Wie en wat binnen onze organisatie
S t i c h t i n g P e d a g o g i s c h Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Zorg en ondersteuning bij een eigen leven PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-en Noord-Limburg) biedt zorg en ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap bij wonen, dagbesteding/werken/onderwijs en vrije tijd. Zorg en ondersteuning worden geboden in of vanuit kleinschalige centra midden in de samenleving. PSW wil bevorderen dat mensen met een verstandelijke handicap zoveel mogelijk zelf richting en inhoud kunnen geven aan hun eigen leven. PSW werkt vanuit een houding van respect voor de eigenheid van de kinderen en volwassen cliënten. De vraag van de cliënt staat centraal.
Centraal Bureau Adres Postadres Telefoonnummer Telefax Email Website Cliëntenwebsite
Charles de Gaullestraat 21 6049 HB Roermond Postbus 420, 6040 AK Roermond 0475 47 44 00 0475 47 44 01
[email protected] www.pswml.nl www.mijnpsw.nl
info informatieblad van stichting pedagogisch sociaal werk midden- en noord-limburg • uitgave juni 2010
Belangrijke telefoonnummers zijn verder
Colofon PSW Info is een uitgave van Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg. PSW Info verschijnt viermaal per jaar, in een oplage van 2500 exemplaren.
Klachtencommissie Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Centraal Bureau Postbus 420, 6040 AK Roermond Telefoonnummer 0475 47 44 00
Redactie-adres Postbus 420 6040 AK Roermond telefoon 0475 47 44 00 telefax 0475 47 44 01 e-mail
[email protected] website www.pswml.nl
Cliëntenvertrouwenspersoon Mevrouw Marlies Kunnen Telefoonnummer 06 22 38 97 45
Redactie
Bereikbaarheid activiteitencentra, kinderdagcentra en PSW Junior Ambulant in het weekend via de woonbegeleidingscentra
Geert Tullemans (voorzitter) Els van Gils Wim van Baal Charles Beltjens Maud Golsteyn Trees van Heeswijk Ans Maessen Jet Vinken Jacques Wulms Aan dit nummer werkten mee Teksten Els van Gils, Maud Golsteyn Eindredactie Els van Gils Foto’s Sjaak Bidlot, Els van Gils, Maud Golsteyn, Marc Janssen, Paul Niessen, Jac Vullers Grafische verzorging Hoenen&vanDooren, www.leonhoenen.nl Creatieve Communicatie, St. Odiliënberg Verzending Comcop, Activiteitencentrum Herten
Centrale cliënten/ouder/verwantenraad Voorzitter Mevrouw Monica Hagen Telefoonnummer 0495 54 81 44
Woonbegeleidingscentrum Heythuysen Telefoonnummer 0475 49 43 56 Woonbegeleidingscentrum Nederweert Telefoonnummer 0495 63 41 25 Woonbegeleidingscentrum Roermond Telefoonnummer 0475 31 53 83 Woonbegeleidingscentrum Reuver Telefoonnummer 077 308 16 50 Woonbegeleidingscentrum Weert Telefoonnummer 0495 53 80 10 Kinderwoonvoorziening Horn Telefoonnummer 0475 58 84 17
AC Reuver van start PSW Junior: Davey Jessen EHBO cursus voor cliënten Knoop in je zakdoek
Maatschappelijk werkers PSW PSW Junior Mevrouw Kim Loonen Telefoonnummer 0475 47 44 26 / 06 53 98 36 62 PSW Volwassenen Telefoonnummer
Mevrouw Vera Corstjens 0475 47 44 26 / 06 22 78 73 15
zorg en ondersteuning voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap
2
3
Voorwoord door Geert Tullemans
Dirk Stroobants
Bejegening
Vrijwilliger in Kinderdagcentrum de Heisterkes
Voor u ligt het tweede nummer in 2010 van PSW Info. Deze periode wordt binnen PSW gekenmerkt door verhuizingen van cliënten en openingen van nieuwe centra. Voor veel cliënten en hun ouders een enerverende en spannende tijd; het achterlaten van een vertrouwde woning of werkomgeving is niet gemakkelijk en wennen aan een nieuwe omgeving en situatie kost tijd en energie. Ook voor onze medewerkers is dit een drukke tijd. Er zijn verschillende nieuwe teams gevormd, bestaande uit medewerkers die al enige tijd bij PSW werken en medewerkers die nieuw zijn aangenomen. Ook de samenstelling van de teams in veel bestaande centra is veranderd, doordat er verschillende medewerkers zijn overgestapt naar nieuwe locaties. Veel aandacht en energie gaat uit, in de bestaande en de nieuwe locaties, naar het inwerken van de nieuwe collega’s. Het is belangrijk ervoor te zorgen dat de manier van werken en de normen en waarden waar PSW voor staat, overal binnen PSW gemeengoed blijven. Door mijn bezoeken aan de nieuwe centra, tijdens kennismakingen en bij de openingen, ben ik daarover hoopvol gestemd. Tussen frisgeverfde muren en spiksplinternieuwe meubels ervaar ik de bekende PSW-sfeer. Oprecht geraakt was ik, toen ik een
van onze nieuwe medewerkers een hartenwens hoorde uitspreken, voor de wensboom van cliënten en medewerkers, tijdens een feestelijke opening: Ik hoop dat ik nog heel lang voor de cliënten in dit AC mag zorgen. Daaraan moest ik denken toen ik enige tijd geleden las over de “bejegeningskoffer”, een methodiek die in een van onze collega-instellingen in het land onlangs in gebruik is genomen. Goed dat er weer volop aandacht wordt besteed aan bejegening; bejegening van cliënten; en trouwens ook van ouders en verwanten en niet te vergeten bejegening van medewerkers. Zorg bieden is mensenwerk. Als mensen elkaar vriendelijk en met respect bejegenen, draagt dat bij aan de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van werk. Ik constateer, op basis van wat ik zie, hoor en vooral ook ervaar, dat het met de bejegening binnen PSW over het algemeen goed gesteld is. We hebben gelukkig geen koffer nodig. Een goede bejegening is in eerste instantie iets wat mensen hebben en voelen in plaats van een methodiek die wordt gehanteerd. Maar ook bij PSW houden we het onderwerp op de agenda.
Geert Tullemans - bestuurder
Cliënten van PSW deden mee
Special Olympics Nationale Spelen 2010 Op 4, 5 en 6 juni 2010 hebben de Special Olympics Nationale Spelen 2010 plaatsgevonden in de regio Venlo/Venray. De Special Olympics is een landelijk sportevenement voor mensen met een verstandelijke handicap. De openingsceremonie vond plaats op vrijdag 4 juni in het voetbalstadion van VVV in Venlo.
In totaal deden ruim 2000 sporters mee aan het evenement in vijftien takken van sport, waaronder atletiek, badminton, basketbal, paardrijden, tafeltennis, tennis en zwemmen. De deelnemers in de diverse sporten worden naar prestatieniveau ingedeeld in categorieën. Binnen deze categorie wordt er om de medailles gestreden. Dit zorgt ervoor dat elke wedstrijd een eerlijke en gelijkwaardige strijd is en dat iedere sporter (ongeacht niveau) zijn succesbeleving kan hebben.
Aan de Special Olympics deden ook cliënten van PSW mee in verschillende takken van sport, zoals zwemmen, judo en tennis. De reacties van de cliënten waren positief. ‘Het was erg leuk om mee te doen. Volgende keer ben ik weer van de partij’, aldus Robert van den Acker, die bij het judo als derde was geeindigd. Meer informatie over de Special Olympics kunt u vinden op: www.specialolympics2010.nl.
PSW kan rekenen op circa 280 vrijwilligers. Zij verrichten bij PSW de meest uiteenlopende werkzaamheden. Het zijn werkzaamheden waarbij ze direct contact hebben met de cliënten, maar ook werk dat indirect ten goede komt aan de cliënten. Zonder de inzet van deze vrijwilligers zou het leven van onze cliënten er anders, minder leuk uitzien. In dit nummer aandacht voor vrijwilliger Dirk Stroobants. Hij onderhoudt de belevingstuin van Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen.
De belevingstuin van Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen ligt aan de achterkant van de Heisterkes, grenzend aan de grote tuin. De belevingstuin is zo’n 20 vierkante
Allerlei werkzaamheden In de zomermaanden komt Dirk Stroobants gemiddeld eens in de veertien dagen op zijn fiets vanuit Baexem naar Haelen. Er zijn dan altijd werkzaamheden te doen in de tuin. ‘Gras maaien, onkruid weghalen, bloemen en kruiden planten, de tegels vegen en schoonspuiten. In de zomer groeit alles natuurlijk snel. De tuin moet dan geregeld onderhouden worden zodat de kinderen er in kunnen. Ik doe het graag. Ik wil dat de langs te komen in KDC de Heisterkes. Op tuin goed onderhouden blijft, want het is deze manier kan ik iets doen voor de kinde- zinvol voor de kinderen om hier te komen. Het geeft voldoening om te weten dat ik op ren en blijf ik verbonden met PSW.’ deze manier iets kan betekenen voor de kinderen en de medewerkers.’ dan toe onderhouden door ouders. Ik bood aan om als vrijwilliger de tuin te komen onderhouden. Ik werk graag in de tuin en zo had ik tevens een goede reden om geregeld
Op deze manier kan ik iets doen voor de kinderen en blijf ik verbonden met PSW meter groot en bevat een stuk gras, een klimopboog, een spiegel, kruiden, zand en bloemen. De belevingstuin is gemaakt om zintuigen van de kinderen te prikkelen. Ze kunnen bijvoorbeeld bloemen plukken en ruiken, met de blote voeten in het gras lopen, onder de klimopboog lopen en met hun handen in het zand voelen. Vrijwilliger Dirk Stroobants onderhoudt de tuin. Psycholoog Veertien jaar geleden kwam Dirk Stroobants voor het eerst met PSW in aanraking. Hij werkte jaren als psycholoog bij St. Joseph (Stichting Daelzicht Heel) en werd voor één dag in de week ingezet bij PSW. Tien jaar lang werkte hij in de kinderdagcentra ’t Brombemke en de Heisterkes. ‘Er was in de kinderdagcentra behoefte aan een psycholoog die ervaring had in de diagnostiek. Die ervaring had ik en zodoende werd mij gevraagd of ik bij PSW wilde werken.’ Het beviel Dirk Stroobants goed bij PSW. ‘Het was een fijn team om mee samen te werken, er heerste een leuke sfeer.’ Verbonden met PSW Vier jaar geleden ging hij met pensioen. ‘Ik dacht: ik kom zeker nog eens langs in de KDC’s, maar ik had eigenlijk het gevoel dat ik dan stoorde. De belevingstuin werd tot
4
5
PSW opent eerste activiteitencentrum in Noord-Limburg
Even voorstellen: Wim Meulen, teamleider Wonen Reuver
Nieuwe vestiging; v e r t ro u w d e k w a l i t e i t
Al op jonge leeftijd wist ik dat ik met verstandelijk gehandicapten wilde werken
In antwoord op vragen van ouders heeft PSW in Noord-Limburg dagbesteding opgezet voor (jong)volwassenen met een verstandelijke handicap. Activiteitencentrum (AC) Reuver, gevestigd aan de Gouverneur van Hövelllaan 31, biedt gevarieerde dagbesteding. Het AC heeft momenteel circa 20 cliënten en een team van tien, meest parttime medewerkers. Hun aantal zal de komende periode groeien. Lizet Stals, teamleider AC ’t Zonnehuis in Weert, heeft het centrum opgezet, samen met Peggy van de Ven, begeleider AC Pappelhof in Roermond, onder begeleiding van Ans Maessen, manager PSW Dagbesteding. ‘Wat opvalt, is het enthousiasme en de gedrevenheid van de ouders en de medewerkers. We hebben dit AC echt samen vorm gegeven!’
De plannen voor een nieuw AC in Reuver dateren van begin 2007. PSW was druk doende met het opzetten van een woonbegeleidingscentrum in Reuver voor (jong)volwassenen met een lichte, matige en ernstige verstandelijke handicap. In het verlengde daarvan was er behoefte aan gevarieerde dagbesteding, voor cliënten van het woonbegeleidingscentrum en voor (jong)volwassenen in de regio die bij hun ouders thuis wonen. In 2009 werden de plannen concreet. PSW kon een geschikte locatie huren: het voormalige kantoorgebouw van WoonGoed2-Duizend, aan de Gouverneur van Hövelllaan. Het gebouw is ingrijpend verbouwd en geschikt gemaakt voor de activiteiten en de doelgroep. Bedrijfscultuur In 2009 zijn Lizet Stals en Peggy van de Ven tijdelijk aangetrokken om het nieuwe AC vorm te geven, naast hun gewone werk in respectievelijk AC ’t Zonnehuis en AC Pappelhof. Ans Maessen, manager dagbesteding PSW: ‘Door twee ervaren medewerkers in te zetten, kunnen we ervoor zorgen dat de kwaliteit van zorg en de bedrijfscultuur waar PSW voor staat, ook in het nieuwe centrum zo goed mogelijk worden geborgd. Dat is belangrijk voor de cliënten en hun ouders, en ook voor de medewerkers.’
Het nieuwe team van AC Reuver is samengesteld met medewerkers die al bij PSW werkzaam waren en nieuwe medewerkers. In totaal bestaat het team nu uit 10 personen. Daarnaast hebben zich al vier vrijwilligers aangemeld uit de regio. Zij leveren een bijdrage in het AC en gaan zwemmen met enkele cliënten. Belevingsgericht, arbeidsmatig en begeleid werken Lizet Stals en Peggy van de Ven zijn begonnen met een behoefteonderzoek onder ouders en cliënten en zijn bij nieuwe ouders en cliënten op huisbezoek gegaan. Ze hebben zich verder beziggehouden met de inrichting van het gebouw en de verschillende activiteiten. Lizet
Eigen dorp De eerste cliënten zijn 1 februari 2010 begonnen. Hun aantal groeit gestaag. De verwachting is dat het aantal cliënten van AC Reuver de komende jaren oploopt tot veertig à vijftig. De ervaringen tot nu toe zijn positief. Lizet Stals: ‘De medewerkers zijn enorm gedreven om er iets van te maken. We denken allemaal mee. Dat geldt ook voor de ouders. Zij zijn zó enthousiast! Het is echt prachtig om op deze manier een voorziening op te kunnen zetten. De lijnen zijn kort. Veel cliënten wonen hier vlakbij; sommigen halen we elke ochtend zelf lopend op met de rolstoel of worden gebracht door één van de ouders. Ze zijn echt blij dat ze in hun eigen dorp dagbesteding hebben gekregen en
Sinds januari 2010 werkt Wim Meulen als teamleider van het nieuwe woonbegeleidingscentrum in Reuver, dat in maart 2010 de deuren opende. Het bevalt hem uitstekend bij PSW. ‘Ik voelde meteen de klik met PSW.’
moest er nog veel worden besteld voor de inrichting. Je kunt zo gek niet bedenken wat: kantoorinrichtingen, logeerkamers, beddengoed, keukengerei, tv’s en muziekinstallaties en noem maar op. Gelukkig kreeg ik veel hulp, in het bijzonder van persoonlijk begeleiders Maaike Frenken en Dorien Gommans, teamleider Cor Voermans en Jet Vinken, manager Wonen. Het was een drukke periode, maar super leuk. Ik heb vele uren gewerkt, maar ik kreeg hier alleen maar meer energie van. Ik voel een klik met PSW. PSW straalt een informeel karakter uit, en is tevens erg professioneel. We staan ergens voor en doen wat we zeggen.’
Wat opvalt, is het enthousiasme en de gedrevenheid van de ouders en de medewerkers Stals: ‘We zijn van start gegaan met: creatieve activiteiten, karwei (industriële werkzaamheden), computeractiviteit en kookpunt (catering/koken/bakken). In het centrum is een prachtige snoezelruimte en we doen verschillende buitenactiviteiten. Daarnaast zijn er twee zorggroepen: Kubus, voor cliënten met een meervoudig complexe handicap en Prisma, voor cliënten met autisme of gedragsproblematiek. Ten slotte is er de groep Piramide, voor cliënten die deels binnen de groep, en deels buiten de groep in de verschillende activiteiten gaan werken. Het AC biedt belevingsgerichte én arbeidsmatige dagbesteding in één locatie. Bovendien kunnen cliënten vanuit het AC begeleid werken. Lizet Stals: ‘Momenteel hebben we relatief veel cliënten met een intensieve zorgvraag en ook veel cliënten in een rolstoel. We zien dat de verschillende cliënten goed kunnen samenwerken en elkaar onderling helpen. Twee cliënten van arbeidsmatige dagbesteding werken bijvoorbeeld in het AC bij de zorggroepen. En drie van onze cliënten hebben een deel van de week een begeleid werkenplek buiten het AC: twee bij Bösdael, het ouderenzorgcentrum in Reuver, en één bij een poezenpension in Swalmen.’
niet meer elke dag in het busje hoeven.’ In april is het centrum feestelijk geopend en is een inloopmiddag georganiseerd voor bewoners van Reuver en omstreken en voor familie en vrienden. Lizet Stals: ‘We hebben veel inloop gehad en kaarten, bloemen, te veel om op te noemen. Dit dorp heeft ons veel te bieden: een bioscoop, winkels, terrasjes, een prachtige bosrijke omgeving, het veerpont over de Maas en hier vlakbij “het Dierenrijck”, waar we elke woensdag naar toe gaan. En heel veel vriendelijke mensen; dus we voelen ons hier welkom! Geleidelijk Lizet Stals en Peggy van de Ven zullen nog enige tijd in het nieuwe AC werken en het stokje geleidelijk overgeven. Onlangs is een nieuwe teamleider benoemd: Erwin Kreugel. Hij werkt bij PSW sinds 2000. Hij begon als begeleider Dagbesteding en werkt momenteel als projectmedewerker bij AC Herten. Hij voert een aantal taken uit die door de teamleider van AC Herten/PSW Werk zijn gedelegeerd, zoals begeleiding van stages van leerlingen uit het speciaal onderwijs en de introductie van nieuwe medewerkers. Erwin Kreugel heeft in 2009 de interne cursus “aspirant teamleider” van PSW gevolgd. Hij begint 1 juli als teamleider in Reuver.
Spannend Na een drukke periode van voorbereidingen werd het WBC in Reuver op 1 maart geopend. ‘Dat was spannend voor alle partijen; medewerkers, ouders en cliënten. Ouders maakten zich ook wel zorgen, voor sommigen was het de eerste keer dat hun zoon of dochter het ouderlijk huis verliet. Daarnaast was nog niet alles klaar, sommige spullen moesten bijvoorbeeld nog worden aangeschaft of de parkeerplaats was nog niet klaar. De inrichting moet ook nog sfeer krijgen door schilderijen aan de muren. Ik vind openheid en een luisterend oor bieden aan de ouders en cliënten dan heel belangrijk. Zo creëer je wederzijds vertrouwen.’
Wim Meulen is een echte zorgman. Al vanaf jonge leeftijd wist hij dat hij de zorg in wilde. Als zestienjarige jongen begeleidde hij als vrijwilliger verstandelijk gehandicapten bij een zwemvereniging. ‘Toen wist ik: “Dit is wat ik wil, werken met verstandelijk gehandicapten”. Dat gevoel is altijd gebleven. Ik maakte in mijn loopbaan weliswaar een uitstapje naar de ouderenzorg, maar de zorg voor verstandelijk gehandicapten heeft mij altijd aangetrokken.’
Nieuw woonbegeleidingscentrum Het WBC in Reuver biedt plaats aan 32 cliënten. Er zijn tien eenpersoonsappartementen voor cliënten met een licht/matige verstandelijke handicap, twee geschakelde woningen voor elk zeven personen met een matige verstandelijke handicap en twee gescha-
De zorg voor verstandelijk gehandicapten heeft mij altijd aangetrokken
Druk maar leuk In januari is Wim Meulen gestart als kersverse teamleider bij het nieuwe WBC in Reuver. Het WBC was alleen nog niet geopend. ‘Eigenlijk best gek. Ik begon als teamleider, had nog geen team, geen cliënten, geen werkplek en de locatie was nog niet geopend. Ondanks dat was er nog ontzettend veel te doen. Ik heb deze periode gebruikt om kennis te maken met medewerkers, teamleiders, ouders en de cliënten die in Reuver zouden gaan wonen. Daarbij
kelde woningen voor elk vier personen met een ernstige verstandelijke handicap. ‘Het is een gemêleerd gezelschap. Dat maakt het werken in Reuver erg leuk en uitdagend. Inmiddels zijn we een aantal maanden verder. Natuurlijk zijn we op sommige punten nog zoekende. Het zal ook nog enige tijd duren voordat we écht klaar zijn met de inrichting en de aanschaf van alle spullen. Dit samen met alle medewerkers van de locatie Wonen Reuver te realiseren zie ik als een grote uitdaging. Ik weet zeker dat dit een erg leuke locatie is waar de cliënten zich thuis voelen.’
6
7
Kinder- en jeugdpsychiater Philippe Collin
Overstap woongroep Nederweert naar PSW
Meedenken, uitleggen en ondersteunen
Eind goed;al goed
PSW Junior krijgt steeds meer kinderen die naast de verstandelijke handicap een psychiatrische- of gedragsproblematiek hebben. PSW roept professionele hulp in van kinder- en jeugdpsychiater Philippe Collin, verbonden aan de Polikliniek Gastenhof in Sittard. Philippe Collin kan een bijdrage leveren aan het stellen van de juiste diagnose en bij het bepalen van het vervolgtraject.
‘Kinderen zijn in de groei, in ontwikkeling. Zij maken deel uit van het systeem en worden erdoor beïnvloed. Voor een kind met een verstandelijke handicap geldt dat heel specifiek. Het psychiatrisch beeld, het gedrag, moet afgezet worden tegen die ontwikkeling. Je ziet iets nu; dat wil niet zeggen dat het straks ook nog zo is.’ Aan het woord is Philippe Collin, kinder- en
speelt er meer dan de ontwikkelingsachterstand? Een psychiater kan een gerichte diagnose stellen en adviseren over het vervolgtraject. Hij kan gedragsregulerende medicatie voorstellen, meestal in overleg met de AVG (arts verstandelijk gehandicapten) van PSW Junior. Daarnaast gaat het vaak om een bevestiging voor ons dat we op de goede weg zitten met onze begeleiding of behandeling.’ Philippe Collin beschrijft zijn inbreng als psychiater als volgt: ‘uitleggen, meedenken en ondersteunen. Ik zeg wel eens tegen ouders: ‘We kunnen niet alles veranderen. We gaan er geen ander kind van maken”. Maar goed luisteren, een wat andere aanpak, eventueel andebedoeld voor de professionals. Zij vragen mij re medicatie; het helpt wel! Ik heb het gevoel om eens mee te kijken en te denken. Soms volgt dat ik elke dag zinvol bezig ben.’ op die eerste bespreking een vervolg, in het KDC of in de polikliniek. Dan zijn de ouders er Samen onderzoeken De samenwerking tussen Philippe Collin en meestal wel bij.’ PSW Junior loopt nu twee jaar. Nelleke Ties: ‘Wij krijgen steeds meer kinderen met gedragsBevestiging PSW Junior doet een beroep op Philippe problematiek. Over de behandeling en begeleiCollin voor kinderen waarbij vermoedelijk ding van die kinderen kunnen wij een hoop meer problematieken spelen dan de verstan- leren van hem. De eerste keer was meteen duidelijke handicap of waarbij het beeld niet dui- delijk: hij kijkt en denkt hetzelfde als wij. Hij delijk is. Nelleke Ties, gedragskundige PSW kijkt en adviseert vanuit het kind, en niet vanuit Junior: ‘Wij hebben veel aan zijn advies en de diagnose. Hij hangt geen label aan het kind. ondersteuning. Bij gedrag van een kind dat Het is vooral: samen onderzoeken: wie is dit wij niet kunnen duiden, vragen we ons af: kind en wat heeft het nodig.’ der, de gedragskundige en de persoonlijk begeleider van de besproken kinderen. De ouders worden op de hoogte gebracht van de bijeenkomst en met hen wordt besproken of het wenselijk en zinvol is dat zij erbij aanwezig zijn. In de praktijk zijn de ouders bij de eerste bijeenkomst meestal nog niet aanwezig. Philippe Collin: ‘De eerste bespreking is met name
Het gaat om jonge en kwetsbare kinderen die ik graag in hun vertrouwde omgeving wil zien jeugdpsychiater. ‘Ik heb persoonlijk iets met kinderen met een verstandelijke handicap. Tijdens mijn studie, onderzoek en werk heb ik me daarin gespecialiseerd. Ik heb veel kennis opgedaan op het gebied van neurologie en genetica en ben bekend met de verschillende syndromen en de invloed die zij kunnen hebben op gedragingen van kinderen.’ Philippe Collin is verbonden aan de Polikliniek Gastenhof (onderdeel van Stichting Koraalgroep). De polikliniek is gericht op kinderen en jongeren tot circa 18 jaar met een verstandelijke handicap en psychiatrische problematiek of gedragsproblemen die bij hun ouders thuis wonen. Naast twee psychiaters werken er onder meer sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, gedragswetenschappers en therapeuten. Philippe Collin: ‘Ouders en kinderen kunnen na verwijzing een afspraak maken, net zoals bijvoorbeeld bij een ziekenhuis. Maar voor de kinderen van PSW kom ik naar hier, naar het KDC. Het gaat om jonge en kwetsbare kinderen die ik graag in hun vertrouwde omgeving wil zien.’ Eerste bespreking Een keer per kwartaal komt Philippe Collin naar een van de kinderdagcentra (KDC’s) van PSW Junior. Daar worden per keer meestal zo rond de vijf kinderen besproken van KDC ’t Brombemke en KDC de Heisterkes. Aanwezig zijn de teamlei-
Dertien jaar geleden kwamen vijf ouderparen bij elkaar om een kleinschalig wooninitiatief op te zetten voor hun kinderen, vijf (jong)volwassenen met een meervoudig complexe handicap. De vijf en hun ouders kenden elkaar al sinds hun kleuterjaren, van Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen en later Activiteitencentrum ’t Zonnehuis in Weert, beide van PSW. De woongroep “Geef ze de vijf” ging uiteindelijk in 2003 in Nederweert van start als ouderinitiatief op basis van een PGBfinanciering, met St. Anna in Heel als zorgaanbieder. Januari 2010 heeft de woongroep de overstap gemaakt naar PSW. Een gesprek met Sjaak Bidlot, voorzitter van Stichting “Geef ze de vijf”, en Jacques Wulms, manager Zorgondersteuning en Vastgoedontwikkeling van PSW. ‘De belangen van de ouders en PSW stroken met elkaar. Dat voelen wij over en weer!’
Het idee voor een kleinschalige woonvoorziening werd geboren tijdens een ouderavond met als thema PGB (Persoons Gebonden Budget). De avond was georganiseerd in AC ’t Zonnehuis. Het zorgkantoor, toentertijd CZ Groep, kwam uitleg geven over de mogelijkheden van de nieuwe financieringsvorm. Sjaak Bidlot: ‘Wij zagen die avond de mogelijkheid om onze droom waar te maken. Onze kinderen hebben allemaal een meervoudig complexe handicap. Zij woonden nog thuis, maar alle ouders waren bezig met rondkijken naar een geschikte woonlocatie. Tot die tijd konden onze kinderen alleen terecht bij een van de grote instituten. Onze ervaringen daarmee, onder meer opgedaan tijdens logeren, waren niet onverdeeld positief. Door de PGB-financiering werd een kleinschalige woonvoorziening midden in de samenleving een mogelijkheid.’ Landelijk gestimuleerd De vijf personen om wie het gaat, drie mannen en twee vrouwen, kenden elkaar al van KDC de Heisterkes, een centrum voor ontwikkelingsgerichte dagbesteding voor kinderen met een verstandelijke handicap in Haelen. Rond de leeftijd van 15 jaar zijn ze doorgestroomd naar Activiteitencentrum ’t Zonnehuis in Weert, een centrum voor belevingsgerichte/activerende dagbesteding voor (jong)volwassenen. Voor hen werd een nieuwe groep ingericht, die de naam “groep vijf” kreeg, omdat het de vijfde groep binnen het AC was. Sjaak Bidlot: ‘De ouders waren zeer tevreden over de dagbesteding van PSW. Wij wilden die dagbesteding niet kwijt, als onze kinderen elders zouden gaan wonen.’ Nog dezelfde avond zijn de vijf ouderparen op de toenmalige directeur Lou Ritzen en manager Wonen Jacques Wulms afgestapt, met de vraag of PSW iets kon betekenen. De ouders hebben een werkgroep opgericht en hebben samen met PSW veel voorbereidend werk verricht. Jacques Wulms: ‘Het idee van de kleinschalige ouderinitiatieven werd landelijk gesteund en gestimuleerd door overheid, zorgkantoren en zorgaanbieders. Elke zorgaanbieder in de sector kon aanspraak maken op zogeheten “zorg-op-maat-gelden”, waarvan kleinschalige projecten konden worden gerealiseerd. PSW had al verschillende projecten in gang gezet. Om reden van financiering is door de ouders gekozen voor woonbegeleiding door St. Anna.’ Opnieuw bekijken De woongroep kreeg de naam “Geef ze de vijf” en ging van start in 2003, in een prachtige woning van Woningvereniging Nederweert, midden in het
dorp. De vijf bewoners wonen er al ruim 6 jaar, tot grote tevredenheid van henzelf en de ouders. Toch is in 2009 gekozen voor een overstap naar PSW. Aanleiding was de invoering van een nieuwe financieringsstructuur (de ZZP-financiering, op basis van zorgzwaartepakketten, waarbij de bekostiging afhangt van de individuele zorgzwaarte van de cliënt). De invoering van de ZZP-financiering zoals nu vastgesteld, betekent een fikse aderlating voor de kleinschalige initiatieven. Het zag ernaar uit dat het project niet zou kunnen voortbestaan. Jacques Wulms: ‘Dat was voor de ouders een moment van herbezinning; van opnieuw bekijken hoe nu verder. Ze hebben zich tot PSW gewend met de vraag of er een mogelijkheid is om de woonvoorziening te laten voortbestaan bij PSW. PSW en ouders zijn daarover van meet af aan open geweest tegenover St. Anna. Het verzoek van de ouders om over te stappen naar PSW is door St. Anna met begrip ontvangen en de organisatie heeft er constructief aan meegewerkt.’ De keuze voor PSW was een positieve, gebaseerd op de bewezen kwaliteit van zorg in de dagbesteding. Sjaak Bidlot: ‘We hebben zes jaar goed samengewerkt met St. Anna en hadden geen reden tot ontevredenheid. Maar bij PSW kennen ze onze kinderen al zo lang en de ouders ook. Er is een hechte band gegroeid.’ Opschaling Januari 2010 is de woongroep officieel overgegaan naar PSW. De medewerkers van St. Anna zijn voor een groot deel in dienst getreden van PSW. Daarnaast zijn er enkele nieuwe medewerkers in de woongroep gaan werken. De toekomst van de woongroep blijft een punt van aandacht. Het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) heeft voor de komende vijf jaar reële indicaties afgegeven en met PSW zijn goede, werkbare afspraken gemaakt. Jacques Wulms: ‘De komende jaren zal blijken of de financiering van kleinschalige projecten overeind blijft. En als de financiering wordt aangepast, hoe ingrijpend dat zal zijn voor een woongroep als deze. Blijkt de komende jaren dat de voorziening in de toekomst niet exploitabel is, dan zoeken we naar een andere oplossing. Een mogelijkheid is opschaling, met behoud van kwaliteit van zorg. Daarbij kan een groter aantal cliënten op één locatie wonen, in afzonderlijke woningen, maar wel zo geschakeld dat de begeleiding efficiënter kan worden ingezet. PSW zal zich maximaal inspannen om dit “geclusterd wonen” op de huidige locatie te realiseren, maar als dat niet lukt, zullen andere locaties besproken worden.’ Verschil van mening De locatie Pastorieweg in Nederweert, zoals de woongroep officieel binnen PSW wordt aangeduid, draait goed en de ouders ervaren de overstap als een verbetering. Sjaak Bidlot: ‘Het voelt als “terug op het nest”. Natuurlijk zijn wij ongerust over wat er over vijf jaar gaat gebeuren. Wij willen graag zekerheid over de toekomst van onze kinderen. Maar wat bij ons allemaal leeft, is het gevoel dat PSW ons zal helpen om problemen op te lossen.’Jacques Wulms: ‘Organisatie en ouders/cliënten hebben hier hetzelfde belang. Dat wil niet zeggen dat er nooit een verschil van mening is. Maar we komen er altijd uit. Dat heeft te maken met een jarenlang gegroeide vertrouwensband.’
8
Openingen
9
Vrijdag 28 mei 2010
Opening WBC Melick Op vrijdag 28 mei vond de officiële opening plaats van het derde woonhuis in Melick. In deze woning wonen zes (jong)volwassenen met een verstandelijke handicap. Tegenover het huis liggen twee andere, geschakelde woningen van PSW. Het was een kleinschalige opening voor de bewoners, hun ouders en familie, en een zeer geslaagde middag.
Woensdag 21 april 2010
Opening Acticiteitencentrum Reuver Op woensdag 21 april 2010 vond de feestelijke opening plaats van Activiteitencentrum Reuver. Het was een zeer geslaagde dag. Cliënten mochten een wens op een kaartje zetten en in een boom hangen. Vervolgens hebben cliënten met hun ouders en een begeleider drie grote ballonnen in PSW-kleuren laten opstijgen. Donderdag 22 april 2010 organiseerde PSW een inloopdag, die alle geïnteresseerden de gelegenheid bood een kijkje te nemen in het nieuwe activiteitencentrum. De inloopdag was druk bezocht, veel buurtbewoners waren aanwezig en waren geïnteresseerd in het nieuwe activiteitencentrum. De reacties waren erg positief, de cliënten en medewerkers van Activiteitencentrum Reuver voelen zich al helemaal thuis in Reuver.
Adres Linderweg 10/12, 6074 AH Melick
Ve r b o u w i n g A c t i v i t e i t e n c e n t r u m Pappelhof klaar Na enkele verbouwingsweken is de verbouwing van Activiteitencentrum Pappelhof voltooid. Het is een mooi en modern gebouw geworden. Hoewel het nog enige tijd duurt, kunt u deze datum al in uw agenda zetten: op 7 november 2010 vindt een open dag plaats van Dagbesteding Roermond. Deze dag biedt alle geïnteresseerden de gelegenheid Activiteitencentrum Herten, Activiteitencentrum Pappelhof en Atelier 37 te bezichtigen. U bent van harte welkom!
Adres Activiteitencentrum Reuver Gouverneur van Hövelllaan 31, 5953 CT Reuver T 077 474 11 00
Vrijdag 21 mei 2010
Opening WBC Spoorlaan Noord Op vrijdag 21 mei vond de opening plaats van het woonbegeleidingscentrum Spoorlaan Noord in Roermond. Na een ontvangst door de drumband van Activiteitencentrum Pappelhof en enkele korte toespraken door Geert Tullemans, Henny Schmeitz, bewoner en Henny van Houts, directeur Woningstichting Roermond, werd het WBC officieel geopend. Het was een zeer geslaagde dag. Adres WBC Spoorlaan Noord Spoorlaan Noord 109, 6042 AA Roermond
Vrijdag 11 juni 2010
O p e n i n g G ro e n c e n t r u m G e n e g e n t e r h o f Op vrijdag 11 juni 2010 vond de opening plaats van het Groencentrum Genegenterhof in Grathem. Na korte toespraken door Ans Maessen, manager Dagbesteding PSW, Geert Tullemans, bestuurder PSW, en Jo Smolenaars, wethouder gemeente Leudal, vond de officiële openingshandeling plaats: twee fruitbomen werden geplant. Aansluitend droeg Ingrid van Rijn, cliënt van Genegenterhof, het gedicht “De boom” voor. Op zaterdag 12 juni en zondag 13 juni organiseerde PSW open dagen in Groencentrum Genegenterhof. Deze dagen boden alle geïnteresseerden de gelegenheid het groencentrum te bezichtigen. Adres Baexheimerhof 27A, 6096 AP Grathem, T 0475 45 31 21
Woensdag 26 mei 2010
De boom
Opening PSW Junior START
(door Ingrid van Rijn)
Op woensdag 26 mei 2010 vond om 15.30 uur de opening plaats van PSW Junior START in Baexem. Na een korte toespraak door Geert Tullemans, bestuurder PSW en Monica Hagen, voorzitter Centrale cliënten/ouder/verwantenraad PSW, vond de officiële openingshandeling plaats; een aantal kinderen van PSW Junior liet verschillende ballonnen opstijgen. Aansluitend was een inloopmiddag/avond, die de bewoners van gemeente Leudal en andere geïnteresseerden de gelegenheid bood om het gebouw van PSW Junior Start te bezichtigen. Adres PSW Junior START Monseigneur Kierkelsplein 1, 6095 BK Baexem T 0475 45 27 45
We hebben vandaag een boom geplant. De keuze van de boom is volgens de ideeën van boer Jan en Lei Frenken. Een fruitboom, want je moet iets planten waar je iets aan hebt om vlaai of jam van te maken. Wij hopen dat deze fruitboom zich goed wortelt. En dat wij net als deze fruitboom vergroeien met Genegenterhof. Zodat we trots op onze boerderij maar ook op onszelf kunnen zijn. En als de wind de takken laat wuiven van onze fruitboom hopen wij dat dit wordt gezien als een uitnodiging en kom dan gerust binnen lopen bij ons Genegenterhof.
10
11
Donderdag 17 juni 2010
Stand van zaken
O p e n i n g Wo n e n We e r t , C re a t i e f C e n t r u m We e r t e n A t e l i e r 8 8
Bouwprojecten
Op donderdag 17 juni 2010 vond de opening plaats van woonbegeleidingscentrum Graafschap Hornelaan, Creatief Centrum Weert en Atelier 88. Op zondag 20 juni 2010 organiseerde PSW een inloopdag voor alle geïnteresseerden. Alle geïnteresseerden hadden deze dag de gelegenheid het Creatief Centrum Weert en Atelier 88 te bezichtigen.
PSW timmert aan de weg! Hieronder vindt u een kort overzicht van lopende bouwprojecten. Op onze website staat een meer uitgebreid overzicht, met foto’s van de verschillende stadia van de bouw: www.pswml.nl/bouw.
Adres Graafschap Hornelaan 88, 6004 HS Weert T 0495 52 50 27
Wonen Wonen Heythuysen • Nieuwbouw woonvoorziening in de Vlasrootsingel voor 21 cliënten (3 x 7) door WSR (Woning Stichting Roermond). Planning: oplevering: 2011. • Nieuwbouw woonvoorziening aan de Magdalenastraat voor 21 cliënten (3 x 7) door WSR. Planning: oplevering: 2010
PSW Junior Wonen Weert • Nieuwbouw woonvoorziening aan de • PSW voert gesprekken met Gemeente Leudal Coenraad Abelsstraat voor 28 cliënten over planontwikkeling voor een nieuw (4 x 7) door WSR. Planning: start woonkinderdienstencentrum en voor twee woonbegeleiding september/oktober 2010. huizen en één logeerhuis voor de functie • Nieuwbouw 15 éénpersoonsappartevan woonbegeleiding en logeren. menten (geclusterd wonen) in de Looimolenstraat door Stichting Wonen Weert. Planning: start bouw: begin 2010; oplevering: 2011.
Wonen Nederweert • Nieuwbouw woonvoorziening aan de Geenestraat / Eikenstraat voor 28 cliënten (4 x 7) door Woningvereniging Nederweert. Woonbegeleiding is 7 juni 2010 gestart.
Wonen/dagbesteding Haelen PSW is voornemens wonen en dagbesteding op één locatie voor ernstig verstandelijk gehandicapten en autisten te realiseren: nieuwbouw 24 cliënten wonen en circa 40 cliënten dagbesteding.
Cliënten doen aftrap voor voetbalwedstrijd To m b o l a o p b re n g s t v o o r W B C R e u v e r
O p e n i n g Wo o n b e g e l e i d i n g s c e n t r u m Reuver Op vrijdag 2 juli vindt de opening plaats van WBC Reuver. Adres Den Roover 8, 5953 BJ Reuver
JAARVERSLAG PSW 2009 Het jaarverslag 2009 van PSW is gedeponeerd op www.jaarverslagenzorg.nl. U kunt het jaarverslag vinden op deze website door te klikken op “archief jaardocumenten” en vervolgens onder instellingsnaam “PSW” in te vullen en bij plaats “Roermond”. Klik dan op “zoek”. U kunt het verslag openen of opslaan. In juli 2010 verschijnt het publieksjaarverslag met als thema “participatie”.
De afdeling veteranen van Voetbalvereniging Reuver viert dit jaar haar 60-jarig bestaan. Op vrijdag 21 mei 2010 werd hierom een vriendschappelijke wedstrijd gespeeld tegen een elftal bestaande uit oud-profvoetballers uit Nederland. Timon Janssen en Luciën Meijboom, twee cliënten van woonbegeleidingscentrum Reuver, mochten de aftrap doen voor deze wedstrijd. Daarnaast kregen ze allebei ook een voetbal, met daarop alle handtekeningen van de aanwezige voetballers. Wim Meulen, teamleider WBC Reuver: ‘VV Reuver heeft enorm zijn best gedaan om het de twee cliënten naar hun zin te maken; en dat is zeker gelukt.’ De veteranen van VV Reuver hadden deze avond een tombola georganiseerd, waarvan de opbrengst naar WBC Reuver ging. Wim Meulen: ‘Ik vind het zo mooi dat ze de opbrengst van de tombola aan WBC Reuver schenken. We gaan van de opbrengst iets moois kopen voor het WBC. Wat weten we nog niet; daar gaan we in overleg met de medewerkers en bewoners over beslissen.’
12
13
Zelfredzaamheid
Medewerker in beeld
EHBO-cursus voor c l i ë n t e n Wo n e n We e r t
Roy Babic
Wilhelmien van den Heuvel werkt bij PSW als begeleider ondersteund wonen in Weert. Naast deze functie is ze al jaren gecertificeerd kaderdocent EHBO en reanimatie. Op verzoek van de cliëntenraad, startte ze met een cursus EHBO voor cliënten van PSW Wonen Weert, in januari 2010 al voor de derde keer. ‘Het is een hele mooie hobby voor mij en ontzettend leuk om te doen. En de cliënten leren wat ze moeten doen bij wondjes en ziektes.’
ken. Ze hen meedenken wat het zou kunnen zijn. Alle spullen worden uitgepakt, nauwkeurig bekeken en soms uitgeprobeerd. Wilhelmien van den Heuvel legt uit hoe ze pleisters om vingers moeten plakken en laat het de cliënten ook zelf proberen. De tijd vliegt voorbij en de deelnemers hebben het duidelijk naar de zin. Na een korte pauze heeft Wilhelmien van den Heuvel nog een powerpointpresentatie op het programma staan. Met ludieke plaatjes en filmpjes laat ze zien wat je moet doen als er een ongeluk is gebeurd: 112 bellen. ‘Dat kan heel belangrijk zijn bij ongelukken’, vertelt ze. ‘Maar je mag er geen misbruik van maken’, weet een van de deelnemers te vertellen. Daarmee zit de eerste les er op. De reacties van de cliënten zijn positief: ‘Ik vond het heel leerzaam en leuk. Ik heb nu alweer zin in de volgende les.’
In het trefcentrum van het tijdelijke woonbegeleidingscentrum aan de Kloosterstraat in Weert geeft Wilhelmien van den Heuvel de eerste van in totaal vier lessen EHBO aan cliënten van PSW Wonen Weert. Op een grote tafel staan twee EHBO-trommels. Wilhelmien van den Heuvel deelt een map uit en laat de deelnemers rustig doorbladeren. ‘Dit is een boekwerkje waarin met plaatjes, picto’s en foto’s uitgelegd wordt wat ik in de lessen vertel. Door het visueel te maken, begrijpen de cliënten beter wat ik vertel. Stap voor stap staat erin uitgelegd wat ze moeten doen bij bijvoorbeeld een schaafwond of een brandwond’, legt ze uit. ‘In de EHBO-cursus leer ik cliënten wat ziek zijn is. Het valt me op dat veel cliënten best al veel weten, maar nog niet begrijpen hoe ze erop moeten reageren; wat ze wel en niet moeten doen. Ik leg stapsgewijs uit hoe ze moeten handelen bij ziektes of wondjes.’
Allerlei kwaaltjes In de volgende lessen komt nog veel meer aan bod. ‘Ik leer hen wat ze moeten doen bij een bloedneus, brandwondjes, splinters, een verstuiking, een vliegje in het oog, een wespensteek en wat te doen als iemand valt en een hersenschudding heeft. Iedere les wordt er iets anders behandeld. Ook komt een kennis van mij in een les een slachtoffer spelen. We maken dan wel altijd goed duidelijk dat het gespeeld wordt. Hij heeft zogenaamd een wond, die de deelnemers mogen verbinden. En hij voert een toneelspelletje op door zich wit te schminken en flauwvalt. Iemand uit de groep mag me dan meehelpen behandelen. In een andere les oefenen we ook het bellen naar 112, wat ik de eerste les heb uitgelegd. Eén persoon speelt de 112-centrale, en een ander de beller en weer een ander zit bij ‘het slachtoffer’. Zo leren ze wat ze moeten zeggen aan de telefoon, om duidelijk te zijn waar het ongeluk is en wat er aan de hand is. Maar ook dat ze niet in paniek moeten raken.’
Ik leg stapsgewijs uit hoe ze moeten handelen bij ziektes of wondjes
Eerste les EHBO De eerste les begint. ‘Jullie hebben de trommels vast al gezien op tafel. Zullen we samen eens kijken wat er in zit? Haal alles er maar uit en leg het op de tafel.’ De deelnemers bekijken nieuwsgierig de uitgestalde inhoud. Sommige spullen, zoals de tekenpen, pleisters, een pincet, jodium en een schaar, herkennen ze direct. Andere spullen zijn niet bekend. Wilhelmien van den Heuvel laat de deelnemers om de beurt iets uitzoe-
In de praktijk Ik sta ervan versteld hoe de cliënten sommige dingen oppikken. Ik leer hen de stabiele zijligging, doe het één keer voor, en ze doen het perfect na. Zo heb ik ze ook geleerd een handschoen aan te doen als ze iemand behandelen die bloedt. Laatst had iemand een wondje en een begeleider wilde diegene helpen. Zegt een cliënt tegen haar: ‘Je moet wel handschoenen aandoen, dat heb ik geleerd tijdens de EHBO-cursus!’ Dat ze het begrijpen en onthouden vind ik heel mooi. Ik krijg ook veel positieve reacties uit de groepen. Vaak zeggen ze dan dat ze ieder jaar deze cursus willen volgen. Ik vind het een hele uitdaging om deze groepen een cursus te geven. En ik ben er ook trots op als ik merk dat ze het leuk vonden en er iets van hebben geleerd. Want het vergroot de zelfredzaamheid van onze cliënten.’
PSW heeft ruim 650 betaalde medewerkers. Wat doen deze medewerkers? Welke band hebben ze met de cliënten van PSW? En hoe ervaren ze hun werk? In deze editie van PSW Info komt Roy Babic, administratief medewerker bij PSW Junior, aan het woord.
Bijna vijf jaar werkt de 29-jarige Roy Babic als administratief medewerker bij PSW Junior. Hij verricht alle administratieve werkzaamheden binnen de verschillende locaties. Dit houdt in dat hij de urenadministratie voor alle medewerkers van PSW Junior bijhoudt in Cura, ervoor zorgt dat de rekeningen op de goede plaats in de locaties terecht komen, dat het kasboek van de verschillende locaties klopt en dat uren van de cliënten in het systeem verwerkt worden. Roy Babic: ‘Ik ben dus eigenlijk een tussenpersoon voor PSW Junior en de cliëntenadministratie, EAD en P&O. Ik heb een signalerende functie, als me iets opvalt geef ik het meteen door. De eindverantwoordelijkheid ligt bij de teamleiders.’ Duizendpoot Hier houden de werkzaamheden van Roy Babic echter nog lang niet op. Sommige taken zijn eenmalig, andere komen wekelijks of maandelijks terug: het informatieboekje van de KDC’s maken, aanmeldingen voor activiteiten bijhouden, folders opsturen, groepen maken voor de vakantieopvang, ga zo maar door. Sinds kort heeft hij ook de facilitaire zaken van het gebouw van PSW Junior in Baexem onder zijn hoede. ‘Dat houdt in dat ik zorg dat het vuilnis wordt opgehaald, dat de klusjes gedaan worden en dat iets dat kapot is gegaan, gemaakt wordt.’ Het is duidelijk: Roy Babic is een duizendpoot bij PSW Junior. ‘Medewerkers komen ook bij mij met vragen waar ik echt geen oplossing voor weet of antwoord op kan geven. Of ze bijvoorbeeld vrij kunnen krijgen. Dan moet ik ook wel een beetje lachen. Dat moeten ze toch echt met de teamleider overleggen.’ Afwisseling en variatie Omdat Roy Babic de administratie doet voor alle locaties van PSW Junior, verdeelt hij zijn werkweek over de verschillende locaties. Iedere dag is hij op een andere locatie van PSW Junior te vinden. In Baexem, in het Kinderdagcentrum de Heisterkes, in Kinderdagcentrum ’t Brombemke en in de woonvoorziening en logeerhuis in Horn. En eens in de twee weken in het Centraal Bureau in Herten. ‘Ik vind die afwisseling en variatie fijn. En voor mijn werkzaamheden is het perfect. In mijn functie heb ik veel contact met teamleiders en medewerkers. Persoonlijk contact is makkelijker en directer dan via mail of telefoon. Daarom ben ik vaste dagen op de verschillende locaties. De medewerkers weten inmiddels ook wanneer ik waar ben, ze kunnen me dan direct aanspreken. Ik ben ook bereikbaar voor een medewerker van Horn als ik in Baexem zit. Ze kunnen me altijd bellen.’ Steentje bijdragen Het bevalt Roy Babic goed bij PSW Junior. ‘Nadat ik de MEAO had afgerond, wilde ik hier iets mee doen in de zorg. Ik wist dat werken in de zorg bij mij past. De kinder- en jeugdzorg sprak me in het bijzonder
aan. Ook al werk ik niet met de kinderen samen, ik heb het gevoel dat ik mijn werk ergens voor doe, dat ik indirect mijn steentje bijdraag om deze kinderen goede zorg te bieden.’ Goed op zijn plek Vorig jaar startte Roy Babic met de opleiding tot onderwijsassistent. ‘Ik wilde naast het werk iets erbij doen, iets heel anders dan administratief werk. Ik koos voor deze opleiding om me meer te verdiepen in het werk van mijn collega’s.’ Toch wil hij daar voorlopig niet zijn werk van maken. ‘Ik zit nu erg goed op mijn plek. Mijn huidige functie vind ik te leuk en ik heb nog genoeg uitdaging. Daarnaast heb ik het met Trees (van Heeswijk, manager PSW Junior) wel eens over mijn toekomst. Ik weet dat er ruimte is om te groeien en dat er mee wordt gedacht over mijn toekomst bij PSW Junior. Ik heb het heel erg naar mijn zin en wil zeker niet weg.’ En wat vindt hij ervan om als een van de weinige mannen bij PSW Junior te werken? ‘Er zijn inderdaad niet veel mannen bij Junior. Maar het voelt eigenlijk heel normaal. Als man val je gewoon wat eerder op tussen alle vrouwen. En in de pauze wordt er veel over vrouwendingen gepraat. Maar dat vind ik niet erg. We plannen gewoon af en toe even een extra mannenoverleg in.’
Ik wist dat werken in de zorg bij mij past
14
15
Landelijk onderzoek
PSW doet mee aan onderzoek naar seksueel geweld Het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft opdracht gegeven voor een onderzoek naar seksueel geweld bij mensen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Rudgers Nisso Groep en Movisie, twee gerenommeerde centra voor kennis en onderzoek op het gebied van seksualiteit en maatschappelijke ontwikkeling. PSW doet mee aan het onderzoek. Carlos Hirdes, coördinator gedragskundigen PSW: ‘Het laatste grote onderzoek naar seksueel misbruik dateert van 1995. Het is belangrijk dat er veel meer aandacht wordt besteed aan dit onderwerp.’
P re v e n t i e v a n e n o m g a a n m e t s e k s u e e l m i s b r u i k b i j P S W Seksualiteit krijgt binnen PSW de nodige aandacht, vanuit de gedachte dat seksualiteit bij het leven hoort. Preventie van seksueel misbruik is onderdeel van het beleid. En ook voor de situatie dat seksueel misbruik plaatsvindt, heeft PSW beleid opgesteld. • Elke cliënt heeft een individueel begeleidingsplan. Daarin staat een paragraaf “seksualiteit”, die aan de orde komt tijdens het opstellen en bespreken van het plan. Tijdens de begeleiding in de praktijk wordt aandacht besteed aan het onderwerp, zoals vastgelegd in het begeleidingsplan. • Bij de aanname van medewerkers, leerlingen en vrijwilligers vraagt PSW een Verklaring Omtrent Gedrag en trekt referenties na, specifiek met het oog op mogelijke betrokkenheid bij grensoverschrijdend gedrag. • Alle begeleiders van PSW volgen de interne “basiscursus seksualiteit”.
Mensen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap zijn vaker slachtoffer van seksueel misbruik dan andere mensen. Hoe vaak is niet duidelijk. Carlos Hirdes: ‘De schattingen lopen uiteen. Uit een buitenlands onderzoek zou blijken dat één op de drie mensen met een verstandelijke handicap te maken krijgt met seksueel misbruik. Maar andere onderzoeken spreken van een lager percentage. Die verschillen hebben te maken met het begrip ”seksueel misbruik”. Wordt daarmee alleen aantoonbaar seksueel geweld zoals verkrachting bedoeld of gaat het ook over ongewenste opmerkingen en aanrakingen? Er is ook niet goed zicht op de daders. Uit het onderzoek uit 1995 bleek dat de daders vaak zelf een handicap hebben (36 %) of familie zijn van het slachtoffer (33%). In 19% van de gevallen was de dader een betaalde verzorger en in de overige 12% een buur, kennis of vriend. Hoe die verhoudingen nu liggen, is niet bekend. Die onduidelijkheid is een van de redenen voor een nieuw grootschalig onderzoek. ’ Kennis en weerbaarheid Duidelijk is wel dat mensen met een verstandelijke handicap meer risico lopen dan andere mensen, als het gaat om seksueel misbruik. Dat heeft te maken met hun afhankelijkheid van anderen en het gebrek aan kennis en weerbaarheid. Carlos Hirdes: ‘Onze cliënten hebben vaak minder kennis over wat normaal geaccepteerd sociaal en seksueel gedrag is. Dat heeft weer voor een groot deel te maken met de handelingsverlegenheid van ouders/verwanten en begeleiders. Als wij tijdens een begeleidingsplanbespreking vragen of de cliënt is voorgelicht, is het antwoord vaak “ja”. Maar als je doorvraagt, blijkt de betreffende persoon toch weinig te weten over seksualiteit en
den ook ouders/verwanten en medewerkers bevraagd. Rutgers Nisso Groep en Movisie hebben alle zorgaanbieders die zijn aangesloten bij de VGN (vereniging Gehandicaptenzorg Nederland) aangeschreven met het verzoek om mee te doen. Uit de adressenbestanden van zorginstellingen die meedoen, worden steekproeven getrokken. De cliënten, medewerkers en ouders/verwanten die geselecteerd worden, worden benaderd met de vraag of ze willen meedoen. Met cliënten en medewerkers die meedoen, wordt een Opzet van het onderzoek Het landelijk onderzoek naar seksueel interview gehouden, door interviewers die geweld wordt gehouden onder volwassenen daarvoor speciaal zijn getraind. Ouders/vermet een IQ tussen 35 en 85. Daarnaast wor- wanten wordt een schriftelijke enquête voorgelegd. Alle gegevens worden anoniem verwerkt en zijn niet terug te voeren op individuele personen of zorginstellingen. De onderzoeksopzet is voorgelegd aan de Ethische Commissie Psychologie van de universiteit Maastricht. Deze commissie heeft de opzet goedgekeurd. over wat “normaal” is en wat niet. En als de cliënt wel genoeg kennis heeft, is hij/zij niet altijd weerbaar genoeg om “nee” te zeggen. Het is erg belangrijk om daar veel tijd en aandacht aan te besteden bij de begeleiding. Dat gebeurt bij PSW ook wel. Maar het zou goed zijn als er meer informatie beschikbaar komt, over de omvang van seksueel misbruik en over de kenmerken ervan. Dan kunnen we seksueel misbruik beter voorkomen.’
Als de resultaten zijn verwerkt, geeft het onderzoek het inzicht in: • het aantal mensen met een handicap dat seksueel geweld heeft meegemaakt; • de aard van seksueel misbruik (wat is het); • de situaties waarin seksueel misbruik gebeurt; • maatregelen die seksueel misbruik kunnen voorkomen (preventie). Eindrapportage De eindrapportage heeft betrekking op de landelijke situatie. Zorginstellingen krijgen geen “eigen rapportage”. Carlos Hirdes: ‘We kunnen dus niet bekijken hoe de situatie bij PSW is, in vergelijking met andere organisaties. Toch verwacht ik dat het onderzoek veel oplevert, zowel voor landelijk beleid als voor onszelf. We doen al veel bij PSW, maar het kan altijd beter, zeker als het gaat om de veiligheid van onze cliënten.’
• Alle begeleiders die werken bij PSW Wonen volgen bovendien de “vervolgcursus seksualiteit”. • Er is structurele aandacht voor deskundigheidsbevordering van begeleiders en gedragskundigen op het gebied van seksualiteit en voorkomen van misbruik. • PSW heeft een boekje uitgebracht: Dat moet kunnen! Of niet? Houding, afspraken en grenzen op het gebied van seksualiteit, relaties en lichaamsbeleving van cliënten. • In verschillende woongroepen zijn gespreksgroepen georganiseerd over seksualiteit, onder begeleiding van begeleiders. • Het Info- en ondersteuningscentrum cliënten (IOC) heeft veel materiaal ontwikkeld met behulp waarvan het onderwerp seksualiteit beter bespreekbaar wordt en voorlichting kan worden gegeven. Daarnaast biedt het IOC cursussen voor cliënten aan op het gebied van bijvoorbeeld weerbaarheid. • PSW geeft actief aandacht aan publicaties en ander materiaal van andere instanties en instellingen, zoals het boekje “loverboys”. • PSW heeft een cliëntenvertrouwenspersoon. Regelmatig wordt aandacht geschonken aan deze cliëntenvertrouwenspersoon, om ervoor te zorgen dat zij bekend en makkelijk benaderbaar is. Daarnaast heeft PSW een vertrouwenspersoon seksueel misbruik, die kan worden ingeschakeld. • PSW heeft een meldingsteam dat wordt ingezet wanneer er sprake is van (het vermoeden van) seksueel misbruik. In het team zitten: Carlos Hirdes, coördinator gedragskundigen; Anneke Schoonbrood, AVG (arts verstandelijk gehandicapten, tevens vertrouwensarts seksueel misbruik) en André Massop, manager Wonen). In memoriam • PSW heeft een protocol Vermoeden van mishandeling en misbruik cliënten. • PSW kent een meldingsplicht voor medewerkers bij vermoeden van seksueel misbruik.
Chris Niessen Overleden 26 mei 2010
Chris was 83 jaar en woonde al 25 jaar in een voorziening van PSW. Eerst in Kastanjehof, later in de Mozartstraat. In 1999 ging hij samen met zijn levenspartner Mien Wijnands begeleid zelfstandig wonen in WBC Koninginnelaan, de laatste twee jaar woonden ze samen in WBC Lindelaan. Chris werkte jarenlang in AC Maasbracht. De laatste jaren bezocht hij geregeld de Soos voor Ouderen. Cliënten, medewerkers en vrijwilligers zijn verdrietig over zijn overlijden, maar zijn blij dat ze Chris hebben leren kennen.
16
17
Brochure rijksoverheid
Creatief Centrum Weert en Atelier 88 van start
Ik heb wat, krijg ik ook wat?
Creatieve dagbesteding
Het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) geeft een brochure uit: Ik heb wat, krijg ik ook wat? De brochure wordt jaarlijks herzien en geeft een actueel overzicht van alle bestaande regelingen voor mensen met een chronische ziekte, handicap of hoge leeftijd. U leest welke regelingen er zijn, hoe ze werken en waar u terecht kunt voor een aanvraag of meer informatie.
De brochure 2010 geeft informatie over de volgende onderwerpen: • vergoeding van medische kosten; • kosten van zorg bij langdurige ziekte; • kosten van bijvoorbeeld hulp in het huishouden, vervoer en aanpassing in de woning; • een financieel extraatje voor mantelzorgers; • meerkosten door een chronische ziekte of handicap;
• • • • • •
kosten van reizen buiten de regio; kosten van gehandicapte kinderen die nog thuis wonen; kosten van bijzondere uitgaven; belastingaftrek bij ziekte of handicap; belastingteruggave voor mensen die jong gehandicapt zijn geraakt; hogere uitkering voor extra hulp bij arbeidsongeschiktheid.
U kunt de brochure bestellen of downloaden via de website van de overheid: www.rijksoverheid.nl.
Cliënten PSW in televisieprogramma
Knoop in je zakdoek Op 31 maart 2010 nam een aantal cliënten van PSW Dagbesteding deel aan het televisieprogramma ‘Knoop in je zakdoek’.
Na een screening, waarin 17 cliënten een voor een over zichzelf moesten vertellen en de ‘Knoop in je zakdoek’ spelen werden geoefend, werden Silvi Schreurs, Manuël Ibrahim, Kai Hendriks, Marta van Landeghem, Ingrid van Rijn, Fanny Verstegen en Willem van Tienen uitgekozen om in de televisiestudio’s van Almere de strijd aan te gaan met een collega-instelling. Op 31 maart vertrok een bus met de deelnemers, supporters en begeleiding naar Almere. Tom Baetsen was een van de begeleiders: ‘Het was een geslaagde en erg leuke dag voor iedereen. Tijdens de busreis hebben we natuurlijk dat ene knoopliedje geoefend. Zo kwam iedereen al in de juiste sfeer. De zeven cliënten die deelnamen aan het programma deden het prima. De cliënten vonden het prachtig om deel te nemen en te supporteren. Tijdens de terugreis zag ik alleen maar blije gezichten.’ Uitzending Hoe de cliënten van PSW het hebben gedaan kunt u zien tijdens de uitzending van ‘Knoop in je zakdoek’ op zondag 4 juli 2010 om 16.35 uur op Nederland 2.
Op 29 maart 2010 is Creatief Centrum Weert van start gegaan. Het nieuwe centrum aan de Graafschap Hornelaan biedt creatieve dagbesteding aan mensen met een verstandelijke handicap. De cliënten houden zich bezig met activiteiten zoals keramiek, kaarsen maken en textiel. In het bijbehorende nieuwe atelier, dat de naam Atelier 88 draagt, werken cliënten aan teken- en schilderkunst. Er is ook een verkooppunt gevestigd, waar producten verkocht worden die gemaakt worden in de ateliers en activiteitencentra van PSW: teken- en schilderkunst, keramiek, textiel, houten speelgoed, zeep, kaarsen en kaarten. Daarbij heeft Atelier 88 ook een artotheek, voor de uitleen van kunstwerken. Er werken momenteel zo’n vijftig cliënten en een team van zeventien medewerkers. Teamleider Geert Schroën: ‘De meesten voelen zich al helemaal thuis.’
Het nieuwe creatief centrum in Weert is een prachtig gebouw geworden. Een eyecatcher, volgens teamleider Geert Schroën. ‘We krijgen veel positieve respons uit de omgeving. Het is modern, maar past door de keuze van de steen goed in de natuurlijke omgeving. Daarbij is het ruim en licht, wat prettig werken is voor cliënten en medewerkers. In Activiteitencentrum ’t Zonnehuis zaten we veel meer bij elkaar op de lip, het werd echt te klein.’ Bewegingsvrijheid Cliënten zijn deze ochtend druk aan het werk. In Atelier 88 wordt geschilderd en getekend, elders in het gebouw houden cliënten zich bezig met keramiek, met textiel en met het maken van kaarsen. De werkplaatsen zijn ruim, met plaats voor grote tafels, veel opbergruimte en grote ramen. Ook werkt een aantal cliënten in de kantine van Creatief Centrum Weert. Zij zijn bezig met de voorbereidingen van de eerste pauze om tien uur. Ook tijdens de middagpauze maken de cliënten gebruik van de kantine. Dan staan broodjes en soep klaar. ‘We zijn er met het nieuwe gebouw heel erg op vooruit gegaan. De cliënten hebben veel meer bewegingsvrijheid. Waar ze voorheen met vieren aan een kleine tafel werkten, werken ze nu met tweeën aan een grote tafel. Dat is veel prettiger, het biedt veel meer rust.’
spannend voor de cliënten. We hebben ze Begrip in het Weertse daarom zo goed mogelijk voorbereid op Geert Schroën: ‘Groot voordeel is dat we nu veel meer samen kunnen werken met de verschillende activiteiten. De producten staan niet meer los van elkaar, maar we stemmen ze op elkaar af. Zo hebben we onlangs een “Hollandlijn” ontwikkeld. Rood-wit-blauwe vazen, kaarsen, schorten, vogelhuisjes, noem maar op. Het doel is om een begrip te worhun nieuwe werkplek en zijn regelmatig den in het Weertse. Mensen moeten weten komen kijken bij de bouw. Vanaf de eerste dat we hier leuke en professionele producten dag voelen de meeste zich al helemaal thuis. verkopen, die een hoge kwaliteit hebben. Ze kwamen binnen, liepen naar hun locker Dat mensen de producten niet moeten en begonnen met hun werk alsof ze nooit kopen omdat ze gemaakt zijn door mensen ergens anders hadden gewerkt. Natuurlijk is met een verstandelijke handicap, maar het voor sommigen wennen, maar de mees- omdat het producten zijn van hoge kwaliten hebben hun weg gevonden. En ook voor teit, die leuk zijn om als cadeau te geven of de medewerkers werd het anders. We heb- zelf te hebben. Dat geldt overigens ook voor ben veel individuele gesprekken gevoerd de medewerkers van PSW. Ik denk dat velen met de medewerkers en geluisterd naar hun niet weten wat we maken en verkopen. wensen. Ook daarvoor geldt dat de meesten Iedereen mag gerust eens een kijkje komen tevreden zijn in de nieuwe werkomgeving.’ nemen in ons verkooppunt.’
Wij zijn er met dit nieuwe gebouw heel erg op vooruitgegaan
Veranderingen De komst van het nieuwe centrum en atelier betekent dat veel cliënten zijn veranderd van werkplaats. Atelier de Biest 24 in Weert en Atelier Via Via in Maasbracht zijn gesloten. De cliënten die hier werkten, werken nu in het nieuwe Creatief Centrum. Ook werken veel cliënten van ’t Zonnehuis nu in Creatief Centrum Weert. ‘Dat was natuurlijk best
18
19
Verschillende zorgvragen
Karin Hermans, begeleider OSK in de Herman Broerenschool
Davey Jessen
Davey is een leuk en spontaan kind, ik vind het heerlijk om met hem te werken
Davey Jessen is een jongetje van zeven jaar met het syndroom van Down. Hij woont met zijn ouders, zijn broer Robin en broertje Tycho in Echt. In dit artikel wordt een beeld geschetst van Davey, en wordt ingegaan op de zorgvragen van de ouders en het antwoord dat PSW biedt op deze vragen, namelijk: Ondersteuning op School en Kinderdagopvang (OSK), logeren, vrijetijdsactiviteiten en zindelijkheidstraining.
Roger en Manuela Jessen, ouders van Davey
We h e b b e n l a n g g e p ro b e e r d e e n g e w o o n g e z i n t e z i j n , maar dat zijn we niet Davey Jessen woont bij zijn ouders, Roger en Manuela Jessen, thuis in Echt. Davey heeft een broer, Robin van negen, en een broertje Tycho van zes. Roger en Manuela Jessen vertellen over Davey en hun gezin. Davey was 15 maanden oud toen hij voor het eerst naar Kinderdagcentrum ’t Brombemke ging. Manuela en Roger Jessen: ‘We zijn via een MEE consulente bij ’t Brombemke terecht gekomen. De eerste keer dat we hier gingen kijken, wisten we het meteen: hier past Davey goed. In het begin ging hij twee ochtenden, langzaam werden de dagen uitgebreid. Het was voor ons een ontlasting van de thuissituatie, want Davey had veel zorg nodig. Het was fijn om te weten dat hij in het KDC in goede handen was. Met pijn in ons hart hebben we vorig jaar afscheid genomen van ’t Brombemke.’ Volgende stap De volgende stap voor Davey was de Herman Broerenschool. ‘We wisten dat hij toe was aan nieuwe prikkels. Hij ontwikkelde zich goed; hij werd groter, kon beter praten en leerde fietsen zonder zijwieltjes. Hij was klaar voor die volgende stap.’ Eigen tempo Aanvankelijk wilden de ouders dat Davey naar de reguliere basisschool bij hen in de buurt zou gaan, waar de andere twee jongens op school zitten. ‘De school durfde het echter niet aan. Het was voor ons een teleurstelling. Nu zien we in dat het voor Davey heel goed is om naar de Herman Broerenschool te gaan. Hij krijgt les in zijn eigen tempo. En net als bij ’t Brombemke, voelt ook deze school goed. We hebben regelmatig contact met Judith, de begeleider op school. Als er iets is, kunnen we altijd contact opnemen. Davey krijgt op school extra zorg via Ondersteuning op School en Kinderopvang (OSK) van begeleider Karin Hermans. Deze extra zorg op school is welkom, het is toch een nieuwe omgeving, nieuwe gezichten en een nieuwe structuur voor Davey. Via een schrift lezen we wat Karin die dag met hem heeft gedaan.’ ‘Davey krijgt ook zindelijkheidstraining, waar we positief over zijn. Maar we geven ook eerlijk toe dat thuis de regelmaat minder is dan op school. Het is voor ons vrij druk met drie jongens en letten niet altijd even goed op of Davey naar het toilet moet. Maar we zijn tevreden over de training. Het gaat een stuk beter, hij heeft meer controle over zijn blaas.’ Logeren en zaterdagclub Roger en Manuela Jessen hebben een druk huishouden. Beide ouders werken en hebben naast Davey nog twee andere jongens.
‘Als Davey thuis is, draait het vaak om hem. Hij is superlief, maar heel druk en actief, kan nooit stilzitten. We moeten hem continu in de gaten houden. Hij kan best ondeugend zijn. Voordat we het weten zit hij weer ergens op een plek waar hij niet mag komen.’ Om wat meer regelmaat in het gezin te krijgen, gaat Davey twee etmalen per maand logeren in het logeerhuis van PSW Junior in Horn. ‘We hebben heel lang geprobeerd om een gewoon gezin te zijn, maar dat zijn we niet. Het logeren is voor ons een uitkomst. In het begin vonden we het moeilijk om hem weg te brengen. Ook Davey had het de eerste keren moeilijk en huilde veel in het logeerhuis. Na drie keer was dat voorbij. Nu vindt hij het geweldig. Hij kent iedereen en hij heeft daar meer structuur dan thuis. Alles is daar gericht op kinderen met een handicap. Hij kan buiten spelen en fietsen zonder dat hij weg kan lopen. We denken dat hij het er misschien wel leuker heeft dan thuis. En wij kunnen in die weekenden dingen plannen met de andere kinderen.’ Twee keer per maand gaat Davey ook naar de Zaterdagclub Junior in KDC de Heisterkes. ‘Dat vindt hij ook helemaal te gek. Hij heeft daar twee vriendjes. Het is voor hem echt een dagje uit.’
Davey Jessen gaat doordeweeks naar de Herman Broerenschool in Roermond, een school voor zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK). Hij is een half jaar geleden vanuit Kinderdagcentrum ’t Brombemke in St. Odiliënberg doorgestroomd naar de eerste groep. Davey krijgt vier uur per week, verdeeld over twee dagen, individuele begeleiding van Karin Hermans. Net als in een reguliere basisschool leren de kinderen in groep 1 van de Herman Broerenschool beginnend lezen, schrijven en rekenen. Het tempo wordt aangepast aan het individuele kind. Davey Jessen zit met negen andere kinderen in de klas. Davey heeft moeite om zich te concentreren en is snel afgeleid. Twee dagen per week is Karin Hermans, begeleider Ondersteuning op School en Kinderopvang (OSK), in de klas aanwezig om hem individuele zorg te bieden. Karin Hermans: ‘De leerkrachten bepalen de daginvulling. Zij leggen de spullen klaar waar Davey die dag met mij mee gaat werken. Dat kan op het gebied van rekenen, taal of werken met ontwikkelingsmateriaal zijn. Ik zit naast Davey en werk een-op-een met hem aan de opdracht. Dat biedt rust en zo kan hij geconcentreerder werken. Soms neem ik hem apart in een kamertje. Daar heeft hij helemaal geen prikkels om hem heen. Ik neem dan zelf spelletjes mee, om hem iets extra’s te bieden. Dat vindt hij erg leuk, hij vraagt vaak of we weer naar het kamertje gaan.’ Extra zorg bieden Deze dag ligt de klapper van Davey al klaar. Karin geeft hem een blad waar het woord “SOK” op staat. In de lege vakken moet Davey het woord nastempelen. Hij leest het woord hardop voor, pakt de stempel met de letter S en begint ijverig te stempelen. Karin Hermans geeft hem intussen complimentjes. Af en toe is hij even afgeleid en stempelt hij willekeurig op het blad en op de
tafel. Hierna krijgt Davey een blaadje waar hij lijntjes moet natekenen en overtrekken. Karin Hermans helpt hem en stuurt hem af en toe bij. Karin Hermans: ‘Mijn functie is om extra zorg te bieden voor Davey. De onderwijsactiviteiten zijn een middel om aan de doelen op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling te kunnen werken. Ik werk dus niet alleen met
hem samen aan werkjes, maar help hem ook met zijn jas aandoen en bied begeleiding met spelen. Ik heb een klik met Davey. Het is een leuk en spontaan kind. Hij heeft af en toe een beetje moeite met luisteren en dan moet ik even streng zijn, maar dat is snel weer goed. Ik vind het heerlijk om met hem te werken en ik merk dat hij het ook leuk vindt als ik er ben.’
Chantal van Rees, begeleider Logeerhuis Horn
Davey is altijd enthousiast en blij als hij binnenkomt Davey Jessen logeert regelmatig in het logeerhuis van PSW Junior in Horn. Begeleider Chantal van Rees is vaak aan het werk als Davey komt logeren. Het logeerhuis in Horn biedt logeeropvang aan kinderen en jongeren tot en met 18 jaar met een verstandelijke handicap of gedragsstoornis. In totaal is er plaats voor zeven kinderen. Het logeerhuis is bedoeld ter ontlasting van ouders. Het biedt de mogelijkheid om hun kinderen in vertrouwde handen en in een veilige, kindvriendelijke omgeving achter te laten. Daarnaast is het doel om de kinderen een leuke en gezellige tijd te bezorgen. Chantal van Rees: ‘Het is best spannend voor kinderen om ergens anders te
slapen, in een ander bed, andere gezichten. We proberen daarom de thuissituatie op bepaalde punten na te bootsen, zodat de kinderen zich thuis voelen in het logeerhuis. Zo lezen we Davey altijd voor het slapen gaan een verhaaltje voor, net als thuis. We proberen om het zo gezellig mogelijk te maken zodat ze een leuke tijd hebben. De kinderen kunnen spelen, er zijn materialen om te knutselen, we gaan wandelen of naar de speeltuintjes vlakbij het logeerhuis. De locatie in Horn is hiervoor perfect.’
20
Contact met ouders Davey Jessen komt twee etmalen per maand logeren. Ook in de vakanties komt hij vaak naar het logeerhuis. ‘Davey is altijd heel enthousiast en blij als hij binnenkomt. We laten de ouders de kamer zien waar hij slaapt en als ze dat willen kunnen ze samen zijn koffertje uitpakken. Samen zwaaien we de ouders dan uit. Bij het brengen en het halen is er ook altijd contact tussen de ouders en de begeleiding. We spreken dan door of er bijzonderheden zijn of zijn geweest en wat we gaan doen of gedaan hebben. Bovendien hebben alle kinderen ook een schriftje bij zich waar we in communiceren met de ouders en begeleiding op school of kinderdagcentrum.’ Lief en behulpzaam Hoewel er uiteraard ook regels zijn waar de kinderen zich aan moeten houden, zoals aan tafel eten en wachten tot iedereen klaar is, en speelgoed opruimen, staat plezier en ontspanning voorop. De kinderen mogen zelf kiezen wat ze het leukste vinden om te doen. Geregeld organiseert het team ook groepsactiviteiten. ‘Davey is heel gemakkelijk. Hij vindt alles leuk. Hij is wel een echt doemens, hij is heel actief. Het liefste speelt hij buiten, op de trampoline, met de skelter of gaat hij voetballen. Hij moet zijn energie kwijt. Davey is heel sociaal. Hij speelt graag met andere kinderen. Hij is lief en behulpzaam. Maar ook af en toe een echt boefje, en zijn oren zitten af en toe in zijn broekzakken! Het is een heerlijk kind.’
Nelleke Ties, gedragskundige PSW
Davey is een goed voorbeeld hoe de training moet verlopen Zindelijkheid is bij kinderen een belangrijke mijlpaal. Voor het kind zelf, maar ook voor de ouders, de begeleiders en de leerkrachten. Davey Jessen werd niet zindelijk met de gangbare manieren om kinderen zindelijk te krijgen. Eind 2009 kreeg Davey Jessen daarom zindelijkheidstraining van Nelleke Ties, gedragskundige bij PSW. Zij vertelt hoe de training eruit ziet en hoe deze is verlopen bij Davey. ‘De zindelijkheidstraining is een strikte procedure. Ik breng twee of drie dagen, afhankelijk van de vooruitgang van het kind, tijdens schooltijd met het kind in de toiletruimte door. Alle prikkels worden hier weggehaald. Ik moet heel streng zijn en maak geen oogcontact. Zodra het kind moet plassen, probeer ik hem op het toilet te krijgen. Als hij vervolgens op het toilet heeft geplast, maak ik wel oogcontact en beloon ik hem met een snoepje, een sticker of mag hij iets uitzoeken om mee te spelen. Hij leert zo dat als hij op het toilet plast, er iets leuks volgt. Davey had die link heel snel gelegd, het kwartje was snel gevallen. Beetje bij beetje breid ik de ruimte uit. We doen in de toiletruimte spelletjes en maken werkjes die hij op school of in het kinderdagcentrum ook doet. Ik houd dan continu in de gaten of hij moet plassen. Het doel is dat hij uiteindelijk zelf aangeeft dat hij moet plassen. Davey pikte het snel op en gaf het al snel zelf aan. Zijn training duurde dan ook slechts twee dagen. Na deze twee dagen ging
Davey logeren in het logeerhuis in Horn. Ik heb de begeleiding geïnstrueerd wat ze moest doen en waar ze op moest letten. Bij vragen was ik op de achtergrond bereikbaar. Na het weekend ging Davey weer naar school en naar zijn ouders thuis. De leerkrachten, de OSK begeleider en de ouders heb ik ook geïnstrueerd. Op school hebben de kinderen vaste toiletmomenten. Ik was even bang dat Davey door de vele prikkels in de klas zou vergeten wat hij had geleerd, maar het ging erg goed. Het is gelukt om Davey ‘klokzindelijk’ te maken, dat hij naar het toilet gaat tijdens de vaste toiletmomenten van de klas. Ook geeft hij nu aan als hij tussendoor naar het toilet moet. Ik heb in het begin iedere dag contact gehad met de juf op school en met Karin Hermans, de vaste begeleider OSK van Davey, en met zijn ouders. Het is een heel intensieve training, en heeft meestal een goed resultaat. Davey is een goed voorbeeld hoe de zindelijkheidstraining moet
21
Ve r k o o p v a n p ro d u c t e n v a n P S W v i a i n t e r n e t S y m p a s s i o n Sympassion is een bedrijf, opgericht door Alexandra Woldring, dat via internet producten verkoopt die door mensen met een verstandelijke handicap, mensen met een (chronische) ziekte of mensen in ontwikkelingslanden zijn gemaakt. Het grootste gedeelte van de opbrengst komt ten goede aan de mensen die het maken. Hierdoor is er meer voor hen mogelijk. De webwinkel heet “Feels Good”. Het doel van deze winkel is om het werk van talentvolle mensen met een beperking onder de aandacht te brengen van een breder publiek. Via de webwinkel “Feels Good” zijn prachtige producten te koop, om cadeau te geven of om zelf te houden. Ook producten die in de activiteitencentra van PSW worden gemaakt, zijn te koop via de webwinkel; kunst, houten speelgoed, keramiek en kaarsen. Vicky Vincken, begeleider Creatief Centrum Weert, is binnen PSW de contactpersoon voor Sympassion.
Kijk voor meer informatie of om producten te bestellen op de website www.demarktplaatsvoorgoededoelen.nl.
W i j z i g i n g w e t m e t i n g a n g v a n 2 0 1 0 Wa j o n g De Wet Wajong staat voor: Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten. De Wajong is gericht op jongvolwassenen vanaf 18 jaar met een ziekte of handicap die niet of slechts gedeeltelijk zelfstandig kunnen werken. De Wet Wajong wordt uitgevoerd door het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen). De Wet Wajong is gewijzigd en de wijzigingen zijn van kracht met ingang van 1 januari
2010. Het grote verschil met voorheen is dat eerder het regelen van een uitkering centraal stond, terwijl de wet nu nadrukkelijk gericht is op het vinden en behouden van betaald werk. Dat betekent dat het UWV in de eerste plaats kijkt naar de mogelijkheden en de betreffende cliënt ondersteunt bij het vinden van een baan. Wat kan de cliënt en waar is hij/zij goed in? Welke hulpmiddelen of ondersteuning of opleiding zijn daarbij nodig? Doel is om jongvolwassenen die kún-
nen werken, daarvoor ook kansen te geven. Daarnaast zorgt het UWV nog steeds voor een uitkering, indien de cliënt (nog) niet genoeg verdient of helemaal niet kan werken. Meer weten? Wie meer wil weten over de Wet Wajong kan terecht bij een van de trajectbegeleiders van PSW Werk. U kunt ook kijken op de website van het UWV: www.uwv.nl/wajong.
Invoering Eigen bijdrage begeleiding De zorg van PSW wordt vergoed op basis van de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). De AWBZ onderscheidt vijf soorten zorg, die 'functies' worden genoemd. Een van die functies is begeleiding: zowel “Begeleiding individueel” als “Begeleiding groep”. Het gaat daarbij om extramurale zorg/financiering, dat wil zeggen begeleiding zonder verblijf, voor kinderen en volwassenen die bij hun ouders/verwanten thuis wonen of zelfstandig wonen. Met ingang van 2010 heeft de overheid een eigen bijdrage ingevoerd voor de functie Begeleiding. Voor PGB’s (persoonsgebonden budgetten) is de eigen bijdrage ingevoerd met ingang van 1 januari 2010. verlopen. Het is echt te gek als een kind er zo op reageert. Natuurlijk is er nog wel eens een ‘ongelukje’, als Davey heel erg druk is, of als hij juist heel ontspannen is. Maar dat hoort er bij, dat gebeurt bij ieder kind.’
Voor Zorg in natura is de eigen bijdrage ingevoerd met ingang van 21 juni 2010. De hoogte van de eigen bijdrage wordt berekend door het CAK (Centraal Administratie Kantoor). Het CAK int de bijdrage bovendien. Bij een PGB wordt het bedrag afgetrokken van het bedrag dat wordt betaald. Bij zorg in natura wordt maandelijks een factuur naar het adres van de aanvrager verstuurd. PSW levert aan het CAK gegevens ten behoeve van de berekening van de eigen bijdrage. Voor meer informatie over de AWBZ en de eigen bijdrage: www.ciz.nl en www.hetcak.nl.
22
23
Henny Schmeitz woont in woonbegeleidingscentrum Spoorlaan Noord in Roermond
Voor ouders/ verwanten
Zo woon ik!
Thema-avond “spel en spelmateriaal”
PSW biedt verschillende woonvormen voor cliënten. Zij wonen in groepswoningen, in appartementencomplexen of zelfstandig in een appartement of woonhuis. PSW biedt in alle situaties begeleiding bij het wonen. In de rubriek ‘Zo woon ik!’ nemen we een kijkje bij cliënten in hun woning. In deze uitgave: Henny Schmeitz. Ze woont sinds kort in het nieuwe woonbegeleidingscentrum (WBC) Spoorlaan Noord in Roermond.
Sinds januari 2010 is WBC Spoorlaan Noord in gebruik genomen en zijn de eerste bewoners verhuisd. Het is een prachtige, moderne woonvoorziening geworden. WBC Spoorlaan Noord bestaat uit vier geschakelde woningen, die woning A, B, C en D worden genoemd. Iedere woning biedt plaats aan zeven cliënten. Sfeervol In woning B woont de 46-jarige Henny Schmeitz. Ze is net klaar met avondeten en zit met een aantal medebewoners in de grote woonkamer met aangrenzende open keuken. De een kijkt televisie, de ander is aan het puzzelen en weer een ander zit aan de grote eettafel. Hoe nieuw de voorziening ook is, ze straalt sfeer en gezelligheid uit. De woonvoorziening bestaat uit twee verdiepingen. De kamer van Henny Schmeitz ligt op de tweede verdieping. Er is een lift in de woning, maar ze gaat liever met de trap naar haar kamer.
PSW Junior organiseert in 2010 drie thema-avonden voor ouders/verwanten van kinderen met een ontwikkelingsachterstand, een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsstoornis, zoals autisme. Ook andere geïnteresseerden zijn van harte welkom. Op donderdag 22 april 2010 vond in het Centraal Bureau van PSW in Roermond de eerste avond plaats rondom het thema “spel en spelmateriaal”.
Een ouder ‘Ik herkende veel van datgene wat Evelien vertelde. Ik zie mijn eigen zoon in het verhaal terug. Ik heb veel geleerd tijdens deze thema-avond.’
een tafeltje met stoelen en er is een keukenblok. Alles is op maat gemaakt voor haar, omdat ze vrij klein is. De kamer bevat tevens een moderne badkamer. ‘Ik heb alle spullen uitgezocht met mijn zus. Dit vond ik erg mooi.’ Het allermooiste van haar kamer is misschien nog wel het ruime balkon, dat via een deur te bereiken is. ‘Het balkon vind ik ook erg mooi. Binnenkort komt nog een zitje. Dan kan ik in de zon op mijn eigen balkon gaan zitten.’
Wens uitgekomen Hoewel ze pas een paar weken geleden in haar nieuwe woning is getrokken, loopt ze door de woning alsof ze er al jaren woont. Henny Schmeitz voelt zich thuis in haar nieuwe omgeving. ‘Mijn wens is uitgekomen’, vertelt ze. ‘Ik ben al helemaal gewend hier.’ Henny Schmeitz heeft Ballet en borduren een prachtige kamer met een houten vloer en In haar kamer is te zien wat haar grootste hobby’s houten meubilair. Er staat een bed, een bankje, zijn. In een vitrinekastje staan verschillende beeld-
In memoriam
Nellie Peeters Overleden 8 februari 2010
“Haar hele leven door zorgzame handen gedragen” stond op het gedachteprentje. Na zestig jaar in Stramproy te hebben gewoond, heeft Nellie de laatste tien jaar in WBC Weert gewoond, de laatste jaren in de seniorengroep. Hier was ze goed op haar plaats en genoot ze van de rust en de sfeer. Cliënten, medewerkers en vrijwilligers zijn verdrietig over haar overlijden, maar zijn trots en gelukkig dat ze haar hebben leren kennen.
jes van balletdanseressen. En op een plank staat een foto waarop ze zelf als balletdanseres te zien is tijdens een uitvoering. Trots laat ze de foto zien en vertelt over het ballet, dat ze wekelijks doet. Een ander grote hobby laat ze daarna zien: in een klapper zitten zelfgemaakte kaarten, waar ze figuren op borduurt. ‘Ik kan mensen eigengemaakte kaarten sturen als ze jarig zijn.’ Werken in een kinderdagcentrum Twee dagen per week werkt ze in een kinderdagcentrum in Roermond, waar ze wandelend naartoe kan. Dat doet ze inmiddels al meer dan twaalf jaar. ‘Dat doe ik heel graag. Ik geef kleine baby’s flesjes en maak brood klaar.’ Op de andere dagen gaat ze naar Atelier 37 en Activiteitencentrum Pappelhof in Roermond. Hier zit ze één dag per week achter de receptie, de andere dagen doet ze activiteiten als schilderen en keramieken. Groepsgevoel Saskia Thijssen werkt in het WBC en is haar persoonlijk begeleider. ‘Ik ben pas sinds kort haar persoonlijk begeleider, maar we zijn al snel aan elkaar gewend. Het klikt tussen ons. Henny voelt zich goed hier. We organiseren ook wel eens uitstapjes voor de bewoners en gaan in de zomer met een aantal bewoners op vakantie. Dat is goed voor het groepsgevoel.’ Henny Schmeitz: ‘Ik vind het gezellig met alle bewoners en ben blij met mijn mooie kamer. Ik vind het echt geweldig hier.’
De thema-avond werd gepresenteerd door Evelien Drijkoningen, gedragskundige van PSW Junior Ambulant. Centraal stond de spelontwikkeling van kinderen. Evelien Drijkoningen legde uit hoe spelontwikkeling verloopt bij kinderen zonder handicap en welke hindernissen er zijn in de spelontwikkeling van kinderen met een handicap. Evelien Drijkoningen: ‘Spelen is leuk en leerzaam. Spelen is een ontdekkingsreis voor kinderen. Ze ontwikkelen zich door te spelen. De spelontwikkeling van een kind begint al op vroege leeftijd, met het spelen met de eigen handjes en voetjes. Daarna komt spelmateriaal in beeld, maar het kind heeft nog geen plan met het spel. Vervolgens krijgt het materiaal meer betekenis en krijgt het kind meer fantasie tijdens het spelen. Hij/zij speelt dan nog vooral alleen, maar imiteert wel andere kinderen. Langzaam leert hij/zij samen te spelen met andere kinderen.’
Begeleider kinderopvang ‘Ik werk bij de Stichting Kinderopvang Roerstreek en wil vroegtijdig kunnen signaleren dat een kind achterloopt in de spelontwikkeling, zodat ik hem of haar kan doorverwijzen. Deze thema-avond was erg interessant en nuttig.’
Geduld en begrip Deze spelontwikkeling is echter niet bij alle kinderen vanzelfsprekend. Kinderen met een verstandelijke handicap of een ontwikkelingsachterstand hebben moeite om op ontdekkingsreis te gaan, om hun fantasie te gebruiken met spelen. Zij hebben daar hulp bij nodig. Aan de hand van enkele videofragmenten liet Evelien Drijkoningen zien hoe kinderen met een verstandelijke handicap of een ontwikkelingsachterstand reageren op prikkels. Ze raken overprikkeld, worden druk, of komen juist niet in actie. Zij hebben vaak moeite om meerdere zintuigen tegelijk te gebruiken en daardoor loopt hun spelontwikkeling achter. ‘Deze kinderen hebben hulp
nodig tijdens het spelen om zich te ontwikkelen’, legt Evelien Drijkoningen uit. ‘Door samen met het kind te spelen, leert het om ook fantasie te gebruiken en op ontdekkingsreis te gaan. Structuur en herhaling van spel is belangrijk. Dat vergt veel geduld en begrip.’
Een ouder ‘Door deze avond heb ik bevestiging gekregen dat ik het goed doe met mijn eigen kind. Herhaling van spelletjes, structuur bieden en vooral geduld hebben. Bevestiging heb je soms nodig, dat geeft vertrouwen. Ik ben blij dat ik ben gekomen vanavond.’
Eenvoudig spelmateriaal Tot slot benadrukt de gedragskundige dat spelen met kinderen heel eenvoudig is. Om te spelen is geen duur of uitgebreid spelmateriaal nodig. Met elkaar stoeien, achter het kind aan rennen, het spelen met eten van een kind, het spelen met water in het badje, met het badschuim; het is allemaal spelmateriaal. En van al dit spel leert het kind en ontwikkelt het zich.
Tweede thema-avond De tweede thema-avond vindt plaats op 8 juli 2010 met als thema “Autisme”. De derde avond wordt nog bekend gemaakt. Doel De thema-avonden zijn bedoeld om vragen te kunnen stellen aan de professionele medewerkers van PSW. Ook aanwezig is Kim Loonen, de maatschappelijk medewerker van PSW Junior. Tevens hebben de avonden een informeel karakter waarin ouders en verwanten hun eigen ervaringen met elkaar kunnen delen. Ideeën PSW Junior wil graag thema-avonden organiseren over onderwerpen die relevant zijn voor ouders/verwanten van kinderen met een verstandelijke handicap en/of een ontwikkelingsstoornis en over thema’s waar zij behoefte aan hebben om meer over te weten. Heeft u ideeën voor een volgende thema-avond? Of bent u in bepaalde onderwerpen erg geïnteresseerd? Laat het ons weten! U kunt contact opnemen met Robert Bergs, teamleider PSW Junior START via telefoonnummer 06 53 98 36 78 of via email
[email protected]. Kosten Deelname aan de thema-avonden is gratis. Aanmelding / Meer informatie Voor meer informatie over de thema-avonden kunt u contact opnemen met Robert Bergs, teamleider PSW Junior via telefoonnummer 06 53 98 36 78.
