TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
COLOFON Redactieadres: M.B.V. Mebiose - Tight Junction Hamburgerstraat 27 3512 NP Utrecht E-mail:
[email protected] Tel: (030) 253 89 53 / 238 29 31 http://www.mebiose.nl Hoofdredacteur: Wytse Bruinsma Eindredacteur: Lisa de Vries Layout en vormgeving: Wytse Bruinsma Lisa de Vries Redactie: Bart Bouwman Alexander Brandenburg Jorg Calis Nolan Hartkamp Laura Kieftenbeld Marianne van Leeuwen Mark Mizee Jaargang 20 nummer 1 Oktober 2005 Oplage: 1000 stuks Druk: FEBODRUK BV Enschede Tight Junction is het verenigingsblad van de M.B.V. Mebiose en verschijnt vijf maal per jaar. De redactie houdt zich het recht voor artikelen te weigeren of, in overleg met de auteur, in te korten. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits de bron vermeld wordt. Voor vragen of klachten over de bezorging, bel Mebiose. Adressen mogen niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden zonder uitdrukkelijke toestemming van het bestuur van de M.B.V. Mebiose. Donateurs van Mebiose ontvangen de TJ een jaar lang na donatie van minimaal 15 euro.
7:26 PM
Page 1
REDACTIONEEL Voor sommige mensen is het een droom, voor sommige mensen een nachtmerrie, de eeuwige jeugd. Verschillende theorien zijn geschreven, maar of het ooit mogelijk wordt om eeuwig jong te blijven, we komen er vanzelf achter.
INHOUDSOPGAVE Column Van het bestuur De eeuwige jeugd in... Ontmanteld Informatief Onderwijs Boekverkoop Bestuursmededelingen Activiteitenagenda Adreswijzigingen Thema Memento non mori Plastische chirugie Stamcellen en de belofte Je karbonaatje als donor Progeria Levenselixer Veroudering Wetenschap Sciencefiels F.A.F.C. Went Ingezonden Math Geelen Villa Virorum Onthullend Fotogeniek Riool Verslag Naar het buitenland
OVER
2 8 32 10 36 47 47 48 4 6 26 30 33 38 42 16 22 28 44 24 45 14
DE VOORPLAAT
In een wereld waar iedereen onsterfelijk is of voor altijd jong blijft, blijft de TJ koesteren dat het bestaat. Deze is namliijk ook onsterfelijk en zal alle daden overleven. M.B.V. Mebiose
1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 2
C o lu mn
VAN
HET BESTUUR
Hoe blijven wij jong? Allemaal worden we een keertje oud, daar is geen ontkomen aan. De vraag is dan, hoe zouden we deze fatale gebeurtenis, het oud worden, toch kunnen ontlopen? Van te veel nadenken, wat regelmatig voorkomt bij het studeren, krijgen wij mensen rimpels. Rimpels worden in de maatschappij niet alleen als minder mooi ervaren, maar ook als ouderdomsverschijnsel beschouwd. En als wij studenten (dus meeestal jonge mensen) iets niet willen, dan is het met oud geassocieerd worden.Als bestuur studeren wij niet, maar toch denken we veel na. Ik ben dan ook bang dat ik na dit jaar er wel een aantal rimpels bij zal hebben, niet alleen van het denken, maar ook van het lachen. Vroeger dacht men dat drinken uit de heilige graal een manier was om de eewuwige jeugd te bezitten, hieruit drinken zou een helende en verjongende werking hebben. Zoals wellicht algemeen bekend is, is de heilige graal de beker waar Jezus wijn uit dronk op zijn laatste avondmaal. Misschien dat voor de mensen die de ‘Da Vinci Code’ hebben gelezen de 2
heilige graal een andere betekenis heeft. Maar of de waarheid ooit achterhaald zal worden betwijfel ik. Er zijn al veel tochten ondernomen om deze graal te vinden, maar dit is nog nooit gelukt. Of dit nou echt een probleem is, is nog maar de vraag. Ik ben van mening dat het maar goed is dat de graal nooit is gevonden, omdat ik vind dat een eeuwig leven niet aan de mens besteed is. En daarbij omdat we anders alleen maar overbevolking zouden krijgen. Maar hoe gaan wij jong blijven als bestuur? Gewoon genoeg slapen en gezond eten zou mijn moeder zeggen, maar genoeg slapen is bijna onmogelijk en gezond eten schiet er ook nog wel eens bij in. Maar wat we wel voldoende krijgen is vocht, goudgeel vocht met een klein percentage alcohol. Ook wel levensvocht genoemd. Maar of dat zo gezond is... Lisa de Vries h.t. Fiscus
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 3
Stages in het Hubrecht Laboratorium De ontwikkelingsbiologie is een van de meest spannende delen van het moderne biologische onderzoek. Vooral door het beschikbaar komen van de complete DNA-samenstelling van mensen en dieren kan nu de vraag onderzocht worden hoe de ontwikkeling in gecodeerde vorm vastligt in het DNA, en hoe de gecodeerde eiwitten samenwerken om de ontwikkeling te sturen. Veel van dit onderzoek gebeurt met modelorganismen zoals muizen, zebravissen, klauwkikkers en nematodewormen. Het onderzoek is fundamenteel van aard, maar er liggen duidelijke dwarsverbanden met biomedisch onderzoek. Een groot deel van het onderzoek sluit aan bij nieuwe onderzoeksgebieden als genomics en bioinformatica. Het Hubrecht Laboratorium bevindt zich in De Uithof, naast het sportcomplex, in een nieuw gebouw, goed voorzien van alle faciliteiten voor modern biologisch onderzoek. Het staat onder leiding van professor Ronald Plasterk en professor Hans Clevers. Het is het centrum bij uitstek in Nederland voor ontwikkelingsbiologisch onderzoek aan de genoemde modelsystemen. In het Hubrecht Laboratorium is regelmatig plaats voor stagestudenten, die in het kader van hun studie aan de Universiteit Utrecht (of andere universiteiten) een laboratoriumstage komen doen. Verbonden aan de stage is een tentamen ontwikkelingsbiologie, dat meetelt voor de studie. Op de website (www.niob.knaw.nl) staat meer informatie over het onderzoek. Hier staan ook alle onderzoeksprojecten beschreven, en de betreffende projectleiders genoemd. Wie interesse heeft in een specifiek project kan zich direct via e-mail of telefoon wenden tot een van de projectleiders. Verder kan voor algemene informatie over stages contact worden opgenomen met de studiecoördinator Dr. Bas Defize, of met het directiesecretariaat (mevrouw Ira van Nimwegen, tel. 2121 963,
[email protected]).
M.B.V. Mebiose
3
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 4
Weten s ch ap
MEMENTO
NON MORI?
Gedenk te leven! Het zal de lezer van dit stuk niet ontgaan zijn dat deze TJ gaat over de eeuwige jeugd en de zoektocht van de mens naar deze eeuwige jeugd. Een, voor zover wij weten, onzinnige zoektocht, want de dood lijkt een gegeven. In dit stuk laat ik een kant zien die op zijn minst realistisch is in vergelijking met de zoektocht c.q. de ontsnapping aan de dood. Een paar honderd jaar geleden dachten de mensen aan hun sterven. Memento mori was in die tijd schering en inslag. In deze tijd lijkt het er haast op dat wij het sterven ten koste van alles willen uitstellen Een grappige houding die bijzonder nutteloos is. Aangezien wij vooralsnog enkel kunnen concluderen dat de dood ons weerhoudt van het enige leven, lijkt het mij onzinnig om onszelf serieus bezig te houden met een langer leven dan de 120 jaar die volgens mijn oude
eigen handelen bepalen. Er is geen onzichtbare beweger die ons tegen onze wil in dingen laat doen en het is ook vrij onwaarschijnlijk dat de spin in de hoek van de kamer ons dingen influistert. Elk individu moet op zijn
“In deze tijd lijkt het er haast op dat wij het sterven ten koste van alles willen uitstellen” biologieboek wordt gezien als het maximum. Het is ook een gegeven dat er uitzonderingen kunnen bestaan, maar het lijkt er op dat wij aan de greep van de dood niet kunnen ontsnappen. Het lijkt mij dus verstandig om onszelf in geringe mate bezig te houden met het eeuwige leven en ons gericht bezig te houden met ons daadwerkelijke leven. Het is bijna zeker dat wij als individu ons 4
of haar manier maar invulling geven aan de beste manier van leven. Nu zult u als lezer misschien concluderen dat dit stuk een tegenstrijdigheid bevat. Immers, wanneer ik het eeuwige leven wil hebben en er alles aan wil doen dan is dat mijn persoonlijke invulling en dat zou om die reden goed kunnen zijn. Echter, we hadden al gesteld dat het nutteloos blijkt en dat we daarom beter
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 5
We t e n s c h a p
onszelf bezig kunnen houden met minder nutteloze dingen. Voor de een kan dit het redden van zeehondjes in het poolgebied zijn en voor de ander kan dit betekenen dat men een bijzonder ingewikkeld wiskundig vraagstuk kan oplossen.
cyclisch verband. Alles ontstaat en vergaat, maar de orde en rust blijven in de natuur bestaan. Is de vergankelijkheid dan niet mooier dan het eeuwige leven? Wij kunnen onderdeel uit maken van de rust en orde, enkel door de cirkel op het juiste moment rond te maken.
Als afsluiting zou ik de lezer graag een opdracht mee willen geven. Kijk eens naar de wereld en denk in een
Bart
…€1000,- verdienen in een half
blok… …een spectaculair practicum verzorgen… …op scholen door het hele land… …jij bent de expert… Durf jij het aan? Geef je dan op voor het verzorgen van het
D NA lab voor scholieren! Lees er alles over op pagina 37 in deze Tight Junction Voor meer informatie, stuur een e-mail naar: D
[email protected] of bel Marc van Mil op 030-2538754 M.B.V. Mebiose
5
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 6
Weten s ch ap
PLASTISCHE
CHIRURGIE
Van gezichtsreconstructie tot gezichtsverbouwing Een onderzoek in de USA uit 1997 laat zien dat 56% van de ondervraagde vrouwen en 43% van de ondervraagde mannen ongelukkig zijn over hun verschijning. Dit kan verklaren waarom er 2 jaar later meer dan 4,6 miljoen cosmetische operaties in de USA werden uitgevoerd, een stijging van maarliefst 119% ten opzichte van 1997. Ik ben blij dat het taboe van plastische chirurgie verbroken is, maar de laatste tijd gaat het wel erg ver. Het beste voorbeeld hiervan is het door MTV uitgezonden tv-programma: "I Want a Famous Face," waarin fans omgebouwd worden tot hun idool. Met dit soort programma's wordt het oorspronkelijke doel van plastische chirurgie uit het oog verloren. Esthetische of cosmetische chirurgie is namelijk wat anders dan reconstructieve of herstellende chirurgie.
en komt de vorm pas later aan de orde. Een voorbeeld hiervan is het zo goed mogelijk herstellen van een hazenlip. Het doel van esthetische chirurgie daarentegen is het verbeteren van het uitzicht van het lichaam zonder dat er een afwijking is. Een duidelijker voorbeeld dan Michael Jackson bestaat er niet. Dit soort ingrepen worden dan ook voornamelijk uitgevoerd in privé-klinieken, terwijl de meeste reconstructieve ingrepen in het ziekenhuizen plaatsvindt.
Bij reconstructieve chirurgie worden aangeboren afwijkingen en malformaties als gevolg van een tumoroperatie of ongeluk hersteld. Hierbij gaat het vooral om het functionele aspect
De allereerste plastische operatie werd tweeduizend jaar geleden in India uitgevoerd. Men melde dat een afgehakte neus gereconstrueerd was uit huidweefsel afkomstig
6
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 7
We t e n s c h a p
van het voorhoofd. Deze vorm van chirurgie kwam echter pas in een stroomversnelling door het grote aantal verminkte oorlogsslachtoffers in de Eerste Wereldoorlog. Vervolgens werd op 1 januari 1950 de Nederlandse Vereniging voor plastische Chirurgie opgericht door een drietal in de UK opgeleide Nederlandse chirurgen en was de basis voor de huidige plastische chirurgie een feit.
gehaald was, in liet groeien. Deze methode gaf goede resultaten maar er was kans op morbiditeit op de donorsite. Tegenwoordig kan men dit probleem omzeilen doordat het mogelijk is om humane chondrocyten te kweken. Jammer genoeg zijn dit soort geweldige mogelijkheden bij de meeste mensen niet bekend, omdat de media hier geen aandacht aan besteed! Marrianne
Ontwikkelingen in andere vakgebieden zorgen ervoor dat de resultaten van plastische chirurgie steeds beter worden. Een voorbeeld hiervan is kraakbeentransplantatie bij mensen met een misvormd oor. Voorheen maakte men een mal van het andere oor waar men vervolgens wat kraakbeen, wat bij de patiënt uit een rib
Bron: - Does cosmetic surgery improve psychosocial wellbeing? David J Castle, Roberta J Honigman and Katharine A Phillips. MJA2002; 176 (12): 601-604. - http://www.azvub.be - http://www.kliniekeninfo.nl
Buitenlandse excursie commissie 2004-2005 bedankt de volgende sponsoren voor het mogelijk maken van de studiereis naar Cambridge en Londen.
M.B.V. Mebiose
7
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 8
C o lu mn
DE
EEUWIGE JEUGD IN…
De afgelopen maanden in Vriezenveen waren als een hel voor me. De vorige edities over het leven in Vriezenveen in de TJ hebben veel kwaad bloed gezet bij mijn volk in het prachtige Twente. Wat begon met dreigbrieven, gesneuvelde ruiten en een paardenhoofd in mijn bed, eindigde (voorlopig) met de ontvoering van mijn hond, een proximaal gelegen lichaamsdeel doorboord met een hooivork, en een wilde achtervolging met een woeste lama tot aan cafe 'de Dorstige Draak'. Deze indrukwekkende hetze heeft zijn sporen achtergelaten bij me. Ik schrijf dit artikel onder de schuilnaam 'Elmer' (vernoemd naar mijn tante), ben sociaal compleet afgestompt in mijn woonplaats en ik kan niet meer veilig over straat in Vriezenveen. Gelukkig maar dat de infrastructuur beperkt is tot enkele straten. Ten einde mezelf en mijn ontvoerde hond (alsjeblieft.. als iemand iets weet over Fluffy, laat het me weten) verder leed te besparen, nam ik me dan ook plechtig voor om nooit, maar dan ook nooit meer iets te publiceren over mijn dorp. Ik wilde alleen nog maar verhalen schrijven over de pracht en praal van interleukines, of opruiende betogen over het leed van 8
de Afrikaanse struisvogel. Totdat het thema voor deze editie van de TJ bekend werd op onze laatste vergadering; de eeuwige jeugd. Een lichte huivering ging door me heen op die genoemde vergadering, aangezien het toeval wil dat de bron van de eeuwige jeugd in een putje bij boer Finkersiepe in Vriezenveen te vinden is. Kom er dus gauw een slokje van nemen, maar zorg wel dat je ingeënt ben tegen pokken en de bof; je weet immers maar nooit wie er allemaal met zijn hoofd in die put heeft gezeten. Tevens is de bron van de eeuwige jeugd sinds kort in gebottelde vorm verkrijgbaar bij onze huiskruidenier. Kortingscoupons voor dit fantastische product zijn te vinden in de Augustuseditie van de Vriezen-veensche Courant. Hopende u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben en de ontvoerders van mijn hond niet teveel te hebben geïrriteerd verblijf ik;
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
Elmer
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 9
laboratorium voor
etabole en
ndocrine iekten
Het onderzoek van de afdeling Metabole en Endocriene Ziekten richt zich op stofwisselingsziekten van onder andere lever, pancreas en schildklier. We proberen door middel van een celbiologische benadering processen in lever (bijv. kopermetabolisme / uitscheiding van galzouten / veranderingen door aminozuur afbraak stoornissen / het ontstaan van insulineresistentie) beter te begrijpen. We onderzoeken eiwit - eiwit interacties, intracellulaire localisatie van eiwitten, en regulatie van genexpressie. Voor een aantal leverziekten ontwikkelen we nieuwe vormen van therapie, waarbij onze interesse vooral uitgaat naar het gebruik van leverstamcellen om ziekten te genezen. Voor ons onderzoek betreffende ouderdomsdiabetes en erfelijke endocriene tumoren hebben we transgene muismodellen ontwikkeld. Deze worden gebruikt om pathogene mechanismen te bestuderen, alsmede voor ontwikkeling van nieuwe therapie, deels in samenwerking met biotechnologische en pharmaceutische bedrijven. We maken gebruik van moderne technieken op het gebied van de moleculaire biologie, celbiologie en biochemie. Voor verdere informatie kun je contact opnemen met: Dr. I.E.T. van den Berg Afdeling metabole ziekten tel: 030 - 250 4288/5318 e-mail:
[email protected] M.B.V. Mebiose
9
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 10
I n fo rmatief
ONDERWIJS Nieuw, nieuwer, nieuwst De intro is geweest en het jaar kan nu echt beginnen. Veel leuke nieuwe gezichten en een opvallend enthousiast eerste jaar viel mij op. Het zal de eerstejaars wel duizelen van alle nieuwe dingen die hen tijdens de intro werden gepresenteerd. Ook in het onderwijs zijn veel zaken eerstejaars studenten meer en farmanieuw zoals de invoering van de cologie heeft dit jaar 100 eerstejaars numerus fixus, het nieuwe curricu- studenten meer. lum, timeslots, het Hijmans van den Het Hijmans van de Bergh gebouw, Bergh gebouw en de Utrecht wat nu toch echt af begint te raken, Graduate School. Voor dat ik dit stuk- zal dit jaar in gebruik genomen worje begon te schrijven had ik een kort den. Het gebouw zal vooral voor interview met onderwijs Wim Dictus; de gebruikt woropleidingsdiden. De archirecteur van de tect is Erick bachelor. Wim van Egeraat. Dictus wordt Wat mij opviel tegenwoordig is de grootte ook wel opleidhoeveelheden ingsmanager ligt in het Het Hijmans van de Bergh gebouw genoemd. In n i e u w e dit onderwijs verslag zullen zaken die gebouw. Je zit minder " binnen" voor ik met Wim Dictus besproken heb je gevoel. terug komen. Ik vroeg mij af welk verhaal er achter De opleiding Biomedische weten- de architectuur van het nieuwe schappen heeft dit jaar tussen de 105 gebouw zat. Dus ben ik op het en de 110 eerste keuze studenten. De Internet opzoek gegaan, zonder veel invoering van de numerus fixus voor succes. Over Erick van Egeraat is biomedische wetenschappen lijkt genoeg te vinden maar niets over met andere opleidingen ten goede te welke visie Erick van Egegaat het komen. Biologie heeft dit jaar 50 Hijmans van de Bergh gebouw 10
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 11
Informatief
heeft ontworpen. Wim Dictus kon mij echter wel meer vertellen Het gebouw is op zo'n manier ontworpen dat mensen elkaar gemakkelijk tegen komen en zo sneller met elkaar in contact komen. Een mooie visie die in de onderwijs wereld zeker van pas zal komen om goede communicatie te bevorderen Nieuw curriculum Het nieuwe curriculum is nu ook echt van start gegaan. In het nieuwe curriculum volgt een student 8 cursussen per jaar voorheen waren dit er 5. Je volgt de cursussen gedurende 4 periodes, dit zijn er dus twee per periode Alle cursussen zijn 7,5 ECTS waard, op twee cursussen van 15 ECTS na. Het timeslot model is voor alle universitaire opleidingen in Utrecht ingevoerd zodat een student aan de Universiteit van Utrecht makkelijk cursussen kan volgen bij andere faculteiten. Wanneer je bijvoorbeeld bij biomedische wetenschappen een cursussen volgt in het time slot C+ B kan je gemakkelijk bij een andere opleiding een cursus volgen in het timeslot D+A. De contact tijd per week blijft 50 procent van het totale onderwijs. Met het invoeren van het nieuwe curriculum zal gestreefd worden om de hoeveelheid practica en het opdoen van laboratoriumvaardigheden niet te verminderen.
Studenteninspraak Na elk tentamen krijgt een student een evaluatie formulier. Het is van belang dat studenten na een tentamen het evaluatie formulier invullen zodat de jaarvertegenwoordigingen en opleidingscommissies zoveel mogelijk feiten over de kwaliteit van het onderwijs kunnen verzamelen. Door de invoering van het nieuwe curriculum en het timeslot model is het invullen van de evaluaties en de rol van de JVT nog belangrijker geworden, na elke periode zal er dit jaar een panelgesprek gevoerd worden samen met de JVT en de bij de cursus betrokken docenten om de uitslag van de evaluaties te bespreken en eventuele kinderziektes van het nieuwe curriculum te genezen. Nu het nieuwe college jaar is begonnen zijn er natuurlijk nieuwe jaarvertegenwoordigingen gevormd. De JVT en MVT zijn opgericht om problemen tijdens een cursus te signaleren en zo nodig in actie te komen daar voor. De JVT let bijvoorbeeld op het rooster, de informatie op webct en de kwaliteit van de hoorcolleges. De JVT en de MVT bespreken de uitslag van de evaluaties die de studenten na het volgen van een cursus invullen. De JVT en MVT kun je altijd aanspreken en of mailen, ze houden goed contact met de studenten
M.B.V. Mebiose
11
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 12
I n fo rmatief
en docenten. De JVT en de MVT zijn op het moment van schrijven nog niet helemaal compleet. De voorlopige samenstelling van de JVT en de MVT zijn: -JVT 1: Linda van Weele, Selma van Staveren, Nina Peek, Bob Vlekke, Danielle Hollman, Tom Winkel en Luck de Waal.
[email protected] -JVT 2:Judith Haarhuis, Miriam van der Vaart, Inkie van Gogh, Willem Berkovits en Eelco Tromer
[email protected] -JVT 3: Dorothee van Breevoort, Marieke Hoonakker, Bernard Houweling, Tessa Gaarenstroom, Flore Kruiswijk, Veerle Fleskens, Vera van Hoeven en Astrid E i j k e l e n b o o m .
[email protected] -MVT: Maike van der Waal, Jop de Vrieze en Saskia Suijkerbuijk. Erg opvallend is dat de master studenten moeilijk te bereiken zijn. Bij deze wil ik dan ook een oproep doen aan alle master studenten die geïnteresseerd zijn in de kwaliteit van het onderwijs; wordt lid van de MVT. De MVT is belangrijk voor de kwaliteit controle en verbetering van jouw master onderwijs!
meeste problemen zelf op te lossen. Lukt dit niet dan spelen zij zaken door naar respectievelijk de bachelor opleidingscommissie (B-OC) en de master opleidingscommissie (M-OC). Hier in zitten dit jaar: Bachelor OC: Wilco Nijnenhuis (studentadviseur), Tessa Gaarenstroom, Willem Berkovits, Miriam van der Vaart, Flore Kruiswijk en Josje Kappe (vice-Praeses). Master OC: Wilco Nijnenhuis (studentadviseur), Kirsten van Lijden, Tanja van Harn, Fiona Wegman, Laura Kieftenbeld en Josje Kappe (vice-Preases). Overleggroep Medische Biologie: Wanneer je niet onderwijs actief bent en je wilt toch op de hoogte worden gebracht van alle nieuwe ontwikkelingen in het BMW onderwijs kun je de Overleggroep Medische Biologie bezoeken (OMB). Dit overleg wordt elke eerste donderdag van de maand om 20.0 uur georganiseerd op de Hamburgerstraat 27. Naar de OMB komen studenten uit de JVT's, de MVT, de bachelor- en de master OC, het OB en de U-raad. De OMB is er voor alle onderwijsgeïnteresseerde studenten.
De JVT en de MVT proberen de 12
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
Josje
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 13
STAGEPLAATSEN PATHOLOGIE
Het onderzoek van de disciplinegroep PATHOLOGIE is geconcentreerd rond centrale thema's resorterend onder de hoofdlijnen: IMMUNOLOGIE & INFECTIE
ONCOLOGIE
Harttransplantatie: Oorzaken en mechanismen van rejectie
p53 tumorsuppressorgen
HLA onderzoek: Genorganisatie / Diversiteit / Functionaliteit van polymorfismen
Nephropathieën: Herstel reacties in de nier/Rol van Connective Tissue Growth Factor
HLA associatie met tumoren
HLA expressie op tumorcellen
TECHNIEKEN DNA /RNA isolatie, PCR, Gelelectroforese, Sequencen, Gene-scanning, Blotting, Immuunhistochemie, In Situ Hybridisatie, Confocale Laserscan Microscopie, Lasermicrodissectie, Beeldanalyse, Weefselkweek…etc….etc.. Voor Informatie / Aanmelding Dr. H.F.J. Dullens, Pathologie, UMC-U, tel: 0302506569, e-mail:
[email protected] Aanmelding minstens 3 maanden voor aanvang van de stage! M.B.V. Mebiose
13
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 14
Ver s lag
NAAR
HET BUITENLAND Zweden op z’n best
Ik wilde tijdens mijn bachelorperiode graag naar het buitenland. Lekker een paar maanden weg uit Utrecht, je engels verbeteren en ook nog studiepunten halen. Mijn keuze viel op Lund, een studentenstad in Zuid Zweden met een lange academische geschiedenis en een opleiding biomedical sciences! Lunds Universiteit maakt net als Utrecht Universiteit deel uit van het Socrates-Erasmus uitwisselingsprogramma, hierdoor gaat het aanmelden vrij gemakkelijk en heb je recht op een erasmusbeurs. Na toestemming
rondleidingen en een cursus Zweeds, aangeboden door de universiteit. Je leert de stad kennen en je kunt een beetje wennen aan de kou, sneeuw en korte donkere dagen. De tweede week kan je dan beginnen.
“Ik was welgeteld de enige man in een klas met 14 vrouwen” van de opleidingcommissie en na wat stempels en handtekeningen kan je dan naar Zweden. Ik had me opgegeven voor het ´autumn´ semester en werd in januari in Lund verwacht. Na aankomst kreeg ik een kamer aangeboden via de lokale studentenhuisvesting, een ruime kamer met eigen badkamer in een gezellige studentengang met Zweedse studenten. De eerste week bestond vooral introfeesten,
14
Ik heb me ingeschreven voor 2 vakken: Cell & Tissue Culture en Bioinformatics, beide 15 ECTS. Het eerste vak was erg praktisch, elke dag op het lab en veel verslagen schrijven. Op de bio-medische faculteit in Lund is de man/vrouw verhouding ook niet helemaal gelijk, ik was welgeteld de enige man in een klas met 14 vrouwen! En ook nog eens de enige exchange student en waardoor de gehele cursus in het engels gegeven werd. De studenten zijn daar trouwens aan gewend, ze
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 15
Ve r s l a g
beheersen het engels erg goed. naast vele themafeesten, lezingen en Het vak bioinformatics was een intro- dagtochten door de omgeving kan je ductiecursus van de gelijknamige ook deelnemen aan een rondreis door masteropleiding. Alle facetten van de de voormalige Sovjet-Unie of een master werd aandacht geschonken en cruise naar Oslo en Helsinki. Het stuvoornamelijk in de vorm van hoorcol- dentenwereldje in Lund is klein, je leges en computleert in een paar erpractica. Gemaanden ontlukkig met wat zettend veel soepelere aanmensen kennen vangstijden uit alle delen van waardoor ik de wereld en meer van het stuomdat ik in een dentenleven kon Zweeds huis genieten. Dat woonde ook veel onze manier van Zweedse studenleven universeel ten. Cruise naar Oslo is blijkt ook in Na 5 maanden Zweden, elke avond en nacht is wel wordt het tijd om afscheid te nemen. iets te doen bij een van de vele stu- Iedereen gaat weer terug naar alle dentenverenigingen. Lund telt er wel delen van de wereld en ik kan weer meer dan 10 verenigingen, elk ver- terug naar mijn stulpje in Utrecht. noemt naar een streek in Zweden waar omgevingsgenoten oorspronke- Kortom: Lund is een mooie, oude en lijk bij elkaar kwamen. Tegenwoordig sfeervolle studentenstad in een hebben ze elk hun specifieke karakter prachtig en schoon land. Het onderen is er in Lund voor elk wat wils wel wijs is zeer goed verzorgd en van een iets te vinden. Je vind overigens geen goed niveau. Voorzieningen zoals enkele student in de kroeg, de alco- huisvestiging zijn goed geregeld. Het holaccijnzen zijn enorme hoog en is erg koud in de winter maar lekker voor een biertje betaal je al gauw 5 in de zomer. Het waren 5 onvereuro. Gelukkig zijn de tarieven in de getelijke leuke en leerzame maanden. verenigingen wel aanvaardbaar. Hjärtliga hälsningar från... Er zijn erg veel exchangestudenten in Tijs Volker Lund waardoor er voor hen ook veel georganiseerd wordt, M.B.V. Mebiose
15
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 16
Weten s ch ap
SCIENCEFIELD 'Roken en afslankpillen vergroten kans op lesbisch kind' In een recente studie van neurobioloog D. Swaab, van de Universiteit van Amsterdam, komt naar voren dat in de hypothalamus de seksuele voorkeur van het kind bepaald wordt, netzo als de aanleg voor agressie, depressie en symptomen van schizofrenie. Volgens de onderzoeker beïnvloeden stoffen van buitenaf de ontwikkeling van de hersenen van het ongeboren kind. Voorbeelden hiervan zijn nicotine en amfetamine, een stof die ook in afslankpillen zit. Maar ook stress en het gebruik van aspirine tijdens de zwangerschap zijn van invloed op het latere karakter van het kind. Bron: nu.nl Amsterdam 9 september 2005 'Blijdschap om bewegende druppel' In het menselijke lichaam zijn volop "moleculaire motoren" in de weer om organellen en eiwitcomplexen te verplaatsen. Wetenschappers uit Groningen, Edinburgh en Bologna zijn er voor het eerst in geslaagd een druppel vloeistof te laten bewegen met kunstmatige "moleculaire motoren", die op licht reageren. Het
16
gevonden principe zal goed gebruikt kunnen worden bij bloedonderzoek in een soort minilaboratorium, waarbij wordt gewerkt met kleine hoeveelheden vloeistof. In de praktijk zou een laboratorium op een chip gebruikt kunnen worden om bloedonderzoek aanzienlijk te verkorten. Hiermee zou het onderzoek naast het bed kunnen plaats vinden, in plaats van in een laboratorium, wat één tot twee dagen duurt. Bron: nu.nl Groningen 29 augustus 2005 'Mannen hebben hoger IQ dan vrouwen' Het gaat maar om een verschil van vijf punten, dat vanaf 14-jarige leeftijd ontstaat. Dit blijkt uit een studie van wetenschappers aan de universiteit van het Britse Manchester. Het complete onderzoek verschijnt eind dit jaar. Twee keer zoveel mannen als vrouwen hebben een IQ van 125 punten. Op het 'geniale' niveau van 155 punten staan tegenover elke vrouw 5,5 mannen. Het onderzoek is gebaseerd op 80.000 IQ-testen en een studie bij 20.000 studenten. Bron: nu.nl
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 17
We t e n s c h a p
Manchester 25 augustus 2005 'Lichtmeter voorspelt hart- en vaatziekten' Uit onderzoek van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) blijkt dat hart- en vaatziekten voorspeld kunnen worden met een lichtmeter. De lichtmeter, die het ziekenhuis heeft ontwikkeld, peilt de hoeveelheid licht die de huid uitstraalt. Aan de hand daarvan kan de hoeveelheid versuikerde eiwitten worden vastgesteld die een patiënt in zijn lichaam heeft. Deze eiwitten zijn van belang bij het ontstaan van hart- en vaatziekten. Voor de vaststelling van het aantal eiwitten hoeft een patiënt zijn arm slechts enkele seconden onder het apparaat te leggen. Bron: nu.nl Groningen 24 augustus 2005 'Fietsen is gezond, maar slecht voor seksleven' Fietsen is wel gezond, maar het kan wel een slechte invloed hebben op het seksleven van mannen. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mannen die veel fietsen, vaker last hebben van erectiestoornissen. De wetenschappers deden onder anderen onderzoek bij Amerikaanse politiemannen die op de fiets patrouilleren. Het bleek dat ze minder vaak een
erectie krijgen en dat die ook nog eens van kortere duur is dan bij mannen die zelden of nooit op de fiets stappen. Volgens de onderzoekers komt dat omdat het zadel, dat bij herenfietsen meestal smal en langwerpig is, de bloedtoevoer naar de 'edele delen' tegenhoudt. Bron: nu.nl London 30 augustus 2005 'Galapagos ontwikkelt medicijn tegen reuma' Biotechnologiebedrijf Galapagos is sinds mei genoteerd aan de effectenbeurs in Amsterdam en gaat samen met de bedrijven ZoBio en Pyxis Discovery en de Universiteit Leiden een medicijn ontwikkelen tegen reuma. De onderneming is voor ruim 20 procent in handen van het eveneens beursgenoteerde Crucell. Het samenwerkingsverband van Galapagos met de twee andere en de Leidse universiteit wordt deels gefinancierd door een subsidie van ruim 1,2 miljoen euro van het ministerie van Economische Zaken. Galapagos wil gedurende twee jaar een reeks van medicijnen tegen bot- en gewrichtsziekten ontwikkelen. Bron: nu.nl Leiden 10 augustus 2005
M.B.V. Mebiose
17
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 18
Ver s lag
DE INTRODUCTIEWEEK Wat hebben integratie, een twee-eiige zesling, collegezalen, hitzone 3, roeien en knakworstjes met elkaar te maken? Nou voor de absolute leken onder ons: het zijn enkele ingrediënten die je nodig hebt om geweldige herinneringen over te houden aan de introweek van BMW. Het begon op maandagochtend, ik was nog niet eens ingeschreven bij de uni en ik wist dus geen reet, maar op internet stond dat er intro was, dus ik ging naar Utrecht. Gelukkig kwam ik al vrij snel terecht bij Mebiose, waar ze me aan een mentor hielpen. Dan leer je, met 2 uur vertraging, je mentorgroep kennen, die inmiddels al is geïntegreerd met je co-mentorgroep (oftewel ik wist woensdag nog steeds niet precies bij wie ik wel of niet zat). Geeft niet, loop je gewoon met z'n allen rondjes door het gebouw, waar je aan het eind van de dag zowaar plekken begint te herkennen (gelukkig is het nieuwe gebouw rood, dat gaat er nog wel in). 's Avonds lekker pizza eten, maar ik raad jullie aan niet te vaak met veel gewicht op je schoot bij iemand achterop de fiets te gaan; dan gaat je voet slapen en dan ga je andere fietsen omver schoppen. Maar gelukkig toch daar gekomen, en na de pizza was er een commissiejacht, m.a.w. hoe speel ik zoveel mogelijk vals om in 4,5 seconde een reep chocola te winnen, geweldig. Dinsdag begin je vers aan je eerste 18
HC en meteen vraag je je af of je echt wel slim genoeg bent voor dit jaar, maar toen ik 's avonds een krantenstuk vond over een vrouw die zichzelf
had doodgeplast onder een grafsteen voelde ik me toch een stuk beter. Toen ging één van m'n verse vriendinnetjes naar GNK, maar toch hebben we die avond goed (Chinees) gegeten en een keigezellig feestje gehad. Goeie banken daar bij de Monza. Het enige wat ik wel even wil afzeiken is het feit dat wij superstoere zilveren armbandjes hadden, en die mensen van GNK gouden, dus die voelden zich gelijk beter dan ons. Woensdag: we konden wel een beetje uitslapen, maar toch was het lekker wakker worden met
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 19
Ve r s l a g
allemaal praatjes over bijvoorbeeld stage lopen in het buitenland en de JVT. Ook werden we officieel lid van Mebiose met het purperen elixer, en toen we op de foto moesten hadden we pas door dat we eigelijk alle jongens misten, die waren aan het uitslapen. Duidelijk natuurlijk wie het sterkere geslacht is, maar dat wisten we al. En dan is het weer avond, vandaag hadden we een BBQ, lekker denk je, maar dan hoor je dat je eerst nog een uurtje mag gaan roeien, of in mijn geval op de boot zitten en in de brandnetels geduwd worden, terwijl de rest roeit. En terecht duw je dan af en toe een groepsgenootje in de struiken.
Anyway, toen kwamen we aan bij daar waar we gingen eten, mochten we eerst nog heel lang wachten, maar gelukkig was er een superstoer springkussen, waarop ik me echt wel goed heb uitgeleefd, met een berg andere mensen. Prachtig ook dat als je aan de ene kant tegen de
zijkant ging hangen, dat dan aan de andere kant mensen overeind kwamen. Niet te vergeten gratis ijsjes, ook een groot succes (bij mij iig), en na het eten lekker rustig terug geroeid worden (door de kerel die je daarvoor in de struiken had geduwd, lullig maarja). Donderdag al, wow we zijn al over de helft, en ik kan nog maar veel te weinig namen onthouden. Vandaag ook goed uitgeslapen, en ook nog eens maar 2 uur HC vandaag, dus dat betekent de halve middag vrij. Gisteren een oorbel kwijtgeraakt, vandaag tijd genoeg om daar twee voor in de plaats te regelen. En ook een Mc Flurry Rolo gegeten, nooit geweten dat die bestond, Limburg is echt achtergesteld :p. Erg lekker trouwens, maar dat is niet belangrijk. Daarna was er een Biking Dinner, tot dan toe onbekend fenomeen: je gaat met de trein naar Overvecht, dan ga je een stukje achterop de fiets bij iemand anders uit je groepje, en dan rij je naar een flat. Na 5 keer bellen wordt de deur opengemaakt en krijg je een voorgerecht. Hitzone 3 op de achtergrond, doet het goed, gezellig met mensen van andere groepjes, volle pin integratie! Nou, je houdt je aan de regels (1: ga op tijd weg, ook al ben je nog niet klaar met eten, 2: begin met eten, ook al is nog niet iedereen er) en je loopt naar de flat
M.B.V. Mebiose
19
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 20
Ver s lag
naast waar je al was, want daar krijg je je hoofdgerecht. (muhaha wij hadden echt een goeie route hoor, sommige mensen moesten heel ver gaan fietsen). Van elk groepje moest er iemand vega en allergisch zijn, en natuurlijk was ik weer de zak, en ik heb dan ook (met nog allemaal nietvega mensen) echt studentenvoer uit een afwasteiltje gegeten, wat een ervaring. Nouja, na een uurtje loop je weer terug naar Hitzone 3, waar wel
allemaal andere mensen waren, dan vertel je die nieuwe mensen "de grap" terwijl je een superlekker toetje krijgt. En als je klaar bent met eten dan ga je met de trein terug, Biking Dinner noemen ze dat ja. Vergeven. Zeker na het feest in de Poema. Prachtig hoe je iemand zover krijgt dattie in de labjas van zijn vriendin gaat, dank u sponsoren en donateurs, mijn dank is groot! 20
Toen was het wel ongeveer vrijdag. Na donderdag best waren we redelijk brak, maar gelukkig hoefden we alleen maar te luisteren en kregen we een tutor, en dan was er de WAB, waar ik heb geleerd dat de gemiddelde Mebioot best wel van knakworstjes houdt. Gelukkig, want die zijn ook best te eten. Ook niet belangrijk. En dan nu, het moment waar jullie allemaal op hebben gewacht (okee niet allemaal, de meesten kennen hem al)… De grap! Het is niet eens een grap, maargoed, daar komt ie: "Lullig, een twee-eiige drieling (mits hetzelfde geslacht) (dan heb je dus 2 kindjes die er hetzelfde uitzien en eentje die er anders uitziet want die komt uit een ander eitje). Maar het kan erger: Stel je eens voor, een tweeeiige zesling, waarbij er 5 hetzelfde zijn en 1 anders. Pff, en dat is nog niet alles: Het wordt pas echt zielig, als je een twee-eiige siamese zesling hebt, waarbij 5 kindjes met hun handjes aan elkaar zitten in een kringetje, en één los kindje er niet uitziet." Hmm hij klinkt grappiger dan het eruitziet. Maar dat was wel ongeveer mijn verhaal van de introweek, ik wil nog even de IC en Mebiose bedanken, ik heb het echt kei ruig gehad! Mignon
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 21
M.B.V. Mebiose
21
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 22
I n fo rmatief
F.A.F.C. WENT (1863-1935) Iedere BMW-er is bekend met het Wentgebouw van de faculteit Farmaceutische Wetenschappen. Sommige mensen zullen nog kunnen noemen dat professor F.A.F.C van 1896 tot 1933 hoogleraar te Utrecht was, maar dat hij onderzoek deed op het gebied van plantenfysiologie, enzymen en schimmels zal niemand bekend in de oren klinken. Om deze reden een stuk over zijn verdiensten in de wetenschap. Friedrich August Ferdinand Christian In 1896 werd Went aan de Utrechtse Went werd op 18 juni 1863 in universiteit benoemd tot hoogleraar Amsterdam geboren, waar hij ook in de plantkunde. Zijn colleges waren succesvol zijn HBS en studie biologie niet alleen bestemd voor biologiestuafrond. Zijn proefdenten, maar ook schrift: De jongste voor die van toestanden der vacgeneeskunde en faruolen zorgde ervoor macie. De internadat hij in 1886 cum tionale aandacht laude promoveerde. voor Went groeide 5 Jaar later werd hij toen de door hem de directeur van een opgezette school, proefstation voor de waar plantenfysiolosuikerindustrie in gisch onderzoek West-Java. Met zijn werd gedaan, uitcollega van Oostgroeide tot een van Java dr. J.H. Wakker de belangrijkste van onderzocht hij alle de wereld. Het optredende ziekten meest bekende F.A.F.C. Went van het suikerriet. onderzoek werd De goede kwaliteit van dit onderzoek gedaan op het gebied van groeihorgecombineerd met de grote overtuig- monen en begon met de dissertatie ingskracht, maar tactvolle manier van zijn oudste zoon Frits Warmolt waarmee hij zijn opvattingen naar Went. voren bracht heeft ervoor gezorgd dat In 1898 werd hij benoemd tot lid van hij na zijn vertrek nog vaak om advies de Koninklijke Nederlands werd gevraagd. Academie van Wetenschappen 22
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 23
Informatief
en 1 jaar later werd hij de algemene voorzitter. Hiernaast werd hij veelvuldig gevraagd als voorzitter van internationale wetenschappelijke organisaties. Na de Eerste Wereldoorlog heeft hij veel moeite gedaan om deze organisaties weer op gang te brengen en de relaties te herstellen tussen de partijen die in de oorlog lijnrecht tegenover elkaar hadden gestaan. Ook in Nederland was Went voorzitter of lid van talloze commissies. Zo was hij de 1ste voorzitter van de op 30 oktober 1930 opgerichte Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek,
beter bekend als TNO. Bovendien werd hij toegewezen als voorzitter van het 6e internationale botanische congres, toen deze in 1935 in Amsterdam zou plaatsvinden. Helaas stierf hij net voor het congres, op 24 juli 1935 te Wassenaar. Het zal niemand nu meer verbazen dat Went voor zijn wetenschappelijk en organisatorisch werk veel erkenning heeft gevonden. Buiten onze landsgrenzen blijkt dit o.a. uit zijn buitenlands eredoctoraat van Camebridge (UK) en binnen onze landsgrenzen dus uit de grote kubus van 50x50x50m op de Uithof.
M.B.V. Mebiose
Marrianne
23
TJokt05binnenwerk.qxd
24
9/16/2005
7:26 PM
Page 24
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 25
M.B.V. Mebiose
25
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 26
Weten s ch ap
STAMCELLEN
EN DE BELOFTE
Bron van de eeuwige jeugd in het verschiet? Verjonging is een begrip dat bij vele mensen sterk tot de verbeelding spreekt. In vervlogen tijden geloofden mensen in het bestaan van fonteinen van de eeuwige jeugd. Deze waterbronnen zouden de gelukkige vinder de eeuwige jeugd kunnen verschaffen wanneer deze zichzelf onderdompelde in het water. Naarmate de tijd verstreek en de wetenschap vorderde nam de hoop op een dergelijke magische waterbron sterk af. Afgezien van een handjevol homeopathie sympathisanten zijn de meesten tot de conclusie gekomen dat water van weinig therapeutische waarde is wanneer het probleem verder gaat dan dorst.Tegenwoordig wordt de term verjonging alleen nog maar gebruikt in claims van dure huidproducten en botox klinieken. Sinds 1984 borrelt er echter een geheel ander idee van verjonging. Dat jaar betekende de doorbraak in stamcel onderzoek, waarbij werd bewezen dat de wetenschap cellen kan isoleren kan laten differentiëren in bijna elk soort weefsel dat bekend is in de medische wetenschap. In dit bewuste experiment lukte het voor het eerst om een menselijke stamcel te laten differentiëren in een zenuwcel, onder 26
invloed van vitamine-A zuur. Verwachtingen waren hooggespannen. Met stamcellen, was het idee, kon men immers hele organen vervangen en op die manier bij elk optredend gebrek meteen ingrijpen en alle probleem weefsels zonder moeite vervangen door een grote hoeveelheid stamcellen in te spuiten en vervolgens laten differentiëren in een nieuw orgaan of een nieuw stuk weefsel. Velen dachten dat de nieuwe fontein der jeugd was aangeboord. Helaas stuitte het stamcel onderzoek op een aantal problemen. Allereerst waren er natuurlijk de ethische tegenhangers van de stamcellen. In de begindagen werden stamcellen voornamelijk uit menselijke tumoren gewonnen. Wetenschappers waren echter nooit helemaal overtuigd van de veiligheid van een therapeutische toepassing van deze cellen, met het oog op tumor ontwikkeling in de ontvangende patiënt. Wetenschappers wilden liever werken met "gezonde" stamcellen uit jonge embryo's. Sinds 1998 was het technisch mogelijk om stamcellen uit embryo's te isoleren en in kweek te houden. Ook hierna bleek het echter moeilijk om de cellen ongedifferentieerd in kweek te
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 27
We t e n s c h a p
houden, en bleek het dirigeren van de Naast embryonale en adulte stammenselijke cellen in de juiste richting cellen wordt tegenwoordig ook geëxeen stuk moeilijker dan gedacht. perimenteerd met stamcellen uit Tegenwoordig komt er steeds meer navelstrengbloed, deze bloedstamnadruk te liggen op het werken met cellen bleken een veel mindere afstotadulte stamcellen, gewonnen uit ingsreactie te veroorzaken dan beenbeenmerg. Het voordeel van het mergtransplantaties. Navelstrenggebruik van de adulte stamcel is dat bloed kan in veel gevallen een minder de kans op afstoting in een patiënt zware therapie zijn dan beenm e rg t r a n s p l a n uitgesloten kan tatie bij worden, wanneer leukemiepatiëntde stamcellen jes. gewonnen worden Nog een andere uit het beenmerg manier om stamvan de patiënt zelf. cellen te ontDaarnaast stuit het wikkelen om in onderzoek naar de patiënten toe te adulte cel op passen is het beduidend minder Een blastocyst van vijf dagen oud. zogenaamde theethische bezwaren. De reden van deze nadruk op rapeutisch klonen. Een techniek adulte stamcellen komt door recente waarbij de kern uit een eicel wordt ontdekkingen dat ook enigszins gehaald en vervangen wordt door een gespecialiseerde stamcellen geïn- celkern van de patiënt zelf. Wanneer duceerd kunnen worden om bijna elk de eicel bevrucht wordt en gaat delen celtype in het menselijk lichaam te kan men al na 4 dagen een relatief vormen. Een nadeel bij therapeuti- grote hoeveelheid stamcellen met sche toepassingen van adulte stam- patiënteigen DNA oogsten. Deze cellen is echter dat deze erg schaars techniek stuit, net als het gebruik van zijn in het volwassen lichaam en het embryonale stamcellen, op veel ethikweken moeizaam en tijdrovend is. sche bezwaren. Veel tegenstanders Hetgeen kan betekenen dat de patiënt beweren dat het creëren van leven om die met stamceltherapie geholpen het vervolgens weer te doden onacmoet worden al overleden is wanneer ceptabel is, voorstanders beweren dat er voldoende cellen zijn gekweekt dit embryo nooit levensvatbaar zal zijn vanwege het ontbreken van om de therapie te starten. M.B.V. Mebiose
27
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 28
Weten s ch ap
receptoren om in de baarmoederwand te nestelen. In Nederland is deze techniek bij de wet verboden. De stamcel techniek op dit moment is nog niet vergevorderd genoeg om zeker te zijn van een grote therapeutische waarde voor patiënten. Er is nog te veel onzeker en het creëren van een heel nieuwe orgaan is nog ver weg. Ondanks dit gegeven zijn er al bedrijven die stamcel therapieën aanbieden aan patiënten. Zo is er op dit moment een ware stamcelhype aan de gang in Rusland. Stamcel klinieken springen als paddestoelen uit de grond en vragen omgerekend zo'n 1500 euro per sessie. Waarbij een sessie dan bestaat uit het inspuiten van stamcellen, gewonnen uit geaborteerde foetussen. Bezoekers van deze klinieken beweren zich jonger te voelen, en er jonger uit te zien. Rimpels verdwijnen als sneeuw voor de zon en jarenoude littekens verdwijnen compleet, aldus de high society van Moskou. Als je deze mensen mag geloven is de stamcel inderdaad de bron van de eeuwige jeugd. Er zijn echter nog geen medische gegevens die deze beweringen onderbouwen. Keerzijde van deze medaille is wel dat bezwangerde Russische vrouwen in financieel slechte toestand hun foe tus laten aborteren voor een schamele 100 euro, waarna de abortus kliniek de foetussen vervolgens voor 5000 euro doorverkocht worden aan de 28
stamcel klinieken. Naast dit gruwelijke feit wordt de vrouwen ook aangeraden om de foetus verder te laten ontwikkelen voor de abortus plaatsvindt. De klinieken betalen namelijk meer voor oudere foetussen. Hoewel de legale limiet voor een abortus in Rusland op 12 weken ligt, is dit volgens onderzoekers een fenomeen wat steeds vaker plaatsvindt. In de loop van de jaren die volgden na de eerste veelbelovende ontdekkingen is het enthousiasme van de wetenschap behoorlijk getemperd. Voor er ook maar sprake is van voor iedereen beschikbare klinische toepassingen zullen vele jaren onderzoek nodig zijn. Helaas zijn niet alle regeringen even adequaat wanneer het gaat om gepaste regelgeving, wat betekent dat stamcel onderzoek in de publieke opinie een slechte naam blijft houden, en het voor veel instituten steeds lastiger wordt om grondig onderzoek te doen. Dit terwijl grondig onderzoek juist nodig is om deze "wondercellen" helemaal te kunnen begrijpen en gebruik te kunnen maken van de enorme potentie die achter deze cellen schuil gaat. Bronnen: Noorderlicht webdocs Scotsman.com
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
Mark
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 29
Trombose en Haemostase Laboratorium
stageplaatsen voor studenten biomedische wetenschappen Plaatjes-vaatwand interactie: een perfusie model voor trombose Het anti-fosfolipid syndroom: waarom krijgen patiënten met SLE trombose? Signaaltransductie in plaatjes: waarom maakt LDL plaatjes gevoeliger? Vorming van plaatjes uit megakaryocyten: gecontroleerde apoptose. LDL-receptoren: hoe verdwijnen stollingseiwitten? Von Willebrand Factor: de lijm tegen bloedingen. Plaatjes verklontering: meer wegen leiden tot trombose. Cholesterol: noodzakelijk kwaad voor plaatjesaktivatie.
Meer info? Bezoek: http://www.thrombosis.umcutrecht.nl Mail:
[email protected] M.B.V. Mebiose
29
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 30
Weten s ch ap
JE
KARBONAATJE ALS DONOR
Ondanks flinke campagnes van de overheid is er nog steeds een groot tekort aan donor organen. Zou het niet mooi zijn als er een andere oplossing zou komen, zoals het gebruik van dierlijke organen? Zodat je met een vers varkenshartje nog jaren door kunt? Al in het begin van de 20e eeuw zijn de eerste experimenten met het transplanteren van dierlijke organen naar mensen gedaan. Men had toen nog geen flauw benul van immunologie en de afstoting van organen. Inmiddels is de kennis flink toegenomen, maar tot op heden is het niet mogelijk gehele organen te transplanteren zonder dat deze uiteindelijk worden afgestoten. Het record staat nu op 70 dagen. Veel onderzoek is verricht naar antilichamen, die alle mensen maken tegen dieren. Het menselijk lichaam maakt onder andere antilichamen tegen Gal, een suiker dat voorkomt op varkensendotheel. Een belangrijke stap werd gezet met de ontwikkeling van Gal-deficiente varkens. Ook werden transgene varkens gemaakt die een gen missen dat de synthese van antigenen remt die kunnen leiden tot afstoting. Varkens hebben de voorkeur als het gaat om geschikte dieren voor xenotransplantatie. De organen zijn ongeveer even groot als bij de mens, ze zijn makkelijk te fokken en de kans op infecties is kleiner, want de 30
genetische overeenkomst is minder sterk dan bijvoorbeeld bij de aap. Ook hebben varkens een minder hoog 'aaibaarheidsgehalte' dan apen. Een nadeel is dat het bepaald niet makkelijk is om varkens genetisch te modificeren. Ze moeten dan ook hun gehele leven 'kiemvrij' gehouden worden. Een mogelijke toepassing voor xenotransplantatie is het gebruik van weefsels of cellen. Neuroendocriene cellen, vooral die van varkens, blijken effectief te zijn in de behandeling van Parkinson. Ook is er een 4-jarige follow-up studie geweest, waarbij eilandjes van Langerhans van varkens gebruikt worden in patienten met diabetes. Het insuline van varkens en mensen lijkt op elkaar en deze insuline wordt al jaren gebruikt om diabetici te behandelen. Om de veiligheid te waarborgen zijn de cellen samen met sertolicellen in een met collageen bedekt apparaatje verpakt. De resultaten waren veelbelovend: De methode leek veilig en enkele patienten waren een aantal maanden onafhankelijk van insuline toediening.
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 31
We t e n s c h a p
Er kleven nogal wat ethische bezwaren en vragen aan het toepassen van xenotransplantatie. Moet een dier opgeofferd worden voor de gezondheid van de mens? Wat zijn de gevolgen op lange termijn? Er bestaat vooral angst voor de overdracht van ziektes van dier op de mens. Een virus dat zich ophoopt in het junkDNA van het dier, een zogenaamd endogeen retrovirus, zou in mensen schade kunnen aanrichten. Tot nu toe is er geen bewijs dat er retrovirale infecties optreden in patienten die korte tijd transplantatie van varkens nieren, endotheelcellen, levers of
eilandjes ondergingen. De nederlandse overheid heeft, net als een aantal andere landen, het onderzoek naar xenotransplantatie verboden, vanwege het infectiegevaar. In de USA en Zweden mag het wel, maar alleen onder strikte voorwaarden. Toch is het vanuit biomedisch oogpunt belangrijk om onderzoek te blijven doen naar de risico's op overdraagbare ziekten van dier naar mens. Misschien dat de overheid daarvoor wat extra centjes in het spaarvarken zou kunnen stoppen?
M.B.V. Mebiose
Laura
31
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 32
O n th u llen d
ONTMANTELD -advertentieGevraagd: Handy Man Als vrouw wordt tegenwoordig van je gevraagd om zelfstandig, intelligent, good looking en tegelijk zakelijk, ambitieus en toch ook zorgelijk te zijn. Dat valt allemaal niet mee. Daar kunnen we best wat hulp bij gebruiken. Daarom zijn wij op zoek naar een Handy Man. Een talentvolle jongeman die het een uitdaging vind de vrouw te helpen in zaken waarin zij tekort schiet, zoals het fileparkeren van haar auto of het repareren van haar PC. Functieomschrijving: Taken zullen variëren van het maken van een lekke band tot het dragen van koffers of andere bagage. Ook het ophangen van schilderijtjes en het aansteken van de barbecue kan tot het takenpakket worden gerekend. Tijdens een avondje uit waakt u over haar handtasje en incidenteel zult u fungeren als 'schouder om op uit te huilen'. Profiel: De man die wij zoeken is handig, heeft affiniteit met 'klussen' en heeft verstand van elektrische apparaten. Hij kan zelfstandig werken, is gemakkelijk in de omgang en is goedgemanierd. Galant zijn wordt gewaardeerd. Zo is het gewenst om haar een jas aan te bieden wanneer ze het koud heeft, of haar op te halen wanneer ze alleen in het donker moet fietsen. Zelfs wanneer zij aangeeft dat dit niet nodig is. Voor het troostende gebaar zijn stevige grote armen een pré. Contract: Op part-time basis, wanneer het bevalt eventueel een full-time contract voor onbepaalde tijd. Reacties kunnen worden gemaild naar:
[email protected] o.v.v. 'Handy Man'
32
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 33
We t e n s c h a p
PROGERIA Zoals de oplettende lezer vast wel heeft opgemerkt, is het thema van deze Thigt Junction 'de Eeuwige jeugd'. Er is 'helaas' geen ziekte die ervoor zorgt dat we eeuwig jong blijven; het tegenovergestelde is echter wel het geval. Progeria versnelt juist het ouderdomsproces. Het 'Hutchinson-Gilford progeria en verharden snel (artherosclerosis); syndroom' (progeria voor vrienden), typische ouderdomssymptomen. is een zeer zeldzame aandoening. Het Overigens zijn bepaalde andere typikomt voor bij 1 op de 8 miljoen sche ouderdomskwalen zoals staar en geboortes. Ik heb me laten vertellen osteoarthritis nooit beschreven als dat er wereldwijd slechts 40 bekende symptomen van progeria. De meeste gevallen zijn, waarvan eentje in kinderen sterven voordat ze zo'n 13 Nederland, maar de exacte cijfers jaar zijn. Dit gebeurt meestal aan een daarover kan ik niet leveren. infarct, of een hartaanval. Dit wordt Het Hutchinson-Gilford progeria syn- tevens veroorzaakt omdat in droom is een aandoening met een Progeria-patienten het HDL-cholesgenetische oorzaak, en wordt terolpeil (ook wel 'goed cholesterol' gekarakteriseerd door een dramatisch genoemd) lager ligt dan het zou
“De meeste kinderen sterven voordat ze zo'n 13 jaar zijn” versnelde veroudering in de jeugdjaren. Een kind met deze aandoening wordt geboren zonder enige afwijkende kenmerken, maar na een jaar groeien ze minder snel dan andere kinderen en wegen ze minder. De patiënt ontwikkelt een karakteristiek aangezicht, met onder andere een kleine neus, een smal gezicht en een kleine kaak. Haren vallen uit, de huid ziet er verouderd uit, de gewrichten worden stijfjes en de bloedvat-
moeten zijn. Het syndroom wordt veroorzaakt door mutaties in het LMNA-gen. Dit gen codeert voor twee eiwitten: Lamin A en Lamin C. Opmerkelijk is, dat de ziekte in veel gevallen optreedt door slechts een substitutie van een basenpaar in het 25.000 basenparen lange LMNA-gen. De Lamin-eiwitten zijn essentiële componenten van de kernenvelop; het membraan dat de celkern omringt. De mutaties in het
M.B.V. Mebiose
33
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 34
Weten s ch ap
gen zorgen voor een veranderd Lamin woordelijk zijn voor verschillende A, waardoor de kernenvelop onstabiel andere aandoening, waaronder twee wordt. Hierdoor wordt de structuur en zeldzame vormen van spierdystrofie. de functie van de celkern aangetast. Progeria wordt autosomaal dominant Onderzoekers zijn er nog niet over uit doorgegeven aan de volgende genehoe de beschadigratie. Dit houdt ing van de celkin dat een ern zorgt voor het kopie van het fenotype bij veranderde mensen met gen voldoende Progeria. Mois om de aanmenteel wordt doening te geprobeerd om veroorzaken. met behulp van Echter, om de muizen een moaandoening del van de ziekte volledig 'tot te creëren om bloei' te laten nieuwe medicijkomen zijn er nen te testen die nog enkele de aanmaak van mutaties nodig het veranderde in het LMNALamin A een halt gen. Een progeria patient toeroepen, maar een echt effectieve behandeling is tot nu toe niet gevonden. Verder worden Xander gecompliceerde experimenten gedaan met chemische stoffen om de instabiliteit van de kernenvelop terug te Bron: draaien, maar ook daarvoor geldt: www.ghr.nlm.nih.gov 'work in progress'. Interessant is www.genome.gov tevens dat verschillende soorten van mutaties in het LMNA-gen verant-
34
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 35
ONDERZOEKSPROJECTEN VAKGROEP KLINISCHE CHEMIE St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Klinische Chemie behelst het bestuderen van veranderingen in biochemische processen die bij ziekte in het lichaam optreden. De Klinische Chemie omvat zowel het toepassen van natuurwetenschap-pelijke analysemethoden bij diagnostiek, therapie en preventie van ziekten, als het meer fundamentele onderzoek naar de fysiologische en (bio)chemische aspecten van het menselijk leven. Het St. Antonius Ziekenhuis, deel uitmakend van de AntoniusMesosGroep, beschikt over topklinische en topreferente functies. In het Klinisch Chemisch Laboratorium van het St. Antonius Ziekenhuis vormen continue innovatie op organisatorisch en medisch inhoudelijk terrein de basis voor de topklinische zorg, toegepast wetenschappelijk onderzoek en voor opleidingen in de meest brede zin, een en ander ter ondersteuning van de patiëntenzorg. Toegepast wetenschappelijk onderzoek in de Klinische Chemie gebeurt doorgaans in nauwe samenwerking met andere disciplines en afdelingen van het ziekenhuis. De vakgroep Klinische Chemie biedt onderzoeksprojecten voor studenten Farmacie, (Bio)chemie en (Medische) Biologie binnen de volgende aandachtsgebieden: ¨ ¨ ¨
Ischemie-reperfusie schade (o.a. bij hart-, vaat- en longpatiënten) Stolling (o.a. activatie van bloedplaatjes bij cardiologische behandeling) 'Clinical Genomics' (DNA onderzoek m.b.v. sequencing en PCRtechnieken)
Enige analytische vaardigheid is een vereiste. Een financiële vergoeding vindt plaats vergelijkbaar met de stagevergoeding voor MLO en HLO studenten volgens de CAO. Voor nadere informatie kun je contact opnemen met: Mw drs E.C. Lases Klinisch Chemicus i.o. St. Antonius Ziekenhuis Afdeling Klinisch Chemisch Laboratorium Postbus 2500 3430 EM Nieuwegein 030-6092504 (bgg 030-6099111, sein 518)
[email protected]
M.B.V. Mebiose
35
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 36
I n fo rmatief
BOEKVERKOOP De allereerste boekverkoopperiode van de M.B.V. Mebiose is achter de rug. De lange rijen zijn aardig uitgebleven, we hadden geen last van niet geleverde boeken en de blokboeken waren wonder boven wonder op tijd. De meesten van jullie hebben het vast al wel gelezen op het gastenboek, maar we hebben nu een nieuwe, verjongde Willy. Tijdens de eerste boekverkoopperiode van Mebiose hebben veel mensen kennnis met haar kunnen maken. Voor een eerste keer boeken verkopen, is het aardig soepel verlopen. Veel geregel, drukte en stress, maar dat hoort erbij. Veel mebioten hebben netjes via de mebiosesite hun boeken besteld. Ook een aantal niet en dat zien we dan deze keer maar door de vingers...
www.mebiose.nl. Daar klik je op de link ‘Boekverkoop’. Dan kom je weer een site verder, en daar staat de link naar de site van Broese. Op deze site kan je je boeken bestellen. Er staat per jaar en per vak welke boeken je nodig hebt. De boeken dien je voor maandag 17 oktober besteld te hebben! Als je te laat bent met bestellen is er geen boekgarantie en kan het dus zijn dat er geen boeken voor je zijn. Op het moment van schrijven is nog niet duidelijk wanneer je kan gaan bestellen, maar dit zal een ruime tijd van te voren zijn.
Voor de volgende periode moet je ook weer je boeken bestellen. Dit kan heel makkelijk: je surft naar
Boeken bestellen voor maandag 17 oktober!! Niet besteld = geen boekgarantie 36
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 37
M.B.V. Mebiose
37
TJokt05binnenwerk.qxd
38
9/16/2005
7:26 PM
Page 38
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 39
HET DNA LAB "Lees de taal van de tumor!" Kanker Kanker is een ziekte van het DNA. Voor jou is dit wellicht een logische stelling, maar het is niet voor iedereen zo vanzelfsprekend. Het Cancer Genomics Centre (CGC), dat gevestigd is in het Universitair Medisch Centrum in Utrecht, doet wetenschappelijk onderzoek naar kanker. Het CGC heeft zich ook tot doel gesteld om een breed publiek te informeren over de nieuwe ontwikkelingen in het kankeronderzoek. Een practicum op school Om scholieren over het thema kanker te informeren heeft het CGC een practicum over kanker ontwikkeld. Het zal door studenten gegeven worden aan 4/5 Havo en Vwo op scholen in het hele land. BMW-studenten gezocht We zoeken studenten voor blok 2, 3 en 4 van het studiejaar 2005-2006. Met z'n tweeën geef je het practicum
van twee lesuren. Per blok van 10 weken zijn er twee teams op pad. Het ene team werkt op dinsdag en donderdag en het andere op woensdag en vrijdag. Je moet dus minimaal 1 combinatie van timeslots beschikbaar zijn (B&C of A&D). Fulltime aan de slag is natuurlijk ook mogelijk. Leuk verdienen Je krijgt een vergoeding van €50,- per persoon per school. Als je 20 scholen bezoekt kan dit dus oplopen tot €1000,-. Voordat je op pad gaat krijg je een gedegen training om het practicum goed te kunnen geven. Interesse? stuur een e-mail naar
[email protected] of bel Marc van Mil op 030-2538754. Voor meer informatie over het Cancer Genomics Centre, kijk op www.cancergenomics.nl
M.B.V. Mebiose
Marc van Mil
39
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 40
Weten s ch ap
HET LEVENSELIXER Wat ook wel beschreven wordt als alkahest, panacee, arcanum, of Allheilmittel. De queeste naar dit middel is een overblijfsel van de Middeleeuwse alchemie. Toen geloofden alchemisten dat deze substantie de mens onsterfelijk kon maken, of in ieder geval het leven kon verlengen. Niet alleen in de Middeleeuwen maar ook in de vroegste Chinese cultuur speelde het levenselixer een belangrijke rol. Het Taoïsme is een belangrijke filosofische stroming, die haar wortels heeft in de late Zhou-dynastie. Een centraal thema binnen deze filosofie was onsterfelijkheid en manieren om dit te bereiken. Vele pogingen werden gedaan om het benodigde levenselixer met behulp van magie en alchemie te bereiden. Vrijwel geheel hiermee verweven is het thema om onedele metalen te verheffen, namelijk het maken van goud. Natuurlijk had alchemie later in de Middeleeuwen meer met hokuspokus dan met chemie te maken. Maar alchemisten uit die tijd hadden zich ook drie belangrijke doelen gesteld, namelijk: goud, levenselixer en het creëren van leven. In die tijd had men bedacht dat het antwoord verscholen lag in de "Steen der Wijzen". Heeft Rowling dus toch nog ergens haar verhaal vandaan. 40
Met behulp van deze steen kon goud gemaakt worden en het le venselixer worden bereid. Tegenwoordig is de mensheid al volop bezig met het creëren van leven, neem nou alle ophef rondom het klonen. Waarschijnlijk kunnen we vast ook wel iets van goud creëren, alhoewel ik betwijfel of het resulterende radioactieve goedje iets zal opleveren. Maar het daadwerkelijk verlengen van het leven is ons nog niet gelukt. Want botoxkuurtjes en dergelijke cosmetische chirurgie telt niet als levensverlenging. Nu moet ik wel opmerken dat het bestuur van Mebiose elk jaar wonderbaarlijk jong blijft. Misschien zit er dan toch wel iets van eeuwige jeugd in het purperen elixer. Dan weten Lisa en Sebas er wel meer van.
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
Nolan
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 41
Onderzoeksstages Afdeling Celbiologie Faculteit Diergeneeskunde Binnen de afdeling Celbiologie (hoofdafdeling Biochemie en Celbiologie) vindt fundamenteel onderzoek plaats naar de regulatie van de folliculogenese en eicelmaturatie bij varkens. Een deel van dit onderzoek richt zich op de identificatie van genexpressiepatronen tijdens folliculogenese. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar de functie en localisatie van SNARE eiwitten in eicellen. Binnen beide onderzoekslijnen zijn momenteel stagemogelijkheden voor 3, 6 en 9 maands-stages. Technieken isolatie van preantrale follikles, isolatie van eicellen, RNA isolatie, RT-PCR, blotting, eiwitanalyse, immunohistochemie, fluorescente in situ hybridisatie, confocale laserscan microscopie............. Voor informatie/aanmelding: Dr. T. van Haeften (tel: 253 5440; email:
[email protected]) Dr. C. Zijlstra (tel: 253 3500; email: C.
[email protected])
M.B.V. Mebiose
41
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 42
Weten s ch ap
VEROUDERING De visie van Aubrey de Grey Een aanzienlijke groep wetenschappers is bezig met veroudering en de achterliggende mechanismen. De meningen verschillen onderling, als het om verschillende onderwerpen gaat. De grootste vraag die speelt is of veroudering af te remmen, te stoppen of terug te draaien is. Andere vragen zijn natuurlijk hoe dit te doen en hoe oud een mens dan uiteindelijk kan worden. Een van de scherpste meningen is Aubrey de Grey toebedeeld. Hij zegt dat over 40 jaar geboren westerlingen gemakkelijk 5000 jaar oud zouden kunnen worden. Mits we zijn aanbevelingen natuurlijk overnemen, anders heeft het aan onszelf gelegen dat we blijven doodgaan aan de ziekte die ouderdom heet. Dr. de Grey is verbonden aan de universiteit van Cambridge en was op het X-track symposium van 22 september als spreker aanwezig. Hij is betrokken bij SENS een project om veroudering de wereld uit te helpen. Ook op wetenschappelijk gebied zijn ze bezig. Ze onderscheiden zeven verschillende schadelijke verouderingsprocessen, waarvoor oplossingen moeten worden ontwikkeld. Een overzicht: 1 En 2 gaan over cellen, of een gebrek of een teveel aan cellen. De eerste zou moeten worden voorkomen door cellen aan te zetten tot deling of 42
transplantatie (bv. met stamcellen). De risico's hierbij zijn voornamelijk een teveel aan cellen (bv. kanker). Oplossingen liggen in operaties, aanzetten tot apoptose of stimulatie van het afweersysteem tegen deze cellen. 3 En 4 gaan over chromosomale cq. mitochondriale mutaties. De mitochondriale mutaties wil De Grey voorkomen door het mitochondriaal DNA te verplaatsen naar de celkern, alwaar het minder snel muteert. De 13 genen waar het om gaat zouden met het transportmechanisme van de andere 1000 mitochondriale eiwitten naar het mitochondrium worden vervoerd. Het chromosomaal DNA, vormt volgens De Grey alleen een gevaar in de vorm van kanker. Aangezien dit de enige dodelijke mutaties zijn doordat 1 cel het voor het hele lichaam verpest, in de andere gevallen kunnen andere cellen een mutatie wel opvangen.
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 43
We t e n s c h a p
Probleem 3 vervalt zo, en probleem 2 overkomen voor de onsterfelijkheid komt er voor in de plaats. in het verschiet ligt. Mensen als De 5 en 6 gaan over niet op te ruimen rot- Grey geloven erin dat deze moeizooi, intracellulair, of extra-cellulair. lijkheden met genoeg geld en moeite Intracellulair niet af te breken zooi snel te overkomen zijn. De aangedrakomt uiteindelijk in de lysosomen gen oplossingen zijn vaak goed overterecht. De oplossing moet liggen in dacht maar ze gaan ook altijd uit van gentherapie van enzymen die dit wel wat de toekomst zal brengen. Laat kunnen afbreken. De dat, toekomst vooroplossing voor extraspellen, nou net geen cellulaire zooi verplaatst wetenschap zijn. het probleem naar intraDe Grey en anderen vracellulair door het gen ook een grote som immuunsysteem aan te geld van de maatschappij zetten (te vaccineren) om veroudering te stopom de zooi op te nemen pen. Dit ten koste van uitvoordat het kan gaven aan gezondheidsaggregeren en een groot zorg en gepensioneerden, probleem vormt. Dit met dit vinden zij lapmiddelhet risico dat de zooi, tjes in vergelijking met Aubrey de Grey eerst functioneel was en hun ideeën. Tot nog toe dan al wordt "opgeruimd" en zo pro- hebben ze hier de maatschappij (en blemen worden veroorzaakt. mij ook) niet toe kunnen zetten. Probleem 7, tenslotte, wordt gevormd Logischerwijs steekt met liever geld door structuren die haast niet of nooit in een grote kans op 20 jaar extra vervangen worden omdat ze vaak bio- leven dan in een minieme kans op fysische eigenschappen verzorgen 5000 extra verjaardagen. zoals elasticiteit, helderheid of stevigheid. Door toevallige reacties vorJorg men ze ongewilde structuren die op den duur problemen zullen veroorzaken. Specifieke enzymen en medicijnen moeten zulke problemen op gaan Bronnen: lossen. http://www.gen.cam.ac.uk/sens/ Zoals hierboven te lezen is zijn er nog genoeg moeilijkheden te M.B.V. Mebiose
43
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 44
I n g ezo n d en
VILLA VIRORUM Volgens mijn leraar Nederlands op de middelbare school (een groot fan van Jan Wolkers) is alles wat een mens tijdens zijn of haar leven doet of denkt te herleiden tot een fundamentele angst voor de dood. Als dit zo is dan geldt dat wel zeker voor biomedisch wetenschappers. Er wordt wel van psychologie studenten gezegd dat ze studeren om zichzelf te begrijpen, maar dit is meer van toepassing op studenten Biomedische Medische Wetenschappen. Is het niet ambitieus om de fundamentele processen van het leven niet alleen te willen begrijpen, maar ook te beïnvloeden in een experimentele setting. En welk doel is hiermee gediend? De mensheid vrij maken van ziekte en van dood. Dagelijks drommen onderzoekers door de laboratoria, peinzend over nieuwe manieren om de dood te ontlopen. En met succes! Door middel van het inbrengen van bepaalde genen zijn we in staat om cellen het eeuwige leven te schenken en door het uitschakelen van weer andere genen kunnen we rondwormen bijna tweemaal zo lang laten leven. Nou dat is natuurlijk allemaal leuk en leerzaam, maar we kunnen niet makkelijk genen in en uit mensen halen. Op zoek naar de nurture bij de nature blijkt dat voedsel inname bepalend is voor de moleculaire beschermingsmechanismen tegen het ouder worden der cellen. Hoe minder voedsel, hoe minder schade aan de cellen, hoe langer ze meegaan. Muizen die minder te eten krijgen, leven 30% langer. Maar geldt dit ook 44
voor mensen? Ik heb er wat statistieken bij gezocht (op http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/index.html, leuke website). De gemiddelde levensverwachting van een (mannelijke) inwoner van de Verenigde Staten, het land dat de overvoeding uitvond, is 74,89 jaar. Vrouwen leven 5.78 jaar langer (dat zal wel ergens goed voor zijn). In Ethiopië, bij uitstek een land waar men calorische restrictie praktiseert, wordt een man gemiddeld 47,67 jaar oud en een vrouw 50,03 jaar. Ik denk dat Maurice de Hond dit wel een significant verschil een het voordeel van de consumerende mens zou noemen. Moraal van het verhaal; in theorie doen wij medisch biologen leuk werk in ons lab, maar in de praktijk gaat het niet om hoeveel je eet en eigenlijk ook niet om hoe lang je leeft. Het gaat om het genieten van je leven; dat is eeuwige jeugd. Die angst voor de dood, die mijn leraar Nederlands zo koesterde, die maakt je oud en sterfelijk. De gemiddelde Nederlandse man wordt 76,25 jaar oud. Ik ben nu bijna 27 jaar en dus hoef ik voorlopig nog niet bang te zijn voor de dood. Maar terzake….
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 45
On t h u l l e n d
RIOOL door een schromelijke overschatting van eigen kunnen. Misschien Het lijkt tegenwoordig een trend, kwam het door het gemeenschapzoenend op de foto. En vooral twee pelijk dronken voeren van een Bob zoenende meisjes lijken het hoofd hetgeen vaak hilarische momenten en camera van de fotograaf op hol kan opleveren. Zo ook deze keer, over de precieze te brengen. Deze loop der feiten zogenaamde wisten weinigen ‘gewaagde’ strapateen geloofwaardig sen verdienen in relaas te produonze ogen het ceren. Het resulpredikaat zielig. taat, een innige Enige vorm van verzoening met die bezieling ontbreekt bloedgeile lantotaal. Wat bezielt PubliciteitsGEIL taarnpalen op het deze mensen om deze niet eens halfslachtige poging Vredenburg, verbeeldt de situatie tot kwinkslag te willen vastleggen toch best aardig. Een verder vervoor het nageslacht. Wie heeft hier loop kunt u navragen bij Lisa of voordeel bij. Het is als het lezen in een proces-verbaal van de afgepeigerde gezicht van een politie Utrecht. Het enige wat hij pornoster bij take 43 van het nog kon uitbrengen was ironisch moment suprème, er is geen passie genoeg "Ik ben Bob, maar vandaag en er vindt bitter weinig vocht- niet". uitwisseling plaats. Een vruchtbaar MTW Bob jij of bob ik? Het was weer eens zo ver, het MTW Op het afgelopen intro-feest is de stond voor de deur. Een groep stuslogan "Bob jij of Bob ik?" denten werd klaargestoomd om de voorzien van een nieuwe la- nieuwe horde eerstejaars in te wijding. Misschien kwam het den in het studentenleven van Halve zoen
M.B.V. Mebiose
45
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 46
O n th u llen d
Utrecht. Zo werd hen naamspelletjes aangeleerd en verteld hoe het nieuwe curriculum in elkaar steekt. Maar heel belangrijk is ook de integratie van de eerstejaars en dat namen enkele toekomstige mentoren iets te letterlijk. Na alle schroom van zich te hebben afgeworpen stak Arie van V. zijn tong diep in de diepten van de oesophagus van Marthe als ware hij een volleerd schoorsteenveger en poetste haar huig tot dat deze blonk als nooit tevoren. Liefde is te koop
drie bier en twee wijn. Deze economische wet liet zich weer gelden tijdens de eerstejaarsborrel. Ook in moeilijke tijden moet er brood op de plank dus verleidde Sabine den H. de kersverse eerstejaars recidivist Justin “Melvin II” den H. (dit kan geen toeval zijn) om zijn licht verdroogde mond weer eens flink door te spoelen. In ruil voor deze uiterst nobele daad werd zij vervolgens uitbetaald in keiharde valuta. Of zaken strikt gescheiden blijven van de persoonlijke beslommeringen valt nog te bezien.
In deze dagen van oplopende inflatie is er niets waardevaster dan
46
Tight Junction jaargang 20 nummer 1
Dr. Muis
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 47
Informatief
BESTUURSMEDEDELINGEN Stratenum De hele week kun je tussen twaalf en twee gezellig je lunch op komen eten op de Stratenumkamer waar een lekker (gratis) kopje koffie of thee voor je klaar staan.
Sixpack Dit jaar is Mebiose in het Sixpack bestuur vertegenwoordigd door Laura Kieftebeld die de functie van secretaris gaat bekleden. Heel erg veel succes gewenst!
Buitendeur Hoewel we eerst groen licht hadden gekregen om de buitendeur open te doen, is nu de "Tuin" weer officieel bouwterrein en dus off limits. Helaas zullen de werkzaamheden pas eind oktober weer klaar zijn en kunnen we de buitendeur weer als in- en uitgang gaan gebruiken.
Vrijdag = WAB Iedere vrijdag is het vanaf 14:00 tijd om bij te komen van alle doordeweekse zaken op de Stratenumkamer. Er kan gezellig geborreld worden en het weekend kan goed begonnen worden met een lekkere WABhap en een biertje.
Commissiewisselingen Binnenkort gaan er weer een aantal commissies wisselen. Lijkt het jou leuk om in de redactie van de TJ, de Feestcie of de gloednieuwe Activiteitencie te gaan? Schrijf je dan in op de inschrijflijsten op het Stratenum, of stuur een meeltje naar
[email protected].
ALV Je kunt alvast in je agenda schrijven dat de eerst volgende Algemene Leden Vergadering op woensdag 26 oktober valt. De locatie volgt nog, houd de Mebio-mail en de website in de gaten.
ACTIVITEITENAGENDA Elke vrijdag vanaf 14:00 uur 21 september 6 oktober 7, 8, 9 oktober 12 oktober 18 oktober 20 oktober 26 oktober 27 oktober 3 november
WAB (weekselijke afsluitende borrel) Eerstejaars commissie sollicitaties OMB ABC Seminar Breekweek(end) commissiesollicitaties cocktailborrel FF ABC seminar ALV UBV/Mebiosefeest OMB M.B.V. Mebiose
47
TJokt05binnenwerk.qxd
9/16/2005
7:26 PM
Page 48
Informatief
ADRESWIJZIGINGEN Judith Haarhuis Anjelierstraat 20 3551 AP Utrecht
Kelly Arts Laan van Vollehoven 2133 3706 GT Zeist
Suzan Caron Abraham Kuijperstraat 2 4908 CM Oosterhout
Eva Scheltens Lagenoord 2 3513 GW Utrecht 06-17838820
Negar Babae Eisinghof 19 5025 DN Tilburg
Daniëlle Counotte Dichenslaan 48-1 3533 BX Utrecht
Marijke de Backer Dierenriem 68 3225 EC Hellevoetsluis
Thea Godschalk Eifel 49 3524 HD Utrecht
Karlijn Bastiaansen Van Lieflandlaan 36 3571 AC Utrecht
Ralf Pelgrim Bolognalaan 13G 3584 CJ Utrecht
Simone van den Berge Jungfrau 74 3524 WK Utrecht
Kim Taverne Bilderdijkstraat 7 3904 HK Veenendaal
Maaike van de Berg Parkstraat 51 3581 PG Utrecht
Floortje Twiss Groenendaalstraat 3 3521 AC Utrecht
Paul van Boekel Willem Schuylenburglaan 78 3571 SL Utrecht
Neeltje Willems Ridderschapstraat 15 bis 3512 CM Utrecht
Dorothee van Breevoort Valkstraat 31 bis 3514 TH Utrecht
Z.I. Cheung Hofdijk 569 3032 CG Rotterdam
Johan de Bruijn Cambridgelaan 211 3584 DZ Utrecht
Coline Gerritsen Steenweg 67 3511 JN Utrecht
Laura van Buul Van Lieflandlaan 114 k03 3571 AG Utrecht
Lenno Krenning St. Ludgerusstraat 40 3553CS Utrecht
Marieke Hoonakker Goedestraat 132 bis 3572 RZ Utrecht Melvin Evers Bolognalaan 25 H 3584 CJ Utrecht Linda Meurs Pahud Mortangesdreef 120 3562 AD Utrecht Bart Bouwman Cambridgelaan 323 3584 DA Utrecht Bernard Houweling Bolognalaan 11A 3584 CJ Utrecht Janine Geerling Pahud Mortangesdreef 120 3562 AD Utrecht Kim Taverne Bilderdijkstraat 7 2904 HK Veenendaal Kirsten van den Berg Pahud Mortangesdreef 120 3562 AD Utrecht
M.B.V. Mebiose
48