Gewoon Goed Voor Elkaar
Jaarverslag 2010
36e Jaarverslag 2010 DOC Kaas L.S. Wij hebben het genoegen u hierbij het jaarverslag en de jaarrekening van ons bedrijf over het boekjaar 2010 aan te bieden. Raad van beheer Voorzitter: A.D. Schimmel Secretaris: B.J.M. Volker
directie Algemeen directeur: J.L. Oosterveld Financieel directeur: E.J. Bonestroo
Hoogeveen, maart 2011
2
Inhoudsopgave
Paginanummer
4 Inleiding 8
Samenstelling raad van beheer, ledenraad en ondernemingsraad
10
Rapport van de raad van beheer
11 Index jaarrekening 12 Balans per 31 december 2010 14 Exploitatierekening over het boekjaar 2010 15 Liquiditeitsoverzicht 16 Toelichting algemeen 19 Toelichting op de balans per 31 december 2010 24 Toelichting op de exploitatierekening over het boekjaar 2010
2
| Inhoudsopgave
26
Overige gegevens
28
Kwaliteit aangeleverde veehoudersmelk
3
Inleiding Het jaar 2010 zal de geschiedenis ingaan als een goed zuiveljaar. Na een diep dal in 2009 heeft het herstel zich eind 2009 voorzichtig ingezet. Hierbij heeft het adequaat optreden van de Europese Commissie (interventie en exportrestitutie) een belangrijke rol gespeeld. Terecht heeft de High Level Group, die in 2009 is ingesteld, gewezen op het belang van handhaving van het interventiemechanisme als veiligheidsnet. In 2010 hebben we een krachtig herstel gehad van de marktsituatie. Ook DOC Kaas heeft hier nadrukkelijk van geprofiteerd; naast de maatregelen die intern zijn genomen, heeft dit geleid tot het realiseren van een concurrerende melkprijs. We zijn blij met deze ontwikkeling van de melkprijs in 2010. Helemaal tevreden kunnen we niet zijn want we hebben nog het nodige in te halen. De verdere uitvoering van strategie 2010-2015 zal daar een bijdrage aan moeten leveren.
Zuivelmarkt
De melkprijs
De export situatie richting wereldmarkt heeft zich in 2010 ten opzichte van 2009 gunstig ontwikkeld. De dollar/euro speelde daarbij een belangrijke rol. De druk op de EU thuismarkt werd hierdoor verminderd. In Europa was er dan ook sprake van een veel betere balans tussen vraag en aanbod. Bovendien heeft de afzet op de internationale markt zich hersteld en zijn de zuivelprijzen wereldwijd sterk verbeterd; verder is de consumptie van zuivel in de EU gestegen. Opvallende importerende regio’s zijn Rusland (in het bijzonder kaas) en Azië. De grootste bijdrage aan de groei komt voor rekening van China, dat als afzetmarkt steeds belangrijker wordt. Als onderdeel van de totale zuivelmarkt was de markt voor kaas een stuk beter dan in 2009. In Europa nam de productie van kaas toe; met name in Duitsland en Nederland. DOC Kaas is het jaar begonnen met een lage voorraad kaas en heeft gedurende het jaar de verschillende producten tegen goede prijzen kunnen vermarkten. De afzet is duidelijk toegenomen. Ook de bijproducten wei en room werden tegen betere prijzen verkocht. De marktsituatie ontwikkelt zich gunstig. Langere termijn verwachtingen voor kaas en ingrediënten blijven goed. Wel zal de markt zoals we de afgelopen jaren hebben ervaren aan meer schommelingen onderhevig blijven. Daarbij spelen de volgende factoren een belangrijke rol: • wereldproductie en wereldhandelsniveau; • productie EU-27 en interne markt; • exportpositie van de EU t.o.v. de wereldmarkt (invloed valuta verhoudingen).
De gemiddelde uit te betalen melkprijs voor de leden over het jaar 2010 per 100 kg melk bedraagt € 36,06 (incl. BTW). In vergelijking met het voorgaande jaar betekent dit een stijging van € 10,10 (39%) per 100 kg melk. Daarmee wordt nog eens duidelijk hoe laag de melkprijs in 2009 was.
Ontwikkelingen bij DOC Kaas De positieve invloed van de markt heeft er toe geleid dat er dit jaar duidelijk sprake is van een herstel van melkprijzen; dit geldt zeer zeker ook voor de melkprijs van DOC Kaas. We hebben onze relatieve positie versterkt. Naast de verbetering in kaasopbrengsten, hebben de hogere prijzen voor room en wei relatief gezien sterk bijgedragen aan de algemene verbetering van de opbrengsten en resultaten. Ook onze deelnemingen in DVN en CPH hebben een goede bijdrage geleverd aan de positieve ontwikkeling van de resultaten. Een aantal stappen die we hebben gezet in het kader van Strategie 2010-2015 beginnen inmiddels ook hun vruchten af te werpen. Ook wat betreft de kosten zien we een goede ontwikkeling. De kosten per kg kaasproductie zijn ten opzichte van vorig jaar afgenomen.
4
| Inleiding
De vet- en eiwitgehaltes over het jaar 2010 bedroegen respectievelijk 4,385% en 3,512%. De nabetaling bedraagt 6,75%. Dit relatief hoge percentage nabetaling vloeit voort uit het feit dat we de oplopende resultaatontwikkeling niet volledig hebben kunnen vertalen in de voorschotprijzen. Naast een bijschrijving van € 0,68 per 100 kg melk op de rentedragende ledenrekening heeft er een toevoeging aan de algemene reserve plaats gevonden van € 0,60 per 100 kg melk.
Investeringen In 2010 hebben we een aantal belangrijke investeringsprojecten gerealiseerd. In dit verband kunnen we melden dat we een aantal projecten hebben gerealiseerd ter wille van verdere efficiencyverbetering en optimalisatie van de productieprocessen. Verder is een installatie gerealiseerd ten behoeve van het voorzuiveren van het afvalwater. Met deze installatie worden de fosfaten verwijderd om zodoende het milieu zo min mogelijk te belasten.
trekking op geluid, externe veiligheid en rioolcapaciteit. Hierover is tijdens de aanvraag met de overheden overeenstemming verkregen.
Milieu
Organisatie
Als onderdeel van het maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt met betrekking tot de milieuaspecten een afzonderlijk concernmilieuverslag opgesteld, waarin apart aandacht wordt besteed aan de locaties Alteveerstraat en Zuivelpark Hoogeveen. In deze laatst genoemde rapportage zijn ook de cijfers van DVNutrition meegenomen. De belangrijkste milieu-investering in 2010 was de bouw van de afvalwaterzuiveringsinstallatie op het Zuivelpark. Deze installatie is bedoeld voor de verwijdering van vuillast in de vorm van organische stof en fosfaat uit de totale afvalwaterstroom van het Zuivelpark. Deze investering was noodzakelijk om volledig te voldoen aan wet- en regelgeving; bovendien brengt dit door de vermindering van de vuillast een kostenbesparing met zich mee. De installatie is eind 2010 in gebruik genomen, waardoor de revenuen hiervan in 2011 zullen ontstaan. September 2010 is de revisievergunning in het kader van de wet milieubeheer aangevraagd. De knelpunten die er lagen, hadden met name be-
Het implementeren van professioneel projectmanagement heeft veel aandacht gehad. Mede hierdoor is er sprake van het succesvol verlopen van een aantal projecten. Het in 2009 geïmplementeerde ERP-systeem draait inmiddels naar volle tevredenheid. Het hier aan gekoppelde kwaliteitsinformatiesysteem QIS loopt eveneens naar wens. Dit zijn allemaal belangrijke stappen in het kader van verdere professionalisering van de organisatie. We spreken onze dank uit voor de inzet, betrokkenheid en flexibiliteit van onze medewerkers.
Verenigingszaken In de voorjaarsvergadering zijn de jaarcijfers 2009 aan de orde geweest, alsmede de plannen voor 2010. De najaarsvergaderingen stonden in het teken van het beleid veehoudersmelk 2015 en verder. De respons op de enquête onder de leden bedroeg 80%. Op basis hiervan is de verwachting dat onze leden in de periode 2015-2020 ca. 20% meer melk (ten opzichte van 2009) zullen gaan leveren. Gezien onze toekomstplannen en de
5
flexibiliteit hebben we toegezegd dat we na 2015 alle melk van de leden kunnen ontvangen en verwerken. In dat verband zal er een systeem worden doorgevoerd waarbij we twee keer per jaar van onze veehouders een prognose verwachten van de hoeveelheid melk die geleverd gaat worden. Tijdens de rayonvergaderingen zijn ook aan de orde geweest de gebruikelijke onderwerpen zoals markt-en melkprijsontwikkeling, stand van zaken projecten, leveringsvoorwaarden en huishoudelijk reglement. Wat dat laatste punt betreft kan worden opgemerkt dat we aanvullende voorwaarden hebben ingevoerd voor melkveehouders die voor een tweede keer lid willen worden van DOC Kaas. In het huishoudelijk reglement is ook meegenomen dat de rentevergoeding op de ledenrekening is verhoogd (ledenbinding). Een onderwerp dat de komende tijd hoog op de agenda staat is duurzaamheid. Op weg naar een duurzame zuivelketen; dat is de titel van het gezamenlijke project van NZO en LTO. De zuivelindustrie werkt al vele jaren aan het verduurzamen van de zuivelketen. Ook als DOC Kaas hebben we bij de opzet en inrichting van het Zuivelpark het nodige meegenomen op het gebied van duurzaamheid. Maar er zijn duidelijk nog de nodige stappen te zetten in de gehele keten; zeker in het kader van maatschappelijke acceptatie en de groei en verdere ontwikkeling van de melkveehouderij in relatie tot einde quotering. We moeten er voor zorgen dat we met elkaar de ruimte hebben en houden om te on-
6
| Inleiding
dernemen. Maatschappelijk verantwoord te ondernemen, wel te verstaan. Als DOC Kaas zullen we samen met de leden de uitvoering vorm geven, inclusief een stuk communicatie daarover. Dit laat onverlet dat elke ondernemer zijn eigen verantwoordelijkheid daarin heeft. Met betrekking tot de rayonindeling hebben we in afstemming met de bestuurlijke organen er voor gekozen om enkele aanpassingen door te voeren. In het kader van meer evenwichtige verdeling van leden en hoeveelheden melk over de rayons is besloten om rayon 47 (Midden Nederland) gedeeltelijk bij rayon 48 (West Nederland) en gedeeltelijk bij rayon 46 (Oost Nederland) te voegen. Daarnaast is een deel van rayon 48 gevoegd bij rayon 49 (Brabant ). Verder is voor een
aantal een andere naamvoering doorgevoerd. Het uitgangspunt van de nieuwe benaming is dat deze zoveel mogelijk aansluit bij het gebied dat het rayon beslaat. Eind 2010 heeft de heer Nijhof na 25 jaar bestuurlijk actief te zijn geweest afscheid genomen. We zijn hem zeer erkentelijk voor alles wat hij voor DOC Kaas heeft gedaan. Als voorzitter is door de raad van beheer benoemd de heer Schimmel. De heer Mensink is door de ledenraad benoemd in de vacature van de raad van beheer. Wij wensen beide heren veel succes in hun nieuwe functie.
Strategie In het jaarverslag van 2009 ben ik uitvoerig ingegaan op het plan strategie 2010-2015, in het bijzonder het tot stand willen brengen van een melkpool en de commerciële aanpak (versterking commerciële infrastructuur).
Melkpool Wat betreft de melkpool hebben we enige vordering gemaakt. Met een andere zuivelonderneming hebben we afspraken gemaakt inzake de melkpool. In eerste instantie zal gedurende een proefperiode op relatief beperkte schaal melk worden uitgewisseld en verwerkt. Indien deze proefperiode succesvol blijkt, zal de samenwerking worden uitgebreid. Het doel van deze operatie is om wederzijds te kunnen profiteren van tijden van onbalans in opbrengsten van verschillende zuivelproducten. Binnen deze melkpool zullen beide bedrijven een hoeveelheid melk beschikbaar stellen die dáár verwerkt zal worden waar de opbrengst maximaal is.
Versterking van de commerciële infrastructuur Hoewel het onderwerp een lange termijn karakter heeft kunnen we toch stellen dat het enthousiasme en voortvarendheid waarmee we aan de realisatie van de plannen hebben gewerkt toch al zijn vruchten af begint te werpen. We hebben de huidige commerciële operatie geoptimaliseerd. Er is een duidelijke focus vastgesteld qua assortiment en afnemers. Een en ander moet er toe leiden dat we meer opschuiven richting toegevoegde waarde producten en dus meer geld uit de markt halen; anderzijds willen we kosten in de keten verlagen. In de sfeer van productontwikkeling lopen er een aantal projecten. In dat verband is zeker ook de moeite waard te vermelden dat in oktober 2010 de Europese Commissie heeft besloten Gouda Holland en Edam Holland een Beschermde Geografische Aanduiding te verlenen. Deze erkenning maakt het voor de kaasindustrie in Nederland mogelijk de oorspronkelijke kwaliteit van Gouda en Edam
kaas te behouden. Daarmee kan de Nederlandse kaassector zich op de markt beter onderscheiden van kazen die niet aan deze kwaliteitseisen voldoen. Dit biedt ook voor DOC Kaas kansen. De komende maanden zal de implementatie worden voorbereid. Bij het schrijven van dit verslag zitten we weer in een heel ander vaarwater dan vorig jaar. De markt is volop in beweging. Ook in de toekomst zullen we ons aanpassen aan de zich wijzigende omstandigheden. Daarbij blijven we het belang van de leden melkveehouders voorop stellen.
J.L.Oosterveld Algemeen directeur
7
Ledenraad De ledenraad is samengesteld uit minimaal 1 en maximaal 4 vertegenwoordigers per rayon, het aantal wordt bepaald door de hoeveelheid, in het laatste volle boekjaar door de leden van het rayon aan de coöperatie geleverde hoeveelheid melk en wel voor elke volle veertig miljoen kilogram melk één ledenraadslid. Naam Woonplaats Jaar van aftreden Herkiesbaar Rayon 41 Noord-Nederland Dhr. Y. Wierda Burdaard 2011 2x Dhr. P.T.L. Jonker Poppenwier 2012 1x Dhr. J.H.J. Ballast Zevenhuizen 2013 1x Mevr. R. van de Broek Luddeweer 2013 2x
Samenstelling raad van beheer, ledenraad en ondernemingsraad Melkleveranciers Aan het eind van het verslagjaar had DOC Kaas 1.125 (vorig jaar 1.132) melkleveranciers, waarvan 1.105 (vorig jaar 1.094) leden en 20 (vorig jaar 38) niet leden. De samenstelling van de bestuursorganen van DOC Kaas is per 1 januari 2011 als volgt: Raad van beheer Naam Jaar van aftreden Herkiesbaar Functie Dhr. A.D. Schimmel 2013 1x Voorzitter, melkveehouder Dhr. B.J.M. Volker 2011 1x Secretaris, vice-voorzitter, melkveehouder Dhr. M.W.P. van den Hurk 2013 1x 2e Secretaris, melkveehouder Dhr. W. Blokland 2011 - Lid, melkveehouder Dhr. B. Boer 2013 - Lid Dhr. A. Koops van ‘t Jagt 2011 - Lid Dhr. G.M. Mensink 2014 2x Lid, melkveehouder Dhr. P. Prins 2013 2x Lid, melkveehouder Dhr. J.M.J. Smeenk 2011 - Lid, melkveehouder
8
| Samenstelling raad van beheer, ledenraad en ondernemingsraad
Rayon 42 ZW-Friesland Dhr. S. Reitsma Piaam 2012 Dhr. G.H. Schrale Heeg 2013 1x Dhr. M.A. Stegenga Oudega (gem. Wymbrits.) 2012 1x Rayon 43 De Vier Provinciën Dhr. H.A. Boon Delfstrahuizen 2012 1x Dhr. I.W.C. Bouma Kuinre 2013 1x Dhr. J.W. Tondeur Makkinga 2011 2x Rayon 44 Drenthe Mevr. J. Bom-Wessels Emmercompascuum 2012 2x Dhr. H.H. Nijstad Echten 2011 2x Mevr. I. Post Nieuweroord 2012 2x Rayon 45 Reest-Regge-Vecht Dhr. B.J. Kloosterman Hellendoorn 2011 2x Dhr. G. Meier Bruchterveld 2012 Dhr. F.B. Broekman Linde 2011 1x Rayon 46 Oost-Nederland Dhr. L.J.M. Meier Mander 2011 2x Dhr. P.J.B. Schut Baak 2011 2x Vacature Rayon 48 Midden en West-Nederland Dhr. G.J. Kroes Woubrugge 2012 Dhr. A. van Vliet Zeewolde 2011 2x Dhr. W.M.M. Verhoef Leusden 2011 2x Rayon 49 Brabant Dhr. T.H.M. Mooren Haps 2011 Dhr. N.J. van Casteren Maren Kessel 2013 2x Dhr. A.H. Zonnenberg Herpen 2012 Dhr. S.P.F.J. van Oosterhout Wagenberg 2011 -
Ondernemingsraad De heer J. Weggemans (voorzitter) De heer B.H. Gerth (2e voorzitter) De heer L. Nijstad (secretaris) De heer J.W. Vogelzang (2e secretaris) De heer G.H. Wubs De heer K. Iossifidis De heer S. Hooiveld
9
Rapport
Index
van de raad van beheer
jaarrekening
Aan de leden van DOC Kaas Geachte leden, Jaarrekening 2010 DOC Kaas B.A. De leden van de raad van beheer hebben kennis genomen van de door de directie overlegde jaarrekening en verantwoording over het boekjaar 2010. De jaarrekening is gecontroleerd door Ernst&Young Accountants. De bevindingen van de externe accountant naar aanleiding van deze controle zijn in een bespreking met raad van beheer en directie door de externe accountant, de heer A. Verhoeff RA, op 7 maart 2011 toegelicht. De jaarrekening is van een goedkeurende controleverklaring voorzien. Mede op grond van deze verklaring heeft de raad van beheer goedkeuring verleend aan het voorstel van directie aan de ledenraad om de jaarrekening over het boekjaar 2010 conform het voorstel vast te stellen. In de vergadering van de ledenraad van 24 maart 2011 heeft de ledenraad na toelichting door de externe accountant, de heer A. Verhoeff RA, en het verslag van de raad van beheer de jaarrekening over het boekjaar 2010 conform het voorstel vastgesteld. Tevens heeft de ledenraad aan de directie décharge verleend voor het gevoerde beleid en aan de raad van beheer voor het uitgeoefende toezicht gedurende het boekjaar 2010.
Paginanummer
12 Balans per 31 december 2010 14 Exploitatierekening over het boekjaar 2010 15 Liquiditeitsoverzicht 16 Toelichting algemeen 19 Toelichting op de balans per 31 december 2010 24 Toelichting op de exploitatierekening over het boekjaar 2010 26
Overige gegevens
Raad van beheer Hoogeveen, 24 maart 2011
10
| Rapport van de raad van beheer
11
Balans per 31 december 2010 (na voorstel bestemming exploitatiesaldo)
In duizenden euro’s
In duizenden euro’s
ACTIVA 2010 2009 VASTE ACTIVA Materiële vaste activa (1) Bedrijfsgebouwen en –terreinen 33.579 35.068 Machines en installaties 40.339 44.054 Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar 571 571 Activa in ontwikkeling 1.611 - 76.100 79.693
PASSIVA 2010 2009 Eigen vermogen (6) Algemene reserve 26.453 21.450 Wettelijke reserve 2.078 1.875 28.531 23.325
Financiële vaste activa Deelnemingen (2) 13.981 13.519 Latente belastingen (3) 3.890 4.076 17.871 17.595 VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grond- en hulpstoffen 2.402 1.809 Gereed product en handelsgoederen 24.061 21.995 26.463 23.804 Vorderingen Handelsdebiteuren 27.062 22.415 Vorderingen op deelnemingen (4) 9.214 6.818 Belasting vorderingen (5) 551 1.072 Overige vorderingen 1.143 829 Overlopende activa 294 381 38.264 31.515 Liquide middelen
27
TOTAAL ACTIVA 158.725
Voorzieningen Latente belastingen (7) 1.187 1.084 Overige voorzieningen (8) 75 75 1.262 1.159
Langlopende schulden Achtergestelde leningen (9) - 2.290 Ledenrekening (10) 36.524 32.272 Schulden aan kredietinstellingen (11) 14.000 28.000 50.524 62.562
Kortlopende schulden Melkleveranciers 48.345 33.465 Kredietinstellingen 14.248 18.729 Handelscrediteuren 8.557 7.351 Schulden aan deelnemingen 2.117 1.810 Belastingen en premies sociale verzekeringen (12) 481 515 Overige schulden 2.432 1.425 Overlopende passiva 2.228 2.337 78.408 65.632
71 152.678
TOTAAL PASSIVA 158.725
152.678
Het garantievermogen, gedefinieerd als het totaal van eigen vermogen en ledenrekening bedraagt € 65.055.000 Het solvabiliteitspercentage bedraagt 41,0% (v.j. 37,9%).
12
| Balans per 31 december 2010
13
Exploitatierekening
Liquiditeitsoverzicht
over het boekjaar 2010
14
| Exploitatierekening over het boekjaar 2010
In duizenden euro’s
In duizenden euro’s De toename van de geldmiddelen met € 4.436 is als volgt te analyseren:
2010 2009 Netto-omzet (13) 389.775 299.228 Wijziging in voorraden gereed product en goederen in bewerking 2.791 (12.757) Overige bedrijfsopbrengsten 524 78 3.315 (12.679) Som van de bedrijfsopbrengsten 393.090 286.549 Kosten van grond- en hulpstoffen 40.968 23.099 Inkoop producten 3.984 3.835 Personeelskosten (14) 12.908 13.128 Afschrijvingen 6.572 10.474 Overige bedrijfskosten 25.729 26.035 Som van de bedrijfslasten 90.161 76.571 302.929 209.978 Aandeel in resultaat deelnemingen (15) 4.620 2.636 Financiële baten en lasten (16) (2.912) (3.858) 1.708 (1.222) Beschikbaar voor melkgelden 304.637 208.756 Melkgelden (17) 299.245 208.756 5.392 Vennootschapsbelasting (186) 659 Saldo 5.206 659 Bestemming saldo Algemene reserve (5.206) (659) - -
2010 2009 Saldo 5.206 659 Afschrijvingen 6.572 10.474 Kasstroom op winstbasis 11.778 11.133 Mutaties in werkkapitaal: Mutatie in voorraden (2.659) 13.195 Mutatie in vorderingen (6.563) (7.659) Mutatie kortlopende schulden exclusief rekening-courant kredietinstellingen 17.256 4.711 8.034 10.247 Kasstroom uit operationele activiteiten 19.812 21.380 Investeringen in materiële vaste activa (inclusief geactiveerde rente en na aftrek van ontvangen subsidies) (2.979) (2.452) Kasstroom uit investeringsactiviteiten (2.979) (2.452) 16.833 18.928 Mutatie ledenrekening 4.252 32.272 Mutatie achtergestelde lening (2.290) (653) Mutatie leveranciersschuldrekening - (9.353) Mutatie ledenschuldrekening - (20.885) Mutatie voorzieningen 103 (28) Aandeel in resultaat deelnemingen (4.620) (2.636) Uitgekeerd dividend door deelnemingen 4.158 3.492 Ontvangsten uit opgenomen langlopende schulden - 10.000 Aflossingen langlopende schulden aan kredietinstellingen inclusief mutatie van de aflossingsverplichting (14.000) (10.000) Kasstroom uit financieringsactiviteiten (12.397) 2.209 Toename geldmiddelen 4.436 21.137
15
Toelichting algemeen Algemeen De coöperatie heeft de jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek. Indien niet anders is vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde. Vergelijkende cijfers Omwille van de vergelijkbaarheid zijn de vergelijkende cijfers in beperkte mate geherrubriceerd. Grondslagen voor valuta-omrekening Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de valutakoers per balansdatum. In de exploitatierekening zijn omzet, kosten en resultaten omgerekend in euro’s tegen de op het moment van de transactie geldende koers. Koersverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van de exploitatierekening gebracht. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingprijs minus eventuele investeringssubsidies, verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op de verwachte economische levensduur rekening houdend met de restwaarde, dan wel de lagere realiseerbare waarde. Indien de verwachting omtrent de totale gebruiksduur in de loop van de tijd wijzigingen ondergaat, worden zij als een schattingswijziging verantwoord. Schattingswijziging: De afschrijvingsduur van de machines en installaties op het Zuivelpark is aangepast van 10 - naar 15 jaar. Het effect op de huidige en toe-
16
| Toelichting algemeen
komstige periode bedraagt per jaar € 3,0 mln. De levensduurverleniging van 2012 naar 2014 van de lokatie Alteveerstraat betreft ook een schattingswijziging. Het effect van deze aanpassing bedraagt € 0,5 mln. per jaar.
Leningen u/g worden na de eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode. Latente belastingvorderingen, ontstaan door tijdelijke verschillen tussen de waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en/of door ver-
amortiseerde kostprijs onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Voor zover niets te amortiseren valt, komt de geamortiseerde kostprijs overeen met de nominale waarde.
De volgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd: (Kaas)fabriek 4 Overige bedrijfsgebouwen 3 Machines en installaties 7-20 Woningen 2
liescompensatie, worden opgenomen indien en voor zover in redelijkheid mag worden aangenomen dat de vorderingen gerealiseerd zullen worden. Uitgestelde belastingvorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde en worden opgenomen onder de financiële vaste activa.
De belastingvorderingen zijn voor een deel langlopend.
Financiële vaste activa Deelnemingen waarin de coöperatie invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden tegen de vermogensmutatiemethode gewaardeerd. Overeenkomstig deze methode worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen het aandeel van de coöperatie in de nettovermogenswaarde vermeerderd met haar aandeel in de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening. In de exploitatierekening wordt het aandeel van de coöperatie in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. Indien en voor zover de coöperatie niet zonder beperking uitkering van de resultaten aan haar kan bewerkstelligen, worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen.
Voorraden De voorraden kaas en poeder worden gewaardeerd tegen de benaderde kostprijs of lagere marktwaarde. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen ge-
Voorzieningen Pensioenen De gehanteerde pensioenregeling van de coöperatie is een geïndexeerde middelloonregeling die is ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij. Voor de verwerking van de pensioenregeling wordt aangesloten bij de herziene Richtlijn 271 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Dit houdt in dat de aan de verzekeringsmaatschappij verschuldigde bijdragen rechtstreeks in de winst-en-verlies-
rekening worden verwerkt. DOC neemt alleen een verplichting op in de balans indien en voor zover DOC op balansdatum juridische of feitelijke verplichtingen heeft aan de verzekeringsmaatschappij. De nog te betalen en terug te ontvangen bijdragen worden opgenomen onder de kortlopende schulden respectievelijk vorderingen. Overige De voorziening voor latente belastingen heeft betrekking op verschillen tussen de commerciële en fiscale waarderingen; de voorziening wordt berekend tegen het nominale belastingtarief van 25,5% (2009: 25,5 %). De voorziening voor jubileumuitkeringen is gevormd op basis van CAO-afspraken. Hierbij is rekening gehouden met dienstjaren, blijf- en sterftekansen, en een disconteringsvoet.
Deelnemingen waarin de coöperatie geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid uitoefent, worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs dan wel de lagere realiseerbare waarde. In de exploitatierekening wordt het dividend als opbrengst uit deelneming verantwoord.
17
Toelichting op de balans per 31 december 2010 Materiële vaste activa (1) Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt (in duizenden euro’s):
Belastingen Voor alle belastbare tijdelijke verschillen wordt een latente belastingverplichting opgenomen. Voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen en voor beschikbare voorwaartse verliescompensatie wordt een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.
kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
De waardering van latente belastingverplichtingen en -vorderingen wordt gebaseerd op de fiscale gevolgen van de door de coöperatie, per balansdatum, voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling van activa, voorzieningen, schulden of overlopende passiva. De latente belastingverplichtingen en vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen in het verslagjaar wordt naar gelang van tijd afgeschreven.
De (niet-)latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd indien is voldaan aan de algemene voorwaarden voor saldering.
Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.
Resultaten van niet-geconsolideerde deelnemingen worden verantwoord overeenkomstig de nettovermogenswaardemethode. Voor zover niet op nettovermogenswaarde wordt gewaardeerd betreft het resultaat de in het boekjaar ontvangen dividenden.
De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekening houdend met fiscale faciliteiten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten.
Grondslagen voor het liquiditeitsoverzicht Het liquiditeitsoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het liquiditeitsoverzicht bestaan uit de liquide middelen en de kortlopende rekening-courant schulden aan kredietinstellingen.
Grondslagen voor resultaat-bepaling Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst uit levering van goederen en diensten aan derden onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. De
Derivaten en hedge accounting DOC Kaas maakt gebruik van renteswaps en rentecaps en -floors ter afdekking van de gelopen risico’s voor wat betreft de renteschommelingen. Deze financiële instrumenten worden
18
| Toelichting algemeen
bij de eerste waardering gewaardeerd tegen de reële waarde. Op moment van de eerste verantwoording rubriceert DOC Kaas de derivaten onder de reikwijdte van RJ 290 op portefeuillebasis als derivaten met toepassing van kostprijshedge-accounting. De met de financiële instrumenten afgedekte posten worden tegen kostprijs in de balans verwerkt en dientengevolge worden ook de betreffende derivaten tegen kostprijs gewaardeerd.
Niet aan de Bedrijfs- Machines bedrijfs- gebouwen en en uitoefening Activa in -terreinen installaties dienstbaar ontwikkeling Totaal Boekwaarde 31-12-2009 Investeringen Subsidies Desinvesteringen
35.068 44.054 71 1.037 - 260 - - 35.139 45.351
571 - - - 571
- 79.693 1.611 2.719 - 260 - 1.611 82.672
Afschrijvingen (1.560) (5.012) - - (6.572) Boekwaarde 31-12- 2010 33.579 40.339 571 1.611 76.100 Aanschaffingswaarde 48.466 124.818 760 1.611 175.655 Cumulatieve afschrijvingen (14.887) (84.479) (189) - (99.555) Boekwaarde 31-12-2010
33.579 40.339
571
1.611 76.100
Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa kan als volgt worden weergegeven (in duizenden euro’s): Deelnemingen (2) Stand per 1 januari 2010 13.519 Aandeel in resultaat 4.620 Dividenduitkering (4.158) Stand per 31 december 2010 13.981 Latente belastingen (3) Dit betreft de belastinglatentie van de geactiveerde verliezen uit voorgaande jaren. Stand per 1 januari 2010 Verrekening resultaat 2010
4.076 (186)
Stand per 31 december 2010
3.890
19
Nettovermogenswaarde DOC Kaas Milchprodukte GmbH Door DOC Kaas is op 18 december 1997 DOC Milchprodukte GmbH opgericht. DOC Kaas is enig aandeelhouder in deze vennootschap. De deelneming is vanwege ondergeschikt belang niet meegeconsolideerd. CheesePartners Holland V.O.F. (CPH) Met ingang van 1 januari 1999 neemt DOC Kaas deel in CheesePartners Holland V.O.F. Ten behoeve van de uitoefening van de operationele activiteiten is door de vennoten een kapitaal verstrekt van € 18.151. DOC Kaas neemt hierin voor 42% deel. Met ingang van 31 augustus 2006 is deze deelneming met terugwerkende kracht naar 1 januari 2006 ondergebracht in DOC Kaas Holding B.V. DOC Kaas Holding B.V. Per 31 augustus 2006 is DOC Kaas Holding B.V. opgericht. In deze besloten vennootschap is het aandeel van DOC Kaas B.A. in CheesePartnersHolland V.O.F. ingebracht. Alle aandelen van DOC Kaas Holding B.V. zijn in handen van DOC Kaas B.A. De deelneming is vanwege ondergeschikt belang niet meegeconsolideerd. Coöperatie DOC-Volac Nutrition U.A. (DVN) Op 1 april 2003 zijn DOC Kaas en Volac International Limited een samenwerkings-overeenkomst aangegaan, dat geresulteerd heeft in de oprichting van Coöperatie DOC-Volac Nutrition U.A., gevestigd te Hoogeveen. DOC Kaas neemt hierin voor 49% deel.
Eigen vermogen (6) In duizenden euro’s Stand per 1 januari 2010 Bestemming exploitatiesaldo Overige mutaties Stand 31 december 2010
Algemene Wettelijke reserve reserve Totaal 21.450 5.206 (203) 26.453
1.875 23.325 - 5.206 203 2.078 28.531
De wettelijke reserve wordt aangehouden voor de resultaten van de deelneming DOC Kaas Holding B.V., onder aftrek van de ontvangen c.q. reeds gedeclareerde dividenden.
Voorzieningen Latente belastingen (7) Dit betreft een voorziening voor in de toekomst te betalen vennootschapsbelasting over de fiscaal lagere waardering van de productielocatie aan de Alteveerstraat en de fiscaal lagere waardering van machines en 2010.
Verkrijgingsprijs CSK Food Enrichment B.V. In 1996 is een kapitaalbelang ad nominaal € 44.470 of 1,63% verkregen in CSK Food Enrichment B.V. te Leeuwarden (‘Stremselfabriek’), door middel van omzetting van algemene reserves in aandelenkapitaal. Dit belang is op nihil gewaardeerd. In 2001 zijn 544 aandelen aangekocht met een nominale waarde van € 45,40 per aandeel. Het totale belang in CSK is 10,7%.
Overige voorzieningen (8) Deze voorziening heeft betrekking op toekomstige verplichtingen inzake jubilea en is in het boekjaar niet gewijzigd.
Het Kaasmerk B.V. In 2001 is Stichting Het Kaasmerk omgevormd naar een besloten vennootschap. Het totale belang in Het Kaasmerk B.V. bedraagt 79.776 aandelen (7,56%) met een nominale waarde van € 1.
Langlopende schulden
Vorderingen op deelnemingen (4) Deze betreffen vorderingen op CheesePartners Holland V.O.F. en DOC Volac Nutrition U.A., die zijn ontstaan in het kader van de normale bedrijfsuitoefening. Over deze vorderingen is een variabele rente verschuldigd.
Belasting vorderingen (5) In duizenden euro’s 2010 2009 Vennootschapsbelasting 249 729 Omzetbelasting 302 343 551 1.072
20
Passiva
| Toelichting op de balans per 31 december 2010
Alle genoemde voorzieningen zijn overwegend langlopend van aard.
Achtergestelde lening (9) In duizenden euro’s Dit betreft vanaf 2005 opgenomen lening bij: (ex-) veehouders / personeel
2010 2009
-
2.290
Deze lening is achtergesteld bij hetgeen de banken van de coöperatie te vorderen hebben. Deze lening is vanaf 2005 gevormd. De rentevergoeding is gebaseerd op het gemiddelde 12-maands Euribortarief verhoogd met 2,0% en is voor 2010 vastgesteld op 3,35% (2009: 3,61%). De lening zal per 1 april 2011 volledig worden afgelost. Het saldo per 31-12-2010 is opgenomen onder de post kortlopende schulden.
21
Ledenrekening (10) Met ingang van 2009 is de ledenrekening gevormd. De vaststelling van het aan te houden bedrag op de ledenrekening geschiedt op basis van de door het betrokken lid in het laatst verstreken boekjaar aan de coöperatie geleverde hoeveelheid melk vermenigvuldigd met het aantal jaren lidmaatschap, met een maximum van tien en vermenigvuldigd met een door de ledenraad vast te stellen bedrag per eenhonderd kilogram van die geleverde melk. (lid 3 van artikel 33 van de statuten) Het vastgestelde bedrag per eenhonderd kilogram is voor het jaar 2010 € 0,68. De maximale toename op de ledenrekening per jaar is bepaald op de over het afgelopen boekjaar geleverde hoeveelheid melk vermenigvuldigd met het voor het jaar vast te stellen bedrag per eenhonderd kilogram melk. De rentevergoeding is gebaseerd op het gemiddelde 12-maands Euribortarief verhoogd met 2,5% en is voor 2010 vastgesteld op 3,85% (2009: 4,11%).
Schulden aan kredietinstellingen (11) In duizenden euro’s Af te lossen Rente- Schuld per komend percentage 31-12-2010 boekjaar
Langlopend Schuldrest deel einde met looptijd boekjaar > 5 jaar
Consortium ING Bank N.V. en Rabobank International: variabel 21.000 7.000 14.000
-
Per 14 juli 2008 is een lening ad € 35.000.000 afgesloten. De rente van deze lening is gebaseerd op 1-maands Euribor met een opslag van 1%. De gemiddelde rentevergoeding in 2010 bedroeg 1,54% (v.j. 1,99%). Per 15 mei 2009 is een lening afgesloten ad € 10.000.000. De rente van deze lening is gebaseerd op 3-maands Euribor met een opslag van 4,30%. In 2010 is een gemiddelde rente betaald van 5,00% (v.j. 5,28%). In 2010 is deze lening in zijn geheel vervroegd afgelost. De maximale kredietfaciliteit in rekening courant was in 2010 € 50.000.000 (2009: €50 miljoen). Op 30 juni 2008 is door DOC Kaas BA een kredietovereenkomst afgesloten met het bankenconsortium. Deze overeenkomst houdt onder meer in dat DOC Kaas de juridische titel voor een deel van haar betaalde voorraden en haar vorderingen aan de banken in zekerheid geeft als onderdeel van de “borrowing base”. De kredietfaciliteit wordt hiermede gekoppeld aan het niveau van voorraden en vorderingen. De economische eigendom van deze vlottende activa blijft bij DOC Kaas. Ten behoeve van de lening en de kredietfaciliteiten heeft het bankenconsortium van ING en Rabobank zekerheden gesteld. Deze zekerheden betreffen een drietal bankhypotheken alsmede pandrechten op inventaris, transportmiddelen, vorderingen en voorraden.
Kortlopende schulden Belastingen en sociale premies (12) In duizenden euro’s
2010 2009
Loonbelasting en sociale premies 481 423 Pensioenpremies - 92 481 515 Financiële instrumenten Algemeen DOC Kaas houdt geen financiële instrumenten voor handelsdoeleinden en geeft deze ook niet uit. Renterisico Het renterisico met betrekking tot de leningen kredietinstellingen (inclusief rekeningcourant) is uiteengezet onder de betreffende toelichting op de balanspost. Deze leningen kennen een overwegend variabele rente. Deze variabele rente is ten dele afgedekt met behulp van renteswaps, rentecaps en –floors. Valutarisico Er is geen sprake van transacties in andere valuta dan waarin gerapporteerd wordt. Reële waarde De reële waarde van de schulden aan kredietinstellingen is gelijk aan de boekwaarde omdat er sprake is van een variabele rente.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen De verplichtingen met betrekking tot bijkoop van melk bedragen rond 107 miljoen kg op jaarbasis voor 2011. Tevens heeft DOC Kaas zich verplicht tot afname van de door leden aangeboden veehoudersmelk. Het bedrag ex. art. 2:383 BW bedraagt € 572.000 (2009: € 522.000). Het bedrag ex. art 2:382a BW bedraagt € 58.000 (2009: € 58.000). De investeringen in Coöperatie DOC-Volac Nutrition U.A. zijn middels een in 2003 afgesloten lening van € 27.000.000 en een kortlopend krediet van € 7.000.000 gefinancierd. DOC Kaas en Volac International Limited hebben zich aansprakelijk gesteld voor het op peil houden van het eigen vermogen van de coöperatie. Het eigen vermogen dient minimaal 30% te bedragen of € 10.000.000.
22
| Toelichting op de balans per 31 december 2010
23
Toelichting
Melkgelden (17) In duizenden euro’s
op de exploitatierekening over het boekjaar 2010 In duizenden euro’s
2010 2009
Netto-omzet (13) De netto-omzet is als volgt samengesteld: Kaas 323.068 256.757 Wei- en weiproducten 31.534 16.927 Melk- en roomverkoop 35.173 25.544 389.775 299.228 Export afzetgebied % % Nederland 99,9 99,6 Export 0,1 0,4 100,0 100,0 Personeelskosten (14) Lonen en salarissen 9.172 9.080 Af: terugontvangen ziekengelden 28 24 9.144 9.056 Sociale lasten 1.157 1.083 Pensioenpremies 1.400 1.313 11.701 11.452 Uitzendkrachten 1.207 1.676 12.908 13.128 Personeel Gemiddeld aantal FTE’s in dienst 195 195 Gemiddeld aantal uitzendkrachten Directie/management Ondersteunende afdelingen Productieafdelingen Aantal FTE’s in dienst per einde boekjaar
24
20
28
7 40 148 195
7 38 151 196
| Toelichting op de exploitatierekening over het boekjaar 2010
2010 2009
Bezoldiging raad van beheer De bezoldiging van de leden van de raad van beheer bedraagt: 170 170 Aandeel in resultaat deelnemingen (15) Overige minderheidsdeelnemingen 4.620 2.636 Financiële baten en lasten (16) Rente lasten Achtergestelde leningen 41 94 Rekening courant banken 307 866 Leningen 1.197 1.402 Ledenrekeningen 1.343 1.364 Overige 24 132 Totaal 2.912 3.858
2010 2009
Voorschot betalingen aan melkleveranciers 275.260 195.605 Nabetaling aan melkleveranciers 23.985 13.151 Ten laste van exploitatie 299.245 208.756 Per 100 kg ledenmelk bedraagt de melkprijs: Voorschot 30,61 22,25 Kwantumtoeslag 0,86 0,83 Toeslag leden 0,68 0,68 Nabetaling in contanten 2,07 0,88 34,22 24,64 BTW 5,374% (2009: 5,374%) 1,84 1,32 Melkprijs 36,06 25,96 Bruto mutatie algemene reserve 0,62 Prestatieprijs 36,68 25,96 Vennootschapsbelasting (0,02) 0,08 Prestatieprijs na vennootschapsbelasting 36,66 26,04
Rechtstreeks van veehouders in ontvangen Gemiddelde jaarleverantie per veehouder De gemiddelde vet- en eiwitgehaltes waren: Vetgehalte Eiwitgehalte
kg kg 874.647.000 847.744.000 728.000
693.000
% % 4,385 4,330 3,512 3,476
25
Overige gegevens Aan: Drents-Overijsselse Coöperatie Kaas B.A. HOOGEVEEN controleverklaring van de onafhankelijke ACCOUNTANT Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2010 van Drents-Overijsselse Coöperatie Kaas B.A. te Hoogeveen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de winst-en-verliesrekening over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslag geving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de leiding De leiding van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De leiding is tevens verantwoordelijk voor een zoda nige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist
26
| Overige gegevens
dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaam heden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeels vorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de coöperatie gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
mogen van Drents-Overijsselse Coöperatie Kaas B.A. per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Voorstel bestemming exploitatiesaldo De directie stelt voor, onder goedkeuring van de raad van beheer, het na slotbetaling voor melkgelden beschikbare saldo ad € 5.206.000 toe te voegen aan de algemene reserve.
Zwolle, 24 maart 2011
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. A. Verhoeff RA
Aansprakelijkheid 1. Indien na de ontbinding van de coöperatie blijkt, dat haar bezittingen onvoldoende zijn om aan haar verbintenissen te voldoen, dan zijn zij die bij haar ontbinding A-leden waren of minder dan een jaar tevoren hebben opgehouden A-leden te zijn, respectievelijk hun rechtsopvolgers tegenover de vereffenaars voor het tekort aansprakelijk. 2. De aansprakelijkheid van de in lid 1 bedoelde leden en oud-leden wordt voor ieder van hen beperkt tot ten hoogste eenduizend euro (EUR 1.000). Elke aansprakelijkheid van de leden voor een tussentijds tekort van de coöperatie wordt uitgesloten.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het ver-
27
Kwaliteit aangeleverde veehoudersmelk
Kortingspunten 0 0 (goed) (matig) Jaar 2008 2009 2010
2 (slecht)
-/- +/- +/+ % % % 93,5 5,7 0,8 93,8 5,5 0,7 93,8 5,1 1,1
Verloop gem. celgetal leverantiemonsters 2010 270 260
DOC Kaas Landelijk
250 240 230 220 210 200 190
r be ce m de
no ve m be r
ok to be r
r be pt em se
i
au gu st us
ju l
i ju n
ei m
ril ap
m
aa
rt
180
i
Kiemgetal Het percentage leverantiemonsters zonder korting op het onderdeel kiemgetal is bij DOC Kaas in 2010 gelijk aan 2009, beide jaren 99,0%. Het gemiddelde kiemgetal van de leverantiemonsters in 2010 bij DOC Kaas was 14.000 kiemen/ml, terwijl dit landelijk 13.000 kiemen per ml bedroeg. In 2009 bedroegen deze gemiddelden eveneens respectievelijk 14.000 en 13.000 kiemen/ml. Het onderzoek op kiemgetal heeft twee keer per maand plaatsgevonden.
fe br ua ri
Celgetal Het percentage monsters zonder korting op celgetal is met 99,4% bij DOC Kaas in 2010 licht verbeterd ten opzichte van 2009, met een percentage van 99,3%. Het gemiddelde celgetal lag in 2010 bij DOC Kaas op 217.000 cellen/ml, terwijl het landelijke gemiddelde 216.000 cellen/ml bedraagt. Het gemiddelde van DOC Kaas in 2009 bedroeg 214.000 cellen/ml. In 2010 is het celgetal per veehouder twee keer per maand onderzocht.
Kortingspunten 0 1 2 Jaar % % % 2008 99,2 - 0,8 2009 99,3 - 0,7 2010 99,4 - 0,6
Boterzuur Boterzuursporen kunnen bij de kaasbereiding voor grote kwaliteitsproblemen zorgen. Het onderzoek op boterzuur wordt standaard één keer per maand uitgevoerd. In geval van afwijkingen wordt echter in dezelfde maand een heronderzoek uitgevoerd. Het percentage monsters met een score -/- (goed) bij het eerste maandelijkse onderzoek in 2010 bedroeg
ja nu ar
Kwaliteit van de aangevoerde melk naar aantal monsters Kortingspunten 0 1 2 >2 Jaar % % % % 2008 96,5 0,3 2,9 0,3 2009 96,5 0,5 2,8 0,2 2010 97,2 0,3 2,5 0,1
93,8%, in 2009 was dit eveneens 93,8%. Het percentage matig (+/-) bedroeg 5,1% en is daarmee beter dan in 2009 (5,5 %), terwijl het percentage met +/+ (slecht) verslechterd is ten opzichte van 2009, respectievelijk 1,1% en 0,7%. Deze laatste twee categorieën komen in het heronderzoek terecht.
Kortingspunten 0 1 2 Jaar % % % 2008 99,0 - 1,0 2009 99,0 - 1,0 2010 99,0 - 1,0
gemiddelde celgetal
Algemeen Het percentage monsters van de bij DOC Kaas aangevoerde veehoudersmelk zonder kortingspunten in 2010 bedroeg 97,2% en is daarmee 0,7% hoger dan in 2009. Dit betekent een verdere verbetering van de kwaliteit van de aangevoerde veehoudersmelk. De grootste verbetering wordt behaald op het onderdeel reinheid, gevolgd door kleine verbeteringen op de onderdelen celgetal, vriespunt en groeiremming. Het percentage monsters met een +/+ uitslag op boterzuur is daarentegen verslechterd. De cijfers in onderstaande overzichten per parameter hebben betrekking op de reguliere uitslagen zoals deze in de leveringsvoorwaarden zijn opgenomen, dat wil zeggen dat het heronderzoek voor het onderdeel boterzuur in de tweede halve bemonsteringsperiode hierin niet is meegenomen.
Afwijkingen op boterzuur 2010
28
| Kwaliteit aangeleverde veehoudersmelk
7,0% 6,5% 6,0% 5,5% 5,0% 4,5% 4,0%
% monsters met +/% monsters met +/+
29
270 260
DOC Kaas Landelijk
250 230 220 210 200 190
be r ce m de
no ve m be r
ok to be r
be r pt em se
li
au gu st us
ju
ni ju
ei m
ap ril
aa rt m
ja nu ar
fe br ua ri
180
i
gemiddelde celgetal
240
Reinheid Het percentage monsters met een afwijking op reinheid is de laatste jaren minimaal, hoewel de trend van het percentage monsters zonder korting vanaf 2005 toch licht dalend is. Deze trend is in 2010 doorbroken, het percentage van de monsters zonder afwijking op reinheid in 2010 was 99,7%, terwijl dit in 2009 99,2% was. Het onderzoek op reinheid
30
| Kwaliteit aangeleverde veehoudersmelk
r be ce m de
no ve m be r
r ok to be
r be pt em se
au gu st us
li ju
ni ju
ei m
ril ap
m aa rt
ja nu ar
fe br ua ri
% monsters met +/% monsters met +/+
i
% van de monsters
Afwijkingen op boterzuur 2010 7,0% 6,5% 6,0% 5,5% 5,0% 4,5% 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0%
Zuurtegraad vet Het percentage monsters zonder korting op zuurtegraad vet is in 2010 bij DOC Kaas gelijk aan 2009, namelijk 99,2%. Bepalend voor een eventuele korting is het rekenkundige maandgemiddelde van de bepaling van de zuurtegraad van alle leverantiemonsters in betreffende maand. Dit rekenkundige gemiddelde wordt aan het einde van iedere maand bepaald. De zuurtegraad van het vet is voor een kaasproducent als DOC Kaas belangrijk in verband met eventuele smaakafwijkingen die kunnen ontstaan door de beschadiging van de vetstructuren in de melk.
Vriespunt Het percentage monsters zonder korting op vriespunt is in 2010 gelijk aan 2009 met 99,7%. Ook hier is het rekenkundige maandgemiddelde van het vriespunt bepalend voor een eventuele korting. Het rekenkundige maandgemiddelde wordt aan het einde van iedere maand bepaald uit de bepaling van het vriespunt van alle leveranties van betreffende maand. Jaar 2008 2009
van de geleverde melk in 2010 heeft eenmaal per maand per veehouder plaatsgevonden.
Jaar 2008
Jaar % van de monsters zonder afwijking 2008 99,5 2009 99,2 2010 99,7
2009 2010
% van de monsters zonder afwijking 98,9 (rekenkundig gemiddelde van alle leveranties in een maand) 99,2 (rekenkundig gemiddelde van alle leveranties in een maand) 99,2 (rekenkundig gemiddelde van alle leveranties in een maand)
2010
% van de monsters zonder afwijking 99,7 (rekenkundig gemiddelde van alle leveranties in een maand) 99,7 (rekenkundig gemiddelde van alle leveranties in een maand) 99,7 (rekenkundig gemiddelde van alle leveranties in een maand)
leverantie aan DOC Kaas wordt onderzocht op de aanwezigheid van groeiremmende stoffen in de melk. Het percentage positieve monsters is in 2010 bij DOC Kaas gedaald ten opzichte van 2009, respectievelijk 0,05% en 0,04%. Landelijk ligt dit percentage op 0,03%. Naast het onderzoek van alle individuele leveranties van veehouders worden alle binnenkomende RMO’s voor het lossen onderzocht op de aanwezigheid van bacteriegroeiremmende stoffen in de melk. Jaar % monsters positief op groeiremming 2008 0,06 2009 0,05 2010 0,04
Groeiremmende stoffen Onderstaand is het percentage positief bevonden monsters van alle leveranties weergegeven. Elke
31
32
DOC Kaas B.A. Buitenvaart 4001 7905 TC Hoogeveen Postbus 11 7900 AA Hoogeveen T +31 (0)528 280 440 F +31 (0)528 275 174
[email protected] www.dockaas.nl
