IN HET SPOOR VAN DAN BROWN EEN MYSTERIEUZE TOCHT OP ZOEK NAAR HET BERNINI MYSTERIE

IN HET SPOOR VAN DAN BROWN EEN MYSTERIEUZE TOCHT OP ZOEK NAAR HET BERNINI MYSTERIE

afstand: duur: moeilijkheidsgraad: scooter: bijzonderheden:

ca. 12 kilometer ongeveer een halve dag eenvoudig mogelijk (let op: aantal voetgangerszones) een tocht door het oude Rome, langs alle plekken uit Dan Browns ‘Bernini Mysterie’, zoals Vaticaanstad, het Pad der Verlichting met de kerken waar de kardinalen geofferd werden en de mysterieuze kunstwerken van Bernini. Om praktische redenen volgt de route niet altijd de exacte volgorde van het boek: Robert Langdon en Vittoria Vetra doorkruisen de stad in een onlogische richting, waardoor onze tocht meer dan twee keer zo lang zou worden.

Hoogtepunten: Tiberina Ziekenhuis: het eeuwenoude ziekenhuis op het Tibereiland waar Robert wordt opgenomen Pantheon: Tempel uit de Oudheid, daarna kerk. Begin van het Pad der Verlichting. Of toch niet? Piazza Navona: Het grote plein met de Vierstromenfontein van Bernini, het vierde Altaar van de Wetenschap Engelenburcht: De geheimzinnige Kerk der Verlichting, het eindpunt van het Pad der Verlichting en schuilplaats van de Illuminati Sint-Pietersplein & Sint-Pieter: Een groot deel van het boek speelt zich hier af. Bovendien tweede Altaar van de Wetenschap met het element ‘Lucht’ Passetto: de geheime, eeuwenoude brug tussen Sint-Pieter en de Engelenburcht Santa Maria del Popolo: Het eerste van de vier Altaren van de Wetenschap Piazza Barberini & Fontana del Tritone: Tussenstop op weg naar het element ‘Vuur’ Santa Maria della Vittoria: Het derde van de vier Altaren van de Wetenschap ©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 1

Het Bernini Mysterie: Na een lugubere moord op een wetenschapper in Zwitserland wordt de hulp van de Amerikaanse hoogleraar Religieuze Iconologie Robert Langdon ingeroepen. Het misdrijf blijkt te zijn gepleegd door een eeuwenoud geheim genootschap, de Illuminati. Ooit ontstaan uit een groep door de kerk vervolgde wetenschappers onder leiding van Galileo Galilei, lijkt de groep nu in het daglicht te willen treden met een aantal opzienbarende misdaden: vier kardinalen, bijeen in Rome voor het kiezen van een nieuwe paus, zijn ontvoerd en dreigen eveneens gedood te worden. Bovendien is op een geheime plek in Rome een krachtige bom verborgen, die de stad met de grond gelijk zal maken. Samen met de dochter van de vermoorde wetenschapper gaat Langdon in Rome en in Vaticaanstad op onderzoek uit om de moorden te stoppen en de bom te kunnen vinden. Zijn enige wapen: zijn grote kennis over symbolen en kunstgeschiedenis. Langdon en Vetra moeten op zoek naar Het Lichtend Pad, de route die wetenschappers moesten afleggen om zich te kunnen aansluiten bij de Illuminati. In het Geheime Archief van het Vaticaan vinden ze het laatst overgebleven exemplaar van een boekje van Galilei, de Diagramma della Verità uit 1639. Ingenieus verstopt in het boek staat het segno, de aanwijzing om het Pad der Verlichting te volgen: Van Santi’s aardse graf met met duivelsgat, Mystieke teek’nen, kruislings door de stad. Het lichtend pad is daar, en beidt uw tocht, Laat engelen u wijzen wat u zocht. De Illuminati zouden vier beeldhouwwerken kruislings hebben verspreid over Rome. De kunstwerken, die een eerbetoon moesten zijn aan de vier elementen van de wetenschap (Aarde, Lucht, Vuur en Water) hadden voor leken een neutrale betekenis, maar moesten toekomstige Illuminati de weg leiden naar de Kerk der Verlichting, de geheime plek waar de Illuminati bijeenkwamen. Onze tocht leidt langs de belangrijkste plekken uit het boek. We zien de vier zogenaamde Altaren van de Wetenschap van binnen en komen langs alle andere locaties die een belangrijke rol spelen in het boek. Onderweg passeer je nog andere belangrijke monumenten van de Eeuwige Stad, die steeds worden toegelicht. Om overal voldoende tijd over te houden hanteren we een andere, meer logische volgorde dan het boek. Per etappe wordt het verhaal van Het Bernini Mysterie steeds duidelijker, zodat je niets hoeft te missen.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 2

ETAPPE 1: TERMINI - TIBERINA ZIEKENHUIS (3,3 km) Piazza dei Cinquecento  Viale Luigi Enaudi  Piazza della Repubblica  Via Nazionale  Via Firenze  Via 20 Settembre  Piazza del Quirinale  Via 24 Maggio  Largo Magnanapoli  Via 4 Novembre  Via Cesare Battisti  Piazza Venezia  Via di San Marco  Via di San Venanzio  Piazza d’Aracoeli  Via del del Teatro di Marcello  Via del Foro Olitorio  Lungotevere dei Pierleoni  Ponte Fabricio We beginnen deze tocht op het Piazza dei Cinquecento, het grote plein voor het hoofdstation van Rome. Dit enorme gebouw werd in de jaren dertig van de vorige eeuw gebouwd in opdracht van Mussolini, die met dit vervoersknooppunt de verwachte verkeersstromen voor de geplande Wereldtentoonstelling wilde opvangen. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog ging de Expo uiteindelijk niet eens door. De naam van het plein waar we nu staan (‘Plein van de 500’) refereert aan de slag tegen het toenmalige Abessinië bij Dogali in 1887. Van de ongeveer 500 Italiaanse strijders die deelnamen aan deze veldslag kwamen er 461 om het leven. Verwijzingen naar historische gebeurtenissen (in getallen, zoals hier, of door middel van data in straatnamen) kom je trouwens verspreid over Rome, en over heel Italië tegen. We vertrekken vanaf het grote plein, met onze rug naar het stationsgebouw en nemen de weg links langs de Thermen van Diocletianus, richting de Piazza della Repubblica. Op dit plein met de rotonde in het midden slaan we linksaf, de drukke Via Nazionale op. Dit is een erg drukke weg, dus we slaan na ongeveer 100 meter rechtsaf de Via Firenze in. Deze weg volgen we omhoog tot aan de Via Venti Settembre. Daar slaan we linksaf en rijden deze straat zo’n 700 meter door. Vergeet niet om bij de kruising met de Via delle Quattro Fontane even te kijken naar de San Carlo alle Quattro Fontane, een prachtige barokke, door Borromini gebouwde kerk op het hoogste punt van de heuvel Quirinaal. De kerk is genoemd naar de vier fonteinen op de straathoeken, die in opdracht van paus Sixtus V aan het eind van de zestiende eeuw zijn gebouwd. Bijna aan het eind passeren we aan de rechterkant de ambtswoning van de Italiaanse president, het Quirinale. We vervolgen de weg langs het plein omlaag tot aan de verkeerslichten bij de rotonde met de palmbomen in het midden. We slaan hier rechtsaf en volgen de weg met een aantal bochten naar beneden, tot op het Piazza Venezia. Hier slaan we linksaf en slaan vervolgens vóór het enorme witte gebouw (het monument voor Victor Emanuel) naar rechts. Op het drukke verkeersplein slaan we linksaf, om het plantsoen heen en daarna de Via del Teatro di Marcello in. We rijden nu af op het gebouw waar de straat naar genoemd is, een antiek theater (dus geen arena) uit de eerste eeuw voor Christus. In de zestiende eeuw werd bovenop de tweede ring zelfs nog een woonverdieping gebouwd. Bij de eerstvolgende verkeerslichten slaan we rechtsaf, de licht stijgende weg richting de Tiber in. We komen nu uit op het Lungotevere dei Pierleoni, de met platanen omzoomde weg die hoog boven de Tiber loopt. Let wel op, want dit is een drukke weg. Na enige tientallen meters steken we de weg over om via het bruggetje het Tibereiland te bereiken, het kleinste van de twee eilanden in de Tiber. Dit is onze eerste stop. Al sinds de Oudheid is dit eiland nauw verbonden met de stad. Het werd ooit Insula Inter-Duos-Pontes genoemd, eiland tussen twee bruggen. Van één van die twee oude bruggen, de Pons Aemilius uit de tweede eeuw na Christus, is aan de andere kant van het eiland nog een overblijfsel te zien. Midden op het eiland bevindt zich sinds eeuwen het Tiberina Ziekenhuis, een hospitaal geleid door de katholieke Fatebenefratelli-orde. Nadat Robert Langdon samen met de Camerlengo, de kamerheer van de overleden paus, de bom met een helikopter tot ver boven Rome heeft gebracht, besluit hij de sprong te wagen. Zonder parachute, maar slechts met een kleed dat als valscherm moet ©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 3

fungeren. Gelukkig landt hij in de wild stromende Tiber, waaruit hij gered wordt en overgebracht wordt naar het ziekenhuis.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 4

ETAPPE 2: TIBERINA ZIEKENHUIS - PANTHEON (1,3 km) Ponte Fabricio  Lungotevere dei Cenci  Via Arenula  Via di Torre Argentina  Via della Rotonda

We gaan door naar de volgende stop, het Pantheon. De afstanden tussen de verschillende punten worden nu gelukkig wat korter. We rijden terug de brug over naar de drukke weg waar we vandaan kwamen en slaan linksaf de Lungotevere dei Cenci op. Deze weg, die parallel loopt aan de Tiber, rijden we zo’n 300 meter af, tot aan het kruispunt met de Via Arenula. Deze weg slaan we in, dieper de stad in. We volgen de weg tot aan de archeologische opgravingsplaats van de Torre Argentina. Om ver omrijden te voorkomen, is het het handigste hier even af te stappen en het plein in een rechte lijn over te steken. Aan de overkant vervolgen we de smalle Via di Torre Argentina, die verderop overgaat in de Via della Rotonda. Al snel zien we daarna aan onze rechterhand het enorme gebouw van het Pantheon opdoemen. Robert en Vittoria spoeden zich naar deze plek zodra ze in het boekje van Galilei de aanwijzing ‘Van Santi’s aardse graf met met duivelsgat’ hebben ontcijferd. Dit is immers de plek waar de schilder Rafaël Santi begraven ligt. De koepel van het enorme gebouw, dat in de Oudheid als tempel werd gebouwd en pas veel later een katholieke kerk werd, is open. Toen de kerk werd ingewijd zou de duivel het gebouw dwars door de dak van de koepel zijn ontvlucht, een groot rond gat achterlatend. Tot op de dag van vandaag klettert de regen door het dak op de marmeren vloer. Al snel komt Vittoria erachter dat Rafaël hier weliswaar begraven werd, maar pas lang nadat Galilei zijn geheime boodschap schreef. Met wat hulp van een gids komen ze erachter dat ‘het aardse graf van Santi’ niet verwijst naar zijn eigen laatste rustplaats, maar naar een grafmonument dat de beroemde kunstenaar destijds voor de twee steenrijke gebroeders Chigi ontwierp: het praalgraf in de Santa Maria della Vittoria kerk op het Piazza del Popolo. Ze zijn dus op de verkeerde plek aan het zoeken.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 5

ETAPPE 3: PANTHEON - PIAZZA NAVONA: 0,3 km Salita de’ Crescenzi  Via della Dogana Vecchia  Via del Salvatore  Piazza Madama  Corsia Agonale

Onze volgende stop, de Piazza Navona, ligt hier vlak achter. Omdat dit overwegend voetgangersgebied is, moeten we dit deel van de route een aantal keer korte stukjes lopen met de fiets aan de hand. Staande met het gezicht naar het Pantheon, nemen we de weg aan onze rechterhand, de Salita de’ Crescenzi. Aan het einde van dit korte straatje slaan we rechtsaf en gaan bijna direct naar links, de Via del Salvatore in. Op de Piazza Madama, waar de Italiaanse Senaat zetelt, slaan we weer linksaf, en bijna direct weer naar rechts, via de Corsia Agonale naar het Piazza Navona. Dit grote, ellipsvormige plein dankt zijn vorm aan het stadion van Domitianus uit 85 na Christus, waarvan de resten nog onder het wegdek zijn te vinden. Het stadion was 276 meter lang, 54 meter breed en bood plaats aan maar liefst 30.000 toeschouwers (als je hierin geïnteresseerd bent, is het aan te raden de route ‘Ondergronds Rome’ ook eens te rijden). Robert komt op de Piazza Navona uit nadat hij beseft dat de aanwijzing ‘Mystieke teek’nen, kruislings door de stad’ niet alleen slaat de vier Altaren van de Wetenschap die in de vorm van een kruis over de stad verspreid zijn, maar ook op Bernini’s Fontana dei quattro fiumi, de Vierstromenfontein midden op het beroemde plein. De fontein werd in het midden van de zeventiende eeuw gebouwd, met gebruikmaking van een Egyptische obelisk. Deze obelisk werd blijkens de hiëroglyfen in het jaar 81 na Christus gebouwd voor keizer Domitianus. Net als veel van de andere Romeinse obelisken werd de naald diverse keren binnen de stad verplaatst. Dit exemplaar heeft bijvoorbeeld eeuwenlang bij het Circus Maximus gestaan, de enorme renbaan achter het Forum Romanum. In de zeventiende eeuw besloot Paus Innocentius het omgevallen bouwwerk daar weg te halen en te laten opnemen in de fontein. Robert slaagt er deze keer in de geheimzinnige moordenaar voor te zijn en ziet de Illuminatus zijn geboeide slachtoffer uit een busje sleuren en in de fontein gooien. Helaas slaagt hij er niet in het leven van de kardinaal te redden en hij moet de moordenaar laten gaan. Nu hij het vierde en laatste Altaar van de Wetenschap, gewijd aan het element Water, heeft gevonden, moet hij de vijfde en moeilijkste stap van het Pad der Verlichting afleggen: het vinden van de Kerk der Verlichting, de schuilplaats van de Illuminati. Hij beklimt de voet van de obelisk en kan zo over de stad heenkijken. Plotseling begrijpt hij waar de schuilplaats moet zijn: het enorme gebouw van de Engelenburcht, aan de oever van de Tiber met uitzicht op het Vaticaan. In volle vaart op dus naar de volgende stop: de Engelenburcht.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 6

ETAPPE 4: PIAZZA NAVONA - ENGELENBURCHT: 0,8 km Via Agonale  Piazza di Tor Sanguigna  Via Giuseppe Zanardelli  Piazza dei Tribunali  Lungotevere Castello

We verlaten het plein via de noordzijde (ter oriëntatie: de witte Sant’Agnese in Agone kerk van Bernini’s rivaal Borromini markeert de westzijde van het plein). Let wel op, ook dit straatje is voetgangersgebied. Via de Piazza di Tor Sanguigna en de Via Giuseppe Zanardelli rijden we richting de Tiber. We steken het kruispunt over naar de brug die de rivier overspant. Nadat we de overkant hebben bereikt, slaan we linksaf en daar dient zich achter de bomen direct het volgende hoogtepunt van de tocht op: De Engelenburcht. Het enorme gebouw uit ongeveer 140 na Christus werd gebouwd als Mausoleum voor keizer Hadrianus. Al heel snel kreeg het door zijn strategische legging ook verdedigende taken, onder meer voor het Vaticaan, dat buiten de oude stadsmuren lag. In het gebouw, dat in de loop der eeuwen steeds verder werd omgebouwd tot een onneembare vesting, heeft zich ooit zelfs de pauselijke schatkamer bevonden. Ook Robert Langdon slaagt er aanvankelijk niet in het gebouw binnen te komen. Via de uitschuifarm van een satellietauto weet hij tenslotte op de borstwering te geraken. Na een tocht door het doolhof van gangen vindt hij de schuilplaats, en Vittoria, die hier door de Illuminatus gevangen gehouden wordt. Samen weten ze de man te verslaan en spoeden zich dan naar het Vaticaan. De bom die Rome bedreigt is namelijk nog niet gevonden.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 7

ETAPPE 5: ENGELENBURCHT – SINT-PIETERSPLEIN(0,7 km) Route: Largo Giovanni XII  Piazza Pia  Via della Conciliazione  Piazza Pio XII  Piazza San Pietro

Robert en Vittoria verlaten de Engelenburcht via de Passetto, de geheime bovengrondse gang tussen de burcht en de Sint-Pieter. Wij benaderen het Sint-Pietersplein over de Via della Conciliazione, de kaarsrechte toegangsweg naar het Sint-Pietersplein. Aan deze tamelijk recente weg zit nog een verhaal vast. Bij de eenwording van Italië in 1870 was de Pauselijke Staat, die in de loop der eeuwen territoriaal flink was uitgebreid, gereduceerd tot slechts enkele kerken in en nabij Rome. Mussolini sloot met de paus het Verdrag van Lateranen, waarin onder meer de stichting van de staat Vaticaanstad werd geregeld. Als blijk van verzoening met de paus liet de dictator dwars door een oude wijk de brede Via della Conciliazione aanleggen. Waar de meesten het erover eens zijn dat dat andere prestigeproject van Mussolini, de Via dei Fori Imperiali, een verminking van het forum is, creëert deze weg wel een fantastisch zicht op de Sint-Pietersbasiliek. Naarmate je dichterbij komt zie je steeds beter de enorme grootte van het plein, dat omarmd wordt door de zuilengalerij van Bernini. De kerk in zijn werd in zijn huidige vorm tussen 1505 en 1626 gebouwd op de plek waar ooit het circus van Nero stond, de plek waar volgens de traditie Petrus werd gedood en begraven. Bij het ontwerp van de bouw en de koepel waren onder meer Bramante, Rafaël, Antonio de Sangallo, Michelangelo en Bernini betrokken. Midden op het plein staat de meer dan 40 meter hoge obelisk, die in het jaar 37 na Christus in opdracht van keizer Caligula vanuit Egypte naar Rome werd overgebracht. Vlakbij de obelisk bevindt zich in het plaveisel de marmeren steen die het tweede van de vier elementen uitbeeldt: de lucht. De steen, met de tekst ‘West’ en ‘Ponente’ wordt ook wel Respiro di Dio, de adem van God genoemd. Op deze plek, bij het tweede Altaar van de Wetenschap, treffen Robert en Vittoria het lichaam van de tweede kardinaal. Zijn longen zijn doorboord. Opnieuw een rituele moord dus, ditmaal gebaseerd op het teken ‘Lucht’. De tijd voor Robert en Vittoria begint te dringen, want er zijn nog twee kardinalen zoek. Op en rond het Sint-Pietersplein speelt zich een groot deel van het boek af. Na de dood van de paus komen hier duizenden gelovigen en belangstellenden naar toe om te wachten op de witte rook uit de achterliggende Sixtijnse Kapel. Vanuit de werkkamer van de paus (tweede raam rechts van de bovenste verdieping) in het naast de kerk gelegen Apostolisch Paleis kijken Robert en Vittoria samen met de Camerlengo neer op de mensenmassa, terwijl ze weten dat binnen enkele uren een zware bom zal ontploffen. Indien je zelf de paus wilt zien, kom hier dan op een zondagmorgen. Als de paus in Rome is, geeft hij op deze dag om 12.00 uur de zegen vanuit het raam van zijn werkkamer.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 8

ETAPPE 6: SINT-PIETERSPLEIN - PASSETTO: 0,1 km Piazza Pio XII  Largo del Colonnato  Via dei Corridori

Aan het eind van de dertiende eeuw liet paus Nicolaas III de zogenaamde Passetto of Corridoio bouwen, een hoge, verstevigde gang tussen de Engelenburcht en de toenmalige Sint-Pieter. Via deze gang konden de pausen in tijden van nood, zoals bij de plundering van Rome in 1527, ongezien vanuit het Vaticaan de burcht bereiken. Robert en Vittoria rennen vanuit de Engelenburcht over de muurgang naar de Sint-Pieter. De Passetto is normaal gesproken afgesloten, maar blijkt regelmatig te zijn gebruikt om heimelijk tussen de burcht en de pauselijke vertrekken te komen. Via de gang komen ze uit in het Apostolisch paleis, waar ze net de ontknoping van het mysterie denken mee te maken: de ontmaskering van Janus, de leider van de Illuminati. Helaas blijkt de dader iemand anders te zijn dan ze denken. Om vanaf het Sint-Pietersplein bij de Passetto te komen verlaten we het plein met onze rug naar de kerk en gaan linksaf om de zuilengalerij heen. We zien het bouwwerk met de zware kantelen vrijwel direct voor ons liggen. Zoals je ziet is het nog een behoorlijke afstand die de pausen in geval van nood moesten overbruggen. In de Toscaanse stad Florence heb je trouwens een vergelijkbaar bouwwerk, de Corridoio Vasariano. Via deze gang konden de Medici-heersers zich ongezien en ongehinderd door het volk bewegen tussen hun werkpaleis, het Palazzo Vecchio en hun woonplaats, het Palazzo Pitti aan de overzijde van de Tiber.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 9

ETAPPE 7: PASSETTO – SANTA MARIA DEL POPOLO: 2,5 km Via dei Corridori  Borgo Sant’Angelo  Piazza Pia  Largo Giovanni XII  Lungotevere Castello  Piazza dei Tribunali  Ponte Umberto I  Lungotevere Marzo  Via Ferdinando di Savoia

We slaan rechtsaf en volgen de Passetto richting de Engelburcht. Vlak voor de Engelenburcht gaan we bij de driesprong rechtsaf. Pas op, want dit is een drukke weg. Steek bij de verkeerslichten over naar het plein voor de Engelenburcht. Vanaf daar volgen we de oever van de Tiber. Bij het grote witte gebouw (het voormalige ministerie van Justitie) steken we de Tiber over. Let op, de rijrichting is hier omgedraaid. Vanaf de brug heb je een prachtig, zeer fotogeniek uitzicht op de Sint-Pieter. Aan de overzijde van de brug slaan we linksaf de hoofdweg op. Na ongeveer een kilometer, bij de tweede brug over de Tiber, slaan we rechtsaf de Via Ferdinando di Savoia in. Deze straat rijden we uit tot op het Piazza del Popolo, één van de mooiste pleinen van Rome. Aan de zuidkant van het plein staan twee vrijwel identieke kerken, gescheiden door de beroemde Via del Corso. Aan de overkant van het plein staat de Santa Maria del Popolo kerk. Op deze plek zou keizer Nero (54-68 n.C.) zelfmoord hebben gepleegd. Omdat het eeuwenlang spookte op deze plek, werd door Paus Paschalis rond het jaar 1100 een kapel gebouwd. Later werd deze omgebouwd tot de huidige kerk. Nadat Robert en Vittoria eerder bij het Pantheon vergeefs hebben gezocht naar ‘Santi’s aardse graf’, treffen ze hier een donkere, verlaten kerk aan. De kerk blijkt wegens een restauratie in de stijgers te staan. Ze dringen het gebouw binnen en vinden de Capella Chigi, maar ook het zogenaamde duivelsoog, een rond gat in de vloer dat toegang geeft tot de oude knekelkelder. In de crypte doen ze een afschuwelijke vondst: het lichaam van één van de kardinalen, met een grote hoeveelheid aarde in zijn mond. Hij is door verstikking om het leven gekomen. Zodra de Zwitserse Garde, de lijfwacht van de paus, op de plek is gearriveerd, gaat Robert Langdon op zoek naar de volgende aanwijzing. Er is immers geen tijd te verliezen. Hij herinnert zich opeens de laatste zin van Galileo’s aanwijzing: ‘Laat engelen u wijzen wat u zocht’. Staande op het dak van de kerk ziet hij in welke richting de engel op het grafmonument wijst: de Sint-Pieter. De Sint-Pieter hebben wij al gezien, dus we gaan door naar de kerk waar het element ‘Vuur’ door Bernini is uitgebeeld.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 10

ETAPPE 8: SANTA MARIA DEL POPOLO – FONTANA DEL TRITONE: 2,0 km Via di Ripetta  Via Tomacelli  Via del Corso  Largo Chigi  Via del Tritone

Vanaf het plein nemen we de Via di Ripetta, de straat die rechts naast de rechter van de tweelingkerken begint. Deze weg rijden we door tot aan het eind. We passeren eerst het Mausoleum van Augustus. Het praalgraf van Augustus ligt in het plantsoen aan de linkerkant van de weg. Het werd in 28 voor Christus hier aan de oevers van de Tiber gebouwd. Ooit sierde een groot bronzen standbeeld van de keizer het dak van het mausoleum, maar ook dit gebouw raakte uiteindelijk in verval. Het is onder meer een wijngaard en zelfs een amfitheater geweest. In de jaren van de vorige eeuw liet Mussolini het monument weer opgraven, maar de restauratie ervan is nog altijd niet voltooid en het geheel staat er dan ook nogal treurig bij. In het witte gebouw aan de overkant is de Ara Pacis te bewonderen is. Dit Altaar van de Vrede werd in het jaar 9 na Christus ingewijd door keizer Augustus, ter herinnering aan de vrede die Augustus na jaren van oorlogen had gebracht. Het monumentale altaar is uitgevoerd in het mooiste witte Carrara marmer dat destijds voorhanden was. Zoals veel overblijfselen uit de oudheid, werd het object eeuwenlang verwaarloosd. Pas in de zestiende eeuw kwamen er wat brokstukken aan het licht en niet eerder dan in de twintigste eeuw werd de opgraving voltooid. Zo’n 100 voorbij het mausoleum slaan we linksaf, dieper de stad in (Via Tomacelli). Bij de kruising met de Via del Corso slaan we rechtsaf. Na zo’n 400 meter, net voor de Piazza Colonna met de grote witte Zuil van Marcus Aurelius, draaien we naar links het brede Largo del Chigi op, dat overgaat in de Via del Tritone. Deze weg rijden we helemaal door tot aan de Piazza Barberini, het grote plein met de Fontana del Tritone van Bernini in het midden. Hier wordt het een beetje ingewikkeld, want Dan Brown permitteert zich wat dichterlijke vrijheden. Robert en Vittoria begeven zich naar dit plein, nadat ze hebben vastgesteld dat het element ‘Vuur’ wijst op Bernini’s kunstwerk De Extase van Teresa, dat zich in de Santa Maria della Vittoria kerk bevindt. De twee hoofdpersonen bevinden zich ongeveer op de plek waar wij, via de Via del Tritone, het plein opkwamen. We kijken inderdaad, net als Robert en Vittoria, uit op het Hotel Bernini, aan de overkant van het plein. Maar de koepel van de Santa Maria della Vittoria -voor zover je bij deze kerk überhaupt van een koepel kunt spreken- kun je echt niet vanaf hier zien. Laat staan dat je de ingang in de gaten kunt houden. Overigens is ook het verhaal van de obelisk, die moest wijken voor de metroaanleg, onjuist. In werkelijkheid werd de naald al zo’n 150 jaar eerder, in 1822, verplaatst. En de enorme Triton-fontein, midden op het plein, is nooit van zijn plek geweest. Wel is de veel kleinere Fontana delle Api, ook van Bernini, in 1865 gedemonteerd en in een depot opgeslagen. Toen ze het monument jaren later, in 1915, weer wilden opbouwen, bleek het grootste deel te zijn verdwenen. De wat treurig aandoende fontein die nu op de hoek met de Via Veneto staat is dan ook een grotendeels twintigste-eeuwse kopie. Waarom wijkt Dan Brown hier opeens af van de werkelijke situatie? Waarschijnlijk om zijn verhaal ‘kloppend’ te maken. Naast alle vier de Altaren van de Wetenschap staat een Egyptische obelisk. Helaas werkt de Santa Maria della Vittoria, met De Extase van Teresa, even niet mee. Het gebouw bevindt zich een paar straten verder naar het noorden, aan een druk plein. Een obelisk heeft er nooit gestaan en ook de elliptische vorm van de andere pleinen ontbreekt hier. Om bij de kerk met het beeld te komen, moeten we dus nog even op de fiets stappen. ©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 11

ETAPPE 9: FONTANA DEL TRITONE – SANTA MARIA DELLA VITTORIA: 0,5 km Via Barberini  Largo Santa Susanna

We steken het plein schuin rechts over en gaan langs Hotel Bernini de Via Barberini in. Deze weg volgen we omhoog, met de bocht mee tot aan het grote plein. Als we bovenaan de weg zijn aangekomen, zien we de zijkant van de barokke Santa Maria della Vittoria kerk recht voor ons liggen. De ingang van de kerk ligt aan de Via 20 Settembre. Als Robert en Vittoria de kerk binnengaan, treffen ze een enorme brandstapel van kerkbanken aan. Boven de brandstapel hangt één van de vier ontvoerde kardinalen. Terwijl Robert de man uit zijn positie probeert te bevrijden, wordt Vittoria, achterin de kerk, aangevallen door de Illuminatimoordenaar. Even later probeert de man ook Robert om te brengen, maar deze weet te ontkomen doordat een eeuwenoude sarcofaag over hem heen valt. Als Robert uiteindelijk door de hulpdiensten uit zijn benarde positie wordt bevrijdt, blijkt Vittoria door de Illuminatus te zijn meegenomen naar de Kerk der Verlichting, oftewel de Engelenburcht.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 12

ETAPPE 10: SANTA MARIA DELLA VITTORIA – PIAZZA DEI CINQUECENTO: 0,6 km Via Vittoria Emanuele Orlando  Piazza delle Repubblica  Via delle Terme di Diocleziano  Piazza dei Cinquecento

Terwijl de spanning in het boek oploopt, naderen wij het einde van de tocht. We zijn namelijk dichtbij het punt waar we eerder vandaag begonnen. Via de Via Vittorio Emanuele Orlando komen we uit op de Piazza della Repubblica. We steken de rotonde recht over en rijden door het Piazza dei Cinquecento op. Hopelijk heb je een fantastische dag gehad. Tijd om het boek nog eens door te nemen, op een gezellig Romeins terrasje?

©2012 Fietsen door Rome.nl. De informatie, tekst, afbeeldingen en foto’s op deze website en de bijbehorende sub-sites en de vormgeving daarvan, zijn beschermd onder de Auteurswet, de Databankenwet en andere toepasselijke wetgeving. Overname van informatie (tekst en afbeeldingen) is uitsluitend toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n) . Hoewel wij de grootste zorg besteden aan het samenstellen van de fietsroutes kunnen wij fouten in de beschrijving en in de routes niet uitsluiten. Fietsen door Rome.nl is niet aansprakelijk voor (gevolg)schade, van welke aard dan ook, die een direct of indirect gevolg is van het gebruiken van de door haar aangeboden fietsroutes. De gebruiker blijft te allen tijde zelf verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid en die van medeweggebruikers, alsmede voor het in achtnemen van (plaatselijke) wet- en regelgeving.

©2012 Fietsen door Rome.nl

Pagina 13