COLOFON Redactieadres: M.B.V. Mebiose-Tight Junction Hamburgerstraat 27 3512 NP Utrecht E-mail:
[email protected] Tel: (030) 2382931/ 253 89 53 http://www.mebiose.nl
Hoofdredacteuren: Thijs van Vlijmen Jelger van der Meer Eindredacteur: Peter van den Berghe Layout en vormgeving: Peter van den Berghe Marco Koudijs Frank Heuts Redactie: Marco Koudijs Frank Heuts Laura Kieftenbeld Robert Verloop Jorg Calis Erwin Palper Kristy van Lammeren Jaargang 16 nummer 3 februari 2002 Oplage: 600 stuks Druk: FEBODRUK BV Enschede Tight Junction is het verenigingsblad van de M.B.V. Mebiose en verschijnt vijf maal per jaar. De redactie houdt zich het recht voor artikelen te weigeren of, in overleg met de auteur, in te korten. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits de bron vermeld wordt. Voor vragen of klachten over de bezorging, bel Mebiose. Adressen mogen niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden zonder uitdrukkelijke toestemming van het bestuur van de M.B.V. Mebiose.
REDACTIONEEL Eindelijk is het dan zover. De eerste thema-editie uit de geschiedenis van de Tight Junction. Een aantal vaste rubrieken zijn dit maal ingepast in het thema "Stamcellen", zoals de eM & eM en een column. Als lezer zult u het met mij eens zijn dat de een hot topic is. Ik wens iedereen dan ook veel leesplezier toe!
INHOUDSOPGAVE Thema Inleiding eM & eM Clinacal Trial Ontwikkelingen Ethiek
14 16 17 20 22 Column
Van het bestuur Bella Vega Fotogeniek Curvatura Potentia Villa Virorum
2 8 18 26 27 Wetenschap
Sciencefield
11
Verslag van ... Crossing over (ouderdag 2001) Klimmen met Epo Onthullend Riool Informatief Onderwijs Bestuursmededelingen Activiteitenagenda Adreswijzigingen
OVER
5 24 30 4 31 31 32
DE VOORPLAAT
Met haar immer oplettende blik waart de redactie rond in het land der Biomedische Wetenschappen. Het stamcel syndicaat bleef haar dan ook niet onopgemerkt. De redactie ontdekte het syndicaat en scherp als zij is, sprong zij hier op in. Met haar altijd scherpe in kritische blik beklom zij de berg die moest overwonnen, zodat dit syndicaat door de doortastendheid werd opgehelderd.
M.B.V. Mebiose
1
Column
VAN
HET BESTUUR
De overpeinzingen van een vice-Praes Februari, de maand waarin carnaval en koude hoogtij vieren. Tijd waarin je verlangt dat de dagen langer worden, en de temperatuur stijgt, zodat het weer aangenaam is als je buiten komt. Nog even, en dan kondigt de lente met al zijn frisheid en nieuwheid zich weer aan. Nu we alweer acht maanden bestuur zijn, breekt voor ons de tijd aan dat we over onze opvolging na moeten gaan denken. En daar zitten natuurlijk leuke en minder leuke kanten aan. Na een bestuursvergadering, als er even gerelaxed moet worden, kunnen de meest bizarre ideeën voor een dubbelweekend of voor andere momenten tijdens de inwerkperiode ontstaan. Aan de andere kant willen we nog helemaal niet nadenken over het einde van ons bestuursjaar. Je wilt nog van alles doen, er liggen nog de wildste plannen en er zijn een heleboel leuke dingen die je niet wilt missen. Daarnaast kennen we onderhand elkanders eigenaardigheden en zijn we lekker op elkaar ingespeeld. Samen vermaken we ons prima, op het Stratenum, de Hamburgerstraat, tijdens onze dagelijkse bezigheden en op feestjes. Natuurlijk vermaken we ons niet alleen met elkaar, maar ook met anderen. Terugkijkend op de afgelopen maanden, mag je wel stellen, dat we een hoop nieuwe contacten hebben gelegd. 2
Zeer wisselende contacten, zowel met besturen binnen Utrecht, als daarbuiten. Sommigen zou je best wat vaker willen zien, anderen hopen dat ze jou nooit meer hoeven te zien. Een van de leukste tradities van besturen onderling, het proberen te stelen van een verenigingsstuk tijdens een receptie, wordt niet overal even goed begrepen. Je kan besturen dan ook aardig laten steigeren als het nodig is. We hoeven voorlopig nog niet af te tellen naar onze wisseldag, dus kunnen we nog even heerlijk genieten van de dagelijkse dingen die bestuur-zijn met zich meebrengt. Maar na de dies-week, als de bestuursinfo-avond is geweest, dan komen de sollicitaties eraan en moeten we naar ons einde toe gaan werken.....……Zucht.
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Madelon
IRAS Instituut for Risk Assesment Sciences Het instituut waar tal van wetenschap diciplines elkaar kruisen om gedrag en effecten van stoffen te begrijpen en te voorspellen. Kennis en deskundigheid op het gebied van toxicologie en milieukunde is meer geboden dan ooit te voren. Op een verantwoordelijke manier omgaan met de risico’s van stoffen voor mens en milieu vormt een randvoorwaarde voor een duurzame ontwikkeling. Laat je inspireren voor een betere en duurzame toekomst. Kom naar het IRAS om te werken op het grensvlak van chemie, biologie en geneeskunde. Bel voor een onderwerp 253 54 00, of neem contact op met Prof. dr. W. Seinen (253 53 36), of een van de andere medewerkers.
M.B.V. Mebiose
3
Informatief
ONDERWIJS Geëvalueerd Na de vakantie leek het even rustig in onderwijsland, maar schijn bedriegt. De afgelopen weken kwamen we weer heel wat nieuwtjes uit de lucht vallen. Omdat over de meeste nog niks zeker is, wil ik daar nog niet op ingaan. Daarnaast hebben ook de Jaarvertegenwoordigingen (JVT’s) niet stil gezeten de afgelopen tijd. Naast dat je met al je klachten altijd bij ze terechtkan, houden zij zich ook bezig met de evaluaties die jullie na een blok altijd moeten invullen. Deze resultaten worden keurig verwerkt, waarna ze met de JVT en de docenten van het blok worden besproken in het zogenaamde panelgesprek. Het is dus erg belangrijk dat jullie allemaal je evaluatie goed invullen, zodat er een juist beeld van het blok geschetst kan worden en er iets gedaan kan worden aan eventuele knelpunten. Van de eerste blokken is het panelgesprek inmiddels geweest. Voor volgend jaar zijn er dus weer enkele verbeteringen aangedragen door de verschillende JVT’s. Bij blok III-1, ontwikkelingsbiologie, wordt er volgend jaar voor gezorgd dat er minder overlap is binnen het blok. Docenten zullen wat beter op de hoogte zijn van elkaars stof. Daarnaast heeft JVT-3 gepleit voor 1 toets over de steel in plaats van een aantal kleine toetsjes, omdat die soms interfereerden met de inhoud van de rest van het onderwijsprogramma en voor 1 of 2 dagen vrij voor het tentamen om te studeren. Op blok II-1, analysemethoden waren een 4
paar kleine kritiekpunten. Het ging hierbij om de practica scheidingsmethoden en moleculaire celbiologie. Bij scheidingsmethoden waren de wachttijden te lang. Hier wordt voor volgend jaar iets op verzonnen, zodat studenten hun tijd nuttiger kunnen besteden. Bij moleculaire celbiologie werd geklaagd over de slechte begeleiding. Dit lag aan onvoorziene omstandigheden en zal volgend jaar niet meer voorkomen. Verder waren docenten niet altijd op de hoogte van de voorkennis van de groep studenten die ze voor zich hadden, hier zal volgend jaar beter naar gevraagd worden. Op blok I-1, cellen, was weinig kritiek. Het enige wat daar opgemerkt werd, was dat het onderdeel recombinant-DNA beter wat eerder aan de orde had kunnen komen en dat in het blokboek niet altijd even duidelijk stond wat van studenten verwacht werd tijdens werkcolleges, waardoor wel eens verwarring ontstond. Nou, dit was het weer. Volgende keer weer meer nieuwtjes.
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Madelon
Ve r s l a g v a n . . .
CROSSING OVER 21:12 pm 21-12-2001 was het weer zover: de legendarische pappa en mamma dag met als thema 'Crossing over'. Het begon die dag niet zo gemoedelijk als gedacht. De regenbuien en windvlagen buiten waren een weerspiegeling van wat er die avond daarvoor en die ochtend zelf gaande was voordat de ouders arriveerden… Maar gelukkig klaarde het in het UMC op en konden zowel ouders als studenten hoog en droog genieten van alles, terwijl het buiten druilerig bleef. Voordat de ouderdagcommissie zijn regelkunsten kon laten zien, was het eerst tijd voor de sympcie 'Wij groeien door'. Het symposium ging, zoals van zelf sprekend, ook dit jaar weer over het wel en wee van kanker. Als extra rood draadje liep erfelijkheid door de voordrachten heen, als een soort terugkoppeling op 'Crossing over'. Nadat de ouders eerst waren gewezen op hun kladblok en pen in het symposiumpakket waarmee ze aantekeningen konden maken (who knows wat voor een overhoring er kan komen…) werden ze op 4 vwo niveau tweeëneenhalfuur lang geëntertaind. Het symposium was niet alleen een informatiebron voor ouders, voor sommige studenten was het een openbaring. Eindelijk, na al die tijd, werd DNA replicatie duidelijk en was men er van overtuigd dat het hertentamen nu toch wel moest gaan lukken. Het meest opvallende was toch wel toen de ouders gelegenheid kregen om hun vragen te stellen. Sommige ouders wilden wel erg graag laten weten dat zij in de medische wereld als arts thuis hoorden. Anderen daarentegen wilden dat
duidelijk niet. Met een mix van medische en niet-medische fooks werd er een heftige afterdiscussion gehouden, waarbij de zinvolle vragen steeds onzinniger werden… Posterpresentaties
Gelukkig was het toen tijd voor de lunch! Met de meest overheerlijke broodjes en drankjes kon menigeen bijkomen van de intelligente opmerkingen van zowel ouders als studenten en voor de minder waakzame onder ons was het tijd om de realiteit weer onder ogen te komen en zijn 'siësta' te beëindigen.
M.B.V. Mebiose
5
Versl ag van . . .
Het oude vertrouwde middagprogramma was met veel bloed, zweet en tranen georganiseerd door de Ouderdagcommissie: Baas en zijn DNA isolatie, het anatomisch museum, het pathologisch museum, werkcollege ethiek, en met klap op de vuurpijl het studielandschap waar opeens wel genoeg computers vrij waren… Voor dit alles had de ouderdagcommissie trouwens de meest coole
DNA vissen op het lab
6
De vermoeiende doch leuke dag werd afgesloten met kerstslingers, borrelnootjes en drank. Aangezien al minstens de helft van het aantal deelnemers was afgehaakt, was dit laatste tevens spetterende onderdeel duidelijk voor de bikkels onder ons. De ouderdagcommissie en de sympcie konden proosten op een geslaagde dag en bij deze danken bij deze iedereen die hiervoor 'door weer en wind' is gegaan! Kris
Een ontdekkingsreis door de cel wordt u aangeboden door:
Cell Biology
Info en tickets: Prof.dr. G.J. Strous. AZU Kamer G02.526. Tel. 2506476 o f 2506551 (secr.)
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
http://www.med.uu.nl/celbiologie
De cel is de kleinste eenheid van leven
zelfgemaakte mebiosefilm ever in première laten gaan die zeker doorgaat voor 7 oscar nominaties!
De doelstelling van deze dag, ouders een goed beeld geven van het leven als student op de uni, zonder feesten ofcourse, werd aardig bereikt: zeurende ouders over te veel in te lange tijd en één ouder was zelfs zo medelevend dat ze half slaperig ons studenten groot gelijk gaf dat college best als slaapuurtje gezien mag worden.
Informatief
ß-Bedrijvendagen 2002 Dit jaar zal voor de negende keer de ß-bedrijvendagen worden georganiseerd. De ß-bedrijvendagen, waar negen studieverenigingen bij zijn betrokken, zijn de afgelopen jaren uitgegroeid tot een evenement dat geen enkele b-student, AIO of OIO mag missen. Hoe mooi het studentenleven ook is, uiteindelijk zullen we allemaal een keer gaan werken. De ß-bedrijvendagen geven je dus de uitgelezen mogelijkheid om je voor te bereiden op je leven na de studie. Daar krijg je de kans om je informeel te oriënteren op de arbeidsmarkt. Om de studenten een zo goed mogelijke indruk te geven van hun potentiële werkgevers en om ze voor te bereiden op de arbeidsmarkt hebben we de ß-bedrijvendagen opgedeeld in vier delen. Op 5 maart gaan we van start gaan met de bedrijvenbeurs in het Educatorium alfa en beta. Op deze beurs kunnen de studenten zich een beeld vormen over de mogelijkheden die de deelnemende bedrijven hen bieden. Als tweede en tevens nieuw onderdeel van de ß-bedrijvendagen worden op 19 maart workshops georganiseerd door TNO, Shell en OC&C Strategy Consultants. Hier geven deze drie topbedrijven een spetterende casestudie over een pakkend onderwerp binnen hun bedrijf. Als je dan eenmaal de voor jou ideale baan hebt gevonden moet je natuurlijk nog gaan solliciteren. Hierbij is het belangrijk om zo goed mogelijk over te komen bij het betreffende bedrijf. Daarom hebben we op
25, 27 en 28 maart de sollicitatietrainingen georganiseerd. Deze zullen bestaan uit vier verschillende soorten trainingen. Namelijk: een sollicitatiegesprektraining, een training in het opstellen van een sollicitatiebrief en CV, een assessment en psychologische test en een loopbaanoriëntatie. Tot slot vinden er op 22 t/m 24 april de gesprekkendagen plaats. Hier kan je door je CV in te leveren informeel in gesprek komen met een bedrijf dat je interesseert. Al met al mag je als doctoraalstudent de b-bedrijvendagen niet missen. Voor tijden, locaties en andere informatie kan je onze website raadplegen op www.betabedrijvendagen.nl. Wij, de ß-bedrijvendagencommissie, hopen jullie allen te mogen verwelkomen op (een of meerdere van) de ß-bedrijvendagen.
ß- bedrijvendagencommissie 2002
M.B.V. Mebiose
7
Colmun
BELLA VEGA Weg van de snelweg: Bella Vega does Antwerp Kerst 2001 A.D. Het voltallige Bella Vega bestuur begeeft zich per trein naar Antwerpen, onder het genot van menig H.J. Zelfs een overvolle stoptrein van Antwerpen-Berghem naar Centraal kon onze ontluikende drankzucht niet temperen. Dit voorspelde niet veel goeds, maar het werd nog veel erger. Na de wijken van diamanten helende Abrahams zonen te hebben doorsneden, kwamen wij bij ons hotel, wat het komende weekend als uitvalsbasis zou fungeren. Vanuit hier vertrokken wij naar het centrum. Na enkele uren verscheidene elixers gedegusteerd te hebben in Paters Vaetje, voelde Patje zijn Saturday Night Fever op vrijdagavond opkomen. Om deze drift te quenchen begaven wij ons naar de beruchte danstempel the Warehouse, alwaar enkele Antwerpse deernes ons niet kwaad gezind waren (ja, het gebeurt). Toen zij echter ook enige andere, foute aandacht genoten poetsten wij weer snel de plaat, om ons in minder toeristische drankgelegenheden van de Konink te laten voorzien. Na een korte nacht verplaatsten wij ons per metro naar de binnenstad alwaar wij ons te goed deden aan menig broodje dode hond en in mayo gedrenkte pistoletjes gezond. Na een hoog culturele middag (lees L.O.T.R. gekeken), en een exquise maaltijd bij het Elfde Gebod (een aanrader) werd de avond vervolgd met live Ierse folk muziek in een Irish pub, waar ons goed geluimde humeur werd verstoord door enkele kale imitatiele8
deren jassen. Dus in loop pas weer terug naar Paters Vaetje, waar uiteraard de wetten der zwaartekracht nog steeds golden, voor Joene. Zondag, same shit different day, maar dan met een bezoek aan het befaamde Corsendonck stadscafe en een Kroatisch restaurant, waar alles kansloos was behalve de uienringen. Vanwege de goede ervaringen met Ierse pubs besloten wij er nog een te bezoeken, maar dit verliep niet volgens plan. Lange uren brachten wij door in een zelfbereid stinkhok, de ganse tijd aanhikkend tegen een pint Kilkenny, wat toch eigenlijk niet zo lekker is als je dacht toe je het bestelde. Om deze nare smaak te verdrinken vertrokken wij maar weer naar de pub waar wij den vorige twee avonden goed vertoefd hadden, om de avond toch maar weer af te sluiten met een tocht naar Paters Vaetje. Hier werden wij op aangename wijze bebedeld door een dronken man van een jaar of 50, maar toen deze handtastelijk werd was het echt tijd om te gaan. Terug naar het hotel, alwaar Patje, met de wil bepaalde personen te bodychecken, een prachtige duikvlucht maakte en precies tussen twee bedden op de grond terechtkwam. Waarop
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Column
Roberto uit bed op stond met de woorden:" Jongens, dit gaan ze niet trekken hier, ik ga mijn spullen pakken want we worden eruit gegooid." Een zinsnede die gelukkig niet uit kwam, waarna een rustig nachtje volgde. De volgende ochtend was de dag van vertrek alweer aangebroken. De tassen werden gepakt, en na een overdadige brunch en het inslaan van Belgische bonbon's voor onze moeders vertrokken wij weer huiswaarts. Nu rijst te vraag, wat heeft dit alles eigenlijk opgeleverd? Nou, een consumptie
van 20 broodjes dode hond, 5 liter mayo, 10 mexicano's en dito bakjes friet. 20 soorten bier, van wisselende kwaliteit en 4 blikjes jus voor Joene bij de brunch van maandag. 5 pizza's, 8 broodjes shoarma, 8 mixed grills (à 20 piek) en een bereklauw, en nog veel meer. En dit alles voor de mooie prijs van 2000 knisperende oude guldentjes, en 4 kilo extra lichaamsgewicht. Roberto en Thijs
Wil je meewerken aan innovaties op het gebied van de (klinische) beeldverwerking? (als stagiair(e) of AIO)
Kom dan eens kijken bij de onderzoekschool ImagO waar fundamenteel en toegepast onderzoek verricht wordt op het gebied van de biomedische beeldwetenschappen
Enkele thema's: · beeldgestuurde chirurgie · diagnostiek en therapie van vaatproblemen · epidemiologie van beeldvormende procedures · medische beeldvorming en beeldverwerking · microscopische beeldvorming en analyse
Interesse? Neem contact op met Prof. Max Viergever 2507772,
[email protected] of bekijk de web-site van de onderzoekschool, www.imago.uu.nl. M.B.V. Mebiose
9
Infectious diseases and disorders of immunity are a continuous threat to the life and well being of humans and animals. Against this background the scientific mission of the participating groups of the Eijkman Graduate School is to improve the prevention, diagnosis, and treatment of infectious diseases and disorders of immunity by performing basic and clinical research in a multidisciplinary approach. Accredited for the second time by the Royal Academy of Arts and Science, the school includes the following participants: the National Institute for Public Health and the environment (RIVM), the Institute for Animal Science and Health (ID-Lelystad), the faculty of Pharmacy, the faculty of Veterinary Medicine and the University Medical Centre (UMC) Utrecht of the Utrecht University. Together they contribute almost 40 research groups working in the closely related disciplines microbiology and immunology. The combination of the basic science of these two core disciplines with the clinical expertise and clinical research in patients allows for a multi-disciplinary approach for the following interdisciplinary research themes · mechanisms of defence, · diagnosis & therapy · epidemiology & prevention. The Eijkman Graduate School has also an educational mission. The aims of our training program are to educate the next generation or researchers, thus ensuring the continuity of research in the field of immunology and infectious diseases. Therefore the Graduate School offers a training programme for PhD students in the research fields of immunology and infectious diseases. Our specialized postgraduate courses can be found on the website. For more information contact our secretary: UMC Utrecht Secretary Eijkman Graduate School Room F 03.821 Postbus 85500 (3508 GA) Utrecht Tel: 030-250 4967 Fax: 030-251 7107 E-mail secretary:
[email protected] Website: www.eijkmanschool.org/ 10
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Wetenschap
SCIENCEFIELD Van het bestuur Gen voor prostaatkanker Onderzoekers van onder meer het National Human Genome Institute hebben een gen getraceerd dat betrokken is bij het ontstaan van een erfelijke vorm van prostaatkanker. Het gen is gesitueerd op chromosoom 1 en levert normaal gesproken een bijdrage aan de afweer tegen virussen en zet cellen die zich tot kankercellen ontwikkeld hebben aan tot apoptose. Een mutatie op deze plaats leidt ertoe dat deze cellen geen zelfvernietigingopdracht krijgen en dit kan leiden tot prostaatkanker. Geïmplanteerde microchip kan levens redden Op dit moment wordt een implanteerbare microsensor getest, die het leven van een patiënt zou kunnen redden door een medisch gevaarlijke situatie te detecteren voordat het kritiek wordt. De sensor wordt MEMS genoemd: Micro-Electro Mechanical Systems device. De chip kan vanuit het lichaam data zenden naar een ontvanger buiten het lichaam. Zo kan worden gewaarschuwd voor een medische crisis. De chip wordt in eerste instantie getest voor het meten van de bloeddruk in organen om zo onder andere bloedstolsels en aneurysma's te detecteren of te controleren. Nu wordt een aneurysma vooral opgespoord door een CAT-scan, wat duur en niet altijd effectief is: een CAT-scan kan
alleen de grootte van een aneurysma detecteren en niet de druk, wat juist de kritische factor is. De MEMS sensor zou bijvoorbeeld direct in het aneurysma gebracht kunnen worden, waar het de bloeddruk registreert. Er is maar een kleine operatie nodig om de chip in te brengen. In de toekomst zijn er waarschijnlijk nog veel meer mogelijkheden om de chip te gebruiken. Uiteindelijk kunnen misschien ook bijvoorbeeld glucoseniveaus of elektrische signalen gemeten worden.
De geur van de man Vrouwen gebruiken geur om genetische compatibiliteit te detecteren De link tussen de voorkeur van de vrouw voor een mannelijke geur en het Major Histocompatibility Complex (MHC) van de man is onderzocht. MHC genen zijn belangrijk voor de immuun respons van het lichaam. 49 vrouwen werd gevraagd om aan
M.B.V. Mebiose
11
Wetenschap
T-shirts te ruiken, die gedragen waren door verschillende mannen, waarvan de samenstelling van het MHC bekend was. De vrouwen bleken geen voorkeur te hebben voor geuren van mannen met genen gelijk aan die van henzelf en ook niet voor genen het meest ongelijk aan die van henzelf. De vrouwen kozen mannen met een gemiddeld verschil in gencompositie. Ook bleken de vrouwen te kiezen voor de MHC genen die leken op de genen die van de vader waren overgeërfd, voor genen van de moeder was geen voorkeur. Reden voor het prefereren van iemand met andere genen is dat ouders met meer diverse MHC genen een nageslacht zouden krijgen met een beter immuunsysteem. Tevens zou er bij een teveel aan
gelijke genen inteelt kunnen optreden. Te veel verschillende genen zouden geen goede combinatie kunnen vormen. Een gemiddeld verschil in genen is dus het best. Er is nog niet bekend hoe je genen zou kunnen ruiken. Een hypothese is gebaseerd op het feit dat MHC moleculen zich aan bepaalde eiwitdelen kunnen hechten. Dit zou kunnen worden gedetecteerd als een geur. Er bevinden zich duizenden MHC moleculen op het oppervlak van een cel en een mens verliest miljoenen cellen per dag, waardoor de geur zou kunnen worden gedetecteerd. ABCnews, Nature genetics feb. 2002
De enige kroeg op t Domplein CafØ Restaurant
t Weeshuis Domplein 16 12
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Virologie Diergeneeskunde
Bij de afdeling Virologie aan de faculteit Diergeneeskunde zijn zeer regelmatig interressante stagemogelijkheden. Er wordt aan diverse fundamentele en toepassingsgerichte projecten gewerkt. Hoofdlijnen van het onderzoek: * VIRUSASSEMBLAGE: het proces van vorming van nieuwe virusdeeltjes in ge ď nfecteerde cellen en vooral de rol van membraaneiwitten hierin * MOLECULAIRE PATHOGENESE: de genetische basis van virale pathogenese, de moleculaire determinanten van virulentie * CYTOKINEN: de centrale rol van deze immunomodulatoren in de afweer tegen virusinfecties. * VACCINS: ontwikkeling van moderne biotechnologische vaccins, met name gericht op recombinante viruscarriers. Het onderzoek in ons laboratorium is hoogstaand en gericht op publikaties. De werkgroep is jong, energiek en enthousiast. Een uitstekende omgeving om je te laten meeslepen in de uitdagende en dynamische wereld aan het front van het virologisch onderzoek. Denk jij, dat je je hier ook wel thuisvoelt, neem dan contact op met: Dhr. Dr. R.J. de Groot, Tel.: 030-2531463 of 030-2532485 E-mail:
[email protected]
We are looking forward to have YOU with us!
M.B.V. Mebiose
13
Thema: inleiding
STAMCELLEN Historisch prespectief Het stamcel onderzoek heeft een grote vlucht genomen sinds wetenschappers in 1998 er in geslaagd waren uit embryonale cellen stamcellijnen te ontwikkelen. De weg om stamcellen te gebruiken voor het vervangen van cellen en weefsels die beschadigd zijn door ziekte kwam hiermee vrij. Sinds deze mijlpaal in het stamcelonderzoek komen stamcellen en het onderzoek regelmatig in het nieuws. Maar wat is nu precies een stamcel? En wat zijn de eigenschappen van die cellen? En de mogelijkheden? En wat zijn de bezwaren? Vragen die in deze stamcelspecial zullen worden beantwoord. Dit artikel behandelt de vraag wat een stamcel nu precies is.
Een definitie van stamcellen zou als volgt kunnen zijn: een stamcel is een cel die de mogelijkheid heeft zich onbeperkt te delen. Onder de juiste omstandigheden, of wanneer de juiste signalen worden gegeven, kunnen stamcellen differentiëren tot alle cellen die de weefsels en organen van ons lichaam vormen. Dat wil zeggen, stamcellen hebben de potentie om zich te ontwikkelen in volwassen cellen die kenmerkende vormen en eigenschappen hebben, zoals hartcellen, huid14
cellen, of zenuwcellen. Tot op de dag van vandaag zijn er drie soorten stamcellen te onderscheiden, afhankelijk van de bron van herkomst: de embryonale stamcel (ES cel), de embryonale geslachtscel (EG cel) en de 'volwassen' stamcel. Zoals de naam als zegt zijn de ES cel en de EG cel afkomstig uit een embryo. In 1998 publiceerde James Thomson van de University of Wisconsin-Madison een artikel in Science waarin werd beschreven hoe ze ES cellen
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Thema: inleiding
verkregen uit de inner cell mass van blastocysten die waren gemaakt met in vitro fertilisatie. Tegelijkertijd meldde John Gearhart van de John Hopkins University het verkrijgen van EG cellen uit geïsoleerde primordiale geslachtscellen van 5 tot 9 weken oude embryo's. Hoewel ze beide uit embryonaal weefsel afkomstig zijn, hebben ze naast een aantal verschillende kenmerken ook nog een aantal andere overeenkomsten. De belangrijkste overeenkomst tussen ES en EG cellen is dat ze beide echte pluripotente cellen zijn. Pluripotent wil zeggen dat ze in staat zijn zichzelf te vernieuwen en daarnaast kunnen differentiëren tot alle soorten cellen die ontstaan uit de drie kiembladen: het mesoderm, endoderm en ectoderm. Uit deze drie embryonale lagen ontwikkelen alle soorten cellen waaruit het lichaam ontstaat. Naast het weefsel waaruit ze geïsoleerd worden, is een ander belangrijk verschil hun groeigedrag in vitro. Hoewel beide celtypes lang blijven prolifereren is deze eigenschap toch beter vertegenwoordigd bij ES cellen. Humane ES cellen kunnen zo'n twee jaar lang in kweek worden gehouden met honderden populatieverdubbelingen. EG cellen houden het niet zo lang vol, kweken kunnen 'maar' zo'n 70 tot 80 populatieverdubbelingen in stand worden gehouden. De 'volwassen' stamcel is het derde type stamcel dat men tot op vandaag kent. In tegenstelling tot ES en EG cellen, zitten deze cellen in gedifferentieerde weefsels als onder andere het beenmerg, bloed, cornea, skeletspier en de hersenen. 'Volwassen' stamcellen zijn schaars
aanwezig in het weefsel. Hun belangrijkste functie is het vervangen van cellen die dood zijn gegaan door beschadiging of ziekte. Lange tijd werd gedacht dat 'volwassen' stamcellen alleen de cellen konden vormen waaruit het weefsel bestond waarin ze zitten. Dit is ook het belangrijkste verschil tussen ES/EG cellen en 'volwassen stamcellen'. Waar ES/EG cellen werkelijk pluripotent zijn, zijn 'volwassen' stamcellen dit niet. Hun vermogen om naar verschillende celsoorten de differentiëren is veel beperkter. Er komt echter steeds meer bewijs dat 'volwassen' stamcellen plasticiteit bezitten. Plasticiteit betekent in dit geval dat 'volwassen' stamcellen ook naar andere cellen kunnen differentiëren dan de cellen waaruit het weefsel bestaat waar ze in zitten. Tot slot de mogelijkheden voor therapeutisch gebruik van de drie soorten stamcellen. Doordat ES en EG cellen een sterk proliferatief vermogen hebben en omdat 'volwassen' stamcellen schaars in het weefsel aanwezig is, zijn ES en EG cellen veel gemakkelijker in grote hoeveelheden te verkrijgen. Dit maakt het gebruik van deze cellen voor bijvoorbeeld transplantatie van uit stamcellen verkregen weefsels veel aantrekkelijker.
M.B.V. Mebiose
Jelger
15
Thema: eM & eM
EM
&EM
helpful tools in Stemcell investigation Immuno surgery: isolatie van embryonale stamcellen Eind jaren zeventig hebben een aantal wetenschappers een even ingenieuze als simpele methode bedacht om embryonale stamcellen te isoleren. Voor dit proces worden blastocysten (vijf dagen oude bevruchte eicellen) gebruikt. Deze blastocysten kunnen afkomstig zijn van vrouwen die behandeld zijn in een IVFkliniek. Voor onderzoeksdoeleinden wordt echter vaak gebruik gemaakt van proefdieren. Om aan de stamcellen te komen, moet de blastocyst eerst ontdaan worden van het trophectoderm voordat de inner cell mass (hieruit ontstaat het embryo) vrijkomt. Deze monolaag van trophoblast epitheelcellen gaat later het embryo-ondersteunende weefsel vormen. Allereerst worden de blastocysten geïncubeerd met antiserum (immuunglobuline type G). De antilichamen binden aan de trophoblast epitheelcellen. Hierna wordt het antilichaam-celcomplex behandeld met een complementfractie. Dit complement bestaat uit een aantal eiwitten die samen een activatiecascade vormen. Activatie van deze eiwitten door de IgG moleculen leidt tot porie vorming in de cellen, wat de dood tot gevolg heeft voor de trophectodermcellen. Robert(o)/(us) Kerntransplantatie Lang was kloneren van zoogdieren alleen mogelijk met embryonale cellen. Maar in 1996 kondigde de geboorte van het 16
schaap Dolly een nieuw tijdperk aan. Het was namelijk voor het eerst gelukt om een kloon van een zoogdier te maken vanuit een cel van een volwassen dier. De techniek die ze gebruikten was een zogenaamde kerntransplantatie. Hierbij wordt uit een onbevruchte eicel het DNA verwijderd, waarna via een elektrische stroom een somatische cel in zijn geheel in de 'lege' eicel wordt geplaatst. Op een onbekende manier wordt de somatische cel dan hergeprogrammeerd om uit te groeien tot een embryo. Het uitgroeien tot het embryonale stadium wordt in vitro gedaan, waarna de embryo's kunnen worden getransplanteerd in een baarmoeder en uitgroeit tot een levensvatbaar dier. De kerntransplantatie kan van grote waarde zijn bij het therapeutisch toepassen van transplantatie van uit stamcellen gedifferentieerde cellen. Bij gebruik van een stamcellijn als bron voor stamcellen, bestaat de kans dat de gedifferentieerde cellen door de ontvanger als vreemd worden beschouwd, wat een afstotingsreactie tot gevolg kan hebben. Dit probleem is te overkomen door kerntransplantatie uit te voeren met een somatische cel van de ontvanger en deze te laten uitgroeien tot het blastocyst stadium. De hieruit geïsoleerde stamcellen kunnen vervolgens differentiëren. Deze cellen dragen nu de lichaamseigen antigenen en zullen niet vreemd worden herkend als, waarmee de kansen op een succesvolle transplantatie enorm vergroot zijn.
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Jelger
Thema: Clinical Trial
GEBRUIK VAN STAMCELLEN UIT TERATOCARCINOOM ALS NEURONEN Cellen van een dode tumor, die zijn getransformeerd tot hersencellen, kunnen veilig worden gebruikt om onder andere stroke patiënten te behandelen. De cellen komen van een kankerpatiënt die jaren geleden overleed aan een zogenaamd teratocarcinoom, een embryonale tumor. Deze cellen bestaan uit een mix van ongedifferentieerde celtypen die de eigenschappen hebben van stamcellen. Layton Bioscience heeft de cellen in leven gehouden en heeft een manier gevonden om de cellen te transformeren tot normale neuronen. Dit gebeurt door de cellen onder andere te behandelen met retinolzuur, een precursor van vitamine A, dat de cellen helpt te differentiëren. Andere chemicaliën worden gebruikt om de ongecontroleerde replicatie te stoppen. Na succesvol onderzoek op dieren heeft men vervolgens de neuronen geïmplanteerd in een aantal slachtoffers van een beroerte. Het doel hiervan was vooral om te kijken of
het implanteren veilig was. Dit leek wel het geval. Bovendien lijkt er al wel resultaat te zijn behaald: een deel van de patiënten zegt wel degelijk vooruitgang te merken. De werking van het implanteren van de neuronen berust er waarschijnlijk op, dat de neuronen het herstel van overlevende neuronen in het beschadigde deel versterken, door het vormen van kortere verbindingen of door chemische groeifactoren af te geven. Het gebruik van cellen uit het teratocarcinoom heeft verschillende voordelen: de tumor kan men steeds doorkweken, dus zijn er steeds nieuwe neuronen te ontwikkelen. Ook kunnen er andere soorten cellen uit de tumor worden gedifferentieerd. Een ander groot voordeel is dat er weinig ethische problemen zijn voor het gebruik van dit soort stamcellen, doordat men geen foetaal weefsel hoeft te gebruiken om neuronale cellen te verkrijgen.
M.B.V. Mebiose
Laura
17
Fotogeniek
Thema: ontwikkelingen
KUNNEN STAMCELLEN EEN BESCHADIGD HART REPAREREN? Wereldwijd leiden miljoenen mensen aan hartfalen; het ineffectief pompen van het hart veroorzaakt door verlies of disfunctie van hartspiercellen. Deze hartspiercellen, cardiomyocyten genaamd, kunnen vernietigd worden door hypertensie, chronisch insufficiënte bloedtoevoer van het hart of een hartaanval. Bij een hartaanval wordt een coronair (kransslagader) plotseling afgesloten, bijvoorbeeld door een plaque ruptuur of een losgeschoten bloedprop. Al deze situaties leiden tot een block of afname van de zuurstof toevoer en de aanvoer van nutriënten, wat de dood van de cardiomyocyten tot gevolg heeft.
20
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Thema: ontwikkelingen
Nieuwe ontwikkelingen omtrent het gebruik van volwassen- en embryonale (ES) stamcellen zouden echter in de toekomst uitkomst kunnen bieden. JiangYong Min en collega's hebben ontdekt dat injectie van ES cellen in een geïnfarceerd rattenhart leidt tot functieverbetering, waarbij de stamcellen differentiëren tot volwaardige hartspiercellen. Deze uitgedifferentiëerde stamcellen kunnen net als normale hartspiercellen contraheren en hebben ook de hartspiercel karakteristieke markers: sarcomeer a-actine, cardiac a-myosine heavy chain en troponine-I. Bij dit in vivo experiment uitgevoerd in ratten werd een hartinfarct gesimuleerd door de LAD (left anterior descending coronary artery) af te binden. Hierdoor ontstaat een infarct dat vergelijkbaar is met een hartaanval in mensen. ES cellen werden voor injectie getransfecteerd met GFP (green fluorescent protein) waardoor ze na injectie makkelijk te traceren waren. Hartfunctie werd onderzocht door het linker ventrikel en een coronair te cannuleren (een meetelektrode werd in de kransslagader cq. ventrikel geschoven).
Hieruit bleek een aanzienlijke verbetering in de contractiekracht van het ventrikel en een hogere systolische en eind-diastolische bloeddruk. Uit histologisch onderzoek bleek dat de groen-fluorescente cellen ingebouwd waren in het syncytium van de hartwand Om dit moment wordt er geëxperimenteerd met humane embryonale stamcellen, met als doel om hartspiercellen te kweken. In vitro kunnen bepaalde cellen uit ES cellen gekweekt worden die spontaan contraheren, vergelijkbaar met de contractiesnelheid van een ventrikel in rust. Het is dus wachten op verdere karakterisering van deze "hartspiercellen", waarbij vragen beantwoord moeten worden als hoelang de nieuwe cellen in leven blijven en of ze ook potentialen door kunnen geven aan naburige cellen. Als er meer duidelijk komt over deze punten, zouden in de toekomst mensen, die lijden aan ernstig hartfalen, behandeld kunnen worden met deze nieuwe therapie.
Robert(o)/(us)
Informeer eens naar een stage bij
Het Laboratorium Experimentele Neurologie Kom eens langs. (koffie van 10.00u tot 10.30u)
M.B.V. Mebiose
21
Thema: ethiek
WIE
IS NU NIET
PRO-LIFE?
De vrieskist of de kinderafdeling? Op 30 augustus 2000 kwam de paus vanuit zijn buitenverblijf in Castel Gandolfo overgevlogen naar een congres over transplantatie. Daar deed hij de volgende uitspraak over stamcelonderzoek: "…I am thinking in particular of attempts at human cloning with a view to obtaining organs for transplants: These techniques, insofar as they involve the manipulation and destruction of human embryos, are not morally acceptable, even when their proposed goal is good in itself." Veel mensen zijn het hiermee eens, zij vinden elke vorm van menselijk leven, vanaf het moment van bevruchting, onaantastbaar. Om die reden zijn ze tegen het stamcelonderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van cellen uit embryo's die overblijven na een IVF-behandeling. En al helemaal tegen het genetisch manipuleren van embryocellen, waardoor ze bijvoorbeeld niet meer door het afweersysteem zouden worden herkend. De lobby voor het verbieden van deze technieken word de pro-life lobby genoemd. Maar is deze groep wel zo vóór het leven? Met behulp van deze technieken kunnen namelijk kuren worden ontwikkeld tegen ziekten als Parkinson en Alzheimer. Zo kunnen ze dus ten eerste veel (dodelijk) zieke mensen genezen en laten leven. Technisch gezien zou je, ten tweede, kunnen zeggen dat het leven van de stamcel wordt behouden. In een ander lichaam kan de cel overleven terwijl hij anders een scheutje alcohol over zich heen zou krijgen waarna een zekere dood en een tocht door het afvoer22
putje van de IVF-kliniek zouden volgen. Voor iemand die aan elke vorm van menselijk leven evenveel waarde hecht zou dit toch ook ondraaglijk moeten zijn. Natuurlijk zie ik de (on)zin van dit laatste argument ook wel, maar alleen omdat ik van mening ben dat je in het geval van een embryo nog niet van volwaardig menselijk leven kunt spreken. Om die reden is abortus ook legaal in Nederland en vele andere landen. Wat ik de mensen die deze mening niet met mij delen zou willen vragen is: wat zou u als eerste redden uit een brandend ziekenhuis, de vrieskist met embryo's of de kinderafdeling? Dat laatste hoop ik, net zoals ik hoop dat u net als ik voor de ethiek van het genezen kiest en niet voor de moraal van de paus. Jorg Calis p.s.: Voor commentaar op deze column kunt u terecht bij ondergetekende.
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
STAGEPLAATSEN PATHOLOGIE
Het onderzoek van de disciplinegroep PATHOLOGIE is geconcentreerd rond centrale thema's resorterend onder de hoofdlijnen: IMMUNOLOGIE & INFECTIE
ONCOLOGIE
Harttransplantatie: Oorzaken en mechanismen van rejectie
p53 tumorsuppressorgen
HLA onderzoek: Genorganisatie / Diversiteit / Functionaliteit van polymorfismen
Nephropathieën: Herstel reacties in de nier/Rol van Connective Tissue Growth Factor
HLA associatie met tumoren
HLA expressie op tumorcellen
TECHNIEKEN DNA /RNA isolatie, PCR, Gelelectroforese, Sequencen, Gene-scanning, Blotting, Immuunhistochemie, In Situ Hybridisatie, Confocale Laserscan Microscopie, Lasermicrodissectie, Beeldanalyse, Weefselkweek…etc….etc.. Voor Informatie / Aanmelding Dr. H.F.J. Dullens, Pathologie, UMC-U, tel: 0302506569, e-mail:
[email protected] Aanmelding minstens 3 maanden voor aanvang van de stage! M.B.V. Mebiose
23
Versl ag van . . .
KLIMMEN
MET
EPO
Mebiose stijgt naar grote hoogten UTRECHT, 22 JAN. Een ware happening vond plaats binnen Mebiose. De eerste activiteit van sc EPO werd een feit. De Extreem Professionele Organisatie, die nog totaal geen ervaring had, wist Mebioten bereid te vinden met hen in zee te gaan. Onze verslaggever was er vanaf het eerste moment bij en deed verslag. In deze roemruchte tijd, waarin de meeste mensen, voornamelijk studenten, niets anders aan het hoofd hebben dan hoe zo veel mogelijk te feesten, kon er in Utrecht toch een select groepje mensen worden gesignaleerd, waaraan te zien was dat ze iets in hun schild voerden. Deze samen-
Al het begin is moeilijk zwerende mensen noemden zich EPO en zij hadden zich op een duistere avond achter in een café genesteld waar ze ongestoord dachten te kunnen overleggen. Het communiceren ging ze echter met het uur slechter af: de alcohol werd er niet minder om geschonken en echt baanbrekende beslissingen bleven daardoor uit. Besloten werd tot verder overleg op een nader te bepalen tijdstip in Café 24
Aomelandt. Op deze bijeenkomst werd de eerste activiteit gekozen. Nadat enkele alternatieven waren afgevallen, werd er unaniem voor wandklimmen gekozen. In gemoedelijke toestand werd hierop bier en wijn gedronken, verdere beslissingen werden daarom niet meer genomen. De volgende dag werd echter bekend dat er voorgaande jaren totaal geen animo voor klimmen was geweest. De moed zonk de EPO-leden in de schoenen. Was de eerste activiteit dan gedoemd te mislukken? Er moest worden overgegaan op zeer agressieve promotie. Dit bleek te werken, er hadden zich uiteindelijk 37 mensen opgegeven voor klimmen, een acceptabel aantal. Zo kwam 22 januari '02 in zicht, de dag dat de eerste EPO-activiteit een feit zou worden. Rond halfacht sloeg de schrik er bij 3 EPO-leden nog even in toen de eigenaar van klimmuur Utrecht probeerde duidelijk te maken dat het ongebruikelijk was dat zo'n grote groep mensen kwam klimmen. Maar gelukkig kon hij nog net genoeg begeleiders regelen. Niets leek dus nog het succes in de weg te staan en rond acht uur kwamen zowaar de eerste Mebioten binnenlopen.
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Ve r s l a g v a n . . .
Vol enthousiasme wilde iedereen de muur bestormen, maar eerst moest er een lesje, "hoe val ik niet te pletter?" , geleerd worden. Maar hoe de begeleider ook Menigeen heerste ...
probeerde, hij kon niet voorkomen dat er enkelen hun heil zochten aan de bar. Hier werd weinig aandacht aan geschonken en zowaar bleek de klimmuur nog een hele opgave. Na twee uur
klauteren hielden de meeste het voor gezien en liepen de emoties hoog op. Sommige klimmers konden vertellen dat ze zo'n pijn in de armen hadden dat ze dachten jaren niet meer te kunnen schrijven. Ook moest een enkele man psychisch worden ondersteund, omdat hij dacht zijn toekomstige kinderbijslag te zijn verloren nadat zijn klimbroek te hoog in zijn liezen was geschoten bij het afdalen. Na deze activiteit stond de EPO-leden niets anders meer te doen dan tevreden een biertje te drinken in het Weeshuis en te constateren dat de eerste activiteit een succes was geworden. M.B.V. Mebiose was met sc EPO als sportcommissie tot grote hoogte gestegen. Hugo
ONDERZOEKSSTAGES DIVISIE MEDISCHE GENETICA Universitair Medisch Centrum Utrecht Binnen de Divisie Medische Genetica (DMG) vindt zowel fundamenteel als toegepast onderzoek plaats op het vakgebied van de medische genetica. Tot de researchactiviteiten van het DMG behoort o.a. de identificatie en karakterisatie van genen, betrokken bij (complexe) erfelijke aandoeningen. In het kader van de patiëntenzorg (DNA-diagnostiek en cytogenetica) wordt diagnostisch onderzoek gedaan bij een groot aantal aangeboren en erfelijke aandoeningen. Het DMG biedt stagemogelijkheden voor studenten Medische Biologie binnen de volgende aandachtsgebieden: - Genetica van complexe aandoeningen (o.a. coeliakie, diabetes, metabole stoornissen) - Neurogenetica (o.a. ADHD, cerebellaire ataxie) - Oncogenetica (o.a. erfelijke borstkanker, genetica van hersentumoren) Voor nadere informatie kan contact opgenomen worden met: Mw. J.L. Senior (secretariaat ). E-mail:
[email protected] tel: 030-2503820 (b.g.g. 2504286 of 2504279); Fax: 2505301 Tevens kan de webpagina geraadpleegd worden: http://humgen.med.uu.nl/Human-Genetics/stages
M.B.V. Mebiose
25
Column
CURVATURA POTENTIA A girls guide to a happy sexlife De curvatura potentia is de wetenschappelijke naam voor wat de normale mens de potentie curve noemt. In dit theorema staat de relatie beschreven tussen het aantal genuttigde units en de relatieve capaciteit tot amoureus presteren. In het nu volgende review wordt dit proces besproken aan de hand van een schematische weergave van deze curve. Op tijdstip O, welke staat voor de maagdelijke nuchterheid, heeft een ieder een basispotentie, waarvan in het verloop van de curve de relatieve afwijking wordt bepaald. Bij aanvang van de unit consumptie loopt alles op rolletjes tot punt P, welke bij normale mensen ligt bij drie tot vier biertjes. Na punt P komt men in het exponentiele gedeelte van de curva, waar elke genuttigde rakker staat voor een exponentiele toename in de potentie. Dit feest kan echter niet oneindig doorgaan, en dit gebeurt dan ook niet, want eenmaal bij punt Q aangekomen vlakt deze exorbitante potentietoename af en komt men in het alom geroemde R-S plateau. Binnen bepaalde dubieuze kringen wordt deze fase ook wel aangeduid als de glijfase, betrekking hebbende op het feit dan een ieder hier in principe de maximale potentie bezit. Dit alles wordt bereikt zonder extra chemische stimulantia (lees Spaanse vlieg). Hier bovenop kan in lafjes tempo worden doorgenoten, derhalve in de plateaufase een verhoging in de xwaarde geen afbreuk doet aan de ywaarde. De lengte van het R-S-plateau is sterk persoonsgebonden en hangt onder 26
andere af van ervaring en doorzettingsvermogen. Een waarschuwing is hier echter op zijn plaats, want direct na punt S ligt de negatieve correlatiefase, waarin u van de ene op de andere slok van een heerlijk plateau gevoel overgaat in een vrije potentieval welke pas eindigt ver onder de vooraf vastgestelde normaal waarde. Deze fase van tijdelijke psychose wordt gekenmerkt door een volledig verlies van interesse in het andere geslacht, dan wel het verlies van de al gekrenkte daadkracht op het amoureuze gebied. Enkele symptomen zijn een gebrekkige articulatie, een onvermogen tot oriëntatie en een totaal gebrek aan zelfrespect. Maar bovenal een hyperstimulatie van de Nucleus Bacchus, wat leidt tot een compulsieve drankzucht. Na vele experimenten op dit gebied is gebleken dat punt S, ofwel "the point of no return", wel gerekt kan worden maar ontkomen, nee … dat is helaas onmogelijk. Voorkomen is helaas de enige remedie. Zo zie je, soms is de genezing dus echt wel erger dan de kwaal. Thijs en Roberto
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Column
VILLA VIRORUM Talk Alf Als zesde praeses van het Villa Virorum valt mij de eer om het o zo duurzame periodiek van onze geliefde moederkloek op te vrolijken met een bloemrijk geschreven tekstuele versnapering. Inmiddels is het bijna een jaar geleden dat ik ten tijde van de om zich heen grijpende mond- en klauwzeer epidemie vertrok op mijn ontdekkingsreis door het Terra Australis. Op deze reis beleefde ik uiteraard meerdere avonturen, welke ik tot uwer vermaak gaarne onder het genot van een Schotse Islander met u deel, maar één vermag het niet de publicatie te ontlopen. Toen ik op mijn zevendaagse reis naar het woeste binnenland langs zoute oevers van het Lake Eyre in de droge zanderige Outback een slaapplek zocht om mij in de nacht te beschutten tegen de diep doordringende koude en de huilende dingo's, ontmoette ik een zonderling figuur. Het was een reusachtige man met een enigszins gekromd pompeus postuur, een grove gelaatsuitdrukking getekend door een aardappelvormige neus en afgedekt door een stoffige grijze baard. De brave man, want dat bleek hij te zijn, noemde zichzelf Talk Alf en vertelde dat hij in zijn eigen staat leefde en hij bood mij daar onderdak voor de nacht aan. Na een korte wandeling zag ik dat hij inderdaad over zijn eigen staat bleek te beschikken. Een groot erf rondom een uit brandhout en lap-
pen opgebouwde villa werd omringd door een hek met officiële grenspost. Boven het erf wapperde de vlag welke hij ontworpen had voor zijn staat; het was de Australische vlag compleet met Southern Cross, maar in de plaats van de Union Jack pronkte de vlag van de aboriginals als een ode aan de oorspronkelijke bewoners. In de aborigional vlag is de bovenste helft rood en de onderste zwart en in het midden prijkt een gele cirkel. Zwart staat voor het land en rood voor de stoffige lucht en de gele cirkel is uiteraard de zon. Talk Alf bleek een vindingrijk persoon te zijn. Hij liet me zijn wasmachine zien die hij, verstoken van de elektrische gemakken van de grote stad, aandreef door de pedalen van een verroeste fiets te beroeren, welke hij met enkele katrollen aan het mechaniek van de wasmachine had aangesloten. Ook liet hij zijn atelier zien alwaar hij uit talksteen beelden schiep die zijn filosofie tot uiting brachten. Zijn filosofie bestond uit het verklaren van de Engelse symbolen van de letters. Zo zag in de letter 'a' een man en de letter 'b' en vrouw en dus betekent aborigional de originele bewoners. Verder verklaarde hij alle symbolen aan de
M.B.V. Mebiose
27
Column
hand van de beweging van de zon van oost naar west en zuid naar noord of aan de hand van symbolen uit de natuur. Het was een leerzame avond, waarin ik leerde hoe een schizofreen zich zonder al te veel moeite in leven hield in de dorre woestenij van de Australische Outback door als gedachtenvoer voor toeristen te dienen, die maar al te graag krijtbeelden of verklarende alfabet lijsten van hem kochten. Zijn ware naam was Thomas Alfarink en hij moet nog niet al te ver in het verleden Nederlandse voorvaderen hebben gehad. De volgende ochtend ben ik met
de opkomende zon richting Kata Tjuta vertrokken met een ervaring rijker over de geniale geest van een geschifte woordkunstenaar, waarvan zijn naam een voorbeeld is.
Eelk Gort
laboratorium voor Het onderzoek in de afdeling Metabole Ziekten richt zich op erfelijke stofwisselingsziekten van onder andere de lever. Enerzijds proberen we door middel van een celbiologische benadering deze ziekten beter te begrijpen (bijv. kopermetabolisme / uitscheiding van galzouten / aminozuur afbraakstoornissen). We kijken hierbij met name naar eiwit - eiwit interacties, intracellulaire localisatie van eiwitten en regulatie van genexpressie. Anderzijds ontwikkelen we voor een aantal erfelijke stoornissen (bijv. tyrosinemie en phenylketonurie) een nieuwe vorm van gentherapie. Hierbij testen we methoden om het originele gendefect te herstellen en daarmee de ziekte te genezen. We maken gebruik van moderne technieken op het gebied van de moleculaire biologie, celbiologie en biochemie.
etabole iekten
Voor verdere informatie kun je contact opnemen met: Prof. dr. Ruud Berger Afdeling metabole ziekten tel: 030 - 250 4291 e-mail:
[email protected] 28
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Onderzoeksstages bij de afdelingen Medische Farmacologie en Functionele Anatomie van het Rudolf Magnus Instituut voor Neurowetenschappen Universitair Medisch Centrum Utrecht De afdeling Medische Farmacologie vormt samen met de afdeling Functionele Anatomie de Divisie Farmacologie en Anatomie (DiFA) binnen het UMC. Deze divisie maakt deel uit van het Rudolf Magnus Instituut voor Neurowetenschappen. Binnen de DiFA wordt onderzoek verricht naar de aanleg, aanpassing en pathologie van neuronale systemen. Het onderzoek is georganiseerd in twee thema's, nl. "Ontwikkeling" en "Integratie" en is uitgedifferentieerd naar de onderliggende mechanismen van hersenaandoeningen, zoals bijv. schizofrenie, autisme, epilepsie, angststoornis, Parkinson, anorexia nervosa en verslavingsgedrag. Dit onderzoek wordt gesteund door basaal wetenschappelijk onderzoek op het gebied van ontwikkeling van de hersenen, neutrontransmissie en receptor farmacologie. Daarnaast wordt er in brede zin dierexperimenteel onderzoek verricht naar de relatie tussen hersenen en gedrag en de rol van neuropeptiden en neurotransmitters hierin. De DiFA biedt door haar uitgebreide onderzoeksinspanning ruim gelegenheid tot het volgen van onderzoeksstages voor studenten medische biologie, geneeskunde, biochemie of biologie. Voor details over de onderzoeksgroepen, onderzoekslijnen en betrokken onderzoeksleiders kunt u terecht op http://www.rmi.med.uu.nl volg de link "stafmembers" Voor nadere informatie: Prof. Dr V.M. Wiegant, onderzoekssecretariaat, Afdeling Medische Farmacologie, Rudolf Magnus Instituut voor Neurowetenschappen, Stratenum, Universiteitsweg 100, 3584 CG Utrecht. Tel. 030 2538847 of 030 2538810. Email:
[email protected] M.B.V. Mebiose
29
Onthullend
RIOOL Jaloezie op en top Je zit in een redactie van een blad dat zich medizine noemt en zo nu en dan vang je een glimp op van de TJ. Dat gebeurde Roy. De arme jongen was ten einde raad en zag steeds mooiere edities langskomen. Toen zag hij zijn en kans en viel hij als een blok voor de schone medisch biologe, Saskia. Toen wist hij het. Ook hij had zijn entree eindelijk kunnen maken in de Tight Junction. Generatiekluif Zelfs een oude rot als Leander kan zich er niet van weerhouden zo nu en dan zijn immer spiedende ogen te laten vallen op de wulpse eerstejaars meisjes. Zo moest Melany er net voor de kerstvakantie aan geloven. Op een onbewaakt moment viel zij, onschuldig als zij was, voor de doorgewinterde charmes van onze Leander. Sinds die tijd waren zij zo nu en dan in dubieuze poses te spotten. In biologische sferen Op het afgelopen UBV feest was het weer eens raak. Twee mebioten troffen elkaar in beschonken toestand en van het een kwam het ander. Jolanda en Tom DvdV zagen voor een moment het vonkje overspringen, waarna zij de rest van de avond bezig zijn geweest met het aftasten van elkaars smaakpapillen. Bestuur begeeft zich op liefdespad Na wat losse flodders het afgelopen half jaar heeft een deel van het bestuur nu echt 30
de smaak te pakken. Dat deze smaak een beetje eenkennig is, is tot daar aan toe, maar het feit dat zij als een blok zijn gevallen voor het UBV-bestuur slaat werkelijk alles. Madelon kon zich er niet van weerhouden weg te zakken in de armen van de reus met zijn bescheiden glimlach die heerst over het UBV-imperium, Edwin. Na enig gedraai kwam het er dan op een memorabele avond toch van en liet Madelon zich door de praatgrage tong van Edwin beroeren. Om het geheel een beetje in evenwicht te houden, betrad Evelien eveneens de biologische oorden. En evenwicht was daar, want zo groot als Edwin is, zo klein is Herco, de kleine extern betrokken man van het UBV-bestuur. Na enig aarzelen wist zij hem te verleiden met de immer pakkende tekst: "Zeg manneke kom'de gij is effekes hier." Gala(voor)pret Een gala integratiefeest is er natuurlijk niet voor niets. Zo dacht de kleine zeeuwse Simone ook en na enige wist zij met haar soepele teksten Jeroen op slinkse wijze in een hoekje te lokken. Al gauw had zij genoeg van het gezwam van ons aller Jeroen, waarna er een hevige tongworsteling ten tonele werd gebracht. Tijdens een van de korte momenten die beiden nodig hadden om naar adem te snakken wist Jeroen haar als gala-date te sjeffen.
Tight Junction jaargang 16 nummer 3
Informatief
BESTUURSMEDELINGEN Jaartje besturen??? Lijkt het je leuk om een jaartje het Mebiosebestuur te zijn? Wil je de vereniging een jaar draaiende houden en een geweldig jaar beleven? Op 27 februari is er een bestuursinformatieavond, waarbij je alles over het bestuursleven te weten kunt komen. Graag verwelkom ik iedereen om 20.00 uurop de Hamburgerstraat 27. Adreswijzigingen via de homepage Verhuisd of ander telefoonnummer. Nu kan je heel gemakkelijk je adreswijzigingen doorgeven via de homepage van Mebiose: www.mebiose.nl. Jaarboek Het 13e jaarboek is gemaakt, het gevaar is geweken. Tijd voor een nieuwe jaarboek met een nieuwe jaarboekcommissie. Lijkt het je leuk om de nieuwe jaarboekcommissie te zijn, meld je dan bij het bestuur en
houdt de sollicitatieavond in de gaten!!! WAB Vanaf 15 maart is het mogelijk om elke vrijdag een biertje te komen drinken in het Stratenumcafé. De TWAB zal dan omgedoopt worden tot een WAB, een Wekelijke Afsluitings Borrel. Met natuurlijk ook een WABhap, de WABBER. Zie je op de WAB!!! Mebiose T-shirt Nog geen Mebiose T-shirt? Er zijn nog enkele exemplaren verkrijgbaar. Voor 8,50 euro ben je in het bezit van een Mebiose T-shirt of girly!!! Stratenumcafé Darten of dammen? Kom gezellig koffie en thee drinken in het Stratenumcafé. Het stratenumcafé is elke dag geopend van 12.00 tot 14.00 uur.
ACTIVITEITENAGENDA 18 februari t /m 25 februari Maandag 25 februari Woensdag 27 februari Dionsdag 5 maart Woensdag 6 maart Dinsdag 12 maart Dinsdag 26 maart Woensdag 3 april , Zaterdag 6 april Vrijdag 20 tot en met zondag 21 april
Diesweek 16e Dies Natalis der M.B.V. Mebiose Bestuur-informatie-avond 20.00 uur, Hamburgerstraat Beta-bedrijvendag Educatorium OMB 20.00 uur, Hamburgerstraat Mebi-future lezing Bestuurssolicitaties 20.00 uur, Hamburgerstraat OMB 20.00 uur, Hamburgerstraat Gala met UBV, Proton en Mebiose Mebiose-weekend
M.B.V. Mebiose
31