Inhoud 2 Belangrijke gegevens 4 Voorwoord van de president 10 Philips 2004 12 14 16 18
Governance De verbeelding voorbij Technologie voor mensen Nieuwe ideeën en ervaringen
Home entertainment De digitale audiovisuele apparatuur van Philips biedt de
20 Lighting
ideale combinatie van gemak, amusement en design.
23 Consumer Electronics 26 Domestic Appliances and Personal Care 27 Semiconductors 30 Medical Systems 33 Diversen 36 Samenwerkingsverbanden en niet-geconsolideerde deelnemingen 39 61 62 64 65
Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep Raad van bestuur Groepsraad Raad van commissarissen Preadvies van de raad van commissarissen Beknopte financiële informatie
Persoonlijke gezondheidszorg Onze producten voor persoonlijke medische zorg zijn bedoeld voor mensen die hun eigen gezondheid actief onder controle willen houden.
‘Safe Harbor’: verklaring in het kader van de Private Securities Litigation Reform Act van 1995 Dit document bevat bepaalde toekomstverwachtingen betreffende de financiële stand van zaken en de resultaten van de activiteiten van Philips en bepaalde hiermee verband houdende plannen en doelstellingen (waaronder kostenbesparingen), met name de toekomstparagraaf in het ‘Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep’ in dit ‘Jaaroverzicht 2003’. Het ligt in de aard van dergelijke toekomstverwachtingen dat zij risico’s en onzekerheden met zich meebrengen omdat zij betrekking hebben op toekomstige gebeurtenissen, en als zodanig afhankelijk zijn van het zich al dan niet voordoen van bepaalde omstandigheden in de toekomst. Door een aantal factoren zouden de werkelijke resultaten en ontwikkelingen aanzienlijk kunnen afwijken van de expliciet of impliciet gedane uitspraken over de verwachtingen met betrekking tot de toekomst. Dergelijke factoren zijn bijvoorbeeld wijzigingen in de uitgaven van consumenten en bedrijven in belangrijke economieën, veranderingen in de smaak en voorkeur van de consument, in de wetgeving, in de gang van zaken op de financiële markten, in de pensioenkosten, in het uitgavenniveau voor marketing en promotie bij Philips en zijn concurrenten, in de kosten van grondstoffen en het beloningsniveau van werknemers, in wisselkoersen en rente (vooral koerswijzigingen van de euro en de Amerikaanse dollar kunnen van wezenlijke invloed zijn op de resultaten), wijzigingen in belastingtarieven, toekomstige bedrijfsfusies, overnames of afstotingen, en de snelheid van technologische veranderingen. De in dit verslag genoemde ramingen van marktaandelen zijn, behalve op schattingen van het management, gebaseerd op externe bronnen zoals gespecialiseerde instituten, vertegenwoordigende organisaties in het bedrijfsleven, detailhandelonderzoeken etc. Klasseringen zijn gebaseerd op omzetcijfers, tenzij anders vermeld. Het gebruik van niet-GAAP informatie In de presentatie en bespreking van de financiële positie, de bedrijfsresultaten en kasstromen van de Philipsgroep heeft het management bepaalde financiële indicatoren gebruikt die afwijken van GAAP. Deze niet-GAAP financiële indicatoren moeten niet los gezien worden als alternatief voor vergelijkbare GAAP-indicatoren, maar in samenhang daarmee.Tenzij anders aangegeven in dit document wordt in het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis uitleg gegeven over de toegepaste niet-GAAP indicatoren. Ook wordt daar de aansluiting beschreven tussen de niet-GAAP indicatoren en de meest vergelijkbare volgens US GAAP-grondslagen.
75 75 75 76 77 78 79
Inleiding Accountantsverklaring Grondslagen van de jaarrekening Verkorte winst- en verliesrekening van de Philips-groep Verkorte balans van de Philips-groep Verkort kasstroomoverzicht van de Philips-groep Verkort overzicht wijzigingen in het eigen vermogen van de Philips-groep
80 Tien jaren Philips-groep 82 Informatie voor aandeelhouders
Dit Jaaroverzicht 2003 bevat een samenvatting van de operationele en financiële analyse en vooruitzichten, getiteld ‘Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep’. De beknopte financiële informatie in dit Jaaroverzicht 2003 is afgeleid van het Annual Report 2003 dat de volledige jaarrekening van de Philips-groep inclusief toelichting zoals opgenomen in het Management Report en de Financial Statements and Analysis bevat. Voor een volledig inzicht in de resultaten van de Philips-groep, de stand van zaken, en verdere statutaire en overige informatie dient het Annual Report 2003 geraadpleegd te worden.
Philips Jaaroverzicht 2003
1
Belangrijke gegevens
Omzet
Bedrijfsresultaat
in miljarden euro's, en groei in %
in miljoenen euro's
45
5.000
4.258
37,9 4.000 36
32,3
31,5
31,8 29,0
27
3.000 2.000
1.553
1.000
18
420
488
0 9 -1.000 3%
20%
-15%
-2%
-9%
-1.395
-2.000
0 1999
2000
2001
2002
Netto resultaat
2000
2001
2002
2003
Kasstroom uit operationele activiteiten in miljoenen euro's
in miljoenen euro's 9.662
10.000
1999
2003
3.500 2.996 3.000
7.500
2.500
5.000
2.000 2.500
1.590
695
0
2.228 1.992
1.913
1.500
1.248
1.000
-2.500 -2.475
500 -3.206 0
-5.000 1999
2000
2001
2002
1999
2003
Nettobedrijfskapitaal
Personeel
in miljarden euro's
aantal per jaareinde 250.000
20
14,4
15
2002
2003
170.087
164.438
2002
2003
188.643
150.000
10,5
10
2001
219.429
200.000
14,3
10,5
226.874
2000
8,1 100.000
5
50.000
0
0 1999
2
Philips Jaaroverzicht 2003
2000
2001
2002
2003
1999
2000
2001
alle bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
2001
2002
2003
Omzet
32.339
31.820
29.037
Bedrijfsresultaat
-1.395
420
488
-4,3
1,3
1,7
-608
-1.346
506
-2.475
-3.206
695
-1,94
-2,51
0,54
-1,94
-2,51
0,54
0,36
0,36
0,36
Nettobedrijfskapitaal
14.309
10.539
8.071
Kasstroom vóór financieringsactiviteiten
-3.316
1.980
2.734
Eigen vermogen
19.160
13.919
12.763
15,04
10,91
9,97
26:74
27:73
18:82
188.643
170.087
164.438
In % van de omzet
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen
Nettoresultaat Per gewoon aandeel in euro’s – basis – verwaterd
Dividenduitkering per gewoon aandeel in euro’s
Per gewoon aandeel in euro’s
Ratio netto rentedragende schulden: groepsvermogen
Werknemers per 31 december
*Special items relate to income and expenses resulting from business operations, which, because of their nature, are disclosed separately to give a better understanding of the underlying result for the period. Special items include items such as restructuring and impairment charges, acquisition-related charges and gains and losses on the disposal of businesses or participations and real estate. However, the reader should note that net income excluding special items is not a measure of financial performance as defined by US GAAP or Dutch GAAP. Philips Jaaroverzicht 2003
3
Geachte aandeelhouder,
Philips wil een samenhangende, efficiënte en duidelijk geprofileerde onderneming zijn die duurzaam rendement creëert door actief te zijn op het gebied van gezondheidszorg, lifestyle en technologie. Met dit streven hebben we in het afgelopen jaar goede vorderingen gemaakt. Strakke financiële discipline, nauwgezette uitvoering van onze managementagenda en resolute implementatie van onze strategie zijn de instrumenten die we hierbij hanteren.
De in de afgelopen 2 jaar doorgevoerde veranderingsprogramma’s en maatregelen ter beheersing van kosten en activa hebben in 2003 bijgedragen aan een belangrijke verbetering van het resultaat. De omzet van EUR 29 miljard had weliswaar te lijden van de zwakke dollar, maar op vergelijkbare basis was er sprake van een omzetstijging van 4%, waarbij de groei in het vierde kwartaal zelfs 10% bedroeg. Het bedrijfsresultaat profiteerde van de betere gang van zaken bij Medical Systems, Consumer Electronics (inclusief Licenses) en Semiconductors en van omvangrijke kostenbesparingen, die de stijging van de pensioenkosten ruimschoots compenseerden. Bijzonder bemoedigend is het feit dat alle 5 productdivisies in het vierde kwartaal een gezonde winst behaalden. Onze niet-geconsolideerde deelnemingen – met name TSMC en de joint venture LG.Philips LCD – leverden eveneens een forse bijdrage aan het resultaat. De joint venture LG.Philips Displays heeft een moeilijker jaar achter de rug. Het nettogroepsresultaat gaf een sterke stijging tot EUR 695 miljoen te zien. De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg
4
Philips Jaaroverzicht 2003
We maken goede voortgang met ons streven om van Philips één onderneming te maken
EUR 2 miljard. Dit was het gevolg van de verbeterde
• 14% EBITA bij Medical Systems in 2004;
bedrijfsvoering en ons onverminderde streven naar
• een onderneming die in elk opzicht marktgericht is.
efficiënt beheer van de logistieke keten en stringent kapitaalbeheer.
Hieronder wil ik graag nader toelichten wat we op deze punten hebben bereikt.
Met voldoening constateren we dat investeerders onze prestaties hebben weten te waarderen: in de eurozone
Kostenbesparing van EUR 1 miljard
steeg de koers van het Philips-aandeel in 2003 met bijna
In het kader van ons 2-jarige kostenbesparingsprogramma
40%, terwijl beleggers in Amerikaanse dollars de waarde
hebben we in 2003 opnieuw goede voortgang geboekt
van ons aandeel met meer dan 60% zagen toenemen.
door de voor dit jaar beoogde besparing van EUR 1 miljard
Verder zijn we er trots op dat Philips op het gebied van
zelfs te overtreffen.Alleen al in het afgelopen jaar werd in
duurzaam ondernemen in zijn bedrijfstak nummer 1 is
totaal EUR 486 miljoen extra bezuinigd.We zijn hierin
in de Dow Jones Sustainability Index.
geslaagd door reductie van overheadkosten, besparingen als gevolg van het integratieproces bij Medical Systems,
Hoewel we blij zijn met onze vooruitgang in 2003 – een
en kostenverlagingen bij bijvoorbeeld niet-product-
jaar dat werd gekenmerkt door de SARS-epidemie in
gerelateerde inkoop en R&D.
Azië, de oorlog in Irak, een voortdurend zwakker
Het streven naar kostenbesparing stond echter niet op
wordende Amerikaanse dollar, een lichte opleving in
zichzelf, maar was onderdeel van ons programma om de
Europa en economisch herstel in de Verenigde Staten –
organisatie eenvoudiger en slagvaardiger te maken en
zijn we nog lang niet tevreden met het absolute niveau
meer samenhang te creëren.Wat dit betreft zal de invoe-
van onze resultaten. De positieve ontwikkelingen die we
ring van gemeenschappelijke dienstverlening bij Finance
zien, geven echter reden voor voorzichtig optimisme.
en HRM ook voor een volgende positieve impuls zorgen.
Afspraken nakomen
Winstherstel bij Semiconductors
Een jaar geleden zeiden we te zullen inzetten op de
Semiconductors heeft de verwachtingen van het vorig
volgende doelen:
jaar gepresenteerde herstelplan volledig waargemaakt:
• kostenbesparing van EUR 1 miljard;
in het vierde kwartaal kwam de operationele marge uit
• winstherstel bij Semiconductors aan het einde van het jaar;
op 11%. De capaciteit is gerationaliseerd, voornamelijk
• winstgevendheid bij Consumer Electronics in de VS vanaf
door sluiting van onze oude productievestigingen in
het vierde kwartaal;
Albuquerque en San Antonio. R&D-inspanningen richten
Philips Jaaroverzicht 2003
5
zich nu vooral op communicatie en consumenten-
afgelopen jaren zijn overgenomen, is achter de rug.
toepassingen; structuren zijn vereenvoudigd en doorloop-
Centraal in de bedrijfsvisie van Medical Systems staat het
tijden versneld.Nog belangrijker is het feit dat de verkopen,
thema ‘gezondheidszorg zonder grenzen’. De divisie zal
uitgedrukt in Amerikaanse dollars, in het vierde kwartaal
zich in de komende jaren dan ook toeleggen op uitbreiding
met 22% gestegen zijn ten opzichte van het derde
van de klantenservice en medische informatietechnologie
kwartaal. Dit duidt erop dat onze Nexperia-systeem-
en daarbij nieuwe initiatieven ontplooien op het gebied
oplossingen goed in de markt liggen, en dat schept
van persoonlijke gezondheidszorg en moleculaire beeld-
vertrouwen voor de toekomst.
vorming. Een belangrijke stap in 2003 was de alliantie die met Epic Systems Corporation werd gevormd. Doel hier-
Consumer Electronics in de Verenigde Staten
van is de levering van breed toegankelijke, patiëntgerichte
Ik ben zeer verheugd over de ontwikkeling bij Consumer
oplossingen voor bedrijfssoftware, medische beeldvorming
Electronics (CE) in 2003. De divisie behaalde in de VS over
en patiëntenbewaking.
het vierde kwartaal een break-even-resultaat en treft aanvullende maatregelen om het kostenpeil in 2004 verder te
In november heeft Medical Systems op het jaarlijkse
verlagen.Wereldwijd heeft CE in de afgelopen jaren de
congres van de Radiological Society of North America
bedrijfsrisico’s en kosten voortdurend omlaag gebracht.
het zogeheten Ambient Experience Pavilion gedemon-
Hierdoor is een efficiëntere en gezondere divisie ontstaan
streerd met als thema ‘gezondheidszorg zonder grenzen’.
die binnen 2 jaar, door middel van ons bedrijfsvernieuwings-
Dit concept illustreert dat effectieve klinische zorg veel
programma, nog eens EUR 400 miljoen kan besparen, zo
meer inhoudt dan hoogwaardige processen, systemen en
is de verwachting.Wat de omzet betreft streven we naar
infrastructuren, en juist een omgeving wil bieden waarin
uitbreiding van ons marktaandeel in belangrijke segmenten,
de patiënt optimaal profiteert van diagnostiek, behande-
met aantrekkelijke producten zoals onze geavanceerde
ling en overige ondersteunende diensten.
platte tv’s en dvd+rw-apparatuur. De bijzondere prestaties van Medical Systems kregen in
14% EBITA bij Medical Systems in 2004
2003 erkenning in de vorm van 4 Frost and Sullivan Awards.
Medical Systems ligt op schema: de synergievoordelen
De divisie werd daarbij uitgeroepen tot Medical Imaging
leverden bijna EUR 350 miljoen op. Het bedrijfsresultaat
Company of the Year.
steeg met 39% naar EUR 431 miljoen, waarmee de voor 2004 afgesproken doelstelling van 14% EBITA binnen bereik komt. De integratie van de bedrijven die in de
6
Philips Jaaroverzicht 2003
Verdere versterking van onze leidende marktpositie op het gebied van gezondheidszorg, lifestyle en technologie staat centraal
Philips: een marktgerichte onderneming
zijn we zodanig gegroeid dat Philips in 2002 de grootste
Om van Philips een marktgerichte onderneming te maken,
buitenlandse multinational in dit land was. De komende
is een voortdurende inspanning nodig met als inzet:
3 tot 4 jaar willen we onze aanwezigheid in deze regio
versterking van de relaties met de klant, een strategie
sterk uitbreiden. In 2003 behaalden we hier meer dan
die het Philips-merk optimaal positioneert en best-in-class
EUR 7 miljard aan omzet, ofwel 25% van onze totale
marketing die winstgevende groei mogelijk maakt. Op al
omzet.We hebben in Azië meer dan 47.000 mensen in
deze terreinen hebben we in 2003 duidelijk vooruitgang
dienst – bijna 29% van ons totale personeelsbestand. Om
geboekt. Het relatiebeheer voor grote klanten is aange-
onze ambities in dit deel van de wereld te onderstrepen,
scherpt, de belangrijkste doelgroepen voor onze marke-
heeft de hele Philips-top in de loop van het jaar een bezoek
tingboodschap zijn in kaart gebracht en de positionering
gebracht aan India en China.We hebben ons laten infor-
van ons merk heeft duidelijk vorm gekregen en wordt in
meren door overheidsinstanties, partnerbedrijven en
2004 doorgevoerd. Om onze naamsbekendheid en de
klanten, om zo voor deze regio de meest effectieve
voorkeur voor het Philips-merk te vergroten, hebben
aanpak uit te kunnen stippelen. Daarnaast zijn we vast-
we voor de VS en China specifieke marketingplannen
besloten om het management van ons concern te
ontworpen.Verder hebben we uit het oogpunt van
versterken met toptalent uit Azië.
consistentie besloten met nog slechts één reclamebureau samen te werken. Bij dit alles blijven marktgestuurde
Breder bestuur en betere
innovatie en de ontwikkeling van nieuwe zakelijke kansen
corporate governance
hoog op de agenda staan.
In onze organisatie streven we naar een zo groot mogelijke integriteit, openheid en verantwoordelijkheid. Naar
Regionale activiteiten uitbreiden
onze vaste overtuiging komen deze kwaliteiten voort uit
In de afgelopen jaren hebben we hard gewerkt aan
de combinatie van de juiste mensen, gezonde bedrijfs-
expansie van onze regionale activiteiten, bijvoorbeeld door
principes en best-in-class bedrijfsprocessen. In 2003 zijn
in de Verenigde Staten fors te investeren in de medische
we er opnieuw in geslaagd elk van deze aspecten te ver-
sector.Als gevolg hiervan komt bijna een derde van onze
beteren.We hebben ons bestuur versterkt door bijvoor-
omzet nu uit Amerika en hebben we daar inmiddels
beeld de groepsraad met 7 nieuwe leden uit te breiden,
28.000 mensen in dienst.Verder liggen er in Azië volop
met inachtneming van een evenwichtige verdeling naar
groeikansen voor Philips. Zo hebben we al decennialang
leeftijd, geslacht, nationaliteit en ervaring binnen en buiten
betrekkingen met China: in de jaren twintig van de vorige
de onderneming. Onze corporate governance, waaronder
eeuw openden we daar ons eerste kantoor. En sindsdien
onze algemene gedragscode, werd herzien en verder
Philips Jaaroverzicht 2003
7
aangescherpt zodat deze nu volledig voldoet aan de
In dit verband is de gezondheidszorg als potentiële groei-
voorschriften van de Sarbanes-Oxley Act. Daarnaast zijn
markt voor ons van grote betekenis. Ziektekosten blijven
we bezig om te bezien op welke wijze wij de aanbevelingen
stijgen en steeds meer patiënten willen hun gezondheid
van de Nederlandse corporate governance code zullen
zelf actief onder controle houden. Hierdoor zal er een
toepassen.Tevens hebben we de openheid in onze bericht-
enorme vraag ontstaan naar persoonlijke diagnostische
geving verder vergroot door de informatie in onze kwar-
producten, bewakingsapparatuur en zorg-op-afstand. Juist
taalberichten te verbeteren en het werk van het Global
omdat we goed op de hoogte zijn van de wensen van de
Reporting Initiative inzake duurzaamheidsrapportage te
consument en tegelijkertijd beschikken over de benodigde
onderschrijven. Door middel van het kwaliteitsprogramma
medische technologie, zijn wij in staat dit soort
BEST wordt gewerkt aan continue procesverbetering,
oplossingen te leveren.
bijvoorbeeld door processen nauwgezet te toetsen en goede praktijkvoorbeelden uit te wisselen.
De strategie van de groep Op basis van de hiervoor geschetste kansen en ambities
Leiderschap in gezondheidszorg, lifestyle
hebben we voor de komende jaren duidelijke doelen in
en technologie
kaart gebracht. In financieel opzicht streven wij ernaar om
Terugkijkend op een periode van economische malaise,
systematisch een rendement te behalen dat hoger is dan
waarin we ons sterk concentreerden op kostenbeheersing
de kosten van het geïnvesteerd vermogen. Dit lijkt vanzelf-
en operationele verbetering, zien we dat Philips aan kracht
sprekend, maar voor Philips was dit eerder uitzondering
en concurrentievermogen heeft gewonnen. Meer dan ooit
dan regel, en dit moet veranderen. Ook de winstmarge
zetten we in op verbetering van de kwaliteit van het
zullen we in de komende 2 tot 3 jaar verhogen naar 7 tot
bestaan door op het juiste moment zinvolle technologi-
10%, en zo de winstgevendheid van onze activiteitenporte-
sche innovaties op de markt te brengen.Verdere verster-
feuille vergroten. Om dit te bereiken, zullen we kapitaal
king van onze leidende marktpositie op het gebied van
heralloceren naar nieuwe, kansrijke activiteiten die meer
gezondheidszorg, lifestyle en technologie staat daarbij
rendement opleveren. Ook zullen we de productiviteit
centraal. Op deze 3 sterk gerelateerde terreinen heeft
opvoeren door middel van best-in-class bedrijfsvoering en
Philips volop mogelijkheden om de toon zetten.
continue verandering van de onderneming.Verder blijven we de kracht van onze merknaam en expertise op het
8
Cruciaal daarbij is dat we onszelf afvragen hoe de
gebied van gezondheidszorg, lifestyle en technologie be-
verschillende bedrijfsonderdelen van Philips nauwer
nutten. Daartoe zullen we zeer nauw samenwerken met
kunnen samenwerken om meer synergie te genereren.
onze belangrijkste klanten om verdere groei te realiseren.
Philips Jaaroverzicht 2003
Om deze groei ook op langere termijn vast te houden,
Ik kan u verzekeren dat we in het nieuwe jaar opnieuw als
zullen we blijven investeren in onderzoek en ontwikkeling
een hecht team, met groot enthousiasme aan de slag gaan
van wereldformaat en onze sterke positie op het gebied
om duurzame, winstgevende groei en marktleiderschap
van intellectueel eigendom verder te gelde maken.
te verwezenlijken.
Zoals bepaald in ons long-term incentive plan, blijven we streven naar een totaal rendement voor de aandeelhouder (total shareholder return), dat zich binnen de vastgestelde groep van 24 vergelijkbare multinationals in het hoogste kwintiel bevindt.
Voor 2004 zetten we in op de volgende doelstellingen: • 14% EBITA bij Medical Systems;
Gerard Kleisterlee,
• een stabiele operationele marge van 4 - 4,5% bij
president
Consumer Electronics, te bereiken in 2005 door implementatie van het aangekondigde vernieuwingsprogramma; • versnelling van de winstgevende groei door marktgericht ondernemen; • meer producten die ‘marktleider’ zijn, en een hogere innovatiesnelheid; • continue beheersing van de indirecte kosten met het oog op een extra besparing van EUR 250 miljoen.
Namens mijn collega’s in de raad van bestuur wil ik al onze medewerkers bedanken voor hun inspanningen. Onze collega Arthur van der Poel, die in april is afgetreden als lid van de raad van bestuur, zijn we bijzondere dank verschuldigd voor zijn bijdrage aan de onderneming. Ook u als aandeelhouder wil ik bedanken voor uw voortdurende steun in de afgelopen 12 maanden.
Philips Jaaroverzicht 2003
9
Philips 2004 Al meer dan een eeuw levert Philips technologie die
Onze missie
het leven gemakkelijker, aangenamer en beter maakt.
We dragen bij aan een beter bestaan door op het juiste
Het concern heeft aan de wieg gestaan van belangrijke
moment zinvolle technologische innovaties op de markt
doorbraken op het gebied van verlichting, televisie,
te brengen.
optische registratie, medische beeldvorming en geïntegreerde schakelingen. Onze kennis van de mens en zijn
Onze visie
omgang met technologie passen we toe in innovatieve
In een wereld waarin technologie elk aspect van het
producten die de kwaliteit van leven verbeteren.
dagelijks leven raakt, wil Philips een toonaangevende leverancier zijn van oplossingen op het gebied van
We zijn op weg om van Philips een samenhangende,
gezondheidszorg, lifestyle en technologie, en uitgroeien
efficiënte en duidelijk geprofileerde onderneming te maken
tot de meeste gewaardeerde onderneming in zijn
die duurzaam rendement creëert door actief te zijn op
bedrijfstak.
het gebied van gezondheidszorg, lifestyle en technologie. Om ervoor te zorgen dat we een strakke koers blijven
Onze strategie
volgen, houden we onszelf voortdurend de volgende
We zullen:
vragen voor:
• de winstgevendheid verhogen door te investeren in nieuwe, kansrijke activiteiten die meer rendement
• Weten we wat onze klanten van ons verwachten en voldoen we aan die verwachting? • Ontwikkelen we technologieën, producten en diensten die in marktleiderschap resulteren? • Blijven we op de kosten letten zonder onze aantrekkingskracht als werkgever te verliezen? • Hoe kunnen we onze activiteitenportefeuille verder verbeteren? • Slagen we erin waarde te creëren en tegelijkertijd onze solide financiële positie te behouden?
opleveren • de kracht van het Philips-merk en onze expertise op het gebied van gezondheidszorg, lifestyle en technologie benutten om in geselecteerde segmenten en regio’s te groeien • nauw samenwerken met onze belangrijkste klanten op zowel de consumenten- als de professionele markt • blijven investeren in onderzoek en ontwikkeling, en onze sterke positie op het gebied van intellectueel eigendom te gelde maken • investeren in de kwaliteit van ons leidinggevende kader
De antwoorden op deze vragen vormen het strategische fundament waarop duurzame, winstgevende groei tot
• de productiviteit opvoeren door middel van bedrijfsvernieuwing en operationele best-in-class bedrijfsvoering
stand komt.
Onze waarden Delight customers Deliver on commitments Develop people Depend on each other
10
Philips Jaaroverzicht 2003
Lighting • Lamps • Luminaires • Lighting Electronics • Automotive & Special Lighting
Consumer Electronics • Display • Video • Audio • Consumer Communications • Peripherals & Accessories • Licenses
Domestic Appliances and Personal Care • Shaving & Beauty • Oral Healthcare • Food & Beverage • Home Environment Care
Semiconductors • Consumer Systems • Communications • MultiMarket Semiconductors • Foundries • Assembly & Test • Mobile Display Systems
Medical Systems • X-ray • Computed Tomography • Magnetic Resonance • Ultrasound • Nuclear Medicine • Medical IT • Cardiac & Monitoring Systems • Dictation & Speech Recognition Systems • Personal Healthcare • Customer Financing • Document Management Services • Asset Management Services
Diversen • Technology & Design • Corporate Investments • Shared Services • Navigation Technology • Optical Storage Philips Jaaroverzicht 2003
11
Governance Corporate governance Philips voert reeds jarenlang een consistent beleid in het kader waarvan zijn corporate governance – inclusief zijn informatieverstrekkingbeleid – voortdurend worden herzien en verbeterd, volgens principes zoals die onder meer in de Verenigde Staten, in Nederland en in internationaal verband gelden. In de transparante ondernemingsrechtelijke organisatiestructuur waarbij bestuurs- en toezichthoudende organen gescheiden zijn, is de raad van bestuur belast met de uitvoerende leiding, onder toezicht van de onafhankelijke raad van commissarissen. Voor de uitoefening van zijn functie legt zowel de raad van commissarissen als de raad van bestuur verantwoording af aan de algemene vergadering van aandeelhouders.Aan alle uitstaande aandelen is stemrecht verbonden. In het streven naar voortdurende verbetering van de relatie met de aandeelhouders, is het beleid van de onderneming erop gericht de juiste informatie tijdig en volledig te verstrekken en de relatie met kapitaalverschaffers actief te onderhouden. Uitgebreide interne procedures, waarbij de raad van commissarissen en zijn Audit Committee toezien op de naleving daarvan, zijn aanwezig voor de voorbereiding en publicatie van financiële resultaten en het ad hoc verstrekken van financiële informatie. De jaarrekening wordt, met inachtneming van de Nederlandse wet en de toepasselijke Amerikaanse waarderingsgrondslagen (US GAAP), ter beraadslaging en vaststelling voorgelegd aan de algemene vergadering van aandeelhouders.Tevens wordt een afzonderlijke Form 20-F, waarin het belangrijkste deel van het jaarverslag is opgenomen, gedeponeerd bij de Amerikaanse Securities and Exchange Commission. Naast de certificering van deze jaarstukken door de chief executive officer en de chief financial officer krachtens de Amerikaanse regelgeving, wordt de jaarrekening door ieder lid van de raad van commissarissen en van de raad van bestuur ondertekend ingevolge de Nederlandse wet. De onderneming heeft haar beleid inzake de strikte scheiding tussen de controlerende en adviserende functie van haar externe accountant openbaar gemaakt en voert deze uit conform de Amerikaanse wet- en regelgeving. De externe accountant wordt beoordeeld door de raad van commissarissen en zijn Audit Committee, en benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders. Sinds een aantal jaren verstrekt de onderneming uitvoerige informatie over de bezoldiging van elk lid van de raad van bestuur. In het kader van het continue streven naar verbetering van haar corporate governance, heeft de onderneming vorig jaar aan de aandeelhouders goed-
12
Philips Jaaroverzicht 2003
keuring gevraagd – en verkregen – voor haar long-term incentive plan, en zal aan de algemene vergadering van aandeelhouders van 2004 de bezoldiging van de leden van de raad van bestuur ter vaststelling worden voorgelegd. Op 9 december 2003 is de nieuwe Nederlandse corporate governance code gepubliceerd. In een afzonderlijke bijlage bij dit Jaaroverzicht 2003 wordt nader toegelicht hoe de onderneming haar corporate governance-structuur heeft vormgegeven en verder wil vormgeven.
Algemene gedragscode De algemene gedragscode van Philips is van toepassing op alle bedrijfsbeslissingen en -handelingen van het concern, waar ook ter wereld. De betreffende richtlijnen gelden niet alleen voor activiteiten van Philips als onderneming, maar ook voor handelingen van individuele werknemers in het kader van hun werkzaamheden voor de vennootschap. De algemene gedragscode bevat de principes waarop alle activiteiten van Philips gebaseerd zouden moeten zijn. De algemene gedragscode is vertaald in vrijwel alle voor Philips relevante talen. In de meeste landen is het nu een integraal onderdeel van het arbeidscontract. In de landen waar dit niet het geval is, ondertekenen de medewerkers een document ter bevestiging dat zij een kopie van de gedragscode hebben ontvangen. De verantwoordelijkheid voor naleving van de code berust in eerste instantie bij de leiding van het desbetreffende bedrijfsonderdeel. Daarbij is in elke productdivisie en in elk land een speciale toezichthouder aangesteld. Het intranet van
Philips geeft informatie over de mogelijkheden om met deze functionaris contact op te nemen. Eind 2003 is een herziene versie van de algemene gedragscode gepubliceerd. Om de melding van schendingen aan te moedigen zijn in veel landen telefonische meldpunten geïntroduceerd waar men geheel anoniem schendingen van de gedragsregels kan aanmelden.Aan het einde van 2003 bestonden dergelijke meldpunten bij de Philips-organisaties in Noord-Amerika, Latijns-Amerika en veel landen in het Verre Oosten en Europa. Met het oog op een zo groot mogelijke transparantie ten behoeve van aandeelhouders en andere geïnteresseerden, is op onze website (www.philips.com/gbp) een aantal pagina’s gewijd aan de algemene gedragscode en aan specifieke onderwerpen zoals schenkingen aan politieke partijen, leger- en defensiecontracten, en kinderarbeid. Om te zorgen voor een volledig besef van de hoogste normen voor transparantie en rekenschap bij alle medewerkers die belangrijke financiële functies vervullen en voor naleving daarvan, heeft Philips in 2003 formeel een uitgebreide financiële gedragscode ingevoerd die onder andere normen bevat die eerlijk en ethisch gedrag stimuleren. Ook omvat deze gedragscode procedures voor volledige, accurate en tijdige melding om belangenverstrengeling te voorkomen én een rapportageprocedure voor potentiële kwesties. Iedere medewerker die een belangrijke financiële functie vervult, zal zich met deze financiële gedragscode akkoord moeten verklaren.
Duurzaamheid Bij Philips beschouwen wij duurzaamheid als een algehele verantwoordelijkheid van de onderneming: verantwoordelijkheid voor de economie, het milieu en de maatschappij – ten opzichte van ons personeel, onze klanten en de lokale gemeenschap waar wij deel van uitmaken. De weg naar duurzaamheid vereist het type doorbraak in het denken waaruit werkelijke vernieuwing kan ontstaan. Het vraagt ook om partnerschappen en samenwerking, en om een open, eerlijke dialoog met stakeholders binnen en buiten het bedrijf. In 2003 is de governance-structuur voor wat betreft duurzaamheid versterkt met de uitbreiding van de Sustainability Board met vertegenwoordigers van het management van de divisies. Het omvormen van het bestaande milieunetwerk op corporate, divisie- en regionaal niveau tot een team Sustainability Support Managers is een ander aspect van dit proces.Tegelijkertijd zijn we ons blijven richten op intensivering van de dialoog met onze stakeholders. Over onze inspanningen op het gebied van duurzaamheid kunt u verder lezen in het afzonderlijk gepubliceerde Philips’ Sustainability Report 2003, wat beschikbaar zal zijn voor de algemene vergadering van aandeelhouders 2004.
Philips betrekt een grote hoeveelheid producten en diensten van derden. In 2003 is ook bij inkoop een gedragscode ingevoerd, waarmee voortgebouwd wordt op de best practice binnen Philips en op het gebied van inkoop wereldwijd, om zeker te stellen dat, naast het eigen inkooppersoneel, ook de leveranciers van Philips de hoogste normen naleven bij het zakendoen. In 2003 is voorts een self-assessment vragenlijst ontwikkeld als hulpmiddel voor het management bij het invullen van het onderdeel Algemene Gedragscode van het jaarlijkse Statement on Business Controls. In een begeleidende brief bij de vragenlijst heeft de President nog eens het grote belang benadrukt van naleving van de gedragscode bij alle activiteiten en op alle niveaus van de organisatie.
Philips Jaaroverzicht 2003
13
Home Depot De duurzame, exclusieve samenwerking tussen Home Depot en Philips Lighting in de Verenigde Staten krijgt verder gestalte door de nieuwe producten en marketingconcepten die in de winkels van deze retailgigant geïntroduceerd worden. Philips Lighting en Home Depot blijven marktleider in de categorie lampen voor thuistoepassingen, het snelst groeiende segment van de verlichtingsmarkt in de VS.
De verbe Isle of MTV Na het zeer geslaagde evenement Station X Dance in Berlijn vorig jaar sloegen Philips en MTV in 2003 opnieuw de handen ineen voor Isle of MTV – een zomerdansprogramma voor de jeugd, dat zich in elf Europese steden afspeelde. Het sponsorprogramma betrof integrale tven internetuitzendingen via MTV Europe, winkelacties, en gezamenlijke pr- en marketingactiviteiten. Doel van deze samenwerking was het versterken van de relatie met de jeugdige consument.
14
Philips Jaaroverzicht 2003
B2B In 2003 heeft Philips een business-tobusiness reclamecampagne in NoordAmerika gelanceerd. Centraal in deze campagne staan de geïntegreerde oplossingen uit Philips’ omvangrijke technologische arsenaal, die andere bedrijven in staat stellen topprestaties te leveren. In de advertentie (zie hieronder) wordt expliciet verwezen naar de succesvolle herinrichting van het Canadese Prince County Hospital op Prince Edward Island.
Marketingkennis delen In februari 2003 introduceerde Philips Marketing Academy het zogeheten Speakers Bureau: een platform waar marketingmedewerkers van de onderneming hun kennis en ervaringen kunnen delen. Op de eerste bijeenkomst werd gekeken naar het succesverhaal van de Senseo, het apparaat dat Philips samen met Sara Lee / Douwe Egberts op de markt heeft gebracht. De aanwezigen werd voorgehouden dat in slechts 24 maanden tijd, een volledig nieuw concept voor koffiezetten werd geïntroduceerd op 4 Europese markten. En de Senseo ontving ook nog eens een aantal prijzen en overtrof alle omzetverwachtingen.
elding voorbij Als één bedrijf denken en doen Toen men op Prince Edward Island in Canada een nieuw ziekenhuis wilde gaan bouwen, werd voor één technologische partner gekozen: Philips. De door ons geboden oplossing hield meer in dan alleen medische apparatuur. We putten uit het hele technologische reservoir van ons bedrijf om mee te helpen bouwen aan een patiëntgerichte, efficiënte zorginstelling van absolute wereldklasse. Het geleverde productenpakket omvatte onder andere apparatuur waarmee specialisten aan het bed van de patiënt digitale afbeeldingen en medische gegevens kunnen bekijken, milieuvriendelijke, energiezuinige en kostenbesparende verlichting, en uiterst geavanceerde beeldschermen. Dit is een geweldig voorbeeld van de visie van Philips – als één bedrijf denken en doen.
Philips Jaaroverzicht 2003
15
Mirror TV In 2003 introduceerde Philips de Mirror TV, een multifunctioneel lcd-scherm van 17, 23 of 30 inch, dat in een spiegel verwerkt is. De Mirror TV maakt gebruik van een unieke polarisatietechniek die het licht van het lcdscherm via het spiegelende oppervlak bijna volledig doorlaat. Dit apparaat is een eerste stap op weg naar ambient intelligence. Het is ook het eerste product van Philips’ HomeLab, waar wetenschappers consumentenonderzoek doen naar de behoeften en wensen bij het gebruik van nieuwe technologie.
Technolo 16
Philips Jaaroverzicht 2003
Moleculaire beeldvorming Moleculaire beeldvorming met het Gemini PET/CT-systeem maakt zowel biochemische veranderingen als anatomische structuren zichtbaar. Dankzij moleculaire beeldvorming kunnen woekerende kankercellen (hier in geel weergegeven) worden opgespoord. In nauwe samenwerking met innovatieve startende ondernemingen doen we onderzoek naar baanbrekende diagnostiek en therapieën op basis van moleculaire beeldvorming.
Poetsplezier De Sonicare Elite, die sinds 2003 in de winkel ligt, is de nieuwe norm voor mondhygiëne. Met zijn geavanceerde ‘sonische’ technologie en moderne vormgeving zorgt de Sonicare Elite voor krachtige reiniging van het gebit, grondige verwijdering van tandplak, herstel van tandvleesontsteking en wittere tanden. De gepatenteerde sonische werking van de Sonicare Elite staat garant voor zeer snelle borstelbewegingen waardoor water en tandpasta op de moeilijkst bereikbare plekken komen. In vergelijking met alle andere bekende merken is het aantal poetsbewegingen van Sonicare’s borstelkop maar liefst 3 keer zo groot. Schonere tanden, gezonder tandvlees en een frissere adem zijn het resultaat.
gie voor mensen Brug naar de toekomst Drie van de 120 meter lange bruggen over de rivier de Clyde in Glasgow – de George V, de Glasgow en de Victoria – worden op een spectaculaire manier verlicht. Er is gebruik gemaakt van Philips’ lineaire LEDlineschijnwerpers (met een lengte van 1,2 meter). Elke schijnwerper bevat 4 modules met 12 zeer felle Luxeon Star 1W-led’s van Lumileds, de joint venture tussen Agilent Technologies en Philips Lighting.
Philips Jaaroverzicht 2003
17
De Connected Planet In een tijd waarin convergentie snel toeneemt, vormen onze consumentenelektronica- en halfgeleideroplossingen het hart van wat wij de Connected Planet noemen: een draadloze wereld, waarin mensen onbeperkt, op elke gewenste manier, waar en wanneer dan ook over amusement, informatie en diensten kunnen beschikken.
Nieuwe ideeën e Dynamische verlichting Shoebaloo, de exclusieve schoenenwinkel in Amsterdam, heeft een metamorfose ondergaan waarbij verlichting van Philips een prominente rol speelt. Het licht dat muren, plafond en vloer beschijnt, verandert naargelang het tijdstip, waardoor zeer sfeervolle, dynamische verlichting ontstaat. Het hart van de installatie wordt gevormd door 8 Scenio 100-lichtregelapparaten.
18
Philips Jaaroverzicht 2003
n ervaringen
Lighting Droom maar lekker Inschakelen en u hebt een waaklampje. Ideaal om uw kind even gerust te stellen als het ’s nachts wakker wordt. Maar ook handig als u vroeg wilt opstaan zonder iemand te storen. Door de lamp uit en
Philips Lighting wil de kwaliteit van leven
weer aan te doen, geeft hij prachtig
verbeteren door doeltreffende en aantrek-
zachtwit licht waarbij u kunt lezen of een spelletje met uw kind kunt doen.
kelijke verlichtingsoplossingen voor mensen
Als waaklichtje geeft de combilamp – die
te ontwikkelen op basis van hun behoeften,
over dubbele led-technologie beschikt –
wensen en ambities.
voldoende licht om bij te kunnen zien en verbruikt hij 98% minder stroom dan een gloeilamp van 40 watt. Als leeslamp
We streven naar winstgevende groei op
geeft hij evenveel licht als diezelfde gloei-
nieuwe veelbelovende markten, bij belang-
lamp van 40 watt, maar verbruikt hij 75% minder stroom.
rijke wereldwijd opererende klanten, op innovatieve toepassingsgebieden en op onze bestaande markten. Philips Lighting is wereldwijd nummer 1 op het
Op de eindgebruiker gerichte innovatie,
gebied van verlichting. De divisie telt 4 product-
best-in-class marketing, leverbetrouwbaar-
groepen: Lamps, Luminaires, Lighting Electronics en Automotive & Special Lighting. In Europa,
heid en onze medewerkers zijn onze voor-
Noord-Amerika, Latijns-Amerika en Asia Pacific
naamste pijlers, nu en in de toekomst. Onze
heeft Philips Lighting in totaal circa 43.800 mensen
leiderspositie bewaken we door ons te
in dienst.
concentreren op deze aspecten én op
Successen
continue kwaliteitsverbetering en stringente
Ondanks de moeilijke marktomstandigheden presteerde Philips Lighting in 2003 beter dan de concurrentie. Zo werden processen verbeterd en recordprestaties geleverd op het vlak van leverbetrouwbaarheid. Succes was er ook met innovatieve producten zoals de UHP-lamp voor multimediaprojectoren en met nieuwe producten voor winkelen autoverlichting.
beheersing van kosten en bedrijfsmiddelen.
Philips Lighting wil gezien worden als toonaangevende speler en als de beste partner om zaken mee te doen. In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen, willen we een bijdrage leveren aan de duurzaamheid van de samenleving in zijn algemeenheid.
20
Philips Jaaroverzicht 2003
Persoonlijke ervaringen ‘Personalisering’ is een trend die we op veel terreinen om ons heen zien. En verlichting is daarop geen uitzondering. Gebruikers nemen geen genoegen meer met een simpele aanuitschakelaar. Ze willen zelf invloed kunnen
uitoefenen op hun verlichting – op het design, de intensiteit, de kleur en de effecten daarvan. Met behulp van licht willen zij hun eigen ambiance kunnen creëren. Philips Lighting wil hier graag op inspelen door ervoor te zorgen dat de consument onze verlichting als prettig en inspirerend ervaart. Led-verlichting, die gebaseerd is op halfgeleidertechnologie, sluit helemaal bij deze trend aan met producten die zich onderscheiden door dynamische lichtniveaus en -kleuren, compacte afmetingen, lange levensduur en grote efficiency. Lumileds – de joint venture van Philips Lighting en Agilent Technologies – is met zijn rode, groene, blauwe en witte Luxeon-led’s wereldmarktleider op het gebied van high-power led-verlichting. Op basis van deze led’s heeft Philips de LEDline en de LED String geïntroduceerd voor respectievelijk gekleurde strijkverlichting en reclame- en decoratieve doeleinden. Hierdoor hebben we onze aanwezigheid op deze snelgroeiende markt versterkt.
XenEco Onze XenEco-autolamp is de nieuwe standaard voor het gebruik van milieuvriendelijke materialen, zonder iets af te doen aan de voordelen van de Xenon-lamp: tweemaal zoveel licht op de weg en de kleur van daglicht. Dit verkort de reactietijd van de bestuurder en helpt vermoeidheid te voorkomen.
Sfeervolle winkels Voor de detailhandel met zijn felle concurrentie is de beleving van het winkelende publiek ook van steeds groter belang. Verlichting speelt een sleutelrol bij het scheppen van een uitnodigende, sfeervolle ambiance. En degene die onze verlichting beleeft – de consument – staat centraal bij onze verlichtingsconcepten. Dat is volgens ons namelijk ook de beste manier om onze klanten te ondersteunen. Productintroducties in 2003 betroffen onder meer onze nieuwe CDM-R111-lamp – de nieuwste uitbreiding van onze MASTER Colour CDM-reeks – die voor bijzondere accentverlichting in vitrines en etalages zorgt. Zelfs bij het hoge lichtniveau dat in veel winkels aanwezig is, kan met de CDM-R111lamp een sprankelende, lichte sfeer worden gecreëerd die de beleving versterkt.
Ook de baanbrekende MASTER PL-H, onze nieuwe compacte fluorescentielamp, nodigt klanten uit om wat langer in de winkel rond te kijken. Klanten voelen zich op hun gemak bij het licht van de MASTER PL-H door het hoge visuele comfort dat te danken is aan de trillingsvrije werking van de lamp. Dankzij de voortreffelijke kleurweergave komen kleuren optimaal tot hun recht.
Samenwerken met de klant Philips Lighting blijft zich richten op duurzame relaties met grote klanten om samen nieuwe producten op de markt te brengen en nieuwe marketingconcepten toe te passen. Zo maken we de klanten van onze klanten enthousiast en zien beide partijen omzet en marges stijgen. Deze vormen van samenwerking vinden we overal binnen onze productgroepen terug.
Lekker, helder drinkwater In 2003 werden in Moskou en Beijing waterzuiveringsinstallaties geopend die gebruik maken van ultraviolet licht. De bevolking aldaar geniet nu van beter drinkwater.
Philips Jaaroverzicht 2003
21
Lichtend voorbeeld Met het Ultra High Performance-verlichtingssysteem als bron voor bijvoorbeeld microdisplay-projectietelevisies en beamers, werpt Philips Lighting nieuw licht op de digitale visuele revolutie.
‘Groener’ autorijden met XenEco Automobilisten en hun passagiers willen steeds meer veiligheid en comfort. Onze groep Automotive genereert snelle groei door middel van innovatie, vooral op het gebied van koplampen. Dankzij zijn superieure en energiezuinige eigenschappen, wordt de Xenon HID-lamp gezien als dé koplamp om de verkeersveiligheid en het comfort te verbeteren.
Dergelijke zuiveringsinstallaties werden in 2003 geopend in Moskou en Beijing. Philipsoplossingen lenen zich ook voor het desinfecteren van water (bestrijding van bacteriën). UV-licht desinfecteert namelijk zonder toevoeging van chemicaliën die schadelijke nevenproducten kunnen veroorzaken en het water een nare smaak geven.
Samen sterk Daar komt bij dat consumenten en autofabrikanten wereldwijd steeds milieubewuster worden. Naar aanleiding daarvan hebben we de XenEco geïntroduceerd. De XenEco-lamp is de nieuwe standaard voor het gebruik van milieuvriendelijke materialen, zonder iets af te doen aan de voordelen van de Xenonautolamp: tweemaal zo veel licht op de weg en de kleur van daglicht. Dit verkort de reactietijd van de bestuurder en helpt vermoeidheid te voorkomen.
Duurzame oplossingen Als marktleider willen we ook vooroplopen als het gaat om sociaal verantwoord ondernemen. De gezondheid en kwaliteit van leven van de mens hangen in belangrijke mate af van de kwaliteit van het drinkwater. Ook daaraan willen we bijdragen door middel van milieuvriendelijke oplossingen die gebruik maken van ultraviolet (UV) licht om drinkwater op een veilige en economische manier te zuiveren.
22
Philips Jaaroverzicht 2003
Op het gebied van home entertainment voltrekt zich momenteel een ware revolutie. De snelle intrede van digitale apparatuur gaat gepaard met een stijgend verwachtingspatroon van de consument ten aanzien van de kijkbeleving. Om daarop in te spelen, zoekt Philips steeds meer naar oplossingen waar meerdere divisies bij betrokken zijn. Een goed voorbeeld hiervan is de CINEOS, Philips’ nieuwe digitale projectietelevisie. Deze tv is gebaseerd op een combinatie van ons Ultra High Performanceverlichtingssysteem en het reflecterende Micro Display, dat gebruik maakt van de Liquid Crystal on Silicon-technologie, die eveneens het resultaat is van vergaande, concernbrede samenwerking.
Consumer Electronics
Jukebox Consumenten die hun hele muziekverzameling mee willen nemen, kunnen dat nu doen met de nieuwste HDD100 en HDD60. De zeer kleine micro-jukeboxen (niet veel groter dan een creditcard) geven eenvoudig toegang tot
Philips Consumer Electronics maakt zich
maar liefst duizenden tracks.
met de Connected Planet op voor een toekomst waarin alles draait om audiovisuele beleving. De Connected Planet brengt mensen thuis, op het werk en onderweg met elkaar in contact door middel van amusement, informatie en diensten.
Op onze doelmarkten willen we het voorkeurmerk van de consument worden. Daarom zetten we nog sterker in op de vertaling van onze toonaangevende tech-
Philips Consumer Electronics is een wereldspeler
nologie naar uitgekiende oplossingen die
op het gebied van beeldschermtechnologie,
aansluiten bij de wensen, ambities en manier
home entertainment en mobiel infotainment. De divisie levert breedbeeldtelevisies, platte tv’s
van leven van de consument. Puttend uit
en monitoren, producten voor optische registratie
ons technologische reservoir kunnen we
zoals dvd-recorders en superaudio-cd-spelers,
een rijke merkbeleving bieden. Daarbij gaan
settop-boxen en internetapparatuur, audiopro-
geroemde PixelPlus-televisietechniek. Zo werden 2 van de nieuwste Flat TV’s door de European Imaging and Sound Association (EISA) onderscheiden: het ene model werd uitgeroepen tot Europese lcd-televisie van het jaar 2003-2004 en het andere tot Europese plasmatelevisie van het jaar 2003-2004.
ducten zoals draagbare audioapparaten en mini-
we ervan uit dat consumenten niet zozeer
en microsystemen, pc-randapparatuur (zoals
geïnteresseerd zijn in nieuwe technologie,
dvd+rw-drives), mobiele telefoons en DECT-
producten en functies, als wel in nieuwe of
telefoons. Philips Consumer Electronics heeft wereldwijd circa 18.500 medewerkers in dienst.
verrijkende ervaringen die het dagelijks leven prettiger maken.
De ambitie van Philips Consumer Electronics om een absoluut topmerk te zijn dat uitblinkt in consumentenbeleving, gaat hand in hand met het voeren van een betrouwbaar, financieel voorspelbaar beleid met een evenwichtige spreiding qua producten en regionale aanwezigheid.
Marktsuccessen In 2003 behielden we onze prominente positie in West- en Midden-Europa.We zagen ons aandeel op de snelgroeiende markt voor platte tv’s sterk toenemen en breidden verder uit op nieuwe, opkomende markten. In NoordAmerika wonnen we het vertrouwen van belangrijke detailhandelaren waardoor we in meer winkels voet aan de grond kregen. In Azië gaf onze groei op de markt voor monitoren, mobiele telefoons en tv’s weer herstel te zien; in China werden we de belangrijkste leverancier van monitoren. In Latijns-Amerika hebben we een risicovrij bedrijfsmodel ingevoerd en in Brazilië waren we voor het 14e achtereenvolgende jaar marktleider. In 2003 ontving Philips Consumer Electronics opnieuw prestigieuze prijzen voor zijn veel-
Negentien Philips-producten werden op de Consumer Electronics Show in Las Vegas onderscheiden als Beste innovatie van 2003. In de prijzen vielen onder meer de LCoStelevisie (44-inch-formaat), de psa[128 mp3speler, de universele afstandsbediening iPronto TSi6400 en het Home Entertainment Systeem MX5900SA (met sacd-/dvd-speler en -wisselaar).
Nieuw bedrijfsmodel Het toenemende tempo waarin innovatieve producten gemeengoed worden, vormt een uitdaging voor onze hele bedrijfstak. Het bedrijfsmodel moet drastisch worden gewijzigd, wil onze sector zich op nieuwe groeiterreinen kunnen begeven. Onze huidige organisatiestructuur, waarin de nadruk ligt op productontwikkeling en fabricage, wordt gewijzigd in een flexibel model waarin verkoop, marketing en coöperatieve concurrentie vooropstaan. Een dergelijke structuur maakt open standaarden en gezamenlijke
Philips Jaaroverzicht 2003
23
ontwikkeling van nieuwe technologie mogelijk. In dit kader werken we ook aan uitbreiding van onze samenwerkingsverbanden om op nieuwe markten in te spelen op de veranderende lifestyle-behoeften van de consument. Samenwerken aan de Connected Planet
Vooruitgang
Op de IFA – de grote elektronicabeurs die in augustus
Nu de convergentie van technologie steeds meer vorm krijgt, wordt Consumer Electronics geherpositioneerd met het oog op toekomstige groei. In de afgelopen jaren hebben we al grote vooruitgang geboekt bij de overgang van analoog naar digitaal, van fabricage naar marketing, en van een breed naar een beperkter, uitgekiend productenassortiment. We blijven concurreren op basis van marketinggestuurde differentiatie, lifecycle-management, een doelmatige bedrijfsstructuur, innovatie, een uitstekende bedrijfsvoering, schaalvergroting (autonoom of door middel van allianties) en een meer concurrerende operationele kostenstructuur.Wat dit laatste betreft versnellen we de implementatie van de programma’s die onze organisatie overzichtelijker, marktgerichter, efficiënt, slagvaardig, snel en ondernemend zullen maken. Daarmee beogen we aan het einde van 2005 aanzienlijke besparingen op jaarbasis te realiseren.
2003 in Berlijn werd gehouden – onthulde Philips de zogeheten Connected Planet: een strategische visie op een wereld van audiovisuele informatie en diensten, waar gebruikers wanneer en waar dan ook toegang toe hebben via breedbandsystemen, draadloze apparatuur en digitale multimedia. Samenwerking met toonaangevende telecombedrijven is een belangrijk onderdeel van deze strategie. Over het belang van zulke allianties zei Gerard Kleisterlee:“We werken samen met telecombedrijven en internet-providers en zullen hun diensten en amusement in onze apparatuur ‘verpakken’. Daardoor krijgen we uitzicht op een totaal nieuwe markt voor computerloze breedband en een ander inkomstenmodel dat gebaseerd is op duurzame samenwerking. In plaats van een producent van ‘dozen’ wordt Philips een leverancier van ‘serviceplatforms’. En die categorie bestond tot nu toe niet.”
Connected Planet: een draadloze wereld Een wereld waarin amusement, informatie en diensten altijd, overal en op elke gewenste
manier beschikbaar zijn, zonder draden en beperkingen – zó ziet Philips de toekomst. En Philips brengt die toekomst dichterbij. De Connected Planet is geen vaag, futuristisch concept.Want nu al leveren we concrete toepassingen, zoals de Streamium-reeks, die de opslag- en download-mogelijkheden van de pc koppelt aan de weergavefuncties van onze audio- en videoapparatuur. Met deze nieuwe producten is het mogelijk via verschillende ‘platforms’ (bijvoorbeeld televisie en computer) van streaming informatie te genieten.Verder kan men gebruik maken van aantrekkelijke nieuwe concepten zoals de digitale iPronto, onze programmeerbare universele afstandsbediening, en de multifunctionele DesXcape, onze draadloze monitor. De consumenten hebben met deze producten alles in eigen hand en kunnen zelf bepalen hoe, wanneer en waar zij er gebruik van willen maken.
Breedband voor particulieren Philips werkt samen met toonaangevende telecombedrijven als Telefonica, KPN, British Telecom, Belgacom,Telecom Italia, France Telecom en Deutsche Telekom om het aanbod van breedbanddiensten te vergroten. Dat is nodig om de markt rijp te maken voor onze breedbandproducten. Nog voor de afgelopen kerst hebben we in samenwerking met
Key Ring In 2003 introduceerde Philips de innovatieve Key Ring-reeks, die de mogelijkheid biedt mp3-muziek, digitale foto’s en informatie bij je te dragen. Deze spelers bieden mobiel luistercomfort en snelle, gemakkelijke aansluiting op de pc met oplaadmogelijkheid dankzij de USBverbinding. Met de Camera Key Ring kunnen zelfs digitale foto’s worden gemaakt.Toch past ook deze Key Ring aan een sleutelhanger om hem zo bij je te kunnen steken.
24
Philips Jaaroverzicht 2003
genoemde telecombedrijven een primeur gelanceerd in de vorm van een pakket breedbandproducten en -diensten. Hoewel de markt voor deze producten nog in de kinderschoenen staat, zijn wij van plan op dit terrein de toon te zetten.
Samenwerken aan draadloze oplossingen Philips en Accton Technology Corporation uit Taiwan hebben in 2003 samen de onderneming Arcadyan Technology Corporation opgezet. In deze joint venture is expertise op het gebied van draadloze technologie en de integratie daarvan in audio-videosystemen samengebracht, waarbij de nadruk ligt op verdere verbetering van de beeld- en geluidskwaliteit.Arcadyan richt zich op de groeiende vraag naar gebruiksvriendelijke, gunstig geprijsde draadloze oplossingen die gebruik maken van geavanceerde technologie zoals Wi-Fi (802.11) en Bluetooth.
Consumentenbeleving Om effectief te kunnen inspelen op de behoefte aan beleving, hebben we 3 categorieën gecreëerd: Home Entertainment, Productivity
en Personal Expression. De doelgroep voor Personal Expression is de jonge, mobiele consument die een natuurlijke affiniteit heeft met internet en webtechnologie. Bij deze gebruikers staat de vrijheid om samen met hun vrienden, waar en wanneer dan ook van hun favoriete digitale audio en video te kunnen genieten hoog in het vaandel. Het trendy Things to do your thing-concept omvat de Key Ring-reeks (die de mogelijkheid biedt mp3-muziek, digitale foto’s en informatie bij je dragen), de nieuwste micro-jukeboxen HDD100 en HDD60, en de bekroonde producten die zijn voortgekomen uit de alliantie met Nike. Helemaal in de lijn van dit productconcept lag ook het initiatief om samen met MTV Europe in verschillende grote Europese steden in de zomer een aantal dansevenementen voor de jeugd te organiseren. Dit sponsorprogramma bestond uit promotieacties die MTV Europe via televisie en internet in heel Europa uitzond, speciale acties in winkels en gezamenlijke pr- en marketingactiviteiten.
Het onderscheid Met producten als de innovatieve mobiele telefoon Philips 530 is het nog leuker om speciale momenten met een ander te delen. De 530 bevat een unieke fotobibliotheek waarmee gebruikers zowel hun berichten als het toestel zelf een persoonlijk karakter kunnen geven. Ook is deze geavanceerde telefoon uitgerust met BeDJ-mogelijkheden. Daarmee kan een totale muziekervaring worden gecreëerd door het opnemen, bewaren en uitwisselen van een eigen muziekmix. Die kan afkomstig zijn van een combinatie van gedownloade bronnen of van tracks en geluiden die in het toestel opgeslagen zijn.
Philips Jaaroverzicht 2003
25
Domestic Appliances and Personal Care
Doordacht design Met zijn intelligente waterniveausensor die voor een constante, hoge stoomopbrengst zorgt, is de Intellicare 8000 het allereerste volledig elektronisch geregelde stoomstrijksysteem. Dankzij de gebruiksvriendelijke, programmeerbare bediening, het geavanceerde lcd-scherm en de vele instelmogelijkheden, maakt de Intellicare 8000 betere en snellere verzorging van kleding mogelijk.
Philips Domestic Appliances and Personal Care (DAP) levert talrijke producten die de kwaliteit van leven verbeteren – producten die we dagelijks gebruiken. Philips Domestic Appliances and Personal Care
Innovatie en design
is verantwoordelijk voor tal van producten die
DAP staat bekend om innovaties die het leven van de consument veranderen, zoals de Philishave Cool Skin, de Philishave Sensotec en de Senseo. Ook het design van onze producten blijft niet onopgemerkt: in de afgelopen 3 jaar heeft DAP meer dan 20 designprijzen in de wacht gesleept! Belangrijke productintroducties in 2003 waren de huidvriendelijke Satin-Ice Optima voor elektrisch ontharen, de Intellicarestoomstrijkijzers en de speciale Essence-friteuse.
DAP wil de gunst van de klant winnen
de consument helpen bij de bereiding van eten
met aantrekkelijke producten voor huis-
en drinken, de zorg voor huishouden en kleding,
houdelijke en persoonlijke verzorging.
en de verzorging van uiterlijke schoonheid en persoonlijk welzijn. De divisie bestaat uit 4 business-
Door middel van haar sterke merknamen
units – Shaving & Beauty, Oral Healthcare, Home
(Philishave en Sonicare wereldwijd, Norelco
Environment Care en Food & Beverage – en
in de Verenigde Staten) beoogt de divisie
heeft wereldwijd ongeveer 8.200 medewerkers in dienst.
een prominente rol te spelen op de betreffende markten.
Daarbij wordt continu gestreefd naar de ontwikkeling van baanbrekende concepten die de groei versnellen en de dynamiek van verzadigde markten veranderen. Ook wordt voortdurend aandacht geschonken aan verbetering van de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld door efficiënt activabeheer
Sterke prestaties In 2003 zette DAP opnieuw sterke prestaties neer, met een verdere stijging van de winstgevendheid.We zagen kans nummer 1 of 2 te blijven of te worden op meer dan 75% van de markten waarop we actief zijn. DAP is wereldmarktleider op het gebied van elektrisch scheren, in de Verenigde Staten marktleider met oplaadbare elektrische tandenborstels en in Europa het toonaangevende stoomstrijkijzermerk en marktleider met filterkoffiezetapparaten.
en vermindering van de diversiteit. In 2003 hebben we sterk ingezet op uitbreiding van de verkopen van de Sonicare, onze revolutionaire tandenborstel, buiten de oorspronkelijke Amerikaanse thuismarkt naar Europa en Azië. Een ander doel was omzetgroei van het koffiezetapparaat Senseo in Duitsland, Frankrijk en de Benelux.
DAP lanceerde in 2003 het programma Break away and Excite om zijn toonaangevende positie te versterken en meer baanbrekende concepten te ontwikkelen die de verwachtingen van de consument niet alleen waarmaken, maar echt overtreffen. Om over dergelijke concepten van gedachten te wisselen, werd wereldwijd een speciale dag georganiseerd waarop zo’n 5.000 DAPmedewerkers en een even groot aantal consumenten elkaar ontmoetten.
Frituren zonder luchtjes Philips heeft de fraaie lijn Essence-keukenapparaten uitgebreid met een zeer geavanceerde en innovatieve friteuse. De Philips Essence-friteuse maakt een vermindering van frituurluchtjes en neerslag van vetdeeltjes tot wel 100% mogelijk dankzij het unieke Active Air Controlsysteem. Dit is een gesloten systeem dat volgens het principe van condensatie werkt, waardoor er tijdens het frituren geen luchtjes vrijkomen.
26
Philips Jaaroverzicht 2003
Semiconductors
Philips Semiconductors heeft een wereld voor ogen waarin iedereen toegang heeft tot informatie, amusement en diensten. Dat vraagt om technologie die convergentie en informatie-uitwisseling mogelijk maakt tussen systemen die meer en meer gebaseerd zijn op digitale in plaats van
Openingsceremonie
analoge techniek.
De Franse president, Jacques Chirac, opent Crolles2.
We streven naar winstgevende groei en concentreren ons daarom op genoemde
Philips Semiconductors is een vooraanstaande leverancier van siliciumoplossingen voor connected
consumententoepassingen, verdere samen-
consumententoepassingen ten behoeve van de
werking op het gebied van fabricage en tech-
consumentenmarkt, de communicatiesector, de
nologie, en versterking van de relatie met
auto-industrie en de computerbranche. Als een van de 10 grootste halfgeleiderproducenten ter
vooraanstaande klanten op geselecteerde
wereld is de divisie met circa 33.200 medewerkers
markten waar snelle groei mogelijk is.
actief in meer dan 50 landen.
2003 in perspectief Ondanks macro-economische omstandigheden als de oorlog in Irak en de zwakke Amerikaanse dollar, gaf de halfgeleiderindustrie in 2003 blijk van herstel. Met het oog op winstherstel in het vierde kwartaal van 2003, voerden we de in 2002 gestarte actieprogramma’s verder door. Hierbij ging het onder andere om inkrimping van de R&D-uitgaven en de productiecapaciteit, vereenvoudiging van de organisatie, stroomlijning van automatisering en toelevering, versterking van de relatie met belangrijke klanten (in het kader van customer intimacy) en nieuwe orders als gevolg van onze ontwerpsuccessen. In de loop van 2003 hebben we twee fabrieken gesloten, één in Albuquerque en één in San Antonio. Hierdoor is onze CMOS-capaciteit met 20% verminderd. Daarnaast is de groep Mobile Display Systems, waartoe ook Professional Speaker Systems behoort, bij de divisie ondergebracht. Zodoende kunnen
onze klanten nu complete, integrale telecomen personal digital assistant-oplossingen betrekken bij een en dezelfde leverancier. We hebben ook vooruitgang geboekt bij de samenwerking met prominente klanten, internetbedrijven en serviceproviders. In 2001 was 55% van onze verkopen afkomstig van onze grootste klanten; eind 2006 moet dit 70% zijn.Aan het einde van 2003 was dit 61%, tegenover 58% ultimo 2002. Het aantal orders dat voorvloeit uit onze ontwerpsuccessen bleef stijgen in 2003. Dit gold met name voor Nexperia-systeemoplossingen, die door grote klanten worden toegepast in onder meer mobiele telefoons en andere consumentenproducten.
Nexperia Nexperia (een samentrekking van next experience) is als platform ontworpen om digitale convergentie mogelijk te maken. Dit platform bestaat uit programmeerbare geïntegreerde schakelingen (IC’s) voor grensverleggende multimediatoepassingen. Nexperia-producten bieden de flexibiliteit die nodig is voor gemakkelijke toepassingsdifferentiatie en ‘toekomstbestendige’ systeemoplossingen. Doordat Nexperia-producten in hoge mate geïntegreerd zijn, kunnen fabrikanten er snel nieuwe producten mee ontwikkelen en die op de markt brengen.
Philips Jaaroverzicht 2003
27
Zo kunnen zij slagvaardig inspelen op de behoeften van de eindgebruiker in de zeer concurrerende markten voor consumentenen communicatieproducten. Elke Nexperiaproductfamilie is afgestemd op een specifieke reeks toepassingen. Nexperia kent twee toepassingsgebieden: Nexperia Mobile en Nexperia Home. Het eerste is met veel succes geïntroduceerd en wordt onder meer toegepast door Samsung en Sony Ericsson en door een aantal OEMfabrikanten zoals Bird. Bird is de grootste fabrikant van mobiele telefoons in China en heeft in 2003 circa 10 miljoen mobiele telefoons verkocht. Nexperia Home wordt door een aantal toonaangevende elektronicafabrikanten toegepast in bijvoorbeeld televisies en dvd-recorders. Behalve Philips zijn dat bedrijven als BenQ, Humax en Daewoo. Nexperia is in steeds meer consumentenelektronica te vinden, zoals dvd-recorders, lcd-televisies en digitale televisies. Eind 2003 beschikten wereldwijd 7 van de 10 dvd+rwvideorecorders over Nexperia-technologie. Wat audio betreft, blijft Philips ook de luisterervaring van de consument verrijken. Een derde van alle televisies is uitgerust met een geluidsversterker van Philips, en een kwart van alle thuisbioscoopsystemen is voorzien van onze klasse-D-versterker. Bovendien heeft Nexperia op het gebied van mobiele communicatie enorme terreinwinst geboekt.
Technologie voor tal van oplossingen We hebben succes met de ontwikkeling en toepassing van technologieën die als standaard binnen de halfgeleiderindustrie worden
28
Philips Jaaroverzicht 2003
gezien. Onze technologie voor draadloze communicatie is hier een goed voorbeeld van. Behalve voor de 802.11b/a/g-standaard hebben we producten voor Bluetooth, nearfield communication (NFC) en radio frequency identification (RFID). Het aantal van 1 miljard verkochte chips voor RFID-toepassingen komt snel dichterbij. Daarbij gaat het om chips voor smartcards, smartlabels, auto’s en startblokkeerinrichtingen. De MIFAREtechnologie van Philips is toonaangevend voor contactloze smartcards en voor smartcards met een dubbele interface. Zo wordt de technologie toegepast in elektronische tickets voor het openbaar vervoer in Londen, Beijing, Seoul en Moskou. RF-identificatie wint als opvolger van de streepjescode terrein op de markt voor smartlabels en zorgt voor efficiënter beheer van goederenstromen. Topondernemingen als Toyota, Nestlé en Dell gebruiken Philips’ RFID-technologie voor uiteenlopende toepassingen, variërend van voorraadbeheer tot kwaliteitszorg. Verder spelen we een belangrijke rol bij de ontwikkeling van een nieuwe standaard voor telecommunicatie, met name via de T3G-joint venture met Datang en Samsung (de Chinese 3G TD-SCDMA-standaard). In de autosector heeft Philips zijn marktaandeel in de afgelopen 10 jaar continu zien groeien. Eén derde van alle auto’s heeft een autoradio met een chipset van Philips. Eén op de 5 auto’s die in 2003 wereldwijd gemaakt werden, beschikt over 4 ABS-sensoren van Philips. En de helft van alle auto’s die in 2003 in Europa werden gemaakt, is voorzien van Philips’ RF Access & Immobilizationtechnologie. Daarnaast nemen we deel aan verschillende autoconsortia. Zo zijn we lid
van het Flexray-consortium, dat een standaard ontwikkelt voor x-by-wire-systemen. Deze systemen moeten auto’s betrouwbaarder en veiliger maken.
gerationaliseerd is, gaan we samenwerkingsverbanden aan met externe chipfabrikanten om een groter deel van onze toekomstige capaciteitsbehoefte uit te besteden.
De voordelen van een kapitaalefficiënte productiestrategie
We zijn in deze tijd getuige van het ontstaan van een nieuwe vorm van ‘virtuele consolidatie’, die de dynamiek van onze industrie verandert. Philips profiteert van technologische samenwerking via de joint venture met STMicroelectronics en Motorola in het Franse Crolles. Samen hebben we een CMOS-fabriek voor 12-inch-wafers gebouwd, wat belangrijk concurrentievoordeel heeft opgeleverd in termen van nieuwe ideeën voor R&D, en baanbrekende technologieën voor producten met een lijnbreedte van 90 nm en 65 nm.
Prognoses voor de halfgeleidermarkt lopen sterk uiteen vanwege de dikwijls onvoorspelbare vraag. De verwachtingen voor 2004 variëren daardoor van lage tweecijferige groei tot een groei van 25%.Vanwege deze onzekere marktsituatie voert Philips Semiconductors een kapitaal-efficiënte productiestrategie door om cyclische effecten in de toekomst flexibel en effectief te kunnen opvangen. Nu de capaciteit van onze eigen chipproductie
Flexibiliteit In 2003 ging in de Verenigde Staten, Europa en Asia Pacific een reclamecampagne van start voor de nieuwste Nexperia-oplossingen van Philips Semiconductors, zoals de dvd+rw, de cellulaire base-band en de Intelligent Bolt-on TV. De reclame maakt deel uit van de campagne Living technology en laat door middel van stretchbeelden zien hoe flexibel het Nexperia-concept is.
Philips Jaaroverzicht 2003
29
Medical Systems Intera De acquisitiesnelheid van de nieuwe MR-scanner Intera Achieva 3.0T is 15 keer zo groot als 5 jaar geleden. Ook de reconstructiesnelheid is aanzienlijk toegenomen, waardoor nu in enkele
Philips Medical Systems staat een gezond-
minuten een scan van het hele lichaam
heidszorg zonder grenzen voor ogen en wil
kan worden gemaakt.Verder onderscheidt de Intera Achieva 3.0T zich door zijn
daarom veel meer zijn dan een conventio-
open, patiëntvriendelijke design.
nele leverancier van medische apparatuur en systemen. De divisie streeft zowel naar doorbraken in diagnose en behandeling als naar groter inzicht in ziekteprocessen met het oog op vroegtijdige prognose en opsporing daarvan.
Samen met toonaangevende instituten en universiteiten zoekt Philips Medical Systems
Met circa 30.600 medewerkers, waarvan meer
Topscore
naar oplossingen voor fundamentele
dan helft werkzaam is in de Verenigde Staten, en
problemen die belangrijke gevolgen hebben
met vestigingen in meer dan 100 landen, neemt
Dat onze aanpak resultaat oplevert, werd in oktober en november 2003 eens te meer bevestigd. MD Buyline, een onafhankelijk Amerikaans onderzoeksbureau dat zorginstellingen adviseert bij de aanschaf van medische apparatuur, bekroonde ons toen met de hoogste score in 19 van de 24 productcategorieën. En bij het jaarlijkse onderzoek van IMV naar medische technologie kwamen we op het gebied van patiëntenbewaking in 23 van de 25 categorieën als nummer 1 uit de bus, een ongekend hoge score.
Philips Medical Systems de 1e of 2e plaats in op
voor de patiëntenzorg en de ziektekosten
de meeste markten waarop de divisie actief is.
in het algemeen.
Het productassortiment omvat uiterst geavanceerde systemen voor röntgendiagnostiek, ultrageluid, magnetische resonantie (MR),
Philips Medical Systems wil zijn markt-
computertomografie (CT), nucleaire genees-
aandeel vergroten door zich als merk te
kunde, positronemissietomografie, patiënt-
onderscheiden en oplossingen te bieden
bewaking, reanimatie en informatiebeheer, alsmede een uitgebreide klantenservice.
die zowel klinisch als operationeel topkwaliteit inhouden. Ook wordt ingezet op
Resultaatverbetering en efficiency
optimale efficiency en maximale resultaten
De integratie van de bedrijven die in de afgelopen jaren zijn overgenomen, is achter de rug. In 2003 lag het accent tevens op verbetering van de operationele resultaten en het optimaal benutten van synergievoordelen en kostenbesparingen.
door middel van continue verbetering van kosten en productiviteit.
Groei zal worden gerealiseerd door middel van klinische innovaties en samenwerking met de klant. Onze klanten zien ons als een onderneming die naar hen luistert en met hen samenwerkt om patiëntgerichte, economische oplossingen te ontwikkelen en implementeren.Voor dit doel worden vaak gezamenlijke researchprogramma’s opgezet.
30
Philips Jaaroverzicht 2003
Profiteren van innovatie Alle belangrijke modaliteiten profiteren van ontwikkelingen op het gebied van diagnostische beeldvorming, wat tot betere patiëntenzorg en lagere kosten leidt. Zo is de acquisitiesnelheid van de nieuwe MR-scanner Intera Achieva 3.0T 15 keer zo groot als 5 jaar geleden. Ook de reconstructiesnelheid is aanzienlijk toegenomen, waardoor nu in enkele minuten een scan van het hele lichaam kan worden gemaakt. Doordat het apparaat 40% korter en 50% lichter is dan concurrerende apparaten, is dit de meest compacte scanner in zijn klasse.Voor de integratie daarvan in een bestaand ziekenhuis is dan ook geen kost-
bare nieuwbouw nodig.Verder onderscheidt de Intera Achieva 3.0T zich door zijn open, patiëntvriendelijke design, dat een positieve invloed heeft op de beleving van de patiënt. Het nieuwste Integris Allura-systeem voor cardiovasculaire röntgendiagnostiek beschikt over het Xper-concept van Philips. Met deze vlakke detector kunnen cardiologen dankzij de intuïtieve Philips-gebruikersinterface, slimme integratiemogelijkheden en voorkeurinstellingen, de werkprocedures in de catherisatieruimte op maat aanpassen. Nieuw bij dit systeem is ook de Xres-technologie, die real-time-beelden mogelijk maakt en een uitstekende, ruisvrije beeldkwaliteit levert. Daardoor kunnen bijvoorbeeld de kransslagaders beter in beeld worden gebracht. Philips heeft met de nieuwe CT-scanner met 40 detectoren een primeur op de markt gebracht. Deze scanner – de eerste van dit type waaraan de US Food & Drug Administration goedkeuring heeft verleend – is 50 keer zo snel als apparaten van 5 jaar geleden en kan met recht een klinische doorbraak worden genoemd. Met dit apparaat kunnen ernstige aandoeningen zoals een beroerte, hartaandoening of longkanker met ongekende snelheid en nauwkeurigheid worden beoordeeld.
Voor patiëntenbewaking introduceerden we nieuwe modellen in de toonaangevende Intellivue-monitorenreeks. Dit leidde tot verdere groei van inkomsten en marges, en verstevigde onze sterke positie binnen prominente cardiologische ziekenhuizen.
Strategische allianties brengen het papierloze, filmloze ziekenhuis dichterbij In het najaar van 2003 vormde Philips Medical Systems een alliantie met Epic Systems Corporation om integrale IT-oplossingen te kunnen bieden voor bedrijfssoftware, medische beeldvorming en patiëntenbewaking. De overeenkomst behelst een bundeling van Epics veelomvattende patiëntgerichte, medische informatiesystemen en Philips’ technologie voor diagnostische beeldvorming, PACS en patiëntenbewaking. Het resultaat is een totaalpakket waarin medische apparatuur en bedrijfsmatige software zodanig zijn geïntegreerd dat klinische zorg op een hoger plan wordt gebracht.
Persoonlijke medische zorg Philips helpt consumenten hun eigen gezondheid actief onder controle te houden met behulp van medisch-technologische oplossingen. De zogeheten HeartStart Home
CT-scanner met 40 detectoren De nieuwe CT Brilliance-scanner met 40 detectoren – de eerste in zijn soort – kan met recht een klinische doorbraak worden genoemd. Met dit apparaat kunnen bijvoorbeeld een beroerte, hartaandoening of longkanker met ongekende snelheid en nauwkeurigheid worden beoordeeld en behandeld.
Philips Jaaroverzicht 2003
31
Defibrillator is bijvoorbeeld een apparaat voor thuisgebruik waarmee men bij een hartstilstand een levensreddende schok kan toedienen. Philips ontwikkelt ook revolutionaire oplossingen voor zorg-op-afstand. Hierbij wordt breedbandtechnologie toegepast waardoor mensen thuis rechtstreeks over persoonlijke medische informatie en diensten kunnen beschikken. Integris Allura
Moleculaire beeldvorming
Het nieuwste, vlakke Integris Allura-detectorsysteem
Nieuwe vormen van samenwerking waren er ook op het gebied van moleculaire beeldvorming, met als doel (pre)klinische technologie verder te onderzoeken en ontwikkelen. Door nieuwe moleculaire middelen te combineren met geavanceerde beeldvorming kunnen specifieke moleculaire banen in het lichaam zichtbaar worden gemaakt. Deze ontwikkeling kan dan ook fundamentele veranderingen in de gezondheidszorg teweegbrengen. In plaats van conventionele behandeling van een aandoening nadat die is geconstateerd, biedt moleculaire beeldvorming veelbelovende mogelijkheden voor opsporing, diagnose en behandeling in het prilste stadium van een ziekteproces.
is uitgerust met Philips’ Xres-technologie, die real-timebeeldvorming mogelijk maakt en een uitstekende, ruisvrije beeldkwaliteit levert. Daardoor kunnen bijvoorbeeld de kransslagaders beter in beeld worden gebracht.
Duurzame samenwerking met de klant In november 2003 is de divisie een strategische alliantie aangegaan met The Cleveland Clinic Foundation (CCF), een zorginstelling die wereldwijd toonaangevend is en volgens U.S. News & World Report over het beste hartprogramma in de Verenigde Staten beschikt. Deze strategische overeenkomst, waarmee USD 50 miljoen gemoeid is, heeft een looptijd van 15 jaar. In het kader hiervan treedt Philips op als voorkeurleverancier van medische producten en technologieën, in ruil voor de klinische expertise van CCF, die bij radiologisch en cardiologisch onderzoek gebruikt zal worden. Daarnaast dient CCF als wereldwijde referentie voor de geavanceerde medische technologie van Philips. Binnen de relatie met St. Francis Health System in Indianapolis (VS) en Prince County 32
Philips Jaaroverzicht 2003
Hospital op Prince Edward Island (Canada) levert Philips alle apparatuur en aanverwante diensten.Voor deze ziekenhuizen is de onderneming niet alleen toeleverancier van systemen voor diagnostische beeldvorming, patiëntenbewaking en IT, maar ook van verlichting, huishoudelijke producten en audiovisuele apparatuur. Verder wordt samengewerkt met het academisch ziekenhuis van Lund in Zweden, waar Philips contracten in de wacht heeft gesleept voor de levering van alle CT- en MR-systemen, en voor onderhoud en vernieuwing van alle patiëntenbewakingssystemen. En in ZuidKorea heeft het nationale universiteitsziekenhuis van Seoul met Philips een contract gesloten dat het grootste is dat ooit aan één enkele leverancier is toegekend. Het omvat MR-, CT-, röntgen- en angiosystemen, gammacamera’s, ultrageluid- en patiëntenbewakingsapparatuur en het onderhoud daarvan. Een belangrijk aspect van hetgeen Philips grote ziekenhuizen te bieden heeft, is zijn multidisciplinaire, brede aanpak. Klanten geven immers de voorkeur aan een beperkt aantal vertrouwde partners die een compleet producten- en dienstenpakket in huis hebben – niet alleen medische systemen, maar ook verlichting, communicatie- en beveiligingssystemen en audiovisuele apparatuur. Multidisciplinaire samenwerking binnen Philips Medical Systems leidt tot eenduidige interfaceconcepten voor de verschillende medische systemen. Hierdoor kunnen specialisten hun werk effectiever doen, want de systemen hebben een gelijksoortige bediening die bovendien naar wens kan worden aangepast. Dit geldt ook voor de toepassing van innovatieve beeldvormende technologie in uiteenlopende modaliteiten. De Xres-technologie werd bijvoorbeeld oorspronkelijk ontwikkeld voor onze MR-scanners, maar wordt nu ook toegepast bij onze ultrasone systemen en bij het nieuwe, vlakke Integris-detectorsysteem voor cardiovasuclaire röntgendiagnostiek.
Diversen
Deze sector bestaat uit 4 hoofdgroepen: Corporate Technology (met bijvoorbeeld Dubbellaags-dvd+r
Philips Research, Intellectual Property &
Philips heeft in 2003 op de CEATEC-tentoonstelling in Japan ’s werelds
Standards, Philips Centre for Industrial
eerste opneembare dubbellaags-dvd-systeem gedemonstreerd. Philips
Technology en Philips Design),
Research heeft deze technologie in samenwerking met Mitsubishi Kagaku Media /Verbatim ontwikkeld. De data-opslagcapaciteit van
Corporate Investments (met onder
de dubbellaagsdisk is bijna verdubbeld tot 8,5 gigabyte. De nieuwe
andere Assembléon en Philips Enabling
dvd+r-disk kan ook met bestaande dvd-videospelers en dvd-rom-
Technologies Group), Shared Service
drives worden weergegeven. De DVD+RW-alliantie steunt de technologie volledig en heeft het betreffende formaatboek gefinaliseerd.
Centers en Other Activities (zoals Optical Storage en Navigation Technology).
Recorders voor de consumentenelektronica- en pc-markt zullen naar verwachting in de eerste helft van 2004 leverbaar zijn.
Philips Research Philips Research is wereldwijd vertegenwoordigd met laboratoria in Europa, NoordAmerika en Asia Pacific. De organisatie heeft in totaal circa 2.400 medewerkers. De belangrijkste taak van Philips Research is waardecreatie door nieuwe technologieën te genereren voor bedrijfsonderdelen van Philips en op die manier het intellectueel eigendom van de onderneming te consolideren: eind 2003 bereikte de onderneming wereldwijd het indrukwekkende aantal van 100.000 octrooirechten. De wereld van morgen kenmerkt zich door ambient intelligence, een omgeving waarin de technologie onzichtbaar op de achtergrond aanwezig is om de juiste sfeer en functionaliteit te bieden wanneer dat gewenst is. Vanuit deze visie werken de mensen van Philips Research aan de technologieën die deze toekomst mogelijk maken – variërend van oplossingen voor beeldschermen, optische registratie,‘connectiviteit’ en gezondheidszorg tot IC-ontwerp en embedded systemen. Philips Research heeft strategische relaties met de productdivisies van Philips en hun belangrijkste klanten, en werkt samen met toonaangevende universiteiten en technische, wetenschappelijke instituten.Via onze exper-
tise en internationale aanwezigheid streven we er ook naar regionale standaarden en markten te beïnvloeden.
Technology Incubator Hoewel de overdracht van innoverende technologieën aan uiteenlopende Philips-bedrijfsonderdelen voor Philips Research het primaire mechanisme blijft om waarde te creëren, blijkt het opzetten van nieuwe activiteiten in sommige gevallen kansrijker. Zo werd in 2003 de Philips Technology Incubator in het leven geroepen om zakelijke mogelijkheden te onderkennen en in een nieuwe bedrijfsactiviteit om te zetten. De voortreffelijke infrastructuur van Philips Research – mede dankzij de aanwezigheid van talrijke specialisten op technologisch en zakelijk terrein – geeft deze nieuwe initiatieven een vliegende start. Op dit moment worden de volgende initiatieven ontplooid: Handshake Solutions (klokloos-IC-ontwerp), Silicon Hive (herconfigureerbare computerfunctionaliteit), Polymer Vision (elektronische beeldschermen van kunststof) en Home Dialogue Systems (gebruikersinterfaces op basis van spraak/beeld).
Handshake-schakelingen voor laagvermogenchips Philips Research heeft uiterst geavanceerde technologie ontwikkeld voor het ontwerpen Philips Jaaroverzicht 2003
33
Elektronisch papier Dankzij de voortreffelijke leesbaarheid, het lage stroomverbruik en het dunne, lichte formaat, zijn beeldschermen met elektronische inkt bij uitstek geschikt om te worden toegepast in draagbare apparatuur. Philips en E Ink Corporation werken al geruime tijd nauw samen om deze technologie marktrijp te maken. Philips is van plan in 2004 te beginnen met de grootschalige commerciële exploitatie van ’s werelds eerste elektronische-inktbeeldschermen met een hoge resolutie.
van ‘handshake-schakelingen’, een speciaal soort klokloze geïntegreerde schakelingen. Deze IC’s blijken uitermate geschikt voor laagvermogentoepassingen, omdat de schakelelementen alleen geactiveerd worden als het nodig is. Philips heeft al miljoenen van deze IC’s gemaakt en voert het aantal producten en toepassingen in hoog tempo op. Een voorbeeld van een actuele toepassing zijn de MIFARE ProX-chips van Philips Semiconductors, die in chipkaarten worden verwerkt.
ontwikkeling van geavanceerde technologie en de innovatiekracht van de regio verder willen stimuleren. Qua innovatie behoort de regio rond Eindhoven nu al tot de top-3 van Europa. Philips heeft zijn High Tech Campus in Eindhoven ook opengesteld voor externe bedrijven zodat die ook kunnen profiteren van de zeer innovatieve infrastructuur en de aanwezige technologische kennis.
Vlakke röntgendetectors
Philips Intellectual Property & Standards (IP&S) is verantwoordelijk voor het beheer van het intellectueel eigendom van Philips. De activiteiten van IP&S omvatten het verwerven van alle intellectuele eigendomsrechten, zoals octrooien, handelsmerken, ontwerpen, domeinnamen en auteursrechten. In nauwe samenwerking met andere Philips-bedrijfsonderdelen, Philips Research en derden speelt IP&S een belangrijke rol bij het vestigen van standaarden op specifieke technische gebieden, zoals optische registratie en het beheer van digitale rechten. IP&S exploiteert ook technologieën van Philips door het overdragen of in licentie geven van kennis van bijbehorende eigendomsrechten aan derden. Verder biedt IP&S de onderneming wereldwijd ondersteuning bij alle zaken die verband houden met intellectueel eigendom, bij de verwerving van licenties van derden, en bij transacties met klanten, toeleveranciers en concurrenten.
Vlakke röntgendetectors op basis van dunnefilmelektronica groeien snel uit tot de belangrijkste technologie voor statische en dynamische röntgendiagnostiek. Deze apparatuur vervangt de huidige röntgenfilm en de logge beeldversterkers en camera’s. Röntgendetectors leveren scherpe en homogene beelden van hoge kwaliteit bij een lagere stralingsdosis. Philips Research ontwikkelde hiervoor de fundamentele technologie en werd vervolgens ook betrokken bij de ontwikkeling van producten. Die worden nu gemaakt door Trixell (een joint venture van Philips, Siemens en Thales) en geleverd door Philips Medical Systems als onderdeel van hun röntgensystemen.
Open innovatie Met zijn baanbrekende expertise op het gebied van embedded systemen, micro-elektronica, nanotechnologie, polymeertechnologie en breedbandcommunicatie, vervult Philips Research Eindhoven een spilfunctie binnen diverse netwerken van toonaangevende bedrijven en onderzoeksinstituten die de
34
Philips Jaaroverzicht 2003
Philips Intellectual Property & Standards
Het aantal octrooiaanvragen voor nieuwe uitvindingen bedroeg in 2003 opnieuw ongeveer 3.000.Als gevolg van de vele aanvragen in de
Vijftig jaar ontwerpsucces Elk jaar ontvangt Philips Design uiteenlopende internationale designprijzen in verschillende categorieën, zoals productontwerp, grafisch ontwerp, conceptontwerp en interface-ontwerp. Onlangs is ter gelegenheid van vijftig jaar iF Design Awards het boek 50 Years of iF – Now and Then verschenen.Van de 3.400 internationale bedrijven die hebben meegedaan aan de iF-designwedstrijden, staat Philips op de derde plaats met in totaal 365 prijzen! Eén van de prijswinnaars in 2003 was onze Emotive Microserie micro-audiosystemen.
afgelopen drie jaar, bereikte Philips het indrukwekkende aantal van 100.000 octrooirechten – een bewijs van het innovatieve vermogen van het concern.
Philips Design draagt voor het uitzetten van de creatieve koers van de algehele designidentiteit van Philips door de levering van alle design-gerelateerde diensten.
Centre for Industrial Technology
Philips Design legt zich toe op het scheppen en toevoegen van echte waarde door onderscheidende, innovatieve en economische oplossingen te ontwerpen via het eigen High Design-process. High Design is gebaseerd op diepgaand onderzoek naar het gedrag van de mens en zijn relatie met technologie, socioculturele ontwikkelingen en lifestyle-trends. De verworven kennis wordt vervolgens in het innovatieproces verwerkt om synergie binnen de onderneming te stimuleren en nieuwe zakelijke kansen te scheppen. Philips Design heeft circa 450 medewerkers met 30 verschillende nationaliteiten, in 12 ontwerpstudio’s verspreid over de hele wereld.
Het Centre for Industrial Technology (CFT) van Philips is een gerenommeerd kenniscentrum dat de productdivisies en een aantal externe hightechondernemingen ondersteunt bij alle aspecten van de technologie en productie, met name op het gebied van mechatronica, elektronica, procestechnologie, assemblage en industriële ondersteuning.
Philips Design In 2003 ging One Design van start die ervoor moet zorgen dat consumenten Philips als één onderneming zien en ervaren. One Design onderstreept de verantwoordelijkheid die
Succesvol design Deze producten hebben in 2003 allemaal een grote designprijs gewonnen. Dat illustreert onze ambitie om inspirerende, interactieve en innovatieve oplossingen te ontwerpen die echt een bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven van de consument.
Philips Jaaroverzicht 2003
35
Samenwerkingsverbanden en niet-geconsolideerde deelnemingen
Strategische overwegingen leiden er vaak toe dat de onderneming samenwerkingsverbanden aangaat met andere bedrijven. Hieronder worden de voornaamste samenwerkingsverbanden en deelnemingen van Philips vermeld. LG.Philips LCD Co. is een joint venture met LG Electronics uit Zuid-Korea, waarin beide partners een belang van 50% hebben. Deze fabricageonderneming is de grootste leverancier ter wereld van grote TFT vloeibare kristaldisplays. Door deze joint venture is Philips toonaangevend op het terrein van active-matrix lcd’s. Deze platte beeldschermen vinden steeds bredere toepassing, van notebook- en bureaumonitoren tot onder meer televisieschermen. LG.Philips Displays is een 50/50-joint venture met LG Electronics uit Zuid-Korea. De combinatie is een toonaangevende leverancier van kathodestraalbuizen (CRT’s) voor televisies en computermonitoren. De joint venture profiteert van de aanvullende expertises van beide ondernemingen en creëert een kostensynergiepotentieel op de volwassen CRT-markt. Het bedrijf zit momenteel midden in een groot herstructureringsprogramma bedoeld om de structurele overcapaciteit in de bedrijfstak aan te pakken en de operationele kosten te verlagen. Taiwan Semiconductor Manufacturing Company Limited (TSMC) is een halfgeleiderfabrikant waarin Philips momenteel 19,1% van het totale aantal uitstaande gewone aandelen bezit.TSMC is de grootste halfgeleiderfabrikant ter wereld en levert procestechnologie die toonaangevend is in de bedrijfstak; voorts heeft TSMC de grootste portefeuille op het gebied van process-proven library, intellectueel eigendom, design-tools en referenceflows. De onderneming heeft een geavanceerde 300-mmwafer-fabriek, vijf fabrieken voor 8-inch-wafers en een voor 6-inch-wafers. De onderneming heeft ook een aanzienlijke bezetting bij zijn 100%-dochter WaferTech en bij joint venture-partner SSMC. Begin 2001 was TSMC de eerste chipfabriek die aankondigde met klanten te zijn overeengekomen de 90-nanometer-procestechnologie toe te
36
Philips Jaaroverzicht 2003
gaan passen. In november 2003 verkocht Philips 100 miljoen American Depository Shares in TSMC, die elk 5 gewone TSMC-aandelen vertegenwoordigen. Deze deelneming is met name bedoeld om de strategisch belangrijke levering van chips veilig te stellen, om technologie en fabricagekennis te delen en uit te wisselen en om het risico van kapitaal te delen. Systems on Silicon Manufacturing Company (SSMC) is een gezamenlijke wafer-fabriek in Singapore die werd opgericht door Philips (48%),TSMC (32%) en de Economic Development Board uit Singapore (20%). De aanvankelijke investering van USD 1,2 miljard heeft geleid tot een geavanceerde wafer-fabriek in Pasir Ris Wafer Fab Park in Singapore, waar semiconductor wafers gemaakt worden op basis van geavanceerde submicron procestechnologieën. De bouw van deze SSMC-fabriek werd binnen recordtijd gerealiseerd, waarmee een nieuwe standaard werd gesteld in de semiconductorindustrie. Doel van dit samenwerkingsverband is de strategisch belangrijke levering van wafers veilig te stellen, bezettingsrisico’s te spreiden en het risico van kapitaal te delen. In de 50/50 joint venture Lumileds Lighting vullen Philips en Agilent Technologies elkaar aan in expertise en positie en zijn hierdoor in staat om de markt voor led-verlichtingsproducten gezamenlijk verder uit te bouwen. Het productassortiment van Lumileds Lighting is vergroot en omvat naast led-producten voor verkeersdoeleinden een verscheidenheid van andere toepassingen, onder andere op het gebied van autoverlichting, signalering, contour- en reclameverlichting, en lcd-achtergrondverlichting. De samenwerkende partners bevestigen zodoende hun vertrouwen in deze nieuwe technologie. De joint venture heeft vestigingen in de Verenigde Staten, Maleisië en Nederland. Atos Origin is internationaal een vooraanstaand dienstverlener op het gebied van IT-diensten en levert wereldwijd bedrijfsadvies- en technologie-integratiediensten.
Atos Origin biedt geïntegreerde ontwerp-, constructieen operatie-oplossingen aan een aanzienlijk klantenbestand in zorgvuldig geselecteerde bedrijfstakken in dertig landen wereldwijd.Aan het einde van 2003 bedroeg het belang van Philips in Atos Origin 44,7%. In 2003 heeft Atos Origin aangekondigd Schlumberger Sema in 2004 te willen overnemen tegen contanten en nieuwe aandelen.Als gevolg daarvan zal het aandeel van Philips in het bedrijf teruglopen van 44,7 tot 31.8%, hetgeen voor zover nu bekend is een verwateringsbate zal opleveren van circa EUR 120 miljoen die naar verwachting geboekt zal worden in het eerste kwartaal van 2004. In januari 2003 hebben Philips (49,5%), Sony Corporation of America (49,5%), een dochteronderneming van Sony Corporation, en andere investeerders (1%) InterTrust Technologies Corporation verworven. InterTrust is een toonaangevende ontwikkelaar van DRM (Digital Rights Management)-technologieën en bezit een belangrijke octrooienportefeuille die een breed scala aan veilige digitale distributietechnologieën omvatten, waaronder digitale mediaplatforms, webdiensten en infrastructuren voor bedrijven. Met deze acquisitie wordt beoogd bredere toegang tot belangrijke DRM-octrooirechten van InterTrust veilig te stellen en daardoor grootschalige DRM-beveiligde distributie van digitale content mogelijk te maken ten behoeve van eigenaars van content, serviceproviders, producenten van apparatuur en consumenten en bedrijven.
Verenigde Staten te voorzien in de financiering van de aankoop van het totale assortiment diagnostische beeldvormingapparatuur geproduceerd door Philips Medical Systems. De onderneming heet Philips Medical Capital en heeft als thuisbasis Wayne, Pennsylvania. De Lage Landen heeft een meerderheidsbelang (60%) en tevens de operationele zeggenschap. De onderneming ging van start in het vierde kwartaal van 2002. Philips Medical Systems en Société Général hebben een principeovereenkomst gesloten om een samenwerkingsverband aan te gaan om klanten in een aantal Europese landen te voorzien van financiering voor de aankoop van het totale assortiment diagnostische beeldvormingapparatuur geproduceerd door Philips Medical Systems. Naar verwachting gaat de onderneming van start in de eerste helft van 2004. Eind 2003 omvatte de Corporate Venturing-portefeuille zo’n 20 bedrijven waarin de onderneming een minderheidsbelang heeft en waarmee zij soms een actieve zakelijke relatie heeft. Philips is inmiddels gestopt met verdere soortgelijke investeringen en heroverweegt zijn positie op dit gebied.
FEI Company is een onderneming in de Verenigde Staten waarin Philips een aandelenbelang van 26% bezit. FEI is de toonaangevende leverancier van Structural Process ManagementTM-oplossingen aan ’s werelds grootste technologiebedrijven op het gebied van halfgeleiders, dataopslag en biologische structuren. Philips Medical Systems en De Lage Landen International (een dochtermaatschappij van de Rabobank-groep) zijn een samenwerkingsverband aangegaan om in de gehele
Philips Jaaroverzicht 2003
37
38
Philips Jaaroverzicht 2003
Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep
1. Het hierna volgende verslag is gebaseerd op de geconsolideerde jaarrekening (zoals opgenomen in het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis) en dient gelezen te worden in samenhang met de overige financiële gegevens.
2. De geconsolideerde jaarrekening van Philips wordt opgesteld volgens de in de Verenigde Staten algemeen aanvaarde grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling (US GAAP).
3. De jaarrekening van de groep, zoals opgesteld volgens US GAAP, wijkt in bepaalde opzichten af van de in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen (NL GAAP). De verschillen hebben betrekking op goodwill-afschrijving en resultaatbepaling in verband met terugnames van impairments van effecten onder toepassing van NL GAAP. Het resultaat uit doorlopende activiteiten zoals bepaald volgens NL GAAP, kwam in 2003 uit op een winst van EUR 705 miljoen, tegenover een verlies van EUR 3.602 miljoen in 2002. Deze totaalbedragen resulteren in een winst per gewoon aandeel (basis) van EUR 0,55 in 2003 en een verlies van EUR 2,83 in 2002. Voor een uiteenzetting van de primaire verschillen tussen NL GAAP en US GAAP en voor informatie over de winst per gewoon aandeel, wordt verwezen naar het betreffende gedeelte van de geconsolideerde jaarrekening.
4. Dit verslag is een samenvatting van de ‘Operating and Financial Review and Prospects’ (Operationele en financiële analyse en vooruitzichten), zoals opgenomen in het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis.
Philips Jaaroverzicht 2003
39
Groepsresultaten
Het jaar 2003 • Nettoresultaat van EUR 695 miljoen, mede dankzij een sterke bijdrage van niet-geconsolideerde deelnemingen • Groei van de vergelijkbare omzet met 4%, waarmee de trend van de afgelopen twee jaar werd omgebogen • Kostenreductieprogramma's overtreffen het gestelde doel van EUR 1 miljard aan besparingen • DAP en Lighting handhaven solide prestaties; belangrijke verbetering bij Medical Systems
Samenvatting Aangevoerd door de Verenigde Staten vertoonden de markten in duidelijke tekenen van herstel. De opleving was minder sterk in Europa. Door de zwakkere Amerikaanse dollar worden de zich verbeterende markttrends niet weerspiegeld in de nominale omzet. Belangrijker is dat de vergelijkbare omzet steeg met %, waarmee de neergaande trend van de afgelopen twee jaar werd omgebogen.
• Semiconductors winstgevend in het vierde kwartaal na
Tijdens de economische neergang van de afgelopen jaren richtten we de aandacht voornamelijk op kostenbeheersing en activabeheer, en op verbetering van onze fundamentele bedrijfsprocessen. Als gevolg hiervan zien we betere operationele marges in al onze sectoren (behalve Diversen). Bovendien laten de resultaten over de tweede helft van het jaar zien dat het bedrijfsresultaat een stijgende lijn vertoont, in overeenstemming met de groei van de vergelijkbare omzet.
ingrijpende herstructurering • Positieve kasstroom uit operationele activiteiten van EUR 2,0 miljard; nettoschulden verlaagd tot EUR 2,8 miljard
Nettoresultaat in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
Omzet Bedrijfsresultaat in % van de omzet Financiële baten en lasten Belasting over het resultaat Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Aandeel van derden Cumulatief effect stelselwijziging
32.339 -1.395 -4,3 -915 428
31.820 420 1,3 -2.227 -27
29.037 488 1,7 -244 15
-608 15 -
-1.346 -26 -
506 -56 -14
Nettoresultaat Per gewoon aandeel - basis - verwaterd
-2.475 -1,94 -1,94
-3.206 -2,51 -2,51
695 0,54 0,54
Bijzondere posten van invloed op het resultaat in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
-1.235
-40
-431
-526
-1.888
146
313
127
100
-248
-1.613
-80
-1.696
-3.414
-265
Het nettoresultaat verbeterde tot miljoen, mede dankzij het ontbreken van impairment-lasten op financiële activa. Het bedrijfsresultaat verbeterde met miljoen, ofschoon het negatief werd beïnvloed door lagere opbrengsten uit de verkoop van bedrijfsonderdelen en onroerend goed ( miljoen lager) en een stijging van de pensioenkosten ( miljoen). Het resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen kwam uit op miljoen, waarbij de grootste bijdrage werd geleverd door de lcd-joint venture met LG Electronics. Positieve eenmalige resultaten uit ons bezit in aandelen Atos Origin ( miljoen) en de verkoop van aandelen TSMC ( miljoen) werden tenietgedaan door impairment- en herstructureringslasten met betrekking tot de joint venture LG.Philips Displays ( miljoen).
Bijzondere posten: van invloed op het bedrijfsresultaat van invloed op de financiële baten en lasten belasting op bijzondere posten van invloed op het resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen Totaal bijzondere posten:
40
Philips Jaaroverzicht 2003
Uit de operationele activiteiten in genereerde Philips een positieve kasstroom van . miljoen. De nettokapitaalinvesteringen van miljoen lagen op vrijwel hetzelfde niveau als in , en op de helft van dat in . De ratio netto rentedragende schulden ten opzichte van het groepsvermogen verbeterde verder tot :, tegenover : per ultimo .
Omzet De omzet kwam in uit op . miljoen, een daling van % ten opzichte van . Ten gevolge van de waardedaling van de Amerikaanse dollar in wordt de verbetering in de markttrends niet weerspiegeld in de nominale omzet: iets meer dan de helft van onze verkopen vindt plaats in Amerikaanse dollars en daaraan gerelateerde valuta’s. Uitgedrukt in euro’s daalde de totale omzet met %. Diverse desinvesteringen hadden een negatief effect van %. De vergelijkbare omzet steeg met %, waarmee de neergaande trend van de afgelopen twee jaar werd omgebogen.
Koers euro t.o.v. US dollar
1,3
1,2
1,1
1,0
0,9
0,8 jan ’01
jan ’02
jan ’03
jan ’04
Licht herstel van markten in 2003
PC’s
miljoenen stuks % groei
Mobiele telefoons miljoenen stuks
2001
2002
2003*
135
137
153
-4
1
12
400
407
470
% groei
-4
2
15
Cons. electronica waarde in miljarden euro’s
94
95
88
% groei
-2
1
-7
waarde in miljarden dollars
139
141
166
% groei
-32
1
18
Halfgeleiders
* voorlopige gegevens
Bedrijfsresultaat in miljoenen euro's 2.000
1.000 420
488
2002
2003
0
-1.000
De omzet op vergelijkbare basis steeg in alle sectoren (met uitzondering van Diversen), met name bij Semiconductors en Medical Systems. Semiconductors (%) profiteerde van een markt die in de tweede helft van het jaar een snelle verbetering te zien gaf, en van de stijging van de omzet van Nexperia-producten, met name voor mobiele communicatie. De sterke groei van de vergelijkbare omzet bij Medical Systems (%) was het gevolg van toenemende omzetsynergieën in de verkooporganisatie. DAP realiseerde een groei van de vergelijkbare omzet (%) dankzij de succesvolle introductie van nieuwe producten. De groei bij Consumer Electronics (%) was voornamelijk te danken aan de goede resultaten van Television en DVD in de tweede helft van het jaar. De omzetgroei bij Lighting (%) overtrof de groei op de zwakke markten voor verlichtingsproducten. Bedrijfsresultaat Kostenbesparingen resulteerden in een belangrijke stijging van het bedrijfsresultaat. De verbetering werd deels tenietgedaan door een stijging van de pensioenkosten met miljoen, en bijzondere lasten voor een bedrag van miljoen, terwijl de nettolasten in uitkwamen op miljoen. Over een periode van jaar werd tot dusver miljoen bespaard op de overheadkosten; de besparingen bij Medical Systems bedroegen miljoen. Met inbegrip van de besparingen bij R&D en bij andere projecten overtrof het algemene kostenbesparingsprogramma de beoogde miljard ultimo .
-1.395 -2.000 2001
Philips Jaaroverzicht 2003
41
Bedrijfsresultaat per sector in miljoenen euro's
2002
2003
602 577
Lighting
208 248
CE
401 398
DAP
-524
Semiconductors
-342 309
Medical Systems
431 -246 -263 -330
Diversen Niet toegerekend
-561
-800
-600
-400
-200
0
200
400
600
800
Semiconductors verbeterde de winstgevendheid in de loop van het jaar door een hogere omzet, lagere kosten voor R&D en de gunstige effecten van de herstructurering van de wafer-productie. Semiconductors verlaagde de productiecapaciteit om deze meer in overeenstemming te brengen met de marktvraag, hetgeen resulteerde in herstructurerings- en impairment-lasten voor een bedrag van miljoen, tegenover lasten ten bedrage van miljoen in het vorige jaar. De gunstige effecten van de herstructurering werden zichtbaar in het vierde kwartaal, waarbij de divisie een winst behaalde van miljoen.
Totaal pensioenkosten / -inkomsten in miljoenen euro's 600 422
411
400 200 42 0 -130
-200 -400
-442 -600 1999
2000
2001
2002
2003
Bijzondere posten van invloed op het bedrijfsresultaat in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
Verkoop van deelnemingen en vastgoed
295
569
124
Herstructurerings- en impairment-lasten
-1.093
-513
-555
-331
-84
-
-106
-12
-
-1.235
-40
-431
Overname-gerelateerde lasten Afschrijving verworven onderzoeksen ontwikkelingsprojecten
Totaal
42
Philips Jaaroverzicht 2003
Het bedrijfsresultaat van Medical Systems verbeterde ten opzichte van het voorgaande jaar met miljoen, mede doordat kosten- en omzetsynergieën hun vruchten beginnen af te werpen. De divisie boekte voor MedQuist in een impairment-last voor goodwill van miljoen. Ondanks moeilijke marktomstandigheden wisten Lighting en DAP hun uitstekende resultaten van het vorige jaar te evenaren. De margeverbeteringen waren voor een groot deel te danken aan productinnovatie alsmede verbetering van het supply chain management en de dienstverlening aan de klant, samen met een voortdurende sterke gerichtheid op kostenbeheer.
Het bedrijfsresultaat van Consumer Electronics steeg met miljoen als gevolg van een hogere opbrengst uit licenties. De divisie had te kampen met een verscherpte concurrentie en versnelde productcycli. Desondanks lieten de marges in de loop van het jaar een verbetering zien, voornamelijk dankzij de sterke omzet van tvtoestellen. Het vierde kwartaal was duidelijk beter dan in het voorgaande jaar. In startte de divisie een vernieuwingsprogramma voor een verdere verbetering van de winstgevendheid. De onderneming vertraagde haar desinvesteringsprogramma in met het oog op de moeilijke marktomstandigheden. Vocon/Telephony en het resterende deel van Philips Contract Manufacturing Systems waren de enige activiteiten die in werden verkocht, hetgeen resulteerde in een bate van miljoen. De verkoop van onroerend goed resulteerde in een winst van miljoen.
Geschatte toekomstige besparingen op jaarbasis 2003
2002
in miljoenen euro's
herstructureringsen impairmentlasten
besparingen
herstructu- besparingen reringsen impairmentlasten
Lighting
13
10
27
25
Cons. Electronics
74
58
58
50
9
6
-
-
Semiconductors
167
133
290
185
Medical Systems
43
-
146
35
Diversen
197
114
34
35
Philips-groep
503
321
555
330
DAP
•
•
•
• •
Herstructureringen en impairments Het voortdurende streven naar aanpassing van de activiteitenportefeuille, verdere verbetering van de efficiency en de verwezenlijking van een flexibeler kostenstructuur, heeft geleid tot herstructurerings- en impairment-lasten van miljoen, onder aftrek van een vrijval van miljoen. De belangrijkste herstructureringen en impairments in betroffen: sluiting van de halfgeleiderfabrieken in San Antonio en Albuquerque, en andere kleine projecten om de capaciteit aan te passen en in overeenstemming te brengen met de vraag ( miljoen) verhuizing van de televisieproductie uit Dreux en van de monitorproductie uit Hongarije en Taiwan naar China, en enige andere projecten van CE ( miljoen) diverse programma’s bij Lighting ten behoeve van sluiting van kleine vestigingen en verbetering van de bedrijfsvoering ( miljoen) impairment van miljoen voor MedQuist vanwege minder gunstige marktvooruitzichten herstructurerings- en impairment-lasten in de sector Diversen ter grootte van miljoen, voornamelijk in verband met afwaardering van een gebouw. Deze herstructureringen zullen op jaarbasis een besparing van naar verwachting circa miljoen opleveren.
Philips Jaaroverzicht 2003
43
Financiële baten en lasten in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
Rentelasten (netto)
-391
-384
-328
Impairment van effecten
-526
-1.955
-
67
107
148
-65
5
-64
-915
-2.227
-244
Opbrengsten financiële vaste activa
Overige
Totaal
Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
LG.Philips LCD
-210
169
382
LG.Philips Displays
-175
-558
-796
-84
-54
-7
Overige
-139
-903 *
927 **
Totaal
-608
SSMC
*
-1.346
506
Belastingen De belasting over het resultaat kwam in uit op een bate van miljoen in , tegenover een last van miljoen in . Exclusief niet-aftrekbare impairment-lasten voor MedQuist en niet-belastbare baten uit de verkoop van aandelen in JDS Uniphase, ASML en Vivendi Universal, komt de belastingbate in overeen met een effectieve belastingbate van %, tegenover een verwachte effectieve belastingdruk van %. Het positieve verschil is het gevolg van betere resultaten in bepaalde fiscale entiteiten, o.a. Navigation Technologies Corporation (NavTech) ( miljoen). Dit leidde tot vrijval van waardecorrecties, die de toevoegingen aan de voorziening voor mogelijke fiscale lasten ruimschoots compenseerde. Voor verwacht de onderneming een effectieve belastingdruk van % over het resultaat vóór belasting.
inclusief impairment-last van EUR 921 miljoen in verband met Atos Origin
** inclusief bate van EUR 695 miljoen uit de verkoop van aandelen TSMC
Bijzondere posten van invloed op het resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen in miljoenen euro’s
Herstructurerings- / impairment-lasten Impairment-lasten op deelnemingen Bate uit de verkoop van aandelen Verwateringsbaten / -verliezen Totaal
44
Financiële baten en lasten De vermindering van de uitstaande nettoschuld van . miljoen in naar . miljoen in was de voornaamste reden voor de lagere rentelasten. De verkoop van aandelen ASML, Vivendi Universal en JDS Uniphase leverde in een bate op van in totaal miljoen. Overige financiële baten en lasten kwamen uit op een verlies van miljoen in , voornamelijk vanwege een IT-probleem met een systeem voor automatische valutaomwisseling.
Philips Jaaroverzicht 2003
2001
2002
2003
-89
-301
-417
-119
-1.305
-431
20
5
715
-60
-12
53
-248
-1.613
-80
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen In behaalden de meeste niet-geconsolideerde deelnemingen betere resultaten dan in het voorgaande jaar. In de tweede helft van hadden lcd-fabrikanten te kampen met een gebrek aan capaciteit vanwege de explosief gestegen vraag. LG.Philips LCD profiteerde van tijdige investering in nieuwe fabrieken en werd marktleider in termen van zowel omzet als volume. De gemiddelde prijzen van lcd-schermen stegen in de loop van het jaar met ruim %. Philips’ %-belang in deze joint venture resulteerde in een bijdrage aan het nettoresultaat van miljoen. LG.Philips Displays was genoodzaakt zijn activiteiten te reorganiseren vanwege een moeilijke, krimpende markt. Voornamelijk vanwege het succes van lcd-schermen neemt de vraag naar producten met beeldbuistechnologie
Prognose beeldbuismarkt wereldwijd in miljarden dollars
prognose maart '02
prognose oktober '03
18 16 14 12 10 8 6
af en kampt de bedrijfstak met structurele overcapaciteit. LG.Philips Displays heeft, evenals andere grote fabrikanten, zijn capaciteit verminderd, en een voorziening van miljoen (Philips’ aandeel) getroffen voor herstructurering en impairment. Met het oog op de verslechterde situatie op de markt voor beeldbuizen heeft de onderneming de waarde van haar investering in deze joint venture met LG Electronics opnieuw bepaald en naar aanleiding daarvan ultimo nog een impairment-last genomen van miljoen.
4 2 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bron: Display Search en Stanford Resources
Markt grote tft-lcd schermen totaal leveringen (miljoenen stuks)
gemiddelde verkoopprijs (in dollars)
35
350
30
300
25
250
20
200
15
150
10
100
5
50
0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 2001 2002 2003 2004 prognose Bron: Display Search en Stanford Resources
Halfgeleidermarkt wereldwijd in miljarden dollars 48,1
50 43,3 39,8 40
38,0 30,5 30,6
32,2
34,1
36,9 37,6 36,4 37,6
30
20
10
0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 2001 2002 2003 Bron: Semiconductor Industry Association
Dankzij de grotere vraag in de tweede helft van het jaar steeg de bezettingsgraad bij Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) in het vierde kwartaal naar %, tegenover % in het voorgaande jaar. Het bedrijfsresultaat van TSMC verdubbelde vrijwel ten opzichte van . De bijdrage aan het nettoresultaat van Philips was inclusief een bate uit de verkoop van aandelen ( miljoen). De joint venture met STMicroelectronics en Motorola voor de ontwikkeling van nieuwe halfgeleidertechnologie (in Crolles) ging in de loop van het jaar de testproductiefase in. Philips’ aandeel in de kosten sindsdien bedroeg miljoen. In de resultaten van niet-geconsolideerde deelnemingen was een verwateringsbate zonder kasstroomeffect verwerkt van circa miljoen in verband met Atos Origin. Deze bate was het gevolg van een waardestijging van Philips’ belang in Atos Origin vanwege de verplichte conversie van converteerbare obligaties in aandelen die in verband met een overname werden uitgegeven. In januari verwierf de onderneming een belang van ,% in InterTrust, een onderneming die intellectuele eigendomsrechten voor digital rights management (DRM) en trusted computing ontwikkelt en beheert. InterTrust presteerde naar verwachting. Aandeel van derden In bedroeg het aandeel van derden in de winst van groepsmaatschappijen miljoen, tegenover een aandeel in de winst van miljoen in . In het aandeel van derden was een bedrag van miljoen opgenomen in verband met de resultaatverbetering bij NavTech, die deels te danken was aan een belastingvoordeel.
Philips Jaaroverzicht 2003
45
Kasstroom uit operationele activiteiten versus netto-investeringen in miljoenen euro's
kasstroom uit operationele activiteiten
4.000
netto-investeringen
2.996
3.000
2.228
1.913 2.000
1.992
1.248
1.000 0 -1.000
-856
-940 -1.576
-2.000
-2.156 -3.000 -3.132 -4.000 1999
2000
2001
2002
2003
Kasstroom uit afstotingen en overnames in miljoenen euro's
afstotingen
overnames
4.497
5.000
2.086*
2.500
1.305
854
1.333*
0 -641
-488
Kasstroom De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg . miljoen, tegenover . miljoen in . De daling was voornamelijk het gevolg van de geringere verbetering van het werkkapitaal, dat in al aanzienlijk omlaag was gebracht. De voorraden als percentage van de omzet kwamen eind uit op ,%, een lichte verbetering ten opzichte van (,%). De kasstroom gebruikt voor investeringsactiviteiten in betrof vooral: • nettokapitaalinvesteringen van miljoen, enigszins onder het niveau van ; • acquisities ten bedrage van miljoen, met als belangrijkste het ,%-belang in InterTrust ( miljoen), Crolles2 ( miljoen) en een lening ( miljoen) aan de Lighting-joint venture Lumileds, waarin Philips een %-belang heeft; • er vloeide . miljoen in kas; de voornaamste opbrengsten hielden verband met de verkoop van aandelen TSMC ( miljoen), de aflossing van preferente aandelen door TSMC ( miljoen), de verkoop van aandelen Vivendi Universal, ASML en JDS Uniphase ( miljoen), en de ontvangst van miljoen na het afwikkelen en opnieuw afsluiten van valuta-swaptransacties.
-2.500 -3.112
-3.769
De nettokasstroom gebruikt voor financieringsactiviteiten bedroeg . miljoen. Aan de aandeelhouders van Philips werd een dividend van miljoen uitgekeerd, en de schuld werd verminderd met miljoen, voornamelijk door miljard aan schuldbewijzen met een variabele rente (floating-rate notes) vervroegd af te lossen (een jaar eerder).
-3.713
-5.000 1999 2000 2001 2002 * inclusief kasopbrengsten uit valuta-swaptransacties
2003
Netto rentedragende schulden / groepsvermogen in miljarden euro's
groepsvermogen
netto rentedragende schulden
30 23,2
25
19,4 20
17,0 14,1
15 10
7,0
5
12,9 5,3
2,9
1,0
2,8
0
ratio 5 : 95 1999
46
Philips Jaaroverzicht 2003
11 : 89
26 : 74
27 : 73
18 : 82
2000
2001
2002
2003
Financiering Philips heeft in zijn nettoschulden met . miljoen verlaagd naar . miljoen. De ratio netto rentedragende schulden : groepsvermogen daalde naar :, tegenover : ultimo . Het eigen vermogen verminderde per december met . miljoen tot . miljoen. De wisselkoerseffecten ter grootte van . miljoen en de vermindering van de ingehouden winst met miljoen uit hoofde van een dividendbetaling aan aandeelhouders werden slechts deels gecompenseerd
door het positieve nettoresultaat over en overig comprehensive income betreffende effecten.
Personeel per sector ultimo 2003 in FTE's Diversen 27.086
Niet toegerekend 2.473 Lighting 43.800
Medical Systems 30.611
Consumer Electronics 19.111 DAP 8.180
Semiconductors 33.177
Omzet per werknemer in duizenden euro's 200 164 150
174
175
158
137
Personeel Het aantal personeelsleden bedroeg op december in totaal ., een daling van . ten opzichte van december . Doordat meer gebruik werd gemaakt van uitbesteding, vond de grootste personele inkrimping plaats in de productieomgeving. De grootste reducties deden zich voor bij Lighting (.) en bij Semiconductors, vanwege de sluiting van de fabrieken in San Antonio en Albuquerque. Bovendien vloeiden er werknemers af vanwege de verkoop van de resterende onderdelen van PCMS () en de reorganisatie van activiteiten van Corporate Investments (). Geografisch gezien was er sprake van personeelsvermindering in West-Europa en Noord-Amerika, die tenietgedaan werd door het aantal nieuwe werknemers in Oost-Europa en Asia Pacific. Het aantal tijdelijke medewerkers nam toe. Ondanks de waardedaling van de Amerikaanse dollar zette de opwaartse trend zich in voort wat betreft de omzet per werknemer.
100
50
0 1999
2000
2001
2002
2003
Philips Jaaroverzicht 2003
47
Lighting
Lighting: kerncijfers in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
5.083
4.845
4.522
% nominaal
1
-5
-7
% vergelijkbaar
0
-2
2
582
602
577
11,4
12,4
12,8
Omzet Omzetgroei
Bedrijfsresultaat in % van de omzet Bijzondere posten begrepen in het bedrijfsresultaat
-18
-14
-14
in % van de omzet
-0,4
-0,3
-0,3
Nettobedrijfskapitaal Personeel (FTE’s)
1.979
1.723
1.521
47.922
46.870
43.800
Lighting omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
6 5,1
5,1 4,8
4,5
4,5
4
2
Marktontwikkelingen De verlichtingsmarkt was over het algemeen zwak in het afgelopen jaar. De markten voor Automotive & Special Lighting wisten zich echter goed te handhaven, terwijl ook de afzetmarkt voor led-technologie zich snel bleef ontwikkelen. De verlichtingsmarkt in Asia Pacific vertoonde de snelste groei. Strategie De strategie van de divisie richt zich op innovatie ten behoeve van de eindgebruiker, best-in-class-marketing, leverbetrouwbaarheid en de eigen medewerkers. Daarbij wordt een beleid gevolgd van voortdurende verbetering en stringent beheer van kosten en bedrijfsmiddelen. Lighting wil de volumes in hoogwaardige producten verhogen, en excelleren in innovatieve, nieuwe producten zoals HID-, auto- en UHP-lampen. Innovatie is een van de speerpunten van de divisie met het oog op uitbreiding van haar toonaangevende positie op het gebied van verlichtingssystemen voor snelgroeiende consumententoepassingen (zoals beamers) en in verband met de verdere ontwikkeling van de led-verlichtingsactiviteiten bij Lumileds, de / joint venture met Agilent Technologies. Lighting streeft naar groei door samenwerking met vooraanstaande klanten, verbetering van de positie in de waardeketen ten opzichte van professionele klanten en eindgebruikers, en uitbreiding van de activiteiten in snelgroeiende economieën, met name China.
0 1999
2000
2001
2002
2003
Lighting bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet
800 700
17%
668 602
582
602
600
577
15%
500
14%
400 300
13%
200
12%
100
11%
0 1999
48
16%
Philips Jaaroverzicht 2003
2000
2001
2002
2003
Financiële resultaten Ondanks de over het algemeen zwakkere markten steeg de vergelijkbare omzet met %, voornamelijk onder invloed van een stijging bij Automotive & Special Lighting en Lighting Electronics. De omzet steeg in Asia Pacific en Noord-Amerika en herstelde zich in Europa, terwijl de vraag in Latijns-Amerika zwak bleef. Lighting profiteert van gericht marketingmanagement, stringente kostenbeheersing en stijgende volumes in hoogwaardige producten. De nettoherstructureringslasten van miljoen hadden voornamelijk betrekking op projecten in India, Canada en Venezuela. De joint venture Lumileds, een niet-geconsolideerde deelneming, behaalde een aanzienlijke stijging van de omzet en boekte een operationele winst.
Consumer Electronics Marktontwikkelingen
Consumer Electronics: kerncijfers
Het toenemende tempo waarin innovatieve producten gemeengoed worden, vormt een uitdaging voor de hele bedrijfstak.
in miljoenen euro's Omzet
2001
2002
2003
10.633
9.855
9.188
-15
-7
-7
Omzetgroei % nominaal % vergelijkbaar
Bovendien groeit de concurrentie doordat computerleveranciers zich op de markt voor consumentenelektronica begeven, wat tot verdere convergentie leidt. Uitgedrukt in dollars stabiliseerden de markten zich, na twee jaar lang gedaald te zijn. In de
-15
-4
2
-585
208
248
tweede helft van het jaar werd het herstel zichtbaar, mede dank-
-5,5
2,1
2,7
zij de sterke omzet van LCD, Television en DVD. De monitor-
in het bedrijfsresultaat
-493
-14
-31
in % van de omzet
-4,6
-0,1
-0,3
655
46
-82
29.645
21.018
19.111
Bedrijfsresultaat in % van de omzet Bijzondere posten begrepen
Nettobedrijfskapitaal Personeel (FTE’s)
markten hadden te maken met een versnelde overgang van beeldbuizen naar lcd’s.
Strategie Consumer Electronics (CE) is geherpositioneerd met het oog op toekomstige groei na de overgang van analoog naar digitaal, van fabricage naar marketing en van een breed naar een beperkter, maar uitgekiend productenpakket. CE gaat verder met de uitwerking van de Connected Planet, de samenwerking met
Consumer Electronics omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
14 12
vooraanstaande detailhandelaren, de vorming van innovatieve nettobedrijfskapitaal
allianties en de introductie van nieuwe verkoopkanalen. De divisie streeft naar een organisatie die marktgerichter en over-
12,5 10,6
10,5
9,9
10
zichterlijker is. Daarmee wordt voor het einde van een besparing van miljoen op jaarbasis beoogd. Het winst-
9,2
8
doel is een operationele marge van tot ,%, waarvan % door
6
Licenses zal worden gegenereerd. CE is bezig zijn bedrijfsmidde-
4
len verder te verminderen door uitbesteding en verplaatsing
2
van zijn productie naar landen met een lage kostenstructuur.
0
Financiële resultaten
-2 1999
2000
2001
2002
2003
De vergelijkbare omzet steeg licht (%) na jaren van daling, en in overeenstemming met de groei van de markt. De nominale omzet werd sterk beïnvloed door de lagere koers van de Amerikaanse dollar. De groei was sterk in Asia Pacific (%). In de tweede helft van het jaar was er sprake van groei, waarbij
Consumer Electronics bedrijfsresultaat
Television, LCD Monitors, DVD en met name GSM betere resultaten behaalden. Over het algemeen stonden de marges
in miljoenen euro's
in % van de omzet
404
500
10%
302 208
250
248 5%
onder druk, met name in de eerste helft van het jaar. Mede dankzij innovatieve nieuwe producten wist Television in de loop van het jaar de marges te vergroten. Het bedrijfsresultaat, exclusief Licenses, kwam uit op een verlies van miljoen.
0
0%
De nettoherstructureringslasten bedroegen miljoen, en hadden voornamelijk betrekking op Television (Dreux) en
-250
-5%
-500
-10%
-15% 2000
2001
het eerst in de geschiedenis van de divisie negatief. Voornamelijk onder invloed van betalingen ten bedrage van miljoen
-585 -750 1999
Monitors. Op het eind van het jaar was het werkkapitaal voor
2002
2003
voor het gebruik van licenties in het verleden steeg het resultaat van Licenses tot miljoen. Cd-r/rw- en dvd-programma’s leverden hieraan de belangrijkste bijdrage.
Philips Jaaroverzicht 2003
49
Domestic Appliances and Personal Care
DAP: kerncijfers in miljoenen euro’s Omzet
2001
2002
2003
2.224
2.273
2.131 -6
Omzetgroei % nominaal
6
2
% vergelijkbaar
0
6
3
334
401
398
15,0
17,6
18,7 -
Bedrijfsresultaat in % van de omzet Bijzondere posten begrepen in het bedrijfsresultaat in % van de omzet
-4
-12
-0,2
-0,5
-
652
529
464
9.527
8.766
8.180
Nettobedrijfskapitaal Personeel (FTE’s)
DAP omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's 3
omzet
2,1 2
2,2
nettobedrijfskapitaal
2,3 2,1
1,8
1
0 1999
2000
2001
2002
2003
DAP bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet
500
20% 401
398
400
18% 334 287
300
16%
226 200
14%
100
12%
0 1999
50
Philips Jaaroverzicht 2003
2000
2001
2002
2003
Marktontwikkelingen De mondiale economische malaise, het geringe consumentenvertrouwen en het effect van SARS hadden een negatieve invloed op de consumentenbestedingen in de eerste helft van het jaar. De markten in China gaven echter in de tweede helft van het jaar een sterke opleving te zien. De markt voor huishoudelijke apparaten werd in gekenmerkt door hoge investeringen in marketing. Op de markt voor scheerapparaten was sprake van sterkere concurrentie, met name in Noord-Amerika. Strategie Domestic Appliances and Personal Care (DAP) levert een breed scala van consumentenproducten die dagelijks worden gebruikt in het huishouden en bij de persoonlijke verzorging. De divisie legt zich daarom toe op baanbrekende innovaties die de verwachtingen overtreffen en winstgevende groei opleveren. DAP streeft naar uitbreiding van het assortiment met een duurzame, gedifferentieerde mix van consumentenproducten in combinatie met gebruiksartikelen. De investeringen in marketing worden eveneens verhoogd om sterke groei en daardoor verdere resultaatverbetering te realiseren. De divisie is daarnaast van plan de producten van Oral Healthcare wereldwijd te gaan leveren. Financiële resultaten Ondanks een zwakke markt en een zwakker wordende Amerikaanse dollar wist DAP de uitstekende resultaten van het voorgaande jaar te handhaven. De vergelijkbare omzetgroei was %. Oral Healthcare liet een sterke groei van % zien, en Food & Beverage was toonaangevend in de bedrijfstak met een groei van %, beide op vergelijkbare basis. In steeg de winstgevendheid van ,% tot ,%. Hogere marges en stringente kostenbeheersing maakten een stijging van de winstgevendheid mogelijk ondanks een lagere nominale omzet. Een aanhoudende gerichtheid op activabeheer heeft geleid tot een lager nettobedrijfskapitaal en een sterke kasstroom.
Semiconductors
Semiconductors: kerncijfers in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
5.094
5.032
4.988
% nominaal
-26
-1
-1
% vergelijkbaar
-28
2
11
Omzet Omzetgroei
Bedrijfsresultaat
-716
-524
-342
-14,1
-10,4
-6,9
in het bedrijfsresultaat
-237
-160
-279
in % van de omzet
-4,7
-3,2
-5,6
4.993
3.814
2.676
35.956
34.225
33.177
in % van de omzet Bijzondere posten begrepen
Nettobedrijfskapitaal Personeel (FTE’s)
Bezettingsgraad Semiconductors 100% 84% 69%
75%
65%
65%
62%
56%
61%
Q2 Q3 2002
Q4
Q1
52% 50%
25%
0 Q1
Q2 Q3 2003
Q4
Semiconductors omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
sectorverkopen
nettobedrijfskapitaal
10 1,0 8
6
4
0,7
6,8
0,6
0,5
5,1
5,0
5,0
2001
2002
2003
4,5
0,2
Marktontwikkelingen Ondanks macro-economische omstandigheden als de oorlog in Irak, de SARS-epidemie en de zwakke Amerikaanse dollar, herstelden de halfgeleidermarkten zich in de tweede helft van het jaar. Uitgedrukt in Amerikaanse dollars bedroeg de groei in %, voornamelijk dankzij goede resultaten in Asia Pacific. De televisiemarkt was zwak in de eerste helft van , wat een negatieve invloed had op de verkoop van tvgerelateerde producten. De segmenten draadloze communicatie (ruim %) en computing (circa %) gaven sterke groei te zien; ook op de markt voor standaardproducten was sprake van groei. De mobieletelefoonmarkt sloot het jaar af met een hoeveelheid van miljoen stuks. De markt voor mobiele beeldschermen liet een versnelde overgang zien van zwart-wit naar kleur; laatstgenoemde neemt op dit moment ruim % van de markt voor zijn rekening. Strategie Semiconductors voert een actief portefeuillebeleid met een uitgebalanceerd productenpakket dat nieuwe, volwassen en veelzijdige producten omvat. De divisie bedient de consumenten-, communicatie-, auto- en computermarkt. In de komende tijd zal de aandacht worden gericht op de ontwikkeling van Nexperia-oplossingen waarin halfgeleiderproducten, software en diensten worden gecombineerd. In dit verband streeft de divisie naar groei in met name dvd+rw-, lcd tv- en communicatieproducten. Semiconductors voert een kapitaalefficiënte fabricagestrategie om toekomstige cycli in de bedrijfstak flexibeler en effectiever op te kunnen vangen. Nu de eigen productiecapaciteit gerationaliseerd is, zal een groter percentage van de toekomstige capaciteitsbehoefte worden uitbesteed. In heeft de divisie de kosten voor onderzoek en ontwikkeling, IT en infrastructuur aanzienlijk gereduceerd, en de economische levensduur van haar bedrijfsmiddelen verlengd om het break-even-punt verder te verlagen. Staf- en verkoopmedewerkers zullen in sterkere mate worden geconcentreerd in de regio Asia Pacific.
2
0 1999
2000
Philips Jaaroverzicht 2003
51
Semiconductors bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de sectorverkopen
40%
2.000 1.453
30%
1.500 1.000
20%
656
10%
500
0%
0 -500 -716
-1.000 1999
2000
2001
-524
-342
-10% -20%
2002
2003
Semiconductors bedrijfsresultaat en herstructureringen in miljoenen euro's 300
bedrijfsresultaat
herstructureringen
200 100 0 -100 -200 -300 -400 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 2001 2002 2003
52
Semiconductors werkt samen met prominente klanten, internetbedrijven en serviceproviders. In was % van onze verkopen afkomstig van onze grootste klanten; eind moet dit % zijn. Semiconductors profiteert al van de technologische samenwerking met STMicroelectronics en Motorola in Crolles. De divisie zal blijven investeren in meer geavanceerde capaciteit bij SSMC, dat begin zal worden geconsolideerd in verband met de toepassing van nieuwe verslaggevingsrichtlijnen.
Philips Jaaroverzicht 2003
Financiële resultaten Het aandeel van Semiconductors in de door de divisie bediende markt daalde in de loop van het jaar van ,% tot ,%. Het verlies van marktaandeel deed zich voornamelijk in de eerste helft van het jaar voor. Op basis van succesvolle verkopen van consumenten- en communicatieproducten slaagde de divisie er echter in haar marktaandeel te vergroten van ,% in het derde kwartaal naar ,% in het vierde kwartaal. De bezettingsgraad bleef het hele jaar stijgen en bereikte in het vierde kwartaal een niveau van %. Consumer en Mobile Communications realiseerden sterke groei. De omzet van Mobile Display Systems (MDS) steeg met %, voornamelijk als gevolg van de versnelde toepassing van kleurenbeeldschermpjes in nieuwe handapparaten. Uitgedrukt in volume verhoogde MDS zijn marktaandeel met %. Het bedrijfsresultaat over het vierde kwartaal bedroeg miljoen. De winst was te danken aan hogere omzet, lagere uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling en de gunstige effecten van de herstructurering van de wafer-productie. De lasten voor herstructurering en impairment bedroegen per saldo miljoen op jaarbasis. Het nettobedrijfskapitaal bleef dalen. De nettokapitaalinvesteringen bleven met miljoen op een laag niveau. De kasstroom gebruikt voor investeringsactiviteiten voor Crolles2, zoals verantwoord door de Philipsgroep, bedroeg miljoen.
Medical Systems
Medical Systems: kerncijfers in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
4.834
6.844
5.990
59
42
-12
9
5
7
-163
309
431
-3,4
4,5
7,2
in het bedrijfsresultaat
-454
-126
-147
in % van de omzet
-9,4
-1,8
-2,5
5.418
4.849
3.671
30.993
31.027
30.611
Omzet Omzetgroei % nominaal % vergelijkbaar Bedrijfsresultaat in % van de omzet Bijzondere posten begrepen
Nettobedrijfskapitaal Personeel (FTE’s)
Toekomstige vraag op basis van demografische trends % mensen ouder dan 60, westerse wereld 50%
40% 30% 30% 20% 20% 12% 10%
0
1950 2000 Bron: United Nations, Stanford University
2050
Medical Systems omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
8 6,8 6,0 6 4,8 4
3,0 2,5
2
0 1999
2000
2001
2002
2003
Marktontwikkelingen Uitgedrukt in lokale valuta vertoonden alle markten van Medical Systems groei, met uitzondering van Europa. De groei werd gestimuleerd door nieuwe technologieën voor snelle, vroegtijdige en nauwkeurige diagnostiek, alsmede nieuwe diagnostische technieken (bijvoorbeeld voor hartziekten en kanker). In de Verenigde Staten zorgt nieuwbouw van ziekenhuizen voor grotere, meerjarige contracten. Daarnaast willen vooraanstaande ziekenhuizen samenwerken voor de ontwikkeling van nieuwe medische behandelmethoden. Grootschalige genomische en proteomische onderzoeksprojecten worden opgezet om de kennis van ziekten op cellulair niveau te vergroten. Dit zal naar verwachting leiden tot nieuwe behandelmethoden om aandoeningen in een zeer vroeg stadium te kunnen opsporen en behandelen, waardoor chronische ziekten worden verminderd, de kwaliteit van leven van patiënten wordt verbeterd en hoge behandelkosten worden gereduceerd. Verwacht wordt dat dit in de komende jaren zal leiden tot een nieuwe dynamiek in de markt. Strategie De strategie van Medical Systems is erop gericht zijn leiderschap te behouden ten aanzien van een groot aantal modaliteiten alsmede op het gebied van cardiologie en patiëntenbewaking, en het marktaandeel voordurend te vergroten op het terrein van radiologie en medische ITsystemen. Dit zal worden gerealiseerd door middel van een innovatieprogramma dat gericht is op klinische topkwaliteit en productvernieuwing. Dit wordt geïllustreerd door de introductie in van nieuwe families snelle, hoogwaardige CT- en MR-scanners. Philips breidt ook zijn aanbod aan dienstverlening uit om het aantal contracten met klanten te vergroten. Op het gebied van IT werd een strategische alliantie bekendgemaakt met Epic, een prominente Noord-Amerikaanse producent van medische IT-systemen. Naar aanleiding van de vraag naar grote, meerjarige samenwerkingscontracten werd een speciale groep opgericht, die een groot aantal belangrijke overeenkomsten heeft afgesloten met vooraanstaande zorginstellingen, zoals de Cleveland Clinic. Op het gebied van moleculaire geneeskunde werd een aantal strategische contracten gesloten met zeer innovatieve startende ondernemingen voor de ontwikkeling van moleculairdiagnostische behandelmethoden waarmee aandoeningen in een vroeg stadium kunnen worden opgespoord.
Philips Jaaroverzicht 2003
53
Financieel gezien ging Medical Systems door op de weg van continue verbetering naar zijn EBITA-target van % van de omzet in .
Medical Systems bedrijfsresultaat in miljoenen euro's
in % van de omzet
500
431
16%
309 179
250
8%
169
0%
0
-163
-8%
-250 1999
2000
2001
2002
2003
Medical Systems vergelijkbare omzetgroei per kwartaal 2002-2003* in %, op jaarbasis
12 10 8
9
9
9
Q3
Q4
8
6 3 2
3
0 0
Q1
Q2
Q3
Q4
Q1
Q2
2002 2003 * na aanpassingen in verband met wisselkoers- en consolidatiewijzigingen
54
Philips Jaaroverzicht 2003
Financiële resultaten Het effect van de verkoop van Health Care Products (HCP) in en wisselkoersveranderingen buiten beschouwing gelaten, steeg de omzet met %. Patient Monitoring, Medical IT en Customer Services behaalden een goede omzet. Alle regio’s droegen bij aan de vergelijkbare omzetgroei. Het bedrijfsresultaat kwam uit op miljoen, inclusief een impairment-last van miljoen voor MedQuist en nettoherstructureringslasten van miljoen. Daarnaast werd het bedrijfsresultaat ongunstig beïnvloed door afwaardering van de voorraden voor een bedrag van miljoen in verband met uniformering van de voorraadwaarderingsgrondslagen bij alle bedrijfsonderdelen van Medical Systems. Cardiac and Monitoring Systems, Ultrasound en Healthcare IT leverden de grootste bijdrage aan de verbetering van het resultaat in . Positieve synergieeffecten leverden een besparing van miljoen op, dicht bij de doelstelling van miljoen. Supply chain management resulteerde in een verlaging van het werkkapitaal met miljoen, voornamelijk in nettovoorraden.
Diversen
Diversen: kerncijfers in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
4.471
2.971
2.218
% nominaal
-46
-34
-25
% vergelijkbaar
-24
-4
-5
-726
-246
-263
-16,2
-8,3
-11,9
8
285
39
0,2
9,6
1,8
Omzet Omzetgroei
Bedrijfsresultaat in % van de omzet Bijzondere posten begrepen in het bedrijfsresultaat in % van de omzet Nettobedrijfskapitaal Personeel (FTE’s)
477
-181
150
29.137
23.866
27.086
Diversen omzet en nettobedrijfskapitaal in miljarden euro's
omzet
nettobedrijfskapitaal
10 8,3 8
7,6
6
4,5 3,0
4
Inleiding Deze sector omvat vier hoofdactiviteiten: Corporate Technology (zoals Philips Research, Intellectual Property & Standards, Philips Centre for Industrial Technology en Philips Design), Corporate Investments (zoals Assembléon en Philips Enabling Technologies Group), Shared Services voor IT, Finance, HRM en Real Estate, en Other Activities (Optical Storage en NavTech). Daarnaast zijn er activiteiten die worden gereorganiseerd, of ontvlochten en gereedgemaakt om te worden afgestoten. Corporate Investments Binnen de portefeuille van Corporate Investments lieten de meeste activiteiten een resultaatverbetering zien, behalve de halfgeleider- en technologie-gerelateerde activiteiten, zoals Assembléon en Philips Enabling Technologies Group. Er werden extra herstructureringen uitgevoerd om de capaciteit in overeenstemming te brengen met de vraag en om ervoor te zorgen dat elke economische opleving volledig wordt benut. In verband met de economische neergang en het ontbreken van een echte opleving in de technologiesector, werd het desinvesteringsprogramma vertraagd. De Vocon/Telephony-activiteit werd in afgestoten, wat resulteerde in een bate van miljoen.
2,2 2 0 -2 1999
2000
2001
2002
2003
Totaal R&D-uitgaven Philips R&D-uitgaven in miljoenen euro's
R&D-uitgaven in % van de omzet
4.000
12% 3.312 3.043 2.766
3.000
2.617
2.284
9%
2.000
6%
1.000
3%
0 1999
2000
2001
2002
2003
Corporate Technology Het negatieve bedrijfsresultaat betreffende Corporate Technology nam in de loop van toe. Dit was voornamelijk het gevolg van het hogere niveau van de uitgaven voor opstartprojecten zoals LCoS en PolyLED. In het laatste kwartaal van werd CINEOS Microdisplay Television op basis van LCoS-technologie met succes geïntroduceerd in de Verenigde Staten. In voltooide PolyLED de installatie van een kleurenproductielijn. De eerste commerciële producten zullen in de loop van op de markt worden gebracht. De onderzoekskosten bij Corporate Technology kwamen overeen met die in het voorgaande jaar. Het totaalbedrag van de uitgaven door Philips voor onderzoek en ontwikkeling daalde tot , miljard, tegenover , miljard in . Ondanks geringere uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling was Philips in staat zijn hoge niveau van initiële octrooiaanvragen te handhaven. Het grote aantal octrooiaanvragen in de laatste drie jaar heeft ertoe geleid, dat in de portefeuille wereldwijd boven de . octrooirechten uitkwam.
Philips Jaaroverzicht 2003
55
Shared Service Centers
Philips bereikt 100.000 octrooirechten
Teneinde een meer kosteneffectieve en procesgerichte organisatie te creëren, heeft de onderneming in de loop van het jaar drie nieuwe Shared Service Centers opgericht (Accounting & Reporting Services, People Services en IT Services), naast de centra voor Global Real Estate en Non-Product-Related Purchasing. De opstartkosten voor de nieuwe Shared Service Centers en bijzondere posten in Global Real Estate resulteerden in een verlies voor deze servicecentra van miljoen. In de bijzondere posten is een impairment-verlies voor een gebouw begrepen ( miljoen), dat ruimschoots gecompenseerd werd door baten uit de verkoop van onroerend goed ( miljoen).
aantal octrooi-aanvragen afgelopen vijf jaar
4.000 3.018
3.144
3.035
2002
2003
3.000 2.074 2.000
1.535
1.000
0 1999
2000
2001
Other Activities De herstructureringsprogramma’s maakten Optical Storage in weer winstgevend, met een bedrijfsresultaat van miljoen (voornamelijk dankzij Automotive Playback Modules en Audio/Video-activiteiten) dat overeenkomt met een verbetering van miljoen. NavTech is een vooraanstaande leverancier van digitale kaartinformatie en daaraan gerelateerde software en diensten voor een breed scala van navigatie- en geografische toepassingen. Gedurende meerdere jaren heeft NavTech geïnvesteerd in het opzetten van een databank met gedetailleerde weggegevens en aanverwante informatie. De vraag naar verkeersnavigatiesystemen neemt nog steeds toe. In steeg de omzet met miljoen tot miljoen, terwijl het bedrijfsresultaat steeg met miljoen tot miljoen. Daarnaast heeft de onderneming een voorziening van miljoen, betreffende de verkoop in van aandelen NavTech aan een investeringsconsortium, vrij laten vallen.
Aantal ERP-systemen in gebruik bij Philips aantal ERP-systemen 600 508 500 400 300
229
200 100
59
28
2004
2006
0 1997
2002
Niet toegerekend: kerncijfers in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
-411
-332
-307
290
2
-254
Bedrijfsresultaat
-121
-330
-561
Personeel (FTE’s)
5.463
4.315
2.473*
Corporate en regionale overheads
Pensioenen / vergoedingen na pensionering
* Herrubricering naar Shared Services in Diversen in 2003: 1.623
56
Philips Jaaroverzicht 2003
Corporate en regionale overheadkosten De verlaging van de corporate overheadkosten werd in met kracht voortgezet, wat tenietgedaan werd door een aanzienlijke stijging van de pensioenkosten. De pensioenkosten stegen in met miljoen, met inbegrip van uitkeringen aan inactieve werknemers na pensionering, die niet aan de productdivisies kunnen worden toegerekend. De kosten van het corporate center – inclusief de programma’s van de onderneming voor duurzaamheid en global brand management – alsmede nationale en regionale overheadkosten kunnen niet aan de productsectoren worden toegerekend maar worden afzonderlijk verantwoord onder Niet toegerekend.
Omzet per geografisch gebied 2002-2003 in miljoenen euro's
2002
2003
13.456 12.768
Europa/Afrika
9.804
Noord-Amerika
7.911 1.513 1.236
Latijns-Amerika
7.047 7.122
Asia Pacific
0
5.000
10.000
15.000
Bedrijfsresultaat per geografisch gebied in miljoenen euro’s 2001
2002
2003
Europa / Afrika
-497
888
916
Noord-Amerika
-851
-521
-411
Latijns-Amerika
-13
23
-27
Asia Pacific
-34
30
10
-1.395
420
488
Totaal
Resultaten per regio In daalde de omzet in Europa met %, deels als gevolg van desinvesteringen en zwakkere wisselkoersen (zoals het pond sterling). Semiconductors en Medical Systems behaalden een omzetgroei, terwijl de omzet zwakker was bij Consumer Electronics en Diversen. Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk boekten de zwakste omzetontwikkeling, deels gecompenseerd door een sterke stijging in Oost-Europa. De omzet in Noord-Amerika daalde met %, voornamelijk als gevolg van de zwakkere Amerikaanse dollar en de verkoop van HCP in . Op vergelijkbare basis steeg de omzet met %. Alle sectoren droegen hieraan bij, behalve Semiconductors. De omzet in Latijns-Amerika daalde met %, voornamelijk als gevolg van aanzienlijk lagere wisselkoersen door de ineenstorting van de Argentijnse en Venezolaanse economieën. De omzet in Asia Pacific steeg met niet meer dan % door het negatieve effect van lagere wisselkoersen als gevolg van de daling van de koers van de Amerikaanse dollar. Op vergelijkbare basis steeg de omzet met %, aangevoerd door een explosief stijgende omzet in China (% hoger). De effecten van wijzigingen in consolidaties en wisselkoersen niet meegerekend, lieten alle sectoren, behalve DAP, in de tweede helft van het jaar een sterke stijging van de omzet zien, met name bij Semiconductors. De wereldwijde verbetering in het bedrijfsresultaat over was voornamelijk te danken aan goede resultaten in Europa en Noord-Amerika. Ondanks de aanzienlijke verbetering in Noord-Amerika is deze regio nog steeds verliesgevend als gevolg van herstructureringslasten bij Semiconductors en een impairment-last voor MedQuist. Voorstel tot dividenduitkering aan aandeelhouders van Koninklijke Philips Electronics N.V. Aan de algemene vergadering van aandeelhouders zal worden voorgesteld een dividend van , per gewoon aandeel uit te keren ( miljoen). Overeenkomstig artikel van de statuten en met goedkeuring van de raad van commissarissen en de vergadering van prioriteitsaandeelhouders zal het resterende bedrag van het resultaat over het financiële jaar als reserve worden ingehouden. In werd uit de overige reserves een bedrag uitgekeerd van , per gewoon aandeel.
Philips Jaaroverzicht 2003
57
Gebeurtenissen na balansdatum Op september maakte Atos Origin bekend met Schlumberger Sema een overeenkomst te hebben getekend voor overname van diens kernactiviteiten voor IT-dienstverlening. De transactie is goedgekeurd op de aandeelhoudersvergadering van Atos Origin in januari . Als vergoeding voor de overname zal Atos Origin aan Schlumberger , miljoen aandelen leveren, samen met een bedrag van miljoen in contanten. Met de transactie, die is gebaseerd op de volumegewogen gemiddelde koers van het aandeel Atos Origin over de periode van dagen voorafgaande aan september ( ,), is een totale overnameprijs van . miljoen gemoeid. Hierdoor zal het belang van Philips verder verwateren van ,% tot ,%, hetgeen zal resulteren in een niet-operationele verwateringsbate zonder kasstroomeffect van circa miljoen (op basis van Atos Origin’s vermogenspositie per september ), die zal worden verantwoord in de Philips-resultaten over het eerste kwartaal van . Op januari bereikte de onderneming een principe-akkoord met de vakorganisaties in Nederland, dat zal resulteren in een vermindering van de pensioenverplichtingen en daarmee samenhangende risico’s voor de onderneming. Het akkoord moet nog worden goedgekeurd door de leden van de vakorganisaties. Gezien deze blijvende onzekerheden kunnen de definitieve gevolgen van het akkoord voor de pensioenverplichtingen en toekomstige pensioenkosten van de onderneming nog niet worden bepaald.
58
Philips Jaaroverzicht 2003
Vooruitzichten Voortbouwend op wat we in hebben bereikt, verwachten we de opgaande lijn te kunnen vasthouden. We zullen de groei van onze medische activiteiten voortzetten en zijn goed op weg het voor gestelde winstdoel van % EBITA te realiseren. Nu we bij CE in de Verenigde Staten een break-even-resultaat hebben bereikt in het vierde kwartaal, is het behalen van algehele winstgevendheid bij deze divisie in een van onze topprioriteiten. Beoogd wordt dit te realiseren via het bedrijfsvernieuwingsprogramma van CE, dat ten doel heeft CE’s kostenstructuur vóór het eind van te verlagen met een extra bedrag van miljoen. Nu de eerste tekenen van een positieve kentering in de markten voor onze halfgeleiderproducten zich aandienen, verwachten we te kunnen profiteren van verdere successen voor Nexperia als designplatform en verwachten we bij Semiconductors dit jaar goede resultaten te behalen. We zullen onze groeiplannen implementeren voor Azië, en in het bijzonder voor China, in het kader van onze managementagenda voor . In dit verband worden mogelijkheden verkend om te voldoen aan de wensen van de consument in deze belangrijke opkomende markten. Bij Lighting en DAP richten we ons op uitbreiding van de markten voor onze innovatieve producten, terwijl we tevens onze bedrijfsvoering zullen optimaliseren. Acties om Philips meer een echt marktgestuurde onderneming te maken, zullen worden gecontinueerd, met een grotere aandacht voor de Philips-merknaam. In het kader van het ‘One Philips’-programma zal ernaar worden gestreefd te komen tot verdere besparingen op de indirecte kosten. Realisatie van onze managementagenda voor zal de verwezenlijking van onze financiële en strategische doelstellingen een stuk dichterbij brengen.
februari Raad van bestuur
Philips Jaaroverzicht 2003
59
60
Philips Jaaroverzicht 2003
Raad van bestuur
Gerard Kleisterlee 1946, Nederlander
Jan Hommen 1943, Nederlander
President/chief executive officer en voorzitter van de raad van bestuur en de groepsraad
Vice-voorzitter van de raad van bestuur en chief financial officer
President/chief executive officer en voorzitter van de raad van bestuur van de vennoot-
Vice-voorzitter van de raad van bestuur sinds april 2002; lid van de raad van bestuur
schap sinds april 2001; lid van de raad van bestuur sinds april 2000; lid van de groepsraad
en de groepsraad en chief financial officer sinds maart 1997
sinds januari 1999 Jan Hommen studeerde bedrijfseconomie aan de Katholieke Universiteit in Tilburg. Na zijn Na een graad in elektrotechniek behaald te hebben aan de TU Eindhoven, begon Gerard
studie ging hij in 1970 als controller werken bij Lips Aluminium in Drunen. Dit bedrijf werd in
Kleisterlee zijn carrière bij Philips in 1974 bij Medical Systems. In 1981 werd hij general manager
1975 overgenomen door Alcoa, waarbij hij werd benoemd tot financial director van Alcoa
van Professional Audio Systems. In 1986 maakte hij de overstap naar Philips Components, en
Nederland. In 1978 werd Jan Hommen overgeplaatst naar het hoofdkantoor van Alcoa in
nadat hij general manager van Philips Display Components Europe geworden was, werd hij in
Pittsburgh,VS, als assistant-treasurer. In 1986 werd hij daar benoemd tot vice-president en
1994 benoemd tot managing director van Philips Display Components Worldwide. In 1996
treasurer, en in 1991 tot executive vice-president en chief financial officer.
werd hij president van Philips Taiwan en regional manager voor Philips Components in Asia Pacific.Van september 1997 tot juni 1998 was hij tevens verantwoordelijk voor de activiteiten
Jan Hommen is tevens bestuursvoorzitter van de Amerikaanse Philips-dochter MedQuist
van de Philips-groep in China.Van januari 1999 tot september 2000 was hij president/chief
en lid van de raad van commissarissen van de voormalige Philips-dochtermaatschappij Atos
executive officer van de voormalige Philips-divisie Components.
Origin.Voorts is hij lid van de raad van commissarissen van Koninklijke Ahold en TPG en voorzitter van de raad van toezicht van het academisch ziekenhuis Maastricht.
Gerard Kleisterlee is ook voorzitter van de raad van toezicht van de TU Eindhoven en nonexecutive director van Vivendi Universal.
Ad Huijser 1946, Nederlander
Gottfried Dutiné 1952, Duitser
Executive vice-president en chief technology officer
Executive vice-president
Lid van de raad van bestuur sinds april 2002; chief technology officer sinds mei 2001; lid van
President/chief executive officer van de divisie Consumer Electronics sinds januari 2003;
de groepsraad sinds april 1999 en chief executive officer van Philips Research sinds 1998
lid van de raad van bestuur sinds april 2002; lid van de groepsraad sinds februari 2002
Na een graad behaald te hebben aan de TU Eindhoven, behaalde Ad Huijser een doctorsgraad
Gottfried Dutiné heeft een elektrotechnisch ingenieursdiploma en behaalde een doctorsgraad
in toegepaste natuurkunde aan de Universiteit Twente. In 1970 trad hij bij Philips in dienst, waar
in telecommunicatietechniek aan de Universiteit van Darmstadt. Hij begon zijn carrière bij
hij verschillende functies vervulde bij Philips Research voordat hij in 1991 chief technology
Rockwell-Collins in Frankfurt, waar hij werd benoemd tot technisch directeur. In 1984 trad hij
officer van de divisie Consumer Electronics werd. Een jaar later werd hij managing director van
in dienst van Motorola, vanwaar hij in 1989 naar Robert Bosch vertrok waar hij diverse functies
Research & Development voor de business group Television. In 1994 keerde hij terug naar
vervulde tot zijn vertrek eind 1997 naar Alcatel in Parijs. Bij Alcatel werd hij benoemd tot vice-
Philips Research als managing director en directievoorzitter, en in 1996 werd hij benoemd
president van de Telecom Board Committee en area president voor Centraal & Oost-Europa
tot senior advisor en director van Philips Multimedia Center in Californië.
en Rusland.
Ad Huijser is tevens lid van de raad van commissarissen van CQM (Centre for Quantitative Methods).
Philips Jaaroverzicht 2003
61
Groepsraad De groepsraad bestaat uit de raad van bestuur en de volgende topfunctionarissen:
Arie Westerlaken 1946, Nederlander
Jan Oosterveld 1944, Nederlander
Lid van de groepsraad sinds mei 1998 en secretaris van de raad van
Lid van de groepsraad sinds mei 1998; verantwoordelijk voor Corporate
bestuur sinds 1997 en chief legal officer sinds 1996
Strategy sinds1997 en de regio Asia Pacific sinds 2003
Arie Westerlaken behaalde een graad in rechten aan de Universiteit
Jan Oosterveld studeerde werktuigbouwkunde en fabrieksautomatisering
Utrecht. In 1973 trad hij in dienst van de juridische afdeling van Philips in
aan de TU Eindhoven en behaalde zijn MBA aan het Instituto de Estudios
Eindhoven en in 1979 werd hij benoemd tot general counsel voor Philips
Superiores de la Empresa in Barcelona. Hij trad in 1972 bij Philips in dienst
Japan. Na zes jaar in Japan en vijf jaar bij de afdeling Corporate Legal in
en vervulde verschillende senior-managementfuncties in Spanje en
Eindhoven te hebben gewerkt, verliet hij Philips in 1990 voor een functie
Nederland voordat hij in 1983 R&D en industrial director van de video-
als directeur juridische zaken bij DAF Trucks. Hij keerde in 1994 bij Philips
recordergroep werd. In 1984 werd Jan Oosterveld benoemd tot directeur,
terug en werd in 1996 benoemd tot chief legal officer.
waarna hij in 1989 toetrad tot Philips Key Modules. In 1995 werd hij benoemd tot managing director.
Arthur van der Poel 1948, Nederlander
Scott McGregor 1956, Amerikaan
Lid van de groepsraad sinds mei 1996; verantwoordelijk voor
Lid van de groepsraad sinds januari 2002 en president/chief executive
Sustainability and Quality Policy sinds 2002
officer van de divisie Semiconductors sinds 2001
Arthur van der Poel behaalde een graad in telecommunicatietechniek aan
Scott McGregor behaalde een B.A.-graad in psychologie en een M.Sc.-graad
de TU Eindhoven en begon zijn carrière bij de PTT. Hij trad bij Philips in
in informatica en computertechniek aan de Stanford University. In 1998
dienst in 1984, waar hij in 1991 directeur van de divisie Semiconductors
trad hij in dienst van Philips Semiconductors met verantwoordelijkheid voor
werd (met verantwoordelijkheid voor de business group Consumer IC’s).
de nieuw opgerichte unit Emerging Businesses, die zich met name richt op
Drie jaar later werd hij benoemd tot managing director van deze business
het creëren van snelgroeiende markten zoals smartcards, networking,
group.Van 1996 tot 2001 was hij chief executive officer van Philips
digital media processing en computing.Voordat hij bij Philips in dienst trad,
Semiconductors en van mei 1998 tot april 2003 lid van de raad van bestuur.
vervulde hij topmanagementfuncties bij het Xerox Palo Alto Research Center, Microsoft, Digital Equipment en SCO.
Andrea Ragnetti 1960, Italiaan
Daniel Hartert 1958, Duitser
Lid van de groepsraad sinds januari 2003 en chief marketing officer
Lid van de groepsraad sinds augustus 2003 en chief information officer
sinds 2003
sinds 2002
Andrea Ragnetti studeerde politieke wetenschappen aan de universiteit
Daniel Hartert is in 1986 afgestudeerd in informatica en bedrijfskunde.
van Perugia. Hij begon zijn marketingcarrière in 1987 bij Procter & Gamble.
In de eerste zes jaar van zijn professionele loopbaan bekleedde hij diverse
Van 1993 tot 1997 werkte hij bij Joh. A. Benckiser, uiteindelijk in de rol van
technische functies bij Robert Bosch GmbH en VLSI Technology GmbH
vice-president marketing. In 1998 trad hij in dienst van Telecom Italia als
in München. In 1992 werd hij IT-directeur van de Europese muziek-
executive vice-president marketing van de divisie Mobile en een jaar later
activiteiten van Bertelsmann AG. Hij verhuisde in 1995 naar New York,
bekleedde hij daar een soortgelijke functie bij de consumentendivisie.
waar hij de internationale CIO van Bertelsmann Music Group werd.Vier jaar later keerde hij naar Duitsland terug en werd hij CIO en lid van de Executive Board van Bertelsmanns Direct Group. Hij werd in 2001 benoemd in de Executive Board van Arvato, de divisie Services van Bertelsmann.
62
Philips Jaaroverzicht 2003
Tjerk Hooghiemstra 1956, Nederlander
Johan van Splunter 1945, Nederlander
Rudy Provoost 1959, Belg
Lid van de groepsraad sinds april 2000 en verantwoordelijk voor
Lid van de groepsraad sinds augustus 2003 en president/chief executive
Lid van de groepsraad sinds augustus 2003 en chief executive officer van
Human Resources Management sinds 2000
officer van de divisie Domestic Appliances and Personal Care sinds 2003
Philips Consumer Electronics Global Sales and Services sinds 2003
Tjerk Hooghiemstra behaalde in 1982 een graad in economie aan de
Johan van Splunter studeerde economie aan de universiteit van Amsterdam.
Rudy Provoost studeerde psychologie en bedrijfskunde aan de universiteit
Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hij was drie jaar werkzaam bij de Amro
Hij begon zijn loopbaan bij Philips in 1969 en bekleedde verschillende
van Gent. In 1984 begon hij zijn professionele loopbaan bij Procter & Gamble
Bank voordat hij in 1986 in dienst trad van de Hay Group, waar hij lid werd
functies in het product-management, marketing- en algemeen management
Benelux.Vanaf 1987 was hij werkzaam bij Canon in België, bij de afdelingen
van de European Executive Board en partner van de Hay Group Exempted
bij Personal Care en Consumer Electronics. In 1985 werd hij directeur van
verkoop en marketing, en hij werd daar benoemd tot marketingdirecteur
Partnership. In 1996 trad hij bij Philips in dienst, waar hij werd benoemd tot
Grundig Appliances in Duitsland en vervolgens lid van de raad van bestuur
voor alle bedrijfsonderdelen in 1989. In 1992 kwam Rudy Provoost als
managing director van HRM voor de divisie Consumer Electronics.
van Grundig AG. In 1997 werd Johan van Splunter CEO van Philips Zuid-
Managing Director in dienst van Whirlpool in België, waar hij in 1999 vice-
Afrika.Van oktober 2001 tot december 2002 was hij Regional Executive in
president Whirlpool Brand Group Europe werd. De overstap naar Philips
Azië en CEO van Philips in Singapore.
maakte hij in oktober 2000, toen hij benoemd werd tot executive vicepresident van Philips Consumer Electronics in Europa.
Jouko Karvinen 1957, Fin
Barbara Kux 1954, Zwitserse
Theo van Deursen 1946, Nederlander
Lid van de groepsraad sinds oktober 2002 en president/chief executive
Lid van de groepsraad sinds oktober 2003 en chief procurement officer
Lid van de groepsraad sinds april 2003 en president/chief executive
officer van de divisie Medical Systems sinds 2002
sinds 2003
officer van de divisie Lighting sinds 2003
Jouko Karvinen heeft een M.Sc.-graad in elektronica en industriële economie
Barbara Kux behaalde een MBA van INSEAD. Zij begon haar loopbaan in
Theo van Deursen kwam in 1973 bij Philips, na zijn studie elektrotechniek
behaald bij de Tampere University of Technology in Finland.Voordat hij bij
1979 als marketingmanager bij Nestlé S.A. in Duitsland. In 1984 trad zij in
en bedrijfskunde aan de TU Eindhoven. Sindsdien heeft hij in meerdere
Philips in dienst trad in 2002, was hij verantwoordelijk voor de Automation
dienst van McKinsey, waar zij werkte voor belangrijke internationale cliënten
belangrijke managementposities gewerkt, onder andere als chief executive
Division van ABB Group Ltd. en lid van de ABB Group Executive Committee.
aan strategische en bedrijfsmatige transformatie. Na vijf jaar stapte zij over
officer van de businessgroepen Lighting Electronics en Automotive &
Jouko Karvinen heeft voor de ABB Group tevens verschillende internatio-
naar ABB, waar zij als vice-president verantwoordelijk werd voor nieuwe
Special Lighting. In 2002 was hij verantwoordelijk voor de ontvlechting
nale functies vervuld, met verantwoordelijkheid op het gebied van verkoop
activiteiten in Midden- en Oost-Europa. In 1993 keerde zij terug naar Nestlé,
van de divisie Components. In 1985 voltooide hij het Executive MBA-
en marketing, projectmanagement en bedrijfsleiding. Hij heeft veel ervaring
waar zij als vice-president verantwoordelijk werd voor Nestlés Midden- en
programma van IMD en later bekroonde hij deze studie met een
met de integratie van overgenomen activiteiten.
Oost-Europese vestigingen. In 1999 kwam zij in dienst van Ford Europa als
Executive MBA van de universiteit van Virginia, in de Verenigde Staten.
Executive Director met de verantwoordelijkheid voor het optimaliseren van de synergie en voor het opzetten van gemeenschappelijke bedrijfsprocessen en -structuren voor alle hoofdactiviteiten, waaronder inkoop.
Frans van Houten 1960, Nederlander Lid van de groepsraad sinds augustus 2003 en chief executive officer van Consumer Electronics Business Groups sinds 2003 Frans van Houten heeft economie, marketing en bedrijfskunde gestudeerd. Hij kwam in 1986 bij Philips in dienst en bekleedde meerdere functies in sales & marketing voordat hij in 1992 naar de Verenigde Staten verhuisde om leiding te geven aan Philips Airvision, een kleine jonge onderneming op het gebied van vliegtuigamusement.Van 1993 tot 1996 was hij vice-president Global Marketing and Sales van Communication Network Systems bij PKI in Duitsland. In 1996 kwam hij in dienst van Consumer Electronics (CE) in Eindhoven om de business Disc Systems op te zetten. In 1998 werd hij chief operating officer van de Digital Video Group in Palo Alto, Californië, alvorens in 1999 te verhuizen naar Singapore. Daar werd hij executive vice-president voor de nationale organisaties en bedrijfsactiviteiten van Consumer Electronics in Asia Pacific, het Midden-Oosten en Afrika. In 2002 werd hij algemeen directeur Global Business Creation bij de divisie Consumer Electronics.
Philips Jaaroverzicht 2003
63
Raad van commissarissen
L.C. van Wachem 1931, Nederlander** ***
W. de Kleuver 1936, Nederlander* ***
L. Schweitzer 1942, Fransman
Voorzitter
Vice-voorzitter en secretaris
Lid van de raad van commissarissen sinds 1997; tweede termijn loopt
Lid van de raad van commissarissen sinds 1993; derde termijn loopt
Lid van de raad van commissarissen sinds 1998; tweede termijn loopt
in 2005 af
in 2005 af.
in 2006 af
Voorzitter en chief executive officer van Renault, president van Renault
Voormalig voorzitter van de raad van bestuur van Koninklijke Shell Groep
Voormalig executive vice-president van Koninklijke Philips Electronics N.V.
Nissan en lid van het bestuur van BNP Parisbas, Electricité de France
en voormalig voorzitter van de raad van commissarissen van N.V.
en Volvo
Koninklijke Nederlandse Petroleum Maatschappij.Voormalig lid van de raad van commissarissen van Akzo Nobel, Bayer en BMW, en voormalig non-executive director van IBM. Momenteel voorzitter van de board of directors van Zürich Financial Services en van Global Crossing Inc., en non-executive director van ATCO
Sir Richard Greenbury 1936, Brit**
J-M. Hessels 1942, Nederlander*
Prof. K.A.L.M. van Miert 1942, Belg*
Lid van de raad van commissarissen sinds 1998; tweede termijn loopt
Lid van de raad van commissarissen sinds 1999; tweede termijn loopt
Lid van de raad van commissarissen sinds 2000; eerste termijn loopt
in 2006 af
in 2007 af
in 2004 af
Voormalig voorzitter en chief executive officer van Marks & Spencer
Voormalig chief executive officer van Koninklijke Vendex KBB en
Voormalig vice-president van de Europese Commissie en voormalig
en voormalig director van Lloyds TSB, British Gas, ICI en Zeneca, en
momenteel voorzitter van de raad van commissarissen van Euronext en
voorzitter-rector van de Universiteit Nyenrode, lid van de raad van
momenteel lid van het bestuur van Electronics Boutique Plc
lid van de raad van commissarissen van Laurus, Amsterdam Schiphol
commissarissen van Wolters Kluwer, RWE, DHV, Agfa Gevaert,
Group, Koninklijke Vopak, Heineken, Barnesandnoble.com en Fortis
De Persgroep, Fraport, Munich Re en Anglo American
J.M.Thompson 1942, Canadees**
C.J.A. van Lede 1942, Nederlander**
Lid van de raad van commissarissen sinds 2003; eerste termijn loopt
Lid van de raad van commissarissen sinds 2003; eerste termijn loopt
in 2007 af
in 2007 af
Voormalig vice-voorzitter van de board of directors van IBM, momenteel
Voormalig voorzitter van de raad van bestuur van Akzo Nobel en momen-
voorzitter van de board of directors van Toronto Dominion Bank en
teel voorzitter van de raad van commissarissen van De Nederlandse Bank,
director van Thomson Corporation en Robert Mondavi Corporation
lid van de raad van commissarissen van Akzo Nobel, Heineken, KLM, Scania, Reed Elsevier, Sara Lee Corporation, Air Liquide, en voorzitter van de board of directors van INSEAD
* Lid van het Audit Committee ** Lid van het Remuneration Committee *** Lid van het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee
64
Philips Jaaroverzicht 2003
Preadvies van de raad van commissarissen Algemeen De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het toezicht op beleid en handelen van het uitvoerend leidinggevend orgaan (de raad van bestuur) van de vennootschap. Krachtens het Nederlandse ondernemingsrechtelijke systeem waarbij bestuurs- en toezichthoudende organen zijn gescheiden, is de raad van commissarissen een afzonderlijk orgaan en volkomen onafhankelijk van de raad van bestuur. Deze onafhankelijkheid komt eveneens tot uiting in de eis dat leden van de raad van commissarissen noch lid van de raad van bestuur, noch werknemer van de onderneming mogen zijn. De raad van commissarissen, handelend in het belang van de vennootschap en de Philips-groep, heeft tot taak toezicht te houden op, en advies te geven over, het beleid van de raad van bestuur en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en de groep. De raad is bevoegd personen ter benoeming tot lid van de raad van commissarissen of raad van bestuur aan de algemene vergadering van aandeelhouders voor te dragen. Voor belangrijke bestuursbeslissingen, inclusief besluiten terzake van de strategie, is de goedkeuring van de raad van commissarissen vereist. De (individuele) bezoldiging van de leden van de raad van bestuur wordt door de raad van commissarissen bepaald. De raad van commissarissen heeft onder zijn verantwoordelijkheid bepaalde taken toegewezen aan drie permanente commissies: het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee, het Remuneration Committee en het Audit Committee. De afzonderlijke verslagen van deze commissies maken deel uit van dit preadvies en zijn hieronder opgenomen. Evenals in , met de inwerkingtreding van de Amerikaanse Sarbanes-Oxley Act, waren er ook in ontwikkelingen op het gebied van corporate governance. In het kader van wereldwijde ontwikkelingen op dit terrein, werd op december de Nederlandse corporate governance code gepubliceerd. De raad van commissarissen heeft zich tijdens verschillende vergaderingen laten informeren over deze code – die al eerder in concept verscheen – en daarbij de gevolgen ervan voor de vennootschap besproken. Vanaf de verslaglegging over het boekjaar dienen bedrijven in hun jaarverslag informatie te verstrekken over de hoofdlijnen van de corporate governance-structuur en de naleving van deze code. Overeenkomstig de verbeteringen die de onderneming de afgelopen decennia ten aanzien van corporate governance heeft doorgevoerd, wordt in het Annual Report nader toegelicht hoe Philips zijn corporate governance-structuur verder wil vormgeven (zie hiervoor de afzonderlijke bijlage bij dit Jaaroverzicht ).
Vergaderingen van de raad van commissarissen De raad van commissarissen kwam in de loop van zesmaal bijeen. Een tweedaagse vergadering werd aan strategie gewijd. Alle leden namen deel aan vijf of meer van deze vergaderingen. De leden van de raad van bestuur waren bij deze vergaderingen aanwezig behalve bij de bespreking van de samenstelling en het functioneren van de raad van commissarissen en zijn leden. De raad van commissarissen vergaderde ook zonder de leden van de raad van bestuur bij overleg over de samenstelling van de raad van bestuur en de groepsraad, en over bezoldiging en functioneren van de leden van de raad van bestuur en van de groepsraad. De raad van commissarissen werd door de raad van bestuur gedurende het jaar geïnformeerd en geconsulteerd over de gang van zaken, belangrijke beslissingen en de strategie van de Philips-groep. Naast de geplande vergaderingen hadden de voorzitter en andere leden van de raad van commissarissen gedurende het jaar regelmatig contact met de president/chief executive officer en andere leden van de raad van bestuur.
Samenstelling en bezoldiging van de raad van commissarissen Leden van de raad van commissarissen worden door de algemene vergadering van aandeelhouders benoemd op gezamenlijke voordracht van de raad van commissarissen en de vergadering van houders van prioriteitsaandelen. De raad van commissarissen streeft naar een adequate combinatie van kennis en ervaring onder zijn leden inzake de wereldwijde activiteiten en verscheidenheid van Philips Jaaroverzicht 2003
65
producten van het concern. Daarom wordt gestreefd naar een gepast ervaringsniveau in de marketing, fabricage, technologie, financiële, economische, sociale en juridische aspecten van het internationale bedrijfsleven en van bestuurlijke en publieke organen. De raad van commissarissen streeft verder naar voldoende Philips-ervaring binnen het college, met één voormalige Philips-topfunctionaris. Leden van de raad van commissarissen worden voor een vaste termijn van vier jaar benoemd en zijn tweemaal voor een volle termijn van vier jaar herbenoembaar. De raad van commissarissen bestaat momenteel uit acht leden. Op de algemene vergadering van aandeelhouders van maart werd de heer J.M. Hessels herbenoemd. De heren J.M. Thompson en C.J.A van Lede werden benoemd tot lid van de raad van commissarissen. De zittingstermijn van de heer K.A.L.M. van Miert loopt op de algemene vergadering van aandeelhouders van af. Aangezien hij door zijn kennis en ervaring een belangrijke bijdrage levert in zowel de raad als het Audit Committee, stellen wij in overleg met de vergadering van houders van prioriteitsaandelen aan de algemene vergadering van aandeelhouders van maart voor de heer Van Miert te herbenoemen. In overleg met de vergadering van houders van prioriteitsaandelen zullen we op de algemene vergadering van aandeelhouders van eveneens voorstellen de heer E. Kist met ingang van juli te benoemen tot lid van de raad van commissarissen. De heer Kist () is momenteel voorzitter van de raad van bestuur van ING Groep en bekleedde in de loop der jaren verschillende managementfuncties binnen deze onderneming. Zo was hij gedurende drie jaar president van de Amerikaanse verzekeringsactiviteiten van ING in Washington D.C. Hij is lid van diverse besturen van Nederlandse organisaties, zoals de Vereniging VNO-NCW, het Nederlandse Rode Kruis en het Fonds Slachtofferhulp Nederland. Op het internationale vlak is hij bestuurslid van de International Insurance Society in New York en het Vredespaleis in Den Haag, en lid van de Geneva Association. Per juni zal de heer Kist aftreden als voorzitter van de raad van bestuur van ING Groep. Het voorstel aan de algemene vergadering van aandeelhouders om de heer Kist te benoemen tot lid van de raad van commissarissen, berust niet alleen op diens managementervaring, maar tevens op zijn kennis van en ervaring met de financieel-economische aspecten van het internationale bedrijfsleven. De bezoldiging van de leden van de raad van commissarissen wordt door de algemene vergadering van aandeelhouders vastgesteld. Overeenkomstig de statuten van de vennootschap heeft de raad van commissarissen de hoogte bepaald van de extra bezoldiging van de voorzitter en de leden van de commissies. Sinds bedraagt de bezoldiging van de leden van de raad van commissarissen . per jaar en van de voorzitter .. De bezoldiging van een commissielidmaatschap bedraagt . per jaar; voor nadere gegevens wordt verwezen naar pagina en van het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis.
Verslag van het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee Het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee bestaat uit de voorzitter en de vice-voorzitter/secretaris van de raad van commissarissen. In overeenstemming met de beursvoorschriften van de New York Stock Exchange (NYSE) en andere ontwikkelingen op het gebied van corporate governance beoordeelt het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee de corporate governance-principes die op de vennootschap van toepassing zijn minimaal eenmaal per jaar. Voorts wordt de raad van commissarissen indien nodig geïnformeerd en geadviseerd over veranderingen terzake. In hebben verschillende besprekingen plaatsgevonden over de gevolgen van de nieuwe Nederlandse code op het gebied van corporate governance, waarvan de definitieve versie op december is gepubliceerd. Een volledige beschrijving van de (voorgenomen) corporate governance-structuur van de onderneming is opgenomen in de afzonderlijke bijlage bij dit Jaaroverzicht . Overeenkomstig het charter van het Corporate Governance and 66
Philips Jaaroverzicht 2003
Nomination & Selection Committee opgenomen in het reglement van de raad van commissarissen, heeft het Committee in overlegd met de president/chief executive officer en andere leden van de raad van bestuur over benoemingen/ herbenoemingen van kandidaten voor vacatures in de raad van commissarissen en kandidaten voor huidige en toekomstige vacatures in de raad van bestuur en de groepsraad. Tevens werd de besluitvorming voorbereid van en advies uitgebracht aan de raad van commissarissen over de te benoemen kandidaten. Vanaf zal het Corporate Governance and Nomination & Selection Committee voorts toezien op het beleid van de raad van bestuur voor wat betreft de selectiecriteria en benoemingsprocedures voor het senior management van Philips. In de raad van bestuur en de groepsraad hebben in de volgende wijzigingen plaatsgevonden. De heer A.P.M. van der Poel is afgetreden als lid van de raad van bestuur; hij is met ingang van mei op parttime basis senior vice-president en lid van de groepsraad geworden. Hij zal Philips op april verlaten. Met ingang van januari is de heer A. Ragnetti benoemd tot chief marketing officer, lid van de groepsraad en senior vice-president. De heer A.H.A. Veenhof is per mei afgetreden als chief executive officer van Domestic Appliances and Personal Care en lid van de groepsraad. De heer D. Hamill heeft zijn functie als chief executive officer van de divisie Lighting per juli neergelegd en trad op december af als lid van de groepsraad. De heer J.A. van Splunter heeft de heer Veenhof met ingang van mei opgevolgd als chief executive officer van Domestic Appliances and Personal Care; per augustus is hij benoemd tot lid van de groepsraad en senior vice-president. Met ingang van april is de heer T.W.H. van Deursen benoemd tot lid van de groepsraad en senior vice-president, en op juli heeft hij de heer Hamill opgevolgd als chief executive officer van de divisie Lighting. Met ingang van augustus is de heer R. Provoost benoemd tot chief executive officer van Consumer Electronics Global Sales and Services, lid van de groepsraad en senior vice-president en per dezelfde datum is de heer F.A. van Houten benoemd tot chief executive officer van Consumer Electronics Business Groups, lid van de groepsraad en senior vice-president. Ook met ingang van augustus is de heer D.U. Hartert, chief information officer, benoemd tot lid van de groepsraad en senior vice-president. Met ingang van oktober is mevrouw B. Kux benoemd tot chief procurement officer, lid van de groepsraad en senior vice-president.
Verslag van het Remuneration Committee Het Remuneration Committee dat momenteel bestaat uit de vier leden die op pagina vermeld staan, is verantwoordelijk voor de voorbereiding van de besluitvorming van de raad van commissarissen over de bezoldiging van de leden van de raad van bestuur en de groepsraad. In kwam het Remuneration Committee viermaal bij elkaar. Het Remuneration Committee adviseert de raad van commissarissen over het te volgen bezoldigingsbeleid voor leden van de raad van bestuur – dat ter vaststelling wordt voorgelegd aan de algemene vergadering van aandeelhouders van – en overige leden van de groepsraad, en rapporteert jaarlijks aan de raad van commissarissen over de uitvoering van het bezoldigingsbeleid. De raad van commissarissen voert dit beleid via het Remuneration Committee uit en stelt op basis van dit beleid de bezoldiging van de individuele leden van de raad van bestuur en de groepsraad vast. De raad van commissarissen streeft ernaar dat de leden van de Remuneration Committee over de nodige kennis en ervaring beschikken. Momenteel is geen enkel lid van het Remuneration Committee lid van de raad van bestuur van een andere beursgenoteerde onderneming. De taken van het Remuneration Committee zijn vastgelegd in zijn charter dat onderdeel is van het reglement van de raad van commissarissen. Het Committee zal dit charter, waar nodig, aanpassen om een best practice-regeling tot stand te brengen.
Philips Jaaroverzicht 2003
67
Algemeen bezoldigingsbeleid Het beleid inzake de bezoldiging van de leden van de raad van bestuur sluit aan bij dat van Philips Executives binnen de Philips-groep. Dit beleid is gericht op verbetering van de prestaties van de onderneming en op vergroting van haar waarde, en op het motiveren, behouden en, waar nodig, werven van hooggekwalificeerde Executives. In het kader van het bezoldigingsbeleid zorgt het Remuneration Committee voor handhaving van een concurrerend beloningspakket voor managementtalent op het niveau van de raad van bestuur, waarbij vergelijking met andere wereldwijd opererende multinationals plaatsvindt. Hierbij ligt de nadruk op bedrijven die hun hoofdkantoor binnen Europa hebben. De totale individuele beloning is gericht op de mediaan van vergelijkbare bedrijven in het bedrijfsleven. Daartoe wordt de bezoldiging jaarlijks getoetst aan die van een groot aantal Nederlandse bedrijven (waaronder Shell, Unilever en Akzo Nobel), andere Europese ondernemingen (zoals Siemens, Nokia, STM en Alcatel) en meer dan tien wereldwijde multinationals (zoals IBM, Intel en Motorola) in het bedrijfsleven met een vergelijkbare omvang, complexiteit en internationale reikwijdte. Onafhankelijke, externe adviseurs verstrekken daarnaast nog aanvullende marktgegevens over honderden ondernemingen in het bedrijfsleven. Om de beloning van leden van de raad van bestuur te relateren aan de resultaten van de onderneming, omvat het beloningspakket een aanzienlijk variabel deel in de vorm van een jaarlijkse bonus in contanten (annual cash incentive) en een long-term incentive in de vorm van geblokkeerde aandelen en optierechten. Het totaal ontvangen bezoldigingsbedrag in contanten in enig jaar is de som van het basissalaris en de bonusuitkering over het voorafgaande jaar. Voor de huidige leden van de raad van bestuur die op april reeds lid waren van de raad zijn het variabele, prestatie-afhankelijke deel van de beloning en de totaal ontvangen bezoldigingsbedragen voor (en de daaraan voorafgaande twee jaar) weergegeven in het volgende overzicht. Variabele bezoldiging in % van de totale bezoldiging 1) Leden raad van bestuur 2)
2001
2002
2003
2001
G.J. Kleisterlee
73,3%
66,7%
49,1%
970.295 6)
J.H.M. Hommen
70,6%
66,7%
49,3%
G.H.A. Dutiné
– 4)
0% 3)
55,2% 5)
A. Huijser
– 4)
0% 3)
53,3% 5)
Totaal 1) Geblokkeerde aandelen op basis van de daadwerkelijke koersprijs bij toekenning; aandelenopties gewaardeerd volgens de Black & Scholes-methode op basis van de daadwerkelijke koersprijs bij toekenning in het betreffende jaar (zie noot 32 Stock-based compensation in het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis) 2) Referentiedatum voor lidmaatschap raad van bestuur is 31 december 2003
68
Philips Jaaroverzicht 2003
Totaal in contanten 2002
2003
807.069
1.185.890
672.573
973.463
n.v.t.
375.000 7)
661.750
n.v.t.
337.500 7)
581.444
1.005.917
5.066.533 8)
3.143.206 8)
3.841.276 8)
3) Omdat betrokkene slechts een gedeelte van het kalenderjaar lid van de raad van bestuur was, is geen variabele bezoldiging opgenomen voor de periode dat hij wel lid was 4) Geen lid raad van bestuur in 2001 5) Inclusief 9 maanden bonus over de periode lidmaatschap raad van bestuur (datum benoeming 1 april 2002) 6) Bonus over de periode april – december 2000 7) Over de periode april – december 2002 8) Inclusief voormalige leden die niet in het overzicht zijn opgenomen
Basissalaris Het basissalaris is gebaseerd op een functiesalaris. Het basissalaris van een lid van de raad van bestuur ligt bij zijn/haar eerste benoeming doorgaans onder het maximum functiesalaris. Maximum basissalaris Raad van bestuur
2001
2002
2003
986.972
1.012.000
1.020.000
–
835.000
840.000
CFO
635.292
–
–
Lid
635.292
651.000
660.000
Voorzitter CFO/vice-voorzitter
In de praktijk, na instemming van de raad van commissarissen, wordt dit basissalaris, gerekend vanaf de benoeming, na maximaal drie jaar bereikt. Conform door toetsing gestaafde marktontwikkelingen, is het maximum functiesalaris van leden van de raad van bestuur in ten opzichte van met gemiddeld minder dan % gestegen. In bedroeg het (maximum) functiesalaris van de president/chief executive officer .. en dat van een vice-voorzitter/ chief financial officer .; het (maximum) functiesalaris van de overige leden van de raad van bestuur bedroeg .. De datum voor de jaarlijkse herziening van het basissalaris is april. Het individuele salaris kan worden aangepast onder invloed van de (jaarlijkse) aanpassing van de functiesalarisschaal, indien van toepassing, alsmede van de eventuele salarisgroei als het (maximum) functiesalaris nog niet is bereikt. De individuele salarisniveaus staan vermeld in de tabel op pagina van het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis. Voor wordt slechts een beperkte aanpassing van de hoogte van de salarissen voorzien.
Annual Incentive (bonus) Jaarlijks kan mede door het behalen van specifieke doelen een variabele bonus worden verdiend (annual incentive). De gestelde doelen liggen op een ambitieus niveau – rekening houdend met algemene trends in de relevante markten – en zijn deels (%) gerelateerd aan het financiële concernresultaat en deels (%) aan de teamdoelstellingen die zijn gebaseerd op de taken en activiteiten waarvoor individuele leden van de raad van bestuur verantwoordelijk zijn. De criteria voor de annual incentive zijn ) de financiële indicatoren van de onderneming : nettoresultaat en kasstroom, en ) teamdoelstellingen. De doelen voor de leden van de raad van bestuur worden jaarlijks aan het begin van het jaar namens de raad van commissarissen door het Remuneration Committee vastgesteld en zijn, gelet op het bovenstaande, gerelateerd aan de financiële concernresultaten en aan de teamdoelstellingen. Waardecreatie is het primaire oogmerk van de financiële doelstellingen, die zijn gerelateerd aan US GAAP-indicatoren. Het bonuspercentage voor het behalen van gestelde doelen is vastgesteld op % van het basissalaris, terwijl de maximumbonus in principe % van het basisjaarsalaris bedraagt. In uitzonderlijke gevallen kan het Remuneration Committee dit percentage met % verhogen (tot een bonuspercentage van %). Uitkering van de bonus in enig jaar is gerelateerd aan het resultaat van het voorgaande boekjaar ten opzichte van de overeengekomen doelstellingen. De in uitgekeerde bonussen houden daarom verband met het salarisniveau en de resultaten in het jaar . Hetzelfde geldt voor de in uit te betalen bonussen, die berekend worden op basis van de resultaten over .
Philips Jaaroverzicht 2003
69
De resultaten van hebben geleid tot een bonusuitkering in die gebaseerd is op de mate waarin de financiële doelstellingen en de teamdoelstellingen over behaald zijn.
Deze bonusuitkering en die van de twee daaraan voorafgaande jaren waren als volgt: Uitgekeerd in 2001
Uitgekeerd in 2002 bonus
als % van basissalaris (2001)
Uitgekeerd in 2003
Leden raad van bestuur 1)
bonus
als % van basissalaris (2000)
bonus
als % van basissalaris (2002)
G.J. Kleisterlee
248.520 2)
62,0%
0
0%
229.640
27,8%
J.H.M. Hommen
370.625
60,5%
0
0%
187.213
27,8%
G.H.A. Dutiné 3)
n.v.t. 4)
n.v.t. 4)
n.v.t. 4)
n.v.t. 4)
158.000
42,1%
A. Huijser 3)
n.v.t. 4)
n.v.t. 4)
n.v.t. 4)
n.v.t. 4)
93.944
27,8%
1) 2) 3) 4)
Referentiedatum voor lidmaatschap raad van bestuur is 31 december 2003 Met betrekking tot de periode april – december 2000 Met betrekking tot de periode april – december 2002 Niet van toepassing omdat betrokkene toen geen lid van de raad van bestuur was
Voor wordt de weging van de financiële doelen (%) en de teamdoelstellingen (%) gewijzigd in % voor de financiële doelen en % voor de teamdoelstellingen. Long-term incentive plan (LTIP) Philips heeft reeds vele jaren een long-term incentive plan om de belangen van de deelnemende medewerkers en van de aandeelhouders op één lijn te brengen en om deelnemende medewerkers aan te trekken, te motiveren en te behouden. Tot bestonden de long-term incentives uitsluitend uit optierechten, maar vanwege een aantal ontwikkelingen is gezocht naar een alternatief. Vanwege de extreme volatiliteit van de aandelenmarkten in de afgelopen jaren, die onwenselijke gevolgen (zowel positief als negatief ) zou kunnen hebben voor de beloning van medewerkers aan wie aandelenopties zijn toegekend, en de aanzienlijke overhang waartoe voortzetting van de oude stock-optieregeling in de toekomst zou kunnen leiden, is besloten een long-term incentive plan op te stellen dat bestaat uit een combinatie van geblokkeerde aandelen (restricted shares) en optierechten. Mede in het licht van de voortdurende inspanningen om de corporate governance te verbeteren, heeft Philips goedkeuring voor dit plan gevraagd en gekregen van de algemene vergadering van aandeelhouders in . Door het huidige long-term incentive plan wordt de beloning van de ontvangers van de geblokkeerde aandelen en optierechten minder gevoelig voor koersschommelingen. Voor de onderneming zal het plan het effect van een overhang beperken, omdat geblokkeerde aandelen het oorspronkelijke aantal optierechten per toekenning gedeeltelijk vervangen ( geblokkeerd aandeel voor aandelenopties). Door de toekenning van aanvullende bonusaandelen wanneer de ontvangers de geblokkeerde aandelen in bezit hebben gehouden gedurende een periode van drie jaar vanaf het moment van levering (mits zij nog steeds in dienst zijn), zullen ontvangers van geblokkeerde aandelen en optierechten gestimuleerd worden om zich, als aandeelhouders van de onderneming, meer te richten op de langere termijn. Dit is van groot belang voor het welslagen van ons streven een onderneming van wereldformaat te worden. In maakten optierechten nog steeds deel uit van het long-term incentive plan, aangezien op de arbeidsmarkt het wijdverbreide gebruik van geblokkeerde aandelen nog in de kinder70
Philips Jaaroverzicht 2003
schoenen staat. Als een van de eerste werkgevers die geblokkeerde aandelen op grote schaal invoeren, zal Philips de trend in long-term incentive plans voor werknemers de komende tijd nauwlettend blijven volgen. Het werkelijke aantal long-term incentives dat wordt toegekend aan de leden van de raad van bestuur, de overige leden van de groepsraad, Philips Executives en overige sleutelfunctionarissen is afhankelijk van de collectieve en/of individuele prestaties van betrokken werknemer(s) en van het totale rendement van het aandeel Philips. Het totale rendement van het aandeel Philips (TSR: Total Shareholder Return) wordt vastgesteld aan de hand van een vergelijking met het rendement van een groep van vooraanstaande elektronicaconcerns over een periode van drie jaar. Het TSR-cijfer van Philips en van de bedrijven in deze groep wordt verdeeld in kwintielen. Op basis van deze relatieve TSR-positie per eind december stelt de raad van commissarissen een vermenigvuldigingsfactor vast die ligt tussen , en , en die afhankelijk is van het kwintiel waarin de TSR-score van Philips valt. Voor heeft de raad van commissarissen een factor van , vastgesteld, uitgaande van het totale rendement van het Philips-aandeel over de periode vanaf de laatste werkdag in december tot december . Op basis van deze factor heeft de algemene vergadering van aandeelhouders goedgekeurd dat jaarlijks miljoen aandelenopties en miljoen geblokkeerde aandelen (op basis van de factor ,, maar exclusief bonusaandelen) mogen worden toegekend. Iedere individuele toekenning, waarvan de omvang afhankelijk is van het functieniveau en de prestaties van de medewerker in kwestie, wordt vermenigvuldigd met deze factor. In zijn in het kader van het long-term incentive plan .. optierechten en .. geblokkeerde aandelen toegekend (exclusief de aanvullende bonusaandelen die worden toegekend indien de geblokkeerde aandelen na jaar nog steeds worden aangehouden) (in werden circa miljoen optierechten toegekend). Het long-term incentive plan zal ook in en daaropvolgende jaren worden voortgezet. Wanneer zich belangrijke wijzigingen voordoen, zal Philips de aandeelhouders opnieuw om goedkeuring vragen. Toekenningen uit hoofde van de long-term incentive plans aan leden van de raad van bestuur: 2001 2)
2002 1)
Leden raad van bestuur
Aandelenopties
Aandelenopties
G.J. Kleisterlee
105.000 70.000
J.H.M. Hommen G.H.A. Dutiné A. Huijser 1) Toegepaste vermenigvuldigingsfactor voor aandelenopties 1,2 2) In aanmerking nemende dat 75% van de prestatieafhankelijke aandelenopties over 2001 onvoorwaardelijk wordt in 2004
n.v.t. 35.000 4)
2003 Rechten op geblokkeerde aandelen
Aandelenopties
115.200
17.601
52.803
96.000
14.667
44.001
11.736
35.208
11.736
35.208
124.800 3) 4) 76.800
3) Inclusief de aandelenopties toegekend bij aantreden 4) Toegekend vóór benoeming tot lid raad van bestuur
Voor nadere informatie over het long-term incentive plan wordt verwezen naar pagina’s - van het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis.
Electrolux, Emerson Electric, Ericsson, General Electric, Gillette, Hitachi, IBM, Intel, LG Electronics, Lucent, Marconi, Matsushita, Motorola, NEC, Nokia, Philips, Samsung, Sanyo Electric, Sharp, Siemens, Sony,Texas Instruments,Tyco International,Whirlpool
Philips Jaaroverzicht 2003
71
In is % van de verleende optierechten toegekend als vaste optierechten en % als prestatieafhankelijke optierechten. De uitoefenbaarheid van deze laatste is afhankelijk van de resultaten van de onderneming over langere termijn ten opzichte van een vaste groep vergelijkbare ondernemingen. Overeenkomstig de voorwaarden van de aandelenoptieregeling heeft de raad van commissarissen besloten dat % van de in toegekende prestatieafhankelijke optierechten uitoefenbaar wordt, gezien de resultaten van Philips ten opzichte van de groep vergelijkbare ondernemingen tijdens de observatieperiode van november tot november (in het op één na hoogste kwintiel). Volgens de Philips’ gedragscode inzake handel met voorkennis mogen de leden van de raad van bestuur (en de overige leden van de groepsraad) slechts binnen een periode van tien werkdagen na de publicatie van de jaar- of kwartaalcijfers handelen in Philips-effecten (waaronder begrepen het uitoefenen van optierechten), mits de persoon in kwestie tijdens deze periode niet beschikt over koersgevoelige informatie met betrekking tot Philips. In blijft het long-term incentive plan in hoofdzaak ongewijzigd. Om de belangen van de leden van de raad van bestuur en aandeelhouders verder op één lijn te brengen, zullen de leden van de raad van bestuur hun geblokkeerde aandelen dienen vast te houden gedurende een periode van ten minste vijf jaar of tot het einde van het dienstverband, als deze periode korter is. Om ook de belangen van de overige Senior Executives van Philips en aandeelhouders verder op één lijn te brengen, zullen ook zij met ingang van worden verplicht gesteld om een bepaald aantal Philips-aandelen in bezit te houden. Aan de algemene vergadering van aandeelhouders van wordt voorgesteld maximaal ,% van de totale jaarlijkse toekenningen uit hoofde van het LTIP toe te wijzen aan leden van de raad van bestuur. Pensioenen De eindloonpensioenen van de leden van de raad van bestuur zijn ondergebracht in de Stichting Philips Pensioenfonds. Hierop zijn de voorwaarden van het betreffende pensioenreglement en de statuten van het Philips Pensioenfonds van toepassing met dien verstande dat de pensioengerechtigde leeftijd, vanuit het oogpunt van pensioenopbouw, op zestig jaar is gesteld. Indien het dienstverband van leden van de raad van bestuur ook na het bereiken van de zestigjarige leeftijd wordt voortgezet, worden de pensioenuitkeringen dienovereenkomstig uitgesteld conform het pensioenreglement en de statuten van het Philips Pensioenfonds. Aangezien de pensioengerechtigde leeftijd afwijkt van de ingangsdatum van het pensioen krachtens de AOW, voorziet de pensioenregeling in een overbruggingsuitkering om het nadelige effect te compenseren. De eigen premiebijdrage van de leden van de raad van bestuur bedraagt % van . en % van het verschil tussen de brutopensioengrondslag verminderd met de franchise en voornoemd bedrag van .. Naar aanleiding van afspraken uit het verleden kan in sommige gevallen een andere regeling van toepassing zijn waardoor aanvullende pensioenrechten worden verstrekt. Voor is een herziening voorzien van de Nederlandse pensioenregeling voor Executives, waaronder ook de leden van de raad van bestuur en de groepsraad vallen. Aanvullende regelingen Naast de hoofdarbeidsvoorwaarden geldt voor de leden van de raad van bestuur een aantal aanvullende regelingen. Deze aanvullende regelingen, zoals een onkostenvergoeding, ziektekostenverzekering, ongevallenverzekering en het gebruik van een auto komen in grote lijnen overeen met die van Philips Executives in Nederland. Bij arbeidsongeschiktheid hebben de leden van de raad van bestuur recht op een vergoeding die overeenkomt met die van Philips Executives in Nederland. Zij genieten eveneens dekking in het kader van de Directors and 72
Philips Jaaroverzicht 2003
Officers aansprakelijkheidsverzekering (D&O polis) die door Philips is afgesloten. Het beleid van de vennootschap staat niet toe dat persoonlijke leningen worden verstrekt aan leden van de raad van bestuur. Deze leden hebben in geen leningen ontvangen en er staan per december ook geen leningen uit. Arbeidscontracten Leden van de raad van bestuur hebben een arbeidsovereenkomst met de onderneming. De opzet en structuur van deze overeenkomst komen overeen met de standaardcontracten die voor Philips Executives worden gebruikt. Per augustus geldt een contractduur van jaar voor nieuwe leden van de raad van bestuur en andere leden van de groepsraad. Indien de onderneming de arbeidsovereenkomst beëindigt, is de ontslagvergoeding in principe beperkt tot één basisjaarsalaris, conform de op december gepubliceerde Nederlandse corporate governance code. De bestuurstermijnen voor de huidige leden van de raad van bestuur zijn als volgt: Leden raad van bestuur 1)
Einde termijn
G.J. Kleisterlee
1 mei 2005
J.H.M. Hommen
1 mei 2005
G.H.A. Dutiné
1 april 2007
A. Huijser
1 april 2006
1) Referentiedatum voor lidmaatschap raad van bestuur is 31 december 2003
De maximale vergoeding bij onvrijwillig ontslag bedraagt éénmaal het jaarsalaris (het “vaste” deel van de bezoldiging). Indien het maximum van éénmaal het jaarsalaris voor een lid van de raad van bestuur die in zijn eerste benoemingstermijn wordt ontslagen kennelijk onredelijk is, komt het betrokken lid van de raad van bestuur in dat geval in aanmerking voor een ontslagvergoeding van maximaal tweemaal het jaarsalaris. Verslag van het Audit Committee Het Audit Committee, dat momenteel uit drie leden van de raad van commissarissen bestaat, assisteert de raad van commissarissen bij zijn toezichthoudende taken ten aanzien van de juistheid van de financiële verslaglegging, het financiële rapportageproces, de interne business controls en het risicobeheer, het interne en externe controleproces, de kwaliteit van de interne en externe accountant, hun onafhankelijkheid en functioneren, en de naleving door de onderneming van wet- en regelgeving en van de algemene gedragscode. Het Audit Committee kwam vijfmaal bijeen in en rapporteerde zijn bevindingen periodiek aan de voltallige raad van commissarissen. Overeenkomstig zijn charter, opgenomen in het reglement van de raad van commissarissen, heeft het Audit Committee in de jaar- en kwartaalcijfers inclusief niet-financiële informatie voorafgaand aan publicatie gecontroleerd. Tijdens zijn besprekingen op kwartaalbasis beoordeelde het Audit Committee de effectiviteit en juistheid van de interne financiële controle en de interne accountantsonderzoeken en bevindingen. Tijdens de vergaderingen in werd tevens de periodieke controle besproken van de grondslagen van de jaarrekening, de naleving van waarderingsrichtlijnen, de naleving van wettelijke en juridische vereisten en bepalingen op met name financieel terrein. Belangrijke bevindingen en vastgestelde risico’s vormden het onderwerp van nauwgezet onderzoek zodat passende maatregelen genomen kunnen worden. Wat de interne controle betreft, controleerde het Philips Jaaroverzicht 2003
73
Audit Committee de interne controlerichtlijnen, het controleplan, de reikwijdte van de controle en de omvang ervan in relatie tot de reikwijdte van de externe controle, de personele bezetting, de onafhankelijkheid en organisatorische structuur van de interne controlefunctie. Wat de externe controle betreft, controleerde het Audit Committee de voorgestelde reikwijdte, werkwijze en tarieven van de controle (zie pagina van het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis voor een overzicht van de totale accountantskosten), de onafhankelijkheid van de externe accountants, zijn functioneren en eventuele (her)benoeming, overige diensten die de externe accountant levert conform Philips’ beleid inzake de onafhankelijkheid van de accountant, en veranderingen in dit beleid. Het Audit Committee heeft tevens overleg gevoerd over de verklaring van de externe accountant met betrekking tot de jaarrekening, en de raad van commissarissen geadviseerd omtrent het preadvies aan de aandeelhouders. Het Audit Committee voerde in periodiek overleg over Philips’ beleid inzake business controls, de algemene gedragscode en de naleving ervan, en de belangrijkste risicogebieden van de onderneming, inclusief de desbetreffende rapportage van de interne accountant. Tevens zijn onderwerpen en presentaties besproken op het gebied van belastingen, IT, milieurisico’s en financiële risico’s met betrekking tot treasury, onroerend goed en pensioenen. De interne en externe accountants van de onderneming waren bij alle vergaderingen van de commissie in aanwezig. Het Audit Committee vergaderde na afloop telkens ook afzonderlijk met de president/chief executive officer, de chief financial officer, de interne accountant en de externe accountants. Jaarrekening 2003 De jaarrekening van Koninklijke Philips Electronics N.V. over , die door de raad van bestuur is opgemaakt, hebben wij laten controleren door de onafhankelijke registeraccountants KPMG Accountants N.V. Hun verklaring is opgenomen op pagina van het Annual Report 2003, Financial Statements and Analysis. Wij hebben deze jaarrekening goedgekeurd en alle commissarissen (samen met de leden van de raad van bestuur) hebben deze documenten ondertekend. Wij adviseren de aandeelhouders de over opgestelde jaarrekening vast te stellen, zoals opgenomen in het jaarverslag (zie daarvoor het Annual Report 2003, bestaande uit het Management Report en de Financial Statements and Analysis). Tevens adviseren wij de aandeelhouders te besluiten overeenkomstig het voorstel van de raad van bestuur tot betaling van een dividend van , per gewoon aandeel. Ten slotte willen wij onze dank betuigen aan de leden van de raad van bestuur, de groepsraad en alle medewerkers voor hun aanhoudende bijdrage gedurende het jaar.
februari De raad van commissarissen
74
Philips Jaaroverzicht 2003
Beknopte financiële informatie Inleiding Dit Jaaroverzicht bevat een samenvatting van de operationele en financiële analyse en vooruitzichten, getiteld ‘Verslag over de gang van zaken van de Philips-groep’. De beknopte financiële informatie in dit Jaaroverzicht is afgeleid van het Annual Report dat de volledige jaarrekening van de Philips-groep inclusief toelichting zoals opgenomen in het Management Report en de Financial Statements and Analysis bevat. Voor een volledig inzicht in de resultaten van de Philips-groep, de stand van zaken, en verdere statutaire en overige informatie dient het Annual Report geraadpleegd te worden. Accountantsverklaring Wij hebben de geconsolideerde balans van Koninklijke Philips Electronics N.V. en haar dochterondernemingen per december , en , alsmede de hiermee samenhangende geconsolideerde overzichten van de winst- en verliesrekening, de wijzigingen in het eigen vermogen en de kasstromen voor elk van de jaren in de drie-jaars periode eindigend op december (zoals opgenomen in het Annual Report en welke hierin niet afzonderlijk zijn opgenomen) gecontroleerd overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten in de Verenigde Staten van Amerika en in Nederland; wij hebben bij deze geconsolideerde jaarrekening op februari een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Wij zijn van oordeel dat de beknopte geconsolideerde financiële informatie, zoals opgenomen op pagina tot en met , op alle van materieel belang zijnde aspecten in overeenstemming is met de geconsolideerde jaarrekening waaraan deze is ontleend.
Eindhoven, februari KPMG Accountants N.V.
Grondslagen van de jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in de Verenigde Staten van Amerika algemeen geldende waarderingsgrondslagen (US GAAP).
Philips Jaaroverzicht 2003
75
MediaWare No: 1 File: NPB_VNTB Job: VNTB User: HR Page: 76 13-FEB-04 15:37:43
K Y M C
Verkorte geconsolideerde winst- en verliesrekening van de Philips-groep voor de op 31 december afgesloten boekjaren in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Omzet Kostprijs van de omzet Brutomarge
2002
2003
31.820
29.037
– 21.722
– 19.558
10.098
9.479
Verkoopkosten
– 5.201
– 4.575
Algemene beheerskosten
– 1.404
– 1.492
Kosten van onderzoek en ontwikkeling
– 3.043
– 2.617
Afschrijving verworven onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten
– 12
–
Impairment goodwill
– 19
– 148
– 484
– 407
Overige bedrijfsopbrengsten/lasten
Kosten van herstructurering en impairment -lasten
485
248
Bedrijfsresultaat
420
488
Financiële baten en lasten
– 2.227
– 244
Resultaat vóór belasting
– 1.807
244
Belasting over het resultaat
– 27
15
Resultaat na belasting
– 1.834
259
Resultaat betreffende niet-geconsolideerde deelnemingen
– 1.346
506
– 26
– 56
– 3.206
709
–
– 14
– 3.206
695
1.274.950
1.277.174
Nettoresultaat voor cumulatief effect van stelselwijziging
– 2,51
0,55
Nettoresultaat
– 2,51
0,54
Nettoresulaat voor cumulatief effect van stelselwijziging
– 2,51
0,55
Nettoresultaat
– 2,51
0,54
0,36
0,36
Aandeel van derden Resultaat voor cumulatief effect van stelselwijziging Cumulatief effect van stelselwijziging na belasting Nettoresultaat
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen in het jaar (na aftrek van ingekochte eigen aandelen) (in duizenden) Winst per gewoon aandeel in euro’s – basis:
Winst per gewoon aandeel in euro’s – verwaterd*:
Uitgekeerd dividend per gewoon aandeel in euro’s (betreft voorgaand boekjaar)
* De verwateringseffecten op de winst per aandeel worden enkel in acht genomen als dit niet resulteert in een verhoging van de winst per aandeel of in een verlaging van het verlies per aandeel, zoals het geval was in 2002.
76
Philips Jaaroverzicht 2003
2003 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 76 - RTFDOC 057 -
dKd -dYd -dMd -dCd -
MediaWare No: 2 File: NPB_VNTB Job: VNTB User: HR Page: 77 13-FEB-04 15:37:44
K Y M C
Verkorte geconsolideerde balans van de Philips-groep per 31 december in miljoenen euro’s
2002
2003
Vlottende activa Liquide middelen
1.858
3.072
Vorderingen
5.068
4.628
Voorraden
3.522
3.204
603
599
Overige vlottende activa Totaal vlottende activa
11.051
11.503
Vaste activa Investeringen in niet-geconsolideerde deelnemingen
6.089
4.841
Overige financiële activa
1.306
1.213
219
218
Overige vaste activa
2.553
2.581
Grond, gebouwen, machines en inventaris – netto
6.137
4.879
Immateriële activa exclusief goodwill – netto
1.742
1.271
Goodwill
3.192
2.494
Langlopende vorderingen
Totaal vaste activa
21.238
17.497
Totaal
32.289
29.000
Kortlopende verplichtingen Crediteuren en verhandelbare schuldpapieren
3.228
3.205
Overlopende passiva
3.314
2.754
Voorzieningen op korte termijn
1.276
949
Overige kortlopende verplichtingen
691
649
Kortlopende rentedragende schulden
617
1.684
Totaal kortlopende verplichtingen
9.126
9.241
Langlopende verplichtingen Langlopende rentedragende schulden
6.492
4.192
Voorzieningen op lange termijn
1.970
1.976
603
653
Overige langlopende verplichtingen Totaal langlopende verplichtingen
9.065
6.821
179
175
Eigen vermogen
13.919
12.763
Totaal
32.289
29.000
Aandeel van derden
Philips Jaaroverzicht 2003
2003 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 77 - RTFDOC 057 -
dKd -dYd -dMd -dCd -
77
MediaWare No: 3 File: NPB_VNTB Job: VNTB User: HR Page: 78 13-FEB-04 15:37:44
K Y M C
Verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht van de Philips-groep voor de op 31 december afgesloten boekjaren in miljoenen euro’s
2002
2003
– 3.206
695
Afschrijvingen
2.184
2.015
Impairment van aandelenbeleggingen
3.260
772
Resultaat op verkoop van activa
– 643
– 987
Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen (na aftrek van ontvangen dividend)
54
– 569
Aandeel van derden (na aftrek van betaald dividend)
26
49
815
307
86
– 243
– 336
– 155
Kasstroom uit operationele activiteiten: Nettoresultaat Aanpassing tot nettokasstroom uit operationele activiteiten:
Afname in werkkapitaal/overige vlottende activa Afname/toename langlopende vorderingen/overige activa Afname in voorzieningen Overige aanpassingen Nettokasstroom verkregen uit operationele activiteiten
– 12
108
2.228
1.992
– 149
– 96
– 1.161
– 980
Kasstroom uit investeringsactiviteiten: Verwerving immateriële activa Investeringen in grond, gebouwen, machines en inventaris Opbrengst uit verkoop van grond, gebouwen, machines en inventaris
370
220
Kasstroom uit derivaten
422
391
Verwerving van overige financiële vaste activa
– 15
– 18
98
323
Opbrengst uit overige financiële vaste activa Verwerving van deelnemingen – na aftrek van meegekochte liquide middelen
– 626
– 470
813
1.372
Nettokasstroom gebruikt voor/verkregen uit investeringsactiviteiten
– 248
742
Kasstroom vóór financieringsactiviteiten
1.980
2.734
Opbrengst uit verkoop deelnemingen
Kasstroom uit financieringsactiviteiten:
78
Afname/toename in kortlopende schulden
– 548
49
Aflossing langlopende schulden
– 276
– 1.304
Opname langlopende schulden
405
311
Transacties in eigen aandelen
– 19
49
Betaald dividend
– 459
– 460
Nettokasstroom gebruikt voor financieringsactiviteiten
– 897
– 1.355
Kasstroom verkregen uit/gebruikt voor doorlopende activiteiten
1.083
1.379
Effect van koerswijzigingen
– 115
– 165
Liquide middelen begin van het jaar
890
1.858
Liquide middelen eind van het jaar
1.858
3.072
Philips Jaaroverzicht 2003
2003 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 78 - RTFDOC 057 -
dKd -dYd -dMd -dCd -
MediaWare No: 1 File: NPB_VNTC Job: VNTC User: HR Page: 79 13-FEB-04 15:44:52
K Y M C
Verkort geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen van de Philips-groep in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld
Totaal overig comprehensive income
Stand per 31 december 2001
Aantal uitstaande aandelen in duizenden
Gewone aandelen
Agio
1.274.172
263
13
Nettoresultaat
Ingehouden winst
Omrekeningsverschillen
20.403
– 766
AddiNiet tionele gerealiseerd minimum resultaat pensioen verplichop ting effecten beschikbaar voor verkoop
566
– 18
– 906 – 2.189
– 335
Verandering in reële waarde van kasstroomhedges
–7
Totaal
Eigen aandelen tegen verkrijgingsprijs
– 225 – 1.294 19.160
– 3.206
Mutaties lopend jaar Herrubricering naar resultaat
Totaal eigen vermogen
– 3.206 – 40
1.888
– 946
– 301
– 28 – 3.458 46
– 3.458
1.894
1.894
18 – 1.564
– 4.770
Totaal comprehensive income, na belasting
– 3.206
Betaald dividend Inkoop eigen aandelen
– 335
– 459
– 459
– 3.128
– 103
– 103
4.934
90
90
Heruitgifte eigen aandelen Aanvullend gestort kapitaal aandelenopties Stand per 31 december 2002
1 1.275.978
263
14
Nettoresultaat
1 16.738 – 1.712
265
– 353
– 1.680
297
–9
28
– 146
695 – 1.652
151
11 – 1.789 – 1.307 13.919
695
Mutaties lopend boekjaar Herrubricering naar resultaat
695 7 – 1.385 7
– 1.385
– 111
– 111
14 – 1.496
– 801
Totaal comprehensive income, na belasting Betaald dividend
– 463
Inkoop eigen aandelen
– 463
– 44
Heruitgifte eigen aandelen
4.752
12
Aandelenopties: compensation plans Stand per 31 december 2003
–9
45 1.280.686
263
71
–1
–1
52
64 45
16.970 – 3.364
416
– 362
25 – 3.285 – 1.256 12.763
Philips Jaaroverzicht 2003
2003 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 79 - RTFDOC 060 -
dKd -dYd -dMd -dCd -
79
MediaWare No: 2 File: NPB_VNTC Job: VNTC User: HR Page: 80 13-FEB-04 15:44:52
K Y M C
Tien jaren Philips-groep alle bedragen in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld De bedragen, percentages en ratio’s zijn niet zonder meer vergelijkbaar, onder meer door consolidaties en deconsolidaties.
Algemene gegevens NL GAAP
1994
Omzet
1995
1996
1997
1998*
US GAAP
1998*
1999
2000
2001
2002
2003
23.768 25.259 27.094 29.658 30.459 30.459 31.459 37.862 32.339 31.820 29.037
Stijging in % ten opzichte van voorgaand jaar
2
6
7
9
Resultaat uit doorlopende activiteiten 1)
683
971
126
Beëindigde activiteiten 2)
281
247
202
–
–
Nettoresultaat
964
Omloopsnelheid van het nettobedrijfskapitaal
2,95
Cumulatief effect van stelselwijziging
Totaal aantal werknemers ultimo (in duizenden) Betaalde lonen, salarissen en sociale lasten
3
3
3
20
–2
–9
1.231
541
1.025
1.595
263
5.054
4.891
–
9.577 – 2.475 – 3.206 –
–
–
709 –
–
–
–
–
–
85
–
–
– 14
1.143
– 268
2.602
6.053
5.900
1.590
9.662 – 2.475 – 3.206
695
2,88
2,70
2,84
2,91
2,95
3,20
3,12
– 15
2,15
2,43
2,99
241
253
250
252
234
234
227
219
189
170
164
7.031
7.363
8.083
8.261
8.209
8.117
8.111
8.479
8.119
8.183
7.451
1.227
1.350
422
1.714
685
1.289
1.553
4.258 – 1.395
420
488
5,2
5,3
1,6
5,8
2,2
4,2
4,9
11,2
– 4,3
1,3
1,7
– 135
– 74
7
– 276
– 41
– 162
– 208
– 563
428
– 27
15
16
7
– 40
20
11
17
14
9
19
–1
–6
696
964
25
1.119
332
816
1.238
5.688 – 1.882 – 1.834
259
Resultaat Bedrijfsresultaat In % van de omzet Belasting over het resultaat In % van het resultaat voor belasting Resultaat na belasting In % van de omzet
2,9
3,8
0,1
3,8
1,1
2,7
3,9
– 5,8
0,9
Resultaat voor cumulatief effect van stelselwijziging
683
971
126
1.231
541
1.025
1.595
9.577 – 2.475 – 3.206
15,0
– 5,8
709
Als % van het eigen vermogen (ROE)
12,5
15,8
1,9
15,9
5,1
9,7
10,9
48,5 – 11,9 – 19,2
5,4
Per gewoon aandeel in euro’s
0,51
0,71
0,09
0,88
0,38
0,71
1,16
7,30 – 1,94 – 2,51
0,55
Nettoresultaat
964
1.143
– 268
2.602
6.053
5.900
1.590
9.662 – 2.475 – 3.206
695
Per gewoon aandeel in euro’s
0,72
0,84 – 0,20
1,86
4,20
4,10
1,15
7,36 – 1,94 – 2,51
0,54
Betaald dividend per gewoon aandeel in euro’s
0,06
0,14
0,18
0,23
0,23
0,25
0,30
0,36
0,18
0,36
0,36
* De onderneming is overgegaan op Amerikaanse grondslagen met ingang van 1 januari 2002. De jaren vanaf 1998 zijn in verband hiermee herrekend. Eerdere jaren zijn niet herrekend. Ten behoeve van de lezer zijn de cijfers voor 1998 zowel op basis van Amerikaanse (US GAAP) als Nederlandse grondslagen (NL GAAP) gepresenteerd. 1
) Ingevolge NL GAAP werden voor 1999 bepaalde materiële transacties zoals vervreemding van bedrijfsactiviteiten verantwoord als buitengewone posten, terwijl deze ingevolge US GAAP hadden moeten worden opgenomen in het resultaat uit doorlopende activiteiten. 2) Onder beëindigde activiteiten wordt verstaan het effect van de verkoop in 1998 van PolyGram N.V., ter presentatie van de groepsjaarrekening op doorlopende basis.
Nettobedrijfskapitaal: ROE: Nettorentedragende schulden: Groepsvermogen: Ratio nettorentedragende schulden : groepsvermogen: Gemiddeld aantal uitstaande aandelen:
Definities Immateriële activa, grond, gebouwen, machines en inventaris, langlopende vorderingen en vlottende activa exclusief liquide middelen, effecten en belastinglatenties, verminderd met voorzieningen en overige niet-rentedragende verplichtingen Het resultaat uit doorlopende activiteiten uitgedrukt in % van het gemiddelde eigen vermogen Lang- en kortlopende rentedragende schulden onder aftrek van liquide middelen Eigen vermogen en aandeel van derden De procentuele verdeling van de nettorentedragende schulden over het groepsvermogen plus nettorentedragende schulden Het gewogen gemiddelde van de uitstaande gewone aandelen op basis van de maandelijkse aantallen gedurende het verslagjaar De jaarrekening is opgesteld in euro’s. Bedragen die eerder in guldens werden gerapporteerd zijn in euro’s herrekend tegen de sinds 1 januari 1999 geldende onherroepelijk vastgestelde conversiekoers (EUR 1 = NLG 2,20371).
80
Philips Jaaroverzicht 2003
2003 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 80 - RTFDOC 060 -
dKd -dYd -dMd -dCd -
MediaWare No: 3 File: NPB_VNTC Job: VNTC User: HR Page: 81 13-FEB-04 15:44:52
K Y M C
Werkzaam vermogen NL GAAP
1994
Liquide middelen Vorderingen Voorraden Vlottende activa
1995
1996
1997
1998*
US GAAP
1998*
1999
2000
2001
2002
2003
940 932 785 1.397 6.553 6.553 2.331 1.089 890 1.858 3.072 4.567 4.890 5.369 5.464 5.442 5.442 6.453 6.806 6.670 5.671 5.227 4.330 5.083 4.334 4.522 4.274 4.017 4.268 5.279 4.290 3.522 3.204 9.837 10.905 10.488 11.383 16.269 16.012 13.052 13.174 11.850 11.051 11.503
Financiële vaste activa/niet-geconsolideerde deelnemingen Nettovermogen beëindigde activiteiten Langlopende vorderingen Grond, gebouwen, machines en inventaris (boekwaarde) Immateriële activa (boekwaarde) Vaste activa
1.257 901 1.397
1.358 1.013 1.413
1.618 1.198 1.662
1.451 1.482 1.858
2.836 – 1.920
2.871 – 1.920
7.400 11.306 11.033 – – – 2.326 2.713 3.080
7.395 – 2.772
6.054 – 2.799
5.599 6.094 6.719 6.935 6.574 6.597 7.332 9.041 7.718 6.137 4.879 105 198 222 213 554 609 1.563 3.290 5.521 4.934 3.765 9.259 10.076 11.419 11.939 11.884 11.997 18.621 26.350 27.352 21.238 17.497
Totaal activa
19.096 20.981 21.907 23.322 28.153 28.009 31.673 39.524 39.202 32.289 29.000
Grond, gebouwen, machines en inventaris: Investeringen in het jaar Afschrijvingen in het jaar Investeringen : afschrijvingen Voorraden in % van de omzet Uitstaande handelsvorderingen in maanden omzet
1.535 1.270 1,2
2.127 1.218 1,7
2.185 1.437 1,5
1.627 1.492 1,1
1.634 1.615 1,0
1.634 1.615 1,0
1.662 1.548 1,1
3.170 1.789 1,8
2.143 1.969 1,1
1.161 1.782 0,7
980 1.519 0,6
18,2 1,5
20,1 1,5
16,0 1,3
15,2 1,3
14,0 1,3
13,2 1,3
13,6 1,4
13,9 1,5
13,3 1,5
11,1 1,3
11,0 1,4
Vermogensopbouw Overige verplichtingen Rentedragende schulden Voorzieningen Totaal voorzieningen en verplichtingen
5.373 5.643 5.768 6.328 6.779 6.751 8.262 8.764 8.234 7.836 7.261 3.875 4.756 5.855 4.030 3.587 3.587 3.314 4.027 7.866 7.109 5.876 3.566 3.460 3.420 3.251 2.985 2.973 3.056 3.557 3.740 3.246 2.925 12.814 13.859 15.043 13.609 13.351 13.311 14.632 16.348 19.840 18.191 16.062
Aandeel van derden Geplaatst en gestort kapitaal Reserves Eigen vermogen Totaal passiva
336
496
279
1.536 4.410 5.946
1.566 5.060 6.626
1.600 4.985 6.585
559
242
242
333
469
202
179
175
1.655 1.672 1.672 339 263 263 263 263 7.499 12.888 12.784 16.369 22.444 18.897 13.656 12.500 9.154 14.560 14.456 16.708 22.707 19.160 13.919 12.763
19.096 20.981 21.907 23.322 28.153 28.009 31.673 39.524 39.202 32.289 29.000
Ratio nettorentedragende schulden : groepsvermogen Eigen vermogen per gewoon aandeel in euro’s Beurskoers per gewoon aandeel aan het eind van het jaar
32:68
35:65
42:58
21:79
**
**
5:95
11:89
26:74
27:73
18:82
4,41
4,85
4,74
6,39
10,09
10,02
12,55
17,69
15,04
10,91
9,97
5,83
6,58
7,94
13,80
14,30
14,30
33,75
39,02
33,38
16,70
23,15
** Niet relevant: in 1998 overtrof de nettokaspositie de nettorentedragende schulden Philips Jaaroverzicht 2003
2003 - NEDERLANDSE VERSIE - PAGE 81 - RTFDOC 060 -
dKd -dYd -dMd -dCd -
81
Informatie voor aandeelhouders Voor nadere informatie kunnen aandeelhouders terecht op onze website www.philips.com/investor. De site informeert niet alleen over financiële berichtgeving en presentaties, maar ook over aanverwante onderwerpen als governance, ethiek en duurzaam ondernemen. Aandeelhouders zijn ook welkom op onze website www.philips.com, waar uitgebreide informatie over de Philips-groep gegeven wordt.
Koersontwikkeling en handelsvolume J
F
M
A
M
J
Amsterdam hoog
18.25
16.30
17.43
17.45
17.25
18.21
laag
14.67
14.46
12.65
14.50
14.75
16.40
hoog
19.25
17.35
18.68
19.10
19.72
21.11
laag
15.94
15.61
14.26
15.97
17.41
19.06
J
A
S
O
N
D
hoog
18.83
22.20
22.83
23.19
24.27
24.86
laag
16.06
17.93
19.46
20.06
22.43
22.47
hoog
21.10
24.40
25.80
27.03
28.42
29.61
laag
18.98
20.37
22.83
23.69
26.63
27.79
2003
Q1
Q2
Q3
Q4
New York
Marktkapitalisatie De marktkapitalisatie van de Philips-aandelen aan het einde van 2003 bedroeg EUR 29.648 miljoen. De hoogste slotkoers voor Philips-aandelen in 2003 was EUR 24,86 op 4 december, en de laagste EUR 12,65 op 12 maart, beide in Amsterdam.
Amsterdam
New York
Marktkapitalisatie in miljarden euro's 70 60
Amsterdam 50
hoog
24.86
18.25
18.21
22.83
24.86
40
laag
12.65
12.65
14.50
16.06
20.06
30
New York
20
hoog
29.61
19.25
21.11
25.80
29.61
laag
14.26
14.26
15.97
18.98
23.69
10 0 1999
2000
2001
2002
2003
Slotkoers en dagelijkse volumes Amsterdam
Noteringen Philips-aandelen zijn genoteerd aan diverse Europese aandelenbeurzen en aan de aandelenbeurs van New York.
aandelenkoers in euro's 25
vol. Amsterdam Philips
vol. New York
aantal aandelen in miljoenen 30 25
Stad
Beurs
Amsterdam
Euronext
PHIA
New York
New York Stock Exchange
PHG
Parijs1)
Euronext
RPE
Deutsche Börse
PHI1
Frankfurt
2)
1) beëindiging van de notering voorzien per 27 februari 2004 2) beëindiging van de notering voorzien per 8 april 2004
82
Philips Jaaroverzicht 2003
Ticker
20
20 15
15
10 5
10 jan ’03
dec ’03
Koersverloop in relatie tot de AEX-index
overige Philips-aandelen die op 25 maart 2004 als zodanig zijn geregistreerd.
Koersverloop in de afgelopen 5 jaar Philips en AEX basis 100 = 4 januari 1999 400
slotkoers Philips, Amsterdam
AEX
300
Financiële kalender
200
100
0 jan ’99
De aan de algemene vergadering van aandeelhouders voorgestelde dividenduitkering is betaalbaar per 5 april 2004. De uitkering aan houders van Amerikaanse registeraandelen zal in USD plaatsvinden tegen de USD/EUR-koers zoals vastgesteld door de Europese Centrale Bank op 31 maart 2004.
jan ’00
jan ’01
jan ’02
jan ’03
jan ’04
Dividendbeleid Philips streeft naar een duurzaam en stabiel dividend dat op de lange termijn overeenkomt met een uitkering van 25 tot 30% van het doorlopende nettoresultaat. De dividenduitkeringen over de afgelopen 10 jaar vindt u in onderstaande tabel.
Dividenduitkering in euro's, uit winstverdeling voorgaande jaar 0,40 * 0,30
0,20
0,10
0 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 * behoudens goedkeuring aandeelhoudersvergadering 25 maart 2004
'04
Algemene vergadering van aandeelhouders Registratiedatum algemene vergadering van aandeelhouders 18 maart 2004 Algemene vergadering van aandeelhouders 25 maart 2004 Kwartaalmededelingen 2004 Eerste kwartaalmededeling Tweede kwartaalmededeling Derde kwartaalmededeling
13 april 2004 13 juli 2004 12 oktober 2004
Analistendagen van de divisies 2004 Analistendag 1 9 juni 2004 * Analistendag 2 24 september 2004 * Analistendag 3 23 november 2004 * 2005 Publicatie jaarcijfers 2004 Publicatie jaarverslag 2004 Algemene vergadering van aandeelhouders Eerste kwartaalmededeling 2005 Tweede kwartaalmededeling 2005 Derde kwartaalmededeling 2005
8 februari 2005 * 8 februari 2005 * 31 maart 2005 * 12 april 2005 * 12 juli 2005 * 11 oktober 2005 *
* Deze data behoeven definitieve bevestiging.
Dividenddata Bedragen die eerder in guldens werden gerapporteerd zijn in euro’s herrekend tegen de sinds 1 januari 1999 geldende onherroepelijk vastgestelde conversiekoers (EUR 1 = NLG 2.20371). Daarnaast zijn de bedragen gecorrigeerd voor de 4 : 1 aandelensplitsing in 2000.
Ex dividend datum
Registratiedatum
Betaaldatum
Aandelen Amsterdam
26 maart
25 maart
5 april
Aandelen New York
26 maart
30 maart
5 april
Dividend aan aandeelhouders Met ingang van 26 maart 2004 worden de aandelen Koninklijke Philips Electronics N.V. ex-dividend op de beurs verhandeld. Overeenkomstig de beursvoorschriften zal de uitkering worden betaald aan houders van Amerikaanse aandelen die op 30 maart 2004 zijn ingeschreven in het aandelenregister te New York, en aan de houders van
Communicatiekanaal Aandeelhouders Philips hecht veel waarde aan de relatie met zijn aandeelhouders. Zo speelde Philips een hoofdrol bij de oprichting van het zogeheten Communicatiekanaal Aandeelhouders – een project waar Euronext Amsterdam en een aantal Philips Jaaroverzicht 2003
83
Informatie voor aandeelhouders banken en grote Nederlandse bedrijven aan deelnemen om het contact tussen een onderneming en haar aandeelhouders te vereenvoudigen. Philips gebruikt het Communicatiekanaal Aandeelhouders om het Jaaroverzicht 2003 en de agenda voor de algemene vergadering van aandeelhouders in 2003 te versturen. Ook het steminstructieformulier (proxy solicitation) waarmee men op afstand zijn stem op genoemde vergadering kan uitbrengen, wordt langs deze weg verzonden. Voor de algemene vergadering van aandeelhouders op 25 maart 2004 geldt een registratiedatum (te weten 18 maart 2004): diegenen die op 18 maart 2004 gewone aandelen Philips bezitten en als aandeelhouder geregistreerd zijn in een daartoe door de raad van bestuur aangewezen register, zullen gerechtigd zijn aan de algemene vergadering van aandeelhouders deel te nemen en daar hun stem uit te brengen.
Verdere informatie Beleggers en financieel analisten kunnen contact opnemen met: Investor Relations Breitner Center, HBT 11-8 Postbus 77900 1070 MX Amsterdam Tel: 020-59 77221 Fax: 020-59 77220 E-mail:
[email protected] Senior Vice-President – Investor Relations, Tel: 020-59 77222 Manager – Investor Relations, Tel: 020-59 77447
Het bestuursverslag van dit jaarverslag 2003 is tevens beschikbaar in de originele Engelstalige versie (Annual Report 2003, Management Report), de authentieke tekst.
Exemplaren van het Annual Report 2003 Exemplaren van het Annual Report 2003 zijn kosteloos verkrijgbaar bij: Koninklijke Philips Electronics N.V. Annual Report Office Postbus 218 5600 MD Eindhoven Fax: 040-2786436 Voor mededelingen met betrekking tot aandelenoverdracht en dividenden kan men zich wenden tot: ABN AMRO Afdeling Issuing Institutions Kemelstede 2 4817 ST Breda Telefoon: 076-5799482 Fax: 076-5799359
Gedrukt in Nederland Dit Jaaroverzicht 2003 is gedrukt op Reviva Mega papier dat is vervaardigd uit 50% gerecycled en ontinkt oud papier en 50% pulp (gebleekt zonder gebruik van chloor, en volledig recyclebaar).
84
Philips Jaaroverzicht 2003