info PSW in Top 5 zorgaanbieders van Nederland Een waterput voor Jonathan Nieuwe woonvoorziening Lindelaan van start

info informatieblad van stichting pedagogisch sociaal werk midden-limburg • uitgave november 2007

PSW in Top 5 zorgaanbieders van Nederland Een waterput voor Jonathan Nieuwe woonvoorziening Lindelaan van start Van Activiteitencentrum naar sociale werkvoorziening

zorg en ondersteuning voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap

2

Slow Care! Voorwoord door Geert Tullemans

De zomer van 2007 zal in mijn persoonlijke geschiedenisboek genoteerd worden als de zomer van PSW. De zomer waarin ik het roer mocht overnemen van deze mooie organisatie in het Limburgse land. Ook ik heb natuurlijk veel mensen horen mopperen dat het maar geen zomer wilde worden, maar in mijn beleving is het een mooi seizoen geweest. Weliswaar meer opspattende regendruppels dan opwaaiende zomerjurken, maar vooral een mooi seizoen. Ik heb in deze periode de meeste centra bezocht en veel medewerkers, cliënten, ouders en externe relaties mogen ontmoeten. Ik realiseer me tegelijkertijd dat ik velen van u nog niet heb ontmoet. Ik hoop daar in de komende tijd nog gelegenheid voor te krijgen en mocht u een keer in het CB zijn, aarzel dan niet om even aan te wippen. De kans bestaat natuurlijk altijd dat ik zonder afspraak ben en een kop koffie is zo gezet (dank aan de D.E. technologie).

Inmiddels is de herfst een eind op weg. De herfst is traditioneel het seizoen voor de internationale Slow Food beweging. In eigen land komt dat samen in de week van de smaak. In Turijn, de bakermat van deze beweging, vindt de jaarlijkse “salone del gusto” plaats. Slow Food is een onafhankelijke organisatie die zich inzet voor lekker, puur en eerlijk eten. Ze geloven in het recht op het genieten, in eten met een goede smaak die wortelt in de gastronomische, regionaal gebonden traditie. Ze zijn voor een voedselproductie waarin rekening wordt gehouden met het welzijn van het milieu, de planten, de dieren en onze eigen gezondheid. En voedselproducenten moeten daarvoor een redelijke prijs betaald krijgen. Kortom, ambachtelijkheid is een hoofdkenmerk van zogenaamde Slow Food producenten. Behalve dat dit alles me als liefhebber van lekker eten en drinken natuurlijk uitermate aanspreekt, ben ik ook getroffen door de “aardse” motieven en missie/visie van deze beweging en dringt zich een parallel beeld aan me op. In de afgelopen weken, terwijl de zomer aan het verschieten was, kreeg ik steeds meer het gevoel geland te zijn bij PSW. PSW voelt ook van mij. En toen we te horen kregen dat we als een van de vijf “good practices” in de gehandicaptenzorg van Nederland te boek staan, was niet alleen trots mijn deel, maar was het voor mij vooral een bevestiging van wat ik in deze afgelopen mooie zomer heb mogen ervaren. Dit is een bijzondere organisatie waar echte aandacht voor cliënten en hun ouders/verwanten de boventoon voert, waar men niet schroomt om aan deze aandacht het ingrediënt professionaliteit toe te voegen. Noodzakelijk om echt tot kwaliteit te komen. Waar met grote betrokkenheid aan de slag gegaan wordt om zoveel mogelijk kwaliteit aan het bestaan van onze cliënten toe te voegen, dan wel ze in staat te stellen dit vooral zelf te doen. Ambachtelijkheid is een hoofdkenmerk van PSW. PSW is een aanbieder van Slow Care, ambachtelijk gebakken en met aandacht en smaak geconsumeerd. Ondanks alle van buiten komende verantwoordingsplicht en sombere beelden van de toekomst van de AWBZ.

In de komende winter zal ik me samen met het MT en staf- en beleidsmedewerkers gaan bezighouden met het actualiseren/aanscherpen van het strategisch beleid van PSW. Doen we de goede dingen en doen we de dingen goed? Natuurlijk is het van belang om goed naar buiten te blijven kijken en binnen vooral met een verbeterbril te blijven kijken. De herkenning van geleverde kwaliteit door onze cliënten en door onze medewerkers geeft vertrouwen, maar geen garantie voor de toekomst. Veranderingsbereidheid, flexibiliteit zijn de hedendaagse toverwoorden om in de sterk turbulente zorgsector mee te kunnen komen. Dat is ook zeker zo, maar wel vanuit een sterk besef van het bestaanrecht en de motieven van onze organisatie, zoals zo treffend verwoord in de Taak. En mogelijk moeten we onszelf tooien met het keurmerk Slow Care Organisatie vanuit de wetenschap dat de oorspronkelijke en uiteindelijke kenmerken van kwaliteit van bestaan , zowel van onszelf als van onze cliënten niet zo flexibel en aan verandering onderhevig zijn als sommige beleidsmakers wel eens schijnen te denken.

3

Trommelen, trommelen, trommelen! 25 jaar Drumband Pappelhof

Rode uniformen, witte pluimen, véél trommels en een vaandel. Belangrijker nog: 20 bandleden die trommelen dat het een lieve lust is, de aandacht gericht op dirigentbegeleider Marga Verlinden met haar onafscheidelijke stokje en houtblok, of op het publiek. De Drumband Pappelhof bestaat 25 jaar: 25 jaar trommelen en vooral: 25 jaar oefenen!

Drumband Pappelhof is opgericht in 1982 door Marga Verlinden, samen met Jacques van Gerwen, het toenmalige hoofd van DVO (dagverblijf voor ouderen) Pappelhof, als enthousiaste stimulator. De drumband ging van start met 11 ritmische en gemotiveerde cliënten. Er werd twee keer per week geoefend, in groepjes van 3 á 4 personen. Marga Verlinden:‘Ik heb vaak gedacht: waar ben ik aan begonnen? Maar gelukkig zijn we doorgegaan.’ Ritme Marga Verlinden is nog steeds dirigent. Onder haar bezielende leiding is de drumband uitgegroeid tot een echte band. De drumband speelt vooral marsmuziek. Het motto van Marga Verlinden is al jaren: oefenen en oefenen; herhalen en herhalen! ‘Om het ritme erin te brengen en te houden gebruik ik vaak het hulpzinnetje “Loop met de pet, met de drumband mee. Sjeng van de Nedam, 1, 2, 3, 4.” Het allereerste optreden van de drumband was ter gelegenheid van het 25jarig huwelijksfeest van Jacques van Gerwen. Daarna speelde de band op het huwelijksfeest van(oud-)begeleidster van Pappelhof Marla Verkoelen. Marga Verlinden: ‘Ze trommelden maar wat raak. Ze hadden alleen oog voor het bruidspaar! Dus dat betekende nóg meer oefenen, totdat het ritme een automatisme werd.’ Herinneringen De eerste uniformen van de drumband waren tweedehands en kwamen via Sint Joseph in Heel. Ze werden voor de leden op maat gemaakt. Later, in

1991 kreeg de drumband op maat gemaakte nieuwe uniformen, ter gelegenheid van het 25-jarig jubileumfeest van Pappelhof. Die uniformen waren belangrijk, aangezien de drumband steeds vaker gevraagd werd voor optredens, nu gemiddeld zo’n 9 per jaar. De band heeft menige gelegenheid opgeluisterd: binnen PSW bij jubilea, openingen, huwelijksfeesten van medewerkers en bijvoorbeeld ook tijdens de begrafenismis van een oud-lid, Joost Schmitz; en steeds vaker ook buiten PSW. Hoogtepunten uit het bestaan zijn bijvoorbeeld een optreden op L1, in de Tweede Kamer bij de protestacties van de zorg tegen de wachtlijsten, bij de dodenherdenking op 4 mei in Roermond, in de grote concertzaal van de Oranjerie, in het Provinciehuis in Maastricht en in de kiosk op het Munsterplein in Roermond.Te veel om op te noemen! Marga Verlinden:‘Er zijn zoveel leuke herinneringen aan al die optredens.Aan vaandeldrager Frans van Cruchten, oud-lid en inmiddels overleden, die dacht dat hij vaandelzwaaier moest zijn en alle petten op de grond maaide. En aan Anneke van Hemert die op het podium van de Oranjerie, voor het publiek haar neus begon te poetsen. Elk optreden is weer anders en altijd leuk om te doen.’ Publiek Anno 2007 is de Drumband Pappelhof een begrip binnen en buiten PSW en is het visitekaartje van Pappelhof, zelfs van heel de dagbesteding van PSW. Ans Maessen, clustermanager Dagbesteding Roermond: ‘Elk optreden opnieuw spelen de muzikanten op hun best. De reacties uit het publiek zijn altijd positief. Mensen zijn aangenaam verrast en vaak geroerd. De drumband geeft onze cliënten de gelegenheid zichzelf te presenteren in de samenleving. Ook dat is een meerwaarde van de drumband.’ Na 25 jaar doet Marga Verlinden haar werk voor de drumband nog steeds met veel plezier. ‘De afgelopen 25 jaar zijn omgevlogen. Niet alleen hun capaciteiten op drumgebied, maar vooral het enthousiasme van alle leden geven zoveel motivatie en plezier dat we wat mij betreft nog een tijdje door kunnen gaan.’ Feest In al die jaren heeft de drumband veel medewerking gekregen van ouders en begeleiders van de leden van de drumband, met name bij het vervoer. Optredens zijn vaak in het weekend of in de avonduren. Zonder hulp zouden veel optredens niet mogelijk zijn geweest. Het zilveren jubileum van Drumband Pappelhof is 2 november gevierd. De alternatieve drumband uit Maasniel heeft de leden een serenade gebracht. Ter gelegenheid van het jubileum is een herinneringsboekje samengesteld en uitgereikt aan alle leden en oud-leden. Te zijner tijd wordt met alle leden nog een uitstapje gemaakt van het geld uit de cadeauenveloppen die de drumband ontvangen heeft bij het jubileumfeest.

4

PSW in de TOP 5 Landelijk onderzoek naar organisaties gehandicaptenzorg

PSW hoort bij de top 5 van zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg van Nederland. Dat blijkt uit het landelijk benchmarkonderzoek dat is gehouden onder organisaties in de gehandicaptenzorg. Bij dat onderzoek zijn de tevredenheid van cliënten en medewerkers en de financiële prestaties gemeten. In september zijn de resultaten bekend geworden. Het rapport “Weten voor Beter” is aangeboden aan staatssecretaris Jet Bussenmakers. Geert Tullemans, bestuurder PSW: ‘Een resultaat om trots op te zijn, te danken aan de inzet en betrokkenheid van alle medewerkers. Binnen PSW heerst een positieve bedrijfscultuur waarbinnen het altijd om de cliënt draait. We gaan door op deze weg. Werken aan kwaliteit van zorg houdt nooit op!’

In 2006 verwierf PSW als eerste in Limburg al het HKZ-ISO certificaat. Daarmee heeft de organisatie laten zien dat kwaliteit gewaarborgd is en structurele aandacht krijgt. In dit benchmarkonderzoek zijn cliënten en hun ouders/vertegenwoordigers bevraagd over de kwaliteit van zorg. PSW krijgt van hen een dikke voldoende. Minstens zo belangrijk is het resultaat van het onderzoek naar de kwaliteit van werk, waarvoor alle medewerkers van PSW zijn bevraagd. Geert Tullemans: ‘Er is een rechtstreeks verband. Alleen als onze medewerkers zich gewaardeerd voelen en hun werk met plezier doen, kunnen zij de cliënten goede zorg en ondersteuning bieden.’ Daarnaast zijn door PSW cijfers aangeleverd om de financiële prestaties te kunnen vergelijken met andere zorgaanbieders. Ook op dit gebied laat het onderzoek een bovengemiddeld resultaat zien. PSW besteedt veel aandacht aan kwaliteitsbeleid. PSW is een platte, transparante organisatie waar de cliënt en de ouders/vertegenwoordigers werkelijk centraal staan, waar methodisch ofwel planmatig werken al jaren wordt gestimuleerd, waar de verdeling van taken en verantwoordelijkheden helder is en waar veel aandacht is voor de individuele medewerker. Geert Tullemans:‘Dit mooie resultaat is een compliment voor iedereen in de organisatie! Hierdoor zal het plezier in ons werk alleen maar toenemen! Alle medewerkers hebben, als blijk van waardering en als felicitatie, dan ook een flesje wijn gekregen. Tegelijkertijd realiseren we ons terdege dat ook bij PSW zaken altijd verbeterd kunnen worden. Intern gaan we alle onderdelen van dit onderzoek goed bekijken en bespreken en op grond van de resultaten gaan we verbetertrajecten starten. Maar ook op andere momenten blijven we goed luisteren naar cliënten, ouders en medewerkers. Dat zit in de manier waarop we denken en werken.’

Samenvatting resultaten Het brancherapport “Weten voor Beter” is openbaar; de gegevens in het rapport zijn niet terug te voeren op de afzonderlijke organisaties. Het rapport is te vinden op de website van de VGN (www.vgn.org). De instellingsrapporten zijn niet openbaar en bevatten de resultaten van de afzonderlijke organisaties die hebben deelgenomen aan het onderzoek. Het instellingsrapport van

PSW is niet geheim, maar het voert te ver om hier op alle deelscores in te gaan. Hieronder vindt u de resultaten van PSW ten opzichte van de andere organisaties in de gehandicaptenzorg in grote lijnen.Wie meer wil weten, kan terecht bij beleidsmedewerker Nel van Enckevort of medewerker communicatie Els van Gils (beiden te bereiken via het Centraal Bureau van PSW: 0475 474400)

5

Samenvatting rapporten Benchmark

Cliëntoordeel

De resultaten in grote lijnen

Inleiding In oktober 2006 is een landelijk onderzoek gestart in het kader van een benchmark, een vergelijkend onderzoek binnen de gehandicaptensector. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de VGN (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, de branchevereniging in de zorg voor gehandicapten) en uitgevoerd door PricewaterhouseCoopers. In totaal hebben 109 organisaties (van de 172 leden van de VGN) meegedaan aan het onderzoek, op vrijwillige basis. Het onderzoek heeft de kwaliteit en de prestaties van de organisaties gemeten op drie gebieden: 1 tevredenheid van cliënten 2 tevredenheid van medewerkers 3 financiële prestaties.

Cliënten vooral positief over zeggenschap en bejegening

Algemeen Grootte

Het onderzoek bij PSW In januari is bij PSW onderzoek gedaan naar cliënttevredenheid. Alle ouders/verwanten hebben een vragenlijst thuis gekregen met het verzoek deze ingevuld retour te sturen. Daarnaast zijn 73 cliënten persoonlijk geïnterviewd, al dan niet met ondersteuning van de persoonlijk begeleider. Naast cliënttevredenheid is ook een onderzoek gedaan naar de kwaliteit van arbeid (medewerkersraadpleging). Alle medewerkers van PSW hebben in februari 2007 een vragenlijst gekregen. De informatie voor het onderzoek naar de financiële prestaties is begin juni verstuurd door de EAD (Economisch Administratieve Dienst). De resultaten: TOP 5 voor PSW Uit de resultaten blijkt dat PSW hoort bij de vijf “good practises” van de benchmark, vrij vertaald de top 5 van de gehandicaptenzorg. De vijf zijn de organisaties die op alle drie de bouwstenen, cliëntoordeel, medewerkersoordeel en financiële prestaties, scoren in de klasse A, de beste klasse. De vijf good practices scoren niet het allerhoogst in de bouwstenen. Dat

Good Practices

Constante prestaties

Middelgroot van omvang

Financiële prestaties Gunstige kostenstructuur deskundigheidsmix

Medewerkeroordeel Medewerkers vooral positief over interne communicatie en duidelijkheid carrièremogelijkheden

Bovengemiddeld nettoresultaat

Cliëntoordeel Cliënten vooral negatief over dagbesteding

Vertegenwoordigers vooral negatief over dagbesteding en informatie. Wel positief over persoonlijke verzorging

Algemeen Grootte

Learning potentials

Komen voor in alle grootteklassen behalve de klasse met de kleinste organisaties

Financiële prestaties Ongunstige kostenstructuur door hoge hotelmatige kosten

Doel: onderlinge kwaliteitsvergelijking Een benchmark is een vergelijkend onderzoek: het systematisch vergelijken van prestaties. Het doel is het verkrijgen van evenwichtige aanknopingspunten voor verbetering van die prestaties. Afgeleid doel van de benchmark is het verkrijgen van branche-informatie ten behoeve van de beeldvorming, belangenbehartiging en beleidsvorming. De resultaten zijn dus relatieve resultaten: zijn de eigen prestaties beter of slechter dan die van de andere deelnemende organisaties. De benchmark geeft geen antwoord op de vraag of de resultaten voldoende of onvoldoende zijn. Er zijn ook geen absolute rapport/eindcijfers uitgedeeld en er is geen echte ranglijst van organisaties. Voor de bouwsteen tevredenheid van cliënten zijn wel rapportcijfers berekend (zie verderop).

Vertegenwoordigers vooral positief over continuïteit van zorg en ondersteuning

Op alle onderdelen relatief lage scores

In cliënten- en medewerkerraadpleging wisselend beeld: relatief lage scores naast gemiddelde of bovengemiddelde scores

Medewerkeroordeel Medewerkers vooral negatief over belastende situaties, interne communicatie, materiaal en apparatuur, sociale steun leidinggevende en fysieke arbeidsomstandigheden

Schema 1

zijn andere organisaties, die bijvoorbeeld bij de bouwsteen cliëntoordeel heel hoog scoren (klasse A), maar bij de andere bouwstenen medewerkersoordeel of financiële prestaties in klasse B (gemiddeld) of klasse C (ondergemiddeld). PSW scoort dus in alle drie de bouwstenen in klasse A, samen met nog 4 andere organisaties: Stichting de Leite in Assen (verstandelijk gehandicapten), J.P. van den Bent Stichting in Deventer (verstandelijk gehandicapten), Stichting de Noorderbrug in Groningen (lichamelijk gehandicapten) en InteraktContour in Nunspeet (lichamelijk gehandicapten). Naast 5 “good practices” zijn ook (toevallig) vijf zogeheten “learning potentials” uit het onderzoek gekomen, organisaties die op alle drie bouwstenen in klasse C scoren (beneden gemiddeld). Welke organisaties dit zijn, is niet bekend gemaakt. Kenmerken van de “good practices” De vijf “good practices” hebben verschillende zaken gemeen, alsook de “learning potentials”. PSW springt er uit wat betreft omvang. De benchmark heeft vier groottes ingevoerd, gebaseerd op omzetcijfers: minder dan 10 miljoen (klein); 10 – 25 miljoen (middelklein); 25 – 50 miljoen (middelgroot); en meer dan 50 miljoen. PSW hoort als enige van de “good practices” tot de middelkleine organisaties (circa 20 miljoen). De overige vier zijn middelgrote organisaties. Van de “learning potentials” behoren er twee tot de middelkleine; één tot de middelgrote; en twee tot de grote organisaties. In schema 1 staan de gelijkenissen tussen de “good practices” en de “learning potentials”.

6

De scores In schema 2 is de benchmarkscorekaart weergegeven. In dit schema valt af te lezen hoe PSW heeft gescoord op de drie bouwstenen. In deze scorekaart zijn per bouwsteen samengevat: • • • • •

de totaalscore van PSW (eindscore) de klasse van PSW (A) de totaalscore van alle deelnemende instellingen (VGN) de totaalscore van de overige verstandelijkgehandicapteninstellingen (cluster) de totaalscore van de top 5 (good practices, waaronder PSW)

Cliëntenraadpleging 2006 Eindscore

Klasse

VGN

Cluster

Good Practices

82,2

A

78,7

79,0

81,8

Uw organisatie is een Good Practice

Financiële prestaties 2006

Medewerkerraadpleging 2006

Eindscore

Klasse

VGN

Cluster

Good Practices

Eindscore

Klasse

VGN

Cluster

Good Practices

66,2

A

47,4

45,1

68,4

63,8

A

59,8

60,5

62,1

Schema 2

Rangorde scores PSW De good practices scoren voor alle drie bouwstenen in klasse A. Per bouwsteen scoren de good practices echter niet altijd het hoogst. In onderstaand figuur staat de rangorde van PSW ten opzichte van álle scores (van álle deelnemende organisaties) en van de rangorde binnen de 5 good practices.

7

Sterke punten en verbeterpunten In het instellingsrapport zijn de sterkste punten (hoogste scores ten opzichte van de andere deelnemers) aangegeven. In schema 3 vindt u de (relatief) beste scores van PSW:

Hoogste score

Gemiddelde score Good Practice

100,0

100,0

94,7

CR -J

89,4

91,1

89,3

CR -V

89,1

91,7

86,9

CR -V

88,4

89,6

85,5

Informatie

CR -V

88,3

91,2

84,4

Bereikbaarheid

CR -V

86,9

89,8

85,4

MR

86,2

88,9

82,3

Sterke punten

Bouwsteen

Marge-analyse

FP

Bejegening Bejegening Deskundigheid

Ongewenste omgangsvormen

Uw score

Bejegening

CR -C

84,4

85,3

83,9

Bereikbaarheid

CR -J

84,2

87,2

82,9

Dagbesteding

CR -V

83,7

84,4

81,6

Voortgang

CR -V

83,1

85,3

82,4

Zeggenschap

CR -C

81,7

88,4

83,3

MR

80,2

83,5

79,5

Overige vragen

CR -C

78,7

81,2

76,2

Veiligheid

CR -V

78,3

85,1

76,1

Steun collega’s

MR

74,4

79,7

71,5

Sociale steun leidinggevende

MR

68,2

69,0

64,7

Inspraak

MR

67,9

72,9

67,4

Commitment

MR

66,6

71,9

62,4

Stress

MR

66,6

70,1

65,5

Werkafspraken

MR

66,3

68,8

63,4

Interne communicatie

MR

63,7

66,7

60,3

Fysieke belasting

MR

62,9

73,1

62,8

Stemming

Belastende situaties

MR

61,0

66,7

57,1

Materiaal en apparatuur

MR

60,7

67,3

60,5

Opleidings- en carriëremogelijkheden

MR

60,1

67,9

58,2

Autonomie

MR

59,1

69,9

57,9

Personeelsbezetting

MR

58,5

71,5

59,5

Werkeisen

MR

55,9

62,1

55,8

Financiële waardering

MR

49,1

57,9

47,5

CR-J

cliëntenraadpleging Kinder- en jeugdzorg (ouders) CR-V cliëntenraadpleging vertegenwoordigers (ouders/verwanten) CR-C cliëntenraadpleging cliënten (zelf) MR medewerkersraadpleging FP financiële prestaties Verbeterpunten In het instellingsrapport staan voor PSW géén verbeterpunten vermeld. Natuurlijk zijn die er wel. Het rapport biedt daarvoor goede aanknopingspunten.

Schema 3

Rapportcijfers vertegenwoordigers Jeugd Uw sc or e

Gemiddelde VGN

Cijfer ondersteuning instelling

Vraag

8,4

8,0

Cijfer logeeropvang instelling

8,1

7,9

Cijfer dagactiviteiten instelling

8,0

7,9

Cijfer medewerkers manier van omgaan met u

8,4

8,0

Cijfer voortgang ondersteuning

7,8

7,6

Cijfer bereikbaarheid en toegankelijkheid instelling

8,0

8,0

Cijfer informatievoorziening instelling

7,6

7,4

Gemiddeld

8,1

7,9

Rapportcijfers vertegenwoordigers Volwassenen Vraag

Uw score

Gemiddelde VGN

Cijfer woonsituatie cliënt

7,7

7,4

Cijfer dagactiviteiten instelling

8,3

7,6

Cijfer logeeropvang instelling

8,0

7,7

Cijfer medewerkers manier van omgaan met u

8,1

7,7

Cijfer voortgang ondersteuning

7,9

7,4

Cijfer bereikbaarheid en toegankelijkheid instelling

8,4

8,0

Cijfer informatievoorziening instelling

7,9

7,2

Gemiddeld

8,1

7,6

Rapportcijfers Voor de bouwsteen cliëntenraadpleging zijn door PriceWaterHouseCoopers rapportcijfers berekend, op basis van de input van cliëntvertegenwoordigers. PSW scoort ook met deze rapportcijfers boven het landelijk gemiddeld: voor Kinder- en jeugdzorg en voor volwassenenzorg beide gemiddeld een 8,1. En nu verder De komende periode worden de resultaten van de benchmark besproken in staf en MT en vervolgens met de teamleiders. Daarna vindt bespreking plaats in de teams en worden eventuele verbeterpunten besproken en verbeteracties ingezet.

8

P S W i n h e t g ro e n Deel 3

Cliënten van de Dagbesteding van PSW werken steeds vaker buiten de muren van het activiteitencentrum. Behalve industriële en administratieve werkzaamheden en werken in de zorg, is werken/dagbesteding in de groene sector bij veel cliënten favoriet. PSW heeft verschillende buitenprojecten en begeleid werkenplekken en breidt de “activiteiten in het groen” de komende jaren verder uit. In dit nummer deel 3 van PSW in ’t groen: de samenwerking tussen de 3 groenploegen van PSW (Roermond, Weert en Maasbracht) en de tuinactiviteit Maasbracht in Herkenbosch, als voorbereiding op het samenvoegen van de vier tot één groenploeg PSW.

Toekomstige samenwerking groenploegen krijgt in Herkenbosch al gestalte

Hartstikke leuk maar ook wel spannend Door Bas Poell - De groenploegen van PSW in Herten, Weert en Maasbracht gaan in 2009 samenwerken vanuit een nieuw, regionaal groencentrum in Grathem. Omdat dat voor iedereen –cliënten én hun begeleiders- natuurlijk even wennen zal zijn, maken de vier ploegen nu al uitgebreid kennis met elkaar. In Herkenbosch steken ze momenteel samen de handen uit de mouwen bij het opschonen van een voormalig paintballterrein. Raymond Reijnders, Piet Rutten, Ruud Bakers, Remon Theelen, Sjef Hayen, Peter Lamerikx en Peter Slegers. Zeven mannen, zeven bezwete voorhoofden. De tuinploeg van het activiteitencentrum in Maasbracht houdt niet van half werk. Met boterhammen en koffie als motor gaan ze als een speer door het bos. De sfeer is ontspannen, maar de grapjes worden bewaard voor de pauze.‘Het is geen kleuterklas, we zijn hier om te werken,’ zo maakt Ruud Bakers (43) duidelijk hoe serieus hij zijn taak neemt. Plaats van handeling: een voormalig paintballterrein in Nationaal Park de Meinweg in Herkenbosch. De opdracht: het circa twee hectare grote bosperceel opschonen zodat de natuur er weer vrij spel krijgt. Enkele jaren geleden was dit terrein naast camping Elfenmeer nog de plek waar recreanten elkaar voor de gein met gekleurde verfbommen beschoten. Het paintballterrein ging dicht, maar de militaire decorstukken werden achtergelaten in het bos. Pallets, stoelen, groene camouflagenetten, blokken hout, ijzer en plastic. Dit tot onvrede van

omwonenden die bij hun gemeente aandrongen om het afval op te ruimen. Uiteindelijk kwam deze opdracht via de particuliere boseigenaar terecht bij de stichting PSW. En die besloot het terrein door zijn vier groenploegen in Midden-Limburg gezamenlijk te laten opschonen. De bosploeg van Dagbesteding Weert, de groenploeg van Dagbesteding Roermond en de tuinploeg en de mobiele buitenploeg van Dagbesteding Maasbracht. Deze ploegen die tot voor kort gescheiden van elkaar werkten, gaan vanaf 2009 samenwerken vanuit een nieuw, groen activiteitencentrum in Grathem. Ze komen daar straks iedere ochtend bij elkaar om na een kop koffie verspreid bij opdrachtgevers in de regio aan het werk te gaan. Zoals het er nu naar uitziet, zal één ploeg in het groencentrum in Grathem blijven. Ter voorbereiding op de toekomstige samenwerking laat PSW de cliënten uit Roermond, Weert en Maasbracht alvast aan elkaar wennen. Bij twee bestaande projecten van Dagbesteding Roermond werkten de groenploegen al een keer samen. Zo namen zij de golfbaan in Herkenbosch gezamenlijk onder handen en ontdeden ze een deel van de Maasoever in Herten van zwerfvuil. Het opschonen van het paintballterrein in Herkenbosch is de eerste klus die zij sinds eind augustus vanaf het begin collectief uitvoeren. Al maken de drukke en wisselende agenda’s van de afzonderlijke groenploegen het niet altijd even makkelijk om alle cliënten op dezelfde dag bij elkaar te krijgen. De tuinploeg van Maasbracht moet het deze eerste donderdag in oktober dan ook voor één keertje zonder hulp klaren. Het kan het humeur van de zes groenwerkers niet bederven. ‘Dan doen wij er toch gewoon een schepje bovenop.’ Of zij het leuk vinden om met hun collega’s van Weert en Herten samen te werken? ‘Jazeker, maar een beetje spannend is het natuurlijk wel,’ bekent Sjef Hayen. De 60-jarige cliënt van PSW werkt al jaren bij de tuinploeg in Maasbracht. In de vaste groep waarin hij dagelijks actief is, voelt hij zich helemaal thuis. Ellie Schmitz, de enthousiaste begeleider van de tuinploeg, herkent zich in dit gevoel. ‘Ik heb heel veel zin in de toekomstige samenwerking en vind het een uitstekend initiatief. Maar zoals bij alle nieuwe dingen geldt ook voor mij: het is toch even wennen. Ik ben al zestien jaar de vaste begeleidster van deze tuinploeg. Ik kan met deze mannen lezen en schrijven.’ Op de vraag of Ellie een strenge ‘bazin’ is, beginnen de heren te lachen. ‘Neuh, maar dat hoeft ook niet.Wij werken keihard.’ De begeleider knikt instemmend. ‘Zo is het, daar is geen woord van gelogen.’

9

Een leven lang werken in de natuur Gebroeders Frenken uit Grathem: boegbeelden van zinvolle dagbesteding

Door Bas Poell - De groenploegen van Roermond, Weert en Maasbracht betrekken vanaf 2009 een nieuw activiteitencentrum in Grathem. Dankzij de gebroeders Frenken. Zij stellen hun eeuwenoude boerderij aan de Baexemerweg na een grondige verbouwing ter beschikking aan PSW. Een gesprek met Jan en Leo Frenken.

We zijn in Genegenterhof, een fraaie, laat-middeleeuwse carréboerderij aan de Baexemerweg in Grathem. Omgeven door uitgestrekte landerijen is de eeuwenoude historie hier vrijwel intact gebleven. Het boerenechtpaar Constant en Marie Frenken vestigde zich er in 1919 en kreeg zes kinderen. De zonen Jan (nu 64) en Leo (72) bleven hun ouderlijke stek trouw en zijn tot op de dag van vandaag onafscheidelijk. ‘Dat kun je wel zeggen,’lacht Leo Frenken. ‘Drie jaar geleden heb ik van Jan een nier gekregen. De mijne werkten niet meer. Er was geen donor beschikbaar, maar dankzij mijn broer ben ik er weer helemaal bovenop gekomen.’ Vanaf hun kindertijd werken de twee broers al samen op het land. Een perceel van maar liefst 52 hectare. Met hun vader Constant, die in 1982 overleed, runden ze jarenlang een gemengd bedrijf met akkerbouw, veeteelt en een omvangrijke appelgaard. Inmiddels is het vee verdwenen en staan de stallen leeg. Hun ouderlijk huis, volgens schattingen uit de zestiende eeuw, staat nog fier overeind, maar wordt sinds 1991 niet meer bewoond. De gebroeders Frenken lieten dat jaar een nieuwe woning op hun erf bouwen en besloten tegelijkertijd om de appels te verruilen voor hazelnoten. ‘Dat is minder arbeidsintensief omdat ze machinaal worden geraapt. Zesduizend hazelnootbomen staan er rond onze boerderij. Met een deel van de oogst maken ze in Friesland biologische hazelnootpasta en hazelnootolie’, zo legt Jan Frenken uit. Verder verbouwen de broers nog wat graan en bieten. Leo Frenken: ‘Het is onbegonnen werk om met twee man 52 hectare te bewerken. Vandaar dat we een flink deel van ons land aan andere landbouwers hebben verhuurd. Zij verbouwen er onder meer maïs, aardappelen en bloembollen.’ Hoewel hun gezondheid nog goed is, beseffen de gebroeders Frenken dat de jaren langzamerhand gaan tellen. Het wordt tijd om het wat rustiger aan te gaan doen en serieus na te denken over de nalatenschap. De vraag van PSW, die zij via de milieucoöperatie Peel en Maas kregen voorgelegd, kwam op het juiste moment en bleek een schot in de roos. ‘Wat zouden jullie er van vinden als er op jullie boerderij een groen activiteitencentrum komt voor mensen met een verstandelijke handicap?’ Jan en Leo Frenken waren direct enthousiast. ‘We hebben een bezoek gebracht aan het activiteitencentrum van PSW in Maasbracht en dat was erg leuk om te zien. Nadat de plannen over en weer zijn besproken, hebben we ‘ja’

gezegd. De groenploegen van PSW zijn van harte welkom. We vinden het fijn als er leven op de boerderij blijft. En tegelijkertijd kunnen wij op deze manier een nuttige bijdrage leveren aan de doelstelling van PSW. Mensen een zinvolle dagbesteding bieden in de natuur. Dat spreekt ons erg aan.’ Een nieuw groencentrum dus in Grathem. Op steenworp afstand van de Haelensebeek en het Spaansebos in het groene hart van MiddenLimburg. Een mooiere plek is nauwelijks denkbaar. Zeker met het vooruitzicht dat de gebroeders Frenken de komende jaren 21 hectare landbouwgrond tot bosgebied laten ontwikkelen. ‘We willen van boerderij Genegenterhof een landgoed maken. Daarvoor is het nodig dat we landbouwgrond teruggeven aan moeder natuur.’ Het groene activiteitencentrum in Grathem wordt in 2009 de centrale werkbasis voor de drie groenploegen van PSW in Roermond, Weert en Maasbracht.Van hieruit zullen cliënten onder meer aan de slag gaan voor externe opdrachtgevers, zoals Staatsbosbeheer, Stichting Limburgs Landschap en de Stichting IKL. Daarnaast wordt het eeuwenoude geboortehuis van de gebroeders Frenken in Grathem verbouwd en ingericht als activiteitencentrum. Jan Frenken:‘De boerderij wordt helemaal afgebroken en vervolgens in de oorspronkelijke stijl weer opgebouwd. Er is plaats voor een grote activiteitenruimte, een keuken en doucheruimte. Voor de opslag van materialen en gereedschap kan PSW gebruikmaken van een deel van de oude graanschuur. Ook dat gebouw laten we restaureren. Het dak is bijvoorbeeld al meer dan honderd jaar oud. Als al het werk klaar is, verhuren we de gebouwen aan PSW.’ Op het erf van Genegenterhof komt straks ook een kas te staan waarin cliënten op kleine schaal gewassen kunnen verbouwen. Verder kunnen ze brood bakken in een middeleeuws bakhuisje en indien mogelijk ook meehelpen in de biologische hazelnootkwekerij van de gebroeders Frenken.‘We zijn nu druk bezig met de oogst. En binnenkort gaan we nóg vier hectare aanplanten’, zegt Jan Frenken. Gingen de broers het niet rustiger aan doen? ‘We werken ons echt niet over de kop, hoor. Maar zolang de gezondheid het toelaat, blijven we graag bezig. We hebben ons hele leven gewerkt. Niks doen, daar vinden wij niks aan.’

10

P ro j e c t e n w o n e n Stand van zaken

WBC Heythuysen • In de Vlasstraat in Heythuysen wordt door WSR (Woning Stichting Roermond) gebouwd voor 21 cliënten (3 x 7). Naar verwachting worden de woningen medio 2009 opgeleverd. • WSR gaat op de locatie Magdalenastraat (hoofdlocatie) bouwen voor 21 cliënten (3 x 7). Naar verwachting zullen de woningen medio 2009 opgeleverd worden. De bewoners zullen tijdelijk verhuizen naar het voormalige klooster Bethanië in Horn (deze locatie voldoet aan alle eisen op het gebied van zorguitvoering en veiligheid die PSW en de gemeente hieraan stellen). • Wonen Zuid gaat in de huidige locatie Luytersteegstraat, na de verhuizing van de huidige bewoners, vier éénpersoonsappartementen bouwen. Naar verwachting zullen de woningen in de tweede helft van 2009 opgeleverd worden. • Er zijn concrete plannen om het Trefcentrum Heythuysen bouwkundig te optimaliseren: meer ruimte voor het internetcafé, betere sanitaire voorzieningen en een afgescheiden rookruimte. Of het plan doorgaat, hangt af van de uitkomsten van een haalbaarheidsonderzoek. WBC Nederweert • Woningvereniging Nederweert gaat op de locatie Geenestraat (hoofdlocatie) bouwen voor 28 cliënten (4 x 7). Naar verwachting worden de woningen in 2009 opgeleverd. De bewoners zullen eveneens tijdelijk verhuizen naar het voormalige klooster Bethanië in Horn (deze locatie voldoet aan alle eisen op het gebied van zorguitvoering en veiligheid die PSW en de gemeente hieraan stellen). WBC Roermond • WSR heeft in Roermond, aan de Lindelaan, een zorgcomplex van zes verdiepingen gebouwd. Het gebouw is door een loopbrug verbonden met ouderencentrum Roncalli. PSW huurt twee verdiepingen, waar in totaal 21 cliënten wonen. De bewoners zijn in augustus/september verhuisd (Elders in dit nummer daarover meer). • De 3 dependances van WBC Roermond (Willem ll Singel 33 en 84 en H. Luytenstraat) zijn opgeheven. De locatie H. Luytenstraat

wordt afgestoten. De locaties aan de Willem ll singel krijgen naar verwachting weer een (andere) woonbestemming. • Onlangs is in principe besloten tot een nieuw woonproject aan de Spoorlaan Noord in Roermond voor 28 (4 x 7) cliënten, met name van de wachtlijst. Als het project doorgaat, begint WSR naar verwachting nog dit jaar met de bouw, waarna het gebouw in 2009 zal worden opgeleverd. • Woonvoorziening Melick wordt uitgebreid. WSR gaat een woning verbouwen voor 7 cliënten, tegenover de huidige woonvoorziening in Melick. WBC Weert • WSR gaat op het oude “WML terrein”, nabij de nieuwbouw van Activiteitencentrum ’t Zonnehuis, bouwen voor 28 cliënten (4 x 7). Naar verwachting zullen de woningen in 2009 opgeleverd worden. • Stichting Wonen Weert gaat in de Looimolenstraat 15 appartementen en een trefcentrum bouwen. Naar verwachting zal het complex voorjaar 2009 opgeleverd worden. • WSR gaat op de locatie Coenraad Abelstraat (hoofdlocatie) bouwen voor 28 cliënten (4 x 7). Naar verwachting zullen de woningen voorjaar 2009 opgeleverd worden. Gedurende de bouw zal het woonbegeleidingscentrum uitwijken naar een tijdelijke locatie, zeer waarschijnlijk een voormalig schoolgebouw in Weert. Wonen kinderen • PSW is in september gestart met een tweede logeerhuis in Horn, in een paviljoen op het terrein van Rubicon, naast het eerste kinderlogeerhuis en de kinderwoonvoorziening. Het nieuwe logeerhuis biedt weekendlogeren aan voor 6 à 7 kinderen (elders in dit nummer daarover meer). • De locaties van de kinderwoonvoorziening en de twee logeerhuizen zijn in principe tijdelijk. Er zijn plannen om in Maasbracht 3 geschakelde woningen voor kinderen te bouwen: 2 woningen voor 14 kinderen (2x7) en een logeerhuis met 8 logeerplaatsen voor kinderen.

C u r s u s v o o r c l i ë n t e n We r k e n m e t d e c o m p u t e r In de computeractiviteit van AC Herten is in oktober een cursus “Werken met de computer” gestart. Zes cliënten die nauwelijks computerervaring hebben en die niet (goed) kunnen lezen en schrijven volgen de cursus. Het is de bedoeling dat de cliënten na de cursus zelfstandig met hun eigen computer kunnen werken. De cursus wordt elke maandagochtend gegeven door twee vrijwilligers van de computeractiviteit: Gerard Janssen en Frans Rompelberg en door Angela van Kruisbergen, ondersteuningsfunctionaris cliëntencommunicatie van het IOC (Info en ondersteuningscentrum cliënten). Zij coördineert de cur-

sus bovendien. De cursisten hebben allemaal een cursusboek gekregen, met de toepasselijke titel “Klikkerdeklik”. Het boek is samengesteld door Gerard Janssen, op basis van een bestaande lesmethode:Visual Steps. Aan het eind van de cursus krijgen de cursisten een eindtoets voorgelegd. Daarin wordt de kennis getest van werken met: Windows XP, Paint, Publisher, internet en email. Indien de eindtoets met een voldoende wordt afgesloten, krijgen de cursisten 2 certificaten uitgereikt: het certificaat Basiscursus computeren en het certificaat Cursus Windows XP 1. Dat gebeurt 21 januari 2008.

11

Even voostellen: Vera Corstjens

Ve r v a n g i n g m a a t s c h a p p e l i j k w e r k e r Kim Loonen, maatschappelijk werker van PSW, gaat begin 2008 met zwangerschapsverlof. Vera Corstjens gaat haar tijdens dat verlof vervangen, van 7 januari t/m 28 mei 2008.Vera Corstjens is sinds 5 jaar in dienst van PSW als begeleider bij Woonbegeleidingscentrum Nederweert, locatie Schoolstraat. Zij is goed bekend met de manier van werken en de cultuur van PSW.Vóór zij bij PSW in dienst kwam, werkte zij als zorgconsulent bij MEE Noord-Midden Limburg. Daar heeft zij de ervaring opgedaan die noodzakelijk is voor de functie van maatschappelijk werker bij PSW. Vera Corstjens zal tijdens de vervangingsperiode bereikbaar zijn onder het mobiel nummer van Kim Loonen, te weten: 06 53983662.

12

Een waterput voor Jonathan € 4459,- in plaats van cadeaus

In juni nam Lou Ritzen afscheid als directeur van PSW. Hij had aangegeven in plaats van cadeaus graag een bijdrage te ontvangen voor Stichting Jonathan. Deze stichting biedt vanuit Nederland inhoudelijke en financiële steun aan kleinschalige projecten voor verstandelijk gehandicapten in Zambia (Afrika). Veel mensen hebben gehoor gegeven aan deze vraag van Lou Ritzen en hebben met gulle hand gegeven. Onlangs werd een cheque ter waarde van € 4459,namens Lou Ritzen overhandigd aan de kersverse nieuwe voorzitter van Stichting Jonathan, Anneke Schoonbrood, AVG arts van PSW. Zij nam de cheque in ontvangst uit handen van Jasper van der Zwaan, cliënt van Dagbesteding Roermond en Wonen Roermond. Het geld wordt besteed aan het slaan en bouwen van een waterput in de omgeving van één van de dagcentra van Jonathan. richte activiteiten geboden. Vanuit de centra worden huisbezoeken afgelegd, met name aan gezinnen met een ernstig verstandelijk gehandicapt kind. In en vanuit de centra is bovendien een epilepsieprogramma gestart. Lopende kosten Het project wordt deels gefinancierd door financieringsorganisatie Miserior in Aken. Miserior betaalt met name vaste kosten, zoals het salaris van de coördinator en de betaalde medewerkers, allemaal mensen uit de lokale gemeenschap. Verder werkt het project voornamelijk met plaatselijke vrijwilligers. Stichting Jonathan financiert lopende kosten, zoals het onderhoud van de gebouwtjes, de auto van het project, de materialen en gereedschappen waarmee in de centra gewerkt wordt, fietsen en regenkleding voor de vrijwilligers die de huisbezoeken afleggen, water- en boorputten, medicijnen voor het epilepsieprogramma en nieuwe initiatieven, zoals het opzetten van een trainingscentrum voor land- en tuinbouw. PSW heeft een speciale band met Stichting Jonathan. Jet Vinken, clustermanager Dagbesteding/Wonen heeft de stichting mede opgericht en is zelf enkele jaren werkzaam geweest bij het project waarvoor de stichting fondsen werft. PSW doneert jaarlijks een bedrag aan de stichting in plaats van kerstkaarten te versturen aan relaties. Sinds kort is Anneke Schoonbrood, AVG bij onder meer PSW (arts verstandelijk gehandicapten) voorzitter van Stichting Jonathan. Ook Lou Ritzen voelde zich betrokken bij Stichting Jonathan en heeft bij zijn afscheid daarvoor een bijdrage gevraagd. Lokale samenleving Stichting Jonathan werft fondsen voor het zogeheten CBR-project (Community Based Rehabilitation), een kleinschalig project in en door de locale samenleving in Zambia. Het CBR-project wil mensen met een verstandelijke handicap in staat stellen een geïntegreerde plaats in de samenleving te verwerven. Het richt kleinschalige dagcentra op. In de centra krijgen kinderen en volwassenen opvang en ontwikkelingsge-

Bron Voorzitter van Stichting Jonathan was jarenlang Nel Coumans, directeur van Stichting Welzijnszorg Heerlen (nu: Stichting Radar). Onlangs is een nieuwe voorzitter benoemd: Anneke Schoonbrood: ‘Jonathan is met name gericht op fondswerving. Daarnaast wordt vanuit de stichting af en toe meegekeken: begeleiding van de projecten op afstand.Vandaar dat de keuze op mij als AVG is gevallen. Er was behoefte aan een voorzitter die ook inhoudelijk kan kijken.’ Lou Ritzen kon zelf aangeven waaraan het bedrag van de afscheidsgiften wordt besteed. Hij heeft gekozen voor het slaan en bouwen van een waterput: ‘de bron van alle leven.’

Informatie / doneren • Wilt u meer informatie over Stichting Jonathan? De stichting geeft een nieuwsbrief uit die u kunt aanvragen. • Wilt u eenmalig een bedrag overmaken of sponsor worden? • Kent u iemand/een bedrijf/organisatie die sponsor wil worden? Of heeft u ideeën over hoe we nieuwe sponsoren kunnen bereiken? Stichting Jonathan Postbus 572, 6400 AN Heerlen Telefoon 0475 40 21 78 E-mail [email protected] Postbank nummer: 596262 Fortis Bank Heerlen: 637762606 Donaties onder vermelding van: bijdrage voor Jonathan

13

Afscheid Bedankt Op 21 juni jongstleden heb ik officieel afscheid genomen als directeur van PSW. Het was een bijzondere middag waarop met veel waardering is gesproken over de periode waarin ik aan PSW leiding heb gegeven. Zeer velen zijn mij persoonlijk de hand komen drukken; daarnaast heb ik veel post mogen ontvangen en heb ik twee schitterende afscheidsboeken gekregen, waarin cliënten, ouders en verwanten, medewerkers en andere relaties een persoonlijke boodschap hebben gegeven. Ook heb ik veel schenkingen in ontvangst mogen nemen ten behoeve van Stichting Jonathan en daarnaast nog veel persoonlijke cadeaus gekregen. Dankzij de overweldigende belangstelling en de mooie en waarderende woorden van iedereen kijk ik met veel voldoening terug op deze dag. Veel mensen heb ik persoonlijk kunnen bedanken! Helaas kan ik niet iedereen bereiken! Daarom wil ik via PSW Info nogmaals mijn dank uitspreken. Het was een onvergetelijk afscheid. Heel hartelijk bedankt! Lou Ritzen

Cursus voor cliënten Hygiëne in de catering De cliënten van de cateringgroep van AC Herten hebben in oktober het certificaat ter afsluiting van de cursus “Hygiëne” behaald. Zij ontvingen het certificaat tijdens een feestelijke laatste cursusbijeenkomst uit handen van Ans Maessen, clustermanager Dagbesteding Roermond. De wetgeving inzake hygiëne wordt steeds verder aangescherpt. De hygiënenormen waaraan AC Herten zich moet houden, zijn vastgelegd in de HACCP (hazard analysis critical control points), de hygiënecode waarop de wet is gebaseerd. Werken volgens die normen brengt met zich mee dat begeleiders de cliënten vaak moeten herinneren aan de noodzakelijke maatregelen. Door deze cursus weten cliënten beter zelf hoe en waarom ze hygiënisch moeten werken. De cursus hygiëne is al eerder gegeven aan cliënten van de bakkerij van AC Maasbracht. De begeleiders van de bakkerijactiviteit uit Maasbracht, Wies Frissen en Annie Dierx, hebben zich enige tijd geleden gewend tot het Info en ondersteuningscentrum cliënten

(IOC). Loes Knoben, trainer/coördinator scholing van het IOC, heeft materiaal verzameld en geschikt gemaakt voor de groep cliënten van Maasbracht. Wies Frissen heeft de cursus gegeven. Zij heeft de cursus nu ook gegeven aan de cliënten van AC Herten. De cursus bestond uit zeven bijeenkomsten tijdens werktijd. De cursisten hebben allemaal een cursusboek gekregen: een klapper met daarin het cursusmateriaal, in eenvoudige tekst met picto’s, en huiswerkopdrachten. Na afloop van de cursus kunnen ze het cursusboek gebruiken als een soort naslagwerk, om de kennis weer op te frissen.

14

Inzet specifieke expertise bij ernstige gedragsproblematiek Omgaan met heel bijzondere zorgvragen

De zorgvragen van kinderen en volwassen cliënten van PSW worden complexer en specifieker. De meeste cliënten worden “gewoon” door medewerkers van PSW zelf begeleid en/of behandeld. In een enkele situatie heeft PSW daarvoor niet voldoende expertise in huis. Daarvan is met name sprake bij cliënten met ernstige gedragsproblematiek. Dan doet PSW een beroep op deskundigen van buiten. De gedragskundigen kunnen te rade gaan bij andere zorginstellingen, bij het MFCG (MultiFunctioneel Centrum voor mensen met een verstandelijke beperking en bijkomende psychische- of Gedragsproblematiek) en het CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise). Vera Austen, gedragskundige (psycholoog), André Massop, clustermanager Wonen en Trees van Heeswijk, clustermanager Kinderen jeugdzorg over de inzet van specifieke externe deskundigheid.

De doelgroep van PSW zijn mensen met een verstandelijke handicap. Onze cliënten kunnen een bijkomende lichamelijke en/of zintuiglijke handicap hebben en/of een psychische problematiek. Daarnaast kan er sprake zijn van een gedragsproblematiek. André Massop: ‘De meeste cliënten worden door ons zelf begeleid, door deskundige (ped)agogisch begeleiders die inhoudelijk ondersteund worden door gedragskundigen (psychologen en orthopedagogen) en de arts (AVG: arts verstandelijke gehandicapten). Onze teams leveren behoorlijke inspanningen om mensen met een complexe vraag goed te kunnen (blijven) begeleiden. We kunnen daarbij rekenen op een grote inzet van professionele medewerkers en meestal ook op de flexibiliteit en solidariteit van mede-cliënten en ouders/verwanten. Maar als onze inzet en expertise niet voldoende zijn, met andere woorden als we de cliënt niet goed genoeg (meer) kunnen begeleiden, gaan we op zoek naar externe expertise.’

krijgt in de praktijk in toenemende mate met hen te maken. Ook deze cliënten begeleidt en /of behandelt PSW in principe zelf. Vera Austen: ‘Eerst gaan we met een multidiciplinair team aan de slag. De gedragskundige is nauw betrokken en ook de AVG (arts). Een enkele keer is het RIAGG betrokken (ambulante psychiatrische hulpverlening) of het CAD (Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs), met name bij cliënten met een licht verstandelijke handicap die psychische problemen hebben of bijvoorbeeld verslaafd zijn.’ Bij ernstige gedragsproblematiek consulteert PSW tijdig specifieke expertise. Vera Austen: ‘Dan is er sprake van probleemgedrag dat er uitspringt en dat de cliënt en de omgeving belemmert. Maar ook in die situatie blijft de regie bij PSW. Slechts in een heel enkele situatie wordt de cliënt geplaatst in een andere instelling. Er zijn verschillende voorzieningen die cliënten met ernstig probleemgedrag goed kunnen opvangen of gericht behandelen, maar de vraag is veel groter dan het aantal beschikbare plaatsen. Soms moeVolwassenenzorg ten we dus gewoon roeien met de riemen Cliënten met een medische zorgvraag kun- die we hebben. En dat doen we met volle nen net als andere mensen terecht bij de overtuiging!’ reguliere gezondheidszorg, bijvoorbeeld de huisarts, de medisch specialist of het zieken- MFCG huis, de fysiotherapeut en de tandarts. Gedragskundigen van PSW gaan regelmatig Indien gewenst, kan de arts van PSW de te rade bij het MFCG (voluit: Multicliënt doorverwijzen of de reguliere zorg- Functioneel Centrum voor mensen met een verlener adviseren. Cliënten met gedrags- verstandelijke beperking en bijkomende problematiek zijn een ander verhaal. PSW psychische- of Gedragsproblematiek). Het is

15

een initiatief van alle instellingen voor verstandelijk gehandicapten in Limburg. Ook PSW doet mee. Het MFCG ondersteunt bij het stellen van een diagnose en kan ook ondersteunen bij het uitvoeren van de begeleiding of behandeling. Vera Austen: ‘Het MFCG werkt laagdrempelig. Je stapt er gemakkelijk op af en kunt bijvoorbeeld ook even telefonisch contact opnemen met een van de psychiaters of de SPV (sociaal psychiatrisch verpleegkundige). Het MFCG is voor mij een soort “sparring partner”, ik vind er ondersteuning bij wat ik moet doen.’ Het MFCG heeft behalve de poliklinische functie ook een opnamecapaciteit in de aangesloten intramurale instellingen. PSW maakt daar slechts sporadisch gebruik van. Vera Austen: ‘Meestal is dat niet nodig en bovendien is ook hier de vraag groter dan het aanbod.’

list uit de hoed toveren. En als het CCE daadwerkelijk wordt ingezet, kan er bovendien tijdelijk een extra budget beschikbaar gesteld worden. Voor cliënten met ernstige en specifieke gedragsproblemen heb je dat budget hard nodig.’

Nieuw Enige tijd geleden is het IAN Noord- en Midden-Limburg opgezet (Intersectoraal Autisme Netwerk Noord en MiddenLimburg), als regionaal onderdeel van het Convenant Autisme. Bij ondersteuning van mensen met autisme en hun omgeving zijn vaak verschillende instanties betrokken. Afstemming is zeer gewenst. Het convenant Autisme wil de aandacht voor autisme bundelen en regionaal praktisch kunnen inzetten. Vera Austen: ‘Het IAN is net nieuw, dus we hebben er nog geen ervaring mee. Maar ik verwacht wel dat we bij hen terecht kunCCE nen, als we ondersteuning nodig hebben bij PSW werkt ten behoeve van cliënten met cliënten met autisme en gedragsproblemagedragsproblematiek ook samen met het tiek.’ CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise; voorheen: het consulententeam). Kinder- en jeugdzorg Dat gebeurt met name in situaties met een In de Kinder- en jeugdzorg wordt al in een zeer complexe problematiek die een langdu- vroeg stadium externe expertise ingezet. rige en intensieve aanpak vereisen. Vera Trees van Heeswijk: ‘Bij kinderen is de ontAusten: ‘Het CCE beschikt over een database wikkeling nog veel belangrijker dan bij volmet daarin namen van veel mensen met des- wassen cliënten. Wij zien het als onze taak kundigheid op verschillende gebieden. Het om alles uit de kinderen te halen wat erin CCE kan bij wijze van spreken voor elke spe- zit. De ontwikkeling van kinderen kan sterk cifieke, individuele problematiek een specia- belemmerd worden door gedragsproblema-

tiek. Daarom proberen wij zo snel mogelijk zicht te krijgen op de problematiek achter het gedrag en op de behandeling van die kinderen (zie elders in dit nummer.) En daarom maken wij ook veelvuldig gebruik van MFCG en CCE: van het MFCG als we een kinderpsychiater nodig hebben en van het CCE als we nog niet precies weten welke expertise nodig is of welke begeleiding/ behandeling geschikt is.’ In de Kinder- en jeugdzorg wordt het CCE niet alleen ingezet voor individuele kinderen, maar ook voor meer kinderen tegelijk met een gelijkaardige problematiek. Trees van Heeswijk: ‘Bij de Heisterkes hadden wij bijvoorbeeld bij één van de kinderen goede ervaringen opgedaan met de methodiek Greenspan/Floortime. Dat is een methodiek die gebruikt wordt bij kinderen met autisme. Waar andere methodieken met name gericht zijn op duidelijkheid, structuur en omgeving, is Greenspan meer gericht op de sociaal emotionele ontwikkeling van het kind met autisme. Wij hebben dat aangedragen bij het CCE en zijn nu bezig om de methodiek bij drie andere kinderen te implementeren. Dat gebeurt met ondersteuning vanuit het CCE en op basis van een speciale (behandel)indicatie voor de betrokken kinderen. Zodat de methodiek breed toegepast kan worden, in de toekomst nog bij meer kinderen. Wij werken zo preventief mogelijk, om geen kostbare tijd verloren te laten gaan.’

25 jaar Donderdagavondclub Elke avond anders Elke donderdagavond komen rond de 25 deelnemers, volwassenen met een licht of matig verstandelijke handicap uit de regio, voor een gezellige avond naar de locatie van Activiteitencentrum Pappelhof in Roermond. Zij worden begeleid door vrijwilligers van het GJVW (Gespecialiseerd jeugd- en volwassenenwerk), de afdeling voor vrije tijd van PSW. In totaal werken er 8 vrijwilligers voor de donderdagavondclub. Zij worden ondersteund door beroepskrachten van het GJVW. De donderdagavondclub biedt de deelnemers een afwisselend programma, dat er elke donderdagavond anders uitziet: darten, naar de stad voor een wandeling of om te winkelen, koken met een kok, spelletjes doen, handwerken/knutselen en af en toe een excursie. De Donderdagavondclub bestaat 25 jaar, maar de geschiedenis gaat misschien nog wel verder terug. Saskia Vorselen, teamleider GJVW: ‘De avondactiviteit is oorspronkelijk opgericht vanuit de Avondschool door “Broeder Andreas” en “Juffrouw Tulkens”, de toenmalige hoofden van de BLO-scholen voor respectievelijk jongens en meisjes, in het kader van de naschoolse vorming. Tegelijkertijd werden overal in het land vrijetijdsactiviteiten opgezet en vrijetijdscoördinatoren benoemd vanuit de SPD-en (Sociaal Pedagogische Diensten, nu: MEE genaamd). De SPD MiddenLimburg was een onderdeel van PSW. Toen de SPD MiddenLimburg in 1995 werd verzelfstandigd, bleef het GJVW doorgaan onder de vlag van PSW. Al die jaren heeft de Donderdagavondclub

doorgedraaid. Een aantal deelnemers komt al 25 jaar of langer en er zijn ook vrijwilligers die al jaren meedraaien.’ Het jubileum is gevierd in besloten kring van deelnemers, vrijwilligers en medewerkers van het GJVW. ‘Een gezellige feestavond met lekker eten en fijne muziek.’

16

Lindelaan van start Nieuwe woonvoorziening PSW

Aan de Lindelaan in Roermond is een nieuw zorgcomplex van zes verdiepingen gebouwd. Het gebouw is verbonden met Zorgcentrum Roncalli. PSW huurt twee verdiepingen, waar sinds september in totaal 21 cliënten wonen. De locaties Willem ll Singel 33 en 84 en Hendrik Luytenstraat zijn opgeheven.

De nieuwe bewoners van de Lindelaan vormen een gemêleerde groep: van jongvolwassenen tot senioren, met heel verschillende zorgvragen.Velen van hen wonen al jaren bij PSW; anderen komen rechtstreeks vanuit hun ouderlijk huis. Het merendeel werkt bij de Westrom, de sociale werkvoorziening in Roermond, een enkeling gaat naar de Soos voor Ouderen, de dagbesteding van Roncalli, St Anna in Heel of een activiteitencentrum van PSW. Ze krijgen allemaal 24-uurszorg. De cliënten van de Lindelaan wonen verdeeld over drie groepen: de C groep (senioren: 6 personen), de A groep (mensen die wat zelfstandiger zijn: 7 personen) en de B-groep (begeleidingsgroep voor mensen die wat meer begeleiding nodig hebben dan de A groep: 8 personen).Teamleider is Mieke Krüs. Senioren In groep C wonen 6 senioren vanaf 57 jaar. Zij hebben allemaal een zit/slaapkamer met eigen sanitair: badkamer en toilet. Samen maken ze gebruik van een grote huiskamer/keuken. In deze groep is altijd begeleiding aanwezig. De appartementen liggen naast en tegenover elkaar op dezelfde verdieping. Met het ouder worden, verandert meestal de zorgvraag van cliënten. In groep C wonen cliënten die wat meer behoefte hebben aan rust, sfeer en structuur. De inrichting is warm, de sfeer gemoedelijk en het tempo wat lager dan gebruikelijk. In de hoek van de huiskamer staat een kooi met een vogeltje erin. Als er cliënten thuis zijn, is er altijd begeleiding aanwezig. Het kantoor van de begeleiders en de slaap/doucheruimte van de slaapdienst liggen pal naast de huiskamer/keuken. Er wordt veel samen gegeten en koffie en thee gedronken. Groep A en B Onder groep A vallen de cliënten die wat meer op afstand kunnen wonen. Zij wonen verdeeld over twee verdiepingen. Het zijn mensen die redelijk zelfstandig zijn, met name op ADL gebied (algemeen dagelijkse levensverrichtingen), maar wel behoefte

hebben aan begeleiding in de buurt. De cliënten die vallen onder groep B wonen naast en tegenover elkaar op één verdieping. Zij zijn wat minder zelfstandig en hebben behoefte aan structuur en begeleiding en ook aan de aanwezigheid van begeleiding. De cliënten van groep A en B hebben allemaal een eigen appartement met zit/slaapkamer, douche, toilet, een keukenblok met toebehoren en een balkon. Zij kunnen gebruik maken van de slaapdienst die bij de seniorengroep gelegen is en zij kunnen per groep gebruik maken van een centrale woonkeuken. Woonkeuken De centrale woonkeuken is nieuw binnen PSW. Mieke Krus: ‘In de groepen A en B wonen mensen die wat meer individueel kunnen wonen dan de cliënten in bijvoorbeeld de C groep. Maar zij hebben wel behoefte aan een ontmoetingsplek, aan nabijheid van begeleiding en een centrale plaats in hun woonomgeving waar ze bijvoorbeeld rond etenstijd en koffietijd terecht kunnen.’ In de centrale woonkeuken kunnen cliënten terecht om te eten en andere bewoners tegen te komen. De woonkeukens zijn alleen open als er begeleiding is: in ieder geval ’s ochtends en ’s avonds in groep A tot 21.00 uur en in groep B tot 22.00 uur. Overdag is de aanwezigheid van de begeleiding wisselend, afhankelijk van de aanwezigheid van cliënten. Mieke Krus: ‘Dit is een andere manier van wonen, gericht op een wat veranderende doelgroep. Voorheen, in de dependances, hadden de cliënten echt gezamenlijk één huis. Ze konden elke avond TV kijken in de huiskamer en hadden automatisch gezelschap. Dit gaf vaak sfeer in huis, maar soms bracht dit ook spanning. Nu wonen ze achter een eigen voordeur. Ze moeten bij elkaar aanbellen om elkaar op te zoeken. Sommige ouders/verwanten maken zich daar zorgen over, zijn bang dat cliënten vereenzamen.Voor ons is dat een echte vraag waar we alert op moeten zijn. We zullen sommige cliënten daarin goed moeten begeleiden en stimuleren.

Sommige cliënten kiezen er bewust voor om in hun appartement te eten, of bij Roncalli, of in het trefcentrum. Ook hierin worden ze begeleid.’ Team Het team van de Lindelaan bestaat uit de medewerkers van de dependances en één medewerker van de Koninginnelaan. Daarnaast zijn drie nieuwe medewerkers aangenomen. Mieke Krus: ‘We zijn aan het zoeken naar de beste manier om de medewerkers in te zetten. Nu wordt er nog elke dag gekookt, maar op den duur kunnen we misschien af en toe gezamenlijk bij Roncalli gaan eten. We proberen er ook voor te zorgen dat er vaste dagen zijn waarop mensen overdag thuis zijn, zodat we niet de hele week extra begeleiding overdag hoeven in te zetten.’ Voor de begeleiding is de manier van werken in de groepen A en B wat anders dan voorheen. Ze werken minder nadrukkelijk in de groep. Mieke Krus: ‘Het gaat een beetje op Ondersteund Wonen lijken. De begeleiders werken meer op afspraak en moeten dan bij de cliënten aanbellen. Dat is wennen. Andersom is er niet zoveel veranderd. De cliënten zoeken de begeleiding nog steeds zelf op.’ Roncalli De nieuwe woonvoorziening ligt in de buurt van het Zorgcentrum Roncalli in Roermond. Dat biedt voordelen. De cliënten kunnen eten in het restaurant van Roncalli. Sommigen maken daar nu al gebruik van. Een aantal cliënten neemt ook deel aan activiteiten in Roncalli, zoals soosavonden en bingo. Bovendien wordt binnenkort de binnentuin aangelegd, waarvan alle bewoners van Roncalli en van het zorgcomplex gebruik kunnen maken. Mieke Krus:‘Mogelijk kunnen we in de toekomst een aantal diensten inkopen bij Roncalli en kunnen onze cliënten gebruik maken van nog meer activiteiten daar. Dat moeten we allemaal goed bekijken en verder invullen. We zijn nog maar net gestart. Onze eerste zorg is de cliënten. Als die helemaal gewend zijn en zich veilig en thuis voelen, gaan we verder kijken.’

Henk Lafleur

We n n e n a a n m i j n n i e u w e b e d Henk Lafleur woont in de B-groep van de Lindelaan. Overdag werkt hij bij de Westrom in Roermond. Hij is verhuisd vanuit de nevenvestiging Hendrik Luytenstraat in Roermond. Ik heb overal al gewoond: eerst in Rosmalen en daarna bij Pepijn (Echt), in Obbicht, in de Slek (Echt) en in de Hendrik Luytenstraat (van PSW in Roermond). Nu woon ik hier. Ik moest wel wennen. Mijn bed is helemaal nieuw en dat slaapt nog niet zo lekker. Ik heb een eigen appartement. Maar ik eet ’s avonds warm in de grote keuken, samen met de anderen die op de Hendrik Luytenstraat hebben gewoond. Toos (van Montfort) kookt elke dag en wij helpen met koken, iedereen een dag in de week. Ik heb gister gekookt: gebakken aardappels, erwtjes met worteltjes en kip. Overdag werk ik bij Kasteeltje Hattem, bij

de tennisbanen: bladeren opruimen. Daar ga ik op de fiets naar toe. Ik werk nu maar halve dagen, want ik ben pas geopereerd aan mijn arm. ’s Avonds ga ik vaak op bezoek, bij een vriend op de Donderberg. Hij woonde vroeger bij ons in de buurt, in ’t Veld waar ik vandaan kom. Als ik thuis kom, ga ik meestal even TV kijken. Voetballen, daar houd ik van. En buiten, op het balkon kan ik roken. Dat mag niet binnen, want dat is gevaarlijk en dan gaat de brandmelder af. Maar hier (overdekt balkon) kan ik lekker zitten. In mijn appartement komt het personeel niet vaak. Dat heb ik ook niet nodig. Ik kan voor mezelf zorgen.

’s Middags krijg ik bij Roncalli warm eten. Als ik ’s avonds thuis kom, eet ik hier een boterham in de huiskamer, terwijl de anderen warm eten. Daarna drinken we daar koffie. ’s Avonds ga ik om half elf of elf uur naar bed. Dan komt er iemand mee om me te

helpen. Ik heb steunkousen en die krijg ik alleen niet uit. Volgende week ga ik bij mijn broer op bezoek. Hij woont in Echt; daar heb ik vroeger ook gewoond en daar woont mijn familie nog. Maar meestal blijf ik het weekend gewoon hier.

Trine van Wegberg

Va a k i n d e h u i s k a m e r Trine van Wegberg woont in de seniorengroep van de Lindelaan. Ze is verhuisd vanuit een woongroep in de Koninginnelaan in Roermond. De inrichting van haar appartement is nog niet klaar. Toch wil ze graag in haar eigen appartement geïnterviewd worden, achter het enige tafeltje waarop een puzzel van 1000 stukjes ligt, waaraan ze net is begonnen. Maar als ze thuis is, zit Trine van Wegberg meestal in de huiskamer. Eerst woonde ik op de Kastanjehof (Koninginnelaan). Dat was een fijn huis. Nu wonen de oudere mensen allemaal hier. Cilia (Horst) en Eugène (Driessen) zijn ook meeverhuisd. In ons huis wonen nu jonge mensen. Ik vond het niet zo leuk om te verhuizen. Ben je daar goed gewend en dan moet je hier naar toe. Ik heb hier wel een mooie kamer, met een douche en WC alleen voor mezelf. En er zit een grote muurkast in. Van maandag tot en met donderdag ben ik overdag hiernaast, bij Roncalli. Daar ging ik eerder ook al naar toe. Daar is het gezellig: handwerken en veel spelletjes doen en kaarten. Morgen hebben we gym. Op vrijdag ga ik naar de soos (Soos voor Ouderen Roermond). Daar zit ik steeds niks te doen. De rest gaat meestal kijken naar de treinen, maar ik blijf daar. “Mens erger je niet” spelen met iemand die ook blijft.

18

Martin Thijssen

O p m e z e l f e n t o c h i n e e n g ro e p Martin Thijssen woont in de A groep van de Lindelaan. Hij is verhuisd vanuit de dependance Willem ll Singel 33. Overdag werkt hij bij de Westrom. Zijn appartement valt op door de mooie, sfeervolle inrichting. In het begin heb wel erg moeten wennen hier. Als er iets nieuws is, weet ik de weg niet meer. Maar nu ben ik wel echt goed gewend. Mijn appartement is prachtig, groter dan op dependance 33. Ik heb alles nieuw gekocht, uitgezocht met mijn zus en zwager. Alles past bij elkaar. Ik heb een eigen keukentje, daar kun je van alles in doen: zelf koffie zetten met dit apparaat. Kijk, dat is heel makkelijk, je doet er gewoon hier zo’n koffiepad in. Ik heb ook een pan om een eitje in te bakken en een steelpan. Daar kun je ragout of zoiets in verwarmen, lekker met een paar sneetjes brood erbij. Elke dag ga ik naar de Westrom, al meer dan 40 jaar. Behalve op woensdag. Dan heb ik vrij, omdat ik al wat ouder ben. ’s Ochtends voor ik wegga, drink ik beneden in de keuken alleen een kop thee. Zo vroeg heb ik nog geen honger. Om 10.00 uur is het schaften bij de Westrom en tussen de middag weer. Daarvoor neem ik brood mee. ’s Avonds eet ik altijd beneden in de keuken, samen met anderen. Dat is wel gezellig. Je hoeft maar één dag per week te helpen met koken. Als ik bezig ben, komen de anderen er soms al zitten wachten. Hier is geen huiskamer waar ze kunnen zitten. Dat was op dependance 33 wel en dat is het enige dat ik hier niet zo leuk vind. Ik heb dan het gevoel dat ze denken: ben je nou nog niet klaar? ’s Avonds zit ik in mijn eigen appartement. Ik ben graag op mezelf. Dan ben ik meer op mijn gemak. Ik houd niet van drukte, van veel gezichten. Ik heb al vaak gezegd dat ik wel op mezelf wil wonen, maar mijn familie heeft steeds gezegd: je kunt beter in een groep wonen, want anders houd je het misschien niet vol. Ik heb epilepsie, dus ik moet wel ergens wonen waar ze me in de gaten kunnen houden. Nu gaat het zeer goed. Ik woon op mezelf en toch in een groep. Ik ben er echt op vooruit gegaan.

Zaterdagopvang van start

De cliënten een leuke zaterdag bezorgen PSW gaat starten met zaterdagopvang voor volwassenen met een verstandelijke handicap in Roermond. Tweemaal per maand wordt in de locatie van AC Pappelhof een vrijetijdsprogramma geboden voor cliënten van de dagbesteding van PSW die bij hun ouders/verwanten thuis wonen. Op termijn kunnen ook jeugdigen (vanaf 17 jaar) van de kinderdagcentra van PSW en van de ZMLK scholen (voor zeer moeilijk lerende kinderen) meedoen. Doel van de zaterdagopvang is de cliënten een leuke zaterdag bezorgen en ouders/verwanten in de thuissituatie ontlasten. Dagbesteding PSW heeft de afgelopen zomer een enquête onder de ouders/verwanten verspreid, om te inventariseren of cliënten en hun ouders/verwanten behoefte hebben aan zaterdagopvang en/of verlengde dagopvang. Op basis van de resultaten van die enquete heeft PSW besloten te starten met zaterdagopvang in Roermond.

Het motto van de zaterdagopvang wordt “Anders dan door de week”. De nadruk ligt op gezelligheid, ontspanning en goede verzorging. De zaterdagopvang duurt van 10.00 tot 16.00 uur. De dag wordt wisselend ingevuld met activiteiten die zijn afgestemd op de verschillende cliënten en kunnen zowel binnen als buiten Pappelhof plaatsvinden, zoals: wandelen, boodschappen doen en samen iets lekkers voor de lunch klaarmaken, knutselen, snoezelen, terrasje pikken. De cliënten komen voor hun plezier. Het is hun vrije zaterdag en ze moeten niks! Bij de zaterdagopvang gaan, afhankelijk van het aantal cliënten, minimaal twee beroepskrachten werken. PSW is daarvoor momenteel aan het werven. Het aantal cliënten dat meedoet, is nog niet helemaal duidelijk. Vermoedelijk wordt gestart met een groep van circa 8 personen. Naar verwachting gaat de zaterdagopvang in januari 2008 van start.

19

Behandeling in en buiten het KDC Groeiende vraag in de Kinder- en jeugdzorg

Kinder- en jeugdzorg van PSW biedt een breed scala zorg en dienstverlening aan kinderen en jeugdigen op het gebied van wonen, dagbesteding/onderwijs en vrije tijd. Onderdeel van het aanbod is behandeling. Behandeling is gericht op kinderen met gedragsproblematiek. De vraag naar behandeling van kinderen groeit en in antwoord daarop ook het aanbod van PSW. Behandeling vindt plaats in het kinderdagcentrum (KDC), maar kan ook thuis of zelfs op school worden aangeboden. De gedragskundigen en/of de arts van PSW vervullen een centrale rol.

Behandeling is relatief nieuw binnen PSW. De vragen van kinderen worden steeds complexer en specifieker. Zorg en begeleiding alleen zijn soms niet genoeg om de ontwikkeling van kinderen zo goed mogelijk te stimuleren. Behandeling kan soelaas bieden. Behandeling is in principe tijdelijk en wordt ingezet als er, naast de verstandelijke handicap, sprake is van een psychische problematiek, van “ernstig” probleemgedrag of ernstige bedreiging van de ontwikkeling, en er onvoldoende inzicht is in de manier van benaderen van het kind. De zorgvraag is dus multidisciplinair, dat wil zeggen heeft betrekking op verschillende

gebieden en overstijgt het reguliere ofwel “gewone” aanbod van Kinder- en jeugdzorg van PSW. Belangrijk aspect is ook dat ouders achter de behandeling staan. PSW heeft voor de behandeling een zogeheten behandelprotocol opgezet. Daarin wordt stap voor stap aangegeven hoe behandeling wordt aangevraagd en ingezet.Voor behandeling is een speciale indicatie nodig die wordt afgegeven door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg). De indicatie behandeling levert extra budget op. Daarmee kan extra inzet van gedragskundigen en andere deskundigen worden bekostigd.

Bij de Kinder- en jeugdzorg van PSW wordt behandeling meestal ingezet in de kinderdagcentra (KDC’s). KDC de Heisterkes heeft twee behandelgroepen: Rood en Oranje. KDC ’t Brombemke heeft één behandelgroep: de Bengeltjes. Verschil is dat behandeling in ’t Brombemke specifiek gericht is op het functioneren van de kinderen in een sociale context, terwijl behandeling in de Heisterkes nadrukkelijker gericht is op het individuele kind. Behandeling kan, mits een geldige indicatie is afgegeven, op elke gewenste plek worden ingezet. Dat gebeurt vanuit de kinderdagcentra of vanuit ambulante afdeling de Waaier.

Behandeling in en vanuit de Heisterkes

Beeldvorming staat centraal Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen heeft twee behandelgroepen: Oranje en Rood. Ook in Groen worden kinderen behandeld. Bij een van de kinderen is de behandeling thuis voortgezet. Behandeling wordt met name ingezet bij kinderen met een ernstige gedragsproblematiek. De groepen Rood en Oranje zijn bestemd voor kinderen met een zorgvraag op het gebied van gedrag. In Rood hebben alle kinderen een behandelindicatie; in Oranje meer dan de helft. Ook in groep Groen krijgt een aantal kinderen behandeling. Guus Wulms, gedragskundige Kinder- en jeugdzorg PSW:‘In de groene groep zitten de kleintjes die net binnenkomen in het KDC. De insteek bij hen is heel basaal: zorgen dat ze zich veilig voelen in de groep en goed kijken wie ze zijn en wat ze nodig hebben. Maar als tijdens de eerste observatieperiode blijkt dat het kind behandeling nodig heeft, zetten we dat zo snel mogelijk in.’ Behandeling betekent in de praktijk dat de rol van de gedragskundige veel nadrukkelijker is dan bij de andere kinderen. De gedragskundigen zijn normaal gesproken niet betrokken bij de dagelijkse begeleiding van de kinderen. Hun rol is ondersteunend voor de begeleiders. Zij observeren en diagnosticeren, doen onderzoeken en nemen tests af, hebben een leidende rol bij het opstellen van

begeleidingsplannen, introduceren methodieken en ondersteunen begeleiders. Bij behandeling van kinderen is hun rol anders. Guus Wulms: ‘Bij behandeling van die kinderen is de gedragskundige structureel betrokken: bij de voortgangsbesprekingen, bij de begeleidingsplanbesprekingen, bij de groepsbesprekingen en ook bij het individuele kind. We zitten dichter op het primaire proces.’ Beeldvorming Behandeling start altijd met beeldvorming: hoe zit het kind in elkaar, wat kan dit kind en wat willen dit kind en de ouders. De beeldvorming ontstaat door onderzoek binnen PSW, door de gedragskundige en/of de therapeuten en/of de arts, en door externen, bijvoorbeeld het CCE. De gedragskundige van PSW heeft daarbij de regie. Natuurlijk worden ook ouders betrokken bij de beeldvorming over hun kind. Als de beeldvorming compleet (genoeg) is, stelt de gedragskundige een behandelplan op en gaat de behan-

20

deling van start. Guus Wulms: ‘In een behan- Pedagogische Gezinsbegeleiding (PG)gehad. delplan staan altijd concrete doelen.Als die zijn Dat werkte wel, maar niet voldoende. Guus Wulms:‘PG is veel praktischer dan behandebehaald, wordt de behandeling afgesloten.’ ling. PG is gericht op dagelijkse situaties Thuis waarvoor een praktische aanpak uitkomst Vorig (school)jaar is de behandeling vanuit biedt. Behandeling wordt ingezet bij comhet KDC voor de eerste keer ook thuis inge- plexe problematiek. Beeldvorming staat cenzet. Het ging om Tom Hartmann. Zijn traal en de benadering is integraal: gericht ouders gaven aan dat Tom thuis aandacht op het totale gedrag en niet op bepaalde vragend gedrag vertoonde. Wij hebben VIB situaties. (video interactie begeleiding) ingezet, om een goed beeld van Tom te krijgen. Samen Expertise met de ouders hebben we de beelden beke- Er komt steeds meer vraag naar specifieke ken en besproken en op basis daarvan is een behandeling en begeleiding van kinderen behandelplan voor thuis opgesteld. Die met een verstandelijke handicap en gedragswerkwijze is heel vraaggericht: eerst goed problemen. De werkdruk voor de gedragskijken naar het kind. Uit de opnames bleek kundigen in de gehandicaptensector neemt bijvoorbeeld dat Tom slecht kan stilzitten, als daardoor toe. Guus Wulms: ‘Het afgeven van hij niks te doen heeft. Dat is heel belangrijk om behandelindicaties is een teken dat onze te weten voor de ouders.Van daaruit kun je de specifieke expertise op dat gebied erkend zorgvraag vaststellen en gaan behandelen. wordt.’ Het gezin Hartman had eerder ook

Behandeling thuis aan Tom Hartmann

Samen kijken

Tom Hartmann is 6 jaar. Tom woont bij zijn vader en moeder en zijn oudere broer Daan in Weert. Hij gaat overdag naar Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen, groep Rood. Daarnaast heeft Tom Hartmann thuis behandeling gekregen vanuit de Heisterkes, door Guus Wulms, gedragskundige, samen met Elly Stoop, begeleider VIB (video interactie begeleider). Moeder Madeleine Hartmann vertelt over de ervaring. Tom at als baby niets. In zijn derde jaar kreeg hij flink griep en daarna dronk hij ook helemaal niet meer. Via de huisartsenpost is Tom toen meteen doorgestuurd naar het ziekenhuis. Toen hij weer naar huis mocht, had hij een neussonde en later kreeg hij zelfs een maagsonde. Tom is toen aangemeld bij Op de Bies (collega instelling van PSW) in Kerkrade voor een eettherapie. Daar is hij 7 maanden intern geweest en toen hij weer thuis kwam, at en dronk hij alles! En dat doet hij nog steeds. Na zijn verblijf bij Op de Bies is Tom naar KDC de Heisterkes gegaan. Na een tijd is hier thuis Pedagogische gezinsbegeleiding ingezet vanuit de Waaier. Tom heeft nogal claimend gedrag, vooral naar mij toe. Wij wisten niet goed hoe we hiermee om moesten gaan. De Pedagogische Gezinsbegeleiding ging wel goed, maar voor Tom hadden we toch wat andere hulp nodig. Die vraag hebben we bij de Heisterkes neergelegd. Het was eigenlijk de bedoeling om ondersteuning te vragen van de therapeut van Op de Bies, maar zij kon niet op korte termijn worden ingezet. Toen is behandeling vanuit de Heisterkes zelf ingezet. De behandeling heeft een klein half jaar geduurd. Guus Wulms en Elly Stoop zijn in totaal 6 keer hier geweest. Eerst werden er opnames gemaakt van Tom: de eerste keer van een slaapsituatie, de tweede keer van een eetsituatie en de derde keer van buiten spelen in de

tuin. Daarna werden de opnames door Guus en Elly eerst zelf goed bekeken en daarna ook met mij. Dat levert veel op. Je weet precies hoe je kind in elkaar zit en hoe hij reageert. Maar het wordt allemaal veel duidelijker als je terugziet hoe Tom tegen dingen aankijkt. Dat kun je goed terugzien op zo’n video. Ik heb gemerkt dat ik me continu moet afvragen: weet Tom wel wat we van hem vragen? Bovendien heeft Tom graag de regie zelf in handen. Je moet de vraag dus ook nog zo stellen dat hij niet het gevoel heeft dat we hem iets opdragen. Een mooi voorbeeld is de eetsituatie. Tijdens het eten zelf gaat het meestal wel goed. Als we klaar zijn houden wij ervan om nog even aan tafel te blijven zitten met koffie. Dat ging niet met Tom erbij; zo lang kan hij niet stilzitten zonder iets te doen. Nu gaat hij van tafel als het eten klaar is; lekker even TV kijken. En wij kunnen rustig natafelen. Na drie opnames en drie besprekingen hebben we de behandeling tijdelijk beëindigd, met de bedoeling later nog door te gaan. Wij waren op dat moment bezig met een verbouwing: een slaapkamer en badkamer en een snoezelruimte voor Tom op de begane grond. Ik had verwacht dat ik over die bouw en inrichting nog vragen zou hebben die ik aan Guus (Wulms) wilde stellen, maar dat viel mee. En met Tom gaat het zo goed, dat meer behandeling thuis niet nodig is.

21

Behandelgroep ’t Brombemke

Gericht op kind in sociale omgeving Kinderdagcentrum ’t Brombemke in Sint Odiliënberg heeft sinds begin van dit schooljaar een behandelgroep: de Bengeltjes. Alle kinderen in de groep hebben vragen rondom sociale problematiek. Voor het overige zijn het kinderen met een heel eigen verhaal. Voor de begeleiding betekent werken in deze groep: altijd blijven zoeken naar het waarom achter gedrag. De Bengeltjes telt zes kinderen van vier tot zes jaar. De kinderen hebben in principe een schoolperspectief, dat wil zeggen dat de verwachting is dat ze op enig moment kunnen doorstromen naar het (speciaal) onderwijs. Kim Heijkers, begeleider van de Bengeltjes: ‘De kinderen zijn in deze groep ingedeeld op basis van ervaringen in andere groepen van het KDC. Bij deze kinderen zie je dat ze uitvallen bij groepsactiviteiten. Dat belemmert hun ontwikkeling. Zeker in het onderwijs wordt veel in groepen gewerkt. Doel van de behandeling is dan ook: leren functioneren in de groep. Tijdens de behandeling ligt de nadruk op het stimuleren van de sociaal emotionele ontwikkeling.’ De behandelgroep is dit jaar gestart. Robert Bergs, teamleider Kinderdagcentrum ’t Brombemke: ‘De vragen van de kinderen die bij ons komen, nemen in complexiteit toe, worden steeds specifieker. Een groeiend aantal kinderen heeft problemen op sociaal gebied, ten gevolge van hun handicap. Zij functioneren niet goed in de andere groepen. In deze groep gaan wij tijdelijk met dat sociale aspect heel specifiek aan de slag, zodat zij later weer door kunnen stromen naar andere groepen of naar school.’ Vragen om aandacht Het team van de Bengeltjes bestaat uit één begeleider, drie assistent begeleiders en een vaste stagiaire. De begeleider is tevens persoonlijk begeleider van alle kinderen. Dat wil zeggen dat zij de uitvoering van het begeleidingsplan coördineert en aanspreekpunt is voor de ouders en andere begeleiders/hulpverleners. Daarnaast is de gedragskundige nauw betrokken bij deze groep. Ze stelt het behandelplan op en heeft de regie over de uitvoering. Ze volgt de stapjes die de kinderen maken op de voet en heeft vaak contact met de groepsleiding.

Thuis en op school

Nog meer behandeling Onlangs is door PSW een behandelindicatie aangevraagd voor een kind van KDC ’t Brombemke, samen met haar broertje die naar het SBO gaat (speciaal basisonderwijs). Het gaat om twee kinderen uit een multi problem gezin, dat wil zeggen een gezin waar verschillende problemen spelen. De vraag om behandeling is voortgekomen vanuit het netwerkoverleg over dat gezin, dat is het overleg tussen alle hulpverleners die bij het gezin betrokken zijn. De regie voor de behandeling komt bij PSW te liggen. De kinderdagcentra en ambulante afdeling de Waaier werken hierbij nauw samen. Ook is een behandelindicatie aangevraagd voor een kind dat voorheen KDC ’t Brombemke bezocht en is doorgestroomd naar het ZMLK onderwijs (voor moeilijk lerende kinderen). PSW gaat de behandeling op school bieden.

Het slagen van de opzet van deze groep is sterk afhankelijk van de attitude ofwel houding van de groepsleiding. Robert Bergs: ‘Alle begeleiders hebben al eerder gewerkt met de verschillende methodieken die hier veel toegepast worden. Het gaat om werkwijzen die uitgaan van heel kleine stapjes: eerst kijken (naar het gedrag) van kinderen, dan een werkhypothese, en daarmee aan de slag op heel concreet niveau. De methodieken zijn dus bekend. Maar heel belangrijk voor begeleiders is: stel je jezelf de juiste vraag? Een voorbeeld: een kind met hechtingsproblematiek is altijd op zoek naar contact met de begeleiding. Als begeleider moet je niet proberen om die problematiek op te lossen. Je moet niet reageren op (negatief) gedrag, want daarmee kom je geen stap verder. Dan ben je brandjes aan het blussen. Je moet jezelf de vraag stellen: hoe zorg ik dat dit kind het gevoel krijgt contact met mij te kunnen krijgen?’ Veilig In de behandelgroep van ’t Brombemke is beeldvorming heel belangrijk: wie is dit kind en wat is de benaderingswijze bij dit kind. Kim Heijkers: ‘Het gaat om heel verschillende kinderen, met naast de verstandelijke handicap ADHD, autisme, hechtingsproblematiek. Het duurt lang voordat je echt een beeld hebt. Maar dat is wel nodig om te kunnen werken.’ De Bengeltjes is een complexe groep. Naast individuele behandeling en aandacht, besteedt de groepsleiding veel aandacht aan groepsactiviteiten. Kim Heijkers: ‘De groep is net gestart en het is voor ons nog wennen. We werken met kinderen die allemaal sterk in hun eigen wereldje leven. Het zou mooi zijn als we daar toch een groep van kunnen maken waarbinnen iedereen zich veilig voelt.’

22

Werken in de samenleving 10 jaar Bureau Begeleid Werken

Veel cliënten van PSW willen graag werken in een “gewoon” bedrijf. Om hen te ondersteunen bij het vinden en uitvoeren van werk op de reguliere arbeidsmarkt heeft PSW het Bureau Begeleid Werken (BBW) opgericht. BBW begeleidt momenteel ruim 80 cliënten bij onbetaald en betaald werk. BBW bestaat 10 jaar. Henk Bemelmans, teamleider BBW: ‘Vroeger had je als mens met een verstandelijke handicap bijna niets te kiezen. Je kreeg een stempel opgedrukt en dan gingen anderen beslissingen voor je nemen. Dat is gelukkig veranderd. Door mensen goed te begeleiden, breid je de keuzemogelijkheden voor hen uit.’

Eind jaren tachtig gingen de eerste cliënten van PSW werken buiten het activiteitencentrum. De beweging begon in AC Maasbracht. Daar waren verschillende cliënten die het tempo en de werkzaamheden bij de sociale werkvoorziening niet aankonden, maar wel wilden werken. Zij kregen vanuit het AC bezigheden elders, vaak bij toeval geregeld, bij mensen of bedrijven die ze kenden. Zij werden ondersteund door begeleiders vanuit het AC. Henk Bemelmans: ‘Voor begeleiders een heel nieuwe manier van werken.’ In de jaren negentig groeide het aantal cliënten dat liever buiten het AC wilde werken. En ook bij AC Pappelhof waren cliënten die wat meer wilden. Henk Bemelmans: ‘Begeleid werken was overal in het land opkomst. Dat was het tijdsbeeld. In de hele samenleving kreeg werken een andere betekenis. De opvatting groeide dat ook minder valide mensen konden werken en dat werken goed was voor de zelfstandigheid en de participatie van mensen. Die ontwikkeling werkte ook binnen de AC’s door. Wie dat wilde, kon arbeidsmatige dagbesteding gaan doen.’ Methodiek Henk Bemelmans kwam in 1995 bij PSW werken, als adjuncthoofd van AC Pappelhof. Al snel kreeg hij de opdracht om samen met Carlos Hirdes, gedragskundige, een plan te maken voor begeleid werken.‘Er was nog weinig expertise op dat gebied bij PSW, maar elders in het land evenmin. Wij hadden ook geen gekwalificeerd personeel dat speciaal was opgeleid voor begeleid werken.Wij hebben toen in beeld gebracht wat er bij PSW zou moeten gebeuren: hoe pak je zaken aan; hoe moet de begeleiding eruit zien; welke problemen moet je oplossen. Ook zijn we in de drie AC’s gaan kijken wie in principe begeleid zou kunnen en willen werken. Dat bleken veel meer mensen te zijn dan we dachten en hun aantal bleef groeien.’ Langzaam werd duidelijk dat PSW zaken professioneler moest aanpakken, om alle cliënten die dat wilden een kans te geven. Er werden mensen vrijgesteld en opgeleid tot jobcoach. Ze gingen werken met de methodiek “supported employment”, overgewaaid uit de Verenigde Staten. Henk Bemelmans:‘Supported employment gaat uit van

de gedachte dat iedereen kan werken als hij of zij een loonwaarde van 50 % (en dus 50 % van het minimum uurloon). Dat is lang niet voor alle maar goed begeleid wordt.’ cliënten weggelegd. Maar het is mooi om te zien Weerbaarheid hoe cliënten dat waarderen. Ze horen er voor hun Begin 1998 werd het BBW opgericht. Het bureau gevoel eindelijk bij en hebben bovendien iets had vijf jobcoaches in dienst. Henk Bemelmans: extra’s te besteden.’ ‘Begeleid werken vraagt om een andere manier van Ook de cliënten die werken op basis van een vrijbegeleiden. Wij moesten een ontwikkeling door- willigersovereenkomst voelen een meerwaarde maken van “zorg-denken” naar “ondersteunend- bij het werken buiten het AC.‘Zij zijn trots op hun denken”. Het bedrijf of de instelling waar cliënten baan en hun werk.Voor ons is dat reden om cliënwerken is niet geïnteresseerd in zorgvragen, maar ten nog beter van dienst te zijn; om mensen nog in het werk dat de cliënt kan verzetten. Het is onze beter voor te bereiden op het werk dat ze kunnen taak de cliënten daar op voor te bereiden en daarbij doen. En om nog meer cliënten de kans te bieden te ondersteunen.We letten vooral op weerbaarheid, om door te groeien naar begeleid werk en misop sociale vaardigheden en op de mate van zelf- schien naar betaald werk.’ standigheid. Daar gaat het om buiten het AC. De bedrijven en instellingen waar de cliënten van Daarnaast moet we op de hoogte zijn van allerlei BBW werken, zijn over het algemeen enthousiast. wetten en regelingen die betrekking hebben op ‘Onze cliënten blijken bijna altijd gemotiveerde begeleid werken op de reguliere arbeidsmarkt.’ medewerkers te zijn, die goed werken en positief bijdragen aan de werksfeer. Dat heeft niet alleen te Trots maken met de inzet van de cliënten, maar ook Anno 2007 is begeleid werken niet meer weg te met de goede begeleiding door de jobcoaches.’ denken uit het aanbod van PSW. BBW begeleidt 50 cliënten die werken op basis van een vrijwilli- Trainingen gersovereenkomst. Daarnaast begeleidt BBW 33 PSW zoekt altijd naar mogelijkheden om de kwalicliënten in een betaalde baan, op basis van de PO teit van begeleiding te verbeteren. Er zijn plannen regeling (persoonlijke ondersteuning). Om die om cliënten nog beter en professioneler dan nu voor PO regeling te mogen uitvoeren, verkreeg BBW te bereiden op een plaats op de reguliere arbeidsin 2002 een officiële erkenning als jobcoach markt. ‘PSW is bezig professionele trainingen op te organisatie. Henk Bemelmans: ‘Bij een PO rege- zetten voor cliënten. Die trainingen zijn enerzijds ling wordt door de arbeidsdeskundige van het gericht op het versterken van de sociale vaardigheUWV (uitvoeringsorgaan werknemers verzeke- den van cliënten en anderzijds op het aanleren van ringen, de uitkerende instantie) het zogeheten praktische vaardigheden die nodig zijn voor een loonwaarde percentage vastgesteld. Als een cliënt bepaalde baan. Zodat nog meer cliënten de keuze bijvoorbeeld voor 50 % presteert, krijgt hij of zij kunnen maken voor werken buiten het AC.’

23

Van activiteitencentrum naar sociale werkvoorziening José Wolters wil een betaalde baan

Als kleuter bezocht José Wolters ’t Brombemke, een kinderdagcentrum van PSW in Sint Odiliënberg. Ze stroomde door naar het speciaal onderwijs. In 1997 werd ze aangemeld bij Activiteitencentrum Maasbracht. José Wolters maakte al snel duidelijk dat ze zich daar niet op haar plaats voelde. Ze wilde een betaalde baan! Daaraan is sinds die tijd gewerkt, door José zelf, samen met de begeleiders van AC Maasbracht en de jobcoaches van Bureau Begeleid Werken (BBW) van PSW. Sinds maart 2007 werkt ze bij de Westrom in Swalmen, gevestigd bij de firma Nepak. Ze heeft een contract voor één jaar. ‘Ik hoop dat het verlengd wordt.’

Het is even zoeken naar José Wolters in de fabriekshal van Westrom Nepak in Swalmen. Ze zit niet bij haar vaste team aan de tafel waar dozen worden geplakt en gevouwen. Deze dag blijkt ze in de kantine te werken.‘Dat doet ze wel vaker, als er daar iemand uitvalt,’ vertelt Theo Peters, hoofd van de Westrom afdeling bij Nepak. ‘Dat kan ze goed; ze is heel behulpzaam.’ Tijdelijk contract José Wolters heeft van 1997 tot 2000 fulltime dagbesteding gekregen in het AC. In 2000 kreeg ze een vrijwilligersbaan bij zorgcentrum “de Petrusberg” in Swalmen. Ze deed daar werkervaring op in de huishouding. Ze werd begeleid door een jobcoach van BBW. In 2001 ging ze, eveneens met een vrijwilligerscontract, werken bij WBC “de Boegstraat” in Maasbracht, een woonbegeleidingscentrum van een collega zorgaanbieder van PSW, ook weer met begeleiding vanuit BBW. In 2002 is José Wolters aan de beurt voor een werkervaringsplaats bij de Westrom, de sociale werkvoorziening in Roermond. Daar blijkt dat José nog niet klaar is voor een betaalde baan. Ze gaat terug naar het AC waar zij specifieke training krijgt in zaken die ze nog niet aankan. Besloten wordt haar aan te melden bij Joblink, een trainingscentrum/reïntegratiebedrijf in de regio waarmee PSW regelmatig samenwerkt en die specifieke trajecten kan bieden om mensen voor te bereiden op werk. Maart 2007 is het zover en kan José Wolters beginnen bij Westrom in Roermond, bij de afdeling die werkzaamheden uitvoert voor het verpakkingsbedrijf Nepak in Swalmen. Ze krijgt een tijdelijk contract voor één jaar. In dat jaar moet zij aantonen dat ze geschikt is voor het werk. In mei 2007 is de Westrom afdeling van Nepak verhuisd naar het bedrijf zelf in Swalmen. Theo Peters: ‘Werken op locatie heeft voordelen. Het is hier veel rustiger, het is een prettig, licht gebouw,we werken hier met één grote groep, alles is in één hand. Nog belangrijker is dat de medewerkers beter beseffen voor wie zij werken. Het voelt hier echt als “ons” bedrijf.’ Begeleiding José Wolters heeft het naar haar zin bij Westrom Nepak. Ze werkt meestal

in de fabriekshal. Daar worden aan grote tafels door teams van 5 à 6 mensen verschillende formaten dozen gemaakt: vouwen, lijmen, schuimrubber erin en af vouwen. ‘De collega’s zijn leuk om mee samen te werken. Deze week werk ik in de kantine. Ik val in nu twee anderen op vakantie zijn. Is ook leuk om te doen.’ Op het werk heeft José Wolters nog steeds af en toe begeleiding nodig. Die krijgt ze van Theo Peters. Hij is afdelingshoofd en is niet alleen verantwoordelijk voor de productie en de logistiek, maar ook voor de coaching en de begeleiding van de medewerkers. ‘José Wolters is wel iemand die eruit springt binnen de groep. Zij vergt dagelijks begeleiding en heeft met name veel behoefte aan persoonlijke aandacht. Ik voer met haar veel korte gesprekjes, geef haar vaak schouderklopjes; dan gaat het goed!’ De actieve begeleiding van BBW is gestopt, nu José Wolters bij de Westrom werkt. Op afstand blijft Henk Bemelmans, teamleider BBW, haar wel volgen. Hij onderhoudt contact met Theo Peters over hoe het met haar gaat. Af en toe heeft hij ook rechtstreeks contact met haar. Tevreden Wat José Wolters betreft, wordt haar contract verlengd.‘In het AC was het werk veel te gemakkelijk voor mij. Ik wil ook niet steeds tussen alleen maar gehandicapte mensen zitten. Hier pas ik veel beter. Ik wil een betaalde baan, zelf mijn geld verdienen. Daarom doe ik erg mijn best. Theo Peters is tevreden over mij. Dus ik hoop maar dat ik kan blijven.’

1 9 d e c e m b e r 2 0 0 7 K e r s t v i e r i n g Wo n e n Ook dit jaar organiseert Wonen PSW weer een gezamenlijke kerstviering voor cliënten, ouders, verwanten en medewerkers van de woonbegeleidingscentra van PSW. De viering is gepland op 19 december; het tijdstip moet nog worden vastgesteld. De kerstviering krijgt dit jaar als thema: verhuizen en samen verder… De kerstviering wordt voorbereid door een werkgroep, bestaande uit: Karin Wilms, pastoraal werker, Ellen Meuleners, begeleiding WBC Weert, Wilma Zegveld, begeleiding WBC Nederweert, Jos Hubers, begeleiding WBC Heythuysen en Cor Voermans, teamleider WBC Heythuysen. De werkgroep is bezig met het invullen van het programma, dat zal bestaan uit muziek, zang, voordrachten en gedichten; alles gericht op een sfeervolle, gezamenlijke beleving van Kerstmis.

24

De begeleider is het materiaal Cursus support

Support betekent letterlijk vertaald: ondersteuning. In de gehandicaptenzorg heeft support een bredere betekenis gekregen. Support is een manier van ondersteuning bieden waarbij de zelfbeschikking en regie van de cliënt het uitgangspunt vormen; waarbij kwaliteit van bestaan het doel is (in plaats van kwaliteit van zorg). Vier begeleiders van Ondersteund Wonen (OW) van PSW hebben in 2006 de cursus support gevolgd. Walter Teunissen, teamleider OW Weert: ‘Het gaat niet om een heel nieuwe werkwijze, maar toch is er een verschil. Bij support werken is de begeleider er nadrukkelijk op gericht om samen met de cliënt betekenis te geven aan de zorgvraag. De begeleider ziet zichzelf als het middel om het doel van de cliënt te bereiken.’

levensonderhoud voorzien. Zij krijgen een aantal uren per week of per dag begeleiding bij het wonen van PSW, bijvoorbeeld bij persoonlijke verzorging, boodschappen doen/koken, of bij het regelen van de financiën. Het gaat in de regel om cliënten met een licht verstandelijke handicap die een redelijke mate van zelfstandigheid bezitten. De aandacht van PSW voor support werken is gestart binnen Ondersteund Wonen. De doelgroep leeft wat meer dan andere cliënten van PSW in de samenleving. Walter Teunissen: ‘Maar dat wil niet zeggen dat support werken niet lukt bij mensen met een matige of ernstige handicap. Het gaat om de manier van denken en kijken en om Gelijkwaardige relatie je rol als begeleider. Je werkt niet vanuit de Ondersteund Wonen betekent dat cliënten houding: ik weet wat goed is voor de cliënt, zelf een woning huren of kopen en in hun maar gaat in een gelijkwaardige relatie met de cliënt op zoek naar de zorgvraag en naar de ondersteuning die hij of zij nodig heeft.’

Support werken heeft vijf pijlers voor de cliënt (zie kader). Deze vijf pijlers gelden voor alle cliënten. De vraag is: waar heeft deze ene cliënt ondersteuning bij nodig en wat heb ik als begeleider daarbij te bieden. Walter Teunissen: ‘Support werken past bij PSW. Als je de vijf pijlers vergelijkt met de Taak, de zorgvisie van PSW, dan zie je alle elementen terug in de tekst.Toch ervaren we bij het werken met cliënten Ondersteund Wonen regelmatig dat de hulpvragen zoals ze zijn opgesteld in het begeleidingsplan, niet worden gedragen door de cliënt zelf. Dat komt vaak naar boven tijdens besprekingen of intervisie. Cliënten hebben het gevoel dat hen iets wordt opgedragen. Dat werkt niet!’

kijken naar je eigen persoon, naar je eigen normen en waarden: wat wil de cliënt bereiken en hoe kan ik hem/haar stimuleren om succes te hebben? Ik heb de ontwikkeling bij Jet Peeters, een van de vier begeleiders die de cursus hebben gevolgd, kunnen zien! Er is echt iets gebeurd met haar tijdens de cursus.’ De vraag is nu hoe PSW support werken verder gaat implementeren, binnen de teams Ondersteund Wonen en wellicht ook in andere begeleidingsteams. Iedereen de cursus laten volgen kost te veel tijd en geld. Walter Teunissen: ‘Een te theoretische benadering heeft geen zin. Met een powerpoint presentatie en wat achtergrond informatie leer je begeleiders niet support werken. Je moet het kunnen ervaren, beleven. We zijn nu aan het zoeken naar een goede vorm.’

Support werken

Investeren De cursus bestond uit inleidingen over de theorie, workshops en casussen die de deelnemers zelf hadden aangedragen.Verder was er brede intervisie: samen met de andere deelnemers kijken naar de persoon van de begeleider. Walter Teunissen: ‘Kern van de cursus, naast de theorie, is dat begeleiders veel moeten investeren in zichzelf. Je kunt nog zo’n mooie methodiek hebben, de begeleider moet het doen. Je moet dus goed

Vijf pijlers 1 zelf invulling geven aan het leven/ keuzes maken 2 deelnemen aan de samenleving 3 ontplooien, leren, vaardigheden ontwikkelen 4 relaties onderhouden met degene van eigen keuze 5 gerespecteerd worden als volwassenen

25

Jet Peeters, begeleider Ondersteund Wonen Weert

Omgekeerd denken

In het team werd de vraag gesteld: wie wil meedoen aan de cursus Support? Ik sta wel open voor een stukje persoonlijke ontwikkeling, dus heb ik “ja” gezegd. Nadat ik de papieren en de informatie had gelezen, vroeg ik me wel sterk af: waar gaat dit over? Na een gesprek met Walter (Teunissen, teamleider OW Weert) ben ik er toch aan begonnen. Ik werk al een aantal jaren in Weert. Ik wil wel weer iets leren.’ Eenmaal gestart, bleek de cursus goed aan te sluiten bij de praktijk. Iedereen moest een casus meebrengen die je ook echt in de praktijk gaat uitvoeren. Tijdens de cursus werd onder meer bekeken: wat wil je met de cliënt uit de casus bereiken en vooral: wat heb ik nodig om de cliënt daar te krijgen? Bij support werken is je eigen persoon en je houding heel belangrijk. Je leert eigenlijk omgekeerd denken. Het is niet wat moet de cliënt doen om het gestelde doel te bereiken; maar veel meer: wat wil de cliënt zelf en wat heeft hij van mij nodig om dat te bereiken? Je moet daarbij je eigen normen en waarden kunnen loslaten. Natuurlijk moet je wel grenzen en de koers bewaken, maar ook dat doe je zoveel mogelijk met de cliënt zelf. Want ik kan wel bedenken hoe het moet, maar als de cliënt dat zelf niet wil, lukt het toch niet. De cliënt in mijn casus leeft erg in zijn eigen wereld van werk en voetbal. Het is moeilijk om hem daarbuiten iets anders te laten doen. Activiteiten voor hem bedenken, werkt niet. Ik heb geleerd uit te gaan van wat hij zelf aangeeft en daarmee stap voor stap door te gaan. Hij ging bijvoorbeeld wel eens naar de stad met iemand van het voetbal. Dat was het begin. Het is geëindigd bij een bezoek aan Funpop, een popfestival. Ik merk dat hij nu al veel meer durft. Hij komt af en toe zelf met een idee aan: zal ik dat doen? Samen bekijken we dan wat hij nodig heeft. Tijdens de cursus kijk je vooral naar jezelf, naar hoe je werkt. Ik heb

bijvoorbeeld geleerd dat ik meer aan communicatie moet doen. Een van de cliënten in Nederweert bleek niet altijd in woorden te zeggen wat hij eigenlijk vond. Maar hij gaf wel signalen af. Hij wilde bijvoorbeeld nooit naar de kapper. De begeleiding probeerde hem daar wel naar toe te krijgen, omdat hij er anders onverzorgd uitziet. Wat bleek? Hij wordt kaal en als hij kort geknipt wordt, zie je dat veel beter. Bij deze cliënt moet je dus doorvragen, om erachter te komen wat hij echt bedoelt. De cursus bestond uit 16 dagen en was heel intensief. Niet zozeer, omdat het moeilijk was, maar omdat ik er veel tijd en energie in gestopt heb. Support werken heeft te maken met je eigen persoon, met je eigen houding. Ik heb er veel aan gehad, mijn manier van werken is er zeker door veranderd. Binnen het team merk ik dat ik mondiger ben geworden om het voor cliënten op te nemen. Ook als de wens van een cliënt niet past, moet je kritisch blijven kijken naar wat wij kunnen doen. Het is echt een andere manier van denken. Binnen PSW wordt nu nagedacht over de manier om het support werken door te geven aan de begeleiders die de cursus niet gevolgd hebben. Dat lukt niet door er één keer in het teamoverleg over te praten. Support werken is iets dat je jezelf langzaam aanleert; het moet groeien.Maar het zou jammer zijn als ik de enige zou blijven binnen het team die zo werkt.

26

Zo gezellig mogelijk maken voor de kinderen Nieuw weekendlogeerhuis PSW

In antwoord op de toenemende vraag van ouders naar verantwoorde opvang in het weekend heeft PSW een nieuw weekendlogeerhuis voor kinderen opgezet in Horn. Het is gevestigd in een paviljoen op het terrein van Rubicon, in de directe omgeving van het eerste kinderlogeerhuis en de kinderwoonvoorziening. Het nieuwe logeerhuis biedt plaats aan maximaal 7 kinderen. Het weekendlogeerhuis is het laatste weekend van september van start gegaan.

Na de opening van het eerste logeerhuis en de kinderwoonvoorziening in 2005 en 2006 konden alle logeeraanvragen van ouders gehonoreerd worden. Maar de vraag blijft groeien, met name de vraag naar logeren in het weekend. Bovendien worden sinds enige tijd twee plaatsen in het eerste logeerhuis permanent bezet door twee kinderen met een tijdelijke woonvraag. Saskia Vorselen, teamleider wonen/logeren kinderen:‘Logeren biedt ouders de gelegenheid af en toe ontlast te worden van de zorg voor hun kind. Dat is voor veel ouders echt belangrijk. PSW wil deze ouders liever geen “nee” verkopen. Daarom zijn we gestart met een nieuw logeerhuis. Het is een groeimodel. We beginnen met extra plaatsen in het weekend, maar als de vraag blijft toenemen,

kunnen we ook door de week extra kinderen opvangen. Daarnaast kunnen we beide logeerhuizen ook gebruiken voor dagopvang. Dat wil zeggen opvang zonder slapen, bijvoorbeeld wanneer de ouders een keer naar de koopzondag willen.’ Het eerste logeerhuis (paviljoen 8) is geschikt voor kinderen met een intensieve of specifieke zorgvraag. Het heeft verschillende speciale voorzieningen, bijvoorbeeld een tillift en aangepaste badvoorzieningen. Het weekendlogeerhuis (paviljoen 6) heeft die voorzieningen niet. Daar kunnen de meer mobiele kinderen logeren. Saskia Vorselen: ‘Per weekend kunnen we bekijken in welk van de twee huizen de kinderen het best kunnen worden opgevangen en verzorgd.’

Inkopen doen In verband met het nieuwe logeerhuis zijn 5 nieuwe medewerkers aangenomen. Het team van de beide logeerhuizen bestaat nu uit 16 medewerkers. Er is bewust gekozen voor één team dat ingezet wordt in beide huizen. Saskia Vorselen: ‘De nieuwe medewerkers kunnen leren van de “know how” van de meer ervaren medewerkers.’ Bij de voorbereiding van het weekendlogeerhuis hebben 3 medewerkers een voortrekkersrol gespeeld: Nicole Hebben, een “oude rot in het vak” die al bij het weekendlogeren werkte toen dat nog in de locatie van KDC de Heisterkes werd georganiseerd, Lonneke in der Hees en Kim van Roij, die beiden in 2005 bij het eerste logeerhuis in Horn zijn komen werken. Half augustus zijn de drie dames gestart met inkopen doen voor het nieuwe huis.‘Natuurlijk konden we niet te veel uitgeven. We zijn overal geweest, bij Ikea, maar ook bij de Kringloop. Dan was één van ons toevallig in een winkel en zag iets liggen. Dan belde ze op: “Zal ik het kopen?” Het was veel werk en het laat je niet los; ook niet als je vrij hebt. Maar het is wel heel leuk om zo’n project op te zetten en mee te mogen denken.’ Extra feestelijk Het pand, paviljoen 6, is gelegen naast de kinderwoonvoorziening (7) en het eerste logeerhuis (8). Het is verbouwd en in september opgeleverd. Daarna begon de inrichting en de afwerking.‘Dit huis is wat gemakkelijker in te richten dan het andere. Nummer 8 is geschikt voor kinderen die

27

specifieke begeleiding nodig hebben. Je moet altijd zorgen dat daar geen speelgoed of spullen los rondslingeren. Hier komt dat wat minder nauw. Dat geeft meer mogelijkheden om het huis gezellig aan te kleden, een kindvriendelijke sfeer te scheppen.’ Het laatste weekend van september is het weekendlogeerhuis open gegaan. Het was helemaal volgeboekt en het weekend is goed verlopen. ‘De kinderen voelden zich direct thuis. We hadden natuurlijk allemaal dingen verzonnen om dat eerste weekend extra feestelijk te maken.’

intake is heel belangrijk. ‘We gaan af op de informatie die ouders ons geven, bijvoorbeeld over bepaalde eet- of bedrituelen. We proberen van te voren een goed beeld te krijgen van de kinderen. Maar toch blijft het altijd afwachten hoe het gaat; moet je als begeleiders altijd goed zelf kijken en luisteren naar het kind. De ouders zelf gaan daar heel verschillend mee om. Van sommige kinderen bellen de ouders de eerste avond al even op om te vragen of alles goed gaat. Dat vinden wij prima. Dan zijn de ouders gerust en kunnen wij eventueel ook nog iets vragen. Andere kinderen, met name kinderen die al vaker zijn Eet- of bedrituelen geweest, komen op vrijdag rechtstreeks vanuit Opvang van kinderen die voor de eerste keer het KDC en gaan op maandagochtend ook komen, vergt extra aandacht van de begelei- weer rechtstreeks naar het KDC. Ook dat kan! ding. Het contact met de ouders en de eerste Wij zijn er voor de kinderen!’

Huiselijk Werken bij de logeerhuizen van PSW bevalt de medewerkers goed. ‘Het werk is altijd anders, omdat er steeds een andere samenstelling is van de groep kinderen. De uitdaging voor ons is om het voor de kinderen zo leuk en huiselijk mogelijk te maken. Dus we moeten ons steeds opnieuw verdiepen in de kinderen; goed kijken en luisteren naar wat ze graag willen en wat ze nodig hebben. We hadden onlangs intervisie met het hele team. Op het laatst moesten we allemaal, anoniem op papier, de zin afmaken: Hoe langer ik bij PSW werk; hoe ……………. Bijna iedereen had ingevuld: hoe leuker het wordt!’

Vakantieprogramma logeerhuis

Cowboys, Indianen, muziek en disco Tijdens de sluitingsweken van de kinderdagcentra van PSW in de zomer zat het logeerhuis helemaal vol. Onder aanvoering van Nicole Hebben, Lonneke in der Hees en Kim van Roij heeft de begeleiding een speciaal vakantieprogramma in elkaar gezet. Eén week was het thema: cowboys en indianen; de andere week: muziek en disco.‘We hebben veel dingen zelf gemaakt, zoals een totempaal, verentooien, muziekinstrumenten en een podium. We hebben de activiteiten ook zo ingevuld dat het niet veel geld zou kosten: speurtochten, hoefijzer gooien en bijltje leggen in plaats van zakdoekje leggen. Je wordt er wel creatief van! De thema’s waren in principe gericht op de groep, maar we hebben voor de kinderen ook dingen individueel ingevuld. Dat kun je hier nooit los zien: individuele aandacht binnen het groepsgebeuren.’ Het vakantieprogramma heeft heel veel werk en tijd gekost. De drie genoemde begeleiders hebben naast de betaalde, ingeroosterde uren veel uren op vrijwillige basis gedraaid. Voor de voorbereidingen én voor de activiteiten zelf was extra begeleiding nodig. ‘Het is een beetje onze hobby en het was ontzettend leuk om te doen. Als team hebben we intensief met elkaar gewerkt. Door zo samen bezig te zijn is de band onderling nog beter geworden. De kinderen hebben genoten. Achteraf hebben we zulke leuke verhalen teruggehoord van de ouders. Maar na afloop waren we wel doodmoe. Volgend jaar moeten we toch beter op zoek naar vrijwilligers die mee willen helpen, want dit wordt echt te gek.’ Eén van de begeleiders, Nicole Hebben, heeft zelfs haar eigen dochter, Melissa van 8 meegenomen. ‘Ze kon kiezen tussen naar oma gaan of met mij mee. Ze vond het leuk om te doen en we hebben echt veel aan haar gehad. Ze kreeg soms meer gedaan dan wij.’

Va c a t u re s Va c a t u re 1

Va c a t u re 2

Activiteitencentrum (AC) Pappelhof te Roermond biedt zinvolle dagbesteding aan ruim 60 volwassenen met een matig of ernstige verstandelijke handicap. De nadruk ligt op belevingsgerichte, activerende activiteiten. Bij het invullen van het dag/weekprogramma gaan wij zo veel mogelijk uit van de individuele behoefte en mogelijkheden van de cliënten.

De Soos voor Ouderen Roermond biedt ouder wordende mensen met een verstandelijke handicap een gezellige dagbesteding gedurende één of meer dagen per week. De soos biedt de gelegenheid elkaar te ontmoeten, gezellig te praten en samen te eten en ontspannende of recreatieve activiteiten te doen. Niets moet en activiteiten worden in overleg met de bezoekers afgesproken en gedaan. De soos is bestemd voor personen vanaf circa 50 jaar die niet meer of maar een deel van de week naar werk of activiteitencentrum kunnen gaan. De cliënten hebben een redelijke mate van zelfredzaamheid. De soos heeft per dag 12-13 bezoekers. Er zijn twee beroepskrachten aanwezig.

Activiteitencentrum Pappelhof is op zoek naar

ENTHOUSIASTE VRIJWILLIGERS M/V ten behoeve van verschillende activiteiten

De Soos voor Ouderen Roermond is op zoek naar

1 De leefgroep is bestemd voor cliënten met een ernstige verstandelijke handicap en een intensieve en/of specifieke zorgvraag. De vrijwilliger die wij zoeken, gaat één of meer dagdelen per week individueel met cliënten wandelen, fietsen (op een speciale side by side fiets), spelletjes doen of eenvoudige opdrachten uitvoeren. Alle dagdelen zijn bespreekbaar. 2 Verschillende cliënten van Pappelhof krijgen bewegingsactiviteiten aangeboden. De vrijwilliger die wij zoeken, gaat op dinsdagochtend mee sporten. Er zijn drie sportgroepen: één aerobic en twee algemene sportgroepen (m.n. spelvormen). 3 Elke woensdagochtend gaan cliënten van Pappelhof zwemmen in Hornerheide. De vrijwilliger die wij zoeken, gaat mee als zwemmer of als een soort gastvrouw/heer: helpen met omkleden en koffie verzorgen. 4 Ook bij de andere individuele en groepsactiviteiten zijn vrijwilligers zeer welkom.

ENTHOUSIASTE VRIJWILLIGERS M/V

Onze verwachtingen Activiteitencentrum Pappelhof is op zoek naar mensen die het leuk vinden om met volwassenen met een verstandelijke handicap om te gaan en hen te ondersteunen bij activiteiten. Pappelhof verwacht van de vrijwilligers een onbesproken gedrag en een houding van respect ten opzichte van de cliënten. Meer informatie/aanmelden Voor meer informatie of voor een aanmelding kunt u op werkdagen terecht bij Tom Baetsen, teamleider Dagbesteding Roermond, telefoon: 06 53983680.

• een vrijwilliger voor de maandag (09.00 – 15.30 uur) • een vrijwilliger op afroep Onze verwachtingen De Soos voor Ouderen is op zoek naar mensen die het leuk vinden om ouderen met een verstandelijke handicap een gezellige dag te bezorgen. Activiteiten zijn bijvoorbeeld: gezelschapspelen doen, kaarten, boodschappen doen, winkelen, wandelen, gezellig praten met de bezoekers, samen de koffie/thee en de lunch verzorgen, speciale activiteiten bij thema’s of feesten. De Soos voor Ouderen verwacht van de vrijwilligers een onbesproken gedrag en een houding van respect ten opzichte van de bezoekers. Meer informatie/aanmelden Voor meer informatie of voor een aanmelding kunt u op werkdagen terecht bij Tom Baetsen, teamleider Dagbesteding Roermond, telefoon: 06 53983680.

29

Ve r b o u w i n g A C ‘ t Z o n n e h u i s AC ’t Zonnehuis is verbouwd. Tijdens de zomersluiting is één vleugel verbouwd. Deze ruimte is bestemd voor “de Triangel”, een groep voor mensen die een specifieke behoefte hebben aan structuur, duidelijkheid en verzorging. In deze vleugel is na de zomer een prachtige eigen snoezelruimte ingericht, zodat de cliënten dagelijks kunnen snoezelen in hun eigen omgeving, in plaats van één keer in de week bij Sint Anna in Heel.

De verbouwing is een logische stap in het doorvoeren van de nieuwe opzet van Dagbesteding Weert. Na de verhuizing van het arbeidsmatige deel van Dagbesteding Weert naar de Edisonlaan, wordt ’t Zonnehuis ook vernieuwd. De dagbesteding in ’t Zonnehuis krijgt een overwegend activerend/vormend karakter. De nadruk ligt op de beleving van de cliënten. De vernieuwing krijgt definitief vorm als de nieuwbouw op het WML-terrein in Weert klaar is. Daar worden de activiteiten met een ambachtelijk karakter, het atelier en het verkooppunt gevestigd. De Biest zal dan worden opgeheven. De Soos voor Ouderen Weert blijft voortbestaan in de bestaande locatie.

V i a C e n t r a a l B u re a u N i e u w e b ro c h u re s PSW heeft verschillende nieuwe of vernieuwde brochures uitgebracht of in productie. Ze zijn te bestellen via het Centraal Bureau, telefoon: 0475 474400 In voorbereiding • Kwaliteit • Wie betaalt wat? Kostenverdeling PSW en cliënt. (Wonen kinderen)

Uitgebracht • De Taak van PSW (nieuw) • Doen en laten (herdruk) • Algemene brochure Dagbesteding (vernieuwd) • Algemene brochure Wonen (vernieuwd) • Zorg- en dienstverleningsovereenkomst (inclusief basisvoorwaarden voor de te leveren zorg: vernieuwd) • Algemene brochure PSW (herdruk)

S t r a t e g i e b e p a l e n N a d e n k e n o v e r d e g ro t e l i j n e n v a n b e l e i d Onlangs hebben het managementteam (bestuurder, clustermanagers en hoofden EAD en P&O), de staf (beleidsmedewerker en stafmedewerker communicatie) en de coördinator gedragskundigen zich tijdens een eerste bijeenkomst gebogen over de strategie van PSW de komende jaren. Deelnemers gaan nadenken en van gedachten wisselen over de te volgen koers de komende drie à vier jaar. Het gaat over de grote lijnen van beleid: op welke cliënten gaan/blijven we ons richten; wat doen we wel/niet; wat zijn de speerpunten van beleid. Uitgangspunt bij deze strategiediscussie is in de eerste plaats de zorgvisie zoals verwoord in de Taak. Daarnaast worden het “oude beleidsplan” en de resultaten van verschillende onderzoeken en evaluaties betrokken, zoals de benchmark en de managementreview. En ten slotte spelen ook ontwikkelingen in de samenleving een belangrijke rol. Geert Tullemans, directeur/bestuurder: ‘De koers van PSW zal niet ingrijpend veran-

deren. Maar het is zinvol om op regelmatige tijdstippen opnieuw te kijken naar de eigen organisatie en naar de wereld om ons heen en daarop belangrijke beleidsbeslissingen af te stemmen.’ De zogeheten strategiediscussie wordt bij PSW regelmatig gevoerd. De laatste keer was in 2003. Het resultaat is vastgelegd in “Gericht groeien in omvang en kwaliteit”, strategisch beleidsplan 2004, 2005, 2006. De looptijd van het “oude” strategisch beleidsplan is verlengd in verband met het terugtreden van directeur Lou Ritzen medio 2007 en het aantreden van de nieuwe directeur/bestuurder Geert Tullemans. De resultaten van de strategiediscussie worden geordend en vastgelegd in een nieuw strategisch beleidsplan. Naar verwachting verschijnt dat plan juni 2008.

30

Nieuw kinderdienstencentrum PSW In Maasbracht

Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-Limburg (PSW) gaat een nieuw kinderdienstencentrum opzetten in Maasbracht. In het kinderdienstencentrum kunnen kinderen met een achterstand in de ontwikkeling en hun ouders/verzorgers terecht voor ontwikkelingsgerichte dagopvang en ambulante zorg- en dienstverlening. Naar verwachting kan het kinderdienstencentrum in 2009 in gebruik genomen worden.

Zorg en ondersteuning van PSW aan kinderen met een verstandelijke handicap en autisme worden momenteel geboden vanuit twee kinderdagcentra in St. Odiliënberg en Haelen en ambulante afdeling de Waaier. In het nieuwe orthopedagogisch kinderdienstencentrum worden beide kinderdagcentra en de ambulante afdeling ondergebracht. Door alle onderdelen, disciplines en voorzieningen bij elkaar op één locatie te vestigen, kan de sector deskundigheid en activiteiten bundelen en beter antwoord geven op de vragen van ouders en kinderen.

Het kinderdienstencentrum van PSW wordt gevestigd in Maasbracht, vanwege de goede bereikbaarheid vanuit de hele regio Midden-Limburg, de beschikbaarheid van geschikte bouwgrond en de goede samenwerking tussen de gemeente Maasbracht en PSW. In de gemeente Maasbracht worden momenteel voorbereidingen getroffen voor het opzetten van een “brede school”. PSW neemt deel aan het overleg hierover. Het nieuwe kinderdienstencentrum zal uitgroeien tot een professioneel orthopedago-

Ve r n i e u w d ! We b s i t e P S W PSW heeft een nieuwe website, onder de oude naam: www.pswml.nl. De site is vernieuwd om tekst en beeld gemakkelijk zelf te kunnen invoeren en aanpassen. Daardoor is de informatie actueler en vollediger dan op de “oude” site. Webmasters zijn: Paul Niessen, ondersteuningsfunctionaris algemene communicatie) en Els van Gils (stafmedewerker communicatie). De website heeft een redactiecommissie die verantwoordelijk is voor de vorm, inhoud en uitstraling van de site. De redactiecommissie is dezelfde als die van PSW Info en bestaat uit: Geert Tullemans (voorzitter), Wim van Baal (teamleider Wonen), Trees van Heeswijk (clustermanager Kinder- en jeugdzorg), Jet Vinken (clustermanager Dagbesteding volwassenen en Wonen), Jacques Wulms (clustermanager Wonen) en Els van Gils (medewerker communicatie en hoofdredacteur/webmaster). Bovendien is aan de redactiecommissie voor de website toegevoegd: Paul Niessen (ondersteuningsfunctionaris algemene communicatie en eindredacteur/webmaster). Bij afwezigheid van Els van Gils en Paul Niessen kunnen Désirée vd Zweth en Sander Ramakers de taken van hen overnemen. Daarnaast zijn ook medewerkers van P&O aangewezen om de personeelsadvertenties op de site te zetten en bij te houden. Gelieve berichten, ideeën en op- of aanmerkingen door te geven aan de beide webmasters: Els van Gils ([email protected]) of Paul Niessen ([email protected]) beide op Centraal Bureau.

gisch centrum van kennis, zorg en dienstverlening op het gebied van kinderen met een verstandelijke en/of meervoudig (complexe) handicap en autisme.Ten slotte zullen in de toekomst, in de directe nabijheid van dit kinderdienstencentrum enkele woongroepen voor kinderen en het logeerhuis, momenteel tijdelijk gehuisvest in Horn, worden gevestigd.

31

PSW Junior Nieuwe naam Kinder- en jeugdzorg

De Kinder- en jeugdzorg is een belangrijk onderdeel van PSW. Het is een speerpunt van beleid. Waarom? Kinderen staan aan het begin van hun leven. Hoe beter zij de mogelijkheden die zich in zich hebben ontwikkelen; des te beter kunnen zij later als volwassenen functioneren. Dat geldt voor alle kinderen, en zeker voor kinderen met een achterstand in de ontwikkeling of een verstandelijke handicap. Daarom zet PSW sterk in op goede kwaliteit zorg en ondersteuning voor (kleine) kinderen en jeugdigen. Samen met ouders en eventuele andere betrokkenen, zoals andere zorgverleners en onderwijs, zetten we alles op alles om uit ieder kind te halen wat erin zit! Om te bevorderen dat het individuele kind later zo actief mogelijk deel kan uitmaken van de samenleving; en om bij te dragen aan een volwaardig, eigen leven voor ieder kind.

PSW biedt zorg en ondersteuning aan kinderen én volwassenen. Natuurlijk doen we voor onze volwassenen cliënten niet minder ons best dan voor de kinderen. Maar Kinder- en jeugdzorg vergt toch een andere, meer pedagogisch gerichte werkwijze. Daarom hebben we voor de kinder- en jeugdzorg een nieuwe naam bedacht: PSW Junior. Daarmee geven we aan dat de kinder- en jeugdzorg wel degelijk bij PSW hoort, maar toch een speciale plaats inneemt. PSW Junior biedt zorg en ondersteuning aan kinderen en jeugdigen van 0 tot circa 18 jaar bij wonen, dagbesteding/onderwijs/opvang en vrije tijd. PSW Junior werkt in en vanuit twee kinderdagcentra (’t Brombemke in Sint Odiliënberg; de Heisterkes in Haelen); één kinderwoonvoorziening (in Horn), één logeerhuis (in Horn), één weekendlogeerhuis (in Horn) en één ambulante afdeling (de Waaier).

Nu volop bij de verkooppunten PSW Kerstcadeautjes

Op zoek naar een leuk, sfeervol cadeautje voor Kerstmis? In de verkooppunten van PSW is volop keuze. U vindt er handgemaakte kerstkaarten, ambachtelijke kaarsen, prachtige vazen en schalen van keramiek, geurige zeepjes, fleurig textiel en nog veel meer. Indien gewenst, kunt u bij ons ook een kerstpakket laten samenstellen, met producten naar keuze. Loop eens bij ons binnen en kijk vrijblijvend rond. Als u tijd heeft, kunt u ook even doorlopen naar achter, naar de ateliers, om kennis te maken met onze cliënten en om zelf te zien hoe de producten worden gemaakt. U vindt de verkooppunten bij de drie ateliers van PSW: Atelier no 37 Zwartbroekstraat 37, 6041 JL Roermond Telefoon 0475 334318 Openingstijden maandag tot en met vrijdag: 09.00 – 16.00 uur Atelier Biest 24 Biest 24, 6001 AR Weert Telefoon 0495 520441 Openingstijden maandag: 13.00 – 16.00 uur dinsdag tot en met vrijdag: 09.00 – 16.00 uur Atelier Via Via Suikerdoossingel 59, 6051 HN Maasbracht 0475 461551 Telefoon Openingstijden maandag tot en met vrijdag 09.30 – 12.30 en 13.30 – 16.00 uur

PSW Junior! Even wennen! De naam is nieuw; de gezichten blijven dezelfde; de zorg en ondersteuning ook. En we blijven ons ontwikkelen.

Nominatie cliënten ateliers Beautiful people is een initiatief dat kunst van mensen met een verstandelijke handicap onder de aandacht wil brengen. Jaarlijks brengt Beautiful people een cappuccino- en espressoservies uit, met daarop kunstwerken. Voor de collectie 2008 waren twee kunstenaars van PSW genomineerd: Rian in den Kleef met het werk “Mannetje op een hond met ballonnen en een vogel”; en Astrid Vleeshouwers met het werk “Twee vrouwen”. Zij werken vanuit respectievelijk Atelier Via Via in Maasbracht en Atelier Biest 24 in Weert. Samen met 20 andere kunstenaars maakten zij kans op een plaatsje op het servies. De 22 werken die genomineerd werden, zijn geëxposeerd in de Westergasfabriek in Amsterdam tijdens het Beautiful People Event van 14 t/m 26 oktober. De winnaars zijn bekend gemaakt op 26 oktober. Helaas vielen Rian in den Kleef en Astrid Vleeshouwers niet in de prijzen.

Rian in den Kleef

Astrid Vleeshouwers

Wie en wat binnen onze organisatie

S t i c h t i n g P e d a g o g i s c h Sociaal Werk Midden-Limburg Zorg en ondersteuning bij een eigen leven PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-Limburg) biedt zorg en ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap bij wonen, dagbesteding/werken en vrije tijd. Zorg en ondersteuning worden geboden in of vanuit kleinschalige centra midden in de samenleving. PSW wil bevorderen dat mensen met een verstandelijke handicap zoveel mogelijk zelf richting en inhoud kunnen geven aan hun eigen leven. PSW werkt vanuit een houding van respect voor de eigenheid van de kinderen en volwassen cliënten. De vraag van de cliënt staat centraal.

Centraal Bureau Bestuurder

Postadres Telefoonnummer Telefax Email Website

de heer Geert Tullemans Charles de Gaullestraat 21 6049 HB Roermond Postbus 420 6040 AK Roermond 0475 474400 0475 474401 [email protected] www.pswml.nl

Belangrijke telefoonnummers zijn verder Colofon PSW Info is een uitgave van Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-Limburg. PSW Info verschijnt driemaal per jaar, in een oplage van 2300 exemplaren. Redactie-adres Postbus 420 6040 AK Roermond telefoon 0475 474400 telefax 0475 474401 e-mail [email protected] website www.pswml.nl Redactie Geert Tullemans (hoofdredacteur) Els van Gils (eindredacteur) Wim van Baal Charles Beltjens Trees van Heeswijk Jet Vinken Jacques Wulms Aan dit nummer werkten mee Teksten Els van Gils en Bas Poell Eindredactie Els van Gils Foto’s Paul Niessen, Jac Vullers, Els van Gils en anderen Grafische verzorging Hoenen&van Dooren, Creatieve Communicatie St. Odiliënberg Drukwerk Drukkerij Wim Geerlings,Vlodrop Verzending Comcop, Activiteitencentrum Herten

Klachtencommissie Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-Limburg Centraal Bureau, Postbus 420 6040 AK Roermond Telefoonnummer 0475 474400 Cliëntenvertrouwenspersoon Mevrouw Marlies Kunnen Telefoonnummer 06 22389745 Centrale cliënten/ouder/verwantenraad Voorzitter mevrouw Monica Hagen Telefoonnummer 0495 548144 Bereikbaarheid activiteitencentra en kinderdagcentra in het weekend via de woonbegeleidingscentra Woonbegeleidingscentrum Heythuysen 0475 494356 Telefoonnummer Woonbegeleidingscentrum Nederweert 0495 634125 Telefoonnummer Woonbegeleidingscentrum Roermond 0475 315383 Telefoonnummer Woonbegeleidingscentrum Weert 0495 538010 Telefoonnummer Maatschappelijk werker PSW Mevrouw Kim Loonen 0475 474426 / 06 53983662 Telefoonnummer Telefonisch spreekuur Kinder- en jeugdzorg Elke vrijdag van 09.00 tot 11.00 uur Telefoonnummer 06 20745771 Email [email protected]