Infosessie Ventilatie STS P 73-1 Toelichting prestatiecriteria

Infosessie Ventilatie Installeren VCB‐Fedelec‐ICS

Infosessie Ventilatie STS P 73-1 Toelichting prestatiecriteria

Pagina 1

Disclaimer

Het cursusmateriaal maakt geen onderdeel uit van de officiële publicaties van het WTCB en mag dus niet als referentie gebruikt worden.

Het, zelfs gedeeltelijk, overnemen of vertalen van het cursusmateriaal is slechts toegelaten na schriftelijk akkoord van het WTCB.

Pagina 2

STS ventilatie (WTCB) ‐ voorjaar 2016

1


Ik wil een snelle wagen! Deze?

Of deze?

Pagina 3

Ik wil een snelle wagen! Of deze?

Wat versta jij onder snel? • 200 km/h ? • 125 mijl/h ? • 72 m/s ?

Als we over de snelheid van een wagen willen spreken, dan moeten we wel dezelfde taal spreken!

• Bergop? Windtegen? Leeg of geladen? … Pagina 4


2


En dat doen we! Als we spreken over snelheid van een wagen: • Zijn het er over eens dat: • • • • • •

We dat uitdrukken in km/h Op vlakke baan Zonder wind Enkel chauffeur Volgetankt …

Wat is dan snel? • •

dat kies je zelf! Maar als jij 200 km/h kiest, weet iedereen wat je bedoelt

Pagina 5

Als we over kwaliteit van een ventilatie-installatie spreken: Moeten we ook dezelfde taal spreken: • Hoe meten we een debiet • Wanneer is een systeem in balans? • Hoe meten we het vermogen van de ventilator • Wat zijn ‘goed’ geïsoleerde kanalen • Wat is een ‘complete’ gebruikshandleiding • … Pas dan kunnen we eventueel eisen vastleggen

Pagina 6


3


STS-P 73-1 ventilatie residentieel Spécifications Techniques – Technische specificaties

= manier om de prestaties te beschrijven ≠ opleggen van prestaties!

= ‘normatief document’ Op zich niet verplicht toe te passen, tenzij ernaar verwezen wordt in:

▫ Federale wetgeving (niet voorzien) ▫ Regionale besluiten (zie Vlaanderen) ▫ Private/publieke bestekken

Pagina 7

STS-P 73-1 ventilatie residentieel STS-ventilatie: uitgave FOD economie (federaal) Vrij beschikbaar: http://economie.fgov.be/nl/modules/publications/sts/sts_73_1.jsp

Pagina 8


4


STS-P 73-1 ventilatie residentieel STS-ventilatie beschrijft prestatiecriteria

STS-P 73-1 – 4.12

Voorbeeld specifieke ventilatorvermogen SFPsystem  Definitie van klassen

Ptot Vmax

maar niet welke klasse moet gerealiseerd worden!

Pagina 9

STS-P 73-1 ventilatie residentieel STS-ventilatie bevat geen: Eisen: de STS legt zelf niet op welke klasse moet worden toegepast: Die eisen kunnen in een ander kader worden vastgelegd, vb debietseisen in EPB kader eis SFP x in privaatrechtelijk kader (vb lastenboek)

Oplossingen: hoe dit realiseren Vb: Elektrische vermogen Type kanalen Tracé Dimensionering Selectie ventilator Regeling

Zie ook: WTCB-Ventilatierekentool Technische Voorlichting WTCB in voorbereiding Pagina 10


5


Wat zegt de STS ventilatie? Nieuwe/aangepaste eisen, normen, regels? NEEN! Wel: Lastenboek kan verwijzingen naar de STS bevatten: Onder de vorm van Ventilatie Ontwerp Specificaties (VOS) Als ik dat tegenkom in een lastenboek: wat betekenen ze?

Zie voorstelling STS criteria

Er moet een prestatieverslag (VPV) worden opgemaakt Onder andere: mechanische debieten meten Wie doet dat? Ofwel: installateur zelf Ofwel: andere verslaggever Hoe gaat dat in zijn werk?

Zie voorstelling kwaliteitskader

Pagina 11

Inhoud Inleiding Toelichting STS criteria (door WTCB) Fase I: EPB gerelateerd Met enkele inhoudelijke intermezzo’s (grijze slides) Advies?

Fase II: niet-EPB gerelateerd

Kwaliteitskader (door BCCA vzw) Waarom een kwaliteitskader Regelgeving Praktisch

Pagina 12


6


Onderscheid fase I en II Fase I EPB gerelateerde aspecten Vanaf 1 januari 2016 Dus binnenkort op uw werven zichtbaar

Fase II Startdatum na evaluatie fase I Niet-EPB gerelateerde aspecten Akoestiek Luchtfiltratie en luchtkwaliteit Thermische isolatie van kanalen

Toch belangrijk voor goede installatie

Netheid en onderhoud Gebruikersinformatie

Pagina 13

Inhoud Inleiding STS criteria Fase I: EPB gerelateerd Met enkele inhoudelijke intermezzo’s Advies?


Kwaliteitskader Achtergrond – motivatie - MB Verschillende stappen: (voorontwerp) – ontwerp – verslag Taken van de V verslaggever In het systeem meestappen?

Pagina 14


7


Leeswijzer kleurencode Vastleggen door de ontwerper Rekening houden met wettelijke minima (EPB-kader) Voor nieuwbouw of =

Keuze tussen verschillende niveaus Advies = ons voorstel Maar niet klakkeloos overnemen: geen ‘specificatietoerisme’!

Verwijzing STS

Minima EPB

Systemen A

B

C

D

Advies

Consequenties op:

Prestaties Comfort Gebruik Kosten Plaats … Pagina 15

Prestatiecriterium: Ventilatiesysteem De werken omvatten de levering en plaatsing van voorzieningen voor basisventilatie volgens systeem …, zoals gedefinieerd in de norm NBN D50-001

A: natuurlijke toevoer + afvoer

STS-P 73-1 – 4.3

B: mechanische toevoer + vrije afvoer

Geen advies

C: vrije toevoer + mechanische afvoer

D: mechanische toevoer + afvoer

Pagina 16


8


Prestatiecriteria: Ruimten en debieten Tabel (+ referentie naar bouwplannen) Inhoud: Ruimten

STS-P 73-1 – 4.4

Systemen A

B

C

D

Ruimtetypes Oppervlakte Minimum geëiste debieten: toevoer, afvoer, doorvoer

Minima EPB

Ontwerpdebieten: ≥ minimum geëist + andere/speciale ruimten? (stookplaats, gasmeter, liften, parkeergarages, dressing,…)

Advies

Verhouding totale ontwerpdebieten (afvoer/toevoer)

Pagina 17

Prestatiecriteria: Ruimten en debieten STS-P 73-1 – 4.4

Systemen A

B

C

D

Pagina 18


9


Prestatiecriteria: Ruimten en debieten Wie legt deze tabel vast? Taak voor de ontwerper De architect zelf De EPB-verslaggever of voorontwerper, onder leiding van de architect

STS-P 73-1 – 4.4

Systemen A

B

C

D

Meestal niet de installateur

Beschikbaar in EPB-software

Pagina 19

Prestatiecriteria: Recirculatie Mechanisch: extra ventilator

Afkomstig uit slaapkamer, studeerkamer, speelkamer, gang, trapzaal, hal van zelfde wooneenheid

STS-P 73-1 – 4.5.4

Systemen A

B

C

D

Voor zover ze geen deel uitmaken van de woonkamer

Niet meer recirculeren dan totaaldebiet slaapkamer, studeerkamer, speelkamer

Permanente werking? Als woonkamer geen andere toevoer krijgt Pagina 20


10


Prestatiecriteria: Mechanische debieten STS-P 73-1 – 4.5

Meten mechanische debieten Verplicht vanaf 2016

Ventielen meetbaar monteren

Conform STS-P 73-1 – bijlage 5.4.2

Conformiteit: Afwijking t.o.v. minimaal geëist =

.

Voorbeeld:

. ë

ë

Systemen A

B

C

D

100

Geëist = 50 m³/h en gemeten = 55 m³/h Afwijking = (55-50)/50 = +10 % Grenzen: -0%, + 20/40%

Systeem D: Verhouding gemeten debieten (balans): +10%, + 10 %

EPB

Advies

Advies Pagina 21

Mechanische debieten

Waarom en hoe meten?

Correcte debieten = loterij? Berekenen Selectie ventilator Afstellen

Pagina 22


11


Waarom debietsmetingen?

Toilet

Berging

Keuken

Badkamer

Wasplaats

Illustratie met 2 voorbeelden (project Optivent)

Eis

75

25

50

50

-

200

Voorbeeld 1

60

2

54

10

82

208

Afstelling fout?

Voorbeeld 2

9

3

13

11

4

40

Veel te laag!

Debiet (m³/h)

Totaal

Slechte Luchtkwaliteit!

Pagina 23

Waarom debietmetingen en -afstelling? Conformiteit debieten aantonen Gemeten debiet ≥ minimum geëist debiet Automatische afstelling? maar meten blijft nodig!

Bijkomende E-peil verlaging, via m-factor (gemeten debiet = 100 – 120(140)% geëist debiet) Warmteterugwinning (balans systeem D) Ventilatorverbruik Systeem

Mogelijke E-peil winst

B

Tot ~ 5 punten

C

Tot ~ 5 punten

D

Tot ~ 10 punten

Pagina 24


12


Overzicht van de meetmethoden Methode 1: In een kanaal

+

Betrouwbaar (10-15% fout)

-

Minder praktisch (toegang, recht stuk, berekening,...)

Pagina 25

Overzicht van de meetmethoden Methode 2: Drukverschil op een component

+

Veel belovend wat het principe betreft

-

Betrouwbaarheid van de gegevens?

Pagina 26


13


Overzicht van de meetmethoden Methode 3: Ter hoogte van het luchtventiel

+

Praktisch en wijd verspreid

-

Grote fout (> 50 %) in bepaalde condities

Pagina 27

Overzicht van de meetmethoden Methode 3: Ter hoogte van het luchtventiel Veel toestellen en methoden beschikbaar…

Vleugelrad anemometer (kleine of grote conus)

Kleine sonde + conus (vleugelrad of thermisch)

Druk compensatie

Vleugelrad anemometer + stabilisator

Sonde + kanaal ter hoogte van ventiel

Pagina 28


14


Meten ter hoogte van het ventiel Klassiek ventiel: normale condities Symmetrische stroming Ventiel volledig geopend

Klassiek ventiel: speciale condities Zijwaarts gerichte stroming

“Propere sector”

Sterk gesloten ventiel

of combinaties Pagina 29

Afvoer: meestal redelijk nauwkeurig Normale condities Speciale condities

Met rooster

Zonder rooster

Drukcompensatie

Grote conus

Kleine conus

Vleugelrad anemometer

Hete draad


Normale condities KleineSpeciale sonde +condities conus

Pagina 30


15


Toevoer: soms grote fouten! Normale condities Speciale condities

Met rooster

Zonder rooster

Drukcompensatie

Grote conus

Kleine conus

Hete draad



Kleine sonde + conus

Pagina 31

Oorzaak Turbulente luchtstroom Asymmetisch Hoge luchtsnelheden …

Oplossing: turbulentie tijdens meting verminderen!

Pagina 32


16


Drukcompensatie met rooster Principe Stroomstabilisatie dankzij rooster Drukverliezen gecompenseerd door ingebouwde ventilator

Betrouwbaar in alle condities! Fout <= 10% Toevoer en afvoer Voor alle ventielen en condities

MAAR kernpunt = stabilisatie rooster (drukcompensatietoestel zonder rooster is onbetrouwbaar) Pagina 33

Vleugelrad anemometer Afvoer, OK Fout ~ 10-15%

Toevoer, aandacht! Geen asymmetrische of zijwaartse stromen! Geen sterk gesloten ventielen! Grote conus is beter dan kleine Instrument goed gecentreerd!!  Plaatsing van ventielen erg belangrijk

Pagina 34


17


Invloed centrering toestel op het ventiel Vb. Voor 2 verschillende ventielen (toevoer, 50 m³/h) Midden

Hoek 1

Hoek 2

Druk compensatie met rooster

Vleugelrad anemometer met grote conus

Pagina 35

Vleugelrad anemometer met stabilisator Principe Idem vleugelrad + conus met bijkomende stroomstabilisator Kanaal van 40 cm Geplaatst tussen vleugelrad en conus

Betrouwbaar in alle condities! Fout <= 10-15% Voor alle ventielen en condities Geen invloed centrering toestel-ventiel

Beperking: Drukverliezen x 2 in vergelijking met enkele conus  Enkel voor debieten lager dan 90 m³/h Pagina 36


18


Overzicht Afvoer Voldoende open ventiel

Toevoer

Sterk gesloten ventiel

Klassiek ventiel Speciaal ventiel Niet gecentreerd + open OF toestel + gecentreerd sterk gesloten

Meting ter hoogte van het ventiel Compensatie Met rooster

v

v

v

v

v

Compensatie Zonder rooster

v

x

v

v

x

Vleugelrad Met conus

v

x

v

x

x

Vleugelrad Met stabilisator

v

v

v

v

v

Kleine sonde + conus

x

x

x

x

x

Kleine sonde “in het kanaal” (ventiel)

v

v

v

-

v

v

v

-

v

Meting in het rechte gedeelte van een kanaal Kleine sonde in het kanaal

v

Pagina 37

Installeren meetbare ventielen!

Advies

Pagina 38


19


Meetcriteria (debieten-vermogen-akoestiek) Voorbereiding van het gebouw en het ventilatiesysteem • • • • • • •

• •

• •

Alle buitendeuren en –vensters zijn aanwezig en gesloten. Binnendeuren zijn in principe gesloten, om praktische redenen is het echter toegelaten deze te laten open staan, op voorwaarde dat dit in het rapport wordt vermeld. Natuurlijke toevoer- en afvoeropeningen, indien aanwezig (systemen B en C) bevinden zich in volledig open positie. In geval van bijkomende specifieke componenten (bodem-lucht wtw, enz) moeten de debieten gemeten worden met inbegrip van deze bijkomende componenten De woning is voldoende stofvrij, om vervuiling van het luchtdistributiesysteem te voorkomen. Alle regelorganen (ventilatoren, kleppen,…) bevinden zich in de te meten regelstand, bijvoorbeeld de ontwerpstand. In geval van vraaggestuurde ventilatie kan het nodig zijn om bepaalde componenten te fixeren in hun nominale positie volgens de voorschriften van de fabrikant. Het gaat hier bijvoorbeeld over natuurlijke openingen, ventielen of ventilatoren die geregeld worden in functie van CO2, vocht of aanwezigheid. Filters, indien aanwezig, mogen worden vervangen door nieuwe filters. Alle andere installaties die buitenlucht binnenhalen of binnenlucht naar buiten sturen, moeten worden stopgezet voor de meting (afdichting is niet vereist); het gaat bijvoorbeeld om volgende systemen: • open verbrandingstoestellen (niet luchtdicht) met afvoer naar buiten: ketels, boilers, kachels of andere, • dampkappen die lucht naar buiten stuwen, • droogkasten die lucht naar buiten stuwen. De meting wordt uitgevoerd op een moment dat bijkomende verbruikers in de unit (vorstbeveiliging, voorof naverwarming) kunnen worden uitgeschakeld. Extreme weersomstandigheden, bijvoorbeeld sterke wind, kunnen de werking van het systeem beïnvloeden. Vermijd dus om in deze omstandigheden de debieten te meten, en zeker om de installatie af te stellen. Pagina 39

Meetrapport (debieten-vermogen-akoestiek) Gegevens over het bedrijf dat de metingen uitvoerde: • • • • •

ondernemingsnummer, naam en adres van het bedrijf, datum van de metingen, naam en voornaam + handtekening van de verantwoordelijke voor de metingen, volgende verklaring: De metingen van de prestaties van de ventilatieinstallaties werden uitgevoerd volgens STS-P 73-1.

Gegevens over het woongebouw (woning, appartement, enz.) dat voorwerp uitmaakt van de metingen: • • •

naam van de opdrachtgever, volledig adres, type ventilatiesysteem (B, C, D).

Gegevens over de meting: •

Met betrekking tot het gebruikte meetinstrument: Merk en model van het meetapparaat en eventueel toebehoren (meetconus, enz.), Datum van de laatste kalibratie.

•

De regelstand van alle regelorganen van de ventilatie- installatie. Pagina 40


20


Meten mechanische debieten De mechanische ventilatiedebieten moeten voor elke ruimte afzonderlijk worden gemeten. Voor residentiële toepassingen bestaan er in de eerste plaats drie grote groepen van debietmeetmethodes, zoals beschreven in de norm NBN EN 12599: meting in het rechte gedeelte van een kanaal; meting met behulp van een verschildrukvoorziening (die een drukverschil genereert); meting ter hoogte van het luchtventiel. De gebruikte meetmethode moet een meetafwijking bezitten die niet groter is dan 15 % van de gemeten debietswaarde. In aanvulling op de algemene eisen zal het meetrapport van de mechanische debieten voor elk mechanisch ventilatieventiel eveneens vermelden: naam van de ruimte; stromingszin van de gemeten luchtstroom (toevoer of afvoer); aangeven of het gaat over recyclage vanuit een andere ruimte, in voorkomend geval (enkel voor systeem D); waarde van het gemeten debiet (afgerond tot op de eenheid, in m³/h). Pagina 41

Debieten = loterij?

Het realiseren van de correcte debieten is geen zaak van toeval of geluk, maar van: een voorafgaande dimensionering een nauwkeurige realisatie van het ontwerp het afstellen van de debieten bij opstart

Advies

Pagina 42


21


Vraag = aanbod

Δp Leidingkarakteristiek

Ventilatorkarakteristiek

qv Snijpunt beide curven = werkingspunt

Pagina 43

Doel van het afstellen van debieten Realiseren van het juiste debiet in elk lokaal Zo dicht mogelijk bij het ontwerpdebiet Maar steeds hoger dan minimaal geëist ontwerpdebiet

Verzekeren van het evenwicht tussen toevoer/afvoer (D)

En daarbij extra drukverliezen (en lawaai!) beperken Ventielen maximaal open Beperken van de ventilatorsnelheid

Pagina 44


22


Hulpmiddel: WTCB ventilatierekentool Beschikbaar via: http://www.optivent.be/index.cfm?n01=tools&n02=rekentools

Functionaliteiten: Opgeven van ruimten en berekenen van debieten: Indien niet vastgelegd door ontwerper Voor niet-EPB plichtige werken, renovaties

Pagina 45

Hulpmiddel: WTCB ventilatierekentool Tekenen van het trace Dimensioneren van kanalen Berekenen drukverliezen Opstellen van bestellijst

Pagina 46


23


Hulpmiddel: WTCB ventilatierekentool Afstellen van de debieten

Pagina 47

Prestatiecriterium: Luchtdoorstroming (DO) Doorstroomopening Type: Spleet

STS-P 73-1 – 4.6.2

Systemen A

B

C

D

Doorstroomrooster Grote opening

Pagina 48


24


Prestatiecriterium: Luchtdoorstroming STS-P 73-1 – 4.6.2

Systemen A

B

C

D

Pagina 49

Prestatiecriteria: Luchtdoorstroming Doorstroomopening Capaciteit:

Minimum conform eis Eventueel groter Niet regelbaar

STS-P 73-1 – 4.6.3

Systemen A

B

C

D

Minima EPB

Advies Minima EPB EPB

Pagina 50


25


Prestatiecriteria: Regelbare toevoeropening (RTO) Type: Glasvervangend Bovenop het schrijnwerkprofiel Ingebouwd in een rolluikkast Doorheen de muur

STS-P 73.1 – 4.7

Systemen A

B

C

D

Capaciteit Regelbaar Voorzien zijn van een wering tegen hinderlijk gedierte

EPB

Regendicht Zelfregelend zijn op drukverschil bij 2 Pa volgens klasse: P3 of P4 U-waarde: 2 – 3 W/m²K

Advies Pas op! Condensatierisico! Condensatierisico Pagina 51

Prestatiecriteria: Regelbare toevoeropening Zelfregelende toevoeropeningen Normale RTO: hoger drukverschil (wind, temperatuur)  hoger debiet Zelfregelende RTO: vaantje sluit de opening af als het drukverschil verhoogt Zelfregelendheidsklassen P0 tot P4

Pagina 52


26


Info RTO Zie www.epbd.be

Advies

Pagina 53

Prestatiecriteria: Regelbare toevoeropening Conformiteit debieten

STS-P 73.1 – 4.7

T.o.v. minimaal geëiste debieten: . .

ë

ë

Systemen A

B

C

D

100

Voorbeeld: Geëist = 50 m³/h en capaciteit = 53 m³/h Afwijking = (53-50)/50 = + 6 % Minstens: -0/+100% Advies: -0/+50%

T.o.v. minimaal ontwerpdebieten: Advies: -20/+20%

EPB

Advies

Advies

Pagina 54


27


Prestatiecriteria: Regelbare toevoeropening Thermische comfortklachten: mogelijke maatregelen Min 1.8 m Voorverwarming toevoerlucht Testrapport comfortcriterium beschikbaar

STS-P 73.1 – 4.7

Advies

Systemen A

B

C

D

Pagina 55

Prestatiecriteria: Ventilatoren Motortype AC-motor EC-motor

Maximaal vermogen

Gemeten vermogen:

STS-P 73-1 – 4.9.6/7

Advies

Systemen A

B

C

D

Advies

Dus: vermogensmeting niet verplicht (zie elektrische vermogen verder)

Pagina 56


28


Info ventilatoren Zie www.epbd.be

Advies

Pagina 57

Prestatiecriteria: Ventilatoren Extra: in staat zijn de gevraagde prestaties te leveren Aanleveren van Schema tracé Drukverliesberekening elk traject Werkingspunt aangeduid op grafiek

STS-P 73-1 - 4.9.6/7

Advies Systemen A

B

C

D

Drukreserve Beschikbaar regelbereik Vermogen

Pagina 58


29


Prestatiecriteria: Luchtgroepen STS-P 73-1 – 4.9

Motortype AC-motor EC-motor

Zie ventilator

Systemen A

B

C

D

Maximaal vermogen Functies Type vorstbeveiliging (enkel D) BodemWarmteWisselaar (BWW) Voorverwarming Bypass Vermindering debiet Andere Geen

Pagina 59

Prestatiecriteria: Luchtgroepen Type zomerbypass Volledig Onvolledig Geen

STS-P 73-1 – 4.9

Advies Systemen A

B

C

D

Automatische debietregeling Maximale afwijking ≤ 5 % >5%

Thermisch rendement Conform ‘bijlage G’ ≥ 75 %

Extra: beide ventilatoren afzonderlijk instelbaar

Advies

EPB

Advies

Advies

Meestal voldaan indien ‘automatische regeling’ Pagina 60


30


Info luchtgroepen Zie www.epbd.be

Advies

Pagina 61

Rendement warmteterugwinapparaat EPB methode

EPB

Meetcondities volgens EN 308

Bijlage G

Berekening van beide rendementen (toevoer en afgevoerde lucht) Correctie voor de warmte van de ventilator Gemiddelde tussen beide rendementen

www.epbd.be

Systemen A

B

C

D

Merk op: beperkte aanpassingen in voorbereiding: • Producten op maat • Extrapolatie hogere debieten

Pagina 62


31


Prestatiecriteria: Regeling en vraagsturing Type regeling Klasse 3: automatische vraagsturing Klasse 2: manueel met kloksturing Klasse 1: manueel Klasse 0: geen regeling

STS-P 73-1 – 4.11

Advies A,C Advies D

Systemen A

B

C

D

Pagina 63

Prestatiecriteria: Regeling en vraagsturing ‘Manueel’ = Natuurlijk deel: regelbare RTO/RAO

STS-P 73-1 – 4.11

Systemen A

B

C

D

Mechanisch deel: gemakkelijk bereikbare plaats; met minstens 3 regelstanden; debietregeling met toerentalvariatie van de ventilator(en); waarbij de regelstanden gekozen worden voor de volgende debieten: in de nominale regelstand ≥ minimum geëiste debieten; in de laagste regelstand ≥ 10 % minimum geëiste debieten.

Pagina 64


32


Vraaggestuurde ventilatie Tot eind 2014: product/merk-specifieke freduc

Vanaf 2015: met forfaitaire waarden:

Pagina 65

Vraaggestuurde ventilatie

Pagina 66


33


Vraaggestuurde ventilatie Advies:

Advies

Vraagsturing nuttig, zeker voor C, maar niet overdrijven … IAQ: Indoor Air Quality = binnenluchtkwaliteit is complex En niet eenvoudig te reduceren tot enkele criteria (CO2, aanwezigheid, vocht, VOC)

Systemen A

B

C

D

Hoe uitdrukken in lastenboek: Of: merk + naam/toenaam Of: min/max. freduc Of: subcriteria Maar opgelet, niet eenvoudig te evalueren

Pagina 67

Prestatiecriteria: Elektrisch vermogen STS-P 73-1 – 4.12

Opgenomen vermogen Meten van het actieve vermogen Direct op de voeding van het toestel Meetbaar maken (stopcontact,…)

Advies

STS-P 73-1 – bijlage 5.4.3

Specific Fan Power (SFP) SFPsystem 

Ptot Vmax

Systemen A

B

C

D

W/(m³/h) (Inclusief recirculatieventilator)

Regelstrategie Type toerentalregeling

Aangepaste ‘tweede en derde methode’ vanaf 2016

EPB

Pagina 68


34


Prestatiecriteria: Elektrisch vermogen

SFP1 SFP2 SFP3 SFP4 SFP5 SFP6 SFP7

Specifiek vermogen SFPsystem in W/(m³/h) < 0,14 0,14 – 0,21 0,21 – 0,35 0,35 – 0,56 0,56 – 0,83 0,83 – 1,25 > 1,25

STS-P 73-1 – 4.12

Advies B,C

Advies D Voor nominaal debiet

Systemen A

B

C

D

Merk op: als SFP laag is, dan meestal ook: Goede ventilator + regeling (EC) Lage drukverliezen kanalennet/ventilatiegroep Luchtdicht kanaalnet

SFP is een goede indicator voor kwaliteit: Geen 2 maar 3 vliegen in één klap Pagina 69

Elektrisch verbruik ventilatoren Voorbeeld: gemeten SFP voor het volledige systeem D

Advies D

Pagina 70 70


35


Zeer grote verschillen voor zelfde debieten 3 Semi-flexibels Ø 50 mm

1 Semi-flexibel Ø 75 mm Max 3.5 m/s (gem. 2.4)

1 Semi-flexibel Ø 75 mm Max 5.2 m/s (gem. 3.2)

Andere: metaal, rond

Pagina 71

Aanpassing EPB-W (woningen) Tot eind 2015:

EPB

1ste methode: ontstentenis wisselstroom (AC) of gelijkstroom (DC) 2de methode: maximum vermogen/2 3de methode: (moeilijke) meting in representatief werkingspunt (vermogen + drukverschil)

Pagina 72


36


Nieuwe methode EPB-W Vanaf 2016:

EPB

1ste methode: ontstentenis wisselstroom (AC) of gelijkstroom (DC) 2de methode: rekenwaarde bij een representatief werkingspunt op basis van het geïnstalleerd vermogen

3de methode: rekenwaarde bij een representatief werkingspunt op basis van het gemeten vermogen bij het nominale werkingspunt

1  2  3 

Pagina 73

Toelichting methode 1 Vereenvoudigde berekening

Pagina 74


37


Nieuwe methode EPB-W Voor methode 2 en 3: Representatief werkingspunt: Geen extra meting / geen drukmeting meer vereist Op basis van factor (in functie van debietsverhouding toevoer-afvoer: 0.65-1)

Reductiefactor die rekening houdt met Representatief WP Freduc Regelstrategie ventilatiesysteem: variabele druk (cst debiet), cst druk, smoring en andere Type toerentalregeling: EC, AC-Hz, AC-U, andere

En specifieke behandeling ventilatoren voor verwarming / voor meerdere EPB-eenheden Pagina 75

Toelichting methode 2 en 3 Regelstrategie van het ventilatiesysteem:

Type toerentalregeling:

Pagina 76


38


Vermogensmeting in nominale positie

Maximaal of gemeten vermogen Pnom

Debiet Nom

Pagina 77

Invloed regelstrategie van het ventilatiesysteem Voor toerentalregeling = EC of AC/Hz

Ingerekend vermogen

Smoring

Prwp = Pnom

1 0,8

Constante druk

Prwp

Variabele druk (constant debiet)

Prwp 0,4

0,6

0,2

Debiet

0 0

0,2

0,4

0,6

0,8

RWP (65‐100%)

1

Nom

RWP: Representatief WerkingsPunt Pagina 78


39


Invloed regelstrategie van het ventilatiesysteem Voor verschillende types toerentalregeling AC‐V

EC – AC/Hz Smoring Prwp = Pnom Constante druk

Smoring Prwp = Pnom

Ingerekend vermogen

Ingerekend vermogen

Constante druk Prwp Prwp Variabele druk (constant debiet)

Prwp

Variabele druk Prwp (constant debiet)

Debiet

Debiet RWP (65‐100%)

RWP (65‐100%)

Nom

Nom

Andere toerentalregeling Smoring Prwp = Pnom Constante druk Prwp Variabele druk Prwp (constant debiet)

Ingerekend vermogen

Debiet RWP (65‐100%)

Nom Pagina 79

En met vraagsturing? Voor toerentalregeling = EC of AC/Hz

Ingerekend vermogen

Smoring

Prwp = Pnom

1 0,8 0,6

Constante druk

Prwp

Variabele druk (constant debiet)

Prwp 0,2

0,4

Debiet

0 0

Verdere daling mogelijk

0,2

0,4

0,6

RWP (freduc x 65‐100%)

0,8

1

Nom

Pagina 80


40


Vereiste gegevens Methode: Basis

1

2

3

Ontstentenis‐ waarde

Geïnstalleerd vermogen

Gemeten vermogen

AC ‐ DC

‐

‐

Nodige gegevens: Motortype Maximaal motorvermogen (W)

‐

fabrikant

‐

Gemeten vermogen bij nominaal debiet (W)

‐

‐

meten

Debietsverhouding β (beta) (65‐100%)

‐

Automatisch in EPB

Automatisch in EPB

Vraagsturing (0.35‐1)

‐

freduc

freduc

Regelstrategie debiet

‐

opgeven

opgeven

Type toerentalregeling

‐

opgeven

opgeven

‐ ‐ !Tabel geldig indien ventilatoren enkel voor ventilatie Pagina 81

Inhoud Inleiding STS criteria Fase I: EPB gerelateerd Met enkele inhoudelijke intermezzo’s Advies?


Kwaliteitskader Achtergrond – motivatie - MB Verschillende stappen: (voorontwerp) – ontwerp – verslag Taken van de V verslaggever In het systeem meestappen?

Pagina 82


41


Prestatiecriterium: Luchtdoorstroming Aanwezigheid doorstroming: zie bouwplan Gesplitste hal

STS-P 73-1 – 4.6.1

Systemen A

B

C

D

Balans woonkamer-keuken Balans hal

Pagina 83

Filtratie van inkomende lucht Doel? Kan de noodzaak om zuivere lucht binnen te halen niet vervangen! Beschermen systeem?  G4 = OK Verbeteren IAQ (verhoogde vervuiling omgeving (verkeer: PM) of gevoelige personen in huis)?  G4 + F7

Filtertype: zakkenfilters of gevouwde filters min. afstand tussen vouwen = 4-5 mm, anders snelle verstopping Voldoende luchtdichte inbouw, gemakkelijke vervanging

Onderhoud: Reinigen: 1x /2-3 maand – stofzuiger (buiten) Vervangen: 1-2 x /jaar – minstens voor de winter Pagina 84


42


Prestatiecriteria: Luchtfiltratie STS-P 73-1 – 4.10

Plaats van de filter: Stroomopwaarts van de luchtgroep

Advies

Stroomafwaarts

Type Zakkenfilter Advies

Vouwfilter

Klasse Geen G3

Advies

G4 M5 M6 F7

Systemen A

B

F8

C

D

F9 andere Pagina 85

Thermische isolatie kanalen doorboringen luchtschil ! isoleren

Waarom? <<<<<<<<<

Warmteverlies Condensatie

<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<<<

<<<<<<<<<

<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<<< isoleren

doorboringen luchtschil !

Pagina 86


43


Thermische isolatie kanalen

doorboringen luchtschil ! isoleren <<<<<<<<<

<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<<<

Pagina 87

Thermische isolatie kanalen

<<<<<<<<<

<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<

<<<<<<<<<<<<<<<<<< isoleren doorboringen luchtschil !

Pagina 88


44


Thermische isolatie kanalen Verlies afhankelijk van: Isolatiedikte Lambda waarde Diameter kanaal (maar factor weggefilterd, door een grotere diameter gaat ook meer lucht)

Kanaallengte Hoe langer het kanaal, hoe dikker de isolatie Maar minimum (condensatie!) voor korte kanalen

Evalueren van het warmteverlies ten opzichte van de totale getransporteerde energie

Pagina 89

Prestatiecriteria: Thermische isolatie kanalen Welke?

STS-P 73-1 – 4.13

B: kanalen met voorverwarmde lucht door onverwarmde lokalen Systemen A C: kanalen buiten BV C D zonder WTW: zie B en C D met WTW D met WTW: tussen groep en grens BV

B D

Hoeveel? 3 klassen (strengste klasse = klasse 3) Formules of grafieken

Pagina 90


45


Prestatiecriteria: Thermische isolatie kanalen STS-P 73-1 – 4.13

Uitvoeringsvoorwaarden

Om de isolatie in rekening te kunnen brengen, moet de plaatsing hiervan voldoen aan volgende voorwaarden: De isolatie wordt aangebracht aan de buitenkant van de leidingen of het kanaal zelf bestaat uit een isolatiemateriaal, niet op basis van vezels. Er wordt gebruik gemaakt van isolatie met gesloten cellen of een dampscherm aan de buitenkant van het isolatiemateriaal. Bijvoorbeeld aluminium of plastic folie waarbij de voegen zijn afgedicht met kleefband. De regelcomponenten en eventuele toezichtsluiken blijven toegankelijk. De isolatielaag mag niet onderbroken worden ter hoogte van ophangingen, maar er moet geen rekening worden gehouden met de eventuele koudebrugwerking van de ophanging zelf (bv. draadstang). Dwars- of langsvoegen worden zodanig uitgevoerd dat de effectiviteit van de isolatie niet noemenswaardig vermindert.

In alle andere gevallen wordt een thermische weerstand van 0 beschouwd.

Pagina 91

Thermische isolatie kanalen STS-P 73-1 – 4.13

10 m

Pagina 92


46


Thermische isolatie kanalen STS-P 73-1 – 4.13

Advies

Dus ook: beperkte kanaallengte

Pagina 93

Ventileren met buitenlucht? Dit veronderstelt dat de buitenlucht effectief zuiverder is! Potentiële verontreinigingen NOx, SO2, VOS, geuren, … (fijn en grof) Stof, roetdeeltjes,…(PM2.5/10, Black carbon) Bacteriën en schimmelsporen Vocht (regeninslag)

Met risico op: Slechte luchtkwaliteit Vervuiling van het systeem zelf

Actie: Aandacht voor luchtinname Filtratie? Pagina 94


47


Concrete bronnen Omgeving Regen Verkeer Afvalopslag, parking,... Maaiveld (schimmels, bacteriën...)

Eigen woning (of buren!) Afvoer rookgassen Afvoer ventilatie Afvoer droogkast Afvoer dampkap Verluchting afvalwaterafvoer

Pagina 95

Algemene richtlijnen luchttoevoer Niet aan straatzijde, parking, afvalopslag,… Niet vlak boven de grond of onder beplanting Op minimum 0.7 m boven maaiveld Bereikbaar voor eventuele reiniging

Aanbeveling: informatieve bijlage NBN EN 13779

Pagina 96


48


Plaatsing van luchtinname

Luchtinname! Afvalwaterafvoerbeluchting

Afvoeren

?

Luchtinname!

Pagina 97

Prestatiecriteria: Luchtkwaliteit Bescherming luchttoe- en afvoeren voor alle luchttoe- en luchtafvoeren: voorzien van een afschermkap tegen de regen;

STS-P 73-1– 4.16.2/3

Systemen A

B

C

D

voor luchttoevoeren op de grond, in de gevel of op een dak: geplaatst zijn op een hoogte van minstens 0.7 m ten opzichte van het maaiveld (gelijkgronds of begroeiing op daken) en minstens 0.3 m ten opzichte van de dakdoorvoerpositie voor daken met een helling die niet groter is dan 30°.

Risico op recirculatie: 3 klassen Klasse 2

Beperkt risico op recirculatie volgens de norm NBN EN 13779:2007

Klasse 1

Beperkt risico op recirculatie volgens de vereenvoudigde richtlijnen van onderhavige STS

Klasse 0

Potentieel recirculatierisico

Pagina 98


49


Prestatiecriteria: Luchtkwaliteit Klasse 2: berekening

STS-P 73-1– 4.16.2/3

Klasse 1: vereenvoudigde richtlijnen Voor de lucht-of rookgasafvoeropeningen van ventilatie, dampkap of gasverbrandingstoestellen, aan minstens één van de volgende twee voorwaarden is voldaan: ofwel bevindt de luchttoevoer zich minstens 2 m lager dan de lucht- of rookgasafvoeropening (hoogteverschil); ofwel bedraagt de afstand tussen de luchttoevoer en de lucht- of rookgasafvoeropening minstens 10 m. Opmerking: de afstand tussen de luchttoevoeropening en de luchtafvoeropening of schouw wordt bepaald door de kortste afstand die de lucht moet afleggen tussen beide openingen (dus rekening houdend met eventuele obstakels, zoals een uitspringende hoek tussen twee gevelvlakken).

Pagina 99

Prestatiecriteria: Luchtkwaliteit Klasse 1: vereenvoudigde richtlijnen - vervolg

STS-P 73-1– 4.16.2/3

Voor de rookgasafvoeropeningen voor verbrandingstoestellen met een andere brandstof dan gasvormig (stookolie, hout, enz.), gelijktijdig aan de volgende twee voorwaarden is voldaan: de luchttoevoeropening bevindt zich minstens 2 m lager dan de rookgasafvoeropening (hoogteverschil); de luchttoevoeropening is geplaatst op een andere wand dan de rookgasafvoeropening. Bv. luchttoevoer op de gevel en rookgasafvoeropening op het dak.

Bovendien moet, zowel voor klasse 1 als voor klasse 2, de luchttoevoeropening op minstens 2 m afstand gelegen zijn van de ontluchting van afvalwaterafvoerleidingen.

Pagina 100


50


Prestatiecriteria: Luchtkwaliteit Schema’s

Pagina 101

Prestatiecriteria: Netheid en onderhoud Algemene zuiverheid

Dampkap en droogkast

STS-P 73-1 – 4.18

Systemen A

B

C

D

Pagina 102


51


Prestatiecriteria: Netheid en onderhoud Toegankelijkheid RTO en RAO schoonmaken zonder gereedschap Ventielen schoonmaken zonder gereedschap Regelpositie geblokkeerd en gemarkeerd

STS-P 73-1 – 4.18

Systemen A

B

C

D

Ventilatorgroep toegankelijk Flexibele kanalen bereikbaar (om ze te kunnen vervangen) Filters vervangen zonder gereedschap Pagina 103

Prestatiecriteria: Netheid en onderhoud Toegankelijkheid Kanalennet: toegankelijk voor onderhoud via Rooster of ventiel Opening of demonteerbaar deel

STS-P 73-1 – 4.18

Systemen A

B

C

D

Tussen 2 toegangen: Maximum 1 obstakel (klep, filter, demper,…) Starre kanalen: max 4 bochten 45 – 90°

Pagina 104


52


Prestatiecriteria: Informatie gebruiker Gebruikshandleiding Taal Basisprincipes Regelstrategie voor gebruiker Gebruikersfiche

STS-P 73-1 – 4.19

Systemen A

B

C

D

Onderhoudsvoorschriften Taal Onderhoudsboekje met kalender Voor gebruiker Voor installatiebedrijf

Eenvoudige voorschriften beschikbaar op toestel

Pagina 105

Onderhoudsvoorschriften

Pagina 106


53


Besluiten Een goede ventilatie-installatie is geen ‘toeval of geluk’ maar het resultaat van een systematische en doordachte aanpak: ontwerpen, installeren, indienststellen, onderhouden

Naar goede prestaties voor ventilatiesystemen Eenduidige beschrijving van de gewenste prestaties Prestatiegericht waar mogelijk, …beschrijvend waar het niet anders kan

STS kan helpen Aftoetsen van resultaat met lastenboek Mits correcte rapportering van de prestaties Vermijden van discussies achteraf

Pagina 107

Save the date! Dimensionering van ventilatiesystemen Donderdag 19 mei 2016 Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen en Duurzame Ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Prioritaire thema’s: • • • • • • • •

Energie en gebouwen Renovatie en onderhoud van muren en gevels Akoestisch comfort Toegankelijkheid van gebouwen Duurzaam materiaalgebruik Duurzame houtbouw en (groen)daken Innovatieve prospectie Technology watch (in samenwerking met SIRRIS)

Missie:

• Rechtstreekse en multidisciplinaire technische ondersteuning • Informatie en collectieve vorming • Marktverkenning, informatieverspreiding en innovatiestimulering

Doelgroep: Alle Brusselse ondernemingen actief in de bouwsector In samenwerking met de Confederatie Bouw Brussel Hoofdstad

Poincarélaan 79 1060 Brussel


Gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest via InnovIRIS

[email protected] www.wtcb.be\go\td-duurzaambouwen

 +32 (0)2 529 81 06  +32 (0)2 653 07 29Pagina 108

54


Bijkomende informatie www.wtcb.be Dossier onderhoud 2014/2.11 Dossier: mechanische debieten meten 2012/3.12, update 2015 Dossier: verse lucht in oude woningen 2011/02.14 Artikel ventilatorkeuze 2015/3 Artikel akoestiek mechanische ventilatie 2013/03.16 Video ventilatie http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=information&sub=video

http://energie.wtcb.be/ EPB infofiches Nr 42.01/09 www.epbd.be Productgegevens www.energiesparen.be Ventilatiedocument residentieel 2015 juli.pdf + niet residentieel/verbouw http://economie.fgov.be/nl/modules/publications/sts/sts_73_1.jsp STS Ventilatie www.optivent.be WTCB ventilatierekentool Pagina 109


55

Infosessie Ventilatie STS P 73-1 Toelichting prestatiecriteria

Recommend Documents