IN FO RM AT IE
e d e e w t De
5 1 0 2 fase
OLLEGE BORNEGO C
GOED VOOR ELKAAR! WWW.BORNE
GO.NL
VESTIGINGSDIRECTEUR dhr. P. Durieux T Bornego (0513) 80 18 26
INHOUD DE TWEEDE FASE
T Privé (0527) 61 51 44 E
[email protected] Teamleider dhr. K. van den Akker
Op naar klas 4
3
Goede begeleiding
5
T Bornego (0513) 80 18 27 T Privé (0515) 53 30 60 E
[email protected]
Naar havo, atheneum of gymnasium 6 Teamleider
Je profielkeuze
6
T Privé: 06 45 63 22 72
De indeling van vakken in klas 4
7
Leerlingcoördinator
Je examenjaar
9
Begrippenlijst
10
Vragen?
11
mw M. van Tienhoven T Bornego: (0513) 80 18 25
dhr. J. van Dalfsen T Bornego: (0513) 80 18 31 T Privé: 06 55 75 71 51 Vestigingscoördinator dhr. G.J. Wolters T Bornego (0513) 80 18 28 T Privé (058) 213 20 41 E
[email protected] Decaan Havo mw. J. Elbert T Bornego (0513) 80 18 23 T Privé 06 230 166 43 E
[email protected] Decaan Vwo dhr. F. Meindertsma T Bornego (0513) 80 18 24 T Privé (0513) 62 67 62 E
[email protected]
2
OP NAAR KLAS 4 Ga jij volgend jaar naar klas 4 van de havo of het vwo op Bornego? Dan moet je binnenkort enkele keuzes maken. In dit boekje vind je informatie die je helpt bij het maken van die keuzes. Zo lees je bijvoorbeeld over de verschillende profielen en de vakken die je krijgt in klas 4. Meer verantwoordelijkheid
Verder hebben we op school een stilteruimte.
De bovenbouw van havo of vwo heet ook wel
Deze is bedoeld om zelfstandig te studeren.
de Tweede Fase. Je krijgt dan les volgens een
Je kunt hier in alle rust aan het werk gaan.
weekrooster. Voor de meeste vakken krijg je een studiewijzer waarin staat wat er moet gebeuren
Toetsweek
en wanneer. Maar in de Tweede Fase ga je ook
Aan het eind van het schooljaar heb je een
steeds meer zelf plannen. Bijvoorbeeld wanneer
toetsweek. Er zijn dan geen lessen.
je je boeken leest voor Engels of Nederlands. Of wanneer je aan een praktische opdracht werkt. Je krijgt dus meer verantwoordelijkheid dan in de onderbouw. Zo leer je alvast studeren zoals op het hbo of de universiteit. Alleen kun je nú nog extra hulp vragen van je mentor of van vakdocenten.
Een vast programma Komend jaar werk je samen met je klasgenoten en docenten een vastgesteld programma door. Hoe dat programma er precies uitziet, staat in het PTA (Programma van Toetsing en Afsluiting). Hierin kun je lezen wat je voor elk vak moet doen en waarover de toetsen gaan. Het PTA vind je aan het begin van het schooljaar op de website.
Verschillende studieruimtes In de Tweede Fase breng je onderwijstijd door in verschillende ruimtes. Zo volg je gewone lessen in de diverse leslokalen tijdens zogenaamde contacturen. Daarnaast hebben we op Bornego Lyceum een ruime mediatheek. Hier kun je boeken lenen, werken in kleine groepjes, opdrachten uitvoeren op internet of verslagen maken op de computer.
3
Bornego College - Goed voor elkaar!
4
Goede begeleiding In de Tweede Fase werk je veel zelfstandiger dan je gewend was in klas 3. Natuurlijk krijg je daarbij volop begeleiding.
Je mentor Iedereen krijgt in de Tweede Fase een mentor toegewezen. Dit is een docent van wie je ook gewoon les krijgt. Aan het begin van klas 4 staan er mentorlessen op je lesrooster. Je mentor legt dan van alles uit over de Tweede Fase en hoe je het best kunt studeren. Ook heb je regelmatig een persoonlijk gesprek met je mentor. Bijvoorbeeld over je prestaties of over je werkhouding. Verder houdt de mentor contact met je ouder(s)/verzorger(s).
De leerlingcoördinator De leerlingcoördinator is degene die de dagelijkse gang van zaken regelt op school. Je krijgt bijvoorbeeld met je leerlingcoördinator te maken als je vrij wilt vragen, als je afwezig bent geweest of als je te vaak te laat bent gekomen.
“In het begin was het Bornego Lyceum even wennen. Na een paar
De decaan
jaar op Bornego Junior, ben je ineens
Bij de decaan kun je altijd terecht voor informa-
weer de jongste van de school. En het
tie over studie- en beroepskeuze. In klas 3 geeft
gebouw is natuurlijk anders. Maar het
de decaan al enkele lessen als voorbereiding op
Lyceum is een leuke school. Je krijgt
de juiste profielkeuze. Ook in de Tweede Fase
hier veel vrijheid en er zijn naast de
begeleidt de decaan je bij de keuze voor het
lessen genoeg activiteiten, zoals de
vervolgonderwijs.
schoolkrant en de musical. Dat biedt kansen om je te ontwikkelen. Ik weet nog niet precies wat ik hierna wil gaan doen, maar wil later in ieder geval in het ziekenhuis werken. De zorg zit in me. Daarom heb ik voor het profiel natuur & gezondheid gekozen” Veerle van den Meerschaut (gymnasium 4)
5
Bornego College - Goed voor elkaar!
NAAR HAVO, ATHENEUM OF GYMNASIUM
Je profielkeuze
Op de vestiging Bornego Lyceum kun je kiezen
Of je nu havo of vwo doet, in de derde klas moet
uit drie opleidingen: havo, atheneum en gymna-
je een profiel kiezen. Hierover krijg je in decem-
sium. Na de havo kun je naar een hbo-opleiding.
ber en januari mentorlessen. In februari/maart
Na het atheneum of gymnasium (samen vwo ge-
maak je je definitieve keuze. Je kunt kiezen uit
noemd) kun je een universitaire studie volgen.
vier profielen.
Het verschil tussen atheneum en gymnasium
Cultuur & Maatschappij
is dat gymnasiasten in de onderbouw Latijn en
Cultuur &Maatschappij is een voorbereiding
Grieks hebben gevolgd, en atheneumleerlingen
op bijvoorbeeld een talenstudie,
niet. Ook in de Tweede Fase volgen gymnasias-
(kunst)geschiedenis of sociologie.
ten Latijn en/of Grieks. Overigens zijn Grieks en Latijn vakken met een hoge studielast, waar-
Economie & Maatschappij
door de studiebelasting op het gymnasium hoger
Met dit profiel kun je opleidingen doen zoals
is dan op het atheneum. Voor de meeste gymna-
bedrijfseconomie, rechten, geografie en hotel-
siumleerlingen is dit geen probleem: in de on-
onderwijs.
derbouw was de studielast immers ook al hoog.
Natuur & Gezondheid Natuur & Gezondheid bereidt je voor op opleidingen zoals geneeskunde, milieukunde, logopedie en landinrichtingswetenschappen.
Natuur & Techniek Met dit profiel kun je opleidingen doen zoals werktuigbouwkunde, chemie en maritieme techniek.
tabel
1
gemeenschappelijk deel
HAVO Nederlands Engels Maatschappijleer Culturele en Kunstzinnige Vorming
VWO Nederlands Engels Maatschappijleer Algemene natuurwetenschappen ATHENEUM:
Culturele en Kunstzinnige Vorming GYMNASIUM:
Klassieke culturele vorming ATHENEUM: Duits of Frans GYMNASIUM: Grieks of Latijn Lichamelijke oefening Godsdienst
Lichamelijke oefening Godsdienst
6
De indeling van vakken in klas 4
Het vrije deel
In de onderbouw ben je gewend om met al je
Op de havo mag je ook één vak kiezen in het
klasgenoten dezelfde vakken te volgen. In de
vrije deel, maar dit hoeft niet. Op het vwo moet
Tweede Fase gaat dit anders. Iedereen kiest
je één of twee vakken kiezen in het vrije deel.
z’n eigen vakken, dus heeft bijna iedereen een
Welk vak je kiest, mag je helemaal zelf bepalen.
ander rooster. Je opleiding op de havo of het
Dit is heel persoonlijk en afhankelijk van je la-
vwo bestaat uit vier verschillende delen. Elk deel
tere studie. Overigens kun je op het vwo alleen
heeft zijn eigen vakken.
een tweede vak in het vrije deel kiezen als dat past in het rooster; één vak kan altijd.
Het gemeenschappelijke deel Dit zijn de vakken die voor iedereen verplicht
Grieks en Latijn voor gymnasiasten
zijn. Zie tabel 1.
Als gymnasiast kun je bij elk profiel Grieks
Het profieldeel
en/of Latijn kiezen in het vrije deel. In
Binnen elk profiel zijn er verschillende vakken.
het profiel Cultuur & Maatschappij kun je
Sommige daarvan zijn verplicht, andere mag je
Grieks of Latijn ook kiezen in het profieldeel.
zelf kiezen. In de tabellen 2 tot en met 5 kun je zien welke vakken elk profiel heeft.
Het keuze-examenvak Dit is een verplicht extra vak. Je kunt kiezen uit elk vak dat er in de Tweede Fase is binnen jouw havo-, atheneum-, of gymnasiumopleiding.
tabel
2
profiel cultuur en maatschappij
HAVO Geschiedenis Duits of Frans Aardrijkskunde of Economie of Maatschappijwetenschappen Kunst-beeldend of Kunst-muziek of Duits of Frans
(C&M) vwo Geschiedenis Wiskunde A of Wiskunde B of Wiskunde C Aardrijkskunde of Economie Kunst-beeldend of Kunst-muziek of Duits of Frans/ Klassieke Taal (alleen gymnasium)
7
Bornego College - Goed voor elkaar!
tabel
3
profiel economie en maatschappij
HAVO Economie Geschiedenis Wiskunde A of Wiskunde B Duits of Frans (mvt) of Aardrijkskunde of Management & Organisatie of Maatschappijwetenschappen
tabel
4
profiel natuur en gezondheid
HAVO Biologie Scheikunde Wiskunde A of Wiskunde B Natuurkunde of Natuur, Leven & Technologie of Aardrijkskunde
tabel
5
profiel natuur en techniek
HAVO Natuurkunde Scheikunde Wiskunde B Natuur, Leven & Technologie of Biologie
8
(E&M) VWO Economie Geschiedenis Wiskunde A of Wiskunde B Duits of Frans (mvt) of Aardrijkskunde of Management & Organisatie
(N&G) VWO Biologie Scheikunde Wiskunde A of Wiskunde B Natuurkunde of Natuur, Leven & Technologie of Aardrijkskunde
(N&T) VWO Natuurkunde Scheikunde Wiskunde B Natuur, Leven & Technologie of Wiskunde D of Biologie
Je examenjaar In havo 5 of vwo 6 doe je eindexamen. Je sluit dan de meeste van je vakken uit de Tweede Fase af met een schoolexamen én een landelijk centraal examen.
Het schoolexamen Tijdens jouw twee of drie schooljaren in de Tweede Fase maak je veel toetsen en opdrachten waarvoor je een cijfer krijgt. Sommige daarvan tellen alleen mee voor de overgang. Andere tellen ook mee voor je schoolexamen in havo 5 of vwo 6. Welke cijfers dat precies zijn, vind je voor elk vak in het PTA. De cijfers die je haalt in je examenjaar tellen in ieder geval mee voor het schoolexamen. Je uiteindelijke schoolexamencijfer bepaalt de helft van je examencijfer. Overigens doe je voor de volgende vakken alleen schoolexamen en dus geen landelijk centraal examen: maatschappijleer, ANW, godsdienst, KCV, CKV, beeldende vorming, lichamelijke
“Ik wilde altijd sportverslaggever
opvoeding, wiskunde D, NL&T en muziek.
worden en was van plan het profiel economie & maatschappij te kiezen.
Het centraal examen
Maar toen vroeg de decaan mij
In mei doe je in havo 5 of vwo 6 centraal
waarom ik niet voor het profiel natuur
schriftelijk examen voor bijna al je vakken. Het
& techniek koos. Daar ben ik over
cijfer dat je hiervoor haalt, bepaalt de helft van
na gaan denken. Het profiel natuur
je examencijfer.
& techniek biedt meer baankansen en ik ben goed in wiskunde en natuurkunde. Wel heb ik de talen erbij gekozen. Hoewel ik bijna zeker weet dat ik hierna werktuigbouwkunde wil studeren, is dat mijn back-up voor het geval ik alsnog sportverslaggever wil worden. En anders zijn de talen in ieder geval handig voor op vakantie.” Feitse Krekt (atheneum 6)
9
Bornego College - Goed voor elkaar!
BEGRIPPENLIJST In dit boekje ben je veel afkortingen en begrippen tegengekomen. We zetten een aantal hiervan nog even voor je op een rijtje en leggen ze uit. Algemene natuurwetenschappen (ANW) Bij ANW leer je vanuit een maatschappijkritische invalshoek te kijken naar de vakken natuurkunde, scheikunde, biologie en aardrijkskunde. Het vak is verplicht voor alle vwo-leerlingen. Centraal examen (CE) Aan het eind van het laatste schooljaar zijn er in het hele land examens op een vastgesteld tijdstip. Het afnemen van het CE gebeurt overal in Nederland op dezelfde manier en volgens strikte regels. Combinatiecijfer Dit is voor havoleerlingen het gemiddelde cijfer van het profielwerkstuk (PWS), godsdienst en maatschappijleer. Voor vwo’ers is dit het gemiddelde cijfer van het PWS, godsdienst, algemene natuurwetenschappen (ANW) en maatschappijleer. Dit cijfer moet 5,5 of hoger zijn. Op de afzonderlijke vakken mag je geen cijfer lager dan 3 hebben. Het combinatiecijfer staat op je cijferlijst aan het eind van havo 5 of vwo 6. Voor de overgang tellen deze vakken als individuele vakken mee.
Culturele en kunstzinnige vorming (CKV) Dit is een kunstvak voor havo en atheneum dat vooral ervaringsgericht is. Denk aan theateren museumbezoek. Herkansingen Er zijn voor alle leerlingen twee herkansingen voor toetsen en een herkansing voor praktische opdrachten na de derde toetsweek (in het voorjaar). Keuze-examenvak Naast je profielvakken moet je een ander examenvak kiezen. Welk vak dat is, mag je zelf bepalen. Kunst-algemeen Dit vak laat zich het best omschrijven als kunst- en cultuurgeschiedenis. Kunst-muziek / kunst-beeldend Dit is het vak kunst-algemeen gecombineerd met het vak muziek of beeldende vorming. Maatschappijwetenschappen Bij het examenvak maatschappijwetenschappen leer je concrete, actuele en maatschappelijke vraagstukken te analyseren. Denk aan politieke besluitvorming, massamedia, criminaliteit en rechtsstaat, en mens en werk. Je kunt dit vak kiezen als je havo doet met het profiel cultuur & maatschappij of economie & maatschappij.
10
Mediatheek Dit is de studieruimte op school waar je naslagwerken kunt lezen, boeken kunt lenen en computers kunt gebruiken. Natuur, Leven & Technologie (NLT) Centraal bij NLT staan het toepassen van de exacte vakken in de praktijk en het doen van onderzoek. Dit vak kun je alleen volgen in combinatie met vakken uit de natuurprofielen. Overgangsrapport Aan het eind van het jaar krijg je een overgangsrapport. Je krijgt dan een cijferoverzicht mee naar huis. Gedurende het cursusjaar kun je je cijfers bekijken via SOMtoday. Profielwerkstuk (PWS) Dit werkstuk maak je meestal met z’n tweeën aan het eind van havo 4 of vwo 5. Dit is een onderzoeksopdracht over een onderwerp dat te maken heeft met één of meer van je vakken. Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) Het PTA is één van de belangrijkste documenten van het leerjaar. In het PTA is voor elk vak per periode vastgelegd welke stof getoetst wordt en hoe dat gaat gebeuren. Je vindt daarin dus een overzicht van alle toetsen en praktische opdrachten. In het PTA staat ook hoe je cijfers worden berekend voor de overgang en voor het schoolexamen.
Schoolexamen (SE) Alle vakken worden afgesloten met een schoolexamen. Hoe het schoolexamencijfer wordt berekend, staat in het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA). De meeste vakken hebben behalve een schoolexamen ook een centraal examen.
vwo bestaat het vrije deel uit één of twee vakken. Je kunt het vrije deel gebruiken om je vakkenpakket te verbreden.
Stilteruimte In de stilteruimte kun je gaan zitten als je heel rustig wilt werken. Hier moet absolute stilte heersen, dus je kunt er niet aan groepsopdrachten werken.
Wiskunde B Wiskunde B heeft vooral te maken met technische onderwerpen. Deze wiskunde is vaak wat abstracter dan wiskunde A.
Studiewijzer De studiewijzer is een soort agenda voor één vak tijdens een bepaalde periode. Hierin staat precies wat je voor dat vak moet doen.
Wiskunde C (alleen voor vwo) Wiskunde C is een wiskunde-variant die speciaal is ontwikkeld voor het profiel cultuur & maatschappij.
Wiskunde A Bij wiskunde A gaat het vooral over maatschappelijke en economische onderwerpen.
Wiskunde D (alleen voor vwo) Wiskunde D is bedoeld als verdieping en verbreding van wiskunde B. Het is een vak met veel uitdaging, praktische en actuele raakvlakken en meer algebraïsche vaardigheden. Met wiskunde D in je vakkenpakket ervaar je bij een latere bètastudie minder aansluitingsproblemen. Vragen? Wil je nog meer weten over de Tweede Fase op het Bornego College? Of zit je met een vraag? Op pagina 2 vind je een aantal namen en telefoonnummers van personen met wie je volgend jaar te maken krijgt. Je kunt gewoon contact met hen opnemen!
Toetsweek In een toetsweek heb je geen lessen maar maak je theoretische toetsen. Tussenuren Tijdens de uren waarop je geen lessen op je rooster hebt staan, kun je aan zelfstudie doen. Dit kan ook op momenten dat een docent afwezig is. Je kunt dan werken aan één of meer vakken aan de hand van de studiewijzer. De mediatheek en de stilteruimte zijn hiervoor geschikte plaatsen.
“Ik heb een dubbelprofiel: natuur & gezondheid en natuur & techniek. Je krijgt op het Bornego College veel ruimte en eigen verantwoordelijkheid om te doen wat je wilt doen en om je eigen huiswerk in te plannen. Dat is goed. Ook van verkeerde keuzes leer je. En als ik straks lucht- en ruimtevaarttechniek ga studeren, moet ik helemaal alles zelf kunnen doen.
Vrije deel Het vrije deel bestaat uit één of twee vakken die je zelf mag kiezen. Voor havo bestaat het vrije deel uit maximaal één vak. Voor
Daar wordt je op het Lyceum goed op voorbereid.” Jaric Wiegman (gymnasium 6)
11
Bornego College - Goed voor elkaar!
“Het Bornego Lyceum is een leuke school. De sfeer is goed, het is er gezellig en de leerlingen en docenten zijn leuk. Gelukkig maar, want in havo 4 ben ik blijven zitten. Ik heb gekozen voor het profiel natuur & gezondheid en vind bijvoorbeeld scheikunde en biologie best moeilijk. Natuurlijk baal je eerst even als je blijft zitten, maar het is helemaal niet erg. Ik heb nu ook een leuke klas. Ik moest aan het begin van het schooljaar
HEERENVEEN:
alleen iedereen even leren kennen.”
Bornego Lyceum (hoofdvestiging en centrale dienst)
Gerjanne Bijker (havo 4)
Klas 3 t/m 5 havo en klas 3 t/m 6 vwo
Bezoekadres: Ds. Kingweg 1 8446 KZ Heerenveen T (0513) 80 18 20
Postadres:
[email protected]
Postbus 597 8440 AN Heerenveen
WWW.BORNE
GO.NL
12
