Inhoud De totale wereldproductie van klein-signaaltransistors en vermogenstransistors (120 miljard stuks) past op één wafer met een doorsnede van 300 mm.
In de onderzoekslaboratoria van Philips worden elke dag meer dan 20 uitvindingen gedaan.
Philips heeft een technologie ontwikkeld die het mogelijk maakt een display te ‘schilderen’ op elke ondergrond.
2
Grafieken
3
Belangrijke gegevens
4
Voorwoord van de president
10
Profiel 2003
22
Lighting
24
Consumer Electronics
26
Domestic Appliances and Personal Care
27
Components
28
Semiconductors
30
Medical Systems
32
Technology & Design
35
Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep
56
Raad van bestuur
57
Groepsraad
58
Raad van commissarissen
59
Preadvies van de raad van commissarissen Beknopte financiële informatie
Philips genereert meer dan 10 octrooien per dag.
65
Inleiding
65
Accountantsverklaring
65
Grondslagen van de jaarrekening
66
Verkorte winst- en verliesrekening van de Philips-groep
67
Verkorte balans van de Philips-groep
68
Verkort kasstroomoverzicht van de Philips-groep
69
Verkort overzicht wijzigingen in het eigen vermogen van de Philips-groep
‘Safe Harbor’ verklaring in het kader van de Private Securities Litigation Reform Act van 1995 Dit document bevat bepaalde toekomstverwachtingen betreffende de financiële stand van zaken en de
70
Negen jaren Philips-groep
72
Informatie voor aandeelhouders / uitkering aan aandeelhouders / enige belangrijke data
resultaten van de activiteiten van Philips en bepaalde hiermee verband houdende plannen en doelstellingen (waaronder kostenbesparingen), met name de toekomstparagraaf in het Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep in dit ‘Bestuursverslag’. Het ligt in de aard van dergelijke toekomstverwachtingen dat zij risico’s en onzekerheden met zich meebrengen omdat zij betrekking hebben op toekomstige gebeurtenissen, en als zodanig afhankelijk zijn van het zich al dan niet voordoen van bepaalde omstandigheden in de toekomst. Door een aantal factoren zouden de werkelijke resultaten en ontwikkelingen aanzienlijk kunnen afwijken van de expliciet of impliciet gedane uitspraken over de verwachtingen met betrekking tot de toekomst. Dergelijke factoren zijn
Dit bestuursverslag vormt samen met de afzonderlijke
bijvoorbeeld wijzigingen in de uitgaven van consumenten en bedrijven in belangrijke economieën,
jaarrekening en analyse het volledige jaarverslag over 2002
veranderingen in de smaak en voorkeur van de consument, in de wetgeving, in de gang van zaken op de
van Koninklijke Philips Electronics N.V. Dit bestuursverslag bevat
financiële markten, in de pensioenkosten, in het uitgavenniveau voor marketing en promotie bij Philips en
een samenvatting van de operationele en financiële analyse en
zijn concurrenten, in de kosten van grondstoffen en het beloningsniveau van werknemers, in toekomstige
vooruitzichten, getiteld ‘Verslag over de gang van zaken van
wisselkoersen en rente (vooral koerswijzigingen van de euro en de Amerikaanse dollar kunnen van
de Philips-groep’. De beknopte financiële informatie in dit
wezenlijke invloed zijn op de resultaten), wijzigingen in belastingtarieven, toekomstige bedrijfsfusies,
bestuursverslag is afgeleid van de volledige jaarrekening van de
overnames of afstotingen, en de snelheid van technologische veranderingen.
Philips-groep inclusief toelichting. De bijbehorende afzonderlijke jaarrekening en analyse bevat tevens aanvullende financiële
De in dit verslag genoemde ramingen van marktaandelen zijn, behalve op schattingen van het management,
gegevens en verdere statutaire en overige informatie. Voor een
gebaseerd op externe bronnen zoals gespecialiseerde instituten, vertegenwoordigende organisaties in het
volledig inzicht in de resultaten van de Philips-groep en de stand
bedrijfsleven, detailhandelonderzoeken etc. Klasseringen zijn gebaseerd op omzetcijfers, tenzij anders vermeld.
van zaken dienen beide uitgaven geraadpleegd te worden.
1
Grafieken
Omzet
Bedrijfsresultaat
in miljarden euro's en % groei
in miljoenen euro's
40 35 30
5.000
37 9 37,9 30,5
4.258 32,3
31,5
31,8
4.000 3.000
25
2.000 1.289
20
1 553 1.553
1.000
15
420
0
10
-1.000
5 3%
3%
20%
-15%
-2%
1998
1999
2000
2001
2002
0
-1.395
-2.000 1998
1999
2000
2001
Nettoresultaat
Kasstroom uit operationele activiteiten
in miljoenen euro's
in miljoenen euro's 9.662
10.000
2002
3.500 2.996
3.000
7.500 5.900
2.500
5.000
2.140 2.000
2.500
2.228 1.913
1 590 1.590 1.500
0
1.248
1.000
-2.500 -2.475
500 -3.206
-5.000
0 1998
1999
2000
2001
2002
1998
Nettorentedragende schulden / groepsvermogen
Personeel
in miljarden euro's
stand per jaareinde
groepsvermogen
25
19,4
250.000
17,0 14,7
233.686
226.874
14,1
2001
2002
219.429 188.643
200.000
170.087
10
7,0
5
5,3
150.000
2,9 1,0
0
2000
300.000
23,2
20 15
nettorentedragende schulden
1999
100.000
-3,0 50.000
-5 ratio n.v.t.*
5 : 95
11 : 89
26 : 74
27 : 73 0
1998 1999 2000 2001 2002 * niet relevant: nettokaspositie overtrof nettorentedragende schulden
2
1998
1999
2000
2001
2002
Belangrijke gegevens alle bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
2002
2001
31.820
32.339
420 1,3 3,2
-1.395 -4,3 -9,3
-3.206 -2,51 -2,51
-2.475 -1,94 -1,94
0,36
0,36
1.980
-3.316
13.919 10,91
19.160 15,04
27:73
26:74
170.087
188.643
Exclusief bijzondere posten*: Bedrijfsresultaat In % van de omzet In % van het nettobedrijfskapitaal (RONA)
460 1,4 3,5
-160 -0,5 -1,1
Nettoresultaat
208
-779
Omzet Bedrijfsresultaat In % van de omzet In % van het nettobedrijfskapitaal (RONA) Nettoresultaat Per gewoon aandeel in euro’s
– basis – verwaterd
Dividenduitkering per gewoon aandeel in euro’s (betreft voorgaand boekjaar) Kasstroom vóór financieringsactiviteiten Eigen vermogen Per gewoon aandeel in euro’s Ratio nettorentedragende schulden : groepsvermogen Werknemers
Met ingang van 1 januari 2002 zijn de Amerikaanse grondslagen (US GAAP) van toepassing op Philips’ financiële rapportage. Voorgaande perioden zijn dienovereenkomstig herrekend.
*
De bijzondere posten houden verband met inkomsten en uitgaven uit de normale bedrijfsuitoefening, die vanwege het karakter daarvan afzonderlijk vermeld worden om een beter inzicht te verschaffen in het onderliggende resultaat over het boekjaar. Bedoeld zijn posten zoals herstructureringslasten, impairment-lasten, overname-gerelateerde lasten, en baten en lasten voortvloeiend uit de verkoop van bedrijfsactiviteiten of deelnemingen en onroerend goed. Niettemin wordt de lezer erop gewezen dat het nettoresultaat exclusief bijzondere posten geen financiële indicator is zoals gedefinieerd onder US GAAP of Nederlandse grondslagen (NL GAAP).
3
Voorwoord van de president
Geachte aandeelhouder,
Philips werd in 2002 geconfronteerd met een bijzonder ongunstig bedrijfsklimaat. Desondanks hebben we duidelijke voortgang geboekt bij de voornaamste aspecten van de bedrijfsvoering die wij geheel zelf in de hand hebben, zoals het vereenvoudigen van de organisatie, reduceren van kosten, verbeteren van de kwaliteit en doorlooptijd van onze bedrijfsprocessen, verlagen van voorraden en verminderen van de schulden.
Dit heeft bij een vrijwel gelijkblijvende omzet geleid tot een bedrijfsresultaat van EUR 420 miljoen en een zeer sterke, positieve operationele kasstroom van ruim EUR 2,2 miljard. Ons nettoresultaat werd evenwel zwaar gedrukt door impairment-lasten zonder kasstroomeffect ter grootte van meer dan EUR 3,2 miljard. Deze lasten hadden betrekking op ons effectenbezit in Vivendi Universal en op onze aandelenbeleggingen in LG.Philips Displays en Atos Origin.
Van onze bedrijfsonderdelen deden de consumenten- en professionele divisies het uitstekend. Domestic Appliances and Personal Care boekte een hogere omzet en een recordwinst, dankzij topproducten en innovatieve marketing. Zoals beloofd hebben we de problemen bij Consumer Electronics (CE) aangepakt door ons nog intensiever op de consument en de markt te concentreren. Bemoedigend zijn de resultaten in de Verenigde Staten, waar de maatregelen om Philips als kwaliteitsmerk te positioneren, vrucht afwerpen. In Europa wist CE het marktleiderschap weer voor zich op te eisen.
Lighting presteerde beter dan de concurrentie: ondanks moeilijke marktomstandigheden kon de divisie haar marges vasthouden dankzij voortdurende innovatie en een sterk klantgerichte werkwijze. Medical Systems voerde een veeleisend integratieprogramma door en heeft na de introductie van een aantal nieuwe producten een goede uitgangspositie om verder te groeien.
Aanhoudende problemen bij de divisies Components en Semiconductors maakten drastisch ingrijpen noodzakelijk. Components werd als divisie opgeheven en de resterende bedrijfsonderdelen zijn gehergroepeerd om de winstgevendheid te verbeteren. Bij Semiconductors, waar het accent blijft liggen op productinnovatie, zijn maatregelen getroffen om het hoofd te bieden aan de te hoge kostenstructuur. Een van deze maatregelen is de voorgenomen sluiting van de fabriek in Albuquerque in de Verenigde Staten eind 2003. 4
Ons streven naar verandering is geënt op een bestuurlijk raamwerk bestaande uit vijf basiselementen: financiële slagkracht, portfoliomanagement, organisatorische effectiviteit, nauwe samenwerking met de klant, en product- en technologiemomentum. Deze aspecten zal ik hieronder nader toelichten.
Financiële slagkracht Om onze langetermijndoelstellingen te verwezenlijken, houden we onverminderd vast aan een sterke balans. In de loop van 2002 hebben we onze nettoschulden met EUR 1.725 miljoen verlaagd. Ondanks de hoge impairment- en herstructureringslasten was de verhouding schulden : geïnvesteerd vermogen lager dan 30 : 70. Vermindering van schulden blijft hoog op onze agenda voor 2003 staan, aangezien we sterk aan onze huidige toegang tot de kapitaalmarkten hechten en alles in het werk zullen stellen om die te beschermen.
Portfoliomanagement In 2002 hebben we onze activiteitenportfolio en onze ambities in termen van marktaandeel, winstgevendheid en groeipotentieel beter op elkaar afgestemd. Ons desinvesteringsprogramma ligt op schema.Van de bedrijfsonderdelen die niet langer tot de kernactiviteiten behoren of weinig groei dan wel een laag rendement realiseren, is een zestiental verkocht. In 2002 werd Components aan diepgaand onderzoek onderworpen; naar aanleiding hiervan hebben wij besloten de divisie op te heffen. Bij het bedrijfsonderdeel Philips Optical Storage wordt een herstructurering doorgevoerd om de winstgevendheid te herstellen. De nieuwe organisatiestructuur, die per 1 januari 2003 van kracht is, moet de innovatieve activiteiten verder stroomlijnen en meer waarde creëren door het clusteren van nauwverwante bedrijfsonderdelen die voorheen bij verschillende divisies waren ondergebracht.
Ondanks zeer moeilijke marktomstandigheden is Semiconductors blijven investeren in innovatie en R&D om toekomstige groei te stimuleren. In 2002 heeft de divisie enkele bedrijven overgenomen om haar portefeuille aan te vullen en te versterken. Een belangrijke mijlpaal was verder de gezamenlijke onderneming in het Franse Crolles, die we met STMicroelectronics, Motorola en TSMC hebben opgericht voor de ontwikkeling van 300-mm-technologie. 5
Door de overname van Intertrust (samen met Sony en andere investeerders) hebben we onze octrooien- en licentiepositie op het gebied van digital rights management versterkt.
Een effectievere organisatie Het programma Transforming into One Philips (TOP) is een belangrijk instrument om de organisatie eenvoudiger, sneller en efficiënter te maken.TOP is bedoeld om de ondersteunende functies te stroomlijnen door standaardisatie en invoering van een gemeenschappelijke manier van werken op het gebied van IT, Purchasing, HRM en Finance.
Zo zijn we erin geslaagd de overheadkosten met EUR 257 miljoen te reduceren. Het is de bedoeling dat dit bedrag aan het einde van 2003 zal zijn gestegen tot EUR 1 miljard, inclusief de besparingen van het integratieproces bij Medical Systems en van andere programma’s die de indirecte kosten moeten terugdringen.
TOP is dus niet de zoveelste bezuinigingsoperatie, maar juist een instrument waarmee we onze manier van werken fundamenteel en blijvend willen veranderen – een eenvoudiger organisatie met grotere openheid en duidelijk afgebakende verantwoordelijkheden. Zo kunnen bedrijfsonderdelen zich concentreren op zaken die echt waarde creëren: technologie, design en marketing. En dat zal ook ons innovatievermogen vergroten. Door een geslaagde invoering van TOP krijgen we de beschikking over een kant-en-klare ondersteunende infrastructuur die het mogelijk maakt nieuwe activiteiten snel en gemakkelijk van de grond te tillen. Klantgedrevenheid en product- & technologiemomentum zijn de bouwstenen voor groei We hebben goede vooruitgang geboekt met het flexibeler en slagvaardiger maken van onze organisatie. Maar dat is niet voldoende. Echte commerciële successen komen er door in de huid van de klant te kruipen en precies te begrijpen wat de consument wil. Hoe we daar in 2002 in geslaagd zijn, licht ik graag toe aan de hand van de volgende voorbeelden.
In maart 2002 hebben we een wereldwijd strategisch contract met Dell afgesloten, waarmee in de komende jaren een bedrag van USD 5 miljard is gemoeid. In het kader van deze vijfjarige 6
overeenkomst zal Philips als voorkeursleverancier computerapparatuur aan Dell leveren.
In mei 2002 heeft onze divisie Lighting een exclusief vijfjarig contract binnengehaald voor de levering van lampen aan Home Depot, de grootste woninginrichtings- en doe-het-zelfketen ter wereld. Philips is nu Home Depots enige leverancier van merklampen. Deze overeenkomst is vooral het resultaat van het perfect op elkaar afstemmen van de eisen van Home Depot en de wensen van de consument.
Een ander voorbeeld van echt commercieel succes zijn onze oplossingen op technologiegebied waarmee wij in 2002 belangrijke contracten hebben binnengehaald.Tal van vooraanstaande elektronicaconcerns maken inmiddels gebruik van het Nexperia-platform van Philips Semiconductors. En ons bedrijfsonderdeel Mobile Display Systems was zeer succesvol met de kleurenschermen die voor toonaangevende fabrikanten van mobiele telefoons werden ontworpen.
In september hebben we samen met Nike een aantal schitterende draagbare audioproducten gelanceerd. Dit voorbeeld bevestigt eens te meer dat het effect van klantgerichte technologie optimaal benut wordt door met andere merken samen te werken (co-branding) en gezamenlijk producten op de markt te brengen (co-marketing).
Ook de nieuwe tandenborstel Sonicare – ons snelst groeiende product – toont aan wat er bereikt kan worden als innovatie en klantgerichtheid hand in hand gaan.
De geslaagde introductie van dvd+rw-systemen en de PixelPlus-televisie laat eveneens zien dat we goed doorhebben wat de consument precies wil. En die kennis kan forse groei van marktaandelen opleveren.
En nu verder – één onderneming, één merk, één bedrijfscultuur In 2002 hebben we veel aandacht besteed aan de uitwerking van onze ideeën over waar wij voor staan en in welke richting wij ons als Philips willen ontwikkelen. Behalve om eerder genoemde portfoliowijzigingen en kostenbesparingen, gaat het daarbij om versterking van onze merknaam en ingrijpende maatregelen die de samenhang van de onderneming vergroten.
7
Onze missie is: de kwaliteit van het bestaan verbeteren door zinvolle innovaties op het juiste moment te introduceren. Technologie van Philips is technologie voor mensen. Daarom passen we onze digitale technieken vooral toe in producten op het gebied van verlichting, amusement, communicatie, persoonlijke verzorging en gezondheidszorg. Concreet gaat het daarbij om beeldschermen, optische opslag, draadloze connectiviteit en digitale video.
Ambient intelligence (anticiperende, responsieve technologieën die met elkaar ‘communiceren’ – bijvoorbeeld in huis of op kantoor) zien we als dé manier waarop verschillende technologieën effectief en zinvol kunnen samengaan. Bovendien geeft dit concept een krachtige impuls aan onze visie om Philips als één onderneming neer te zetten.
Samenwerken voor een gemeenschappelijk doel is ook een kwestie van persoonlijke toewijding. Daarom leggen we sterk de nadruk op onze ondernemingswaarden: Delight customers, Deliver on commitments, Develop people en Depend on each other. Het in praktijk brengen van deze waarden zal een belangrijk onderdeel vormen van personeelsbeoordeling in het kader van ons nieuwe People Performance Management. Dit systeem wordt al gebruikt voor de duizend topmanagers van Philips en zal gaandeweg verder worden ingevoerd, zodat het systeem eind 2003 volledig in de organisatie zal zijn ingebed.
Vooruitkijken Op al deze manieren werken we aan het fundament voor verbetering van marges en langetermijngroei. En daar gaan we in 2003 mee door. Gezien de onzekere economische vooruitzichten zullen we ons vooral concentreren op een positieve kasstroom en winstgevendheid.
8
Voor het jaar 2003 zetten we in op:
•
afronding van het TOP-programma;
•
kostenbesparing van EUR 1 miljard;
•
herstel van de winstgevendheid bij Semiconductors door verlaging van het break-even-point;
•
algehele winstgevendheid bij Consumer Electronics in de VS vanaf het vierde kwartaal;
•
14% EBITA bij Medical Systems in 2004;
•
een onderneming die in elk opzicht marktgericht is.
Doel van dit alles is om, in lijn met onze nieuwe optieregeling, een rendement voor de aandeelhouder (total shareholder return) te realiseren, dat overeenkomt met het hoogste kwintiel van een door ons vastgestelde groep van 24 vergelijkbare ondernemingen.
Tot slot wil ik u als onze aandeelhouders bedanken voor het blijvende vertrouwen dat u in de onderneming hebt getoond. Ook wil ik mijn waardering uitspreken jegens al onze medewerkers en hen bedanken voor hun inspanningen in het afgelopen jaar. Mede namens mijn collega’s in de raad van bestuur kan ik u verzekeren dat we ons in het komende jaar volledig zullen inzetten voor solide financiële prestaties en blijvend product- en marktleiderschap.
Gerard Kleisterlee, president
9
Lighting • Lamps • Luminaires • Lighting Electronics • Automotive & Special Lighting
10
Consumer Electronics • CE (televisies, audiosystemen, videorecorders, dvd-apparatuur, monitors, mobiele telefoons, settopboxen, afstandsbedieningen etc.) • Licenses
Domestic Appliances and Personal Care • Shaving & Beauty • Oral Healthcare • Food & Beverage • Home Environment Care
We willen worden gezien als een innovatieve onderneming die de kwaliteit van leven daadwerkelijk verbetert – een onderneming die op verantwoorde en duurzame wijze zakendoet, met enthousiaste klanten, gemotiveerde medewerkers en tevreden aandeelhouders.
Al meer dan 100 jaar, vanaf de oprichting als fabrikant van gloeilampen en andere elektrische producten in 1891, vervult Philips een voortrekkersrol door nieuwe standaarden te vestigen en technologische grenzen te doorbreken. Gedurende de hele 20e eeuw heeft Philips zich ingespannen om de kwaliteit van leven te verbeteren met baanbrekende innovaties, bijvoorbeeld op het gebied van televisie, medische röntgenapparatuur, transistors, geïntegreerde schakelingen en optische technologie. En nu het digitale tijdperk is aangebroken, zijn we vastbesloten voort te bouwen op deze verworvenheden om onze leus Let’s make things better overal in de hele wereld waar te maken. Er zijn maar weinig ondernemingen die op zo veel verschillende manieren een rol spelen in het leven van zo veel mensen.Traditiegetrouw willen we onze kennis over hoe mensen technologie ervaren, aanwenden om hun innovaties te bieden die een daadwerkelijke verrijking betekenen van het leven thuis, op het werk en onderweg. Gedreven door een gezamenlijk begrip van het Philips-merk en waar het voor staat, zullen we het enthousiasme en de mogelijkheden voor innovatie versterken door onze medewerkers zo veel mogelijk eigen initiatief te laten ontplooien, samenwerking aan te moedigen en waardevolle relaties met onze leveranciers te bevorderen. In 2002 zijn we gestart met een omvangrijk veranderingsprogramma: Transforming into One Philips (TOP). Doel hiervan is de organisatie beter, eenvoudiger, sneller en efficiënter te maken – een onderneming die uit vele onderdelen bestaat en toch als één geheel opereert.TOP heeft alles te maken met het ontwikkelen en invoeren van een nieuwe manier van samenwerking en gemeenschappelijk gebruik van bedrijfsmiddelen, bijvoorbeeld door het standaardiseren van een groot aantal diensten (IT, Purchasing, HRM, Finance). Dit levert niet alleen financieel voordeel op, maar het stelt managers ook in staat zich volledig op die aspecten te richten die echt waarde creëren – innovatie, technologie, design, marketing – en de samenwerking te bevorderen die nodig is om de kracht van het Philips-merk optimaal te benutten.
Semiconductors • MultiMarket Semiconductors • Digital Consumer Systems • Display Solutions • Mainstream Consumer Systems • Mobile Communications • Networking • Identification • Mobile Display Systems
Medical Systems • X-ray Equipment • Computed Tomography • Magnetic Resonance • Ultrasound • Nuclear Medicine • Imaging IT • Cardiac and Monitoring Systems
Technology & Design • Philips Research • Intellectual Property & Standards • Centre for Industrial Technology • Philips Design • Corporate Investments • Optical Storage 11
Wanneer we ons opmaken om nieuwe uitdagingen aan te gaan, is het ook belangrijk stil te staan bij de successen die we in 2002 behaald hebben.
12
Recordovereenkomst In 2002 sloot Philips Lighting de grootste overeenkomst in zijn geschiedenis af: een langlopend contract om de exclusieve leverancier van merklampen te worden voor het Amerikaanse Home Depot, de grootste woninginrichtings- en doe-het-zelfketen ter wereld. Deze samenwerking illustreert hoe Philips Lighting bij belangrijke klanten over de hele wereld nieuwe kansen creëert, door zich te concentreren op marketing, innovatie en leverbetrouwbaarheid. Erkenning voor onze langdurige bijdrage Philips ontving de prestigieuze Technological/Engineering Emmy Award voor zijn ‘levenslange bijdrage’ aan de ontwikkeling en commercialisering van breedbeeldtelevisie, wat opnieuw onze prestaties op televisiegebied onderstreept. Uitmuntend design In 2002 ontving Philips Design niet minder dan 45 prestigieuze internationale onderscheidingen van onder andere iF (International Forum Design), de Amerikaanse CES 2002, de Hong Kong Designers Association en de Singapore Designers Association. Nexperia Nexperia Multimedia-oplossingen van Philips Semiconductors bieden herconfigureerbare en herbruikbare oplossingen voor volledig digitale televisie. Maar liefst 3 van de 5 grootste televisiefabrikanten ter wereld voorzien hun digitale tv-producten van Nexperia-oplossingen. Bovendien was ruim 70% van alle in 2002 geproduceerde dvd+rwrecorders uitgerust met een Nexperia-oplossing. Topbeoordelingen In de marktprognoses van MD Buyline, een onafhankelijk onderzoeksbureau op het gebied van gezondheidszorg, werden in oktober 2002 topposities toegekend aan onze divisie Medical Systems. Van de 8 ondernemingen op het gebied van medische technologie, kreeg Philips in 15 van de 26 productcategorieën de hoogste score – een record. Elke modaliteit van Medical Systems behaalde de eerste plaats. De divisie kwam in december 2002 in de jaarlijkse Service Track Imaging-enquête van IMV Limited in 8 verschillende categorieën als beste uit de bus, en was daarmee de eerste die dat presteerde voor zo’n breed scala van medisch-technologische disciplines. Uitmuntende klantenservice Philips Advance, onze Lighting Electronics-groep in Noord-Amerika, ontving de onderscheiding Supplier of the Year van 3 van NoordAmerika’s vooraanstaande elektrische distributeurs. Grainger, de toonaangevende leverancier van onderhouds-, reparatie- en gebruiksproducten, onderscheidde Advance in juli met zijn prestigieuze CFQ1 Award, en met zijn kwaliteitsonderscheiding Supplier of the Year. In September kreeg Advance de onderscheiding Supplier of the Year voor 2001-2002 van Affiliated Distributors, het grootste netwerk van onafhankelijke distributeurs van elektrische en industriële producten in Noord-Amerika. En in oktober werd Advance tot Supplier of the Year uitgeroepen door IMARK, het op één na grootste consortium van elektrische distributeurs in Noord-Amerika. De standaard vestigen Met zijn gepatenteerde PixelPlus-technologie heeft Philips een nieuwe industriële standaard voor tv-beeldkwaliteit gevestigd. Op het gebied van beeldbewerking zijn indrukwekkende verbeteringen bereikt, waardoor het tv-beeld een ongelooflijke scherpte, detaillering en diepte krijgt. Uit waardering hiervoor heeft de European Imaging and Sound Association (EISA) onze PixelPlus-televisie 32PW9527 uitgeroepen tot Europese televisie van het jaar 2002-2003. Ook onze dvd-recorder DVDR890 ontving een EISA-onderscheiding. 13
HomeLab In april 2002 opende Philips het HomeLab, een volledig functioneel huis dat gebouwd is om onderzoekers meer inzicht te verschaffen in de behoefte aan en het gebruik van technologie. Ook worden er prototypen getest op het gebied van ambient intelligence – anticiperende, responsieve technologieën die onderling verbonden zijn en die het leven in huis en op het werk comfortabeler en efficiënter maken.
14
Praktisch elke seconde vindt er – veelal onbewust – interactie plaats tussen mens en technologie. Door meer inzicht te verwerven in de manier waarop die interactie tot stand komt, kunnen we de beleving ervan prettiger maken.
iPronto – revolutionaire besturing van het ‘digitale huis’ De iPronto zal een revolutie teweegbrengen in de besturing van het ‘digitale huis’. De thuisbioscoop, verlichting, netwerken, airconditioning en andere draadloze toepassingen kunnen er op afstand mee worden bediend. Met de iPronto, die is uitgerust met een zeer helder lcdaanraakscherm en een volledig instelbare gebruikersinterface en externe toetsen, kan de gebruiker op elke plek in huis, met één druk op de knop alle apparatuur bedienen. Zo is het mogelijk de interface een eigen karakter te geven met bijvoorbeeld pictogrammen van internet.
Vitale technologie In 2002 kreeg Philips toestemming van de Amerikaanse FDA om de defibrillator HeartStart aan de consument te leveren. De HeartStart, die door Business Week / USA Today is uitgeroepen tot Beste product van 2002, kan worden ingezet bij een acute hartstilstand. Uit onderzoek is gebleken dat 70 procent van deze gevallen thuis plaatsvindt, meestal in het bijzijn van anderen. De HeartStart is zo gebruiksvriendelijk dat de technische vaardigheid van de hulpverlener, de tijd die nodig is om het apparaat te leren gebruiken en een eventuele stressverhogende emotionele band met het 15 slachtoffer geen rol van betekenis spelen.
Waar we als onderneming voor staan, komt tot uiting in het Philips-merk – het resultaat van meer dan honderd jaar investeren in onderzoek, design, technologie, creativiteit en marketing.
16
Wie we zijn In het jaar 2002 is onze Brand Foundation gereedgekomen en ingevoerd. Dit vormde de afronding van een lang en uitvoerig proces met een tweeledig doel: nauwkeurig vastleggen waar het Philips-merk voor staat en het merk opnieuw in het brandpunt van onze belangstelling plaatsen. Om te zorgen voor een consistent en collectief begrip van deze merkgerichtheid, is het Philips Brand Book door de hele onderneming verspreid. Naast de principes van de Brand Foundation, bevat het Brand Book de richtlijnen die gehanteerd dienen te worden bij uitingen van het Philips-merk, zoals bij sponsoring.
Heart for Sports Philips richt zich op nieuwe doelgroepen met een divers karakter. In het kader van het programma Heart for Sports, kunnen studenten die aan atletiek doen zich gratis door een arts laten onderzoeken. Daarbij wordt voor het hartonderzoek gebruik gemaakt van het draagbare ultrageluidssysteem OptiGo van Philips. Snelle opsporing van potentiële problemen draagt ertoe bij dat een sportevenement een gelukkige afloop kent.
Living technology Living technology is een reclamecampagne voor halfgeleiderproducten van Philips. Uitgangspunt van deze campagne is de belofte dat Philips de kwaliteit van leven van de consument verbetert door toepassing van technologie. De ontwikkeling van die technologie houdt gelijke tred met de behoeften van de consument. In de living technologycampagne wordt onze klanten concurrentievoordeel en zakelijk succes in het vooruitzicht gesteld, dankzij de flexibiliteit, innovatie, introductiesnelheid en toekomstbestendigheid van onze halfgeleiderproducten.
17
Succesvolle samenwerking met Nike In maart 2002 maakten Philips en Nike het voornemen bekend hun technologische en atletische kennis te willen bundelen met het oog op de ontwikkeling van sportieve audiovisuele apparatuur. Beide partners zetten hun expertise in om het sporten te bevorderen en te verrijken. In september 2002 werden de eerste digitale audioproducten van Nike-Philips geïntroduceerd, bestaande uit een solid-state mp3-speler, een mp3-cd-speler en een fm-radio. 18
We hebben aanzienlijk geïnvesteerd in marketing om op belangrijke groeigebieden marktleiderschap te verwerven. Daartoe hebben we onze omvangrijke technologische expertise ingezet en aansprekende innovaties op de markt gebracht.
Op het goede spoor In de Verenigde Staten zit Consumer Electronics op het goede spoor, doordat we ons intensiever op innovatie en de klant richten, ons merk beter positioneren en de verkoopkanalen effectiever benutten. Deze aanpak levert resultaat op: de omzet in het duurdere segment steeg met 142%, terwijl de verkopen van Philips-televisies op jaarbasis met 55% toenamen. Ook wordt onze dvdrecorder nu in meer dan 4000 winkels aangeboden. Deze voorbeelden laten zien dat de positionering van Philips als kwaliteitsmerk succesvol verloopt.
Die Another Day De nieuwe James Bond-film Die Another Day speelde een prominente rol in de reclamecampagnes voor de Sensotec, de nieuwe Philishave met personal comfort control.
19
We stimuleren enthousiasme en betrokkenheid om verandering teweeg te brengen.
20
Samen sterk Liquid crystal on silicon (LCoS) is een belangrijke technologie voor toekomstige beeldschermen die zich onderscheiden door hun slanke vormgeving en sublieme beeldkwaliteit – met een natuurlijke, kristalheldere weergave – en een lagere kostprijs. Aan de ontwikkeling van LCoS hebben diverse bedrijfsonderdelen bijgedragen, waaronder Research, UHP Special Lighting, Semiconductors, de LCoS-groep, Creative Display Solutions en Consumer Electronics. Met LCoS, waarvoor Philips alle belangrijke octrooien in handen heeft, laten de betrokken bedrijfsonderdelen zien hoe ze gezamenlijk een compleet product kunnen ontwikkelen, doordat ze álle onderdelen van de waardeketen bestrijken.
Eén geheel Philips Medical Systems streeft ernaar om door middel van multiculturele, multidisciplinaire teams in te spelen op de wensen en behoeften van zijn klanten over de hele wereld.Tal van projecten zijn in gang gezet om de overgenomen ondernemingen te integreren en samen te smeden tot een efficiënt geheel.Verandering van de bedrijfscultuur en uitwisseling van de beste werkmethoden vervullen daarin een prominente rol.
Persoonlijke beleving In 2002 presenteerde Philips Design de resultaten van het onderzoeksproject Multiple Intimate Media Environments (MiME) van de Europese Commissie, dat werd uitgevoerd in samenwerking met Xerox Research Centre en Nottingham University. MiME onderzoekt de relatie tussen computertechnologie en de manier waarop mensen met intimate media omgaan, dat wil zeggen de dingen die ze gebruiken om persoonlijke voorwerpen als foto’s, souvenirs en dagboeken te bewaren. Nu de computer bij steeds meer facetten van ons leven een rol speelt, stelt MiME voor om intimate media niet in de computer te laten verdwijnen, maar om speciale hulpmiddelen en systemen te ontwerpen die de persoonlijke beleving bij het verzamelen, bewaren en uitwisselen van intimate media verrijken.
21
Lighting
Philips Lighting is wereldwijd nummer 1 op het gebied van verlichting. De divisie telt vier productgroepen: Lamps, Luminaires, Lighting Electronics en Automotive & Special Lighting. In Europa, Noord-Amerika, LatijnsAmerika en Asia Pacific heeft Philips Lighting in totaal circa 47.000 medewerkers in dienst.
Het is onze ambitie om winstgevende groei te behalen op nieuw opkomende markten, bij belangrijke wereldwijd opererende klanten, op innovatieve nieuwe toepassingsgebieden en op onze bestaande markten. Innovatie, uitgekiende marketing en goede service aan de klant – met name leverbetrouwbaarheid – zijn de drie hoekstenen van onze activiteiten, nu en in de toekomst. Door ons te concentreren op deze gebieden en op voortdurende kwaliteitsverbetering en stringente beheersing van kosten en bedrijfsmiddelen, zullen we onze positie als toonaangevende speler in de verlichtingsindustrie bevestigen.
Verlichting ‘vermenselijken’ Bij Philips vragen we ons voortdurend af hoe we de betekenis van verlichting in het dagelijks leven van mensen kunnen vergroten. Hoe kan er thuis, in winkels, kantoren en dergelijke de juiste sfeer mee worden geschapen? En hoe kan verlichting worden toegepast om hun stemming en gevoelens, hun productiviteit, positief te beïnvloeden? Deze vragen staan centraal bij onze nieuwe benadering voor communicatie met de consument, waarmee we in 2002 zijn gestart. Communicatie met de consument en inzicht krijgen in zijn wensen en behoeften zijn daarbij de belangrijkste elementen. Deze dialoog heeft een accentverschuiving veroorzaakt van het verkopen van verlichting naar het verkopen van visuele emotie. Door verlichting op deze manier te ‘vermenselijken’, versterken we ons merk en onze waarde als partner voor onze klanten.
Kleurrijke verfraaiing Om gebouwen te kunnen tonen in al hun schoonheid zonder dat de mensen in de gebouwen daar last van hebben, heeft Philips Lighting de LEDline ontwikkeld. De LEDline is een nieuw concept dat de structuur van de buitenmuren door toepassing van led-verlichting fraaier doet uitkomen.
Baanbrekende overeenkomst In 2002 maakten we de grootste overeenkomst in de geschiedenis van Philips Lighting bekend: een langlopend contract om de exclusieve leverancier van merklampen te worden voor Home Depot in de Verenigde Staten. Home Depot is de grootste woninginrichtings- en doe-het-zelfketen ter wereld. Deze samenwerking illustreert hoe Philips Lighting, door zich te concentreren op marketing, innovatie en leverbetrouwbaarheid, nieuwe kansen creëert bij belangrijke klanten over de hele wereld. Op de goede weg Van auto’s wordt verwacht dat ze een steeds hoger niveau van kwaliteit, betrouwbaarheid en design bezitten. Met de HiPerVision-autolamp speelt Philips in op deze trend. Deze lamp gaat even lang mee als de auto zelf, gebruikt minder energie, is klein en geschikt voor recycling, en biedt meer designmogelijkheden. Daarom wordt deze technologie al in bepaalde modellen van grote autofabrikanten als Mercedes, Audi,Volkswagen en Opel toegepast. HiPerVision – een door Philips ontwikkeld nieuw verlichtingsconcept waarbij beeldbuistechnologie voor perfecte afdichting van de lamp zorgt – werpt het juiste licht op de weg.
22
Dynamiek in licht en kleur Led-verlichting biedt geweldige mogelijkheden voor bestaande en nieuwe toepassingen waarvoor dynamiek in lichtniveau en kleur vereist is. Door hun geringe formaat, lange levensduur, directe start, hoge lichtopbrengst, duurzaamheid en op halfgeleidertechniek gebaseerde werking, onderscheiden led’s zich van andere lamptechnologieën. De Luxeon V-led heeft het mogelijk gemaakt om precies de gewenste speciale kleureffecten te creëren in winkels, kantoren en in huis. De Luxeontechnologie biedt een alternatieve mogelijkheid om een zee van gekleurd licht te creëren, waarbij een hoge lichtopbrengst wordt gecombineerd met een lange levensduur, energiebesparing en andere voordelen van vaste-stofverlichting. De Luxeon V genereert een absolute recordhoeveelheid licht van maar liefst 120 lumen vanuit één enkele emitter – verreweg het hoogste vermogen van alle led’s op de markt. Philips Lighting loopt samen met LumiLeds Lighting (onze joint venture met Agilent Technologies) voorop bij deze ontwikkeling.
een straling met een golflengte van circa 13 nm, is de technologie die naar verwachting ongeveer vanaf 2007 het voor halfgeleiders toegepaste lithografische proces ingrijpend zal veranderen. Op dit terrein is samenwerking de sleutel tot het bereiken van technologische doorbraken en het tijdig op de markt brengen van innovaties. Bij de ontwikkeling van de meest geavanceerde projectietechnologie combineert Philips Lighting zijn ruim 100-jarige ervaring op het gebied van verlichtingsinnovatie met de expertise van het Fraunhofer Institute in Duitsland en de unieke kennis van Philips Research op het gebied van lichtgevende plasmatechnologie. In minder dan 15 maanden werd het uitgangsvermogen van de EUV-lamp met bijna een factor 20 vergroot. Eind 2002 leverde Philips het eerste prototype aan zijn belangrijke klant en partner ASML – een goed voorbeeld van wat met nauwe samenwerking kan worden bereikt.
De kracht van samenwerking Bijna alle facetten van het leven worden beïnvloed door computers, die dankzij IC’s met een toenemende complexiteit steeds hogere prestaties leveren tegen lagere kosten. Een verdere vooruitgang op het gebied van IC-technologie is in belangrijke mate afhankelijk van nieuwe projectiemethoden om de fijnste details op silicium aan te kunnen brengen. Extreem ultraviolet (EUV),
Natuurlijk daglichtritme Nabootsing van het natuurlijke daglichtritme kan op subtiele wijze de sfeer in een winkel of kantoor verhogen, waardoor de mensen zich meer op hun gemak voelen. Zo’n dynamische lichtomgeving kan daadwerkelijk worden gecreëerd met Carpe Diem, het spectaculaire nieuwe lichtarmatuurconcept van Philips dat gebaseerd is op de TL5-fluorescentielamp en digitale elektronische lichtregeling.
23
Consumer Electronics
Als een van de drie grootste fabrikanten van consumentenelektronica ter wereld, levert Philips Consumer Electronics producten die bedoeld zijn om de consument overal (thuis, op het werk of onderweg) op elk moment te laten profiteren van de voordelen van de nieuwste digitale technologieën. De divisie levert onder meer breedbeeldtelevisies, platte tv’s, dvd-recorders, superaudio-cd-spelers, digitale televisies, internetaudiosystemen, draagbare
Dankzij Philips’ toonaangevende technologie voor beeldschermen, optische opslag en connectiviteit, draagt Consumer Electronics bij aan de beleving van het Philipsmerk door de kwaliteit van het leven van alledag voor de consument te verbeteren met innovatieve topproducten. Het merk waar men het eerst aan denkt – dát willen we zijn als het om entertainment, communicatie en informatie in digitale vorm gaat. Hier streeft de divisie naar door de kracht van het Philips-merk te benutten, zijn leidende positie op het gebied van beeldschermen, optische opslag en connectiviteit te handhaven, de kosten te beheersen en zijn bedrijfsmiddelen optimaal in te zetten.
audioapparaten, mini- en microsystemen, pc-randapparatuur (zoals monitors en dvd+rw-drives) en producten voor persoonlijke communicatie (zoals mobiele telefoons en DECT-telefoons). Philips Consumer Electronics heeft wereldwijd circa 20.000 medewerkers in dienst. Met Digital Networks speelt Philips een vooraanstaande
Wat beeldschermtechnologie betreft is onze leidende positie gebaseerd op het creëren van een optimale beeldkwaliteit en een natuurlijke kijkervaring door middel van platte, dunne en brede beeldschermen. Bij optische opslag gaat het om gunstig geprijsde, solide producten met een grote opslagcapaciteit. De gebruiker kan daarmee gemakkelijk hoogwaardige video, audio, afbeeldingen en data opslaan en weergeven. En connectiviteit maakt op elke gewenste tijd en plaats intuïtieve interactie met draadloze apparatuur mogelijk.
rol bij de levering van digitale elektronische diensten, waardoor zowel thuis als onderweg op een totaal andere wijze toegang wordt verkregen tot televisie en internet. Dit bedrijfsonderdeel levert niet alleen technologie voor digitale breedband via settop-boxen voor de consumentenmarkt, maar ook end-to-end softwareoplossingen waarmee providers en netwerkexploitanten digitale diensten kunnen creëren en leveren.
Het tempo waarmee de markt voor consumentenelektronica overschakelt van analoog naar digitaal neemt snel toe. Digitale producten nemen op dit moment ongeveer 30% van de audio-videomarkt voor hun rekening, wat in 2005 tot circa 60% zal zijn gestegen. Onze strategie is erop gericht de overgang van ons productassortiment van analoog naar digitaal proactief te sturen en daarbij vooruit te lopen op de markt.Voorbeelden daarvan zijn onder andere onze uitstekende lcd-monitors, en onze serie dvd-recorders die in 2002 is uitgebreid. Opnemen op dvd is daardoor binnen het bereik van een veel breder publiek gekomen. Verbeterde bedrijfsvoering In 2002 hebben we onze bedrijfsvoering verder verbeterd. In onze industrie nemen we een vooraanstaande positie in waar het gaat om een optimaal resultaat met minimale bedrijfsmiddelen.We zijn voortdurend bezig de benodigde bedrijfsmiddelen te minimaliseren door optimaal beheer van de toevoerketen, een ODM-bedrijfsfilosofie en uitbesteding. Bovendien blijven we onze fabricagemiddelen optimaliseren, wat onder andere blijkt uit de afstoting van onze groep Contract Manufacturing Services.
Digitaal genieten Philips’ nieuwe digitale dvd/sacd-systeem LX8000SA heeft een ingebouwde dvd-speler en een digitale 6-kanaalsreceiver voor een sublieme weergave van films en muziek. Het systeem is geschikt voor het afspelen van de nieuwste superaudio-cd’s, die een aanzienlijk betere geluidskwaliteit hebben dan gewone cd’s. 24
Herstelprogramma voor de VS Onze bedrijfsresultaten in de Verenigde Staten vormen een belangrijk aandachtsgebied en in dat verband wordt een omvangrijk herstelprogramma uitgevoerd.Verbetering van ons productaanbod en prominentere aanwezigheid in het duurdere segment vormen belangrijke elementen van dit programma. Het nieuwe managementteam besloot ook het Philips-merk af te splitsen van Magnavox. Philips richt zich daarbij op de hogere segmenten, terwijl Magnavox zich voornamelijk concentreert op producten met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Er is reeds aanzienlijke vooruitgang geboekt met televisies met een plat beeldscherm, een productcategorie waarbij de spontane herkenning van het Philips-merk sterk verbeterd
De wereld ligt aan je voeten Dankzij nieuwe internetaudioproducten – zoals Philips’ microsysteem MC-i200 Streamium – krijgt de consument heel gemakkelijk toegang tot internetdiensten. Daarmee opent Philips een totaal nieuw hoofdstuk op het gebied van home entertainment.
is, zoals consumentenonderzoek heeft uitgewezen. Bovendien is het aantal buitendienstmedewerkers van ons verkoopapparaat in de Verenigde Staten uitgebreid en zijn zij beter opgeleid. Om het toevoerketenbeheer te verbeteren, hebben we onze magazijnactiviteiten en alle vervoer naar onze detaillisten vanuit onze locaties in Mexico uitbesteed. Beleving voorop De consument is niet zozeer geïnteresseerd in producten als wel in de ervaring die ze bieden.We hebben onze bedrijfsstrategie daarom aangepast aan het Consumer Experience-concept, dat drie gebieden omvat: Home Entertainment, Personal Expression en Productivity. De eerste twee zijn volledig op de consument gericht, terwijl het derde een breed scala van toepassingen omvat voor professionele, semi-professionele, kleine en grote zakelijke gebruikers. Home Entertainment – klantgerichte oplossingen Home Entertainment richt zich op de consument die klantgerichte, intuïtieve oplossingen wenst. Daarmee kunnen gebruikers naar de digitale audio en video van
hun keuze luisteren en kijken. Onze oplossingen bieden deze doelgroep de ideale combinatie van gebruiksgemak, sensationele ervaring en design. Personal Expression – overal genieten van digitale audio en video Personal Expression wil de consument – vooral jongeren met een internetgerichte, eigentijdse levensstijl – de vrijheid bieden om op elke gewenste plaats te genieten van de digitale audio en video van hun keuze. Productivity – effectieve professionele gebruikers Bij Productivity gaat het om oplossingen waarmee professionele gebruikers – thuis of op hun werk – effectiever, efficiënter en prettiger kunnen werken. Dit zijn onder andere oplossingen voor opslag en weergave van informatie, en om de toegankelijkheid, de verspreiding en het gebruik ervan te vergemakkelijken, zowel voor het persoonlijk bekijken van de informatie als voor groepspresentaties.
Een totaal nieuwe manier van luisteren Philips en Nike hebben hun innovatieve krachten gebundeld bij de ontwikkeling van een nieuwe generatie draagbare audioapparatuur: fm-, cd- en mp3-spelers die speciaal bedoeld zijn voor hardlopers en fietsers. Draagbaar, geen wegvallend geluid, ideaal om mee te sporten.
25
Domestic Appliances and Personal Care
Philips Domestic Appliances and Personal Care legt zich toe op de ontwikkeling, fabricage en marketing van innovatieve apparaten op het gebied van elektrisch scheren, mondverzorging, persoonlijke verzorging, voedselbereiding, kledingverzorging en vloerreiniging.
Philips Domestic Appliances and Personal Care (DAP) is nummer 1 in meerdere segmenten van de markt voor persoonlijke verzorging dankzij de sterke merknamen Philishave (wereldwijd), Norelco en Sonicare (Verenigde Staten). Daarnaast heeft DAP met het Philips-merk een sterke positie op de markt voor huishoudelijke apparaten, met name in Europa, Latijns-Amerika en Asia Pacific.
De divisie heeft ruim 8.700 medewerkers in dienst.
Sonicare
DAP groeide in 2002 sneller dan de markt en behaalde elk kwartaal betere resultaten. Bovendien boekten we als divisie recordresultaten in termen van omzet, winstgevendheid en marktpositie (nummer 1 of 2).We bleven streven naar kostenverlaging door middel van cyclustijdverkorting, overplaatsing van vestigingen (naar lagelonenlanden en/of ter beperking van valutarisico’s) en goed beheer van bedrijfsmiddelen/voorraden (vermindering van diversiteit).Verder werden besparingen bereikt door personeelsvermindering (bijvoorbeeld in onze organisatie in LatijnsAmerika) en door efficiencymaatregelen in de verkooporganisaties van de productgroepen Male Shaving & Grooming en Oral Healthcare in de Verenigde Staten. onderzoek en technologie. Nieuwe scheertechnieken hebben geleid tot aanzienlijke verbeteringen van de belangrijkste functies van scheerapparaten en ontharingsproducten. En geavanceerde oppervlaktebehandelingen en coatings – bijvoorbeeld voor onze scheerapparaten en strijkijzers – verhogen het gebruikscomfort aanzienlijk.
Innovatieve samenwerking, enthousiaste klanten Marketing is voor DAP een topprioriteit en de divisie blijft deze discipline dan ook versterken, bijvoorbeeld door samenwerking met belangrijke fast-moving consumer goods-bedrijven (FMCG).We creëren unieke, aantrekkelijke merkartikelen door onze krachten te bundelen met vooraanstaande FMCG-bedrijven. Door middel van co-branding en co-marketing bouwden wij onze succesvolle activiteiten in 2002 verder uit. Dit betrof bijvoorbeeld de Cool Skin (de Philishave met Nivea-scheeremulsie) en de Senseo (het koffiezetapparaat dat samen met Sara Lee |DE werd ontwikkeld). De Senseo is een nieuw en baanbrekend concept voor het traditionele koffiesegment. Uit het succes van Senseo als waardescheppend product, blijkt opnieuw het belang van echte innovaties en samenwerking op het gebied van marketing. Door samen te werken, kunnen we optimaal profiteren van onze specifieke expertise (bijvoorbeeld kennis van de wensen en behoeften van de consument, productdesign, branding, applicatiekennis, wereldwijde aanwezigheid op de markt). Hierdoor hebben we bovendien toegang tot nieuwe detailhandelskanalen, industrieën en geografische gebieden.We stemmen ons businessmodel dan ook af op de dynamiek en economie van FMCGfabrikanten en de detailhandel. Technologie maakt het verschil Bij DAP proberen we onze producten voortdurend te verbeteren door een combinatie van consumenten26
Dankzij de overname van Optiva Corporation (Sonicare) in 2000 kan DAP profiteren van schaalvergroting en van de mogelijkheid zich te onderscheiden met de ‘sonische’ technologie. Hierdoor zal DAP een belangrijke speler kunnen worden op de markt voor mondverzorgingsproducten. In 2002 werden met name in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk bemoedigende resultaten behaald.
Sensotec De nieuwe Philishave met personal comfort control voor een onovertroffen huidcomfort en een superglad scheerresultaat, werd geïntroduceerd in september 2002.
Win-winsituatie In 2002 werd het succes gecontinueerd van de Senseo, het nieuwe concept voor het traditionele koffiesegment dat we samen met Sara Lee|DE hebben ontwikkeld. Dit soort initiatieven van gezamenlijke marketing biedt de partners de mogelijkheid te profiteren van elkaars specifieke capaciteiten en de consument een aantrekkelijk nieuw product te bieden.
Components
Tot eind 2002 was Philips Components een belangrijke leverancier van integrale digitale elektronische oplossingen voor beeldschermen, optische registratie en connectiviteit.Ten behoeve van zijn mondiale klanten in de computer-, consumentenelektronica-, telecommunicatie- en auto-industrie, produceerde Components modules voor optische registratie op cd en dvd, beeldschermen voor mobiele telefoons en andere draagbare apparatuur, modules voor draadloze connectiviteit, luidsprekersystemen, tuners, afstandsbedieningen, beamers en digitale beeldschermen (zoals lcd-tv’s). In 2002 had Philips Components circa 13.000 medewerkers in dienst.
Divisie Components opgeheven In het kader van ons portfoliomanagement hebben we onze divisie Components in 2002 aan diepgaand onderzoek onderworpen. Philips wil meer op digitale technologieën inzetten,‘volwassen’ analoge activiteiten afbouwen en organisatorische complexiteit verminderen. Daartoe zijn maatregelen genomen die de structuur van onze elektronicacluster vereenvoudigen en de kosten verlagen. Naar aanleiding hiervan is de divisie Components ontbonden. Het bedrijfsonderdeel Philips Optical Storage wordt geherstructureerd om het weer winstgevend te maken. Nieuwe structuur Sinds 1 januari 2003 is een nieuwe structuur van kracht die is toegespitst op innovatie en waardecreatie. Nauwverwante activiteiten die voorheen over verschillende divisies verspreid waren, zijn nu bijeengebracht. Zo is de groep voor telecomluidsprekers samengevoegd met Mobile Display Systems. Dit cluster is overgeplaatst naar de divisie Semiconductors, waardoor onze klanten één aanspreekpunt hebben voor complete, integrale oplossingen voor de telecom- en personal digital assistant-markt. Eenzelfde maatregel is genomen voor bepaalde activiteiten op het gebied van digitale beeldschermen en draadloze audio-videoapparatuur, waaronder de Pronto-groep (afstandsbedieningen). Deze activiteiten zijn ondergebracht bij de divisie Consumer Electronics. Ook deze overplaatsing is bedoeld om organisatorische complexiteit en dubbel werk te verminderen en maximale synergie te creëren, zowel voor eigen Philips-producten als OEM-producten.Verder is een zelfstandige groep opgezet – New Displays Business Development geheten – die zich richt op nieuwe veelbelovende beeldschermtechnologieën als liquid crystal on silicon (LCoS) en PolyLED. Herstructurering van Optical Storage Voor Optical Storage wordt een uitgebreid herstructureringsprogramma uitgevoerd om dit bedrijfsonderdeel
weer winstgevend te maken. Het grootste deel van de herstructurering betreft de pc-gerelateerde dataactiviteiten. Deze worden in Taiwan geconcentreerd. De R&D-groep in Eindhoven wordt versterkt om zich meer met voorontwikkeling bezig te kunnen houden. Door de clustering van activiteiten in Taiwan en de samenwerking met BenQ, kan Philips zich intensiever op de ontwikkeling van zijn dvd+rw-activiteiten concentreren. Snelle verbetering bij de Datagroep kan worden gerealiseerd door de aandacht te richten op de winstgevende, snelgroeiende markt voor dvd+rw-drives. Door zijn positie op het gebied van dvd+rw-toepassingen en nieuwe of opkomende technologieën te versterken, kan Optical Storage een prominente speler blijven in de aftermarket en OEM-markt. Een solide basis voor duurzame winstgevendheid ligt dan in het verschiet. De productgroepen Consumer en Automotive van Optical Storage zijn reeds winstgevend en ontwikkelen zich volgens plan. Consumer heeft een vooraanstaande positie op de audio-videomarkt. De groep levert onder meer drives voor dvd+rw-recorders en spelconsoles (Xbox van Microsoft). Automotive is toonaangevend op de markt voor producten voor de auto-industrie. De groep maakt een aanzienlijke groei door, voornamelijk dankzij de overschakeling van muziekcassettes naar cd’s en dvd’s, en de stijgende vraag naar autonavigatiesystemen. Samenwerking op het gebied van draadloze oplossingen De activiteiten van Components op het gebied van draadloze connectiviteit worden ondergebracht bij de nieuwe joint venture met het Taiwanese Accton Technology Corporation, waarin Philips een belang van 48% heeft. De besprekingen omtrent deze joint venture werden op 8 januari 2003 aangekondigd en zullen naar verwachting in het tweede kwartaal van 2003 worden afgerond. De gezamenlijke onderneming gaat innovatieve draadloze 802.11-producten leveren aan OEM-fabrikanten in bijvoorbeeld de consumentenelektronica-, enterprise-, pc- en mobiele-telefoonindustrie. De nieuwe onderneming zal zich richten op de toenemende markteisen ten aanzien van geavanceerde, gebruiksvriendelijke en economische draadloze oplossingen die gebruik maken van ultramoderne technologie op basis van Wi-Fi (802.11), Bluetooth™ en andere standaarden. De resultaten van Optical Storage, de groep New Displays Business Development en de activiteiten die worden overgeplaatst naar Philips Corporate Investments, worden vanaf 2003 verantwoord onder Diversen. 27
Semiconductors
Philips Semiconductors is een van de tien grootste halfgeleiderproducenten in de wereld en een belangrijke leverancier van innovatieve siliciumoplossingen voor consumentenmarkten. Deze oplossingen zullen groeien en evolueren naarmate de toepassingen zich verder ontwikkelen. Doordat de activiteiten van de divisie verschillende markten bestrijken, is het toepassingsgebied voor onze geavanceerde producten zeer breed. Philips Semiconductors heeft ruim 31.000 medewerkers in dienst en is actief in meer dan 50 landen.
Philips Semiconductors voorziet een wereld waarin de kwaliteit van leven wordt verrijkt door technologie die ons op elk moment en op elke plaats toegang verschaft tot informatie, amusement en diensten. Het is de missie van Philips Semiconductors de toonaangevende leverancier te worden van halfgeleideroplossingen voor ‘connected’ consumententoepassingen. Een van de belangrijkste pijlers van onze strategie om dit doel te bereiken is voorkeurspartner te worden voor belangrijke klanten en leveranciers van content en diensten op deze markten. 2002 was een zeer moeilijk jaar met de diepste en langste recessie in het 50-jarig bestaan van de halfgeleiderindustrie. Onze omzet was in 2002 lager dan in 2001, maar hield gelijke tred met de algemene marktontwikkelingen. Om deze situatie het hoofd te bieden, hebben we in 2002 aanzienlijke kostenbesparingen gerealiseerd, waaronder de voorgenomen sluiting van onze fabriek in Albuquerque, New Mexico, in de Verenigde Staten. Ondanks deze ongunstige omstandigheden hebben we op een aantal fronten toch vooruitgang geboekt. Dankzij onze klantgerichte opstelling hebben onze ontwerpen een aantal belangrijke contracten opgeleverd. Bovendien worden onze Nexperia Multimedia-oplossingen toegepast door een groot aantal belangrijke elektronicafabrikanten.We blijven investeren in innovatie om groei te stimuleren en een meer flexibele kostenstructuur te bereiken om zo het structurele break-even-point te verlagen. Succes voor de klant en voor Philips In 2002 begon de combinatie van onze geavanceerde platformoplossingen en onze concentratie op vooraanstaande klanten zijn vruchten af te werpen in de vorm van belangrijke contracten voor een aantal van onze ontwerpen. Deze ontwerpsuccessen verschaffen ons een uitstekende uitgangspositie om te kunnen profiteren van de langverwachte opleving op de wereldmarkt voor elektronica. Nexperia – living technology Onze Nexperia Multimedia-oplossingen bieden de klant herconfigureerbare en herbruikbare oplossingen voor volledig digitale televisie. Onze Nexperia-oplossingen worden door niet minder dan 3 van de 5 grootste televisiefabrikanten ter wereld toegepast in hun digitale tv-producten. Ruim 70% van de in 2002 geproduceerde dvd+rw-recorders in de wereld was uitgerust met een Nexperia-oplossing. Philips verwacht dat in de komende 5 tot 7 jaar een aanzienlijk deel van de bestaande televisietoestellen in Europa en de VS zullen worden vervangen door nieuwe geïntegreerde digitale tv’s, en Philips Semiconductors bevindt zich in een unieke positie om te profiteren van deze nieuwe markt. Meer dan 60% van alle tv’s die in 2002 verkocht zijn, is voorzien van een product van Philips Semiconductors. In 2002 versterkten we onze positie op de markt voor mobiele telefoons.We verwachten dat tegen het eind van 2003 10% van alle mobiele telefoons zal zijn uitgerust met een Nexperia-systeemoplossing. Deze biedt fabrikanten van mobiele telefoons de mogelijkheid nieuwe
28
modellen snel op de markt te brengen. Onze systeemoplossingen zijn gereed voor alle nieuwe mobiele-telefoontechnologieën die in 2003 en 2004 op de markt zullen komen (GPRS, G2.5, G3, etc.). Dichter bij elkaar komen Ons programma voor customer intimacy heeft onze relatie met belangrijke spelers op de markt voor pc-gerelateerde producten versterkt.We zijn een vooraanstaande leverancier van halfgeleiderproducten voor de grootste producent van lcd-monitors en een aantal van onze klantspecifieke designs zijn uitverkozen door een toonaangevende printerfabrikant. Onze klantspecifieke producten worden tevens toegepast in vele personal digital assistants, en Intel heeft ons voedingsbeheersysteem gekozen voor zijn nieuwste moederborddesigns. In 2002 heeft een van de toonaangevende kledingketens onze identificatiechip gekozen om in hun kleding te worden opgenomen. Zij zullen de chip eerst gebruiken om hun producten te kunnen volgen in het fabricageproces en de logistieke keten, en daarna voor diefstalbeveiliging in winkels. Op de langere termijn kan de chip ook worden gebruikt voor klantenrelatiebeheer. Technologische doorbraken Philips blijft baanbrekende technologie ontwikkelen voor draad- en draadloze toepassingen. De overname van Systemonic zal ons beter in staat stellen een leidende positie op het gebied van de 802.11-standaard voor draadloze connectiviteit in te nemen en we zullen de eerste onderneming zijn die een oplossing op silicium introduceert voor de nieuwe ZigBee-standaard. Philips wist zijn toonaangevende positie op het gebied van Bluetooth™ te handhaven door meer dan 10 miljoen producten in de vorm van energiezuinige, goedkope systeemoplossingen voor spraak- en datatoepassingen te leveren. In 2002 hebben we samen met Sony een nieuwe standaard aangekondigd voor betrouwbare nearfield communication (NFC). Deze draadloze technologie maakt over een afstand tot 20 centimeter, de overdracht van allerlei data mogelijk tussen apparaten met NFC, zoals mobiele telefoons, digitale camera’s, personal digital assistants en pc’s. De snelheid van NFC is hoog genoeg om beelden van hoge kwaliteit goed over te zenden. Dit biedt mogelijkheden voor de ontwikkeling van
verschillende nieuwe markten, waaronder elektronisch speelgoed. Ook wordt het uploaden van muziek en software van hoofdapparatuur naar draagbare systemen gemakkelijker. Philips loopt voorop bij nieuwe technologieën voor halfgeleiders. Samen met onze partners Motorola en STMicroelectronics gaan we in 2003, in onze chipfabriek in het Franse Crolles van start met de productie van geavanceerde 120-nm-wafers voor een aantal nieuwe producten. De ontwikkeling van producten met een lijnbreedte van 90 nm verloopt zeer voorspoedig en we verwachten voor het eind van 2003 met de proefproductie te kunnen beginnen. In januari 2003 hebben we een wereldprimeur gedemonstreerd – functionele geheugencellen in 65-nm-technologie. Deze nieuwe technologieën zullen leiden tot chips met een lager energieverbruik, een hogere verwerkingssnelheid en een kleiner oppervlak, die nodig zijn voor de volgende generatie mobiele telefoons, personal digital assitants en andere draagbare apparatuur. Basis voor succes Philips Semiconductors heeft succesvolle technologieën, in succesvolle producten, met succesvolle klanten over de hele wereld.We zijn vast besloten om, voortbouwend op onze geavanceerde siliciumprocessen, ontwerpsuccessen en customer intimacy, operationele winstgevendheid te bereiken door verhoging van omzet en marktaandeel, en verlaging van de kosten. 29
Medical Systems
Met circa 31.000 medewerkers en vestigingen in meer dan 100 landen over de hele wereld neemt Philips Medical Systems de 1e of 2e plaats in op de meeste markten waarop de divisie actief is. Het productassortiment omvat onder andere hoogwaardige systemen voor röntgendiagnostiek, ultrageluid, magnetische resonantie, computertomografie, nucleaire geneeskunde, positronemissietomografie, patiëntenbewaking, beheer van klinische gegevens, reanimatieproducten, alsmede een uitgebreide reeks diensten voor klantenondersteuning.
Om in de medisch-technologische sector het beste in te spelen op de veranderende behoeften van zorginstellingen waar ook ter wereld, nam Philips Medical Systems in 2002 een aantal belangrijke stappen om zijn positie op de voornaamste markten te verstevigen. Dit hield onder andere een versneld programma voor productinnovatie in dat ons technologisch leiderschap op het gebied van beeldvorming, patiëntenbewaking en IT heeft versterkt. Belangrijk was de uitvoering van het integratieprogramma voor de prominente ondernemingen die de divisie onlangs heeft overgenomen. Doel van de integratie was de vorming van een sterke en evenwichtige aanwezigheid op de markt en een effectieve, concurrerende organisatie. Het resultaat is een aanzienlijke verbetering in het bereik van het Philips-merk voor belangrijke doelgroepen, bijvoorbeeld door aan 50% van de intensivecareafdelingen in Amerikaanse ziekenhuizen de patiëntenbewakingssystemen te leveren.
Het hart in handen houden Het Live 3D Echo-ultrageluidssysteem SONOS 7500 maakt het hart en de complexe interactie tussen kleppen, kamers en hartvaten direct zichtbaar. De beelden zijn zó scherp en gedetailleerd dat het haast lijkt of je het hart in handen houdt.
Doorlopende innovaties Het streven naar klinische topkwaliteit vormt de drijfveer achter een continue stroom innovaties op het gebied van beeldvorming en klinische informatieverwerking. Deze zorgen voor verbetering van zowel de diagnostische mogelijkheden als de klinische efficiency. Met het bewakingssysteem Intellivue kan een arts aan het bed van de patiënt bijvoorbeeld direct beschikken over alle relevante gegevens en diagnostische beelden. Het Intellivue-systeem draagt niet alleen bij tot snellere besluitvorming over de behandeling, maar verbetert ook de kwaliteit van de zorg door gebruik te maken van internettechnologie die de arts vitale informatie verschaft op het moment dat deze het dringendst nodig is. Live 3D Echo, de meest recente technologische innovatie van Philips, zorgt voor spectaculaire veranderingen op het gebied van echocardiografie. Nooit eerder hebben artsen rechtstreeks driedimensionale, ultrasone beelden van een kloppend hart kunnen zien. Dit krachtige nieuwe hulpmiddel, dat verrassend duidelijke en gedetailleerde beelden geeft, stelt artsen in staat complexe interacties tussen kleppen, kamers en hartvaten ‘live’ in 3D waar te nemen. Live 3D zal de echocardiografie ingrijpend veranderen door volledigere informatie te verschaffen voor een betere en snellere klinische besluitvorming. Op het gebied van computertomografie was Philips de eerste fabrikant die van de Amerikaanse FDA het groene licht kreeg voor de verkoop van zijn nieuwe Mx8000 IDT, een CT-scanner met 16 detectoren. Dankzij de dunnere ‘beeldplakken’ kan de arts met deze nieuwe scanner details waarnemen die nooit eerder te zien waren, zoals nauwe slagaders of kleine laesies. Deze mogelijkheden beloven een snellere en nauwkeurigere diagnose van een breed scala van aandoeningen, waaronder hartziekten, kanker, een beroerte en verwondingen.
30
Technologie voor lagere kosten en een grotere effectiviteit Klinische topkwaliteit willen wij ook bieden door zorgverleners in staat te stellen hun kosten te verlagen en tegelijkertijd de behandeling van de patiënt te verbeteren. Dit houdt onder andere in het aanwenden van technologie om diagnoses in een eerder stadium mogelijk te maken, waardoor een kostbare behandeling in een later stadium kan worden vermeden en de effectiviteit van behandelingen kan worden verhoogd, bijvoorbeeld door virtuele real-time controle op de werkzaamheid van de medicatie. Voor een efficiënt en effectief gebruik van technologie is een goed beheer van klinische gegevens van essentieel belang. In 2002 werd Vequion geïntroduceerd: een familie van klinische IT-producten, -systemen, -oplossingen en -diensten. Een van de voordelen voor de klant is dat men op iedere plaats de beschikking heeft over een en dezelfde gebruikersinterface – van de onderzoeksruimte en de dokterskamer tot de verpleegkundigenpost, en dit voor alle beeldvormende systemen van Philips.Vequion ondersteunt ‘slimme’ toepassingen die kunnen worden aangepast aan de specifieke wensen van individuele gebruikers of afdelingen, en maakt gebruik van informatietechnologie die naadloos aansluit op bestaande systemen. Dit vertaalt zich in kortere trainingsduur, kortere installatietijd, snellere diagnoses en snellere behandelingsmogelijkheden. Samenwerking bevordert productontwikkeling en dienstverlening Samenwerking speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van productontwikkeling en betere diensten voor zorginstellingen. In 2002 hebben Philips en De Lage Landen International, een dochteronderneming van de Rabobankgroep, een gezamenlijke onderneming opgericht om in de VS de financiering te verzorgen voor alle diagnostische beeldvormende apparatuur van Philips. De nieuwe onderneming, Philips Medical Capital geheten, is een
volledig geconsolideerde dochteronderneming van De Lage Landen (die voor 60% eigenaar is). Philips Medical Capital biedt Philips meer mogelijkheden om aan zijn klanten financiële diensten te leveren, waaronder het beheer van bedrijfsmiddelen, om zo zijn positie op de markt te versterken. Philips is tevens samenwerkingsverbanden aangegaan met belangrijke academische instellingen om de omzetting van nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen in geavanceerde klinische beeldvormingssystemen te versnellen. Samen met de Washington University in St. Louis, Missouri, past Philips zogeheten ‘doelgerichte nanodeeltjes’ toe die zich hechten aan specifieke lichaamsdelen om een ziekte in het vroegste stadium te kunnen opsporen. Bij het gebruik van magnetische resonantie-, ultrasone of nucleaire beeldvormingstechnieken bijvoorbeeld is het de bedoeling ontstoken slagaders zichtbaar te maken, die de oorzaak zijn van een hartaanval of beroerte. Of om in een vroeg stadium kanker te ontdekken zodat deze kan worden behandeld met behulp van dezelfde nanodeeltjes, die geneesmiddelen of genen rechtstreeks naar het getroffen lichaamsdeel kunnen brengen. Toegewijde klantgerichtheid Aan de basis van alle technologische en marktontwikkelingen van Philips Medical Systems liggen het enthousiasme en de toewijding van onze medewerkers en hun zichtbare vastbeslotenheid om te komen tot één sterk multidisciplinair team met een allesoverheersend doel, namelijk te voldoen aan de wensen van de klant en uiteindelijk een rol van betekenis te kunnen spelen in het leven van een groot aantal mensen. Dat deze inzet succes heeft, bewijst de eerste plaats die Philips voor 15 van de 26 productcategorieën werd toegekend door MD Buyline, een onafhankelijk onderzoeksbureau dat zorginstellingen adviseert over beslissingen omtrent de aanschaf en implementatie van medisch-technologische apparatuur. 31
Technology & Design
Philips Research, dat werd opgericht in 1914, is een van ’s werelds meest vooraanstaande onderzoeksinstellingen met laboratoria in o.a. Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, de Verenigde Staten en China. Philips Research heeft in totaal ongeveer 2.500 medewerkers in dienst.
Philips speelt een belangrijke rol bij het vormgeven van de wereld van de digitale elektronica door zinvolle technologische innovaties te bieden.Veel van deze innovaties vinden hun oorsprong in de laboratoria van Philips Research. De belangrijkste taak van Philips Research is het creëren van waarde en groei door nieuwe technologieën te genereren voor de verschillende bedrijfsonderdelen van Philips. Voortbouwend op onze omvangrijke technologische basis, werken wetenschappers bij Philips Research voortdurend aan het wegnemen van de barrières tussen technologie en toepassingsgebieden om de synergieën te bereiken die tot nieuwe productconcepten en activiteiten zullen leiden. Bij Philips Research werken wetenschappers van een groot aantal verschillende disciplines en achtergronden samen. Ze beïnvloeden en verrijken elkaar, waardoor de diverse bedrijfsonderdelen van Philips de voordelen plukken van diversiteit, synergie en kruisbestuiving. Het diverse karakter van onze organisatie blijkt wel uit het feit dat meer dan 50% van alle nieuwe medewerkers bij Philips Research in Nederland afkomstig is uit het buitenland.
Een beeldscherm ‘schilderen’ In Nature van mei 2002 beschreven wetenschappers van Philips Research hoe liquid crystal displays (lcd’s) met eenvoudige technieken als het ware geschilderd kunnen worden. Deze methode maakt niet alleen goedkopere en dunnere beeldschermen mogelijk, maar biedt ook veel ontwerpvrijheid. De beeldschermen kunnen op allerlei verschillende substraten worden vervaardigd, waaronder kunststof.Voorbeelden van eventuele toepassingen zijn grote beeldschermen als ‘muurschildering’ en flexibele beeldschermen die in kleding zijn verwerkt. Kleine reus Als mede-uitvinder van de compactdisc, werkt Philips continu verder aan de technologie voor optische registratie om grotere opslagcapaciteiten, hogere opnamesnelheden en nieuwe toepassingen mogelijk te maken. In 2002 liet Philips zien waartoe small form factor opticalregistratie (SFFO) in staat is. Deze oplossing van Research kan worden toegepast in draagbare apparatuur zoals notebooks, personal digital assistants, mobiele telefoons en digitale camera’s. De SFFO-technologie biedt de hoge opslagcapaciteit die nodig is voor weergave en opslag van audio, video en data, en voor computerspellen en beeldbewerking. Door middel van blauwe-lasertechnologie kan maar liefst 1 gigabyte aan gegevens worden opgeslagen op een optische schijf van 3 cm. Dat is meer dan 1,4 maal de opslagcapaciteit van een cd-rom. 32
Vruchtbare samenwerking Vrijwel onmiddellijk na de ontdekking van lichtemitterende polymeren in 1990, begon Philips Research de mogelijkheid te onderzoeken om deze materialen in beeldschermen toe te passen. Bemoedigende resultaten leidden ertoe dat Philips Components in 1998 een proeffabriek opende voor zogeheten polymer organic lightemitting displays (PolyLED’s).Vanaf dat moment hebben Philips Research en de betrokken bedrijfsonderdelen nauw samengewerkt aan de optimalisering van materialen, fabricage en assemblage, en aan het ontwerpen van modules en aanstuur-IC’s. Philips was in 2002 de eerste onderneming die op grote schaal PolyLED-modules kon leveren. Inmiddels legt Philips Research zich toe op PolyLED-producten van de volgende generatie, zoals kleurenbeeldschermen die door middel van inkjetprinting gemaakt worden.
Philips Design legt zich toe op waardecreatie door innovatieve en zinvolle oplossingen te ontwerpen die de technologie ‘vermenselijken’. Met 450 medewerkers in 12 vestigingen verspreid over de hele wereld, levert Philips Design diensten aan alle bedrijfsonderdelen van Philips en aan een select aantal externe klanten. Philips Design wil met duurzaam topdesign zijn leiderschap bevestigen, de bedrijfsonderdelen van Philips concurrerende oplossingen bieden, en de identiteit van het Philips-merk bewaken. Met het eigen High Design-proces heeft Philips Design een toonaangevende positie verworven. Deze ontwerpbenadering is gebaseerd op diepgaand onderzoek naar het gedrag van de mens en zijn relatie met technologie, en naar socio-culturele ontwikkelingen en mondiale lifestyletrends. De resultaten van dit onderzoek worden in het innovatieproces uitgewerkt om synergie binnen de onderneming te bevorderen en, waar mogelijk, nieuwe zakelijke kansen te scheppen voor Philips.
Consequent gebruiksvriendelijk Naarmate de productportefeuille van Philips Medical Systems zich uitbreidde, nam ook het aantal verschillende gebruikersinterfaces toe. Philips Design hielp de divisie een generieke interface te ontwikkelen die het gebruiksgemak vergroot, uniforme ontwerpkenmerken biedt en een efficiënt hergebruik mogelijk maakt.
Intellectual Property & Standards (IP&S), dat op 1 januari 2002 werd gevormd door de fusie van Corporate Intellectual Property en System Standards & Licensing, is de organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van het intellectuele eigendom van Philips. De activiteiten van IP&S houden onder andere in het verkrijgen van alle intellectuele eigendomsrechten, waaronder octrooien, handelsmerken, designs, domeinnamen en auteursrechten, alsmede de commerciële exploitatie van deze rechten. IP&S speelt bovendien een leidende rol bij het vestigen van standaarden op specifieke technische gebieden, zoals optische opslag, in samenwerking met Philips Research en derden. Tevens exploiteert IP&S technologieën van Philips door kennisoverdracht en het in licentie verlenen van de bijbehorende intellectuele eigendomsrechten aan derden.
toe tot circa 85.000 octrooirechten. Het doel is maximale waarde uit deze portefeuille te halen door middel van een gestructureerd proces van identificatie en verificatie van waardevolle octrooien.
Het Centre for Industrial Technology (CFT) van Philips is een gerenommeerd kenniscentrum dat de productdivisies en een aantal externe hightechondernemingen ondersteunt bij alle aspecten van de technologie en productie, met name op het gebied van mechatronica, elektronica, procestechnologie, assemblage en industriële ondersteuning.
In 2002 leverde CFT een aantal belangrijke bijdragen aan de fabricage van innovatieve nieuwe producten. Het zorgde bijvoorbeeld voor een aanzienlijke vereenvoudiging van het productieproces voor PolyLED-displays die worden toegepast in het In 2002 werden circa 3.000 octrooien aangevraagd, nieuwe Sensotec-scheerapparaat van Philips. evenveel als in het recordjaar 2001. Als gevolg van Tevens werd daarbij het probleem opgelost van het deze aanvragen nam de totale wereldwijde binnendringen van waterdamp, wat een snelle degeoctrooienportefeuille in 2002 met meer dan 10% neratie van het PolyLED-materiaal tot gevolg had. 33
34
Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep
Het hierna volgende bestuursverslag is gebaseerd op de geconsolideerde jaarrekening en dient gelezen te worden in samenhang met de overige financiële gegevens. Met ingang van 2002 wordt de geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de in de Verenigde Staten algemeen aanvaarde grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling (US GAAP). De cijfers van voorgaande jaren zijn dienovereenkomstig herrekend. Dit gedeelte van het jaarverslag is een samenvatting van de ‘Operationele en financiële analyse en vooruitzichten’ zoals opgenomen in de afzonderlijke uitgave ‘Jaarrekening en analyse’. Teneinde een beter inzicht te verschaffen in de onderliggende bedrijfsvoering van onze segmenten, hebben wij de bedrijfsresultaten geanalyseerd met een nadere toelichting van bijzondere posten. Deze bijzondere posten, zoals vermeld in het ‘Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep’, houden verband met inkomsten en uitgaven uit de bedrijfsuitoefening die, vanwege het karakter daarvan, afzonderlijk vermeld worden om een beter inzicht te verschaffen in het onderliggende resultaat over het boekjaar. Bedoeld zijn posten zoals herstructurerings- en impairment-lasten, overname-gerelateerde lasten, en baten en lasten uit de verkoop van bedrijfsactiviteiten, deelnemingen en onroerend goed. Dit komt overeen met de wijze waarop de bedrijfsvoering door het management wordt beoordeeld. Niettemin wordt de lezer erop gewezen dat het nettoresultaat exclusief bijzondere posten geen financiële indicator is zoals gedefinieerd onder toepassing van US GAAP of Nederlandse grondslagen (NL GAAP). De lezer wordt aangeraden om gelijke aandacht te schenken aan de gerapporteerde GAAP-indicatoren en de analyse exclusief bijzondere posten.
35
Gerichter en efficiënter opereren
Omzet per sector (in % van het totaal) 1998
Diversen 8,1%
Origin 3,5%
2002
Lighting 14,6%
Medical Systems 6,4%
Diversen 6,1%
Lighting 15,2%
Medical Systems 21,5%
Semiconductors 10,6%
DAP 5,7%
Consumer Electronics 30,2%
Semiconductors 12,9%
Consumer Electronics 37,3%
Components 13,8%
Components DAP 7,0% 7,1% Totaal EUR 31,8 miljard
Totaal EUR 30,5 miljard
Nettobedrijfskapitaal per sector (in % van het totaal) Niet toegerekend 2,7% Diversen 6,8%
1998
Origin 1,5%
2002*
Lighting 18,3%
Lighting 15,9%
Consumer Electronics 0,3%
Medical Systems 9,4%
DAP 4,9%
Medical Systems 44,6%
Components 1,1%
Consumer Electronics 16,1%
Semiconductors 18,7% DAP 4,6%
* % excl. Diversen en Niet toegerekend omdat deze sectoren een negatief nettobedrijfskapitaal hebben
Components 21,9% Totaal EUR 9,5 miljard
Semiconductors 33,2% Totaal EUR 10,5 miljard
Personeel per sector (in % van het totaal) 1998 Niet toegerekend 4,5% Diversen 8,2%
Origin 7,2%
2002
Lighting 21,0%
Niet toegerekend 2,5% Lighting 27,6%
Medical Systems 18,2%
Medical Systems 5,0%
Semiconductors 11,4%
Consumer Electronics 18,2% DAP 4,0%
Components 20,5% Totaal 233.700
36
Diversen 8,7%
Semiconductors 18,4% Components 7,6%
Consumer Electronics 11,8% DAP 5,2% Totaal 170.000
Gerichter en efficiënter opereren
• •
•
• •
•
In de afgelopen vijf jaar heeft Philips zich ontwikkeld tot een organisatie die doelgerichter, efficiënter en flexibeler is. Daardoor kan de onderneming beter inspelen op de voortdurende conjuncturele veranderingen van vandaag. We hebben met name: geïnvesteerd in bedrijfsactiviteiten die mondiaal toonaangevend zijn of die dit kunnen worden; de risico’s voor onze onderneming in conjunctuurgevoelige en onrendabele bedrijfsactiviteiten en sectoren verminderd; de risico’s van marktfluctuaties verminderd door uitbesteding van productie, verlaging van overcapaciteit en uitbreiding van samenwerkingsverbanden; onze kostenstructuur verlaagd; onze activiteitenportfolio gerationaliseerd door desinvestering van bedrijfsonderdelen die niet winstgevend zijn of niet binnen de langetermijnstrategie passen; onze positie bij Lighting en DAP, twee kasstroomgenererende bedrijfsactiviteiten, verder versterkt.
Philips heeft geprofiteerd van de hausse op de aandelenbeurzen eind jaren negentig door verkoop van delen van zijn niet-strategische beursgenoteerde belangen, waaronder die in PolyGram, ASML, JDS Uniphase en Origin. Hierop werd een totale boekwinst van bijna miljard behaald, waarvan circa miljard in contanten. Vanwege de daarop volgende beursdaling moesten op de resterende deelnemingen impairmentlasten zonder kasstroomeffect worden genomen voor ongeveer , miljard.
Dankzij belangrijke overnames en autonome groei, behaalt Medical Systems nu % van onze totale omzet, tegenover % slechts jaar geleden. De divisie is goed voor % van ons nettobedrijfskapitaal, vergeleken met % in . Het integratieprogramma ligt op schema, zodat verwacht wordt dat Medical Systems in de komende tijd goede resultaten zal boeken. Semiconductors heeft verouderde productiefaciliteiten gesloten en zijn capaciteit vergroot door samenwerkingen uit te breiden (bijvoorbeeld met STM, Motorola en TSMC). Door meer R&D in te zetten voor verbeterde platformontwerpen werkt de divisie aan haar positie om te profiteren van economisch herstel in de toekomst. Door middel van uitbesteding en doelmatiger activabeheer is Consumer Electronics erin geslaagd het nettobedrijfskapitaal, in nog , miljard, tot bijna nul te reduceren. De risico’s voor de onderneming in conjunctuurgevoelige en dikwijls onrendabele sectoren hebben wij gereduceerd door onze samenwerking uit te breiden (bijvoorbeeld op het gebied van beeldschermen en halfgeleiders), door onrendabele bedrijfsonderdelen te sluiten en door de bedrijfsmodellen aan te passen (zoals bij settop-boxen, mobiele telefoons en optische dataopslag). In de afgelopen vijf jaar is de productiviteit per werknemer verbeterd door vermindering van het personeelsbestand en door afstotingen, waarbij de omzet per werknemer met % is gestegen.
37
Samenvatting Het jaar 2002 • Bedrijfsresultaat van EUR 420 miljoen • Nettoresultaat: een verlies van EUR 3.206 miljoen; bijzondere posten buiten beschouwing gelaten, een winst van EUR 208 miljoen • Verdere rationalisatie van fabricage en kostenstructuur en vooruitgang in kostenreductieprogramma’s • Divisie Components opgeheven per 1 januari 2003; een aantal niet-strategische activiteiten verkocht • Positieve kasstroom uit operationele activiteiten bedraagt EUR 2.228 miljoen, voornamelijk dankzij stringent werkkapitaalbeheer • Ratio nettorentedragende schulden: groepsvermogen 27:73
Impairments/waardecorrecties aandelenbeleggingen en effecten
In gaven de markten hetzelfde beeld te zien als in . De telecommunicatie-, computer- en aanverwante markten alsmede bedrijfsinvesteringen in IT-producten en diensten in het algemeen bleven onder druk in . Hoewel deze markten in het eerste kwartaal enigszins leken op te leven, zette de verbetering zich niet door in de rest van het jaar. Het management van Philips concentreerde zich daarom op terreinen waar het zelf controle over heeft: kosten, kasstroom, stringente beheersing van activa, versterking van innovatie- en andere bedrijfsprocessen, en verlaging van de schulden. Dit heeft ten opzichte van bij alle divisies tot verbetering van de marges geleid. Het nettoresultaat over werd verder positief beïnvloed door besparingen als gevolg van ons programma voor verlaging van de overheadkosten ( miljoen) en lagere afschrijving van goodwill ( miljoen), en negatief beïnvloed door een aanzienlijke stijging van de pensioenkosten ( miljoen). Philips slaagde erin een positieve kasstroom uit operationele activiteiten te realiseren van . miljoen. Brutokapitaalinvesteringen werden teruggebracht in vergelijking met tot . miljoen.
in miljoenen euro's 2000
2001
2002
Vivendi/Seagram
1.115
-440
-1.855
JDS Uniphase
1.207
-
-73
Great Nordic
LG.Philips Displays Atos Origin
-
-86
-27
2.322
-526
-1.955
-
-
-275
1.072
-
-921
Verschillende niet-geconsolideerde deelnemingen Totaal
-
-119
-109
1.072
-119
-1.305
3.394
-645
-3.260
Nettoresultaat excl. bijzondere posten in miljoenen euro's 2000
2001
2002
9.662
-2.475
-3.206
van invloed op het bedrijfsresultaat
1.070
-1.235
-40
van invloed op de financiële baten en lasten
2.322
-526
-1.888
3.397
-248
-1.613
-18
313
127
2.891
-779
208
Zoals gepubliceerd Bijzondere posten:
van invloed op het resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen belasting op bijzondere posten Exclusief bijzondere posten
38
Bijzondere posten Voor het derde jaar op rij sloten de belangrijke financiële markten het jaar negatief af, hetgeen de waarde van de financiële activa van de onderneming drukte. In boekte Philips lasten voor een bedrag van . miljoen in verband met de afwaardering van zijn effectenbezit (met name Vivendi Universal). De onderneming nam ook impairment-lasten voor een bedrag van . miljoen in verband met haar belangen in niet-geconsolideerde deelnemingen (met name Atos Origin en LG.Philips Displays). Overige bijzondere posten die invloed hadden op het nettoresultaat van Philips waren: • herstructureringskosten en impairment-lasten voor activa voor een bedrag van miljoen in de divisies en van miljoen met betrekking tot onze nietgeconsolideerde deelnemingen; • overname-gerelateerde lasten voor een bedrag van miljoen, met name bij Philips Medical Systems; • baten uit de verkoop van bedrijfsonderdelen of activa, die een positief effect van miljoen hadden, waaruit het succes blijkt van ons programma voor afstoting van bedrijfsonderdelen die weinig groei dan wel een laag rendement realiseren. Alle bijzondere posten buiten beschouwing gelaten, zou het nettoresultaat miljoen hebben bedragen.
Omzet en bedrijfsresultaat van de groep
Aanhoudend zwakke markten in 2002
PC's
2000
2001
2002*
136
130
132
16
-4
1
miljoenen stuks % groei
Mobiele telefoons
Cons. elektronica
416
400
410
% groei
miljoenen stuks
49
-4
2
waarde in miljarden euro's
96
91
87
% groei
20
-5
-4
222
156
149
58
-30
-5
waarde in miljarden euro's
Halfgeleiders
% groei
Omzet De omzet over bedroeg . miljoen, een daling van % ten opzichte van . Consolidatiewijzigingen hadden per saldo een positief effect van %, terwijl de verzwakking van de Amerikaanse dollar en aanverwante valuta’s een negatief effect van % had, met name in de tweede helft van het jaar. Het omzetvolume steeg met %, tegenover een daling van % in . De kwartaalgroei ten opzichte van de overeenkomstige periode van het voorgaande jaar verbeterde in elk kwartaal van . De prijserosie liet in een kleine daling zien: van % in naar % in .
* voorlopige gegevens
Omzetvolumegroei per kwartaal 2001-2002 in %, t.o.v. hetzelfde kwartaal van het voorgaande jaar 15
12,2 9,0
10 6,6 5
Er werd groei gerealiseerd in de sectoren DAP, Components (voornamelijk bij Mobile Display Systems) en Medical Systems (% groei, waarvan % autonome groei). De omzet was iets lager bij Lighting en Semiconductors. De lagere omzet in de sector Consumer Electronics was het gevolg van lagere volumes voor mobiele telefoons en settop-boxproducten (als gevolg van de veranderde bedrijfsmodellen in ) die niet gecompenseerd werden door een degelijke groei van, met name, tven dvd-producten.
2,4
0 -5
-4,6
-10
-9,3
-7,7
-7,6
Q3
Q4
2001
2002
Q1
Q2
Q1
Q2
Q3
Q4
Bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
gepubliceerd
excl. bijzondere posten
5.000 4.258 4.000 3.188 3.000 2.000 1.000
420
Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat verbeterde met . miljoen tot een winst van miljoen; bijzondere posten en afschrijving van goodwill buiten beschouwing gelaten (laatstgenoemde bedroeg miljoen in ), verbeterde het bedrijfsresultaat met miljoen tot miljoen, dit ondanks een stijging van de pensioenkosten met miljoen. De aanzienlijke verbetering van de marges in alle sectoren kan worden toegeschreven aan de sterke aandacht die in door de onderneming werd besteed aan de beheersing van marges en kosten. We kondigden kostenreductieprogramma’s aan die ten doel hadden vóór het eind van een besparing op jaarbasis op te leveren van miljard. Ten aanzien van het programma voor besparing van overheadkosten voor een bedrag van miljoen, realiseerden we een besparing van miljoen in en een besparing van miljoen op jaarbasis in het vierde kwartaal van . Medical Systems realiseerde in reeds een besparing van miljoen. Er lopen gedetailleerde programma’s om het resterende deel van de besparingen ten bedrage van miljoen in te realiseren.
460
Het bedrijfsresultaat steeg met meer dan miljoen dankzij het herstructureringsprogramma van .
0 -160 -1.000 -1.395
-2.000 2000
2001
2002
39
Bedrijfsresultaat per sector 2001-2002 in miljoenen euro's
2001
582 602
Lighting CE -649
230 334 401
DAP Components -667 Semiconductors
2002
-329
-607 -537 -163
Medical Systems
309 -104
Diversen Niet toegerekend
-800
74 -330
-121
-400
0
400
800
Bedrijfsresultaat in miljoenen euro's 2001
2002
20
460
-1.235
-40
-180
-
-1.395
420
Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten en afschrijving goodwill
Bijzondere posten
Afschrijving goodwill
Bedrijfsresultaat
Bijzondere posten van invloed op het bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
Verkoop van bedrijfsonderdelen en onroerend goed Herstructurerings- en impairment-lasten Overname-gerelateerde kosten
2001
2002
295
569
-1.093
-513
-331
-84
-106
-12
-1.235
-40
Afschrijving verworven onderzoeksen ontwikkelingsprojecten Totaal
40
De nettobaten uit de verkoop van bedrijfsonderdelen en onroerend goed bedroegen miljoen. Het continue desinvesteringsprogramma leverde bijzondere baten van miljoen op, waarvan de baten uit de verkoop van Analytical ( miljoen), Philips Broadband Networks ( miljoen) en PCMS ( miljoen) de belangrijkste waren. De overige bijzondere baten hadden betrekking op de verkoop van onroerend goed ( miljoen), een uitbetaling in aandelen JDS Uniphase ( miljoen), de verkoop van de glasactiviteiten van Components ( miljoen) en een bate uit valutaomrekeningsverschillen in verband met de beëindiging van bepaalde activiteiten van Components in Japan ( miljoen). Herstructurerings- en impairment-lasten, onder aftrek van vrijgevallen bedragen, kwamen in uit op een bedrag van miljoen; hierin waren herstructureringslasten van miljoen begrepen voor de fabrieken van PCMS. Voorafgaand aan de verkoop van Health Care Products (HCP) werd een impairment-last van miljoen genomen om de waarde van de activa in overeenstemming te brengen met de verkoopprijs. De belangrijkste herstructureringsprojecten vonden plaats bij Components (opheffing van de divisie en reorganisatie van de activiteiten van Optical Storage) en Semiconductors (sluiting van de fabriek in Albuquerque). De besparingen die in de toekomst jaarlijks zullen worden gerealiseerd wanneer de herstructureringsprojecten volledig zijn geïmplementeerd, worden geschat op circa miljoen. De overname van Marconi en Agilent en de integratie van deze activiteiten in onze divisie Medical Systems resulteerde in bijzondere lasten van miljoen, ver onder de integratiebesparingen die in reeds waren gerealiseerd.
Omzet en bedrijfsresultaat per geografisch gebied
Omzet per geografisch gebied 2001-2002 in miljoenen euro's
2001
2002
13.920
Europa
13.250 9.296
Noord-Amerika
9.804 1.918
Latijns-Amerika
1.513 6.968
Asia Pacific
7.047 237
Afrika
206 0
5.000
10.000
15.000
Bedrijfsresultaat per geografisch gebied in miljoenen euro's
Omzet De omzet in Europa daalde met %, deels als gevolg van de ongunstige effecten van consolidatiewijzigingen. Bovendien werd de omzet gedrukt door de zwakke economie in Duitsland. De omzet in Noord-Amerika steeg met % dankzij de nieuwe consolidaties bij Medical Systems, wat deels tenietgedaan werd door de zwakkere Amerikaanse dollar en een zwakke vraag naar halfgeleiderproducten. De omzet in Latijns-Amerika was % lager, met name als gevolg van de economische neergang in Argentinië en Venezuela. De omzetgroei in Asia Pacific, die % bedroeg, werd gehinderd door het negatieve effect van deconsolidaties en zwakkere valuta’s. Op vergelijkbare basis steeg de omzet met %. Er werd een sterke groei gerealiseerd in China (%) en Zuid-Korea (%), terwijl de omzet daalde in Japan. Bedrijfsresultaat De wereldwijde verbetering in het bedrijfsresultaat kwam ook tot uiting in de resultaten van de verschillende regio’s. Alle regio’s lieten een verbetering van hun winstgevendheid zien, met name Europa en Noord-Amerika. Ondanks de aanzienlijke verbetering in Noord-Amerika was deze regio echter nog steeds verliesgevend, met name
2000
2001
2002
3.246
-487
881
Noord-Amerika
186
-851
-521
Latijns-Amerika
59
-13
23
als gevolg van Semiconductors, Components en Consumer Electronics, en van overname-gerelateerde
764
-34
30
lasten bij Medical Systems.
Afrika
3
-10
7
Totaal
4.258
-1.395
420
Europa
Asia Pacific
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen in miljoenen euro's 2000
2001
2002
683
-103
291
Resultaat exclusief bijzondere posten en afschrijving goodwill Bijzondere posten: impairment-lasten overige Afschrijving goodwill
Totaal
-
-119
-1.305
3.397
-129
-308
-124
-257
-24
3.956
-608
-1.346
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen In het algemeen verbeterden de bedrijfsresultaten exclusief afschrijving goodwill ten opzichte van . Het bedrijfsresultaat van LG.Philips LCD ontwikkelde zich positief dankzij een sterke lcd-markt met hogere prijsniveaus, vooral in de eerste helft van , en veel hogere volumes. Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) wist zijn winstgevendheid te handhaven, ondanks een krimpende markt in de tweede helft van . De bezettingsgraad zakte naar % in het laatste kwartaal. TSMC presteert nog steeds beter dan de halfgeleiderindustrie als geheel doordat ondernemingen in de elektronicasector meer uitbesteden. Het bedrijfsresultaat van LG.Philips Displays verbeterde ten opzichte van . Herstructureringen vonden plaats in verband met overplaatsing naar regio’s met lagere kosten en afstoting of sluiting van productievestigingen, resulterend in lagere bedrijfskosten. Lasten betreffende herstructurering en impairment van activa hadden een negatief effect op het nettoresultaat van miljoen.
41
Op de deelneming in LG.Philips Displays werd miljoen aan impairment-lasten genomen. Tevens werd de deelneming in Atos Origin afgewaardeerd met miljoen naar lagere marktwaarde.
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen (exclusief bijzondere posten en afschrijving goodwill) in miljoenen euro's 2000
2001
2002
SSMC
-31
-84
-54
LG.Philips LCD
207
-125
169
-
-86
18
Overige
507
192
158
Totaal
683
-103
291
LG.Philips Displays
Geschatte toekomstige besparingen op jaarbasis in miljoenen euro's 2002
2001
Herstructu- Bespareringen ringen
Herstructu- Bespareringen ringen Lighting
18
13
13
10
503
127
100
58
4
-
9
6
Components
156
93
165
127
Semiconductors
204
101
169
87
Medical Systems
75
22
43
-
Diversen
96
75
14
33
Consumer Electronics DAP
Niet toegerekend Philips-groep
37
6
-
-
1.093
437
513
321
Herstructurering en impairment van activa In werd verdere vooruitgang geboekt in de optimalisatie van onze activiteitenportefeuille. Ook werden maatregelen genomen om tot een meer flexibele kostenstructuur te komen en de efficiency te verhogen. Dit leidde tot herstructurerings- en impairment-lasten van miljoen voor diverse projecten, onder aftrek van een vrijval van miljoen. De belangrijkste herstructureringen en impairments in betroffen: • de opheffing van Components ( miljoen); • rationalisatie van de productenportefeuille van Optical Storage ( miljoen); • verlaging van overcapaciteit bij Semiconductors ( miljoen); • vermindering van de PCMS-productiecapaciteit in Louviers, Juarez en Hasselt ( miljoen); • diverse programma’s bij Lighting in Nederland ( miljoen); • sluiting van de monitorenfabriek in Mexico ( miljoen); • vermindering van Research-activiteiten ( miljoen); • impairment van activa en goodwill bij HCP ( miljoen). Toekomstige jaarlijkse besparingen als gevolg van deze herstructureringen worden geschat op circa miljoen.
Financiële baten en lasten De nettorentelasten waren iets lager in dan in het voorgaande jaar als gevolg van lagere rentetarieven.
Financiële baten en lasten in miljoenen euro's
Rentelasten (netto)
Impairment van effecten
Verkoop van effecten
Overige
Totaal
42
2000
2001
2002
-167
-391
-384
-
-526
-1.955
2.173
-
67
-13
2
45
1.993
-915
-2.227
Vanwege de daling in beurswaarde van enkele aandelenbeleggingen werd een waardecorrectie van . miljoen geboekt, met name met betrekking tot Vivendi Universal. De verkoop van een deel van ons belang in ASML resulteerde in een bate van miljoen.
Belastingen De belasting over het resultaat kwam in uit op een last van miljoen, tegenover een bate van miljoen in . Voor het komende jaar verwacht de onderneming een effectieve belastingdruk van circa %.
Aandeel van derden
EBITDA / Nettorentedekking ratio per kwartaal 14
13,3
12 10
8,4
8
6,5
7,0
5,6
6
Kasstroom
4 1,7
2
0,8
0
-0,1
-2 Q1 '01
Q2 '01
Q3 '01
Q4 '01
Q1 '02
Q2 '02
Q3 '02
Q4 '02
Kasstroom uit operationele activiteiten versus netto-investeringen in miljoenen euro's
netto-investeringen
2.996
3.000 2.140 2.000
2.228
1.913 1.248
1.000 0 -1.000 -1.394
-940 -1.576 -2.156
-3.000 -3.132
-4.000 1998
1999
2000
2001
2002
Kasstroom uit afstotingen en overnames (exclusief netto-investeringen) in miljoenen euro's
afstotingen
overnames
4.497
4.500 3.000 1.500
888
1.305
854
1.333*
0 -1.500
-641
-935
-3.000 -3.112 -4.500
Philips wist in een operationele kasstroom van . miljoen te genereren, een stijging vergeleken met het bedrag van . miljoen in . Het programma ter verbetering van de cash conversion cycle bleef goede resultaten opleveren en leidde, wisselkoersen consolidatie-effecten buiten beschouwing gelaten, tot lagere voorraden, een toename van de crediteurenpositie en een afname van de debiteurenpositie. Per ultimo bereikten de voorraden een laagterecord van ,% van de omzet, tegenover ,% een jaar eerder. Met name Consumer Electronics realiseerde een drastische verlaging van zijn cash conversion cycle tot vrijwel nihil.
kasstroom uit operationele activiteiten
4.000
-2.000
In bedroeg het aandeel van derden in de winst van groepsmaatschappijen miljoen, tegenover een aandeel in het verlies van miljoen in . De wijziging heeft vooral te maken met bovenmatige dividenden die in met betrekking tot minderheidsbelangen werden ontvangen, wat in niet het geval was.
-3.769
-3.713
1998 1999 2000 2001 * inclusief kasopbrengsten uit valutaswaptransacties
2002
De kasstroom gebruikt voor investeringsactiviteiten in betrof vooral: • nettokapitaalinvesteringen van miljoen, ongeveer een halvering ten opzichte van het niveau in , teneinde de productiefaciliteiten van Components en Semiconductors aan te passen aan de geringere marktvraag; • miljoen werd gebruikt voor overnames. De belangrijkste betroffen de afwikkeling en kapitaalinjectie in de joint venture LG. Philips Displays ( miljoen), een laatste termijnbetaling aan Agilent ( miljoen) en een kapitaalinjectie in SSMC ( miljoen); • . miljoen opbrengsten in kasmiddelen. De verkoop van bedrijfsonderdelen bracht miljoen op, waarbij Philips Contract Manufacturing Services (PCMS), Analytical en Communication, Security and Imaging (CSI) de belangrijkste waren. Daarnaast werd miljoen verkregen door de afwikkeling en het opnieuw afsluiten van valutaswaptransacties. Opbrengsten uit de verkoop van aandelen bedroegen miljoen (waarvan miljoen voor aandelen ASML). In bedroeg de nettokasstroom gebruikt voor financieringsactiviteiten miljoen. De aflossing van kortlopende schulden werd tenietgedaan door nieuwe langlopende schulden ten bedrage van miljoen. Philips’ aandeelhouders ontvingen in een uitkering in contanten van miljoen (: miljoen).
43
Nettorentedragende schulden / groepsvermogen in miljarden euro's
groepsvermogen
25
23,2 19,4
20 15
nettorentedragende schulden
17,0 14,7
14,1
10
7,0
5
5,3
2,9 1,0
0
-3,0
-5 ratio n.v.t.*
5 : 95
11 : 89
26 : 74
27 : 73
1998 1999 2000 2001 2002 * niet relevant: nettokaspositie overtrof nettorentedragende schulden
Financiering Eind had Philips een nettoschuld van . miljoen, . miljoen minder dan in . De verhouding nettorentedragende schulden ten opzichte van het groepsvermogen was :, tegenover : in . Het eigen vermogen daalde met . miljoen tot . miljoen ultimo . Deze daling werd vooral veroorzaakt door het nettoverlies van . miljoen in , de negatieve effecten van valutaomrekeningen, ongerealiseerde verliezen met betrekking tot voor verkoop beschikbare effecten en correcties voor pensioenverplichtingen die rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen werden geboekt. Daarnaast werd uit de ingehouden winst miljoen aan de aandeelhouders uitgekeerd.
Personeel
Personeel per sector ultimo 2002 Niet toegerekend 4.315 Diversen 14.839
Lighting 46.870
Medical Systems 31.027
Consumer Electronics 20.080
Semiconductors 31.185 Components 13.005
DAP 8.766
Samenstelling van de wijzigingen in personeel in duizenden werknemers
vergelijkbare wijzigingen consolidatiewijzigingen
10 3,2 0
-2,7 -12,2
-12,2
-4,1
-9,5
-10,7
-10
-9,0
-6,4 -20 -18,6
-30
-40 1998
44
1999
2000
2001
2002
Het aantal personeelsleden bedroeg op december in totaal ., een daling van . ten opzichte van december . Een deel van de daling (. personen) hield verband met consolidatiewijzigingen. Deze wijzigingen buiten beschouwing gelaten, daalde het personeelsbestand met . personen. De reducties deden zich vooral voor bij Consumer Electronics, Semiconductors en Corporate Investments. Het personeelsbestand bij Medical Systems steeg met personen als gevolg van uitbreiding van de activiteiten. Geografisch gezien kwam de grootste reductie voor rekening van Europa en Asia Pacific. De daling van het personeelsbestand vond vooral plaats in de productie- en algemeen administratieve omgeving, en in mindere mate bij onderzoek en ontwikkeling.
Nederlandse waarderingsgrondslagen
Marktkapitalisatie
De geconsolideerde jaarrekening van de Philips-groep is opgesteld volgens Amerikaanse grondslagen (US GAAP), die in bepaalde opzichten afwijken van de Nederlandse grondslagen (NL GAAP). Met ingang van januari heeft het belangrijkste verschil betrekking op goodwill, waarop onder NL GAAP wordt afgeschreven, terwijl onder US GAAP op impairment wordt getoetst. Het nettoresultaat volgens NL GAAP kwam in uit op een verlies van . miljoen, tegenover een verlies van . miljoen in . Deze resultaten betekenen een verlies per gewoon aandeel van , in en van , in . In beide jaren geldt geen verwateringseffect. Zie het betreffende onderdeel van de geconsolideerde jaarrekening voor een uiteenzetting van de belangrijkste verschillen tussen US GAAP en NL GAAP.
in miljarden euro's 70 60 50 40 30 20 10 0 1998
1999
2000
2001
2002
Voorstel tot uitkering aan aandeelhouders Met toepassing van artikel van de statuten en met goedkeuring van de raad van commissarissen en de vergadering van houders van prioriteitsaandelen, wordt aan de algemene vergadering van aandeelhouders voorgesteld om een uitkering in contanten te doen van , per gewoon aandeel, hetzelfde bedrag als vorig jaar.
Koersverloop in de afgelopen 5 jaar: Philips, S&P 100, Soxx basis 100 = 2 januari 1998
Philips
S&P 100
Soxx
500 400 300 200 100 0 jan ’98
jan ’99
jan ’00
jan ’01
jan ’02
jan ’03
45
Lighting
• Beste vierde-kwartaalresultaat ooit: bedrijfsresultaat van 14,1% • Betere kwaliteit van het resultaat dankzij stringente kostenbeheersing en betere productenmix • Forse bijdrage aan kasstroom • Omzetgroei gehinderd door zwakke wereldmarkt
Omzet De omzet van Lighting bedroeg . miljoen en was % lager dan in . Het omzetvolume steeg met %, terwijl de prijzen gemiddeld % lager waren. Met name Luminaires had te kampen met een moeilijke marktsituatie, terwijl de omzet bij Automotive & Special Lighting bleef groeien. In Asia Pacific hield de omzetgroei aan, terwijl de omzet in Latijns-Amerika zwak bleef. De terugval van de markt in Europa en Noord-Amerika had een ongunstige invloed op de omzet.
• Marktleiderschap gehandhaafd
Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat bedroeg miljoen, ofwel ,% van de omzet, en was daarmee hoger dan de ,% in , wat voornamelijk te danken was aan gericht marketingbeheer, een stringente kostenbeheersing en een hoger volume in topsegmentproducten. In de resultaten van zijn nettoherstructureringslasten begrepen van miljoen voor verschillende activiteiten in Nederland, tegenover miljoen in het voorgaande jaar.
Lighting omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
6 5,1 4,5
5,1
4,5
4,8
Niet-geconsolideerde deelnemingen In de LumiLeds Lighting /-joint venture blijven Philips en Agilent het productenpakket versterken van verlichting op basis van led’s, een belangrijke technologie die zal zorgen voor groei in de verlichtingsindustrie.
4
2
0 1998
1999
2000
2001
2002
Lighting bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet
668
700 600
595
602
17% 582
602
16%
500
15%
400
14%
300
13%
200
12%
100
11%
0
10% 1998
46
Nettobedrijfskapitaal Het nettobedrijfskapitaal van Lighting liet aan het eind van een daling zien, voornamelijk als gevolg van lagere vorderingen en voorraden.
1999
2000
2001
2002
Consumer Electronics
• Omzet dvd+rw verdubbeld; marktaandeel standaard blijft stijgen • Beter resultaat bij televisies en audio; markt voor monitoren nog steeds zeer concurrerend • Situatie in VS verbeterd; nog niet winstgevend • Lagere licentie-inkomsten • Heroriëntatie bij Digital Networks heeft kostenbesparing opgeleverd • PCMS afgestoten
Consumer Electronics omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
15 13,1 11,4
11,2
11,0 9,6
10
5
0 1998
1999
2000
2001
2002
Consumer Electronics bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet in % van de omzet excl. bijzondere posten
500
Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat van Consumer Electronics verbeterde aanzienlijk in vergelijking met en kwam weer in de zwarte cijfers. De belangrijkste verbeteringen kwamen voor rekening van tv, audio, videorecorders en settop-boxen. De laatstgenoemde activiteit was echter nog niet winstgevend. De verkoop van de PCMS-activiteiten resulteerde in een bate van miljoen. De nettoherstructureringslasten in bedroegen miljoen, waarvan miljoen betrekking had op PCMS. De inkomsten uit licenties daalden in tot miljoen, een daling van miljoen ten opzichte van . In de cijfers over was een bedrag begrepen van miljoen aan eenmalige betalingen voor gebruik in het verleden, wat aanzienlijk meer is dan de bedragen die we hiervoor in ontvingen. De daling was tevens te wijten aan het aflopen van basisoctrooien voor cd in bepaalde regio’s, dat slechts deels werd gecompenseerd door hogere inkomsten uit licentieprogramma’s voor dvd en cd-r/rw. De lagere koers van de Amerikaanse dollar had een negatieve invloed op het resultaat.
410 236
250
230
0
5% 0%
-250 -500
Omzet De omzet in de sector Consumer Electronics (CE) daalde met % ten opzichte van . Een groot deel van de daling (%) is het gevolg van de overplaatsing van voormalige CE-activiteiten naar de sector Diversen. Bovendien kwam de omzet onder druk te staan door zwakkere valuta’s (%) en prijserosie (%). Het omzetvolume steeg met %. In Europa deed CE het zeer goed, terwijl de resultaten in de VS verbeterden ten opzichte van . De groep Television liet een verbetering zien als gevolg van de introductie van PixelPlus en de uitbreiding van de Flat TV-productreeks. De groep DVD, inclusief DVD+RW, liet dubbele groeicijfers zien, wat deels ten koste ging van het aandeel van de groep VCR. De markten voor monitoren lieten een scherpe prijsdaling zien, met name in de tweede helft van . De in genomen maatregelen om de schaalgrootte van zowel GSM als Digital Networks aan te passen, hadden een negatief effect op de omzet. Voor het tweede jaar op rij liet de markt voor settop-boxen een daling zien (van % in tegenover % in ).
-5% -10%
-443 -649
-750 1998
1999
2000
2001
Nettobedrijfskapitaal CE is voortdurend bezig de voor ondersteuning van zijn activiteiten benodigde bedrijfsmiddelen te verlagen door een optimaal supply chain management, een ODM (Original Design Manufacturing)-bedrijfsmodel, en uitbesteding. In het verslagjaar resulteerde dit in een nettobedrijfskapitaal van vrijwel nihil.
-15% 2002
47
Domestic Appliances and Personal Care
Omzet De omzet steeg met %. Na correctie voor wisselkoerseffecten steeg de omzet met %, bestaande uit een volumegroei van %, die deels tenietgedaan werd door % lagere prijzen. De divisie groeide harder dan de markt als gevolg van een aantal interessante innovaties op de verschillende markten, in combinatie met successvolle penetratie van regionale markten (het Senseo-koffiezetapparaat, de Sonicare-tandenborstel en het nieuwe Sensotecscheerapparaat). De herpositionering van de collectie scheerapparaten in Noord-Amerika had een positief effect op het marktaandeel. De Senseo veroverde de eerste plaats in alle landen waar het apparaat verkocht wordt.
• Opnieuw recordcijfers voor omzet en resultaat • Hogere winstgevendheid dankzij kostenbeheer en productenmix • Sterke positie met Sonicare in de VS; begint te groeien in Europa
2,3
Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat bereikte met een sterke stijging van % een nieuw recordniveau van miljoen, tegenover miljoen in . Deze verbetering was voornamelijk te danken aan uitbreiding van de omzet, een verbetering van de winstmarges als gevolg van een betere productmix en succesvolle kostenreductieprogramma’s. De verbetering in de winstgevendheid was vooral duidelijk zichtbaar bij de groepen Oral Healthcare en Food & Beverage. De herstructureringslasten in bedroegen miljoen.
2002
Nettobedrijfskapitaal Het nettobedrijfskapitaal daalde aanzienlijk op vergelijkbare basis. Als gevolg van een sterke gerichtheid op een efficiënt kapitaalgebruik daalde het werkkapitaal in met % ten opzichte van . Bij stijgende verkopen kwam de omloopsnelheid aan het eind van uit op , tegenover , in .
DAP omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
3
2,1 2
1,7
2,2
1,8
1
0 1998
1999
2000
2001
DAP bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet
500
20% 401
400
18%
334 287
300 205
16%
226
200
14%
100
12% 10%
0 1998
48
1999
2000
2001
2002
Components
• Herstructurering van bedrijfsonderdelen en versterking van synergiemogelijkheden • Herstructureringslasten van EUR 169 miljoen; Optical Storage (Data) fors gereduceerd • Omzetgroei dankzij Mobile Display Systems; marktaandeel gestegen met 7% • Verbetering ten opzichte van 2001; nog niet winstgevend
Components omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
sectorverkopen
nettobedrijfskapitaal
8 1,9
7 6
1,6
1,8
4,2
4,1
5 4
Omzet De omzet van Components over bedroeg . miljoen, een daling van % op nominale basis, voornamelijk als gevolg van de deconsolidatie van Display Components, die midden overging naar de joint venture LG.Philips Displays. Het omzetvolume steeg met %, terwijl de prijzen gemiddeld met % daalden. Op vergelijkbare basis steeg de omzet met % ten opzichte van . Mobile Display Systems realiseerde een sterke groei dankzij een uitbreiding van de markt voor beeldschermen, wat resulteerde in een verhoging van het marktaandeel met %. Het omzetvolume steeg met meer dan %. De overschakeling naar kleurenbeeldschermen verloopt succesvol en de omzet van kleurenschermen bedroeg tegen het eind van het jaar bijna % van de totale omzet. Optical Storage realiseerde een positieve omzetgroei, ondanks een overcapaciteit in de industrie als gevolg van tegenvallende pc-markten. De prijserosie nam toe, met name in het datasegment. Philips nam het besluit deze activiteit te herstructureren en te reorganiseren. De activiteiten van de groepen Audio/Video en Automotive worden gehandhaafd. Bij Emerging Electronic Solutions steeg de omzet marginaal ten opzichte van , voornamelijk bij Sound Solutions. Voor wat betreft tuners en afstandsbedieningen lagen de verkopen echter onder het niveau van .
5,0 0,9
3 2,8
2
0,2 2,2
1 0 1999 2000 2001* 1998 * Display-activiteiten naar joint venture met LG per 1 juli
2002
Components bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de sectorverkopen in % van de sectorverkopen excl. bijzondere posten
800 608 400
15%
268 73
0%
0
-400
-329 -667
-800 1998
1999
2000
2001
-15%
-30% 2002
Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat over kwam uit op een verlies van miljoen, waarin bijzondere lasten begrepen waren voor een bedrag van miljoen over het hele jaar. Het bedrijfsresultaat, exclusief bijzondere posten, steeg met miljoen ten opzichte van , voornamelijk dankzij een beter resultaat bij Mobile Display Systems. Ook de verbeterde productmix en de verschuiving naar geïntegreerde modules hadden een positief effect op de marges. De meeste van de innovatieve activiteiten in de Digital Displays-cluster bevinden zich in een vroeg stadium van hun levenscyclus, waarbij hoge uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling alsmede kapitaalinvesteringen de winstgevendheid van dit segment ongunstig beïnvloedden. De belangrijkste bijzondere posten waren de lasten die voor Optical Storage genomen werden om het datasegment te beëindigen ( miljoen) en de lasten die betrekking hadden op de opheffing van de divisie ( miljoen). Nettobedrijfskapitaal Het nettobedrijfskapitaal werd verlaagd als gevolg van de vermindering van de voorraden alsmede verschillende activa-afwaarderingen en herstructureringsvoorzieningen.
49
Semiconductors
Omzet Na in de ernstigste neergang in de historie van de halfgeleiderindustrie te hebben beleefd, stabiliseerden de markten zich in min of meer. Voor het tweede jaar op rij zag Semiconductors de omzet dalen, deze keer met nominaal % in . De daling deed zich bij alle activiteiten voor en bestond uit een stijging van het omzetvolume met %, een daling van % als gevolg van wisselkoersveranderingen en een daling van % als gevolg van prijserosie. Op total available market (TAM)-basis daalde het marktaandeel met ,% tot ,% (Bron: WSTS). De verzadiging van de pc- en mobiele-telefoniemarkten en een zwakke financiële positie van telecommunicatiebedrijven en service providers hadden een nadelige invloed op de groei van de halfgeleiderindustrie. De divisie behield haar positie op de winstgevende analoge markten.
• Opnieuw een zwak jaar voor de sector, na een dramatisch 2001; voorraden verkoopkanalen weggewerkt • Distributiekanalen opnieuw bevoorraad in de eerste helft van 2002 • Markten voor computers en mobiele telefoons nog steeds achterblijvend; doorlopende overcapaciteit • Rationalisatie van productiecapaciteit door productielijnen te sluiten
Semiconductors omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
sectorverkopen
nettobedrijfskapitaal
8 0,9 6 5,9 0,8 4
0,8
0,5 4,4
3,8
0,5 4,1
3,2 2
0 1998
1999
2000
2001
2002
Semiconductors bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de sectorverkopen in % van de sectorverkopen excl. bijzondere posten
2.000 1.500
30%
1.346
20%
1.000 732
581 10%
500
0%
0
-10%
-500 -607
-537
2001
2002
-20%
-1.000 1998
50
1999
2000
Bedrijfsresultaat was opnieuw een zwak jaar voor de halfgeleiderindustrie. Een aanvankelijke verbetering in de eerste helft van het jaar als gevolg van het opnieuw vullen van de voorraadkanalen zette zich niet door in de tweede helft van het jaar. Samen met verlaging van de voorraden door de eigen organisaties, resulteerde dit in een nog steeds verliesgevende fabrieksbezettingsgraad van %. Uitgedrukt als percentage van de sectorverkopen, kwam het bedrijfsresultaat uit op een verlies van ,%. Er werd verlies geleden in groeigebieden zoals digitale consumentenproducten en networking als gevolg van voortdurende aanzienlijke uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling. Exclusief bijzondere nettolasten van miljoen, kwam het bedrijfsresultaat uit op een verlies van miljoen. Om de overcapaciteit te verminderen, werd besloten de productiecapaciteit verder te verlagen door de fabriek in Albuquerque te sluiten; deze sluiting zal tegen het eind van zijn voltooid. Tevens werden onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten en overheadkosten verder gesaneerd. De totale kosten van deze maatregelen bedroegen miljoen in , terwijl voor een extra bedrag van miljoen zal worden uitgetrokken. De wafer-productiecapaciteit zal als gevolg van de voor de laatste twee jaar aangekondigde herstructureringen met % dalen. Nettobedrijfskapitaal De kapitaalinvesteringen zijn zo veel mogelijk verlaagd. Om de financiële risico’s verder te beperken, zal de samenwerking met TSMC, SSMC en STMicroelectronics worden voortgezet; in dit kader wordt samen met STM en Motorola een proeffabriek voor -inch wafers gebouwd, die naar verwachting in operationeel zal zijn.
Medical Systems
• Omzetgroei van 5% exclusief overnames • Marktpositie versterkt • Besparingen door integratiesynergie op schema ondanks IT-tegenslagen • Betere prestaties bij X-ray, Customer Service en Computed Tomography/Magnetic Resonance (CT/MR)
Medical Systems omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
Omzet De omzet van Medical Systems over bedroeg . miljoen, wat overeenkomt met een groei van %, die voornamelijk te danken is aan het effect van de overnames (%). Wisselkoersveranderingen hadden een negatieve invloed van %. Het omzetvolume steeg met %, terwijl de prijzen gemiddeld met % daalden. X-ray, Computed Tomography, Nuclear Medicine, Cardiac en Monitoring Systems, en Customer Support droegen het meest aan de omzetverhoging bij. Geografisch gezien was de omzetgroei het sterkst in Noord-Amerika. Bedrijfsresultaat In het bedrijfsresultaat over waren bijzondere lasten begrepen voor een bedrag van miljoen, inclusief overname-gerelateerde kosten van miljoen en impairment-lasten voor Health Care Products (HCP) voor een bedrag van miljoen. Deze bijzondere posten en afschrijving goodwill over buiten beschouwing gelaten, verbeterde het bedrijfsresultaat over met miljoen tot een recordbedrag van miljoen. Deze stijging was voornamelijk te danken aan een hogere omzet en een beter resultaat van X-ray, Customer Service en CT/MR.
8 6,8
Er deed zich bovendien een aantal eenmalige lasten ten bedrage van miljoen voor, die voornamelijk betrekking hadden op de overname van Marconi en Agilent, en lasten die genomen waren voor risicodekking met betrekking tot Argentinië. Tevens waren de ITkosten miljoen hoger dan in als gevolg van de nieuwe IT-configuratie in de overgenomen ondernemingen. Ondanks een vertraging en de vrij hoge kosten voor integratie van IT-systemen, liggen de integratie van de overgenomen ondernemingen en het desbetreffende herstructureringsprogramma op schema. Positieve synergie-effecten in bedroegen miljoen. De integratie zal naar verwachting over het hele jaar een aanzienlijke besparing van miljoen opleveren.
6 4,8 4 3,0 2,5 2
2,0
0 1998
1999
2000
2001
2002
Medical Systems bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet in % van de omzet excl. bijzondere posten
400
Nettobedrijfskapitaal Het nettobedrijfskapitaal was aanzienlijk lager als gevolg van de zwakkere dollar en de verkoop van HCP.
309
179
200
8%
169
0%
0 -51 -163
-200 1998
1999
2000
2001
-8% 2002
51
Diversen
Corporate Investments
Diversen omzet en nettobedrijfskapitaal in milljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
4 3,0
3 2,4
2,5 2,0
2
2,0
1
Ons programma voor afstoting van bedrijfsonderdelen die weinig groei dan wel een laag rendement realiseren, werd ondanks zwakke M&A-markten met succes voortgezet. Het bedrijfsresultaat werd positief beïnvloed door de verkoop van TechnoFusion, SMATV, Heat and Surface Treatment, Philips Broadband Networks, Analytical en CSI, wat resulteerde in een bate van miljoen. Bovendien verhoogde een uitbetaling in aandelen JDS Uniphase het resultaat met miljoen. Daarnaast behaalde Assembléon een verbetering van het resultaat.
0
Intellectual Property & Standards -1 1998
1999
2000
2001
2002
Diversen bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet in % van de omzet excl. bijzondere posten 74
100 50
5%
0
0% -5%
-50 -100
-10%
-91 -118
-150 -200
-104
-15% -20%
-191
-250
-25% 1998
In hadden de neergang van de wereldeconomie, wisselkoerseffecten en het aflopen van octrooien een negatieve invloed op de inkomsten. Dit werd echter gedeeltelijk gecompenseerd door inkomsten uit nieuwe licentieprogramma’s, bijvoorbeeld met betrekking tot digitale audio- en videocompressietechnologieën. Bovendien begonnen de verhoogde inspanningen om onze intellectuele eigendomsrechten te doen gelden bij ondernemingen die van onze technologie gebruik maken en om ondernemingen te dwingen zich te houden aan bestaande licenties, hun vruchten af te werpen. Er wordt hard gewerkt aan het vestigen van de standaards voor de volgende generatie technologie voor optische registratie met hoge dichtheid en de introductie van systemen voor beveiliging en waarborging van de distributie van digitale audio- en videocontent.
1999
2000
2001
2002
Research In kwamen de uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling die met name geconcentreerd zijn bij Semiconductors gevolgd door Medical Systems, uit op . miljoen, ofwel ,% van de omzet van de Philips-groep, tegenover . miljoen, ofwel ,% van de omzet van de groep, in .
Corporate & Regionale Overhead
Corporate & regionale overhead: kerngegevens in miljoenen euro's 2000
2001
2002
-495
-411
-332
na pensionering
393
290
2
Bedrijfsresultaat
-102
-121
-330
6.388
5.463
4.315
Corporate en regionale overhead
Pensioenen / kosten uitkeringen
Aantal personeelsleden (FTE's)
52
De kosten van de concerncentrale – inclusief de initiële investering van de onderneming in e-business en wereldwijd merkenbeleid – evenals de overheadkosten van de landen- en regio-organisaties kunnen niet aan de productsectoren worden toegerekend, maar worden apart verantwoord onder de sector Niet toegerekend. Het bedrijfsresultaat kwam uit op een verlies van miljoen, tegenover een verlies van miljoen in . Een scherpe daling in de overheadkosten van de groep in werd meer dan tenietgedaan door aanzienlijk hogere pensioenkosten.
Vooruitzichten We verwachten dat de divisies DAP en Lighting dankzij een uitmuntende bedrijfsvoering en marketing het in beter zullen blijven doen dan de concurrentie en dat CE zijn resultaten over de hele linie, en met name in de VS, zal blijven verbeteren door een marketing-gerichte benadering en een innovatieve productmix. De integratie van onze divisie Medical Systems ligt op schema om de beoogde besparing van miljoen vóór het het eind van het jaar te realiseren. Semiconductors is het break-even-point aan het verlagen door middel van capaciteitsvermindering en besparingen door herstructurering. De herstructureringsprogramma’s die door Philips in de afgelopen twee jaar zijn uitgevoerd, beginnen hun vruchten af te werpen in de vorm van winstgevende, efficiënte en minder kapitaalintensieve activiteiten. De onderneming zal initiatieven blijven nemen om te komen tot verlaging van de kosten, inclusief verlaging van de overheadkosten, die op schema ligt, en voortdurende aandacht voor supply chain management, die inmiddels bij een aantal bedrijfsonderdelen, waaronder CE, tot best-in-class kan worden gerekend. Een aanhoudende zwakte van de Amerikaanse dollar zou een ongunstige invloed hebben op de omzet, en in geringere mate op het nettoresultaat, terwijl wisselvallige aandelenmarkten van grote invloed kunnen zijn op de pensioenkosten en de waarde van de financiële activa van de onderneming. Gezien de onzekere economische en politieke toestand van het moment, verwacht Philips op korte termijn geen verbetering van de economische situatie. We blijven dan ook behoedzaam ten opzichte van kosten, investeringen, werkkapitaal en werkgelegenheid. We zullen een sterke balanspositie handhaven en blijven gereed om in te spelen op een eventuele opleving van de markten waarop we actief zijn.
februari Raad van bestuur
53
Governance
Gedragscode De algemene gedragscode van Philips is van toepassing op alle bedrijfsbeslissingen en -handelingen van het concern, waar ook ter wereld. De betreffende richtlijnen gelden niet alleen voor activiteiten van Philips als onderneming, maar ook voor handelingen van individuele werknemers in het kader van hun werkzaamheden voor de vennootschap. De algemene gedragscode bevat de principes waarop alle activiteiten van Philips gebaseerd zijn of zouden moeten zijn: integriteit, eerlijk zakendoen, nondiscriminatie en gelijke kansen. De algemene gedragscode is vertaald in vrijwel alle voor Philips relevante talen. In de meeste landen is het nu een integraal onderdeel van het arbeidscontract. In de landen waar dit niet het geval is, ondertekenen de medewerkers een document ter bevestiging dat zij een kopie van de gedragscode hebben ontvangen. Om het bewustzijn rond zakelijk ethisch handelen verder te bevorderen, is ons praktijkboek voor ‘dilemmatraining’ bijgewerkt en uitgebreid.
Duurzaamheid Philips streeft naar duurzame groei en onderkent de noodzaak om zijn prestaties niet uitsluitend aan financiële criteria te toetsen, maar aan een drievoudige norm. Dit betekent dat niet alleen gestreefd wordt naar economische welvaart en milieutechnische kwaliteit, maar evenzeer naar sociale gelijkheid. Zo geeft Philips inhoud aan zijn belofte Let’s make things better.
De verantwoordelijkheid voor naleving van de code berust in eerste instantie bij de leiding van het desbetreffende bedrijfsonderdeel. Daarbij is in elke productdivisie en in elk land een speciale toezichthouder aangesteld. Het intranet van Philips geeft informatie over de mogelijkheden om met deze functionaris contact op te nemen. In navolging van onze organisatie in de Verenigde Staten hebben wij telefonische meldpunten geïntroduceerd waar men mogelijke schendingen van de gedragsregels geheel anoniem kan aanmelden. Deze meldpunten zijn nu ook uitgebreid naar de hele regio Latijns-Amerika en daarmee is een nieuwe mijlpaal bereikt.
Bij Philips beschouwen wij duurzaamheid als een algehele verantwoordelijkheid van de onderneming: verantwoordelijkheid voor de economie, het milieu, het personeel en de maatschappij (onze klanten, de lokale gemeenschap waar wij deel van uitmaken en de samenleving in het algemeen).
Met het oog op een zo groot mogelijke transparantie ten behoeve van aandeelhouders en andere geïnteresseerden, is op onze website www.investor.philips.com een aantal pagina’s gewijd aan schenkingen aan politieke partijen, leger- en defensiecontracten, en aan kinderarbeid. Wat dit laatste betreft hebben wij na uitgebreid onderzoek bij groepsmaatschappijen vastgesteld dat er bij Philips geen kinderarbeid voorkomt. In is dit onderzoek uitgebreid naar belangrijke onderaannemers en leveranciers in regio’s met een hoog risico. Wij hebben de Universiteit Nyenrode verzocht ons te helpen bij het ontwerpen van een verbeterplan, dat opgelegd kan worden aan leveranciers of onderaannemers die niet voldoen aan Conventies en van de International Labour Organization (ILO).
Naast de reeds bestaande milieurapportage, vindt nu ook wereldwijd toetsing plaats van gezondheid en veiligheid. De uitkomsten van de milieu-, gezondheids- en veiligheidsrapportage worden afzonderlijk gepubliceerd in Philips’ Sustainability Report . Dit verslag is de volgende stap in de richting van uitvoerige duurzaamheidsrapportage, en geeft blijk van ons streven naar versterking van de dialoog met onze stakeholders.
Om te zorgen voor een volledig besef van de hoogste normen voor transparantie en rekenschap bij alle medewerkers die belangrijke financiële functies vervullen en voor naleving daarvan, en met het oog op recente
54
wetgeving in de Verenigde Staten in dit verband, stelt Philips een financiële gedragscode op die onder andere normen bevat die eerlijk en ethisch gedrag stimuleren. Ook omvat deze gedragscode procedures voor volledige, accurate en tijdige melding om belangenverstrengeling te voorkomen én een rapportageprocedure voor potentiële kwesties. Iedere medewerker die een belangrijke financiële functie vervult, zal zich met deze financiële gedragscode, die naar verwachting in de eerste helft van zal worden geïntroduceerd, akkoord moeten verklaren.
De nieuwe Sustainability Board – die wordt voorgezeten door een lid van de raad van bestuur en daarnaast uit vertegenwoordigers van de relevante functionele disciplines bestaat – verschaft richtlijnen inzake duurzaamheid en adviseert de groepsraad.
Corporate governance Als mondiale onderneming en speler die op internationale kapitaalmarkten opereert, heeft Philips in de afgelopen decennia voortdurend verbeteringen doorgevoerd in zijn corporate governance, conform de internationale principes zoals die onder meer in de Verenigde Staten en Nederland gelden. De onderneming beschouwt corporate governance als een van de speerpunten van haar beleid. De corporate governance van de vennootschap en de Philips-groep is aanzienlijk verbeterd, met name door de organisatiestructuur te vereenvoudigen en meer openheid
te verschaffen, door versterking van de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur als uitvoerend leidinggevend orgaan en van de raad van commissarissen als onafhankelijk toezichthoudend orgaan. Tevens zijn de rechten en bevoegdheden van aandeelhouders vergroot en is de communicatie met kapitaalverschaffers verbeterd. In dit verband waren de gevolgen voor de vennootschap van de Amerikaanse Sarbanes-Oxley Act en de voorgestelde wijziging van de beursvoorschriften van de New York Stock Exchange onderwerp van bespreking, en werden bestaande procedures, naar aanleiding van reeds geldende voorschriften, herzien en waar nodig aangepast en geformaliseerd. De vennootschap maakte ook haar beleid inzake de onafhankelijkheid van haar accountant openbaar, dat aan de nieuwe voorschriften is aangepast in de mate waarin deze inmiddels van kracht zijn. Verder werden voorbereidingen getroffen voor de certificering door de chief executive officer en de chief financial officer van het Jaarverslag volgens Form -F bij de Securities and Exchange Commission. Deze Amerikaanse wettelijke eis tot certificering van het jaarverslag volgens Form -F, waarin een deel van dit jaarverslag is opgenomen, betekent een toevoeging aan de Nederlandse wettelijke eis dat ieder lid van de raad van commissarissen en van de raad van bestuur de jaarrekening ondertekent.
Proxy solicitation Philips hecht veel waarde aan de relatie met zijn aandeelhouders. Zo speelde Philips een hoofdrol bij de oprichting van het zogeheten Communicatiekanaal Aandeelhouders – een project waar Euronext Amsterdam en een aantal banken en grote Nederlandse bedrijven aan deelnemen om het contact tussen een onderneming en haar aandeelhouders te vereenvoudigen. Philips gebruikt het Communicatiekanaal Aandeelhouders om het ‘Bestuursverslag’ dat deel uitmaakt van het volledige Jaarverslag en de agenda voor de algemene vergadering van aandeelhouders in te versturen. Ook het steminstructieformulier (proxy solicitation) waarmee men op afstand zijn stem op genoemde vergadering kan uitbrengen, wordt langs deze weg verzonden. Voor de algemene vergadering van aandeelhouders op maart geldt een registratiedatum (te weten maart ): diegenen die op maart gewone aandelen Philips bezitten en als aandeelhouder geregistreerd zijn in een daartoe door de raad van bestuur aangewezen register, zullen gerechtigd zijn aan de algemene vergadering van aandeelhouders deel te nemen en daar hun stem uit te brengen.
55
Raad van bestuur
Gerard Kleisterlee 1946, Nederlander
Jan Hommen 1943, Nederlander
Arthur van der Poel 1948, Nederlander
President/chief executive officer en voorzitter van de
Vice-voorzitter van de raad van bestuur en chief
Executive vice-president
raad van bestuur en de groepsraad
financial officer
Lid van de raad van bestuur sinds mei 1998;
President/chief executive officer en voorzitter van de
Vice-voorzitter van de raad van bestuur sinds april
lid van de groepsraad sinds mei 1996
raad van bestuur van de vennootschap sinds april 2001;
2002; lid van de raad van bestuur en de groepsraad en
Arthur van der Poel behaalde een graad in telecommuni-
lid van de raad van bestuur sinds april 2000; lid van de
chief financial officer sinds maart 1997
catietechniek aan de TU Eindhoven en begon zijn carrière
groepsraad sinds januari 1999
Jan Hommen studeerde bedrijfseconomie aan de
bij de PTT. Hij trad bij Philips in dienst in 1984, waar hij in
Na een graad in elektrotechniek behaald te hebben aan
Katholieke Universiteit in Tilburg. Na zijn studie ging hij in
1991 directeur van de divisie Semiconductors werd (met
de TU Eindhoven, begon Gerard Kleisterlee zijn carrière
1970 als controller werken bij Lips Aluminium in Drunen.
verantwoordelijkheid voor de business group Consumer
bij Philips in 1974 bij Medical Systems. In 1981 werd hij
Dit bedrijf werd in 1975 overgenomen door Alcoa,
IC’s). Drie jaar later werd hij benoemd tot managing
general manager van Professional Audio Systems. In 1986
waarbij hij werd benoemd tot financial director van Alcoa
director van deze business group.Van 1996 tot 2001 was
maakte hij de overstap naar Philips Components, en
Nederland. In 1978 werd Jan Hommen overgeplaatst
hij chief executive officer van Philips Semiconductors.
nadat hij general manager van Philips Display Components
naar het hoofdkantoor van Alcoa in Pittsburgh,VS, als
Europe geworden was, werd hij in 1994 benoemd tot
assistant-treasurer. In 1986 werd hij daar benoemd tot
managing director van Philips Display Components
vice-president en treasurer, en in 1991 tot executive
Worldwide. In 1996 werd hij president van Philips Taiwan
vice-president en chief financial officer.
en regional manager voor Philips Components in AsiaPacific.Van september 1997 tot juni 1998 was hij tevens verantwoordelijk voor de activiteiten van de Philips-groep in China.Van januari 1999 tot september 2000 was hij president/chief executive officer van Philips Components.
Ad Huijser 1946, Nederlander
Gottfried Dutiné 1952, Duitser
Executive vice-president en chief technology officer
Executive vice-president
Lid van de raad van bestuur sinds april 2002; chief
President/chief executive officer van de divisie
technology officer sinds mei 2001; lid van de
Consumer Electronics sinds januari 2003; lid van de
groepsraad sinds april 1999 en chief executive officer
raad van bestuur sinds april 2002; lid van de groepsraad
van Philips Research sinds 1998
sinds februari 2002
Na een graad behaald te hebben aan de TU Eindhoven,
Gottfried Dutiné heeft een elektrotechnisch ingenieurs-
behaalde Ad Huijser een doctorsgraad in toegepaste
diploma en behaalde een doctorsgraad in telecommunica-
natuurkunde aan de Universiteit Twente. In 1970 trad hij
tietechniek aan de Universiteit van Darmstadt. Hij begon
bij Philips in dienst, waar hij verschillende functies vervulde
zijn carrière bij Rockwell-Collins in Frankfurt, waar hij
bij Philips Research voordat hij in 1991 chief technology
werd benoemd tot technisch directeur. In 1984 trad hij in
officer van de divisie Consumer Electronics werd.
dienst van Motorola, vanwaar hij in 1989 naar Robert
Een jaar later werd hij managing director van Research &
Bosch vertrok waar hij diverse functies vervulde tot zijn
Development voor de business group Television.
vertrek eind 1997 naar Alcatel in Parijs. Bij Alcatel werd
In 1994 keerde hij terug naar Philips Research als managing
hij benoemd tot vice-president van de Telecom Board
director en directievoorzitter, en in 1996 werd hij
Committee en area president voor Centraal & Oost-
benoemd tot senior advisor en director van Philips
Europa en Rusland.
Multimedia Center in Californië.
56
Groepsraad De groepsraad bestaat uit de raad van bestuur en de volgende topfunctionarissen:
Ad Veenhof 1945, Nederlander
Guy Demuynck 1951, Belg*
Jan Oosterveld 1944, Nederlander
Lid van de groepsraad sinds januari 1996 en president/
Lid van de groepsraad sinds april 2000 en president/chief
Lid van de groepsraad sinds mei 1998 en verant-
chief executive officer van de divisie Domestic Appliances
executive officer van de divisie Consumer Electonics sinds 2000
woordelijk voor Corporate Strategy sinds 1997
and Personal Care sinds 1996
Guy Demuynck behaalde een graad in toegepaste economie
Jan Oosterveld studeerde werktuigbouwkunde en
Ad Veenhof studeerde bedrijfsadministratie aan de Universi-
en een in marketing aan respectievelijk de universiteiten
fabrieksautomatisering aan de TU Eindhoven en behaalde
teit Nyenrode en economie aan de Universiteit Groningen.
van Antwerpen en Gent. In 1976 trad hij bij Philips Audio
zijn MBA aan het Instituto de Estudios Superiores de la
Hij trad bij Philips in dienst in 1971. Na in Nederland verschil-
in dienst, waar hij tot januari 1992 verschillende functies
Empresa in Barcelona. Hij trad in 1972 bij Philips in dienst
lende functies te hebben vervuld, kwam hij in 1983 bij Video,
vervulde. Hierna werd hij chief executive officer van Philips
en vervulde verschillende senior-managementfuncties in
waar hij in 1986 corporate project leader voor lcd-producten
Korea, maar keerde 18 maanden later bij Audio terug om
Spanje en Nederland voordat hij in 1983 R&D en industrial
werd en drie jaar later tevens voor ‘high-definition’-televisie
leiding te geven aan de wereldwijde Portable Audio-activi-
director van de videorecordergroep werd. In 1984 werd
binnen Consumer Electronics. In 1992 werd hij benoemd tot
teiten. In 1997 werden de HiFi-activiteiten, Marantz en een
Jan Oosterveld benoemd tot directeur, waarna hij in
managing director van de divisie, met verantwoordelijkheid
aantal daaraan gerelateerde activiteiten toegevoegd, waar-
1989 Philips Key Modules oprichtte. In 1995 werd hij
voor de business group Video Equipment. In september
door de business group Audio binnen Consumer Electronics
benoemd tot managing director.
1992 werd hij tevens voorzitter van iR3 Video International,
tot stand kwam.
het samenwerkingsverband tussen Philips en Grundig
*
De heer Demuynck heeft Philips per 1 januari 2003 verlaten.
Tjerk Hooghiemstra 1956, Nederlander
Arie Westerlaken 1946, Nederlander
David Hamill 1957, Brit
Lid van de groepsraad sinds april 2000 en verantwoor-
Lid van de groepsraad sinds mei 1998 en secretaris
Lid van de groepsraad sinds mei 2001 en president/
delijk voor Human Resources Management sinds 2000
van de raad van bestuur sinds 1997 en chief legal
chief executive officer van de divisie Lighting sinds 2001
Tjerk Hooghiemstra behaalde in 1982 een graad in
officer sinds 1996
David Hamill studeerde af aan de Strathclyde University
economie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.
Arie Westerlaken behaalde een graad in rechten aan
met een eerste graad in productietechniek en
Hij was drie jaar werkzaam bij de Amro Bank voordat hij
de Universiteit Utrecht. In 1973 trad hij in dienst van de
management. Na te hebben gewerkt voor Honeywell,
in 1986 in dienst trad van de Hay Group, waar hij lid
juridische afdeling van Philips in Eindhoven en in 1979
General Instruments en STC, trad hij in 1986 in dienst
werd van de European Executive Board en partner van
werd hij benoemd tot general counsel voor Philips Japan.
van Philips Semiconductors. In 1993 werd hij benoemd
de Hay Group Exempted Partnership. In 1996 trad hij bij
Na zes jaar in Japan en vijf jaar bij de Corporate Legal
tot senior vice-president van Philips Lighting Asia Pacific
Philips in dienst, waar hij werd benoemd tot managing
Department in Eindhoven te hebben gewerkt, verliet hij
(met verantwoordelijkheid voor de activiteiten in China/
director van HRM voor de divisie Consumer Electronics.
Philips in 1990 voor een functie als directeur juridische
Hongkong) en in 1996 tot president. In 1998 werd David
zaken bij DAF Trucks. Hij keerde in 1994 bij Philips terug
Hamill benoemd tot executive vice-president van Philips
en werd in 1996 benoemd tot chief legal officer.
Lighting en chief executive officer van de business group Lamps, en in 1999 tot voorzitter van de raad van bestuur van LumiLeds.
Scott McGregor 1956, Amerikaan
Jouko Karvinen 1957, Fin
Lid van de groepsraad sinds januari 2002 en president/ chief
Lid van de groepsraad sinds oktober 2002 en president/ chief
executive officer van de divisie Semiconductors sinds 2001
executive officer van de divisie Medical Systems sinds 2002
Scott McGregor behaalde een B.A.-graad in psychologie
Jouko Karvinen heeft een M.Sc.-graad in elektronica en
en een M.Sc.-graad in informatica en computertechniek
industriële economie behaald bij de Tampere University of
aan de Stanford University. In 1998 trad hij in dienst van
Technology in Finland.Voordat hij bij Philips in dienst trad
Philips Semiconductors met verantwoordelijkheid voor de
in 2002, was hij verantwoordelijk voor de Automation
nieuw opgerichte unit Emerging Businesses, die zich met
Division van ABB Group Ltd. en lid van de ABB Group
name richt op het creëren van snelgroeiende markten zoals
Executive Committee. Jouko Karvinen heeft voor de ABB
smartcards, networking, digital media processing en
Group tevens verschillende internationale functies vervuld,
computing.Voordat hij bij Philips in dienst trad, vervulde hij
met verantwoordelijkheid op het gebied van verkoop en
topmanagementfuncties bij het Xerox Palo Alto Research
marketing, projectmanagement en bedrijfsleiding. Hij heeft
Center, Microsoft, Digital Equipment en SCO.
veel ervaring met de integratie van overgenomen activiteiten.
57
Raad van commissarissen
L.C. van Wachem 1931, Nederlander** ***
W. de Kleuver 1936, Nederlander* ***
J.M. Hessels 1942, Nederlander*
Voorzitter
Vice-voorzitter en secretaris
Lid van de raad van commissarissen sinds 1999;
Lid van de raad van commissarissen sinds 1993;
Lid van de raad van commissarissen sinds 1998;
eerste termijn loopt in 2003 af
derde termijn loopt in 2005 af.
tweede termijn loopt in 2006 af
Voormalig chief executive officer van Koninklijke Vendex
Voormalig voorzitter van de raad van bestuur van Koninklijke
Voormalig executive vice-president van Koninklijke
KBB en momenteel voorzitter van de raad van commissa-
Shell Groep en voormalig voorzitter van de raad van
Philips Electronics N.V.
rissen van Euronext en lid van de raad van commissarissen
commissarissen van N.V. Koninklijke Nederlandse Petroleum
van Laurus, Amsterdam Schiphol Group, Koninklijke
Maatschappij.Voormalig lid van de raad van commissarissen
Vopak, Heineken, Barnesandnoble.com en Fortis
van Akzo Nobel, Bayer en BMW, en voormalig nonexecutive director van IBM. Momenteel voorzitter van de raad van non-executive directors van Zürich Financial Services, en non-executive director van ATCO.
Prof. K.A.L.M. van Miert 1942, Belg*
L. Schweitzer 1942, Fransman
Sir Richard Greenbury 1936, Brit**
Lid van de raad van commissarissen sinds 2000;
Lid van de raad van commissarissen sinds 1997;
Lid van de raad van commissarissen sinds 1998;
eerste termijn loopt in 2004 af
tweede termijn loopt in 2005 af
tweede termijn loopt in 2006 af
Voormalig vice-president van de Europese Commissie en
Voorzitter en chief executive officer van Renault,
Voormalig voorzitter en chief executive officer van
momenteel voorzitter-rector van de Universiteit Nyenrode,
president van Renault Nissan en lid van het bestuur
Marks & Spencer en voormalig director van Lloyds TSB,
lid van de raad van commissarissen van Wolters Kluwer,
van BNP Parisbas, Electricité de France en Volvo
British Gas, ICI en Zeneca, en momenteel lid van het
RWE, DHV, Agfa Gevaert, De Persgroep, Fraport, Munich en Anglo American
* Lid van het Audit Committee ** Lid van het Remuneration Committee *** Lid van het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee 58
bestuur van Electronics Boutique Plc
Preadvies van de raad van commissarissen
Algemeen De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het toezicht op beleid en handelen van het uitvoerend leidinggevend orgaan (de raad van bestuur) van de vennootschap. Krachtens het Nederlandse ondernemingsrechtelijke systeem waarbij bestuursen toezichthoudende organen zijn gescheiden, is de raad van commissarissen een afzonderlijk orgaan en volkomen onafhankelijk van de raad van bestuur. Deze onafhankelijkheid komt eveneens tot uiting in de eis dat leden van de raad van commissarissen noch lid van de raad van bestuur, noch werknemer van de onderneming mogen zijn. De raad van commissarissen, handelend in het belang van de vennootschap en de Philipsgroep, adviseert en ziet toe op de raad van bestuur inzake het bestuur en de gang van zaken van de groep. De raad van commissarissen is bevoegd personen ter benoeming tot lid van de raad van commissarissen of raad van bestuur aan de algemene vergadering van aandeelhouders voor te dragen. Voor belangrijke bestuursbeslissingen, inclusief strategische besluiten, is de goedkeuring van de raad van commissarissen vereist. De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur wordt door de raad van commissarissen vastgesteld. In verband met de wereldwijde ontwikkelingen op het gebied van corporate governance, heeft de raad van commissarissen in verschillende malen gesproken over de mogelijke gevolgen voor de vennootschap van de Amerikaanse Sarbanes-Oxley Act en de voorgestelde wijziging van de beursvoorschriften van de New York Stock Exchange (NYSE). De vennootschap heeft haar bestaande systeem van interne business controls herzien en sommige bestaande procedures waar nodig geformaliseerd of gewijzigd. De raad van commissarissen heeft zijn reglement ook aangepast. Dit reglement omvat zowel de regels die gelden voor de voltallige raad van commissarissen als de reglementen van de drie permanente commissies die het voltallige college over bepaalde kwesties adviseren. Het reglement van de raad van commissarissen staat vermeld op de website van Philips. Dit geldt eveneens voor het beleid inzake de onafhankelijkheid van de accountant, dat aan de nieuwe voorschriften is aangepast. In het licht van de voorgestelde wijzigingen van de beursvoorschriften van de NYSE, heeft de raad van commissarissen besloten het bestaande Nomination and Selection Committee aan te wijzen als een corporate governancecommissie (onder de nieuwe naam Corporate Governance and Nomination & Selection Committee). Het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee zal de corporate governanceregels die op de vennootschap van toepassing zijn, minimaal eenmaal per jaar beoordelen en de raad van commissarissen desgewenst over veranderingen in deze regels adviseren.
De overige permanente commissies van de raad van commissarissen zijn het Remuneration Committee en het Audit Committee.
Vergaderingen van de raad van commissarissen De raad van commissarissen kwam in de loop van zesmaal bijeen. Een tweedaagse vergadering werd aan strategie gewijd. De leden van de raad van bestuur waren bij deze vergaderingen aanwezig behalve bij bespreking van de samenstelling van de raad van commissarissen, de raad van bestuur en de groepsraad, en bij overleg inzake bezoldiging en functioneren van de leden van de raad van bestuur en van de groepsraad. De raad van commissarissen werd door de raad van bestuur gedurende het jaar geïnformeerd en geconsulteerd over de gang van zaken, belangrijke beslissingen en de strategie van de Philips-groep. Naast de geplande vergaderingen heeft de voorzitter van de raad van commissarissen gedurende het jaar regelmatig contact met de president/ chief executive officer.
Samenstelling en bezoldiging van de raad van commissarissen Leden van de raad van commissarissen worden door de algemene vergadering van aandeelhouders benoemd op gezamenlijke voordracht van de raad van commissarissen en de vergadering van houders van prioriteitsaandelen. De raad van commissarissen streeft naar een adequate combinatie van kennis en ervaring onder zijn leden inzake de wereldwijde activiteiten en verscheidenheid van producten van het concern. Daarom wordt gestreefd naar een gepast ervaringsniveau in marketing, fabricage, financiële, economische, sociale en juridische aspecten van het internationale bedrijfsleven en van bestuurlijke en publieke organen. De raad van commissarissen streeft verder naar voldoende Philips-ervaring binnen het college, met één of twee voormalige Philips-topfunctionarissen. Leden van de raad van commissarissen worden voor een vaste termijn van vier jaar benoemd en zijn tweemaal voor een volle termijn van vier jaar herbenoembaar. De raad van commissarissen bestaat momenteel uit zes leden. Op de algemene vergadering van aandeelhouders van maart werden de heer W. de Kleuver en Sir Richard Greenbury herbenoemd. De zittingstermijn van de heer J.M. Hessels loopt op de algemene vergadering van aandeelhouders van af. Aangezien hij door zijn kennis en ervaring een belangrijke bijdrage levert, en vooral vanwege zijn rol als voorzitter van het Audit Committee, stellen wij in overleg met de vergadering van houders van prioriteitsaandelen aan de algemene vergadering van aandeelhouders van maart voor de heer Hessels te herbenoemen.
59
In overleg met de vergadering van houders van prioriteitsaandelen zullen we tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders van tevens voorstellen de heren J.M. Thompson en C.J.A. van Lede met ingang van april te benoemen tot lid van de raad van commissarissen. De heer Thompson () vervulde vanaf diverse managementfuncties bij IBM. Tot september was hij vice-voorzitter van de board of directors en als zodanig verantwoordelijk voor de mondiale strategie van IBM, toegespitst op de ontwikkeling van IBM’s leiderschap op belangrijke nieuwe markten. Gezien de kennis en ervaring die de heer Thompson heeft inzake Philips’ bedrijfssector, en gezien zijn internationale ervaring, adviseert de raad van commissarissen aan de algemene vergadering van aandeelhouders voorgestelde benoeming te aanvaarden. Ditzelfde geldt voor de voorgestelde benoeming van de heer Van Lede (). Hij is momenteel voorzitter van de raad van bestuur van Akzo Nobel, waar hij in in dienst trad. De heer Van Lede zal deze functie per mei neerleggen. Hij heeft bij verschillende bedrijven managementfuncties bekleed en is voormalig voorzitter van het VNO. Het voorstel aan de algemene vergadering van aandeelhouders om de heer Van Lede te benoemen tot lid van de raad van commissarissen, berust niet alleen op zijn managementervaring, maar tevens op zijn ervaring in internationale organisaties. In is de wettelijke leeftijdsgrens voor leden van de raad van commissarissen in Nederland afgeschaft. Als gevolg hiervan is de leeftijdsgrens van jaar, zoals voorzien in de statuten van de vennootschap, niet langer van toepassing. Wij zijn verheugd dat onze voorzitter, de heer L.C. van Wachem, als lid van ons college kan aanblijven en ook bereid is dit te doen.
Benoeming van leden van de raad van commissarissen, de raad van bestuur en de groepsraad Leden van de raad van commissarissen en van de raad van bestuur worden door de algemene vergadering van aandeelhouders gekozen op gezamenlijke voordracht van de raad van commissarissen en de vergadering van houders van prioriteitsaandelen. De raad van commissarissen benoemt, krachtens het toepasselijke reglement, leden van de groepsraad die geen lid van de raad van bestuur zijn. Al deze besluiten worden genomen op advies van het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee, bestaande uit de voorzitter, de vice-voorzitter en de secretaris van de raad van commissarissen (qualitate qua). De heer J.W. Whybrow trad op april af als vice-president en lid van de raad van bestuur. Op de algemene vergadering van aandeelhouders van maart werden de heren A. Huijser en G.H. Dutiné benoemd tot lid van de raad van bestuur en vicepresident van de vennootschap met ingang van april . De raad van commissarissen heeft de heer J.H.M. Hommen, chief financial officer van de onderneming, met ingang van april benoemd tot vice-voorzitter van de raad van bestuur. De heren S. McGregor, J. Karvinen en A. Ragnetti zijn met ingang van respectievelijk januari , oktober en januari benoemd tot lid van de groepsraad en senior vicepresident. De heer J.M. Barella trad per oktober terug als lid van de groepsraad en senior vice-president. De heren M.T. Medeiros en G.J.M. Demuynck hebben met ingang van respectievelijk november en januari hun functie als lid van de groepsraad neergelegd om activiteiten buiten de onderneming te gaan verrichten. Bezoldiging van de raad van bestuur
De bezoldiging van de leden van de raad van commissarissen wordt door de algemene vergadering van aandeelhouders vastgesteld. De raad van commissarissen bepaalt de hoogte van de extra bezoldiging van de voorzitter en de leden van de commissies. Sinds bedraagt de bezoldiging van de leden van de raad van commissarissen . per jaar en van de voorzitter .. De bezoldiging van een commissielidmaatschap bedraagt . per jaar; voor nadere gegevens wordt verwezen naar pagina en van de afzonderlijke uitgave ‘Jaarrekening en analyse’.
60
De bezoldiging van de leden van de raad van bestuur wordt door de raad van commissarissen vastgesteld op advies van het Remuneration Committee van de raad van commissarissen. De leden van het Remuneration Committee staan vermeld op pagina . De President heeft tot taak het Remuneration Committee terzake te informeren en adviseren, met uitzondering van zijn eigen bezoldiging. Algemeen bezoldigingsbeleid
Het beleid inzake de bezoldiging van de leden van de raad van bestuur sluit aan bij dat van Philips Executives binnen de Philips-groep. Dit beleid is gericht op verbetering van de prestaties van de onderneming en op vergroting van haar waarde, en op het motiveren, behouden en, waar nodig, werven van hooggekwalificeerde Executives.
In het kader van het bezoldigingsbeleid zorgt het Remuneration Committee voor handhaving van een concurrerend beloningspakket voor managementtalent op het niveau van de raad van bestuur, waarbij vergelijking met andere wereldwijd opererende multinationals plaatsvindt. Daartoe wordt de bezoldiging jaarlijks getoetst aan die van andere Nederlandse en Europese ondernemingen in de bedrijfstak met een vergelijkbare omvang, complexiteit en internationale reikwijdte. Onafhankelijke, externe adviseurs verstrekken daarnaast nog aanvullende marktgegevens. Bij een benoeming van niet-Europese leden van de raad van bestuur kan het Remuneration Committee bredere toetsingscriteria hanteren met behulp van gegevens van buiten Europa. Om de beloning van leden van de raad van bestuur te relateren aan de resultaten van de onderneming, omvat het beloningspakket een aanzienlijk variabel deel in de vorm van een jaarlijkse bonus en een long-term incentive in de vorm van optierechten op aandelen. Het totaal ontvangen bezoldigingsbedrag in contanten in enig jaar is de som van het basissalaris en de bonusuitkering. De bonusuitkering is gerelateerd aan de realisatie van de bonusdoelstellingen over het voorafgaande jaar. Voor de huidige leden van de raad van bestuur die op april reeds lid waren van de raad daalde de totale beloning in contanten in met % in vergelijking tot . Basissalaris
Het basissalaris is gebaseerd op een functiesalaris. Het basissalaris van een lid van de raad van bestuur ligt bij zijn eerste benoeming doorgaans onder het maximumfunctiesalaris. In de praktijk, na instemming van de raad van commissarissen, wordt dit maximumfunctiesalaris, gerekend vanaf de benoeming, na drie jaar bereikt. Conform door toetsing gestaafde marktontwikkelingen, is het maximumfunctiesalaris van leden van de raad van bestuur in ten opzichte van met ,% gestegen. In bedroeg het (maximum)functiesalaris van de president/chief executive officer .. en dat van een vice-voorzitter/chief financial officer .; het (maximum)functiesalaris van de overige leden van de raad van bestuur bedroeg .. In is het moment waarop de jaarlijkse salarisronde plaatsvindt gelijk getrokken met dat van Philips Executives. Als gevolg van deze beslissing vindt de jaarlijkse basissalarisronde plaats op april. Het individuele salaris kan worden aangepast onder invloed van de (jaarlijkse) aanpassing van de functiesalarisschaal, indien van toepassing, alsmede van de eventuele salarisgroei als het (maximum)functiesalaris nog niet is bereikt. De individuele
salarisniveaus staan vermeld in de tabel op pagina van de afzonderlijke uitgave ‘Jaarrekening en analyse’. Annual Incentive (bonus)
Jaarlijks kan door het behalen van specifieke doelen een variabele bonus worden verdiend. Bonusdoelstellingen liggen op een ambitieus niveau – rekening houdend met algemene trends op de relevante markten – en zijn deels (%) gerelateerd aan het financiële concernresultaat en deels (%) aan de activiteiten waarvoor een individueel lid van de raad van bestuur verantwoordelijk is, als afgeleide van gestelde groepsdoelstellingen. De bonuscriteria zijn ) de financiële indicatoren van de onderneming: kasstroom en Economic Profit Realized (EPR), en ) groepsdoelstellingen. De aanverwante doelen voor de leden van de raad van bestuur worden jaarlijks aan het begin van het jaar namens de raad van commissarissen door het Remuneration Committee vastgesteld en zijn, gelet op het bovenstaande, gerelateerd aan de financiële concernresultaten en aan de groepsdoelstellingen. De maximumbonus die kan worden verdiend, bedraagt in principe % van het basisjaarsalaris. Als er uitzonderlijke doelen verwezenlijkt zijn, kan het Remuneration Committee besluiten een hoger bonuspercentage toe te kennen. Uitkering van de bonus in enig jaar is gerelateerd aan het resultaat van het voorgaande boekjaar tegenover de overeengekomen doelstellingen. De in uitgekeerde bonussen houden daarom verband met het salarisniveau en de resultaten in het jaar . Hetzelfde geldt voor de in uit te betalen bonussen, die berekend worden op basis van de resultaten over . In hebben de leden van de raad van bestuur afgezien van de bonus waar zij recht op hadden. De raad van commissarissen respecteert de beslissing van de raad van bestuur en heeft deze aanvaard met de volgende uitzondering: gezien de aanzienlijke bijdrage die de heer J.W. Whybrow, die Philips op april verliet, aan de onderneming heeft geleverd, heeft de raad van commissarissen, op voordracht van de president, hem in een bonus over het jaar toegekend. Long-term incentive plan (LTIP)
De invoering van op aandelen Koninklijke Philips Electronics N.V. gebaseerde incentive-regelingen voor leden van de raad van bestuur, Philips Executives, high-performing functionarissen en overige sleutelfunctionarissen is afhankelijk van de goedkeuring van de raad van commissarissen. De raad van commissarissen dient tevens in te stemmen met de maximumomvang van de via een dergelijke incentive-regeling toe te kennen aantal aandelen alsmede de voorwaarden van een dergelijke regeling. In zijn
61
optierechten aan de leden van de raad van bestuur toegekend uit hoofde van het Philips Stock Option Plan zoals dit geldt voor Philips Excecutives in het algemeen. Zoals nader toegelicht in ons preadvies over is het aantal toe te kennen optierechten afhankelijk van het resultaat van de onderneming, in relatie tot het rendement van een vastgestelde groep vergelijkbare multinationale ondernemingen over de voorgaande drie jaar. Overeenkomstig de voorwaarden van het Philips Stock Option Plan heeft de raad van commissarissen besloten het maximum aantal optierechten te verlenen met het oog op Philips’ totale rendement voor de aandeelhouder (Total Shareholder Return) zoals gerealiseerd tussen december en december (in het hoogste kwintiel). Voor nadere informatie over de regeling voor wordt verwezen naar pagina - van de afzonderlijke uitgave ‘Jaarrekening en analyse’. In en zijn % van de verleende optierechten uitgegeven als vaste opties en % als prestatieafhankelijke opties. Deze laatste zijn afhankelijk van de resultaten van de onderneming op lange termijn met betrekking tot een vaste groep vergelijkbare ondernemingen. Overeenkomstig de voorwaarden van de aandelenoptieregeling heeft de raad van commissarissen besloten dat % van de in toegekende prestatieafhankelijke opties (per februari ) uitoefenbaar worden, gezien de resultaten van Philips met betrekking tot de groep vergelijkbare ondernemingen tijdens de observatieperiode van november tot november (in het op één na hoogste kwintiel). In bestaat het LTIP uit een combinatie van optierechten en geblokkeerde aandelen (restricted shares). De invoering van geblokkeerde aandelen (die in drie gelijke tranches, verspreid over een periode van drie jaar beschikbaar komen) en daarmee de combinatie van optierechten en geblokkeerde aandelen, moet ertoe leiden dat de beloning van de raad van bestuur, Philips Executives en high-performing functionarissen gekoppeld blijft aan de beurskoers, maar minder gevoelig is voor koersschommelingen dan een beloning die uitsluitend op optierechten gebaseerd is. Om het aandelenbezit onder de deelnemers aan het LTIP, waaronder het (top)management, te bevorderen, zullen aanvullende bonusaandelen worden toegekend indien de geblokkeerde aandelen drie jaar nadat zij aan deelnemers ter beschikking zijn gesteld nog steeds worden aangehouden. De jaarlijkse datum waarop optierechten en aandelen worden toegekend aan de leden van de raad van bestuur en de groepsraad zal in overeenstemming worden gebracht met de datum waarop deze rechten aan de overige deelnemers worden toegekend. Dit tijdstip zal daarom worden verschoven naar april (serie ).
62
Hoewel het geen wettelijke eis is om voor de voorgestelde optieen aandelenregeling de aandeelhouders te raadplegen, zal de regeling – gezien Philips’ continue streven naar verbetering van zijn corporate governance – ter goedkeuring worden voorgelegd aan de algemene vergadering van aandeelhouders van maart . Volgens Philips’ gedragscode voor handel met voorkennis mogen de leden van de raad van bestuur (en de overige leden van de groepsraad) slechts binnen een periode van tien werkdagen na de publicatie van de jaar- of kwartaalcijfers handelen in Philipseffecten (waaronder begrepen het uitoefenen van optierechten), mits de persoon in kwestie tijdens deze periode niet beschikt over koersgevoelige informatie met betrekking tot Philips. Pensioenen
De pensioenen van de leden van de raad van bestuur zijn ondergebracht in de Stichting Philips Pensioenfonds. Hierop zijn de voorwaarden van het betreffende pensioenreglement van het Philips Pensioenfonds van toepassing met dien verstande dat de pensioengerechtigde leeftijd, vanuit het oogpunt van pensioenopbouw, op zestig jaar is gesteld. Indien het dienstverband van leden van de raad van bestuur ook na het bereiken van de zestigjarige leeftijd wordt voortgezet, worden de pensioenuitkeringen dienovereenkomstig uitgesteld conform het pensioenreglement van het Philips Pensioenfonds. Aangezien de pensioengerechtigde leeftijd afwijkt van de ingangsdatum van het pensioen krachtens de AOW, voorziet de pensioenregeling in een overbruggingsuitkering om het nadelige effect te compenseren. De eigen premiebijdrage van de leden van de raad van bestuur bedraagt % van . en % van het verschil tussen de brutopensioengrondslag verminderd met de franchise en voornoemd bedrag van .. Naar aanleiding van afspraken uit het verleden kan in sommige gevallen een andere regeling van toepassing zijn waardoor additionele pensioenrechten worden verstrekt. Aanvullende regelingen
Naast de hoofdarbeidsvoorwaarden is op de leden van de raad van bestuur een aantal aanvullende regelingen van toepassing. Deze aanvullende regelingen, zoals een onkostenvergoeding, ziektekostenverzekering, ongevallenverzekering en het gebruik van een auto, komen in grote lijnen overeen met die van Philips Executives in Nederland. Het beleid van de vennootschap staat niet toe dat persoonlijke leningen worden verstrekt aan leden van de raad van bestuur. Deze leden hebben in geen leningen ontvangen en er zijn per december ook geen uitstaande leningen.
Arbeidscontracten
Leden van de raad van bestuur hebben een arbeidsovereenkomst met de onderneming. De opzet en structuur van deze overeenkomst komen overeen met de overeenkomsten die voor Philips Executives gelden. Bij arbeidsongeschiktheid hebben de leden van de raad van bestuur recht op een vergoeding die overeenkomt met die van Philips Executives in Nederland.
Controle van de jaarrekening; Audit Committee De raad van commissarissen controleert de door de raad van bestuur opgemaakte jaarrekening, die na goedkeuring door de raad van commissarissen, door alle commissarissen (samen met de leden van de raad van bestuur) wordt ondertekend. Het Audit Committee, dat momenteel uit drie leden van de raad van commissarissen bestaat, assisteert de raad van commissarissen bij zijn toezichthoudende taken ten aanzien van de juistheid van de jaarrekening, het financiële rapportageproces, de interne business controls en het risicobeheer, het interne en externe controleproces, de bevoegdheden van de interne en externe accountant, diens onafhankelijkheid en functioneren, en de naleving door de onderneming van wetten en voorschriften en van de algemene gedragscode. Het Audit Committee rapporteert zijn bevindingen aan de raad van commissarissen. De commissie controleert de jaar- en kwartaalcijfers en andere niet-financiële informatie voorafgaand aan publicatie, en beoordeelt de effectiviteit en juistheid van de interne financiële controle en de interne accountantsprogramma’s en bevindingen. De controle heeft betrekking op de grondslagen van de jaarrekening, de naleving van waarderingsrichtlijnen, de naleving van wettelijke en juridische vereisten en bepalingen op met name financieel terrein. Belangrijke bevindingen en vastgestelde risico’s vormen het onderwerp van nauwgezet onderzoek zodat passende maatregelen genomen kunnen worden. Wat de interne controle betreft, controleert het Audit Committee de interne controlerichtlijnen, het controleplan, de reikwijdte van de controle en de omvang ervan in relatie tot de reikwijdte van de externe controle, de personele bezetting, de onafhankelijkheid en organisatorische structuur van de interne controlefunctie. Wat de externe controle betreft, controleert het Audit Committee de voorgestelde reikwijdte, werkwijze en tarieven van de controle (zie pagina van de afzonderlijke uitgave ‘Jaarrekening en analyse’ voor een overzicht van de totale accountantskosten), de onafhankelijkheid van de externe accountants, hun functioneren en eventuele (her)benoeming, overige diensten die de externe accountant levert conform Philips’ beleid inzake de onafhankelijkheid van de accountant, en
veranderingen in dit beleid. Het Audit Committee voert overleg over de verklaring van de externe accountants met betrekking tot de jaarrekening. Daarnaast adviseert de commissie de raad van commissarissen omtrent het preadvies aan de aandeelhouders. Het Audit Committee voert periodiek overleg over Philips’ beleid inzake business control, de algemene gedragscode en de naleving ervan, en de belangrijkste risicogebieden van de onderneming, inclusief de desbetreffende rapportage van de interne accountant. De interne en externe accountants van de onderneming waren bij alle vergaderingen van de commissie in aanwezig. Het Audit Committee vergadert driemaandelijks afzonderlijk met de president/chief executive officer, de chief financial officer, de interne accountant en de externe accountants.
Jaarrekening 2002 De jaarrekening van Koninklijke Philips Electronics N.V. over , die door de raad van bestuur is opgemaakt, hebben wij laten controleren door de onafhankelijke registeraccountants KPMG Accountants N.V. Hun verklaring is opgenomen op pagina van de afzonderlijke uitgave ‘Jaarrekening en analyse’. Wij hebben deze jaarrekening goedgekeurd. Wij adviseren de aandeelhouders de over opgestelde jaarrekening vast te stellen, zoals opgenomen in het volledige jaarverslag . Tevens adviseren wij de aandeelhouders te besluiten overeenkomstig het door de raad van commissarissen en de vergadering van houders van prioriteitsaandelen goedgekeurde voorstel van de raad van bestuur tot de uitkering aan de aandeelhouders van , per gewoon aandeel ten laste van de overige reserves.
februari De raad van commissarissen
63
64
Beknopte financiële informatie
Inleiding Dit bestuursverslag vormt samen met de afzonderlijke jaarrekening en analyse het volledige jaarverslag over van Koninklijke Philips Electronics N.V. De beknopte financiële informatie in dit bestuursverslag is afgeleid van de jaarrekening van de Philips-groep inclusief toelichting, zoals weergegeven in de afzonderlijke jaarrekening. De afzonderlijke jaarrekening en analyse bevat tevens de volledige ‘Operationele en financiële analyse en vooruitzichten’, aanvullende financiële gegevens en verdere statutaire en overige informatie. Voor een volledig inzicht in de resultaten van de Philips-groep en de stand van zaken dienen beide uitgaven geraadpleegd te worden. De hierna volgende beknopte financiële informatie dient gelezen te worden in samenhang met het ‘Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep’ in dit Bestuursverslag.
Accountantsverklaring Wij hebben de geconsolideerde balans van Koninklijke Philips Electronics N.V. en haar dochterondernemingen per December en , alsmede de hiermee samenhangende geconsolideerde overzichten van de winst- en verliesrekening, de wijzigingen in het eigen vermogen en de kasstromen voor elk van de jaren in de drie-jaars periode eindigend op December (welke hierin niet afzonderlijk zijn opgenomen) gecontroleerd overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten in de Verenigde Staten van Amerika en in Nederland; wij hebben bij deze geconsolideerde jaarrekening op februari een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Wij zijn van oordeel dat de beknopte geconsolideerde financiële informatie, zoals opgenomen op pagina tot en met , op alle van materieel belang zijnde aspecten in overeenstemming is met de geconsolideerde jaarrekening waaraan deze is ontleend. Eindhoven, februari
KPMG Accountants N.V.
Grondslagen van de jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in de Verenigde Staten van Amerika algemeen geldende grondslagen (US GAAP).
65
MediaWare No: 1 File: NPB_VNTB Job: VNTB User: HR Page: 66 19-FEB-03 14:18:40
K Y M C 290 3005
Verkorte geconsolideerde winst- en verliesrekening van de Philips-groep voor de op 31 december afgesloten boekjaren alle bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Omzet Kostprijs van de omzet Brutomarge
2002
2001
31.820
32.339
– 21.906
– 23.240
9.914
9.099
Verkoopkosten
– 5.017
– 5.027
Algemene beheerskosten
– 1.404
– 1.249
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
– 3.043
– 3.312
Afschrijving verworven onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten
– 12
– 106
Impairment goodwill
– 19
–
Kosten van herstructurering en impairment-lasten
– 484
– 786 – 9.979
– 10.480
Overige bedrijfsopbrengsten/lasten
485
– 14
Bedrijfsresultaat
420
– 1.395
Financiële baten en lasten: - rente - impairment-lasten
– 384
– 391
– 1.955
– 526
- overige
112
Resultaat vóór belasting Belasting over het resultaat Resultaat na belasting
2 – 2.227
– 915
– 1.807
– 2.310
– 27
428
– 1.834
– 1.882
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen: - resultaat exclusief impairment-lasten en afschrijving goodwill - impairment-lasten
– 17
– 232
– 1.305
– 119
- afschrijving goodwill
– 24
Groepsresultaat Aandeel van derden Nettoresultaat
– 257 – 1.346
– 608
– 3.180
– 2.490
– 26
15
– 3.206
– 2.475
1.274.950
1.278.077
– 2,51
– 1,94
– 2,51
– 1,94
0,36
0,36
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen in het jaar (na aftrek van ingekochte eigen aandelen) (in duizenden) Winst per gewoon aandeel in euro’s – basis: Nettoresultaat Winst per gewoon aandeel in euro’s – verwaterd*: Nettoresultaat Uitgekeerd dividend per gewoon aandeel in euro’s (betreft voorgaand boekjaar)
* De verwateringseffecten op de winst per aandeel worden enkel in acht genomen als dit niet resulteert in een verhoging van de winst per aandeel of in een verlaging van het verlies per aandeel, zoals het geval is in 2002 en 2001. 66
PHILIPS JAARVERSLAG 2002 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 66 - RTFDOC 057 -
d K d - d Y d - d M d - d C d - d PMSTINT d - d PMS3005 d
MediaWare No: 2 File: NPB_VNTB Job: VNTB User: HR Page: 67 19-FEB-03 14:18:44
K Y M C 290 3005
Verkorte geconsolideerde balans van de Philips-groep per 31 december alle bedragen in miljoenen euro’s
2002
2001
Vlottende activa Liquide middelen
1.858
890
Vorderingen
5.068
5.812
Voorraden
3.522
4.290
603
858
Overige vlottende activa Totaal vlottende activa
11.051
11.850
Vaste activa Niet-geconsolideerde deelnemingen
6.089
7.552
Overige financiële activa
1.306
3.481
Langlopende vorderingen
219
306
Overige vaste activa
2.553
2.774
Grond, gebouwen, machines en inventaris – netto
6.137
7.718
Immateriële activa exclusief goodwill – netto
1.742
1.964
Goodwill – netto
3.192
3.557
Totaal vaste activa
21.238
27.352
Totaal
32.289
39.202
Kortlopende verplichtingen Crediteuren en verhandelbare schuldpapieren
3.228
3.243
Overlopende passiva
3.314
3.966
Voorzieningen op korte termijn
1.276
1.443
Overige kortlopende verplichtingen
691
813
Kortlopende rentedragende schulden
617
1.271
Totaal kortlopende verplichtingen
9.126
10.736
Langlopende verplichtingen Langlopende rentedragende schulden
6.492
6.595
Voorzieningen op lange termijn
1.970
2.297
603
212
Overige langlopende verplichtingen Totaal langlopende verplichtingen
9.065
9.104
179
202
Eigen vermogen
13.919
19.160
Totaal
32.289
39.202
Groepsvermogen Aandeel van derden
67
PHILIPS JAARVERSLAG 2002 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 67 - RTFDOC 057 -
d K d - d Y d - d M d - d C d - d PMSTINT d - d PMS3005 d
MediaWare No: 3 File: NPB_VNTB Job: VNTB User: HR Page: 68 19-FEB-03 14:18:47
K Y M C 290 3005
Verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht van de Philips-groep voor de op 31 december afgesloten boekjaren alle bedragen in miljoenen euro’s
2002
2001
– 3.206
– 2.475
Afschrijvingen
2.184
2.671
Impairment van aandelenbeleggingen
3.260
645
Resultaat op verkoop van activa
– 643
– 337
Kasstroom uit operationele activiteiten: Nettoresultaat Aanpassing tot nettokasstroom uit operationele activiteiten:
Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen (na aftrek van ontvangen dividend)
54
501
Aandeel van derden (na aftrek van betaald dividend)
26
– 21
815
752
86
– 888
– 336
313
Afname in werkkapitaal Afname/toename in langlopende vorderingen/overige activa Afname/toename in voorzieningen Overige aanpassingen Nettokasstroom verkregen uit operationele activiteiten
– 12
87
2.228
1.248
– 149
– 234
Kasstroom uit investeringsactiviteiten: Verwerving immateriële activa (software) Investeringen in grond, gebouwen, machines en inventaris
– 1.161
– 2.143
Opbrengst uit verkoop van grond, gebouwen, machines en inventaris
370
221
Kasstroom uit derivaten
422
–
Verwerving van overige financiële vaste activa
– 15
– 77
98
550
– 626
– 3.636
Opbrengst uit overige financiële vaste activa Verwerving van deelnemingen, na aftrek van meegekochte liquide middelen Opbrengst uit verkoop van deelnemingen
813
755
Nettokasstroom gebruikt voor investeringsactiviteiten
– 248
– 4.564
Kasstroom vóór financieringsactiviteiten
1.980
– 3.316
Kasstroom uit financieringsactiviteiten: Afname in kortlopende schulden
– 548
– 73
Aflossing langlopende schulden
– 276
– 554
Opname langlopende schulden
405
4.580
Transacties in eigen aandelen
– 19
– 336
Betaald dividend
– 459
– 458
Nettokasstroom gebruikt voor/verkregen uit financieringsactiviteiten
– 897
3.159
Kasstroom verkregen uit/gebruikt voor doorlopende activiteiten
1.083
– 157
Effect van koers- en consolidatiewijzigingen op kasposities
– 115
– 42
Liquide middelen begin van het jaar
890
1.089
Liquide middelen eind van het jaar
1.858
890
68
PHILIPS JAARVERSLAG 2002 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 68 - RTFDOC 057 -
d K d - d Y d - d M d - d C d - d PMSTINT d - d PMS3005 d
MediaWare No: 1 File: NPB_VNTC Job: VNTC User: HR Page: 69 19-FEB-03 14:18:40
K Y M C 290 3005
Verkort geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen van de Philips-groep alle bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Totaal overig comprehensive income
Stand per 31 december 2000
Gewone aandelen
Agio
263
7
Nettoresultaat
IngeOmrekeEffecten Minimum Kasstroomhouden nings- beschikbaar pensioenhedges winst verschillen voor verplichting verkoop
23.336
– 868
972
– 13
– 29
Totaal
62
– 2.475
Betaald dividend
102
– 932
– 18
– 18
– 866
– 866
526
13
40
579
579
– 406
–5
22
– 287
– 2.762
– 458
– 458
Inkoop eigen aandelen Heruitgifte eigen aandelen Aanvullend gestort kapitaal aandelenopties
– 379
– 379
46
46
6 263
13
Nettoresultaat
6 20.403
– 766
566
– 18
–7
– 225
– 1.294
– 3.206
Mutaties lopend boekjaar Herrubricering naar resultaat Totaal comprehensive income, na belasting
– 3.206
Betaald dividend
– 906
– 2.189
– 40
1.888
– 946
– 301
– 335
– 335
– 28
– 3.458
– 3.458
46
1.894
1.894
18
– 1.564
– 4.770 – 459
Inkoop eigen aandelen Heruitgifte eigen aandelen
– 103
– 103
90
90
1 263
14
19.160 – 3.206
– 459
Aanvullend gestort kapitaal aandelenopties
22.707 – 2.475
102
Herrubricering naar resultaat Totaal comprehensive income, na belasting
Stand per 31 december 2002
– 961
– 2.475
Mutaties lopend boekjaar
Stand per 31 december 2001
Totaal Eigen eigen aandelen tegen vermogen verkrijgingsprijs
1 16.738
– 1.712
265
– 353
11
– 1.789
– 1.307
13.919
69
PHILIPS JAARVERSLAG 2002 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 69 - RTFDOC 060 -
d K d - d Y d - d M d - d C d - d PMSTINT d - d PMS3005 d
MediaWare No: 2 File: NPB_VNTC Job: VNTC User: HR Page: 70 19-FEB-03 14:18:46
K Y M C 290 3005
Negen jaren Philips-groep alle bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld De bedragen, percentages en ratio’s zijn niet zonder meer vergelijkbaar, onder meer door consolidaties en deconsolidaties.
Algemene gegevens US GAAP
2002
2001
2000
1999
1998*
NL GAAP
1998*
1997
1996
1995
1994
Omzet Stijging in % ten opzichte van voorgaand jaar
31.820 32.339 37.862 31.459 30.459 30.459 29.658 27.094 25.259 23.768 –2 – 15 20 3 3 3 9 7 6 2
Resultaat uit doorlopende activiteiten 1)
– 3.206 – 2.475
9.577
1.595
1.025
541
1.231
126
971
683
Beëindigde activiteiten 2)
–
–
–
–
4.891
5.054
263
202
247
281
Cumulatief effect van stelselwijziging
–
–
85
–
–
–
–
–
–
–
– 3.206 – 2.475
9.662
1.590
5.900
6.053
2.602
– 268
1.143
964
2,15 189 8.119
3,12 219 8.479
3,20 227 8.111
2,95 234 8.117
2,91 234 8.209
2,84 252 8.261
2,70 250 8.083
2,88 253 7.363
2,95 241 7.031
Bedrijfsresultaat In % van de omzet In % van het nettobedrijfskapitaal (RONA)
420 – 1.395 1,3 – 4,3 3,2 – 9,3
4.258 11,2 35,1
1.553 4,9 15,8
1.289 4,2 12,5
685 2,2 6,5
1.714 5,8 16,4
422 1,6 4,2
1.350 5,3 15,4
1.227 5,2 15,2
Belasting over het resultaat In % van het resultaat vóór belasting
– 27 –1
428 19
– 563 9
– 208 14
– 162 17
– 41 11
– 276 20
7 – 40
– 74 7
– 135 16
Resultaat na belasting In % van de omzet
– 1.834 – 1.882 – 5,8 – 5,8
5.688 15,0
1.238 3,9
816 2,7
332 1,1
1.119 3,8
25 0,1
964 3,8
696 2,9
Resultaat uit doorlopende activiteiten In % van het eigen vermogen (ROE) Per gewoon aandeel in euro’s
– 3.206 – 2.475 – 19,2 – 11,9 – 2,51 – 1,94
9.577 48,5 7,30
1.595 10,9 1,16
1.025 9,7 0,71
541 5,1 0,38
1.231 15,9 0,88
126 1,9 0,09
971 15,8 0,71
683 12,5 0,51
Nettoresultaat Per gewoon aandeel in euro’s
– 3.206 – 2.475 – 2,51 – 1,94
9.662 7,36
1.590 1,15
5.900 4,10
6.053 4,20
2.602 1,86
– 268 – 0,20
1.143 0,84
964 0,72
0,30
0,25
0,23
0,23
0,18
0,18
0,14
0,06
Nettoresultaat Omloopsnelheid van het nettobedrijfskapitaal Totaal aantal werknemers ultimo (in duizenden) Betaalde lonen, salarissen, en sociale lasten
2,43 170 8.183
Resultaat
Betaald dividend per gewoon aandeel in euro’s (betreft voorgaand boekjaar)
0,36
0,36
* De onderneming is overgegaan op Amerikaanse grondslagen met ingang van 1 januari 2002. De jaren vanaf 1998 zijn herrekend in verband hiermee. Eerdere jaren zijn niet herrekend. Ten behoeve van de lezer zijn de cijfers voor 1998 zowel op basis van Amerikaanse (US GAAP) als Nederlandse grondslagen (NL GAAP) gepresenteerd. 1) Ingevolge NL GAAP werden voor 1999 bepaalde materiële transacties zoals vervreemding van bedrijfsactiviteiten, verantwoord als buitengewone posten, terwijl deze ingevolge US GAAP hadden moeten worden opgenomen in het resultaat uit doorlopende activiteiten. 2) Onder beëindigde activiteiten wordt verstaan het effect van de verkoop in 1998 van PolyGram N.V., ter presentatie van de groepsjaarrekening op doorlopende basis.
Nettobedrijfskapitaal: RONA: ROE: Nettorentedragende schulden: Ratio nettorentedragende schulden : groepsvermogen: Gemiddeld aantal uitstaande aandelen:
Definities Immateriële activa, grond, gebouwen, machines en inventaris, langlopende vorderingen en vlottende activa exclusief liquide middelen, effecten en belastinglatenties, verminderd met voorzieningen en overige niet-rentedragende verplichtingen Het bedrijfsresultaat uitgedrukt in % van het gemiddelde nettobedrijfskapitaal Het resultaat uit doorlopende activiteiten uitgedrukt in % van het gemiddelde eigen vermogen Lang- en kortlopende rentedragende schulden onder aftrek van liquide middelen De procentuele verdeling van de nettorentedragende schulden over het groepsvermogen plus nettorentedragende schulden Het gewogen gemiddelde van de uitstaande gewone aandelen op basis van de maandelijkse aantallen gedurende het verslagjaar De jaarrekening is opgesteld in euro’s. Bedragen die eerder in guldens werden gerapporteerd zijn in euro’s herrekend tegen de sinds 1 januari 1999 geldende onherroepelijk vastgestelde conversiekoers (EUR 1 = NLG 2,20371).
70
PHILIPS JAARVERSLAG 2002 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 70 - RTFDOC 060 -
d K d - d Y d - d M d - d C d - d PMSTINT d - d PMS3005 d
MediaWare No: 3 File: NPB_VNTC Job: VNTC User: HR Page: 71 19-FEB-03 14:18:49
K Y M C 290 3005
Werkzaam vermogen US GAAP
2002
Liquide middelen Vorderingen Voorraden Vlottende activa
2001
2000
1995
1994
1.858 890 1.089 2.331 6.553 6.553 1.397 785 932 5.671 6.670 6.806 6.453 5.442 5.442 5.464 5.369 4.890 3.522 4.290 5.279 4.268 4.017 4.274 4.522 4.334 5.083 11.051 11.850 13.174 13.052 16.012 16.269 11.383 10.488 10.905
940 4.567 4.330 9.837
2.871 – 1.920
1998*
2.836 – 1.920
1997
1.451 1.482 1.858
1996
1.358 1.013 1.413
1.257 901 1.397
6.137 7.718 9.041 7.332 6.597 6.574 6.935 6.719 6.094 4.934 5.521 3.290 1.563 609 554 213 222 198 21.238 27.352 26.350 18.621 11.997 11.884 11.939 11.419 10.076
5.599 105 9.259
Totaal activa
32.289 39.202 39.524 31.673 28.009 28.153 23.322 21.907 20.981 19.096
Voorraden in % van de omzet Uitstaande handelsvorderingen in maanden omzet
7.400 – 2.326
1998*
Financiële vaste activa Nettovermogen beëindigde activiteiten Langlopende vorderingen Grond, gebouwen, machines en inventaris (boekwaarde) Immateriële activa (boekwaarde) Vaste activa
Grond, gebouwen, machines en inventaris: Investeringen in het jaar Afschrijvingen in het jaar Investeringen/afschrijvingen
7.395 11.033 11.306 – – – 2.772 3.080 2.713
1999
NL GAAP
1.618 1.198 1.662
1.161 1.782 0,7
2.143 1.969 1,1
3.170 1.789 1,8
1.662 1.548 1,1
1.634 1.615 1,0
1.634 1.615 1,0
1.627 1.492 1,1
2.185 1.437 1,5
2.127 1.218 1,7
1.535 1.270 1,2
11,1 1,3
13,3 1,5
13,9 1,5
13,6 1,4
13,2 1,3
14,0 1,3
15,2 1,3
16,0 1,3
20,1 1,5
18,2 1,5
7.836 7.109 3.246
8.234 7.866 3.740
8.764 4.027 3.557
8.262 3.314 3.056
6.751 3.587 2.973
6.779 3.587 2.985
6.328 4.030 3.251
5.768 5.855 3.420
5.643 4.756 3.460
5.373 3.875 3.566
Vermogensopbouw Overige verplichtingen Rentedragende schulden Voorzieningen Totaal voorzieningen en verplichtingen Geplaatst en gestort kapitaal Reserves Eigen vermogen
18.191 19.840 16.348 14.632 13.311 13.351 13.609 15.043 13.859 12.814 263 263 263 339 1.672 1.672 1.655 1.600 1.566 1.536 13.656 18.897 22.444 16.369 12.784 12.888 7.499 4.985 5.060 4.410 13.919 19.160 22.707 16.708 14.456 14.560 9.154 6.585 6.626 5.946
Aandeel van derden Groepsvermogen
179 202 469 333 242 242 14.098 19.362 23.176 17.041 14.698 14.802
Totaal passiva
32.289 39.202 39.524 31.673 28.009 28.153 23.322 21.907 20.981 19.096
Ratio nettorentedragende schulden : groepsvermogen Eigen vermogen per gewoon aandeel in euro’s Beurskoers per gewoon aandeel aan het eind van het jaar
559 9.713
279 6.864
496 7.122
336 6.282
27:73
26:74
11:89
5:95
**
**
21:79
42:58
35:65
32:68
10,91
15,04
17,69
12,55
10,02
10,09
6,39
4,74
4,85
4,41
16,70
33,38
39,02
33,75
14,30
14,30
13,80
7,94
6,58
5,83
** Niet relevant: in 1998 overtrof de nettokaspositie de nettorentedragende schulden 71
PHILIPS JAARVERSLAG 2002 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 71 - RTFDOC 060 -
d K d - d Y d - d M d - d C d - d PMSTINT d - d PMS3005 d
Informatie voor aandeelhouders Voor nadere informatie kunnen aandeelhouders terecht op onze website www.investor.philips.com. De site informeert niet alleen over financiële berichtgeving en presentaties, maar ook over aanverwante onderwerpen als governance, ethiek en duurzaam ondernemen.
72
Uitkering aan aandeelhouders
Enige belangrijke data
Met ingang van 28 maart 2003 worden de aandelen
Registratiedatum algemene
Koninklijke Philips Electronics N.V. ex-dividend op de beurs
vergadering van aandeelhouders
verhandeld. Overeenkomstig de beursvoorschriften zal de
Algemene vergadering van
uitkering worden betaald aan de houders van Amerikaanse
aandeelhouders
aandelen die op 1 april 2003 zijn ingeschreven in het
Eerste kwartaalmededeling 2003
15 april 2003
aandelenregister te New York, en aan de houders van
Tweede kwartaalmededeling 2003
5 juli 2003
overige Philips-aandelen die op 27 maart 2003 als
Derde kwartaalmededeling 2003
14 oktober 2003
zodanig zijn geregistreerd.
Publicatie jaarcijfers 2003
10 februari 2004*
De aan de algemene vergadering van aandeelhouders
Publicatie jaarverslag 2003
10 februari 2004*
voorgestelde uitkering aan alle aandeelhouders is betaal-
Algemene vergadering van
baar per 7 april 2003. De uitkering aan houders van
aandeelhouders
Amerikaanse registeraandelen zal in USD plaatsvinden
Eerste kwartaalmededeling 2004
13 april 2004*
tegen de USD/EUR-koers zoals vastgesteld door de
Tweede kwartaalmededeling 2004
13 juli 2004*
Europese Centrale Bank op 2 april 2003.
Derde kwartaalmededeling 2004
12 oktober 2004*
* Deze data behoeven definitieve bevestiging.
20 maart 2003 27 maart 2003
25 maart 2004*
