INDIVIDUELE WAARDEOVERDRACHT
Individuele waardeoverdracht
Edwin Schop, Flexis Groep 26 november 2014, Vrije Universiteit Amsterdam
2
Actueel onderwerp • Diverse knelpunten • Fundamentele discussie over herziening • Onduidelijkheden nFTK • Wetsvoorstel Waardeoverdracht i.a.
3
Onderwerpen 1. Stellingen 2. Wat? 3. Waarom? 4. Toepassing 5. Overschot/tekort? 6. Overeenkomst tot afstand? 7. Oplossingsrichtingen
4
1. Stellingen A. Werknemers doen maar wat. B. Bijbetalingsverplichting wegcontracteren niet mogelijk. C. Systeemfout als werknemer nominaal voordeel kan hebben. D. Werknemer kan afstand doen van waardeoverdracht. E. Waardeoverdracht kan worden afgeschaft.
5
2. Wat? Waarneming:* • per jaar 300.000 Wn’s wisseling van baan • aanvraag offerte door 125.000 • 115.000 draagt over (40%) • pensioenwaarde jaarlijks € 1,7 mrd • 40% van overdrachten: waarde < € 2.000 • gemiddelde waarde € 17.000 • kosten € 240 tot € 360 (in–uit): € 70 mln
* Bron: SEO 2010
6
3. Waarom? Werknemers antwoorden: • alles bij 1 uitvoerder…. • voorkomen pensioenbreuk…. • nieuwe pensioenregeling is (denk ik) ‘beter’…. • niet doen, kost namelijk altijd geld…. • geen idee waarom…. • geen idee dat het kan….
7
3. Waarom? Werknemers antwoorden: • alles bij 1 uitvoerder…. • voorkomen pensioenbreuk…. • nieuwe pensioenregeling is (denk ik) ‘beter’…. • niet doen, kost namelijk altijd geld…. • geen idee waarom…. • geen idee dat het kan….
8
3. Waarom? Werknemer wordt aan lot overgelaten: • geen objectieve bron • beperkte informatieplicht: • nieuwe werkgever (art. 21 PW j⁰. art. 2 lid 3 Besluit PW) • adviseur: kost geld (Wft-advies?)
9
3. Waarom? Uitgangspunten waardeoverdracht: • grootste deel van regeling is eindloon • voorkomen pensioenbreuk • bevorderen arbeidsmobiliteit
10
3. Waarom? Uitgangspunten waardeoverdracht: • grootste deel van regeling is eindloon • voorkomen pensioenbreuk • bevorderen arbeidsmobiliteit
Systeem is gebaseerd op achterhaalde uitgangspunten: • toegevoegde waarde is inmiddels beperkt • afweging is veel complexer • nu is rationale van behoud: keuzevrijheid en overzicht • als systeem er niet was, zou je het dan invoeren? #NOT
11
3. Waarom? Keuze voor waardeoverdracht (perspectief werknemer):
•
pensioenbreuk voorkomen
•
alleen nominaal
•
flexibilisering
•
verkeerde keuze bij gebrekkige kennis
•
korting-/indexatiepotentie
•
korting-/indexatiepotentie
•
geen afkooprisico
•
NP-opbouw vervalt
•
fiscale afhandeling
•
risico van concentratie
•
risicospreiding
•
arbeidsmobiliteit
12
4. Toepassing Waardeoverdracht limitatief in Pensioenwet opgenomen
Recht op waardeoverdracht:(1) • individuele uitdiensttreding einde deelneming (art. 71 PW) • verzoek aan ontvangende pensioenuitvoerder • binnen termijn van 6 maanden na start verwerving • termijn komt te vervallen
TK 33 972, nr. 26 ‘……omdat waardeoverdracht in
veel gevallen een verbetering betreft…..’
• bevoegdheid komt te vervallen (art. 75 lid 1 sub a. PW) • calculerende (ex-)werknemer?
13
4. Toepassing Recht op waardeoverdracht:(2) • aanspraken opgebouwd na 8 juli 1994 (art. 73 PW) • verbod kosten voor rekening van deelnemer (nietigheid) • expiratie kapitaal- of premieovereenkomst verzekeraar (art. 81 PW)
14
4. Toepassing Geen recht op waardeoverdracht (art. 72 PW): • sub a. dekkingstekort (100%) pensioenfonds, opschortende werking (herleving art. 74 PW) • t.a.v. korting of bijbetaling: offerte (oud) of niet (nieuw) • PW was niet ‘dekkingstekort-proof’ • art. 23a Besluit uitvoering PW • sub b. noodregeling of faillissement verzekeraar • sub c. financiële toestand ex-werkgever
Geen recht (tijdelijk) voor ‘kleine’ werkgever (art. 72a PW)
15
4. Toepassing Waardeoverdracht en nabestaandenpensioen:(1) • partner moet instemmen voor overdracht opbouw-NP • toename risico-NP • opletten overdracht naar DC: NP is minder • risico-NP komt te vervallen:(i) • door waardeoverdracht extra dienstjaren bij opbouw-NP • probleem bij onderdekking • STAR 2010: voorstel tot tijdelijke uitruil • oprekken werkingssfeer art. 55 lid 5 PW? • (soms) mogelijk om risico-NP voort te zetten
16
4. Toepassing Waardeoverdracht en nabestaandenpensioen (NP):(2) • risico-NP komt te vervallen:(ii) • mogelijkheid uitruil einde betrekking (art. 61 lid 1 PW) • als nieuwe regeling ook risico-NP extra dienstjaren: • moet in reglement zijn opgenomen • onder voorwaarden
Besluit nr. DGB2010/2733M, Stcrt. nr. 14304
17
4. Toepassing Van DB naar DB: • gelijke aanspraak door toekenning dienstjaren (art. 28 lid 3 Besluit PW) • afweging: indextiebeleid, financiële soliditeit, NP
18
4. Toepassing Van DB/DC naar DC: • wettelijke overdrachtswaarde (DB) of kapitaal (DC) gaat over (eventuele aan- en verkoopkosten) • tenzij DC met directe inkoop van aanspraken • afweging: • DB: soliditeit, beleggingsbeleid, NP • DC: beleggingsbeleid, kosten, NP
19
5. Overschot/tekort? Over- of onderdekking (werknemer): • nominale aanspraken, geen recht op overdekking • balans voor- en nadelen inkomend/uitgaand bij fondsen • risico van verwatering • STAR (2009): vaste opslag 20%, tenzij Dg < 120% • geen plicht tot bijbetaling als onderdekking
20
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(1) • ‘bijbetalingsproblematiek’ met name door intrede rekenregels PW • bij verzekerde regeling, ‘niet’ bij pensioenfonds • niet bij DC, tenzij inkoop aanspraken • niet ‘onvolledig’ gefinancierd
21
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(2) • (met name) waarderingsverschil rente voorziening en marktrente
(RTS DNB 25-jaar 1 oktober voorafgaand; 2015: 2,156%):
afkoopwaarde
overdrachtwaarde
inkoopwaarde
22
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(2) • (met name) waarderingsverschil rente voorziening en marktrente:
afkoopwaarde
overdrachtwaarde
inkoopwaarde
• marktrente > contractrente (tot 2011): • vrijval uitgaande waardeoverdracht • bijbetaling inkomende waardeoverdracht 23
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(2): • (met name) waarderingsverschil rente voorziening en marktrente:
afkoopwaarde
overdrachtwaarde
inkoopwaarde
• vanaf 2011 andersom: • bijbetaling uitgaande waardeoverdracht • vrijval inkomende waardeoverdracht? 24
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(3): • wanneer welke geldstroom?
MR > RR
MR < RR
INKOMEND
UITGAAND
•
fonds/Wg betaalt bij
•
fonds/Wg ontvangt verschil
•
art. 26 Besluit PW
•
art. 26 Besluit PW
•
Wn ontvangt extra
•
Wg betaalt bij
pensioen
•
art. 19 lid 3 Regeling PW
•
Art. 71 lid 2 PW
•
Handelingen II 1887
25
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(3): • wanneer welke geldstroom?
MR > RR
MR < RR
INKOMEND
UITGAAND
•
fonds/Wg betaalt bij
•
fonds/Wg ontvangt verschil
•
art. 26 Besluit PW
•
art. 26 Besluit PW
•
Wn ontvangt extra
•
fonds/Wg betaalt bij
pensioen
•
art. 19 lid 3 Regeling PW
•
art. 71 lid 2 PW
•
Handelingen II 1887
26
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(4): • art. 26 Besluit PW: verschil overdrachtwaarde versus voorziening • ‘als niet gelijk’ • ‘verschil ten gunste/laste ex-werkgever of ex-fonds’
27
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(5): • art. 19 lid 3 Regeling PW: verschillen overdrachtswaarde • ‘als lager’ • ‘verschil ten laste nieuwe werkgever of nieuwe fonds’ • als hoger niet bepaald: • ‘verschil NIET ten gunste nieuwe werkgever of nieuwe fonds’ • maar ten gunste van werknemer (art. 71 lid 2 PW) • aanhangsel Handelingen II 2010-11 nr. 1887
28
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(6) • art. 26 Besluit PW: dwingen of regelend recht? • dwingend: nooit ten laste van werknemers • regelend: ten laste van werknemer als afgesproken
29
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(6) • art. 26 Besluit PW: dwingen of regelend recht? • dwingend: nooit ten laste van werknemers • regelend: ten laste van werknemer als afgesproken
30
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(7) • art. 26 Besluit PW en art. 19 lid 3 Regeling PW: • fonds of werkgever (i.g.v. verzekerde regeling) • uitvoerder i.p.v. fonds: dan afhankelijk van uitvoeringsovereenkomst
31
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(7) • art. 26 Besluit PW en art. 19 lid 3 Regeling PW: • fonds of werkgever (i.g.v. verzekerde regeling) • uitvoerder i.p.v. fonds: dan afhankelijk van uitvoeringsovereenkomst
32
5. Overschot/tekort? Betalen of ontvangen (werkgever):(8) • tijdelijke beperking waardeoverdracht: • art. 72a PW j⁰. art. 19a Besluit uitvoering PW • ‘tijdelijk’: 2012 tot herziening wettelijk systeem • voorwaarden: • kleine Wg = loonsom 767.500 (ca. 25 Wn) • bijbetaling >15K + >10% overdrachtswaarde • verzekeren via opslag admin. kosten (risicopremie)
33
6. Overeenkomst tot afstand? Wel of geen belangentegenstelling bij wel of geen overdracht: Wg voordeel
Wg nadeel
Wn voordeel Wn nadeel
34
6. Overeenkomst tot afstand? Wel of geen belangentegenstelling bij wel of geen overdracht: Wg voordeel
Wg nadeel
Wn voordeel Wn nadeel
35
6. Overeenkomst tot afstand? Werkgever wil geen bijbetalingsrisico’s (nu en in toekomst):(1) • werknemer kan een verzoek richten tot uitvoerder • uitvoerder moet verzoek inwilligen • Wg in beginsel geen partij • overeenkomst tot niet doen van waardeoverdracht • werknemer verklaart verzoek niet (nooit) te doen • Minister SoZaWe: ‘ja, dat kan’
Handelingen II 2010/11, 645, p. 2
36
6. Overeenkomst tot afstand? Werkgever wil geen bijbetalingsrisico’s (nu en in toekomst):(2) • ‘informed consent’ ter voorkoming wilsgebreken • in strijd met art. 71 lid 6 PW?
‘Elk beding strijdig met dit artikel is nietig.’
• ‘afkopen’ recht op waardeoverdracht versus contractbreuk • …..meningen lopen uiteen • geen (structurele) oplossing
37
7. Oplossingen? Scenario’s: VERPLICHTEN
AANPASSEN
‘WAARDE’OVERDRACHT
AFSCHAFFEN
Wettelijk plicht:
Met oplossingen voor:
Met toepassingen van:
Schrappen:
• Vergaarbak ‘ZZP’
•
Bijbetaling
• Digitalisering proces
• Digitalisering info
•
Risico-NP
• Risico-NP
• Opt-out ruil OP/NP
•
Verwatering
• Buffers • Verplichte overdracht klein pensioen
+ overzicht
+ keuzevrijheid
+ ‘keuzevrijheid’
+ kosten beperkt
+ eenvoud
+ overzicht
+ overzicht
+ eenvoud
+ geen afkoop
+ geen bijbetaling
+ geen bijbetaling
+ risicospreiding
- geen keuzevrijheid
+ profijt indexatie
+ profijt indexatie
- geen keuzevrijheid
- bijbetaling
- hoge kosten
+ processing
- geen profijt indexatie
- hoge kosten
- oplossing bijbetaling?
- verlies aanspraken
- afkooprisico
- risicospreiding
- geen inzicht
- laag risico-NP
- geen profijt indexatie
- jaarlagen nFTK
- opbouw NP naar DC
- waardering waarde
- arbeidsmobiliteit
38
7. Oplossingen? Scenario’s: VERPLICHTEN
AANPASSEN
‘WAARDE’OVERDRACHT
AFSCHAFFEN
Wettelijk plicht:
Met oplossingen voor:
Met toepassingen van:
Schrappen:
• Vergaarbak ‘ZZP’
•
Bijbetaling
• Digitalisering proces
• Digitalisering info
•
Risico-NP
• Risico-NP
• Opt-out ruil OP/NP
•
Verwatering
• Buffers • Verplichte overdracht klein pensioen
+ overzicht
+ keuzevrijheid
+ ‘keuzevrijheid’
+ kosten beperkt
+ eenvoud
+ overzicht
+ overzicht
+ eenvoud
+ geen afkoop
+ geen bijbetaling
+ geen bijbetaling
+ risicospreiding
- geen keuzevrijheid
+ profijt indexatie
+ profijt indexatie
- geen keuzevrijheid
- bijbetaling
- hoge kosten
+ processing
- geen profijt indexatie
- hoge kosten
- oplossing bijbetaling?
- verlies aanspraken
- afkooprisico
- risicospreiding
- geen inzicht
- laag risico-NP
- geen profijt indexatie
- jaarlagen nFTK
- opbouw NP naar DC
- waardering waarde
- arbeidsmobiliteit
39
7. Oplossingen? Scenario’s: VERPLICHTEN
AANPASSEN
‘WAARDE’OVERDRACHT
AFSCHAFFEN
Wettelijk plicht:
Met oplossingen voor:
Met toepassingen van:
Schrappen:
• Vergaarbak ‘ZZP’
•
Bijbetaling
• Digitalisering proces
• Digitalisering info
•
Risico-NP
• Risico-NP
• Opt-out ruil OP/NP
•
Verwatering
• Buffers • Verplichte overdracht klein pensioen
+ overzicht
+ keuzevrijheid
+ ‘keuzevrijheid’
+ kosten beperkt
+ eenvoud
+ overzicht
+ overzicht
+ eenvoud
+ geen afkoop
+ geen bijbetaling
+ geen bijbetaling
+ risicospreiding
- geen keuzevrijheid
+ profijt indexatie
+ profijt indexatie
- geen keuzevrijheid
- bijbetaling
- hoge kosten
+ processing
- geen profijt indexatie
- hoge kosten
- oplossing bijbetaling?
- verlies aanspraken
- afkooprisico
- risicospreiding
- geen inzicht
- laag risico-NP
- geen profijt indexatie
- jaarlagen nFTK
- opbouw NP naar DC
- waardering waarde
- arbeidsmobiliteit
40
7. Oplossingen? Scenario’s: VERPLICHTEN
AANPASSEN
‘WAARDE’OVERDRACHT
AFSCHAFFEN
Wettelijk plicht:
Met oplossingen voor:
Met toepassingen van:
Schrappen:
• Vergaarbak ‘ZZP’
•
Bijbetaling
• Digitalisering proces
• Digitalisering info
•
Risico-NP
• Risico-NP
• Opt-out ruil OP/NP
•
Verwatering
• Buffers • Verplichte overdracht klein pensioen
+ overzicht
+ keuzevrijheid
+ ‘keuzevrijheid’
+ kosten beperkt
+ eenvoud
+ overzicht
+ overzicht
+ eenvoud
+ geen afkoop
+ geen bijbetaling
+ geen bijbetaling
+ risicospreiding
- geen keuzevrijheid
+ profijt indexatie
+ profijt indexatie
- geen keuzevrijheid
- bijbetaling
- hoge kosten
- verlies aanspraken
- geen profijt indexatie
- hoge kosten
- oplossing bijbetaling?
- geen inzicht
- afkooprisico
- risicospreiding
- jaarlagen nFTK
- laag risico-NP
- geen profijt indexatie
- waardering waarde
- opbouw NP naar DC - arbeidsmobiliteit
41
7. Oplossingen? Scenario’s: VERPLICHTEN
AANPASSEN
‘WAARDE’OVERDRACHT
AFSCHAFFEN
Wettelijk plicht:
Met oplossingen voor:
Met toepassingen van:
Schrappen:
• Vergaarbak ‘ZZP’
•
Bijbetaling
• Digitalisering proces
• Digitalisering info
•
Risico-NP
• Risico-NP
• Ruil OP/NP
•
Verwatering
• Buffers
• 40-jaren risico NP
• Verplichte overdracht klein
• Vetorecht afkoop klein
pensioen
pensioen
+ overzicht
+ keuzevrijheid
+ ‘keuzevrijheid’
+ kosten beperkt
+ eenvoud
+ overzicht
+ overzicht
+ eenvoud
+ geen afkoop
+ geen bijbetaling
+ geen bijbetaling
+ risicospreiding
- geen keuzevrijheid
+ profijt indexatie
+ profijt indexatie
+ geen afkooprisico
- bijbetaling
- hoge kosten
+ processing
+ risico-NP
- hoge kosten
- oplossing bijbetaling?
- verlies aanspraken
- geen keuzevrijheid
- risicospreiding
- geen inzicht
- geen profijt indexatie
- geen profijt indexatie
- jaarlagen nFTK
- opbouw NP naar DC
- waardering waarde
- arbeidsmobiliteit
42
7. Oplossingen? Waarneming:(1) • werkgevers en werknemers zijn/worden het niet eens • als systeem er niet was, zou je het dan invoeren? #NOT • ieder scenario kent stevige voor- en nadelen • geen van scenario’s is optimaal (te maken) • ook niet bij ‘cherry picking’ uit scenario’s
43
7. Oplossingen? Waarneming:(2) • waarom dan niet voor eenvoudigste oplossing? •
afschaffen: doel heiligt de middelen niet meer
•
uniform 40 jaren risicopensioen
•
vetorecht afkoop klein pensioen
•
digitalisering
44