BORNEGO COLLEGE GOED VOOR ELKAAR!

najaar 2013

OLLEGE BORNEGO C

GOED VOOR ELKAAR! W W W. B O R N E

GO.NL

Inhoud

Inhoudsopgave..............................................................................2 Colofon..........................................................................................2 Voorwoord Frits Hoekstra.............................................................3

Bornego

Basiskwaliteit is op orde............................................................4 Passend Onderwijs....................................................................4 Tevredenheid op Bornego.........................................................5 iPad-pilot stand van zaken........................................................5 Blijer op Bornego.......................................................................13

De schooldag voorspelbaar maken...........................................10 Bornego Joure voelt al vertrouwd..............................................10 RT weer van start.......................................................................11

Beugel Mentoraat in beweging..............................................................13 Werken aan beter resultaat........................................................14 Techniek voor de toekomst.......................................................15

Lyceum

Junior

Joure

Nieuw op Junior: Hans Werkman.............................................7 Over VOC-schepen en natte pakken.........................................7 Klaar voor het FeRstival.............................................................8 Bornego Junior deed de Cup Song!...........................................8

Verrijking voor excellente leerlingen.........................................17 Ouderinitiatief op Lyceum.........................................................18 “Muziek is belangrijker dan alles”............................................19

Column Gekte..........................................................................................20

Oud-Bornego Meneer Luth...............................................................................9 Eric Luth was leerling op Lyceum en is daar nu docent...........9

Mijn Stage

2

6 Mariël Postma (vmbo-basis klas 4, handel en administratie)

Mijn vak

Mijn Talent

12 Docent godsdienst en decaan Jeanette Schoemakers

16 Jildou Bosma (klas 3, vwo)

Colofon @Bornego is een uitgave van het Bornego College en verschijnt tweemaal per jaar. Dit magazine wordt verspreid onder alle ouders van leerlingen van onze school en andere geïnteresseerden in het Bornego College.

Dank! Dit nummer werd mede mogelijk gemaakt door Anna, Dewi, Hedwich, Janouk, Jildou, Jodie, Jort, José, Katja, Kirsten, Lydia, Mariël,

Marrit, Niels, Nienke, Renée, Rick, Baukje Hofman, Edwin Poiesz, Eric Luth, Geke van der Veen, Hans Werkman, Henk Iedema, Jaap van der Geest, Jan Steven Jansma, Jeanette Schoemakers, Lex Wolswinkel, Marten Jan van Olphen en Pim Korteweg allen hartelijk dank! Vragen, opmerkingen of suggesties voor @Bornego kunt u mailen naar Jildou Bloem, Stafmedewerker Communicatie, via [email protected].

Opmaak Visser & de Graef Communicatie Druk Marne Drukkers, Leens Niets uit deze uitgave mag worden gepubliceerd zonder toestemming van het Bornego College. Nieuwsberichten en belangrijke actuele mededelingen kunt u vinden op onze website.

Beste lezers, Het is toch elke keer weer bijzonder als er een @bornego klaar ligt voor de drukker. Met dit blad willen we u als ouder en belangstellende op de hoogte brengen van wat er binnen het Bornego College allemaal gebeurt. En dat is veel, veel meer dan we hier kunnen beschrijven. Op school hoort het te gaan over ontwikkeling. De ontwikkeling van onze leerlingen staat altijd centraal. In de artikelen in deze @bornego leest u dat terug. Het gaat bijvoorbeeld over de ontwikkeling van het vak techniek in het vmbo, over het programma voor excellente leerlingen dat dit schooljaar is uitgebreid op Bornego Lyceum. U leest daarnaast over nieuwe onderdelen in de leerlingenondersteuning op Bornego Joure. Het zijn allemaal zaken waar we op school aan werken. Met als doel kinderen te helpen zich te ontplooien. Bij ontwikkeling hoort ook het ontdekken wie je bent en waar je voor staat. Vanuit onze christelijke identiteit helpen wij onze leerlingen ook bij die ontwikkeling. Tegenspraak organiseren en standvastig staan voor waar je aan hecht is daar een onderdeel van. Het bijbelboek Daniël gaat daar ook over. De vrienden van Daniël buigen niet voor het gouden beeld van de koning, ook niet als ze weten dat ze dan in de brandende vuuroven worden gegooid. De vrienden van Daniël zijn kritisch en staan voor hun mening.

Frits Hoekstra Rector-bestuurder

@bornego

Op het Bornego College willen wij leerlingen helpen om zich te ontwikkelen tot kritische burgers, die zich staande houden in onze maatschappij. Daar werken we aan en staan we voor open. Lees bijvoorbeeld de column van Jelle op de achterzijde van deze @bornego.

3 najaar

Je haalt het beste uit de anderen niet door hen het vuur na aan de schenen te leggen, maar door het vuur in hun binnenste aan te wakkeren.

Bornego

Bornego: basiskwaliteit is op orde Net als ieder jaar heeft het Bornego College in september een brief ontvangen van de Onderwijsinspectie met de mededeling dat zij vertrouwen hebben in de onderwijskwaliteit van het Bornego College. De basiskwaliteit is op orde. Alle seinen; te weten de examenresultaten, het verschil tussen het schoolexamen en het landelijk examen en welke route de leerlingen in welk tempo door de school gaan, staan op groen. Veranderend toezicht

Meer

Sinds afgelopen augustus is het toezicht van de Onderwijsinspectie op het onderwijs veranderd. Uitgangspunt voor de Inspectie blijft dat de school er voor moet zorgen dat de basiskwaliteit op orde is. Het belang van de leerling is echter meer voorop komen te staan (zie voor meer informatie www.onderwijsinspectie.nl). Er wordt niet langer alleen maar gekeken naar de wettelijke eisen, maar vooral of het onderwijs goed is voor de leerling.

Goed onderwijs gaat natuurlijk over meer dan alleen de examencijfers en de doorstroom in de school. Het gaat wat ons betreft ook over vorming tot een compleet mens in onze samenleving. Een mens die ook een naaste is voor de ander. Over ontwikkeling van jezelf en over zelfkennis. Over omgaan met elkaar. Zaken die je niet kunt meten in cijfers en zeker niet op afstand. Gelukkig is daar in de nieuwe manier waarop de inspectie naar de scholen kijkt meer aandacht voor.

Passend Onderwijs: Denkt u mee? Het kan u niet ontgaan zijn. 4

Vanaf augustus 2014 gaat Passend Onderwijs gelden voor alle scholen in Nederland en dus ook voor het Bornego College. Om elk kind een passende onderwijsplek te bieden, gaan scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. Het Bornego College is lid geworden van het nieuwe samenwerkingsverband Zuidoost Friesland. De scholen uit de regio’s rond Heerenveen, Drachten en Buitenpost zijn hier met elkaar het bestuur van.

Met elkaar zijn we ervoor verantwoordelijk dat elk kind onderwijs kan krijgen dat bij hem of haar past. Dat kan onderwijs zijn op een gewone school, maar ook op een school voor speciaal onderwijs. Dit wordt Passend Onderwijs genoemd. De scholen zijn daar vanaf 1 augustus 2014 samen verantwoordelijk voor.

Ondersteuningsplan Elk samenwerkingsverband schrijft in een ondersteuningsplan hoe het passend onderwijs wil organiseren. In het plan staat wat de scholen zelf aan onderwijs voor leerlingen kunnen doen en hoe ze met elkaar regelen dat er speciale ondersteuning is. Want de opdracht is dat er geen kind buiten de boot valt, ieder kind heeft immers onderwijs nodig.

Oproep! Omdat het over zo iets belangrijks gaat als leerlingondersteuning is er ook inspraak van ouders en leraren geregeld in de wet. Elk samenwerkingsverband heeft een Ondersteuningsplan Raad. Vanuit onze school zit daar een ouder in. Tot nu toe is dit door één van de ouders van de huidige MR gedaan. We zoeken nu een andere ouder die namens onze school een aantal malen (een keer of drie) per jaar wil meedenken over hoe we in Zuidoost Friesland met elkaar zorgen voor onderwijs voor elk kind. Mocht u belangstelling hebben of meer willen weten, dan kunt u contact opnemen met Jan Steven Jansma, secretaris van de MR of met Frits Hoekstra, rector-bestuurder telefonisch via (0513) 80 18 00 of via [email protected].

Bornego

Tevredenheid op Bornego Jaarlijks onderzoekt het Bornego College de ouder- en leerlingtevredenheid. Dat doen we op elke vestiging en om de twee jaar op een andere manier. Het ene jaar vragen we een deel van de leerlingen hoe ze over het onderwijs en de school denken en het andere jaar vragen we dat aan alle leerlingen door de LAKS (Landelijk Actie Komitee Leerlingen) enquête aan alle klassen voor te leggen. Daarnaast vragen we ieder jaar een deel van de ouders hoe ze over het Bornego College denken. Op Bornego Junior vragen we de ouders van het tweede leerjaar en op de andere vestigingen de ouders van het derde leerjaar.

het doet (via onze eigen website kunt u doorklikken naar de vensters van onze vestigingen, www.bornego.nl/over-ons/ kwaliteit). In de onderstaande tabel ziet u het overzicht van de resultaten van de enquête uit het voorjaar van 2013. Deze resultaten gebruiken we bij de verbetering van onze onderwijskwaliteit.

Werkvormen Uit het onderzoek van dit jaar blijkt dat we het leren voor leerlingen aantrekkelijker kunnen maken door meer verschillende werkvormen te gebruiken. Op elke vestiging werken we daar nu aan via scholingsbijeenkomsten en door bij elkaar in de klas te kijken. Een van de acties om beter recht te doen aan verschillen en meer mogelijk te maken in het onderwijs is de iPad pilot op het Lyceum. Op onze school voelen de leerlingen zich veilig en hebben we een prettige sfeer. Goed om te horen en belangrijk om vast te houden. Ook dit schooljaar, in het voorjaar van 2014, worden ouders van de tweede klassen op Junior en de derde klassen van de andere vestigingen via de e-mail benaderd met de vraag om mee te doen! Tevredenheid

Ouders

Leerlingen

School Landelijk School Landelijk Bornego Lyceum

7,4

7,2

7,0

6,8

Bornego Junior

7,4

7,2

6,4

6,8

Bornego Beugel

7,4

7,2

6,8

6,8

@bornego

Bornego Joure

7,1

7,2

7,2

6,8

5

De resultaten van deze onderzoeken publiceren we in Vensters. Dat is de site waar iedereen kan zien hoe een school

iPad-pilot: stand van zaken Zo’n drie maanden werken leerlingen uit klas 3 en 4 havo en vwo van Bornego Lyceum met een iPad. Via de iPad-nieuwsbrief worden deze leerlingen en hun ouders regelmatig geïnformeerd over de stand van zaken. In de laatste nieuwsbrief (nummer 3) staat onder andere een verhaal over hoe de iPad in de scheikundelessen wordt gebruikt. Nieuwsgierig? De nieuwsbrieven zijn te vinden op www.bornego.nl/lyceum/downloads/.

najaar

Vensters

Beugel

Mijn stage Mariël Postma (vmbo-basis klas 4, handel en administratie)

Tussen de paardrijlaarzen en bloemen Mariël is al gebeld of ze op zaterdagen misschien wil invallen. Geen probleem voor de vierdeklasser van Bornego Beugel. Ze voelt zich als een vis in het water bij haar stagebedrijf Bosma in Sint Nicolaasga. Voor wie het bedrijf niet kent: de winkel is een begrip bij vooral de agrariërs in de regio. De zaak heeft drie afdelingen: melktechniek, agrishop en de groene vakzaak. Mariël liep haar stage bij dat laatste onderdeel.

6

“Ik mocht in de winkel stellingen inrichten en een beetje etalages maken,” vertelt ze. Daar ligt ook haar hart. “Er voor zorgen dat een stelling, bijvoorbeeld met paardrijlaarzen, er mooi, netjes en overzichtelijk uitziet, vind ik het allerleukst. Je moet goede composities maken,” legt Mariël uit. “Dat betekent dat er niet te veel gaten moeten vallen en dat je alles van een afstand goed kunt zien.” Ze hielp tijdens haar stage ook bij het snijden van bloemen en het schoonmaken. “Er is altijd genoeg te doen in zo’n winkel,” aldus Mariël. Terwijl het gros van haar klasgenoten een stageadres koos van een vaste lijst met adressen op school, had Mariël haar plan al klaar. Zij wilde stage lopen bij Bosma. “Ik ken het bedrijf want ik haal er zelf ook paardenspullen en het is dichtbij mijn huis,” vertelt ze. Ze vroeg of er plek was voor een stagiair. Dat was er. Natuurlijk volgde Mariël daarna wel hetzelfde traject als haar klasgenoten. Dat betekent een sollicitatiebrief schrijven met cv en een afspraak maken om de stage-overeenkomst te tekenen. “Ik vond dat allemaal niet zo spannend,

want ik kende het bedrijf natuurlijk ook al.”

Anders Eenmaal begonnen, had ze snel haar draai gevonden. Al is een stage wel heel anders dan school, beaamt ze. “Op school heb je iedere dag dezelfde lessen. Op mijn stage was iedere dag anders.” Ook de tijden waren aanmerkelijk anders. Iedere dag was ze in de weer van 09.00 tot 18.00 uur. En dat vond ze helemaal niet erg. Sterker nog: “het had wat mij betreft wel langer mogen duren.”

klanten,” vertelt ze. “Als iemand aan je vraagt of je weet waar iets ligt, kun je niet aankomen met ‘ik weet het niet’. Nee, dan zeg je bijvoorbeeld: ik zal het mijn collega vragen.”

200%

Aanvankelijk was er nog enige twijfel over wat ze na Bornego wilde gaan doen. De stage was doorslaggevend. “Nu weet ik wat ik wil”. En dat is iets met tuin en dieren. “Ik hou erg van dieren en buiten zijn. Een kledingwinkel is denk ik te netjes voor mij en voor kinderen ben ik veel te ongeduldig,” grinnikt ze. Na Bornego Beugel wil ze richting de detailhandel. Uiteindelijk is haar doel om zich te bekwamen in etaleren. “Omdat ik dat het leukst en meest creatieve vind.”

Mariël zette zich voor tweehonderd procent in, met heel veel plezier. Dat zagen ook haar begeleider en de begeleidende docent. “Ze vertelden dat ik mijn werk goed had gedaan en dat ik het werk ook goed zag.” De tevredenheid is terug te zien in de beoordeling die ze kreeg: een 9,5! “Daar was ik natuurlijk erg blij mee.” Bovenal heeft ze door de stage veel geleerd. Bijvoorbeeld hoe het is om echt in een bedrijf te werken. “Je moet goed serieus zijn en aardig tegen je

“Nu weet ik wat ik wil”

Junior

Nieuw op Junior: Hans Werkman Vanaf dit schooljaar is Hans Werkman de nieuwe vestigingsdirecteur van Bornego Junior. Zijn naam stond al onder enkele brieven en zijn gezicht staat al een tijdje op de site, maar echt voorgesteld was hij nog niet. Dat doen we nu.

den.” Er gebeuren op Bornego veel dingen die gekoesterd moeten worden. “Denk aan de tijd en aandacht die er voor leerlingen is, kijk naar het aanbod voor meerbegaafde leerlingen of de hoeveelheid activiteiten en de mening van de leerling die telt,” somt Hans op “Dat is allemaal niet vanzelfsprekend.”

Talent

Hans begon als biologiedocent in het voortgezet speciaal onderwijs. Daarna heeft hij zijn carrière via allerlei directeurs- en trainersfuncties bij onderwijsinstellingen in heel Nederland vervolgd. Onlangs kwam het Bornego College op zijn pad.

Excellent

Voor alle tweede klassen van Bornego Junior stond er in het najaar een dagexcursie op het programma naar de Bataviawerf met aansluitend een survival in Almere. Lydia Dijkstra en Renée Brouwer uit klas 2a stapten op vrijdag 4 oktober om 08.00 uur op de bus in Heerenveen. Bataviawerf Op de Bataviawerf in Lelystad zagen de leerlingen eerst een film over de geschiedenis van de VOC, Michiel de Ruyter en de schepen van de Bataviawerf. Daarna

nam een gids hen mee over de werf en naar het VOC-schip de Batavia. “Ik vond het wel interessant,” vertelt Renée. “Je ziet het schip ook helemaal van binnen. Het was er krap en klein, vooral helemaal onderin. Daar sliepen vroeger de matrozen en konden we niet eens staan.”

met drek en gelopen over een touwbrug. Het leverde soms hilarische taferelen op wanneer er weer iemand een nat pak haalde, zo ook Lydia. Het maakte de pret er zeker niet minder om en dat hoort ook bij een activiteit die bedoeld is als klassenbinding aan het begin van het schooljaar.

7 najaar

Over VOC-schepen en natte pakken

@bornego

Gedurende de eerste maanden van dit schooljaar heeft Hans kennisgemaakt met de school en gezien hoe het onderwijs is ingericht. Inmiddels weet hij genoeg om er ook wat van te vinden. Hij ziet een school met mogelijkheden. “Ik denk dat Bornego de potentie heeft om uit te groeien tot een excellente school,” zegt hij. “De resultaten zijn goed en kunnen alleen maar beter wor-

Samen met het team zal hij deze bestaande basis verstevigen en op zoek gaan naar mogelijkheden om het onderwijs verder te verdiepen. Daar heeft hij wel ideeën bij. In zijn ogen zou het onderwijs bijvoorbeeld een boost krijgen als het meer aansluit bij de talenten van leerlingen. “Dat betekent dat je niet kijkt naar wat iemand later kan worden, maar dat je kijkt naar talenten van leerlingen en hoe je die verder ontwikkelt. Het werken met een portfolio door leerlingen sluit hierbij aan.” Bovendien zou het onderwijs op Bornego in zijn ogen meer kunnen doen met de vaardigheden die nodig zijn om je in de 21e eeuw te kunnen profileren als kritische wereldburger. Onderzoekend leren, leren door zelf op onderzoek uit te gaan, past daar in zijn optiek ook bij.

Survival Na de middagpauze volgde het tweede onderdeel van de excursie: de survival in Almere. Dat was eigenlijk wel het leukst,” vindt Lydia en Renée is het met haar eens. “We werden in groepjes verdeeld en gingen met een begeleider allemaal activiteiten doen met water en modder.” Er werd gekropen door buizen Renee en Lydia

Junior

Klaar voor het FeRstival

Nienke en Kirsten

In november, rond het verschijnen

Niet Fries

Emotie

van deze @bornego, doen ver-

Opmerkelijk genoeg spreken beide dames thuis geen Fries. Dat betekent niet dat je geen kans hebt om bij de eerste drie te eindigen, weet Nienke inmiddels. “Ik ben zelf totaal niet Fries, maar ik heb vorig jaar wel veel Friese woorden geleerd en gemerkt dat ik het heel leuk vind.” Nienke heeft dit jaar het gedicht ‘Pas op foar hurde wyn’ gekozen. “Dat is heel humoristisch,” vertelt ze. “Het komt er op neer dat je alles mag doen zoals veel bier drinken of van het dak springen, maar één ding moet je laten en dat is met harde wind naar buiten gaan.”

Kirsten staat bij de voorrondes op de planken met het gedicht ‘Wurkleas’. “Dat vond ik een mooi gedicht met emotie en het is ook niet te moeilijk,” zegt ze. “Het gaat over een vader die werkloos is en die de hele dag thuis zit en zeurt op de kinderen.” De leerlingen hebben de afgelopen tijd samen met docenten Frysk flink geoefend op uitspraak. Nu maar hopen dat ze de voorronde overleven!

schillende leerlingen van Bornego Junior (en Lyceum) mee aan de voorrondes van de Friese voordrachtwedstrijd FeRstival. Nienke Post uit klas 2l weet wat haar te wachten staat. Zij eindigde vorig jaar in de finale als derde en aast nu op een podiumplek in categorie trochsetters. Kirsten Menge uit klas 1l doet mee met de starters.

Bornego Junior deed de Cup Song! Het kan bijna niemand zijn ontgaan door de aandacht van radio en tv. 250 leerlingen van Bornego Junior voerden eind september simultaan de Cup

8

heel gezellig,” vertelt ze. “Het werd bijna een emotioneel dingetje. Je hebt er zo naartoe geleefd en je weet niet wanneer er weer zoiets komt,” zegt ze ietwat weemoedig.

Song* uit. Deelneemsters Jodie Roberts en Dewi

Rage

Plantinga uit klas 1a (vmbo-basis/kader) blikken

De uitvoering is achter de rug. De ‘Cup Song-rage’ nog niet. De meiden dromen nog net niet van bekers, maar kunnen het niet laten om de bewegingen te maken met alles wat maar iets weg heeft van een beker. Een pot jam of pindakaas en ook de wekker moet er zo nu en dan aan geloven!

terug op deze spontane actie die hun even beroemd maakte in de regionale media. Ze waren al met bekers in de weer voordat muziekdocent Meine Verbeek een oproep deed voor de Bornego Junior Cup Song. Jodie en Dewi waren direct enthousiast. De ritmische bewegingen met de beker hadden ze thuis al onder de knie gekregen. “Op YouTube staan genoeg filmpjes,” vertelt Jodie. “Ik heb het thuis twee keer geprobeerd en toen lukte het al aardig.” Een paar keer oefenden ze met hun klas in het muzieklokaal, net als andere klassen.

*Niet bekend met het fenomeen Cup Song? Scan dan deze QR-code om snel naar de opname van de Leeuwarder Courant te gaan! www.youtube.com/watch?v=DQ7OLocq3mo

Gezelligheid Maandag 29 september was het moment daar. ‘s Middags werd de Cup Song opgevoerd onder begeleiding van de band van Bornego Lyceum. Jodie en Dewi zijn tevreden over het resultaat. “We moesten het wel twee keer opnieuw doen, maar dat is niet erg,” lacht Dewi. “Het was gewoon leuk om dit met z’n allen te doen.” Dat vindt Jodie ook. “Het was echt

Jodie en Dewi

Bornego

Meneer Luth

En dit zei muziekdocent Kees van den Akker over Eric Luth: “Een heel enkele keer kom je leerlingen tegen die er niet alleen muzikaal bovenuit steken, maar ook heel creatief zijn. Die van niets iets kunnen maken en een onverwachte invalshoek kunnen kiezen. Zo’n leerling was Eric. De didactiek van muziek schreeuwt om die creativiteit, omdat je telkens weer moet inspelen op andere beginsituaties en nieuwe muziek.”

Zo’n vier jaar geleden zei Eric Bornego gedag na het behalen van zijn diploma. Hij verruilde Heerenveen muziekdocent aan het Prins Claus Conservatorium. Het lijkt een logische keuze voor iemand bij wie muziek zo’n beetje als rode draad door het leven loopt. en zang” vertelt hij. Dat hij nu docent muziek is, is niet altijd zijn doel geweest. “Ik kan voor heel veel dingen enthousiast worden,” vertelt hij. Het docentschap was een gok, maar blijkt hem goed te liggen. “Ik vind het heel leuk om voor de klas te staan,” zegt Eric. Voor de groep staan heeft hij nooit een probleem gevonden, tijdens de kerstmusical zat hij bijvoorbeeld ook steevast in de groep toneel.

Muzikaal Het zal niemand verbazen dat de herinneringen van Eric aan zijn Bornego-tijd vooral van muzikale aard zijn. Naast de kerstmusical stond hij ook vaak op het Open Podium. “En aan het vak muziek heb ik meer tijd besteed dan aan menig ander vak,” erkent hij. Vooral de ruimte die leerlingen in zijn tijd al kregen voor de praktijk sprak hem aan.

Benaderd Sinds zijn afstuderen voor de zomervakantie werkt Eric bijna vier dagen op een school in Groningen. En op de vrijdag geeft hij les op Bornego Lyceum. “Ik werd benaderd door Kees van den Akker, docent muziek, of ik onder meer praktijklessen wilde geven.” Waarom hij gevraagd werd? “Dat kan Kees van den Akker beter zeggen dan ik,” vindt Eric (zie inzet red.). De manier waarop het vak op Bornego Lyceum is ingericht (een uur les op de muziekschool, een uur theorieles en een uur praktijkles op school) vindt Eric leuk en het past hem. En Bornego past hem ook. “Het voelt als een thuiswedstrijd als je het vergelijkt met de andere school waar ik nu werk,” omschrijft hij zijn gevoel. Hij geeft les aan broertjes en zusjes van vroegere klasgenoten. Dat is af en toe nog wel een beetje gek. “Zij kennen mij natuurlijk als Eric, maar ik ben voor hen nu meneer Luth.

9 najaar

“Ik ben al heel lang bezig met muziek, vooral piano

@bornego

voor Groningen om zich daar te richten op een studie

Terugdenkend aan zijn eigen schooltijd komt ook de goede sfeer en het contact met zijn jaargenoten ter sprake. “We hadden contact met alle leerlingen van het hele vwo-jaar,” vertelt hij. “Dat was heel gezellig.” Tijdens, maar ook na zijn Bornego-tijd zag hij in dat een goede sfeer helpt om goed te werken. “Als er geen goede sfeer is, voel je je minder veilig om je werk te kunnen doen. Doordat ik dat zelf ervaren heb, weet ik dat dat belangrijk is voor leerlingen.”

Joure

De schooldag voorspelbaar maken Nieuw initiatief op Bornego Joure

Baukje Hofman

Waar is de kapstok en waar zijn de

Voorspelbaar

kluisjes? Hoe vind ik het wiskunde-

Ze maakte op een gewone schooldag met kleine groepjes een rondje door school. “Voor deze leerlingen is het belangrijk dat ze voor de vakantie al weten wat hen te wachten staat,” vertelt Baukje over dit initiatief. “Zij hebben behoefte aan meer voorspelbaarheid omdat ze het anders in de vakantie te spannend zouden vinden.” De aanpak voor de vakantie had effect: vrijwel alle leerlingen die ze wegwijs maakte op Bornego Joure konden ontspannen de zomervakantie ingaan.

lokaal en hoe dat van Engels? Waar is het mededelingenbord en hoe werkt de bel? Allemaal zaken waar je als nieuwbakken brugpieper langzaam maar zeker achter komt. De meeste leerlingen vinden de eerste schooldagen best spannend, maar liggen er niet wakker van. Dat geldt

Goed

niet voor iedereen. Er zijn leerlingen die de overstap naar het voortgezet onderwijs wat minder makkelijk maken. Met hun had Baukje Hofman, zorgcoördinator op Bornego Joure, al voor de zomervakantie intensief contact.

Het halfuurtje voorziet blijkbaar in een behoefte. Met de leerlingen praat ze over bijvoorbeeld hun hobby en neemt ze de komende dag door. “We hebben het over van alles en nog wat,” vertelt Baukje. “Vaak kijk ik even met hun in de agenda en op het bord of we kijken welke repetities op de planning staan.” Zo maakt ze de dag voorspelbaar en dat is precies wat deze leerlingen nodig hebben. “Zij zijn zichtbaar gebaat bij extra veiligheid en structuur,” aldus Baukje.

Om de rust te bewaken voor deze leerlingen startte Baukje dit schooljaar bovendien met een inloop halfuurtje. Een half uur voordat de lessen beginnen (om.7.45 uur), staat de deur van haar kamer open. De leerlingen komen vrijwillig, ook al betekent het dat ze eerder moeten opstaan.

De kinderen doen het nu “fantastisch goed”, vertelt Baukje. Sommige leerlingen komen op eigen initiatief al minder vaak bij haar langs omdat ze bijvoorbeeld vrienden hebben gemaakt met wie ze ’s ochtends liever mee fietsen. “Zo moet het ook gaan,” denkt ze. “Dat zijn de vruchten die dit initiatief afwerpt.”

10

Bornego Joure voelt al vertrouwd Janouk Tromp uit klas 1f en José Vlig uit klas 1a kennen elkaar al vanaf groep 3 van de Dr. Wumkeskoalle uit Joure. Dit jaar gingen ze samen naar het Bornego College. Hoewel het in het begin best even wennen was, hebben ze hun draai gevonden. Zware tas “De eerste week vond ik wel een beetje zwaar,” erkent José. “We hadden een zware tas, je moest lokalen zoeken en aan het rooster wennen.” Die tas is nog steeds wel eens zwaar,

maar voor de rest redt José zich inmiddels prima op Bornego Joure. “Het voelt nu vertrouwd en als er wat is, kun je altijd naar je mentor stappen. Die is echt heel aardig.” Janouk ziet ook duidelijk de voordelen van het voortgezet onderwijs. “Je hebt docenten hoogstens voor twee uur achter elkaar,” vertelt ze. “Als je er één niet mag dan ben je er snel weer van af…” Ze gaat eigenlijk wel met plezier naar school. “Het voelt als mijn school,” zegt ze. En ook zij vindt: die tas is wel erg zwaar…

Super streng Klopt de praktijk op Bornego een beetje met hun verwachtingen?

Joure Niet helemaal, vindt José. “Ik dacht dat we in rijtjes van de trappen moesten lopen, dat het super streng zou zijn, maar dat is gelukkig niet zo.” Janouk dacht dat de leerlingen van de hogere klassen veel groter zouden zijn en ook dat bleek mee te vallen. Ze verwachtte, en hoopte stiekem, op wat meer lesuitval en tsja dat viel dan weer tegen. “Mijn klas heeft nog maar twee keer op het bord gestaan,” zegt ze gepikeerd. “Een keer hadden we een andere docent en de andere keer alleen maar een ander lokaal.” Soms denken ze nog even terug aan de oude basisschool. Dan hebben ze het over de meesters en juffen en aan die leuke sfeer rond de eindmusical,” vertelt Janouk. “Maar dat gevoel had ik in het begin veel meer dan nu.” José en Janouk

RT weer van start Rond het verschijnen van deze @bornego beginnen in Joure de ondersteuningslessen Remedial Teaching (RT) op het gebied van spelling en begrijpend lezen weer. tempotoets en de toets begrijpend lezen voor de herfstvakantie onder hiervoor uitgenodigd. De ondersteuningslessen worden door Geke van der Veen, docent Frans en taalspecialist, gecoördineerd. De leerlingen, gemiddeld zo’n 25, krijgen tijdens de bezo of op een ander moment in de week extra ondersteuning. Voor begrijpend lezen gaan leerlingen in groepjes aan de slag met teksten. “Daarbij ligt de nadruk op woordenschat,” vertelt Geke van der Veen. “Het uitbreiden van die woordenschat is heel belangrijk om teksten te begrijpen.” Leerlingen leren bij begrijpend lezen bijvoorbeeld dat ze woorden kunnen begrijpen door alvast

Voorheen was het beantwoorden van vragen over teksten een onderdeel van de ondersteuning op het gebied van begrijpend lezen. “Dat doen we niet meer,” vertelt Geke. “In plaats daarvan praten we samen over de teksten. Dat vinden leerlingen minder saai en ze leren er nieuwe woorden door.” Geke benadrukt hoe belangrijk het is dat je ook thuis veel leest. “Door lezen, leer je woorden en het vergroot je kennis over de wereld. Daardoor heb je ook

Geke van der Veen

Leerlingen die behoefte hebben aan wat meer begeleiding bij spelling gebruiken het computerprogramma Muiswerk. Zij maken een begintoets op basis waarvan ze een persoonlijk oefenprogramma krijgen. Aan het einde van het schooljaar worden alle leerlingen die ondersteuningslessen hebben gevolgd opnieuw getoetst om de vorderingen te meten.

11 najaar

de norm hebben gescoord, zijn

Veel lezen

minder moeite met het begrijpen van schoolboeken,” zegt ze. Dat ouders ook zo nu en dan een boek pakken werkt volgens haar motiverend voor de leerlingen. @bornego

Kinderen uit klas 1 die bij de lees-

vooruit te lezen of te kijken of ze een deel van een woord al kennen.

Bornego Junior

Mijn vak Docent godsdienst en decaan Jeanette Schoemakers Docent godsdienst en decaan Jeanette Schoemakers is een enthousiaste spraakwaterval. Zo’n twaalf jaar werkt ze nu op

Decanaat

het Bornego College, vooral op

Naast haar lessen godsdienst vervult Jeanette ook al jaren de taak van decaan. “Dat doe ik ook omdat ik het leuk vind om naast lesgeven iets anders te doen,” vertelt ze. Het is een belangrijke taak om erbij te doen, vindt ze. Als decaan voert ze bijvoorbeeld gesprekken met leerlingen over hun toekomst en hoopt ze waar nodig leerlingen aan te

Bornego Junior (voorheen Falkenaweg). Met zichtbaar plezier vertelt ze over haar werk als docent en over de decanentaak (daarnaast is ze overigens ook vertrouwenspersoon).

12

je er bij mag zijn dat jongeren zich ontwikkelen naar die eigen mening.”

Aanvankelijk was het niet haar bedoeling om docent te worden. Na een studie Sociaal Pedagogische Hulpverlening en werk in de commerciële hoek, koos ze voor een studie theologie om vervolgens voor de klas te staan. “Ik ben christen en theologie interesseert me,” zegt ze. “Bij het vak godsdienst is veel ruimte voor de inbreng van leerlingen. Het zit meer op de beleving dan andere vakken en ook dat vind ik leuk.”

Ruimte Naast de kennis wil Jeanette leerlingen vooral de ruimte geven om te ontdekken wie ze zelf zijn. “Ik wil ze meegeven dat het goed is dat jij jij bent,” vertelt ze. Ze hoopt dat ze leerlingen in ieder geval kan aanzetten tot het nadenken over wie ze zijn. “We hebben als sectie gezegd dat we leerlingen willen leren ‘wat vind ik’ en dat ze dat kunnen toeppassen in de praktijk. Dat is heel breed. We leren leerlingen ontdekken welke meningen er zijn en vervolgens om zelf een standpunt in te nemen. Het mooie van mijn vak is dat

“Ik wil leerlingen meegeven dat het goed is dat jij jij bent” sporen tot (wederom) nadenken. Daarnaast heeft ze als decaan veel contact met mentoren en geeft ze voorlichting aan ouders. “Het decanaat raakt zo veel facetten van het onderwijs en dat maakt het gaaf.”

Plezier Alles wat ze zegt, zegt ze met een grote grijns. Jeannette Schoemakers heeft heel veel plezier in haar vak en op Bornego. “Dat ik hier al zo lang zit, zegt ook wel iets,” zegt ze lachend. “Ik heb wel een Bornego hart. Het werk dat ik doe is gewoon machtig mooi.” Dat geldt niet in de laatste plaats voor het contact met haar collega’s en de leerlingen. “Weet je wat zo leuk is?,” ratelt

ze door. “Ik krijg wel eens een zelfgemaakt schilderijtje of briefje. Dat maakt het ook zo verschrikkelijk leuk.” En de leerlingen, worden zij net zo enthousiast van haar vak als Jeanette zelf? “Het merendeel van de leerlingen vindt mijn lessen leuk,” weet Jeannette die haar lessen na iedere periode evalueert. Wellicht komt het door haar eigen enthousiasme. “Als je het zelf leuk vindt, mag je dat best laten zien, dan krijg je het tijdens de les ook terug, denkt ze. “Maar misschien vinden de leerlingen het gewoon ook leuk dat ik vrij druk ben voor de klas. Ik beweeg veel en maak grapjes. Bij mij is het net even anders.”

Bornego

Bornego-leerlingen in Amerika

Blijer op Bornego Het is een echte Bornego-traditie aan het worden: de reis van zes Bornego-leerlingen in september met de Half Moon. Voor de vijfde keer zeilden derdeklassers van Bornego Lyceum en Bornego Beugel mee met de replica van het oude VOC-schip d’Halve Maen, samen met zes Amerikaanse leerlingen. Daarna proefden de Bornego’ers een paar dagen sfeer op een highschool terwijl ze verbleven in een gastgezin.

Gastgezin

Ieder jaar worden de leerlingen begeleid door twee docenten. Menno de Leeuw, docent Engels, is vaste begeleider. Daarnaast was ook Frits Hoekstra, rector-bestuurder dit jaar mee. Hij vond het net zo’n bijzondere ervaring als de leerlingen. “Het is maar een klein groepje dat mee kan,” erkent hij. “Maar door hun verhalen komt het ook voor de thuisblijvers dichterbij. En omdat de

Amerikanen in het voorjaar hier komen wordt dit versterkt.”

Slapen Frits kreeg een kijkje in de keuken van het Amerikaanse onderwijs. “Daardoor ben ik onder de indruk van het onderwijs dat wij geven,” vertelt hij. “Ik heb veel lessen gezien en denk dat wij de leerlingen veel meer uitdagen.” Op de highschool zitten leerlingen van alle niveaus in één klas. Daardoor kan er veel minder op de individuele behoefte worden ingespeeld. “Leerlingen die het te makkelijk vinden, liggen gewoon te slapen. En dat geldt ook voor de groep waar het te moeilijk voor is.”

Mentoraat in beweging Het mentoraat op Bornego Beugel is in beweging. De aanleiding is tweeërlei. Enerzijds is daar het Bornego beleid om het mentoraat te versterken. Anderzijds was daar de behoefte van mentoren aan een duidelijk en doorlopend lesprogramma voor de mentorklassen.

Tijd voor actie. Er werd een groepje docenten geformeerd dat het mentoraat onder de loep nam. Teamleider Edwin Poiesz en Pim Korteweg, docent en schoolopleider, maken deel uit van dat groepje. Meer dan voorheen keken zij naar de behoeften van leerlingen gedurende het jaar om daar tijdens de lessen op in te kunnen spelen. Die behoeften werden samengebracht tot drie thema’s: groepsproces, studievoortgang en -vaardigheden en loopbaanoriëntatie. Rond die thema’s werden lessen

13 najaar

Na zes dagen verruilden ze de Half Moon voor een gastgezin in Albany. Daar stonden ze versteld van al het (ongezonde) eten en ook van het onderwijs op de Rensselaer Highschool.

“Ze hebben maar één keer per dag pauze en moeten de hele dag naar school,” vertelt Marrit. “En bij geschiedenis krijgen ze alleen vaderlandse geschiedenis,” aldus Anna. Spaans was wel aardig en ook de drama-les ging er wel in bij de dames, maar per saldo zijn ze toch blijer op Bornego.

@bornego

Anna Kroijenga en Marrit van der Heide uit klas 3 vwo mochten na een sollicitatieprocedure en nadat ze zelf hun reis bij elkaar hadden gespaard mee op reis. Een onvergetelijke ervaring. Ze beleefden aan boord een storm waardoor bijna iedereen zeeziek werd en zagen de nacht over Manhattan vallen. Ze liepen wacht, klommen tot het kraaiennest en onderzochten het zoutgehalte van het water. Daarnaast maakten ze natuurlijk kennis met hun Amerikaanse leeftijdsgenoten.

Beugel

gemaakt waaruit de mentor nu kan kiezen. Zo krijgt iedere leerling bovendien naast de ‘eigen’ mentorlessen van iedere mentor ook belangrijke gezamenlijke onderdelen aangeboden. De verschillende thema’s worden behandeld op momenten dat het voor leerlingen zinvol is. “De eerste weken ligt de focus bijvoorbeeld op het groepsproces,” vertelt Pim. Dit wordt mede gedaan omdat met name in die periode pestproblematiek soms de kop op steekt. Bovendien is het groepsproces belangrijk voor het klimaat in de klas.

Portfolio Gaandeweg de maanden komt er naast het groepsproces steeds meer aandacht voor studievoortgang/-vaardigheden en voor loopbaanoriëntatie, vertelt Edwin. “Leerlingen zullen meer worden betrokken bij het eigen leerproces”. Bijvoorbeeld door

Edwin en Pim

ze te vragen waarin ze zich willen ontwikkelen (zie ook het artikel hieronder). Dat is niet alleen in het eigen belang. “Mboinstellingen vragen steeds vaker om een portfolio waarin leerlingen ook reflecteren op eigen kunnen,” aldus Edwin.

Derdeklas Deze nieuwe manier van werken met het mentoraat is dit jaar ingevoerd voor alle derdeklassers. Zij krijgen voortaan een halfuur mentorles met de gehele klas om het groepsproces te erkennen en te sturen. Daarnaast is er persoonlijke aandacht in de vorm van korte gesprekken met de mentor. Ook voor klas 4 zijn er plannen voor een optimalisering van de mentorlessen.

Werken aan beter resultaat De overheid wil dat scholen focussen op het verbeteren van resultaten

Examenresultaten

door goed doordacht en doelgericht te werken. Dit wordt ook wel op-

Jan Steven wil de examencijfers voor zijn vak wiskunde verhogen en analyseert de examenresultaten grondig. Hoe scoren Bornego-leerlingen op examens ten opzichte van leerlingen van andere scholen. Op welke vragen wordt goed gescoord en waar minder? “Aan de hand daarvan kun je actiepunten maken waar niet alleen jij, maar de hele vaksectie iets aan heeft,” vertelt hij. Jan Steven zag na eerste analyse van de examenresultaten en van zijn jaarplanning dat hij in het vervolg meer tijd moet besteden aan examentraining. Hij plande daar, voor zijn huidige vmbo-t examenklas, dit jaar meer tijd voor in.

brengstgericht werken genoemd. Op het Bornego College gebeurt dat op veel fronten, van directie tot leerkracht. Docenten Henk IJdema en Jan Steven Jansma van Bornego Beugel volgden onlangs een korte cursus en zijn nu zelf opbrengstgericht aan het werk.

14

“Je moet het zo zien,” legt Henk uit. “Intuïtief gebeuren er al veel goede dingen en werken we soms al heel opbrengstgericht.” Het gaat er bij opbrengstgericht werken alleen om dat je dit planmatig doet, dat het meetbaar is en dat zaken worden vastgelegd, voegt Jan Steven er aan toe. En dat gebeurt vaak nog te weinig. Als cursusopdracht werken ze nu beiden aan een actie die past binnen het algehele Bornego beleid. Ze richten zich, met allebei een andere invalshoek, op de Bornego-doelstelling om de gemiddelde examencijfers te verhogen.

Zesjescultuur Henk richt zich op de motivatie van leerlingen. Hij wil leerlingen zelf doelstellingen laten formuleren om hun eigen resultaten te verhogen. Door leerlingen

daar zelf een rol in te geven, hoopt hij de zesjescultuur aan te pakken. “Stel je staat onvoldoende op Engels,” legt hij uit. “Dan is het van belang dat je nagaat wat je tot nu hebt gedaan en wat je vanaf nu gaat doen om het cijfer te verhogen.” De doelstellingen worden vastgelegd in een soort persoonlijk ontwikkelingsplan dat na iedere periode met de mentor wordt besproken. Door dit persoonlijk contact en het feit dat dit met alle leerlingen gebeurt (niet alleen de enk excellente of de uitvaller) Jan Steven en H hoopt Henk uiteindelijk een bijdrage te kunnen leveren aan het verhogen van de gemiddelde examencijfers. Hij draait nu een pilot met de leerlingen uit zijn mentorklas en hoopt dat het idee kan worden uitgerold naar andere klassen.

Beugel

Techniek voor de toekomst De beroepsgerichte programma’s in het vmbo worden herzien. Landelijk wordt gewerkt aan vereenvoudiging, verduidelijken en actualiseren van de huidige programma’s. Het is de bedoeling dat deze beter aansluiten bij de werkelijkheid en op vervolgopleidingen in het mbo. Het schooljaar 2015-2016 worden de vernieuwde programma’s ingevoerd. In 2017 zullen de eerste beroepsgerichte examens nieuwe stijl worden afgenomen. Op Bornego Beugel wordt bij het techniekonderwijs nu al ingespeeld op deze ontwikkeling.

Een koers die niet alleen ingegeven is door de nieuwe examens die over twee jaar starten, maar daarnaast ook goed past bij de vraag van leerlingen zelf. Veel leerlingen weten niet wat ze later willen worden. “Jongeren willen de beroepskeuze uitstellen,” aldus Marten Jan. “Slechts 20 procent weet wat ze willen worden en dus kun je maar beter breder opleiden.” Voorheen maakten leerlingen in klas 3 een keuze voor een richting. Niels Bron uit klas 4 (vmbo-basis) hoort bij de laatste lichting Beugel-leerlingen die dat deed. Hij koos metalektro. “Ik leer bij metalektro hoe je bijvoorbeeld stroom aansluit in de woonkamer en

Vaardigheden Wat ook nieuw is, is de aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. “We leren leerlingen stil te staan bij ‘wie ben ik’, ‘wat wil ik’ en ‘waar liggen mijn interesses,” vertelt Marten Jan. Dat stukje loopbaanoriëntatie is essentieel bij de keuze van een passende vervolgstudie. En ook voor sociale vaardigheden is meer aandacht. “Je bent als monteur ook het gezicht van het bedrijf en moet met klanten kunnen omgaan. Daar heb je vaardigheden voor nodig.”

Niels - Marten Jan van Olphen en Rick

Fietsenproject Nog zo’n leuk plan is het fietsenproject. Het is de bedoeling dat in de loop van dit schooljaar wekelijks fietsen van leerlingen op school worden gerepareerd. Leerlingen leren niet alleen om die fiets te repareren, maar handelen ook het contact met ouders en de facturering zelf af , legt Marten Jan uit. “Je maakt als het ware een bedrijfje en zo voeg je de theorie bij de praktijk.” Meer weten over Techniek op Bornego Beugel? Kijk op www.bornego.nl/beugel/downloads/ voor de folder techniek.

15 najaar

Uitstellen

Rick de Jong uit klas 3 (vmbo-kader) hoefde dit jaar niet te kiezen. “Wij krijgen van alles wat en wisselen na een periode,” vertelt hij. “En eigenlijk is dat best handig, want je kunt meer kanten op.” Zo leren de leerlingen bij het vernieuwde techniek verschillende onderdelen. Dat past beter bij een maatschappij waar de banen niet voor het opscheppen liggen en waarin je van alles moet kunnen.

Vakkennis, loopbaanoriëntatie en sociale vaardigheden worden tijdens de lessen steeds vaker gecombineerd. Er zijn nieuwe modules gemaakt waar al deze elementen samenkomen. “Leerlingen krijgen bijvoorbeeld de opdracht zelf eens een excursie te regelen van a tot z,” vertelt Marten Jan over de plannen. Ze moeten dan het eerste contact leggen met bijvoorbeeld het bedrijf en de leerlingen instrueren over wat de bedoeling is. Zo’n opdracht wordt dan met elkaar geëvalueerd. “Je hebt dan ook direct een link met een loopbaanoriëntatie en dat is al een enorme winst.

@bornego

Vanaf dit schooljaar kiezen de leerlingen uit klas 3 bij techniek niet langer tussen bouw, metaal en elektro. Zij maken in het derde jaar kennis met al deze facetten van het vak. Het vak wordt actueler en breder gemaakt. Docent Marten Jan van Olphen van Bornego Beugel is de kartrekker van deze vernieuwde koers.

hoe je daar veilig mee omgaat.” Hij vindt z’n opleiding leuk, al had hij ook best de bredere opleiding willen volgen die dit jaar is gestart. “Dan heb je bouw er ook bij en dat geeft wat meer variatie.”

Joure

dans

Mijn talent Jildou Bosma (klas 3, vwo) Ze danst al sinds ze zich kan herinneren. Toen de mogelijkheid zich voordeed om auditie te doen voor de driejarige Jeugddansopleiding Fryslân, greep ze haar kans. Jildou Bosma was destijds weliswaar een paar jaar te jong, maar werd toegelaten tot deze pittige dansopleiding. “Dit is mijn derde en dus ook laatste jaar,” vertelt Jildou. Iedere dinsdag en donderdag stapt ze om 15.30 uur bij haar ouders of mededansers in de auto naar Leeuwarden. Om 17.00 uur begint daar de les. De twaalf dansers en danseressen zijn zelf verantwoordelijk voor de warming-up en dus is Jildou vanaf 16.45 uur al druk aan het rekken en strekken.

Trainen 16

Om 20.15 uur is de les ten einde en kan Jildou weer richting Joure. “Als ik thuis kom doe ik dan niks meer aan het huiswerk hoor, daar heb ik geen puf meer voor,” vertelt ze. Op maandag werkt ze daarom al vooruit voor woensdag en op woensdag doet ze hetzelfde voor de vrijdag. “Ik leer gelukkig makkelijk,” vertelt ze. “Dat is fijn.” Zo nu en dan, als er speciale optredens zijn, worden de trainingsuren opgeschroefd. Zo had ze dit najaar al een paar weken van 15 tot 21 uren in de aanloop naar de optredens bij de Taptoe en bij het nieuwe Fries Museum. Het hoogtepunt blijft ieder jaar toch de eindvoorstelling in de Harmonie. “Daar leven we het hele jaar naartoe. Als je dan op het podium staat en aan het einde een groot applaus krijgt, is dat gewoon heel erg leuk.”

Bij de dansopleiding zijn de afgelopen jaren verschillende dansstijlen de revue gepasseerd. Van Afrikaans tot klassiek. Momenteel zit ze in een module Jazz en Moderne dans. “Dat vind ik het leukst omdat je er mooie, gevoelige dingen in kwijt kunt,” legt ze uit. “En het ligt me blijkbaar.”

Kunstbende Dat moderne dans haar goed ligt, blijkt wel uit het feit dat Jildou samen met dansmaatje en leerlinge van Bornego Lyceum Marieke van Dijk (vwo-4) dit voorjaar de regionale voorronde van de Kunstbende won. Het duo mocht vlak voor de zomervakantie acte de présence geven tijdens de landelijke finale in de Melkweg in Amsterdam.

“Ik hou gewoon van dans. Ik kan er niet zonder.” Helaas vielen ze net buiten de prijzen en ging de workshop improvisatie in Arnhem aan hun neus voorbij. Tenminste, dat dachten ze. Niets bleek minder waar. Marieke en Jildou waren tijdens de finale gespot door een scout en werden alsnog uitgenodigd voor de workshop. “We waren maar met vijf dansers in totaal,” vertelt ze. “We hebben veel geleerd, vooral hoe het is om gevoel in je dans te leggen.”

Of haar toekomst ook in de danswereld ligt? “Ik sluit het nog niet uit,” zegt ze twijfelend. “Maar de danswereld is heel hard, alleen de besten mogen door en ik heb straks ook een vwo-diploma waar ik iets mee wil. Misschien komt er wel iets op mijn pad. Ik weet het gewoon nog niet.”

Niet zonder Zeker is wel dat ze na dit jaar elders haar danskwaliteiten verder ontwikkelt omdat ze dan de opleiding in Leeuwarden heeft afgerond. Stoppen is geen optie. “Ik hou gewoon van dans. Ik kan er niet zonder,” zegt ze vanuit de grond van haar hart. Bijna zeker is dat ze volgend jaar weer meedoet aan de Kunstbende. Samen met Marieke worstelt ze nog wel een beetje met het thema: wordt vervolgd…(dat is het thema, maar ook de danscarrière van Jildou wordt ongetwijfeld vervolgd).

Nieuwsgierig naar de danskwaliteiten van Jildou (en dansmaatje Marieke)? Scan de QR-code!. www.froeks.tv/201303-15/kb13-dans-marieke-jildou

Lyceum

Het programma voor excellente leerlingen op Bornego Lyceum ontwikkelt zich steeds verder. Zo kunnen leerlingen uit vwo-5 vanaf dit schooljaar bijvoorbeeld modules volgen bij de Pre University, onderdeel van de Open Universiteit Amsterdam. De mogelijkheid om een extra vak te volgen, te werken aan een eigen project of mee te doen aan

Jort, Jaap van der Geest en Hedwich

olympiades was er al.

Verrijking voor excellente leerlingen

“Die pluslessen hebben het karakter van een gespreksgroep,” aldus Jaap. Leerlingen kunnen er met gelijkgestemden bijvoorbeeld praten over leerstrategieën. Jaap van der Geest monitort daarnaast de resultaten van de leerlingen. “Je ziet vaak dat ze nog nooit echt iets hebben hoeven leren,” vertelt hij. “In de derde of vierde klas blijkt de stof toch echt te veel om zonder voorbereiding te beheersen.”

Verrijking De leerlingen krijgen ook verschillende

Hedwich heeft de smaak van extra uitdaging te pakken.” Ik kon er nog wel wat bij hebben want ik haal goede cijfers en werk gestructureerd.” Ze volgt sinds dit schooljaar ook een module sociale psychologie bij de Pre University van de Open Universiteit. “Ik leer bijvoorbeeld hoe mensen jouw gedrag beïnvloeden en andersom,” legt ze uit. “Daar heb ik later ook wat aan en ik vind het leuk om te weten.”

Pre University Leerlingen kunnen vanaf klas 5 verschillende modules volgen bij de Pre University, inclusief online colleges. De

modules sluiten aan bij de profielen in de Tweede Fase. “Het voordeel hiervan is dat leerlingen nu al aan een studie kunnen proeven,” vertelt Jaap van der Geest. “ Het geeft de leerlingen een voorsprong en is bovendien een enorme verdieping voor jezelf.” Leerlingen doen aan het einde van een module examen. Slagen ze? Dan wordt de helft van het door ouders betaalde lesgeld door school teruggestort.

Eigen project

17

Meerbegaafde leerlingen mogen ook werken aan een eigen project. Jort van Velsen uit klas 3 gymnasium ontwikkelde tijdens het plusprogramma in de ouderbouw games en filmde zo nu en dan. Nu wil hij als project een natuurdocumentaire maken over de diversiteit van de natuur rondom Heerenveen. “Filmen en het materiaal op de computer bewerken, vind ik leuk,” legt hij uit. “En dat geldt ook voor biologie.”

najaar

Gespreksgroep

verrijkingsmogelijkheden. Dat kan een eigen project zijn of een extra vak. Zo volgt Hedwich Kuipers uit klas 5 gymnasium samen met zes andere leerlingen het vak Spaans. “Ik vind dat echt heel leuk,” vertelt ze. “Het is een wereldtaal. Je hebt er wat aan.” Voor Spaans wordt op Bornego Lyceum een echte lesmethode gebruikt en worden ook toetsen afgenomen. Leerlingen maken zelf een studieplanning en werken deels in eigen tijd aan de lesstof. Eens in de maand komt een student Spaans de leerlingen helpen met de uitspraak.

@bornego

“Het is belangrijk dat je ook bij meerbegaafde leerlingen eruit haalt wat erin zit,” zegt docent Jaap van der Geest, tevens pluscoördinator. “Zij moeten zich niet vervelen en aan hun lot worden overgelaten,” vertelt hij over het belang van deze lessen. “Motivatie is alles.” Het ’Bornego-plus’-programma is bedoeld voor leerlingen die in klas 1 hoog scoorden op de intelligentiestructuurtest en ook voor hen die zich pas daarna ontwikkelen tot excellente leerlingen. Zij hebben in de onderbouw pluslessen gevolgd op Bornego Junior of Joure. Op Bornego Lyceum krijgt dit een vervolg.

Jort en Hedwich zijn blij met deze extra mogelijkheden. “Meerbegaafde leerlingen kunnen meer aan dan op school aan les gegeven wordt,” vindt Jort. “Het is leuk om te doen,” vult Hedwich aan. “Je hebt er ook echt wat aan en het klinkt ook wel slim.”

Lyceum

Ouderinitiatief op Bornego Lyceum Op Bornego Lyceum ontwikkelt zich een mooi initiatief om ouders meer betrokken te maken bij school. Het bijzondere van dit initiatief is dat het afkomstig is van de ouders zelf. Ouders uit de bestaande klankbordgroep hadden behoefte aan een breder platform en willen de school graag actief ondersteunen.

Lex Wolswinkel

Het is de worsteling van veel scholen voor voortgezet onderwijs: het verhogen van de ouderbetrokkenheid. Daar waar je als ouder op de basisschool nog regelmatig even de school binnenstapt voor een praatje met de leerkracht, is die afstand ineens veel groter als je kind naar het voortgezet onderwijs gaat. “Maar de behoefte bij veel ouders is er niet minder om,” vertelt ouder Lex Wolswinkel. Hij is samen met de andere ouders van de klankbordgroep initiatiefnemer van de ouderraad.

ouderavonden op Bornego Lyceum andere ouders opgeroepen om zich vooral op te geven voor deze raad. Het leverde zo’n negen belangstellenden op vanuit andere klassen. Samen met de zes leden van de klankbordgroep heeft de ouderraad nu bij aanvang zo’n 15 actieve ouders.

Actief platform

18

De klankbordgroep is twee jaar geleden vanuit de school opgericht en bestaat momenteel uit zes ouders van leerlingen uit vwo-5. Een te smalle basis, vinden diezelfde ouders. Bovendien ligt het initiatief bij school terwijl het beter bij de ouders kan liggen. De wens voor een breder en actiever platform werd onder andere gevoed door de wetenschap dat het Open Podium vorig jaar bijna niet kon doorgaan door gebrek aan uren voor begeleiding. “Toen vroegen we ons af waarom ouders daar geen rol in kunnen hebben,” aldus Lex Wolswinkel. En zo ontstond het idee van de ouderraad. Inmiddels hebben leden van de klankbordgroep tijdens

Ds. Kingweg 1 8446 KZ Heerenveen T (0513) 80 18 00 E [email protected]

Die ouders willen een klankbord zijn voor de school met een portie gezonde feedback. Daarnaast willen ze Bornego tevens een steuntje in de rug geven door het organiseren van of ondersteunen bij activiteiten. “Daarbij kun je denken aan het begeleiden van excursies, maar ook aan het organiseren van een beroepenvoorlichting,” vertelt Lex Wolswinkel. “Als je kijkt naar alle ouders dan zitten daar heel veel beroepen tussen, waarom zou je niet een avond organiseren à la de PWS-avond waarbij zij in verschillende rondes iets vertellen?”. Heeft u de oproep van de ouderraad gemist, maar wilt u ook graag uw bijdrage leveren? Dat kan. De ouderraad heeft behoefte aan meer actieve ouders. U kunt nu mede vormgeven aan dit initiatief! Meld u aan door een mail te sturen naar: [email protected].

Joure:

Centrale Dienst Bezoekadres:

Feedback

Open dratg 5 maa 2014

Klas 1 en 2 vmbo-bk, vmbo-kt, vmbo-t/havo, havo/atheneum of gymnasium Klas 3 havo, atheneum en gymnasium Klas 3 en 4 vmbo-t

Bezoekadres: Pasteurweg 3 8503 AB Joure T (0513) 80 18 80

Postadres: Postbus 13 8500 AA Joure

“Muziek is belangrijker dan alles” Aan het begin van dit schooljaar beleefde Bornego-leerlinge Katja Poltavets (havo-5) muzikale topdagen. Ze stond op het podium tijdens het straattheater in het centrum van Heerenveen. En minstens zo leuk: ze speelde een paar eigen liedjes in het radioprogramma Noardewyn van Omrop Fryslan! Muziek is waar het bij Katja om draait, ook op school.

PWS

Speciaal voor haar PWS en de PWS-avond nam ze twee nummers op in een studio. Er ligt nu een mini-album met zelfs een eigen albumhoes. Belangstellenden kunnen het album voor vier euro kopen. Een voorproefje is op internet niet te vinden. “Het moet bijzonder blijven,” zegt Katja en dus probeert ze haar album zelf aan de man te brengen.

Album Of ze zich na haar examen volledig op muziek gaat richten, is de vraag. “Eigen-

lijk vind ik dat te riskant,” aldus Katja. “In de muziek moet je geluk hebben om te kunnen slagen.” De studio-ervaring vond ze in ieder geval geweldig. Ze heeft inmiddels genoeg materiaal om een album met tien nummers op te nemen. Daar wordt nu druk voor gespaard. Daarnaast wil ze een website maken en zo veel mogelijk optreden. “Muziek is belangrijker dan alles,” zegt ze. Dat weten ze op school ook, want Katja is twee keer blijven zitten en daar is muziek de reden van…

Heerenveen:

Junior

Beugel

Lyceum

Klas 1: vmbo-bk, vmbo-kt, vmbo-t/havo, havo/atheneum en gymnasium Klas 2: vmbo-b, vmbo-k, vmbo-t, havo, atheneum en gymnasium

Klas 3 en 4 vmbo-b, -k , -t

Klas 3 t/m 5 havo en klas 3 t/m 6 vwo

Bezoekadres:

Bezoekadres:

Beugel 68 8447 AH Heerenveen T (0513) 80 18 60

Ds. Kingweg 1 8446 KZ Heerenveen T (0513) 80 18 20

Bezoekadres: Ds. Kingweg 2 8446 KZ Heerenveen T (0513) 80 18 40

Postadres vestigingen Heerenveen: Postbus 597 8440 AN Heerenveen

19 najaar

Zelfs haar Engelstalige PWS wijdde ze aan haar hobby. “Ik heb gekeken of er een verband was tussen poëzie en muziek,” vertelt ze. “Of songteksten uit de jaren zestig zonder muziek poëzie zijn. Dat is meestal zo.” Voor haar PWS ont-

Katja

@bornego

Haar muzikale carrière is wat grillig. Als achtjarige begon ze met gitaarles om vervolgens als puber de gitaar tijdelijk aan de wilgen te hangen. Toen ineens was het er weer: die intense drang om liedjes te schrijven, te zingen en gitaar of piano te spelen. Sinds twee jaar is ze weer intensief met muziek bezig. Ze volgde privéles en haalde haar achterstand in.

lede ze ook haar eigen (Engelstalige) songteksten op zoek naar een verband met poëzie. “Muziek is een puzzel van emoties en bedoelingen,” legt ze uit. “Ik vind het leuk om iets diepzinnigs op papier te zetten. Een open boek vind ik niet interessant. Iedereen kan zeggen I love you en I hope you love me too. Dat is al een keer gebeurd. Het mag wat mij betreft wel wat diepzinniger,” aldus de muzikante.

Gekte

kia lukte t mijn onverwoestbare No Me en. rat pa ap te gen elli int met creen en zelfs de Ik heb nooit zoveel gehad Het middeleeuwse touchs n. taa ers we te e ekt e-g on n het me lang de smartph oeg. Mailen en facebooke gebruiken vond ik heftig gen te ing nd rbi -ve wifi een mogelijkheid om . are intelligentie heen heeft deed ik wel op de computer r mijn aversie tegen draagb doo ars dw h zic dat at ara amer: de iPad. Maar nu is er een app at te verstoffen in de huisk sta s loo rke we pc de dat d gezorg gewurmd en ervoor heeft nu zo’n apparaat. klas van het lyceum heeft rde vie en de der de in en Iedere orden. er een beetje fan van gew t een willekeurig En ik moet toegeven, ik ben nden mee in te maken me vrie je en, lez te op nt kra de Die iPad is fantastisch om etten. ern int slecht spel of om op te t altijd zoals het isis. De apps werken nog nie tcr tar ops de in g no ter ech Als leermiddel zit de iPad n per leraar. elwaarde voor moet en de regels verschille ft weer een andere dremp hee ar lera e elk tje bee n zo’ rring: fs een week kwijt bent. Dat zorgt nog voor verwa dat je je iPad een dag of zel n me rko ove r aa zom je iPad-misbruik. Het kan iting van je vrienden! te zetten. Het ene Rampzalig! Eenzame uitslu apparaat in hun lessen in het om r nie ma te bes de ar s het maar omdat de Ook zoeken leraren nog na verder helemaal niet. Al wa les een d, iPa je ar ma en uur gebruik je bijna alle kwijt is. leraar zijn wachtwoorden aan rdat iedereen er helemaal ar het kan even duren voo ma ie, ent pot ft hee d bee iPa d het bijvoor ld Kinderziektes. De arvoor -ie bedoeld is. Ik vin wa ken rui geb te t raa pa ap gewend is en in staat is het . boek dat ook kan twitteren een nog erg moeilijk leren uit

20

anderd. leven op school volledig ver Intussen heeft de iPad het van de als gehypnotiseerd zou hij verbaast opkijken en, lop zou ool sch ze on r Als een onbekende doo dezelfde rlingen. Allemaal spelen ze naar hun iPad starende lee n ze ze idiote foto’s of vergelijke stomme spelletjes, maken nog iemand En als hij wonderwel toch sixpacks en fotomodellen. edoet aan al op zijn boterham, niet me vindt die, rustig kauwend slaafd is aan t toch niet iedereen zo ver da ken den hij zal te, gek die is leeg. schijn bedriegt. De batterij het gekke apparaat. Maar

Jelle Sleurink m op Bornego Lyceum) (Jelle zit in klas 4 gymnasiu

OLLEGE BORNEGO C

GOED VOOR ELKAAR! W W W. B O R N E

GO.NL