TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
COLOFON Redactieadres: M.B.V. Mebiose - Tight Junction Hamburgerstraat 27 3512 NP Utrecht E-mail:
[email protected] Tel: (030) 253 89 53 / 238 29 31 http://www.mebiose.nl Hoofdredacteur: Wytse Bruinsma Eindredacteur: Jorg Calis Layout en vormgeving: Wytse Bruinsma Jorg Calis Redactie: Bart Bouwman Alexander Brandenburg Nolan Hartkamp Laura Kieftenbeld Marianne van Leeuwen Mark Mizee Jaargang 19 nummer 5 Juli 2005 Oplage: 1000 stuks Druk: FEBODRUK BV Enschede Tight Junction is het verenigingsblad van de M.B.V. Mebiose en verschijnt vijf maal per jaar. De redactie houdt zich het recht voor artikelen te weigeren of, in overleg met de auteur, in te korten. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits de bron vermeld wordt. Voor vragen of klachten over de bezorging, bel Mebiose. Adressen mogen niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden zonder uitdrukkelijke toestemming van het bestuur van de M.B.V. Mebiose. Donateurs van Mebiose ontvangen de TJ een jaar lang na donatie van minimaal 15 euro.
12:33
Page 1
REDACTIONEEL Voor sommigen lijkt wetenschap soms het enige des levens. De TJ wil hen op een andere vorm van levensvervulling wijzen, namelijk de kunst. Dat het een het ander niet uitsluit mag uit deze TJ wel blijken.
INHOUDSOPGAVE Column Van het h.t.-bestuur Van het e.t.-bestuur Scheiding van kerk en staat Afbraak der wetenschap Ontmanteld Informatief Onderwijs Boekverkoop vanaf September 2005 Bestuursmededelingen Activiteitenagenda Adreswijzigingen Wetenschap Sciencefield Prof. Dr. Hugo R. Kruyt Thema Kunst en Wetenschap Hunter O’Reilly Korperwelten Julie Newdoll Ingezonden Math Geelen Villa Virorum
2 3 10 30 16 4 44 47 47 48 22 20 8 38 40 42 28 34
Onthullend Fotogeniek Riool
26 45 Verslag
Buitenlandse stage BEC 2005
OVER
18 12
DE VOORPLAAT
Een TJ-impressie van Rembrandts Anatomische Les. Net als het nieuwe bestuur is deze voorplaat een waar kunststukje. En laat kunst nu juist het thema van deze TJ zijn. Je zou bijna denken dat er over nagedacht is. M.B.V. Mebiose
1
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:33
Page 2
C o lu mn
VAN
HET H.T. BESTUUR Nieuws onder de zon...
De zon schijnt volop en om je heen zie je rokjes, zonnebrillen, ijsjes, witbier en verbrande gezichten. De zomer is onmiskenbaar begonnen! Die heerlijke paar maandjes van strand, vakantie en terrasjes tot in de late uurtjes waar menig Mebioot zo bekend mee is en naar gesmacht heeft. Maar er is ook iets nieuws onder de zon... Op het moment dat jullie dit lezen, veel minder thuis zijn en onderwijs zijn er zes mensen die net een jaar volgen was er ook al niet meer bij. Mebiose bestuur achter de rug hebben Dan begin ik nog niet eens over het en zes nieuwe mensen die stomend Dubbelweekend, waar we door van enthousiasme net begonnen zijn kinderen van 5 jaar beschuldigd weraan een jaar lang besturen. Op het den van dragen van "neppe-baarden". moment van schrijven, duurt het nog Toen mochten we na een hele dag maar twee weekjes tot we echt bestu- treinen ook nog een mini-marathon ur zijn, maar gelukkig worden we lopen in het holst van de nacht. En dat goed ingewerkt. Op maandag 21 dan ook nog met een rolstoel! Maar maart 's avonds laat kregen we het gelukkig waren we 7 uur later nog verlossende woord dat wij met z'n allemaal in orde en zelfs vrolijk, maar zessen het aankomende Kandidaat het werd toch echt tijd voor een Bestuur van Mebiose mochten gaan schoonheidslaapje. Ondanks dat wij vormen. De tijd daarna is ongelooflijk kabouters klein van stuk zijn, hebben snel verlopen en was voor ons we toch ons best gedaan om een beetontzettend leerzaam en leuk. je op te vallen, zodat iedereen wist Vergaderen met elkaar, heel veel wie we waren. En nu zijn we dan het brainstormen, een pak shoppen, maar vierde Lustrumbestuur van de M.B.V. ook samen uitgaan en kennismakin- Mebisose! Wij hebben er ongelooflijk gen met andere studieverenigingen veel zin in en we hopen dat jullie vaak volgden elkaar in rap tempo op. En langskomen op de kamer om gezellig natuurlijk hebben we ook nog behoor- thee en/of koffie te komen drinken of lijk wat nachtelijke uurtjes besteed natuurlijk om gewoon even op de aan het schrijven van een beleidsplan. bank te hangen en te chillen! Nog meer op het Stratenum en de Michiel Boekhout HBS zijn dan daarvoor en dus ook 2
h.t. Praeses Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 3
Co l u m n
VAN
HET E.T. BESTUUR Time flies…
Negen juni 2005, het grote aftellen is begonnen; het tijdperk van het negentiende bestuur is bijna voorbij. Met nog een week te gaan kijken wij tevreden terug op het afgelopen jaar. De voorspelling die we tijdens de BLV hebben gedaan, "tempora mutantur nos et mutamur in illis" (tijden veranderen en wij veranderen met de tijd), lijkt uitgekomen te zijn; er is heel wat gebeurd in Mebioseland en wij zijn als individuen gegroeid in onze bestuursfuncties. Maar is er nu wel zo veel veranderd? Natuurlijk ga je aan het einde van het jaar nadenken over wat er afgelopen jaar allemaal is gebeurd. Hoeveel is er nu in één jaar daadwerkelijk veranderd binnen Mebiose? Hebben we al onze beleidsplannen uitgevoerd en hebben we er een mooi jaar van gemaakt? Het antwoord op de laatste vraag is redelijk gemakkelijk; we hebben al onze tijd, energie en liefde voor Mebiose in het afgelopen jaar gestoken en hebben daar net zo veel voor terug gekregen. Terugkijkend op ons beleidsplan zijn we tevreden; we staan nog steeds achter deze punten en hebben ze dan ook met plezier uitgevoerd, danwel een start gemaakt met de uitvoering. Met een massa actieve leden hebben we van een breed scala aan activiteiten kunnen genieten. Daarbij hebben we elkaars en onze eigen krachten en grenzen goed leren kennen.
De tijd vloog voorbij en zoals het spreekwoord zegt: "Time flies when you're having fun"; het is een mooi jaar geweest! Of er veel veranderd is, is moeilijker te zeggen. Er is veel gebeurd dit jaar, maar wanneer iemand na een jaar stage in Verwegistan terugkeert en zegt: "alles is nog steeds hetzelfde", kan ik hem of haar ook geen ongelijk geven. Mebiose blijft Mebiose en doordat we met de tijd mee veranderen zal dit altijd zo blijven. Een prachtige vereniging, waarvan wij met veel plezier een jaar lang aan het roer hebben gestaan. Nu is het tijd om afscheid te nemen en plaast te maken voor zes nieuwe enthousiaste bestuurders. Voor ons is het is tijd om vakantie te houden en met dezelfde passie weer te gaan studeren. Tempus est! In vivo et in vitro!
M.B.V. Mebiose
Marrit Putker e.t. Praeses 3
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 4
O n d erw ijs
ONDERWIJS Terugkoppeling in een notendop Zestien juni vindt de bestuurswisseling plaats van het huidige bestuur van Mebiose. Mijn naam is Josje Kappe en ik zal de plaats van de huidige vicePreases Maike van der Waal innemen. Ik ben tweedejaars student Biomedische Wetenschappen. Mijn taak zal dit jaar zijn om samen met andere studenten de belangen van de bachelor- en de masterstudenten Biomedische Wetenschappen/ Biomedical Sciences naar voren te brengen. Belangrijke organen hiervoor zijn de beide Opleidingscommissies. Ik zal onder andere bij de JVT's, MVT en de OMB zitten en zorgen voor een goede communicatie tussen deze organen en informatie overbrengen aan de opleidingscommissies. Waar het dus op neer komt is dat ik door middel van samenwerking met studenten de belangen van studenten in het onderwijs namens Mebiose wil behartigen. Om zo mee te helpen de kwaliteit van het onderwijs hoog te houden. Hier wil de vice-Praeses graag even inbreken. Want ik ben nog niet weg, maar omdat het einde nu heel snel dichterbij komt is het een mooi moment om met mijn opvolgster Josje Kappe terug te blikken. We willen graag van de gelegenheid gebruik maken voor een stukje feedback. Terugkoppeling in een notendop van het werk dat binnen de onderwijsmedezeggenschap is ver4
richt afgelopen jaar en de plannen voor volgend jaar. Studenten hebben vaak een andere kijk op zaken dan de mensen die het onderwijs vormgeven. Niet gehinderd door kennis van de vaak bureaucratische universitaire structuur zien studenten de dingen vanuit een nieuwe invalshoek. Dit levert vaak bruikbare ideeën op Soms blijken de plannen niet uitvoerbaar in de praktijk, maar een enkele keer worden die ideeën dan toch werkelijkheid. Zoals het laptopproject, de JVT1 zag zo'n project wel zitten. In eerst instantie werd dit afgewezen, gelukkig zijn er nu toch plannen voor aankomend studiejaar om een laptop project te starten. Ook een ander idee van de JVT1 bleek met de invoering van het nieuwe curriculum te realiseren zijn. Vanaf volgend jaar zullen alle blokboeken volgens
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 5
On d e r wi j s
hetzelfde format zijn opgebouwd.
cursussen zijn 7,5 ECTS waard met uitzondering van het Research project, Analysemethoden en Project 3. Omdat een nieuwe aanpak in het algemeen er voor kan zorgen dat men tegen problemen aanloopt waar men van te voren niet bij stil had gestaan zal de nieuwe vice-preases Josje samen met de JVT's de eventuele kinderziektes opsporen en de problemen proberen op te lossen.
Er werd (en wordt) dit jaar hard gewerkt aan de invoering van het nieuwe bachelorcurriculum. De tweedejaars vormen binnen de bachelor de groep die zich het meest bezighoudt met de veranderingen binnen het bachelorcurriculum en de gevolgen hiervan voor hen. JVT2 heeft de ontwikkeling van het nieuwe curriculum in de gaten gehouden. Aankomend collegejaar zal het nieuwe Dit jaar is het visicurriculum echt van tatierapport verschstart gaan. Het nieuwe enen. Een belangrijk curriculum wordt rapport dat aangeeft geroosterd in timedat BMW een prima De oude en nieuwe Viceslots en zal 4 periodes opleiding is, maar er Praeses/ onderwijsvraagbaak van 10 weken hebben. worden ook vervan Mebiose Tijdens deze 10 beterpunten weken worden twee vakken parallel gegeven. De mastervoorlichting kan gevolgd. Doordat de er effectief nog bijvoorbeeld beter. JVT3 merkte dit maar vijf weken te besteden zijn aan ook en ze is hier op ingesprongen een cursus (helft van tien weken). door een presentatie te maken waarin zullen een aantal blokken qua inhoud duidelijk werd gemaakt waar studenveranderen. De bedoeling is dat men ten de benodigde informatie kunnen na een jaar studeren nog steeds vinden en wat de deadlines en voordezelfde kennis heeft opgedaan. Het waarden voor de masterinschrijving nieuwe blok Genoom, bevat bijvoor- zijn. Dit werd gewaardeerd door hun beeld stof die nu bij het blok Cellen jaargenoten. De hoop is wel dat er zit. Het aantal studiepunten dat een vanuit de opleiding meer aandacht zal student per blok of project kan worden besteed aan mastervoorlichthalen zal ook veranderen. Alle ing en ook dat er meer helderheid M.B.V. Mebiose
5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 6
O n d erw ijs
komt over de ingangseisen van de verschillende programma's. Dit is belangrijk omdat bachelor studenten hun cursuskeuze aan kunnen passen op de master die ze willen gaan volgen. Josje zal zich inzetten om deze ingangseisen bekend te krijgen.
voor de aanvang van het jaar bekend zal zijn. De MVT heeft zich ingezet voor de integratie van de masterstudenten. Met een borrel en een avondje bowlen heeft zij geprobeerd de hardwerkende stagelopers weer ouderwets gezellig met elkaar in contact te brengen.
De masteropleiding wordt in de gaten gehouden door de MVT. Door de invoering Een terugkerend van het het bacheonderwerp bij de lor-master systeem MVT waren de wordt de scheiding ABC seminars. tussen jongere- en Regelmatig ouderejaars groter. waren er klachtVeel masterstudenEen JVT: misschien wel iets voor jou en over het ten worden door hun volgend jaar niveau van deze drukke stages minseminars. der actief bij Sprekers wisten niet wie er in het Mebiose. Dat is natuurlijk zonde. publiek zaten of in welke taal ze Volgend jaar hopen we hier extra aangeacht werden te presenteren. De dacht aan te kunnen geven en de coördinatoren van de verschillende Masterstudenten zo enthousiast te masterprogramma's hebben beter- kunnen maken voor de Mebiose schap beloofd. activiteiten en commissies (met de De MVT en de master OC hebben Lustrum weken zal dit vast goed gehamerd op het feit dat de cursus- komen…). Een ander idee van de planning eerder bekend moet zijn. Josje wat meer is gericht op onderwiMasterstudenten kunnen niet plotsel- js is om een bijles programma op te ing wegblijven bij hun stage voor een starten. Ouderejaars zouden jongerecursus. Een jaarplanning biedt ook jaars kunnen helpen bij bijvoorbeeld voordelen voor coördinatoren en het leren van het blok Moleculen, dit docenten. Het ziet er naar uit dat de wordt elk jaar weer als een moeilplanning voor komend collegejaar ijk blok gezien. Door op een 6
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 7
On d e r wi j s
leuke manier kennis uit te wisselen kan de integratie tussen de oudere- en jongerejaars bevorderd worden.
Op de Overleggroep Medische Biologie (OMB), komen alle vertegenwoordiging van onderwijsactieve studenten samen om onderwijsinformatie uit te wisselen. Samen maken zij zich bijvoorbeeld sterk voor de herinvoering van de numerus fixus. Kom gerust een keer langs, ook als je niet onderwijsactief bent! Josje en Maike
Een ontdekkingsreis door de cel wordt u aangeboden door:
Cell Biology
www.med.uu.nl/celbiol/celbiol.htm
De cel is de kleinste eenheid van leven
Het systeem van JVT's en MVT bij BMW functioneert goed. Zoals beschreven hebben de organen best wat kunnen bereiken. Ook zetten zij zich in voor praktische zaken als (eerlijke) roostering en inzagemomenten van tentamens. Veel problemen die gesignaleerd zijn worden doorgegeven aan de OC's. De vertegenwoordigingen zorgen samen met de OC's voor een nette afhandeling van de evaluaties. Een verbeterpunt is de terugkoppeling van de JVT's en MVT naar de studenten. Vaak is het lastig om de verworven resultaten op naam van één medezeggenschapsor-
gaan te schrijven. Naast eerder genoemde resultaten is er bijvoorbeeld dit jaar een bachelor certificaat gekomen. Of dit te danken is aan het aanhoudende verzoek van vooral JVT3, MVT en de bachelor OC is onduidelijk, maar dat mag de pret niet drukken.
Info en tickets: Prof.dr. G.J. Strous. AZU Kamer G02.526. Tel. 2506476 o f 2506551 (secr.)
M.B.V. Mebiose
7
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 8
Th ema
KUNST
EN WETENSCHAP
Zijn deze ogenschijnlijke tegenpolen te verenigen? Kunst en wetenschap lijken op het eerste gezicht twee tegenpolen die niet te verenigen zijn, maar is dat eigenlijk wel zo? Er zijn tegenwoordig en er waren in het verleden mensen die beiden wel verenigden. Hieronder een voorbeeld van twee van zulke mensen. Gunther von Hagen: Meneer von Hagen laat met zijn tentoonstelling Körperwelt zien dat hij het hier in ieder geval niet mee eens is (hier later meer over). Maar ook wanneer men terug in de tijd gaat vind men genoeg voorbeelden van personen die de mening van von Hagen delen.
tijd postmortale bestudering van het menselijk lichaam door de kerk verboden was, een goede kennis van de bouw van ons lichaam. Hiervoor stal hij pas begraven mensen uit hun graf om deze vervolgens thuis te ontleden. Op deze manier was hij in staat om een aantal revolutionaire ontdekkingen te doen. Zo liet hij zien dat de Leonardo da Vinci: uterus uit één kamer Da Vinci (15 april bestond en niet uit 1452 - 2 mei 1519) is meerdere, zoals in die waarschijnlijk de tijd algemeen geacDe Vitruvian man meest bekende man cepteerd werd. die kunst en wetenschap met elkaar Hiernaast liet hij zien dat het hart combineerde. Algemeen bekend is het gewoon een spier was en was hij de feit dat hij naast een beroemde eerste die door had hoe het oog werkItaliaanse beeldhouwer, schrijver, te; licht zou op het oog vallen in schilder, uitvinder, militair architect plaats van andersom zoals men in die en ingenieur uit de Renaissance ook tijd beweerde. een vooraanstaande wetenschapper Uit deze tijd stamt ook zijn schets was. Zo had hij, ondanks dat in zijn van de Vitruvian man; zijn ide8
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 9
Thema
ale beeld van het menselijk lichaam, gebaseerd op een pentagon met verhoudingen 1:1.618. Wat onder diegene die de DaVinci Code hebben gelezen beter bekend zal zijn als het getal phi. Een TJ-waardige impressie van de Vitruvan man is te vinden op de achterkant van deze TJ. Hier staat de murine versie van da Vinci’s mens. Een meer directere vereniging van kunst en wetenschap kan men vinden in zijn aantekeningenboeken. Zijn wetenschappelijke werk was namelijk niet gebaseerd op experimenten of theoretische verklaringen, maar op waarnemingen die hij zo gedetailleerd
mogelijk beschreef en tekende. Zijn plan was dan ook om een grote encyclopedie te maken op basis van deze tekeningen. Dus in plaats van kunst en wetenschap als twee tegenpolen te zien, combineerde dit genie ze om zo op beide gebieden op een hoger niveau te komen. Het is een feit dat Leonardo Da Vinci zijn tijd ver vooruit was en misschien is het dus goed voor de wetenschap en de kunst om eens een voorbeeld aan hem te nemen! Marianne
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Leonardo _da_Vinci
M.B.V. Mebiose
9
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 10
C o lu mn
SCHEIDING VAN KERK EN STAAT In een column in Buitenhof van een paar weken terug, gaf Ronald Plasterk aan hoogst ontevreden te zijn met de manier waarop de minister van Onderwijs omgaat met haar persoonlijke ideeën en wereldbeschouwing. Hij vond dat zij de Kerk en Staat niet kon scheiden en om persoonlijke redenen een discussie wil opzetten omtrend de Intelligent Design (ID) gedachte. De gedachte die stelt dat achter de complexiteit in de natuur een ontwerp van een bovenliggende ontwerper zit. Intelligent Design van tegenwoordig is een eeuwenoud argument gegoten in een nieuw jasje. Het argument stuit op vele wetenschappelijke, maar ook filosofische bezwaren. Men probeert de eigen traditie te waarborgen, maar tegelijkertijd toenadering te zoeken tot de wetenschap. Ergens komt dit tot botsingen en op dit punt komen wij nu aan in Nederland. In de derde TJ van dit jaar is al ingegaan op de toekomst van de BMW vanuit een licht wetenschapsfilosofisch oogpunt. Wij (medisch) biologen bewegen ons binnen het paradigma van de evolutieleer, voor zover wij kijken naar soorten en verandering binnen soorten. Het is belangrijk te weten dat er binnen de wetenschap niet zoiets is als ultieme waarheid, maar eerder een vorm van waarschijnlijkheid. Datgene met de hoogste waarschijnlijkheid is het paradigma. De evolutieleer verklaart op de meest waarschijnlijke manier, 10
gebaseerd op flinke hoeveelheden bewijsmateriaal, het ontstaan van soorten. De laatste jaren zijn er verschillende zorgwekkende situaties ontstaan die ook in het hoger onderwijs naar voren komen. Een grote creationistische lobby probeert in de V.S. de IDgedachte in het lespakket te krijgen. Een tijd geleden was er bij de Vrije Universiteit sprake van een storm van islamitische creationisten die zich zonder enig argument buiten het paradigma van de evolutieleer wilden bewegen. Ze volgen hierin blindelings het werk van de schrijver of het collectief Harun Yahya. Nu is er dus in Nederland een minister die in samenwerking met nanotechnoloog Cees Dekker (Universiteit Delft) een grootschalig debat probeert op te zetten. De minister zegt nadrukkelijk niet haar persoonlijke levens-
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 11
Co l u m n
beschouwing te willen onderwijzen, maar wil een breed debat dat verschillende culturen nader tot elkaar kan brengen. Ronald Plasterk vindt dat de minister zich niet goed houdt aan de scheiding tussen Kerk en Staat. We zouden ons vooraf af kunnen vragen hoe zeer wij de scheiding tussen Kerk en Staat respecteren wanneer wij partijen met een christelijke grondslag nog serieus nemen, maar dat valt gedeeltelijk buiten de discussie.
manier invloed kan hebben op ons denken binnen de wetenschap. We moeten niet allemaal deelnemen aan het debat, maar kunnen wel kennis nemen van het debat. Echter, ik betwijfel in hoeverre dit debat een wetenschappelijk karakter gaat krijgen. Wordt het wederom creationistisch, islamitisch/anti-semitisch geraaskal of komt er daadwerkelijk een constructief debat waarna wederom blijkt dat ons huidige paradigma toch wel bijzonder sterk is?
Het is dus ook voor ons biomedici belangrijk kennis te nemen van een nieuw punt dat op een bepaalde
Bart
Onderzoeksstages Afdeling Celbiologie Faculteit Diergeneeskunde Binnen de afdeling Celbiologie (hoofdafdeling Biochemie en Celbiologie) vindt fundamenteel onderzoek plaats naar de regulatie van de folliculogenese en eicelmaturatie bij varkens. Een deel van dit onderzoek richt zich op de identificatie van genexpressiepatronen tijdens folliculogenese. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar de functie en localisatie van SNARE eiwitten in eicellen. Binnen beide onderzoekslijnen zijn momenteel stagemogelijkheden voor 3, 6 en 9 maands-stages. Technieken isolatie van preantrale follikles, isolatie van eicellen, RNA isolatie, RT-PCR, blotting, eiwitanalyse, immunohistochemie, fluorescente in situ hybridisatie, confocale laserscan microscopie............. Voor informatie/aanmelding: Dr. T. van Haeften (tel: 253 5440; email:
[email protected]) Dr. C. Zijlstra (tel: 253 3500; email: C.
[email protected])
11
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 12
Ver s lag
BEC 2005 Land of Hope and Glory Engeland, vernoemd naar de Angelen, een germaans volk dat in de vijfde en zesde eeuw het land koloniseerden na het vertrek van de Romeinen. Engeland, wereldkampioen voetbal na de legendarische finale in 1966. Engeland, het land van links rijden, bacon and eggs, bolhoedjes, William Shakespeare en lauw bier. Engeland, de bestemming van de buitenlandse excursie 2005. Zondag 1 mei winnaars aan verbonden zijn of Bij het krieken van de dag verza- waren, onder wie Watson en Crick. melde iedereen op het Jaarbeursplein. Bij het LMB werd ons een korte Met de bus togen wij richting Calais geschiedenis voorgeschoteld en om aldaar de verteld wat oversteek voor soort naar Engeonderzoek er land te heden ten wagen onder dage wordt leiding van bedreven met grappenmaonder andere chine John. C. Elegans, Om een uurWnt-signatje of drie lering en arriveerden 'homeopatiwij bij onze sche' geverblijfplaats Het studentenleven in Cambridge is iets anders nomics. in Cam- dan in Utrecht. Men leeft in kastelen ipv IBB-flats 's Middags bridge. brachten we een bezoek aan het Centre voor Maandag 2 mei Proteomics en kregen we een korte 's Ochtends vertrokken wij voor een rondleiding door Cambridge langs de bezoek aan het Laboratory of colleges, hierna gingen we bier Molecular Biology (LMB) in drinken. 's Avonds ook. Cambridge waar twaalf Nobelprijs12
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 13
Ve r s l a g
Dinsdag 3 mei selijke pub. Eenieder moest weer vroeg uit de veren om ons volgende bezoekje te Woensdag 4 mei brengen. Ditmaal viel de eer aan het De wekker ging al weer veel te vroeg, Gurdon Institute in Cambridge. Het maar we hadden nu eenmaal een Gurdon Institute specialiseert zich in afspraak bij het European ontwikkelingsbiologie. Onder andere Bioinformatics Institute (EBI). Het naamgever en (zelfbenoemd) weten- EBI houdt zich bezig met het bestudschappelijk foseren en openbaar siel John Gurdon beschikbaar stellen - hij kloonde het van de groeiende eerste organisme hoeveelheden data (Xenopus L.) naar uit de moleculaire eigen zeggen zo'n biologie en 150 jaar geleden genoomonderzoek. over het klonen Dit doen zij onder en de eventuele andere via diverse wetenschapwebsites waaronpelijke toepassinder www.ensemgen daarvan. bl.org. In de middag was Op hetzelfde terhet tijd voor wat rein ligt het Sanger ontspanning. In Institute wat we in Cambridge vinde middag hebben den ze het leuk bezocht. In het om over de plaatSanger houden ze selijke grachten ...en de lijn 12 wordt hier ingeruild zich vooral bezig voor een zogenaamde punterboot met een boot te met DNA sevaren. Je beweegt je voort door je quensen, zij zijn verantwoordelijk door middel van een paal af te zetten, voor onder meer het sequensen van het zogenaamde punteren. Een voor één derde deel van het menselijk de punterende persoon redelijk genoom. inspannende bezigheid, voor de in de Na te hebben gegeten in een pub boot zittende luie zwijnen heel relaxt. stond er een pubtocht door 's Avonds gingen we weer bier Cambridge op het programma maar drinken, ditmaal in de plaat- door de spannende wedstrijd van PSV M.B.V. Mebiose
13
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 14
Ver s lag
in de Champions League viel deze gedeeltelijk in het water, zowel logistiek als emotioneel.
wezig en waren sommige onfortuinlijke zielen genoodzaakt om in het hotel te slapen dat een eindje verderop stond. Donderdag 5 mei Toen iedereen weer een beetje was In de ochtend zaten we dan aan ons gesetteld was het tijd om Londen een laatste ontbijt in de youth hostel in bezoekje te brengen. Na de avondCambridge, waar de topkoks ons maaltijd in de stad was het voor velen weer de tradionder ons tioneel Engelweer tijd se bonen en voor de worsten voortweede halve schotelden. finale van de Donderdag week, helaas was de dag bleek ook van de doorhier weer dat reis richting het geluk niet Londen. Maar aan onze Cambridge zijde was. kon niet The Garachtergelaten Een van de wetenschappelijke rondleidingen die dener bleek we hebben gekregen worden zonde perfecte der de aanwezige colleges te missen. plaats om het verdriet van je af te Helaas waren de mogelijkheden om drinken en te dansen, of om gewoon de colleges van binnen te zien nogal lol te hebben met elkander. We konbeperkt, vanwege de reeds aangebro- den het helaas niet al te laat maken, ken tentamenperiode van de univer- John kwam ons alweer oppikken. siteit. Gelukkig konden we wel the Chapel van het King's college van Vrijdag 6 mei binnen bezichtigen. Vrijdagochtend konden we enigszins Na een gezellige picknick namen we uitslapen om de ruige nacht ervoor afscheid van Cambridge en begonnen wat beter te verwerken, alvorens we aan de busreis naar Harlow, een stad- na het ontbijtje weer richting Londen je buiten Londen, waar ons tweede gingen. Het Institute of Cancer youth hostel was gevestigd. Helaas Research was het doel van deze waren er niet voldoende bedden aan- trip. Het ICR is een van de 14
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 15
Ve r s l a g
meest vooraanstaande onderzoeksinstituten ter wereld op het gebied van kanker onderzoek. Het ICR omvat een divers scala aan onderzoeksgebieden, van moleculaire celbiologie tot clinical trials. We werden zelfs nog getrakteerd op een praatje van de daar stagelopende Mebioot Yvonne (zie TJ mei 2005). Na de terugkomst in Harlow en een lekker avondmaal in de plaatselijke pub genoten alle becgangers van een rustig avondje vermaak met de aldaar aanwezige spelenbibliotheek. Uiteraard onder het genot van een lekker biertje.
ham palace en vele andere bezienswaardigheden die Londen rijk is. Gelukkig voor onze wetenschappelijk begeleider Marco viel er vandaag weinig wetenschappelijks te begeleiden aangezien zijn stem besloten had er maar helemaal mee op te houden. Ook onze reis hield met dit culturele uitstapje aan Londen zo goed als op. Desalniettemin werd er in de avonduurtjes nog wel een biertje of wat gedronken en een enkel spelletje gespeeld.
Zondag 8 mei Zo als de cliché gaat komt aan alles een eind Zaterdag 7 mei (wellicht met uitDeze zonnige zondering van een zaterdag stond er circel), dus ook Gelukkig was er ook af en toe tijd voor niks op het proaan de buitenwat voetbal en een biertje gramma, niks landse excursie. Er specifieks althans. We vertrokken 's werd nog even snel ontbeten en daarochtends naar Londen en eenieder na vertrokken we 's ochtends vroeg kon daar tot een uurtje of negen in de weer richting Utrecht. Na de busreis avond rondkuieren door Londen. Dus en een overvol boordtoilet te hebben brak de groep uiteen in kleinere splin- overleefd ging iedereen moegestretergroeperingen die ieder hun eigen den doch voldaan naar huis. weg vervolgde langs musea, the BEC, bedankt voor de toffe reis! Tower of London, BuckingMark en Wytse M.B.V. Mebiose
15
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 16
C o lu mn
ONTMANTELD De Barbecue Ze komen er weer aan: zwoele zomer avonden. Een feest voor de vleeslievende man, want er kan weer gebarbecued worden! Het belangrijkste ritueel van de avond is het aansteken van de barbecue. Alle aanwezige mannen verzamelen worstje in ruil voor 10 seconden lol zich om het zwarte gevaarte en van een flinke steekvlam. Bespreken hoe de fik er zo snel en Dichtschroeien gaat toch het best als heftig mogelijk in te krijgen. Een heel de buitenste laag vlees verandert in scala aan kolen, briketten en aan- een dikke laag zwarte koolstof. maakblokjes zijn Lekker hoeft het niet genoeg: niet te zijn. Flessen spiritus, Iedereen heeft benzine, of alles de honger wat maar gevaarinmiddels toch lijk is, is een al gestild met must. een stokbroodje Voordat het ding satésaus. daadwerkelijk Wanneer de gaat branden e e r s t e worden de buren Bij Mebiose “gedijen” BBQmannen v r o u w e l i j k e door rooksigaanwezigen zeer goed nalen op de puffen dat ze hoogte gesteld worden van het bak- eigenlijk al vol zitten, begint het en braadfestival. vreetfestijn voor de man pas. De Slechts enkele mannen mogen zich begroting was een halve koe p.p. Een uiteindelijk met het vlees bemoeien. barbecue steek je immers niet aan Zij genieten veel aanzien en hebben voor 5 pootjes kip. Met een biertje in vaak een lange staat van dienst binnen de hand en de broekriem op de vreethet barbecuecircuit. stand, op zijn satétje kauwend, denkt Toch hoeft dit niets te zeggen over de hij aan de volgende barbecue: dan is kwaliteit van het voedsel: De hij misschien aan de beurt om het BBQman eet met liefde een geblakerd vlees te grillen. Laura 16
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 17
laboratorium voor
etabole en
ndocrine iekten
Het onderzoek van de afdeling Metabole en Endocriene Ziekten richt zich op stofwisselingsziekten van onder andere lever, pancreas en schildklier. We proberen door middel van een celbiologische benadering processen in lever (bijv. kopermetabolisme / uitscheiding van galzouten / veranderingen door aminozuur afbraak stoornissen / het ontstaan van insulineresistentie) beter te begrijpen. We onderzoeken eiwit - eiwit interacties, intracellulaire localisatie van eiwitten, en regulatie van genexpressie. Voor een aantal leverziekten ontwikkelen we nieuwe vormen van therapie, waarbij onze interesse vooral uitgaat naar het gebruik van leverstamcellen om ziekten te genezen. Voor ons onderzoek betreffende ouderdomsdiabetes en erfelijke endocriene tumoren hebben we transgene muismodellen ontwikkeld. Deze worden gebruikt om pathogene mechanismen te bestuderen, alsmede voor ontwikkeling van nieuwe therapie, deels in samenwerking met biotechnologische en pharmaceutische bedrijven. We maken gebruik van moderne technieken op het gebied van de moleculaire biologie, celbiologie en biochemie. Voor verdere informatie kun je contact opnemen met: Dr. I.E.T. van den Berg Afdeling metabole ziekten tel: 030 - 250 4288/5318 e-mail:
[email protected] M.B.V. Mebiose
17
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 18
Ver s lag
BUITENLANDSE STAGE Aan de andere kant van de plas Daar ben je dan, 4000 km van huis, geen bekenden, geen vrienden, een nieuwe omgeving, nieuwe cultuur, een nieuw project en 7 maanden van uitdagingen voor je... Precies waar je voor gekomen bent. The Life Want naast de unieke ervaring om in een Amerikaans lab te mogen meedraaien bij, wat ik noem, een stukje top-onderzoek, is er natuurlijk ook de persoonlijke bedevaart dat je ertoe brengt om alles wat je lief is zo'n tijd achter te laten. Maar, it's well worth it! New Haven, waar Yale University gevestigd is, is een echt studentenstadje. Soms doet het me aan Utrecht denken, zoals de talloze kroegjes en universiteitsgebouwen en studenten op straat, maar toch ook vaak niet, wanneer ik weer eens wordt uitgenodigd op een typisch Amerikaans huisfeest en de kunst der 'Beer-Pong' probeer te beheersen. Of met een kop koffie ter grote van een Engelse pint van huis naar stage loop. Ik heb het in het begin nog wel eens omschreven met een quote uit een van mij favoriete films: "It’s the little differences", en ik denk dat mijn adolescenten-held Vincent Vega een beetje dat bedoelde wat ik meemaakte. Geen mayo maar 18
ketchup, geen brick-houses maar alles hout, geen richting aangeven bij rechtsaf, en vooral wanneer iemand vraagt "How are you?" niet beginnen te vertellen hoe het met je gaat. De Amerikanen zijn een typisch volk, en hoewel omstreden, geliefd en gehaat alom, heb ik ze nooit over één kam kunnen scheren. Gelukkig maar. In mijn ervaring zit ik in een gunstig gebied waar je mensen van allerlei allooi tegenkomt. The people on the bus die een soort van simpele 'down to earth' oprechtheid bezitten, de zwervers, de RedNecks, de businessmensen, de noeste arbeiders en natuurlijk de studenten zelf! Temidden en rondom de Old Campus (Est. 1701) kun je op vele manieren proeven van de Amerikaans studentencultuur, in de studentenkroegen, bij concerten of gewoonweg op een grasveld. Zonder echt de vinger te kunnen leggen op wat het nu een typisch Amerikaans studentenleven maakt begin ik me steeds meer thuis te voelen in de mix van Fratboys, Sorority Sisters,
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 19
Ve r s l a g
bomenknuffelaars, internationale studenten, IT'ers en noem ze maar op. Naast de stad zelf biedt New Haven overigens ook een prima startpunt om andere steden te bezoeken zoals o.a. Boston en New York.
is nog relatief weinig bekend dus het was aan mij de taak om een begin te maken aan het zoeken naar de intracellulaire interactie partner(s) van DSCAM-L1, en om vervolgens de functie van het eiwit zelf te bekijken. Zo kunnen we The Works misschien meer te weten Het lab van komen over prof. Elke Stein zijn rol tijdens heeft naast twee de embryonale Amerikaanse ontwikkeling meisjes een erg van het CZS. Ik internationale leer in het vertegenwoStein-lab heel ordiging met veel biochemie twee meisjes uit en celbiologie Yale kan zich geen betere reclame wensen China, een in praktijk te dan deze JP inde US of A analiste uit brengen door India, een PhD'er en Elke zelf uit middel van verschillende technieken. Duitsland, en nu natuurlijk ikzelf! Of er mooie resultaten uitkomen? Elke's lab is nog relatief jong en klein Waarschijnlijk wel. Of we dat nog en maakt deel uit van het Dept. of binnen 2 maanden gaan halen? Ik Molecular, Cellular and hoop het. Developmental Biology (MCDB) en Al met al is dit zeker een erg rijke en doet specifiek onderzoek naar axon- fantastische ervaring en zeker een guidance op verschillende niveaus. aanrader voor iedereen die erover Mijn onderzoek richt zich op de denkt naar het buitenland te gaan. synaptische receptor Down Groeten, Syndrome Cell Adhesion MoleculeJP Like 1 (DSCAM-L1) welke een strakke spatio-temporele expressie heeft tijdens het ontstaan van het cen- Meer info: traal zenuw stelsel. Over dit eiwit http://www.geocities.com/jsommeijer M.B.V. Mebiose
19
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 20
Weten s ch ap
PROF. DR. HUGO R. KRUYT Voor velen van ons is het Kruytgebouw een bekend station. We worden bij de blokken Analysemethoden en Biomembranen & Signaaltransductie regelmatig daar verwacht. Er zijn echter maar weinig mensen die de naam achter dit gebouw kennen in relatie tot de persoon. In onze vaste rubriek: Gebouwen op de Uithof ditmaal het Kruytgebouw vernoemd naar Hugo R. Kruyt een van de grondleggers van de colloïdchemie. Prof. Dr. Hugo Rudolph Kruyt werd didaatsexamen. Zijn doctoraalexamen geboren in Amsterdam op drie juni volgde twee jaar later. Ten tijde van 1882. Hij stierf in Den Haag op 31 zijn doctoraalperiode was hij al augustus 1959. Hij had zes kinderen begonnen aan zijn promotieonderuit een huwelijk met Maria Fredrika zoek. Zijn promotieonderzoek werd Paris. Na scheiding is hij hertrouwd niet afgemaakt in Amsterdam, want met Jacoba Maria na de dood van zijn Kramer. Uit dit begeleider ging huwelijk volgende Kruyt naar Utrecht geen kinderen. In waar hij prohet overlijdensmoveerde op de bericht van Hugo R. d y n a m i s c h e Kruyt, uitgegeven allotropie der zwavel. door The Chemical Allotropie is de Society in Londen, eigenschap van Het Kruytgebouw staat dat hij een bijchemisch gelijke zonder wijs man was die deel nam stoffen om in verschillende toesaan zeer veel verschillende activiteit- tanden voor te komen. Kruyt had en. naast zijn werk in Utrecht een kort uitstapje als tijdelijk lector in Kruyt deed eindexamen HBS in 1899, Groningen. Op 17 mei 1916 aanmaar hoewel hij belangrijk is geweest vaardde Kruyt zijn hoogleraarschap voor de Universiteit Utrecht ging hij, met een oratie over De algemene thena afleggen van het admissie-examen orie en bijzondere ervaring. In 1921 voor de Universiteit, studeren in werd hij benoemd tot gewoon Amsterdam. Hij studeerde hier hoogleraar in de fysische scheikunde en deed in 1904 zijn kan- scheikunde in Utrecht. Het jaar 20
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 21
We t e n s c h a p
daarop volgende een benoeming tot lid van de Koninklijke Academie van Wetenschappen.
voorzitter. Kruyt was zich bewust van het feit dat wetenschap en industrie veel voor elkaar betekenen. Hij was werkzaam in vele functies bij Als eerder gesteld UNESCO, het was Kruyt een United Nations grondlegger van de Educational, colloïdchemie. Om Scientific en deze grondlegging C u l t u r a l een breder gestalte Organization. te geven stichtte Al met al was Kruyt in 't Hoff labKruyt een belanoratorium een colgrijk man voor loïdchemische zowel de afdeling. Vele Universiteit resultaten uit dit Utrecht als voor onderzoek werden bijvoorbeeld de samengevoegd in: UNESCO. Het Colloids, A gaat ver om zijn Textbook. Voor hele leven te biologen en medici belichten, maar schreef Kruyt in deze hoogtepun1924 een aparte ten laten zien dat Prof. Dr. Hugo R. Kruyt versie van Inleiding het Kruytgebouw in de physische chemie, de kolloid- niet zo maar iemand als naamdrager chemie in het bizonder. heeft. Kruyt was een begaafd, maar ook een druk persoon. Naast het wetenschappelijke werk was hij actief als leidinggevende op verschillende plaatsen. Hij was bijvoorbeeld Curator van de Universiteit van Amsterdam van 1947 tot 1958.Hij heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van TNO eerst als secretaris en daarna als
Bart
Bronnen: -http://www.inghist.nl/Nieuws/Tips/ Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn1/kruijt -http://www.chem.uu.nl/fcc/www/ vth100/obituarykruyt.pdf
M.B.V. Mebiose
21
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 22
Weten s ch ap
SCIENCEFIELD Astma Onderzoeks van een astmainstituut in North Carolina hebben een natuurlijke verwijder van de luchtwegen gevonden. GSNO is een molecuul in de nitric oxide familie. Deze natuurlijke dilator van de luchtwegen is verlaagd in astmapatiënten. NO reguleert de dilatie van luchtwegen. Uit eerdere studies is gebleken dat de NO-waarde in uitgeademde lucht van astma patienten verhoogd is. Recent is ontdekt dat nitric oxide in het lichaam is gebonden aan een familie van NO-dragende moleculen, zogenaamde S-nitrosothiols (SNOs). Mensen met astma hebben een gebrek aan GSNO. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een verhoogde afbraak. In Science wordt namelijk aangetoond, dat muizen die gevoelig zijn voor astma een verhoogde GSNO reductase activiteit hebben. Dit enzym breekt de SNOs af, waardoor er minder GSNO in de long aanwezig is na contact met een allergeen. Muizen met verhoogd GSNO zijn juist beter beschermd tegen astma. Verder onderzoek zal zich dan ook richten op drugs die GSNO levels kunnen verhogen. Science online 26 mei 2005 22
Nieuwe vaccins ebola en marburg bij apen Een onderzoeksgroep van Canadese, Amerikaanse en Duitse wetenschappers hebben vaccins ontwikkeld tegen de dodelijke ebola- en marburgvirussen. Hun resultaten zijn al gepubliceerd in het tijdschrift Nature Medicin. Voor de studie werd gebruik gemaakt van makaak-apen. Beide virussen zijn nu nog niet te bestrijden en eisen vooral in Afrika veel levens. De vaccins worden gemaakt van levende virussen, die volgens de groep door "gene shuffling" onschadelijk zijn gemaakt. Het grootste bezwaar Huidige vaccins voor ebola zijn gemaakt van dode virusdeeltjes. Tetanus tegen depressie? Een onderzoeksgroep van de afdeling neuroscience van de universiteit van Barcelona komt na 20 jaar onderzoek naar buiten met hun ontdekking. Nadat al eerder bleek dat botulinum neurotoxines therapeutische toepassingen hebben, werkte deze groep aan het splitsen van het tetanus toxine molecuul in 2 delen. Het ene deel zorgt voor de toxische effecten en dus de tetanus symptomen. Het carboxy-terminale gedeelte van dit toxine echter, is onschuldig en
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 23
We t e n s c h a p
kan het zenuwstelsel penetreren en toegekend aan vier Nederlandse beïnvloeden. Grote hoeveelheden van toponderzoekers. De Nederlandse dit gedeelte van het molecuul zijn Organisatie voor Wetenschappelijk geproduceerd om het effect op het Onderzoek (NWO) maakte bekend zenuwstelsel van ratten te bestuderen. dat ze Alexander Schrijver, René De uitkomst was dat het onschuldige Bernards, Peter Hagoort en Detlef deel van het tetanus toxine werkte als Lohse heeft onderscheiden. een serotonine re-uptake remmer. Het Alexander Schrijver is wiskundige molecuul is net zo effectief als huidi- aan het Centrum voor Wiskunde en ge remmers zoals Prozac, maar is Informatica en de Universiteit van krachtiger, houdt langer aan en is pec- Amsterdam. Hij schreef twee stanifieker. Gedragsstoornissen als daardwerken op het gebied van de depressie, angststoornissen en combinatoriek en algoritmiek, en anorexia zouden wellicht beter behan- vulde tijdens het schrijven hiervan deld kunnen worden met het tetanus hiaten in de theorie op met nieuwe toxine. Naast de stellingen en bewire-uptake remjzen. mende werking René Bernards is molvond de groep ook eculair bioloog aan het een neuroprotecNederlands Kanker tieve werking van Instituut - Antoni van de ziekteverLeeuwenhoek wekker. Tetanus Ziekenhuis en de toxines zouden Universiteit Utrecht. daarom ook een Hij ontwikkelde drie Het Ebolavirus belangrijke rol kuninnovatieve genetische nen spelen als het gaat om de behan- technologieën om het proces van deling van veel neurodegenerative celdeling te bestuderen en ontdekte ziekten, zoals Parkinson. een patroon van genexpressie dat uitzaaiingen van borstkanker voorBron: spelt. Universitat Autonoma de Peter Hagoort is cognitief neuBarcelona. rowetenschapper aan het F.C. Donders Centre for Cognitive Spinozapremie 2005 Neuroimaging en de Radboud De Spinozapremie 2005 is Universiteit Nijmegen. Hij toonde M.B.V. Mebiose
23
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 24
Weten s ch ap
aan dat hersenen waarin het taalverwerkende gebied is beschadigd, via andere routes alsnog taal kunnen begrijpen. Bovendien leidde hij het F.C. Dondersinstituut binnen vijf jaar naar wereldfaam. Detlef Lohse is natuurkundige aan de Universiteit Twente. Hij gaf de wereldwijd erkende verklaring van sonoluminescentie, het verschijnsel dat een microbelletje onder invloed van geluid licht kan uitzenden. Bron: http://www.nwo.nl/spinozawinnaars
Vrouw met twee pacemakers geopereerd Een Belgische vrouw bleek twee actieve pacemakers in haar lichaam te hebben. Door de twee apparaten ging haar hart vreselijk te keer. Het duurde even voordat in het ziekenhuis van Leuven de unieke situatie werd ontdekt. Een oude pacemaker, die al in 2003 was uitgeschakeld, bleek weer actief te zijn. Het werkte naast de nieuwe, die destijds was ingebracht. Dat artsen een oude pacemaker laten zitten, komt vaker voor. Maar in de wereld is maar een enkel geval bekend van een uitgeschakelde pacemaker die vanzelf weer actief wordt.
24
Chinees trekt trein aan zijn oor De Chinees Zhang Xingquan heeft wederom wereldpers weer gehaald. Vorige maand stond hij in het nieuws toen hij liet zien dat hij een auto kon voorttrekken aan z'n oor. Dit keer trok hij een 24 ton zware locomotief voort met z'n oor. Zhang trok de locomotief voort over een afstand van 40 meter. Hij had daarvoor vier minuten tijd nodig, inclusief twee mislukte pogingen. Een snelle rekenpoging levert het idee dat die man ruim 31 kilo met z'n oor moet trekken. Hierbij wordt aangenomen dat hij de locomotief trekt met een eenparige versnelling, hiervoor hoeft hij namelijk de minste kracht te leveren. En dat de rolweerstand ongeveer 283 N bedraagt, hetgeen redelijk is voor een Nederlandse trein van dit gewicht. Wat zo'n beetje bindweefsel en kraakbeen wel allemaal kan doen, behalve luisteren. Bronnen: www.nu.nl http://www.ananova.com/
Nolan, Mark en Laura
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 25
STAGEPLAATSEN PATHOLOGIE
Het onderzoek van de disciplinegroep PATHOLOGIE is geconcentreerd rond centrale thema's resorterend onder de hoofdlijnen: IMMUNOLOGIE & INFECTIE
ONCOLOGIE
Harttransplantatie: Oorzaken en mechanismen van rejectie
p53 tumorsuppressorgen
HLA onderzoek: Genorganisatie / Diversiteit / Functionaliteit van polymorfismen
Nephropathieën: Herstel reacties in de nier/Rol van Connective Tissue Growth Factor
HLA associatie met tumoren
HLA expressie op tumorcellen
TECHNIEKEN DNA /RNA isolatie, PCR, Gelelectroforese, Sequencen, Gene-scanning, Blotting, Immuunhistochemie, In Situ Hybridisatie, Confocale Laserscan Microscopie, Lasermicrodissectie, Beeldanalyse, Weefselkweek…etc….etc.. Voor Informatie / Aanmelding Dr. H.F.J. Dullens, Pathologie, UMC-U, tel: 0302506569, e-mail:
[email protected] Aanmelding minstens 3 maanden voor aanvang van de stage! M.B.V. Mebiose
25
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:34
Page 26
FOTOGENIEK
26
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 27
FOTOGENIED
M.B.V. Mebiose
27
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 28
I n g ezo n d en
INGEZONDEN
BRIEF
Korte reaktie op het stukje van Laura Kieftenbeld in TJ van mei 2005. Ik sluit me graag aan bij haar konstatering dat Hijmans van de Berh behoorde tot de eersten in Nederland die het nut van de Biochemie en de daarbij behorende experimenten voor de geneeskunde inzagen. We spreken hier over het begin van de twintigste eeuw. Helaas zijn er anno 2005, bijna 'n nis van het metabolisme cruciaal voor eeuw later, nog steeds medici die dat het begrijpen van afwijkingen bij nut niet onderkennen getuige de patienten met stofwisselingsziekten. verzuchting van prof. Haalboom Als je het niet begrijpt kun je het niet enkele jaren geleden in het Ublad dat onderkennen en ook niet behandelen. je aan Stryer, het toenmaEn wat dacht je van de lige Biochemieboek voor Moleculaire Biologie, een studenten geneeskunde tak van de Biochemie. Hoe en BMW, toch niets hebt moet je iets van Genomics als je als chirurg in de begrijpen als je geen idee operatiekamer staat. Nou hebt van Moleculaire heeft prof. Haalboom wel Biologie. Het inzicht dat meer vreemde uitlatingen kennis van Biochemie gedaan die het Ublad noodzakelijk is voor het haalden. Denk maar aan functioneren van 'n arts is zijn recente opmerking kennelijk niet voor iedereen Dr. Math Geelen over de vrouw als arts, 'n Erelid van Mebiose weggelegd. Jammer. beroep dat volgens hem Nog even een kleine correceigenlijk voor mannen gereserveerd tie op het stukje van Laura. diende te worden. Hier wil ik verder Porfyrinen zijn inderdaad kleurstofniet op ingaan. Daar moet ieder het fen die in bloed en urine voorkomen zijne of hare van denken. maar integenstelling tot bilirubine Maar over dat Biochemie voor stu- zijn het geen afbraakproducten van denten Geneeskunde wil ik toch nog haemoglobine maar stoffen die wel iets kwijt. Voor een beetje arts zal ophopen bij de synthese van haemohet duidelijk zijn dat kennis van de globine. Biochemie onontbeerlijk is voor een Dr. Math Geelen goed functioneren als arts. Zo is ken28
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 29
Trombose en Haemostase Laboratorium
stageplaatsen voor studenten biomedische wetenschappen Plaatjes-vaatwand interactie: een perfusie model voor trombose Het anti-fosfolipid syndroom: waarom krijgen patiënten met SLE trombose? Signaaltransductie in plaatjes: waarom maakt LDL plaatjes gevoeliger? Vorming van plaatjes uit megakaryocyten: gecontroleerde apoptose. LDL-receptoren: hoe verdwijnen stollingseiwitten? Von Willebrand Factor: de lijm tegen bloedingen. Plaatjes verklontering: meer wegen leiden tot trombose. Cholesterol: noodzakelijk kwaad voor plaatjesaktivatie.
Meer info? Bezoek: http://www.thrombosis.umcutrecht.nl Mail:
[email protected] M.B.V. Mebiose
29
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 30
C o lu mn
AFBRAAK
DER WETENSCHAP
Wat voor maatregelen kunnen we treffen? Het zou zo kunnen zijn dat de stukken uit de Tight-Junction niet door iedereen worden gelezen. Worden deze stukken wel gelezen dan is het veelal zo dat er nog geen enkele reactie op komt. Komt er wel een reactie dan zal dit hooguit het gevolg zijn van het plaatsen van een verkeerde naam of een doodgewone spelfout. Toch is dit stuk bedoeld om wel een reactie uit te lokken. Mijn stelling zal zeer zeker niet iedereen bevallen. Het verkeerde keelgat is immers snel bereikt. Het is al een tijd zo dat de vrijheid daar enig argument voor aan te dravan meningsuiting tot gevolg heeft gen. Wanneer deze mensen daadwdat mensen kunnen roepen wat ze erkelijk een argument aandragen dan willen. De ongenuanceerdheid en het is tegen dat argument dermate veel in kleine fundament van deze uitspraken te brengen dat het argument vooralstralen er vanaf. Zo ook binnen ons snog geen stand houdt. Maria van der vakgebied krijgen Hoeven en wij, wanneer we Cees Dekker daadwerkelijk buiten zijn niet de onze kring bewegen enige mensen en misschien zelfs in Nederland binnen onze kring, te die een zwak maken met mensen argument om die er andere persoonlijke gedachten op redenen in Een horlogemaker nahouden. Deze stand willen mensen verkondigen denkbeelden die houden. we onder de noemer pseudo-weten- Zo ook zijn er religieuze aanhangers schap scharen. die middels 'ijzersterke' argumenten trachten onze evolutietheorie onderuit Eerlijk gezegd kan ik mij best druk te halen. Ze gebruiken hier onder maken om het feit dat er mensen zijn andere de tweede wet van de thermodie persoonlijke overtuigingen willen dynamica verkeerd of het horlogeopdringen aan de meerderheid zonder makersargument. Mijn broek 30
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 31
Co l u m n
zakt af, de moed zakt mij in de schoenen en nog meer van dit soort clichés. Er zijn wetenschappers die jarenlang, weliswaar binnen hun paradigma, een raamwerk creëren waar wij mee kunnen werken. Hoe durven mensen dit dan op een onbeproefde manier te weerleggen? Wat is hier het nut van? Het zal met de eeuwigdurende expansie van gedachten te maken hebben. Memetica ten top!
samenwerking met een stel gloeiende vuurvliegjes die zorgen voor de huishouding van een nog nooit gevonden verbinding. Wat gebeurt er wanneer ik dit beweer op grond van een briefje dat ik gevonden heb op Utrecht Centraal Station? Wat gebeurt er wanneer ik een duizendtal mensen achter mij heb staan? Is iets daarom geloofwaardiger?
“Wetenschap is als kunst vroeger het ultieme middel om de wereld te begrijpen.” Ik snap eerlijk gezegd best dat Ronald Plasterk helemaal geen discussie wil hebben over de evolutietheorie, althans op een onwetenschappelijke manier. Hij is niet een eenling die met de evolutieleer weet te werken en die er, naar alle waarschijnlijkheid, toch achter staat. Evenzo sta ik achter deze theorie, omdat hij binnen de wetenschap het meest waarschijnlijk is. Dat er dan mensen zijn die vanwege hun overtuiging voetsporen van mensen zetten in 'gemaakte' voetstappen van een dinosaurus vind ik werkelijk waar onsmakelijk. Wat zal men er van vinden wanneer mensen beweren dat er in de cel een compartiment is dat bestuurd wordt door een roze olifant in
De link met kunst is niet snel gemaakt, maar ik ga de link toch voor uw voeten werpen. In vroeger tijden was de kunst, in ieder geval voor veel filosofen, het ultieme middel om jezelf en de wereld te begrijpen. De kunst had een status die voor velen onaantastbaar is. Hetzelfde geldt, in ieder geval voor mij, ook voor de wetenschap in deze tijd. De wetenschap leert onszelf en de wereld te begrijpen op een manier die anders is dan de kunst. De wetenschap heeft een veelbeproefde methode ontwikkeld die door de resultaten een gevoel bij mensen op kan wekken van afschuw of van bewondering of meer van dit alles. Hetzelfde gebeurt en gebeurde ook bij de kunst. De
M.B.V. Mebiose
31
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 32
C o lu mn
afschuw en de bewondering zijn van belang voor datgene dat de mens uiteindelijk ook drijft in dit leven. We willen emoties voelen en gaan bewust danwel onbewust op zoek naar deze emotie. Echter, met mensen die de kunst afbreken op een letterlijke manier gaan we veel minder emotioneel om. De mensen krijgen een boete, belanden in de cel of als ze pech hebben wordt het een taak om hen te herinneren. Waarom doen wij dit eigenlijk niet bij mensen die de wetenschap afbreken? Voordat ik grote problemen krijg met mensen die mijn gedachtegoed fascistisch vinden, wil ik mijn beeld wel iets nuanceren. Ik denk zeer zeker niet dat mensen die pseudo-wetenschap of anti-wetenschap bedrijven, een boete moeten krijgen, in de cel moeten belanden of de doodstraf verdienen. Tevens wil ik niet beweren dat ik een scepticus ben, maar eerder een skepticus. U zult het niet geloven, maar tussen de twee stromingen zit, in ieder geval volgens skeptici, een verschil. Bij de skeptici draait alle kennis om een methode. Een methode die beproefd is en die wij de wetenschappelijke methode noemen. De sceptici gaan er vanuit dat wij niet over betrouwbare kennis kunnen beschikken. 32
De wetenschappelijke methode dient mijns inziens dus als basis voor betrouwbare kennis. Iets alles dat hierbuiten wordt geconcludeerd is vrijwel altijd hoogst onwaarschijnlijk. Herinner uzelf het voorbeeld van het door mij gevonden briefje op Centraal Station of vergelijk de overlevering die geschreven staat in de Koran of de Bijbel. Waarom ik tot dit alles kom is eigenlijk vrij simpel. Elke keer wanneer ik fanatiek een discussie aan het voeren ben op verschillende forums kom ik mensen tegen die dingen beweren die geen enkel grondvest hebben of een uiterst discutabel grondvest. Ik pleit op mijn beurt voor een soort van internetkenmerk voor wetenschap dat wetenschappelijk betrouwbare conclusies aan kan tonen en om die reden de discussie bijzonder aantrekkelijk maakt. Bert Bakker is wat mij betreft goed bezig. De schepping is geen wetenschappelijk concept, maar een louter religieuze kwestie. Om die reden hoort de schepping thuis tussen alle andere scheppingsvisies is een beschouwend vak over religie en godsdienst. De wetenschap behoudt wat mij betreft een 'goddelijke' status.
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
Bart
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 33
ONDERZOEKSPROJECTEN VAKGROEP KLINISCHE CHEMIE St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Klinische Chemie behelst het bestuderen van veranderingen in biochemische processen die bij ziekte in het lichaam optreden. De Klinische Chemie omvat zowel het toepassen van natuurwetenschap-pelijke analysemethoden bij diagnostiek, therapie en preventie van ziekten, als het meer fundamentele onderzoek naar de fysiologische en (bio)chemische aspecten van het menselijk leven. Het St. Antonius Ziekenhuis, deel uitmakend van de AntoniusMesosGroep, beschikt over topklinische en topreferente functies. In het Klinisch Chemisch Laboratorium van het St. Antonius Ziekenhuis vormen continue innovatie op organisatorisch en medisch inhoudelijk terrein de basis voor de topklinische zorg, toegepast wetenschappelijk onderzoek en voor opleidingen in de meest brede zin, een en ander ter ondersteuning van de patiëntenzorg. Toegepast wetenschappelijk onderzoek in de Klinische Chemie gebeurt doorgaans in nauwe samenwerking met andere disciplines en afdelingen van het ziekenhuis. De vakgroep Klinische Chemie biedt onderzoeksprojecten voor studenten Farmacie, (Bio)chemie en (Medische) Biologie binnen de volgende aandachtsgebieden: ¨ ¨ ¨
Ischemie-reperfusie schade (o.a. bij hart-, vaat- en longpatiënten) Stolling (o.a. activatie van bloedplaatjes bij cardiologische behandeling) 'Clinical Genomics' (DNA onderzoek m.b.v. sequencing en PCRtechnieken)
Enige analytische vaardigheid is een vereiste. Een financiële vergoeding vindt plaats vergelijkbaar met de stagevergoeding voor MLO en HLO studenten volgens de CAO. Voor nadere informatie kun je contact opnemen met: Dr. ir. H.J.T. Ruven (Klinisch Chemicus) en/of Drs. W.B.M. Gerritsen St. Antonius Ziekenhuis Afdeling Klinisch Chemisch Laboratorium Postbus 2500 3430EM Nieuwegein 030-6099111, sein 249;
[email protected] 030-6099111, sein 599;
[email protected]
M.B.V. Mebiose
33
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 34
I n g ezo n d en
VILLA VIRORUM Ietsisme Je kunt de tv niet aandoen of er wordt gewauweld over wonderen, geesten of religieuse ervaringen. Een van de meest gehoorde uitspraken hierbij is “Ik voelde iets”. Wat dat iets dan is maakt niemand duidelijk. Vaak gaat het over “een gevoel”, dat dat gevoel 5 minuten daarvoor door de presentator of zijn/haar goeroe-assistent is aangepraat is de gevoelige alweer vergeten. Over deze en andere vormen van ietsisme gaat deze column. Tot de ietsisten reken ik alle mensen die geloven in iets. En dat zijn er nog al wat. Volgens Rob Muntz die als een prediker de ongelovigen toespreekt in het programma “God Bestaat Niet” is slechts 2,5 % van de bevolking ongelovig. Dit getal neemt zelfs af. Toch lijken maar weinig Nederlanders zich met hardcore religie bezig te houden. Dit lees ik af aan het aantal kerk- of moskeegaande mensen. Zelfs op een spitsmoment als kerstmis zit nooit meer dan 50 % van de mensen in de kerk. Het voordeel van de hardcore-religie vind ik dat je bij hen weet waar je aan toe bent. Je kent hun verhaal en weet wanneer je moet wegzappen. Ook zonder afstandsbediening in mijn hand gaat mijn duim toch instinctief naar de plek van het “P+”-knopje als ik een EO-teken zie. Wat betreft de soft-religieusen ben ik minder goed geconditioneerd. Dit komt ook omdat ze lastiger zijn te herkennen. Eerst krijg je informatie 34
over een of ander familiedrama, van alle kanten goed belicht. Dan, na een minuut of 10, komt opeens de aap uit de mouw. De hereniging met een dochter uit China bleek niets meer dan goddelijke interventie te zijn. Enfin, genoeg over dit soort shit-programma’s. Het probleem is dat ze voldoen aan een behoefte. Een toenemende behoefte aan zweverigheid. Waar komt die behoefte vandaan? Ik denk dat het te maken heeft met deze tijden van economische troubles zoals oplopende bierprijzen. In barre tijden is de mens altijd geneigd zich te klampen aan een opperwezen om op te schelden, te klagen of hoop in te zoeken. Ze hebben het geloof al afgezworen en komen dus met dit flauwe aftreksel als alternatief. Mijn advies: Volg je hart en je verstand en houd jezelf niet voor de gek. Je wist het al lang maar was het even vergeten: God Bestaat Niet. Maar terzake, Jorg
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 35
Stages in het Hubrecht Laboratorium De ontwikkelingsbiologie is een van de meest spannende delen van het moderne biologische onderzoek. Vooral door het beschikbaar komen van de complete DNA-samenstelling van mensen en dieren kan nu de vraag onderzocht worden hoe de ontwikkeling in gecodeerde vorm vastligt in het DNA, en hoe de gecodeerde eiwitten samenwerken om de ontwikkeling te sturen. Veel van dit onderzoek gebeurt met modelorganismen zoals muizen, zebravissen, klauwkikkers en nematodewormen. Het onderzoek is fundamenteel van aard, maar er liggen duidelijke dwarsverbanden met biomedisch onderzoek. Een groot deel van het onderzoek sluit aan bij nieuwe onderzoeksgebieden als genomics en bioinformatica. Het Hubrecht Laboratorium bevindt zich in De Uithof, naast het sportcomplex, in een nieuw gebouw, goed voorzien van alle faciliteiten voor modern biologisch onderzoek. Het staat onder leiding van professor Ronald Plasterk en professor Hans Clevers. Het is het centrum bij uitstek in Nederland voor ontwikkelingsbiologisch onderzoek aan de genoemde modelsystemen. In het Hubrecht Laboratorium is regelmatig plaats voor stagestudenten, die in het kader van hun studie aan de Universiteit Utrecht (of andere universiteiten) een laboratoriumstage komen doen. Verbonden aan de stage is een tentamen ontwikkelingsbiologie, dat meetelt voor de studie. Op de website (www.niob.knaw.nl) staat meer informatie over het onderzoek. Hier staan ook alle onderzoeksprojecten beschreven, en de betreffende projectleiders genoemd. Wie interesse heeft in een specifiek project kan zich direct via e-mail of telefoon wenden tot een van de projectleiders. Verder kan voor algemene informatie over stages contact worden opgenomen met de studiecoördinator Dr. Bas Defize, of met het directiesecretariaat (mevrouw Ira van Nimwegen, tel. 2121 963,
[email protected]).
M.B.V. Mebiose
35
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 36
A d v erten tie
HET IRAS Kennismaking met het IRAS Het IRAS (Institute for Risk Assessment Sciences) doet onderzoek naar de effecten van blootstelling aan chemische, biologische en fysische agentia op de gezondheid van mens en milieu. Sinds januari 2005 is het IRAS uitgebreid met de divisie Volksgezondheid en Voedselveiligheid. Naast blootstelling uit het algemene milieu en arbeidsmilieu wordt nu ook onderzoek gedaan naar blootstelling via het voedsel. Dit levert voor studenten de meest uiteenlopende onderzoeksprojecten op. Een paar voorbeelden: -Een aantal studenten is betrokken bij het onderzoek naar de effecten van luchtkwaliteit op de gezondheid van omwonenden van snelwegen, en andere drukke verkeerswegen. Onderzoek dat momenteel volop in de belangstelling staat! -Een ander groot onderzoek richt zich op het ontstaan van beroepsallergie en -astma in de Nederlandse bakkerijwereld. Studenten karakteriseren voor dit project de blootstelling in verschillende bedrijfstakken, nemen vragenlijsten af en doen gezondheidsonderzoek bij de werknemers. -De invloed van elektromagnetische velden die ontstaan bij gebruik van MRI scans op het functioneren van het personeel wordt onderzocht in een studentenproject. Het IRAS bemiddelt ook voor stageplaatsen buiten de universiteit: 36
-Het IRAS heeft een samenwerkingsverband met TNO Zeist, ook voor studentenprojecten. -Op het RIVM werken studenten mee aan onderzoek naar de invloed van (dier)geneesmiddelen op het milieu. Een andere student is betrokken bij de risicobeoordeling van nieuwe stoffen. -Afgelopen jaren hebben studenten via het IRAS een stage gedaan bij de WHO in Geneva, op instituten en universiteiten in oa Denemarken, UK, Zweden, Canada, Zuid Afrika, Nieuw Zeeland, de VS en Costa Rica. Kortom, het IRAS biedt een groot scala aan onderzoeksonderwerpen- en technieken. Zowel epidemiologisch als toxicologisch, meer labgeoriënteerd onderzoek en beleidsvoorbereidend onderzoek. Bekijk onze website www.iras.uu.nl voor meer informatie! Mieke Lumens
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 37
IRAS ADVERTENTIE
M.B.V. Mebiose
37
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 38
Th ema
HUNTER O'REILLY Kunstenares en Genetica Hunter O’Reilly bedacht Radioactive Biohazard, een expositie over de positieve aspecten van biotechnologie waarbij wetenschap als kunst wordt bekeken. Onderwerpen die aan bod komen zijn o.a. klonen, stamcelonderzoek en het Human Genome project. O’Reilly heeft een Ph.D en masterdiploma behaald aan de universiteit van Wisconsin. Daar werkt ze nu ook als docent Biologie en Kunst. Studenten kunnen er een vak volgen waarbij ze kunst moeten maken in een lab. O’Reilly zegt een beweging in de kunstwereld richting life-science te zien, zij verklaart dit door de grotere betrokkenheid van biotechnologie in het dagelijks leven. “Living Drawings” zijn gemaakt met behulp van bacterieculturen op petrischaaltjes. De groeiende culturen zijn in een bepaalde vorm/tekening op een aantal schaaltjes aangebracht. De bacterien brengen lux-genen tot expressie waardoor ze te zien zijn in het donker. Als het voedsel opraakt gaan de bacterien dood en vervaagt de tekening weer. Zie afbeelding rechts. Prachtig belichte en felgekleurde plaatjes blijken ineens dodelijke virussen te zijn. “Viruses Are Beautiful!” heet dit project. De paradox van uiterlijke schoonheid en dodelijkheid wil O’Reilly door iedereen kunnen laten ervaren, niet slechts wetenschappers. Links is het Herpesvirus te zien. Jorg Bron: www.artbyhunter.com 38
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
12:35
M.B.V. Mebiose
for more information:
[email protected] or www.eijkmanschool.org
5-7-2005
The Eijkman Graduate School for Immunology & Infectious consists of research groups from the faculty of Veterinary Medicine, the faculty of Pharmacy, the National Institute of Public Health and the Environment (RIVM). The Institute for Animal Science and Health (ID-Lelystad) and the UMC Institute "Infection and Immunity".
TJ.juli2005binnenwerk.qxd Page 39
39
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 40
Th ema
KÖRPERWELTEN Anatomie als Kunst Het omstreden Körperwelten heeft alweer een opvolger, namelijk Körperwelten 2. Destijds was de tentoonstelling in Nederland verboden. Echter, nu zijn de plastinaten al in 19 steden rond de wereld te zien geweest. De bedenker van dit fenomeen is de Duitse arts Gunther von Hagens. Zijn doel is om de wereld van de anatomie toegankelijk te maken voor het gewone volk. Plastineren is het proces om lichamen langdurig te conserveren. Dit gebeurt door preparaten vacuüm te zuigen en het lichaamsvocht geleidelijk te vervangen door koude aceton. Vervolgens laat men de aceton onder vacuüm verdampen. Hierdoor ontstaat in het weefsel een lokaal vacuüm waardoor het permeabel wordt voor siliconenrubber, verdunde siliconen, epoxiehars en/of polyetyleenhars. Welke van de polymeren gebruikt wordt hangt af van het orgaan en hoe het tentoongesteld wordt. Als het preparaat verzadigd is met het polymeer dan wordt het gehard. Dit proces wordt door Gunther von Hagens "forced vacuum impregnation" genoemd. 40
Het grootste probleem was het plastineren van grote preparaten, zoals hele lichamen. Maar in 1990 slaagde Gunther von Hagens erin om zijn eerste gehele lichaam te plastineren. Een andere grote doorbraak was het maken van lichtgewicht preparaten. Dit werd mogelijk door polymeren die met behulp van gas konden worden gehard. Hierdoor kon een preparaat eerst doorgespoeld worden, waardoor het polymeer alleen in de cellen achterbleef en niet bijvoorbeeld ook in de bloedbanen. Op deze manier kunnen de plastinaten op een gemakkelijke manier tentoongesteld worden, waarbij het uiterlijk en de structuur ongewijzigd blijven. Bovendien ruiken de
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 41
Thema
plastinaten niet en blijven ze voor onbepaald lange tijd goed. De tweede editie van Körperwelten bestaat uit 200 authentieke preparaten van de menselijke anatomie, zoals individuele organen, transparante coupes en 25 geheel geplastineerde lichamen neergezet in artistieke poses. De tentoonstelling is zo opgezet dat bezoekers kunnen leren hoe het lichaam opgebouwd is uit het skelet, spieren, organen en zenuwen. Ook is te zien hoe slechte leefgewoontes, zoals roken, veelvuldig drinken en obesitas bepaalde organen kunnen verwoesten. Gunther von Hagens propageert dat iedereen, zowel leken als experts, kunnen genieten van zijn werk. Körperwelten werd veelal niet echt ethisch correct gevonden. Dit kwam echter niet door de manier van conserveren. Bovendien wordt al sinds heugenis met menselijke preparaten gewerkt. Gunther von Hagens probeerde zijn werk op een kunstige wijze neer te zetten. Voorbeelden van zijn inzichtelijke anatomie zijn mensen met laatjes, omgeklapte huid, half open vrouwen waarvan de baby zichtbaar is of een drie dimensionale puzzel van een hoofd met hersenen. Allemaal zeer controversieel en de politiek van Nederland was het er kennelijk niet echt mee eens. Wat ook niet helemaal ethisch ver-
antwoord was dat hij Aziatische gevangen had gebruikt. Terwijl hij aanvankelijk aangaf alleen mensen alleen op vrijwillige basis te plastineren. Gunther von Hagens heeft ook veel moeite gestoken in het commerciële apparaat. Hij verwijst slim naar de autopsiepraktijken en de vastlegging daarvan uit de voorgaande eeuwen van onder andere Leonardo da Vinci. Bovendien heeft hij een heel arsenaal aan merchandise, zoals t-shirts, kaarten, boeken, zelfs bekers met afdrukken van plastinaten. Verder kan iedereen zijn lichaam ter beschikking stellen. Er zijn al 6000 levende donoren geregistreerd. Hun belangrijkste reden is meestal dat ze na hun dood waardevol willen zijn voor de mensheid. Samengevat is de visie van Gunther von Hagens zeer succesvol gebleken en dat is ook wel af te lezen aan het aantal steden dat Körperwelten heeft aangedaan, namelijk Japan, Mannheim, Vienna, Bale, Cologne, Oberhausen, Berlin, Brussels, London, Seoul, Stuttgart, Munich, Busan, Hamburg, Singapore, Frankfurt, Taipei, Kaohsiung en Los Angeles. Meer informatie: www.koerperwelten.com/
M.B.V. Mebiose
Nolan
41
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:35
Page 42
Th ema
JULIE NEWDOLL Kunstenares en Microbiologe Julie Newdoll schildert haar schilderijen aan de hand van electonenmicroscopische afbeelding. Ze print deze op een doek waar ze vervolgens overheen schildert. Ze heeft zelf een microbiolgische achtergrond aan de universiteit van San Francisco waar ze werkte als wetenschappelijk visualisatie-expert. Daarna werkte ze aan special effects o.a. mee aan de film Starship Troopers en nu besteedt ze al haar tijd aan haar bedrijf “brush with science”. Haar doel is wetenschap inzichtelijker te maken voor normale mensen. Haar kunst heeft al vaak op de cover van bladen als Nature Reviews Genetics gestaan. Meer informatie: www.brushwithscience.com Het project “Inside Time” is een van de vele projecten van Julie Newdoll. Ze begon hieraan nadat ze hoorde over de ontdekking van telomerase en de toen nog serieuze pogingen dit te gebruiken om mensen onstervelijk te maken. Het project ging allereerst over ouderdom. Later kwamen thema’s als apoptosis, de Circadiaanse klok en de biologische klok aan bod.
Een vrouw naast haar suprachiasmatische nucleus, alwaar het circadiaanse ritme wordt gemaakt.
“Life Forms” gaat over de moleculen en structuren die ons leven mogelijk maken. Er wordt veel aandacht aan DNA (links) besteedt, met baseparen als mannetjes die elkaars handen vasthouden. Daarnaast is er aandacht voor RNA (uiterst links) als beginvorm van het leven en worden eiwitstructuren als Alpha-helices en Beta-sheets tot kunst verheven. Jorg 42
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:36
Page 43
M.B.V. Mebiose
43
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:36
Page 44
I n fo rmatief
BOEKVERKOOP VANAF SEPT.’05 Jullie hebben het inmiddels waarschijnlijk al vernomen: vanaf september kopen Mebioten hun boeken niet meer bij Willy. Jaren is er aan gewerkt en nu gaat het eindelijk gebeuren. Na lang onderhandelen is er een ruimte gevonden en kan Mebiose aan de slag met de eigen boekverkoop. Ik ben nu, met de werkgroep boek, bezig alles voor te bereiden, zodat mijn opvolgster Maureen soepel van start gaat in de boekwinkel. De winkel, met aparte balies voor Mebiose en MSFU "Sams", krijgt een prominente plaats op het centrale plein waar alle gebouwen samenkomen: het Stratenum, het AZU en het Hijmans-van den Bergh Gebouw. Omdat de verbouwingen niet volgens schema verlopen, zullen we de eerste verkoopperiode (sept.’05) tijdelijk gehuisvest zijn in de huidige studieadviseursruimte. Nu vraag je je natuurlijk af hoe het allemaal zal gaan vanaf september. Allereerst kan ik melden dat er nog steeds een korting van 10% t.o.v. de Broese winkelprijs op alle Engelstalige boeken gegeven wordt. Er zullen een paar dingen veranderen. Bij Willy was je gewend om aan het begin van je blok de winkel binnen te lopen en je boek aan te schaffen. Met een beetje pech waren de boeken op en moest je de eerste weken improviseren. Om dit te voorkomen, gaan we vanaf september werken met het 44
reserveren van boeken. In het nieuwe studiejaar zal de indeling van blokken vijf weken voor aanvang bekend zijn. Door een maand vantevoren je boeken en blokboeken via de website van Broese te bestellen, verzeker je jezelf van je spullen. Deze boeken haal je af tijdens de verkoopperiode, die rond het begin van het blok gehouden wordt. Hierbij wordt je bestelling afgestreept op een lijst. Heb je niet besteld? Loop dan langs en check of je een van de extra bestelde boeken kunt bemachtigen. Hiervoor geldt uiteraard op=op. Ook andere spullen die je gewend was bij Willy te halen, haal je voortaan terecht bij Mebiose. Heb je een speciaal boek nodig? Informeer dan in de winkel en de kans is groot dat wij iets kunnen regelen. Ik hoop dat het verhaal en de procedure duidelijk zijn. Heb je vragen of suggesties, aarzel niet en mail naar
[email protected] of loop langs op de stratenumkamer. Meer informatie volgt nog via de (Mebio-)mail. Tot ziens in de winkel!
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
Jop
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:36
Page 45
On t h u l l e n d
RIOOL Scoren met Melvin ben afgelopen week op de buitenTip 1: De geld-in-de-sok-truc landse excursie meegegaan en Je bent op buitenlandse excursie en je verkreeg daar veel aandacht van alle verveelt je stierlijk. Na een avondje vrouwtjes. Een zekere Chantal in het stappen loop je met een hele groep speciaal bleek erg veel (terechte) lichtelijk lamme Mebioten naar de interesse te tonen voor mijn indrukjeugdherberg terug dus je bent wel in wekkende fysiek. Ik kan mijn manvoor een verzetje. nelijkheid natuurlijk Nadat je een slachtofniet verloochenen fer hebt gelokaliseerd, door dit aan me voorwe noemen haar voor bij te laten gaan. Het het gemak maar even probleem is echter A., doe je het voldat ik er al een gende: je stopt abrupt vriendinnetje op met de mededeling dat nahoud. Oh Dr. je nog geld in je sok Muis, wat moet ik hebt zitten. A. zal vernu? baasd blijven staan in Groetjes van een tegenstelling tot de Visje rest van de Mebiosekudde. Beste Vis, Vervolgens vraag je In dit soort gevallen De niet meer weg te denken A. of zij dat geld missis het bittere noodzageld-in-de-sok-truc chien er even uit wil ak de weg van je halen. Als jullie nu ver testosteron te volgen. genoeg verwijderd zijn van de kudde Je bent namelijk maar één keer man! is het slechts een kwestie van toeslaan. Succes verzekerd. Volgende Tafeltje dekje keer de wat directere tong-in-de-strot- Dat de spanningen in het Engelse land techniek. hoog op kunnen lopen moge duidelijk zijn. Toch bleef het voor velen lastig Vraag het Dr. Love om het eenmaal gestartte werk in Beste Dr. Love, prive-sferen af te ronden. Een combiIk heb een groot probleem, ik natie van strakke schema’s en sociale M.B.V. Mebiose
45
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:36
Page 46
O n th u llen d
groepsdruk deden vele puntjes van paaltjes te onthouden. Gelukkig heeft de BEC zich dit naderhand gerealiseerd en begrepen dat ze hierin tekort waren geschoten. Ter compensatie organiseerden ze nog moment waarop iedereen elkaar weer zag, het collecteren. Door zeker een stel is deze gelegenheid met beide handen aangegrepen om ongedane zaken toch nog tot een goed einde te brengen. Johan “Banderas” de B. Wanneer je als man gezegend bent met een donkere bos krullen a la Antonio Banderas zou je de vrouwtjes in een handomdraai om je vinger kunnen winden. Aandoenlijk is het dan ook wanneer je als eerstejaars nog niet op de hoogte bent van je charme en hoe je dit vermogen moet gebruiken. Toch was dit blijkbaar vertederend genoeg voor een ouderejaars, die deze batavier al tongworstelend de ogen deed openen voor een glorieuze toekomst. Nog beduusd van dit nieuwe inzicht besloot de quasi-casanova de kracht van zijn charmes eens uit te proberen. Met succes, want op de eerstejaarsbarbecue was het na wat hamburgers 46
al snel tijd voor het afkluiven van een mals stukje vrouwentong. Om de laatste proef voor het verkrijgen van de Don Juan status af te kunnen leggen, toog de argeloze adonis tenslotte naar Sixpack. Daar belandde hij uiteindelijk in de fuik van een fille fatale die hem met enkele rappe tongbewegingen zijn positie duidelijk maakte. Rectificatie Wat? Hoor ik de vaste rioollezer denken. Een rectificatie? dat kan niet! Het riool is een plaats voor onverwrochte pure waarheid. Geen quatsch, recht voor de raap en altijd boven de mensen. De navigator, vanuit een ivoren toren uitkijkend over een doolhof. Vandaar is het makkelijk met heldere danwel troebele blik de dolende te zien dolen. Hoe simpel is het hen op hun fouten te wijzen/ betrappen. Het zou in geen enkel wereldbeeld passen dat hierin fouten zouden worden gemaakt. Enfin, een onverlaat heeft een foutje gemaakt betreffende de letter L en H. Of was het toch een visioen van onze grote Dr. Muis. De toekomst zal het leren.
Tight Junction jaargang 19 nummer 5
Dr. Muis
TJ.juli2005binnenwerk.qxd
5-7-2005
12:36
Page 47
Informatief
BESTUURSMEDEDELINGEN Nieuw Bestuur Er is sinds donderdag 16 juni een nieuw bestuur en dat zijn wij: Michiel Boekhout als praeses, Elena Knupfer als ab Actis, Lisa de Vries als fiscus, Josje Kappe als vicePraeses, Maureen Spit als vice-ab Actis en Sebastiaan Lommelaars als vice-fiscus. Wij zijn het IVe lustrumbestuur der M.B.V. Mebiose en hebben ontzettend veel zin om er een spetterend jaar van te maken!
AT summernight Op dinsdag 23 augustus zal er vanaf 17:00 uur op camping de Berekuil gezellig geBBQd worden tot in de late uurtjes om te genieten van de zomer en het (goede) einde van de hertentamens! En als iedereen uitgegeten, uitgefeest is en naar bed toe wil vallen we daar gezellig lepeltje-lepeltje in slaap. Nadere informatie volgt nog, dus houd je mail in de gaten.
Vakantie en Hertentamens Op vrijdag 1 juli is het na de ATB officieel vakantie! Tijdens de vakantie zijn we bereikbaar via de mail, maar ook soms op de kamer. Vanaf 10 augustus zal de kamer van 9 tot 5 geopend zijn zodat iedereen nog even moed kan verzamelen en achteraf bij kan komen van de hertentamens. Wij zien je graag langskomen!
Introductie Na de vakantie begint op 5 september de introweek en zullen er zo'n 200 enthousiastelingen de Biomedische Wetenschap betreden! De hele week zijn er allerlei activiteiten om de nieuwe BMW-ers zich thuis te laten voelen, zorg dat je er niks van mist!
ACTIVITEITENAGENDA 6-8 juli 10 augustus 23 augustus 2 september 5 september
Liftwedstrijd Einde vakantiesluiting Stratenumkamer ATsummernight Master Introductie Eerstejaars Introductie
M.B.V. Mebiose
47