gewend waren, kon Robin niet lopen, alleen praten. Zelfs daarin blonk hij niet uit, en werd enkel gered door Bassie, wiens prestatie om een robot te bouwen het enige intellectuele lichtpuntje was in een verder pikzwarte bovenkamer. Maar goed, de hele serie stond toch al niet bekend vanwege haar filosofische inslag. Voor: Op zich was Robin hetgeen wat het dichtst in de buurt van iets technisch kwam in die hele serie. Tegen: Alle coole dingen die te bedenken zijn aan robots, ontbraken bij Robin. KITT KITT (Knight Industries Two Thousand) is bekend van de serie Knight Rider uit de jaren tachtig, waar hij negentig episodes lang de trouwe auto was van Michael Knight (gespeeld door Duitslands geadopteerde zoon David Hasselhoff ). Die negentig episodes gaven de makers de kans om KITT helemaal Koerier 4, jaargang 47

‘out of control’ te laten gaan. Overbekend is zijn Turbo Boost, die hem tot 360 km/h lieten gaan, maar er zijn ook wat minder bekende eigenschappen. Hij heeft een Microwave Jammer, waarmee hij elektrische velden kon storen, maar ook niet-elektrische objecten kon magnetiseren en manipuleren, waarmee hij een poltergeisteffect creëert. Daarnaast kon hij de chemische eigenschappen van dingen meten. Ook kan hij het bestuurderscompartiment instantaan cryogeen bevriezen, vacuüm zuigen of vullen met slaapgas. Ten slotte had hij ook “Jesus Mode”, waarmee hij over water heen kan rijden. Na de serie haalde KITT nog een keer het nieuws, toen David Hasselhoff bekend maakte dat KITT heimelijk verliefd op hem was. Meerdere keren werd David aangeboden om naar huis te worden gereden.

heeft een bijna geheel metalen oppervlak en wordt bevolkt door robots die in auto’s kunnen veranderen (Autobots dus). Leider van deze Autobots is Optimus Prime. Hij is een eind jaren zeventig Freightlinertruck. Hij heeft besloten zich te wijden aan het verbeteren van de wereld om hem heen en het beschermen van al het leven om hem heen. Het zal jullie dan ook niet verbazen dat Optimus Prime een evangelistische christen is. Om zijn idealen uit te dragen, maakt hij gebruik van de macht van het woord, zoals een laser gun en een enorme bijl die bestaat uit pure energie, waarmee hij zijn rechterhand kan vervangen. Daarnaast is het zo dat hij zijn eigen Combat Deck heeft als hij aan het vechten is met artillerie en dergelijke. Verder heeft hij nog wat leuke extra’s als korte afstand optische granaten, holografische mappen en natuurlijk “Jesus Mode”.

Voor: Voor het luttele bedrag van $ 11,4 miljoen krijg je een auto met maar liefst 54 extra’s, waaronder een vlammenwerper. Tegen: Relaties op de werkvloer kunnen je functioneren negatief beïnvloeden.

Voor: Deze auto-robot heeft geen gare, semi-Duitse sidekick nodig om hem gaaf te maken. Tegen: Motto: “Freedom is the right of all sentient beings.” Gay.

Optimus Prime Optimus Prime was de leider van een heroïsche Autobots, die strijden tegen de slechte Decepticons op de planeet Cybertron voor controle van hun thuiswereld en dus vrede in het heelal. Klinkt indrukwekkend, hè? Maar wacht, er is meer! De planeet Cybertron

The Terminator De Cyberdyne Systems, model 101, beter bekend als de Terminator is een android, geprogrammeerd om te doden. De Terminator wordt glansrijk vertolkt door Arnold Schwarzenegger in drie films. De android is verzonnen door de supercomputer Skynet om de aarde te ontdoen van de laatste resten van het

Thema: Robotica

Thema: Robotica

Voor: Op het holodeck recreëert hij de werken van Shakespeare. Intellectueel verantwoord dus. Tegen: Een robot met emoties is als een roze Ferrari: onder de motorkap vast heel indrukwekkend, maar je wilt er niet mee gespot worden.

15

menselijk ras. Zijn bouw is gebaseerd op die van een mens en er wordt speciaal vlees en weefsel voor het gekweekt om het zo echt mogelijk te laten lijken. Zijn lichaam bestaat uit een hyperlegering, titanium-wolfraam, die hem immuun maken voor handwapens. Voor de rest is hij eigenlijk gewoon een soort supermens. Terminators hebben de mogelijkheid om te leren, maar deze mogelijk is afgezet door Skynet, omdat dit ze menselijk zou maken, en dus minder effectief. In de tweede film wordt het weer aangezet, wat leidde tot de tenenkrommende opmerking: “I know now why you cry.”

16

Fembot Sterren van de Austin Powersfilm: de Fembots. Verleidelijke verklede vrouwelijke robots met twee geweren verborgen op precies de plek waar je ze verwacht. Helaas kunnen ze niet op tegen de ‘mojo’ van Austin Powers, maar desondanks het summum van de combinatie van techniek, vrouwelijk schoon en hersenloos geweld.

Robocop Robocop is natuurlijk bekend van Paul Verhoevens hitfilm “Robocop”. Robocop betreft Alex J. Murphy, een toegewijde agent en familieman. Oh oh, als dat maar goed gaat! Niet dus, want even later wordt zijn hand eraf geknald. Vervolgens legen vier kerels twintig seconden lang hun shotguns op meneer Murphy. Natuurlijk leeft hij daarna nog; hij had immers een kogelvrij vest aan. Zijn arm is er ondertussen wel afgeschoten. De grote baas maakt het vervolgens af door de helft van zijn hoofd eraf te schieten. Het zal jullie dan ook niets verbazen dat Alex even later overlijdt in het ziekenhuis, waarschijnlijk aan de gevolgen van een longontsteking. Gelukkig was de techniek in die tijd er net aan toe om overleden politieagenten om te bouwen tot ‘combat robots’. Zodoende wordt hij het nieuwe wapen in de strijd tegen criminaliteit, onaangetast bij kogels en grondwettelijke rechten van verdachten. In het begin heeft alleen een Auto-9 (met 600 kogels/min) en een Cobra assault cannon, die explosieven kan afvuren die het equivalent zijn van een Koerier 4, jaargang 47

raketwerper. In Robocop 3 krijgt Robocop het zogenaamde Multi-weapon in plaats van een van zijn handen. Het bestaat uit: een machinegeweer, een antitankwapen en een vlammenwerper. Daarnaast heeft hij een 4x zoom scoop en een bodystructuur van titanium, gelamineerd met kevlar. Voor: Robocop is de eerste stap naar een autoritaire politiestaat. Tegen: Af en toe wordt hij geplaagd door herinneringen aan zijn vroegere leven. Blijkbaar beseft hij niet dat het leven als cyborg zoveel gaver is. Marvin the Paranoid Android Marvin the Paranoid Android is de robot uit de bekende The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy. Marvin is niet zozeer bekend vanwege zijn gave wapens, maar juist vanwege zijn hartverwarmende karakter. Marvin is zo ontzettend slim dat alles en iedereen compleet insignificant lijkt in vergelijking met het hele heelal. Hij heeft een diepgewortelde hekel aan alle deuren, die zo geprogrammeerd zijn dat zijn extatisch zijn als ze weer iemand hebben kunnen helpen door open en dicht

te gaan. Zijn beste conversatie in veertig miljoen jaar was met een koffieautomaat. In een instantie redt hij zijn vrienden van de politie door in te pluggen op een politieauto en zijn visie van het heelal met de auto te delen, waarop deze zelfmoord pleegt en zijn twee inzittenden, agenten, met zich meeneemt. Marvin is met recht de enige gave robot met emoties. Voor iedereen die de boeken nog niet heeft gelezen, zijn het absolute aanraders. Voor: Verreweg de grappigste van het stel. Tegen: Een vlammenwerper erbij had geen kwaad gekund.

Quotes Don de voorzitter: “De tafelvoetbalcompetitie zal nog wel even blijven. Mensen willen toch laten zien dat ze goed kunnen tafelvoetbaltafelen.” Ramon van V.: “Kwantumfysica en ik zijn een fermideeltje in dezelfde toestand. Wij gaan gewoon niet samen.” Reinier van M.: “Nomen Veniat is gewoon kut!’ Paul S.: “Die nieuwe zeep op de wc is echt goddelijk. Zo zacht... mmm...”

Thema: Robotica

Thema: Robotica

Voor: The Governator. Tegen: Wanneer leert men dat robots met emoties niet gaaf zijn!

Voor: #3 op lijst Gaafste Manier om te Sterven: Death by Fembot, achter Death by Fellatio en Overdosing on LSD. Tegen: Gevoelig voor andermans ‘mojo’.

17

Who’s Curieus? Door Curieus

W

ij in ieder geval wel. Nieuwsgierigheid is een eigenschap die wel vaker aan vrouwen wordt toegeschreven. En zoals Einstein zei: “Curiosity has its own reason for existing.” Nieuwsgierigheid is de drijfveer van vele, grote wetenschappers geweest. En natuurlijk ook onze motivatie om uiteindelijk Natuurkunde te gaan studeren. Maar in je studententijd moet je niet alleen studeren, je moet ook plezier hebben. Onder andere voor dit plezier zijn wij lid geworden van Van der Waals. Hierbij kon het natuurlijk geen van ons ontgaan, dat er opvallend weinig vrouwen zijn binnen deze studierichting. Wij kunnen ook prima overweg met mannen, maar toch misten we het contact met andere meiden binnen de vereniging. Daarom hebben wij, in de hoop de vereniging aan te vullen, besloten een damesdispuut op te richten. Op dit moment zijn wij een Van-derWaalsdispuut in oprichting en hebben we 10 leden; Suze (vz), Kristel (sec),

Marije (pen), Ilse, Marijn, Augusta, Fiere, Marloes, Renee en Inez. Wij hopen met ons dispuut iedereen, binnen en buiten Natuurkunde, te laten zien dat er ook vrouwen Natuurkunde studeren. Natuurkunde is niet alleen een studie voor mannen, maar ook voor vrouwen en dat mag iedereen weten. Daarom willen wij een vrouwelijke kijk op activiteiten en op Van der Waals inbrengen. Daarvoor willen we meerdere jaargangen samenbrengen en het liefst ook meer nieuwe vrouwen bereiken. Het zou toch jammer zijn als meiden wegens het kleine aantal dames een andere studie of een andere universiteit zouden kiezen. Wij voelen ons thuis bij Van der Waals en hopen dat de dames na ons zich er ook thuis zullen voelen, eventueel met wat hulp van ons. Hopelijk zullen zij dan met net zoveel plezier als wij deze studie volgen. En vergeet niet: The cure for boredom is curiosity. There is no cure for curiosity.

Curieus 19

Kwantum-ICT: Mastering the Magic Trick Box Door Peter Pasmans

K

wantumcryptografie, kwantumteleportatie, kwantumcomputers, hebben we het hier over sciencefiction, of zijn dit serieuze toekomstige toepassingen van kwantummechanica? Deze vraag stond centraal afgelopen december tijdens het druk bezochte Vander-Waalscolloquium. Robert Spreeuw, werkzaam aan het Van der Waals-Zeemaninstituut van de UvA, behandelde enkele toepassingen van kwantumICT en vertelde over het onderzoek in zijn groep. In het vervolg van dit stukje worden deze toepassingen in het kort besproken.

dezelfde basis hebben gekozen, wordt de bit correct overgezonden. Als echter verschillende bases worden gekozen, meet de ontvanger willekeurig een 1 of een 0. Als de sleutel verzonden is, laat de ontvanger aan de zender weten met

20

welke bases hij de fotonen heeft gemeten. De zender laat daarna weten welke bases correct zijn. De correct gemeten bits vormen de sleutel. De sleuteloverdracht is weergegeven in figuur 1. Met deze kwantumsleuteloverdracht is het mogelijk om de sleutel veilig uit te wisselen. Als een derde persoon namelijk de sleuteloverdracht wil onderscheppen, moet hij zelf een basis kiezen om het signaal te meten. Door de meting verstoort hij echter het oorspronkelijke signaal. Deze verstoring is merkbaar voor de zender en ontvanger. Daarnaast is het niet mogelijk om het oorspronkelijke signaal te kopiëren. Kwantumcryptografie is een toepassing die al commercieel wordt toegepast, een voorbeeld is te vinden op: www.idquantique.com. Koerier 4, jaargang 47

Activitieit

Activiteit

Figuur 1: sleuteloverdracht met kwantumcryptografie.

Een mogelijke toepassing van kwantummechanica is op het gebied van cryptografie. Een bekend probleem bij cryptografie is namelijk het uitwisselen van een encryptiesleutel, zonder dat een derde deze sleutel kan onderscheppen. Kwantummechanica kan dit probleem oplossen en dus veilige uitwisseling mogelijk maken. Het idee werkt als volgt: de zender heeft de sleutel digitaal opgeslagen en gaat deze sleutel door middel van fotonen overzenden aan zijn ontvanger. Voor elke bit wordt één enkel foton gebruikt met vier mogelijke polarisatierichtingen: \ / — |. Een bit kan de zender dan diagonaal of rechtlijnig uitzenden: als \ of — voor een 1, en als / of | voor een 0. Willekeurig zendt hij de bits diagonaal of rechtlijnig uit. De ontvanger kiest dan weer voor elk foton of hij het diagonaal of rechtlijnig meet. Als de zender en ontvanger voor een foton

En dan is er natuurlijk nog de kwantumcomputer, een computer die geen bits maar qubits gebruikt. Een qubit is een kwantummechanisch deeltje dat zich in twee toestanden kan bevinden, zoals een spin-1/2 deeltje of een gepolariseerd foton. Meerdere qubits samen vormen een kwantumregister. In theorie zou er met deze registers gerekend kunnen worden op een manier die met een klassieke computer onmogelijk is. Er zijn zelfs al algoritmes bedacht voor kwantumcomputers, waarvan de bekendste factorisering en “quantumzoeken” zijn. Om deze algoritmes te kunnen gebruiken is er echter ook hardware nodig die met qubits kan werken. In de groep van Robert Spreeuw aan het Van der WaalsZeemaninstituut wordt momenteel onderzoek verricht aan hardware als kwantumchips en qubit-schuifregisters, zie www.science.uva.nl/research/aplp. Deze hardware zou het mogelijk moeten maken om in de toekomst de eerste kwantumcomputer te ontwikkelen. Voordat het echter zover is, zal er nog een hoop onderzoek nodig zijn. De lezing van Robert Spreeuw gaf een interessant Figuur 2: kwantumteleportatie van een qubit. beeld van de huidige stand van de kwantumICT. Er zijn al bestaande toepassingen van kwantummechanica Kwantumteleportatie is anders dan zoals kwantumcryptografie. De eerste kopiëren, aangezien de oorspronkelijke kwantumcomputer zal echter nog een toestand wordt verplaatst. aantal jaren op zich laten wachten. Kwantumteleportatie moet de manier worden om in de toekomst een netwerk te vormen tussen kwantumcomputers. Momenteel is kwantumteleportatie een opkomende techniek. Echter het teleporteren van grote (complexe) objecten, bijvoorbeeld een mens, is vooralsnog sciencefiction.

Spectaculairder dan kwantumcryptografie is kwantumteleportatie, erop gebaseerd dat de kwantumtoestand van gekoppelde deeltjes meer is dan het product van de toestanden van de afzonderlijke deeltjes. Deze gekoppelde deeltjes kunnen gebruikt worden om een object, hier een qubit, te teleporteren. Hierbij bevinden de gekoppelde deeltjes zich op plaats A en B. Op plaats A wordt de te teleporteren qubit samen met het gekoppelde deeltje gemeten. Door de meting raakt de qubit gekoppeld aan het deeltje op plaats A, het deeltje op plaats B raakt ontkoppeld. De oorspronkelijke toestand van de qubit is door de meting vernietigd. Door het deeltje op plaats B te combineren met de gemeten informatie, kan de oorspronkelijke qubit worden gevormd op plaats B. Het resultaat is dat de qubit geteleporteerd is van plaats A naar plaats B. Dit is weergegeven in figuur 2.

21

De geschiedenis van Van der Waals II (1967-81) Door Thomas Lemmens (naar een artikel van Frans Snik)

H

22

Protestbijeenkomst omstreeks 1973.

heel duur feest gegeven. Dit waren wel de eerste echte feesten die de vereniging kende. Hoe het bestuur over de vereniging dacht, kan worden geïllustreerd

met het feit dat rond die tijd de vijf bestuurspenningen zijn kwijtgeraakt. Ze zijn waarschijnlijk door een aantal bestuursleden als persoonlijk opgeëist. Verder heeft in 1969 ook de verhuizing van de faculteit van het paviljoen naar nlaag plaatsgevonden (rond die tijd waren ook plannen voor n-hoog, ergens tussen n-laag en w-hoog, maar die zijn afgeblazen door tegenvallende studentenaantallen). Bij die verhuizing is het grootste deel van het archief van Van der Waals door de bestuursleden vernietigd. De enige zaken die Van der Waals in deze periode in leven hebben gehouden, waren de BuEx en de Koerier. De Koerier had evenwel de functie als verenigingsblad verloren en werd meer een soort protestblad. Al in 1962 is er door Jo Kobussen begonnen met het verspreiden van marxistische geluiden (midden in katholiek Brabant!). In deze periode is dat door een groot deel van de “actieve” leden, voornamelijk alleen het bestuur, van Van der Waals overgenomen. In de Koerier verschenen stukken over de klassenstrijd in n-laag met de opmerking dat, omdat de titel “professor” toch niets voorstelde, dan ook maar de kantinemedewerkers aan te spreken met “professor”. Dat Van der Waals het goede contact met de faculteit had verloren, had mede te maken met de invoering van de WUB (Wet Universitaire Bestuurshervorming), Koerier 4, jaargang 47

Van der Waals

Van der Waals

et bestuur van 1967-1968 werd niet verkozen door de ALV, maar door een ballotagecommissie. Toen dit bestuur geen opvolgers kon vinden, ging een deel van de bestuursleden noodgedwongen door als bestuur ‘ad interim’. Niet dat deze mensen zo’n groot hart hadden voor de vereniging, want een van hen, nu een gerespecteerd professor op de faculteit, verklaart dat hij in zijn bestuursjaren “niks heeft uitgevoerd”. Hij weet ook niet hoe zich na het interim-bestuur weer een volgend bestuur heeft kunnen vormen. Alleen met de penningmeesterzaken is nog een beetje serieus omgesprongen: bij een grote hoeveelheid geld in kas werd een

waardoor de studenteninspraak meer gereguleerd werd om verdere onrusten te voorkomen. Het overleg over het onderwijs vond zo niet meer gemakkelijk in de wandelgangen plaats. Van der Waals kende vanaf 1967 een OnderwijsCommissie en vanaf 1976 een onderwijscommissaris in het bestuur. Deze onderwijscommissaris werd blijkbaar niet voldoende gevonden door de studenten, want in 1981 werd STOOR, de STudenten Onderwijs ORganisatie Bezetting curatorenkamer in oktober 1969. opgericht. Deze organisatie was meer noodlijdende Thor zich op deze onafhankelijk van Van der Waals, rekening beriepen, werden ze geweigerd maar werkte in de eerste twee jaar nog door het bestuur. Ook de VvTP uit samen met de onderwijscommissaris. Delft kwam in 1975 met een verzoek om Het bleek voor Van der Waals en voor samenwerking. Dit is geprobeerd en weer STOOR beter dat alle onderwijszaken bij STOOR terechtkwamen en er werd geen afgeblazen. onderwijscommissaris meer aangesteld. STOOR ging een eigen blad uitgeven, de Vanaf 1978 werd ook het “aperiodiek” STOORzender, die omgekeerd achterop de Koerier weer nieuw leven ingeblazen. de Koerier werd bevestigd. Later is de Het blad werd volgetekend door Dick STOORzender opgegaan in de Koerier. Sterenborgh en ook stukjes werden weer positiever. Tot 1983 is de Koerier Rond de helft van de jaren zeventig met behulp van een stencilmachine ontstond er weer wat leven in de gefabriceerd. Toen die machine de neiging brouwerij, doch met een sterk sociaalkreeg om regelmatig kapot te gaan, werd maatschappelijke inslag. Zo werd een oudgekozen voor de diensten van de Repro. papiercommissie ingesteld die er zorg voor droeg dat het oud papier terecht bij een Het oprichten van de Borrel in 1978 tehuis voor daklozen. En bij een excursie luidde een nieuw tijdperk in. naar een kerncentrale werden duidelijk zichtbaar anti-kernenergiespeldjes gedragen, hetgeen niet echt in dank werd afgenomen. Dit in tegenstelling tot Thor, dat zich altijd corporaal heeft proberen op te stellen. In 1968 is een voorstel aangenomen dat leden van Thor die vonden dat hun belangen niet goed behartigd werden door hun vereniging, voor ƒ 2,50 lid mochten worden van Van der Waals. Toen leden van het toen nog

23

De multidimensionaliteit van inkjettechnologie Door Hans Gollatz

D

24

Inkjet printing is een relatief nieuwe technologie die pas vanaf begin jaren zeventig in de praktijk wordt toegepast. Bij “continuous inkjet printing” wordt met een constante druk continue druppels gegenereerd, die eventueel kunnen worden afgebogen door middel van een elektrisch veld. Op deze manier kan er geschreven worden, of kunnen de druppels zover worden afgebogen dat ze niet op het te beprinten substraat terechtkomen, maar in een opvangbak. De eerste applicaties waren beperkt tot industriële toepassingen, het printen van houdbaarheidsdata en codes op verpakkingen en dozen, omdat deze applicatie slechts een zeer lage printresolutie met relatief grote druppels vereist.

Aan het eind van de jaren tachtig werd aan de inkjettechnologie een nieuwe dimensie toegevoegd: de dimensie van ‘drop on demand’. Het werd mogelijk om kleinere druppels ‘on demand’ te verjetten met meerdere nozzles tegelijkertijd in een printhead. Met een verwarmingselement wordt de op water gebaseerde inkt lokaal aan de kook gebracht. Als gevolg van de dampbel die ontstaat door het kookproces wordt er een druppel inkt naar buiten

verjet. Hiermee wordt het voor inkjet mogelijk om te worden toegepast als alternatieve printtechnologie van de laser/matrixprinter. De eerste thermische inkjetprinter was de Hewlett-Packard 2225 ThinkJet. Thermische printheads zijn beperkt tot op water gebaseerde vloeistoffen, omdat er immers een dampbel moet worden gemaakt. Een additioneel ontwikkeld actuatorprincipe, namelijk op basis van piëzomateriaal, voegt een nieuwe dimensie aan inkjetprinting toe. Hiermee is het mogelijk om ook andere dan op water gebaseerde vloeistoffen te verjetten, zoals op olie gebaseerde en UVuithardbare inkten. Koerier 4, jaargang 47

innovatie samen met geïnteresseerden die ook inkjettechnologie willen gaan inzetten. Het samenwerken met mensen uit verschillende disciplines en het innovatieve karakter van het werk, maken het werken bij Océ zeer uitdagend. Voor alle betrokkenen worden nieuwe deuren geopend. [1] Preservation of Ink Jet Hardcopies, Martin C. Jürgens, 1999. [2] Inkjet technology and product develropment strategies; Stephen F. Pond.

In multidisciplinaire teams (fysici, werktuigbouwers, elektronici, informatici en chemici) werken we bij Océ aan een eigen inkjetkleurenprintertechnologie. De hierbij gebruikte inkt is niet vloeibaar bij kamertemperatuur. Daarom wordt gejet bij een temperatuur van 130°C. De druppels stollen op het moment dat ze het papier raken, waardoor het document direct na het printen droog is. Een geheel nieuwe ruimte met vele dimensies die op dit moment snel groeit, is het verjetten van functionele materialen. Hiermee is het mogelijk om biosensoren, displays, RFID’s, medicijnen, LED’s, system in package, zonnecellen, lampen, batterijen, PCB’s, elektronica en nog veel meer te printen. Océ Technologies B.V. heeft, om de technologie samen met partners (waaronder Philips) verder te ontwikkelen, een Inkjet Application Centre opgericht op de High Tech Campus in Eindhoven. We werken daar in een vorm van open

Editorial

Editorial

e studie van de basisprincipes van de inkjettechnologie begon al meer dan 200 jaar geleden toen Savart het gebruik van akoestische energie analyseerde voor het genereren van uniforme druppels [1]. Ongeveer 150 jaar geleden is vervolgens door de Belgische fysicus J.A.F. Plateau onderzoek verricht naar het ontstaan van een vloeistof straal uit ronde openingen [2], de zogenoemde nozzles.

De toepassing van het piëzo-elektrische effect in een actuator opent vervolgens ook de deur naar een nieuwe dimensie met betrekking tot de betrouwbaarheid van inkjet. Met piëzoactuatoren is het namelijk mogelijk om de piëzowerking tevens te gebruiken als sensor. Door te luisteren naar de akoestische drukgolven in het inktkanaal na het jetten, kan heel eenvoudig de echo van de verjette druppel gemeten worden. Met behulp van de echo kan bepaald worden of een druppel is verjet en wat eventueel het faalmechanisme, zoals een luchtbelletje, is van een niet verjette druppel. Dit is een gepatenteerde uitvinding van Océ en wordt Paint (Piezo acoustic inkjet channels in time) genoemd.

25

Sjors en het olielampje Door Astrid Jacobs

H

26

Op dit moment voorzag Sjors de vernederingen van de komende uren nog niet

Ik denk dat de meesten van jullie ooit wel eens ergens in vast hebben gezeten en het idee wel herkennen. Voor sommigen zal het jaren geleden in je kindertijd

zijn geweest, toen je dacht dat je overal in/door paste, maar voor sommigen is het nog maar een paar weken geleden. Zo wist Sjors zich vorig jaar op de chAos dies al ‘in the picture’ te zetten met zo’n situatie. Deze gebeurtenis was ons lang bijgebleven, vanwege het feit dat Sjors juist vast kwam te zitten op het moment dat de begeleider ons aan het uitleggen was dat je bij speleologie (wat we hierna zouden gaan doen) erg weinig kans liep om vast te blijven zitten in een grotspleet. Dit vertrouwen van de begeleider daalde natuurlijk dramatisch toen Sjors’ vinger vast bleef zitten in het oor van het koffiekopje en het ook nog meer dan een minuut duurde voordat Sjors het probleem had verholpen. Moedig ging de begeleider samen met ons op pad en het avontuur liep verder goed af; Sjors zijn vinger overleefde de grot! Ach ja, weinig bijzonders denk je, iedereen overkomt wel eens zoiets! Sjors blijft na dit avontuur echter nog steeds eigenwijs en denkt zijn vinger overal in te kunnen steken. Zo was de sintercHaosavond afgelopen jaar en iedereen had leuke/onzin cadeaus gekocht voor elkaar die we via het bekende dobbelspel (alhoewel misschien toch niet voor Frank Schoenaker?) doorgaven. Al vrij snel werd er een olielamp uitgepakt. De olielamp in kwestie was een eenvoudig blik met een smalle cilinder aan de bovenkant waar de lont doorheen zat (zie foto). De olielamp werd uiteraard ook steeds van eigenaar gewisseld, totdat Sjors de eigenaar was. Sjors vond de olielamp erg leuk. Nou ja, vooral Sjors’ vinger denk ik. Sjors dacht dat zijn vinger wel Koerier 4, jaargang 47

Sjors ziet zijn no claim in rook opgaan.

in de olielamp zou passen. Dit lukte ook prima! Maar ja, eruit krijgen was toch minder gemakkelijk… In het begin kon Sjors de humor er wel van inzien, ook al stroomde de adrenaline wederom door zijn lichaam. Onder luid gelach van de Chaoten bleef Sjors maar proberen. Na verwoede pogingen ging Sjors nieuwe strategieën toepassen. Eerst werden er hulptroepen, bestaande uit oliedruppels, toegepast. Olie maakt glad en dan zou het toch moeten lukken, maar helaas de vinger bleef in de olielamp zitten. Dan maar proberen om het onder de koude kraan te houden, want dan krimpen je vingers. Maar helaas, wederom dacht de olielamp te kunnen winnen. Dit kon Sjors natuurlijk niet uitstaan en samen met wat hulp van Chaoten/huisgenoten werd het olielampje vermoord. De onderkant van het blik werd met het brute geweld van een blikopener geopend. Zodoende konden ze er eens met een ander perspectief tegenaan kijken, maar helaas bleek dat ook niet voldoende inspiratie op te leveren om het probleem op te lossen. De vinger wilde maar niet los komen van het olielampje.

Chaos

Chaos

et is een koude en gure dag, maar jij zit warm binnen te genieten van een lekkere kop koffie. Je houdt het warme kopje goed vast en steekt je vinger door het oor van het kopje. Als je koffie op is en je het kopje weer op tafel wilt zetten, merk je dat je vinger vastzit in het oor. O jee, dat was niet de bedoeling! De adrenaline stroomt door je lichaam en je krijgt het al een beetje benauwd, maar gelukkig is je vinger al na een paar seconden weer bevrijd en krijg je een gevoel van opluchting.

Nu begon stiekem de paniek toch wel een beetje toe te slaan bij Sjors en er werd besloten dat er nog maar één tactiek was: op naar het ziekenhuis. In het ziekenhuis moeten ze dit soort dingen toch op kunnen lossen, er werken toch chirurgen met het meest gruwelijke gereedschap dat je je kunt bedenken. In het ziekenhuis aangekomen moest Sjors natuurlijk het verhaal van zijn vinger en het olielampje uit de doeken doen. Hierbij braken de verpleegkundigen en de artsen toch ook in lachen uit tot grote teleurstelling van Sjors, die wel wat medeleven had kunnen gebruiken. Nadat de lachbui over was kwam het personeel aan met een mooi en groot ‘device’. Het was een soort van blikopener maar dan anders, aldus Sjors. En daar werd dan een definitief einde gemaakt aan de strijd, maar uiteraard zorgde assistent Frank Schoenaker voor wat mooie foto’s voor de kijkers thuis (zie onder). Het olielampje ziet er achteraf wat verslagen en verminkt uit; de onderkant is eraf en de bovenkant is ingeknipt, terwijl Sjors’ vinger er minder ernstig uitzag: die had alleen een snee van het scherpe randje in het blikje. Maar bovenal kon Sjors weer rustig adem halen en genieten van een koud biertje, zonder een olielampje aan zijn vinger. Maar of Sjors nu minder eigenwijs is geworden en niet overal zijn vinger in zal steken, dat zal de toekomst moeten uitwijzen…

27

De fascinatie van TNO Nieuwe technologie beantwoordt vragen. Nieuwe technologie roept vragen op. Denk vrij; denk onafhankelijk. Dat is fascinatie! TNO Industrie en Techniek zoekt: Toptalenten Wervelwinden Hoogvliegers Topsporters

Doordenkers Verderkijkers Kampioenen Waaghalzen

Winnaars Toppers Jongleurs Koorddansers

Nieuwe producten en materialen, sneller ontwerpen, efficiënter produceren. TNO Industrie en Techniek is hét kerngebied van de toegepaste technische wetenschappen. Wij spelen een voortrekkersrol in het realiseren van technische innovaties en leveren hierdoor een stevige impuls aan ondernemerschap. Meer informatie? Spreekt deze fascinatie van TNO je aan? Kijk op http://www.tno.nl/industrie_en_techniek/ of mail Wilma Hanskamp, recruiter afdeling HRD ([email protected]).

Megabierproeffestijn Door Thomas Lemmens

N

30

Maar goed, om toch weer wat dichter bij dat magische aantal van 100 bieren in de buurt te komen, was het dus tijd om weer eens wat nieuwe biertjes aan het menu toe te voegen. Namens de Borrelcommissie hadden Paul en JP zich erop gestort om er dit jaar een succes van te maken. Zij gingen schuil achter een groot gordijn, die voor de gelegenheid aan de bar was vastgemaakt. Een twintigtal deelnemers kon plaatsnemen aan de tafels, waar zoals vanouds het water en de crackers al klaarstonden. De groep werd in tweeën gesplitst en beide helften werkten het omgekeerde schema van de ander af.

Dit was zo omdat de algemene gedachte was dat biertje zes tot en met tien misschien niet met dezelfde kritische blik zouden worden bekeken als de voorgaande vijf, omdat de inschatting was dat het alcoholpercentage in het bloed van de deelnemers naarmate de avond vorderde gestaag zou stijgen. Al snel bleek dat het Megabierproeffestijn zijn doel niet gemist had. De discussies over de verschillende bieren barstte los. Het leek wel hoe viezer sommige mensen een biertje vonden, hoe lekkerder andere hem vonden. Een goed voorbeeld was de Kapittel Pater. Dit donkere abdijbier is een stuk zoeter dan de St. Bernardus Pater 6 uit ons assortiment, maar met een lichtbittere afdronk. Han en Paul vonden hem heerlijk, en ze bekroonden hem beiden met een dikke 9. Persoonlijk vond ik hem ook prima te pruimen. Maar niet iedereen was het hier mee eens, want uit de resultaten bleek dat maar liefst acht van de twintig de Pater bij de twee smerigste biertjes van de avond schaarden. Het gemiddelde cijfer was dan ook de op een na laagste. Desondanks was de inschatting van de Borrelcommissie dat de Pater uniek genoeg was om toegevoegd te worden.

Koerier 4, jaargang 47

Maar de Charles Quint was niet de enige tripel die in de smaak viel. Zowel de St. Feuillien Tripel als de Moeder Overste konden rekenen op positieve reacties, waarbij de eerste met een smalle marge de bovenliggende partij was. Opvallend aan de St. Feullien was de dichte schuimkraag, de sterke moutsmaak en het gist dat goed te proeven was. Resultaat was dat ook de St. Feuillien Tripel aan het assortiment wordt toegevoegd. Persoonlijk vond ik hem niet super voor een tripel, maar misschien dat hij als vast onderdeel van het assortiment me alsnog kan overtuigen De Moeder Overste had een sterke, bitterzoete smaak, maar haalde het toch net niet tot het nieuwe Borrelmenu, omdat we drie nieuwe tripels toch teveel van het goede vonden. Mocht er echter een tripel uit het assortiment verdwijnen, dan staat deze bovenaan om hem te vervangen. De enige tripel die eigenlijk bij niemand in de smaak viel, was de Floreffe Tripel, tot grote teleurstelling van ir. Joost Kos. Andere bieren die niet konden overtuigen, waren de Affligem Blond

en Dubbel. Hoewel de blond gemiddeld tweede werd, lag dit voornamelijk aan de algemene tendens dat een blond biertje altijd wel in de smaak valt, en werd hij niet echt als aanvulling op het assortiment gezien. Voor de Affligem Dubbel bleek hetzelfde: geen van de deelnemers gaf aan hem ofwel erg lekker ofwel erg vies te vinden. Een speciaal geval is de Croy Dubbel. Ik vond de Croy zeer sterk van smaak met een warm mondgevoel, waar je even aan moet wennen. Dientengevolge kon niet iedereen hem waarderen. Maar omdat de Croy toch goed ontvangen werd als Kratje van de Week, en zowel ik, als besteller van de Borrel, Niels, als voorzitter, en Paul, als organisator, hem vanwege zijn aparte smaak toch een aanvulling op het assortiment vonden (en wij hem wel lekker vonden), zal ook de Croy Dubbel aan het assortiment worden toegevoegd. Toch was wel te merken dat de alcohol zijn uitwerking niet gemist had, en zeker toen de pizza’s arriveerden, werd het geheel nogal chaotisch. Desondanks complimenten voor Paul en JP, die er toch in slaagden iedereen zijn biertje te geven, zelfs toen een gedeelte van de deelnemers, weliswaar enigszins bedwelmd, wegmoest voor een Instructie Verantwoord Alcoholgebruik. Dit werd overigens ook opgemerkt door de instructeur, maar gelukkig heeft iedereen inmiddels toch zijn certificaat. De volgende Borrelvergadering zijn de resultaten besproken. Samengevat komen de Charles Quint, Croy Dubbel, Kapittel Pater en St. Feuillien Tripel in ons assortiment. De Borrel is weer hard op weg richting de magische grens van honderd bieren!

Activiteit

Activiteit

a ruim een jaar was het dan weer zover: het Bierproeffestijn vond weer plaats. Hoewel, Bierproeffestijn, Megabierproeffestijn was het ditmaal. Afgelopen jaar hebben we namelijk afscheid moeten nemen van heel wat biertjes. Leeuw Valkenburgs Wit, Mort Subite Peche, Hertog Jan Dubbel, Tripel en Winterbier, Hoegaarden Julius: allemaal verdwenen ze uit het assortiment. De fusie van het Belgische Interbrew en het Braziliaanse Ambev heeft de breedte van het assortiment van onze leverancier duidelijk geen goed gedaan. Het aanbod van Hertog Jan is zodanig gereduceerd, dat alleen de pilsener, Primator en het paradepaardje de Grand Prestige nog vast in ons assortiment zitten. Gelukkig zijn ze nog net niet zover gegaan om de Meibock uit de productie te nemen, zodat jullie tegen de tijd dat je dit leest hopelijk weer een lekker Meibockje kunnen drinken. Maar al met al kijken wij de ijzeren greep van InBev op de eens zo prestigieuze brouwerij in Arcen met lede ogen aan.

De absolute winnaar van de avond was de Charles Quint, die toevallig de donderdag van tevoren het Kratje van de Week was, en ook toen al voor tal van positieve reacties zorgde. Deze zoete, kruidige tripel met een duidelijke tarwegeur (lees: witbiergeur) zorgde ook dit keer voor een vrijwel unaniem positief advies. Het enige gevaar is dat hij wel heel gemakkelijk wegdrinkt voor een 9%-biertje, maar datzelfde geldt voor de Brugse Tripel, dus dat wennen zal wel meevallen.

31

Ruimteonderzoek in Nederland

methaan te doen. Hopelijk kan TROPOMI meer duidelijkheid bieden.

Door Wiebe Wagemans

O

p vrijdagmiddag 17 november heeft de VENI-excursie naar SRON Netherlands Institute for Space Research plaatsgevonden (het vroegere Stichting RuimteOnderzoek Nederland). De opkomst viel wat tegen met elf mensen, waarvan de helft studenten van Van der Waals. Desondanks was het toch een interessante middag waar iedereen kennis heeft kunnen maken met SRON. Het programma bestond uit twee voordrachten en een rondleiding langs een tweetal opstellingen met als afsluiting een borrel. SRON is een van de negen instituten van NWO. Zoals de VS de NASA hebben en Europa ESA heeft, zo heeft Nederland SRON. Het houdt zich bezig met ruimteonderzoek en dan vooral met

32

VENI is de vereniging voor afgestudeerd Technisch Natuurkundigen uit Eindhoven. Het doel is om deze alumni met elkaar in contact te brengen. Dit wordt gedaan door het organiseren van activiteiten zoals lezingen, excursies en een barbecue. Daarnaast wordt ook vier keer per jaar het VENI-blad uitgegeven. Als afstudeerder kun je gratis aspirant lid worden, dan kan je deelnemen aan de activiteiten en ontvang je het blad. Stuur een mail naar [email protected] om je aan te melden.

Koerier 4, jaargang 47

Activiteit

Activiteit

Wat is VENI?

het ontwikkelen voor sensoren, zoals we te horen kregen van Jasper Wamsteker bij de inleidende presentatie. Het onderzoek bestaat uit vijf pijlers. De eerste is sensoren voor infrarood. Zo wordt er meegewerkt aan HIFI, de detector van Herschell – de grootste spiegel in de ruimte – van ESA. Voor het ontwikkelen hiervan is SRON de hoofdaannemer. Deze wordt in Groningen ontwikkeld, dus daar konden we helaas niets van zien. De tweede pijler is röntgen met bijdragen aan XMM-Newton (ESA) en Chandra (NASA). Als derde wordt gewerkt aan sensoren voor aardgericht onderzoek. Sciamachy is een onderdeel van Envisat, een Europese satelliet die een belangrijke detector is voor NO2. De vierde pijler zijn zwaartekrachtsensoren. De GOCE-satelliet van ESA staat gepland voor volgend jaar en gaat kijken naar het gravitatieveld van de aarde. Daaruit kan bijvoorbeeld informatie gehaald worden over oceaanstromingen. Hiervoor werkt SRON aan de dataverwerking. De vijfde en laatste pijler is ASIC, wat staat voor Application Specific IC. Hier wordt gewerkt aan gespecialiseerde IC’s.

De golflengte die gebruikt wordt, ligt tussen het infrarood en de korte golf in, vandaar de naam ‘short wave infrared’ (SWIR), met een typische golflengte van 2,3 µm. In de detector wordt gebruik gemaakt van een tralie om de golflengtes te kunnen scheiden. Bij een eerste ontwerp bleek de Het was aan niemand te merken dat het detector bijna 1 m3 groot te moeten vrijdagochtend was worden om de vereiste resolutie van 0,25 nm te kunnen halen. Dit is veel te groot voor het gebruik in een satelliet. De oplossing om dit te verkleinen Vervolgens lichtte Ruud Hoogeveen lag in het gebruik van een ‘immersed een klein stukje van het onderzoek van grating’. Dit houdt in dat het tralie in een SRON eruit. Hij werkt momenteel aan de medium met een grotere brekingsindex ontwikkeling van ‘emersed gratings’ voor wordt geplaatst. Door hiervoor silicium TROPOMI. Dit is een onderdeel van een (n = 3,5) te gebruiken kan volume van nieuwe ESA satelliet voor aardobservatie. het instrument een factor n3 ≈ 43 kleiner Dit onderdeel maakt gebruik van ‘short wave infrared’ om te kijken naar de worden. De uitdaging is nu om op een 5 broeikasgassen methaan en CO in de cm dikke silicium wafer groeven te etsen atmosfeer. Het grote voordeel ten opzichte met hele strenge specificaties. Voor een van de bestaande satellieten is dat deze gebied van 7 x 7 cm moet bijvoorbeeld de kleinere pixels en dus een hogere resolutie ruwheid binnen de 60 nm liggen en het heeft en dat een ander golflengtebereik liefst wil men 500 lijnen per mm. Nu zijn bekeken kan worden. alle testen nog gedaan op dunne wafers, maar binnenkort moet alle apparatuur Het is interessant om de aanwezigheid aangepast worden op de dikke exemplaren. van methaan beter te kunnen onderzoeken. De eerste tests met hoge lijndichtheden Het zou op CO2 na de grootste bijdrage waren verrassend goed, dus dit element vindt zeer waarschijnlijk wel zijn weg naar leveren aan het broeikaseffect, maar de uiteindelijke detector. de laatste jaren neemt de hoeveelheid methaan in de atmosfeer af. Tot op heden Na de presentaties stonden twee is nog niet bekend hoe dit komt. Een labbezoeken gepland. Het eerste bezoek reden zou kunnen zijn dat het methaan was aan een lab waar gewerkt wordt aan dat van planten en dieren door rotting de Application Specific IC’s. Hier worden kwam en dat het is afgenomen door chips ontwikkeld met heel specifieke het kappen van het regenwoud. Met de toepassingen. Door ze zo specifiek te kleinere pixels moet het mogelijk worden ontwerpen zijn ze lichter, zuiniger en ook om tot op stadsniveau metingen aan het

33

A2 Racer Buggenum: de tweedejaarsexcursie.

efficiënter. Op de chips worden vaak op intelligente wijze analoge en digitale delen gecombineerd.

Door Rob Mensink

34

D

e XL wilde het nut van het vak Thermodynamica aantonen. Daarom werd er een tweedejaarsexcursie georganiseerd naar een energiecentrale. En niet zomaar een energiecentrale, nee, een kolenvergassingscentrale. Om half een vertrok vanuit de Van-der-Waalskamer een bijna compleet groepje, inclusief Jan C., naar Buggenum, Limburg. Na een korte treinreis kwamen we aan in Roermond, waar we de bus zouden nemen naar de centrale. Helaas had onze bus vertraging en misten we onze aansluiting. Gelukkig voor ons was Hennie met de auto naar Buggenum gekomen en woonde Jan C. daar toevallig in de buurt. Na wat op en neer rijden zijn we dus toch nog bij de centrale aangekomen. Een half uur te laat konden we beginnen aan een uitleg over de energiecentrale. Deze centrale, tijdens de liberalisering van de energiemarkt

Koeriercommissie zoekt mensen!

D

e Koeriercommisie zoekt mensen. Zoals je misschien hebt gemerkt, is de Koeriercommissie nieuw leven ingeblazen. Dat betekent niet dat we zonder jouw input kunnen! Wij zoeken mensen die het leuk lijkt om mee te denken over nieuwe thema’s of om zelf artikelen te schrijven. Die artikelen mogen over van alles en nog wat gaan: komisch, thema of gewoon over wat je het meegemaakt. Lijkt jou dit wat? Mail dan naar [email protected]! Koerier 4, jaargang 47

De kolenvergassingscentrale: Scrabblewoord.

iedereens

overgenomen door Nuon, is een van de weinige in zijn soort. Er staan er nog twee in Amerika en een in Spanje. De grote vraag was dus wat het voordeel van deze centrales was boven aardgascentrales of gewone kolencentrales. Eigenlijk was dat kort samen te vatten. Je moet er kolen in stoppen en die zijn op dit moment goedkoper dan olie en aardgas. Het verschil met gewone kolencentrales was ook vrij duidelijk. Kolenvergassing is net zo efficiënt als kolenverbranding, maar beter voor het milieu omdat er een lagere verbrandingstemperatuur nodig is. Nadat we eerst op maquetteschaal het complex hadden bekeken, kregen we een rondleiding over het terrein. Te beginnen met de controlekamer, in de stijl van een oude spionagefilm, met lampjesplattegrond op de muur en mensen in overalls en bouwhelmen. Daarna zijn we naar buiten gegaan voor een tour over het terrein, inclusief rare luchtjes. Helaas konden we nergens echt dichtbij komen vanwege gevaar van koolmonoxide. Wel kregen we een goede indruk van de grootte en de complexiteit van de centrale. Na deze rondleiding trokken we een sprintje naar de bushalte, waardoor we toch weer op schema lagen. En terwijl we enorme hoeveelheid aan informatie nog aan het verwerken waren, gingen wij, ditmaal zonder Jan C., op weg terug naar Eindhoven.

Activiteit

Activiteit

Het tweede project waar we iets van te zien kregen was onderzoek aan een nieuw type röntgendetector. Het doel is om een röntgencamera te bouwen waarbij iedere pixel ook de energie van een opvallend foton kan bepalen. In de detector die hier ontwikkeld wordt, meet men de energie door het foton te absorberen en de temperatuursstijging te meten. Voor een foton van 1 keV is De Borrel achteraf: een vaste Van-der-Waalstraditie, dit typisch 0.1 – 1 mK, dus zelfs na al die jaren. voor een goede resolutie moet in stapjes van 1 µK gemeten huidige test-systeem heeft nog niet de kunnen worden. Dit wordt gedaan met gewenste dimensies, maar met opschalen behulp van een bimetalen supergeleider en slim uitlezen moeten de doelstellingen van Ti en Au. De Tc hiervan ligt rond zeker gehaald gaan worden. de 100 mK en door de detector op deze temperatuur te houden, zorgt een kleine Ook na de rondleiding werd weer temperatuursverandering voor een grote goed voor ons gezorgd. In de centrale verandering in de stroom. Een bijkomend ruimte was een borrel geregeld. Tijdens de voordeel is dat dit systeem een negatieve borrel werd, waar nodig, nog wat uitleg feedback heeft en zichzelf zo stabiel gevraagd en konden we terugkijken op houdt. Om al deze metingen mogelijk te een leuke excursie. maken, wordt de satelliet van een grote hoeveelheid vloeibaar helium voorzien (Meer informatie over SRON is te en wordt er ook nog verder gekoeld. Het vinden op www.sron.nl)

favoriete

35

Een kijkje in de keuken van Tech United Door Thomas Lemmens en Paul Scheer van Maaswaal

G

36

Bij de Robocup strijden robots in allerlei disciplines, maar het voetbal is toch wel het belangrijkste onderdeel qua deelnemers, met allerlei klassen, zoals looprobots. Tech United doet echter mee in de klasse ‘midsize’, voor middelgrote robots op wielen. Al deze robots moeten volledig autonoom zijn, dus geen besturing van buitenaf. Het eerstvolgende toernooi zal het Europees kampioenschap zijn, dat in april in Hannover zal plaatsvinden. Daar zullen zo’n tien teams deelnemen. Het team, dat vrijwel geheel bestaat

We werden te woord gestaan door Gillis Hommen, die Tech United als studentenassistentschap erbij doet. Dat houdt in dat hij, naast het gewone werk aan de voetbalrobots, ook de reizen naar de jaarlijks Europese en wereldkampioenschappen moet plannen, dit jaar in Hannover en Atlanta. Er zijn mensen die het slechter hebben getroffen, zou je zo zeggen. Tech United is een van oorsprong Figuur 1: Duidelijk zichtbaar zijn de drie multidisciplinair project, maar gefragmenteerde wielen waarmee de robot zich voortbeweegt. inmiddels werken er vrijwel alleen werktuigbouwkundige promovendi. uit vrijwilligers, is pas een kleine Gillis omschreef ze als toch een beetje twee jaar bezig, en is opgestart uit de ‘het manusje van alles’, en zodoende restanten van Clockwork Orange, een prima in staat om het Tech Unitedteam samenwerkingsverband van de TUD, te vullen. Het doel van Tech United is UvA en UU. Ze zijn begonnen omdat om een robotvoetbalteam af te leveren het EK plaatsvond in Eindhoven, maar dat mee kan dingen naar de prijzen in de dat werd voornamelijk gebruikt om wereldwijde competitie van de Robocup. Koerier 4, jaargang 47

Hierop liet Gillis onderdelen van de robot zien. Het eerste wat ons opviel waren de wielen (zie figuur 1). Zoals op de foto te zien is, is het Figuur 3: De vork waarmee de bal werd wiel opgebouwd uit fragmentjes. aangenomen, met in het midden een lepel om de Deze fragmentjes kunnen in de bal te schieten. asrichting draaien en zorgen er dus USG Innotiv steunt Tech United eveneens voor dat het wiel niet alleen in radiale met adviezen en dergelijke. richting draait. Op deze manier kan de robot instantaan alle kanten oprijden. Het zicht wordt bepaald door een Dit concept wordt bij vrijwel alle teams bolle spiegel die bovenin de robot zit. Met zo toegepast, maar de effectiviteit is een algoritme kan de robot 360 graden afhankelijk van de software. Alle software in het rond kijken, en zodoende bepalen van Tech United is overigens gewoon waar de goals en de grenzen van het veld Linux. Daarnaast levert Maxon Motors zijn (figuur 2). de motoren, zowel in de aandrijving van de robot (3 motoren van 150W per robot) Daarnaast is het voor de moderne als in het actieve ballhandling systeem met robotvoetballer natuurlijk belangrijk om twee kleine motoren. Ingenieursbureau een bal goed aan te nemen. Bij de vorige Robocup waren hier nog wat problemen mee. De robots namen de bal aan met een vork, maar doordat het moeilijk was om de snelheid van de robot constant te houden, rolde de bal bij het dribbelen weg. Dit probleem is bij de nieuwe versie gedeeltelijk weggewerkt door wieltjes onder een hoek tegen de rolrichting van de bal te laten draaien. Doordat er beperkingen zijn gesteld aan de hoek waaronder deze wieltjes mogen Figuur 2: Met een bolle spiegel en een staan, is er geen sprake van klemmen en camera kan de robot 360 graden in de rondte kan de bal nog gewoon afgepakt worden. kijken

Thema: Robotica

Thema: Robotica

ewapend met bloknoot en camera togen ik en mijn bestuursgenootje Paul richting W-Laag. Deze doorgaans weinig door natuurkundigen bezochte hoek van de TU/e herbergt een heus voetbalstadion. Hoewel, stadion… Meer een groen vlak van 8 bij 12 meter met lage goals. We liepen door naar een kantoortje, dat vol stond met robots en onderdelen daarvan. Het was duidelijk, we waren in het domein van Tech United, het enige robotvoetbalteam van een universiteit in Nederland.

van te leren, zoals Van Basten het WK 2006 gebruikte om te leren. Inmiddels is Tech United wél zo vergevorderd dat er nog maar weinig te herkennen is van het vroegere project. Want hoewel het basisconcept van de voetbalrobot nog altijd hetzelfde is als twee jaar geleden, zijn er ontzettend veel vorderingen geboekt.

37

Thema: Robotica

Dit is in lijn met de FIFA-regels, die zoveel mogelijk worden nageleefd.

38

echt voetbalveld van 100 bij 60 meter te laten spelen, in lijn met de FIFA-regels.

De volgende stap is dan tactiek. Nu is Het is dus belangrijk dat de bal goed het nog net mogelijk om te bepalen waar onder controle wordt gehouden, want dit de goal is en waar de lijnen liggen, met is een van de belangrijkste aspecten van behulp van kleuren. Een geel vlak is de de voetbalrobot. Er bestaan zelfs teams goal, een groen vlak het veld. De keeper die alleen dribbelen, en dit zo hebben blijft binnen het ‘vijfmetergebied’ door ontwikkeld dat ze gewoon de bal in de de witte lijnen, maar handig gebruik goal kunnen dribbelen. Maar natuurlijk is maken van de positie van mede- en het gemakkelijker om er gewoon een bal tegenspelers zit er nog niet in te schieten, en dat in. Dit is een belangrijke is ook precies waar stap vanwege het ultieme Tech United flink doel van de Robocup: een in uitblinkt. Bij robotvoetbalteam dat in het vorige toernooi 2050 een menselijk team werd een lepel kan verslaan. Op dit gebied gebruikt, die met worden nu voorzichtig de een luchtdrukpistool eerste stapjes gedaan. werd aangedreven (figuur 3). Daardoor Hieruit blijkt wel kon de lepel hoeveel tempo er achter het uitzwaaien en werd geheel zit. Als ik Gillis vraag de bal weggeschoten. hoe het robotvoetbal er over Nadeel hiervan was vijf jaar uit zal zien, vertelt dat je de snelheid hij dat hij hoopt dat ze over van de bal niet vijf jaar voor het eerst met kon doseren. Figuur 4: De gehele robot met de een looprobotteam voor de Daarom hebben bal. dag kunnen verschijnen. ze, met behulp Het tekent de ambitie van van wat colleges dit team. En dat de TU/e er ook wat Elektromagnetisme, nu een solenoïde inziet, blijkt uit de vele verzoekjes voor in de robot gebouwd. Daarmee kan voorlichtingsdagen. Laten we hopen dat het schot beter getimed worden en het ze veel succes oogsten op de komende biedt zelfs de mogelijkheid om de robots kampioenschappen. naar elkaar te laten passen. Dit is erg belangrijk, omdat de regels ook steeds verder worden opgerekt. Tot de vorige kampioenschappen speelden nog vier robots op een veld van 6 bij 12 meter, inmiddels is dat zes robots op een veld van 12 bij 18 meter geworden. Dit betekent dat de ruimte per robot groter is geworden, en dus het passen. Er wordt getracht om op termijn de robots op een Koerier 4, jaargang 47

We Want More! Zo’n 60 vaste en 150 ingeleende lassers, ijzerwerkers en fitters zetten de ontwerpen van de engineers om in ‘bewegend staal’.

De Fairpartner heeft in het voorjaar haar twee 800 tons Huisman mastkranen laten opwaarderen naar 900 ton elk.

Het meest complexe pijpleg systeem ooit ontworpen en gebouwd door Huisman is aan boord gehesen om in Afrika te worden geïnstalleerd. Er staan in totaal zes pijplegsystemen in bestelling. Werk tot in 2010!

Zo’n 140 engineers ontwerpen de hele constructie en de mechanische, elektrische, hydraulische en software-besturings systemen voor de complexe offshore installaties. Zij kunnen op alle afdelingen nog nieuwe collega’s gebruiken! Kijk op de website of jouw nieuwe baan daar ook tussen staat!

De mastvoet van een 3000 tons (Gezien voorop èn in Technisch Weekblad van 14 oktober?) en een 800 tons mastkraan staan gebroederlijk naast elkaar om te worden bewerkt. We hebben momenteel 17 mastkranen in bestelling! Werk tot in 2010!

De Express, door Huisman voorzien van een geavanceerd oprolpijplegsysteem wil in nog dieper water oliepijpleidingen leggen.

De Happy Buccaneer krijgt een upgrade van haar beide kranen na 23 jaar trouwe dienst. Kranen gaan van 550 ton naar 700 ton capaciteit elk.

W W W. H U I S M A N - I T R E C . C O M We want more engineers. Zie onze website voor een volledig overzicht van de vacatures. Neem contact op met P&O voor jouw mogelijkheden bij ons snel groeiend bedrijf! Tel: 010 245 22 22 - Mail: [email protected] - Adres: Admiraal Trompstraat 2 - 3115 HH Schiedam

Eerstejaarsexcursie

Excursie Universiteit Hasselt

Door Dirk van Bekerom

Door Michel van Hinsburg

40

we naar binnen geleid voor een presentatie. Zoals iedereen weet is het een flinke opgave om de concentratie erbij te houden, iets wat op een lege maag sowieso al gedoemd is te mislukken. Gelukkig was ook de organisatie hiervan op de hoogte, en konden we voor de presentatie onze buikjes rond eten aan de gratis lunch die klaarstond. We kregen een presentatie over de structuur van het bedrijf, dat bestond uit een ontwerp- en een uitvoeringsafdeling, en over de verschillende kranen die ze maakten. Na de presentatie werden we rondgeleid over het terrein. Pas op dit moment werd duidelijk hoe groot de kranen werkelijk waren. We kregen sommige kranen te zien die bestemd waren voor het versjouwen voor containers, andere die juist waren voor het leggen van pijpen. Daarna kregen we nog een kijkje in de werkplaats: een heel grote hal waar tal van lassers en monteurs aan het werk waren, en waar allerlei kolossale hijskraanonderdelen wachtten om geassembleerd te worden. Na de rondleiding over het terrein verzamelden we weer in de hal waar we de dag begonnen waren. Toen we compleet waren, vertrokken we weer op ongeveer dezelfde wijze als de heenweg richting Eindhoven. Koerier 4, jaargang 47

J

a, ook dit jaar was hij er weer: de excursie naar Hasselt. Toen ik op mijn kamertje in Eindhoven zat en wat op internet zat te kijken, zag ik dat er weer een excursie naar Hasselt was. Hier moest ik natuurlijk naartoe, dus toen heb ik mijn fietsje gepakt en ben naar de TU/e gefietst, om mij daar meteen op te geven voor de excursie. Gelukkig was er nog plaats. Op 1 maart was het dan eindelijk zover: de dag om met Barabas naar Hasselt te gaan was aangebroken. Tot mijn grote verbazing waren nog niet eens alle plaatsen in de bus vol. Hoe dit kan, vraag ik mij nog steeds af, maar ja, ik denk dat de meeste mensen niet weten hoe geweldig het vorig jaar was. In Hasselt aangekomen kregen we als eerste een welkomstwoordje. Daarna hebben we een bezoek gebracht aan de groep “Computer Graphics” van het “Expertisecentrum voor Digitale Media”. Het eerste gedeelte ging over het simuleren van verschillende dingen, zoals het ontstaan van files en het groeien van planten. Mijn motto is dan: zet ergens een plant neer en kijk hoe die groeit. Daar heb ik geen computer voor nodig. Maar ja, waarschijnlijk is dat mijn simpele mening en als ik Informatica was gaan studeren in plaats van Natuurkunde, had ik het misschien wel begrepen. Het volgende gedeelte vond ik dan ook al een stuk interessanter, want dit ging over de lenswerking van clusters van sterren oftewel het afbuigen van licht in een zwaartekrachtsveld. Daarna kregen we nog een lezing van Prof. Christian van den Broek over de “Brownian Refrigerator”.

Van den Broek was met zijn onderzoek begonnen met het kijken of het mogelijk is om honderd procent arbeid uit een groot warmtebad te halen. Volgens de tweede wet van de thermodynamica is dit niet mogelijk, maar de vraag is of dit ook nog geldt op microschaal. Als je de snelheid van de moleculen in een gas zou kunnen gebruiken om bijvoorbeeld iets te laten roteren in één richting, zou je daar energie mee kunnen opwekken. Dit was ook mijn idee, om zo later veel geld te kunnen verdienen en daarna lekker te kunnen rentenieren, maar helaas kwam al snel in zijn lezing naar voren dat dit toch niet mogelijk was. Nu ik weer een illusie armer was, was het maar goed dat er na de lezingen een goed verzorgd diner was, zodat ik al mijn teleurstellingen kon vergeten. Al snel was ik inderdaad alles vergeten en was het tijd voor de Jungle Love Party. Daar aangekomen zijn we eerst maar eens begonnen om allerlei soorten mixdrankjes te proeven. Wat moet je anders tijdens happy hour als het nog niet druk is? Het feest ging tot in de late uurtjes door en voor sommige studenten was dit net iets te veel. Wat doe je dan? Dan ga je in de bus zitten en dan doe je drie jassen over elkaar aan om het niet koud te krijgen. Maar ja, aan al het goede komt een eind, dus toen zijn we weer met de bus naar Eindhoven gegaan. Dan kom je thuis aan, even douchen en om 7 uur naar bed om twee uur later weer op te staan om dan weer fris te beginnen aan de colleges van de volgende dag.

Activiteit

Activiteit

N

a het afronden van de drie weken durende tentamenperiode was het dan eindelijk tijd voor een minder hectische activiteit. Terwijl de vogeltjes nog het zand uit hun ogen aan het wrijven waren, stond er voor het auditorium al een bus vrolijk te brommen die niet kon wachten om zijn inhoud, zo’n dertig eerstejaars Technische Natuurkunde plus wat organisatie, naar hun bestemming te brengen, wat later Rotterdam zou blijken te zijn. De reis zelf was niet erg enerverend, en het was dan ook niet voor iedereen even eenvoudig om zijn ogen open te houden. De slechte gangsterfilm die in tweevoud te zien was maakte dit geenszins gemakkelijker. Gelukkig waren we hier dan ook niet voor de reis maar voor de bestemming: Huisman-Itrec. Aangekomen op een havendok ergens bij de Rotterdamse haven, kon menig student zijn of haar nieuwsgierigheid niet onderdrukken en begon aandachtig de miniatuurkranen te onderzoeken, en waar mogelijk zelfs te besturen. Al gauw werden we door een enthousiaste man mee naar buiten genomen die ons liet zien hoe een van hun grotere kranen geassembleerd werd. Na ons warm gemaakt te hebben voor wat er komen zou, werden

41

Nieuw dispuut (i.o, red.): SuperString Door Superstring

D

.i.o. Superstring is een van de jongste telgen van de Van der Waalsdisputenfamilie. Wij zijn afgelopen oktober in oprichting gegaan en hebben daarom nog de toevoeging i.o. (in oprichting) voor onze naam. Wij zijn daarmee het eerste dispuut in de geschiedenis van Van der Waals dat opgericht is dooreerstejaars studenten.

42

Voorzitter: Maurice Aarts “Ik ben dus Maurice, momenteel voorzitter van D.i.o Superstring. Tijdens de Intro heb ik me aangesloten bij een leuke groep jongens waar ik goed mee op kon schieten (o.a. Leroy en Lorenz.) Op P-kamp leerde ik Koen en Joost kennen en al snel werd de groep groter en gezelliger. Een paar weken later hadden we het over disputen en dat het leuk zou zijn om het eerste eerstejaarsdispuut te worden. Onder het genot van een drankje tijdens een zelfgeorganiseerde kroegentocht kwam de geniale naam “Superstring - Geen touw aan vast te knopen” in mij op, en die is vrijwel direct tot winnaar verkozen. Daarna is alles in een stroomversnelling gezet, want een dispuutsnaam zonder dispuut kan natuurlijk niet! Vanwege de vele regeltaken binnen een dispuut van 11 man is er meteen ook besloten om een bestuur te kiezen, en zodoende ben ik voorzitter geworden van D.i.o Superstring.” Secretaris: Lorenz Deen “Hallo, ik ben Lorenz en ik neem de taak van secretaris op me tijdens het eerste jaar van Superstring. Het leek me leuk om de geboorte van een nieuw dispuut Koerier 4, jaargang 47

Bovenste rij (van links naar rechts): Johan, Jeroen, Joost en Koen. Onderste rij (van links naar rechts): Leroy, Dirk, Thijs, Ivo, Joep, Maurice en Lorenz

mee te maken en te kunnen sturen, en daarom heb ik me dan ook meteen aangemeld voor de taak als secretaris toen de vraag naar bestuursleden ontstond. En aangezien er niemand anders stond te springen om notulen te schrijven, werd ik aangenomen voor deze machtig mooie taak. Superstring is op dit moment nog altijd in de opstartfase, er is dan ook nog veel te doen. Dit weerhoudt onze leden er echter niet van om volop mee te doen aan activiteiten. Zo hebben we onlangs nog met twee teams van Superstring door de plattelanden van Erp gebanjerd tijdens de jaarlijkse dropping van Van der Waals. Ook onze eerste activiteit komt eraan. Daar kijken we dan ook met veel plezier naar uit.”

Penningmeester: Jeroen Geerts “Waar Jeroens titel ‘steekpenningmeester’ vandaan komt weet niemand, maar voor een euro vertel ik het je. Met geld omgaan is natuurlijk de belangrijkste functie van een penningmeester, speciaal daarom ben ik dan ook geswitched naar Technische Bedrijfskunde. Je moet wat voor je dispuut overhebben. Tijdens de intro zat ik in het overduidelijk leukste introgroepje van de jaargang 2006 (sorry Maurice, Leroy, Lorenz, Dirk, Ivo en Joep). Dit was de gaafste week ooit, waarin ik ook Dirk en Ivo leerde kennen. Joep ontmoette ik toen hij door Thijs werd geïntroduceerd, en Maurice, Leroy en Lorenz kwam ik ook al vrij snel tegen. Het klikte en er werd al snel een groep gevormd. De rest ken je en zal ik niet voor de zoveelste keer gaan

Superstring

Superstring

Onze naam komt van de Superstringtheorie, die suggereert dat het allerkleinste deeltje, waar alles uit is opgebouwd, een heel hevige trilling is. Dit betekent dus dat Superstring de basis is van het studentenleven binnen Natuurkunde. Wij zullen daarom als sfeerkatalysator gaan fungeren tijdens Van der Waalsactiviteiten. Verder stelt de theorie dat er 26 verschillende dimensies zijn, wat natuurlijk tot uiting komt in onze veelzijdigheid. Op dit moment zijn wij druk bezig met het organiseren van onze eerste activiteiten, zodat wij ons binnenkort volwaardig dispuut van Van der Waals

mogen noemen. Dispuut in oprichting Superstring telt elf leden, die zich hieronder kort voorstellen.

43

vertellen. Het resultaat, en daar zijn we trots op: SUPERSTRING!”

44

Oprichter Leroy Schepers “Ik had het idee om een keer in het eerste jaar een dispuut op te richten en voor ik het wist waren we al dispuut in oprichting. Gelukkig begint nu eindelijk alles te lopen binnen Superstring en komt er “custom” kleding en onze eerste activiteit (wat zou het toch zijn?). Het is dus erg gezellig binnen Superstring, ook al zijn er Limburgers die denken dat het door hen komt (dit zijn overigens geen Limburgers, want als je overal te pas en te onpas kei- voor zegt ben je gewoon een Brabander). Verder vind ik het wel mooi dat ik binnen Van der Waals actief kan zijn. In die paar maanden dat ik lid ben, ben ik Van der Waals steeds meer gaan waarderen. Allemaal leuke activiteiten (iedereen bedankt hiervoor) en het is leuk om daar voor een (klein) deel aan mee te kunnen werken.” Oprichter Koen op ‘t Hoog “Hallo, ik ben Koen. Hoe ik bij het gezelschap dat later Superstring zou

Oprichter Joost Daniëls “Hoi ik ben Joost en ik ben in de Intro een beetje de groep binnen komen vallen. Dankzij het hoge gezelligheidspeil binnen onze introgroep is deze inclusief uitbreidingen omgevormd tot het supergezellige Superstring. Als nietdrinker ben ik toch nog regelmatig te vinden op de Borrel, waar we als dispuut natuurlijk vast vertegenwoordigd zijn. Overigens ben ook ik bij veel activiteiten van Van der Waals en disputen aanwezig als onderdeel van de Superstringdelegatie en verder natuurlijk in pauzes van werkcolleges in de Van der Waalskamer voor een potje Smash Brothers...” Oprichter Thijs Clevis “Hallo, Hallo! Ook ik, Thijs, zat in dat supergezellige introgroepje en tussen de integralen en het practicum door groeide langzaam deze vaste groep, uiteindelijk gehecht onder de naam Superstring! Dit kwam vooral doordat we allemaal aan de vele activiteiten meededen, zoals het P-kamp en de wekelijkse Borrel! Als medeoprichter probeer ik natuurlijk zoveel mogelijk dimensies van mijzelf in de activiteiten en de uitstraling van Superstring te laten doorschijnen met als doel zoveel mogelijk mensen met dit multidimensionele virus aan te steken!” Koerier 4, jaargang 47

Oprichter Joep van Lieshout “Voor mij verliep de introweek nog geheel afgezonderd van de Superstringleden. Pas tijdens het Pkamp (een absolute aanrader voor alle eerstejaars!) ben ik echt onderdeel uit gaan maken van ons fantastische dispuut i.o. Ik heb geen speciale taak binnen Superstring, maar als één van de twee Limburgers (de andere is Thijs) ben ik toch van essentieel belang voor de gezelligheid binnen de groep. Zo hebben wij de overige leden in februari de mogelijkheid gegeven eens een échte Limburgse carnaval mee te maken, waar gretig gebruik van is gemaakt! Ik hoop in de komende jaren nog veel bij te kunnen dragen aan de gezelligheid binnen Superstring en Van der Waals.” Oprichter Ivo van Hooijdonk “Hey, ik ben Ivo, ik studeer natuurkunde. Ja, echt waar. Ik probeer van een zo actief mogelijk studentenleven te genieten. Zo ben ik bijvoorbeeld lid van SSRE, ik zit in de EJC, en natuurlijk

heb ik met de 10 andere huidige leden het dispuut Superstring opgericht, dat is natuurlijk een geweldige prestatie om dat zo vroeg in het jaar al te besluiten. Nu, een paar maanden verder, begint het dispuut vorm te krijgen en zoals duidelijk moge zijn uit de samenstelling van de huidige eerstejaarscommissies, zal Superstring de komende jaren een sterke positie innemen binnen de vereniging en zullen wij ons profileren door onze veelzijdigheid en frisheid zoals een eerstejaars betaamd.” Oprichter Dirk van Bekerom Heeft helaas geen stukje kunnen schrijven. Zoals hierboven te lezen is, bestaat Superstring uit veelzijdige personen met elk hun eigen verhaal. Hiermee denken wij de basis gelegd te hebben voor een sterk dispuut dat volgend jaar net zo veelzijdige nieuwe leden mag ontvangen.

Quotes Florian (nadat hij de telefoon had opgenomen): “Remco het is voor jou. Mecheline.” Ron (met een hoog stemmetje): “Mecheline, laat je tieten zien.” Remco (met rood hoofd aan de telefoon): “Ja, die Florian heeft inderdaad een gevoel voor humor. Sjors (over het Chaoskastje): “Blijf van dat tafeltje af!” Taco: “Ik wil niet meer. Ik haat Natuurkunst!” Remco (over de Kleine BuExposter): “Da’s wel een geil wijf op die poster.” Eline: ”Dat is de kleine zeemeermin...”

Superstring

Superstring

Vicevoorzitter: Johan van Meijl “Dankzij de gezellige introgroep en P-kamp groepjes kwamen we er al snel achter dat we allemaal wel een dispuut zouden willen vormen, en hier zijn we dan, Superstring. Als vice-voorzitter heb ik niet echt een belangrijke taak, het is meer een ceremoniële positie. Ik help (natuurlijk samen met de anderen) de sfeer te katalyseren. Ik ben regelmatig samen met andere te vinden op de Borrel om een of meerdere biertjes te nuttigen en natuurlijk ook voor de gezelligheid. En dat er natuurlijk nog vele jaren voor Superstring moge komen, met vele activiteiten.”

worden terecht ben gekomen is, denk ik, al duidelijk geworden. Ik zat dus in een gezellige introgroep waarvan een groot gedeelte nu ook bij Superstring zit. Maurice en Leroy heb ik leren kennen tijdens het P-kamp, omdat ik een fanatieke deelnemer was aan het Streetwarsspel. Binnen Superstring vervul ik geen bestuursfunctie. Verder ben ik bij Van der Waals actief als voorzitter van het smoelenboek.”

Remco: “Mijn hersencapaciteit is beperkt.”

45

EDDY Door EDDY

S

inds 18 mei 2006 heeft EDDY geen activiteit meer georganiseerd. Gelukkig gaat daar de komende maanden verandering in komen. Op 11 april zal de ‘Sterkste-man-vanN-Laag’ weer plaatsvinden en op donderdag 31 mei zal de langverwachte ‘Karaoke’ weer georganiseerd worden. Men kan zich afvragen hoe het kan dat EDDY zich gedurende al die tijd zo stil heeft gehouden en men zou zelfs kunnen denken dat EDDY langzaam aan het doodbloeden is…

,0.
7"/
+&
&*-"/% 8JM
KJK
EF
CPPU
OJFU
NJTTFO
JO
KF
DBSSJÒSF
&O
CFO
KF
PQ
[PFL
OBBS
FFO
OJFVXF
EZOBNJTDIF
PNHFWJOH ,PN
EBO
BBO
CPPSE
CJK
"UPT
0SJHJO
UPPOBBOHFWFOE
*5EJFOTUWFSMFOFS
8BBS

XFSLOFNFST
[JDI
JO[FUUFO
WPPS
UPQ

POEFSOFNJOHFO
JO
NFFS
EBO
WFFSUJH
MBOEFO
#JK
POT
MJHU
MFUUFSMJKL
EF
IFMF
XFSFME
CJOOFO
KF
CFSFJL
%F
XFSFME
WBO
DPOTVMUJOH
TZTUFFNJOUFHSBUJF
FO
NBOBHFE
PQFSBUJPOT
%F
XFSFME
WBO
JOOPWBUJFWF
PQMPTTJOHFO
XBBSNFF
XF
WJTJF
PN
LVOOFO
[FUUFO
JO
SFTVMUBUFO
"UPT
0SJHJO
[PFLU
WPPSUEVSFOE
NFOTFO
NFU
QBTTJF
OJFVXT HJFSJHIFJE
FO
EPPS[FUUJOHTWFSNPHFO
1SPGFTTJPOBMT
EJF
NJEEFO
JO
IFU
MFWFO
TUBBO
;PBMT

+6/*03
40'58"3&
&/(*/&&3 'VODUJFCFTDISJKWJOH 8JK
[PFLFO
DPMMFHBT
NFU
FFO
QBTTJF
WPPS
UFDIOJFL
EJF
NÏU
POT
QMF[JFS
CFMFWFO
CJK
IFU
POUXJLLFMFO
WBO
FNCFEEFE
FO
SFBMUJNF
TPGUXBSF
WPPS
UFDIOJTDIF
TZTUFNFO
+VOJPS
4PGUXBSF
&OHJOFFS
CJK
"UPT
0SJHJO
5FDIOJDBM
"VUPNBUJPO
CFUFLFOU
XFSLFO
BBO
NVMUJEJTDJQMJOBJSF
QSPKFDUFO
JO
UFDIOJTDI
DPNQMFYF
PNHFWJOHFO
0O[F
5FDIOJTDIF
4PGUXBSF
&OHJOFFST
[JKO
WFFMBM
CFUSPLLFO
CJK
IFU
HFIFMF
USBKFDU
WBOBG
IFU
PQTUFMMFO
WBO
SFRVJSFNFOUT
FO
EFTJHO
UPU
FO
NFU
EF
JNQMFNFOUBUJF
0PL
MFWFS
KF
FFO
CJKESBHF
BBO
EF
DPNQFUFODF
POUXJLLFMJOHFO
CJOOFO
5FDIOJDBM
"VUPNBUJPO
8F
CJFEFO
KF
FFO
PNHFWJOH
XBBSJO
KF
DPOUJOV
XPSEU
BBOHFNPFEJHE
PN
KF
WFSEFS
UF
QSPGFTTJPOBMJTFSFO
JO
KF

WBLHFCJFE
'VODUJFFJTFO t
&FO
CÒUBBDIUFSHSPOE
PQ
BDBEFNJTDI
OJWFBV t

KBBS
FSWBSJOH
NFU
IFU
POUXJLLFMFO
WBO
FNCFEEFE
FO
SFBMUJNF
TPGUXBSF
t
,FOOJT
WBO
$
$
$
 t
&OJHF
FSWBSJOH
NFU
POUXFSQFO
JO
006.-
PG
)BUMFZ

1IJSCBJ t

0QUJPOFFM
FSWBSJOH
NFU
ÏÏO
PG
NFFS
WBO
EF
WPMHFOEF
TUFFLXPPSEFO
UFDIOJTDIF
BVUPNBUJTFSJOH
7NPEFM
BHJMF
NFUIPEJFLFO
QSPKFDUNBUJH
XFSLFO
+BWB
/&5
42- t

&FO
FDIUF
AEPF
NFOUBMJUFJU
FO
KF
CFTDIPVXU
IFU
BMT
VJUEBHJOH
PN
KF[FMG
JO
WFSTDIJMMFOEF
UFDIOJTDIF WSBBHTUVLLFO
UF
WFSEJFQFO ,BOEJEBUFO
NFU
CFQFSLUF
FSWBSJOH
LVOOFO
XPSEFO
PQHFMFJE
BBO
PO[F
QPTUHSBEVBUF PQMFJEJOH
"DBEFNZ
5FDIOJDBM
"VUPNBUJPO
"5" 
7PPS
NFFS
JOGPSNBUJF
PWFS
EF
"5"
LJKL
PQ
XXXBUBOM

Tommy Barten - Don van der Drift - Eline Braeken - Daaf Sandkuijl - Ron Saris - Mark Hoeijmakers - Daan van Sommeren - Paul Scheer -

Voorzitter Secretaris Penningmeester Commissaris Bestel Commissaris KGB (koel, goed bier) Commissaris Dikke Doei Commissaris Bestel Commissaris Kleding

Niet dat deze samenstelling er heel veel toe doet, maar enige hiërarchie is ook binnen ons dispuut af en toe noodzakelijk. Zeker wanneer een ondeugende EDDY besluit tijdens de EDDY-avond iets anders te bestellen dan een overheerlijk, koud Palmpje op de Borrel, is de voorzitter nodig om met harde hand in te grijpen.

XXXBUPTPSJHJODPN

Groeten, EDDY

EDDY

"UPT
"UPT
JODMVTJFG
IFU
TZNCPPM
NFU
EF
WJT
"UPT
0SJHJO
JODMVTJFG
IFU
TZNCPPM
NFU
EF
WJT
"UPT
$POTVMUJOH
FO
IFU
TZNCPPM
NFU
EF
WJT
PQ
[JDI[FMG [JKO
HFSFHJTUSFFSEF
IBOEFMTNFSLFO
WBO
"UPT
0SJHJO
4"
NBBSU


Behalve het tot uitvoering brengen van deze gezelligheidsbezigheden is EDDY tijdens haar avonden ook nog enigszins productief. Zo is er inmiddels een nieuwe samenstelling van taken gemaakt waarbij de taken als volgt zijn verdeeld:

Naast de Karaoke, Sterkste man van N-Laag en haar eigen activiteiten, is EDDY ook nog altijd bezig met de multi-disputaire activiteit. Hoewel de organisatie van deze activiteit nogal stroef verloopt, gaat EDDY er nog altijd van uit dat dit een spetterende activiteit wordt! Ik hoop dat iedereen die enigszins geïnteresseerd is in de bezigheden van EDDY door dit stukje voldoende is geïnformeerd.

"UPT
0SJHJO
CJFEU
FFO
VJUTUFLFOE
TBMBSJT
FO
FFO
NPEFSO
QBLLFU
TFDVOEBJSF
BSCFJETWPPSXBBSEFO
.FFS
XFUFO
,JKL
PQ
XXXBUPTPSJHJOOMDBSFFST
PG
CFM



FO
WSBBH
OBBS
$IBOESB
3BNSBUBO

"EWBODF
ZPVS
DBSFFS

Het tegendeel is gelukkig waar. Van de acht EDDY-leden zitten er dit jaar vier in het bestuur der SVTN “J.D. van der Waals”. Mede daardoor heeft EDDY nog geen activiteit georganiseerd. De activiteiten binnen het dispuut zelf gaan echter onverminderd door. Vooral de EDDY-avond van 22 februari was een memorabele avond. Zoals altijd bedroeg de gemiddelde Palmconsumptie tijdens de Borrel zo’n 7 stuks per persoon, waarna de EDDY’s bij Ron Saris thuis, onderbroken door een flinke Dönermaaltijd met extra veel knoflooksaus, gezellig door konden drinken.

47

Je hebt genoeg studiepunten voor je bul….

maar ook voor het bedrijfsleven?

Door Bryan Tevreden (afgestudeerd Elektrotechniek, TU/e)

N

a mijn studie aan de TU/e ben ik naar Zweden vertrokken. Ik heb daar bij een klein bedrijf gewerkt dat o.a. allerlei communicatieapparatuur ontwikkelde voor gehandicapten. Ik heb daar zelf een sprekende klok ontwikkeld waarbij je zelf een aantal alarmboodschappen kon inspreken. De productontwikkeling omvatte het hele traject van het hardwareontwerp, de mechanica en programmeren van de microchip. Het apparaat is ook op de Zweedse markt verschenen en dat geeft toch wel een speciale kick.

48

Bij mijn keuze voor de IT lag die aansluiting wat minder voor de hand. Bij mijn eerste sollicatiegesprek bij een IT bedrijf werd ik dan ook prompt afgewezen! De motivatie? Ik zou te weinig kennis hebben van software engineering. (Overigens werd ik bij mijn eerste gesprek bij een niet IT-bedrijf, een bekende koffieautomaatbouwer, wel meteen aangenomen. En dat was nou net niet wat ik wilde. Maar dat is een heel ander verhaal...) En toen verscheen daar ineens Atos Origin, toen nog BSO, in beeld. Ik kende Atos Origin als zijnde het meest sociale

gezicht binnen de IT, geleid door de charismatische oprichter Eckart Wintzen. Atos Origin bood mij een opleidingstraject aan van drie maanden waarin nou net die software engineering skills werden bijgespijkerd waarop ik ergens anders was afgewezen! Dit concept, toen al revolutionair, bestaat nog steeds en draagt nu de naam ATA: Academy for Technical Automation. In die drie maanden werd mijn kennis (en die van drieëntwintig andere net startende collega’s,) van C/C++ naar het niveau getild waarop ik bij een klant echt productief kon worden. Verder werd ik ondergedompeld in designtechnieken voor real-time systems, configuration management, testen, peer reviews, quality assurance, OO, etc etc. En daarnaast was er ruim de aandacht voor de ontwikkeling van sociale vaardigheden via het Persoonlijke Ontwikkeling en Effectiviteitprogramma, ook wel bekend als het POE-programma. De ATA vormt nou net de brug tussen daar waar je staat als je net klaar bent met je universitaire studie en dat wat de klanten van Atos Origin vragen. Koerier 4, jaargang 47

Na die drie maanden was het tijd voor het werken in de veld. En meteen bij de eerste opdracht bleek de meerwaarde van de ATA. Niet alleen was de kennis meteen toepasbaar, ik kon ook dankbaar gebruik maken van mijn nieuw verworven netwerk van mede-ATA’ers. Twee weten er bijna altijd meer dan een…

In mijn nu bijna twaalf jaar bij Atos Origin heb ik vele rollen mogen invullen: programmeur, tester, test manager, configuration manager, quality assurance officer, process improvement officer, consultant, coach en nu ook recruiter. Zeker geen standaardcarrière maar dat tekent wel het bedrijf. Want zeg nou zelf, wie is er nu standaard?

Ik heb o.a. mogen werken aan consumentenelektronica, scanners, wafer steppers en apparaten waar ik nu nog niet eens over mag praten omdat ze zo vernieuwend zijn en nog op de markt moeten verschijnen! De droom van iedere engineer... Inmiddels ken ik de markt en “de concollegae” (andere softwarehuizen in de technische automatisering) veel beter dan toen ik begon, maar mijn positieve beeld van Atos Origin is niet veranderd. Atos Origin is voor mij het meest menselijke en plezierige bedrijf gebleven binnen de IT. Dat merk je aan de open informele cultuur en veel aandacht voor jou als persoon. Dat merk je aan de aandacht voor zowel je professionele als je persoonlijke ontwikkeling, dat merk je aan de aandacht van je opdrachtmanager en dat merk je aan de socials die regelmatig voorbij komen. Ben ik bevooroordeeld? Ja, ik weet zeker van wel. En ik weet ook dat ik daar goede redenen voor heb. Kom eens langs en besluit dan voor jezelf. PS Nu heb ik zelf een elektrotechniekachtergrond, maar binnen Atos Origin is er plaats voor veel meer richtingen, waaronder ook natuurkunde!

Editorial

Eidtorial

Na een jaar keerde ik terug naar Nederland en besloot ik dat het tijd was voor het grotere werk: ik koos voor de IT. Bij mijn vorige werk kon ik volledig voortbouwen op mijn elektrotechniekkennis: elektronicaontwerp, hardwarecomponentkeuze, PCB-layouting en programmeren in assembler.

Naast je technische kennis en kunde gaat het ook om het kunnen werken in teams, het hanteren van de juiste communicatiestijlen op het juiste moment en ook conflicthantering.

49

Puzzel

In de vorige Koerier luidde de vraag: Als je een balk op een halve cylinder een klein tikje geeft gaat hij oscilleren. Met welke frequentie is dit, en wanneer voorbij welke afmetingen gaat hij niet oscilleren maar eraf rollen?

Door Reinier van Mourik

D

eze puzzel komt zonder instructies, enkel wordt bekend gemaakt dat we een antwoord zoeken van 12 letters.

Er is één inzending ontvangen, van Martin van Mourik, met het goede antwoord. Martin ontvangt 5 Borrelbonnen! Hij ging als volgt te werk: L

M

h

d

φ

Een makkelijke manier om de opgave te bekijken is dat de balk een rotatie maakt omeen as die ligt op het punt waar de balk de cilinder raakt. Dan is het krachtmoment makkelijk te berekenen: p = Mg sin { $ h - Mg cos { $ R{, x = I{ 2 met I het impulsmoment van de balk om zojuist beschreven as, wat met behulp van het parallele as theorema (zo’n theorema waarvan je je bij Mechanica II afvroeg waarvoor je het ooit nodig zou hebben) ook gemakkelijk uit te rekenen is: I = I cm + Md 2 = 1 M (h 2 + L2 ) + M ((h/2) 2 + (R{) 2 ). 12 Na invullen en lineariseren met sin { = { encos { = 1 (het ging immers om een klein tikje) krijgt met de volgende dierentiaalvergelijking: p = {

1 12

g (h/2 sin { - R{ sin {) 12g (R - h/2) =- 4h 2 L2 {, (h 2 + L2 ) + (h 2 /4 + (R{) 2 ) +

waaruit menig inspecteur van dierentiaalvergelijkingen direct ziet dat het om een oscillatie gaat met 12g (R - h/2) ~= . 4h 2 + L2

Puzzel

Puzzel

In deze uitdrukking is ook het antwoord op de tweede deelvraag te vinden. Als h > 2R zal ~ niet meer reëel zijn en dus zal de balk niet meer oscilleren. Merk op dat L hierbij geen rol speelt.

De deadline staat voor 14 mei 2007 en de winnaar zal 5 Borrelbonnen verdienen.

50

Koerier 4, jaargang 47

51

Borrellezing The Boston Consultancy Group Door Florian Lambert en Ron Saris

H

oewel wij, Ron Saris en Florian Lambert, al geruime tijd als Commissaris Externe Betrekkingen bezig zijn, en dus ook al veel contact hadden met verscheidene bedrijven, hadden wij beide geen duidelijk beeld van de bezigheden van bedrijven in de consultancysector. Dat was dan ook een van de redenen waarom we erg enthousiast waren toen we benaderd werden door een oud-bestuurslid van Van der Waals die nu bij The Boston Consulting Group (BCG) werkzaam is, om in samenwerking met de studieverenigingen Japie en Protagoras een Borrellezing voor BCG te organiseren.

Activiteit

Het idee dat consultancy alleen bedoeld is voor afgestudeerden aan een economische studie was snel verdwenen toen ons verteld werd dat 40% van de nieuwe werknemers een technische achtergrond heeft. Verder heeft ook 40% een economische en 20% een andere achtergrond. De verhouding tussen mannen en vrouwen die werkzaam zijn bij BCG is duidelijk wat onevenwichtig. Slechts 15% van de mensen bij BCG is vrouw. Trots werd erbij gemeld dat er zojuist nog twee vrouwen zijn aangenomen bij BCG.

52

prestigieuze project van BCG. BCG is sinds 2002 betrokken bij het World Food Programme (WFP) van de Verenigde Naties. In deze tijd heeft BCG geholpen met problemen waarmee het WFP kampte. Door het geven van advies zijn veel van deze problemen nu opgelost, resulterend in een efficiëntere besteding van het geld en dus ook het efficiënter uitdelen van voedsel. Er werd verder ook nog wat verteld over de toekomst die je hebt bij BCG. Het opmerkelijkste was dat je na twee jaar werkzaam te zijn geweest bij BCG een MBA aangeboden krijgt bij een topuniversiteit in het buitenland. Naderhand hebben we nog even nagepraat met de mensen van BCG en de deelnemers van de lezing onder het genot van een heerlijk biertje in de ‘Salon’. Al met al was het een erg interessante lezing. Wij zijn nu zeker meer op de hoogte van de bezigheden van bedrijven in de consultancysector.

1980: 50% VAN ALLE JEANS KOMT UIT CHINA 2005: 50% VAN ALLE COMPUTERS KOMT UIT CHINA 2020: 50% VAN ALLE AUTO'S KOMT UIT CHINA

Tijdens de lezing werd veel aandacht besteed aan misschien wel het meest

WAT IS JOUW STRATEGIE?

Meld je aan voor een stage! China staat hoog op de agenda van elke CEO. Dus ook op die van The Boston Consulting Group. Onze consultants werken samen met vooraanstaande bedrijven aan de uitdagingen die lage lonen landen als productie- en als afzetmarkt bieden. Een stage bij BCG betekent een unieke kans: een kans om drie maanden lang mee te denken op het hoogste niveau. Over global outsourcing en andere strategische kwesties. Meer weten? Ga naar www.bcg.nl/visitingassociate

MAAK HET WAAR Koerier 4, jaargang 47

De landelijke bètadagen Door Don van der Drift

N

iet alle activiteiten waar Van der Waals zich mee bezig houdt zijn zichtbaar voor onze leden. Dus om dan toch iedereen een beetje op de hoogte te houden én omdat deze activiteit een toepasselijk thema heeft zal ik proberen te vertellen wat deze activiteit in houdt. Vorig jaar is namelijk de landelijke bètadag in het leven geroepen om vwo leerlingen techniesiast te maken. Dus ook dit jaar gaan er een hoop universiteitssteden in heel Nederland zich daarvoor inzetten en dus ook wij.

een aantal faculteiten die allen een typerende opdracht zullen verzinnen om de leerlingen onderdelen van hun robot te laten verdienen. Al met al lijkt het er op dat dit een hele leuke dag gaat worden met veel dank aan de financiële steun van de universiteit en de grote bijdrage van de stichting Techniek Promotie.

De lekkerste honing komt uit Spanje Uit de provincie Kohoho. Van het Wilhelmus kun je leren, Die Kohoho-honing altijd te eren. Dikke mensen die gaan sterven, Maar ook dunne die gaan dood. ‘t Is het een of ‘t is het ander. Het is ijzer om oud lood. Zwarte Klaas is in de hemel, Sinter Piet is in de hel. Is dan niet onachtzaamheid, Of zelfs misverstand in het spel?

Maar met alleen robots, computers en lunch heb je nog geen leerzame dag natuurlijk, dus zullen de leerlingen ook twee colleges krijgen om wat meer te leren over robots. Allereerst zullen ze leren wat robots kunnen met enkele voorbeelden en in het tweede college zullen ze wat leren over de interactie tussen mens en robot.

Van der Waals

Thema: Robotica

Door prof. em. Johannes A. Poulis

Jan... als terminator

Op deze dag gaan 100 3-vwo’ers zich bezig houden met robots. Het is namelijk de bedoeling dat deze leerlingen geënthousiasmeerd worden voor techniek in het algemeen en wie wil er nou niet een hele dag knutselen met lego en computers? Okee, een echte alfastudent misschien niet, maar dat is juist de uitdaging.

54

Ingezonden gedichten

En natuurlijk kan er niet voorbij worden gegaan aan de verschillende disciplines die onze universiteit rijk is, dus zal er tijdens het knutselen ’s morgens een speurtocht gehouden worden langs Koerier 4, jaargang 47

55

Activiteitenagenda 10 april

Paasbrunch Contrast zal wederom haar culinair kwaliteiten tonen en een heerlijke paasbrunch voor jullie bereiden.

11 april

EDDY Sterkste Man/Vrouw van N-laag EDDY organiseert weer de felle competitie, met als hoofdprijs de eretitel. Wie stoot de Hengelaar van de troon?

16 april

Bottrop That’s right. Met een grote groep gaan we de hele dag naar het Alpinecentre in Bottrop, waar je onbeperkt kunt eten, drinken en skiën.

18 april

Management Trainingsdagen Om jou te laten zien wat je nog meer kunt met je studie, organiseert Van der Waals de MTD. Een vol dagprogramma, met lezingen, een workshop en uiteraard een Borrel toont jou wat managen precies inhoudt.

19 april

Uitwisseling Arago Kom mee en neem eens een kijkje bij een andere studievereniging met aan het einde natuurlijk gezellig borrelen.

23 april

Superstring touwtrekken. Deze open-deuractiviteit is de eerste van Superstring. Wie is de sterkste groep van N-laag?

28-30 april

De Bata444race Voor een paar luttele kilometers rennen krijgen je een supergaaf weekend terug. Ga mee en verdedig de eer van Van der Waals.

Advertentieindex

56

ASML TMC Physics Wervingsdagen Editorial Océ TNO Huisman-Itrec Atos Origin Editorial Atos Origin Optiver Océ

Binnenkant voorkaft 11 18 24, 25 28, 29 39 46 48, 49 Binnenkant achterkaft Buitenkant achterkaft Koerier 4, jaargang 47