Colofon ECONOMETRISTEN IN ACTIE is een uitgave van de ALUMNIVERENIGING ECONOMETRIE AAN DE VU AMSTERDAM Opgericht: 15 april 1997 Correspondentie adres: Vrije Universiteit Amsterdam t.a.v. Alumnivereniging Econometrie de Boelelaan 1105, kr 1A-14 1081 HV Amsterdam Tel.: 020-5986010 Fax: 020-5986020 Email:
[email protected] Gironummer: 4279137
Redactioneel Voor je ligt het tweede boekje van 2007. Het eerste stukje in dit boekje is een introductie van nieuwe medewerkers van de faculteit: Ines Lindner, Bahar Kaynar, Drew Creal, Arantza Estévez Fernández en Michael Massmann. Vervolgens vertelt Ruud Egging hoe hij na 10 jaar opnieuw student wordt in College Park, Maryland. Daarna volgt Pieter Jelle van der Sluis over zijn loopbaan en hoe hij van de wetenschap in zijn huidige functie bij het ABP terecht is gekomen. En wederom een artikel van Laura Spierdijk, ditmaal over beleggen in teak.
Beschermheer: Prof. dr. A.H.Q.M. Merkies
Verder willen we jullie nog even wijzen op de veranderingen die worden doorgevoerd in de alumnivereniging.
Met dank aan: Ruud Egging, Pieter Jelle van der Sluis, Laura Spierdijk en Ad Ridder
Tot slot een oproep voor stukjes. Als je bezig bent met iets dat interessant is voor alumni, zouden we dit graag van je horen voor het volgende boekje dat rond april zal verschijnen.
Uitgave: November 2007 Bestuur: Marloes Haeck, Sander van Meeuwen, Jetteke Valent
Veel leesplezier, de alumnivereniging
Nieuwe medewerkers faculteit Bij deze stellen de nieuwe medewerkers van de faculteit zich voor: Ines Lindner, Bahar Kaynar, Drew Creal, Arantza Estévez Fernández en Michael Massmann. Ines Lindner Assistant Professor at Department of Econometrics and Operations Research I grew up in the south of Germany in a town called Stuttgart, two hours of driving from Munich. I left when I got my high-school diploma to study applied mathematics in Bielefeld which lies in the middle of Germany. After completing my BA I moved to Hamburg to finish my diploma. In between I stayed for six month in Leicester, as an exchange student. I liked Hamburg so much that I stayed there for a decade. I happened to find a PhD position at the University of Hamburg and completed it in 2003. After my PhD I worked at the Center of Operations Research and Econometrics, Louvain-la-Neuve, in Belgium for one year as a post-doc. The last two years was an assistant professor at Utrecht School of Economics before coming to the Free University Amsterdam. When I look back in retrospective I am happy to say that I wouldn’t do anything differently when having to chance to decide again; especially the time as an exchange student was a most valuable life experience and I recommend it to anyone. My main research interests lie in the intersection of game theory and applied mathematics, in particular the conceptual and formal analysis of voting power. What I like most about working at university is the mixture of being an academic writer and lecturer at the same time, both requiring skills in creativity; and the most luxurious fact that I get paid to educate myself. More information is on my homepage at http://staff.feweb.vu.nl/ilindner/ with an interesting picture (my colleague says I look like a ghost on this one; if anyone has a better snapshot of me – most welcome!). What I find most impressing about the Netherlands is the general relaxed attitude and of course my Dutch boyfriend. I like living here a lot. What I find, well, interesting in this country is the surprisingly modest standard of quality and food (Bitterballen and Heineken – a culinary delight?) and the most reliable fact that the trains are unreliable.
I don’t have any real hobbies but what I do regularly is going to my kickbox-training and meeting friends in bars. I live in Haarlem where I bought a house together with my boyfriend. Haarlem is a nice place to live but also slightly cumbersome when all your friends live in Amsterdam. But I like the short way to the beaches in Bloemendaal and of course the modest housing prices, well, modest in comparison with Amsterdam.
Bahar Kaynar Ph.D. student in the Operations Research department Hi, I'm Bahar Kaynar from Istanbul, Turkey. I'm the new Ph.D. student in the Operations Research department and my subject is on "Adaptive importance sampling algorithms for rare-event simulations". To tell you the truth, I don't have much experience on this subject, but ask me this question again within four years and hopefully I can answer you with a couple of journal papers. Like every living person has, I also have 25 years of history behind, which brought me here. I've studied my Bachelor's and Master's in Turkey. I did my major undergraduate study on Mathematics and minor on Statistics in Middle East Technical University, Ankara. I remember giving a fight about studying Mathematics against my family after high school, since they thought that Mathematics won't bring me any wealth at the end! Anyway, this issue is still open. I changed my mind quite often during my undergraduate study. At the end of the first year, I knew that I'd definitely choose applied over pure mathematics, but the courses offered in our department were more on pure mathematics. At first, I discovered my enthusiasm on programming then on applied statistics. Therefore, it wasn't a surprise for me to end up in Operations Research which is a combination of three and more. I took my master's degree from Sabanci University, which brought me here. My thesis was about general risk management model applied on portfolio optimization problem with elliptic distribution to which I will come later on. My advisor, who did his post doctorate study at Erasmus University, was thinking that the Netherlands is one of the best places in the world to do a Ph.D. study with both strong academic background and social environment. However, I kept insisting on trying out the working life first instead of directly beginning a graduate study. Thus, just one year ago, I've started to work in the Risk Management department of a bank and saw that most fun part involving modeling and mathematical background is left out for consultant companies. I'm glad that I've experienced it, actually. Without living through it, you never know to which world you belong to. Actually, coming here was not just about doing a Ph.D. study. Living in a different culture, meeting with new people from all over the world and proving yourself that you can just build a brand new life in a new country are additional reasons for me to take this big step. I'm really glad that I've given this opportunity and I've decided to study at VU.
Let's come to my thesis topic; Application of a General Risk Management Model to Portfolio Problems with Elliptical Distributions. While I was attending the courses in my second semester at Sabanci University, I came across to Rockafellar and Uryasev’s articles, where they combine convex analysis with different risk measures. Inspired by this approach, in this study we analyzed a general risk management model applied to portfolio problems, where CVaR (Conditional Value at Risk) and VaR (Value at Risk) are used as risk measures and the returns of the assets have elliptical distributions. Within this framework, we assumed a linear loss function coupled with a disutility function. The type of the disutility function set forth the difference between a risk-neutral and risk-averse investor. In the risk neutral case, we first pointed out the equivalence between the portfolio problems with VaR and CVaR measures, and the corresponding Markowitz model. To solve the Markowitz model, we modified and implemented a fast and finite step algorithm, which was based on projection of points on canonical simplices and elementary cones. When the decision maker was risk averse and VaR was taken as the risk measure, we showed that the portfolio of the decision maker was not affected. However, this observation did not hold for CVaR measure and hence a separate optimization problem had to be solved. Moreover depending on the return distribution, the objective function might not have an analytical form meaning that it had to be estimated by realizations generated by rare event simulations, since we are dealing with small probabilities of occurrence. In such cases Monte Carlo simulation is one of the most frequently used methods to approximate the objective function. We further showed that within the elliptical world, it is possible to avoid the difficult task of generating scenarios from multivariate distributions. Instead we demonstrated that the same estimation can be carried out by generating realizations only from univariate distributions. To illustrate the effects of two disutility functions, we also conducted a computational study. Actually, my main research interest is to combine rare event simulation with risk management problems.
Amsterdam and Istanbul have many common and some uncommon properties, but it's for sure that they both capture you in as you landed. That's why I enjoy going out with my camera to take photos and sitting on a bank where I can watch passing faces. I use to attend street jazz dance courses in Istanbul, and I'm thinking of improving my dancing skills as far as my talent let me. And my last desire is to learn how to draw faces and impressions with char-coal. I wish I've just born with this ability!
Drew Creal Postdoc in the Econometric Group Hello, my name is Drew Creal and I am a postdoc in the econometrics group. I started in February of this year and will be here for the next three years. I grew up in Warren, Pennsylvania which is in the eastern part of the United States not too far from Lake Erie. Warren is a small town of roughly 10,000 people and is in the middle of the Allegheny National Forest. It is nestled among large hills with the Allegheny River flowing through it. After living away from home for the past 10 years, I realize how peaceful and beautiful my hometown really is and I miss it quite a bit. In 1900, Warren was an extremely prosperous town (it had more millionaires per capita than anywhere in the United States at the time) as it had coal, oil, and timber surrounding it. Actually, Warren and other local towns are where John D. Rockefeller Sr. made the early parts of his fortune by buying all the oil wells and transporting the oil out of the region via railroad. Unfortunately, the local economy has not done well in the last ten years and people are slowly moving away (like me) to larger cities. I went to college at Cornell University in Ithaca, NY, which is actually another quaint small town on the hills above Lake Cayuga. Lake Cayuga is one of the Finger Lakes in the middle of New York State. I was originally enrolled in the biostatistics program there, where my advisor was actually a world-renowned statistician. Of course, I had no idea who he was and frankly thought he was extremely nerdy! After the first year of my studies, I argued with my mother that statistics was “boring” and I actually said to her “This is not practical. Who uses this stuff anyway?” Although I was doing well in my studies, I changed my major to business administration the following year. In hindsight, what an incredible mistake!
After graduation, I worked in Washington D.C. for two and half years, while living with my best friend. I had a job at an internet and technology consulting firm. The company consulted to the U.S. government and large financial institutions such as Freddie Mac, Goldman Sachs, and Wells Fargo. With the events of September 9-11 and the beginnings of a recession in the economy, the company I worked for started losing money and I actually ended up getting laid off. At the time, this was a devastating experience. I spent the next 4-5 months trying to find a decent job, which was impossible for a young professional without much experience. In retrospect, losing my job was one of the best things that could have happened to me. It forced me to sit back and really think about what I enjoyed doing and what I valued. It also made me realize that I needed to work harder and not take things for granted. While having a beer with some friends in a D.C. bar, I met a woman who was moving within the week to London for graduate studies at the London School of Economics. The next day I was browsing the internet looking at schools for a PhD in economics. I enrolled the following year at the University of Washington in Seattle, WA. I spent the first 2-3 years of my PhD program dabbling around in various areas and taking a wide range of courses. After taking several courses in econometrics, I became good friends with Professor Eric Zivot, who eventually became my advisor. My dissertation focused on sequential Monte Carlo methods (particle filters) and time series analysis through state space models. This area of econometrics/statistics requires a strong familiarity with Bayesian econometrics as well as other Monte Carlo methods. Ironically, I now read with interest and amazement the many books and scientific articles of my original advisor in statistics back at Cornell University. Of course, I am now on the other side of the fence. I wonder if the students in my introductory econometrics and statistics classes are saying to themselves “wow, that guy is nerdy” and “why would anyone use this stuff” just as I did a decade earlier.
Arantza Estévez Fernández Universitair docent wiskundige economie My name is Arantza Estévez Fernández. I have to explain here that the two last names are my surnames. This was the first difficulty I had in The Netherlands. Each time I phoned to the bank, real state agency, the doctor, etc., they asked me: What is your name? And once I answered, I got the following: So, is your surname Fernández? Well, I am Spanish, and we always have two surnames: the first is the first surname of my father, and the second is the first surname of my mother. Also my first name needs some explanation. My given name is María Aránzazu (this is what you find in the webpage of the department), but everybody calls me Arantza. It is like Petrus and Peter or Pieter. I was born some years ago in Bilbao (my name is Bask). All my family is from Galicia, and when I was two years we moved back to a little village near Santiago de Compostela. It is in Santiago de Compostela where I followed high school and my undergraduate studies. When I finished my undergraduate studies in Mathematics, a difficult question arrived: What now? I decided to continue my studies and take an MPhil in Statistics and Operations Research (well, it was mainly in Operations Research). Then, it became clear that Game Theory was my favorite topic. I specially blame this on my supervisor Ignacio GarcíaJurado. At that moment I got an interesting proposal: to come to The Netherlands as a Ph.D. student at Tilburg University to do a thesis on Game Theory. I came to The Netherlands in October 2002, where I took my PhD under the supervision of Peter Borm and Herbert Hamers. They have taught me something very important: having fun and research make a good combination. I was surprised to feel so comfortable here since the beginning. It reminds me a bit of my province: all green and with a lot of forests. Even the weather is similar, only that it seldom snows in Galicia and it is always a bit warmer than here. Before coming here somebody told me that The Netherlands is a flattened version of Galicia. I couldn’t agree more.
Although I have found my home here, I really miss Santiago de Compostela. It is a beautiful old little city full of history. The name of the city is part of its history. The first part is Santiago (Saint James) because the legend says that the body of Saint James the Great was brought from Jerusalem to Galicia by his disciples and he is buried there. Compostela comes from Campus Stellae (field of the stars), because it was a star that signaled the position of the burial to a hermit in the Ninth Century. This was the beginning of my home city. It became an important point of pilgrimage during the Middle Ages, and therefore an important cultural place. An impressive cathedral was built, as well as many churches and convents. If you need to relax and get some interior peace, you should go to the little chapel in the cathedral called Corticela. If you listen carefully, you can here tired steps and feel strong emotions from pilgrims from the thirteen century. And for sure, there is no more magical view than Compostela at night after a rainy day. Everything sparkles! During my free time I like reading, listening to music, swimming (I used to swim almost everyday when I was in Compostela), dancing (I danced Galician traditional dances for twenty years), walking in the nature, cycling… There are so many nice things to do and so little free time!
Michael Massmann Universitair docent My name is Michael Massmann and I joined the department in September this year after a stint as assistant professor at Bonn University and my DPhil at Oxford University prior to that. I work on time series econometrics and have a particular interest in the modelling of such nonstationarities as structural breaks. As an example, consider a plot of quarterly Dutch inflation over the last fifty years: the line will be fluctuating around approximately 3% with the usual troughs and upturns as you move along. Note in particular the hikes in the series in the 1970s at the time of the oil crises. A priory, it is not clear which econometric model is appropriate for describing this data series, and the prolonged periods of high inflation at the time of the oil crises cause a particular headache. Moreover, whether or not a particular model is deemed apt will depend on whether it is to be used for forecasting purposes (imagine forecasting inflation four quarters ahead in 1972) or policy analysis (eg the central bank taking account of inflation in setting interest rates). My research focuses precisely on analysing econometric models in general and parameter estimators and test statistics in particular against the backcloth of empirical applications of this kind, theoretically as well as by means of computer simulations. I am very pleased indeed to have come to Amsterdam, both from a professional and a private point of view. The department has an excellent reputation for research in time series econometrics, with large groups working on state space models as well as Bayesian procedures. Moreover, research seminars at the Tinbergen Institute provide the opportunity to listen to top-notch people from abroad and to meet econometricians from UvA. Teaching in the department will be as challenging as pleasurable, for Bachelor and Master’s degrees specialising in econometrics do not exist at many universities in Europe and students’ skill as well as enthusiasm will accordingly be high. From a private perspective, I think Amsterdam is a wonderful place to live: in one sense it feels very cosmopolitan, with its world-class museums and concert halls. Yet in another sense, Amsterdam appears charmingly bucolic since the many parks and canals are spaces of calm and recreation – and in which other great city is the bicycle the dominating means of transport!? I am sure I will soon be proudly saying: “I am sterdam”.
Na tien jaar weer student, in College Park – Maryland Oktober 1997, op de kop af tien jaar geleden studeerde ik af als bedrijfseconometrist aan de V.U. De IT-hype was nog in volle gang. Werkgevers plukten mensen van de universiteiten, duwden ze een leasebak onder hun kont, en stuurden ze op cursus om met zijn allen het virtuele Y2K problem te gaan helpen voorkomen. Gerrit Timmer was de begeleider van mijn afstudeerproject bij het Gemeente Vervoer Bedrijf Amsterdam, waar ik op basis van facility location modellen een methode had ontwikkeld om reservetrambestuurders op de juiste plaatsen te laten wachten, zodat ze zo snel mogelijk op zoveel mogelijk plaatsen konden zijn. De stage was een leerzame periode met leuke collega’s, maar ik betwijfel ten zeerste dat de ontwikkelde methode daadwerkelijk gebruikt is in de dagelijkse operatie van het trambedrijf. Enkele maanden na mijn afstuderen begon ik als junior consultant bij ORTEC. In de volgende vierenhalf jaar werd ik ingezet op projecten bij het Shell Pensioenfonds, KLM Revenue Management, Budget Rent a Car en Railion. Zeker de eerste periode had ik een slag te maken van academisch reproduceren tot creatief bijdragen aan bedrijfsprocesoptimalisering. De activiteiten varieerden van softwareontwikkeling, testen, implementeren en documenteren in grote projectteams tot korte intensieve adviesstudies met een kleine groep collega’s. Veelal uitdagend werk, met slimme collega’s en heel gevarieerd. Toch begon er na een jaar of vier wat te kriebelen. In een nog niet zo grijs verleden liet ik me graag voorstaan op mijn menselijke en groene idealen, en daar kwam ik weinig aan toe in mijn huidige leven. De arbeidsmarkt was behoorlijk afgekoeld, maar een zoektocht van enkele maanden leverden twee baanaanbiedingen op die mijn modelleer- en programmeervaardigheden meer ten dienste van de maatschappij zouden kunnen laten komen. De ene aanbieding was van het Erasmus MC in Rotterdam, als ontwikkelaar van modellen voor kosteneffectief bevolkingsonderzoek naar bepaalde soorten kanker. De andere aanbieding, waar ik op inging, van Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN.)
In het najaar van 2002 begon ik als wetenschappelijk medewerker bij de unit Beleidsstudies van ECN. De energiemarkten waren aan het liberaliseren en privatiseren. Concurrentie en vrije keuze van leveranciers door de energieconsument zouden op termijn moeten gaan leiden tot lagere energieprijzen. Het daadwerkelijke bestaan van het broeikaseffect werd in steeds bredere kringen aanvaard. Het Kyoto-protocol was al jaren geleden door veel landen geratificeerd, maar niet door enkele grote landen als Rusland en de Verenigde Staten. Een dynamische wereld, die ik tot dan toe voornamelijk als geïnteresseerde krantenlezer gevolgd had. De meeste projecten waar ik aan meewerkte waren voor de Europese Commissie. Ontwikkeling van een aardgasmarktmodel om de afhankelijkheden van gasleveranciers als Algerije, Rusland en Noorwegen in kaart te brengen. Een ander model voor de Europese biobrandstoffenmarkt. Volgens een richtlijn van de Europese Commissie zouden in 2005 en 2010 respectievelijk 2 en 5.75 procent van de transportbrandstoffen vervangen dienen te zijn door biobrandstoffen. Het model analyseerde met welke biomassa-tot-biobrandstofketens op de goedkoopste manier de richtlijn gehaald zou kunnen worden. De actualiteit van de onderwerpen sprak me erg aan, en ook de regelmatige trips voor meetings met projectpartners in andere Europese landen waren een aantrekkelijk aspect van het werk. Maar er kriebelde nog iets. Net als bij ORTEC, werd ook bij ECN planmatig gewerkt, met urenbudgetten en tijdschrijven. Regelmatig waren er leuke problemen om verder uit te diepen, waar binnen de projecten niet altijd ruimte voor was. Via het werk had ik een Amerikaanse professor leren kennen, Steven Gabriel, verbonden aan de Universiteit van Maryland. We schreven samen een wetenschappelijk artikel op basis van het aardgasmarktmodel, bleven in contact en na een lange periode van voorbereiden vertrok ik in augustus 2005 naar Maryland om aan een Ph.D. te beginnen bij Civiele Techniek – Project Management, het departement waar Steven professor is.
Met superveel energie en enthousiasme, het idee dat AIO zijn vrijheid is, en intellectuele uitdaging, en ruimte voor creativiteit. Geen verantwoordelijkheden en hard werken omdat het leuk is, niet om deadlines te halen. Ik had me nauwelijks verdiept in hoe het toegaat aan Amerikaanse universiteiten, en kwam er al snel achter dat het systeem toch heel anders in elkaar steekt dan in Nederland. Als AIO in Maryland doe je de eerste anderhalf jaar een behoorlijk aantal vakken, van een pittig niveau. De examens zelf zijn niet moeilijk, maar de hoeveelheid studiestof en huiswerk maakt het een harde aangelegenheid. Afhankelijk van de faculteit zijn er verschillende manieren om in je onderhoud te voorzien. Bij Civiele Techniek zijn vrijwel alle AIO’s Research Assistant. Voor 20 uur in de week doe je onderzoek voor je begeleidende professor, mogelijk maar niet noodzakelijk aan een onderwerp dat later ook in je proefschrift aan de orde komt. Twee vakken en twintig uur onderzoek levert een overvolle werkwerk op, en ze laten studenten (dus …) hun eerste semester beginnen met drie vakken en onderzoek. Daar sta je dan als verwende Nederlander met een vierdaagse werkweek en 8 weken vakantie per jaar. De overgang naar een zesdaagse werkweek en vier weken vakantie was niet makkelijk, en je begrijpt al snel waarom veel jonge Amerikaanse academici workaholic zijn. Nu zijn we twee jaar verder. Ik doe onderzoek op het gebied van stochastische energiemarktmodellen en decompositie en relaxatiemethoden voor facility location problemen met toepassingen in de draadloze telecommunicatie. Het eerste onderwerp omdat mijn begeleider daarvoor financiering heeft, het laatste omdat het op mijn pad kwam, en het mijn proefschriftonderwerp gaat worden. Begin van het jaar heb ik mijn kwalificerend examen gedaan. Eigenlijk pas vanaf dat moment ben je Ph.D. kandidaat, daarvoor ben je ‘graduate student’, wat zowel Master’s als Ph.D. niveau omvat. De afgelopen zomer heb ik anderhalve maand in Berlijn kunnen werken bij D.I.W., een economisch onderzoeksinstituut, en een ruime maand bij het Centrum voor Wiskunde en Informatica in Amsterdam. Het verfrissende aan weer een poosje in Europa te zijn is dat mensen ook een leven hebben naast hun werk, en meer tijd en ruimte hebben voor andere interessen. Al ben ik ondertussen dermate veramerikaniseerd dat als mensen de hele tijd roepen hoe druk ze het hebben, en wel dagelijks een uur gaan lunchen en ook nog twee keer lang gaan koffiedrinken…
De komende maanden werk ik aan mijn onderzoeksvoorstel, wat ik midden januari zal presenteren aan mijn leescommissie. Als alles volgens wens verloopt is dan de eindverdediging ergens aan het einde van 2008. In het voorjaar ga ik een laatstejaars bachelorniveauvak geven, ‘Decision Analysis for Engineers’. Dat wordt een goeie ervaring, en hopelijk met enkele geaccepteerde artikelen en een goed proefschrift de basis voor een carriere in de wetenschap. Aan welke kant van de oceaan dat wordt? Ik heb toch wel een sterke voorkeur voor lange lunches en twee keer koffie, maar de tijd zal het leren… Ruud Egging
[email protected]
Econometristen in Aktie: Pieter Jelle van der Sluis Mijn naam is Pieter Jelle van der Sluis. Ik ben in 1988 begonnen met de studie Econometrie aan de VU. Mijn wetenschappelijke carrière is behoorlijk uit de hand gelopen, want pas in 2000 verliet ik de wetenschap, inmiddels universitair docent econometrie aan de Universiteit van Tilburg. In de tussenliggende periode heb ik, na eerst mijn studie aan de VU te hebben afgerond, nog vier jaar als Assistent in Opleiding aan de Universiteit van Amsterdam en Tinbergen Instituut rondgelopen en daar ook mijn proefschrift met succes verdedigd. Dat proefschrift was financieel econometrisch van aard. Het ging over modellen voor volatiliteit in financiële markten. Het type modellen dat ik heb onderzocht, is niet met de standaard technieken te schatten. Daarom heb ik hiervoor allerlei op simulatie gebaseerde schattingsmethoden ontwikkeld. Daarnaast ging mijn proefschrift over het waarderen van opties met dit soort modellen. Dit alles had een flinke empirische inslag dus was het flink stoeien met tijdreeksdata en optiedata. In Tilburg werd ik daarna universitair docent bij CentER en de vakgroep Econometrie. Het leuke van Tilburg was dat de econometriestudenten een afstudeerstage liepen bij een heus bedrijf. Ik was dan de scriptiebegeleider en kon zodoende goed bekijken hoe het er bij allerlei financiele instellingen aan toeging en wat voor een soort werk daar gedaan werd. Zodoende begon het toch wel een beetje te kriebelen want dat waren toch wel heel leuke opdrachten die de studenten deden. In 2000 heb ik de stap genomen om eindelijk de wetenschap te verlaten en naar ABP Vermogensbeheer over te stappen. Bij ABP Vermogensbeheer wordt het vermogen van het Pensioenfonds ABP belegd. Na een tijdje bij de aandelengroep en de researchafdeling te hebben gewerkt, ben ik nu al weer een paar jaar bezig bij het Global Tactical Asset Allocation fonds van ABP. Dit is een fonds dat zich bezighoudt met tactische asset allocatie. Dit betekent het timen van markten met een breed scala aan instrumenten. Dit maakt het erg leuk, want het is erg breed gedefinieerd. Wereldwijd nemen we allerlei actieve posities in in aandelenindices, vastrentende waarden, grondstoffen, en valuta. Onze beleggingsstijl is vergelijkbaar met een zogenaamd Global/Macro fonds. Binnen dit fonds heb ik de verantwoordelijkheid voor de systematische (kwantitatieve) beleggingsportefeuilles. Deze portefeuilles heb ik zelf ook uitgedacht en opgezet. Het betreft een portefeuille in termijncontracten in de bovengenoemde markten waarin we bijvoorbeeld allerlei trends in prijzen
uitbuiten en gebruik maken van financieel economische theorieën. Sinds kort heb ik daarnaast ook een portefeuille opgericht waarin we posities innemen op volatileit in allerlei markten. Er zijn tegenwoordig allerlei op opties gebaseerde instrumenten beschikbaar waarmee je puur een positie op volatiliteit kunt innemen, Daarmee is de cirkel weer rond want opties en volatiliteit waren nu juist de onderwerpen van mijn proefschrift. Het feit dat we de beleggingsportefeuilles op systematische wijze beheren betekent dat de portefeuilles volledig op kwantitatieve modellen zijn gebaseerd. Denk aan voorspelmodellen, maar ook aan modellen voor risicomanagement, portefeuilleconstructie en waardering van allerlei financiële instrumenten. Dit betekent dat ik nog steeds dagelijks sommetjes aan het maken ben en met data en kwantitatieve modellen bezig ben. Ik vind het een fantastische uitdaging om met behulp van modellen te proberen de markten te verslaan. Hoewel er geen fundamentele theorieën bestaan in de financiering, helpen modellen ons om te leren. De modellen ondersteunen onze intuïtie en andersom helpt onze intuïtie ons om onze modellen te verbeteren. Ik heb geleerd dat het handelen op basis van modellen niet zo gemakkelijk is als de meeste academici voorstellen. Daarnaast heb ik nog steeds een zekere wetenschappelijke interesse. Ik publiceer nog wel eens een wetenschappelijk artikel en als part-time universitair docent financiering ben ik ook weer op de VU te vinden. Pieter Jelle van der Sluis
Groeit er geld aan bomen? Introductie Meneer, mevrouw, hier spreekt uw beleggingsadviseur. Beleggen in aandelen is uit. U weet wel: hypotheekcrisis, lage dollarkoers, Amerika bijna failliet, onzekerheid in de wereld, terrorisme, hoge olieprijs. Maar ik heb een buitenkansje voor u. Het Courgette Garant Fonds. Beleggen in de natuur die altijd doorgroeit, ongeacht de wereldeconomie! Het Courgette Garant Fonds De natuur is rijk aan groei en heeft daardoor toekomst. Dat is een plezierige en geruststellende gedachte. Geldt dat ook voor úw toekomst? U leeft bewust en u wilt voor later graag beschikken over een financiële reserve. Die bouwt u bij voorkeur eenvoudig en verantwoord op. Daarbij is zekerheid belangrijk, vooral in economisch mindere tijden. Dat kan met de Garant Plannen van Courgette Garant. Duidelijke organisatie U wilt weten met wie u zaken doet. Daarom heeft Courgette Garant gezorgd voor een transparante, solide en controleerbare organisatie. Courgette Garant B.V. is een Nederlandse onderneming, die juridisch en fiscaal volledig onder Nederlands recht valt. Daarnaast doet Courgette Garant zaken met bekende en betrouwbare partners. Voor optimale betrouwbaarheid heeft Courgette Garant gezorgd voor scheiding van de verschillende belangen. Enerzijds zijn de courgetteplanten ondergebracht in Courgette Garant Nederlandse Courgette Groep S.A. in Costa Rica. Anderzijds worden uw belangen behartigd door de Stichting Deelnemers Courgette Belangen. Heldere filosofie De filosofie van Courgette Garant is eenvoudig en effectief: onze natuur is rijk aan groei en heeft daardoor de toekomst. Die kan op natuurlijke wijze met úw toekomst worden gecombineerd. Daardoor wordt uw financiële toekomst ook rijk aan groei.
Heldere werkwijze Het gaat u als bewuste investeerder natuurlijk om het rendement, maar vooral ook om de wetenschap dat dit verantwoord tot stand komt. Daarom vertelt Courgette Garant graag wat er met uw inleg gebeurt. Uw inleg wordt door Courgette Garant gebruikt voor de aankoop en het opkweken op een zeer verantwoorde natuurlijke manier van 50 jonge courgetteplanten. Uitstekende groeiplaatsomstandigheden en deskundig courgettebeheer zorgen voor een snelle groei en een hoge opbrengst. Zijn de courgetteplanten eenmaal volwassen, dan komen er in korte tijd veel courgettevruchten aan. Simpele werkwijze De werkwijze van het Contant Garant Plan is zeer eenvoudig: u legt eenmalig € 8.950 in. Verder hoeft u niets te doen. Courgette Garant verzorgt verder alles voor u, zoals het veilig investeren en beheren van uw inleg. Interessante ontwikkelingen De vooruitzichten voor courgettes zijn uiterst gunstig, zowel qua volume als qua opbrengsten. Door optimale groeiomstandigheden is geen twintig, maar slechts achttien jaar nodig om een courgetteplant tot volle wasdom te brengen. Dit betekent dat uw rendement sneller tot stand komt en uw financiële reserve eerder beschikbaar is. Ook de prijsontwikkelingen zijn zeer gunstig, want de courgetteprijzen zijn de laatste dertig jaar met ruim 8,1% per jaar gestegen. Courgette Garant stelt betrouwbaarheid voorop en gaat daarom voorzichtigheidshalve uit van een stijgingsprognose van 6% per jaar. Dat betekent dat u rekening kunt houden met meevallers waardoor uw werkelijke opbrengsten uiteindelijk hoger uitkomen. De genoemde ontwikkelingen en vooruitzichten zijn structureel. Daarom zijn de Garant Plannen van Courgette Garant een gezonde en stabiele manier om een financiële reserve op te bouwen. Oók in economisch minder voorspoedige tijden.
Hoog rendement Uw rendement bestaat uit de opbrengsten minus uw totale inleg. De verwachte opbrengst van het Courgette Garant Plan is maar liefst € 54.756! Verminderd met uw inleg is uw verwachte rendement dus aanzienlijk, namelijk € 45.806. Uitkering vindt plaats na de vaste deelnameperiode van achttien jaar. Beleggen in teak Iedereen heeft natuurlijk door dat het hierboven gaat om een volstrekt belachelijk beleggingsproduct. Echter, vervangen we in bovenstaande tekst “courgette” door “teakboom” (tropisch hardhout), dan zijn er in Nederland meer dan 30.000 beleggers bereid hier ongeveer 500 miljoen euro in te beleggen. Teakbeleggingen in Nederland De afgelopen jaren is gebleken dat teakbeleggingen uiterst riskant zijn. Teakbomen zijn gevoelig voor ziekte en stormen, hebben ruim twintig jaar nodig voordat ze volgroeid zijn en geld opleveren, en groeien in verre landen wat controle ter plaatse moeilijk maakt. Recent zijn er in Nederland zeven fondsen failliet gegaan, waarbij een bedrag van 100 miljoen euro geheel of gedeeltelijk is verdwenen. Een aantal fondsen is ten onder gegaan aan frauduleuze praktijken, mismanagement en wanbestuur. Ook heeft het grootste teakfonds in Nederland, GoodWood, moeite om aan haar financiële verplichtingen aan beleggers te voldoen. Als gevolg hiervan is er momenteel veel onrust onder beleggers. Deze onrust lijkt terecht als we kijken naar de waardeontwikkeling van een aantal teakfondsen gedurende de afgelopen vier jaar. De teakfondsen zijn sinds 2006 wettelijk verplicht om jaarlijks een waardering van hun plantages door een onafhankelijke partij te presenteren. Deze waarderingen schetsen veelal een zeer positief beeld van de toekomstige waardeontwikkeling van de fondsen. Echter, de waarderingen zijn gebaseerd op veronderstellingen wat betreft de ontwikkeling van inflatie, wisselkoersen en houtprijs gedurende de komende twintig jaar en houden nauwelijks rekening met onzekerheidsmarges in deze factoren. Hierdoor hebben dergelijke waarderingen weinig om het lijf. Bovendien zeggen de nieuwste inzichten in de economie en accounting, bijvoorbeeld tot uitdrukking komend in internationale accountingstandaarden zoals IAS 41, dat er gewaardeerd moet worden op basis van “marktwaarde”.
Het bepalen van de marktwaarde van de teakfondsen is moeilijk omdat er o.a. geen reguliere markt is waarop de participaties verhandeld worden. Wel kun je kijken naar gerealiseerde transacties op de secundaire markt. Onder bepaalde aannames blijkt dat de gemiddelde waarde van een mandje van 12 fondsen minstens gehalveerd is. Hoewel dit mandje fondsen niet noodzakelijkerwijs representatief is voor de gehele markt, geeft het volgens mij meer inzicht in de waarde van de Nederlandse teakfondsen dan waardebepalingen op basis van tal van veronderstellingen over een periode van twintig jaar en vrijwel zonder onzekerheidsmarges. Figuur 1 Waarde-ontwikkeling mandje teakfondsen (index; december 2002 = 100; bron: www.sicirec.org) index mandje teakfondsen
dec-06
sep-06
jun-06
mrt-06
dec-05
sep-05
jun-05
mrt-05
dec-04
sep-04
jun-04
mrt-04
dec-03
sep-03
jun-03
mrt-03
dec-02
110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
En nu? De huidige stand van zaken. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) ziet krachtens de Wet op het Financieel Toezicht (WFT) toe op de adequaatheid van de informatievoorziening door de teakfondsen. Onder de WFT zijn alle teakaanbieders vergunningsplichtig. De AFM heeft de vergunningaanvragen momenteel in behandeling en zal uiterlijk eind 2007 een definitief besluit hierover nemen. Indien geen vergunning wordt verstrekt, zal het betreffende fonds de activiteiten moeten staken (in welk geval het onduidelijk is of de consument nog iets van zijn geld terugziet). Pas vier fondsen hebben een vergunning gekregen en er zijn nog maar enkele fondsen over die voor een vergunning in aanmerking kunnen komen (de rest is al afgewezen of heeft de aanvraag ingetrokken). Echter, de verstrekte AFM vergunning biedt slechts schijnzekerheid. De criteria die worden gehanteerd bij het al dan niet verstrekken van een vergunning beperken zich tot o.a. integriteit, deskundigheid en betrouwbaarheid van de bestuurders, professionaliteit van de bedrijfsvoering (administratie, accountantscontrole) en de informatieverstrekking aan de consument. De fondsen staan alleen onder gedragstoezicht, wat betekent dat De Nederlandsche Bank niet toeziet of teakfondsen aan hun financiële verplichtingen kunnen voldoen. Reguliere beleggingsfondsen (naast banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen) staan wel onder dergelijk toezicht. De recente faillissementen onder teakfondsen en het aanzienlijke bedrag (100 miljoen euro) dat daarmee gemoeid is, suggereren dat dergelijk toezicht wel degelijk noodzakelijk is. De politiek Wat vindt de politiek ervan? Behalve het voormalig GroenLinks kamerlid Marijke Vos in 1995 heeft de politiek zich nooit druk gemaakt over de teakfondsen. Gevraagd naar hun oordeel over de toereikendheid van de WFT, geven de Tweede Kamerleden geen inhoudelijke reactie. Alleen GroenLinks en de SP hebben een mening. GroenLinks wil de WFT geëvalueerd zien, de SP wil het toezicht sterk uitbreiden. Voor de overige politieke partijen, waaronder de huidige coalitiepartijen, is de WFT in het geheel geen issue. Hoe het feitelijk gesteld is met het toezicht op de teakbeleggingen weet geen der zogenaamde fractiespecialisten. De recente TV uitzendingen over dit onderwerp (Netwerk, Kassa) leken even de aandacht op het onderwerp te vestigen, maar dit effect was slechts van korte duur. Nu heeft niemand het er meer over.
Mijn collega en ik hebben nog een mail aan GroenLinks kamerlid Kees Vendrik gestuurd, maar geen reactie gehad. De toekomst van Nederlandse teakfondsen Aan het eind van het jaar wordt duidelijk welke teakfondsen een vergunning hebben gekregen en welke fondsen hun activiteiten moeten staken. Hoe het dan verder gaat met de fondsen zonder vergunning en het geld dat consumenten hierin hebben belegd is onduidelijk. De AFM heeft al laten weten dat het een zaak is tussen de individuele belegger en de teakfondsen. Van de politiek valt ook niet veel te verwachten. Wellicht dat er nog beleggers zijn die naar de rechter stappen. Groeit er dus geen geld aan bomen? Ik sluit af met iets positiefs over teakbeleggingen. In de Verenigde Staten is teak (of algemener, “timberland”) al jaren een populaire belegging onder institutionele beleggers zoals pensioenfondsen. Pensioenfondsen hebben een heel ander risicoprofiel dan particulieren. Om te beginnen hebben ze een langere beleggingshorizon, dus die twintig jaar dat het duurt voordat de teakbomen volgroeit zijn is voor hen geen probleem. Daarnaast verwerven ze meestal een veel groter belang in een fonds waardoor ze meer invloed kunnen uitoefenen op het gevoerde beleid. Omdat timberlandbeleggingen een lage correlatie hebben met meer traditionele beleggingen zoals aandelen een obligaties, kan het voor pensioenfondsen een interessante diversificatiebelegging zijn. Daarnaast biedt timberland als “commodity” een (gedeeltelijke) hedge tegen inflatie. Kortom, voor institutionele beleggers kan het interessant zijn om een portefeuille in timberland aan te houden. Dit verklaart waarom ook de Europese en Nederlandse pensioenfondsen inmiddels volop in timberland beleggen. Verder zijn er wereldwijd een aantal beursgenoteerde teakfondsen, zowel in Europa als Amerika. Deze fondsen moeten aan de gebruikelijke eisen voldoen om een beursnotering te krijgen. Dit sluit negatieve rendementen uiteraard niet uit, maar biedt in elk geval een transparantere manier om in teak te beleggen dan via de niet-beursgenoteerde Nederlandse teakfondsen.
Conclusie Kortom, er groeit dus wel geld aan bomen, maar je moet weten hoe je het moet plukken. Voor wie dit te ingewikkeld lijkt, is er gelukkig nog een gewoon aandelenbeleggingsfonds of de ouderwetse spaarrekening. Of toch maar die oude sok. Laura Spierdijk (met dank aan mijn collega Bert Scholtens, met wie ik al het “teakonderzoek” samendoe) P.S. Geïnteresseerden in het Courgette Garant Fonds kan ik een leuke korting bieden! Neem dan even contact met me op:
[email protected]. Je kunt ook kijken op www.courgette-garant.nl. Bronnen Scholtens, L.J.R. en L. Spierdijk (2007). Causes and Consequences of Financial Risks of Tropical Timber Investment Funds. Zie http://www.rug.nl/staff/l.spierdijk/research. Scholtens, L.J.R. en L. Spierdijk (2007). Supervision of Tropical Timber Investment Funds and the Impact on Finance and Development. Zie http://www.rug.nl/staff/l.spierdijk/research.
Veranderingen alumnivereniging Naar aanleiding van de resultaten van de enquete en de stemming op de ledenvergadering zullen er het met ingang van het komende jaar een aantal veranderingen worden doorgevoerd in de alumnivereniging. Correspondentie per e-mail Alle correspondentie zal voortaan plaatsvinden per e-mail, ook de boekjes zullen per e-mail worden verstuurd. De ledenlijst zal op een beveiligde website worden gepubliceerd. Vanaf volgend jaar zul je de correspondentie dus alleen nog ontvangen als je e-mail adres bij ons bekend is. Bij deze dus het verzoek je e-mail adres te sturen naar
[email protected] Ook als je de emailadressen van oud studiegenoten hebt, horen we het graag. Uiteraard zullen de adressen vertrouwelijk worden persoonlijke gegevens worden niet aan derden verspreid.
behandeld,
Contributie gratis De contributie kan komen te vervallen doordat er niet langer kosten hoeven worden gemaakt voor het drukken van de boekjes en ledenlijst, en het verzenden hiervan. Met dank aan de faculteit die de vaste kosten voor zijn rekening zal nemen. Als gevolg hiervan zal er niet langer onderscheid worden gemaakt tussen leden en niet-leden, maar zal iedereen die geregistreerd is als alumnus correspondentie ontvangen, tenzij hij/zij aangeeft hier geen prijs op te stellen. We zullen nog een brief rondsturen om dit te communiceren, want dit boekje bereikt alleen alumni die als lid geregistreerd zijn. Website alumni Met dank aan Ad Ridder hebben we nu ook een alumni website www.feweb.vu.nl/ectrie , keuze alumnivereniging in het menu links. De website is nog onder constructie, maar biedt al wel de volgende mogelijkheden:
• Contactinformatie • Aanmelden als nieuwe alumnus • Afgeschermde pagina voor leden met daarop de boekjes en ledenlijst. Het wachtwoord hiervoor is almunex. • Forum waarop nieuws over de vereniging zal worden geplaatst. Mochten jullie nog goede ideeën hebben voor de website, dan horen we het graag. Hyves alumni We zijn ook te vinden op Hyves: alumectrie.hyves.nl Dus zit je ook op Hyves, meld je dan aan.
EXTRIE
Aan het eind van het jaar zal de volgende uitgave van de lijst van afgestudeerden, “Extrie”, worden gepubliceerd op internet. Om deze lijst weer zo actueel mogelijk te maken, verzoeken we je, indien je dit nog niet gedaan hebt, om wijzigingen in je persoonlijke gegevens aan ons door te geven. Wijzigingen kun je doorgeven op de internetsite of mailen naar
[email protected] Wij maken je erop attent, dat adreswijzigingen doorgegeven aan de VU door middel van het TNT verhuisbericht, niet bij de Alumnivereniging Econometrie terecht komen. Wilt u adreswijzigingen dan ook rechtstreeks aan de vereniging melden ? !
