INFORMATIE-BULLETIN VAN EN VOOR DE LOlSPORTORGANISATIE Het Werk
I
I-
Echt van start in nieuwe organisatievorm door kol Peter Rommelse, C-LO/Sportorganisatie
ID i e reorganisatie van de LOlSportorganisatie en de doorstroom van een groot deel van het personeel is achter de rug. De vele wisselingen van functie hebben uiteraard voor de nodige onrust gezorgd op de werkplek, maar hebben in het algemeen weinig problemen veroorzaakt. Alle hulde voor de wijze waarop alle betrokkenen hun functiewisseling hebben ingevuld. Ook de Megafestatie, de Militaire Wereldspelen en de zomervakanties zijn achter de rug. We gaan dus nu echt van start in de nieuwe organisatievorm. Reden om nog
eens de aandacht te vestigen op een aantal speerpunten of toekomstige ontwikkelingen.
Iijks worden gehanteerd. Zo zal in het najaar van dit jaar een lijst worden uitgebracht, waarop al het LO/Sportpersoneel is vermeld dat drie jaar of langer een functie vervult en de functies die daarbij beschikbaar komen. Het betreffende personeel kan dan solliciteren naar die functies en desgewenst verzoeken om te verlengen met een jaar op de eigen functie. Het verlengen op de eigen functie is in principe alleen mogelijk als men nog geen vijf jaar die functie vervult Vervolgens zal weer top/down door de rangen de
Inhoudsopgave Jaargang 7, nummer 7, september 1999
Kolonel Peter R0111melse. De wijze waarop sollicitaties, selecties en functietoewijzingen dit jaar hebben plaatsgevonden, is in het algemeen tot tevredenheid verlopen. Dit principe zal in het vervolg jaar-
I
Echt van stm1 in nieuwe organisatievorm door kol Peter Romme!se Jaap van Duijvenbode: "De klant is koning" door aoo Rob lansell Impressie DTO-HOOV door sm Jan Welling Pan ta Rhei. deel 5 door Frits Oldenburger Wist u dat? door aoo Rob lansen Verrek zeg 1 door Chris Harts Marcel Blom: "BOT-er en tevreden in Assen" door sgt I Moreel Blom Een berichtje uit het warme. soms tropische Cyprus door Sm Anthony de Miranda Rob Kaptein: "In het bedrijfsleven worden geen cadeaus uitgedeeld" door aoo Rob la11sen Gelijk zo zwaar mogelijk door aoo Rob lansen
Pag. Pag. 3 Pag. 4 Pag, 6 Pag. 9 Pag, 10 Pag, 11
Pag. 12
Pag, 13 Pag. 15
Zandloper
selectie plaatsvinden en zullen functies worden toegewezen. Het streven is dit eind dit jaar af te ronden. De functiewisselingen vinden dan plaats per I juli 2000.
Personeel Zoals de stand van zaken nu is, wordt het personeelsbestand uitgebreid. Per 1 januari 2000 komen er twee functies bij in de regio Duitsland, met name om invulling te geven aan de behoefte aan sportfaciliteiten van gezinsleden en Nederlandse scholen. Ook de in de Hoofdlijnennotitie aangegeven uitbreiding van 'het groen op de grond' heeft een grotere behoefte aan LO/Sportpersoneel tot gevolg. Een noodzakelijke uitbreiding, die ook zal worden gehonoreerd. BBT-ers De belangstelling voor BBT LO/Sportinstructeursfuncties valt tegen. Dit jaar kunnen we niet het gewenste aantal werven. Vermoedelijk zijn de geplande opkomstmomenten niet gunstig geweest voor de schoolverlaters. Reden dus om hierin verbetering aan te brengeil. Tussentijds proberen we zoveel mogelijk lopende contracten te verlengen, om zo min mogelijk vacatures te laten ontstaan. OOTO-traject Een aantal onderofficieren heeft dit jaar nog een elnt functie toegewezen gekregen op basis van de oude regeling. Het is algemeen bekend dat er nog slechts vijf functies in onze OTAS staan voor zogenaamde uitlopers, Naast die vijf uitloopfuncties hebben we in principe een twaalftal functies voor elnts en kaps HBO gevormd, Het totaal aantal functies in de rang van el nt en kap is 28, Dat betekent dus dat we elf functies moeten vullen via een ander traject. Dat wordt dan het traject middels de Omscholing van Onderofficier tot Officier (OOTO) aan de KMA. Voorwaarden om dit trajeclle volgen zijn uiteraard geschiktheid en daarnaast ervaring als onderofficier en minimaal hel HAVO diploma. De LO/SpOlt· organisatie heeft aangegeven dat al haar personeel minimaal een MBO niveau heeft en dat het zinvoller wordt geacht als voorwaarde voor het volgen van het OOTO-traject een MBO topniveau aan te houden, Dat topniveau bestaat dan uit een aantal vaktechnische specialismen of kwaliteiten, uitgedrukt in (deel)cerlificalen. CDPO heeft hierop de LO/Spon· organisatie verzocht met voorstellen te komen ten aanzien van die deelcertificaten. Daar wordt momenteel aan gewerkt. Het OOTO-traject gaat naar verwachting pas een rol spelen in 2002, omdat dan de eerste functies voor deze categOiie vrij komen, Uiteraard willen we zo snel mogelijk zekerheid over de voorwaarden voor dit OOTO-traject om het personeel in de gelegenheid te stellen zich hierop voor te bereiden. Stafadjudant Aoo 10hn Labes, de stafadjudant van de LO/Sport· organisatie, is inmiddels in functie en we zijn in gezamenlijk overleg over de invulling van deze nieuwe functie, In ieder geval zal John een belangrijke rol gaan spelen ten aanzien van het uitgezonden personeeL De communicatie tussen staf en uitgezondenen behoeft de nodige verbeteringen. De postverzending naar het uitzendgebied is daar een voorbeeld van. Contacten met de buddy's en zo nodig het thuisfront neemt 10hn ook voor zijn rekening,
2
Communicatie en overlegvormen Op welke wijze binnen de LO/Sportgroepen, de Regio' s en de Staf wordt gecommuniceerd, bepaalt de betreffende commandant of het hoofd. De managementdagen blijven gehandhaafd, waarbij zal worden getracht meer interactie tot stand te brengen. Het overleg tussen C, afdelingshoofden, Cn-LO/Sportregio en CLOSS krijgl een andere invul· ling, omdat taken en verantwoordelijkheden met name binnen de staf vanwege de reorganisatie zijn gewijzigd. C, Plv C en HContr plannen na afloop van een kwartaal rapportage een bespreking over de gerapporteerde gegevens met de Cn-LO/Sportregio afzonderlijk, op het betreffende regiobureau. Ook met CLOSS zal een dergelijke bespreking worden gehouden. Op deze wijze zullen de ontwikkelingen nauwlettend worden gevolgd om zo goed mogelijk sturing te kunnen geven aan de LO/Sportorganisatie. De Zandloper zal onder de bezielende leiding van aoo Rob lansen blijven verschijnen. In de redactie zullen wel wat wisselingen plaatsvinden, Alom wordt de kwaliteit van de Zandloper geroemd, dat moeten we zo hcmden, I\tledezeggenschapscommissie Het 000 gaat verdwijnen, daarvoor in de plaats komt de Medezeggenschapscommissie (MC), Een ieder is hierover persoonlijk geïnformeerd, Verheugend is het feit dat er voldoende kandidaten hun medewerking hebben toegezegd. De rol van het 000 is van groot belang geweest, met name in het kader van de reorganisaties, Dat is in ieder belang. Het MC is nog beter toegerust om de belangen te behartigen van de organisatie in het algemeen en die van het personeel in het bijzonder. Hel mag worden gezegd dat de leden van het 000 zich bijzonder integer van hun taken hebben gekweten en veel hebben bereikt. Professionele organisatie Voorwaarde voor een professionele organisatie is personeel dat zich professioneel gedraagt. Gedragscodes, discipline, voorbeeldgedrag en dergelijke gaan ons allen aan. Correcte kleding, het op tijd afleggen van de Conditieproef, het voor september onder de knie hebben van de nieuwe exercitie, het voldoen aan oproepen voor opleidingen enzovoorts zijn daarbij ook van belang, Het is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van ieder individu, maar daarnaast ook een aandachtspunt voor commandanten en hoofden. U zult, meer dan in het verleden, hierop worden aangesproken, Speerpunten De laatste jaren heeft, zeker wat betreft de Staf, het accent noodgedwongen gelegen bij de bedrijfsvoering en de reorganisatie, Dat heeft veel winst opgeleverd, gezien de resultaten van de reorganisatie. Er is wel een begin gemaakt met een verdieping op het vakgebied. De cursussen TFF, de aanpassing van de Systematiek, de aandacht voor vOl1ningsaspecten, zijn daar voorbeelden van. Daar gaan we mee door. We betrekken daar zoveel mogelijk de deskundigen vanuit de organisatie bij. Er is destijds een begin gemaakt met het benoemen van adviseurs van takken van sport of specialismen. Dat zal worden geactÎveerd. Ook op het gebied van materiaal, in1'ra, proeven en testen zullen we bezien op welke wijze we meer gebruik kunnen gaan maken van ken-
Zandloper
nis en ervaring in de organisatie, op alle niveaus. Kennis moel ook worden onderhouden en uitgebreid. Dat is één van de voorwaarden voor de kwaliteit van onze producten. Kennismanagement krijgt de komende tijd onze aandacht.
Primaire taken
ren. Daarbij worden we vaak geconfronteerd met onvoorziene en dus niet geplande opdrachten vanuit onze omgeving. Vanuit de staf zullen we ernaar streven om zoveel mogelijk een klimaat te scheppen waarin we op alle niveaus ons zoveel mogelijk met de primaire taken kunnen bezighouden.
Enthousiasme en ambitie zijn kenmerkend voor onze organisatie. Vaak heeft dit tot gevolg dat we meer willen dan we aankunnen, dat we vele zaken tegelijk moeten doen. Enerzijds houdt dit ons scherp, anderzijds moeten we kwaliteit blijven leveren, moeten we de nodige rust inbouwen 0111 onze primaire taken zo goed mogelijk te kunnen uîtvoe-
Ik wens een ieder veel succes toe in zijn functie, voor vele is dit een nieuwe functie. Ik reken erop dat we de uitstekende naam die we hebben, hoog zullen houden. Daar is de KL mee gebaat, de LO/Sportorganisatie en zeker ook het LO/Sportpersoneel zelf.
Het Werk
J aap van Duijvenbode: "De klant is koning"
I
door a(Jo Rob lansen
I E Ien
echte onbekende is majoor Jaap van Duijvenbode, hoofd facilitairbedrijf, voor vele onder ons niet. Door zijn sportieve inslag kwam hij menig maal met de LO/Sportorganisatie in contact en die contacten bevielen hem bijzonder goed. Zo goed, dat dat meteen zijn belangrijkste beweegreden was om naar de fundie van hoofd facilitairbedrijf van onze organisatie te solliciteren. Om nog meer van de LO/Sportorganisatie aan de weet te komen, spitte hij de laatste drie jaargangen van de Zandloper door. Even voorstellen was voor mij dus niet meer nodig, maar voor wie Jaap van Duijvenbode nog een onbeschreven blad is, maakte ik het navolgende interview.
"Ik ben een enthousiaste sporter in de ruimste zin van het woord", trapt de 37-jarige Jaap van Duijvenbode af. "Sinds I juli heb ik mijn logistieke opleiding en hobby aan elkaar kunnen koppelen in een organisatie waarvan mij de cultuur en de omgang met elkaar aanspreekt. Ik had nog meer ijzers in het vuur, kon eerder majoor worden, maar gokte volledig op deze baan. Die kreeg ik en daar ben ik best content mee." KMAR Zijn loopbaan bij Defensie begon voor Van Duijvenbode bij de KMAR in Apeldoorn. "Na de normale opleiding van een jaar en een extra cursus voor een plaatsing op een wachtbrigade, kwam ik in Venlo terecht. De BSB in het Fort aan de Bilt in Utrecht werd het volgende station. Aan een functie bij deze eenheid werden hoge sportieve en fysieke eisen gesteld en dat sprak me wel aan. Daar bleef ik ook na mijn opleiding tot wachtmeester, alleen nu als groepscommandant. Toen ik daar weg moest, was ik het liefste LO/Sportinstructeur geworden. Hel liep echter anders. Tijdens mijn BSB tijd had ik mijn HAVO diploma gehaald en ging naar het OCOSD. Als officier kon ik niet terug naar de KMAR en werd AAT-er, alleen omdat ik economie in mijn pakket had. Mijn voorkeur had het beslist niet. Ik had geen passie voor vrachtwagens."
3
U vraagt en
\VU
draaien.
AAT Toch had Van Duijvenbode het prima naaf zijn zÎn bij de AA T. " Ik heb daar leuke functies gehad en met veel plezier gewerkt. Je moest samenwerken met mensen en dat sprak me aan. Ik ben een echte teamspeler. Via rij-examinator, pc en waarnemend compagniescommandant op de Rijschool in Bergen op Zoom, lag mijn volgende uitdaging bij de staf 1LK sectie verkeer en vervoer in Stroe en later in Munster. Gelukkig duurde die staffunctie maar één jaar. Daarna wilden ze me in Den Haag hebben, maar daar heb ik me tegen verzet. Uiteindelijk werd ik plvC-280 Bevocie in Nunspeet, een echt paraat onderdeel. Een gigantisch leuke functie. Van daar uit werd ik uitgezonden als C-B en T detachement naar Busovaca met alleen maar goede ervaringen. Omdat daarna de VMV niet doorging en ik zodoende beschikbaar werd voor een majoorsfunctie, kwam de LO/Sportorganisatic in beeld. Ik kon eerder majoor worden bij DVVO en bij de verbindingsdienst, maar dat heb ik laten schieten. Het werd de LO/Sportorganisatie. het was een gok, maar die heb ik genomen. De cultuur en het met elkam omgaan bij jullie sprak me erg aan. je moet nu eenmaal de dingen doen, die je leuk vindt. je leeft maar één keer is mijn devies."
Zandloper
Rijdende trein Veel tijd om zich in te werken als hoofd facilitairbedrijf kreeg hij niet. "Door omstandigheden ben ik door mijn voorganger Ronaid Hagénus slechts kort ingewerkt. Dat was niet zo erg hoor, want het bedrijfje liep al drie jaar goed, Ik ben alleen op een rijdende trein gestapt. Echt ingewerkt raken duurt nog wel even, want het is een verschrikkelijk gespecialiseerd functie. Er liggen trouwens nog al wat werkzaamheden open. De sfeer is echter erg goed, zodat ik me geen zorgen over de toekomst maak." Zij vragen en wij draaien Gezien zijn logistieke achtergrond komen zijn doelstellingen niet vreemd over. "Yoor mij is de klant koning. Echter binnen de regelgeving die ons ook beperkingen oplegt. Zij vragen en wij draaien. De werkvloer moet voordeel van ons hebben, zeker geen nadeel. Veel is bespreekbaar en ik hecht veel belang aan communicatie. Omdat ik wil weten wat er op de werkvloer leeft, zal ik het komende jaar proberen deze te bezoeken." Kopsterke spits Als je bij de LO/Sportorganisatie werkt, is iedereen natuurlijk nieuwsgierig naar je sportverleden. "De teamsporten hebben mijn voorkeur. Ik heb jarenlang echt serieus gevoet~ balel, veelal op tweede klas niveau in het amateurvoetbal.
Veel clubs versleet ik, maar dat kwam omdat ik veel werd overgeplaatst. In de voetbal wereld kwam ik trouwens ook weer LO/Sportinstructeurs tegen. Getraind heb ik onder andere onder Leon de Frel en Rob Hellendoorn. Ik was een fysiek- en kopsterke spits. Roosendaal, MOC, SC Gastel, Groen-Wit, SO Soest en VCH waren de clubs waar ik in het eerste elftal speelde. Ook volleyballen en een partijtje badminton spelen, deed en doe ik graag. Verder heb ik vele malen ZMV, 5-kamp en aan NSF-proeven deelgenomen. Met goed resultaat overigens. Daarnaast heb ik drie keer de Roparun gelopen. Een allround sportman dus, al zeg ik het zelf."
Opknappen De in Beverwijk geboren, maar in West-Brabant opgegroeide Van Duijvenbode woont momenteel in Apeldoorn. "In Apeldoorn heb ik pas een ander huis gekocht. Een oud, maar schitterend huis, waar ik nog veel aan moet opknappen. Wel bewoon ik het huis al samen met mijn echtgenote en twee dochters. Zodoende is het sporten tegenwoordig beperkt tot alleen op het werk. Af en toe loop ik ' s avonds, maar vaak is daar geen tijd meer voor of ontbreekt de zin. Maar ik ben een winner, die alleen slecht tegen verlies kan als er niet alles aangedaan is om dit te voorkomen. Dat huis komt dan ook wel goed."
Het Werk
Impressie DTO-HOOV
I
door sm Jan Welling, LO/Sporlgroep Johannes Po.\,tkazerne te Steenwijk
I
NI
egen cursisten hebben op 9 juli 1999, sm Bart Haggeman was reeds met vakantie, het diploma voor de DTO-HOOV ontvangen uit handen van CLOSS, majoor Johan Groen. Zij hebben van 31 mei tot en met 2 juli, met goed gevolg, de DTO doorlopen. Hier volgt een impressie. Op 31 mei ving de cursus aan met een welkom van cIc nieuwe C- LOSS, majoor Johan Groen. De tien cursisten, de sergeanten-majoor André Wijnberger, Hans van Leeuwen, Peter Janssen, Ger van de Berg, Bart Haggeman, Rik van Trigl, Rob Zijlstra, Brugt Bergsma, Bouke Grootjans en ondergetekende, konden in een voorstel ronde hun verwachtingen ten aanzien van de cursus uitspreken, Deze verwachtingen waren verschillend, ze varieerden van: 'veel leren en opsteken' tot 'ik laat me verrassen.' Voor de cursusleiding, aoo Hans Westerduin en sm Nico Spierenburg een uitdaging om aan deze verwacl1tîngen te voldoen. In de aanloop naar deze cursus was er, mede op initiatief van de cursisten, een informatie bijeenkomst gehouden over de invulling van de cursus. In het verleden zijn er wel eens negatieve signalen over de DTO-HOOV naar buiten gekomen, maar deze groep begon vol goede moed aan de klus. De cursus bestond uit drie modules, Bedrijfsvoering (BVG), Sporlmcdische & trainingskennis (SMTK) en Begeleiding LO/Sportpersoneel (BLOS)
4
BVG In deze module kwam aan de orde hoe ons bedrijf gerund wordt of althans hoe dat zou moeten gebeuren. De onderwerpen waren van uiteenlopende aard, materiaal, infra, systematiek, personeelszaken, GOAL, enzovoorts. Om deze zaken aan de cursisten duidelijk te maken, waren de betreffende specialisten van de Staf uitgenodigd, wat uiteraard de inhoudelijke kwaliteit ten goede kwam. Toch bleek dat de specialismen van de docenten niet kon voorkomen dat het wel een op een 'slide-show' leek of liever een 'PowerPointshow' . De beschikbare lijd en de diversiteit van de onderwerpen zal hieraan mede debet geweest zijn. Het vak BVG werd afgerond met een schriftelijke toets waarvoor iedereen dusdanig scoorde, dat examens niet nodig bleken. BLOS Het tweede item wat aan de orde kwam, was het begeleiden van LO/Sportpersoneel (BLOS). Centraal in deze module stond het coachen, de collegiale consultatie en hel begeleiden. Dit laatste moest tijdens de stage tot uiting komen in zes begeleidingsmomenten. Tijdens die stage bleek al snel dat Kosovo en KFOR zich ook hier deden gelden. Op een aantal stageplaatsen bleken eenheden hiervoor te worden ingezet, waardoor het niet meeviel om voldoende begeleidingsmomenten te vinden. Tijdens de evaluatie bleek dat het item begeleiden als een goede aanvulling werd ervaren
Zandloper
groep, Voor dit vak werd van de cursisten verwacht dat ze, in syndicaten, eeil trainingsplan maakten aan de hand van een case. Dit moest gebeuren tijdens de stageperiode, waarin ook
nog een klein onderzoekje moest worden gehouden over de afstemming LO/FT op de stageplaats. Het werkstuk moest
door de cursisten afzonderlijk worden verantwoord in een gesprek. Ook dit leverde voor de leerlingen geen problemen op, zodat de geplande examen uren ongebruikt bleven.
Thema's In de laatste week van de cursus werden nog een aantal thema' s behandeld. Eén dag werd besteed aan voeding en het werken onder extreme omstandigheden. Dit werd tot uiting werd gebracht door een MZV training in een tropisch zwem-
bad en het versjouwen van boter in een vrieshal (_18 C). Ook aan een fysieke training viel niet te ontkomen, zodat er nog flink moest worden gezweet. Tijdens deze activiteiten werd steeds het hoofdstuk voeding en (sport)drank betrokken. wat door de cursisten als waardevol werd ervaren. 0
De geslaagden worden roege,~prokel1 in de (~ffïciersmess in de Bernhardkazerne door kap AnlOld H(~fsté. Achterste rij v.l.ll.r.: Rik van Trigt, André Wijn!Jerger, Rob Zij/slm, Hans van Leeuwen en Jan Wellhzg. Voorste rij v.l.l/.r.: Gervan de Berg, Peter Jan\'scn ('Best Mail'), Brug1 Bergsma en BOl/ke
Grootj{l11s. Bart Haggcman ontbreekt wegens vakantie. op de module leidinggeven zoals die op de KMS in het algemene deel van de HOOV wordt gegeven.
SMTK Deze module vormde zo'n beetje de hoofdmoot van de cursus. Hierin werd de 'nieuwe' systematiek aan de cursisten duidelijk gemaakt. Na een stroef begin, waarin regelmatig de
praktische toepasbaarheid werd besproken, kreeg Nico de neuzen in dezelfde richting en groeide er enthousiasme in de
Korte berichten -
Uitdaging Op 2 juli 1999 zaten dan ook tien tevreden cursisten de hele periode nog een kritisch na te beschouwen om te kijken of er nog meer viel te halen uit de (vele !) cursussen die nog moeten volgen. Tot slot werden de, nu gediplomeerde sergeanten-majoor, uitgedaagd voor een partijtje zaalvoetbal tegen een team van de centrale afdeling. Uiteraard moest dit niet al teveel problemen gaan opleveren, waar het ook lange tijd op leek. Echter toen van Staf zijde met een nieuwe reorganisatie ronde werd gedreigd, bepaalde hogerhand dat de wedstrijd gelijk moest eindigen, 9-9. Hetgeen eigenlijk ook wel terecht was.
Belangrijk, oproep!
I Onde LO/Sportkleding De LO/Sportorganisatie bestaat in 2001 als zelfstandige eenheid 25 jaar. Een heugelijk feit om niet zo maar aan ons voorbij te laten gaán. Daarom zal dit op gepaste wijze gevierd gaan worden. In de loop der tijd is er in onze organisatie veel veranderd. Ook op het gebied van functionele kleding, sportattributen, voorschriften en dergelijke, Een van de plannen is om een expositie in te richten over de geschiedenis van de LO/Sportorganisatie vanaf mei 1940 tot heden, Boek Het toeval wil, dat de heer M. Talens bezig is aan een boek met als onderwerp militaire tenues, waarin een apart hoofdstuk gewijd zal zijn aan onze functionele kleding en militaire sportkleding in het algemeen, Talens, diende van 1948 tot 1984 bij de KL en van zijn hand verschenen al de boeken: 'De ransel op de rug', deel 1 en 2, Hij is op zoek naar kledingstukken om deze te beschrijven en te publiceren in zijn boek, Historisch archief Wij willen onze lezers dan ook vragen of zij nog oude functionele kleding, LO/Sport voorschriften, sportmateriaal en boeken in bezit hebben, deze tijdelijk of definitief ter beschikking willen stellen van de LO/Sportorganisatie, Zo slaan we twee vliegen in één klap, Alle kleding wordt in een boek vastgelegd voor het nageslacht en de LO/SpOll0rganisatie kan een begin maken met een l1Îstorisch archief. Reacties en nadere inlicbtingen bij aoo Rob Jansen op het redactieadres.
5
Zandloper
Het Werk
I
-
Panta Rhei deelS door Frits Oldenburger
ID i e 71 jarige Frits Oldenbnrger werkte eerst even als militair en later als burger in de LO/Sportorganisatie. Hij kwam op als dienstplichtige in Assen in 1950 en zwaaide als burgerdocent op het OCLO in 1987 in Ossendrecht af. De tussenliggende 37 jaar volgde hij de veranderingen en vernieuwingen in de LO/Sport op de voet en zag veel van het huidige beroepspersoneel aan zich voorbijtrekken. Frits Oldenburger zette zijn, zeker niet helemaal volledige levensverhaal, op papier en zal door de Zandloper in verschillende afleveringen worden gepubliceerd onder de titel Panta Rhei. Hier volgt het vijfde deel: De jaren zeventig. In de zeventiger jaren is meer gebeurd en meer veranderd dan in alle voorgaande jaren. De maatschappelijke veranderingen lieten ook de KL niet onberoerd. Gezagsverhoudingen werden ter discussie gesteld, het onderwijs kwam met de vormingsgedachte in een maalstroom terecht; de VVDM werd opgericht; de recreatiesport kwam volop in de belangstelling; op de SMLO gingen de gastopleidingen van start; sommige oefengebieden als veldloop/cross kregen een totaal andere invalshoek; gewijzigde didactische inzichten hadden nieuwe leerplannen en heroriëntatie cursussen tot gevolg; er vonden smi-selecties plaats; de cursus voor LO/Sportofficieren werd in 1975 beëindigd; overste Rijkens werd opgevolgd door majoor Hoedelmans; verplaatsing van de SMLO als OCLO naar Ossendrecht en een nieuwe generatie kritisch ingestelde LO/Sportofficieren met de akte MO-P ging mede hel beleid bepalen. Vorming Vorming was het gevleugelde begrip in de jaren zeventig. Voor de LO/Sportorganisatie betekende het onder andere een zich afkeren van het van bovenaf opgelegde gereglementeerde systeem. De instructeur zou in dit systeem gedegradeerd zijn tot een oefenstofwekker, die men alleen maar hoefde op te winden, (chargerende opmerking van Geert
Plat, Harderwijk 1971). In een overgangsperiode werd toen het gereglementeerde systeem afgezwakt en verscheen het voorschrift 2701, deel 2, het zogenaamde 'grijze boekje'. De tweemaandelijkse oefen perioden deden hun intrede met afwisselend het accent op vaardigheid en conditie. In de volgende fase was er sprake van het zogenaamde basÎsleerplan, dat de diensttijd verdeelde in twee cycli en vijf perioden. Er werd in die fase definitief gebroken met het uniforme, van bovenaf opgelegde leerplan en er ontstond ruimte voor de zogenaamde 'locale' leerplannen, die meer aangepast waren aan en rekening hielden met de plaatselijke situatie en mogelijkheden. Uiteindelijke mondde dit uit in het leerplan met de accentperioden: Cl, FIT, MLV, GMZ, pantserstorm en parcours. De perioden waren methodisch zelfstandig en daardoor onderling niet uitwisselbaar. De achterliggende gedachte bij al deze wijzigingen was om op basis van een bredere oefenstofkeuze te komen tot een meer gemotiveerde werksituatie, zowel voor de leerling als de instructeur, (en dat bedoelde Geert Plat natuurlijk OOki). Als de gereglementeerde periode wat te ver was doorgeschoten dan gold dat zeker voor de vormingsgedachte. Eindeloze discussies en vergaderingen, ellenlange concepten en subconcepten waren het gevolg. Het leidde er zelfs op een gegeven ogenblik toe, dat een kolonel, die in Den Haag een vergadering voorzat die over oefendirektieven ging, de vergadering opende met de dreigende opmerking, dat als iemand het woord vorming in de mond durfde te nemen, hij hem onmiddellijk voorlopig arrest zou aanzeggen. Heroriëntatiecursussen De herorientatiecursussen waren op een bepaald moment noodzakelijk om het personeel in de 'vormende' rails te zetten. Vanuit het didactisch model van Van Gelder werden de leerdoelen, intermediaire doelen, operationele doelen en eindleerdoelen als vuurpijlen op de cursisten afgeschoten. Er werd geluisterd, gediscussieerd, geoefend, gedronken en veel gelachen. De cursus duurde een week en er heerste een reünie-achtige sfeer. Van elke dag moest een cursist een verslag maken. Het verslag van Daan Ritmeester was een pennenvrucht, dat tot de betere proza van de Nederlandse litteratuur behoorde. Oefenstof is waardevrij, verkondigde Ben Verkerke geestdriftig en iedereen knikte instemmend. En over één ding waren alle cursisten het roerend met elkaar eens: in vergelijking met vroeger was de SMLO veel menselijker geworden. De gastopleidingen Halverwege de jaren zeventig gingen de gastopleidingen van start. Personeel van de douane, rijkspolitie en PTT kregen een zes maanden durende opleiding op de SMLO. De hoofden van de LO/Sport Joop Parson (douane), Rob Swaal (rijkspolitie) en Jan Mazure (PTT) werden vertrouwde verschijningen op de School. Met name Joop Mazure leerde zich kennen als iemand die bijzonder betrokken was bij de
Vaste Sta! el1 beroeps"!as 1972/1973.
6
Zandloper om een goede 'vertaling' van de recreatieve vormen naar de eigen werksituatie.
Veldloop/cross
Oversteek over het Oranjekanaal van de D-k/as (IlOV '72mei '73). Op de voorgrond sergeant Peer vall de Ven. opleiding van zijn mannen. Joop was sportief, altijd enthousiast, uitstekend organisator en altijd bereid anderen te helpen. De gast opleidingen eindigden in de jaren tachtig in Ossendrecht met als opvallende feit, dat in één van de laatste cursussen het douane meisje Ina te midden van allerlei stoere kerels als nummer één van de klas slaagde.
Recreatiesport In de jaren zeventig kreeg de recreatiesport landelijk grote bekendheid. Het toenmalige ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk (CRM) stimuleerde het recreatieve bewegen enorm. Trimbanen verrezen als paddestoelen uit de grond. De Nederlandse Sport Federatie (NSF) organiseerde door het gehele land Algemene Basis Opleiding (ABO) cursussen, die gevolgd werden door een opleiding voor recreatîesportleider. Het 'speelse' bewegen kreeg ook een vaste plaats in de syllabus van de beroepsopleidingen en wel om verschillende redenen. Het paste goed in de vormingsgedachte van die jaren, die de bewegingsmotivatie van de militair wilde vergroten. Bovendien bleken recreatieve vormen een uitstekend middel te zijn om het vrijwillig dienend personeel in de benen te krijgen. En tenslotte paste de recreatie sportgedachte heel goed in de doelstellîng van de gastopleidingen. Vooral 'no-nonsense' figuren als Theo Berns en een Anne de Jong keken wel eens wantrouwend naar dit veelal ludieke oefenstofpakket. Maar organisatiemiddelen als de lopende scoreborden en de waslijnprincipes; organisatievormen als het Zweeds loopspel, de netspelen, de circuitvormen als tienbal, spetterbal en traprenbal en niet te vergeten de bonte avonden, bleken naast hun belevingswaarde ook een verrijking van de oefenstof te zijn. Toen Dennis Nevîl, coach van het nationale rugby team, bij een bezoek aan het OeLO, het traprenbal met een rugbybal zag, was hij, ondanks de eenvoud van dit spel, onder de indruk van de conditionele mogelijkheden van dit spel. De wortels van bijvoorbeeld de spinnenwebloop met zijn vele varianten liggen in het eenvoudige Zweedsloopspel. Het is daarom duidelijk dat het altijd gaat
7
Toen Emil Zatopek, in de jaren vijftig wereldkampioen op vrijwel alle lange en middellange afstanden, eens werd gevraagd welke formidabele trainingsmethodiek ten grondslag lag aan zijn successen, luidde zijn antwoord als volgt: "Elke dag loop ik vlak achter elkaar viermaal honderd meter sprint en dan begin ik mijn kuiten te voelen. Vervolgens loop ik viermaal vierhonderd meter achter elkaar en dan ben ik kapot Daarna ga ik trainen." Deze uitspraak van Zatopek moet natuurlijk niet letterlijk worden opgevat, maar zijn trainingsfilosofie was duidelijk. Training heeft alleen maar zin en effect als men door voldoende motivatie bereid is vermoeidheidsgrenzen te verleggen. Dit ter inleiding op de veldloop/cross. In de beginjaren was er op de SMLO nauwelijks verschil tussen veldloop en cross. De meeste lopen gingen op hoge schoenen, dikwijls met helm en geweer. En met de knop op dom ging het dwars door het bos, heide, zandverstuivingen en soms waterpartijen. De loopmotivatie was in die jaren niet erg groot. Het was Leen Pfrommer die in de jaren zestig voor het eerst de intervalprincipes in de looptraining introduceerde. Hij maakte daarbij op de School Reserve Officieren Infanterie (SROI) in Ermelo veel gebruik van de sintelbaan. Sommigen wezen er toen op, dat je op de sintelbaan geen oorlog voerde, maar Leen wist wat hij deed en gaf in feite de eerste aanzet tot een nieuwe benadering van het loopgebeuren. De zogenaamde oefenlopen ontstonden, waarbij het accent lag op het ontwikkelen van het gevoel voor tempo, tijd en afstand, (prognoselopen!). Onder invloed van de gevechtscursussen in Roosendaal ontstonden in de jaren zestig ook de 'droppings'. Kleine groepen van vier à vijf leerlingen werden met wapens en bepakking op zes tot acht kilometer afstand van de School gedropt De opdracht was zich zo snel mogelijk naar de School te begeven met als oriëntatiepunt de toenmalige radarmast van de School. Het ging hier om de tijd van de groep. Tijdens de loop namen de goede lopers wapens of uitrustingsstukken over van de mindere lopers. Vermaard werden ook de 'terreinmarsen " die lopend en in snelmars werden afgelegd, Ze gingen dwars door moerassen en vennen en liepen altijd langs het Joods monument in het kamp Westerbork. In een moment van bezinning wees de instructeur hier er dan op wat de gevolgen waren als landen geen goede legers hadden. In de jaren zeventig werd het 'loopareaaI' aanzienlijk uitgebreid met prognoselopen, spinnenweblopen, oriënteringslopen en als sluitstuk het parcours. Vooral de spinnenwebloop met zijn vele varianten (interval-tempo en duur, met vaardigheidsstations, met kompas, met functionele kennisvragen) bleek een zeer aantrekkelijke aanbiedingsvonn te zijn in het streven om de loopmotivatie te vergroten,
Smi selecties Voor het LOlSportpersoneel in de rang van wmr I1sgt I ontstond de mogelijkheid om binnen de LO/Sportorganisatie bevorderd te worden tot sergeant majoor. Dat was in die tijd een geweldige gebeurtenis, want voorheen hield bevordering tot sergeant majoor in dat men de LO/Sportorganisatie moest verlaten en terugkeerde naar het wapen of dienstvak.
Zandloper
EX-KNIL-OFFICIER- MET PENSIOEN
Kapitein VermeItvort verlaat sportschool
Leen Pjromme,. kwam ais' ouá-collega de
Van een
OMer
vezslaggev:em
BEILEN/HOOGHALEN F. A. Vermcltvort heeft gisternûddag afscheid genomen van de militaire sportschool in Hooghalen. omdat hij de pensioenllerechtigde leeftijd had bereikt. Kapitein
ottIcleron.
en
kapitein. áe hand drukken. Rechts m~ V_ meltvort.
~clte!dend(!
ook ~er Leoo 1>t:ontmer. dle l.tu:!ge tijd hooft 1IIQlrIMg~ met do hoor V<'lml<'lttvort
I{4.p1to1D Vcrrndtwrt lwl in Hoog'h&len hot oomma.ndo van de
en WlUI verder OOI! bnkend ..m.mn-m..tnlr.tour. HU
m~e
heclt die funoUoo dertien jaar in H<'><'>gbalen trltgoodcnd.
~ !~
ex-
KN1I..«t1cler.
OIlderotttcleroo
ult het gWcle Lwd WiLl'Cll da.u.rVOO!." naa:r de ~ in Hoog_
h&lo!:!. gekomen. Orlder hen
wu
Het ({{"cheid van kap VermeItvort haalde op 3 september /97/ zelfs de kra11t_ Het aantal kandidaten dat echter in aanmerking kwam was per jaargang beperkt. Hierdoor vond jaarlijks een selectie plaats, waarbij de kandidaten onderworpen werden aan een reeks theoretische- en praktische toetsen. Dat aan deze selecties soms emotionele en traumatische aspecten waren verbonden moge duidelijk zijn. Het was immers een vergelijkende test en je kon dus met goede cijfers toch uit de boot vallen. Het was Jan Kasper die dit vrij ingewikkelde beoordelingssysteem opstelde, dat aan deze selectie ten grondslag lag. Middels allerlei wegingsfactoren werd geprobeerd tot een zo objectief mogelijke uitslag te komen. Het waren altijd hectische toestanden met verzegelde enveloppen, die de vragen en opdrachten bevatten, in de brandkast. Iedereen was blij, toen in de jaren tachtig deze selecties niet meer nodig waren.
Wedstrijdorganisaties Wedstrijdorganisaties als vak bestond aanvankelijk niet op de SMLO. Eenmaal per jaar, 's ochtends op Koninginnedag, werden traditioneel klokwedstrijden gehouden, die werden afgesloten met een oranjebitter. De Schoolcommandant Rijkens had deze organisatievorm in 1945 meegenomen uit Engeland, waar in die jaren veel organisatievormen werden gebruikt om met beperkte middelen en accommodatie toch met grote populaties een hoog actie percentage te bereiken. Dit was de enige organisatievorm op de School. De schrijver van deze artikelen was in die tijd echter lid van de technische commissie van een bridgeclub en een groot aantal wedstrijdschema's van het bridge bleken heel goed toegepast te kunnen worden voor wedstrijdorganisaties. De 3-6, 5-10, 7-14 enzovoorts wedstrijdorganisaties, die uiterst
8
bruikbaar bleken, zowel op microniveau (bijvoorbeeld een trio-toernooi tijdens een spelles) als op macroniveau (13-26 schema of een multitoernooi). En toen steeds duidelijker werd dat de LO/Sportinstructeur zich bij het onderdeel goed kon profileren als hij toernooien en wedstrijden goed organiseerde en bovendien de theorie van de wedstrijdorganisatie goed overdraagbaar was, werd de wedstrijdorganisatie op een gegeven ogenblik als vak opgenomen in de syllabus van alle cursussen. Dit vak kreeg later steeds meer body. De jaarlijkse klokwedstrijden op Koninginnedag groeide uit tot een vaste sportmiddag, die om de veertien dagen op woensdagmiddag werden gehouden. Een van de klassen kreeg dan de opdracht om de organisatie voor de gehele School te verzorgen en werd hier ook op beoordeeld. En altijd moest de organisatie voldoen aan de drie gouden regels, te weten: veel deelnemers, eenvoudige en aanspreekbare activiteiten en een hoog actiepercentage. De keuze aan wedstrijd- en toernooivormen werd in de loop der jaren steeds groter: vam-digheidsklokwedstrijden, spelklokwedstrijden, netspelen, circuitvormen, laddersystemen, multitoernooien en het parcours. De affiches waar mee de klassen bekendheid gaven aan de wedstrijden, waren soms juweeltjes van tekenkunst en inventiviteit. Een selectie van de mooiste affiches is bewaard gebleven, waaronder nog een pracht exemplaar van de helaas veel te vroeg overleden sgt de Keizer. Uiteindelijk is de wedstrijdorganisatie voor de beroepsopleidingen een hoofdvak geworden.
Hoedelmans Toen Piet Hoedelmans in 1969 het commando van Rijkens overnam, waren de haren van de dienstplichtige militairen al zo lang, dat bij de cavalerie overwogen werd haarnetjes in de PSU op te nemen, omdat tankbemanningen met de haren tussen de deksel vast bleven zitten. Commandanten hadden in de jaren van de provo's en de witte fietsen niet gemakkelijk. Elke vorm van autoriteit stond ter discussie. Wegens ziekte van Hoedelmans nam Ben Gerritsen vrij lang het commando waar. Illustratief voor die tijd was het verhaal van de totaal verbijsterde aalmoezenier. Hij was s' zondags langs een slapende wachtcommandant het kamp binnengekomen om leerlingen die niet met verlof konden met een stichtelijk woord wat op te beuren. In een legeringsbarak trof hij toen twee leerlingen aan, de ene zat aan tafel zijn schoenen te poetsen, terwijl de andere op bed fysiek de liefde bedreef met een schaars geklede dame. Gelukkig was 'smiling' Ben Gerritsen toen waarnemend commandant en de meest aangewezen persoon om dit soort akkefietjes op te lossen.
VermeItvort Was officier toegevoegd aan de commandant en verzorgde de schermlessen. Hij was op en top militair, plichtsgetrouw en consequent en met die eigenschappen had je het moeilijk in die jaren. Frans Vermeltvort, de man die tijdens de Politionele Acties in het voormalige Nederlands Indië persoonlijk betrokken was bij de gevangenneming van Soekarno. Hij kon de veranderingen, die in de laatste jaren van zijn diensttijd voltrokken, niet meer bijbenen. Het afscheid in 1971 was voor hem dan ook een verademing. Zijn afscheid was trouwens groots opgezet. In de spel zaal
Zandloper wemelde het van opgezette herten, reeën en Drentse schapen, die gedrapeerd waren om een kunstmatige vijver. De enthousiaste schermleraar en organisator van vele schermtoernooien had het verdiend.
Ben Verkerke Enthousiast, creatÎef, slagvaardig, stabiel en ilexibel tot een bepaald punt. Ben was in die jaren zonder meel' de meest aangewezen persoon voor de functie van hoofdinstructeur. Organiseerde onder andere op uitstekende wijze de heroriëntatiecursussen. Hij verliet de dienst in mei 1975 en werd directeur van het CIOS in Overveen. Na Ruud Welter was hij de tweede die de School ruilde voor de civiele sector. Jan Kasper zou enkele jaren later volgen, waannee de LO/Sportorganisatie drie waardevolle functionarissen zag vertrekken.
hij in I 9731l 974 op de SMLO de cursus voor LO/Sportinstructeur. Piet is nu, 25 jaar later, een bezadigd man, die denkt aan zijn toekomst. En terecht!. Maar dat was in die zeventigeljaren anders. Het was niet Desi Bouterse die opviel, maar Piet. Hij was toen al KCT-er en kon bijvoorbeeld nooit zijn handdruk doseren. Ware hij daartoe wel in staat geweest, dan was Piet zeker tien jaar eerder kapitein geworden. Hij was een pure praktijkman en voor theorie, zeker als die ook nog door een burgerdocent werd gegeven, veinsde hij pure desinteresse. Maar elke controlevraag, die tijdens de les door de docent op hem werd afgevuurd, werd flitsend en juist beantwoord. Tijdens de cursus raakte hij in een rugbywedstrijd de betreffende burgerdocent vol met zijn volumineuze onderarm op het strottenhoofd. De docent kon twee weken lang niet praten. En toch was de verhouding met Piet later 'sans rancune' onder het motto: in het leven moet je geven en nemen.
Tweemaal Westerhof Ab Westerhof was een potige foerier/beheerder op de SMLO, die zich maar moeilijk kon neerleggen bij de gewijzigde gezagsverhoudingen in het leger. Toen een cursist met weinig mensenkennis een hoge toon tegen hem aansloeg, sloeg Ab hem spontaan een paar tanden uit zijn mond. Slechte zaak! Hans Westerhof was instructeur en mentor van de beroepsonderoffîcieren klas. Een bewogen en gedreven iemand, die door zijn klas op handen gedragen werd. Hij werd later docent aan het CIOS in Heerenveen en via FC Groningen-PSV-FC Groningen is hij thans hoofd van de jeugdopleiding bij Ajax. Piet Paul Zonder Piet PauI te vermelden, kunnen de zeventiger jaren niet afgesloten worden. Samen met Desi Bouterse volgde
Het Werk
I
I-
Wist u dat........... ???????? door aoo Rob lansen
kolonel Peter Rommelse een nieuwe dienstauto heeft gekregen voorzien van airco zijn secretaresse Cato Zegel ineens opvallend veel dienstreizen maakt ook als het warm weer is staf-adjudant John Labes zijn intrek heeft genomen in kamer 231 van het gebouw Y van de Bernhardkazerne te Amersfoort, telefoon *06-500-7228; hij in de volgende editie van de Zandloper uitgebreid aan het woord komt; •
sm André Wijnberger van de LO/Sportgroep Prins Clauskazerne te Munster is toegetreden tot de redactieraad van de Zandloper; het met de consignatie tijdens het millennium wel mee zal vallen voor het LO/Sportpcrsoneel;
9
een definitieve beslissing hierover nog niet genomen is; aoo Emiel Esajas van de sectie Controller op de rol slaat om uitgezonden te worden naar Bosnië in 2000; het gehele Kenniscentrum is verhuisd naar de beneden etage van gebouw Y en er zodoende ook enkele telefoonnummers zijn veranderd; de militaire wereldspelen in Zagreb een succes is geworden; kap Antoine Nikkessen beloofd heeft er een artikel over te schrijven voor de volgende Zandloper.
Wist u dat is een rubriek die valt of staat met de inbreng van onze lezers. Heeft u een bijdrage, dan graag faxen of mailen naar aoo Rob Jansen.
Zandloper
Verrek zeg!
TGTF
I
door Chris Harts, fysiotherapeut
Ijl ~
n de Zandloper van februari 1995 schrijft Harm l\tlulder over het rekken van spieren. 'Tevens is dit stuk bedoeld om eell discussie over dit ondenvclp uit te lokken. Uw mening, uw idee of nieuwe ontwikkelingen kUllnen dan naar voren wonlen gebracht in een volgend Ilummer van de Zandloper. Inmiddels zijn er vele Zandlopers verschenen zonder enkele reactie, terwijl er ongetwijfeld evenveel meningen over rekken als verschenen Zandlopers zijn. f
In de infOlmatiebundel (nr.S) van de LO/Sportorganisatie is in deel 3 een hoofdstuk opgenomen over de wanning-up en cooling-down tijdens FT-activiteiten en zijn achter in de bundel twee sportwijzers voor een wam1ing-up en eooling-down opgenomen. De adviezen daarin over rekken wijken af van die uit de Zandloper en wijken ook af van een handleiding voor het toepassen van stretching in de topsport geschreven door Gerard van der Poel in het kader van het project Brede OnderwIjsinnovatie Kennistechnologie (BOK) van het NOC*NSF. Dit zorgt weer eens voor een aantal vraagtekens over het rekken. Welke onderbouwde argumenten en toegeschreven effecten zijn er nu eigenlijk en wat kan dit betekenen voor de praktijk?
Effecten Een eerste effect is de invloed op de lenigheid. De maximale bewegingsuitslag kan worden vergroot door te rekken. Het achterliggende mechanisme is echter onbekend. Een bewegingsuitslag kan worden begrensd door de bouwen vorm van het gewricht, het gewrichtskapsel en -banden, de lengte van pezen en spieren, eigenschappen als elasticiteit en viscositeit van betrokken stmcturen en invloeden vanuit het zenuwstelsel. Welke stmctuur uiteindelijk voor de toename van lenigheid zorgt, is onbekend. Een daadwerkelijke aanpassing op spierniveau (toename van in serie geschakelde sarcomeren) is zeer onwaarschijnlijk. Wanneer is iemand nu wel ofniet lenig genoeg? Kan een bepaalde 'verkorting' niet functioneel zijn? De m. iliopsoas bij wielrenners zal zich aanpassen (verkorten) om optimaal bij te dragen aan efficiëntie van het fietsen; een hordeloper zal gebaat zijn bij 'lange' hamstrings. Een tweede belangrijk effect zou de waarde vanuit blessurepreventief oogpunt kunnen zijn. Een warming-up en een cooldoel tonusverhoging preventieve controle tonusverlaging! ontspanning vergroten lenigheid
ing-down, waarin rekoefeningen zijn opgenomen, hebben een blessurepreventief effect. De meerwaarde van de rekoefeningen binnen dit totale programma is echter onbekend. Ontspanning en bevordering van herstel zijn ook toegeschreven effecten aan rekken. Wanneer tonusverlaging wordt nagestreefd is het uitvoeren van statische rek een effectieve methode. Voor het bereiken van ontspanning is statisch rekken dus een goede methode. De rol van rekoefeningen voor het herstel is onduidelijk. In een onderzoek werd gevonden dat na een voetbaltraining de maximale bewegingsuitslag was afgenomen. Door het toevoegen van rekoefeningen aan de warming-up en cooling-down bleef de maximale bewegingsuitslag ook na de training gehandhaafd. In hoevelTe dit behoud van bewegingsuitslag voor een sneller herstel kan zorgen, is echter niet duidelijk. Ook over de beïnvloeding van later optredende spierpijn is niets bekend. Een mogelijk effect van rekoefeningen op kracht en snelheid wordt niet aangetoond.
Argumenten Als alle onderbouwde argumenten op een rijtje worden gezet, blijft er dus niet zo veel over! Waarom wordt er dan gerekt! Persoonlijke ervaring is een belangrijke factor voor de keuze van het rekken. Psychologische argumenten zullen voor sporters belangrijk zijn bij het al dan niet uitvoeren van rekoefeningen. Ontspanning en het bereiken van een optimale concentratie voorafgaande aan de te leveren prestatie kunnen voor een sporter belangrijke argumenten zijn voor het uitvoeren van rekoefeningen. Het preventief 'voelen' van de spanning in het lichaam gedurende de warming-up is ook een reden rekoefeningen te doen. Voelt de spier goed aan? Staat er de goede spanning op? Statisch of dynamisch Discussie bestaat ook over de manier van rekken: statisch of dynamisch. Statisch rekken heeft als doel de tonus te verlagen. In een cooling-down en mogelijk in de warming-up wanneer ontspanning noodzakelijk is en ter bevordering van de lenigheid kan deze vorm dus worden toegepast Wanneer plyomett1sche/explosieve momenten uitgevoerd worden, kan dynamisch rekken zinvol zijn. Tonusverhoging is dan wenselijk. Het bovenstaande is samengevat in de tabel. tijd
methode dynamisch statisch statisch statisch
10-15 seconden 3~5 seconden 15-30 seconden > 30 seconde
herhaHng 1-2 I 2-4 2-5
series 1 I
1-2 1-3
Een aantal vragen dient zich aan voor toepassing in de praktijk: - Moeten rekoefeningen een plaats krijgen tijdens de warming-up voor FT-activiteiten?: - Moeten rekoefeningen een plaats krijgen tijdens de warming-up van de sportlessen?; - Komt het voor dat er in de warming-up tOJlusverlaging noodzakelijk is?; - Moet er groeps-/pelotonsgewijs worden gerekt of naar eigen inzicht'?; - Moet er in de cooHng-down worden gerekt'? Grote vraag js of rekoefeningen en de wijze van uitvoering in een doctrine/richtlijn kunnen worden vastgelegd. Ideeën, opmerkingen zijn dus zeer welkom!
10
Zandloper
De Pen
I
-
Marcel Blom: "BOT-er en tevreden in Assen" door sgt I Marcel Blom, LG/Spor/groep JWF kazerne te Assen
IN Ia hel lezen van de inleiding van de vorige Pen, had ik
reeds het gevoel dat er wel iets verrassendst uit de Argentijnse mouw zou kunnen komen. Ik vond het al een beetje vreemd dat plotseling al mijn declaraties zo vlot werden behandeld en meteen ook steeds hoger uitvielen dan dat ik zelf had verwacht. Het stonk gewoon naar iets ..... Maar nu is het kwartje gevallen. Dus even iets over mezelf en het werk enzovoorts. Het zal niet zo'n wonderbaarlijk lang verhaal worden als dat van mijn voorganger. Ten eerste omdat ik uiteraard minder tijd heb dan hem en ten tweede omdat ik reeds eerder al iets via de Pen van me heb laten horen.
waardoor ik met het 11 e bataljon van de Luchtmobiele Brigade meekon om ski-lessen te verzorgen. Tedere LO/ Sportinstructeur die daar bij was, zal die week niet snel meer vergeten. Ik zal geen details uit de doeken doen. Het was mijn eerste kennismaking met het fenomeen LuchtmobieL
Uitzending In 1994 vertrok ik uit Harderwijk 0111 in Assen te gaan werken. Samen met Jurjen Blokzijl begonnen we daar direct aan het opwerkprogramma voor de uitzending van Dutchbat 3. Tijdens die uitzending heb ik veel geleerd in een korte periode. Zeker dat er meer noodzakelijk is dan alleen maar wat spel en sport begeleiden. Het werd een gedenkwaardige uitzending waar ik verder niet over uit zal wijden. Immers lees de kranten er maar op na, want bijna iedere week staat cr nog wel eens iets over in.
BOT-er
Mareel Blom heeft geen/ast van hoogtevrees! Hel verhaal van mijn dienstperiode begint in 1992. Het was erg koud, toen sergeant Rîni IJzelenberg mij het bos in stuurde om aan te vangen met het lP bivak. Het toeval wil dat Rini me nu weer het bos in kan trappen. maar nu als commandant LO/Sportgroep van de JWF kazerne waar ik nu weer werk. Mijn dienstplicht was begonnen en ik kon er niet meer onderuit. Ondanks een aantal brieven waarin uitstel werd aangevraagd. Dit in verband met mooie verhalen van de kernploegen schaatsen om mij mee te laten gaan naar de Olympische Spelen te Albertville. AI had ik alleen al de waterzak mogen dragen dan nog was ik er heen gegaan. Maar de toenmalige minister en tegenwoordige Commissaris van de Koningin van de provincie Drenthe Relus ter Beek vond dat de tijd was aangebroken dat Defensie kennis moest maken met Blom. Maar dat Ossendrecht was niets voor mij. Zeker niet na de teleurstellende prestaties van de schaatsers op de Spelen ..... .
Meer dan voetbal Tk werd na mijn opleiding geplaatst in Harderwijk onder leiding van de deskundige adjudant Lindeman, ( dit moet er even bij omdat hij nu weer een leidinggevende functie heeft hier en ik wil graag nog een paar dagen vrij ..... ). In Harderwijk heb ik een beetje meer van het leger geproefd dan alleen maar voetbal en handgranaatwerpen. Zo moest ik een il1test doen om aan te tonen dal ik ski-les kon geven,
IJ
Het leven bij de Luchtmobiele Brigade beviel me uitstekend. Sterker nog, ik wilde graag BOT-er worden als de kans zich voordeed. En die kans kwam. Ergens in Duitsland en midden in de nacht waren het mijn collega's Tak en Sanders die mij vertelden wanneer ik de medische keuring moest ondergaan. Niet wetende dat we uiteindelijk samen de opleiding te Weert en Amersfoort zouden afronden als zijnde BOT-er. Na die periode, waarin we de Staf steeds lieten winnen met het zaalvoetbal, ging ik naar Steenwijk met de wetenschap dat het Schoolbataljon naar Assen ging verhuizen. En in Assen wilde ik graag werken. Na de paniekerige reacties van enkele collega' s omtrent de reorganisatie was de wind gaan liggen en kwam ik inderdaad in Assen terecht. Eigenlijk was ik er gewoon anderhalf jaar uit geweest en verder was er niets veranderd.
Declaraties Ook het cursusleven was niet veranderd en meteen begin dit jaar werd ik naar Mittenwald gestuurd voor een aantal cursussen in de sneeuw. Na terugkomst bleek al snel dat het laten winnen van de Staf mij goed uitkwam omdat de declaraties met zorg werden behandeld. Bedankt jongens 111 Ik heb de Staf kunnen overtuigen dat die cursussen die ik gevolgd had niet uit het bestand moesten worden gehaald, omdat we af en toe eens in het bos moeten liggen. Er waren LO/Sportinstructeurs geweest die geklaagd hadden dal het allemaal veel te tactisch was en dat kon niet want zij waren immers La/Sportinstructeurs en die horen dat werk niet te doen. Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat een eenheid zeer blij is dal zelfs de LO/Sportinstructeur over meer kennis beschikt dan alleen de buitenspelregel van het voetballen. Je bent en blijft sergeant of hoger en daaraan moet je je kwalificeren. En wil je dat niet dan moet je naar mijn mening maar les gaan geven elders alwaar je wel de hele dag in een trainingspak kan rond lopen.
Zandloper
Punten tellen Nu zijn we druk bezig met de voorbereidingen van SFOR 7. Een grote sportdag was eigenlijk het startschot. Door een zeer goed uitgedacht wedstrîjdschema was zelfs het regiobureau verrast. Ervaren mensen die al langer mee lopen dan menIgeen, hadden deze vorm nog niet eerder meegemaakt. Het tellen van de punten met de houten blokjes was geniaal uitgedacht. De organisatoren zouden wellicht voorgedragen moeten worden ~!!! ( eigen belang?? ) Het loopt tegen de vakantieperiode aan en dat betekent dat veel mensen een ADV hebben opgenomen. Dat geeft ruimte om onderling weer eens tlink tekeer kunnen gaan in de zaal. Geen rekening houden met Staf personeeL. ....
I
Volgende Pen De volgende Pen gaat naar .... Ik weet zeker dat er nu een aantal collega's hun hartklep regulatie systeem aan het testen zijn.,.Jon Tak ...... ,Johan Sanders ... , De volgende Pen gaat naar een mede-cursist van Mittenwald, Fons Krijnen. Nog gefeliciteerd met de bevordering tot luitenant trouwens. Ik hoop dat je een mooi verhaal op papier kalkt zodat we weer van een andere LO/Sportgroep iets horen en lezen.
Uitzending
I
-
Een berichtje uit het warme, soms tropische Cyprus door sm A111hol1)' de Miranda, LO/Sportgroep Ede
HI
I
et is nu 25 jaar geleden, dat de Turkse invasie plaats vond op Cyprus. De afgelopen maand zijn er daarom ook diverse demonstraties en andere incidenten geweest. Een drukke periode voor 13 Brigpaluabt uit Ede, dat deel uit maakt van UNFICYP 3. Het is voor het eerst dat een Nederlandse eenheid haar taken kan uitvoeren in een eigen sector (Sector 2 West). De taakstelling is het handhaven van de vreedzame atmosfeer en het voorkomen van hernieuwde gevechten.
abseilen en cHff-jumping, Vanwege de warme, soms tropische omstandigheden heeft C-UNRRATT bepaald dat vijftig procent van de activiteiten adventure training moet zijn.
Binnen de Sector 2 West zijn er diverse Nederlandse troophouses (Ypenburg. Falcon en Bengal) en één Brits troophouse (Irish Bridge). Op de troophouses draaÎt men vijf dagdiensten, vijf nachtdiensten en een dienst van 24 uur. Hierna volgt een traÎning, administration en stand down periode (TAS) van vijf dagen. In deze periode heeft men de mogelijkheid om aan adventure training te doen bij het united natlon roulement regiment adventure training team (UNRRATT).
Dagindeling Om acht uur beginnen mijn werkzaamheden en reis ik af met zes lot acht deelnemers richting Cape Creko. Een rotsgebied van vulkanisch gesteente. Tot half twaalf zijn we dan bezig met tope-rope klimmen. De onderwerpen die behandeld worden zijn: infitten klimmer, infitten beveiliger, klimcommando's, klimtechnieken en afdalen. Na de lunch is de temperatuur gestegen tot 35-40 graden Celsius en vinden we wat verkoeling middels cliff-jumping. We springen van rotsen (tien tot zeventien meter hoog) in de zee. Voor de meeste deelnemers toch even slikken (een duidelijk GV A-momentje). De laatste twee uurtjes brengen we door op het strand en om half zes zijn we dan weer terug.
UNRRATT Het UNRRATT bestaat uit een Engelse commandant (kap), zes Engelse instructeurs en één Nederlandse LO/Sportinstructeur. De taakstelling van het UNRRATT is om de deelnemers diverse adventure activiteiten aan te bieden in een ontspannen, ongedwongen sfeer. Men kan een keuze maken uit: zeilen, windsurfen, kajakken, rotsklimmen,
Tevreden deelnemers Uit de reacties van de deelnemers blijkt dat ze een geweldige tijd bij ons hebben. De ruime keuze uit activiteiten en de ontspannen, ongedwongen sfeer zorgen ervoor dat men graag bij ons terug komt. En zoals jullie kunnen lezen, verveel ik mij niet hier op het warme, soms tropische Cyprus,
12
Zandloper
Intervie\"
I
Roberto Kaptein: "In het bedrijfsleven worden geen cadeaus uitgedeeld" door aoo Rob lanseJI
rüll aar zijn ze gebleven?' is een serie artikelen over colL!'!J lega's, die de dienst kort geleden of in het verre ver· leden hehhen verlaten. Wat deden ze in het verleden en wat doen ze nu? In de vorige Zandloper was de beurt aan Thei (Th co) Berns met het artikel: "Discipline had ik hoog in het vaandel staan." De volgende in de rij is Roberto (Roh) Kaptein, die negen jaar geleden de LO/Sportorganisatie verliet. Het keurslijf van Defensie begon te knellen en hij koos er voor om zijn ambities in de burgermaatschappij waar te maken. Tegenwoordig vertelt zijn visitekaartje van Assenburg BV, toonaangevend bedrijf in de kantoorinrichting: Roherto Kaptein Dealer manager. "Weggaan bij Defensie, betekende ook weg uit de sport. Weg uit een groep met fijne collega's. Dat was best een moeilijke beslissing", vertelt Roberto Kaptein. "Maar ja, ik botste regelmatig met C-LO/Sportgroep kap Speelman en kon zodoende mijn ambities niet kwijt. Via een kennis kwam het bedrijfsleven in beeld. Eigenlijk niet zo gek, dat ik deze stap nam, want ik kom uit een ondernemersgezin. Mijn moeder had een modezaak en het bloed kruipt nu eenmaal waar het niet gaan kan. Een ding stond voor mij in ieder geval vast, als ik wat anders ging doen, moest het met mensen te maken hebben. Het werd uiteindelijk een baan in de verkoop van kantoorinrichtingen bij KMC in Rotterdam.
Luchtmacht De inmiddels 38-jarige Roberto Kaptein ging na zijn opleiding aan het CIOS in 1980 te Overveen als KVV-er LO/Sportinstructeur aan de slag bij de Luchtmacht. "Ik kwam op de Luchtmacht Elektronisch Technische School (LETS) in Schaarsbergen terecht en dat was eigenlijk meteen een afknapper", herinnert Roberto Kaptein zich. "De oude hap regeerde daar en dat bestond uit veel roken en kaarten. De spon werd daar ook heel anders ingevuld dan bij de KL. Het kwam eigenlijk neer op het invullen van vrije tîjd. Structuur zat er niet in en doelen waren niet vastgelegd. Op de vliegbasis Deelen, waar ik vervolgens werd geplaatst, was het niet anders. In die tijd kwam ik regelmatig in contact met LO/Sportinstructeurs van de KL en toen ik hoorde dat daar vooropgeleide beroepsinstructeurs werden gevraagd, heb ik mij daar voor aangemeld. Na een uitgebreide test werd in aangenomen en ging voor een jaar naar de KMS in Weert." KMS "De KMS was nog al wat", zucht hij. "Moet je je voorstellen, een groep ervaren LO/Sportinstructeurs tussen leerlingen die net van school kwamen. Er waren dan ook veel aanloopproblemen. Daarnaast ontpopten we ons als ware criticasters van de onderlinge instructie. We hadden vooral moeite met het autoritaire lesgeven van de KMS instructeurs. Onze mentoren moesten alle zeilen bijzetten om ons in het goede spoor te krijgen. Ondanks alles heb ik er veel
13
\fee! veranderd is Rob Kaptein nog niet. geleerd en achteraf was hel goed om dit mee te maken. Het OCLO was daarna een verademing voor ons. "
Beruchte Rayon Arnhem Na voltooiing van zijn opleiding op het OCLO in Ossendrecht werd Roberto Kaptein geplaatst op de LO/Spongroep Bernhardkazerne in Amersfoort, waar hij zich voornamelijk bezighield met het lesgeven aan SMO en KMS klassen. Zijn volgende halte werd de LO/Sportgroep Oranjekazerne in de periode dat kap Henk Meijers daar cle leiding had. "Dat werd een fantastische tijd met onder andere René de Laet, Rob Jansen jr, Ruud Dominicus, Ad Alders, Frans Bultink, René de Jager en onze burger Arie Baltussen. De samenwerking tussen het dienstplichtig en beroeps personeel liep daar voorbeeldig, ondanks dat er veel kleurrijke figuren aanwezig waren, niet in het minst kap Henk Meijers zelf. Hij had zijn zaakjes goed voor elkaar. We werkten toen al erg militair gericht, maar er was voldoende ruimte voor recreatiesport. Het belangrijkste vond ik eigenlijk de mate van zelfstandigheid die we kregen. Initiatieven werden op prijs gesteld, zodat je zelf invloed kon uitoefenen op de dingen die je deed. En dat allemaal in een zeer kameraadschappelijke sfeer. Alles was goed gestructureerd en daar liepen we redelijk mee voorop." Kap Henk Meijers Kap Meijers verdween echter middels een regeling op zijn vijftigste uit de KL "Meîjers kon niet bevorderd worden tot majoor binnen de LO/Sportorganisatie, omdat hij geen opleiding gevolgd had aan de Academie voor Lichamelijke Opvoeding. Dat versterkte mijn visie weer eens over de
Za1ldloper
militaire structuur. Als je veel energie steekt in jezelf, kun je daar binnen de KL weinig mee doen. Je hebt het zelf niet in de hand en je komt dan te veel in een keurslijf te zitten. Dat is mij vooral opgebroken, toen er na Meijers andere commandanten kwamen. Meijers was zijn tijd ver vooruit, hij beheerste de netwerk economie. Hij had veel relaties opgebouwd met zijn Stichting Uitwisseling Burger/Militair. Als hij daar mee door had kunnen gaan, had de LO/Sportorganisatie daar veel profijt van kunnen hebben. In het bedrijfsleven is dat anders. Daar laten ze de mensen doen waar ze goed in zijn en stoppen ze niet in hokjes."
LO/Sportgroep Oranjekazerne 1989: Staande van links naar rechts René de lager, Frans BlIltink, Richard Wielzhart, Roh Kaptein, Emiel Klaassen, René de Loet, Erik Verheek, Rob lansen. Zillend van rechts naar links Ad Alt/ers, Rultd DOl11inicllS, Jan JooseJl, WiIlhulI Frieling en Marcel Langeweg
maanden had ik mijn vaste aanstelling al."
Dealer manager Roberto Kaptein vond snel zijn plaats in de kantoorinrichting en zijn ster rees snel. "Doe je de dingen goed, dan gaat het snel. Dat blijft niet onopgemerkt in deze branche. Nu ben ik al weer enkele jaren dealer manager (projectmanagement) Noord, Oost en Midden-Nederland bij Assenburg BV, dat deel uitmaakt van de Samas-Groep NV en vestigingen heeft in heel Europa. Ik verkoop niet alleen, maar geef vooral adviezen en ontwikkel zelf op maatgesneden kantOOlinrichtingen voor mijn klanten. Ik ben de schakel tussen de fabriek (Assenburg) en de dealer om een optimaal eindresultaat tot stand te brengen. De fabriek is gevestigd in Tilburg, maar daar kom ik maar eenmaal in de veertien dagen. Ik ben onderweg of werk thuis in Lochem. De Contacten met het bedrijf onderhoud ik 'on !ine'." Afreageren De sport heeft nog steeds een aparte plaats in zijn hart, ondanks dat hij het helemaal naar zijn zin heeft bij Assenburg. "Lesgeven doe ik niet meer. Wel speel ik regelmatig een potje golf. Daar ben ik op het CIOS mee begonnen als aanvulling op mijn sportpakket en ik heb in mijn luchtmachtperiode nog een cursus goltleraar gevolgd bij Rob Dorrestein op de Roosendaelse golfclub. Daarnaast spring ik regelmatig met een stel vrienden op de mountainbike om ons in de prachtige omgeving van Lochem helemaal af te matten. Dat heb ik af en toe nog steeds nodig. Even afreageren, want in het bedrijfsleven worden geen cadeaus uitgedeeld.
KCT of burger "Kap Speelman was een aimabel mens, maar had volgens mij te weinig atTïniteit met de sport. We botsten dan ook vaak samen. Zodoende wîlde ik weg en had inmiddels aangegeven dat ik naar hel KCT or hel OCLO wilde. Als eerste de KCT, omdat we in Schaarsbergen de grensverleggende activiteÎten goed op de rit hadden staan en ik me daarin wel wilde specütliseren. De geluiden werden echter steeds hardnekkiger, dat het toch het OCLO zou worden. Mijn mening, datje mensen naar het OCLO moel sturen, die er geschikt voor zijn. vond geen gehoor. Ik vond dat ik dat pas zou zijn na een plaatsing op het KCT. Ondertussen had ik al wel in de avonduren enkele managementcursussen gevolgd en begon me af te vragen of ik wel in de sport wilde blijven. Uiteindelijk koos ik voor de uitdaging die het burgerleven heette."
Als de dag van gisteren Toen ging het allemaal beel erg snel. "Ik kan het mij nog herinneren als de dag van gisteren. Via een kennis kreeg ik een baan bij KMC in Rotterdam. In de verkoop binnen- en buitendienst van kantoorinrichting. Een branche waar ik totaal niets van wist. Dezelfde dag heb ik gebeld en dezelfde week had ik al een gesprek. Ik kreeg de kans om me in een halfjaar te bewijzen. Speelman wist al wel dat er wat broeide, maar majoor Pasman hoofd personeel viel het rauw op het dak. Kort en goed, ik gaf een goede baan op en stapte de wereld van de kantoorinrichting binnen met het devies dat ik alles te winnen had en niets te verliezen. Ik moest het alleen allemaal zelf doen. Binnen een tijdsbestek van drie
14
Rob Kaptein maakte de opgang va/1 het ro!sklimmen van dichthij mee.
Zandloper
Het Werk
I
-
Gelijk zo zwaar mogelijk door 000 Roh lansen
ID i e Megafestatie is
niet meer weg te denken uit onze organisatie. Ook dit jaar was de LO/Sportorganisatie onder leiding van elnt Rini IJzelenberg weer nadrukkelijk aanwezig in de Jaarbeurshallen in Utrecht. De objecten waren dezelfde als vorige jaren, zodat na veel evalueren verrassingen bijna zijn uitgesloten. Aan aantrekkingskracht hebben de onderdelen klimtoren, hindernisbaan, beachvolleybal, touwbaan en kracht en cardio nog steeds niet ingeboet. Ondanks dat de Megafestatie minder jongeren aantrok, draaiden de LO/Sport activiteiten steeds met een volle bak.
"Het liep bijzonder goed", was elnt Rini IJzelenberg van mening. "Ik ben zeer tevreden over de inzet van het LO/Sportpersoneel. Over het aanwijzen van het personeel in de voorhereicling ben ik ronduit ontevreden. Middels een aantal individuele acties heb ik zelf personeel geregeld. Gelukkig ging het later via de coördinator beter lopen. Het gevolg hiervan was, dat ik ruim in mijn personeel kwam te ziltell. Dat was ideaal. We konden nu een schermt draaien van één of twee uur op en één uur af. Hiermee voldeed ik meteen aan de grootste klacht van verleden jaar. Toen was er nauwelijks tijd om te rusten, koffie te drinken en eens rondkijken bij de anderen. Werktijden van drie à vier uur waren toen geen uitzondering, bleek na evaluatie."
Sergeant Ton)' Mulder was er voor de dec/oraties.
Moeiteloos Ondanks dat de Megafestatie minder publiek trok, werden de objecten van de LO/Sport net zo goed bezocht als verleden jaar. "Ik kan per dag maar 550 deelnemers verwerken en die hebben we moeiteloos gehaald", vertelde objectleider beachvolleybal aoo Johan Bouman. "Alle speel momenten zaten vol en we moesten soms nog enkele jongeren teleurstellen. " Kracht en cardio De kracht en cardîo ruimte had dit jaar een andere locatÎe gekregen en was van een boarding voorzien. Object leider sm Richard Hesterman: "Vorigjaar stonden we ergens midden in de hal en kon iedereen van alle kanten binnenkomen. Nu hadden we er een boarding omheen, hetgeen een grote herkenning opleverde. De controle was veel groter, ook trouwens omdat de werktijden korter waren. Maar ja, als je er niet snel genoeg bij bent, dan gooien ze toch weer het zwaarste gewicht er op. Dat zal altijd wel zo blijven." Onkruid Ook de LO/Sportorganisatie kreeg bezoek van de actiegroep Onkruid. "Hun acties kregen dan wel de nodige publiciteit, maar meer vertraging dan vijf minuten heeft het ons niet gekost. In het bad bij de touwhindernisbaan hadden ze een poeder gestrooid, zodat het water knalrood kleurde. Door t-lexibel optreden is er verder weinig meer gebeurd. Het gekleurde water hebbeil we cr uit gepompt en zijn gewoon verder gegaan of er niets gebeurd was. Zelf haalden wc ook regelmatig de publiciteit. Zeker toen vier LO/Sportinstructeurs optraden als lijfwacht van de Brutale meiden van Veronica. De kritieken over de LO/Sportorganisatie waren op het lyrische af en dat geeft toch weer de nodige voldoening", resumeert elnt Rini IJzelenberg de bijdrage van de LO/Sportorganisatie aan de Megafestatie
Hel plezier straalde er af hU Rini rizelenberg.
1999.
15
Zandloper
Uitgezonden personeel
~
sm William Frieling (buddy kap Ruud Dominicus) mr 59 09 22 667 12 (NL) Mechbat RVH, SVO LOfS NAPO 80, 3509 VB Utrecht
I
t
sgt 1 Jacob Ensing (buddy sgt Muuk Harmsen) mr640201043 12 (NL) Mechbat RVH, C-Cie LOfS NAPO 80, 3509 VB Utrecht sgt 1 Leon Kluitenberg (buddy sgt I Ton Wessel) rnr690614319 12 (NL) Mechbat RVH, C-team LOfS NAPO 80, 3509 VB Utrecht sm Meine de Boer (buddy aoo Johan Bouman en aoo Theo Vonk) rnr581022122 1 (NL) NSE CIE EFORCE NAPO 75, 3509 VP Utrecht
COLOFON De Zandloper is een uitgave van en voor de LO/Sport-organisatie KL Redactieiraad)
aoo R. lansen (*06-500-7451)
Hoofd-/eindrcducteur:
sm Anthony de Miranda (buddy sm William Verploegen) rn r6201 21 086 1 (NL) VN CIE UNFICYP NAPO JO, 3509 VP Utrecht
Redacteur:
Sm Berry Bodelier (buddy kap Piet Paul) rnr 59 03 12670 1 (NL) 11 AFDRA KFOR StStvzgbt Begeleidingsgroep NAPO 58, 3509 VP Utrecht Sgt Roland Thijssen (buddy sgt Stephan Bonsma) mr 71 02 20 228 1 (NL) 11 AFDRA KFOR StStvzgbt Begeleidingsgroep NAPO 58, 3509 VP Utrecht
kap J. van der Kuaden (*06-529-3612) sm M. Becker (*06-564-2709) sm R. Hesterman (*06-529-3612) sm I J. Welling (*06-532-8163) sm R. Wichhart (*06-678-1385) sm A. Wijnberger (*06-811-2943) drs. B. van der Doelen - TGTF (*06-557-6419)
Redactie-Kopijadres'
E-mait:
LO/SpoJ1organisatie KL Redactie Zandloper Bernhardkazerne MPC53 B Postbus 3003 3800 DA Amersfoort Tel.: PIT: 033-4607484 MDTN: *06-500-7484 LOS/ORG-HFD-ZANDL-HFD-
Kopijfbrieven volgende uitgave dienen uiterlijk20 september 1999 bij het kopijadres te zijn.
Sgt Henri van der Linde (buddy sgt Arjall Kreeft) mr 72 0116 025 1 (NL) Geniehulpbat KFOR NAPO 58, 3509 VP Utrecht
PlantijnCasparie Emmen PlantijnCasparle Emmen De inhoud van dit blad weerspiegelt niet noodzakelijk de mening van C-LO/Sportorganisatie. De redactie behoudt zich het recht voor ingediende kopij niet of gedeeltelijk te plaatsen. De inhoud van ingezonden brieven en artikelen blijft voor rekening van de schrijver. Artikelen uit dit blad mogen worden overgenomen mits de bron wordt vermeld.
Laat eens iets van je horen!
16
